ProAgri tegnologie vir die boer technology for the farmer
Desember / December 2016 No / Nr 202 ISSN 1042 - 1558
Gratis / Free
Wiele:
• Sit woema in jou werkesel • Snoei jou dieselkoste
Niks anders as Meganisasie | Gewasproduksie | Wiele | Vee en Wild |Hulpbronbestuur
www.proagri.co.za
A MERRY CHRISTMAS AND A PROSPEROUS www.gsiafrica.co.za
• STORAGE • CONDITIONING • POULTRY FEEDING & DRINKING EQUIPMENT • MATERIAL HANDLING • STRUCTURES
2017 TO ALL OUR FARMERS! 124 Ridge Road, Laser Park, Honeydew, Ext 15, Gauteng PO Box 4012, Honeydew, 2040, South Africa Phone: +27 (011)794-4455 Fax: +27 (011) 794-4515 Email: sales@gsiafrica.co.za
www.gsiafrica.co.za
Redakteursbrief
Die eg Suid-Afrikaanse uitbeelding van Jesus se geboorte in ’n stal met dorpers en al, is te sien by die Jakaranda Kinderhuis in Pretoria se Liggiefees. Wees asseblief paraat oor die Kerstyd en sorg dat jou stal ’n plek van veiligheid en hoop bly.
“H
y is oorval toe hy vroegoggend van die stal af huis toe geloop het.” In hoeveel berigte oor plaasaanvalle verskyn hierdie sinnetjie? Ek verstaan, dit is deel van jou daaglikse roetine, ’n normale aksie wat elke oggend vroeg jou dag begin. Wees gewaarsku – hierdie roetine-aksie is net die een waarvoor die wrede politieke moordenaars lê en wag. Hulle weet jy loop elke oggend op ’n bepaalde tyd alleen die paadjie. Moenie dat dié roetine jou dag en jou lewe se einde beteken nie.
Voorblad Wees asseblief paraat, veral hierdie tyd van die jaar. Die syfers toon dat plaasaanvalle oor die Kerstyd toeneem en daar is reeds ’n styging in die aantal voorvalle. Die stal, wat ’n hanetree van die huis af is, beskou jy miskien as deel van jou veilige hawe, dit is in die binnekring van jou bestaan. As Christen het die stal moontlik selfs nog ’n dieper betekenis vir jou. Dit is plek waar die Verlosser gebore is en dit is die verhaal van hoop wat ons in hierdie dae weer vir ons kinders vertel. “Vrede op aarde” het ons egter verseker nog nie en tussen die droogte en swak ekonomiese toestande lyk die “welbehae” ook maar skraal, maar my wens vir elke leser is dat u hart en siel in hierdie dae weer gevul sal word met geloof, hoop en liefde en dat u die warm samesyn van goeie vriende en familie sal geniet. Dankie aan al ons boere en adverteerders se ondersteuning deur die jaar. Lekker lees aan hierdie laaste uitgawe van 2016 en ons sien mekaar weer vroeg volgende jaar.
Annemarie Bremner > annemarie@proagri.co.za
Meganisasie 4 Niks anders as Scania nie 6 Plaasseun word John Deere se wenner-werktuigkundige 9 Maak ’n duik in jou dieselrekening met TLU SA 10 RGMotorsport sit woema in jou werkesel 13 Krone dra die wêreldkroon vir balers Gewasproduksie 15 Monsanto se saad word met sorg voorberei
Vee en wild 27 BRAZseed brei uit in Suid-Afrika 28 Rooipoenskop is propvol voordele 31 Johan Hoewe praat oor koeihakkigheid Gereeld 34 Veilings 35 GeneGids 37 AgriTrader www.proagri.co.za
ProAgri Griselda straat 202B Murrayfield, Pretoria Tel: 012-803-0667 www.proagri.co.za Copyright © 2013. All rights reserved. No material, text or photographs may be reproduced, copied or in any other way transmitted without the written consent of the publisher. Opinions expressed are not necessarily those of the publisher or of the editor. We recognise all trademarks and logos as the sole property of their respective owners. ProAgri shall not be liable for any errors or for any actions in reliance thereon.
Business-to-business: Agriculture ABC Jul – Sept 2016 39 998
Boer slim!
ProAgri Redakteur tydskrif en aanlyn Annemarie Bremner > 082-320-3642 annemarie@proagri.co.za
Inhoudsopgawe / Contents
Hulpbronbestuur 17 Farm for profit with GIS 21 Verspreider van die maand 23 Shell beloon veilige vervoer van diesel
Die veilige en vinnige vervoer van varsprodukte van die plaas tot op die verbruiker se bord, vereis ’n betroubare vragmotor. Lees meer oor Scania se uitstekende produkte en diens op bl 4.
4
6
13
23
Verslaggewers Du Preez de Villiers > 082-598-7329 dupreez@proagri.co.za Benine Cronjé >073-105-6938 benine@proagri.co.za Hoofbemarker: Stefan van Wyk > 082-381-7563 stefan@agritrader.co.za Bemarkers: Xander Pieterse > 079-524-0934 xander@proagri.co.za Melissa Pols > 083-748-3413 melissa@proagri.co.za Tiny Smith > 079-531-0024 tiny@proagri.co.za Uitleg & ontwerp Esta van Niekerk Navrae Engela Botha > 012-803-0782 engela@proagri.co.za Lize du Plooy > 012-802-0667 lize@proagri.co.za Rekeninge Ronel Keet > 012-803-0667 accounts@proagri.co.za Verspreiding en intekening Angeline Booyse > 079-515-8708 versprei@proagri.co.za
28
Sakebestuurder George Grobler
ProAgri 202 – Desember / December 2016
3
Meganisasie
Daar is nie iets anders nie, net ’n
SCANIA
Die Scanias wat so splinternuut lyk draf elke maand tot 18 000 km plat.
deur Benine Cronjé en Annemarie Bremner
S
cania se betroubare vragmotors sal enige groenteboer opgewonde maak. “Dit is belangrik om ons produkte tydig en vars op die mark te kry en beheer daaroor te hê. Dit is ook hoekom ons ons eie vervoer het,” sê Johan Greyling van Aqua-boerdery, buite Christiana. Hy is die derde geslag op die plaas, Aqua, waar daar op groot skaal groente, veral uie en aartappels, verbou word. In 1942 was daar geen water op die plaas nie en donkies is gebruik om water te karwei na waar dit nodig was. Toe sy oupa uiteindelik na ’n lang gesukkel water raakboor op die plaas, was hulle so dankbaar dat hulle die plaas Aqua genoem het. “Ons is vandag nog dankbaar vir elke druppel reën.” Johan het in 2008 al sy eerste Scania gekoop en besit nou drie R460 Scanias wat elk lag-lag met ’n vrag van 35 ton kan mark toe draf. “Ons het ’n langtermynverhouding met Scania en hoe meer jy by een handelsmerk hou, hoe beter.” Die Scanias vervoer elke dag van die week hulle groente na winkelgroepe en die mark en kan weer op pad terug ander plaasbenodigdhede soos kunsmis oplaai. Johan sê Aqua vervoer 70% van hulle produkte self; vir die ander gebruik hulle kontrakteurs. Die volgelaaide Scanias bereik Pretoria, een van hulle afleweringspunte,
4
ProAgri 202 – Desember / December 2016
binne sewe uur. Verder ry die vragmotors na Kimberley, Bloemfontein, Johannesburg, Durban en selfs tot in Kaapstad. Aqua-boerdery se Scanias werk vyf tot ses dae per week, regdeur die jaar, en lê tussen 16 000 en 18 000 km per maand af. Die brandstofverbruik van die vragmotors is van 2,2 tot 2,5 km per liter. Volgens Rudi White, Aqua se pakhuis- en
vervoerbestuurder, is dit ’n goeie brandstofverbruik teenoor ander vragmotors. Rudi verklaar ook onomwonde dat Scania se naverkoopdiens die beste is. “Hulle reageer onmiddellik. As die vragmotor dalk langs die pad breek, bel hulle die naaste dienssentrum en hulle kom dadelik om dit reg te maak. Die vragmotor is dan nog betyds vir aflewering.” Johan voeg by dat Scania goeie
So word die produkte van Aqua-boerdery by Christiana elke dag flink en veilig by die mark afgelaai. www.proagri.co.za
produkte en ’n goeie diensplan het. ’n Ander vragmotor sou maklik drie maande gestaan het. “Een keer het ’n vragmotor ’n moeilike probleem gehad en toe verskaf Scania aan ons ’n ander vragmotor om mee te ry terwyl hulle daaraan werk.” Rudi sê hulle vragmotors word gewoonlik op Maandae in Kimberley versien en dan kry hulle dit nog dieselfde dag terug. Die handelaar wat die uitstekende diensnetwerk aanbied, is Scania Bloemfontein. Vanuit dié tak word die hele sentrale streek van Suid-Afrika bedien, van die Noord-Kaap tot by die Oos-Kaap se kusgebiede. Paul Uys en sy span verstaan die spesiale behoeftes van boere met betrekking tot bederfbare en kneusbare produkte. Paul sê staantyd is vir enige maatskappy ’n verlies, maar die landbou word dubbeld geslaan as ’n vrag nie betyds afgelewer kan word nie, want dit is nie soos staal of meubels wat more nog presies dieselfde lyk nie. Wanneer varsprodukte staan, verlaag die gehalte onmiddellik en daarmee saam die prys wat op die mark behaal word. Dit is waarom goeie dienslewering vir Scania so belangrik is. ’n Boer kan ook kies tussen verskillende dienskontrakte, van ’n gewone diensplan tot ’n volledige herstel- en onderhoudskontrak, waarvoor hy elke maand ’n vaste bedrag betaal, waarvoor hy dus kan begroot. Dit bied die gemoedsrus dat hy enige tyd op Scania se knoppie kan druk sonder om skielik sy kontantvloei seer te maak. Veilige aflewering Mundus Joubert van die bedrywige Makoadi-plaas by Clocolan in die Vrystaat
Op die bedrywige Mokoadi-groenteplaas by Clocolan is daar regdeur die jaar varsprodukte wat weggery moet word. stem saam dat die mense van Scania uitstekende diens lewer. Mundus sê daar loop elke dag trokke van die plaas af na kettingwinkelgroepe en markte landwyd en Scania kan orals vinnig help. Makoadi se reeks groente wissel van aartappels, pampoen en kool tot verpakte “sagter” groente soos murgpampoentjies, blomskorsies (patty pans), blomkool en amper enige produk wat in die supermark se yskas gehou word. Dit is belangrik dat hierdie sensitiewe groente vinnig en veilig in verkoelde waens vervoer word. Mundus sê hulle verkoelingswaens word net eenvoudig agter aan die Scanias gehaak en dan weet hy sy kosbare vrag is op veilige wiele! Hy sê die vragmotors is baie gerieflik om in te ry en die bestuurders word nie so gou moeg nie. As ’n bestuurder by ’n plek wil oorslaap, kan hy ook net
die gerieflike bed laat sak en homself tuismaak. Mundus spot: “Jy kan eintlik jou vrou met vakansie vat met die trok, want daar is selfs ’n dubbelbedgrootte slaapplek en jy gaan lekker gerieflik ry.” By Aqua sê Lucas Mooketsi, een van die bestuurders, sommer reguit as hy nie met ’n Scania kan ry nie, dan wil hy glad nie vragmotor bestuur nie: “Daar is nie ’n ander lorrie nie, net ’n Scania. Dit is my eerste en laaste lorrie.”
