ProAgri SA 264 by ProAgri

ProAgri tegnologie vir die boer technology for the farmer

John Deere: Veteraantegnikus se bloed bly groen

Bestuur baardknyp by mielies

No / Nr 264 ISSN 1042 - 1558

Gratis / Free

Verdedig jou oes teen bosvarke

Sojabone op die wenpad met www.agri4all.com www.proagri.co.za

www.proagri.co.za ProAgri South Africa 264

Jou optimale besproeiingsoplossing vir 2022

Daar is nie slegs één wenresep nie. By Agrico ontwerp ons ’n pasgemaakte besproeiingsoplossing om jou boerdery doelwitte te bereik. Ons gebruik die beste komponente en tegnologie, verskaf die regte stelsel vir jou situasie, en verseker sodoende die optimale gebruik van jou kapitaal, water en energie. Die Agrico-span is toegewyd aan jou behoeftes en altyd beskikbaar om jou te ondersteun.

www.agrico.co.za | +27 21 950 4111 | info@agrico.co.za 02

ProAgri Suid-Afrika 264

www.proagri.co.za

En toe

s u so

Op ons voorblad

dit!

k wonder op hoeveel plase is daar die afgelope maand eers gejuig, toe benoud geraak en toe maar net besef waar ՚n trekker vir twee weke lank nie kan loop nie, gaan daar ook nie geoes word nie. By hoeveel kombuistafels is daar gesê: “Ek weet ek moet dankbaar wees vir die reën, maar kan iemand nou net die kraan toedraai.” As boere is soveel dinge nie in ons hande nie. Aan die weer, markpryse, beleidsbepalings, staatskorrupsie en die verkeerde kêrel op wie jou dogter verlief raak kan jy nie veel doen nie. Wel, die kêrel kan jy darem nog probeer regruk, maar teen die res kan jy jouself maar net so ver as moontlik probeer verskans. Oesversekering is een van die dinge wat noodsaaklik geword het in die tyd van klimaatsverandering. Veelsydige boerderye met verskillende soorte gesaaides en diere kan help om risiko te versprei. Verskansing op kommoditeitsmarkte deur self graan te koop en verkoop kan beteken dat jou dood ook jou brood kan wees wanneer die pryse noodwendig styg as gevolg van tekorte. Vir groenteboere kan meer intensiewe boerderymetodes in tonnels en nethuise ՚n goeie bestuursmetode wees en nuwe kanale van bemarking wat in die tyd van

inperking ontstaan het, kan ondersteun en uitgebou word. Hoe korter die ketting tussen die boer en die verbruiker, hoe beter. Ek het so pas weer verneem van ՚n boer wat maar R24 vir ՚n boksie lietsjies op die mark kry. Dieselfde boksie word in die kettingwinkels vir R80 tot R100 verkoop. Met regstreekse verkope aan die publiek kon hy darem R50 behaal. Met sulke groot prysverskille in die tradisionele waardeketting, raak dit sowaar tyd om bietjie huis skoon te maak. Nog ՚n manier om deur die swaar tye te kom, is om so suksesvol as moontlik te boer en te verkoop in die tye wat dit goed gaan sodat daar ՚n neseier opgebou kan word. Tegnologie kan jou help en dit is waaroor ProAgri gaan. Lees en blaai deur op papier of aanlyn en onthou wat jy sien, want wat jy nie vandag nodig het nie gaan jy dalk oor ՚n paar maande soek. Alles wat ons publiseer bly altyd op ons webwerf beskikbaar. Gaan krap gerus op www.proagri. co.za of www.agri4all.com terwyl jy nou in elk geval nog nie in die lande kan kom nie! Boeregroete! Annemarie Bremner

Inhoudsopgawe / Contents Voorbladartikel 3. Zimmatic help om boerdery om te swaai Gewasproduksie 5. Baardknyp by mielies 7. Sypaadjietuine: ՚n Liefdestaak wat honger mense voed Hulpbronbestuur 11. AGRICO: Uieboer vind veelvoudige voordele 13. Agrobosbou: Beveg klimaatsverandering en voed die boer 15. Valley-besproeiing vat voor in Zambië

Meganisasie 18. Legendariese John Deere-tegnikus lê tuig neer ... 11 maar sy bloed bly groen 21. Farmers welcome the all new GEHL GBL-X-900 backhoe loader 23. ETGL expands and strengthens its presence in Southern Africa 25. Werkspoed, gehalte en digtheid: McHale V6 750 baler Vee en Wild 27. Winsgewende skaapboedery deel 5: Kondisiebepaling 41. Jag kan wildbedryf red 45. Beperk bosvarkskade só 46. www.proagri.co.za

Besproeiingsgrond is duur, water is skaars en tyd is kosbaar. Zimmatic maak die onmoontlike moontlik. Lees op bladsy 3 hoe Zimmatic-spilpunte ‘n boer se boerdery omgeswaai het.

ProAgri

Posbus 72707, Lynnwoodrif / Rossouwstraat 577 Die Wilgers, Pretoria 079-515-8708 www.proagri.co.za Copyright © 2022. All rights r eserved. No m aterial, text or photographs may be r eproduced, copied or in any other way transmitted without the written consent of the publisher. Opinions e xpressed are not n ecessarily those of the publisher or of the e ditor. We recognise all trademarks and logos as the sole property of their r espective o wners. ProAgri shall not be liable for any errors or for any actions in reliance thereon.

Business-to-business: Agriculture ABC

ProAgri Redakteur tydskrif en aanlyn Annemarie Bremner > 082-320-3642 annemarie@proagri.co.za Verslaggewers Bianca Henning > 082-326-2572 bianca@proagri.co.za Maryna Steyn > +27 82-261-9177 maryna@proagri.co.za Natasha Kruger > +27 81-736-4236 natasha@proagri.co.za Benine Ackermann > 073-105-6938 benine@proagri.co.za Bemarkingsbestuurder Diane Grobler > 082-555-6866 diane@proagri.co.za Bemarkers Xander Pieterse > 062-391-6507 xander@proagri.co.za Johan Swartz > 071-599-9417 johan@proagri.co.za Tiny Smith > 082-698-3353 tiny@proagri.co.za Janine Vermaak > 071-872-3059 janine@proagri.co.za Lelani Botha > +27 74-424-0055 lelani@proagri.co.za Kreatiewe bestuurder Christiaan Joubert > 072-419-3990 christiaan@proagri.co.za Uitleg en ontwerp Michelle Kruger & Lizelle Erasmus Kliëntverhoudingsbestuurder Carin Swartz > 084-233-0123 carin@proagri.co.za Navrae Engela Botha > 073-663-1234 engela@proagri.co.za Rekeninge Ronel Schluter > 084-088-0123 accounts@proagri.co.za Verspreiding en intekening Nita Volmer-van Zyl > 079-515-8708 nita@proagri.co.za Sakebestuurder George Grobler

ProAgri South Africa 264

HELLO ONLINE. GOODBYE DOWNTIME.

