6/2017 Energetyka Cieplna i Zawodowa

T E M AT N U M E R U I W O D A I Ś C I E K I

WODA W ENERGETYCE I nowe Prawo Wodne I oczyszczanie ścieków I gospodarka wodna

Na właściwym miejscu > 16

Zawsze ciepło

> 28

Wyspa energetyczna

> 60

SPIS TREŚCI

8 I

12 I

16 I

20 I

24 I

Zmiany w Prawie wodnym Monika Bogdał, Nina Kuśnierkiewicz Sorbent skuteczny na bor Marian Turek, Jolanta Trojanowska, Antoni Litwinowicz Na właściwym miejscu Dorota Sąkol-Sikora, Tomasz Stawiarz Ścieki bez amoniaku Łukasz Kot Woda dobra do wszystkiego Fotoreportaż z nowej stacji uzdatniania wody w Elektrowni Opole

8 T E M A T N U M E r U : W O D A I Ś C I E K I Fot. 123rf

T E M AT N U M E R U : WO DA I Ś C I E K I

Zmiany w Prawie wodnym Monika Bogdał, Nina Kuśnierkiewicz

CIEPŁOWNICTWO Zawsze ciepło cz. 2 Zygmunt Katolik, Dariusz Tomaszewski Dyrektywy energetyczne… i co dalej? cz. 2 Krzysztof Badyda, Wojciech Bujalski, Janusz Lewandowski

R E M O N T Y I U T R ZY M A N I E R U C H U 38 I Spalanie biomasy pod kontrolą cz. 2 Krzysztof Głód, Jarosław Zuwała, Wojciech Nowak, Wojciech Barut 46 I Stabilnie w zmiennych warunkach Halina Pawlak-Kruczek, Łukasz Niedźwiecki 54 I Symulacja szybkich zmian obciążeń kotła Jan Taler, Wiesław Zima

4 6 remont y i ur

Fot. 123rf

28 I

34 I

Stabilnie w zmiennych warunkach Halina Pawlak-Kruczek Łukasz Niedźwiecki

NOWOCZESNE TECHNOLOGIE Wyspa energetyczna Fotoreportaż z bloku gazowo-parowego we Włocławku Nie tylko węglowe Rozmowa z Wiesławem Różackim, dyrektorem wykonawczym Mitsubishi Hitachi Power Systems Europe na Polskę Jak zwiększyć elastyczność kotła?

Robert Zarzycki, Zbigniew Bis

ELEKTROENERGETYKA 74 I Elementy wdrażania bezodpadowej energetyki Węglowej Dagmara Masłowska, Tomasz Szczygielski 80 I Największe elektrownie świata Wojciech Sikorski 86 I O energetycznych wyzwaniach w Bełchatowie Adrian Waloszczyk

64

N owoc z e s ne tec h no l o g ie Fot.: MHPSE

60 I

64 I

66 I

Nie tylko węglowe Rozmowa z Wiesławem Różackim, dyrektorem wykonawczym Mitsubishi Hitachi Power Systems Europe na Polskę

FELIETON 90 I Powrót idei posybilizmu czy tylko słowa i słowa?

Jerzy Łaskawiec

ECiZ 6/2017 3

O D R E DA KC J I

Wydawca: BMP spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa

Maciej Szramek redaktor wydania t e l . 3 2 4 1 5 9 7 7 4 w e w. 1 8 t el . kom . 6 0 2 1 1 7 1 4 5 e - m a i l : m a c i e j . s z r a m e k @ e - b m p. pl

pędzamy nad nią ciepłe dni, gasimy nią pragnienie, jest podstawą życia, jakie znamy, a na dodatek jest niezbędna dla energetyki. Woda, bo o niej mowa, to strategiczny surowiec dla branży, bez której trudno sobie wyobrazić wytwarzanie energii w elektrowniach konwencjonalnych. A tymczasem od 1 stycznia 2018 wejdą w życie nowe zasady korzystania z wód, które spowodują wzrost kosztów ponoszonych przez elektrownie i elektrociepłownie, ze względu na wprowadzenie obowiązku uiszczania opłat za ich pobór w nowej formule (o nowym Prawie wodnym na s. 8). Jeszcze bardziej konieczne stanie się więc ograniczanie zużycia wody do celów wytwarzania energii.