Rudi White, pakhuis- en vervoerbestuurder, en Johan Greyling, eienaar van Aqua-boerdery, in die pakhuis vanwaar die vragte daagliks gestuur word.
’n Scania wat varsprodukte aanry moet nie net presteer op die teer nie, hy moet ook grondpad kan ry! www.proagri.co.za
Skakel Scania by 011-661-9600 of besoek www.scania.co.za om uit te vind waar jou naaste handelaar is sodat jy ook hierdie probleemvrye vragmotor kan besit. In die Vrystaat kan boere met Wynand van den Berg by 051-433-1218 praat. ProAgri 202 – Desember / December 2016
5
Meganisasie
Plaasseun word John Deere se wenner-werktuigkundige deur Du Preez de Villiers
J
ohn Deere is wêreldberoemd vir die etiese manier waarop hulle sake doen, maar hulle geheim lê dalk in die manier waarop hulle hulle werknemers motiveer, want hulle doen baie moeite om hulle staatmakers mildelik te beloon. Die prys vir vanjaar se Suid-Afrikaanse tegnikus van die jaar is ’n toer ter waarde van R100 000 vir hom en sy metgesel deur die VSA. Besoeke aan ’n paar John Deere-fabrieke is ook op die reisplan. Vanjaar se Tegnikus van die Jaar kom uit die AFGRI-meganisasietak in Bethlehem, wat die handelaar vir John Deere se produkte is. Dié AFGRI-tak is bekend daarvoor dat hulle John Deerewenners oplewer. Die man wat vanjaar met die wenprys wegstap, is die gebore Bethlehemmer, Artie Bester, en die bloed wat in sy are vloei is groen – John Deere-groen. Artie is 33 jaar oud en hy en sy vrou, Anita, het ’n driejarige seuntjie, Liam. Ook wat sy stokperdjie betref, streef Artie hoog. Hy het in Junie vanjaar sy private vlieglisensie verwerf en gebruik sy vrye tyd om wyd en syd die land vanuit die lug te verken. Sy droom is natuurlik om eendag sy eie vliegtuig te besit. Artie is van kleins af ’n John Deereman en van kindsbeen af was sy hande vol olie en ghries. Sy pa was ook ’n John Deere-tegnikus en is tans AFGRI se tegniese adviseur vir die streek. Artie het vakansies saam met hom op die plase gewerk.
In standard ses het Artie n boerseun geword toe sy pa besluit het om deeltyds te gaan boer op die familieplaas naby Paul Roux waar hy self John Deere trekkers kon inspan. Na matriek is Artie Amerika toe om op ’n plaas te gaan werk. Daarna het hy vir sy pa gaan boer en in 2004 is hy AFGRI toe om sy tegnikus-kwalifikasie by John Deere te kry. Vandag is Artie die hooftegnikus en hy moet somtyds bontstaan as die werkswinkelbestuurder, Jaco Terblanche, verpligtinge elders het. Met ’n N2 of gelykstaande matriekvakke kan jy ’n John Deere-tegnikuskursus volg wat uit vier vlakke bestaan. Jy begin as ’n vakleerling en as jy na wense presteer word jy later tegnikus, gevorderde tegnikus en meestertegnikus. Gereelde kursusse moet by John Deere se hoofkantoor in Boksburg gevolg word om jou kwalifikasies te behou en soos nuwe tegnologie verskyn moet dit ook daar onder die knie gekry word. Soos met enige hedendaagse tegnologiese ontwikkeling, is Artie se skootrekenaar sy belangrikste gereedskapstuk. Die foutopsporing, diagnostiese toetse en foutdatabasis is alles daarop. “John Deere maak dit deesdae so maklik,” sê hy. “Terwyl my vakleerlinghandlanger bestuur, kan ek solank op pad plaas toe op die skootrekenaar kyk wat die moontlike probleem is sodat ons die werktuig of trekker nog gouer aan die werk kan kry.” Sy diensbakkie is spesiaal aangepas vir die ruwe, maar gespesialiseerde, werk en het tot ’n ingeboude oliebad onder die bak om olie wat afgetap word
Jaco Terblanche, werkswinkelbestuurder; Artie Bester, John Deere se Tegnikus van die Jaar en Kobus van Eeden, AFGRI Bethlehem se meganisasietakbestuurder in hulle silwerskoon werkswinkel waar daar ywerig en doeltreffend gewerk word om John Deere immer aan die voorpunt te hou. 6
ProAgri 202 – Desember / December 2016
Artie Bester van AFGRI Bethlehem is as 2016 se John Deere-tegnikus van die jaar aangewys. sorgvuldig op te vang sodat daar later op ’n verantwoordelike manier daarvan ontslae geraak kan word. Die bakkie het ook ’n kragopwekker en kompressor sodat die boute en moere blitsig met lugdruk verwyder of teruggedraai kan word. Artie het spesiaal elke gereedskaprakkie met mat uitgelê sodat die duur gereedskap nie deur die rowwe Vrystaatplaaspaaie verniel word nie. Vir die kompetisie kon alle John Deere tegnici vir aanlyn-eksamens inskryf. Die top 50 tegnici is aangewys en hulle het aan die begin van die jaar ’n teoretiese eksamen by John Deere Boks-
Oorlede Oom Louis Terblanche was een van die eerste boere in die Bethlehem-distrik wat ’n John Deere 4020 trekker aangeskaf het. Hierdie 4020 was sy tweede trekker wat hy in 1970 gekoop het waarvoor hy R6 000 betaal het. Sy seun, Danie, van Prospect-boerdery pas die trekker mooi op en gebruik dit vandag nog om diesel aan te ry en die wa te trek. www.proagri.co.za
burg geskryf. Die beste tien kandidate is daarna aangewys. Daarna het vyf teoretiese toetse en vyf praktiese toetse oor verskeie produkte by John Deere in Boksburg gevolg, waarna die wenners aangewys is. Nog twee vere in Bethlehem se hoed Met sy prestasie het Artie AFGRI Bethlehem se rekord van puik prestasie voortgesit. Kobus van Eeden is AFGRI Bethlehem se meganisasietakbestuurder. Hy het in 1981 as klerk by die destydse OTK aangesluit. 16 jaar gelede het hy Bethlehem toe gekom as streek- en takbestuurder. Later het hy besluit om op die meganisasietak te fokus. Hy verstaan hoe werk ’n tegnikus se kop, daarom het hy onlangs ’n dame aangestel om soveel papierwerk as moontlik
Artie Bester hou sy diensvoertuig silwerskoon ten spyte van die stofpaaie tussen die plase, en elke gereedskapstuk is op sy plek vir vinnige raakvat. uit die tegnici se hande te neem sodat hulle die maksimum tyd in die veld kan bestee om boere te bedien. Bethlehem se meganisasietak is in 2013, 2014 en 2015 as Tak van die Jaar aangewys. Jaco Terblanche is AFGRI Bethlehem se werkswinkelbestuurder. Hy het na matriek die leer vanaf sy vakleerlingskap in 1997 begin klim. Onder sy leiding is die meganisasietak se werkswinkel die afgelope vyf jaar as Werkswinkel van die Jaar aangewys.