Shop online for parts and have your parts delivered at your doorstep or pick it up at your nearest dealer

*Terms and conditions apply. (Available at Participating Dealers: Mascor | Afgri | GWK | Senwes | JDI ) Shop online at https://parts.deere.africa I africa@johndeere.com JohnDeereAME 2

ProAgri Suid-Afrika 264

JohnDeere

JohnDeereAfrica www.proagri.co.za

Zimmatic help om boerdery om te swaai:

Spilpunte verdriedubbel plaas se waarde

deur Andrea van Wyk

oe byna sy hele plaas ՚n paar jaar gelede afgebrand het, het Pieter Bosch eers gedink dat sy hele lewe inmekaar getuimel het. ՚n Vriend het een oggend by hom stilgehou terwyl hy na die swart verbrande lande gekyk het, en gevra: “Oom, gaan ons plant?” Op daardie oomblik het alles vir dié boer van Lydenburg verander, met die hulp van twee Zimmatic-spilpunte. Pieter, van die boerdery Pitcor, het aanvanklik intensief met beeste en skape geboer. In 2019 het die plaas byna heeltemal afgebrand. “Ons sestig beeste het op ՚n stukkie grond van 2 hektaar gestaan. Verder was alles weg. Dit was seker die laagste punt van my lewe. Alles was pikswart, van die drade tot die droppers. Sowat 60 hektaar veld was net weg. Dis toe ek en my vriend besluit om te begin plant.” Vandag plant Pieter verskeie gewasse, onder meer koring, sojabone en witbone, en hou steeds ՚n paar Bonsmara-beeste en Dormer-skape aan. Twee getroue 7500P Zimmaticspilpunte het hom gehelp om te kom tot waar hy vandag ՚n goeie inkomste met dié gewasse verdien. In Augustus 2020 het Pieter besluit om ՚n spilpunt op te rig nadat hy ՚n bloutjie geloop het met ՚n poging om kool aan te plant. Hy het besef dat ՚n

Gelukkige sojabone maak ՚n boer gelukkig, sê Pieter Bosch van Lydenburg — en dit is alles te danke aan Zimmatic-besproeiing. www.proagri.co.za

spilpunt die enigste uitweg is om suksesvol met sy gewasse voort te boer. “Ons het lank gesoek en rondgebel. Dit was moeilik, want sommige van die verkopers wou deposito’s van honderdeduisende rande hê. Waar krap jy dit nou uit? Ek was moedeloos. Tóé lees ek ՚n advertensie van Zimmatic raak.” Skaars ՚n maand nadat Pieter besluit het om ՚n spilpunt te koop, word die splinternuwe Zimmatic-spilpunt op sy plaas afgelewer. Daardie middag 16:00 het ՚n span op sy plaas aangekom en die volgende middag 14:00 het hulle vertrek. “Die spilpunt was opgeslaan en alles was reg en gereed. Dit is omdat Lindsay die pad saam met Wesbank geneem het, wat geen deposito van boere eis nie. Dit het absoluut die deure vir my oopgemaak.” Nadat hy ՚n suksesvolle lopie met sowel witbone as koring ervaar het, het Pieter in Desember 2021 ՚n tweede spilpunt aangeskaf. “՚n Spilpunt is ՚n vorm van versekering. Ek kan koring plant, maar hoe verseker ek dit? Ek moet kan

Pieter Bosch by sy Zimmatic beheerkas.

verseker dat ek dit kan natmaak. Dit is hoekom ek die tweede spilpunt opgerig het. Nou kan ek twee oeste per jaar afhaal; in die somer en in die winter,” sê Pieter. Altesaam dertig hektaar grond op sy plaas word nou suksesvol besproei. Elkeen van die spilpunte bestaan uit drie torings en die tweede spilpunt is verskuifbaar sodat twee sirkels daarmee besproei kan word. Volgens hom het die twee spilpunte sy plaas se waarde verdriedubbel. Pieter sê die spilpunte se sprinkelaars is hoogs doeltreffend. “Die spuite gooi hulle water perfek. Dit gooi nie fyn mis wat die wind wegwaai of wat verdamp nie en daar is min slytasie op die spuite self, wat beteken dat minder onderhoud vereis word.” Behalwe vir die spilpunte se getroue diens, is Pieter uiters beïndruk met Lindsay se uitmuntende diens en toewyding tot sy boerdery. Toe hy navorsing oor verskillende spilpunte op die mark gedoen het, het sommige ander verskaffers nie eens uitgekom na sy plaas om vir hom raad te gee nie. “Toe ek met Lindsay kontak maak, het ՚n verteenwoordiger onmiddellik by my uitgekom en begin meet in die lande. Hy het my gehelp om te bepaal waar die spilpunt geplaas moet word en vier weke later was die spilpunt hier.” Nóg ՚n voordeel is dat Pieter onderdele vir die spilpunte teen bekostigbare pryse kan koop by die plaaslike Obaro-tak in Lydenburg. Lindsay se verteenwoordigers kontak hom ook gereeld om te hoor of hy nog tevrede is met sy spilpunte. “Nee, wraggies. Dís mos diens vir jou. Ek is net te bly dat ek by dié spannetjie uitgekom het met hulle besonderse diens en produkte,” sê Pieter. Op die vraag oor hoe sy boerdery verander het vandat hy Zimmatic se spilpunte aangeskaf het, glimlag Pieter tevrede. “My boerdery het handomkeer verander. Van veeboerdery af het dit my gevat na gewasse. Dit het alles totaal en al verander. Ek het eers gras gesny, gebaal en verkoop, dan kry ek op twintig hektaar nie eens dieselfde wins oor ՚n tydperk van drie jaar, as wat ek in een seisoen onder ՚n spilpunt afhaal nie.” Vir meer inligting, stuur ՚n e-pos na Lourens Janse van Rensburg by Lourens.jansevanrensburg@lindsay.com of +27 (66) 011-2280. Kontak Henning Crous by Henning.Crous@lindsayafrica. co.za of +27 (71) 673-9718. Besoek www.lindsay.com om jou naaste handelaar te vind. ProAgri South Africa 264

Voorbladartikel

Die 7500P Zimmatic-spilpunt op Pieter Bosch se plaas verseker dat die sojabone genoeg water kry om geil en gesond te groei.

LANDBOU TOT DIE MAG PIONEER Ons toewyding om landbou-oplossings te vind wat opbrengste kan verbeter en produktiwiteit kan verhoog, bly die hoeksteen van ons besigheid - vir boere regoor die wêreld.

pioneer.com/za info.rsa@pioneer.com

ProAgri Suid-Afrika 264

www.proagri.co.za

(“silkjamming”)

deur Roelof le Roux, landboukundige

aardvorming en bestuiwing is van kritieke belang by pitvorming van mielies. Elke bestuifde baard kan ՚n pit by die opbrengs voeg, maar ՚n onbestuifde baard is ՚n verlore pit. Enige hindernis vir die bestuiwingsproses het dus ՚n baie regstreekse impak op die opbrengs. Hindernisse in die weg van suksesvolle baardvorming en bestuiwing sluit die weer, insekte en kultivars self in. Droogte is ՚n algemene weerprobleem, en afvreet van baard deur insekte kom jaarliks voor. ՚n Minder algemene, maar nietemin ernstige probleem wat voortspruit uit ՚n kombinasie tussen klimaat en kultivar, is baardknyp wat jaarliks voorkom in veral die kouer produksiegebiede van ons land. Baardknyp kom voor wanneer baard aan die bopunt van ՚n ontwikkelende kop wil verskyn, maar dit verhoed word en vervolgens aanhou groei en sodoende ‘opbol’ binne die blaarskede. Bestuiwing kan gedeeltelik beperk of algeheel verhoed word wanneer dit voorkom, soos in Figuur 1 gesien kan word. Bestuiwingsproses by mielies Die baard wat aan die pitte aan die basis van die stronk vasgeheg is, kom eerste te voorskyn aan die punt van die kop. Hierdie baard word dus eerste bestuif en daarna volg die res van die baard tot die laaste baard wat naby die bopunt van die kop vasgeheg is te voorskyn kom en bestuif word. Baard verskyn aan die punt van die kop soos in Figuur 3 gesien kan word. Dit gebeur oor ՚n hele paar dae, maar wissel in die orde van 7 tot 10 dae. Die proses van stuifmeelstorting gebeur gewoonlik gelyktydig met baardverskyning. Indien ՚n baard verskyn en stuifmeel val daarop, groei die stuifmeelkorrel in die buis afwaarts tot in die saadknoppie, waar bevrugting plaasvind.

