ProAgri 262 - December 2021 by ProAgri

ProAgri tegnologie vir die boer technology for the farmer

Desember / December 2021 No / Nr 262 ISSN 1042 - 1558

Gratis / Free

2021-bakkies Kyk net die keuses!

John Deere erken prestasie Fnuik veediewe dié feesseisoen

Laat plantreste werk www.agri4all.com 01

ProAgri 262 – Desember / December 2021

www.proagri.co.za

Jou optimale besproeiingsoplossing vir 2022

Daar is nie slegs één wenresep nie. By Agrico ontwerp ons ’n pasgemaakte besproeiingsoplossing om jou boerdery doelwitte te bereik. Ons gebruik die beste komponente en tegnologie, verskaf die regte stelsel vir jou situasie, en verseker sodoende die optimale gebruik van jou kapitaal, water en energie. Die Agrico-span is toegewyd aan jou behoeftes en altyd beskikbaar om jou te ondersteun.

www.agrico.co.za | +27 21 950 4111 | info@agrico.co.za 02

ProAgri 262 – Desember / December 2021

www.proagri.co.za

Op ons voorblad

Redakteursbrief

021 moes die jaar gewees het waarin die wêreld weer sy voete kon vind na die groot pandemie-inperkings van 2020. Vir baie bedrywe het die jaar egter net nog groter uitdagings ingehou en die skerwe wat opgetel word is nie genoeg om die ekonomie weer aanmekaar te lap nie. Gelukkig was landbou weer die een bedryf wat kon voortgaan, want kos moet daar wees. Boere leef egter nie in isolasie nie en die pyne word nou gevoel in die geweldige styging in insetkoste. Brandstofkostes is deur die dak, rentekoerse styg, arbeidskoste styg, kunsmis en ander chemikalieë raak onbekostigbaar en as ՚n mens gelukkig genoeg is om ՚n stukkie staal vir ՚n bouprojekkie te bekom, dan kos dit meer as wat die hele skuur ՚n paar jaar gelede gekos het! Mieliepryse na die goeie reën, groentepryse en vleispryse loop egter nie dieselfde paadjie nie. Alles kos meer, maar kos mag nie meer kos nie. Die keuses op die tafel is om groter te boer vir ekonomie van skaal, om meer natuurlik te boer vir minder insette wat

aangekoop moet word, of om dalk meer intensief te boer met meer hoër-waarde produkte sodat jy jou inkomste per vierkante meter in plaas van per hektaar kan begin meet. Ons vertrou hierdie tyd van die jaar wat voorlê gee jou kans om rustig oor die pad vorentoe te besin en blaai gerus ook maar deur vanjaar se ProAgri’s wat in die huis rondlê of sommer aanlyn op www.proagri.co.za. Daar is baie blink idees van verskaffers om meer presies, meer akkuraat, meer produktief en meer winsgewend te boer. Met die nuwe tegnologie wat beskikbaar is raak die raaiwerk minder en die bestuur makliker. Die ProAgri-span wens jou en jou familie ՚n geseënde en veilige Kersfees toe en ՚n spesiale woord aan die droogteboere in die Noord- en Oos-Kaap – mag die uitkoms naby wees. Lees lekker en praat gerus met ons op die sosiale media, telefonies of per e-pos. Almal se kontakbesonderhede staan hier langsaan. Ons wil graag weet waarvan jy meer wil weet. 2022 wag vir ons! Redaksiegroete van die ProAgri-span

Inhoudsopgawe / Contents Wiele 3. Bakkie-oorsig 11. Get more with the GWM P Series

Meganisasie 12. Slim kunsmisstrooier put volle waarde uit duur kunsmis 16. Jongboer van die Jaar kies Fendt vir presisieboerdery 20. John Deere gee erkenning aan sy handelaars

Gewasproduksie 23. Só demp grondverdigting produksie 25. Chemiese skade aan jong plante 27. Knittex beskerm jou oes teen die weer

Hulpbronbestuur 29. Reinke-spilpunte: Lig soos ՚n veer, sterk soos ՚n bees 30. Voorkom en beheer veldbrande 5: Nalatigheid en aanspreeklikheid 33. AGI provides solutions from farm to feed factory Vee en Wild 35. Winsgewende skaapboerdery deel 3: Resep vir maksimum wins uit skaapboerdery 40. Fnuik jakkals se kind só, sê kenner 45. TLU SA maan boere: Stuit veediefstal in dié feesseisoen

46. 1

ProAgri 262 – Desember / December 2021

Boere koop groter, sterker en slimmer trekkers om vinniger, wyer en beter te werk, maar om dit reg te kry het hulle werktuie nodig wat die werk vinniger, wyer en beter kan doen. LEMKEN is welbekend vir hulle veeldoelige grondbewerkers soos die Karat, Rubin en Heliodor wat werkverrigting na ՚n nuwe vlak neem en jou verseker van ՚n ferm saadbed vir die plantseisoen.

ProAgri

Posbus 72707, Lynnwoodrif / Rossouwstraat 577 Die Wilgers, Pretoria 079-515-8708 www.proagri.co.za Copyright © 2021. All rights r eserved. No m aterial, text or photographs may be r eproduced, copied or in any other way transmitted without the written consent of the publisher. Opinions e xpressed are not n ecessarily those of the publisher or of the e ditor. We recognise all trademarks and logos as the sole property of their r espective o wners. ProAgri shall not be liable for any errors or for any actions in reliance thereon.

Business-to-business: Agriculture ABC

ProAgri Redakteur tydskrif en aanlyn Annemarie Bremner > 082-320-3642 annemarie@proagri.co.za Verslaggewers Bianca Henning > 082-326-2572 bianca@proagri.co.za Benine Ackermann > 073-105-6938 benine@proagri.co.za Bemarkingsbestuurder Diane Grobler > 082-555-6866 diane@proagri.co.za Bemarkers Xander Pieterse > 062-391-6507 xander@proagri.co.za Johan Swartz > 071-599-9417 johan@proagri.co.za Tiny Smith > 082-698-3353 tiny@proagri.co.za Janine Vermaak > 071-872-3059 janine@proagri.co.za Skeppende bestuurder Christiaan Joubert > 072-419-3990 christiaan@proagri.co.za Uitleg en ontwerp Michelle Kruger & Lizelle Erasmus Kliëntverhoudingsbestuurder Carin Swartz > 084-233-0123 carin@proagri.co.za Navrae Engela Botha > 073-663-1234 engela@proagri.co.za Rekeninge Ronel Schluter > 084-088-0123 accounts@proagri.co.za Verspreiding en intekening Nita Volmer-van Zyl > 079-515-8708 nita@proagri.co.za Sakebestuurder George Grobler

KARAT 9 THE IDEAL CHOICE FOR MAXIMUM VERSATILITY

The Karat intensive cultivator is the all-rounder among cultivators. Its quick-change tine system make it the perfect choice for shallow and medium-depth stubble cultivation and topsoil loosening for mulch seeding:  Working depths from 5–30 cm  8 share versions, also available with carbide coating for high acreage performance

 Automatic concave disc adjustment to working depths  Elimination of lateral pull through optimised tine arrangement

lemken.com 2

ProAgri 262 – Desember / December 2021

www.proagri.co.za

Bakkie-oorsig Toyota Hilux – Bakkie van die Jaar deur Dirk Gallowitz, groepredakteur van Ultimate Drive Media

2021 Toyota Hilux Legend: Die beste nou selfs beter deur Dirk Gallowitz

2021 was ՚n moeilike jaar in die motorbedryf. Suid-Afrika is ՚n bakkie-mal land en sy gunsteling voertuig, die 1-ton dubbelkajuitbakkie, het hardnekkig met verkope voortgebeur. Die gewildste bakkie in terme van verkope, het tussen die Ford Ranger en Toyota se Hilux gewissel. Ford, in afwagting van die nuwe Ranger wat in 2022 plaaslik verwag word, probeer kliphard om verkope met verskillende “spesiale” modelle te stimuleer, maar is besig om effens stoom te verloor. Die Hilux is in November ook effens verfris en verkope bly sterk. Die Hilux is ons bakkie van die jaar vir 2021. As voorsitter van die SA Gilde van Motorjoernaliste se gesaghebbende Motor van die Jaar-kompetisie, was dit insiggewend om te sien hoe gewild en gerespekteerd die 2021 Hilux Legend 50 onder die ervare span jurielede was toe die finaliste vir die 2021-kompetisie finaal beoordeel moes word. Die Hilux het nie net sy kategorie gewen nie, maar almal verstom om in die tweede plek algeheel te eindig. Dit is die eerste maal in die 35 jaar van SACOTY se bestaan dat ՚n bakkie so hoog in die kompetisie eindig. Welver3

ProAgri 262 – Desember / December 2021

diend ook, maar die Hilux is immers deel van ՚n legendariese nalatenskap. Isuzu se X-Rider bly steeds fluks verkoop en groot afwagting heers vir

Die Toyota Hilux is na meer as ՚n halfeeu in Suid-Afrika die mees suksesvolle voertuigverkoper nog. Ten spyte van die COVID 19-pandemie en gepaardgaande streng en uitgerekte inperking, het verkope nie net konstant gebly nie, maar selfs toegeneem. Die SA Gilde van Motorjoernaliste het ook ՚n veertjie in die Hilux se hoed gesteek toe hulle die 2021 Hilux 2.8 GD6 Dubbelkajuit aangewys het as kategoriewenner en algehele naaswenner in die gesaghebbende Suid-Afrikaanse Motor van die Jaar vir 2021. Voorwaar ՚n prestasie vir ՚n bakkie!! Toyota het so pas sekere opgraderings aan die Hilux-reeks aangekondig. Die vlagskipmodel Legend dubbelkajuit 4x4 Outomatiese modelle kom byvoorbeeld nou as standaard toegerus met

Wiele

2021

die nuwe D-Max wat volgende jaar sy plaaslike debuut sal maak. Volkswagen se peperduur V6 Amarok bly die leier wat paddinamika en verfyndheid betref. Peugeot se Landtrek is ՚n aangename verrassing en so ook GWM se P-reeks. Wat ՚n pragtige bakkie is die nuwe Navara nie en net so bekwaam in die veld as op die pad. Kom ons hoop verkope onderstreep sy waarde. Die Mazda BT-50 wat met die nuwe Isuzu se enjin en ratkas loop, is effens van ՚n buiteperd. Bougehalte en afwerking is tipies dit waaraan Mazdaeienaars in Suid Afrika gewoond is. Die Ultimate Drive-span waaronder ekself, Johann van Tonder, Richard Wiley en Gerrie Smit, bied altesaam byna 100 jaar se motorjoernalistieke ervaring en ons is trots om jaarliks die ProAgri bakkie-oorsig vir jou te bring.

leerbekleedsel, ՚n JBL premiumklankstelsel en Toyota Safety Sense (TSS) aktiewe veiligheidstelsel. Met die insluiting van Android Auto/Apple CarPlay by alle modelle wat met ՚n klankstelsel toegerus is, word SatNav wat op sekere modelle ingesluit was, nie meer beskikbaar gemaak nie aangesien kopers toegang tot satelliet-navigasie verkry met slimfoontoepassings soos GoogleMaps, Apple Maps en Waze, wat dan deur die bakkie se klankstelsel en raakskerm vertoon word. Toyota se nuwe generasie 2,8 GD-6-enjin lewer steeds 150 kW piekverrigting wat beskikbaar is tussen 3 000 en 3 400 opm. Maksimum wringkrag bly 500 Nm by outomatiese weergawes en is beskikbaar tussen 1 600 en 2 800 opm. Veiligheid in die Hilux is steeds ՚n groot prioriteit en Toyota se Safety Sense-stelsel is in die Hilux beskikbaar en as standaardtoerusting by die Legend 4×4-modelle. Die stelsel sluit onder meer waarskuwings in om botsings te vermy, asook wanneer daar van bane verwissel word sonder om flikkerligte te gebruik. Aanpasbare spoedbeheer, lugsakke, ISOFIX-hegpunte vir die agtersitplekke, ABSremme met noodremhulp, elektroniese remkragverspreiding, stabiliteitsbeheer, anti-swaaibeheer wanneer daar gesleep word, asook afdraandremhulp vir die 4×4-modelle, is steeds deel van die veiligheidstelsels by die opgedateerde model. Eienaars kan steeds Wi-Fi-toegang in die voertuig geniet met Toyota Connect, wat 15 GB komplimentêre data insluit. Sodra ՚n klant sy profiel op die bakkie se stelsel gekoppel het, kan hy die voertuig deur middel van die My Toyota-toep beheer en ook diensbesprekings doen, voertuiginligting bekyk en data-opsporing doen. Daar is selfs ook die moontlikheid om die voertuig se lisensie aanlyn te hernu. Ons het die voorreg gehad om die topmodel Legend Dubbelkajuit 4x4 Outomaties deur ՚n strawwe en uitdagende 4x4-roete te neem en het eerstehands ervaar tot watter mate die Hilux steeds as ՚n legende in die veld deur kopers gereken word. Die Toyota Hilux Legend is steeds die legende van weleer!

Isuzu D-Max 300 X-Rider dubbelkajuit 4x2 Outomaties: 'n Eerlike bakkie

Isuzu Suid-Afrika sal die langverwagte nuwe Isuzu in 2022 plaaslik bekendstel, maar intussen verkoop die effens goedkoper X-Rider-modelle fluks. Isuzu se bewese en betroubare 3,0-liter turbo-enjin is steeds ՚n juweel. Maksimum kraglewering van 130 kW is teen ՚n lae 3 600 opm beskikbaar. Vir gewone rytoestande is dié krag en hantering heel skaflik. Die volle maksimum wringkrag van 380 Nm is egter nodig as ՚n vrag gesleep word. Die 6-spoed outokas het sonder vrag gemaklik tussen 5de en 6de gedraf, maar met byna die maksimum sleepgewig van 3 500 kg agteraan, het die ratkas selde na 5de oorgeskakel, wat weer ՚n beduidende impak op die brandstofverbruik gehad het. Dit is ՚n uiterste toets, maar een wat die Isuzu wel geslaag het! Passasiergerief bied onder meer klimaatbeheer, klank- en kommunikasiestelsels wat met Bluetooth-koppeling en via ՚n 8”-raakskerm beheer word. USB-koppelpunte en spoedbeheer is ingesluit. Sleutellose toegang en aan-/afskakel, asook ՚n ultrasoniese alarmstelsel was ook handig. Vir passasierveiligheid laat sluitweerremme met elektroniese remkrag en -verspreiding, remhulp, elektroniese stabiliteitsbeheer met

vastrapbeheer, heuwelwegtrek- en heuwel-afbeheer asook lugsakke voor vir sowel die bestuurder as die passasier die werkrit veilig en vlot verloop. Die 2021 Model X-Rider het stowwerige, klipbesaaide plaaspaaie maklik baasgeraak danksy goeie grondvryhoogte en uitstekende veerstelsel. Ook in die veld was die X-Rider heel bekwaam met die ewenaarslot ingeskakel en ՚n gelaaide sleepwa agteraan. Die Isuzu-bakkie se stewige bakkonstruksie het moeilike terrein gemaklik hanteer en het enige uitdaging op ՚n eerlike manier baasgeraak. Die X-Rider-modelle is tans Isuzu se topverkoper-leefstylbakkies en ding gunstig in sy marksegment mee teen soortgelyke bakkies van Ford en Toyota, met die pragtige stilering wat na ons mening die X-Rider beter laat vertoon as die mededinging. Alle Isuzu D-MAX-modelle word verkoop met Isuzu Complete Care wat standaard insluit ՚n 5-jaar/120 000 km stamper-tot-stamperwaarborg, Isuzu padbystanddiens, ՚n 5-jaar/onbeperkte kilometer anti-roeswaarborg, asook ՚n 5-jaar/90 000 km diensplan. Ekstra dekking kan aangekoop word vir padbystanddiens, diensplan en die onderhoudsplan. Prys: D-Max 300 X-Rider dubbelkajuit 4x2 Outo - R590 300

Prys: Hilux 2.8 GD-6 4X4 LEGEND RS MT R848 900 Hilux 2.8 GD-6 4X4 LEGEND RS AT R882 400 ՚n 9-diens/90 000 km diensplan is standaard by alle Hilux-modelle. Diensintervalle is elke 12 maande/10 000 km. ՚n 3-jaar/100 000 km waarborg is ook ingesluit. Bykomende diens- en waarborgtydperke kan aangekoop word by die naaste Toyota-handelaar. 4

ProAgri 262 – Desember / December 2021

www.proagri.co.za

Die nuwe Nissan Navara is nou eiegoed. Eg Suid-Afrikaans kan ons maar nou sê, want hierdie bakkie word nou in Rosslyn buite Pretoria by Nissan se aanleg gebou nadat Nissan SA ՚n fris som geld in ՚n nuwe aanleg belê het. Nissan SA het die nuweling plaaslik aan omvattende strawwe toetse onderwerp en ook omvattend toegerus om die bakkie vir Suid-Afrikaanse toestande en kliëntevoorkeure geskik te kry. Die forse neusontwerp, moderne sierwielontwerp en groot bande laat die bakkie hoog op sy wiele en aggressief vertoon, en ՚n dieper laaibak wat nou net meer as ՚n ton kan laai, dra by tot die “groter” voorkoms. Onder die enjinkap is die vorige model se 2,3-liter biturbo vervang met ՚n meer verfynde 2,5-liter enjin met ՚n enkele turbo-aanjaer wat 140 kW en 450 Nm se piekkragte lewer. Nissan se amptelike brandstofverbruik word aangegee as 8,1 ℓ/100 km. Binne is die netjiese, ruim kajuit aantreklik uitgelê en goed afgewerk. Selfs die oppervlaktes wat met harde plastiek bedek is, vertoon smaakvol. Nissan het sy huiswerk goed gedoen en die nuweling is opmerklik beter toegerus as die uitgaande model, met geriefsfunksies wat kopers graag in hulle dubbelkajuit-gesinswa sal wil hê. Kopers kry nou vier USB-koppelpunte asook ՚n 12V kragpunt. Android Autoen Apple Carplay-skakeling kan met

ProAgri 262 – Desember / December 2021

kabels of Bluetooth gedoen word en op die sentraalgemonteerde kleurinforaakskerm vertoon word. In geheel het die 2021 Nissan Navara ons beïndruk en bied ՚n welkome alternatief in ՚n hoogs mededingende segment. Dis hier waar eiegoed goeie goed gaan raak. Op die pad was die kajuit opmerklik geïsoleer van wind-, pad- en enjingeraas, selfs teen meer as hoofwegspoed. Ek wil my verstout om te sê ek dink hier is die Nissan klasleidend. Die enjin is verbasend stil vir ՚n diesel en reageer lewendig en kragtig as jy vet gee. Die 7-gang outokas was perfek in harmonie met die enjin, wat vir ՚n aangename ry-ervaring sorg. Die onderstel en veerstelsel is ook verbeter met die stuurgevoel wat vertroue ingeboesem het deur die knap draaie van ՚n sopnat Franschhoek-pas. Ook op die grondpaaie en in 4x4 modus het die Pro4X ons beïndruk. Die nuweling kan ook nou ՚n vrag van tot 3 500 kg sleep. Ons kon dit toets en bewys met ՚n dubbelaswa, volgelaai met 2,5 ton perdevoer. Die Pro4X topmodel wat ons getoets het, het die vrag gemaklik hanteer. Na ons mening is dit tans die mooiste dubbelkajuitbakkie in Suid-Afrika. Die 2021 Suid-Afrikaans geboude Navara se pryse wissel van R316 700 vir die intree-enkelkajuitmodel tot R749 000 vir die topmodel Pro4X 4×4 dubbelkajuit. Ingesluit by die prys kry die koper ՚n 6-jaar/150 000 km waarborg en ՚n 6-jaar/90 000 km diensplan.

