Chamábanlle a ‘marquesiña’ e os seus peíños endexamais se calzaron Vai á fonte, depelica patacas e chámanlle a Marquesiña. Non foi á escola por non ter chambra que pór, e chámanlle a Marquesiña. Non probou máis lambetadas que unha pedra de azucre, e chámanlle a Marquesiña. A súa nai é tan probe que traballa de xornaleira na casa do marqués. ¡E aínda lle chaman a Marquesiña! Cousas, A. D. Rodríguez Castelao
Don Celidonio é gordo e artrítico. O carrolo sáelle para fóra;.na calva ten unha que outra serda; ten as fazulas hipertrofiadas, da cor do magro do xamón, e tan lustrosas, que semella que botan unto derretido; as nádegas e o bandullo vánselle un pouco para baixo. O lardo rezúmalle por todo o corpo, e no verán súao en regueiros aceitosos e en pingotas bastas, coma as que deitan os chourizos cando están no fumeiro. Así como é graxento o corpo, tamén o miolo de D. Celidonio. Se lle escachasen a testa, que tiña que ser con pau-ferro e picaraña, en lugar dunha sesada había atopar un unto. Corpo e alma, tanto ten, todo é graxa e manteiga. Don Celidonio é igual por dentro ca por fóra: carne e espírito son a mesma zorza, mesturada e revolta, co mesmo adubo de ourego e pemento. O porco de pé, V. Risco
Cando Ilustrísima chegara á diocese, era don Xenaro mordomo do seminario. No transcurso dunha audiencia privada, pedira ser escoitado en confesión polo prelado. As bágoas derramadas, as loitas e batallas interiores, xigantescas como o seu corpo, conmoveron moi fondo a piedade do bispo, que alí mesmo lle pediu que se convertera no seu fámulo. Fora un erro. Durante anos non lle creara a penas dificultades, pero ultimamente convertérase nun colaborador incómodo. Os seus escasos dotes de tipo intelectual e unha fidelidade escrupulosa a unha conciencia atormentada polo temor, facían del unha presa ideal para os que conducían entre bastidores a oposición á política diocesana de Ilustrísima. Ilustrísima, Carlos Casares
Que fea, fea non era a miña irmá, nin moito menos, senón aquil modo atoutiñado, algo túzaro, ás veces até carallou, que lle descompuña o ser do conxunto, que non sei a quen saía, porque tanto o papai como a mamai era celmosos, ordenados e de bo ser. Tiña o cabelo dun louro escuro, indo para rizo, máis non crecho de todo, que as louras moi crechas semellan ovellas, senón máis ben reducio, en bandas folgadas, cun brillo de mel, máis claro aínda de noite; con que non fose moita a escuridade víaselle un relumbro por enriba da fronte aínda que non se lle distinguisen as faccións do rostro, talmente como botando dos cabelos un xeito de luz ou brillo de metal. Máis alta que a mamai, con pernas cheas pero lanzais, sen ósos grandes nos xeonllos como era chata de moitas raparigas de A. e mais nas mulleres feitas, que era como se levasen embaixo da pel unha carauta de ósos grandes (…) que era moi boa, non sendo a lingua que furaba as paredes Xente ao lonxe, E. Blanco-Amor
Alguén dixo que a súa mirada é desdeñosa. Indiferente sorrí ás xeracións que pasan e xulga, sen amosalo, e sen que poidamos sospeitar que ao mellor leva peso de mortes na conciencia súa. O home, un non sei que de luxurioso, unha fina crueldade, un esculcarte deica o fondo do sangue e dos xardíns do pensamento, e do soño. Búrlase dos séculos e dos anxos, e de todo o que non dura, porque el é eterno. Retrato “Cabeza de home” de Antonello de Messina de Herba de aquí e acolá, Álvaro Cunqueiro
(…)O herdeiro, con todo de gastar a vida cabalgando por chairas e camiños, sempre foi de ruín retrato. Esbrancuxado, faciana sen sombras, ollos raposeiros, maneiras curtas diante dos iguais, mandonas e crueis cos paisanos. Os seus grandes amigos - ou, mellor, compañeiros - eran Fuco de Penoutás e o sobriño do abade, rapazotes maiores ca el e mantidos coas regalías do pazo. Non se fartaban de comer e beber e lucían moita fachenda a conta allea. Levaban o herdeiro ás mozas e ás xoguetas dos pobos da ribeira, onde ás veces se demoraba a compaña por semanas enteiras, ata que esmoían os cartos. Nin comprendía o sufrimento de Misia Xacinta. Que non quedaba no herdeiro, pois xa sospeitaba que os pequenos lle ían saír tortos. O segundo, don Farruco, inda que cativo de corpo figuraba gracioso e de linda cariña: só lle pracía estar deitado preto das criadas no lavadeiro e na cociña facendo todo o mal que podía e disimulando cun riso agarimoso... Don Caetano, cada ano máis pallaso, foi esquencendo a administración do patrimonio(…) Os camiños da vida, R. Otero Pedrayo