Andries Terblanche en sy seun, LJ, van die plaas, Richmond, steun swaar op Artie Bester, John Deere se toptegnikus, se vernuf en ywer. “95% van die tyd kom hy dadelik of andersins so gou as moontlik,” sê Andries. Hulle is boere wat baie gewillig is om enige nuwe John Deere-tegnologie uit te toets, want hulle weet dit gaan werk. Andries het onder meer die splinternuwe E23-Ratkas in die 8R-reeks trekkers op sy plaas ingespan en praat met groot lof daarvan.
Die boere is tevrede Artie is baie gewild onder die John Deere-boere in Bethlehem en hulle is getroue John Deere ondersteuners. Die streek is bekend vir sy mielie- en koringwisselboustelsel, maar die vensterperiode vir plant en oes word korter en die druk op die boere meer. Deur die jare het dit duidelik geword dat John Deere en hulle uitstekende diensspan die antwoord is as daar ernstig gemeganiseer word en presies geboer wil word. Om uitstekende John Deere-diens te ervaar, skakel gerus jou naaste John Deere-handelaar of besoek hulle webwerf by www.deere.co.za.
Kobus Coetzee is baie trots op die John Deere-spuit wat hom in staat stel om suksesvol teen peste en plae terug te baklei. “AFGRI se diens in die krisistye soos nou is uitstekend. Artie gaan uit sy pad om probleme op te los en versienings te doen. Soms sny hy sy tyd baie fyn om my te kom help.” www.proagri.co.za
ProAgri 202 – Desember / December 2016
7
D
iesel is broodnodig op ’n plaas, maar het ’n manier om mens warm onder die kraag te maak as die pryse so onbestendig is. Soos die ongeluk dit wil hê, word voertuie en trekkers dikwels volgemaak net voor die pryse gedaal het en wanneer die pryse die hoogte inskiet, moet daar iewers anders besnoei word. Diesel is dus nie veel anders as ’n noodsaaklike euwel nie. TLU SA is hierdie jaar 120 jaar oud en het ’n groot verrassing vir die boere. Hulle het ’n ooreenkoms met Kiaranix en Business Innovations gesluit wat TLU SA die alleenreg gee om goedkoper diesel in die landbou bekend te stel. Tans is dit net van toepassing op Shell regdeur die land. Mnr Louis Meintjes, president van TLU SA, het dit beklemtoon dat boere weinig aan die mark kan doen met dié dat hulle prysnemers is. Aan die insetkostekant is daar egter aspekte wat beheer kan word om winsgewendheid te bevorder. Hierdie is een so ’n saak. ’n Besparing van 70c per liter teenTLU SA kontakpersone Naam Area Wilma Prinsloo Pietersburg Chris Myburg Stoffberg Izelle Enslin-Jacobs Pietersburg Runel Matthews Pretoria Elzet Rautenbach Vrystaat Hendrik Marnewick Lichtenburg Erika Helm Soutpansberg
www.proagri.co.za
oor die pompprys word verkry met ’n dieselkaart wat deur TLU SA bestel kan word. In hierdie stadium is daar voordeel vir massalewerings wat op die plase gedoen word, maar die minimum
Kontaknommers 015-293-9804 / 082-555-4553 082-417-2170 082-338-6601 012-804-8031 082-358-3104 082-465-3010 079-699-6032
Meganisasie
Maak ’n duik in jou dieselrekening met TLU SA aflewering moet 10 000 liter wees. ’n Verdere ooreenkoms is dat boere vanaf 25% tot 58% afslag op bande en ander produkte by Supa Quick kan kry. Die kaarte werk op ’n voorafbetaalstelsel waar geld op die kaart gelaai kan word om vir die transaksies te betaal. ’n Baie eenvoudige registrasieproses deur middel van e-pos is al wat nodig is om jou hierdie voordele te gee. Dit behels dat ’n boer Business Innovations (al ons vorms is Kiaranix-vorms) se aansoekvorm moet invul en saam met al die toepaslike FICA-dokumente vir hulle stuur. Daarna moet R120 aan Kiaranix betaal word sodat die kaart verwerk en by TLU SA afgelewer kan word. Jou TLU SA-agent moet ook in die hele e-poskommunikasieproses ingesluit word. ’n Boer kan ook ’n dieselkaart vir elke voertuig in sy vloot aanskaf. So, gaan kry nou jou dieselkaart en bespaar geld met TLU SA se hulp, deur enige van die agente onder aan die bladsy te kontak. Nog meer geakkrediteerde persone wat tans opgelei word, sal mettertyd by die lys gevoeg word. TLU SA se lede kan aansoek doen om as agente geakkrediteer te word.
E-pos wilma@ntlu.co.za chrismyburg@ctecg.co.za pietersburgdlu@gmail.com tlu@tlu.co.za bielie.bonsmaras@gmail.com marzs6wick@gmail.com erikahelm@mweb.co.za
Vir algemene navrae, kontak vir Runel Matthews by TLU SA se hoofkantoor by 012-8048031 of diesel@tlu.co.za.
ProAgri 202 – Desember / December 2016
9
Meganisasie
D
RGMotorsport sit woema in jou werkesel
ie drastiese besnoeiing van uitgawes is deesdae nie meer net vir suinige of sukkelende boere nie. Die immer knellender kosteknyptang veroorsaak dat elke slim boer elke rand en sent moet omdraai sodat daar volgende jaar verder geboer kan word. Omdat jou bakkie jou trots is, kyk min boere daarna as net nog ’n kostesentrum op die plaas. Maar het jy al ooit gewonder of jy jou bakkie kan ombou sodat dit ook sy deel op die plaas kan bydrae om geld te bespaar? Rob Green, stigter en eienaar van RGMotorsport in Johannesburg, het deur Du Preez de Villiers saam met sy span slimkoppe ’n kwarteeu se navorsing en ondervinding in Rob Green, stigter en eienaar, en Jacques Joubert, bemarkingsbestuurder enjinombouings agter die blad. “Ek wil van RGMotorsport, by hulle Hilux-prototipe met die superaanjaer-omboudie enjinomskakelingsbedryf op ’n hoër ing, voor hulle perseel in Johannesburg. vlak plaas. Wanneer jy ’n voertuig wat deur ons werkswinkel is se enjinkap RGMotorsport pas die Unichip aan sodat oopmaak, moet dit lyk asof dit regdit pasmaak vir jou voertuig en beursie streeks uit die vervaardiger se fabriek kan werk. Die Unichip-dieselenjinbekom. Ons beskou ons vakmanskap, stuurstelsel kan in die ouer 3,0 D-4D materiaal en diens as die beste wat jy en in die nuwe 2,8GD (Global Diesel) kan kry,” sê Rob. waarmee die jongste generasie Fortuner Hulle fokus uitsluitlik daarop om en Hilux spog, ge nstalleer word (let wel, standaardvoertuie sterker en meer nie vir die 4.0 liter, V6 Hilux nie). kostedoeltreffend te maak. “Ons wil nie ’n voertuig superaanjaag om lawwe Dit het vyf verskillende vlakke wat makresultate te kry nie. Ons bou ’n voertuig lik met ’n knoppie gekies kan word: om sodat dit die maksimum kan lewer 1. Teenkapingsfunksie wat die voerwaartoe dit in staat is,” sê Rob. So lyk ’n standaard 4,0 liter, V6 tuig in ’n ‘kruppelmodus’ plaas. RGMotorsport het ’n ruk gelede ’n 2016-model Toyota Hilux-enjin 2. Standaardfunksie wat die voertuig standaard 4,0 liter, V6, 2016-model wat teen ’n baie redelike koste na sy oorspronklike fase voor die Hilux wat 175 kW lewer aangekoop en omgeskakel is om met die sterkstes ombouing terugskakel. hulle span ingenieurs en technici op die mee te ding. 3. Die ekofunksie is uitsluitlik vir enjin losgelaat om die enjin se volle brandstofbesparing bedoel. Die potensiaal te ontgin. Vandag lewer hulle brandstofpedaal reageer nie ’n spogproduk met kraglewering wat Nadat die ombouing voltooi is, word elke aggressief nie. uitstekend vergelyk met die sterkste voertuig by die Gerotek militêre voer4. Die sleepfunksie gee baie krag kragmanne in die wêreld. Met ’n turtuigtoetsbaan wes van Pretoria getoets tydens lae omwentelinge vir die boaanjaer, superaanjaer en verbeterde om te verseker dat teorie en praktyk oomblik wanneer jy met ’n swaar lugvloei lewer die voertuig nou met bymekaarkom. vrag moet wegtrek. gemak ’n wringkrag van 545 Nm teen “Ons het baie kliënte wat byvoorbeeld 5. Volkragfunksie gee die maksimum 5 500 omwentelinge per minuut om in Afrika gaan toer, wat spesifiek hulle krag wat die enjin kan lewer regdeur 327 kW se krag te lewer. ’n Bykomende voertuie op rowweterrein beproef,” sê al die ratverhoudings. bonus is dat die brandstofverbruik drasJaques Joubert, RGMotorsport se beties daal. markingsbestuurder. “Jy hoef nou skaars aan die verRGMotorsport is AA-gehalteverseker snellerpedaal te raak om dieselfde en RMI-goedgekeur. (Die AA is die werkslewering te kry as voorheen,” Outomobiel-assosiasie en RMI is die sê Adrian Burford, eksterne skakelorganisasie van die kleinhandelmobeampte van RGMotorsport. torbedryf.) Wat is nou geriefliker as om maklik Vir ’n 4.0 liter, V6 Hilux met minder as en vinnig met ’n vol vuurvegter teen 10 000 km op sy meter en wat jonger ’n bult uit te ry, of om met jou eentonas een jaar oud is, sluit RGMotorsport buffelbul op jou wildsleepwa ’n stadige ’n tweejaar-/75 000 km-waarborgplan vragmotor blitsvinnig verby te steek? vir die superaanjaer-ombouing in. Sonder vrag kan die bakkie in 12,2 “Ons is petrolkoppe en het ’n passie sekondes vanaf 80 km/h na 160 km/h vir wat ons doen. Die bedryf smag na versnel! reputasie, diens en werksverrigting, en Die heen-en-weer see toe met die dit is ons sterkpunte,” sê Rob Green. hele gesin terwyl jy ’n boot, woonwa of sleepwa trek is ook een groot plesier Skakel Rob Green by 082terwyl die bespaarde brandstofgeld 554-5632 of 011-792-8352 of eerder aan vermaak bestee kan word. e-pos RGM by RGMotorsport se dinamometer kan tot Die brein van die voertuig se ominfo@rgmotorsport.com. 750 kW kraglewering op die wiele toets! bouing word ’n Unichip genoem.