2021 Peugeot Landtrek: 'n Aangename verrassing met Franse sjiek

In die 1960s en 1970s was die Peugeot 403 en 404-bakkies uiters gewild in Suid-Afrika; die 404 was trouens die eerste bakkie wat in Suid-Afrika met ՚n dieselenjin bekendgestel is. Verstommend genoeg vervaardig Peugeot al bakkies sedert die 1930s! Ons het vroeg in November die Peugeot Landtrek se Suid-Afrikaanse bekendstelling bygewoon en die Franse bakkie het ons aangenaam verras. Die stilering is mooi op die oog en die afwerking, bougehalte en ontwerp sal sukses verseker in enige ander land in die wêreld, maar Suid-Afrikaanse bakkiekopers is erg handelsmerkbewus en -lojaal. Aangesien Peugeot die 1-tonmark in derdewêreldmarkte wil ontgin, gaan hy nie die Landtrek in Europa of NoordAmerika verkoop nie. Juis om nader aan sy Asiatiese en Afrika-afsetpunte te wees, het hy sy Sjinese motorfiliaal, Changan, nader geroep om die bakkie onder Peugeot se toesig in die Wuhanaanleg te bou en Franse bougehalte te verseker. Die Landtrek se filosofie fokus meer op werkesel as leefstyluitstappies, tog is die twee dubbelkajuitweergawes, naamlik die 4x2 Allure en 4Action viertrek-model (met lae strek) wat tans in Suid-Afrika te koop is, juis op die leefstylkoper gemik en hulle is derhalwe luuks afgewerk en omvattend toegerus vir gerief en gemak. Peugeot beplan later ook werkesel-enkelkajuitmodelle as die verkope na wense verloop. Die vervaardiger het die Landtrek behoorlik oor meer as 2-miljoen kilometer in alle weerstoestande en onder alle moontlike omstandighede getoets ten einde betroubaarheid en taaiheid te verseker. Die buite-ontwerp skakel by Peugeot se huidige ontwerprigting in en daar is ՚n groot leeu-kenteken op die neus. Topmodelle het vertikale LUD-dagryligte. Binne is die kajuit verrassend ruim, prakties bedink, uitstekend ontwerp en uiters smaakvol afgewerk met baie hoë vlakke van standaard gerief- en veiligheidstoerusting. Ek wil my verstout om die Landtrek se topmodelle onder die eerste drie beste kajuite te plaas tussen die huidige dubbelkajuitbakkies tans beskikbaar. Die agtersitplek in die dubbelkajuit modelle kan in ՚n 60/40- of ՚n 50/50-verhouding verdeel word en wanneer dit platgevou is, kan dit ՚n massa van tot 100 kg ondersteun. Die agtersitplekke bevat ook twee ISOFIXhegpunte. Daar is ook altesaam 27 liter bêreplek vir los goedere. Sommige modelle het plek vir altesaam ses insittendes en sewe handvatsels in die passasierskajuit maak toegang makliker. Onder die veiligheidskenmerke wat

Wiele

2021 Nissan Navara: Eiegoed is goeie goed

standaardtoerusting is, is elektroniese stabiliteit- en vastrapbeheer, afdraandehulp en sleepswaaibeheer wat die stabiliteitsbeheer laat inskop sodra die woonwa of sleepwa wat gesleep word, begin swaai. Sommige modelle het ook ՚n hoorbare en sigbare baandwaalwaarskuwing. Daarby is een tot vier kameras beskikbaar, asook ՚n veldrykamera in die passasier se buitespieël wanneer hindernisse of smal terrein aangedurf word. Dit kan outomaties geaktiveer word wanneer hindernisse bespeur word. Grondvryhoogte is 230 mm en waaddiepte 600 mm. Albei modelle het dieselfde 1,9liter turbodieselenjin wat 110 kW en 350 Nm lewer en wat aan ՚n Getraghandratkas met ses gange gekoppel is. Die 4×4-modelle sal hoë- en laestrekfunksies bied en ՚n sluitbare agterewenaar bied ekstra vastrapvermoë as een wiel tol. Tydens die bekendstellingsrit het ons albei modelle beproef en met die viertrekmodel selfs deur ՚n uitdagende 4x4-roete gespeel. Die 1,9ℓ turbodiesel het nooit gesukkel om teen hoofwegspoed verby te gaan nie en het ook nie tydens die viertrekuitdaging enigsins keel toegetrek nie. Die enjin se kraglewering lyk goed vergeleke met die mededinging in die 2,0 tot 2,5TD enjingrootte, waar kraglewering tussen 100 en 120 kW en wringkrag tussen 100 en 120 Nm wissel. Ritgehalte was goed en die kajuit was stil met aanvaarbare vlakke van wind- en padgeraas. Die enjin kon dalk effens stiller gewees het.

Ford Ranger Thunder: Dressing up an old favourite by Richard Wiley

Sometimes, it pays to buy a vehicle towards the end of its production run as most of the gremlins should have been exorcised and there is a good chance that buyers will be the beneficiaries of lots of add-ons incorporated as an incentive to purchase an old model. Certainly, the Ranger is no shrinking violet as it measures no less than 5 354 mm from stem to stern and is sufficiently high off the ground to suggest that entry to the cabin for an

old codger like me could be significantly eased by carrying around a set of kitchen steps. Ford’s philosophy of longer, wider and higher has seen the Ranger hang on with some ease to its long-established position as one of SA’s most popular bakkies. Ironically, as the Ranger has grown physically, so its favoured power unit has shrunk as demonstrated by the use of a bi-turbo 2,0-ℓ four that nonetheless dishes up some compelling outputs, witness 157 kW arriving at a mere 3 750 rpm allied to a peak torque output of 500 Nm that is sustained over a very narrow range of 1 500 to

Pryse wissel van R579 900 (Allure) tot R669 900 vir die 4Action 4x4. 2 000 rpm. I can’t though, recall another diesel with such a clipped torque plateau, but the good news is that the fall-off is not too precipitous. In the real world, the bi-turbo does a good job of masking its diesel blood line while providing respectable thrust and an acceptable decibel count. On the cruise, it works a treat and cannot be identified as a diesel burner. For unknown reasons, Ford keeps performance figures to itself, but independent tests suggest a 0 - 100 km/h run in the mid-10s while our own tests revealed an average fuel consumption of 9,9ℓ/100 km. On the open road, the Thunder is actually quite relaxed thanks in part to the use of a 10-speed auto box that may seem over the top. In reality, the presence of all those gears is masked by the smooth auto shifts (no paddle shifters are provided) but it remains a fact that the provision of so many cogs is more to produce better on-paper consumption/emission figures than it is to improve the drive. There is enough torque on tap at low revs to negate the need for such closely spaced ratios, 6

ProAgri 262 – Desember / December 2021

www.proagri.co.za

The Ranger Thunder retails for R824 800.

VW Amarok V6 Highline Plus: The open road bakkie king

It seems only yesterday that bakkie fans laughed themselves silly when VW introduced the hulking Amarok with mere 2,0 turbo diesel engines. Those sarcastic smiles were soon wiped away, but the irony is that as the opposition downsized its engines, VW pulled a big surprise by adding a 3,0 V6 TDI to its armoury. In more recent times, the Audi-derived V6 acquired even more muscle with its 190 kW output and it is this derivative that we’re looking at today. Despite being the oldest design in the bakkie field, the square-jawed Amarok has aged extremely well and even if this V6 derivative in Highline

ProAgri 262 – Desember / December 2021

spec is hard to tell apart from its “lesser” four-cylinder brethren, that plated but discrete V6 badge does all the talking and ensures that this model is the undisputed champion of the open road. While nominally quoted at 190 kW, peak power of 200 kW is accessible short-term and that impressive figure is available all the way from 3 000 to 4 000 rpm. Even more importantly, the torque peak of 580 Nm is on tap from only 1 400 rpm and is still there at 2 750 rpm, which is exactly the range in which this engine will do most of its work, on or off-road. The fact that this engine delivers its muscle in a creamy flow is but one benefit because all the refinement disguises the fact that this bakkie delivers exhilarating pace on the open road and away from the lights as its 208 km/h top end and 0 - 100 time of 7,3 seconds adequately confirm. Thanks to a few chassis tweaks, not least the method of attachment of the leaf springs, the Amarok also delivers the most car-like ride of the bakkie breed, but that’s not to say that it too isn’t deflected too easily by broken surfaces along with every other ladder frame vehicle. For the record, the VW rides on silver alloys shod with 255/55R19 rubber. Critics will tell you that in the absence of a low-range box, the Amarok will trail behind the “more rugged” brigade when the going gets really tough. My own experience suggests the going would have to be ultra-tough as the German tackles most nasty obstacles with aplomb thanks in part to its permanent 4WD system allied to that very low first gear and a generous serving of clever electronic traction aids. In terms of finish, the Amarok delivers just what you’d expect from this manufacturer with reference to body finish and construction. The interior too is well put together even if the general ambience,

notwithstanding the presence of leather seating surfaces, is a little clinical and perhaps mildly utilitarian. Rear seat space is adequate rather than generous, but the load bay is really capacious and for many years, was class leading. As for visual appeal, the VW is the neat and tidy sober-suited contender that’s stood the test of time remarkably well. Or is it that there simply hasn’t been all that much development within this class in general and that alone extended the appeal of the Amarok? Whatever, if the high cost of rising to V6 ownership isn’t too much of an obstacle, there’s no doubt that the Amarok with this power unit is comfortably the most accomplished daily driving machine in its class, so get in there now before the next generation Amarok becomes a Ford in disguise but with more off-road systems on board. Prices for the Double cab 2.0BiTDI 4Motion start at R738 800, with the flagship 3.0 V6 TDI double cab Extreme 4Motion selling at R1 034 700.

GWM P-reeks: Die slim alternatief

deur Gerrie Smit Great Wall Motors (GWM) het in 2007 tot die Suid-Afrikaanse mark toegetree en was tot dusver die enigste Sjinese vervaardiger wat deurentyd in SuidAfrika bedrywig was. Die reeks het deur die jare die heeltyd verbeter, en die nuwe P-reeks, wat teen die einde van 2020 op die mark gekom het, kan volgens die motormedia wat hom reeds getoets het, met die vernaamste teenstanders saamgesels. Daar is twee modelreekse, naamlik die Commercial en die Passenger, wat onderskeidelik op die werk- en ontspanningsmark gemik is. Die Commercial-modelle is in ՚n enkel- en dubbelkajuit beskikbaar met die SX en DLX-afwerkingsvlakke, terwyl die Passenger-modelle met LS en LTafwerkingsvlakke beskikbaar is. Die vooraansig van die Commercial- en Passenger-reekse verskil heeltemal, en so ook die standaardtoerusting. Wat al die modelle in die P-reeks deel, is die tweeliter-turbodieselenjin wat 120 kW teen 3 600 opm en 400 Nm teen 1 500 opm lewer. Die Commercial-modelle bied die keuse tussen ՚n sesgang-handratkas of ՚n outomatiese agtgangratkas met ratspane waarmee ratte sonder ՚n koppelaar gewissel kan word. Die Passenger-modelle spog verder met leerbekleedsel en outomatiese lugversorging terwyl die LT ook toegerus word met ՚n dwarsverkeermonitor, baandwaalwaarskuwing, verhitbare voorsitplekke, aanpasbare spoedbeheer, voorbotswaarskuwing en ՚n digitale instrumentepaneel van sewe duim.

Wiele

but if nothing else, it provides bragging rights for the Ford brigade. I am pretty certain that the majority of double cabs do not spend most of their existence dealing with off-road conditions, but this Ford has the kit in the shape of 2H, 4H and 4L and its good clearance ensures that it can cope with most of the rugged stuff that might be thrown at it. As for braked towing mass, it will cope with around 3 500 kg. In the simplest of terms, the Thunder is a dressed-up Wildtrak and is festooned inside and out with red badging and trim detailing that makes quite sure your neighbours know you have a different model. As for visual appeal, the Ford sports excellent paintwork along with the red detailing and offers a pleasant cabin ambience and good comfort levels thanks to the use of some soft touch surfacing and heavily bolstered seating. Equipment levels too are high so that in its twilight moments, the Ranger Thunder remains a most compelling example of the bakkie breed.

Wiele 8

ProAgri 262 – Desember / December 2021

www.proagri.co.za

Die pryse van die P-reeks wissel van R377 900 vir die SX dubbelkajuit handrat tot R554 900.

2021 Mazda BT 50: 'n Goeie alternatief

Nadat Ford en Mazda jare lank saam bakkies ontwikkel het, het Mazda met Isuzu saamgespan vir die 2021 Mazda BT-50, wat pas bekendgestel is. Die nuwe reeks word in Thailand vervaardig en word as ՚n ontspanningsvoertuig eerder as ՚n werkesel bemark. Om hierdie rede sal die modelbenamings voortaan met dié van Mazda se passasiersmotors ooreenstem, wat beteken dat die verskillende modelle as die Active, Dynamic en Individual bekend sal staan. Aan die buitekant is Mazda se Kodoontwerprigting wat ook vir die passasiersmodelle gebruik word, duidelik sigbaar. Daarom is dit dadelik herkenbaar as ՚n hedendaagse Mazda. Die ontwerp van die kopligte stem ooreen met dié van sportnutsvoertuie soos die CX-3 en die nuwe CX-30. Aan die agterkant het die ontwerpers weggedoen met die agterligte wat met die uitgaande model tot in die agterklapgestrek het. Gewone agterligte wat om die hoeke krul word nou gebruik. Die Active het 17-duim allooiwiele en die Dynamic en Individual 18-duim allooiwiele. Die hele reeks het LUDkopligte en dagryligte. Die nuweling se kajuit is herontwerp met die oogmerk om bestuurdersgerig en so gemaklik moontlik vir alle insittendes te wees. Só het die agterste insittendes toegang tot geriefies soos ՚n USB-kragpunt, afsonderlike luguitlate vir die ventilasiestelsel, asook ՚n gryphandvatsel. Die instrumentepaneel het twee analoog wyserplate met ՚n 4,2-duim inligtingspaneel in die middel. Die 9

ProAgri 262 – Desember / December 2021

voorpaneel kom toegerus met ՚n kleurraakskerm van sewe of nege duim na gelang van die model. Android Auto en Apple CarPlay is standaard, asook ses of agt luidsprekers afhangend van die model. Die Active word aangedryf deur ՚n 1,9-liter turbodieselenjin wat 110 kW en 350 Nm se wringkrag lewer. Hierdie model is die enigste een wat met ՚n keuse van ՚n hand- of outomatiese ratkas beskikbaar is. Die Dynamic en Individual se drieliter turbodieselenjin lewer 140 kW en 450 Nm se wringkrag. Die Dynamic is net as ՚n 4x2-model beskikbaar, terwyl vierwielaandrywing standaardtoerusting vir die Individual is. Die hele reeks het veiligheidskenmerke soos sewe lugsakke, deure wat outomaties sluit wanneer die voertuig wegtrek, ՚n trukamera, sleutellose toegang, ISOFIX-hegpunte vir die agtersitplekke, sluitweerremme met

outomatiese ruitveërs. Die enigste verskil tussen die Dynamic en die Individual is dat laasgenoemde model vierwiel-aangedrewe is. Die pryse van die verskillende modelle, wat ՚n waarborg en diensplan van drie jaar ongeag die voertuig se kilometerafstand insluit, lyk só: 1,9 Active - handrat: R611 900 1,9 Active - outomaties: R647 900 3,0 Dynamic 4x2: R759 400 3,0 Individual 4x4: R794 400 ProAgri bedank die Ultimate Drive-span vir hul insette met die uitstekende 2021 bakkie-oorsig wat hulle saamgestel het. Vir meer inligting, kontak Dirk Gallowitz van Ultimate Drive Media by (+27)-82-889-2010 of besoek www.drive.trailridermedia. co.za/author/dirk-gallowich/

Wiele

elektroniese remkragverspreiding, stabiliteitsbeheer, vastrapbeheer, wegtrekhulp, afdraandehulp, asook sleepswaaibeheer. Die Active se standaard kenmerke sluit die volgende in: ՚n seweduimraakskerm, twee USB-kragpunte, ՚n veelfunksiestuurwiel met kontroles vir die klankstelsel en die telefoon, stembeheer, swart en grys doekstofbekleedsel vir die sitplekke, handbeheerde lugversorging, elektries verstelbare buitespieëls wat met die hand ingevou kan word,’n sluitbare agterklap en ՚n agterste ewenaarslot. Benewens die groter enjin kry die Dynamic onder meer ՚n negeduim raakskerm, verchroomde buitespieëls wat met die druk van ՚n knoppie ingevou kan word, silwerkanttrappies, parkeersensors voor en agter, ՚n stuurwiel en ratkierieknop wat met leer oorgetrek is, dubbelsone-outomatiese klimaatbeheer, agt luidsprekers en

Wiele 10

ProAgri 262 – Desember / December 2021

www.proagri.co.za

Wiele

Get more with the GWM P Series

ickups or bakkies are nothing new to the Chinese auto industry giant, Great Wall Motor Corporation. GWM pickups have been in existence since the GWM Deer was released back in 1996 and have been the leaders in Chinese bakkie manufacturing ever since. Fast forward 30 years to the Shanghai Auto show where a global, groundbreaking technological leap of bakkie development occurred, the new, all conquering GWM P Series made its first appearance. The prototypes displayed promised great features such as improved ergonomics, technological advancement, safety, and luxury in a well-rounded vehicle that could wear many hats.

The new P series marks the first time that GWM will introduce Auto Transmission in a bakkie. The P Series is described in one simple word: More. It boasts more space, more design appeal, and more intelligent technologies! The P Series also has more luxury, comfort, and convenience, as well as more quality, durability, reliability, and safety. There are two versions of the P Series, namely Commercial and Passenger. Double cab is available in both versions, but single cab is only available as a Commercial version. Manual transmissions are available in both versions, but automatic transmissions are limited to the double cab models only. This product marks the first time that GWM will introduce Auto Transmission in a pickup with the ZF 8 Speed Auto gearbox. There are also 6 speed manual transmission versions available. The 11

ProAgri 262 – Desember / December 2021

Additional features that can be added include an exclusive rear step which integrates into the tailgate. engine delivers 120 kW and 400 Nm of torque making for smooth driving and power when you need it. The P Series is only available in 2,0 Turbo Diesel in South Africa. However, there are 16 models available across the range with 10 specification lists, jam packed with technology and gadgets. Buyers can also choose from six colour variants. The cockpit interior features a slushmoulding instrument board, leather seats and door panels, as well as steel trim inserts and electrically adjustable seats. It seats four to five occupants in safety and comfort. This smart bakkie features an intelligent driving-assist system that includes full-speed Auto Cruise Control, self-adaptive Cruise Control and smart Cruise Control support, Automatic Emergency Brake, Lane-keep assistance, and traffic sign recognition. Controls are displayed on a 7-inch LCD virtual instrument cluster with intelligent voice control, remote start up, and a 9-inch multimedia screen. Android Auto and Apple CarPlay are standard in the vehicle, and it has wireless phone charging. When it comes to safety, airbags feature on all models and vary from two airbags on base models, up to seven airbags in the top specification.

The interior of the new P series speaks of luxury. The leather and steel trim inserts compliment the smart controls and 9-inch multimedia display. Similarly, the base model has a reverse camera, but this gradually increases to a full 360-degree view on the top specification. Vehicle stability and traction control, park distance control as well as hill-hold assist is standard across the range. The vehicle is equipped with three USB ports as well as a 220 V adaptor and 12 V power supply. The armour system body design and high strength ladder frame combo create an improved torsional and bending stiffness. Additional features include an exclusive rear step which integrates into the tailgate, a standard plastic loadbed liner, and a standard roll bar on certain models. 4X4 derivatives of the P Series feature 232 mm of ground clearance as well as an entry angle and exit angle of 27 degrees and 25 degrees respectively. Borg Warner takes care of the TOD Intelligent all-wheel-drive system featuring 2H, Auto and 4L modes, and various off-road modes. The level of specification packed into every version of P Series is top drawer, ensuring customers are spoiled for choice. In every version there is more. That’s what makes the GWM P Series more than just a bakkie.

