ProAgri 199 - September 2016

ProAgri tegnologie vir die boer technology for the farmer

September 2016 No / Nr 199 ISSN 1042 - 1558

Gratis / Free

Vleisbeeste:

Kruisteel met Beefmasters Afrikaners is plesierig

Eie silo maak boer baas

Kubota: Vir veelsydige oplossings • Strookbewerking gee mielies ’n beter kans • Plant presies met dié nuwe snyskyfplanter www.proagri.co.za

Redakteursbrief

M

y ouma het altyd gesê kerk en werk moet jy ernstig opneem, maar nie jouself nie. Die meeste boere wat ek al ontmoet het verstaan dit en kan vir hulleself lag... of minstens met ’n tikkie humor terugkyk na alles wat hulle al probeer het.

Boerdery is ’n proses en vandag se duur les word more se wysheid.

In hierdie uitgawe het ons met ’n hele paar boere en maatskappyverteenwoordigers gesels oor verskillende bewerkingsmetodes en die masjinerie wat daarvoor geskik is. Dit wissel van diep strookbewerking tot vlak skottelbewerking tot plant sonder bewerking en elkeen is ewe oortuig van sy saak, met deeglike begronding en navorsing om dit te staaf. Vir almal gaan dit oor ekonomie en volhoubaarheid.

Dit was vir my heerlik om by al die artikels betrokke te wees, want ek glo elkeen is reg. Dit wat vir jou grond, jou boerdery-opset, jou persoonlikheid en jou begroting werk, is die metode wat op jou plaas gaan werk.

Maar dit bring my terug na die storie van ernstig opneem. So ’n paar jaar gelede was ek by ’n studiegroep (ons sal nie name of plekke noem nie) wat wye proewe oor geenbewerking gedoen het en bevind het hulle almal se grond en opbrengs lyk beter as daar nie ’n tand in die grond gesteek word nie. Vir die laaste vergadering van die seisoen het een van hulle vir almal pette laat maak, mooi met die naam en embleem van die groep voorop, maar agterop staan daar: “Ek rip skelm.”

Oor na ons vee-afdeling: ProAgri het so ’n paar maande gelede, na aanleiding van ’n opname oor ons lesers se belangstellings, besluit om baie meer aandag aan

Voorblad veeboerdery te gee. Ons het pens en pootjies in die Augustusmallemeule van veilings, skoue en nasionale kampioenskappe Dit is lente en planttyd! ingespring In ’n volgende uitgawe en ek wens sal ons meer vertel ons het oor dié interessante nog twintig volhoubare manier van bladsye boer. gehad om oor alles verslag te doen. As gratis tydskrif met ’n oplaag van 40 000 wat landwyd na boere versprei word, beteken dit egter dat die meeste van ons bladsye betaal moet word deur adverteerders.

Ons lewer graag ’n diens aan telersgenootskappe, stoetboere, afslaers en die hele vleiswaardeketting, maar ons moet ook die boeke laat klop. Gesels asseblief met een van ons bemarkers om te hoor hoe ons mekaar kan ondersteun en opbou.

Volgende maand is ProAgri se 200ste uitgawe. Maak reg vir nog ’n groter leesfees, maar geniet gerus eers al die pitkos in ProAgri 199.

Boer slim!

Annemarie Bremner > annemarie@proagri.co.za

www.proagri.co.za

ProAgri Griselda 202B Murrayfield, Pretoria Tel: 012-803-0667 www.proagri.co.za Copyright © 2013. All rights reserved. No material, text or photographs may be reproduced, copied or in any other way transmitted without the written consent of the publisher. Opinions expressed are not necessarily those of the publisher or of the editor.

We recognise all trademarks and logos as the sole property of their respective owners. ProAgri shall not be liable for any errors or for any actions in reliance thereon.

Business-to-business: Agriculture ABC Apr – Jun 2016 39 751

ProAgri

Inhoudsopgawe / Contents Meganisasie 2 AgriAfrika: Boer gee mielies ’n beter kans 5 Kempston Agri staan bankvas agter CLAAS 6 McHale is ’n bielie van ’n baler 9 Kies Kubota vir veelsydigheid 10 Plant presies met XFARM se skyfplanter 13 LEMKEN werk hard en bewaar vog 14 John Deere se Tegnikus van die Jaar-stryd Gewasproduksie 17 Word ’n graanprysmaker met GSI 23 K2 Saad: Die alles-in-een saadverskaffer 25 Real Telematics: Tegnologie tot die boer se beskikking Hulpbronbestuur 27 Orania CVO-skool en boere ondersteun mekaar 29 Helpende Hand gee om vir boere Vee en wild 35 Epol: Kruisteling met die Beefmaster 38 Laat trap jou beeste in hulle spoor (2) – Johan Hoewe 40 RPO-kongres: Verbruiker het die hef in die hand 41 Afrikaner-boere maak gereed om die wêreld te takel 44 Kanna se pers voeg meer waarde by wol 46 Van Pletzen Beefmasters: Vleis van die veld af Gereeld 31 Wenner! Verspreider van die maand 44 Veilings 53 GeneGids 54 AgriGids

Lees op bl 3 meer oor al die oplossings wat Kubota aan boere in die SuidKaap bied.

Iando Minnie van Carlu Trekkers in George sê hulle kliënte boer met basies ALLES! “Dit maak die wye Kubota-reeks perfek vir die gebied.”

9

13

14

17

27

Redakteur tydskrif en aanlyn Annemarie Bremner > 082-320-3642 annemarie@proagri.co.za Verslaggewers Du Preez de Villiers > 082-598-7329 dupreez@proagri.co.za Benine Cronjé >073-105-6938 (Noord-Kaap) benine@proagri.co.za Hoofbemarker: Stefan van Wyk > 082-381-7563 stefan@agritrader.co.za Bemarkers: Xander Pieterse > 079-524-0934 xander@proagri.co.za Tiny Smith > 079-531-0024 tiny@proagri.co.za Uitleg & ontwerp Esta van Niekerk Navrae Lize du Plooy > 012-802-0667 lize@proagri.co.za Rekeninge Ronel Keet > 012-803-0782 accounts@proagri.co.za Verspreiding en intekening Angeline Booyse > 079-515-8708 versprei@proagri.co.za

35

Sakebestuurder George Grobler

ProAgri 199 – September 2016

1

Meganisasie

deur Annemarie Bremner

Boer gee mielies ’n beter kans Só lyk lande wat met Great Plains se Sub-Soiler en TurboTill gereed gemaak is vir planttyd.

“A

s dit goed gaan met die wortels, gaan dit met alles goed,” sê Pieter van de Merwe van Kriel op die oostelike Hoëveld. Om die beste moontlike omstandighede vir sy mielies se wortels te skep is dié beginsel wat hy voor oë hou wanneer hy sy bewerkingspraktyke beplan en toerusting aankoop wat die werk moet doen.

“In die ou tyd het ons gedis, geploeg, gelykgemaak, saadbed voorberei en dan geplant. Later het ons stappe probeer uitskakel deur van beitelploë gebruik te maak en toe kom die no-till-wa, wat nie vir almal werk nie,” vertel hy.

Pieter bedink, bestudeer en probeer alles om van sy saaiboerdery ’n sukses te maak, want soos hy sê, “ek is ’n saaiboer”.

Maak diep los met Great Plains Die oplossing wat hy gevind het lê in ’n stelsel van strookbewerking met beheerde spoorverkeer en die toerusting wat hom help om die regte resultate te bereik, kom al die pad van Amerika af, naamlik Great Plains, wat deur AgriAfrika ingevoer en versprei word.

Pieter was saam met sy plaaslike handelaar, Winston Ritchie van Standerton, by die fabriek en het vol planne teruggekom. Die masjien wat hy daar gesien het om sy hele bewerkingstelsel netjies bymekaar te bring, was die

Great Pains Sub-Soiler (8-ry), wat die grond tot 400 mm diep in stroke, 91 cm uitmekaar, behoorlik kan losmaak.

Oor die afgelope twee seisoene het Pieter die Sub-Soiler deeglik op sy plaas getoets en almal het saamgewerk om seker te maak dat die masjien Afrika-gereed is.

Pieter sê hulle het gevind dat die skare ’n bietjie vinnig afslyt in sy kombinasiegronde, wat wissel van Hutton tot sand. Die skare word nou bykomend verhard deur ’n vernuftige pro-ses wat bekend staan as hardbekleding (hardfacing). Op die werkskant van die skaar word ’n growwe sweislaag gemaak waarop ’n lagie sand vaspak wanneer daar gewerk word. Dit beteken dat sand teen sand skuur en nie sand teen staal nie.

Die arm wat die skaar aan die balk heg, is ook verstewig om seker te maak geen verdigtingslaag kan die Sub-Soiler stuit nie.

Pieter sê met opeenvolgende bewerkings in dieselfde strook word dit natuurlik al hoe makliker, maar ’n boer moenie nodig hê om te wonder of hy nuwe grond kan breek nie.

Die Sub-Soiler verwyder verdigtingslae onder die grond sonder om die oppervlakreste te versteur. Daar is ’n snykouter voor elke skaar wat plantreste sny en nog ’n voordeel is dat die

Die Sub-Soiler sny deur die reste, maak die grond baie diep los, tot op 400 mm, en rol dit dan vas vir ’n vrugbare plantstrook.

2

ProAgri 199 – September 2016

Anchen en Pieter van de Merwe het rede om breed te glimlag, want hulle bespaar tyd, brandstof en behaal gunstige resultate met hulle strookbewerking. materiaal gemaklik tussen die arms kan deurvloei omdat daar net in die rye gewerk word. Die masjien loop dus glad, sonder verstoppings, en die roller agter elke skaar kan die materiaal ferm vasrol. Die saadbed in die strook bly heerlik sag vir die wortels om hulleself gerieflik uit te strek.

Sny fyn en maak gelyk met Great Plains Nadat die Sub-Soiler die plantstroke voorberei het, gebruik Pieter nog ’n Great Plains-produk, naamlik die TurboTill met sy twee stelle snykouters, vir ’n vlak vertikale bewerking om die reste oor die hele land in klein stukkies te sny en en met die bogrond te vermeng sodat dit vinniger tot kompos kan afbreek. Die Turbo-Till maak ook die hele land lekker gelyk vir die planter wat moet volg.

Met ProAgri se besoek aan die plaas het die Augustuswinde wild gewaai, maar die enigste stoffie in die lug was waar die masjiene besig was om te werk. Pieter wys daarop dat die stropertafel wat hy gebruik, horisontale swaailemme onderaan het, wat reeds met strooptyd die materiaal ’n eerste keer sny.

Geen stoppelbeweiding word op die plaas toegelaat nie, want saam met die strookbewerking is die behoud van biologiese materiaal die groot geheim vir vogbewaring in die grond.

Dit werk, want selfs nou na die vorige twee droë seisoene wys die skare dat die grond daar diep onder www.proagri.co.za

nog vogtig is, daar waar die wortels dit nodig het. Pieter sê hy was eintlik verstom om te ervaar dat hy vanjaar, ondanks die droogte, steeds op droëland ’n oesgemiddeld van 7 ton per hektaar kon behaal met sy konvensionele mielies.

Die Sub-Soiler kan ook gebruik word vir die toediening van vloeibare kunsmis of ammoniakgas.

Die TurboTill met sy twee stelle geriffelde snykouters word gebruik vir ’n vlak vertikale bewerking om die reste te sny en met die bogrond te vermeng, en om die hele land lekker gelyk te maak vir die planter wat moet volg.

Met planttyd word die 8-ry Yield Pro-presisieplanter gebruik om die saad en kunsmis in die saadbedstroke te plaas wat deur die Sub-Soiler voorberei is.

rick Qhuto, wys hoe diep Pieter van de Merwe en sy trekkeroperateur, Patrick werk die Sub-Soiler se skaar. Let ook op die klam grond op die verharde punt van die skaar.

Vir nog AgriAfrika-oplossings, skakel Marius Tolmay by 083-581-5709, 012-541-1121 of e-pos marius@agriafrika.co.za. Boere op die oostelike Hoëveld kan vir Winston Ritchie skakel by 082-551-9565. www.proagri.co.za

Plant presies met Great Plains Na die weldeurdagte grondvoorbereiding moet die plantwerk ook presies en perfek verloop en daarvoor word nog ’n masjien uit die Great Plains-fabriek ingespan, naamlik die 8-ry Yield Proplanter. Met die hulp van ’n Trimblepresisiestelsel plaas die planter die saad presies in die ontvanklike vrugbare stroke grond.

“Ek het nog nooit so ’n plantestand gesien soos met hierdie planters nie,” sê Pieter.

Hy skryf die presiese saadplasing toe aan die positiewe lugdruk waarmee die Air-Pro®-uitmeetselsel werk en nuwetegnologie saadbuise waardeur elke pit gladweg kan glip. ’n Blaser in plaas van ’n vakuumstelsel vereis baie minder krag en minder dinge kan verkeerd gaan, sê Pieter.

Nog ’n eienskap van die planter waarvan Pieter baie hou, is die veerbelaaide staalaandrywingswiel wat op die grond loop vir kunsmisuitmeting. Hy sê die regstreekse kontak met die grond beteken dat die kunsmis vanuit die vier bakke op die planter die hele tyd presies afgemeet kan word om in die plantvoor geplaas te word, waar die groeiende wortels dit die nodigste het.

Pieter se vrou, Anchen, is nou betrokke by die boerdery en help ook met die dataverwerking op die rekenaar. Sy sê noudat hulle deur die jaar presisiebeginsels toepas met grondbewerking, in planttyd en in strooptyd, is dit soveel makliker om alles te bestuur. Sy kan ook sien hoeveel hulle bespaar aan brandstof, arbeid en kunsmis.

Nie ’n pit of ’n stukkie grond word op die 1 100 hektaar saaigrond vermors nie, want met die presisiestelsel kan elke land netjies omsoom word vir nog agt rye, waar daar vroeër net wenakker was.

Oor dienslewering kan die Van de M Merwes glad nie kla nie. Pieter sê die Ritchie-groep op Standerton kan misR k kien 90 km ver wees, maar hulle diens v vat nie 90 km lank nie!

Veral met die toetsing van die S Sub-Soiler het hulle baie met die m mense van Great Plains te doen gehad en Pieter is beïndruk met die moeie tte wat hulle tot in Amerika doen om v voorsiening te maak vir ons boere se s sandgronde en drievoetrye.

Hy sê ook noudat die stroke so lekker deurlug en vol organiese materiaal is, oorweeg hy dit om partye seisoene regstreeks te plant, sonder enige bewerking, maar hy sal hom laat voorskryf deur die grondtoestand en klimaat. Vir ’n verdigtingslaag hoef hy net nooit weer te skrik nie.

ProAgri 199 – September 2016

3

staan nou bankvas agter CLAAS deur Du Preez de Villiers

CLAAS se Xerion 5000 het sommer dadelik voorgevat toe hy verlede maand by Ekland Boerdery aangekom het.