W

oda, a konkretnie jej jakość, stawia energetyce również wyzwania technologiczne. O procesach membranowych, które „obecnie znalazły należne im miejsce w procesie produkcji wody do celów energetycznych” pisze dr inż.

Dorota Sąkol-Sikora.

M

ówiąc o nowoczesnych technologiach w kontekście wody warto wspomnieć o nowej stacji uzdatniania na

4 ECiZ 6/2017

BMP to firma od 25 lat integrująca środowiska branżowe, proponująca nowe formy budowania porozumienia, integrator i moderator kontaktów biznesowych, wymiany wiedzy i doświadczeń. To organizator branżowych spotkań i wydarzeń – znanych i cenionych ogólnopolskich konferencji branżowych, wydawca profesjonalnych magazynów i portali.

Rada Programowa: prof. Jan Popczyk, przewodniczący Rady Programowej, Politechnika Śląska prof. Andrzej Błaszczyk, Politechnika Łódzka Wiesław Chmielowicz Juliusz Jankowski, główny analityk biznesowy, Departament Regulacji i Relacji Zewnętrznych PGNiG TERMIKA dr hab. inż. Maria Jędrusik, prof. nadzw. PWr, Politechnika Wrocławska Mieczysław Kobylarz, dyrektor Enea Elektrownia Połaniec prof. Janusz Lewandowski, Politechnika Warszawska prof. Stanisław Mańkowski, Politechnika Warszawska dr inż. Andrzej Sikora, prezes zarządu Instytutu Studiów Energetycznych Sp. z o.o., Akademia Górniczo--Hutnicza im St. Staszica w Krakowie Jerzy Łaskawiec, ekspert ds. energetyki Waldemar Szulc, dyrektor biura, Towarzystwo Gospodarcze Polskie Elektrownie prof. nzw. dr hab. inż. Krzysztof Wojdyga, Politechnika Warszawska

Idzie nowe S

KRS: 0000406244, REGON: 242 812 437 NIP: 639-20-03-478 ul. Morcinka 35 47-400 Racibórz tel./fax 32 415 97 74 tel.: 32 415 29 21, 32 415 97 93 energetyka@e-bmp.pl www.kierunekenergetyka.pl

terenie Elektrowni Opole. Obiekt ten to druga największa inwestycja po blokach 5 i 6 na tej budowie, która będzie obsługiwać zarówno owe bloki, jak i jednostki 1-4. Fotoreportaż ze zrealizowanego projektu można zobaczyć na s. 24.

E

nergetyka musi zmierzyć się nie tylko z wyzwaniami związanymi z Prawem wodnym. Pozostają konkluzje BAT i inne dyrektywy środowiskowe, paliwa, finansowanie inwestycji, gdzie „Wszystko musi być zawsze poparte rachunkiem ekonomicznym. To jest jednak biznes.”

– jak mówi Wiesław Różacki, dyrektor wykonawczy Mitsubishi Hitachi Power Systems Europe na Polskę, zapytany o inwestycje w energetyce (wywiad na s. 64).

„N

owe” to jednak na szczęście nie tylko wyzwania i problemy, ale i szanse. O tych wynikających choćby z dyrektyw CAFE i EED piszą prof.

Krzysztof Badyda, dr hab inż. Prof. PW Wojciech Bujalski i prof. Janusz Lewandowski na stronie 34.

Prezes zarządu BMP Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k.

Adam Grzeszczuk Redaktor naczelny Przemysław Płonka Redakcja Maciej Szramek, Aldona Senczkowska-Soroka Redakcja techniczna Maciej Rowiński, Marek Fichna Prenumerata, kolportaż Ewelina Kalinowska Sprzedaż: Beata Fas, Magda Kozicka, Ewa Zygmunt, Jolanta Mikołajec, Małgorzata Pozimska, Magdalena Widrińska Druk: FISCHER POLIGRAFIA Cena 1 egzemplarza – 23,15 zł + 8% VAT Wpłaty kierować należy na konto: Bank Spółdzielczy w Raciborzu Nr konta: 40 8475 0006 2001 0014 6825 0001 Prenumerata krajowa: Zamówienia na prenumeratę instytucjonalną przyjmuje firma Kolporter Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A.. Informacje pod numerem infolinii 0801 40 40 44 lub na stronie internetowej http://dp.kolporter.com.pl/ Magazyn kierowany jest do prezesów, dyr. ds. technicznych i głównych specjalistów (mechaników, automatyków, energetyków) reprezentujących branżę energetyczną, organizatorów targów, sympozjów, imprez branżowych, urzędów, ministerstw, instytutów, wyższych uczelni oraz biur projektowych.