10
ProAgri 202 – Desember / December 2016
www.proagri.co.za
Ewald Vehring het met sy Krone Comprima die wêreldrekord opgestel.
L
andboutoerusting staan aan die voorpunt van tegnologiese ontwikkeling en die mededinging is kwaai wanneer die bestes met die bestes vergelyk word. Baie boere en maatskappye het al probeer om die baalmaakrekord te oortref, maar die Krone Comprima dra na vier jaar steeds die kroon met sy onbetwiste wêreldrekord van 149 rondebale per uur. Die rekord is in Duitsland opgestel met ’n Comprima F125 X-model in ’n koringland van 35 hektaar. Die operateur wat die rekordpoging aangedurf het was Ewald Vehring, ’n dosent in landboumasjinerie aan die Noord-Duitse DEULA-instituut vir Praktiese Nywerheidsopleiding. Twee gesiene Duitse landboutydskrifte, die DLZ en Agragheute, het die poging dopgehou en gedokumenteer. Ewald het presies om 12:05 die trekker aangeskakel en vir 60 minute lank gewerk. Die baler is op sy hoogste digtheid gestel en elke baal is met drie lae net toegedraai. Die bale was 1,25 meter in deursnit. In die 60 minute het die baler 28 ton hooi aan die een kant opgetel en 149 stewige, netjiese bale aan die ander kant uitgespoeg. Dit beteken 2,5 bale per minuut! Ewald sê: “Dit was ’n senutergende 60 minute, maar na die eerste halfuur het ek gesien ons is reeds sewe bale voor die huidige rekord en toe het ek geweet ons gaan die wêreldrekord oortref!” Só werk dit Die Comprima oortref nie net die baalgetalrekord nie, maar het ook die doelpale in rondebaaltegnologie verskuif.
www.proagri.co.za
Die Comprima het ’n geheel nuwe ontwerp vir sy opteller, genaamd die EasyFlow-opteller wat sonder ’n nokbaan ontwerp is sodat dit langer hou en vinniger werk, maar skoon en doeltreffend optel. Waar ’n gewone opteller ’n nokbaan het wat die optelvingers uitstoot wanneer hulle optel en terugtrek wanneer hulle die materiaal in die balerbek moet laat los, het die EasyFlow geen nokbaan nie. Die vingers is veerbelaai aan ’n silinder gemonteer sodat hulle niks anders hoef te doen as optel nie. Maar hoe nou gemaak om van die opgetelde materiaal ontslae te raak om die baler te voer? Tussen elke twee vingers is ’n geboë, starre stang. Aan die onderkant, waar die vinger moet optel, is die stang ver van die vingerpunte af sodat hulle handevol materiaal kan optel, maar nader na die bokant en veral in die baler se bek, is die stange nader aan die vingerpunte sodat hulle die materiaal netjies en gladweg van die vingers af verwyder en die baler voer.
Jy kan ook met wêreldrekordtoerusting op jou plaas spog. Skakel vir Marius Ras by 082-4534808 of stuur vir hom ’n e-pos na mariusr@rovicleers.co.za. Besoek ook www.rovicleers.co.za om na al die maatskappy se uithalerprodukte te kyk. Kyk ook na die video wat die wêreldrekord wys op www.krone.de.
Só is die wêreldrekord van 149 bale in een uur opgestel. ProAgri 202 – Desember / December 2016
13
Meganisasie
Krone dra die wêreldkroon vir balers
Easy-Flow tel skoner op teen ’n hoër spoed as enige vorige tegnologie. Dit gee tot 30% beter werkverrigting. Daar is minder bewegende onderdele, wat sorg dat die masjien gladder en stiller loop. Dit beteken ook minder verweer, minder onderhoud en minder koste. Jy kan jou Comprimarondebaler bestel met ’n gewone invoerroller of ’n roller wat die materiaal kerf voordat dit die baalkamer bereik. Altwee die opsies verseker ’n buitengewone gladde vloei van die opteller na die baalkamer. Die X-Cutlemme met hulle doeltreffende sny-aksie beteken ook hoër baaldigtheid en die produksie van bale wat makliker opbreek in die voermaakproses. Die rotor trek die materiaal egalig deur die 17 of 26 messe wat op een vlak gerangskik is. Die nettoedraaistelsel van Krone werk ook aansienlik vinniger as die tradisionele baaltoustelsel, wat verder bydra tot die Comprima se blitsige werk. ’n Netrol kan tot 3 600 meter lank wees en dit is sommer baie bale met minder stoptyd. Daar is vaste, semi-veranderlike en veranderlike kamers in die reeks. Die 1,25 m balerreeks is geskik vir trekkers van 36 tot 40 kW. Rovic Leers is die verspreiders van die F125 / F125 XC / F155 / F155 XC in Suid-Afrika.
Monsanto se
“Dis mos mielies!” word met sorg voorberei
deur Du Preez de Villiers In Monsanto se indrukwekkende Thobontle-aanleg word die modernste tegnologie ingespan om vermeerderde saad slaggereed vir die plantseisoen te kry.