’n

Familieonderneming wat oor geslagte steeds suksesvol is, is ’n klinkklare bewys dat al die voorsate daarin geslaag het om die passie en droom aan hulle kinders, maar ook aan die kliënte, oor te dra.

CLAAS het hierdie uitdaging meesterlik vervolmaak en is vandag wêreldwyd ’n handelsmerk om mee rekening te hou omdat hulle daarin glo dat hulle kliënte deel van hulle groter familie is.

Een van Suid-Afrika se grootste familieondernemings is Kempston wat in 1973 in Port Elizabeth gebore is.

Tony Cotterell het destyds met ’n klein vervoermaatskappy begin wat vandag kruis en dwars oor Suid-Afrika werk.

Hulle bied ook finansiële dienste, doen personeelwerwing en motorverhuring, besit motorhandelaars, kleinhandelaars en bemark brandstof en eiendomme.

In 2011 is Kempston Agri gestig toe CLAAS kon sien dat hulle met hierdie familieonderneming ’n pad kon stap om hulle trekkers en werktuie in die SADClande te bemark.

“Ons verkope klim baie mooi en die enkelverkoopkontrakte word al hoe groter,” sê Michael Howell, verkoopsbestuurder van Kempston Agri. “Om die CLAAS-mark te vestig, het ons beduidend aan ons produkte en onderdele se pryse geskaaf, maar dit beteken nie

in die Balfour-distrik." Vandag is hulle agente vir Kempston Agri.

Trekland het onlangs ’n 4x4 Xerion 5000 aan ’n vierde familieonderneming, Ekland Boerdery, net buite Marquard verkoop. Die Xerion 5000 is die ouboet van die CLAAS-trekkerreeks en hy lewer ’n allemintige 385 kilowatt. Met sy vier ewe groot wiele en spesiale ontwerp, is sy gewigsverspreiding presies 50-50 oor die middelpunt van die trekker verplaas, wat beteken dat die maksimum krag op die grond geplaas word. Ekland is ewe tevrede met die drie Axion 930’s Ekland Boerdery buite Marquard het onen twee Arion 430’s wat hulle reeds langs CLAAS se Xerion 5000 aangeskaf.

by Trekland gekoop het. Hierdie trekGerrit Diedericks is verkoopsbestuurder kers verrig verskeie klein en groot van Trekland; Danie Nieuwoudt en Ian take op die plaas met groot sukses.

Eksteen is mede-eienaars van Ekland “Alhoewel die Xerion 5000 so baie Boerdery en Michael Howell is verkoopsfunksies het, is sy beheer en bestuurder van Kempston Agri. hantering baie eenvoudig. Ek kon my trekkerdrywer binne ’n uur-en-’n-half dat ons ons persoonlike verhoudings touwys maak. Die Xerion se lae brandafskeep nie.” stofverbruik was my ander trekpleister. ’n Ander familieonderneming is Die werktuig wat ons agter die Trekland in Balfour wat vandag deur Xerion gebruik, het 37 tande wat elkeen pa Gert Diedericks en die twee broers, gemiddeld 10 kilowatt benodig. Ons Gerrit en Theo, bestuur word. “My pa hardloop teen 11,5 km per uur teen het al 30 jaar gelede CLAAS-produkte 1 400 tot 1 600 omwentelinge per verkoop en in 1991 het hy Trekland minuut en die trekker verbruik tussen gestig wat natuurlik met CLAAS voort6 en 7 liter diesel per hektaar, wat vir gegaan het,” sê Gerrit. “Ons besit vanmy uitstekend is,” sê Ian Eksteen, wat dag 100% van die CLAAS-balermark saam met sy swaer, Danie Nieuwoud, aan die stuur van sake op Ekland is.

“Die dag as ’n boer uiteindelik sy CLAAS wil inruil, sal ons ook ’n baie goeie inruilprys kan bied omdat ons werktuie se gehalte so hoog is,” sê Michael.

Die Xerion 5000 het oorgenoeg krag om Ekland se reuse pasgemaakte werktuie met sy driepunthyser se vermoë van elf ton op te tel of deur die lande te sleep. www.proagri.co.za

Kempston Agri het reeds bewys dat hulle die CLAAS-pad saam met jou sal stap. Stuur vir Michael Howell of Etienne van Wyk ’n e-pos na Michael.howell@kagri.co.za of etienne.vanwyk@kagri.co.za, of skakel hulle by 043-703-3100.

ProAgri 199 – September 2016 5

Meganisasie

Kempston Agri

Meganisasie

10 September 2015: Jupidex bekom die verspreidingsregte vir McHale vir sub-Sahara Afrika tydens ’n besoek aan McHale se hoofkantoor in Ierland. Op die foto beklink Martin McHale, medeeienaar van McHale, en Koot van der Merwe, besturende direkteur van Jupidex, die ooreenkoms.

McHale is ’n bielie van ’n baler H

y is onlangs as die beste baler in die land aangewys, en kyk ’n mens na sy eienskappe, dan verbaas McHale se nommer een posisie jou glad nie.

Die McHale is ’n swaardiensbaler. Dit beteken hy is gebou vir harde werk, en hy maak nie verskoning daarvoor nie.

So sê André van Wyk, produkbestuurder vir hooimaaktoerusting by Jupidex, die maatskappy wat die McHale in Suid-Afrika bemark.

“Die groot verskil tussen ons baler en sy mededingers is die feit dat die McHale 18 rollers gebruik, terwyl die ander balers net 16 of 17 rollers het.

Dit maak ’n reuse verskil in die digtheid en dus die gewig van die baal wat hy rol, selfs al is die materiaal droog. Verder het die McHale ’n splitdryf-ratkas wat die krag eweredig na albei kante van die baler se optelmeganisme verplaas. Die baler het ook vyf stawe met optelvingers wat die voer van die materiaal in die baler in drasties verhaas.”

Beste baler in die land Hierdie eienskappe, sê André, het veroorsaak dat die McHale-baler onlangs tydens ’n balerkompetisie by Bothaville onteenseglik bewys het dat hy die beste baler in die land is toe die McHale F5500 as die wenner aangewys

6

ProAgri 199 – September 2016

is. Volgens die resultate, soos getoon in Tabel 1, het die McHale F5500 die naaste mededinger met meer as 700 kg stof in die oë geskop. Die baler het die meeste bale (33) in 30 minute gebaal en het die tweede swaarste gemiddelde gewig van die dag behaal.

Die kompetisie was die idee van Andrew van Rensburg, ’n baalkontrakteur, en is op Johan Claasen se plaas, Doornhoek, in die Bothaville-omgewing gehou. Die kriteria vir die kompetisie was: • Mieliereste is op besproeiingslande

gebaal.

• Elke deelnemer het ’n halfuur (30 minute) tyd gehad om te baal (sewe balers het deelgeneem).

• Die bale is deur onafhanklike persone getel en nie deur verteenwoordigers van die verskillende fabrikate nie.

• Vier of meer onafhanklike persone het die bale geweeg.

• Die bale wat geweeg is, is ewekansig deur onafhanklike persone gekies.

Uitstekende werkverrigting Omdat die McHale ’n swaardiensbaler is, gebou met dikker en stewiger materiaal as normaalweg, is sy lewensduur ook baie langer as die gemiddeld. Wat hy dus bied, is uitstekende werkverrigting met ’n baie lang lewensduur, veral op mieliereste en soortgelyke plantmateriaal, waar ’n mens dikwels baie sand deur die masjien kry. ’n Eienskap van die baler wat baie

Tabel 1: Resultate van die balerkompetisie by Bothaville

Fabrikaat en model

McHale 5500 Lely 245 Claas 340 Krone Comprima New Holland BR6090 John Deere 4403 Gallignani GF225

Totale gewig (kg) in 30 minute 9 174 8 416 7 240 5 464 5 046 563 2 820

Bale gemaak

33 32 29 24 18 16 15

Gemiddeld (kg) 278 263 250 228 280 223 188 www.proagri.co.za

Droogtehulp bring welkome verligting

deur Naudé Pienaar, namens Agri Noordwes

tyd en frustrasie bespaar, is die manier waarop verstoppings hanteer word.

Die baler is met ’n valdeurmeganisme toegerus wat deur die rekenaar oopgemaak word sodat die verstoppende materiaal onder by die baler uitgestoot kan word. Omdat die aksie deur die rekenaar beheer word, is dit nie nodig dat die operateur onder die baler moet inkruip om plantmateriaal uit te krap nie.

In Suid-Afrika is twee modelle beskikbaar, sê André, naamlik die McHale F5400 en F5500. “In beginsel is dit dieselfde baler met ’n opteldrom van 2,1 m en albei is met swaardiensdubbelrollaers, 50 mm aste en swaardiensratte en kettings toegerus. Verder beskik albei oor ’n maklik bereikbare sentrale smeerstelsel. Albei het ook 18 rollers, wat ’n swaar, hoëdigtheidsbaal verseker.”

Netbindingstelsel Omdat die bale so swaar is, word ’n netbindingstelsel gebruik. Hierdie netbindingstelsel het die vermoë om die spanning só aan te pas dat die baal sy vorm behou en die netmateriaal optimaal gebruik word. Dit het die kapasiteit om netrolle van tot 1 300 mm te neem.

“Die netbinding,” verduidelik André, “maak dit moontlik dat die baal baie meer hanteer kan word as normaalweg, en dit maak dit ook heelwat makliker om die bale te hanteer omdat dit so stewig toegerol is.”

Die grootste wesenlike verskil tussen die F5400 en die F5500, sê hy, is die stel van 15 messe waarmee die F5500 toegerus is om die plantmateriaal in lengtes van 65 cm te kerf voordat dit in die baalkamer ingaan.

Hierdie funksie is veral gewild by massavoerders soos voerkrale omdat dit die bale nog swaarder maak en die mengtyd van die finale rantsoen drasties verkort. Die rekenaar kan die snyfunksie kanselleer indien ’n mens dit sou verkies. Verder is die 5500 ook met ’n bykomende outomatiese oliewww.proagri.co.za

en ghriesstelsel toegerus.

Unieke beheerpunt Die F5500 is verder met ’n sogenaamde Wizard Plus-beheerkonsole toegerus waarmee die masjien se onderskeie funksies beheer kan word. Die konsole het ’n maklik-leesbare grafiese skerm waarvandaan die anti-verstoppingsvaldeur, snyfunksie en mesposisie in die trekkerkajuit gekies kan word. Dit bied ook baaltellings per dag of oor die masjien se leeftyd.

Die Wizard Plus is verder toegerus om die smeringstatus van die baler te moniteer, en ’n alarm gaan af as die operateur die olie- en ghriesvlakke moet nagaan en aanvul. Die alarm kan ook gestel word om af te gaan nadat ’n vasgestelde aantal bale gemaak is.

Kyk ’n mens na al hierdie funksies en eienskappe van die McHale F5000reeks balers, sê André, is dit duidelik dat dit in ’n ander klas is. As daar mededinging in die mark is, gaan dit oor wie tweede in die ry staan, ná die McHale.

Vir meer inligting, skakel André van Wyk by 083-379-7552. Bekom ook inligting oor elke produk deur hierdie QR-kodes met ’n slimfoon af te tas:

Besoek www.jupidex.co.za vir meer inligting.

Koedoeskop-besproeiingsboere het sowat drie maande gelede al die mielieruvoer wat op die lande oorgebly het nadat hulle gestroop het, aangebied as droogtehulp. Die voorwaarde was dat ons die ruvoer self moes sny, hark en baal.

Ons het besef dat dit ’n groot uitdaging sou wees om genoeg toerusting daar te kry. Tou/net, diesel, arbeid, toesig en behuising sou ’n uitdaging wees, en die vervoer sou natuurlik geweldig baie kos. Ná samesprekings met NWK Beperk, Agri SA en van ons ander vennote het ons daarin geslaag om die projek aan die gang te kry. Vyf trekkers, een snyer, een hark en vier balers is deur die verskaffers aangebied.

’n Spanpoging

Die boere het baie van die ruvoer self gesny, gehark en met die uitry van bale gehelp. Ná ’n telefoongesprek met Koot van der Merwe van Jupidex, het hy dadelik aangebied om ook ’n baler te verskaf, op Koedoeskop af te lewer en om net teen ’n spesiale prys te verskaf.

Sedert die aanvang van die projek is tot op hede 218 vragte afgelewer, terwyl nog ongeveer 1 250 bale gemaak is. Ons is dankbaar vir ’n verdere skenking van 100 ha se ruvoer.

As in ag geneem word dat gemiddeld 52 bale per vrag gelaai word, is dit duidelik dat hierdie poging ’n reuse verskil gemaak het om die dodelike gevolge van die droogte te help verlig.

Dankie aan al die rolspelers Agri Noordwes en ons lede is dankbaar vir elkeen wat hierdie poging ondersteun het. Dankie ook aan Jupidex, wat ’n fantastiese produk beskikbaar gestel het. Ongeveer 4 000 van die 12 600 bale is moeitevry deur die McHale-baler gebaal. Pieter Wiid, koördineerder van die projek, is ook baie beïndruk met die gehalte van die McHale-baler.

As in ag geneem word dat 331 vragte voer reeds gedurende 2016 geskenk is en die vervoerkoste teen gemiddeld R11 000 per vrag deur verskeie borge betaal is, besef ons dat ons baie geseënd is om sulke ondersteuning ná so ’n moeilike seisoen te ontvang.

Ons is ook baie dankbaar dat ander groepe soos Caring Daisies, Bray Bale Out, Hope Grass en Boere in Nood self baie moeite gedoen het, en steeds doen, om voer in ons provinsie te versprei.

ProAgri 199 – September 2016 7

Meganisasie

Kies Kubota vir veelsydigheid deur Annemarie Bremner

“D

ons hanteer, soos vriende en vennote, aar is mos nie ’n beter trekker is baie spesiaal en maak ’n mens lus nie,” sê Derick Calitz van Calitz om met hulle sake te doen,” vertel Boerdery in die Suid-Kaap. Hy praat Iando. Hy sê wat onderdele aanbetref met groot lof van sy reeks Kubota-trekhet Smith Power ’n reuse voorraad kers wat alles op die plaas doen. en hulle spog ook met die vinnigste “Ek het van die heel kleinste tot die verskaffing van onderdele van alle heel grootste,” gesels hy. Die kleintjies, Tot die plaaslike gholfklub kan nie trekkerfabrikate in Suid-Afika. dis nou die B- en L-reeks se manne, sonder hulle Kubota klaarkom nie!

Iando sê dit is ook nie waar dit word veral met oestyd in die wingerophou nie. Kubota se mense kom selfs de gebruik. Hulle sleep maklik twee Kubotas aangeskaf het om in die van Japan af om ondersteuning te gee. ton druiwe. Die groteres, dis nou die boorde te werk.