Meganisasie

Die Vicon-kunsmisstrooier bied uitstekende waarde vir geld en verhoog die boer se opbrengs sodat die strooier homself in ՚n japtrap betaal.

Slim kunsmisstrooier put volle waarde uit duur kunsmis deur Bianca Henning

ie boer wat wen is die een wat die beste uit al sy hulpmiddels put. Met die hoë kunsmispryse moet boere deesdae doodseker maak dat elke korrel kunsmis vir hulle werk, anders is groot verliese hulle voorland. Daarom kies die wyse boer die toerusting wat kunsmis die akkuraatste, egaligste en doeltreffendste toedien — geen vermorsing en geen oorslaanstukke. Een so ՚n boer is Hendrik Jacobs van Jacobs-boerdery in die Normandiendistrik tussen Newcastle en Ladysmith in Natal. “Ons het by Wasbank begin boer met 150 ha, drie broers en ՚n pa, en ons het maar so uitgebrei en uitgebrei tot waar ons vandag is,” vertel Hendrik Jacobs. Die drie Jacobs-broers het elk sy eie vertakking binne die boerdery. Hendrik behartig die gewasvertakking. Hy plant 1 000 ha sojabone, mielies en hawer onder besproeiing. Die ander twee broers is verantwoordelik vir die veevertakking, die voerkraal en die slaghuis. Hendrik boer al die afgelope vyftien jaar in die distrik. Hy vertel: “Vir die afgelope twaalf jaar is ek ՚n bewaringsboer en fokus op minimumbewerking op my lande. Ons het nie baie werktuie nie, maar ons spuit baie en dit is waarom ons hoëpresisie-spuite en -strooiers gebruik. “Bewaringsboerdery vereis dat alles presies gedoen moet word. In vandag se dae is dit noodsaaklik dat jou toerusting en werktuie maklik moet wees om mee te werk, betroubaar om jare te hou en om aan jou boerdery se behoeftes te voorsien,” sê Hendrik. Dis hier waar Jupidex vir die boer na vore tree met ՚n reeks presisiekunsmisstrooiers vir elke toepassing. Jupidex is welbekend vir sy diens aan die boer met net die beste landbouwerktuie, en sy Vicon-kunsmisstrooiers hou hierdie trotse naam hoog. “Ons strooi groot hoeveelhede kunsmis op ons gewasse omdat ons alles onder besproeiing het,” sê Hendrik. “Daarom is dit van uiterse belang dat die kunsmis presies toegedien moet word — in die regte hoeveelheid en op 12

ProAgri 262 – Desember / December 2021

Gewoonlik het strooiers twee of vier werpers, maar wat die Vicon ROEDW GeoSpread-kunsmisstrooier uniek maak, is sy agt werpers, wat vir ՚n perfekte strooipatroon sorg. die regte plek. Die rede waarom ek op Jupidex se duursame RO-EDW Vicon GeoSpread met sy hoë gehalte besluit het, is sy vermoë om uiters akkuraat op my lande te werk. Die akkuraatheid bepaal hoe egalig die kunsmis versprei word en verminder vermorsing terwyl dit my oeste verbeter. Elke korrel werk.” “Voordat ek die presisie kunsmisstrooier gekoop het, moes ek altyd 5% ekstra kunsmis bestel, maar dit is nou ՚n probleem van die verlede. Die kunsmis wat ek bestel en dit wat ek gebruik is 99,9% akkuraat.” ՚n Groot voordeel van Jupidex se RO-EDW Vicon GeoSpread-kunsmisstrooier is sy gebruikersvriendelikheid. Die kunsmisstrooier is ISOBUS-gereed en integreer met enige trekker se sagtewarestelsel. Alle ISOBUS-versoenbare Viconkunsmisstrooiers kan as standaard veranderlike toedieningbeheer doen. Dit word gedoen op ՚n voorskrifskaart wat in kombinasie met die GPS-stelsel werk. Die kunsmisstrooier verander sy plasing outomaties gegrond op ՚n voorafbepaalde en plekspesifieke verspreidingsvoorskrif. “Dit is nogal ՚n pluspunt vir my. Met baie van die ander tegnologie moet jy die hele stelsel koop met ՚n skerm en alles. Hierdie kunsmisstrooier is reeds ISOBUS-gereed. Wanneer jy die strooier met jou trekker se sagtewareskerm koppel dan herken hy onmiddellik die strooier en hy is dan reeds gereed en ingestel. Die strooier gebruik die skerm wat reeds in my John Deere-trekker is en trek net die data van die strooier

Presisie-aanbevelings word op die raakskerm van die trekker gedoen. daarop. Jy hoef nie nuwe sagteware aan te koop of enige bykomende kostes aan te gaan nie,” sê Hendrik. Die strooier vat drie ton kunsmis, wat die tyd en logistiek bespaar om elke nou en dan vol te maak. “Dit is net ongelooflik hoe akkuraat die strooier is,” sê Hendrik. Jupidex se strooiers verseker dat jy jou kunsmis egalig en akkuraat versprei sodat dit vir jou kan werk. Met die seksiebeheer kan jy presies aandui binne watter grense daar gestrooi moet word en die strooier skakel self oorvleueling uit. Hendrik sê hy skryf vir die strooier ՚n voorskrifkaart en dan gooi hy nie ՚n enkele korrel kunsmis oor die grens nie. Al die lande word opgedeel in blokke, elke gedeelte kry kunsmistoediening volgens sy spesifieke behoeftes soos die grondontleding uitgewys het. Die werkwydte van die RO-EDW GeoSpread kunsmisstrooiers strek vanaf 12 tot 54 meter en daar is modelle beskikbaar wat van 1 500 tot 3 900 liter hou. “Jupidex se diens is onverbeterlik en dit is waarom ek weer en weer by hulle werktuie koop,” verklaar Hendrik. “Ek het ՚n reëling met Jupidex — hulle span kom gedurende die af-seisoen wanneer die werktuie stilstaan en nie gebruik word nie uit plaas toe om die werktuie deur te gaan en seker te maak alles is reg vir die volgende seisoen. Hulle versien my strooier, vervang al die seëls waar nodig — so as ek hom haak is hy gereed vir aksie!”

Christopher Laubscher van Jupidex saam met Hendrik Jacobs by sy Vicon-kunsmisstrooier. www.proagri.co.za

koste bespaar.” As jy by ՚n kontoer kom en jy skakel oor na ՚n laer rat, bly die hoeveelheid wat gestrooi word presies dieselfde. “Nog ՚n pluspunt van hierdie strooier is dat my John Deere-trekker (6170) hom met gemak sleep,” vertel Hendrik. Die Vicon is so ontwerp dat hy nie jou kunsmiskorrels stukkend slaan en verpoeier nie. Sommige kunsmisstrooiers maal en slaan die kunsmiskorrels fyn sodat jou duur bemesting op die wieke van die wind weggewaai word en plante brand waar dit land, maar nie die Vicon nie. Hy begelei die kunsmiskorrels sagkens en galant, maar baie beslis, tot waar dit bedoel is om te beland. “As jy so baie strooi soos ek, klop die som uit en uit en die strooier betaal homself sommer gou-gou af,” sê Hendrik. “As ek ՚n voldag strooi, kan ek maklik 200 ha met die strooier dek. Ek sal beslis hierdie strooier vir ander boere aanbeveel omdat jou doeltreffendheid soveel beter is, jou begroting altyd klop, jy baie vinniger strooi ... en dan is die diens wat Jupidex lewer boonop puik,” sê Hendrik. “Ek bel die manne van Jupidex op ՚n Saterdag of Sondagmiddag — selfs net voor Kersfees — met ՚n probleem en hulle sal altyd antwoord en bystaan om te help,” glimlag Hendrik. Hendrik is ook ingenome met die

Vicon se betroubaarheid, te danke aan die slim ontwerp. Die werkende dele is eenvoudig, wat beteken dat probleme nie maklik voorkom nie. So lank as wat jy die strooier reg gebruik en skoon hou, sal hy sonder probleme werk.

Die strooier wat tot Jacobs-boerdery se presisieboerdery bydra.

Jy kan ook strooi sonder strooi. Kry jou Vicon RO-EDW GeoSpreadkunsmisstrooier vandag nog deur (+27)33-386 3574 te skakel vir meer inligting. Besoek https:// www.jupidex.co.za/product-category/spreading-equipment/spreadingequipment-disc-spreader/ om die verskeidenheid strooiers te bekyk wat die boer help om groter oeste te lewer en tyd en geld te bespaar.

~ VICON ROTAFLOW ~

DISC SPREADER

Elaine van Wyngaard Whole Goods Administrator Email: elaine.vanwyngaard@jupidex.co.za 262 – Desember / December 2021 Tel:13+27ProAgri 33 386 3574

Davel Kirstein Sales Manager Email: davel.kirstein@jupidex.co.za Tel: +27 82 379 4691

www.jupidex.co.za facebook.com/jupidex linkedin.com/company/jupidex-pty-ltd

Meganisasie

“Ek het voorheen drie 1,2-ton strooiers gehad, elk met sy eie trekker en operateur. Nou het ek al drie daardie strooiers met hierdie een Vicon RO-EDW GeoSpread-kunsmisstrooier vervang. Dit is ՚n beduidende besparing op trekkers, diesel en arbeid.” “Hierdie strooier is ook baie akkurater. In die ou dae moes ons rye aftel om te bepaal watter strook volgende gestrooi moet word, maar die Vicon se seksiebeheer en outomatiese aanpassing by trekkerspoed skakel hierdie bekommernis uit.” Die strooier het ՚n dubbele insetratkas en weeg 695 kg (leë bak sonder verlengings). Die kalibrasie van die strooier is baie eenvoudig. Jy skakel net in op die toepassing wat op jou foon of skootrekenaar afgelaai kan word om jou strooier te kalibreer. Die strooier kalibreer homself ook deurlopend in die lande, elke dertig sekondes. “Ons bespaar tyd met die outomatiese kalibrasie en met die strooi van die kunsmis. As jy op die regte tyd strooi, word die gewasse bevoordeel en uiteindelik beteken dit ՚n groter oes. Dit maak die aankoop die moeite werd,” sê Hendrik. “Die vloei van die kunsmis word deurlopend beheer. Met die vorige drie strooiers het ek teen 10 km per uur gestrooi waar ek nou teen 16 km per uur kan strooi, wat nog meer tyd en

Meganisasie

MERRY MERRY

Christmas l

INDSAY

Wish you all the best this holiday season! Wish you all the best this holiday season! Have a prosperous New Year! Have a prosperous New Year! Thank you for your loyal support. Thank you for your loyal support.

PLEASE TAKE NOTE PLEASE TAKE NOTE Our offices will be closed for the festive season break. Our offices will be closed for the festive season break. 20 December 2021 - 3 January 2022 20 December 2021 - 3 January 2022 AGRICULTURAL PRODUCE AGENTS COUNCIL AGRICULTURAL PRODUCE AGENTS COUNCIL

Tel: (011) 894 3680, Fax: (011) 894 3761, Suite Number 69, Tel: (011) 894 Private 3680, Bag Fax: X(011) 894 3761, Suite Number 69, 9, East Rand, 1462 Private Bag X 9, East Rand, 1462 14

www.apacweb.org.za www.apacweb.org.za

ProAgri 262 – Desember / December 2021

www.proagri.co.za

Meganisasie

fendt.com/za

DIE BESTE RAMHOK WAARVOOR ‘N MAN KAN WENS!

KRY DIE WARE GROEN TREKKER VIR KERSFEES

Dit is Fendt.

Ons verstaan landbou.

Kontak jou naaste Fendt handelaar of besoek ons webtuiste : fendt.com/za

BEPERKTE VOORRAAD BESKIKBAAR

ProAgri 262 – Desember / December 2021

Meganisasie

Jongboer van die Jaar kies vir presisieboerdery D

awie Brits is onlangs as TLU SA se Jongboer van die Jaar 2021 gekroon. Hy boer saam met sy pa, Pieter, by Balfour met sojabone, mielies, beeste en hoenders. Die pa-en-seun-kombinasie van Modderbult Boerdery het presisieboerdery van Fendt gekies op grond van gevorderde kenmerke soos die Fendt Contour Assistant-stelsel. Benewens die verbouing van mielies en sojabone op die plaas van 2 500 ha, het Modderbult ook 1 000 stuks beeste en verskaf hoenders aan ՚n groot kitskos-maatskappy, met vier-en-twintig hoenderhuise wat elk sowat 60 000 voëls huisves. "Ek het regtig ՚n voorliefde vir graanboerdery en die hoenders moet net daarmee saamleef," sê Dawie. Die hoendermis sorg vir ՚n bestendige voorraad bemesting. Dawie voeg by dat sy oupa ook daar geboer het, en sy eie twee seuns het reeds besluit om in sy voetspore te volg.

Artikel verskaf

Fendt is die perfekte vennoot vir suksesvolle boerdery as gevolg van gevorderde eienskappe soos Fendt Vario-aandrywing wat die wêreldleier is in deurlopende wisselaandrywing (CVT - continuously variable transmission).

Drie geslagte wat die grond bewerk en die volk voed: Pieter senior, Dawie en Pieter junior Brits, by die koning van trekkers: Fendt. 16

ProAgri 262 – Desember / December 2021

www.proagri.co.za

Só pronk Fendt op Modderbult Boerdery se vragmotors.

Pieter en Dawie Brits by 'n paar van Modderbult Boerdery se beeste. Pieter en Dawie het onlangs die trotse eienaars geword van ՚n Fendt Vario 724, wat hoofsaaklik vir grondvoorbereiding gebruik word. Die Fendt 700 Varioreeks is ՚n veelsydige trekkerreeks wat wissel van 110 kW tot 181 kW en reeds baie jare die kern van die Duitse vervaardiger se produkaanbieding is. Die kombinasie van krag, veelsydigheid, funksionaliteit en gemak maak dit ՚n betroubare vennoot vir ՚n veelsydige boerdery soos Modderbult. Wat meer is, 17

ProAgri 262 – Desember / December 2021

bereik op die vlagskipmodel Fendt 1050 Vario. Om die kroon te span op die sukses van Pieter en Dawie se boerdery, gaan ՚n Fendt IDEAL 8T-rusperbandstroper met ՚n mielie- en sojaboonstroperkop na verwagting in Maart 2022 by die Fendt-vloot op die plaas aansluit. Die nuwe Fendt IDEAL-reeks beskik oor ՚n unieke heliks-dorseenheid en -skeistelsel vir uitstekende graangehalte en doeltreffende werksvermoë om ՚n perfekte oes te verseker. Pa en seun maak ten volle gebruik van al Fendt se innovasie en voordele. Boerdery is nie net hulle voorliefde nie, maar ook ՚n roeping, soos Dawie se onlangse toekenning toon. Hy vertel dat hy so opgewonde soos ՚n skoolseun was toe hy uitgevind het dat hy die Jongboer van die Jaar 2021 is. Die titel bevestig ook dat hy die regte besluit geneem het toe hy drie jaar gelede by die familieboerdery aangesluit het, nadat hy homself as vlieënier bekwaam het. Sy pa het hom aangemoedig om ook ander geleenthede te ondersoek. Dit is duidelik dat Fendt se innovering en die vasberadenheid van die Britsfamilie om Modderbult hulle nalaten-

Veelsydigheid is een van Fendt se vele gesogte eienskappe. Wanneer ՚n spesifieke funksie aan ՚n knoppie toegeken is, verander die kleur van die LUD-liggie om by die kleur van die bepaalde funksie-groep te pas. Modderbult het ook ՚n Fendt 1050 Vario, wat gebruik word om ՚n 24-ry planter te sleep en in 2023 ontvang die boerdery ՚n nuwe Fendt Vario 1050 Gen 3 met ՚n FendtONE-kajuit. Die hoofvoordeel van alle Fendt-trekkers is dat dit altyd binne die maksimum wringkrag-strek loop vir die laagste brandstofverbruik, wat neerkom op hoë krag teen lae enjinomwentelings. Die Fendt iD se lae-enjinspoedkonsep, wat in die 1000-reeks gebruik word, beteken hoë kragreserwes, voortdurende lae brandstofverbruik en ՚n verlengde enjinleeftyd. Die maksimum enjinspoed is slegs 1 700 omwentelings per minuut, terwyl luierspoed ՚n rustige 650 opm is. Die Fendt 1000 Vario bereik sy topspoed van 40 km/u met ՚n enjinspoed van net 950 opm, afhangend van die vrag. Die maksimum wringkrag van 2 420 Nm word reeds op 1 100 opm

skap te maak, ՚n perfekte voorbeeld is van ՚n suksesvolle vennootskap tussen vervaardiger en boerdery. Met die dat effektiewe aanwending van meganisasie spandering ՚n toenemende groot rol in boerderywinsgewendheid speel is dit duidelik dat Fendt nog menigte boere se gekose vennoot vir die toekoms gaan wees. Fendt is hier om boere te bemagtig met wêreldleidende doeltreffendheid en innovasie. Vir meer inligting oor TLU SA en die Jongboer van die Jaar, besoek www.tlu.co.za. Ter ondersteuning van die boeregemeenskap het Fendt ՚n landwye handelaarsnetwerk wat die hele Suid-Afrika dek met verkope en dienslewering. Vind jou naaste handelaar op www.fendt.com/za of kontak Frans Cronje by frans. cronje@agcocorp.com of +27-66581-7505 vir meer inligting.

Meganisasie

die Fendt Auto Steer-stelsel kan opgestel word om aan spesifieke vereistes te voldoen. Alle trekkerfunksies kan visueel op ՚n skerm voorgestel word, volgens die boer se voorkeure. Die groot nuutjie van die Fendt 700 Vario-reeks is die FendtONE-platform — ՚n nuwe operateursomgewing waar elke moontlike funksie van die trekker vanaf die nuwe armleuning beheer kan word. Boonop die trekkerfunksies is die kajuitfunskies ook verstelbaar vanaf die armleuning. Die lugreëling, radio, voorasvering en ligte is alles ingesluit. Die nuwe standaard 12”-terminaal op die armleuning en 10" digitale stierwielterminaal, laat jou toe om te kies watter funksies jy op watter terminaal wil vertoon. Vir addisionele vertoonspasie kan ՚n opsionele 12"-dakterminaal ook bestel word. Die FendtONE-platform is uiters funksioneel. Met sy ergonomiese vorm en posisie op die armleuning, kan die joystick gemaklik gebruik word vir alle trekkerfunksies, insluitend Auto Steer, en die outomatiese wenakkerbestuur. Die joystick het toekenbare knoppies wat die bestuurder die geleentheid gee om enige van die bestaande trekkerfunksies na die joystick toe oor te dra.

Meganisasie

All I want for Christmas...

MARS 4 SERIES

X-SIGHT 4K PRO SERIES

THERMAL IMAGING

NIGHT VISION

LASERBALLISTICS DIGITAL RANGE FINDER

HUNTING & TACTICAL

MARS LT

SELF-DEFENCE

See all ATN products and more on:

www.ecmtech.co.za

ProAgri 262 – Desember / December 2021

www.proagri.co.za

TO REFLECT.