Redakcja nie odpowiada za treść reklam.

Niniejsze wydanie jest wersją pierwotną czasopisma Wykorzystywanie materiałów i publikowanie reklam opracowanych przez wydawcę wyłącznie za zgodą redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo do opracowywania nadesłanych tekstów oraz dokonywania ich skrótów, możliwości zmiany tytułów, wyróżnień i podkreśleń w tekstach.

Artykułów niezamówionych redakcja nie zwraca. grafika: Maciej Rowiński/123rf

W obiekt y wie

N owa s tacja u z datniania wod y w E l ektrowni O po l e Jest to największa inwestycja w elektrowni po blokach 5 i 6. Na zdjęciu fragment instalacji demineralizacji wody. Zbiorniki wody po ultrafiltracji.

Czytaj więcej na s. 24.

Fot.: PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna

ECiZ 6/2017 5

Z P O R TA L U

kierunekener g et y ka . p l

Jelenia Góra tworzy klaster czystej energii

Powstał Jeleniogórski Klaster Energii Odnawialnej.

To sposób na uzyskanie jak największej samowystarczalności energetycznej miasta oraz poprawę jakości powietrza w Kotlinie Jeleniogórskiej.

Porozumienie podpisał Jerzy Łużniak, zastępca prezydenta Jeleniej Góry, a także przedstawiciele firm Polski Solar S.A. oraz Maf Energy. To pierwsza inicjatywa o takiej skali nie tylko na Dolnym Śląsku, ale także w Polsce.

Klaster energii to lokalny system wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych. Zgodnie z brzmieniem ustawy, obszar jego działania nie może przekraczać granic jednego powiatu lub pięciu gmin. Teraz, w ramach inwestycji związanych z Jeleniogórskim Klastrem Energii Odnawialnej, na terenie Jeleniej Góry możliwa stanie się produkcja energii z odnawialnych źródeł, na przykład ze słońca, geotermii czy odpadów.

Grupa GPEC: Przedsięwzięcie na europejską skalę Gdańska spółka w ramach rozbudowy sieci ciepłowniczej rozpoczyna kolejne odważne przedsięwzięcie, które umożliwi doprowadzenie ciepła na górny taras Gdańska.

Powstaje nowy, 11-kilometrowy odcinek sieci, który obejmie dzielnice Matarnia, Jasień i Kokoszki.

Od czerwca Grupa GPEC prowadzi działania związane z przyłączeniem górnego tarasu miasta. Powstało już ponad 2 km sieci m.in. w okolicach osiedla Wspólne Ogrody.

Przeprowadzenie prac umożliwią fundusze uzyskane z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Dzięki dofinansowaniu UE system można poprowadzić dalej – do budynków przy ul. Budowlanych oraz w kierunku Matarni.

Jednym z najważniejszych etapów prac będzie przekroczenie Obwodnicy Trójmiasta. Przewiert rozpoczął się 6 października.

Do jego realizacji wykorzystana zostanie jedna z kilku w Europie otwartych głowic do mikrotunelingu. Powstanie przewiert o średnicy 1,8 m, długości 110 m na głębokości 8 metrów. W środku zostaną umieszczone trzy stalowe rury stalowe o średnicy 720 mm, a w każdej z nich umieszczona zostanie sieć preizolowana o średnicy 400 mm. Źródło i fot.: informacja prasowa

C I E K AW O S T K A

Źródło i fot.: informacja prasowa

6 ECiZ 6/2017

Energetyka węglowa zyskuje coraz większe poparcie społeczne jeśli chodzi o kierunek rozwoju krajowej energetyki, badania wskazują, że współczynnik poparcia wzrósł z 2% w 2013 roku do prawie 10% w 2017 Źródło: badanie Instytutu IBRIS

fot. 123rf

W ramach klastra planowana jest m.in. realizacja Centrum Energii Odnawialnej Jelenia Góra, czyli elektrowni fotowoltaicznej składającej się z blisko 30 tys. paneli. Będą miały 10 MW mocy. Wyprodukują około 10800 MWh energii rocznie.