“Ons het verlede jaar die hoofM7040’s, word meesal vir spuitwerk Bokkie Kritzinger van Tulpieskraal ingenieur van die M40-boordreeks by gebruik en dan is daar die M130X wat sê die brandstofverbruik het hulle ook ons gehad, wat toe saam met ons na die grond gelyk moet skraap en die aanvanklik getrek, maar hulle het baie die plase gegaan het om sy produkte te skeurploeg moet sleep. meer as dit gekry. sien werk en te bepaal hoe en waar dit “Wat lekker is, is dat die trekkers so “Kubota is goeie trekkers. Na 3 000 gebruik word en hoe om dit nog verder skerp kan draai – enige ander trekker uur het ons nog geen ander koste as te verbeter om die boer te pas.” voel soos ’n ossewa teen hulle. Daarby gewone diens gehad nie en ons kry uitis almal 4X4 en lekker smal om in die stekende diens by die handelaar, met Waarmee werk die boere in die rye te pas – die 7040 is maar net 1,3 regstreekse kontak met die eienaar.

Suid-Kaap? meter wyd.”

Die trekkers is ook gemaklik vir die Die hele reeks word gebruik, sê Iando, Derick is een van die vele tevrede operateurs, sodat hulle nie maklik maar daar is ’n paar topverkopers. kliënte van Carlu Trekkers, wat reg moeg word en dan foute maak nie.”

In die wingerde word die B2420 oorkant die gholflandgoed, Fancourt, Net so belangrik soos diens vir die en L3200 die meeste gebruik vir take in George, geleë is. Die eienaar, Iando boer is, so belangrik is die verhouding soos uitry, aanry, onkruidbespuiting en Minnie, vertel dat Carlu Trekkers al tussen die handelaar en sy verskaffer. oesbeskerming. In die boorde kraai die sedert 1 Mei 1974 in bedryf is en Smith Power is die maatskappy wat M7040DTN en M8540DTN veral koning, dat sy pa in 1983 die eerste KubotaKubota invoer. omdat dit perfek werk vir spuitwerk trekkers begin verkoop het omdat daar “Die manier waarop Smith Power tussen die bome en genoeg so ’n groot aanvraag na kompakte krag het om groot waaierspuite trekkers in die groentebedryf was, Kubota in ’n kits teen die hellings uit te sleep. wat destyds ’n groot bedryf in die Al die trekkers is 4x4, sommige modelle met Vir alles wat gegrawe, Suid-Kaap was. opgetel of geskuif moet word, hidrostatiese aandrywing Iando sê: “Ons bedien die area word die L45 en BX25 TLB’s B-reeks 18 – 26 pk (13,2 – 19,1 kW) vanaf Joubertina/Stormsrivier in die gebruik en daar is nie sommer ooste tot Riversdal/Ladismith/Prins L-reeks 32 – 52 pk (24,6 – 38,9 kW) ’n Kubota-plaas sonder ’n RTV Albert in die weste en Beaufort-Wes M-reeks (smal/standaard) 65 – 130 pk (51 – 96,9 kW) (rowweterreinvoertuig) nie! in die noorde. Ons gebied het seker Iando sê: “Kubota is werklik TLB-reeks BX25 + L45 (17,2 – 33,6 kW) die mees uiteenlopende boerdery ’n wonderlike produk om te Rowweterreinvoertuie 900 + 1140 cc in die land, so ons kliënte boer met verkoop, en elke nuwe Kubota basies ALLES! Dit maak die wye Slootgrawers 3 – 5 ton wat ons verkoop werf nog Kubota-reeks perfek vir die gebied.” nuwe kliënte! As ’n boer eers ’n Iando sê die helder oranje Kubota het, koop hy nie somJapanse trekkers se betroubaarmer weer ’n ander produk heid het deur die jare baie bekend nie.” geword. “Daar is byvoorbeeld ’n ou Besoek www.kubotasa.co.za L245 wat steeds gebruik word met of skakel Smith Power Equipreeds sowat 22 000 uur op sonder ment (Kubota-invoerders) by dat enige groot herstelwerk nodig 011-284-2000 om jou naaste was!” handelaar te vind. In die Die ander groot voordeel wat Suid-Kaap wag Iando Minnie boere aantrek, is die ekonomiese en sy span van Carlu Trekbrandstofverbruik. Dewald Strydom van Giraffe Trust sê hulle bespaar Saai-, vee-, boord-, wingerd- en selfs tonnelboere kers vir jou oproep by 044870-7660 of 082-822-3132. baie brandstof vandat hulle die vloot geniet Kubota se goeie diens. www.proagri.co.za

ProAgri 199 – September 2016 9

Meganisasie

Plant presies met

se skyfplanter deur Annemarie Bremner

X

farm het in 1998 die verbouing van kleingraangewasse in die Suid- en Wes-Kaap totaal verander met die bekendstelling van ’n doelgemaakte planter vir die bewaringsbewerkingsboer. Hierdie plantkonsep, om met een bewerking saad akkuraat te plaas, is steeds, na 18 jaar, die enigste wyse waarop die Kaapse graanboere suksesvol kan oorleef; deur die lae groeikoers in graanpryse met hoër opbrengste die hoof te bied.

Die DBX (DB staan vir deep blade) van 1998 het die struktuurlose gronde van intensiewe bewerking omvorm deur die natuur kans te gee om die struktuur te herskep. Beperkte bewerking, net genoeg om vertikale wortelontwikkeling te stimuleer, tesame met die behoud van die organiese deklaag/oesreste, asook die bestuur van ’n wisselboupraktyk deur stikstofbindende gewasse, het die grond sodanig verbeter dat die waterhouvermoë en voedingselemente meer as verdubbel het. Opbrengste het gevolglik verdubbel en die boer weer kans gegun om uit die kosteknyptang te ontsnap.

Boere wat al vir meer as ’n dekade deurlopend minimumbewerking toegepas het, is nou gereed om na die volgende vlak van bewaringsboerdery te beweeg vir nog beter resultate, naamlik geenbewerking (no-till).

Die nuwe NTX (NT staan vir no-till) van Xfarm is ontwerp en ontwikkel om in hierdie behoefte te voldoen. In 2015 is uitgebreide praktiese prototipetoetse gedoen en vanjaar is die eerste drie volwaardige No-Till- (of Zero-Till-, soos dit ook bekend staan) -planters geloods.

Die reeds beproefde manier om draaiende snyskywe te gebruik om die plantvoor te skep, is ingespan, maar die planters moes aan die volgende vereistes voldoen: - Saad moet akkuraat geplaas word wat diepte en spasiëring betref - Die planter moet gemaklik deur

-

die grondbedekking kan sny en die grond doeltreffend binnedring (penetreer) Absolute minimum grondversteuring was ’n prioriteit Dit moet robuust genoeg wees om ’n plantseisoen sonder onderhoud deur te maak Die masjien moet oor strukturele integriteit beskik om ’n lang leeftyd te verseker Dit moet maklik en smal genoeg opvou om sonder begeleiding op nasionale paaie vervoer te kan word

Ten einde akkurate saadplasing te verseker, het die keuse op ’n dubbelskyf-oopmaker geval. Die snydiepte van die skywe word met behulp van ’n verstelbare drukwiel beheer. Die drukwiel het ’n V-vormige profiel van 50 mm wydte. Die V-vormige profiel het die vermoë om outomaties te kompenseer vir verskillende grondtipes, hetsy ligter sandgrond of swaarder gronde met ’n hoër klei-inhoud.

Dit is van die uiterste belang om deur die deklaag te sny sonder om stoppels te vou (hairpinning). Die deklaag, wat oesreste sowel as doodgespuite materiaal op die lande insluit, is belangrik om vog te bewaar en onkruidontkieming te beperk. Om die deklaag doeltreffend te penetreer sodat

Die NTX se plantereenhede – let op die dubbelsnyskywe, soliede balk en hoëflottasiewiele.

Padvervoer is geen probleem vir die NTX nie. Hy vou op tot min of meer ’n trekker se aswydte. die saad in die grond geplaas word en nie in die materiaal beland nie, vereis spesifieke tegnieke.

Behalwe vir die gewig en drukking op die planteenheid, gee die hoek waarteen die skywe met betrekking tot mekaar geposisioneer is, die deurslag; dit moet presies reg wees. ’n Klein hoek veroorsaak die minste grondversteuring, maar bemoeilik saadplasing terwyl ’n groter hoek meer drukking vereis om deur die deklaag te dring.

Om die nodige gewig op die planteenhede te bewerkstellig, moet die raam swaar wees. Die hoofbalk is van dik staal vervaardig en met beton gevul. Hidrouliese tegnologie word ook gebruik om die gewig van die kommoditeitseenheid waarin die saad en kunsmis vervoer word, na die vlerke te verplaas, terwyl dit die kontoere van die lande volg.

Hoe meer grondversteuring plaasvind, hoe meer onkruidsaad ontkiem. Dit is tans een van die grootste struikelblokke in geenbewerkingspraktyke, want inkorporerende vooropkoms-onkruiddoders kan nie meer suksesvol gebruik word nie.

Om hellings te akkommodeer sonder om versteurings te vererger, is dubbelskyf-oopmakers gebruik en in een ry geplaas. Deur ryspasiërings van 200 mm te gebruik, kon die plantdigtheid in die ry self verlig word. In die toetse is bewys dat die minder mededinging in die rye plantontwikkeling gestimuleer het, terwyl die nouer rye gehelp het dat daar gouer ’n sambreel (canopy) gevorm word, wat onkruid-ontkieming beperk het.

Die plaaslik vervaardigde NTX-geenbewerkingsplanter met sy groot saad- en kunsmistenks hou jou op die land, besig om te plant.

10 10

ProAgri / August ProAgri 198 199 –– Augustus September 2016 2016

www.proagri.co.za www.proagri.co.za

Stoppels doeltreffend deurgesny 200 mm uit mekaar.

Kanola beskerm teen vogverlies, presies gespasieer.

Breë wiele met hoë flottasie was nodig om die gewig te hanteer. Die ontwerp is sodanig dat daar nooit gewig op die hidrouliese silinders rus tydens die plantproses of wanneer die planter padlangs beweeg nie. Slegs wanneer die planter by draaie gelig word en terwyl dit toegevou word, is daar drukking op die olie-inhoud. Dit beskerm seëls en verleng die lewensduur van die silinders.

Die planter vou toe om nie veel wyer te wees as die wiele van ’n dubbelwieltrekker nie. ’n Massasaadtenk, twee kunsmistenks en tenk vir bykomende produkte soos fynsaad, slakpille of chemikalieë word op die onderstel gemonteer om die plantproses vir minstens drie uur te bedien alvorens hervulling nodig is. Dit verhoog produktiwiteit om die kritieke tyd van plantseisoen deeglik te benut.

Alhoewel plantspoed marginaal hoër kan wees as in die geval van tandplanters, word versteuring beperk met ’n laer werkspoed. Nie meer as 8 tot

9 km/u word aanbeveel nie. Dis reeds ’n verhoging van 30% in hektare geplant teenoor die 6 tot 7 km/u waarteen tandplanters bedryf word.

Die werklike voordeel van hoër produktiwiteit word gevind in die laer kragvereiste van 4 kW per ry-eenheid.

In die toetse het die trekkers se rekenaars verklap dat daar nie ’n groot verskil is in kragvereiste wanneer die planter in die grond loop as wanneer dit net gesleep word nie. Dit beteken dat die planter se gewig die grootste oorweging is by kragbehoeftes. Dit het tot gevolg dat die plantspoed relatief konstant bly en nie beïnvloed word deur grondtoestande nie. Dit op sigself is dan die wesentlike bydrae tot drasties verhoogde produktiwiteit.

Dit moet net beklemtoon word dat hierdie plantmetode geheel afhanklik is van plantwortels se rol in grondbewerking. Streng oorweging moet geskenk word aan spoorverkeer, dekgewasse en geen vee, ten einde suksesvolle op-

Só lyk die NTX se plantwerk. brengste te verseker. Grond moet aan minimum struktuurvereistes voldoen alvorens die geenbewerkingperd opgesaal word. Die grondtoestand moet gunstig bly vir vertikale wortelontwikkeling om die groter voordeel van vogbewaring te benut.

Só moet ’n planter kontoere kan volg vir akkurate saadplasing.

Bestel nou jou NTX van Xfarm vir die komende koringseisoen by Rinus Willemse by 082-441-7255, 028-735-2425 of rinus@bdx.co.za.

www.proagri.co.za

ProAgri 199 – September 2016 11

Meganisasie

LEMKEN werk hard en bewaar vog Só lyk die Karat in aksie met sy tande wat die grond lig en rol, die skottels wat die grond toemaak en die rollers wat sorg vir dieptebeheer en ’n fyn, maar ferm saadbed.

N

a drie seisoene en 4 700 hektaar se werk, wag Joe du Plessis, plaasbestuurder van Rossouw Boerdery naby Delmas, nog vergeefs dat die twee Karats van LEMKEN moeilikheid moet begin gee.

“Hulle is stewige masjiene wat hard en vinnig kan werk,” vertel hy. “Ons het nog net nodig gehad om skare te vervang – geen ander onderhoud was nodig nie.”

Die Karat-tandkombinasiewerktuig word na strooptyd gebruik om deur die stoppels te werk en die organiese materiaal net onder die oppervlakte te plaas, waar dit rustig kan afbreek om die grond te voed en die struktuur te verbeter.

Joe sê die groot voordeel is dat dieselfde bewerking die saadbed reeds voorberei, sodat geen ander bewerking nodig is voor planttyd nie. Dit beteken ’n groot besparing van brandstof en arbeid, asook minder ure op die trekkers.

Hoe minder die trekkers gebruik hoef te word, hoe minder onderhoud en onderdele verg hulle. Dit alles bespaar geld.

Joe sê die saadbed is sag en fyn tot op 280 mm (hulle werksdiepte), maar wanneer die Augustuswinde by Delmas

verbyswiep, hoef hulle nie bekommerd te wees dat die organiese materiaal en bogrond wegwaai nie. Die dubbelstel rollers agter aan die Karat maak seker daarvan.

Joe sê hulle het besluit om met die twee 4-meter Karats te werk in plaas van breër toerusting, want hulle wil graag die voordele van vinniger bewerking benut. Elke masjien hanteer 40 hektaar per dag gemaklik en die Karat doen sy beste werk teen ’n relatief hoë spoed.

Die materiaal word goed begrawe, geen kluite word gelos nie, die kouters maak die grond agter die tande gelyk en die rollers van verskillende grootte loop in mekaar se spore om die laaste kluite te breek en ’n saadbed te los wat fyn, maar ferm is.

LEMKEN bewaar vog Soos by die meeste somergraanboere die afgelope seisoen of twee, het die droogte ook sy merk in die Delmasomgewing gelaat, maar Joe sê hulle is baie dankbaar dat hulle al die afgelope nege jaar ’n stelsel van minimumbewerking volg met die doel om soveel vog as moontlik in die grond te bewaar.

Stoppelbeweiding word so ver as moontlik vermy om die organiese materiaal se volume te behou en vastrappery van die grond te verhoed.