Figuur 1: Druk die blaarskede aan die voorkant met jou vingers om te voel of dit tot voor bestuif het. ՚n Klomp baard wat gekoek uitspring as die kop oopgemaak word, dui op baardknyp wat voorgekom het. www.proagri.co.za

Figuur 2: Gedissekteerde ontwikkelende kop, wat aandui dat die langer baard uit die basis van die kop voorkom en daarom eerste bestuif sal word.

Waarom juis die baard aan die punt van die kop meer benadeel word in tye van baardknyp Terwyl baard wat van die basis kom groei en verleng en by die punt van die blaarskede uitkom, raak die opening waar die volgende baarde moet uitkom nouer namate meer baard daarby wil uitgroei. Dit verklaar waarom die laaste baard wat aan die voorpunt van die kop vasgeheg is, die meeste geraak word sodat hulle pitte swakker bestuif word. Bestuur van “baardknyp” Baardknyp word beste bestuur deur kultivarkeuse, asook plantdatum en kultivargroeilengte so te selekteer dat jou risiko’s verspreid is. Kultivars moet ook nie onnodig geëtiketteer word as kultivars wat meer baardknyp kry nie, omdat dit ՚n baie sporadiese verskynsel is en klimaatsfaktore ՚n groot rol in die voorkoms daarvan speel.

Figuur 3: Baard besig om deur die blaarskede te breek en verder te verleng. Klimaat- en kultivarfaktore wat bestuiwing beïnvloed Baardknyp word gekenmerk deurdat dit veral voorkom tydens tye van koeler weer wanneer baardverlenging en normale seldeling vertraag word. Kenners beweer dat dit veral koeler nagte is wat meer bydra tot die voorkoms hiervan. Hier kom ook baie kultivarverskille na vore. Veral kultivars wat meer geneig is om ՚n baie meer toe en stywe blaarskede om die kop te hê, is tydens sulke tye baie meer geneig om te sukkel om al die baard binne die normale tydperk by die punt van die blaarskede uit te kry. Dit kan hier baie duidelik in Figuur 4 en Figuur 5 gesien word. Kopblaarskedes kan tydelik ՚n versperring vir groeiende baard wees Tydens die aktiewe groeifase van die baard kan koel nagte waarna ons verwys het die groei in so ՚n mate stuit dat baard ook nie so vinnig verleng nie. Baard begin dan effens groeikrag verloor en omdat sekere kultivars dan juis hulle blaarskede vaster teen die kop vastrek, begin die baard sukkel om deur die blaarskede te groei. Die baard begin dan weer afwaarts terug na die basis van die kop groei, siende dat dit die pad van minste weerstand is, maar daar kan geen stuifmeel die baard bereik nie.

Figuur 4: Baard besig om normaalweg deur die blaarskede te breek.

Figuur 5: Baard sukkel om deur die blaarskede te breek. Enkele baarde kom tog deur en vertoon kreukelagtig soos wat dit binne die blaarskede vasgevang was. Bronverwysing Nielsen, R.L. 2000. Scrambled silks, anyone? Corny News Network, Agronomy Dept., Purdue University. West Lafayette, IN. www.agry.purdue.edu/ext/corn/ news/articles.00/SilkBalling-0718. html ProAgri South Africa 264

Gewasproduksie

Baardknyp by mielies

Gewasproduksie 6

ProAgri Suid-Afrika 264

www.proagri.co.za

Gewasproduksie

Sypaadjietuine: ‘n Liefdestaak wat honger mense voed N

ie almal woon op plase nie, maar ՚n mens het nie groot stukke grond nodig om kos te verbou nie. ՚n Sypaadjie in ՚n voorstedelike woonbuurt is al ՚n begin.

Ghalema Easton en Tawhid Denton, haar eggenoot, het met die aanvang van die Covid19-inperking in 2020 'n sypaadjietuin in die suidelike voorstede van Kaapstad aangelê om vars groente te verskaf aan enigiemand in die buurt wat honger ly. Tisha Steyn het met Ghalema gesels. www.proagri.co.za

Ghalema Easton en Tawhid Denton het die eerste sypaadjietuin in Dieprivier in Kaapstad begin en vandag is daar altesaam tien tuine wat liefde vir die medemens in aksie is. Agt van die tuine is deur inwoners op sypaadjies in die voorstede Dieprivier en Plumstead aangelê, terwyl daar nog een by St Michael’s Child and Youth Care Centre en een by die Victoria Hospitaal in Wynberg is. Ghalema en Tawhid maak nie van vandag af tuin nie – dit kom al ՚n lang pad. “Ons eet al die afgelope twaalf jaar groente uit ons eie tuin,” vertel die vrou met stralende lewenslus. “Ons het deurentyd familie en vriende aangemoedig om ook hulle eie kos te kweek.” Ghalema sê: “Ek wou al die jare vrugtebome op die sypaadjie plant, maar was bang die munisipaliteit gaan dit uithaal. Ek het op my Facebookblad, Creating Eden, video’tjies en wenke vir ՚n huistuin en die oes van saad begin om mense aan te moedig om hulle eie groente te plant in plaas daarvan om yslike grasperke te probeer onderhou. Jy weet, om selfonderhoudend te wees ... “Toe die Covid-pandemie losbars kon

ek in my kinders se oë sien dat hulle bang is vir die gebrek aan inkomste om hulle kinders mee te onderhou. Dit het ons laat besef dat baie mense hulle inkomste weens die inperking kan verloor en dat hulle nie hulle kinders sal kan voed nie. Omdat ons al lank gekookte maaltye aan mense wat swaarkry verskaf, het die gedagte daaraan dat mense hulle tuistes kan verloor en honger ly, soos ՚n kanker aan my gevreet. “Gedurende die eerste maand na die aankondiging van die inperking, het ek een aand vir Tawhid gesê ons moet dadelik begin vrugtebome plant. Toe ons die volgende oggend by die huis uitstap, het ՚n spookdorp buite op ons gewag: geen verkeer in die gewoonlik besige straat nie, geen mens in sig nie. ProAgri South Africa 264

Gewasproduksie ՚n Kennisgewing verklaar dat die groente gereed is om te oes.

Gesonde grond lei tot gesonde groente.

So ՚n tuintjie is inderdaad die eerste tree na voedselsekerheid, al is dit op ՚n piepklein skaal.