Inwestycja jest planowana na 26-hektarowej działce przy Trasie Czeskiej wydzierżawionej od miasta przez firmę Polski Solar S.A, a jej wartość szacowana jest na 37 mln zł netto.

Członkowie klastra chcą, aby w przyszłości energia wyprodukowana z odnawialnych źródeł zbliżyła się do poziomu zużycia energii w powiecie jeleniogórskim. Wszystko po to, by stał się on tak zwaną „wyspą energetyczną”, czyli uzyskał całkowitą samowystarczalność.

Z P O R TA L U

RO Z M A I TO Ś C I

kierunekener g et y ka . p l

15 mln zł na ekologiczne modernizacje w Opolu

Fot. ilustracyjne 123rf

Wchodzą w życie nowe przepisy o odnawialnych źródłach energii Nowelizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii (OZE) istotnie zmienia system wsparcia energetyki odnawialnej – opłata zastępcza zamiast stałej kwoty zostanie powiązana z rynkowymi cenami praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia energii. Takie rozwiązanie ma zmniejszyć nadpodaż zielonych certyfikatów, a w dłuższej perspektywie zabezpieczyć konsumentów przed niekontrolowanym wzrostem cen energii elektrycznej.

Krytycy obawiają się jednak, że doprowadzi to do pogorszenia sytuacji finansowej wielu inwestorów. Źródło.: Informacja prasowa

ABB i Northvolt: Stworzą największą w Europie fabrykę baterii Firmy ABB i Northvolt podpisały protokół ustaleń (MOU) dotyczący szeroko zakrojonego partnerstwa w zakresie dostaw produktów i usług oraz rozwoju technologii na potrzeby najnowocześniejszej fabryki baterii litowo-jonowych Northvolt. Protokół mówi również o bliskiej współpracy obu firm przy opracowywaniu rozwiązań bateryjnych oraz aktywnościach badawczo-rozwojowych. Spółka ABB Technology Ventures (ATV) wesprze ten projekt poprzez inwestycje na wczesnym etapie realizacji.

22 km Taką długość ma nowa linia wysokiego napięcia zbudowana przez Enea Operator poprawiająca bezpieczeństwo energetyczne w południowej części województwa lubuskiego

„

Rozwijamy kilka technologii magazynowania energii, ale najbardziej obiecujące są nasze rozwiązania oparte na wysoko zagęszczonej energii w postaci skroplonego powietrza – Wiesław Różacki, dyrektor wykonawczy Mitsubishi Hitachi Power Systems Europe na Polskę

Energetyka Cieplna Opolszczyzny pozyskała rekordową dotację na realizację dwóch dużych projektów sieciowych na terenie miasta Opola. ECO zrealizuje w ramach projektów 44 zadania o łącznej wartości blisko 25 mln zł, z czego 15 mln zł stanowi kwota dotacji.

Zadania obejmą modernizację sieci cieplnych, budowę przyłączy i zastąpienie węzłów grupowych nowoczesnymi węzłami indywidualnymi, które ulokowane zostaną bezpośrednio w zasilanych w ciepło budynkach. Pozwoli to na jeszcze lepsze dostosowania parametrów dostarczanego ciepła do indywidualnych potrzeb obiektów, co w istotny sposób podniesie komfort i zoptymalizuje koszty ogrzewania mieszkań. Dodatkowo pozwoli to na rozszerzenie oferty spółki o dostawę ciepłej wody systemowej. Źródło i fot.: informacja prasowa

Kolejne miliony na elektryczne autobusy w Jaworznie

Jaworzno otrzyma dofinansowanie w kwocie ponad 30,5 mln zł na zakup kolejnych 20 elektrycznych autobusów. Dzięki temu w 2020 roku aż 80 proc. floty jaworznickiego PKM-u stanowić będą „elektryki”. 3 października br. w Ministerstwie Rozwoju w Warszawie prezydent Paweł Silbert podpisał umowę w tej sprawie.