Karel Munnik van LEMKEN SA stem saam met die beginsel. Hy sê hy verstaan dit is moeilik as voer skaars is, maar in sekere gebiede en as die weer dit toelaat, moet boere dit oorweeg om kuilvoer te produseer of ander voergewasse te gebruik eerder as om die stoppellande vir wintervoeding te bewei. Die praktyk om reste Joe du Plessis van Rossouw Boerdery by Del- direk na strooptyd in die grond in te werk en daardeur die mas sê LEMKEN werk hard, is betroubaar en humus in die grond op te bou help om die vog in die grond te bewaar.

www.proagri.co.za

en die grond se struktuur te verbeter, kan jou oes deur ’n volgende droogtetyd dra.

Hy sê elke mieliestam of koringhalmpie wat in die grond bly staan, werk soos ’n klein windpompie om vog uit die grond uit te onttrek. “Daardie stam suig die water uit die grond en dit verdamp in die lug.”

Met ’n vlakbewerking in die bogrond word die kapillêre gangetjies in die grond ook toegemaak sodat die vog saam met die plantmateriaal in die grond behoue bly. Die plantmateriaal breek af en word omgeskakel na koolstof vir die toekoms.

Hoe meer gereeld die proses herhaal word, hoe beter vir die grond en as jy die geleentheid het om ’n dekgewas ook te plant en in te werk, is dit nog beter. “Resultate moet nie in een jaar verwag word nie, maar vind oor ’n tydperk plaas en verseker langtermyn volhoubaarheid,” sê Karel.

Twee Karats bewerk 80 hektaar per dag doeltreffend.

Vir meer inligting oor LEMKEN se vogbewaringsoplossings, kontak Blackie Swart by 082-404-9651 of b.swart@lemken.com of Karel Munnik by 082-412-2577 of k.munnik@lemken.com. Besoek ook www.lemkensa.co.za om na LEMKEN se volle reeks skitterprodukte te kyk.

ProAgri 199 – September 2016 13

Meganisasie

John Deere Tegnikus van die Jaar

Die stryd het begin! deur Annemarie Bremner

“J

Niel Ackerman, AFGRI Grootvlei

Artie Bester, AFGRI Betlehem

Gernus J van Rensburg, AFGRI Bethal

Gert Grobler, AFGRI Grootvlei 14

ProAgri 199 – September 2016

ulle het ’n baie groter rol as om bloot toerusting te diens,” sê Lafras Cronjé, bemarkingsbestuurder, Sub-Sahara Afrika, aan die tien manne wat by John Deere se hoofkantoor in Boksburg gereed maak om vir die volgende twee dae die strafste toets ooit af te lê.

“Julle is daar om boere te help om sukses te behaal. John Deere se sukses hang eintlik af van die boer se sukses,” gaan hy voort.

Die kompetisie om die beste van die bestes aan te wys, het verlede jaar begin en het ook ten doel om die rol en beeld van die tegnici wat die hedendaagse gevorderde tegnologie moet verstaan, uit te lig en te bevorder. Die rekenaar is deesdae die tegnikus se grootste vriend wanneer hy moet vasstel wat fout is, maar op die ou end is dit steeds staal, bewegende onderdele, draadwerk en oliedruk wat ’n masjien laat werk en die tegnikus moet kan raakvat.

Tegnici wat vir John Deere se handelaars werk, kan vir die kompetisie inskryf. Daar is eers ’n Internet-eksamen waarin die vyftig bestes aangewys word en dan is daar ’n tweede rondte waarin die Top Tien geïdentifiseer word.

Met die finale eksamen moet die manne vyf teoretiese toetse aflê en ook vyf praktiese toetse doen waar hulle binne veertig minute ’n probleem aan ’n masjien moet opspoor en regmaak.

Die spoed is belangrik, want geen boerdery kan bekostig om te staan en wag terwyl ’n tegnikus wik en weeg en wonder nie. Die verskillende afdelings is: • Middelslag- en nutstrekkers • Groot trekkers • Oesbeskerming (spuite) • Stropers • Presisietegnologie Die praktiese probleme word deur John Deere se slim opleidingspan uitgedink en kan so klein wees soos een belangrike draadjie se punt wat omgebuig is sodat dit nie mooi kontak maak nie, maar wat die hele werking van die masjien stuit.

Punte word wel gegee vir die proses wat die tegnikus volg om die probleem op te spoor, al kom hy nie in die bestemde tyd by die oplossing uit nie.

Vanjaar het die manne maar redelik bleek om die kiewe by die meeste toetsstasies uitgeloop...

ProAgri het by die koffietafel in die gang so ’n bietjie afgeluister wat almal sê:

Verlede jaar se wenner, Niel Ackerman van AFGRI Grootvlei : “Ai dit was nou ’n moeilike begin. Ek het heeltemal toegeslaan, dink my senuwees is net klaar.”

Roedolf Johannes Jones van Senwes, Parys: “As ek net nog so vyf minute gehad het...”

Gert Grobler, ook van AFGRI Grootvlei: “Ek hoop net alles maak sin wat ek geskryf het. Ek skryf dit soos ek dit verstaan, in mechanic-taal, dis nie Afrikaans of Engels nie.”

Gernus J van Rensburg van AFGRI Bethal: “Ek wil nou regtig net graag weet wat IS die probleem.”

Andrew Kilian, AFGRI Delmas

www.proagri.co.za

2016 Sampie Cawood van Mascor Greytown is een van die min wat met ’n glimlag op sy gesig by die eerste toetsstasie uitgestap het: “Dis nou snaaks. My kliënt in Uganda het my nou-nou net gebel met presies dieselfde probleem aan sy spuit.”

Sampie is vir die plantseisoen by die kliënt in Uganda geplaas en het net teruggevlieg Suid-Afrika toe vir die wedstryd.

Die eerste prys is ’n besoek aan die John Deere-fabrieke in die buiteland, en is sekerlik ’n groot aantrekkingskrag, maar dit is duidelik dat dit vir die manne om veel meer gaan. Dit gaan

Roedolf J Jones, Senwes Parys

Casper Botha, Senwes Hertzogville

Verlede jaar se wenner was Niel Ackerman van AFGRI Grootvlei.

Charles van Loggerenberg, AFGRI Delmas

oor die uitdaging om die probleme op te los en kennis te toets en veral oor die eer om die trofee terug te neem na die handelstak toe.

William Nichol, bestuurder van AFGRI Meganisasie, sê hulle ondersteun graag die kompetisie en dit beteken baie vir die handelaars wie se tegnici tot die finale rondte deurdring.

“Die boere neem sekerlik kennis en hulle doen moeite om die ouens geluk te wens. Hulle wil ook graag deur die beste van die bestes gehelp word!”

Niel sê sy lewe het nie veel verander nadat hy as Tegnikus van die Jaar 2015, bekroon is nie, behalwe vir die heerlike oorsese reis, maar hy wonder tog of hy nie nou nog harder werk nie, want die boere vra na hom: “Daar het tot ’n oom van die Springbokvlakte af gebel met ’n probleem, maar gelukkig kon ek hom oor die telefoon help,” sê hy.

Na al die spanning lê die lang wag voor, want die Tegnikus van die Jaar 2016, word eers in November gekroon.

Eddie Hamilton, Senwes Kroonstad

Sampie Cawood, Mascor Greytown

John Deere neem die opleiding van sy tegnici baie ernstig op. Vir die beste, kundigste ondersteuningsdiens, kontak jou naaste John Deerehandelaar. www.proagri.co.za

ProAgri 199 – September 2016 15

deur Du Preez de Villiers

’n

Nuttige luuksheid waarna elke boer kan hunker, is die vermoë om graan op te berg. Tydens strooptyd hoef jou trokke nie meer lang afstande tussen jou lande en die koöperasies se silo’s af te lê en ewighede in toue by die silo’s te staan en wag terwyl jou stropers kosbare tyd verloor nie.

Jy kan ook die graan op jou eie plaas berg sonder bergingskoste om self te besluit wanneer die graanprys reg is om te verkoop.

GSI is een van die bekendste silomaatskappye in Suid-Afrika, maar hulle silo’s word al vir baie jare in Amerika ontwerp. Die ervaring en kennis wat opgebou is, maak van hulle ’n

markleier op die gebied. Elke onderdeel word sorgsaam vervaardig voordat dit verskeep word. Die plate is van versinkte staal gemaak en nie van sink soos dit op die oog af lyk nie. ’n GSIsilo se senterpunt op die dak kan selfs vyf ton dra!

Om ’n GSI-silo of twee op te rig, is makliker is wat dit lyk. ’n Boer kan sy eie kontrakteurs kies om die put en fondasie te bou, of hy kan vra dat GSI iemand aanwys. Die opleiding word dan deur GSI se tegniese mense op die plaas gedoen. Sodra die betonwerk voltooi is, kom rig GSI se span die staalwerk binne 2,5 weke op.

Francois Louw van die plaas, Uitsicht, buite Davel se sake het vanjaar mooi uitgewerk en hy kon in Februarie twee 1 500 ton silo’s met ’n in- en uitlaaispoed van 60 ton per uur oprig: “Ek het eerste met Jaco Barnard, die verkoopsman in die streek, kontak gemaak. Hy het my deur die hele proses bygestaan.

Ek kan glad nie kla oor GSI se diens nie. Die silo’s is in die laaste helfte van die stroopseisoen voltooi en ek kon een silo vul.

Die mielies gaan nou daar lê tot die prys reg is,” sê hy.

Francois het platvloersilos verkies wat ’n vals, geperforeerde vloer het. Een uittrekskroef met drie openinge is onder die vloer aangebring om die graan te onttrek.

GSI se silo’s is ontwerp om van vog ontslae te raak.

Die blasers blaas lug onder die vloer om te sorg dat vog eweredig deur die hele silo boontoe geblaas word. Reg rondom die silo is daar openinge, oftewel druplippe, tussen die dak en Jaco Barnard, areabestuurder van GSI, Francois Louw die muurwand. van die plaas, Uitsicht, buite Davel en Natasha ColeSoos enige vog uit man, bemarkingsdirekteur van GSI, word skoon die graan ontsnap, verdwerg deur Francois se twee 1 500 ton silo’s.

www.proagri.co.za

kondenseer dit teen die dak en loop af deur die gate tot aan die buitekant van die silo waar dit afloop. “As daar vog op die grond reg rondom jou silo is, weet jy dit werk mooi,” sê Jaco Barnard.

Die vals vloer word elke tweede tot derde seisoen opgelig om die stof te verwyder.

Die onderste muurwandplate dra die meeste gewig en is lekker dik.

Om koste te bespaar word die plate stelselmatig dunner boontoe, maar dit het geen invloed op die struktuursterkte nie. Die bene waarop die dak rus word ook ondertoe dikker om die sywaartse druk te hanteer.

Niels Erichsen van die plaas, Keerom, buite Middelburg het ’n kontrak met ’n hoenderboerdery om vir hulle geelmielies te lewer, maar hulle kan in die stroopseisoen nie al die mielies vinnig genoeg inneem nie. “Wanneer hulle vol was, moes ons dorp toe ry en die mielies gaan berg en dit dan later weer uitry na die hoenderplaas toe. Dit het baie geld gekos en dit het gesukkel met my trekkers saam met die baie vragmotors op die pad. Toe ek die eerste silo in 2014 oprig, het sake heeltemal verander. Nou kan ons selfs tot tienuur in die aand aanhou stroop en graan aflaai,” sê hy. Verlede jaar het hy ’n tweede silo opgerig wat nou ook vol mielies is vir later se verkoop. Sy silo’s kan elkeen 1 000 ton graan berg.

Davel

Francois Louw se een silo is stampvol en die mielies kan nou lê tot die prys reg is.

ProAgri 199 – September 2016 17

Gewasproduksie

Word ’n graanprysmaker met GSI

Die versinkte staalwande van GSI se silo’s het ’n elastiese seëlaar tussen die plate om die vog uit te hou. Dit rek en krimp ook saam met die silo soos dit voller en leër gemaak word.

Niels beplan om sy silo’s in die nabye toekoms hoër te maak om elkeen se kapasiteit met nog 500 ton te vergroot. Gelukkig is dit kinderspeletjies met ’n GSI-silo en daarom dring hulle daarop aan dat die fondasies gebou word om die maksimum silohoogte te dra, sodat dit later verhoog kan word soos die plaas se bergingsbehoeftes meer word. Tydens die proses word die silo net opgelig terwyl die nuwe plate van onder af ingeskuif word. Na elke tweede ring plate word ’n ekstra stel stutte bygesit.

Omdat die silo’s openinge aan die bokant het, verkies Niels om sy mielies eerder met ’n spesiale insekdoder te behandel in plaas daarvan om dit te

berook. Hy het bloot ’n tenk langs die put se awegaar gesit wat die graan outomaties met ’n spuit behandel soos dit na die bakkieshyser toe gevoer word. Vir die daaropvolgende twaalf maande is die graan dan veilig teen kalanders en ander lastige insekte.

Die silo’s se toegangsopening het twee deure waarvan een net binnekant toe oopgemaak kan word sodat dit nooit per ongeluk oopgemaak kan word as die silo vol is nie. Dié deur bestaan verder uit drie klein deurtjies bo-op mekaar wat dan afsonderlik oopgemaak kan word om die graan te moniteer soos die silo voller word.

Daar is ook ’n loergaatjie waardeur graanmonsters onttrek kan word. Die buitenste deur maak buitentoe oop en kan gesluit word.

In vergelyking met porieuse sementsilomure, is GSI se staalsilo’s se binnewande seepglad, wat verhoed dat die kalanders daarin kan eiers lê.

Anders as sementsilo’s word staalsilo’s deur die son warm gebak, wat saam met die eweredige verspreiding van die lug uit die blasers help om van die vog in die graan ontslae te raak. Staalsilo’s verg veel minder onderhoud as betonsilo’s. Versinkte staal hoef nie geverf te word nie, breek nie uit nie en die sand en wind veroorsaak ook nie dat dit verweer nie.

Jozua du Plessis van Jozua du Plessis Boerdery buite Delmas moes in 1999 droërs oprig sodat hy sy koring in Desember betyds kon stroop vir die boontjies of mielies wat daarna in die grond moes kom.

“Ek het van die begin af net Bt-vrye mielies geplant en een van die kopers se voorwaardes was dat dit glad nie in aanraking met enige ander Bt-graan mag kom nie. Ek moes dit toe regstreeks van die lande af wegry, maar die vragmotors het by die aflaaipunt opgehoop,” sê hy. Ek het toe twee silo’s opgerig om dit as ’n oorlaaifasiliteit te gebruik.”

Die veeskroef wat in platvloersilo’s gebruik word, neem die laaste bietjie graan wat teen die kante versamel stelselmatig weg. www.proagri.co.za

Middelburg

Natasha Coleman, Niels Erichsen van die plaas, Keerom, en Jaco Barnard staan voor die 24 meter hoë bakkieshyser wat die graan ophys om dit in die silo’s te stort.