՚n Sypaadjietuin het ook ՚n afrikanerblommetjie nodig om die peste van die kosplante af weg te hou. Ons was die enigste twee buite en het gevoel as ons dan nou in hegtenis geneem moet word omdat ons op straat is, dan is dit ook maar reg so ... “Ons het sewe vrugteboompies, met stink-afrikaners tussen-in om die goggas weg te hou, geplant. Ons het onderneem om ons nuwe tuintjie ՚n maand lank kans te gee om te sien of die munisipaliteit dit verwyder voor ons dit verder uitbrei. Na ՚n maand was die tuintjie steeds daar en ons het ՚n groente-beddinkie geplant, en toe nog een, tot by die hoek ... “Tina, wat verder af in die straat woon, het een oggend voor my huis stilgehou en opgewonde gevra dat ek ook op haar sypaadjie ՚n tuin kom aanlê — en die sypaadjietuine is net daar gebore: My droom het uiteindelik vlerke gekry en ek is nederig dankbaar vir die ondersteuning van familie, vriende en bure.” Toestemming Volgens haar het ՚n mens nie toestemming van die Kaapstad-munisipaliteit nodig om ՚n sypaadjietuin aan te lê nie. “Ons raadslid het by ons aangesluit en gesê solank as wat ons sowat ՚n meter vir voetgangers toelaat, kan ons voortgaan met ՚n tuintjie op ՚n stuk nuttelose openbare grond. Die regering is baie bewus daarvan dat hongersnood mense in die gesig staar en kan onmoontlik nie almal van voedsel voorsien nie. Om die waarheid te sê, hulle moedig mense aan om kos in openbare ruimtes te plant waar almal toegang daartoe kan hê ...”

Tawhid Denton en Ghalema Easton van Dieprivier in Kaapstad het met die aanvang van die Covid-19-pandemie begin sypaadjietuine maak. 8

ProAgri Suid-Afrika 264

Saad Ghalema en Tawhid is albei pensioenarisse wat met oorgawe hulle dienste gratis aanbied. Die ander spanlede is twee werkers, Martin en Bedel, wat www.proagri.co.za

Riglyne vir grondvoorbereiding: • grawe die sandgrond sowat ՚n halfmeter diep uit ; • plaas ՚n dik laag perdemis in die gat; • sif die sand om gras en klippe te verwyder en meng die sand met ՚n klompie ligte kompos en organiese materiaal soos vrugte- en groente-

•

• •

reste, skille, teesakkies, koffiemoer en erdwurmmis of -tee; plaas die gekomposteerde sandgrond bo-op die laag perdemis en pak nog perdemis om die rand van die verhewe bedding; wanneer die bedding water gegee word, stel die mis, wat as deklaag dien, minerale vry om die grond te voed; plant die plantjies; en gee genoeg water.

Saad “Ons oes al jare lank ons eie plante se saad en het altyd ՚n goeie klompie saad in voorraad om gratis uit te deel. Voor daar met ՚n nuwe sypaadjietuin begin word, plaas ons die nuwe adres op die webtuiste en dis wonderbaarlik hoe almal in die omgewing op die dag wanneer die eerste sooi gespit word, saad of plantjies bydra. “Soms gee mense net die saad of plantjies af, maar dikwels bly hulle om

Hierdie huiseienaar het ՚n raamwerk van riete opgerig vir rankgroente.

Die huiseienaar het ՚n waterpyp vir besproeiing deur sy tuinmuur aangelê.

Die pampoenplant stuur sy ranke tussen die beddings deur. www.proagri.co.za

՚n Sypaadjietuin langs ՚n besige straat in ՚n voorstad in Kaapstad.

te help met die grondvoorbereiding en plantproses! Dis werklik wonderlik om te sien hoe die sypaadjietuine die gemeenskap weer saambring en hoe hulle vir mekaar omgee. Daar is ՚n verstandhouding dat elke nuwe eienaar van ՚n sypaadjietuin saad oes en aan die volgende een verskaf.” Water Die gemiddelde sypaadjietuin is tussen tien en twintig meter lank en verg sowat 100 liter water per dag gedurende die eerste maand. Die water help om die organiese materiaal in die grond af te breek. Daarna word plastiek-koeldrankbottels met gaatjies in strategies geplaas om goedkoop drupbesproeiing te verskaf. Die koste van die water kom uit die eienaar van die sypaadjietuin se sak. “Wanneer ons ՚n potensiële nuwe tuin besoek is die eerste vraag of die huiseienaar ՚n boorgat, watertenks vir reënwater of 25 liter-kanne vir gryswater het, wat gratis by munisipale punte verskaf word.” By ՚n tuin in Dieprivier het die huiseienaar ՚n gat in die tuinmuur geboor om ՚n waterpyp aan te lê. “Ons eksperimenteer met drupbesproeiing wat water bespaar,” sê Ghalema. “Ons verfyn nog die proses, maar indien dit werk, sal ons al die eienaars help om dit in hul sypaadjietuine aan te bring.” Vir wie is die kos bedoel? “Die doel van die tuine is om kos te verskaf aan enigiemand wat dit nodig het, hetsy die bure langsaan of oorkant die straat, bejaarde bure wat nie by ՚n winkel kan uitkom nie, werkers wat op pad stasie toe is om die trein werk toe te haal, sekuriteitspersoneel op hulle fietse, haweloses wat van deur tot deur bedel vir ietsie om te eet — met ander woorde, enigiemand wat by die tuin verbyloop en kos nodig het.” Klein kennisgewings op stukkies hout of klippe dui aan watter groente gereed is om te oes. “Ons het nog nooit enigiemand gehad wat die tuin moedswillig verniel nie; dit verander eerder ՚n aggressiewe gemoed in ՚n dankbare siel... “Ons is ons lewe lank mense wat vir ander omgee. Dis vir ons tweede natuur om mense te help voed met liefde. Ons sit maar net voort wat mense al eeue lank doen: plant saad, kweek kos en deel uit aan diegene wat dit nodig het — dit is so eenvoudig. As almal met ՚n omgee-hart gee, sal niemand honger ly nie — al wat nodig is, is om ‘ek’ en ‘myne’ te verander in ‘ons’ en ‘ons s’n’!”

Enigiemand wat ՚n sypaadjietuin wil aanlê, kan Ghalema kontak op die Facebook-blad @seedtofreefood Creating EDEN.

ProAgri South Africa 264

Gewasproduksie

deur die eienaars van die huise wat die tuine aanlê, betaal word om te help. “Ons verskaf plantjies en saad uit ons eie groentetuin,” vertel Ghalema. “Huis-eienaars wat sypaadjietuine aanlê, kan ook hul eie plantjies verskaf. Ons kry gewoonlik gratis perdemis van ՚n veilige hawe vir perde by Noordhoek, wat ons in die sandgrond inwerk. Ons gaan haal die mis vir bejaarde huiseienaars wat dit nie self kan doen nie. Die onderhoud van die tuintjie is die huiseienaars se verantwoordelikheid, maar almal staan mekaar by en gee raad. Ons besoek elke twee weke al die tuine om te kyk of iemand hulp nodig het.”

SOLITAIR VERSATILE FOR UNIVERSAL APPLICATIONS

The Solitair series offers farmers a range of tailor-made solutions: with working widths between three and twelve metres, mounted rigid and folding versions and even a semimounted folding range, the Solitair can be used in a very wide range of conditions, either in stand-alone operation or in combination with soil cultivation implements. Benefit from its numerous advantages:  Solitronic for control and monitoring of all major seeding functions  Versatile combinations with compact disc harrows, cultivators, rotary harrows and seedbed combinations  Precise transverse distribution with seed distributors directly above the coulter bar  Seed pipe or distributor monitoring for utmost safety in operation

lemken.com

ProAgri Suid-Afrika 264

www.proagri.co.za

Uieboer vind veelvoudige voordele

deur Bianca Henning

dring dieper in die grond in en die grond verdig minder.”