Dzięki środkom pozyskanym z Programu Infrastruktura i Środowisko, jaworznicki tabor wzbogaci się o pięć 10-metrowych i piętnaście 12-metrowych autobusów elektrycznych. Pojazdy pojawią się w mieście w 2019 i 2020 roku. Ponadto w ramach pozyskanych środków zbudowana zostanie niezbędna infrastruktura, m.in. stacje do ładowania. Łączna wartość projektu to blisko 48,8 mln zł. Wedle aktualnych szacunków, żadne z polskich miast nie zaplanowało tak dużego udziału pojazdów elektrycznych w ogólnej liczbie wszystkich posiadanych autobusów. Źródło i fot.: informacja prasowa

ECiZ 6/2017 7

T E M AT N U M E R U

I WO DA I Ś C I E K I

Zmiany w Prawie wodnym Nowe opłaty za pobór wód dla branży energetycznej radca prawny Monika Bogdał, prawnik Nina Kuśnierkiewicz Kancelaria Prawna Piszcz i Wspólnicy sp.k.

Zasady organizacji gospodarki wodnej mają dla branży energetycznej szczególne znaczenie z uwagi na ilość wody wykorzystywanej do procesów energetycznych, zwłaszcza w zakresie wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła. O tym, jak istotne, decyduje stosowana technologia, która wpływa na wielkość strat wody w obiegu kotłowym i ciepłowniczym oraz optymalizacje procesów chłodzenia. Nowe zasady korzystania z wód, które będą wchodziły w życie począwszy od 1 stycznia 2018 r. oznaczają dla elektrowni i elektrociepłowni odczuwalny wzrost kosztów prowadzonej działalności głównie ze względu na wprowadzenie obowiązku uiszczania opłat w nowej formule za pobór wód.

Koniec zwolnień dla wytwórców Opłata za pobór wód nie jest nowym rozwiązaniem. Na gruncie dotychczas obowiązujących przepisów była kwalifikowana jako jeden z rodzajów opłat za korzystanie ze środowiska. W zakresie korzystania z wód na potrzeby eksploatacji instalacji opłaty ponosił użytkownik urządzenia wodnego. Ich wysokość była uzależniona od ilości, jakości i rodzaju ujęcia (podziemnego lub powierzchniowego) oraz przeznaczenia wody. Przepisy przewidywały jednak szereg zwolnień z obowiązku ponoszenia tych opłat, z których w szerokim zakresie korzystała branża energetyczna.

Zwolnienie dotyczyło nie tylko energetyki wodnej, ale również konwencjonalnej. Opłacie nie podlegała woda powierzchniowa pobrana do wytwarzania energii cieplnej lub elektrycznej (w ilości doprowadzanej do odbiornika), pod warunkiem, że pobór i odprowadzenie wód chłodniczych i z obiegów chłodzących (o odpowiedniej temperaturze) odbywał się zgodnie z posiadanym pozwoleniem. Zwolnienie obejmowało również pobraną wodę podziemną doprowadzoną do pomp cieplnych oraz geotermii wykorzystujących energię tej wody pod warunkiem jej zwrotu w takiej samej ilości i nie gorszonej jakości. Zwolnienie to zostało uchylone wraz z wprowadzeniem przepisów nowej

8 ECiZ 6/2017

ustawy Prawo wodne. Oznacza to, że od 1 stycznia 2018 roku przedsiębiorstwa energetyczne zostaną obciążone opłatami za pobór wód do celów energetyki.

Nowe opłaty od 2018 r.

Na nowe opłaty za pobór wody, które obciążą przedsiębiorstwa energetyczne, składać się będzie opłata stała oraz opłata zmienna. Wysokość każdej z opłat będzie bazować na ilości wody – w przypadku opłaty stałej będzie to ilość wskazana w pozwoleniu wodnoprawnym albo zintegrowanym z uwzględnieniem czasu poboru, a w przypadku opłaty zmiennej – rzeczywisty pobór ustalony na podstawie odczytu z urządzenia lub systemu pomiarowego. Przepisy określają maksymalne stawki opłat. Opłaty stałe za wody do 31 grudnia 2019 r. nie podlegają różnicowaniu ze względu na wielkość poboru w odniesieniu do wielkości dostępnych zasobów wody (w przypadku ujęć podziemnych) ani wielkość średniego niskiego przepływu z wielolecia (SNQ – w przypadku wód powierzchniowych) – po tym okresie różnicowanie będzie dotyczyło instalacji, które uzyskały pozwolenia po 1 stycznia 2018 r. „Stare” instalacje zapłacą maksymalnie opłatę stałą w wysokości 500 zł/dobę w przypadku wód podziemnych i 250 zł/dobę w przypadku wód

T E M AT N U M E R U

WO DA I Ś C I E K I

C z y ener g et y ka wodna b ę d z ie s i ę je s z c z e opłaca ć ?