Jozua se twee silo’s kan elk 1 200 ton graan berg en oor Desember kan hy dan sy koring, wat ook Bt-vry is, tot in Maart bêre sodat die gehalte boonop ook kan verbeter.

Niels Erichsen van Keerom buite Middelburg wys hoe eenvoudig sy kontrolekas werk sodat daar geen foute kan insluip nie. Die vervoereenhede word so bedraad dat een nie aangeskakel kan word as die volgende een nie reeds loop nie.

ProAgri 199 – September 2016 19

Die vervoerkettings van en na die silo’s is feitlik onbreekbaar en kan met gemak 80 ton per uur skuif.

Saam met sy weegbrug werk Niels Erichsen se stelsel nou met die minste verliese of onnodige onkostes.

Delmas

André Meyer is Jozua se plaasbestuurder en hy is baie dankbaar oor die silo’s wat sy lewe baie makliker maak.

“Onderhoud op die silo’s is eenvoudig en maklik. Na elke seisoen ghries ons net die kritieke punte, trek die kettings styf, gaan die trekskroewe se vinne deur en trek die boute van die silo’s vas,” sê hy.

“Ons gebruik net een persoon om al vyf die silos, die drie aflaaipunte en die drogingsaanleg te beman en die kontrolekas is ook duidelik uiteengesit en maklik verstaanbaar,” sê André.

“Ek verkies GSI-silo’s want ek moet drie keer in ’n jaar graan ruil, wat baie spanning op die konstruksie plaas en ek is baie tevrede met wat ek gekoop het. In die jaar toe ek die laaste drie silo’s opgerig het, het die mielieprys toevallig so sterk geklim dat ek al drie die silo’s kon betaal met die mielies wat ek kon terughou,” sê Jozua.

André Meyer, plaasbestuurder van Jozua du Plessis Boerdery; Natasha Coleman; Jaco Barnard en Jozua du Plessis, eienaar, staan by die vyf silo’s wat ’n baie belangrike rol in die boerdery se bestaan speel. Aan die regterkant is die aflaaipunte wat saam met die silo’s ’n baie rustiger stroopseisoen verseker.

Die boerdery het mettertyd uitgebrei en die oorlaaifasiliteit kon nie bybly nie.

Daar was toe plek vir nog drie silo’s.

Vandag kan Jozua 6 000 ton berg vir later se verkoop.

Jozua het geen vog- of grondwaterprobleme nie en het dus koniese vloere verkies, wat beteken dat hy ’n ekstra 100 ton in elke silo kan kry.

“Omdat ons die koring in Desember, wanneer dit reëntyd is, oes, gebeur dit partykeer dat dit nat hier aankom. Die deurlugtingstelsel van die silo’s werk egter so goed dat dit soms nie eers nodig is om die koring deur die droërs te stuur nie."

Regs: Saam met die uittrekskroef is daar drie geperforeerde pype, elk met sy eie waaier, wat tot onder in die koniese vloer gaan om die graan deeglik te deurlug www.proagri.co.za

André Meyer wys met hoe min knoppies en eenvoudig die kontrolekas uitgelê is sodat die enkele werker wat in die seisoen daar werk dit maklik kan verstaan.

GSI-vooruitstrewendheid is ook binne jou bereik. Skakel 011-7944455 of stuur ’n e-pos na sales@gsiafrica.co.za om meer uit te vind.

ProAgri 199 – September 2016 21

K2

Saad is u een-stop saadverskaffer met ’n volledige reeks akkerbou-, weiding- en groentesaad.

K2 evalueer voortdurend nuwe geneties gevorderde kultivars om aan die produsent beskikbaar te stel.

Sonneblom uit Argentinië vir Suid-Afrikaanse toestande K2 Saad het vanjaar drie nuwe kultivars bekend gestel, naamlik die twee nuwe Clearfield®-basters MG305CP en MG360CP*, en Aguara 6* wat ’n konvensionele kultivar is. Hierdie kultivars het ’n baie goeie opbrengspotensiaal en is goed aangepas in al die sonneblomproduksiestreke.

Mededingende sojabone uit Argentinië en die VSA NS5009RG is ’n vinnige kultivar vir die koeler Hoëveld.

NS5909RG is wyd aangepas vir die Hoëveld sowel as warmer gebiede.

NS6448RG is ’n nuwe vrysteling met ’n goeie opbrengspotensiaal.

NS7211RG is die beste kultivar vir die warmer en westelike gebiede.

NS5258RG*, NS5509RG* en NS6267RG* is drie nuwe hoë-opbrengskultivars en in die proses om geregistreer te word.

Nuwe mielieteellyne vanaf Europa, Mexiko en Brasilië Onlangse vrystellings uit die mielieteel-

www.proagri.co.za

program is KKS 8326B en KKS 8326*.

Hierdie medium-vroeë kultivars presteer puik in die Mpumalanga-, Natalen Oos-Vrystaatgebiede.

Uitmuntende kultivars is KKS8410BR, ’n medium-seisoen-, hoëpotensiaal-geelmielie, en KKS8301, ’n medium-vinnige wit kultivar wat uitstekend presteer in die oostelike gebiede, op droëland sowel as onder besproeiing.

Uitstekende weiding gedurende droogte Sugargraze is ’n soet voersorghum met ’n hoë produksie en ideaal vir beweiding, kuilvoer of staande hooi omdat hy sy smaaklikheid behou, selfs nadat hy doodgeryp het.

Nutrifeed is ’n basterbabala ideaal vir beweiding aangesien dit geen blousuur bevat nie en goeie hergroei toon.

Klein Karoo Saad Bemarking bied dus die alles-in-een produkreeks aan die kliënt. Kontak K2 Saad vir meer inligting by 044-203-9800 • www.saadbemarking.co.za

* Kultivars is tans onder proef en is of sal dan oorweeg word om binnekort ingedien te word vir registrasie.

Clearfield® is ’n geregistreerde handelsmerk van Syngenta (Edms) Bpk.

ProAgri 199 – September 2016 23

Gewasproduksie

K2 Saad: Die alles-in-een saadverskaffer

INTTRAC TRADING (PTY) LTD We supply high quality front linkage / PTO kits made in Germany for the following tractors: Ons voorsien hoë kwaliteit “front linkage / PTO” wat in Duitsland vervaardig is, vir die volgende trekkers

• John Deere • Landini • McCormick • Case • New Holland • Claas • Massey Ferguson • Kubota For more info, please contact us: Vir meer inligting, kontak ons gerus: Tel: 016-365-5799 E-mail : info@Inttrac.co.za

24

ProAgri 199 – September 2016

www.proagri.co.za

Tegnologie tot die boer se beskikking Met Real FMX se telematiese beheertoestel kan ’n boer teen ’n uiters gunstige prys enige werktuig op sy plaas van die modernste beheerfunksies voorsien.

G

oue geleenthede bestaan vir vandag se boere om tegnologie in te span om meer suksesvol te boer.

Real Telematics help boere daarmee met hulle Real FMX, die nommer een naam in vurkhyserbestuurstelsels, wat nou ook al vir ’n verskeidenheid ander landboumasjiene aangepas is.

Met Real FMX kan boere brandstofkoste en slytasie verminder en operateurs se gedrag dophou.

Met Real FMX is daar minder probleme in oes- en planttyd sodat die frustrasie en koste van staantyd drasties verminder word. “Ons bly aan die ontwikkel volgens die boer se behoeftes en vanjaar is ons nog wyser as in die verlede. Aanpasbaarheid is die hoofbestanddeel van ons produkte en diens,” sê John Valentine, direkteur van Real Telematics. “Real FMX verminder skade en onderhoudskoste.

Dit verbeter die lewensverwagting van batterye, aansittermotors, ratkaste en ewenaars.”

Real FMX is aanpasbaar, maar ook doeltreffend en baie goedkoper as tradisionele stelsels vir werktuigbestuur. Boere kan na hartelus kies uit Real Telematics se produkreeks en slegs betaal vir wat hulle op die plaas benodig.

Volgens John werk hulle hard om by te bly met wenformules, want “ons kliënte se behoeftes verander gereeld, daarom moet ons voortdurend aanpas en ontwikkel”.

Omtrent ses jaar gelede het Real Telematics besef dat rekenaargebaseerde sagteware vinnig besig was om verouderd te raak en moeilik om te ondersteun. Daarom het Real Telematics hulle sagteware ’n jaar later aanlyn geskuif. “Kort daarna het ons gesien dat tradisionele verslaggewing oor stelsels, waar net kliënte toegang tot hulle eie verslae het, ’n stadige dood gesterf het,” sê John.

“Ons het besef dat ons dinge makliker moet maak vir die boere deur die inligting in ’n maklike formaat om te sit en dit outomaties via e-pos elke dag na hulle te stuur – en dit werk perfek.”

www.proagri.co.za

Real Telematics se Real FMX-toestel word veilig en knus in ’n werktuig geïnstalleer om die boer en operateur se lewe aansienlik makliker te maak.

Real Telematics probeer soveel toerustingbestuursprobleme wegneem as wat hulle kan sodat die boer op sy boerdery kan konsentreer en nie elke masjien en operateur heeldag self hoef op te pas nie. Die grootste voordeel hiervan is dat die boer vanaf enige plek in die wêreld deur ’n slimtoestel ’n ogie oor bedrywighede kan hou.

Aangesien Real Telematics se produkte plaaslik vervaardig word, kan dit ook opgeknap en oorgedoen word vir ’n ander masjien op die plaas.

“Geen ander plek kan al ons funksies doen met ’n enkele beheereenheid soos ons nie. Dit maak die keuse vir boere makliker.”

Real FMX werk so goed vir boere omdat boere van die begin af by die ontwikkeling betrokke was. Die ontwikkeling het begin by boere wat Real FMX se vurkhyserbestuurstelsel gebruik het en gevra het of dit ook vir trekkers en ander werktuie op hulle plaas kon werk. “Ons het ’n groter aanvraag om Real FMX vir trekkers ook aan te pas, sodat die boer sy vurkhyser en trekker albei kan sien,” sê John.

Real FMX kan van ’n afsonderlike eenheid met net meganiese besker-

ming gaan tot die volskaalse produk wat verslae, waarskuwings, meganiese, elektriese en ander beskerming, data-ontledings en geheuekaarte doen.

“Ons wil ’n deurlopende verhouding met die boere hê en sal produkte wat die beste by hulle behoeftes pas vir hulle aanbeveel. Ons luister eers deeglik wat die boer se behoeftes is voordat ons aanbevelings maak,” sê John.

Real Telematics bied ’n aantal ingrypings wat operateurskostes verminder. Dit is veral belangrik wanneer ’n boer tydelike operateurs op sy plaas het. Real FMX sal wys of die operateur die hele dag besig was en of hy in die koelte gaan sit en rook het net toe die boer sy rug draai.

Verskeie opsies wat Real FMX bied: Die enjinbeskermingsopsie verseker dat die boer nie die duur skade ly om ’n enjin te verloor nie en ratkasbeskerming verseker dat die operateur die ratte reg gebruik. Aansittermotorbeskerming verhoed dat operateurs aansitters uitbrand deur aan te hou karring wanneer daar nie brandstof in die tenk is nie. Die spoedbeperkingsopsie help verhoed dat botsings veroorsaak word of dat masjiene omgesmyt word.

Die boer neem sy eie versekering op die masjiene uit, maar met Real FMX, wat baie van die risiko’s verminder, kan die versekering ook aangepas word.

Al hoe meer wyse boere beskerm hulle masjiene en hulleself met Real FMX. Jy kan ook die geld- en tydbesparende voordele van Real FMX op jou plaas geniet deur vir John Valentine by 082-469-0834 of 086-100-0342 te skakel, of stuur vir hom ’n e-pos na johnv@realtelematics.co.za.

Snuffel gerus verder op hulle webwerf, www.realtelematics.co.za.

ProAgri 199 – September 2016 25

Hulpbronbestuur

REAL Telematics se FMX:

ie boere in die Orania-omgewing is die hartklop van die CVO-skool.

Johan de Klerk, Orania CVO se hoof, sê ook dat die boere ’n belangrike invloed op die skool het. Hierdie skool stuit vir niks. Hulle brei elke jaar meer uit en wil nog groter en beter raak.

Orania CVO is ’n private skool met ’n Christelik Gereformeerde etos vir Afrikanerkinders. “Die skool het van 2008 gegroei van 47 leerders tot die huidige 212. Die skool is in ’n groeifase saam met die groei van Orania. Die skool bedien ook die omliggende gebied vanaf Hopetown tot by Vanderkloof,” sê Loutjie Steyn, lid van die skool se mieliekomitee.

“Orania CVO het ’n vyfjaarvisie om geriewe te skep om te kan groei tot ’n streekskool in die Noord-Kaap met 500 leerders,” sê Loutjie. Dit is ’n groot uitdaging aangesien die skool geen staatsubsidie ontvang nie.

’n Boer maak ’n plan Met egte boerevindingrykheid het ’n paar van die omgewing se boere ’n mieliekomitee gestig en ’n mielieprojek geloods om geld vir die uitbreiding van die skool se sportgeriewe in te samel.

Hulle hoofdoel met vanjaar se geldinsameling is om ses netbalbane op te rig.

Dit is vanjaar die tweede jaar wat die mielieprojek aangebied is en dit was weer ’n reuse sukses. Johan glo ook dat dit belangrik is vir kinders se ontwikkeling om hulle die geleentheid te bied om aan sport deel te neem.

“As die ses netbalbane voltooi is, gaan ons met drie rugbyvelde en ’n krieketblad voort, en daarna ’n klubhuis,” sê Loutjie. “Die plan is om die netbalbane so ver as moontlik te voltooi in die jaar wat kom. Verlede jaar se projek het R300 000 opgelewer en vanjaar s’n R750 000. Ons is baie dankbaar.”

Boere wat deelneem skryf 0,5 ha of 1 ha in en skenk dan die opbrengs wat hulle op daardie lap mielies behaal aan die skool as inskrywingsgeld. Die boer

Orania CVO-Skool mik hoog

deur Benine Cronjé dra die insetkoste self en die boere met die hoogste opbrengs wen pryse.

Vanjaar se wenners vir die halfhektaarinskrywings is Frans Wiid (tweede prys) met 7,625 ton en Hannes Bruwer van Genade Boerdery (eerste prys) met 8,145 ton. Die eenhektaardeelnemers se tweede prys is gedeel deur Reghoekboerdery en Frik Steyn wat albei 16,520 ton/ha gelewer het. Die wenner wat die hoogste opbrengs gelewer het, is Deon Joubert met 16,686 ton/ha.

Orania CVO maak dit vir die boere die moeite werd om deel te neem, want die wennerboer kry ’n Massey Ferguson 35X-trekker ter waarde van R150 000.