LEPA = lae-energiepresisietoediening

Andries brei uit oor die voordele wat hy met LEPA-besproeiing ervaar het:

Hoër opbrengs

“Al die lande het ՚n toename in opbrengs getoon, asook meer eenvormigheid en egaligheid oor die hele land.”

Waterbesparing

Agrico se LEPA-besproeiingstelsel beteken die mees doeltreffende besproeiing teen die laagste koste, soos hierdie pragtige uieland getuig.

indingryke hernuwing is noodsaaklik in vandag se landboubedryf. Die sektor staar tans reuse uitdagings in die gesig: stygende aanvangskostes, ՚n tekort aan arbeid, veranderings in verbruikersvoorkeure ten opsigte van deursigtigheid en volhoubaarheid, net om ՚n paar te noem. Andries Groothof, die derde-generasie boer van Adaja Boerdery naby Settlers op die Springbokvlakte, glo vas die sleutel tot sukses is om te blom waar jy geplant is. Hy boer met uie, saadmielies, suikerbone en beeste waarvoor hy weiding onder besproeiing het. Na teëspoed met ՚n besproeiingspomp op die plaas, moes Andries ՚n alternatiewe oplossing vind om sy ui-saailinge te red. Hy het die naaste Agrico verteenwoordiger, Theo van Staden van Nylstroom, genader om te help. Theo se raad was om ՚n LEPAbesproeiingstelsel te installeer. LEPA (lae-energiepresisietoediening) is ՚n aanpassing van die gewone sproeiersamestelling van ՚n spilpunt of lineêre stelsel. ՚n LEPA-pakket plaas die water nader aan die grondoppervlakte om verdamping en waterverlies deur wind drasties te verminder. Omdat LEPA-sproeiers teen ՚n lae druk werk, bespaar dit ook elektrisiteit.

Andries Groothof van Adaja Boerdery naby Settlers op die Springbokvlakte saam met sy seuns Juan, Eben en Michal tussen die pronkuie onder LEPA-besproeiing van Agrico. www.proagri.co.za

“LEPA-besproeiingstelsels is doeltreffend om water binne die grondprofiel te plaas. Met die kleigrond op die plaas werk LEPA-spuite beter omdat dit nie mis vorm soos ander tradisionele spuite nie. Ons bespaar ongeveer 30 persent op water en elektrisiteit. In die hitte van die somer, gedurende die oesseisoen, is dit duidelik dat ons die regte hoeveelheid water op die gewasse kry.”

Minder onderhoud

LEPA-besproeiing verminder verdamping en wegdrywing deur wind dramaties om sowat 30 persent op water en energie te bespaar. Navorsing en produsente bevind dat daar deur LEPA-besproeiing minstens 20 persent meer water die grond bereik teenoor tradisionele spuite. Die lae druk waarby LEPA-spuite opereer, tussen 0,41 bar (6 psi) en 0,07 bar (10 psi), sorg ook dat die druppels sagkens van 300 tot 1 000 millimeter bo die grond gelewer word om waterverlies deur wind en verdamping te beperk. “Doeltreffende watertoediening is noodsaaklik in ons boerdery,” sê Andries. “Voor ons LEPA gebruik het, kon jy sien hoe die wind by die meeste van die spilpunte die water verwaai. Ek het selfs afvoerwater gekry teen die buitespanne van sommige spilpunte. Nou bereik ek meer eenvormige waterplasing, wat my opbrengs verhoog en die waterverbruik verminder.” LEPA-spuite help nie net om meer water in die grond te kry nie, maar help ook dat die soute dieper in die grond intrek. “՚n Dieper bron van beskikbare water moedig saailinge aan om vroeër te ontkiem,” voeg Andries by. Die LEPA-spuite is geskik vir sowel hoë- as laeprofielgewasse. “Die grond onder LEPA-besproeiing lyk sagter,” sê Andries. “As jy jou vingers in die grond druk, dan voel jy dis vogtig; water

“Die algehele onderhoud van die sproeiers is eenvoudig. Af en toe verstop een, maar dit is redelik maklik om dit te bemerk en reg te stel.” Die Agrico-span wat die naaste aan Andries is, is geleë in Nylstroom. Theo van Staden van die Agrico-tak in Nylstroom is altyd beskikbaar wanneer Andries hom benodig. “In die 15 jaar wat ek ՚n Agricokliënt is, het ek nog nooit slegte diens beleef nie. Dit is ՚n jong, dinamiese span wat altyd gewillig is om te help. Die vinnige en akkurate diens en hulp wat hulle verleen, stel my in staat om beter bestuursbesluite vir my plaas te neem,” verklaar Andries. Die afgelope drie jaar het Agrico 570 spilpunttorings opgegradeer met LEPA-spuite. Meer as 50 persent hiervan word gebruik in die verbouing van aartappels.

Om meer uit te vind oor wat Agrico se LEPA-besproeiing jou plaas kan bied, kontak hulle by +27 (0)83-455-5423 of +27 (0)21-950-4111. Stuur ook ‘n e-pos aan sales@agrico.co.za, of besoek hulle webtuiste by www.agrico.co.za. ProAgri South Africa 264

Hulpbronbestuur

LEPA-besproeiing van AGRICO:

Hulpbronbestuur

KEEP YOUR MACHINE MOVING.

Our alternative parts are specifically available for your older models ensuring the John Deere experience is maintained over their whole life cycle.

John Deere alternative through *Terms and conditions apply. (Available at https://www.deere.africa/en/) https://www.deere.africa/en/ I africa@johndeere.com I Customer care: 0800 983 821 JohnDeereAME 12

ProAgri Suid-Afrika 264

JohnDeere

JohnDeereAfrica www.proagri.co.za

Hulpbronbestuur

Agrobosbou:

deur Maryna Steyn

Beveg klimaatsverandering en voed die boer

limaatsverandering is warm op almal se lippe, en nog meer so na die onlangse 2021-Klimaatsveranderingberaad (COP26) van die Verenigde Nasies. Arm lande is veral meer kwesbaar vir klimaatsverandering se nagevolge, soos ՚n afname in grondvrugbaarheid en ՚n toename in ontbossing en verwoestyning. Hoewel kommersiële boere die nagevolge langer kan afweer as die kleinboer, ly hulle saam daaronder. Maar agrobosbou het moontlik die oplossing. Agrobosbou betrek bome by algemene landboubedrywighede om die simptome van klimaatsverandering te bekamp en só die bio-ekonomie te stimuleer en voedselsekerheid te verseker. Voorbeelde hiervan is om te boer op woudrande of binne-in woude, asook om bome tussen gewasse te plant. Agrobosbou dra by tot omgewingsbewaring, volhoubare houtproduksie en ՚n toename in boomgewasse wat sowel die behoeftes van boere as die mark vervul. Die aanplant van bome dra by tot grondverryking en die bewaring van biodiversiteit. Verder vang die blare koolstofdioksied op in die lug (koolstofbeslaglegging) en terselfdertyd plaas die wortels van sekere bome belangrike voedingstowwe (stikstofbinding) terug in die grond sodat gewasse sterker en beter kan groei. Die boomwortels trek ook water van diep onder in die grond na die grondoppervlakte sodat ander plante soos gras kan groei en die grond bedek. Deur bladwisseling lewer elke boom organiese materiaal wat gesonde leemgrond help vorm. Wanneer die blare op die grond val, is dit nie net ՚n bron van voedingstowwe nie, maar ook grondbedekking wat die bolaag vogtig hou. Gesonde wortels hou die grond bymekaar en verhoed erosie en modderstortings gedurende vloede. www.proagri.co.za