N
et buite Lichtenburg op pad Coligny toe staan ’n reuse aanleg met die naam ‘Monsanto’, op een van die skuurmure geskryf. Hier vind een van die belangrikste prosesse plaas om voedselsekerheid in Suid-Afrika te verseker. Dit is die Thobontle-aanleg, waar hoogs gespesialiseerde saad, propvol van die jongste Monsanto-saadtegnologie, versamel word om gedroog, behandel en verpak te word. Nadat ’n handvol toetse op elke saadlot gedoen is, is dit gereed vir lewering aan ons land se mielieboere, klein en groot, sodat hulle die volgende plantseisoen weer die beste genetika op die mark kan gebruik om kos te produseer. Monsanto is wêreldwyd bekend vir die miljarde dollar wat hulle aan navorsing in genetika, saadbehandelings, en biotegnologie spandeer. Sodoende produseer hulle die beste saad wat aangepas is om verskeie klimatologiese en omgewingsfaktore te hanteer. In hulle hoogs gespesialiseerde laboratoriums word daar kort duskant wonderwerke gedoen met genetiese manipulasie om die graansoorte meer verdraagsaam teen peste en plae te maak. In Thobontle-aanleg is daar ook laboratoriums, maar dit word uitsluitlik gebruik om die reeks ingewikkelde gehaltetoetse te
doen om te verseker dat elke saadjie wat die aanleg verlaat sy werk sal doen om vir die boer ’n wins te verseker. Sodra ’n nuwe kultivar geteel is, begin die saadvoorsieningsproses by ingekontrakteerde boere in die Noordelike en Westelike mielieverbouingstreke, soos die Groblersdal-, Koedoeskop- en Hartswater-besproeiingskemas, wat onder streng voorwaardes die produksiesaad vermeerder. Nadat die heel koppe met ’n vogpersentasie van tussen 32% en 35% geoes is, ry vervoerkontrakteurs die vragte volgens lotte na die aanleg waar dit in ’n aflaaiput gestort word. Vandaar help masjiene en 42 mense om die koppe van die blare en onsuiwerhede te skei. Die hoë voginhoud van die pitte verhoed dat die meganiese proses dit kraak of breek. Die volgende vervoerband neem dit na die droogoond waar dit in graansuiers met skuins, geperforeerde bodems gestort word. Lug wat tot 35 grade Celsuis verwarm is word vir 72 uur deur die silo geblaas tot die saad se vogpersentasie na 12 daal. “Ons is besig om te kyk of ons nie die lug met stronke kan verwarm in plaas van die duur en gevaarlike LP-gas wat tans gebruik word nie,” sê Ampie Rautenbach, Monsanto se saadproduksiebestuurder: aanlegte en veldpersoneel vir Suid-Afrika. Daarna beweeg die koppe na die dorsmasjien waar die pitte van die stronke geskei word en 'n tweede keer gesuiwer word. Die volgende stop is 'n sorteertafel waar die pitte volgens pit- en vormgrootte gesorteer word. In die vulaanleg span ’n masjien ligsensors in om enige saad wat die verkeerde kleur, te klein, gekraak of insekskade het, met saamgeperste lug uit Ampie Rautenbach wys hoe lyk die masjien wat te skiet. die koppe van die blare en onsuiwerhede skei. Daarna word die saad
www.proagri.co.za
Afrika se kleiner boere is vir Monsanto net so belangrik as boere wat van horison tot horison plant. Ampie Rautenbach wys hoe hulle saad in vyf- en tienkilogramsakkies verpak word. met insek- en swamdoders behandel om te verseker dat elke pit gedurende die kritieke ontkiemingstadium van die eerste paar dae beskerm word. In die sakaanleg word daar presies 60 000 pitte in 'n sak wat min of meer 40 kg weeg, gegooi. Die laboratorium toets ook gehalte en ontkieming van elke lot soos dit deur die aanleg beweeg. Die saad se wortelontwikkeling en groeikragtigheid word onder koue- en hittetoestande getoets en daar word ook gekyk na genetiese suiwerheid en of die biotegnologie-eienskap teenwoordig is of nie. Sodra die laboratorium-personeel die groenlig gee, word die saad na die verskillende depots vervoer waar dit gereed gemaak word vir die volgende plantseisoen.
’n Monster van elke saadlot word aan ’n ontkiemingstoets onderwerp. Die geheim van jou plantsukses lê in Monsanto-mielies onder die Dekalb-handelsmerk. Kontak vir Magda du Toit by 082-388-0187 of stuur vir haar ’n e-pos na magda.du.toit@monsanto.com.
ProAgri 202 – Desember / December 2016
15
•
•
S
uccessful and sustainable farming is all about maximising yield, keeping costs low and being a good steward of the land. In modern farming, one of the key aspects to maximising yield, is the ability of the farmer to effectively use information to make decisions about where and how resources are to be managed. Having the right information at that right time in the right place greatly reduces risk and improves production! itGISworx has developed a cost effective and scalable cloud-based GIS solution that allows farmers to easily manage information to optimise farming operations and to increase profits. What is GIS? A GIS (Geographical Information System) is a system designed to capture, store, manipulate, analyse and present data geographically, usually in the form of maps. It enables the farmer to make decisions based on accurate and relevant information. GIS applications are interactive tools that allow users to: • Store and analyse information collected from GPS devices (including smartphones and tablets), drones (fitted with cameras) and satellites over time. • Update and edit information stored in the system such as soil types, pests and diseases, fertiliser prescriptions, yield, etc. • Share information with other users via
www.proagri.co.za
the internet using web services. • Present the results of all these activities in the form of maps, reports and graphs. “The ability of GIS technology to visually represent agricultural spaces and activities makes GIS an exceedingly suitable information management tool for farmers,” says Glenn Mullet, GIS Specialist at itGISworx.
•
•
lite or drone imagery to identify areas under distress that may be difficult to identify with the naked eye. Health monitoring information collected during farm walks can also be loaded into the system. Manage input costs, such as labour, fuel, transportation, water, fertiliser, electricity, and seed by incorporating it into the system to track costs down to farm management zones. Improve the management of pests and diseases by automating paper based scouting practices using electronic forms on mobile devices. Information captured in this way can be sent to the GIS platform in near real-time, improving operational efficiencies. Promptly deal with problems and incidents submitted to the GIS platform via mobile devices. These incidents can trigger an action request text message or e-mail to the responsible person for resolution. Improve teamwork when the GIS is used as the centre of information with easy access via the internet. This will enhance communication and overall efficiency, as all employees have access to the same information.
GIS technology even makes it easier to comply with international standards such as Global GAP, by providing the proper and accurate record keeping and reference systems as demanded by these standards.
Benefits of GIS for the farmer The more farmers understand and manage the variables they have control over, the more profitable their operations become. GIS technology provides the type of functionality that increases understanding and control over these variables, allowing farmers to: • Monitor crop health by analysing satel-
There are numerous case studies demonstrating the tangible benefits of GIS in agriculture. For more information, please call Kobus Bester from itGISworx at 082-905-7590 or 086-122-2288, or send an e-mail to kobus@itgisworx.co.za. Also visit www.itgisworx.co.za.
ProAgri 202 – Desember / December 2016
17
Hulpbronbestuur
Farm for profit with GIS
Planter
Versprei deur: Web: www.xfarm.co.za / E-mail: x@xfarm.co.za
18
ProAgri 202 – Desember / December 2016
Swellendam, Johan Human: Bredasdorp, Johan Neethling: Caledon, DiďŹƒe Marais: Malmesbury, Willie du Plessis:
082-514-1669 028-424-1900 028-212-3520 082-923-2585
www.proagri.co.za
20
ProAgri 196 – Junie / June 2016
www.proagri.co.za
By BKB Brandfort vlieg ProAgri van die rak af ProAgri gee elke maand ’n R500-koopbewys aan die verteenwoordiger van ’n koöperasiehandelstak wat besondere moeite gedoen het om die tydskrif by die boere te bevorder. Een van die dorpe in ons land wat bekend is vir die moeilike tyd waardeur hulle gedurende die afgelope drie jaar se droogte gegaan het, is Brandfort. Daar is nou nog gedeeltes in die streek, soos Soutpan, wat nog geen reën gekry het nie; die wêreld daar lyk soos ‘n woestyn. Brandfort self het twee maande gelede behoorlike reën gehad. Gelukkig het daar goeie reën in Excelsior en Verkeerdevlei geval. Die trae reën bring egter nie die span van BKB Brandfort van stryk nie, want boere moet moet aanhou boer en BKB is belangrike leweransiers wat die noodsaaklike hulpmiddels aan die boere moet verskaf. Hulle gewildste produk is tans, om duidelike redes, veelek. Rondom Brandfort word oorwegend met Bonsmarabeeste, Merino’s, Vleismerino’s en Dorpers geboer. Die gesaaides word minder en deesdae word daar meer weiding aangeplant sodat die veeboere reg is vir die maer jare wat weer mag kom. Die saaiboere is maar skrikkerig om te plant as die opvolgreën wegbly. Ria Conradie is ’n handelsamptenaar by BKB Brandfort en sy is aangewys as November se verspreider van die maand. “Die boere geniet ProAgri vreeslik baie en daar is altyd mense wat gra s leesstof soek. Ons maak seker dat die tydskrif dadelik op die toonbank en in die kennisgewingbord se rakkie gesit word sodra dit afgelewer word. Die tydskri e vlieg van die rakkies af,” sê sy.
Neem só deel:
Neem ’n foto of laat jou kollega ‘n foto neem van jou of julle tak se poging om te sorg dat ProAgri elke maand by elke boer uitkom en stuur dit na 079-515-9708 of na Angeline by versprei@proagri.co.za. Angeline sal verder met jou gesels. Sy gaan ook elke maand skakel om seker te maak dat julle wel julle tydskri e ontvang het.