“Ons gaan die Mielieprojek ’n jaarlikse instelling maak. Ons probeer die kompetisie uitbrei en groter maak,” sê Loutjie. ’n Skool maak ’n plan Orania CVO doen elke jaar iets om geld in te samel. “Dis maar om die somme te laat klop,” sê Loutjie. “Verlede jaar het ons Steve Hofmeyr laat kom vir ’n optrede op die dorpsrugbyveld. Dit is deur bykans 2 000 mense bygewoon.”

Die CVO-skool samel nie net geld vir hulleself in nie, maar gee ook terug aan die boeregemeenskap. Loutjie

Lede van Orania CVO se mielieprojekreëlingskomitee saam met die wenner en die trekker wat hy gewen het: Cobus Nel, Riaan de Wet, Deon Joubert (wenner van die mielieprojek), Danie van Wyk en Loutjie Steyn. www.proagri.co.za

vertel: “Ons het ook vanjaar aan ons mieliewedstryd ’n projek gekoppel waar ons iets kon teruggee. Ons het 10% van ons mielieopbrengs ten bate van droogtehulp geskenk aan Agri-NoordKaap en Vrystaat Landbou. Ons kon vir elkeen R40 000 gee. Ons beoog om volgende jaar ook aan ander instansies terug te gee, ons sal hulle identifiseer voor ons kompetisie vir 2017 afskop.”

By die spoggeleentheid waar die wenners aangewys is, het ’n bekende in die landboubedryf, prof Herman van Schalkwyk, gepraat oor die vooruitskouing van die faktore wat ’n impak op landbou het. Hy glo boere moet positief bly, maar die landbousektor bly onder druk en landbou is nie vir sissies nie.

Tydens die geleentheid het Loutjie ook erkenning aan die mielieprojek se borge gegee: “Ons steun baie sterk op ons borge vir hulle bydrae om die pryse moontlik te maak. Die borge was bekendes in die landboubedryf: Kynoch (hoofborg), Monsanto, PANNAR, Pioneer, Syngenta en InteliGro, Barloworld, GWK, OVK en daar was verskeie kontantskenkers.”

Tegniese sentrum Orania CVO het ook die afgelope twee jaar ’n tegniese sentrum van R7-miljoen opgerig om tegniese vakke aan te bied en ook naskoolse opleiding te verskaf in die bou- en konstruksiebedryf waaraan Orania ’n groot behoefte het. Vakke wat aangebied sal word, is tegniese wetenskap, ingenieursgrafikaen ontwerp, sweis- en metaalwerk, konstruksie en elektries.

“Die ouditorium wat deel van die tegniese sentrum vorm, sal as satellietkampus dien wat deur middel van afstandsonderrig die grade sal kan aanbied waarvoor Akademia reeds geakkrediteer is. Die sentrum word op 28 Oktober 2016 ingewy. Akademia staan los van die skool, maar sal die sentrum se geriewe gebruik.

Vir meer inligting oor die CVOskool of oor die mieliewedstryd, kontak die skool by 053-2070177.

ProAgri 199 – September 2016 27

Hulpbronbestuur

D

deur Benine Cronjé

M

aak nie saak deur watter donker tye boere gaan nie, hulle sal altyd die lig daarin raaksien. Die droogte wat hierdie jaar talle boere se harte geraak het en hulle oeste en vee verwoes het, het weer bewys dat boere kan saamstaan, maak nie saak wat nie. En daar is nog goeie organisasies soos Helpende Hand wat in ons boere glo.

Helpende Hand het drie maande se koopbewyse vir boere wat deur die droogte geraak is, aangebied. Hulle het daaraan gedink om kos vir boere te gee, want die boer gaan eerste sy vee voer voor hy aan homself dink. Die koopbewyse kan by enige Checkers-Shoprite-kettingwinkel gebruik word sodat die gesin die nodige kruideniersware kan aanskaf. Hulle het ook rentevrye studielenings vir boere se kinders wat tersiêr wil gaan studeer of tans studeer beskikbaar gemaak, aangesien naskoolse onderrig van die uiterse belang is.

Agri Noordwes, deel van Agri SA, het betrokke geraak by Helpende Hand en mense in die Noordwes aangedui wat Helpende Hand se koopbewyse die nodigste het. “Ons het boereverenigings in die Noordwes gekontak en hulle het vir ons gesê watter boere het die hulp die nodigste,” sê Naudé Pienaar van Agri Noordwes. “Ons weet almal het hulp nodig en daarom moes ons dié met die grootste nood uitsonder. Die droogte lyk op die stadium nog baie sleg en boere benodig goeie reën om weiding in Oktober te hê. Ons is boere, so ons glo en hoop altyd, maak nie saak wat nie.”

Foto: Reint Dykema www.proagri.co.za

Foto: Willem de lange “Boere is vrygewige mense,” sê dr Danie Brink, uitvoerende direkteur van Helpende Hand. “Met die stakings in Rustenburg was die boere die eerste ouens wat ingespring het en gehelp het. Dis nou ons beurt om hulle weer te help.”

Solidariteit Helpende Hand is in 1949 gestig as ʼn antwoord op die Afrikaner-armoedekrisis van daardie tyd. Helpende Hand het meer as 36 000 ondersteuners wat per debietorder maandelikse bydraes maak. “Ons ontvang geen hulp van die staat nie en is afhanklik van die bydraes van gewone mense om ons projekte te befonds,” sê Marlien van der Westhuizen, mediaskakelbeampte van Helpende Hand.

Helpende Hand se visie is om

oplossings vir Afrikaner-armoede te vind. “Ons doen dit deur ons mense se armoede deur middel van verskeie projekte te verlig, te voorkom en te verbreek. Nagenoeg 80% van ons tyd en bronne word bestee aan die voorkoming van armoede terwyl die ander 20% tussen die verligting van armoede en die verbreking van die armoedekringloop verdeel word.”

Marlien voeg by dat die droogte baie mense geraak het en hulp van die staat lyk onwaarskynlik na uitsprake van die regering, daarom het hulle ingespring en gehelp.

Nomvula Mokonyane, die minister van Water en Sanitasie, het gesê dat sy geen droogtehulp aan boere wil gee nie en dat hulle maar moet leer aanpas.

Agri Noordwes het ook sy eie droogtehulpprojek waar hulle al 431 vragte voer na verskillende plekke in die provinsie aangery het. “Die voer is geskenk en 95% van die vervoer is betaal deur skenkingsgeld wat deur Agri SA bymekaargemaak is. Die toerusting wat ons gebruik om voer te maak is ook deur maatskappye beskikbaar gestel. Dit is eintlik ’n ongelooflike mooi verhaal hoe boere kan saamstaan,” sê Naudé.

Stuur ’n teksboodskap bestaande uit die woord, “boer”, na 38969 en dra by tot Solidariteit se Helpendehand-droogtefonds om boere in die krisistyd te help (een teksboodskap kos R10). Om meer uit te vind oor waar jy nog ’n verskil kan maak, skakel Helpende Hand by 012-644-4390 of besoek hulle webwerf by www.helpendehand.co.za ProAgri 199 – September 2016 29

Hulpbronbestuur

Helpende Hand gee om vir boere

ProAgri Kry ‘n ProAgri as jy instap

by BKB Jacobsdal ProAgri gee elke maand ‘n R500-koopbewys aan die verteenwoordiger van ‘n koöperasiehandelstak wat besondere moeite gedoen het om die tydskrif onder die boere te bevorder.

Hierdie maand is BKB Jacobsdal ons pryswenner. Hulle bedien onder andere die boere wat uit die Modderrivier en Rietrivier-waterskema besproei en gewasse soos lusern, koring, mielies en hawer gedy in die streek.

Pekaneute is ook baie gewild en skape is die vernaamste vee.

BKB ondersteun ook die bekende Jacobsdal Landbouskool om die boere van môre beter toe te rus.

Jacobsdal Primêre Skool is ook op BKB se ondersteunerslys en hulle borg onder meer die medaljes vir die huissport. Die skool word uit 17 dorpe bedien en die koshuis is vol, wat ‘n baie goeie teken in die platteland is.

Die BKB-span doen ook hulle deel om te sorg dat ProAgri in die boer se hande beland. “As die tydskrifte afgelewer word, stal ons dit by die deur uit, stapel dit op die betaaltoonbank en plaas dit ook in die boere se sakkies. Wanneer ‘n boer oor ‘n produk navraag doen en ons weet dat daar ‘n advertensie of ‘n artikel daaroor in die tydskrif is, wys ons dit vir hom,” sê Henriëtte du Plooy, die handelstakhoof.

Neem só deel: Neem ’n foto of laat jou kollega ’n foto neem van

jou of julle tak se poging om te sorg dat ProAgri by elke boer uitkom en stuur dit na 079-515-8708 of versprei@proagri.co.za. Angeline sal verder met jou gesels. Sy gaan ook elke maand skakel om seker te maak dat julle wel julle tydskrifte ontvang het.

! d n a a m e i d n a v r Vers preide H Henriëtte du P Plooy en Christa du Plooy van BKB d Jacobsdal Ja oorhandig die o jongste ProAgri jo aan Matie Smit a wat met skaap w en lusern in die e RietrivierR besproeiingsb skema boer. s

www.proagri.co.za

ProAgri 199 – September 2016 31

32

ProAgri 199 – September 2016

www.proagri.co.za

www.proagri.co.za

ProAgri 199 – September 2016 33

34

ProAgri 199 – September 2016

www.proagri.co.za

Die Beefmaster

deur Lorenzo Lasater, Isa Cattle, San Angelo, Texas

W

etenskap en ondervinding het ons die aanpasbaarheid van die nageslag geleer dat ons produksie doeltrefnie. fend kan verhoog deur kruisteling.

Heterose of basterkrag is geweldig terme? Kom ons sê jou kruisteelstelsel Daar is verskeie redes hoekom Beefbelangrik in die oorweging van Beefhet gelei tot ongeveer 67% van die master die ideale ras vir vleisbeeskruismasters in ’n kruisteeltprogram. Dit maksimum basterkrag. ’n Toename teelprogramme is. word eenvoudig omskryf as ’n toename van 16% in die kilo’s per kalf gespeen Die belangrikste van hierdie redes in die prestasie van kruisrasbeeste vir elke koei blootgestel aan teling kan en uniek aan Beefmaster, is die filosofie bo die prestasie van suiwergeteelde verwag word bo die rasgemiddeld van wat met die ontstaan van die ras gebeeste. As gevolg van Beefmasters albei ouers. Indien die verwagte geformuleer is, naamlik die ses vereiste se ontstaan as ’n drierrassamestelmiddelde gewig van twee suiwer rasse ekonomies belangrike eienskappe ling (gewoonlik uitgedruk as ongeveer 227 kg per kalf gespeen is vir elke koei (Vrugbaarheid, Temperament, Gewig, 50% Brahman, 25% Hereford en 25% blootgestel aan teling, dan kan deur Bouvorm, Gehardheid en MelkprodukKorthoring), is Beefmasters se behoue daardie rasse saam in ’n tweeras-rosie). basterkrag veel hoër as dié van suiwertasiekruisteeltstelsel te gebruik ’n kalf My oupa het hierdie filosofie in die geteelde beeste of ’n tweerigtingkruivan 263 kg per koei gespeen word. Dit 1930’s ontwikkel terwyl hy die Beefsing. is ’n verbetering van 36 kilogram deur master ontwikkel het in ’n poging om As ’n drierassamestelling, sou net gebruik te maak van basterkrag. In die doeltreffendheid van produksie in Beefmasters ’n behoue basterkrag van die VSA noem ons dit ’n “free lunch”, ’n uitdagende omgewing te maksimali62,5% hê, maar ek glo dat dit eintlik want daar is geen bykomende koste vir seer. Ongelooflik, die Lasater-filosofie hoër is as dit, omdat die “Brahman” die verkryging van hierdie voordeel nie. is 80 jaar later nog net so toepaslik as in Beefmasters eintlik verwys na die Afgesien van bloot gewig, kan nog ’n wat dit toe was. Hierdie konsep is veral Bos Indicus-bloed, en wat ingebring is geldelike manifestasie van die krag van van toepassing in ’n kruisteelprogram in die Beefmaster-ras in die vorm van die Beefmasters in kruisteling in die wat uitdruklik gebruik word om meer die Nelore-beeste uit Brasilië en Ghir lengte van die produksiesiklus gevind vleis meer doeltreffend te produseer, en Guzerat uit Indië. Dit sou eintlik die word, veral in die warm en tropiese sonder inagneming van baie van die behoue basterkrag van Beefmasters omgewings. ’n Goeie voorbeeld waarnie-ekonomies belangrike seleksiekriietwat nader aan 75% bring. mee ek persoonlik vertroud is, teria wat dikwels in ’n stoetomgewing Wat beteken dit eintlik in geldelike gebruik word, soos kleur, grootte en stamboom.

Teelstelsel % heterose (basterkrag) behou Nog ’n eienskap in Beefmasters wat hulle ideaal maak vir kruisteSuiwer teling 0% ling, is dat hulle maklik aanpas by 2-ras rotasie (A, B) 67% bykans enige omgewing en steeds 3-ras rotasie (A, B, C) 86% die produksiedoeltreffendheid lewer waarvoor hulle bekend is. Of jy in 4-ras rotasie (A, B, C, D) 93% ’n baie koue omgewing, soos die 2-ras saamgestelde (5/8 A, 3/8 B) 47% kudde van oorsprong op my oupa 2-ras saamgestelde (0,5 A, 0,5 B) 50% se plaas in die Oos-Colorado, of in die woestyn, of in tropiese toe3-ras saamgestelde (0,5A, 0,25 B, 0,25C) 63% stande boer, hulle sál presteer. Dit 4-ras saamgestelde (0,25A, 0,25B, 0,25C, 0,25D) 75% beteken dat jy hulle vir kruisteling F1 bulrotasie (3-ras: AB, AC) 67% in jou bestaande kudde kan gebruik en jou nie hoef te bekommer oor F1 bulrotasie (4-ras: AB, CD) 83%

www.proagri.co.za

ProAgri 199 – September 2016 35

Vee en Wild

Ons praat oor kruisteling

Vee en Wild 36

ProAgri 199 – September 2016

www.proagri.co.za

Beefmaster se aanpasbaarheid maak die ras ‘n goeie keuse vir kruisteling. is in Brasilië, waar ons saam met ’n Beefmasterteler gewerk het om die ras daar te vestig.

Hulle tradisionele produk is driejarige, veldafgeronde osse, wat regstreeks van die plaas af bemark word.

Hulle verse kalf dienooreenkomstig op drie jaar. Deur Beefmasters op hulle inheemse Nelore-beeste te gebruik, was hulle in staat om nie net gewig te verhoog nie, maar ook om die tyd waarin die teikengewig vir slagting of kalwing bereik word, met ses maande te verminder! Met die tweede kruis is dit verder verminder met ’n volle jaar.

Wat sou die uitskakeling van een jaar se produksie-uitgawes werd wees in die berekening van jou netto wins?