Die boer vind baat by agrobosbou deurdat dit help om aardverwarming te verminder en so droogtes en onvoorspelbare reënvalpatrone help verlig. Deur meer bome op sy plaas aan te plant, brei die boer die biodiversiteit van sy landboubedrywighede uit omdat die bome ook ՚n oes lewer. Bome wat aangeplant word vir houtproduksie kan gebruik word vir boumateriaal of as brandstof. Bome kan ook geplant word om ՚n bykomende oes van vrugte, neute, palmolie, kakao of koffiebone te lewer. Bome dien ook as voer in droë maande wanneer weiding karig is en hulle skaduwee bied skuiling teen die hitte wanneer die son warm brand. Om ՚n boom te plant vereis egter geduld omdat dit sorg en hulpbronne verg om dit te laat groei totdat jy die spreekwoordelike vrugte daarvan kan pluk. Daarom moet enigiemand wat agrobosbou wil beoefen ՚n langtermyningesteldheid hê. Dit beteken ook dat boere hulle kennis moet uitbrei na boomsorg om te verstaan watter bome waar aangeplant kan word, hoe dit versorg moet word, op watter manier dit geoes en bemark word en waarvoor die produk alles gebruik kan word; ՚n mens moet tog slim en winsgewend boer! Agrobosbou het reeds sy staal in verskeie dele van Suidelike Afrika gewys. In Malawi het die aanplant van bome naby gewasse of weiding ՚n positiewe impak gehad. Die bome verskaf organiese materiaal aan die grond, skaduwee vir jong plante, voer vir vee en vuurmaakhout vir boere. In die noordelike dele van die RSA het die aanplant van houtagtige meerjariges aangetoon dat die praktyk minimale grondversteuring aanmoedig, grondbedekking vermeerder en agrobiodiversiteit uitbrei. Mosambiek se Gorongosa-koolstofbeslagleggingsprojek het sowel voedsel as inkomste gegenereer deur veselperske- (Mangifera indica l.) en

Agrobosbou sluit bedrywighede in soos bome langs gewasse plant, of om binne-in woude en teen woudrande te boer. (Foto: Pixabay) kasjoeneut- (Anacardium occidentale l.) -boorde aan te plant, asook houtwerke te skep met lebbekbome (Albizia lebbeck (l.) Benth.). Tesame daarmee het agrobosbou ook die vervaardiging van houtskool ՚n hupstoot gegee deur die aanplant van Oos-Afrikaanse mahonie (Khaya nyasica (Welw.) C.DC.) en grondvrugbaarheid is verbeter met anabome (Faidherbia). Die grootste probleem met die instelling van agrobosbou op plase is dat boere ook toegang tot bykomende hulpbronne soos saad of saailinge sal moet verkry. Hulle kennis en vaardighede rondom boomsorg moet ook aangevul word – iets wat moeilik is in afgeleë en arm gemeenskappe. Bome is noodsaaklik vir die ekostelsel en lewer grondliggende produkte en oeste aan sowel landelike as stedelike gebiede. Hierdie houtreuse bied beskerming en belangrike voedingstowwe vir die mense, diere en plante in die bome se onmiddellike omgewing. Miskien is dit tyd om bome deel van jou boerdery te maak?

Bronne: https://allafrica.com/stories/202111160511.html https://www.intechopen.com/ chapters/75172 file:///C:/Users/proag/Downloads/ ASAPglobalchangeposterresearchgate.pdf https://www.worldagroforestry.org/about/agroforestry2?kid=342

ProAgri South Africa 264

Kuilvoer Seil Silage Film

Silo Sak Silo Bag

Hulpbronbestuur

Baal Omhulsel Fodder Wrap

Vloed Besproeiing Flood Irrigation

Dam Voerings Dam Linings

Klein Tonnels Mini Tunnels

Tornado Baal Net Tornado Bale Net

Kuilvoer Seil Silage Film

Landbou plastiek : Agricultural plastics www.gundleapi.co.za These products are available here Hidroponiese Voerings Hydroponic Liners

Dam Voerings Dam Linings

Kweekhuis Plastiek Greenhouse Film

Besproeiings Dam Irrigation Dam

Springs:

(T) (011) 813 2180 (F) (011) 813 2189

Durban:

(T) (031) 577 4771 (F) (031) 577 4790

Cape Town:

(T) (021) 945 2555 (F) (021) 945 2558

Port Elizabeth: (T) (041) 451 2777 (F) (041) 451 2770 Deklaag Plastiek Mulch

ProAgri Suid-Afrika 264

Bloemfontein:

(T) (051) 432 4547 (F) (051) 432 4453

Nelspruit:

(T) (013) 752 5101 (F) (013) 752 7817 www.proagri.co.za

Valley-besproeiing vat voor in Zambië

deur Bianca Henning

ambië het ՚n baie kort reënseisoen, daarom het boere ՚n betroubare verskaffer soos Valley nodig vir al hulle besproeiingsbehoeftes. Valley is ՚n Amerikaanse maatskappy met ՚n sterk teenwoordigheid in Suid-Afrika, waarvandaan ՚n oorvloed toerusting, kennis en ervaring in besproeiing en watertoediening na ander Afrikalande versprei word. Klimaatverandering met meer hitteeenhede en droër seisoene beteken dat besproeiing in die toekoms sal moet aanpas by minder water en doeltreffender toediening. Boonop beteken ՚n groeiende wêreldbevolking dat produksie nie durf afneem as boere mededingend wil bly nie. Charl Marais boer tussen Livingstone en Kazungula in Zambië. In 2005 het Charl sy eerste twee Valley-spilpunte aangeskaf en vandag is hy die trotse eienaar van ses Valley-spilpunte. Charl het twee 30 ha spilpunte en vier 25 ha spilpunte waaronder hy koring in die wintermaande besproei en in die somermaande saadmielies en grondbone. Charl het ook ՚n 25 ha spilpunt waaronder hy onlangs lemoene aangeplant het. “Ek boer al sestien jaar in Zambië. Ons besproei ons gewasse hoofsaaklik uit die Zambezirivier,” verduidelik Charl. “Die eerste spilpunte wat ek gekoop het, werk steeds elke dag, 17 jaar nadat ek daarin belê het. Valley bied ՚n produk van hoë gehalte, maar uiteindelik hang alles ook af van hoe die boer sy toerusting in stand hou. “Ons het ՚n baie goeie verhouding met Irritech, ons plaaslike Valleyagent, in Lusaka. Hulle lewer onderdele wat jy vandag bestel môre per koerier af in Livingstone,” verklaar Charl tevrede. Irritech is reeds die afgelope 32 jaar ՚n Valley-besproeiingsagent in Zambië. Valley-kliënte in Zambië het gewoond geraak aan die uitmuntende diens wat Irritech aan hulle bied. www.proagri.co.za