Na etapie prac legislacyjnych branża zgłaszała duże obawy związane z planowanymi opłatami za pobór wód dla hydroelektrowni. Z uwagi na specyfikę tego typu działalności obawy te były w pełni uzasadnione, ponieważ zakres wykorzystania wody przez hydroelektrownie powoduje, że dodatkowe opłaty od poboru mają istotny wpływ na obniżenie rentowności tego typu działalności. Rozwiązanie, które przyjęto w nowych przepisach, opiera się na opłacie zmiennej za wodę zużytą do celów chłodzenia (różnicę między ilością wody pobranej i odprowadzonej z systemu do wód lub ziemi). W pozostałym zakresie opłata będzie wyliczana od ilości energii elektrycznej wyprodukowanej w obiekcie z wody pobranej i zwróconej w tej samej ilości i niepogorszonej jakości z powrotem. Hydroelektrownia będzie musiała zapłacić również za bezzwrotną wodę technologiczną, która nie była wykorzystana wprost do produkcji energii elektrycznej.

fot. 123rf

powierzchniowych. Opłata zmienna wyniesie do 0,7 zł/m3 wody pobranej z ujęcia podziemnego i 0,35 zł/m3 wody z ujęcia powierzchniowego. W przypadku wód oddanych z systemów chłodniczych opłaty będą uzależnione od ich temperatury. W przedziale powyżej 32°C do 35°C stawka maksymalna wyniesie 1,36 zł.

Za wodę chłodniejszą trzeba będzie zapłacić do 0,68 zł, a za cieplejszą do 4,24 zł.

Obowiązująca każdorazowo stawka, na podstawie której ustalana będzie wysokość opłaty, będzie określana w rozporządzeniu Rady Ministrów, z zastrzeżeniem ustawowo określonych stawek maksymalnych. Z uwagi na wymogi technologiczne elektrownie potrzebują stałego zaopatrzenia w wodę wysokiej jakości. Stąd w celu optymalizacji kosztów związanych z poborem wody konieczne będzie zweryfikowanie efektywności technologicznej elektrowni pod kątem maksymalnej oszczędności wody i poszukiwanie „tańszych” ujęć, co nie zawsze może być technicznie wykonalne.

I

ECiZ 6/2017 9

T E M AT N U M E R U

I WO DA I Ś C I E K I

Obowiązki w zakresie montażu liczników do pomiaru pobranej wody Zgodnie z nowymi przepisami pobór wód powierzchniowych lub podziemnych podmiot korzystający z usług wodnych, a więc również przedsiębiorstwo energetyczne, będzie mógł realizować tylko pod warunkiem posiadania przyrządów pozwalających na dokonywanie pomiaru wielkości tego poboru. W przypadku wód chłodniczych pomiary dotyczą również temperatury na wlocie do ujęcia wody oraz na wylocie do odbiornika. Do 31 grudnia 2020 r.

Wody Polskie mają obowiązek wyposażenia podmiotów obowiązanych do ponoszenia opłaty za usługi wodne w przyrządy pomiarowe, chyba że podmiot taki posiada już stosowne przyrządy lub wyposaży się w nie na własny koszt. Stosowanie własnych urządzeń pomiarowych spełniających wymogi legalizacyjne formalnie wymaga zgody Wód Polskich, jednak nie powinno to dotyczyć urządzeń zainstalowanych przed dniem wejścia w życie nowych przepisów. Nowe przepisy nie oznaczają więc automatycznego obowiązku zakupu lub wymiany przyrządów pomiarowych, jeżeli spełniają one wymogi dla tego typu urządzeń metrologicznych. Do 31 grudnia 2020 r. wielkości poboru będą ustalane przez organy administracji w ramach pomiarów uzyskanych podczas kontroli gospodarowania wodami, ustaleń z przeglądów pozwoleń wodnoprawnych lub kontroli pozwoleń zintegrowanych.