Feed supplements for Africa

ProAgri 262 – Desember / December 2021

Meganisasie

TAKE A MOMENT

Volac’s Lifeguard range of milk replacers all contain Imunopro®, our unique concentrated milk protein, which enables better development of the early life immune system and stimulates the young calf’s digestive system, crucial for fast, healthy and sustainable growth. feedforgrowth.com

Meganisasie

John Deere gee erkenning aan sy handelaars

deur Bianca Henning

ohn Deere is die voorloper in tegnologiese vooruitgang in die landboubedryf en open 'n hele nuwe wêreld van presisiemoontlikhede vir boere wat vertroud is met hulle stelsels. Met die ondersteuning van John Deere se kundige personeel kan boere John Deere se gesofistikeerde masjinerie ten volle benut om die meeste uit elke hektaar waarop geboer word, te haal. John Deere glo in aanhouer wen en ondanks die uitdagings van die afgelope twee jaar, het die John Deerespan soos altyd hulle merk in die bedryf gelaat. Die verhoog was gereed om erkenning te gee aan die bestes in die bedryf met die jaarlikse John Deere-toekenningsgeleentheid. Die geleentheid is by Raddison Hotel en Konferensiesentrum in Kemptonpark gehou en deelnemers en aanspraakmakers het van regoor Suid-Afrika opgedaag. Geklee in hulle beste was die spanning in die lug tasbaar. Maande se opleiding, navorsing en eksamens het uitgeloop op die oomblik waarvoor almal gewag het ... die John Deere-toekenningseremonie 2021. Andries Vermeulen het die seremonie gelei en seker gemaak die dag is gevul met pure plesier, lag en samesyn. Hierdie spoggeleentheid het ՚n paar jaar gelede ontstaan om erkenning te gee aan die toptegnici wat boere ondersteun en bystaan in die veld en het uitgebrei na verskeie ander diensprestasies. “Dit is die mense van John Deere wat die verskil maak en sorg dat groen die

kleur van gehalte en diens aan landbou is,” was Jaco Beyers, besturende direkteur, John Deere Afrika Midde Ooste, se woorde by vanjaar se John Deeretoekenningsgeleentheid. Jaco sê dit is vir John Deere belangrik dat ’n boer nie ’n John Deereaankoop as ’n uitgawe moet sien nie, maar as waardetoevoeging tot sy boerdery. Die span van John Deere, vanaf die verkoopspersoon, die sakespan in die kantoor wat die boer se finansieringsaansoek hanteer, tot die tegnici en

onderdelekundiges wat naverkopediens moet lewer, is almal daar om te help om waarde toe te voeg. “Dit is mense wat die kos eet wat die boere produseer. Dit is mense wat toerusting koop en verkoop.” Jaco Beyers sluit af en bedank die John Deere-span met die volgende woorde: “Ons handelaars is een van ons unieke kenmerke. Julle toewyding aan ons kliënte is van onskatbare waarde.” Die drie kernwaardes wat John Deere plaas toe neem is gehalteprodukte, ’n

Jaco Beyers, besturende direkteur van John Deere Afrika Midde Ooste, sê ’n John Deere-aankoop moenie as ’n uitgawe gesien word nie, maar as waardetoevoeging.

Die wenspan by John Deere se spoggeleentheid.

Jaco Beyers, besturende direkteur, saam met Hentie Breedt, bemarking- en kommunikasiebestuurder van John Deere, by die enorme 9R-reeks trekker. 20

ProAgri 262 – Desember / December 2021

www.proagri.co.za

en Peet Vorster van AFGRI Delmas het met louere weggestap. Dankietoekenning Die Jacky Pretorius Extra Mile-dankietoekenning is toegeken aan Cora van der Merwe, rekeningkredietbestuurder van John Deere vir haar jarelange getroue diens en toewyding. Tiaan Oosthuizen, tegnikus van die jaar. persoonlike ondersteuningsnetwerk en die nuutste John Deere-presisieboerderytegnologie. Toekennings Tegnikus van die Jaar Dit is die manne wat alles moet verstaan nog voor dit in die land inkom, want tegnologie is net so sterk soos die kundigheid van die tegnici wat dit in stand moet hou. Na ’n taai stryd is die Top Vyf Tegnici waaruit die wenner gekroon moet word, aangewys. Albert Landman van Senwes Wolmaransstad, Arno Bornman van AFGRI Polokwane, Tiaan Oosthuizen van AFGRI Polokwane, Izak de Lange van AFGRI Delmas en Matthew King van Senwes Bothaville het deurgedring na die finale rondte. Albert Landman was derde, Arno Bornman, wat nou al ’n paar jaar lank in die finale rondte eindig, was tweede, en Tiaan Oosthuizen het met die groot toekenning en R100 000-kontantprys weggestap. PowerGard™-topverkoper van die Jaar In die derde plek is Philip Human van AFGRI Standerton, in die tweede plek Attie Diedericks van AFGRI Polokwane 21

ProAgri 262 – Desember / December 2021

Werkswinkel van die Jaar In die derde plek is Senwes Hoopstad aangewys, AFGRI Middelburg was tweede en die Werkswinkel van die Jaar is AFGRI Bethlehem. Handelaar van die Jaar (enkeltak) AFGRI Botswana behaal die derde plek, Hoffman's in Namibië die tweede plek en die wenners is Swazi Track van Eswatini.

Top John Deere-verkopers John Deere se mikpunt jaar na jaar is om sy markaandeel vir groot en klein landboutoerusting te vergroot. Die uitdaging aan die tophandelaars is om dit van die vorige jaar se persentasiepunt verder te verhoog. Die topverkopers van klein landboutoerusting is Wessel Visagie van Senwes Wesselsbron in die eerste plek, Peet Vorster van AFGRI Delmas in die tweede plek, en in derde plek Eddie Fryer van Senwes Hartswater. In die kategorie van topverkopers van groot landboutoerusting was Kwek Dietrichsen van Senwes Hoopstad die wenner, Peet Vorster was hier ook tweede en André Botha van GWK Douglas het die derde plek behaal.

Peet Vorster ontvang drie toekennings op John Deere se toekenningsgeleentheid. Twee tweede plekke in die kategorieë, Klein en Groot Landboutoerusting Topverkoper, en hy is aangewys as die PowerGard™Topverkoper van die Jaar. Handelaar van die Jaar (multitak) In die derde plek is AFGRI Suid, in die tweede plek AFGRI Noord en GWK stap weg met die eerste prys. Onderdelespesialis van die Jaar Al die onderdele in die wêreld sal niks

Benut John Deere se persoonlike diens by jou naaste handelaar of besoek https://www.deere.com/ sub-saharan/en/om na die groen spyskaart te kyk.

Meganisasie

Die top vyf tegnici. Izak de Lange, Arno Bornman, Tiaan Oosthuizen, Albert Landman en Matthew King.

help as dit nie ondersteun word deur onderdelespesialiste wat weet waar en hoe om die regte onderdeel te vind en te sorg dat daar altyd genoeg voorraad gereed is nie. Die onderdelespesialiste moes ook deur ’n streng toetsproses gaan om deur te dring tot die uitgelese Top Ses-groep, naamlik Deon Britz van AFGRI Malmesbury, Jaco Wessels van AFGRI Marquard, Stephanus Fouché van AFGRI Grootvlei, Morné Cloete van AFGRI Polokwane, Johan van Art van AFGRI Grootvlei en Wynand Pretorius van AFGRI Polokwane. Die top drie is Stephanus Fouché van AFGRI Grootvlei in die derde plek, Deon Britz van AFGRI Malmesbury in die tweede plek en Jaco Wessels van AFGRI Marquard, wat (vir die derde keer!) as Onderdelespesialis van die Jaar aangewys is. Die Sake-ontwikkelingsbestuurder (BDO) van die Jaar is Riaan Smith. Eddie Schuler het tweede plek behaal en die gesamentlike derde plek is toegeken aan Marthie Botha en Lizette Nichols. Die Besigheidsanalis-toekenning (BA) is toegeken aan Dikeledi Mokwena.

Gewasproduksie 22

ProAgri 262 – Desember / December 2021

www.proagri.co.za

robeer mielies of koring op ՚n pad plant en kyk hoe ver kom jy. Reeds in die gelykenis van die saaier gebruik die Bybel pogings om op ՚n harde pad te plant as voorbeeld van dwaasheid wat net op ՚n volkome misoes kan uitloop. Maar hoe lyk ons lande? Is party van hulle nie ook maar harde grond met ՚n ondeurdringbare ploegblad nie? Kunsmatige grondverdigting is ՚n negatiewe verskynsel wat wyd voorkom en erge kommer wek oor die langtermyn-lewensvatbaarheid van landbougrond. Verhoogde gebruik van swaar landbougereedskap, toename in grondbewerking, kort hersteltydperke tussen plantseisoene en intensiewe weiding dra alles by tot grondverdigting. Die uitwerking van verdigting op grondeienskappe, en veral grondvrugbaarheid, is redelik nadelig. Verdigting verminder die aktiwiteit van die grondlewe, sowel as die deurlaatbaarheid van die grond vir lug en water. Wat omgewingsbewaring betref, veroorsaak grondverdigting onder meer verhoogde gevare van erosie, oppervlakgrondverskuiwings en afloop van plaagdoders en kunsmis na damme, spruite en riviere om uiteindelik grondwater te besoedel. Plante wil graag snoesige, sagte, maar ferm grond hê waarin hulle hulle wortels gemaklik en behaaglik so ver en so diep as wat hulle wil kan uitskop om water en voedingstowwe op te neem. Verdigte grond beperk wortelindringing sodat die plant honger en dors ly en nie na behore groei nie, en sodat die boer uiteindelik ՚n geringe

Diepte (cm)

opbrengs op al sy moeite en koste kry. Boonop is verdigte grond moeiliker om te bewerk sodat dit werktuie vinniger laat slyt en brandstofverbruik die hoogte laat inskiet. Verkeerde bewerking kan gronddigtheid verander deur die gewenste eienskappe te verminder en die ongewenstes te vermeerder. Daarom bereken die wyse boer baie fyn wat die invloed van sy bewerking op sy grond gaan wees en beplan sy boerdery daarvolgens. Die duur van grondvoorbereiding word bepaal deur ՚n aantal faktore, insluitende die hoeveelheid grondwater teenwoordig, die geskiktheid van die voorbereidingswerktuig, die korrekte aanwending en gebruik van die voorbereidingswerktuig, die toediening van versoepelingsmiddels, die dreinering van grond indien nodig, en die daaropvolgende bewerkingspraktyke. Wanneer dit by Suid-Afrikaanse omstandighede kom, is hierdie eienskappe deurslaggewend, maar die tipe grond is ook belangrik om in ag te neem. Een van die besluite wat die boer moet neem, is of grondbewerking hoegenaamd nodig is of nie. Dit is hier waar geenbewerking, minimumbewerking en strookbewerking ter sprake kom. Dit verminder grondverdigting en plaas ook plantreste in die grond terug, wat die grondtekstuur en grondlewe verbeter. Dit is welbekend dat grondverdigting ՚n beduidende bydraer tot opbrengsverlagings in die landbou is. Wanneer verkeerde bestuursbesluite geneem word, byvoorbeeld wanneer grond onnodig diep bewerk word of wanneer ՚n onstabiele grond diep bewerk word, het dit regstreekse geldelike gevolge, sowel as onregstreekse gevolge, byvoorbeeld lae opbrengste. Een van die feite van die lewe is: Hoe kleiner die voetspoor, hoe Oppervlakkors groter die verdigting. Wielverdigting Vlak spoorverkeersDit geld ook andersom: pan Hoe groter die voetDiep spoorverkeersspoor, hoe minder die pan grondverdigting. Dit is Los grond hoekom boere in HoopGedeeltelike los stad se sandlande graag grond / ploeglaag rusperbandtrekkers Natuurlike verdigting gebruik — die massiewe voetspoor veroorsaak minder grondverdigting. Maar ons ander boere kan ook gerus Breedte (cm) op hulle trekkers se banddruk let: Hoe stywer die band gepomp word, hoe Figuur 1: Skematiese voorstelling kleiner die voetspoor en hoe meer die van die verskillende tipes en posigrondverdigting. ՚n Laer banddruk sies van grondverdigting wat in veroorsaak ՚n groter voetspoor en wingerde voorkom. 23

ProAgri 262 – Desember / December 2021

Spoorverkeer is ‘n goeie manier om grondverdigting in lande te voorkom. (a) Goeie grondstruktuur Deurlaatbaar (lospassend) Krummels & blokkies

(b) Verdigte grond Oppervlakkors Ontkiemende saad Styfgepakte krummels Groot blokke met min krake Ondergrondverdigting

minder verdigting — volg maar die aanwysings van die trekker- en bandvervaardigers. ՚n Ander manier waarop wyse boere grondverdigting verminder, is om hulle landerye so uit te lê en hulle werktuie so aan te pas, dat daar telkens op dieselfde spore deur die land beweeg word. Die trekkers, planters, spuite en stropers trap dan die spore so vas as wat hulle wil terwyl die res van die land ongeskonde bly. Stuit grondverdigting en boer op jou hele plaas — nie net die paar sentimeter bogrond nie. Lug Water

Lug

Water

Verwysings: 1. Ungureanu, N., Vlăduţ, V., & Cujbescu, D. (2019, August 20). Soil compaction under the wheel of a sprayer. Beskikbaar by: https://doi.org/10.1051/ e3sconf/201911203027 2. Kritzinger, DJ. (2012, Maart 11). Evaluering van grondvoorbereidingspraktyke wat in die wingerdbedryf uitgevoer word in terme van geselekteerde grondfisiese eienskappe. Beskikbaar by: www.scholar.sun.ac.za/bitstream/handle/10019.1/6672/ kritzinger_evaluering_2011. pdf?sequence=1&isAllowed=y

Gewasproduksie

Só demp grondverdigting produksie

GEMAAK OM TE GROEI ™ Ons toewyding en verbintenis om oplossings te vind wat oesopbrengste kan help verbeter en die produktiwiteit van boere regoor die wêreld te verhoog, bly die hoeksteen van ons besigheid. pioneer.com/za info.rsa@pioneer.com

ProAgri 262 – Desember / December 2021

www.proagri.co.za

anneer planttyd vir somergewasse aanbreek, weet ons nie wat die seisoen gaan inhou ten opsigte van klimaatstoestande nie. Die gebruik van chemiese onkruiddoders het so deel van produksiepraktyke geword dat daar natuurlik uitdagings in terme van toedieningsmetodes en dosisse ontstaan, omdat omgewingsfaktore en gronde wissel. Dit bly belangrik om by die etiketaanbevelings te hou om doeltreffendheid van onkruiddoders te optimaliseer. Skadesimptome kom egter elke seisoen voor, en korrekte identifikasie van simptome bly van belang asook om risiko’s so ver moontlik te systap.

deur AJ Steyn, Pioneer veldagronoom

• Goeie aanvanklike stand en groei, en daarna die besering Grasdoders Vir die doel van geheueverfrissing word die grasdodergroep van vooropkomsonkruiddoders uitgelig. Hierdie chemiese groep sluit die asetamiede, chloro-asetamiede en oksie-asetamiede in, met aktiewe bestanddele soos alachlor, acetochlor en metolachlor. Die werking van hierdie groep grasdoders vertraag die vorming van selmembrane en inhibeer so onkruidgroei. Omdat die mielieplant ook aan die grasfamilie behoort, word beveiligers by hierdie chemie gevoeg om veilige

gebruik in mielies te verseker. Die grond se kleipersentasie word in ag geneem om die korrekte dosis grasdoder te bepaal. Probleme duik gewoonlik op wanneer (veral met vroeg plant) die nagtemperature laag daal. Die mieliesaailing se koleoptiel druk dan stadiger deur die onkruiddodersone as normaalweg en neem in die proses meer grasdoder op as wat dit moet. Figuur 1 vertoon asetamiedskade en hier kan die tipiese grasdoderskade (verwronge saailing) gesien word. Figuur 2 dui butilaatskade aan — dit kan voorkom as onkruiddoder sonder beveiliger toegedien word of as die opkoms vertraag word as gevolg van koel, nat grond. Boere wat vroeg wil plant moet die weervoorspellings goed dophou om die kanse van ՚n laat koue na planttyd so ver as moontlik uit te skakel en hierdie gepaardgaande probleme te systap.

Diagnose van abnormaliteite Wanneer chemiese skade op saailinge vermoed word, is ՚n sistematiese ondersoek na die oorsaak van die skade nodig op drie vlakke, naamlik: • Voorkoms van die land • Simptome op aangetaste plante • Simptome op plantdele, byvoorbeeld blare of stamme Daar moet ook bepaal word of die simptome in die land herhalend van aard of lukraak is. Gereelde patrone kom dikwels voor as gevolg van: • Oorvleueling van spuittoediening • Grondverdigting • Spuittenkbesmetting • Mengfoute van chemiese middels • Toedieningsfoute • Winddrywing

Figuur 1: Mieliesaailing wat asetamiedskade vertoon.

Lukraak patrone as gevolg van omgewingsfaktore sluit dikwels die volgende in: • Onkruiddoderoordrag vanaf die vorige seisoen (byvoorbeeld atrasien na droë seisoen) • Spuitdrywing • Topografie (byvoorbeeld sywaartse watersyfering) • Weerstoestande (koue en nat) • Plantspanning (koue / hitte) • Grondvogtoestande (dikwels uiterstes) • Klei-inhoud / Organiese materiaal Plantstrukture verskaf dikwels leidrade ten opsigte van die tyd en bron van die skade, byvoorbeeld: • Saailinge of groter plante • Wortelskade • Onderste of boonste blare • Koppe of pitte • Kombinasies van bogenoemde Dit is nodig om te bepaal wanneer die besering plaasgevind het, naamlik: • Gedurende of net na saailingverskyning 25

ProAgri 262 – Desember / December 2021

Figuur 2: Butilaatskade aan ‘n mieliesaailing. Verwysings: Bernards, Mark L, Herbicide Injury Symptoms in Corn, University of Nebraska, 2009. Clay, Sharon A. Herbicide Injury to Corn. Chapter 42, I Grow corn. SDSU Extension. Vir meer inligting, gaan na www.pioneer.com/za of stuur ՚n e-pos na info.rsa@pioneer.com

Gewasproduksie

Chemiese skade aan jong plante

Gewasproduksie

PARYS: Johan Coetzer 26

ProAgri 262 – Desember / December 2021

www.proagri.co.za

y kan nie die weer beheer nie, maar jy kan die invloed van slegte weer op jou oes afweer! Met Knittex se nette kan jy skade beheer wat deur sonbrand, hael, insekte en droogte veroorsaak word en jou opbrengs en oesgehalte verhoog. Sitrusboere verwag hulle beste seisoen ooit, ondanks die Covid-19inperkings en verskeie ander hindernisse. 22- tot 24-miljoen houers sagte sitrus gaan na verwagting uitgevoer word teenoor verlede jaar se 18,2-miljoen. Die groei word toegeskryf aan nuwe boorde wat in produksie kom en goeie reën in sekere produksiestreke. Dit is ook interessant om daarop te let dat daar oor die afgelope paar jaar ’n styging van 300% in produksie onder netbeskerming in Suid-Afrika was. Vir sitrusboere kan hael op die verkeerde tyd baie skade beteken. Knittex se beproefde beskerming teen hael is verlede jaar by NAMPO aan boere gedemonstreer met 500 kg gewig wat ’n week lank op ’n stellasie van 2 m x 2 m gerus het. Op die laaste dag het ’n verkoopsman sy gewig bygesit nadat daar 'n snit onder in die net gemaak is. Dit het steeds gehou!

ProAgri 262 – Desember / December 2021

Gewasproduksie

Knittex beskerm jou oes teen die weer

Die geheim van SpectraNet se krag lê in die unieke geslotesteek-weefpatroon wat uitrafeling verhoed selfs al is daar ’n sny in die net.