Irritech Zambië hou genoeg voorraad in Lusaka aan om in elke boer se behoeftes te voorsien. Hulle help regdeur die proses van installering; vanaf beplanning en oprigting van die besproeiingstelsel tot naverkopediens. Valley-besproeiing bied Afrika-boere die afgelope 48 jaar uitstekende diens en besproeiingstoerusting van die hoogste gehalte. Valley verskaf ՚n wye verskeidenheid spilpunte van verskillende groottes. Hulle bepaal die boer se behoeftes en ontwerp ՚n unieke oplossing vir elke boer om te verseker dat hy die beste uit sy besproeiingstelsel kry. Vir boere in Zambië is van die grootste uitdagings die hoë prys van kunsmis en die lae prys vir hulle produkte, daarom is dit van uiterse belang dat ՚n boer die beste moontlike opbrengs behaal. “Ons boer op Kalaharisand hier, so dit is van die uiterste belang dat ons op die regte tyd besproei. Ons kan geen onderbrekings bekostig nie. “In die begin van die somermaande, Oktober en November, is ons gemiddelde temperature tussen 40 en 44 °C en die verdamping is dan 15 mm per dag. As ons vir twee of drie dae nie ons somergesaaides natmaak nie, kan die

Die mis wat die Victoria-waterval 20 km verder veroorsaak, is duidelik sigbaar vanaf Charl Marais se plaas in Zambië.

gevolge tragies wees,” sê Charl. “Die meeste van die boere en my bure hier in ons omgewing het Valleyspilpunte. “Ons is vier boere hier in die pad af wat saam besluit het om die Valleyroete te stap. As jy dringend iets benodig, kan jy gou na jou buurman ry, en so help ons mekaar uit. “Ons beoog om in die toekoms nog ՚n paar spilpunte op te rig soos wat die boerdery uitbrei.” Charl gebruik nog die ou tradisionele aan- en afskakelmetode vir die beheer van sy spilpunte, alhoewel sy heel nuutste spilpunt wisselspoedaandrywing het wat baie goed werk. “Die nuwer spilpunte het talle nuttige nuwe funksies; die belangrikste is om by te bly met alles!” Charl sê: “Valley se pryse was nog altyd redelik teenoor ander handelsmerke, wat beslis ՚n pluspunt vir my is. Jy kry waarde vir jou geld. Valley is ՚n goeie spilpunt met ՚n goeie ontwerp. Ek sal beslis Valley vir ander boere aanbeveel.” Valley bly toegewyd aan elkeen van hulle kliënte en streef daarna om meer boere te help om hulle boerderye te laat groei. Valley Besproeiing is in Nigel gevestig, maar sy agente is oor die hele Suid-Afrika asook Suider- en Oos-Afrika versprei. Valley-boere het reeds oor die afgelope 50 jaar gewoond geraak aan die voortreflike produkte en diens wat Valley en sy agente oor die hele streek lewer. Vir meer inligting, kontak Francois Griesel by +27(0)10350-0055, of e-pos francois. griesel@valmont.com, of André van Wyk van Irritech Zambië by +26(0)97-877-2550 of stuur ՚n e-pos aan andre@ irritechzm.co.zm. ProAgri South Africa 264

Hulpbronbestuur

Links: Een van die ses spilpunte op Charl Marais se plaas tussen Livingstone en Kazungula in Zambië met die magtige Zambezirivier in die agtergrond. Dit was ook die wenfoto van week vyf in die Wys my jou Valley-kompetisie.

UNLOCK YOUR FULL POTENTIAL Introducing our brand new range of products, Shell Coolant, Shell Brake & Clutch Fluid DOT 4 and AdBlue from Shell, to help you maintain your vehicle all year round. Contact our experts and put your potential in motion. Tel: 011 996 7444 Email: shelltechnical-za@shell.com 16

ProAgri Suid-Afrika 264

www.proagri.co.za

Word deel van die ervaring

‘n Boodskap aan ons boere vir 2022

BOER JY?

BOU JY?

*Bepalings en voorwaardes geld. (beskikbaar by https://www.deere.africa/en/) https://www.deere.africa/en/ I africa@johndeere.com I Kliëntediens: 0800 983 821 JohnDeereAME www.proagri.co.za

JohnDeere

JohnDeereAfrica ProAgri South Africa 264

Meganisasie

Legendariese John Deeretegnikus lê tuig neer ...

՚n Voorbeeld van die ou tweesilindertrekkers waarmee Koos Bester grootgeword het.

maar sy bloed bly groen deur Bianca Henning

ussen die groen en geel is hy vergenoegd. Legendariese John Deeretegnikus, Koos Bester, glo immers dat jy slegs ՚n sukses van jou beroep kan maak as dit soos bloed deur jou are vloei en dít is hoe hy sy loopbaan die afgelope 46 jaar aangepak het — met passie en liefde. Koos Bester, ՚n senior John Deeretegnikus by Afgri Bellville, Stikland, het die afgelope 46 jaar sy passie en liefde vir John Deere uitgeleef ... en elke oomblik daarvan geniet. Koos is gebore en getoë in die Swartland. Hy het skoolgegaan op Malmesbury, waarna hy weermag toe was vir twee jaar waarvan hy ses maande grensdiens verrig het. Koos glo dat die weermag ՚n goeie leerskool was wat hom baie uithouvermoë en dissipline geleer het. “Dit is waar ek geleer het om nooit op te gee nie!” sê Koos. Hy en sy vrou Esbe is al 42 jaar getroud en het twee seuns, Jacques en Juan. Hulle is ook die trotse oupa en ouma van twee kleinkinders. “Ek is nou op die einde van my loopbaan en alreeds afgetree (hier by AFGRI tree ons op 63 jaar af), alhoewel ek steeds die afgelope vier jaar op kontrakbasis gewerk het. “Hulle sê jy haal nie sommer ՚n goeie werktuigkundige uit die veld uit nie, en dit is juis waarom ek nog steeds uithelp waar ek kan. Ek het ՚n groot passie vir my werk as tegnikus op John Deere produkte. Ek en my vrou is ook baie lief vir die natuur — om te stap en te draf. In ons vrye tyd besoek ons wynplase 18

ProAgri Suid-Afrika 264

om wyn te proe,” vertel Koos. “Ek was baie lief vir sport terwyl ek dit nog kon doen — ek het jare lank kano geroei en vir meer as twintig jaar padwedlope beoefen, waarvan ek seker twintig Twee-oseaanwedlope voltooi het en meeste van die Kaapse wedlope. Op die ouderdom van veertig het ek my eerste Comrades aangepak, waarvan ek uiteindelik twee voltooi het,” voeg Koos by. Pad met John Deere Koos het op 2 Februarie 1976 as vakleerling by BP Andrag en seuns op Malmesbury begin werk, en in 1978 as trekkerwerktuigkundige gekwalifiseer te Olifantsfontein in die Transvaal. Daarna is Koos vanaf Malmesbury na die hoofkantoor op Belville verplaas. “Die heel eerste John Deere-trekkers waaraan ek gewerk het was die agtwiel-trekkerreeks wat daardie tyd pas bekendgestel was. Ek het van toe af met al hulle oesmasjinerie en van die grootste tot die kleinste trekker gewerk. “Dit was omtrent ՚n aanpassing om oor die jare heen met die tegnologie wat so ontwikkel het by te bly. Om vanaf die trekkers wat eens net meganies aangedryf was oor te skakel na soveel meer elektronika was ՚n uitdaging en verstom my steeds elke dag! “Dit was ՚n geweldige aanpassing omdat ons nie grootgeword het met rekenaars en selfs nie eers televisie nie. Ek het myself ingestel dat dit die nuwe pad vorentoe is, so ek moes besluit of ek agterbly of saamgaan met die