Verspreider van die maand! Chris Jordaan van die plaas Paradys Melkery ontvang sy ProAgri van Ria Conradie van BKB Brandfort.
www.proagri.co.za
ProAgri 202 – Desember / December 2016
21
Shell beloon veilige vervoer van diesel
“E
Die drie wenners gloei van trots: Norman Williams van Triangle Fuel (derde), Len Stoffberg van Moov (tweede) Die wedstrydreëls word aan die deelnemers verduidelik. en Lionel Bergman, ook van Triangle, is die wenner. www.proagri.co.za
ProAgri 202 – Desember / December 2016
23
Hulpbronbestuur
kon die manne heerlik gaan ontspan by die luukse Elangeni-hotel op die Durbanse hoofstrand. Die wenner is by ’n swierige feesmaal aangekondig en die petrolreus se bestuurs-korps was daar om hulle geluk te wens en te bedank vir hulle bydrae tot die maatskappy se beeld met betrekking tot veiligheid. Die Topverspreiders se eienaars het ook kom aansit ter ondersteuning van hulle topdrywers. Twee van Triangle Fuel van Blackheath in die Wes-Kaap se vragmotorbestuurders deur Benine Cronjé is bekroon: Lionel Bergman in die eerste plek en Norman Williams in deur Anina Peens die derde plek. Len Stoffberg van Moov, ook in die Wes-Kaap, het die Dit is geen grap om dag na dag met so ’n groot vragmotor en sy gevaarlike vrag tweede plek ingeneem. op die pad te wees nie. Met Shell se wedstryd vir vragmotorbestuurders word Elkeen van die ander deelnemers vaardighede verder geslyp en bestuursvernuf tot die uiterste getoets. het ’n sertifikaat ontvang en na die formaliteite kon die trokdrywers skouers skuur met die Suid-Afrik is ’n trokdrywer, want my pa Afrikaanse vragmotorbestuurders wat kaanse topbestuur van Shell. was ’n trokdrywer en my broer een maal per jaar bymekaarkom om “Dit is moeilik om soms vir lang tye ook, so dit is ons trots en dit is wat ek werklik hulle staal te wys. van die huis af weg te wees,” vertel wil doen.” As deel van die uitdaging moet die Mphikeleli Ndumo, van Sebokeng Fuels Dean Wicks staar senuweeagtig voor vragmotorbestuurders daarin slaag in Vereeniging. “Maar ek sou op geen hom uit. Op die toetsbaan voor hom is om ’n tameletjie van ’n toetsbaan met ander manier die land so kon deurkruis ’n kollega besig om die reuse dieseltrok verskeie struikelblokke te oorkom. Dit nie. Ek kon leer van soveel plekke wat agteruit tussen ’n paar konkas en kesluit ’n paar groot uitdagings in. Een ander mense nooit sal sien nie. Wangels deur te parkeer. Dean kners op sy daarvan is om ’n vragmotor met ’n neer ek die langpad vat, is dit net ek tande, want sy beurt is volgende. enkelas asook ’n gelede vragmotor tusen myself. Ek skakel gewoonlik nie eers “Ons hou nie eintlik daarvan om as sen die struikelblokke op die toetsbaan die radio aan nie, net dalk soms vir trokdrywers beskryf te word nie,” sê hy. deur te vleg en om hom daarna reg te bietjie agtergrondmusiek, maar dit is “Ons is handelsmerk-verspreiders vir parkeer sodat hy nie aan enige padlyne ek en my dink en die natuur. Die verre Shell, nie net sommer enige trokdryraak nie. Die posisie van die vragmotor paaie lei jou na onontdekte mooi dele, wers nie.” se neus ten opsigte van die lyne word van die see tot die Karoo. Ek kyk graag Dean is een van sestien finaliste dan baie presies gemeet en punte word af in die klein motors onder my, want van die jaarlikse Shell Handelsmerkdaarna toegeken. van daar bo af kan ek alles sien, en ’n en Brandstofverspreiderskompetisie Hulle moet ook wys hoe hulle met mens leer... ’n mens leer van mense.” waarin vragmotorbesturders landalbei vragmotors agteruit ry en parShell se vragmotorbestuurders reis wyd gekeur word op grond van hulle keer, netjies tussen die lyne. Hulle mag elke jaar altesaam sowat 29-miljoen vernuftigheid agter die stuurwiel. Die glad nie hulle koppe by die vensters kilometer om brandstof tussen grootdoel van die kompetisie is om vraguitsteek om te kyk of te korrel nie - net en kleinhandelaars te versprei. Dit is ’n motorbestuurders te begeester om die truspieëltjies mag gebruik word. werk wat dié topbestuurders beskou as die handelsmerk uit te dra as een wat Daarna word daar punte gegee vir ’n seëning en plesier. fokus op padveiligheid en om diesel die bestuurders se vernuf op die bedryveilig te lewer tot by Shell se verspreiwige N2-hoofweg tussen Durban en Boere kan gerus by hulle naaste ders aan die uithoeke van die land. Dit Umhlanga in KwaZulu-Natal. Shell-verspreiders aanklop om ook stel die verspreiders daartoe in staat “Laat ek nou vir jou sê, ek ken ’n die voordele van veilige en tydige om ook die landbou se wiele aan die rol trok!” lag Keith Adriaanse opgewonde, aflewering van diesel te geniet, tot te hou. “maar weet jy hoe moeilik is dit om op plaasvlak. Besoek Die deelnemers is ’n opgewekte daai ding met sy kalfie te tru?” www.shellsa.co.za om uit te vind groep wat trots is op die feit dat hulle Die senuwees was teen etenstyd wie is jou naaste verspreider. deel vorm van die room van Suidaan flarde, maar na die kompetisie
26
ProAgri 202 – Desember / December 2016
www.proagri.co.za
Vee en Wild
BRAZseed brei uit in Suid-Afrika deur Benine Cronjé
BRAZseed se gras is goeie voer vir beeste in die droë jaar.
B
RAZseed, die bekende saadmaatskappy van Brasiliaanse afkoms, is ’n leier in weiding in Afrika. Met hulle oortuiging van weiding is wins, is hulle veral bekend in Suid-Afrika en hulle het verspreidingspunte regoor die land. Die gras kan met ’n proteïeninhoud van 18% gebaal word en die planttyd is vanaf September tot einde Februarie, daarom is dit wys om nou reeds jou beplanning te doen en jou saad te bestel. 50 000 hektaar Brasiliaanse gras word reeds ten volle in Suid-Afrika bewei en in die huidige seisoen gaan nog 50 000 hektaar gevestig word, sodat daar teen die einde van Februarie 100 000 hektaar bewei gaan word. “BRAZseed is die enigste maatskappy wat die bullet saad verkoop en is die alleenverspreiders in Suid-Afrika. Geen ander Brasiliaanse gras kan meeding met ons nie,” sê Gielie Nieuwoudt,
www.proagri.co.za
besturende direkteur van BRAZseed. Die bullet-tegnologie is ’n verpillingsmetode wat verseker dat die saad eers begin ontkiem wanneer daar genoeg vog in die grond is en dan keer niks die BRAZseed nie. BRAZseed bied ’n droëlandkultivar en ’n besproeiingskultivar aan. Volgens Gielie is die een so goed soos die ander en presteer die gras beter hoe meer jy bemes. Die saad is geskik vir byna alle grondtoestande in Afrika. “Dit kan gebruik word vir direkte beweiding, staande hooi, kuilvoer, baal en deklaag vir vogbewaring. Dit is geskik vir ’n verskeidenheid diere soos vleisbeeste, melkbeeste, skape, bokke, perde en wild. Die gras word ook gebruik vir grondrehabilitasie en integrasie tussen gewasse,” sê Gielie. BRAZseed het nie net in Suid-Afrika reeds naam gemaak nie, maar ook in Namibië en Zambië. Vanjaar se NAMPO Oesdag was ’n reuse sukses vir BRAZseed. Gielie sê: “Ons is baie opgewonde daaroor. Die oudste aanplantings het hulle hergroei na die droogte bewys. Veral in die droë saaigebiede waar die reën te laat gekom het, het BRAZseed ’n groot verskil aan die boere se inkomste gemaak, want dit was te laat om kontantgewasse te plant en BRAZseed kan tot einde Februarie geplant word,” sê hy. Die boere wat na die goeie reën van 15 Januarie BRAZseed geplant het, het meer as R15 000 per hektaar wins gemaak uit droëlandaanplantings. Die spilpuntgemiddeld was tussen 40 en 60 ton per hektaar. “Ons wil vir boere groot hoop gee en die groei van die laaste ses jaar bewys ons kan,” sê Gielie. Hierdie is geen wondergras nie, maar wanneer boere die voorskrifte volg, is dit suksesvol. Die grootste voordeel van hierdie gras is dat dit meerjarig is. “In Namibië by Grootfon-
Gielie Niewoudt, besturende direkteur van BRAZseed, staan trots by die proewe op NAMPO. tein het boere onder spilpunt tot R3 000 per ton vir hulle gebaalde BRAZseed-gras gekry,” voeg hy by. Volgens Gielie maak die gras dit moontlik dat boere met klein plase met meer beeste kan boer en sodoende ’n groter inkomste kan verdien. Koos Steyn, ’n boer tussen Hartbeesfontein en Coligny, boer al vir die laaste 58 jaar en hy sê in die 58 jaar was daar nog nooit ’n gras wat soveel sukses soos BRAZseed onder besproeiing behaal het nie. Koos sê wat hom die meeste beïndruk is die vinnige hergroei na sny en baal, so hy kan rondte een sny en baal en rondte twee bewei. Wat Koos in al die jare nog nie op sy plaas kon regkry nie, kry hy nou reg. Al BRAZseed se voorraad is verkoop, en die nuwe voorraad kom nou in. So skakel dringend vir Gielie as jy wil voorraad hê. Skakel Gielie Niewoudt gerus met meer navrae oor hierdie saad by 084-8000-193 of stuur vir hom ’n e-pos na gielie@brazseed.co.za. ProAgri 202 – Desember / December 2016
27
Vee en Wild
Rooipoenskop is propvol voordele
’n Goeie temperament is een van die Rooipoenskop se uitstaande kenmerke, daarom is dit altyd ’n plesier is om met die beeste te werk.