Knittex het met baie proewe bewys dat hulle skadunet onder meer die volgende voordele inhou: - Manipuleer liggehalte om die regte frekwensies deur te laat - Verbeter verspreiding van lig - Verbeter doeltreffendheid van watergebruik - Goeie vloei van koolsuurgas - Verminder die pieke en dalings van temperatuurwisselings - Verminder hittespanning en sonbrand - Verminder wind-, hael, insek- en voëlskade - Verbeter die doeltreffendheid van oesbeskermingsmiddels Knittex se SpectraNet verbeter die gehalte van blomme, vrugte en groente, verhoog opbrengs en verminder produksiekoste. Knittex is ’n bedryfsleier en vervaardig hoë-gehalte nette wat 100% hersirkuleerbaar is. Baie navorsing en ontwikkeling sorg dat Knittex se nette ’n leeftydverwagting van meer as 10 jaar het.

500 kg het ’n hele week lank by NAMPO op die stellasie op ’n net gerus (bo). Op die laaste dag is daar ’n snit onder in die net gemaak en ’n verkoopsman het opgeklim om te bewys dat Knittex se SpectraNet Kode 20 ’n hele spektrum van risiko’s kan hanteer!

Skakel Knittex vir kundige raad en die beste produkte by 011-692-1658, e-pos clientliaison@knittex.co.za of besoek www.multiknit.co.za.

LIGTER,

TOG STERKER

Beter flotasie verhoog werkverrigting en verminder staantyd. Die minimalistiese struktuur verbeter watertoediening by die toring en verminder versteuring van hoë gewasse. ‘n Verlaging in onnodige tonne beteken minder spanning op die struktuur en dryfstelsel.

Patrick Ellis

+27 (0)31 350 4525

ProAgri 262 – Desember / December 2021

patrickellis@reinke.com

www.reinke.com

www.proagri.co.za

terker beteken nie noodwendig swaarder nie. Die somme lieg nie: As jy hoësterkte staal kombineer met hoëgehalte ingenieurswerk, maak jy ՚n besproeiingstelsel wat minder weeg, maar sterk en taai is om lank te hou. Ja, Reinke-spilpunte lyk anders, maar jy verstaan die verskil sodra die werksverrigting begin praat! Reinke se bestaansrede is om kliënte se verwagtinge van gehalte, diens en vernuwing te oortref. Reinke is steeds ՚n familiesaak, dus word daar baie klem gelê op dienslewering en om die kliënt eerste te stel sodat hy die beste naverkoopervaring kan geniet. “Sedert 1968 is doelgerigte anderswees die kern van al Reinke se besproeiingstelsels, daarom is ons die eerste keuse van boere wêreldwyd,” sê Paul van den Berg, tegniese diensingenieur van Reinke. “Ons hoofdoel by Reinke is om sterkte by te voeg sonder om gewig te vermeerder, en om doeltreffendheid te verbeter sonder om in te boet op duursaamheid.” Reinke skep besproeiingstelsels met werksverrigting wat boere se verwagtinge oortref, van die basis van die spilpunt tot die verste oorhang se waterkanon. “Ons is trots daarop om die bedryf se leiers te wees in die verhouding van die sterkte tot gewig. Alles verander met die gebruik van hoësterkte- en lae-allooistaal. Ons kritieke strukturele komponente soos die waterpype,

՚n Reinke-besproeiingstelsel weeg minder, wat beteken daar is minder spanning op die aandryfstelsel, minder vassitprobleme in modderlande en vlakker spore. 29

ProAgri 262 – Desember / December 2021

Hulpbronbestuur

‘ Reinke-spilpunte: ‘ Lig soos ‘n veer, sterk soos ‘n bees deur Bianca Henning

toringbasis, toringbene, ankerstange en die ander onderdele word radikaal ligter, beweegliker, maar ook sterker. Hierdie ontwerp maak van ՚n andersins starre lomp spilpunt ՚n ligte, lenige, soepel Reinke met brugagtige spanne wat buig waar dit moet en sterk staan teen alle bedreigings van wind en terrein,” verduidelik Paul. Die hoësterkte staal wat in Reinkespilpunte en laterale besproeiingstelsels gebruik word, kan tot sowat vyftig persent sterker wees en tot twintig persent minder weeg. “Ons haak-en-gryper koppeling is enig in sy soort, maar so is Reinke ook,” sê Paul. Flottasie soos geen ander Die voordeel van ՚n ligter spilpunt beteken dat hy ligvoets oor die modderland beweeg en minder aandrywingskrag nodig het. Dit verseker ՚n veel langer lewe van ratkaste, motors en aste. “՚n Reinke Electrogator II-stelsel verminder die spilpunt se gewig met onnodige tonne wat die grond sou kompakteer. Aangesien ՚n spilpunt wat vassit of wielspore wat opgevul moet word tyd roof wat vir ander werk gebruik kon word, bespaar ՚n Reinke jou baie tyd oor sy leeftyd,” verklaar Paul. “Toe Reinke die eerste Electrogator in 1968 bekendgestel het, was dit met ՚n tweebeentoring gebou. Kort daarna het ons die enkelbeentoring ontwerp en sedertdien voortgebou op daardie vernuwende pad,” sê Paul. Die gevolge was: • ՚n Wyer toringbasis vir meer stabiliteit • Meer spanning word by die toring geabsorbeer sodat dit nie regstreeks aan die waterpyp oorgedra word nie • Verminderde metaaluitputting van die onderdele wat die leeftyd van die stelsel verleng • Minder steurende strukture verbeter die watertoediening by die toring en lei tot minder versteuring van hoë gewasse • Verbeterde flottasie vir beter werkverrigting. “Saam met die breër basis wat meer stabiliteit verskaf en die gewig van

die span verminder, het ons ook die swaartepunt van die spilpunt verlaag sodat dit beter windweerstand bied in uiterste weersomstandighede,” vertel Paul. Baie dinge kan gedoen word om flottasie te verbeter. Dit is veral belangrik as jy ՚n modderige grondstruktuur het. Reinke se haak-en-gryperskakel wat binne-in die pyp by die spilpunt se senter geplaas is, stel die pyp daartoe in staat om te draai. Dit verseker maksimum soepelheid oor enige uitdagende terrein. Selfs wanneer die span effens moet rol, sal dit nie die belyning beïnvloed nie. Die interne koppeling laat die huls daarrondom toe om te buig sonder om uit te rek en dra dus by tot ՚n langer leeftyd. Slimmer toringsteunontwerp “Hoe meer spanning weg van die waterpyp gelei word, hoe beter. Die 25,4-millimeter deursnee versinkte versterkers is aan die onderkant van die stut geheg, eerder as die pyp. Die spanning word dus egalig oor die hele span versprei en gee die pypleeftyd ՚n groot hupstoot,” sê Paul. Reinke se V-ringseëlstelsel is eenvoudig ՚n beter manier van pype verbind. Die V-ringseël verseker ՚n gladde interne pypoppervlakte wat stewig binne-in die pyp pas sodat watervloei nie belemmer word nie. Dit is ook ten volle beskerm teen verwering deur UV-ligstrale. “Net soos ons spilpunte, is Reinke as maatskappy hier vir die langpad,” sê Paul. “Ons is nie tevrede met enigiets minder as die heel beste kliëntediens en besproeiingswerksverrigting nie. Ons is slegs ՚n oproep ver vir diens en ondersteuning.” Reinke-handelaars is toegerus met vragte ondervinding, kennis en omvattende opleiding. Jou Reinke-handelaar werk saam met jou in alles om ՚n pasgemaakte ontwerp op te rig sodat jou besproeiingstelsel werk soos wat dit moet ... jaar na jaar na jaar. Om meer uit te vind oor die spilpunt wat jou dekades lank dien, kontak Patrick Ellis by +27(0)31350-4525 of stuur ՚n e-pos na patrickellis@reinke.com.

Hulpbronbestuur

Voorkom en beheer veldbrande 5 R

egsaksies voortspruitend uit veldbrande word gegrond op daardie vertakking van die reg bekend as die deliktereg. Vir ՚n grondeienaar (eiser) om skade te verhaal van ՚n ander party (verweerder), moet hy bewys dat die verweerder ՚n delik gepleeg het. Die elemente van ՚n delik is: 1. ՚n Handeling (՚n doen/daad of ՚n late/versuim) 2. Onregmatigheid 3. Skuld (opset of nalatigheid – die bespreking hieronder sal beperk word tot nalatigheid) 4. Kousaliteit (oorsaaklikheid) 5. Skade Al die bogemelde elemente moet normaalweg deur ՚n eiser bewys word om met ՚n regsaksie te slaag. In die saak, Kruger v Coetzee 1966 (2) (SA) 428 (A), het die Appèlhof, by monde van regter GN Holmes, beslis dat aanspreeklikheid gegrond op nalatigheid ontstaan indien: 1. ՚n redelike man in die posisie van die verweerder die redelike moontlikheid sou voorsien het dat sy optrede ՚n ander persoon kan benadeel en skade veroorsaak; en redelike voorsorgmaatreëls sou getref het om daarteen te waak; en 2. die verweerder nagelaat het om sodanige stappe te doen.

ProAgri 262 – Desember / December 2021

www.proagri.co.za

In effek bepaal die artikel dat wanneer ՚n eiser in siviele hofverrigtinge bewys: • dat hy skade gely het; en • dat sodanige skade die gevolg was van ՚n veldbrand; en • dat die betrokke veldbrand veroorsaak is deur die verweerder, of begin het op of versprei het van die verweerder se grond; word dit vermoed dat die verweerder nalatig was met betrekking tot die veldbrand totdat die teendeel bewys word. Die onus rus dus op die verweerder om te bewys dat hy nie nalatig was nie (omgekeerde bewyslas). Die eiser sal egter steeds moet bewys dat die verweerder se handeling onregmatig was. Hierdie vermoede van nalatigheid aan die kant van ՚n boer wat in siviele hofverrigtinge geld, geld slegs indien hy nie ՚n lid is van ՚n brandbeskermingsvereniging in die gebied waar die brand voorgekom het nie. Dit moet egter beklemtoon word dat lidmaatskap van ՚n brandbeskermingsvereniging nie 31

ProAgri 262 – Desember / December 2021

Hulpbronbestuur

Die verweerder sal van nalatigheid verwyt word as die redelike man, indien hy in dieselfde omstandighede as die verweerder verkeer het, anders as die verweerder sou opgetree het. Vir die eiser om nalatigheid te bewys aan die kant van die verweerder, sal hy derhalwe die bewyslas dra om aan te toon dat die redelike man in die spesifieke omstandighede anders sou gehandel het as die verweerder. Artikel 34 van die Nasionale Wet op Veld- en Bosbrande (Nr 101 van 1998) skep egter ՚n vermoede van nalatigheid deur die bewyslas om te keer. Die artikel bepaal: 1. Indien ՚n persoon wat ՚n siviele geding aanhangig maak, bewys dat hy ՚n verlies gely het as gevolg van ՚n veldbrand wat deur die verweerder veroorsaak is; of begin het op of versprei het van grond wat deur die verweerder besit word, word daar vermoed dat die verweerder nalatig was met betrekking tot die veldbrand totdat die teendeel bewys word, tensy die verweerder ՚n lid is van ՚n brandbeskermingsvereniging in die gebied waar die brand voorgekom het. 2. Die vermoede in sub-artikel (1) stel die klaer nie vry van die bewyslas dat enige daad of versuim deur die verweerder onregmatig was nie.

beteken dat ՚n verweerder nie nalatig bevind kan word nie. ՚n Lid van ՚n brandbeskermingsvereniging kan wel nalatig bevind word, maar hy sal nie opgesaal word met die onus om te bewys dat hy nie nalatig was nie. Die eiser sal moet bewys dat hy nalatig was en sal natuurlik ook die ander elemente van die delik moet bewys. Alvorens die vermoede van toepassing is, moet die eiser bewys dat sy skade veroorsaak is as gevolg van ՚n veldbrand. In die saak Gouda Boerdery BK v Transnet 2005 (5) SA 490 (HHA), het ՚n brand ontstaan in ՚n spoorwegreserwe en vandaar versprei na aanliggende eiendom waar dit skade aangerig het. Die eiser het gesteun op die vermoede van nalatigheid. Die Hoogste Hof van Appèl, by monde van regter DG Scott, het bevind dat, vir die vermoede om te geld, die brand wat begin het op of versprei het van die verweerder se eiendom op daardie stadium ՚n veldbrand moes wees en nie ՚n ander soort vuur nie. Met ander woorde, die vermoede geld nie indien die vuur wat begin op of versprei het van ՚n verweerder se eiendom nie ՚n veldbrand is op die verweerder se eiendom nie. Ten einde te bepaal wat ՚n veldbrand is moes die Hof eers bepaal wat "veld" is. Na oorweging van vyf gesaghebbende woordeboeke se definisie van die woord "veld", asook twee vorige hofuitsprake, het die Hof tot die gevolgtrekking gekom dat ՚n spoorwegreserwe nie kwalifiseer as "veld" nie en dat die brand wat daar ontstaan het nie ՚n veldbrand was nie. Gevolglik was die verweerder nie getref deur Artikel 34 se vermoede van nalatigheid nie. Na ons mening, is die effek van hierdie hofuitspraak dat ՚n brand wat ontstaan op ՚n plaaswerf, langs ՚n gebou (hetsy residensieel of industrieel) of op bewerkte grond (byvoorbeeld aangeplante landerye, boorde, wingerde, ensovoorts), nie ՚n veldbrand is vir doeleindes van Artikel 34 nie. Indien ՚n brand in sodanige area ontstaan en van daar af versprei na ՚n ander persoon se eiendom, sal die eienaar daarvan

gevolglik nie deur die vermoede van nalatigheid getref word nie. Die vraag wat gewoonlik by 'n boer ontstaan is: "Hoe kan ek myself beskerm teen potensiële regsaanspreeklikheid weens ՚n veldbrand wat op my grond ontstaan of van my grond versprei?" Die meeste versekeringsmaatskappye wat boere verseker, verskaf dekking vir regsaanspreeklikheid wat voortvloei uit veldbrande. Hierdie dekking is normaalweg onderworpe aan die voorwaarde dat die boer moet voldoen aan al die vereistes van die wet. Sou ՚n veldbrand op ՚n boer se plaas ontstaan of van daar versprei, is dit belangrik, gesien vanuit die oogpunt van die grondeienaar se versekeraar en ook vanuit ՚n regsoogpunt, dat die versekeraar so gou moontlik van die brand verwittig moet word. Sodoende sal dit aan die versekeraar die geleentheid bied om so gou moontlik die omstandighede van die brand te ondersoek. Versekeraars maak dikwels gebruik van branddeskundiges om die oorsprong van ՚n brand te ondersoek en as die oorsprong van die brand bepaal is, gee dit dikwels ook ՚n aanduiding van hoe dit begin het. Hoe gouer ՚n branddeskundige op ՚n brandtoneel kom, hoe makliker is dit vir hom om die oorsprong te bepaal. Gevolglik is ons raad aan enige boer of grondeienaar wat ՚n brand op sy grond ondervind, om sy versekeraar so spoedig moontlik daarvan te verwittig. Indien hy nie oor versekeringsdekking vir regsaanspreeklikheid beskik nie, sal dit raadsaam wees om so gou moontlik regsadvies in te win.

Artikel verskaf deur Christo Potgieter en John Smit, direkteure, Versekeringsreg en Regsaanspreeklikheid, BDP Prokureurs, Kaapstad. Hierdie artikel het ten doel om inligting te verskaf en nie regsadvies nie. Kontak u regsadviseur vir regsadvies.

Hulpbronbestuur

AGI IS A GLOBAL LEADER IN DESIGN AND MANUFACTURING OF GRAIN STORAGE AND HANDLING EQUIPMENT. STORAGE | CONVEYORS | BUCKET ELEVATORS STRUCTURES | CLEANERS | DRYERS TEMPERATURE SENSING TO LEARN MORE, CONTACT

africasales@aggrowth.com +27 (0)71 633 5365

aggrowth.com | @AgGrowthIntl

ProAgri 262 – Desember / December 2021

www.proagri.co.za

LFL required a new facility for their increasing maize storArticle supplied age needs. With this in mind, AGI EMEA included a control GI is well known for their grain cabinet and electrical installation matehandling facilities on farms and at rial with a PLC system to go with their silos, but they have proven in Mauritius storage and handling equipment, which that they also have the solutions for includes two flat bottom silos and one the bulk handling of material at feed truck loading silo providing 16 000 factories. tonnes storage capacity, chain conveyLivestock Feed Limited (LFL) headors and bucket elevators at 200 t/hr quartered in Pailles, Mauritius, is a capacity and a rotary drum pre-cleaner leader in animal feed production, coupled with a hyper cyclone. storage, and transport services throughout the Indian Ocean region. Founded in 1977 by Michel de Speville, the company has expanded their presence and service offering to include aquaculture divisions, LFL Riche Terre, and unloading and storage of bulk commodities such as maize with their division Agrobulk Ltd. Today, LFL’s operations produce 150 000 metric tonnes of feed annually. LFL’s strong team of nutritionists, process engineers and technicians AGI EMAE provided the solutions work together to execute their misneeded by Livestock Feed Limited sion to contribute to the sustainable (LFL) in Pailles, Mauritius, to updevelopment of the animal feed and grade their bulk material handling aquaculture sector. With their vision capacity. to become the feed partner of choice for the Indian Ocean and East Africa region, LFG has partnered with AGI on their latest facility in Riche Terre, Mauritius. In 2018 LFL’s growth required a new facility for their increasing storage requirements for maize. Through previous work with AGI’s food division AGI SABE, LFL was introduced to team members from AGI EMEA to lead the project. AGI EMEA’s engineer and sales team worked with LFL team to define their facility The two impressive flat bottom silos needs, and to build a high-performance, and one truck-loading silo provide automated production plant. The new 16 000 tonnes storage capacity and facility was completed in February 2021. can withstand winds of 280 km/h.

ProAgri 262 – Desember / December 2021

For more information on how AGI EMEA can partner with you to grow your business, contact them on +27(0)-71-633-5365, or send an email to Africasales@aggrowth.com. You may also visit their website on www.aggrowth.com.

Hulpbronbestuur

AGI provides solutions from farm to feed factory

With over 30 years of experience in grain storage and handling, AGI FRAME is one of Europe’s largest and most respected manufactures of all types of corrugated steel silos for commercial and agricultural applications. AGI FRAME’s team of engineers worked with LFL to identify and construct the right combination of storage equipment for the specific project. “Our project of setting up maize storage silos complete with all handling equipment was a very challenging one due to the space limitations on our existing plot of land. However, AGI EMEA managed to deliver an optimised solution by supplying us with high quality silos at competitive prices and at short lead times in spite of the Covid-19 restrictions,” says Kailash Issur, Engineering Manager, LFL Pailles. AGI PTM’s experience and skilled team of in-house engineers make them the right partner. AGI PTM delivers solutions across a range of applications and industries including storage and mechanisation of port installations to serve grain traders, millers, feed-mills, pelletisers, bio-fuel processing plants, engineering companies and contractors around the world. AGI PTM delivered LFL Pailles’ handling equipment, including chain conveyors, elevators, slides, and valves, with the necessary ductworks and shock absorbers. AGI EMEA’s team of sales staff, engineers and technicians worked together to deliver the best possible outcome for LFL Pailles. The AGI EMEA team provided start to finish support for LFL, by first identifying LFL’s business and facility requirements. The next step was for the engineers to review the location before designing the layout for the facility. A key step to this process was considering the climate and environment, recognising Mauritius’ strong ocean winds. AGI EMEA provided a silo designed to withstand 280 km/h winds. “The professional approach from AGI EMEA’s team right from the design stage to the project execution stage with the delegation of a highly experienced supervisor, was greatly appreciated,” states Kailash Issur. Communication and project management were key to the success of the LFL Pailles facility. The AGI EMEA team provided full-time supervision for the project, ensuring an efficient delivery schedule and timelines through to commissioning were kept on track.