O dos Doncos era nomeado Pazo da Seara. Un dos mellores daquelas xurisdicións. O corpo da casa, ergueito en fina cantería, obra limpa dos barrocos do dezasete, só se franqueaba ós camiños pola grande fachada composta da capela barroca lindamente tallada en pilastras, bandas de roseiras e linteis retortos e a muralla ameada do patio, na que se abría o portal, e cara ó nacente, por unha chea de fiestras enreixadas, coma de mosteiro, dispostas en dúas fiadas, as de enriba bicadas polas longas pólas do souto da outra banda do camiño, sombrizo e temeroso da noite. No patio medraban buxos marelos pola vellez e deitaba a fonte. Polo sur e poñente, o pazo, plantado coma un señor, dominaba a larganza das mellores terras do seu patrimonio. Comezaban no xardín, na horta e no pomar e corrían en mainas baixadas de
nabeiras, bacelos, lameiros e montóns de arboredos, cinguidos en xunto pola grande parede de forras coroadas por capías e cabaletes. Ó agarimo delas envellecían retortas oliveiras. Por riba do pomar descubríase o cume do tellado e a cheminea do outro pazo, máis pequeno que o dos Dondos de pouca terra arredor, veciño ao lugar da Pedreira, que lle daba o nome. Os señores da terra (cap.I) de Os camiños da vida, R. Otero Pedrayo
A ESPADA ESCALIBOR Caerleón, a cibdade das pedras milenarias Ergueitas polos deuses vencidos das pregarias, a do ferro batido por varudos guerreiros ás proféticas voces de osiánicos trobeiros, a cibdade dos nobres, raciais prestixios, onde as místicas forzas dunha esperanza e dun soño apiñando unha raza son asento dun trono, afundida na sombra salaia latexante ao arrolo do Uska fervente e resoante, mentres voa, caíndo, a neve silenciosa en folerpas miúdas como follas de rosa(…) Na noite estrelecida, Ramón Cabanillas
Naquela cidade onde unha rapaza escribía un diario secreto na noite mentres o soño desvalido semellaba finxir silencios compartidos nesa vella cidade do norte o primeiro poema de amor flutuaba coma un blues nostálxico na noite. Só quería saber por qué as cordas permanecen vibrando coma labios e qué queda do diario secreto na noite desvalida. Querería saber daquel río esvaído do soño tal unha despedida sen retorno, do silencio curvado nunha praza deserta e antiga. ¿Onde vai o primeiro poema de amor
FAR BLUES
a materia sonora dun blues fuxidío a inocencia primeira? Códice Calixtino, Luz Pozo Garza
(…) O castelo onde nacín era infinitamente horríbel, cheo de corredores escuros e con altos teitos onde a ollada non a chama outra cousa máis que sombras e arañeiras. As pedras dos agretados muros estaban sempre odiosamente húmidas e por toda a parte percibíase un cheiro maldito, como de pillas de cadáveres de xeracións mortas. Xamais
había luz (...), fóra tamén non brillaba o sol, xa que eses arboredos espantosos erguíanse por riba da torre máis alta. Unha torre soa, negra, sobardando a ramaxe que saía ao ceo aberto e ignoto, pero case ruinosa, á que só se podía ascender por un muro íngreme, pouco menos que imposíbel de gabear. O estraño ,H. P. Lovecraft Na Galicia aínda hai lúa porque aínda non hai negros -eu xa os vin en New Orleans violándoa en camisa no intre que na fogueira do jazz os antropófagos
a carne do silencio cocían coa súa risa-.
Na Galicia aínda os merlos baixan beber aos ollos porque os klaxon non deixan en knock-out as esquinas máis xa en París as casas de seguros de viaxes non pagan prima de pasaxe ás andoriñas. A ría ao sol é rosa. Nela liban as gaitas o mel das súas cántigas i a sede do roncón, mais Deus ten contratado pra o xuízo derradeiro unha banda de arcanxos con baixo e saxofón. Galicia é inxenua, aínda, como un real de sardiñas porque as olas en Moaña
non ouviron de Frei, mais ti e eu xa fumamos o Luce Strike do Sena i hai que darlle a Esculapio un chapeu de cow-boy. Versos a tres cás o neto, Euxenio Montes
(…) Olla as “mantis”-dixo o profesor-fíxate nesta que está soia na caixa, en posición de descanso: o tórax discretamente ergueito e as características patas de adiante, en posición de orar. Os provenzais chámanlle “prégo-Deu”…, prega a Deus…, mesmo parece que está rezando…Mira: inofensiva, tímida, a longura das patas, do corpo…: Un frade ascético! Pero quen tal diga, nada viu. (…) Percival e outras historias, X. L. Méndez Ferrín
Mantis religiosa Trátase dun insecto de tamaño medio (aprox. 4-6 cm. ) con tórax longo e finas antenas. Posúe dous grandes ollos compostos e tres ollos sinxelos entre eles. A cabeza pode xirar ata 180º. As patas de diante, que mantén recollidas perante a cabeza, están providas de espiñas para apreixar as presas. Son animais solitarios, agás na época de reprodución, cando o macho e a femia se buscar para o apareamento. Se houber máis dun macho na proximidade dunha femia, estes pelexan e só un se reproduce. As femias son meirandes ca os machos. Rara vez, durante ou despois do apareamento a femia devora o macho. Pode ser de cor verde ou parda con diversos matices. A cor do adulto determínaa o medio no que habita durante a última muda. Wikipedia