G
root kruisteelvoordele is in die pragtige, dieprooi Rooipoenskopbeesras saamgevat. Alhoewel daar maar min Rooipoenskoptelers in die land is, hou veral die ras se dubbeldoeleienskappe groot voordele in vir kommersiële beesboere.
• • • • • •
Rooipoenskop: Die vleisras met melk Die Rooipoenskop is ’n veelsydige dubbeldoelras. Dit is pragtige diere met ’n diep donkerrooi kleur, horingloosheid en hoë melkproduksie. Die mediumraambeeste vra min om baie te lewer en hulle gemoedelike temperament maak dit ’n plesier om met Rooipoenskopbeeste te werk.
Kruisteelwaarde Die mees bekende eienskappe van die Rooipoenskop is die dominante natuurlike horingloosheid en die rooi kleur. Dit is eienskappe wat enige vleisprodusent aangryp. Die Rooipoenskop kruis uitstekend met amper enige beesras en tussen 95% en 100% van die kalwers behoort horingloos te wees, terwyl tussen 85% en 95% behoort rooi te wees. Saam met hierdie eienskappe, maak die natuurlike, inherente melk- en moedereienskappe, langlewendheid (die meeste Rooipoenskopkoeie het ’n produktiewe leeftyd van 12 tot 15 jaar), vrugbaarheid, rustige temperament,
Kenmerkende eienskappe van die Rooipoenskop: • Vrugbaarheid en langlewendheid • Gemaklike kalwing met gesonde sterk kalwers
28
ProAgri 202 – Desember / December 2016
Goeie moederseienskappe Natuurlike horingloosheid Kragtige kruisteling Vinnige gewigstoename Doeltreffende voeromset Goeie uitslagpersentasie met sagte, geurige vleis
gemak van kalwing en die vinnige groei van kalwers die Rooipoenskop die ideale ras vir gebruik in enige kruisteelprogram. Karkaseienskappe Rooipoenskoppe en Rooipoenskopkruisings kan regstreeks van hulle moeders af winsgewend bemark word. Die karkas vertoon netjies met goeie bespiering en sonder oortollige vet. Omdat die Rooipoenskop nie uitermatige vet aanpak nie, slag hulle dikwels swaarder uit as wat hulle voorkom. Die Rooipoenskop vaar uitstekend in verskeie slag- en karkaskompetisies het al dikwels gewen, onder meer die Kwaliteitbeesvleiskompetisie wat by Bloemfontein-skou aangebied word. Veelsydigheid In verskeie lande, soos ook hier in Suid-Afrika, word die Rooipoenskop hoofsaaklik aangehou vir vleisproduksie,
www.proagri.co.za
Rooipoenskopkoeie kalf maklik en het goeie voete en bene wat die veearts se rekening uiters laag hou. Boonop het hulle ’n goeie, vriendelike temperament wat dit ’n plesier maak om met hulle te werk.
Rooipoenskop-Bonsmara-kruis is mediumraamdiere wat by enige bestuurstelsel inpas en vir enige vleisprodusent waardevolle kruisteelmoontlikhede bied. waar die ras se inherente hoë melkproduksie die grootmaak van topgehalte kalwers verseker. Tog is daar kuddes in Suid-Afrika en regoor die wêreld, veral in Engeland, waar Rooipoenskoppe vir melkery aangewend word. Weeton is ’n winkelgroep in Engeland soos Suid-Afrika se Woolworth. Hulle is uiters gesteld op gehalte en gebruik net Rooipoenskopkoeie se melk vir hulle suiwelprodukte. Lees meer daaroor by www.weetons.com/our-producers. Die Rooipoenskopkoei lewer ’n hoë melkproduksie in ruil vir klein hoeveelhede konsentrate saam met natuurlike weiding. Hierdie vermoë, saam met die goeie groei en vleiseienskappe van die kalwers, maak hulle as melkkoeie meer waardevol as suiwer suiwelrasdiere.
Rooipoenskop vir voortreflike vleis Min beesrasse kan by die Rooipoenskop kersvashou as dit by die produksie van vleis van die beste gehalte kom. Rooipoenskopvleis is smaaklik, sag, goed gemarmer en voedsaam. Uit ’n ekonomiese oogpunt is Rooipoenskopvleis ook ’n wenner. Die Rooipoenskop pas by enige bestuurstelsel in en die diere is vroegryp. Hulle slag gewoonlik 55 tot 60% uit en behaal ’n uitstekende gradering. Rooipoenskop vir oorvloedige melk Rooipoenskopmelk is gesog as hoofbestandeel van spesialiteitsprodukte soos fynproewerskaas en -melkprodukte. Die melk het die ideale samestelling vir kaasproduksie, met klein vetdeeltjies wat dit ook wensliker maak vir gebruik deur mense wat laktose-onverdraagsaam is. Uit ’n boerdery-oogpunt is die Rooipoenskopkoei met haar ekonomiese kenmerke ’n uiters goeie keuse. Hulle het ’n laer vervangingskoste omdat die koeie lank en produktief lewe. Hulle onderhoudskoste is ook laag omdat hulle geharde mediumraamkoeie met ’n goeie voeromset is.
Kruisteling met Senepol: Rooipoenskop is die ideale kruisteelbees wat in enige kruisteling net waarde toevoeg.
www.proagri.co.za
Rooipoenskopbulle • Ideale keuse vir kruisteling vanweë dominante horingloosheid • Gesogte dieprooi kleur • Vinnig groeiende kalwers, met ’n hoë immuniteit teen siektes • Rustige temperament, maklik hanteerbaar • Dra goeie melkeienskappe oor vir die produksie van vleis Rooipoenskopkoeie • Gemaklike kalwing en besonderse moederseienskappe • Gemaklike, gelykmatige laktasie met proteïenryke melk • Lang produktiewe lewe, vroeë geslagsrypheid • Sagte temperament, strelend op die oog • Doeltreffende reproduksie Rooipoenskopspeenkalwers met ekstra massa • Gemiddelde geboortegewig van 35 kg vir maklike kalwing; vroeg sterk en lewendig na geboorte. • Vinnige gewigstoename. Bereik ’n gemiddelde speenmassa van 250 kg op 200 dae
Vir meer inligting oor die Rooipoenskop as voortreflike ras, maar veral ook vir winsgewende kruisteling, skakel die Rooipoenskop-genootskap by 082-857-3980 of e-pos redpoll@wam.co.za. Besoek ook die webwerf www.redpoll.co.za.
Telers: Anzabeth Nieuwoudt: 083-447-2813 Pieter van Wyk: 082-494-0631 Johann Oosthuizen en Elmar Steenkamp: 082-853-2873 Arnold Griesel: 083-262-6577 Genootskap: 082-857-3980
ProAgri 202 – Desember / December 2016
29
Vee en Wild
Laat trap jou beeste in hulle spoor 3:
Koeihakkigheid deur Johan Hoewe
D
ie volgende paar aflewerings in hierdie reeks handel oor een van die grootste probleme in my werk in die beesbedryf, naamlik agterbeenkonstruksie. Ons begin by koeihakkigheid. Koeihakkigheid is wanneer die agterbene se kniegewrigte na binne gedraai is sodat die tone na buite draai en oneweredige slytasie op die kloue kan veroorsaak waar al die gewig dan deur die buiteklou gedra word. ’n Verdere problem met koeihakkigheid is, wanneer die gewrigte in die agterbene nie in die korrekte posisie is nie, die gewrigte in die rug waarskynlik ook nie korrek sal wees nie. So ’n dier sal nie goed in die skouring of vir aanteeldoeleindes presteer nie. By teelbulle sal veral dekking ’n probleem wees aangesien groot deel van die gewig op die gewrigte geplaas word, wat sal veroorsaak dat die heupe later ook probleme soos gewrigsontsteking (artritis) kan ontwikkel. Wanneer ’n bul ’n koei dek, maak hy sy agterbene se gewrigte reguit en wanneer hy haar penetreer en deurstamp, plaas dit enorme drukking op die kniegewrigte. Koeihakkige bulle is geneig om hulle balans te verloor en baie keer af te val en so hulle geslagsdele te beseer. ’n Maklike toets by alle agterbeenkonstruksie is die “spoortoets”. Wanneer
’n struktureel korrekte bul loop, sal hy sy agterklou in presies dieselfde spoor plaas wat die voorklou gelos het, maar indien n bul of koei koeihakkig is sal die agterspoor aan die buitekant van die voorspoor getrap word. As gevolg van die ekstra gewig wat die klou moet dra, sal die buiteklou groter as die binneklou wees. Die hoefsnoeier sal meer van die buiteklou moet wegsny, wat dan sal help dat die koot-
gewrigte agter oopmaak, om sodoende die lyn van die heup na die koot en die gewrig reguit te trek. Koeihakkigheid is beslis oorerflik. Die toestand kan vererger met faktore soos oorvoeding, mineraaltekorte, sagte grond ensovoorts. Die oorgroei moenie verwar word met rolkloue nie. Van agter af moet daar ’n reguit lyn vorm oor die metatarsis, die tibia en die kniegewrig. In die volgende uitgawe sal ons sekelhakkigheid bespreek, wat net so ’n groot probleem in die skoubedryf is, maar nie g so erg soos regophakkigheid wat daarna bespreek sal word nie.
