Openhartig met Goedele Wachters

OPENHARTIG MET GOEDELE WACHTERS

“IK BEN BLIJ DAT WE EMOTIES MOGEN LATEN ZIEN”

© VRT - Lies Willaert

Goedele Wachters is VRT-nieuwsanker, een job die ze met hart en ziel doet. Ze zet zich ook in voor Kom op Tegen Kanker. “Het gaat om veel meer dan geld inzamelen. De samenhorigheid is groot, ik luister graag naar de vele verhalen.”

Goedele Wachters neemt ons even mee naar de redactie van de VRT-nieuwsploeg. De ruimte is enorm, maar de rush is voorbij en het is er vrij rustig. De hoeveelheid pc’s laat zien dat er elke dag flink wat volk in de weer is om de nieuwsuitzendingen te realiseren. Goedele Wachters: “Ik was deeltijds aan de slag bij de regionale redactie van Radio 2 in Antwerpen. Daar startte ik als losse medewerker met een slecht contract. Ik werkte er ruim een jaar en wou er toen vertrekken. Ze wilden me echter in dienst houden en me naar de redactie in Brussel versluizen. VRTjournalisten moesten toen nog een stevig examen afleggen. Dat was vreselijk. We zaten met zowat achthonderd kandidaten in een gigantische garage die voor de gelegenheid dienst deed als examenlokaal. Iedereen zat aan een afzonderlijk tafeltje. Daarna volgden er nog een aantal rondes, telkens viel er een deel kandidaten af.” Het legendarische examen is intussen afgeschaft. “Goed dat het er niet meer is. Er kwamen soms medewerkers uit voort die theoretisch heel sterk stonden, maar niet noodzakelijk de beste journalisten waren. Je hebt immers ook andere eigenschappen nodig, je moet verbanden kunnen leggen bijvoorbeeld, met je twee voeten in de wereld staan en empathie vertonen, interesse hebben in wat mensen bezighoudt.”

ANKEREN

Goedele Wachters ging zeven jaar lang op pad om reportages te maken. In 2007 combineerde ze dat met het presenteren van het nieuws, enkele jaren later ging ze voltijds ‘ankeren’ en dat ligt haar heel goed. “Sporadisch maak ik nog eens reportages. Ik doe het nog steeds heel graag, maar het is nu vooral beperkt tot de Warmste Week. Dat is heel fijn om te doen. Ik praat graag met mensen over wat hen bezighoudt, maar ik zoek bijvoorbeeld ook graag uit wat concrete gevolgen zijn van beleidsbeslissingen.” Journalistiek was niet haar jeugddroom, een lange tijd wist ze niet wat ze wou worden. Ze studeerde eerst voor vertaler en deed dan een extra jaar journalistiek. De vonk sloeg over, ze wist dat het haar ding was. “Ik ben geen specialist, er is geen onderwerp waar ik alle details van ken. Als ‘generalist’ is de ankerstoel voor mij uitstekend. Alles komt daar aan bod: binnen- en buitenland, sport, cultuur enzovoort, kortom alles wat we als nieuwsdienst brengen.” Bij de job van nieuwsanker hoort veel overleg. “Dat gaat over wat er in het journaal aan bod zal komen en hoe we dat zullen brengen. Dat laatste wordt steeds belangrijker. Dan denk ik bijvoorbeeld aan een goede grafische ondersteuning. Die tendens zie je ook in print media.”

“Als anker probeer je ervoor te zorgen dat iedereen de reportages begrijpt”

HECTISCH

“Als anker schrijf ik de teksten die reportages aankondigen. Journalisten gaan op stap en bezorgen me de nodige context waarmee ik aan de slag kan. Soms is er behoorlijk wat tijdsdruk. Als je voor het middagjournaal werkt, is de tijd echt wel krap. Om 9.45 uur bekijken we wat actuele items zijn, dan moeten de journalisten nog uitzwermen om beelden te draaien en interviews te maken. Daarna zijn er de montages met het verwerken van de teksten voor de reportage. Soms ben ik nog tijdens de uitzending introductieteksten aan het schrijven. Het gebeurt geregeld dat reportages nog niet klaar zijn wanneer het journaal begint, vooral bij het middagjournaal. Dat zijn de meest hectische momenten. Voor het journaal van 19 uur gaat het er rustiger aan toe omdat sommige reportages van ’s middags nog actueel zijn of alleen maar enkele aanpassingen nodig hebben.”