TREAT YOURSELF TO THE RELIABLE AND AFFORDABLE 966 GC IT WORKS HARD FOR YOU!!! DURABLE. LOW ON FUEL CONSUMPTION. PILOT CONTROLS. COMMON GC CAB WITH STANDARD AIR-CONDITIONING. ENHANCED VISIBILITY WITH REAR VIEW CAMERA. BUILT WITH PROVEN CAT COMPONENTS. BETTER AND EASIER FILL FACTORS WITH PERFORMANCE. SERIES BUCKETS. EASY TO SERVICE AND MAINTAIN.

GET THE 966GC LEGACY OFFER: FREE 5000HRS PARTS KIT ONLY CVA | AFFORDABLE MONTHLY INSTALMENT | @PRIME RATE

OFFER VALID UNTIL DECEMBER 2021.

ProAgri 262 – Desember / December 2021

T&CS APPLY.

www.proagri.co.za

Resep vir maksimum wins uit skaapboerdery B

oere wat goeie geld uit skaapboerdery maak het almal een ding gemeen: Hulle volg ՚n holistiese benadering deur wetenskaplikgegronde bestuur-, voeding- en seleksiepraktyke optimaal te integreer. Boere word dus aangeraai om die beste kundiges te raadpleeg om op hoogte te kom van die jongste tegnologiese, asook die mees winsgewende produksiestelsels vir hulle spesifieke omstandighede. Daar is talle uiters suksesvolle skaapboere wat uitstekend vaar en voortdurend hoë winste genereer. Verskeie boere, veral in sekere gebiede, is baie skepties oor enige

vorm van byvoeding en beskou dit eerstens as ՚n onnodige uitgawe. Tweedens glo hulle dat dit aanleiding sal gee tot die teel van minder geharde en aangepaste skape. Die teendeel is waar. Daar is boere wat aansienlike bedrae geld aan strategiese byvoeding bestee en ook die hoogste netto wins uit skaapboerdery realiseer. Veeboerdery is lankal nie meer ՚n kuns soos baie boere dink nie, maar ՚n hoogs tegnologiese en wetenskaplike onderneming (Schiller, 2002). Om maksimum wins te genereer het skaapboere geen ander keuse nie as

om die beste kundiges te gebruik om op hoogte te kom van al die jongste tegnologie asook die mees winsgewende produksiestelsels en veesoorte of -rasse vir spesifieke omstandighede. Boere word ook sterk aangeraai om suksesvolle medeboere te besoek en by hulle te leer wat hulle doen om suksesvol te wees. Hierdie boere het altyd nuwe planne en beter maniere om dinge te doen. ՚n Tipiese kenmerk van boere wat sukkel om wins te maak, is dat hulle nog op dieselfde patroon voortgaan as hulle voorgeslagte.

Eienskappe van suksesvolle skaapboere

Die resep vir mislukking

Hulle maak wins al is produkpryse laag en toon wins in dieselfde tyd wat ander groot verliese ly.

Hierdie boere benodig baie hoë produkpryse om wins te maak.

Hulle weet wat dit kos om ՚n kilogram produk (vleis en wol) te produseer. Hulle hou rekords en gebruik dit om ingeligte besluite te neem.

Hulle het geen of slegs ՚n vae idee van wat dit kos om ՚n kilogram produk te produseer. Hulle hou geen of onvoldoende rekords.

Gebruik ՚n wetenskaplik-gegegronde bestuursprogram en werk streng volgens ՚n voorafopgestelde begroting.

Hulle volg geen of ՚n ondoeltreffende bestuursprogram of begroting. Aktiwiteite gebeur op die ingewing van die oomblik of eers as diere begin vrek.

Stel teikendoelwitte, hersien dit gereeld en pas aan waar nodig.

Hulle stel geen teikendoelwitte nie

Hulle leer by ander suksesvolle boere.

Hulle wil nie by suksesvolle boere leer nie, maar uit eie foute wat soms duur kan wees.

Hulle is skeppend en het altyd nuwe idees en beter maniere om dinge te doen.

Hulle is stagnant.

Hulle is progressief, bly op hoogte van die nuutste tegnologie en gebruik dit. Hulle vra altyd watter en hoe nuwe aktiwiteite uitgevoer moet word.

Hulle is uiters konserwatief en boer soos hulle voorgeslagte. Hulle maak altyd beswaar en verskoning waarom ՚n aktiwiteit nie gedoen kan word nie.

Hulle sien ՚n toekoms in die skaapbedryf.

Hulle sien geen toekoms in die skaapbedryf nie.

Hulle boer met skape.

Hulle hou skape aan.

Tabel 1: Verskille tussen boere wat hoë winste genereer teenoor boere wat sukkel. 35

ProAgri 262 – Desember / December 2021

Vee en Wild

Winsgewende skaapboerdery deel 3:

Vee en Wild

Helps you to select he optimal spray tips for your AG562_AD_TTI-TTI60_AUS_186x127_010521.ind 1 specific ap lication.

KEEP 2,4-D ON TARGET PROVIDING MAXIMUM DRIFT REDUCTION AND EFFECTIVE WEED CONTROL, THE TURBO TEEJET® INDUCTION (TTI) AND TTI TWINJET® (TTI60) ARE YOUR BEST CHOICES FOR 2,4-D APPLICATIONS. PUT YOUR TRUST IN TEEJET, WITH OVER 80 YEARS OF APPLICATION EXPERTISE. teejet.com/24D

COMPATIBLE WITH PWM SYSTEMS

Visit e jet.com/SpraySelect o download the FRE SpraySelect ap today!

KEEP 2,4-D ON TARGET THE ULTIMATE

DRIFT CONTROL SPRAY TIP™

THE NEW & IMPROVED SPRAYSELECT MOBILE APP FROM TEEJET

Helps you to select the optimal spray tips for your AG562_AD_TTI-TTI60_AUS_186x127_010521.indd 1 specific application.

Visit teejet.com/SpraySelect to download the FREE SpraySelect app today! ProAgri 262 – Desember / December 2021 www.proagri.co.za

Vee en Wild

Volgens Vizard (2002) is die pad na winsgewendheid afhanklik van die kritiese faktore wat winsgewendheid bepaal – die sogenaamde winsdrywers, naamlik: • Kilogram lam (afhanklik van speenpersentasie en speenmassa) gespeen per ooi gepaar per jaar of per hektaar; • Kilogram wol geproduseer per ooi per jaar of per hektaar; • Produksiestelsels; • Drakrag; • Kuddesamestelling; • Produktiewe genotipe (bloedlyn); en • Kruisteling. Lesse van winsgewende Australiese skaapboere Die top 20% van skaapboere in Australië maak drie keer meer geld as die res. Volgens Vizard moet die boer eerstens weet wat dit kos om ՚n kilogram van ՚n produk soos vleis of wol te produseer, want dit is ՚n uitstekende maatstaf van produksiedoeltreffendheid. Sy resep om meer geld uit skape te maak, is om die koste van die produksie van ՚n kilogram bemarkbare produk te verlaag. Dit moet geskied deur nie noodwendig insetkoste soos voer-, doseer en inentingskoste te verlaag nie, maar deur ՚n groter hoeveelheid bemarkbare produk soos meer en swaarder lammers of fyner en/of meer wol per 37

ProAgri 262 – Desember / December 2021

Vee en Wild

WL-HQ (High Quality) lusernkultivars: in ’n ander klas! Die WL-reeks lusernkultivars word eksklusief deur Limagrain Zaad SA bemark. Hierdie kultivars kan danksy streng seleksie tydens die telingsproses as HQ-kultivars geklassifiseer word. HQ-kwaliteitstandaarde vereis relatiewe hoë proteïen- en lae ADF- en NDF-vlakke, wat uiteindelik top kwaliteit ruvoer beteken. Twee WL-kultivars wat wel aan HQ-kwaliteitstandaarde voldoen is plaaslik beskikbaar: WL 458 HQ: Dié nuwe dormansie 7 kultivar se ouerlyne is uit ou proefpersele geselekteer vir langslewendheid, groeikragtigheid en blaarsiekteweerstand. WL 458 HQ is uiters geskik vir hooiproduksie onder besproeiing/aanvullende besproeiing in areas met korter groeiseisoene, waar 5-8 snitte per seisoen verwag word. WL 458 HQ is net so weidruk- en droogteverdraagsaam soos sy voorganger, WL 414, en kan onder droëland toestande en in wei-stelsels aangeplant word. WL 458 HQ is hoogs weerstandig teen die dodelikste swamme waarvoor lusern vatbaar is: Fusariumverwelking, Phytophthora-wortelvrot, Verticillium-verwelking en Antraknose. Dis ook hoogs weerstandig teen Stam-aalwurm en bied weerstand teen Bakteriese-verwelking en die vernaamste lusernluise. WL 525 HQ: Hierdie ou bekende dormansie 8 kultivar se ouerlyne het oor besonderse langslewendheid beskik. WL 525 HQ is uiters geskik vir hooiproduksie onder besproeiing in areas met redelike lang groeiseisoene, waar 7-9 snitte per seisoen verwag word. Dit sal onder dieselfde bestuurstoestande ’n langer produskieleeftyd as meeste dormansie 9 en 10 kultivars hê. WL 525 HQ is hoogs weerstandig teen die vernaamste lusernluise. Dit bied hoë weerstand teen Fusarium-verwelking en Phytophthora-wortelvrot en is weerstandig teen Knopwortel-aalwurm.

Limagrain Zaad South Africa

www.lgseeds.co.za

Reduced aerobic spoilage and improved silage clamp life Contains L. plantarum strain MTD/1, the world’s most proven Lactobacilius strain. Plus L. buchneri strain PJB/1 for improved feedout and clamp life For further information: Call Jaco Faasen: Cell | 082 607 6601 Email | jaco@nutribase.co.za Visit | www.ecosyl.com

Feed supplements for Africa

ProAgri 262 – Desember / December 2021

For consistently better silage

www.proagri.co.za

Vee en Wild

hektaar te produseer, deur aanpassings in bestuur-, voeding- en telingspraktyke te maak en deur met ՚n meer produktiewe genotipe te boer. Suid-Afrikaanse boere wat hoë winste genereer Boere wat hoë winste uit hulle skape genereer, fokus op daardie aspekte (winsdrywers) wat die meeste wins genereer en waaraan hulle iets kan doen. Hulle ignoreer dit waaraan hulle niks kan doen nie. Hier is die winsdrywers: • Bestee gemiddeld 21% van hulle bruto inkomste uit skaapboerdery aan voer. • Voeruitgawes beloop gemiddeld 66% van die totale uitgawes. • Uitgawes is gemiddeld 33% en die winsmarge 67% van die bruto inkomste. • Hulle genereer gemiddeld tot 78% van hulle wolskaapvertakking se inkomste uit vleis en 22% uit wol. • Hulle gebruik ՚n doeltreffende weiding- of veldbestuurstelsel. Die belangrikste element van veldbestuur is ՚n konserwatiewe veelading. ՚n Konserwatiewe veelading verseker goeie plantproduksie en volhoubare skaapproduksie. • ՚n Ander belangrike element van veldbestuur is die toepassing van ՚n volle groeiseisoenrus. • ՚n Groeiseisoenrus verseker die opbou van koolhidraatreserwes in die plantwortels en bevorder groeikrag en veldproduksie na die rusperiode. • Die norm is dat nie meer as 3% van volwasse ooie per jaar en 5% van speenooilammers tot eerste paring mag vrek nie. Die strewe is dat die syfer onderskeidelik minder as 1% en 3% behoort te wees. In top kuddes is die syfer onderskeidelik 0,2% en 1,1%. • Volledige rekordhouding, dataverwerking en die evaluering daarvan word met behulp van rekenaarprogramme gedoen. • Teelramme word aangekoop van telers wat dieselfde teeldoelwitte as die koper het. • Ramme word ongeveer vier tot ses weke voor die paarseisoen vir vrugbaarheid, geslagsiektes en dekbehendigheid getoets. • Teelramme word vanaf twee maande voor paring geoefen deur hulle twee keer per dag, gedurende die koelste tyd van die dag, vir minstens ՚n halfuur vinnig te laat stap. Terselfdertyd word prikkelvoer teen 500 tot 1 500g/ ram/dag gevoer om testesgrootte en spermproduksie te maksimeer. • Teelooie word vier tot ses weke voor paring met Multimin gespuit asook met vitamien A en E gedoseer. • Poog om teelooie regdeur die jaar in ՚n goeie kondisie te hou. 39

ProAgri 262 – Desember / December 2021

• • • •

•

• •

•

• •

Teelooie word vir nege dae voor paring met koggelramme met ՚n baie hoë libido gekoggel. Jongooie word verkieslik in aparte troppe met ervare ramme gepaar. Ooie word 35 tot 42 dae na die ramme uitgehaal is, afgetas. Sowel strategiese voeding (soos prikkelvoeding, en byvoeding gedurende laatdragtigheid en laktasie) as differensiële voeding (dit is voeding volgens behoefte) word toegepas om maksimum winsgewendheid te verseker. Enige faktore soos hantering, dosering, inenting, skeer, mikskeer, dip, onnodige aanjaag en dies meer wat spanning kan veroorsaak, word gedurende paartyd en die eerste maand nadat die ramme uitgehaal is, vermy. Fetale verliese word bereken as die verskil tussen die getal lammers afgetas in die ooikudde en die werklike getal lammers gebore. Fetale verliese moet minder as 2% en verkieslik minder as 0,5% wees. Hoëdeurvloeiproteienlekke word vanaf vier of ses weke voor lam tot minstens agt weke na lam gevoer. Lekke word teen so peil gevoer dat ooie, afhangend van hulle massa, ouderdom en aantal fetusse 5 tot 15 kg in massa toeneem gedurende laatdragtigheid. Na lam word die voeding so aangepas dat jongooie nie meer as 3% en volwasse ooie nie meer as 7% in massa verloor nie. Hoe beter die voedingspeil gedurende die eerste twee maande van laktasie, hoe hoër is die lampersentasie die daaropvolgende lamseisoen. Lampersentasie kan hierdeur met 25 tot 51 persentasie-eenhede verhoog word. ՚n Hoë voedingspeil gedurende laktasie stimuleer ook melkproduksie wat hoë lamgroei en gevolglik hoë speenmassas tot gevolg het. Lammers word minstens twee, maar verkieslik drie maande, voor die volgende paring gespeen. Daar word toegesien dat speenooi-

•

• •

•

lammers vanaf geboorte tot eerste paring nooit massa verloor nie. Boere wat hulle speenooi-lammers vanaf speen tot 30 dae na eerste paring byvoeding gee, behaal die hoogste lampersentasie (Fourie, 2007). Om ՚n hoë lampersentasie te verseker, sorg hulle dat jongooie ook nie tussen ses en vier maande voor paring massa verloor nie en dat hulle ՚n kritieke liggaamsmassa van minstens 80% op 10 tot 12 maande en 90% van volwasse massa met eerste paring op 15 tot 18 maande bereik. Met seleksie van vervangingsooie speel sentiment hoegenaamd nie ՚n rol nie. Met speen word plus-minus 15 tot 20% van die kleinste en swakste lammers geprul en soveel ooilammers as moontlik word vir paring gehou. Voor eerste paring word slegs die jongooie met ernstige prulfoute uitgeskot. Soveel jongooie as moontlik word dus gepaar en dan 42 dae na die dekseisoen afgetas. Alle jongooie wat oorslaan, asook almal wat gelam het, maar geen lammers speen nie, word summier uitgeskot en nie vir verdere teling gebruik nie. Indien alles moontlik gedoen is om die lampersentasie te verhoog en dit nog steeds te laag is, moet daar van die bloedlyn (ramteler) verander word. (Vizard, 2002).

ProAgri bedank ՚n legende in die landboubedryf, dr Jasper Coetzee, wat sy Handleiding vir Winsgewende Skaapboerdery aan die lesers van ProAgri beskikbaar gestel het. Indien jy meer inligting oor winsgewende skaapboerdery wil bekom, bestel jou Handleiding vir Winsgewende Skaapboerdery vandag nog deur ՚n e-pos te stuur na: mvs@meadowcape.co.za

Fnuik jakkals se kind só, sê kenner deur Tisha Steyn Rooijakkalse wat probleme veroorsaak word snags met die roep-en-skiet metode beheer. Foto: Simon Hurry, unsplash.com

edreigings kom van alle kante af op die boer afgestorm en roofdierskade is nie die minste van hierdie aansprake op die boer se inkomste nie. Niël Viljoen het die afgelope dertien jaar landwyd navorsing oor die bestuur van probleemroofdiere gedoen. Sy verslag daaroor is vroeër vanjaar bekendgestel. Agtergrond Niël is in die Karoo gebore en getoë en as veeboer weet hy van roofdiere wat nie by ՚n Karoolam sal verbyloop as hulle honger is nie. Hy het reeds in 1991 op sy Karooplaas begin navorsing doen om vas te stel hoe hy deur bestuurstrategieë volhoubaar en winsgewend met vee kan boer ten spyte van die honger ongediertes. Sy uitgangspunt is dat jy moet weet hoe jakkalse en rooikatte se koppe werk voor jy hulle kan bestuur. Moniteringsplase In 2008 het Niël, wat toe reeds 40

ProAgri 262 – Desember / December 2021

bekendheid as probleemdierkenner verwerf het, Predation Management SA gestig. Hy het by die Nasionale Wolkwekersvereniging (NWKV) as “predasiespesialis” (roofdierspesialis) begin werk met die doel om intensief navorsing te doen oor maniere om veeverliese weens roofdiere te probeer beperk. In 2009 het hy sy navorsing na die res van die land uitgebrei. Met die ondersteuning van die NWKV het hy 27 plase in verskillende gebiede in ses provinsies geïdentifiseer as platform vir navorsing. Die plase beslaan ՚n gebied van altesaam 136 214 ha en is in die Wes-, Noord- en Oos-Kaap, Mpumalanga, KwaZulu-Natal en die Vrystaat geleë. Die doel van die projek is om boere te help om veeverliese te voorkom deur eerstens die kudde ten beste te bestuur om die maksimum aantal lammers groot te kry. As roofdiere steeds ՚n probleem is, word hul getalle met ՚n verskeidenheid metodes bekamp.

Dramatiese afname Toe Niël se navorsing op hierdie plase in alle erns begin het, het hy gevind dat veeverliese weens roofdiere in 2008 altesaam 3 320 beloop het. Oor ՚n tydperk van dertien jaar, tot in 2020, het die verliese afgeneem tot 1 133 – ՚n afname van 65,9%. In 2008 is 261 roofdiere wat probleme veroorsaak het, vankant gemaak. Die getal het tot 578 in 2020 toegeneem – ՚n toename van 121,5%. Dit beteken nie dat jakkalse en rooikatte voor die voet verwyder is nie, maar slegs die wat voortdurend veeverliese veroorsaak het. “Jakkalse is slim en kom gou agter dit is maklik om lammers te vang wat in ՚n klein gebied gehou word. Wanneer hulle in groepe jag, is dit vir hulle ook maklik om byvoorbeeld ՚n Anatoliese herdershond te uitoorlê.” Niël skryf die afname in veeverliese toe aan die beheer van roofdiergetalle, maar beslis ook die beter bestuur van www.proagri.co.za

Die rooijakkals is uitgeslape en 'n moeilike kalant om te beheer, tensy jy 'n veelvuldige aanslag volg.