Zmiany w sposobie rozliczania opłat Od 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2020 r. rozliczenia będą się odbywały w oparciu o dane dotyczące celu i zakresu korzystania z wód zawartych w pozwoleniu wodnoprawnym albo zintegrowanym. Opłata stała jest uiszczana w kwartalnych ratach, płatnych odpowiednio do końca kwietnia, lipca, października i stycznia kolejnego roku. Wysokość tej opłaty ustalają Wody Polskie, na które przepisy nakładają obowiązek przekazania podmiotom zobowiązanym do zapłaty informacji w tym zakresie wraz ze wskazaniem sposobu obliczenia opłaty. Z nowych regulacji wynika, że informacja ta dotyczy obowiązku w ujęciu rocznym, jednak przepisy nie określają terminu na jej wydanie ani doręczenie. Z uwagi na fakt, że opłata jest ustalana w formie informacji, jej otrzymanie powinno warunkować zapłatę. Zwłaszcza, że w razie braku zapłaty raty opłaty stałej Wody Polskie wydadzą decyzję ustalającą wysokość opłaty, która będzie podlegała egzekucji administracyjnej. Przepisy w tym zakresie nie są jednak precyzyjne.

Wysokość opłaty zmiennej będzie ustalana w kwartalnym okresie rozliczeniowym w drodze informacji Wód Polskich, w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia. Ustalenie to, co do zasady, powinno odbywać się na podstawie rzeczywistej ilości pobranych wód. Z uwagi na przepisy przejściowe, regulujące kwestie opłat w okresie do 31 grudnia 2020 r., można mieć wątpliwość, czy określone w tych przepisach zasady rozliczania poboru wód, na podstawie danych zawartych w pozwoleniach wodnoprawnych lub pochodzących z pomiarów kontrolnych, będą dotyczyły również podmiotów, które posiadają

10 ECiZ 6/2017

odpowiednie urządzenia lub systemy pomiarowe na ujęciach wody. Z brzmienia tych przepisów należałoby skłaniać się do wniosku, że tak. Taka interpretacja może nie być jednak korzystna dla podmiotów obowiązanych do uiszczania opłaty. Wątpliwości interpretacyjne będą wymagały rozstrzygnięcia w toku ewentualnego postępowania reklamacyjnego, po otrzymaniu informacji ustalającej wysokość opłaty.

Procedura reklamacji nie wstrzyma obowiązku zapłaty Wysokość opłat ustalonych w drodze informacji może być zakwestionowana przez podmiot zobowiązany do jej uiszczenia. Reklamację składa się do organu, który wydał informację, tj. w przypadku opłat związanych z wytwarzaniem energii elektrycznej lub ciepła do Wód Polskich w terminie 14 dni od dnia otrzymania informacji. Niezależnie od skorzystania z tego prawa, które przysługuje tylko raz w okresie rozliczeniowym, płatność w wysokości określonej w informacji należy uiścić – ewentualna nadwyżka zostanie zwrócona w terminie 14 dni od dnia przekazania nowej informacji o wysokości należnej opłaty. Negatywne rozstrzygnięcie reklamacji następuje w formie decyzji administracyjnej, co otwiera możliwość zaskarżenia wysokości opłaty do sądu administracyjnego.

Nadmierny pobór będzie kosztował dodatkowo W razie przekroczenia warunków określonych w pozwoleniu za poprzedni rok kalendarzowy, niezależnie od opłaty zmiennej za usługi wodne, pobierający wodę zostanie obciążony dodatkowo opłatą podwyższoną w oparciu o stawkę w wysokości 10-krotności jednostkowej stawki opłaty zmiennej za pobór, którego dotyczy przekroczenie. Konieczność uiszczenia opłaty powstanie po ustaleniu jej wysokości przez właściwego wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska w formie decyzji dla ilości przekroczonego poboru, która będzie ustalana w oparciu o dane pomiarowe z zalegalizowanych urządzeń metrologicznych zainstalowanych w elektrowni, a w razie braku odpowiednich liczników wyliczona w oparciu o maksymalną techniczną wydajność eksploatowanych urządzeń i szacunkowy czas ich wykorzystania. Jeżeli pobór w danym ujęciu spowoduje przekroczenie kilku warunków pozwolenia, opłata zostanie naliczona dla przekroczenia, które powoduje najwyższy wymiar opłaty. Pobór wody bez ważnego pozwolenia wodnoprawnego albo zintegrowanego będzie groził naliczeniem opłaty podwyższonej w wysokości 500% opłaty zmiennej za pobór, którego dotyczy przekroczenie. Wielkość przekroczenia będą ustalały Wody Polskie, analogicznie jak w przypadku określania ilości poboru na potrzeby opłaty zmiennej.