EMOTIE

Goedele Wachters vertelt dat het met de inspiratie voor de introductieteksten best meevalt. “We hebben geen grote dichterlijke vrijheid om met de informatie om te gaan, we werken binnen een beperkte marge. Binnen die krijtlijnen probeer ik zoveel mogelijk variatie te brengen en er teksten van mezelf van te maken, zodat ik ze meer kan ‘vertellen’ dan ‘aflezen’. Dat vind ik heel belangrijk. De inleidende teksten moeten verduidelijkend zijn. Reporters zijn vaak experts in een bepaalde materie zoals politiek of economie. Ze gaan – begrijpelijk – nogal snel over jargon dat niet iedereen kent, of ze verwijzen naar gebeurtenissen die wat uitleg over de voorgeschiedenis nodig hebben. Dan komt het er op aan de kijkers wegwijs te maken. Als anker probeer je ervoor te zorgen dat iedereen de reportages begrijpt en dat het door onze introductie ook aantrekkelijk is om te blijven kijken.” Een anker heeft niet altijd tijd om reportages op voorhand te bekijken, soms is het afwachten wat er precies op het scherm te zien zal zijn. “Maar ik volg de actualiteit, luister naar de radio, lees kranten en blijf me voortdurend informeren, dus ik ben redelijk goed op de hoogte van wat er zal komen.”

GEVOEL

“Als nieuwsanker komt het erop aan neutraal te blijven en je eigen mening niet te laten meespelen. Maar het is niet meer nodig om al je emoties weg te stoppen. Als er een aanslag is waarbij mensen sterven, dan mag je laten zien dat zoiets je niet onverschillig laat. Soms zijn er ook heel fijne berichten, dat mag ook duidelijk te zien zijn. Ik ben er heel blij om dat we berichten iets meer menselijk en persoonlijk kunnen brengen. Collega Martine Tanghe heeft in het tonen van betrokkenheid een grote rol gespeeld, maar het is ook een internationale trend. Nu, niet in alle landen wordt dit getolereerd, en er zijn ook landen die daarin nog veel verder gaan.”

Kwaliteitsjournalistiek blijft een aandachtspunt, maar dat is niet per definitie saai. Ook onderwerpen die prettig zijn om te brengen, kunnen kwalitatieve topjournalistiek zijn. Kwaliteit betekent dat we correct én snel willen zijn. Het gaat immers om nieuwsitems. Toch weegt correctheid zwaarder door. Als we ergens niet 100% zeker van zijn, of het is onvoldoende gecheckt, dan brengen we het niet. Of we halen het aan met de vermelding dat het niet helemaal zeker is en dat we het hebben vernomen van een bepaalde bron. Ik ben het niet eens met critici die beweren dat het vroeger beter was: een journaal van pakweg dertig jaar geleden kan je nu nauwelijks nog bekijken.”

TWITTER

Sociale media zijn niet meer weg te denken. “Met een twitterende Amerikaanse president kan je niet anders. Er zijn uiteraard nog anderen die via twitter een bericht uitsturen. Het is dus een nieuwsbron, en in zekere zin een hele makkelijke. Maar er schuilt ook gevaar in: een uitspraak in een tweet lanceren, zonder mogelijkheid tot kritische vragen, is nu eenmaal aantrekkelijk voor sommigen. Het is de taak van journalisten om daar dan de nodige kanttekeningen bij te plaatsen. Sociale media zijn ook voor ons als nieuwsdienst een belangrijk kanaal.”

“Op de redactie zijn er collega’s die heel korte filmpjes maken die online te zien zijn. Zo kunnen we jonge mensen bereiken die niet naar klassieke journaals kijken en geen krant lezen. Als openbare omroep is het immers onze opdracht zoveel mogelijk Vlamingen op een zo goed mogelijke manier te informeren. Het is een evenwichtsoefening, vooral ook omdat sociale media nog steeds evolueren.”