Die wonderlikste ding oor die gebruik van Beefmasters in ’n kruisteelprogram is dat jy nie ’n klomp van die ingewikkelde rotasieteling hoef te doen nie. Sit net ’n Beefmaster-bul by die koei van jou keuse en die gevolg is dat die kalwers ’n geweldige hupstoot van basterkrag kry.

Beefmaster x Angus Maar die aanskoulikste towerkrag vind plaas wanneer jy daardie Beefmaster-kruiskoei terugbring na ’n Beefmaster-bul. In plaas daarvan dat die basterkrag verlore gaan, bly dit behoue en jy kan elke keer weer ’n Beefmaster-bul gebruik sonder dat hulle ooit doeltreffendheid verloor. Die stelsel is pragtig in sy eenvoud en ontsagwekkend in sy resultate.

Erfdwang is nog ’n belangrike oorweging in kruisteling met Beefmasters.

Dit word omskryf as die vermoë van een van die ouers om meer eienskappe na sy nageslag oor te dra as die ander ouer. Alhoewel dit nie wetenskaplik is nie, het ek baie keer in baie verskillende lande gesien dat wanneer jy ’n Beefmaster-bul met enige ander tipe koei teel, die resultaat soos ’n Beefmaster lyk.

Ek deel graag ’n interessante storie.

Ons het oor die afgelope paar jaar ’n uitgebreide program in Thailand onderneem om Beefmasters daar te vestig. Toe die eerste F1-kalwers uit Beefmaster-semen en inheemse kommersiële koeie gebore is, het hulle net soos Beefmasters gelyk. Ek het toe ’n foto tussen die Beefmaster-telers in die VSA versprei en iemand het gesê dat dit seker ’n suiwergeteelde embriokalf is. Ek het hom egter reggehelp deur te sê dat dit slegs 50% Beefmaster was – die gevolg van die eenmalige gebruik van L Bar-genetika!

Deels te danke aan behoue basterkrag en deels vanweë erfdwang, het Beefmasters net daardie klein bietjie “towerkrag” wat hulle ’n eerstekruis-treffer maak. Dit is veral waar ten opsigte van gewone kommersiële beeste (plainer cattle), waar jy ’n groot verbetering en ’n nageslag wat soos ’n Beefmaster lyk in die eerste kruising kry.

Beefmasters bied die perfekte kruising met Engelse of Europese rasse. Dit vul hulle sterk eienskappe soos vrugbaarheid en karkasgehalte aan, maar verbeter ook hulle produksiedoeltreffendheid. Dieselfde kan gesê word van Bos Indicus beeste, waar Beefmaster hulle bouvorm en vleisgehalte kan verbeter, terwyl dit hulle sterkpunte soos hitteverdraagsaamheid en lae koste van produksie kan aanvul.

Ek sou dink dat daar ’n uiters gunstige geleentheid in Suid-Afrika bestaan vir die kruising van Beefmasters met kommersiële Bonsmarabeeste wat, alhoewel met soortgelyke doelwitte in gedagte, saamgestel is uit verskillende genepoele en sedert hulle ontstaan verskillend geselekteer is. Die gevolg sal ’n geweldige ontploffing van basterkrag wees.

Opsommend: Kruisteling is ’n ideale manier om produksiedoeltreffendheid goedkoop in ’n vleisbeesboerdery te verbeter. Beefmaster is die beste keuse om hierdie voordeel ten volle te benut omdat hulle so baie goeie eienskappe saambring.

Lorenzo Lasater is die voorsitter van die “Isa Cattle Co, Inc” in San Angelo, Texas. Hy is die kleinseun van Tom Lasater wat die Beefmaster ontwikkel het en voormalige president van die “Beefmaster Breeders United” in die VSA. Beefmaster x Hereford

www.proagri.co.za

ProAgri 199 – September 2016 37

Vee en Wild

Laat trap jou beeste in hulle spoor 2: Johan hoewe maak X-bene ✓-bene

’n

Probleem sonder aansiens des persoons is X-benigheid. Alle beesrasse, sonder uitsondering, het hierdie probleem. Selfs koedoes, elande, rooibokke, buffels en ander diere se voorbene lyk soms soos ’n X as hulle na jou toe aankom en dit is logies dat so ’n dier nie gemaklik kan loop nie en dus nie so goed presteer as wat hy of sy met normale bene sou kon doen nie.

Hoe moet voorbene lyk?

As jy ’n dier met korrekte bene van voor af bekyk, moet jy ’n vertikale lyn kan trek van die punt van die skouer tot by die middel van die klou. Hierdie lyn moet deur die middel van die knie loop. ’n Bul is oorwegend X-benig wanneer die kniegewrig binnekant hierdie vertikale lyn is. Dit sal dan lei tot uitermatige uitgroei van die buitekloue, wat die probleem verder vererger.

Die kniegewrig dra meer as die helfte van die bul se gewig wanneer hy loop, daarom kan die afwykings van die lyn deur die knie uitermatige slytasie van die gewrigte veroorsaak. ’n X-benige bul sal uitdraaikloue hê, maar tot en met 10 grade is aanvaarbaar.

X-benigheid gaan gewoonlik gepaard met duiwelsgreep (knyp agter die skouers). As die dier X-benig is, sal die buiteklou hoër wees as die binneklou, wat veroorsaak dat die lyn wat in die middel van die knie moet wees aan die buitekant sal wees sodat die bobeen na binne neig en die onderbeen na buite.

Die binneklou sal nou wegdraai en ’n kurktrekker-vorm aanneem, ’n duidelike eerste teken dat die bees se voorste wielsporing uit is.

Dit is vir die regstellende hoefknip-

Voor Die skets links wys hoe ’n bees se voorbeen behoort te lyk. As ’n denkbeeldige lyn van die skouer af tot tussen die twee kloutjies getrek word, moet dit deur die middel van die knie loop. Regs is ’n voorbeeld van X-benigheid.

Die denkbeeldige lyn loop buite die knie verby, die poot draai na buite en die buite-kloutjie is langer as die binne-kloutjie. So ’n dier loop ongemaklik en presteer daarom nie optimaal nie. Die oneweredige las op gewrigte kan tot verdere probleme lei. per baie eenvoudig om die probleem heeltemal reg te stel deur net aan die buiteklou te snoei tot hy parallel is met die binneklou.

Soms kan dit nie net met een regsnysessie vermag word nie en ’n goeie bestuursplan moet gevolg word, veral as ’n skoudier op ’n volvoerdieet is.

As die buiteklou parallel met die binneklou geknip word en glad nie aan die binneklou gesny word nie, sal die wielsporing nou reg wees en die lyn wat deur die knie loop reguit trek.

Na slegs een regstellende kloutjieknip Johan Hoewe Combrink het al die regte toerusting en spesialiseer in die regknip van beeste se hoewe. Vir meer inligting, praat met hom by 082-568-5034 of stuur ’n e-pos aan info@johanhoewe.co.za.

Besoek ook sy webwerf by www.johanhoewe.co.za en sy bakkiesblad by https:// www.facebook.com/johan. hoewe.7?ref=ts&fref=ts

Beeste wat in die veld loop het ’n beter kans om nie hoefafwykings te ontwikkel nie.

38

ProAgri ProAgri 199 198 –– September Augustus / August 2016 2016

www.proagri.co.za www.proagri.co.za

www.proagri.co.za

ProAgri 198 – Augustus / August 2016

39

Vee en Wild

Verbruiker het die hef in die hand Die nasionale bestuur van die RPO by die Nasionale Kongres: Koos Van der Ryst, nuutverkose voorsitter, Gerhard Schutte, hoofuitvoerende beampte, Lardus van Zyl, uittredende voorsitter, en dr Pieter Prinsloo, ondervoorsitter.

“D

ie sukses van die rooivleisbedryf in Suid-Afrika word bepaal deur die vraag na ons produk,” het Lardus van Zyl in sy voorsittersrede tydens die Rooivleisprodusente-organisasie (RPO) se nasionale kongres gesê.

Die jongste voorspellings dui daarop dat die binnelandse mark vir beesvleis tot 2025 met 9% sal groei en die mark vir skaapvleis met 13%. Wat baie opwindend is, is dat die Afrika-mark se vraag na rooivleis tot in 2050 sal verdubbel en dat die voedselmark in Oos- en Suidelike Afrika tot 2040 sal verdriedubbel. Die internasionale mark groei stadiger as die Afrika-mark, maar die vraag styg steeds. Die Sjinese mark is veral belowend, sê Lardus.

Die uitdaging is om meer rooivleis te produseer. Die antwoord lê in beter tegnologie en bestuur; hoër intensifisering; aangeplante produksiestelsels en presisie-boerdery. Dit is noodsaaklik dat die ontwikkelende sektor, wat 40% van die lewendehawe besit, asook die 1,2-miljoen huishoudings wat lewendehawe besit, gekommersialiseer word.

“Ons moet egter aanvaar dat die staat beperkte kapasiteit het om dienste aan die bedryf te lewer en dat die bedrywe en spesifiek die RPO ’n groter rol het om te speel,” het Lardus gesê. ’n Paar van die sake wat volgens hom dringend aandag nodig het is: • ’n Kollektiewe uitvoerstrategie wat ook vir die boer waardetoevoeging kan verseker • ’n Vrywillige naspeurbaarheidstelsel • Handelsmerkbemarking in plaas van net rooivleisbemarking • Voorligting vir boere • ’n Rampdroogte-meesterplan wat tydige staatshulp insluit • Die inwerkingstelling van ’n beesvleistoekomsmark • Verdere uitbreiding van veeverbeteringskemas om nuwe moontlikhede in genomika te ontgin • Navorsing en ontwikkeling • Die betrokkenheid van jongmense 40

ProAgri 199 – September 2016

Kenny Crampton van Voermol oorhandig ’n tjek van R142 368 aan Koos van der Ryst as insentief vir Voermol-voeraankope deur RPO lede • Die beskikbaarheid van veegetalle tot op distriksvlak Suid-Afrika se vee moet nou getel word Die kongres het die Departement van Landbou, Bosbou en Visserye versoek om ’n veesensus te doen volgens die metodes soos vervat in ’n studie wat deur die Universiteit van die Vrystaat gedoen is.

Die inleier, Walter van Niekerk van die Universiteit, het gesê die laaste formele veesensus is in die 1990's gedoen en sedertdien is daar slegs skattings gebruik. Akkurate en betroubare veestatistieke is noodsaaklik om beplanning rondom die natuurlike hulpbron te doen. Verder word dit benodig vir beleidsbepaling; nasionale en internasionale hulpverlening; dieregesondheid en kuddebestuur; sowel as die bestuur van siekte-uitbrekings.

Die berekende koste van so ’n projek is R48-miljoen, het Walter gesê.

Skaapwaardeketting kan werk “Die skaapwaardeketting word gekenmerk deur ’n ouderwetse verhandelingsomgewing met ’n nuwerwetse

verbruiker, maar dit is moontlik om ’n waardeketting te bou wat werk,” het Alex Cilliers van GWK gesê.

Moderne verbruikers is mense wat nie vleis wil sny of verpak nie; hulle is onkundig oor klassifikasie en snitte; het nie meer grootmaat vrieskaste nie, soek waarde vir geld en gehalte, wil weet waar vleis vandaan kom (oorsprong), hou van konstante aanbieding en maak deurlopend keuses.

Tans maak skaap en lam slegs sowat 13% van die volume van vleisverkope in die land uit, het Alex gesê. Die skaapwaardeketting kan help om dit te verbeter deur aan die verbruiker die inligting en gehalte te gee wat hy wil hê.

Bestuur vleisprysrisiko’s op die Beurs Chris Sturgess van die Johannesburgse Beurs, die JSE, het abattoirs, veekopers, voerkrale en groothandelaars uitgenooi om tot prysinligting by te dra deur met ’n JSE-goedgekeurde agent ’n ooreenkoms te bereik, ’n kliënt van die JSE te word en om die voordele van prysrisikobestuur te geniet.

Hy het gesê ’n afgeleide mark is ’n handelstransaksie wat aan deelnemers ’n prysvasstellingsmeganisme bied waarmee hulle hulle blootstelling aan negatiewe prysbewegings kan bestuur en waar die prestasie van beide die deelnemers verseker word.

Lardus van Zyl (regs) wens Koos Van Der Ryst geluk as nuwe nasionale voorsitter van die RPO. www.proagri.co.za

Kampioenskapnuus

’n Bul van Nico en Fanus van der Walt se Esfané-stoet is as die raskampioenbul van die Afrikaners, en reserwe senior interraskampioenbul aangewys.

Die opperste kampioen is na baie wik en weeg aangewys. Dr Pieter de Kock se Anika (met haar pragtige kalf) het met die eretoekenning weggestap.

Só het die top-Afrikaners by die Jakaranda Landbouskou aangetree vir die nasionale hoogtepunt op die Afrikanerbeestelersgenootskap se jaarkalender.

“W

anneer ’n eier van binne af oopgebreek word, beteken dit daar is nuwe lewe geskep, maar wanneer ’n eier van buite af gebreek word, word lewe vernietig.” Dit was die boodskap wat professor Michiel Scholtz, direkteur van die Landbounavorsingsraad, aan die Afrikanerbeestelersgenootskap oorgedra het op ’n glansdinee wat tydens die Jakaranda Landbouskou in Pretoria aangebied is.

Hy het gesels oor die groeipotensiaal van dié Afrika-ras, veral na aanleiding van die werk wat by die LNR se toetsstasie gedoen is oor die kruisteelmoontlikhede van die Afrikaner.

“Dit is ’n wonderlike ras en julle telers moet besluit waarheen julle wil gaan,” sê hy.

Die geleentheid en die simposium wat vroeër die dag gehou is, is ook bygewoon deur internasionale kundiges.

Die hoofspreker by die dinee, professor Connie McManus-Pimentel van die Darcy Ribeiro Universiteit in Brasilië, het in ’n kort en kragtige boodskap aan die telers gesê hulle moenie moed verloor nie.

“Die wêreld stel belang in Afrikaners! In Brasilië het ons ook die pad geloop met ’n plaaslike ras waarna niemand wou kyk nie, maar ons het die situasie omgedraai en is nou deel van die wêreldgenetika,” sê sy.

Met die Presidentstoekennings is duidelik gewys dat die Genootskap ’n hoë premie plaas op die navorsing wat rondom die ras gedoen word, met onder meer toekennings aan professor Michiel Scholtz, asook Lenè Pienaar, Anette Theunissen en Frans Jordaan vir hulle navorsingswerk. www.proagri.co.za

Magda van Biljon het die aand se verrigtinge vanaf ’n ossewa geopen met die voorlees van ’n Afrikanerteler se Erekode. ’n Span van ses Afrikanerosse het die ossewa getrek, wat ook vir plesierritte op die terrein gebruik is.

Pragtige skilderye van Afrikanerbeeste deur Dedre van Straaten is deur Allan Sinclair van Vleissentraal ten bate van liefdadigheid opgeveil.