Kyk hoe neig die bees se agterknieë na binne en die agterpote na buite om uiters ongemaklik te loop.
So trap die koei tien minute nadat haar hoewe reggesnoei is.
Kyk hoe reg trap die koei ’n uur nadat die kloue reggesnoei is.
www.proagri.co.za
So snoei die hoefsnoeier ’n bees se agterkloue om koeihakkigheid uit te skakel.
Die bees links loop reg, maar die een regs is koeihakkig.
ProAgri 202 – Desember / December 2016 31
32
ProAgri 202 – Desember / December 2016
www.proagri.co.za
WĂŞreldklas omheinings vir vee en wild
Heinings vir AFRIKA Vir meer inligting kontak:
012-666-8717
zane@bonnox.co.za | gerda@bonnox.co.za | linda@bonnox.co.za www.bonnox.co.za
www.proagri.co.za
ProAgri 201 – November 2016
31
Vee en Veilings 34
ProAgri 202 – Desember / December 2016
www.proagri.co.za
GeneGids
dohne merino
Tel: 051-444-5082 Faks/Fax: 051-444-5085 Epos/Email: info@limousinsa.co.za Posbus 12560, Brandhof, 9324
www.limousinsa.co.za
www.proagri.co.za
ProAgri 202 – Desember / December 2016
35
GeneGids
$X se DNS = WINS Sussex Beestelersgenootskap Beesttelersgenoot l tskkap vvan SA Tel: 051-410-0967 Epos: sussex@studbook.co.za www.sussex.co.za
www.southdevon.co.za
Merlof Agri vervaardig top kwaliteit landboutoerusting wat die volgende insluit: • Bees- en Skaapwaens • Mobiele Vee Krale en Laaibanke • Lorriebakke • Skale en Weegkratte • Tipwaens • Doelgemaakte landboutoerusting • Rolmoere • Offsets
Bloemfontein
Aflewering beskikbaar
Willem van der Merwe 063-691-8765 willem@merlofagri.co.za
Emile Loftus 083-412-2878 lof@merlofagri.co.za
Die antwoord op jou veevoerbehoeftes The answer to your animal feed needs
RUVOERE • ROUGHAGE • Lusern/lucerne (big packs) • Lusern/lucerne (klein/small) • Lusern/lucerne (gemaal/milled) • Koringstrooi / Wheat straw • Grondbonehooi / Groundnut hay Kontak ons / Contact us Kantoor /office: 053-474-1848/49/50 Fax: 086-524-5050 E-mail: best@multifeeds.co.za Johan: 083-657-5003 / Jaco: 082-574-2922
www.multifeeds.co.za 36
ProAgri 202 – Desember / December 2016
www.proagri.co.za
AgriGids
Trokseile
Gronddamvoerings
www.proagri.co.za
ProAgri 202 – Desember / December 2016
37
AgriGids
Myburgh Toerusting Eenvoudige, bekos gbare meganisasie 3 baalvurk - 18 000 + btw
• Laai 3 bale met 1 trekker. • Tel hulle 1 vir 1 op. • Benodig 55 kW trekker
3 kratvurk - 18 500 + btw
Jannie Myburgh | www.mtoer.co.za 082-417-0175 | mybtoer@gmail.com 38
ProAgri 202 – Desember / December 2016
www.proagri.co.za
AgriGids
www.proagri.co.za
ProAgri 202 – Desember / December 2016
39
AgriGids
Ontwerp en oprigting van veehanteringsfasiliteite
Kontak Ryno Keeve 078-460-3322 keeve@lantic.net www.visioncattlequip.com
HET JY GEWEET? 700ste ontwerp –
Nou is dit baie gemakliker om op en af te klim ‘n Kappie vir alle gebruike in een. Die unieke swaardiens-bakkieraam het gesmeerde skarniere vir die sluitbare openinge. ‘n Kant-opening bied maklike toegang tot die voorste deel van die laairuim vir die laai van lang en groot voorwerpe. Ingesluit is ‘n pasgemaakte, stofdigte en waterbestande seiloortreksel vir swaardiens. Die agterdeur het geen ritsluiters wat kan vashaak nie, en sluit dig met rubbers wat seël. Die oortreksel pas styf oor die raam en kan binne vyf minute oorgetrek of afgehaal word. Daar is ook ‘n jagraam en bankies wat binne minute gepas kan word. Hoë items? Geen probleem, verwyder slegs die middeldeel.
Tel: 051-430-3831, Fax: 051-447-8539 epos: sales@safari4x4.co.za webwerf: safari4x4.co.za Facebook: Safari4x4 Bloemfontein
40
ProAgri 202 – Desember / December 2016
www.proagri.co.za
AgriGids
Pasmaak besproeiing 082-454-7880 / www.afriqwater.co.za
Gee jou gewasse die beste kans!
Afriq Water bied bekostigbare, aanpasbare en maklik hanteerbare oplossings vir besproeiing. Ontwerp jou stelsel soos dit jou pas vir enige vorm of grootte land. Perfek vir groentelande, weiding, uitvalhoeke, dun stroke land en skuinstes. Verskuif die stelsel maklik en gou. Afriq Water se hoëdruk (HDPE) goukoppelstelsel het helder oranje plastiek-koppelstukke. Dit is duidelik sigbaar en geskik vir die toediening van vloeibare bemesting en insekdoder deur jou waterstelsel. Hoë gehalte SABS polipropileenpyp word gebruik in deursnee van 50 mm tot 160 mm en word voorberei in standaardlengtes van 5 m of 6 m, wat gemaklik deur een persoon opgetel en verskuif kan word. Enige lengte kan egter vervaardig word. Laat Afriq Water jou help om die water wat jy beskikbaar het, ten beste te benut.
Die veelsydige nuwe goukoppel HDPE-besproeiingstelsel
Nou beskikbaar by die meeste koöperasies en besproeiingswinkels.www.afriqwater.co.za / Wynand: support@afriqwater.co.za /082-454-7880
www.proagri.co.za
ProAgri 202 – Desember / December 2016
41
AgriGids 42
ProAgri 202 – Desember / December 2016
www.proagri.co.za
AgriGids
www.proagri.co.za
ProAgri 202 – Desember / December 2016
43
AgriGids 44
ProAgri 202 – Desember / December 2016
www.proagri.co.za
AgriGids
www.proagri.co.za
ProAgri 202 – Desember / December 2016
45
AgriGids 46
ProAgri 202 – Desember / December 2016
www.proagri.co.za
AgriGids
Why a Buster dam scoop? Strenght of construction and durability Options available on scoop: Skirts allow bigger loads
• Mechanical tripping mechanism • Hydraulic tripping mechanism • Gradual hydraulic tripping mechanism
ENGINEERING (PTY) LTD CONTACT US : 034-393-1188 buster@trustnet.co.za www.busterimplements.co.za buster engineering
www.proagri.co.za
ProAgri 202 – Desember / December 2016
47
AgriGids
Count on us. Every time.
Ombu sonneblomtafel
“Dankie vir julle ondersteuning deur die jaar. Ons wens aan elkeen ’n voorspoedige 2017 toe.”
Turbo-Max J&M Chaser Bin
Legend Soil breaker
J&M Soil conditioner
Legend Skoffel
Anderson baaltoedraaier
Ombu Chaser bin
12-16-Row planter
Legend Side Tipper
400 HD Drill
Legend Header Trailer
Great Plains Field Cultivator
Great Plains4-8 Row Planter
7000 Disc Harrow
Great Plains Stack Fold Planter
Great Plains Subsoiler
Marius Tolmay • 083-581-5709 • info@agriafrika.co.za Mauritz Maree • 071-148-3664 • Delmas Johan Roestof • 079-526-1381 • Delmas / Noordwes Wessel Pretorius • 072-370-8389 • Bethlehem
Leonard Kennedy • 082-388-1966 • Kaap Gerrie Wagenaar • 083-627-7260 • Hoopstad Technical • Rudolph Marx • 071-682-8018 Technical • Louis Smit • 076-851-3360
www.agriafrika.co.za
48
ProAgri 201 – November 2016
www.proagri.co.za
WĂŞreldklas omheinings vir vee en wild
Heinings vir AFRIKA Vir meer inligting kontak:
012-666-8717
zane@bonnox.co.za | gerda@bonnox.co.za | linda@bonnox.co.za ProAgri 196 – Junie / June 2016
www.proagri.co.za
www.bonnox.co.za
55