Persoonlijk heeft Goedele er een dubbel gevoel bij. Een nieuwsanker mag eigen accenten leggen en actief zijn op bijvoorbeeld Instagram, het wordt ook wel verwacht. Kijkersonderzoek wijst uit dat meer connectie met een nieuwsanker gewaardeerd wordt, kijkers verwachten een stukje van je persoonlijkheid te leren kennen.

“Maar er is zoveel rotzooi te vinden en er komt zoveel op je af. Soms hoeft het voor mij een tijdlang niet, dan wil ik even rust. Ook mijn kinderen hou ik zoveel mogelijk uit de aandacht. Zolang mijn kinderen klein waren, kon ik ze vrij goed afschermen. Nu ze 9 en 10 zijn is dat wat moeilijker. Ze kijken amper televisie of naar andere schermen en daar ben ik blij om. Ik hou de boot om in de picture te staan zelf ook geregeld af. Ik kwam op de nieuwsredactie werken als journaliste, niet om een bekend iemand te worden.”

BUFFER

Als journalist ziet ze heel wat problemen en de ellende die daaruit voortvloeit. “Ik woon gelukkig niet om de hoek van het VRT-gebouw, de rit naar huis is prima om afstand te nemen. Die tijd heb ik echt wel nodig om alles achter mij te laten. Ik heb een professionele buffer en kan veel loslaten, maar er zijn altijd nieuwsfeiten die zo ingrijpend zijn dat ik er niet zomaar overheen kan stappen. Ik ging als reporter naar Sri Lanka na de tsunami, dat was heel hard. Heel uitzonderlijk was er achteraf traumabegeleiding, al heb ik het wel goed verteerd, denk ik.” Ondanks alle ernst gaat het er soms hilarisch aan toe. Goedele Wachters kreeg ooit de slappe lach, een studiogast haalde slechts op het nippertje de uitzending. “Er zijn vaak onverwachte situaties. De kijkers merken daar meestal niets van.”

© Digitalclickx

KOM OP TEGEN KANKER

Goedele heeft heel wat kilometers in de benen door haar deelname aan fiets- en loopacties om geld in te zamelen voor Kom op tegen Kanker. “Ik kreeg de vraag of ik meter wou zijn van de 1000 km. Nog nooit had ik een koersfiets van dichtbij gezien, het was een leuke ervaring. Je bent in de openlucht en je kan veel praten. Veel deelnemers kennen kanker van dichtbij, soms zijn ze zelf patiënt of patiënt geweest. Ook in mijn omgeving kwam ik er mee in aanraking, dat motiveert me enorm. Vorig jaar overleed mijn meter, na een moedige strijd die ik intens meebeleefd heb. Sporten voor een goed doel vind ik ongelooflijk mooi. Volgend jaar wil ik graag meefietsen met het internationale peloton van de 1000 km van Kom op tegen Kanker. Dan zijn we vier dagen onderweg.” Het gaat niet alleen om de financiële actie, er is ook de samenhorigheid. De acties maken kanker bespreekbaar, de ziekte zit soms nog in de taboesfeer. Zo was er een man die meefietste omdat zijn vader kanker had, maar dat was onbespreekbaar. Hij mocht het eerste jaar niet vertellen waarom hij meefietste en vond maar moeilijk financiële steun. Z’n vader kwam uiteindelijk supporteren en vond tijdens het evenement lotgenoten waar hij mee kon praten over de ziekte. Het was voor hem plots geen taboe meer. Het is mooi als je zoiets kunt bereiken.”

LOSLATEN

De job met onregelmatige uren en met weekendwerk weegt soms door, maar dat compenseert ze door extra te genieten van de vrije momenten. “Als je me vraagt wat het belangrijkste is in mijn leven, dan zijn dat uiteraard mijn kinderen en gezondheid. Het zijn clichés, maar onder andere door te praten met mensen die tegen kanker vechten, weet je dat gezond-zijn echt iets is om je pollekes voor te kussen.”