Die rooikat is naas die rooijakkals veeboere se grootste roofdierprobleem. kuddes. Dit is vir die boer noodsaaklik dat elke lam wat in ՚n aftasting wys, gespeen moet word. Geïntegreerde bestuurstelsel Die verandering het nie sommer oornag gebeur nie – Niël het letterlik jare lank met ՚n geïntegreerde bestuurstelsel ge-eksperimenteer. Daar is veral gefokus op die beveiliging van ooie en lammers in lamtyd met behulp van jakkalswerende en geëlektrifiseerde heinings om die lamkampe. Terselfdertyd is die roofdiere deur middel van verskillende dodelike en nie-dodelike metodes bestuur. Drie fases Die bestuurstelsel het in drie fases ontwikkel. Aanvanklik is in die eerste 41

ProAgri 262 – Desember / December 2021

fase sterk gefokus op die verwydering van diere wat probleme veroorsaak, veral met die roep-en-skiet metode, maar daar is bevind dat die metode alleen nie doeltreffend genoeg is nie. Tydens die tweede fase is besluit om op kuddebestuur te fokus en met die insette van die boere is besluit om veral tydens lamtyd die ooie en lammers met elektriese heinings te beveilig. Gedurende die twee jaar waartydens die heinings opgerig is, het die roofdiere steeds koning gekraai. Selfs nadat van die heinings in plek was, het die uitgeslape roofdiere bloot hulle kos gaan haal waar hulle die lammers steeds kon bykom. Die jakkalse en rooikatte het so astrant geraak dat hulle selfs helder oordag in die omgewing van die skape

Bevrugting versus speenpersentasie In 2008 was die speenpersentasie 75,3%. Dit het in 2020 tot 91,7% toegeneem. “Die speenpersentasie is nog nie perfek nie, maar in samewerking met die boere en werkers is beslis goeie vordering gemaak,” sê Niël. Speenpersentasie verwys na die aantal lammers wat grootword sodat hulle kommersieel bemark of as vervangingsooie gebruik kan word. In 2016 was die speenpersentasie vir die eerste keer hoër as die bevrugtingsyfer, wat dit duidelik gemaak het dat die benadering van die kudde én roofdiere vrugte afwerp. Die tendens duur voort en volgens Niël kan boere nou begin kyk na die verbetering van die kuddes deur onder meer die bevrugtingsyfer verder te verhoog. Die gemiddelde bevrugtingsyfer vir al 27 plase oor die tydperk van dertien jaar was 89%, wat heeltemal na wense is, veral inaggenome dat kunsmatige en laparoskopiese inseminasie naas natuurlike paring gebruik word. Die lampersentasie oor dieselfde tydperk was 96%. Die hoër syfer kan toegeskryf word aan die meerlinge (twee- en drielinge) wat gebore is. Die gemiddelde speenpersentasie van 83%, wat 6% onder die bevrugtingsyfer is, is egter steeds nie na wense nie. Dit kan aan verskillende faktore toegeskryf word. Jakkalse en rooikatte is kieskeurig en verkies om lammers te vang (87%), eerder as ooie (13%). Ander faktore sluit droogte, vloede, koue, brand en veediefstal in. Die dramatiese verbetering in speenpersentasie kan toegeskryf word aan die groter getal probleemjakkalse en -rooikatte wat uitgeskakel is. In 2008 is 261 skadeveroorsakende roofdiere verwyder en in 2020 578, wat ՚n toename van 122% is. Die aantal het sedertdien op sowat 520 per jaar gestabiliseer. Die toename in speenpersentasie het vanselfsprekend met koste gepaard gegaan, maar die heinings en halsbande kan as ՚n belegging vir die toekoms beskou word. Kennis is mag “Roofdierbestuur gaan nie daaroor dat alle roofdiere voor die voet vankant gemaak word nie,” beklemtoon Niël. “Dit gaan oor die bestuur en beheer van hierdie diere, eerstens deur kuddebestuur. As dit nie anders kan

Vee en Wild

opgemerk is. ՚n Mens moet in gedagte hou dat landwye droogtes ՚n rol kon gespeel het omdat daar minder natuurlike kos in die veld beskikbaar was. In fase drie is die fokus teruggeskuif na roofdierbestuur, maar slegs diere wat herhaaldelik skade aanrig, is verwyder. Die afgelope vyf jaar was veeverliese weens roofdiere beperk tot 1,7% en Niël skryf dit toe aan die toewyding van die rolspelers in die bedryf met betrekking tot opleiding en samewerking.

Vee en Wild 42

ProAgri 262 – Desember / December 2021

www.proagri.co.za

Vee en Wild

Elektriese omheinings rondom veral lamkampe hou die probleemdiere weg van lammers, mits die heinings gereeld nagegaan word. nie, moet balhorige jakkalse en rooikatte bestuur word.” Vir ՚n suksesvolle lamseisoen moet die heinings in plek wees en daagliks nagegaan word. Die bevindings moet opgeteken word sodat die bestuurstelsel geëvalueer kan word. Suksesvolle roofdierbeheer sluit kennis in van die probleemdier se biologie, habitat, vang- en vreetgewoontes, asook voorkomende maatreëls en verwyderingsmetodes. Voortgesette evaluering van die stelsel is ook belangrik. Boere moet voldoende kennis van alle moontlike beheer- en bestuursmetodes inwin en eksperimenteer met die verskillende metodes om die diere te beheer ten einde uit te vind wat die beste vir elkeen se omstandighede werk. Hou in gedagte dat die roofdiere aanpas en ‘slim’ raak, sodat ՚n herhalende bestuursmetode dalk maklik omseil gaan word. Dit help dus om elke nou en dan ՚n ander benadering te volg. Niël meen die sukses van ՚n kontrolemetode hang af van die boer se bestuursvermoë en aanpasbaarheid. Hy moet verstaan dat dit wat vandag werk, dalk môre nie meer van toepassing is nie, want die roofdiere se aanpasbaarheid by veranderende omstandighede is die sleutel tot hulle oorlewing. Bestuursmetodes Voorkoming is die beste, maar dit moet saam met bestuursmetodes gebruik word. Nie-dodelike metodes bestaan 43

ProAgri 262 – Desember / December 2021

Drielinglammers: Die ideaal is dat elke ooi meerlinge in die lewe bring, want dit verhoog die winsgewendheid van die veeboerdery. Foto: Annemarie Carsten, Laastedrif Boerdery. uit kraagbande wat die jakkals afskrik, asook geïnstalleerde ligte, klokke of sirenes. Sommige halsbande beskerm die skaap se keel teen roofdier se slagtande. Naas ՚n menslike skaapwagter, word honde, donkies en alpakkas wat saam met die kuddes loop, ingespan om die roofdiere weg te

hou. Jakkalswerende en elektriese heinings en ՚n kraal hou die skape veilig binne. Dodelike metodes sluit giftige halsbande en jag met die roep-en-skiet metode, honde en vanuit helikopters in. Sagte slagysters en vanghokke wat daagliks nageloop word, kan ook gebruik word. Opleiding en navorsing Volgehoue opleiding van boere en hulle werkers is noodsaaklik, nie net om die probleemdiere te identifiseer en te bestuur nie, maar ook ter wille van biodiversiteit. Die plase is ՚n forum vir voortgesette

navorsing. Boere moet veral voortdurend op hoogte gehou word van gedragsveranderings van die jakkalse sodat die bestuursprogram aangepas kan word. Wye belangstelling Volgens Niël het die sukses van die monitorplase nou ook internasionaal aandag getrek. Naas die NWKA, word sy werk onderskryf deur die Suid-Afrikaanse Sybokhaarkwekersvereniging (SASKV), die Rooivleisprodusenteorganisasie (RPO), die Predation Management Forum (PMSA) en Wildlife Ranching South Africa (WRSA). Niël het meer as 10 000 mense regoor Suid-Afrika opgelei en hy tree as konsultant op in onder meer Argentinië, die VSA en Australië. Hy tree ook op as adviseur en lektor vir plaaslike boerderygemeenskappe, landbouskole, universiteite en ander organisasies wat hulp soek met veeen roofdierbestuur.

Kontak Niël Viljoen by nielviljoen@gmail.com of 082-3818227, of besoek sy webtuiste by https://nielviljoen.co.za. Verwysing https://www.pmfsa.co.za/images/newsletters/Niel_Viljoen.pdf

Vee en Wild

No. 1 Distributor No. 1 of Distributor the No. 1 of Distributor the brands world’s leading of the brands world’s leading world’s leading brands

Riflescopes, red dot optics & iron sights Riflescopes, red dot optics & iron sights Riflescopes, red dot optics & iron sights

Flashlights & Weaponlight systems Flashlights & Weaponlight systems Flashlights & Weaponlight systems

Hydration Backpacks Hydration Backpacks Hydration Backpacks

Ballistic Eyewear Ballistic Eyewear Ballistic Eyewear

Day/Night & Thermal Riflescopes Day/Night & Thermal Riflescopes Day/Night & Thermal Riflescopes

Holsters, Duty Gear & Tactical Products Holsters, Duty Gear & Tactical Products Holsters, Duty Gear & Tactical Products

www.ecmtech.co.za www.ecmtech.co.za www.ecmtech.co.za

ProAgri 262 – Desember / December 2021

www.proagri.co.za

deur Andrea van Wyk

Fnuik veediefstal in ’n

Groot kopseer vir Suid-Afrika se boere is veediefstal, veral tydens die feesseisoen waartydens misdadigers van boere se vee “krismisbokse” maak. “Die huidige situasie is reeds onaanvaarbaar en die werklikheid is dat voorvalle van veediefstal met die feesseisoen wat kom gaan vermeerder,” het TLU SA onlangs in ’n mediaverklaring gewaarsku. Alhoewel statistiek toon dat daar die afgelope tyd in verskeie provinsies ’n afname in veediefstal is, sê dié landbouorganisasie dat die getalle misleidend kan wees. Boere verloor al hoe meer vertroue in die polisie en meld bloot nie meer sake aan nie weens frustrasie omdat die polisie nie teen veediewe optree nie. “Boere het vertroue in die polisie verloor, en nie sonder rede nie,” sê Mort Mortssagne, voorsitter van TLU SA se veiligheidskomitee in die verklaring. “Baie van die polisiebeamptes is deel van die veediefstalsindikate. Veediefstal is ’n groot, georganiseerde bedryf en groot geld is ter sprake.

TLU SA maan boere om gedurende die feesseisoen ekstra bedag te wees op veediefstal.

“Tans word slegs sowat 20% van sake aangemeld en ’n skamele 4% daarvan word suksesvol ondersoek.

soos halsbande en kameras, kan ook help om die misdaad te stuit.” Willie Clack sê dit is belangrik dat boere hulle roetine verander. “Jou roetine maak dat jy baie maklik aan misdaad blootgestel word. Die misdadigers hou jou dop en stel jou roetine vas. Hulle slaan dan toe sodra hulle jou roetine vasgestel het. Ons moet onthou dat misdaad nie altyd op die ingewing van die oomblik plaasvind nie, maar dat dit eintlik haarfyn beplan word oor bepaalde periodes.” Dr De Jager sê die impak van vee-diefstal op boere is geweldig groot. “Veediewe raak al hoe meer gewelddadig. Daar word op veewagters en

“Die kanse om die oortreders vas te trek is reeds so klein en dan is die forensiese werk op veediefstal nie op standaard nie.” Volgens hom word 2 tot 5% van alle kalwers in Suid-Afrika gesteel. Willie Clack, voorsitter van die Nasionale Veediefstalvoorkomingsforum, bevestig dat veediefstal oor die feestyd toeneem, veral in KwaZulu-Natal, die Oos-Kaap en die Vrystaat. In Mpumalanga en Noordwes is daar oor dié tyd 45

ProAgri 262 – Desember / December 2021

gewoonlik ’n effense toename in die aantal vee wat gesteel word, maar nie in die aantal sake wat aangemeld word nie. Dr Theo de Jager, direksievoorsitter van die organisasie Saai, sê ’n rede vir die toename is dat meer feesvieringe plaasvind, dat daar ’n vraag na vleis is en dat mense meer geld nodig het. “Oktober en November is ook gewoonlik planttyd en boere het min tyd om self hulle vee te tel. Hulle kom dan in Desember agter dat hulle vee gesteel is.” Sy raad aan boere is om gereeld self vee te tel. “Een maal per week is nie genoeg nie. Moenie veewagters vertrou nie en sorg dat al jou vee gebrandmerk of getatoeëer is. Patrollering en die gebruik van tegnologie

boere geskiet en hulle word selfs vermoor. Volgens Statistiek SA word 70,7% van veediefstalgevalle nie aangemeld nie. “Unisa beraam die waarde van vee wat in die 2019/21-boekjaar gesteel is op meer as R1,1 miljoen. Dié bedrag kan drie keer vermeerder word om by die ware gemiddelde waarde uit te kom. Daar word daagliks 182 beeste, 282 skape en 138 bokke in Suid-Afrika gesteel, en dit is net dié wat aangemeld word. Die ekonomiese waarde is enorm.” Ronnie Schilling, TLU SA se streekbestuurder: Oos en Natal, raai boere aan om tydens die feesseisoen bykomende maatreëls te tref om diefstal te voorkom. “Hulle moet – en hierdie is van uiterste belang – aansluit by hulle plaaslike sekerheidstrukture. Indien hulle sake aanmeld, moet hulle deurlopend met

die ondersoekbeampte in aanraking bly totdat die saak hof toe geneem word.” Dr De Jager sê die polisie behoort meer landelike patrollies te doen en padblokkades te stel. “Voertuie wat vee vervoer se Artikel 6- en Artikel 8-dokumente moet nagegaan word om te verseker dat dit korrek en volledig ingevul is en die polisie moet verseker dat die vee se merke ooreenstem met die verwydersingsertifikaat. Afsetpunte se dokumentasie moet ook nagegaan word en die polisie moet hierdie wette streng toepas.”

Vee en Wild

TLU SA maan boere:

Agri4all

mrhangar.co.za Alle prysse terwyl vooraad hou of tot einde Januarie

Pasmaak strukture volgens kliënte se behoeftes!

Vervaardiging en installering van kwaliteit staalwerke, wat spesialiseer in: Hangars of pakhuise

Watertorings

Mossiewa - Trekkers Tenkstanders

Met ons toegewyde span ingenieurs is geen werk te groot of te klein nie. Alles van vervaardiging tot installering, maak van Mr Hangar jou eenstop-winkel vir al jou behoeftes en vereistes.

Implement store met 9 m openinge vir groot implemente. Plat dak afdakke / Drie kante toe Plat dak afdakke (ten volle gegalvaniseerd) 5 m x 20 m x 2,2 - 2,45 m

R 57 000

6 m tenkstander Opgerig 200km vanaf Swartruggens

R 14 000

(ten volle gegalvaniseerd)

6 m x 18,3 m x 3,5 - 4,2 m

R 115 000

Store (Prys op toe store sluit twee skuifdeure in) 9 m x 18,3 m x 3,25 m

Oop stoor R 95 526.00

Toe stoor R 144 641.40

15 m x 30 m x 4,5 m

Oop stoor R 324 000.00

Toe stoor R 428 409.00

9 m x 27,4 m 3,25 m

R 140 741.55

R 206 354.22

15 m x 60 m x 4,5 m

R 612 000.00

R 798 489.00

12m x 24 m x 4,3 m

R 201 600.0

R 276 607.20

20 m x 60 m x 5,5 m

R 984 000.00

R 1 244 932.00

12 m x 36 m x 4,3 m

R 298 080.00

R 402 175.20

25 m x 60 m x 6 m

R 1465 500.00

R 1 857 814.35

Alle pryse sluit oprigting in l Afstand vanaf Swartruggens word addisioneel extra bereken

Mossiewa Standaard grootte 1830 x 800 met 300 mm raam Spesiale aanbod

R 6 500

Ons bekwame span kan u ook help met grond voorbereiding, betonvloere of enige ander bouwerk wat saam met ons strukture werk.

Marius Harding: 072 726 3920 Kobus Harding: 076 221 6133 mrhangar01@gmail.com Andries Pretorius straat 41, Swartruggens

ProAgri 262 – December 2021

www.

.com

Agri4all

www.

.com

ProAgri 262 – December 2021

Agri4all

Kristaltegnologie klop

bakteriese verwelk in tamatieland Bakteriese verwelk en ander wortelsiektes kan vinnig hok geslaan word met frekwensies, ongeag op watter gewas dit toegepas word. Dit is onlangs in die praktyk bewys! Die bakteriese verwelk het plaasgevind in ՚n wetenskaplike proef op tamaties waar insekbeheer deur frekwensies vergelyk is met chemiese insekbeheer op twee naasliggende lande. Die lande is weekliks ondersoek vir probleme soos bladmyner, swamsiektes en Tuta Absoluta-besmettings. Foto’s en fisiese plantmateriaal, soos besmette blare of heel plante met byvoorbeeld bakteriese verwelk is na ՚n laboratorium gestuur. Die proefland het bakteriese verwelk ontwikkel wat weer baie vinnig onder beheer gebring is deur die frekwensies. Herstel van bakteriese verwelk met chemiese behandelingsmetodes is ongeken. Sien die foto’s vir die herstel van die tamatieplante. Die chemies-beheerde lande is 13 keer chemies bespuit en geen chemiese bespuitings is toegedien op die proefland nie. Proefland met frekwensiebeheer

Konvensionele land met chemiese beheer

11% derdegraad tamaties gelewer

27% derdegraad tamaties gelewer

22,5% tamaties met Tuta-skade

37% tamaties met Tuta-skade

Geen chemiese bespuitings

13 chemiese bespuitings

Koste net R1 200 per hektaar

Koste baie hoog weens voortdurende Tutabehandelings

Agri Frequencies spesialiseer in voorkomende plaagbeheer met frekwensies, dit is nie net veiliger en goedkoper as gif nie maar is ook meer doeltreffend. Dit is spesiespesifiek en kan Só op werk enigedit grootte gebied toegedien word enige • Teenfrekwensies word geskepkan teen plek in die wêreld, Alle dienste en produkte het ՚n 100%-geldterugwaarborg en die frekwensies opspesifieke die plaas insekte wat pla, terwyl die bye en ander gemeet word deur die boer self met ՚n eenvoudige toetsmetode.

crystalcures_1 crystalcures1 Skakel gerus vir Jan du Plessis by 082-429-4055 of info@agrifrequencies.com www.agrifrequencies.com.

ProAgri 262 – December 2021

bestuiwers nie benadeel word nie. • Die boer het geen kapitaaluitleg nodig nie, dit is ՚n diens wat deur spesialiste toegepas word vanaf die laboratorium in Benoni en op enige plek in die wêreld akkuraat toegedien kan word. • Insekbeheer met frekwensies word ook aangehelp deur predatore wat onaangetas hulle werk doen om skadelike insekte te beheer. • Frekwensies doen nie net plaagbeheer nie, dit verbeter ook groei by plante, verhoog suikerinhoud en verjaag plaagdiere soos jakkalse, ape en bobbejane. Dit kan selfs rotte, voëls en vlermuise verjaag • Die regte frekwensies kan plante beskerm teen ryp en koue, dit kan watergehalte verbeter en pype en ketels skoonmaak. • Bosluise en parasiete kan van diere afgehou word en vlieë en muskiete word verjaag. • Vir huishoudings is ՚n wye reeks instrumente beskikbaar om plae tuis te beheer.

www.

.com

Agri4all

ELEKTRIESE BIKE BAKKIE

R 34 500

INCL. VAT

Die elektriese Bike bakkie is ‘n moet hê vir die boer of enige iemand met ‘n groot stuk grond, wat bietjie herstelwerk moet doen of net goedere van een punt na die ander moet vervoer. Dit is ook gewild onder oorde om linne, hout, ens. te vervoer oor lang afstande. Met die ongelooflike hoë brondstof pryse kan hierdie elektriese voertuig ‘n groot aanwins wees vir enige besigheid.