Nasionale veiling

Op die nasionale veiling is die hoogste prys behaal vir ’n bul van dr Pieter de Kock se Pronk Afrikanerstoet wat vir R110 000 aan Pierre-André Cronjé van Grootkuil Afrikaners verkoop is.

Die aand is heerlik tradisioneel begin met ’n ossewarit, natuurlik gesleep deur ’n span Afrikanerosse.

Die aktrise, Magda van Biljon, het die Erekode van ’n Afrikanerteler voorgelees.

Opsomming van veilingsuitslae: 15 bulle is teen ’n gemiddelde prys van R38 1333 verkoop, 8 dragtige koeie is teen gemiddeld R13 500 verkoop, 40 dragtige verse is teen gemiddeld R13 206 verkoop en twee osse is elk vir R20 000 verkoop.

Die hoofspreker by die dinee, professor Connie McManus-Pimentel van Brasilië, tussen die skilderye wat vir liefdadigheid opgeveil is.

Die kroon vir opperste kampioen het na Anika (hier saam met haar pragtige kalfie) van dr Pieter de Kock se Pronk Afrikanerstoet gegaan.

Vir meer inligting oor die Afrikanerras skakel vir Lauren Tissier by 051-447-7405, 078-791-1880, stuur ’n e-pos na afcattle@intekom.co.za of besoek www.afrikanerbees.com.

ProAgri 199 – September 2016 43

Vee en Wild

Afrikanerbeestelersgenootskap maak gereed om die wêreld aan te durf

wolpers die taak vandag maak. Waar dit voorheen ’n Die Kannaspan fikse werkers geverg het wolpers om die wol in kaste te trap het wiele en moeisaam met ’n handgesodat een drewe kabelhefboom saam mens hom te pers, werk net een mens maklik maklik met Kanna se wolpers. kan stoot Kyk self: tot waar Die Kanna-wolpers het hy ook al wiele sodat hy maklik gestoot nodig is. kan word na waar hy ook al nodig is. ’n Hefboompie wat pers die Kanna-wolpers nou 180 kg wol die operateur met sy pinkie in elke baal. Dit beteken dat die hele kan beheer, laat ’n magdom skeersel nou net 23 baalsakke verg sohidrouliese krag op die wol dat die boer 7 sakke bespaar. Boonop los sodat dit ferm en kompak bespaar hy die hanteringskoste van saamgepers word. Die penne R50 per baal op daardie 7 sakke en hy wat die saamgepersde wol in laai meer ton wol op ’n vragmotor of in posisie hou terwyl die baalsak Net een mens is nodig om met die Kanna’n vraghouer. toegemaak word, werk ook wolpers te werk. Die pers het sy eie, akkuElke stap in die ontwerp en vervaarhidroulies en sonder die gerate elektroniese skaal (links bo) om al die diging van die Kanna-wolpers is deeglik ringste sukkel. bale presies dieselfde gewig te maak, en die getoets op Rietfontein, die plaas van Die hidroulika word aangepenne wat die wol saamgepers hou wanneer Willa se broer, Carlo, naby Loxton. die stamper na bo beweeg (links onder) word dryf met ’n elektriese motor.

Carlo was ook die eerste van ’n aantal Die boer kan kies of hy enkelhidroulies beheer. wolboere wat summier ’n Kanna-wolof driefasekrag wil hê. pers aangeskaf het en hy is ingenome Wakker oog en ’n flink verstand Die Kanna-wolpers het sy eie akmet al die arbeid, tyd en veral geld wat kan altyd nuttige tegnologie nog kurate elektroniese skaal sodat jy hy nou bespaar. nuttiger maak. Wolboere is baie bly jou bale almal presies ewe swaar kan oor Willa Nolte van Kanna Industries maak binne die ruimte van 110 tot 180 se wakker oog en flink verstand, want kg wat BKB verkies.

Bel Willa Nolte by 072-333-1051 of hy het hulle behoefte aan ’n beter wolHierdie goed-saamgepersde bale willa@kannaindustries.co.za. pers raakgesien en ’n nommerpas pers wat die Kanna-wolpers uitspoeg, het Besoek ook www.kannaindustries. ontwerp. verskeie voordele vir die boer: Waar ’n co.za om Kanna Industries se hele Die oumense van die 1800’s wat boer voorheen 30 bale van 145 kg van produkreeks te sien. met die eerste handwolperse moes ’n sekere grootte skeersel gemaak het, sukkel, sal trane in die oë kry as hulle Sien die Kanna-wolpers in aksie by https://www.youtube.com/watch?v=RPf7AmxGDGA. sien hoe maklik en lonend Kanna se

Kanna se pers voeg meer waarde by wol

’n

44

ProAgri 199 – September 2016

www.proagri.co.za

Vee en Wild

Van Pletzen Beefmasters teel vir vleis van die veld af Melkproduksie Die Beefmasterras is bekend vir goeie melkproduksie; die koei moet ’n minimum van 40% of meer van haar eie liggaamsmassa speen, ongeag die voedingsomstandighede waaronder hulle funksioneer.

Gehardheid Die beeste moet gesond en produktief kan bly ten spyte van verskeie klimaaten boerdery-omstandighede.

D

ie suksesstorie van Van Pletzen Beefmasters het in 1996 begin met die aankoop van hulle eerste Beefmaster-stoetbul. Die besluit was maklik omdat hulle besef het dat die Beefmaster-ras ’n baie ekonomiese ras is om mee te boer.

Van Pletzen Beefmasters teel al die afgelope twintig jaar vir ekonomiese eienskappe wat daarop gerig is om veld na vleis om te sit.

Van Pletzen Beefmasters het diere aangekoop van Bos Blanco, Hart Beefmasters Elmic Beefmasters en 4x4 Beefmasters; hierdie stoeterye het oor die jare die meeste invloed op hulle teling gehad.

Van Pletzen Beefmasters bied aan: 20 Beefmasterbulle • Alle bulle is 3 jaar en ouer • Die bulle het ’n geld-terug-waarborg indien daar ’n probleem is • Vervoer tot op die koper se plaas - Klipharde veldbulle wat oral sal aanpas • Goeie waarde vir geld (vloerprys R18 000)

massatoename onder dieselfde toestande, is die dier wat meer wins verseker.

Vrugbaarheid Uit ’n ekonomiese oogpunt is vrugbaarheid die belangrikste eienskap vir die VPBM-stoet. Daar is nie ’n tweede kans vir ’n koei of vers nie. VPBM streef daarna om kalwers met ’n lae geboortemassa te produseer, wat verseker dat die baarmoeder-involusieperiode verkort word en dat die koei dus vinniger op hitte kom. Daarmee word ’n korter tussenkalfperiode (TKP) verseker.

Temperament Beeste met ’n goeie temperament teel gewoonlik gouer en makliker en dit is goedkoper om hulle te hanteer. Diere met goeie temperament het ook ’n beter gewigstoename in die veld en in voerkraaltoestande.

Bouvorm Bulle is manlik en gespierd en vertoon tekens en gedrag van vrugbaarheid.

Koeie is vroulik en vertoon wigvormig, wat meehelp dat hulle klein kalwers by geboorte produseer. Mediumraamtipe beeste is deur die jaar op kondisie die beste presteerders, en kondisie is die gevolg van funksionaliteit.

Niël en Ras Van Pletzen bedank graag Pa Jan en Ma Phina vir hulle ondersteuning, alles wat hulle ons oor die jare geleer het en die vertroue wat hulle in ons het.

Duurste 2013

30 Merinoramme (vloerprys R2 800) ’n Stil veiling sodat elke koper genoeg tyd het om die regte besluit te neem Van Pletzen Beefmasters selekteer volgens die volgende belangrike eienskappe: Massa Dit is vir VPBM-stoet baie belangrik dat die bulle vinnig groei tot op ’n sekere stadium en hulle selekteer vir bulle wat vroeg ryp en uitgegroei is. Die beste tweejaaroud bulle word teruggehou en in die kudde gebruik. Eers op drie jaar word hulle op die veiling aangebied. ’n Dier met ’n swaarder massa en

46

ProAgri 199 – September 2016

.

Duurste 2014

www.proagri.co.za

.

13-23

.

13-9

13-37 Vir meer inligting en aanwysings na die plaas, kontak vir Niël by 072-569-3539 of Ras by 082-3019061.

Van Pletzen Beefmaster staan vir “Vrugbaarheid en tipe!! Die res (melk, gehardheid, bouvorm, temperament en gewig) kom vanself”.

Duurste 2015

Van Pletzen Beefmasters 29 September 2016

plaas Sterkfontein, distrik Jamestown, 11:00 Niël: Ras: Tel: Faks: Vonkpos:

072-569-3539 082-301-9061 051-641-0783 086-638-4092 niel@nokwi.co.za.

Van Pletzen Beefmasters nooi u uit om ‘n stil-veiling te ervaar. Vir meer inligting en aanwysings na die plaas, kontak vir Niël of Ras. www.proagri.co.za

.

13-30

ProAgri 199 – September 2016 47

Vee en Veilings 48

ProAgri 199 – September 2016

www.proagri.co.za

Veilings Vee en Veilings

www.proagri.co.za

ProAgri 199 – September 2016 49

Vee en Veilings 50

ProAgri 199 – September 2016

www.proagri.co.za

Vee en Veilings

www.proagri.co.za

ProAgri 199 – September 2016 51

Vee en Veilings 52

ProAgri 199 – September 2016

www.proagri.co.za

GeneGids

Vir enige navrae of inligting aangaande

Boerbokke, Kalahari Reds of Savannas skakel die SA Boerboktelersvereniging Griffithstraat 12 Aliwal-Noord, 9750 Tel: 051-633-3744 info@boerboksa.co.za www.boerboksa.co.za

Die Brahman Beestelersgenootskap van SA T: 051-446-4619 / 3452 F: 051-446-3148 E: info@brahman.co.za W: www.brahman.co.za

Letelle “Bred by Nature” • Inheems • Suiwer genepoel • Gehard • Gebalanseerd • Geen ekonomiese eienskap word oorbeklemtoon Kantoor: 051-401-8215 Webtuiste: www.letelle.co.za

www.proagri.co.za

ProAgri 199 – September 2016 53

GeneGids

Merino Landskaap 056-817-7859 082-353-8425 admin@merinolandskaap.co.za

Adverteer jou veiling in Tel: 051-444-5082 Faks/Fax: 051-444-5085 Epos/Email: info@limousinsa.co.za Posbus 12560, Brandhof, 9324

www.limousinsa.co.za

Jou veiling vereis voete vir sukses

Adverteer jou veiling in

ProAgri Boer slim!

Tuli Ca le Breeder’s Society

Praat met Tiny Smith by 012-803-0667 / 079-531-0024 of tiny@proagri.co.za vir die beste tariewe en wydste trefkrag vir jou:

Posbus 506, Bloemfontein, 9300 Tel: 051-410-0958 Faksno: 086-273-7968 www.tulica le.co.za

VEILING

POLY-DROP FENCING www.polydropfencing.co.za

SEMI HEAVY-DUTY PLASTIC FENCE DROPPER

TRADITIONAL

FIRE-HEAT RESISTANT PRODUCTS • REINFORCED CAPPED - Y-STANDARD ALTERNATIVE • HOLLOW CAPPED • HOLLOW

JUAN: 082-566-6060 JC: 082-227-4840 # Costs a little more but proofed to be better product!!!!!

Micro-fibre reinforced, stiffened, no snaking effect All droppers ribbed at 10mm spacing for wire gripping.

54

ProAgri 199 – September 2016

www.proagri.co.za

AgriGids

Contact us for a NO OBLIGATION QUOTE on 082-515-1655 / 012-734-0915 / 087-808-1627

www.TheSunPays.co.za

HIGH PRESSURE SOLAR GEYSER

100L with 10 tubes from R 7 795 & 2 year guarantee 23 other models on www.TheSunPays.co.za

Inverters

4kW/ 5kVa Pure sine wave Inverter with a 60 amp MPPT from R12 195 • Single phase (stackable) up to 16 kW • 3 phase (stackable) up to 24 kW • Data logging & control by computer

12v 170 amp hour battery -

R4 495 Solar panels R10,90 per WATT

www.proagri.co.za

Full price list on our website | Prices include VAT | Free delivery 100 km from Cullinan

LOW PRESSURE SOLAR GEYSERS

100L with 10 tubes from R2 895 & 2 Year Guarantee 5L Auxiliary tank - R489

ProAgri 199 – September 2016 55

AgriGids

Sinkdamme

Trokseile

56 ProAgri 199 – September 2016

Voerseile

www.proagri.co.za

AgriGids

www.proagri.co.za

ProAgri 199 – September 2016 57

AgriGids 58 ProAgri 199 – September 2016

www.proagri.co.za

AgriGids

• Voorgemonteerde spuitbalk (19 – 36 m) ten einde

Drie modelle nou beskikbaar:

beter beheer en sig te verseker

Peake STS,

• Onderraam grondvryhoogte van 2,2 m

Peake DTS en Peake STS 5000

• Hidrostatiese vierwielaandrywing

Vierwielstuur beskikbaar

• Vlekvryestaalspuittenks van 1 500

op sekere modelle.

tot en met 5 000 liter

InFront and Over the Top Peake Equipment Office: 012-277-1360 Donald: 083-701-0810 Cliff: 083-702-0050

www.proagri.co.za

www.peakeequipment.co.za

peak@mweb.co.za donald@peakeequipment.co.za

ProAgri 199 – September 2016 59

AgriGids 60 ProAgri 199 – September 2016

www.proagri.co.za

AgriGids

www.proagri.co.za

ProAgri 199 – September 2016 61

AgriGids 62 ProAgri 199 – September 2016

www.proagri.co.za

AgriGids

Solar panels R10,90 per WATT www.proagri.co.za

ProAgri 199 – September 2016 63

Count on us. Every time.

Ombu sonneblomtafe sonneblomtafell

J&M Chaser Bin

Ombu Chaser bin

Legend Soil breaker

Legend-skoffel

J&M Soil conditioner

Turbo-Max

Anderson baaltoedraaier

Legend Header Trailer

Legend Side Tipper

400 HD Drill

12-16-Row planter

Great Plains Field Cultivator

Great Plains4-8 Row Planter

7000 Disc Harrow

Great Plains Stack Fold Planter

Great Plains Subsoiler

Marius Tolmay • 083-581-5709 • info@agriafrika.co.za Mauritz Maree • 071-148-3664 • Delmas Johan Roestof • 079-526-1381 • Delmas / Noordwes Wessel Pretorius • 072-370-8389 • Bethlehem 56

Ou wisselkoers pryse beskikbaar

ProAgri 198 – Augustus / August 2016

Leonard Kennedy • 082-388-1966 • Kaap Gerrie Wagenaar • 083-627-7260 • Hoopstad Technical • Rudolph Marx • 071-682-8018 Technical • Louis Smit •www.proagri.co.za 076-851-3360

www.agriafrika.co.za