Top Spoed: Afstand : Herlaai Tyd: Battery Tipe: Laai kapasiteit:

35 kmph 40 km Ongeveer 6 ure Lood suur pak 300 kg

DIE DRIEWIEL KARRETJIE IS ‘N KAN-NIE-DOOD!

URE SE PRET! IDEAAL VIR KINDERS 3 JAAR EN OUER!

ELEKTRIESE GO-KART VIR KINDERS!

R 22 500

Dienste en parte beskikbaar by:

www.

.com

INCL. VAT

Omdat hierdie karretjie elektries is, is hy baie stil en kan maklik in ‘n landgoed of dig geboude woongebied ry. Die karretjie bied ure se pret en help jong kinders met die ontwikkeling van hulle hand-oog koördinasie en maak hulle meer bewus van hulle omgewing.

Top Spoed: Afstand : Herlaai Tyd: Battery Tipe: Laai kapasiteit: KONTAK ONS: Bernard: 082 491 4894 Tiaan: 060 562 0314 info@etec.co.za

35 kmph 30 km Ongeveer 6 ure Lood suur pak 80 kg

www.etec.co.za ProAgri 262 – December 2021

Agri4all

SPECIALIST ROOFING SOLUTION PROVIDERS Residential, commercial, light industrial and industrial applications Manufacturer of lightweight steel roof trusses, portals, floor joists, solar structures and awnings Minimal waste | Environmentally friendly | Strong, durable yet lightweight | 100% Termite proof - no chemical treatments | Galvanised - no maintenance | Cost effective - low transport, labour and erection costs | On and offsite fabrication available | 38 mm purlins, 13 mm ceiling battens, and tie down brackets also supplied

PORTAL STRUCTURES Our lightweight, yet durable Portal Frame Structures are personalized to your specifications and is suitable for car ports, storage areas, factories, greenhouses and chicken/livestock pen.

SOLAR MOUNTING STRUCTURE Our Solar Mounting Structures are designed to ease the installation process and can be mounted on the ground or roof. We have a variety of standard designs that could be used in most scenarios.

BOLT-ON CONTAINER ROOF Our Bolt-on Container Roof system has been designed to clip on any 6 m or 12 m Container. The flexibility of design allows us to tailor the roof to suit your requirements, bring down the temperature inside of the container and provides protection against the elements South Africa: +27 (0) 12 808 0021 Botswana: +267 75 592 563 sales@ecotrussafrica.com 50

ProAgri 262 – December 2021

www.ecotrussafrica.com www.

.com

Agri4all

GELISENSIEËRDE GROOTHANDELAARS IN BRANDSTOFVERSPREIDING

Vinnige & Effektiewe Aflewering! 082-323-0695 winkelhaak@mweb.co.za nico@winkelhaak.co.za

www.winkelhaak.co.za Smeermiddels

www.

.com

Smeermiddels

Depots in: Mpumalanga, Vrystaat, Kwa-Zulu Natal, Gauteng, Limpopo & Noordwes.

ProAgri 262 – December 2021

Agri4all

PIC offer gilt products at any age between 10 weeks and 27 weeks to our customers.

TOP QUALITY

PIC CAMBOROUGH F1 GILTS

BOARS AND SEMEN AVAILABLE

PIC 800

PIC 337

Our PIC 800, PIC 337 and PIC 410 boar lines are available after physical and genetic evaluation and selection.

PIC 410

013 244 7024 l info@picrsa.co.za l www.picrsa.co.za

RumaX BJP Supplies

023 342 6070 52

ProAgri 262 – December 2021

www.rumax.co.za

VERVAARDIGER VAN: • Meganiese Snoeilemme • Voermengers • Misstrooiers • Hamermeule • Awegare • Kerwers • Pilmasjiene

Samuel Walters Straat 1, Worcester www.

.com

Agri4all

www.

.com

ProAgri 262 – December 2021

Agri4all

Festive Deals

free 3 pc set

TRADEquip

WATER PUMP PLIER

300MM METAL HACKSAW • Adjustable 920 22280

• Dipped Handles • 250mm 920 44280

5500

8900

RM A

N C E ¥ RE L IA

¥P

Y ILT

SA F E FE

APPR

BIL

OVED

AIA TY

¥ PE RF O RM A N C

E¥

YEAR WARRANTY

300MM COMBINATION SQUARE • Cast Iron Base 920 64042

8900

MAGNETIC TAPE MEASURES

• Strong Durable Blade

5m x 19mm 920 68100 8m x 25mm 920 68090

PURCHASE ANY OF THE PROMOTIONAL ITEMS FEATURED ON THIS PAGE AND ENTER THE LUCKY

WIN A: FRAGRAM 500W IMPACT DRILL

WIN!

DRAW TO

2900 3900 6900

3m x 16mm 920 68110

3 PC PLIER SET

• Dipped Handles 920 44180

14900

012 800 9600 | www.stewardsandlloyds.co.za 12 Gompou Street East Lynne, Pretoria

ProAgri 262 – December 2021

Prices include VAT and are valid 1 Dec 2021 - 31 Jan 2022. Stock availability may vary from branch to branch. E&OE. Actual items may differ from images shown. Lucky draw to take place end of promo. One per store. Decision is final. T&C’s apply.

www.

.com

Agri4all

www.

.com

ProAgri 262 – December 2021

Agri4all

Jasper Hewitt Cell: 082-773-7544 Email: jasper@rotrixafrica.co.za Andries Bothma Cell: 079-959-3356 Tel: 023-342-3438 Email: sales@rotrixafrica.co.za

Gauteng Tobie van den Heever Cell: 082-658-6054 Tel: +27(0)12-736-2121 /2103/2323 tobie@iunlimited.co.za

www.rotrixafrica.co.za

ProAgri 262 – December 2021

www.

.com

Agri4all

SLIM BEHEER VAN VLIEË

Onoortreflike gehalte en professionele diens - in Suid-Afrika geteel vir Suid Afrikaanse vlieë

HOE DIT WERK:

BISA BIED U:

• Vliegbeheer op die natuurlike manier. • Langtermyn ekonomiese voordele. • Minder chemiese besoedeling. • ‘n Bemarkingsvoordeel deur omgewingsvriendelike landbouproduksie.

Vliegparasiete (Muscidifurax raptor) word in ‘n insektarium geteel en is beskikbaar in pakkies van 5 000. Hierdie parasitiese wespes word gereeld by vliegbroeiplekke op die plaas losgelaat. Die volwasse wesp steek die papie van die vlieg, dood dit in die proses en lê eiers in die papie. Die eiers teer op die dooie vliegpapie en ontwikkel ‘n wespe. Die wespe broei binne 19-21 dae uit en begin dan die soektog na vliegpapies as voedsel en waarin hulle kan eiers lê.

BISA het agente landswyd. Vir meer inligting, kontak:

www.

.com

Arno Moore (PhD) Besturende direkteur 083 270 4866 arno@bioinsectsa.com

Helouise Rumbles Kantoor 083 566 4784 bisa@bioinsectsa.com

ProAgri 262 – December 2021

Agri4all

AUTHORISED DEALER

WE DELIVER! SUPPLIERS OF G.E.T TO FIT:

KOMATSU CATERPILLAR

ProAgri 262 – December 2021

NEW HOLLAND MASSEY FERGUSON

JCB TEREX

ESCO HYUNDAI

CASE LIEBHERR

BOFOR DAEWOO

H&L BUCYRUS

BOBCAT LIUGONG

www.

MTG KUBOTA

.com

Agri4all

Our competent team will plan, manage and execute any electrical project. Generators and solar installations available.

Or upgrade to a 5KWH INVERTER & 5.5KWH BATTERY MODULE

For only

RIncluding 34 VAT 500 &

RIncluding 49 VAT 900 &

Installation

Tel: 087 170 0642 l 072 347 3187

Installation

E-mail: admin@mtsecurity.co.za

www. mtsecurity.co.za

MARKET LEADER in supply, manufacturing, design and installation of FENCING MATERIALS OUR PRODUCTS • Galvanised Wire in Coils • Barbed Wire • Diamond Mesh / Chain Link • Welded Mesh • Hexagonal Wire Netting • Field Fence

• • • • • •

Razor Wire Roofing & Reinforcing Droppers & Standards Posts Gates Wholeview Panel Fencing

GREAT PRICES GREAT PRODUCTS GREAT SERVICE YOUR ONE STOP SHOP for fencing solutions

www.

.com

ProAgri 262 – December 2021

Agri4all

HIKMICRO OUTDOOR THERMAL SERIES Gryphon: pricing starts @ R41 155 incl.

Lynx: pricing starts @ R6 200 incl.

Panther: pricing starts @ R59 000 incl.

Owl: pricing starts @ R25 500 incl.

HeatseekIR Cell 072 341 9022 Email: info@heatseekir.com

Thunder Pro / Clip-on: pricing starts @ R19 900 incl.

Certified Thermography training and services are also available.

Detection distance of a 1,7 m buck Lynx series Up to 1 200 m

Owl series Up to 1 300 m

Ons het al die produkte in voorraad om aan jou troeteldiere se vereistes te voldoen.

Ons koop Graan l Koring l Sorghum l Mielies Hawer l Erte l Springmielies l Gars Kontak: Fareed by 082 370 8609 60

ProAgri 262 – December 2021

Panther series Laser range finder up to 600 m Thermal imaging up to 2 600 m

Gryphon series Laser range finder up to 600 m Thermal imaging up to 1 800 m

Thunder/ Thunder pro (clip-on and scope) - up to 2 600 m

Baal & Veehanteringstoerusting

Vervaardiger

van:

WILLA NOLTE 072 333 1051

Baallaaiers, Wolperse en Algemene Conveyors

WWW.KANNAINDUSTRIES.CO.ZA

021 010 0707

Samuel Walterstraat 1, Worcester

086 443 2720

willa@kannaindustries.co.za

www.

.com

Agri4all

Benodig ՚n ekstra hand?

E-POS: pcoperateurdienste@gmail.com KANTOOR: 063 521 8244 / SEL: 072 830 5174

www.

.com

ProAgri 262 – December 2021

Agri4all

Algar wishes you a

Blessed

Christma s &

WATER INGENIEURSWESE WAT JY KAN VERTROU Ons kyk terug na meer as 105 jaar se watertoevoer kennis en ervaring. Met ons erkende geskiedenis wat oor ‘n eeu se besigheid strek, het ons bekend geword as ‘n gerespekteerde handelsmerk wat slegs gehalte en betroubare produkte lewer.

New Year

Verskaffer van: • Watervoorsiening (boorgatpompe) • Watervloeiverbetering (drukpompe) • Verwerking en dreinering van water (dreineringspompe) • Bestuur en afvoer van afvalwater (rioolpompe) Tegniese bystand en advies sluit in: • • • • • •

Besproeiingsaanlegte Riooloordragte Sonkragontwerpe Watervoorsieningsontwerpe Elektrisiteitsbesparingsmetodes Ontwerp van brandbestrydingseenhede

Algar says thank you to every Farmer for your support throughout the year !

Vir meer inligting of om ‘n kwotasie vir ‘n projek te kry, kontak ons gerus by: Wes-Kaap: Tel: 021 875 5781 / Helu Park, Protea Weg, Klapmuts Gauteng: Tel: 011 452 4981 / Linbro Besigheidspark, 10 Starfield Weg, Sandton Verkope navrae: sales@elsumo.co Algemene navrae: info@elsumo.co Besoek gerus ons webtuiste by www.elsumo.co

4/19/2021 VDW Engineering Hennie

ProAgri_Ad_Elsumo 2021.indd 1

9:35:16 AM

072 901 4033

info@vdwengineering.co.za

YOUR ONE STOP FOR ALL CATTLE HANDLING EQUIPMENT

Bale rings

Scale

Mobile Crush and Neck Clamp

Working Station

Cattle Neck Clamp 62

*We deliver nationwide*

ProAgri 262 – December 2021

www.

.com

Agri4all

Myburgh Toerusting

Hoe kan ons jou help om makliker te sukkel? Plantervolmaak-Stelsel Promosie - R 95 500+btw

60 Kw trekker - 1 Operateur Onder 5 minute

Bol-'n-vlieg R 155+btw Begin Augustus vang

Rolmoer - R 110 000+btw Verhuring - R 1 100+btw per dag

50 kw trekker - 50 hektaar per dag Onder 2 liter diesel per hektaar

Kontoermaker - R 135 000+btw Verhuring - R 1 350+btw per dag

85 Kw trekker - Vaste raam Op die trekker se lift

Trekker forklift - Was R 37 000+btw - Nou R 30 000+btw Verander jou trekker in 'n "All terain Forklift" Tel 1 ton op met 60 kw 4x4

Baalroller - R 11 000+btw Rol jou bale meganies af vir jou beeste Sodat elkeen vreetspasie kan kry

082 417 0175 mybtoer@gmail.com www.mtoer.co.za

Experience a new luxury in camping...

FEEDER LEADERS Tyre buckets Bale feeders Feed troughs Enquire today about our water troughs

Stefan 072 255 0844

4 for R250 1.2 m R1 300 2 m R1 800 3 m R2 300 1 500 x 400 x 300 R700 2 000 x 400 x 300 R1 000 3 000 x 400 x 300 R1 500

Feed available for cattle, sheep and chickens

LICK BLOCKS Supplements for Success

Rental of 4x4 caravans and trailers, B license caravans and equipment

AVAILABLE AT ALZU FEEDS BRANCHES www.alzu.co.za 013 249 8900

www.

.com

ProAgri 262 – December 2021

Agri4all

GFX-750™ DISPLAY

Besoek

www.magi-clamp.com

vir meer inligting of beskou ons Youtube video’s om die Magi-Clamp in aksie te sien.

WIRE CLAMPING TOOL WIRE CLAMPING TOOL WIRE CLAMPING TOOL

Twee modelle beskikbaar:

Best for mainstream farming practices with moderate precision ag adoption, needing a range of accurate options, and simple to use spraying and spreading options. Compatible for any ISOBUS-ready tool.

Jumbo:

Gebruik enige tipe draad tot 4 mm

WIRE CL

Die enigste draadklemwerktuig wat

Deluxe:

KELLY TILLAGE SYSTEM The Kelly Tillage System is a robust, versatile machine, requiring very little servicing or spare parts. Designed by farmers, for farmers - the multi-use implement on the farm.

Enige draad diktes tot 2,5 mm

This robust mul -purpose clamping

robust mul clamping This robust mul-purpose -purpose clamping BESPAAR: This TYD EN GELD and binding isonly the only wire and binding tool istool the wire and binding tool is the only wire

clamping tool that clamping tool that is: clamping tool that is: is: Die bekroonde alles-in-een-draadklampmaker

FJDYNAMICS AUTO-STEERING KIT

•Easy Easy to use • •Easy to useuse to Ontwikkel en vervaardig om doeltreffend draadklampe op enige • U lises maximum strength • U lises maximum strength • U lises maximum strength plastiek of rubberpype te maak. •Uses Uses any type of up wire to 4mm • •Uses anyany type of wire toup 4mm type of wire up to 4mm • Maklik om te gebruik •Does Does not damage the wire • •Does notnot damage thethe wire damage wire • Gebruik maksimum sterkte •Cuts Cuts off wire ends • •nie Cuts off wire ends off wire ends • Beskadig die draad nie Hose clamp Hose clamp in in in Hose clamp •Carries Carries ame life me guarantee • •Carries aaflife guarantee a life me guarantee • Sny draadpunte less than less than 30 sec30 less than 30 secsec • Dra ՚n lewenslange waarborg • +27 Klampe in minder as 30 sekondes +27 (0)14 763 4131 | +27 (0)82 657 7560 +27 (0)14 763 4131 | +27 (0)82 657 7560 (0)14 763 4131 | +27 (0)82 657 7560

HANDS-FREE AND MORE PRODUCTIVE! Why you need the FJD Auto-steering Kit for agriculture work: • Affordable auto-steering solution • Increase in productivity • Easy to use CONTACT US: 063 777 2484 aj.ag.solutions@gmail.com

• Durable • Durable • Durable • Easy use • Easy to use • Easy to to use • All -in-one tool •-in-one All -in-one tool • All tool • Suitable wire thickness -14.2mm • Suitable wire thickness - 4.2mm • Suitable wire thickness 1 -14.2mm

LEVEL UP YOUR FARM OPERATION! - ROOTED IN PRECISION -

Nog opsoek na ՚n kersgeskenk?

FIND US ON FACEBOOK: AJ Agricultural Solutions

www.magi-clamp.com neels.grieshaber@gmail.com neels.grieshaber@gmail.com www.magi-clamp.com www.magi-clamp.com neels.grieshaber@gmail.com Bederf jou geliefde met ՚n Magi-Clamp TEL: 014-763-4131 / 082-657-7560 E-pos: neels.grieshaber@gmail.com

PLANTING THE SEEDS FOR SUCCESS We are expanding into Africa. Your business is not limited by borders, and neither is our coverage. With us, your message reaches thousands of farmers. South Africa, Zambia, Botswana, Namibia, Zimbabwe, Malawi, Tanzania, Mozambique, Angola, Kenya, Morocco, Cameroon, Senegal, Uganda, Ghana, Congo, Guinea, Liberia, Algeria, Tunisia, Libya, Egypt, Nigeria and Sudan.

For the best value in the industry, contact: Diane Grobler 082 555 6866 diane@proagri.co.za

ProAgri 262 – December 2021

www.agri4all.com

www.

.com

Agri4all

VERMEERDER JOU PLAAS SEEFFICIENCY MAXIMIZE YOUR FARM’S DOELTREFFENDHEID EN VOLHOUBAARHEID AND SUSTAINABILITY HET JY GEWEET DAT VALLEY NOU SONKRAGOPLOSSINGS VIR BOERE EN DID YOU KNOW THAT VALLEY NOW OFFERS SOLAR POWER FOR AGRIBUSINESS? LANDBOU-ONDERNEMINGS BIED? Valley presents Valmont Solar™ Solutions, advanced photovoltaic energy solution, efficiently converting the bied Valmont-sonkragoplossings aan,the diemost mees gevorderde fotovoltaïese energie-oplossing, sun’s rays intodoeltreffend clean, renewable electric power.elektriese krag omskakel. wat sonstrale in skoon, hernubare

Boldpropaganda.com.br

Our OnsServices Dienste Fotovoltaïese opwekking verspreide opwekking (netwerkgekoppelde), en grid-isolated Photovoltaic generationvir for distributed generation (grid-connected),hibriedehybrid and systems. netwerk-geïsoleerde stelsels. Pasgemaakte ingenieursprojekte enapproval toestemming toepaslike owerhede. Custom engineering projects and fromvan relevant authorities.

Consulting power plants optimizeresultate financialteresults. Konsultasie at by solar sonkragaanlegte omto finansiële optimaliseer. Valmont Solar™ installations with production monitoring and remote tracking. Valmont sonkraginstallasies met produksiemonitering en afstandopsporing.

Ourportefeulje Portfolio Ons IN SAMEWERKING MET DIE ELEKTRIESE NETWERK ELECTRIC GRID-CONNECTED

ONAFHANKLIK VAN DIE ELEKTRIESE NETWERK HYBRID OR ISOLATED

+ PV

EXCLUSIVE PV NETWERK GRID

+ + PV

+ GRID NETWERK

KRAGOPWEKKER GENERATOR

GENERATOR KRAGOPWEKKER

+ BATTERYE BATTERY

+ PV

+ GRID NETWERK

BATTERY BATTERYE

SAVE MORE SPAAR MEER

GENERATOR BATTERYE BATTERY KRAGOPWEKKER

VERHOOG INCREASEJOU YOUR EFFICIENCY DOELTREFFENDHEID

VALLEYIRRIGATION.COM.BR/SOLAR

www.

.com

VALMONT SONKRAGOPLOSSINGS™ ProAgri 262 – December 2021

Agri4all 66

ProAgri 262 – December 2021

www.

.com