Tussen die groen en geel is Koos Bester op sy gelukkigste. www.proagri.co.za

stroom. Ek was bekommerd dat ek die nuwe elektronika nie sou baasraak nie, maar met die hulp en ondersteuning van almal om my, veral die jong manne — het ek dit sommer vinnig-vinnig gesnap. “Vroeër jare het ek in die Swartlandgebied gewerk: Malmesbury, Wellington, Porterville en Piketberg. Later is ek verskuif na slegs die Koeberg-gebied. Ek het ՚n groot verskeidenheid boere in die gebied bedien — graan, bees, druiwe, skape tot melkerye. My grootste kliënte was die melkboere in die gebied.” Koos het vroeër verlede jaar ՚n dienstoekenning vanaf Fair Cape ontvang vir sy toewyding en jare diens die afgelope dertig jaar by hulle as John Deere-tegnikus. “Wanneer hulle gebel het en laat weet het die beeste raak onrustig want hulle moet voer kry, het ek onmiddellik gery om die herstelwerk aan die werktuie te gaan doen,” vertel Koos. Volgens kollegas en klante is Koos se merkwaardigste kenmerk dat hy altyd uit sy pad gegaan het vir sy kliënte en altyd die ekstra myl geloop het, al het dit baie harde werk, tyd en toewyding geverg. Koos het oor die jare heen verskeie toekennings as werktuigkundige van die jaar vanaf John Deere ontvang. ՚n Merkwaardige gebeurtenis in Koos se loopbaan was in 2009 toe hy saam met ՚n groep van John Deere na Duitsland te kon gaan om John Deere se fabrieke te besoek. Koos beskryf John Deere se kultuur as vernuwend en betroubaar. “Ons is amper soos ՚n familie hier by John Deere; wanneer die een vasbrand of vrae het, dink ons nie twee keer om mekaar te help en ondersteun nie.” www.proagri.co.za

Nalatenskap Koos Bester sal nog lank onthou word as gawe kollega vir ouer kollegas, as mentor vir die jonger manne en as ՚n waardevolle bate vir die gebied se landboubedryf. “Baie van die jongmanne raak later soos jou eie kinders; julle is heeldag saam, in die voertuig, op ՚n plaas, en jy deel so baie met mekaar,” sê Koos. Koos glo dat ՚n mentor in hierdie bedryf ՚n breë spektrum van kennis en ondervinding moet hê. Jy moet jare in die veld wees en dit is belangrik om die vaardighede te hê om jou kennis en ondervinding te kan oordra na die jonger geslag. Jy moet ՚n leermeester wees. “Ek het op ՚n plaas grootgeword met John Deere-trekkers en -werktuie. My pa het nog van daardie ou tweesilindertrekkers op die plaas gehad en John Deere is wat ek nog al die jare ken. Ek het ՚n leuse wat sê: Ek is ՚n John Deere: Waar ek beur, kom ek deur.” Wat Koos die meeste van sy beroep as werktuigkundige geniet het, was om te verseker dat onderhoud van die verskeie masjinerie van boere reg en op standaard gebly het. Wat hy die minste geniet het, was die skoonmaak van onderdele — alhoewel dit ook gedoen moet word om seker te maak dat alles in harmonie saamwerk. Koos sê: “Iewers op ՚n kol moet ՚n mens briek aandraai en klaarmaak.” Waarna hy die meeste uitsien van afgetrede lewe en hierdie splinternuwe seisoen, is om sy eie tyd te hê, om soggens nie so vroeg op te staan nie en om ons mooi land saam met sy vrou, Esbe, te verken. “My advies aan my kollegas by John Deere is net om jou beste te lewer elke

dag. Jy moet trots wees op jou werk en jou met kennis omring. Die belangrikste is natuurlik om die groen en geel vaandel met waardigheid te dra.” Sy boodskap aan boere en jong individue daar buite is om in jouself en in die natuur te glo. Die natuur is die kern van ons landboubedryf en dit is belangrik dat ons dit en ons grond moet respekteer. “Ek het hoop vir ons land, maar meer spesifiek vir die landboubedryf. Veral afgelope twee jaar het die landboubedryf die land gedra. Landbou was van die min organisasies wat van krag tot krag gegaan het en wat ekonomies gegroei het.” Koos sluit af met die volgende: “Ek wil net dankie sê aan my familie, vir hulle jarelange ondersteuning; almal wat in my geglo het, die boere en die boere se werknemers — hoe hulle in jou glo dat daar net een man is wat hulle John Deere-trekkers en -werktuie kan regmaak en dit is oom Koos. “Dit was ՚n voorreg om almal te dien. My hart sal altyd groen bly klop.” “Koos was ՚n gewaardeerde kollega by John Deere en AFGRI, ՚n legende en ikoon. Koos se hande het vir niks verkeerd gestaan nie. Hy het diep spore getrap en was een van daardie deur-endeur tegnici aan wie jy enige taak kon opdra,” sê Abrie Visser, AFGRI operasionele bestuurder Suidelike Streek. John Deere vereer Koos Bester vir sy baanbrekerswerk die afgelope 46 jaar in die tegnicibedryf.

ProAgri South Africa 264

Meganisasie

”Ek is ‘n John Deere: Waar ek beur, kom ek deur.”

Meganisasie 20

ProAgri Suid-Afrika 264

www.proagri.co.za

Article supplied

Meganisasie

FARMERS WELCOME THE ALL NEW

GEHL GBL-X-900 BACKHOE LOADER

It all began small blacksmith blacksmith shop t all began ininaasmall shop in West West Bend, in Bend,Wisconsin. Wisconsin. From thesehumble humblebeginnings, beginnings, Gehl Gehl From these Company hasgrown grown to to a bemajor a major force Company has force compact equipment industry in in thethe compact equipment industry worldwide.Over In the worldwide. the past past 150 150years, years,the blacksmith shop has given way to thesmall small blacksmith shop has grown to a state-of-the-art research and design a state-of-the-art research and design centre, but despite changes in centre, but despite changes in technotechnology and an ever-expanding logy and an ever-expanding product line, Gehl has alwaysproduct remained line, Gehl remained true to true to has its always reputation for ingenuity, itsinnovation reputationand for reliability ingenuity, innovation, and this was and reliability. was evident during evident evenThis more so during its thedevelopment development all-newrange rangeofof of ofitsitsall-new backhoe loaders. backhoe loaders. Aimed at the African, Indian, Latin Aimed and at the Indian,markets, Latin American, American, Russian the Russian GBL and(Gehl African markets, renamed backhoe loader)the renamed GBLa new (Gehldesign backhoe range features withloader) a range features a cab newand design with completely revised offers a a completely revised cab and offers a wide wide range of equipment to suit a varierange of equipment to suit a variety of ty of applications. The new cab provides applications. The machine is now more operator comfort, which pays off equipped with a new cab, which in the formmore of improved provides operatorefficiency comfort. Itand has productivity. has ismore space with and is more spaceItand equipped an adjustable suspension seat with armrest,

a height adjustable steering wheel and a equipped with an adjustable suspension radio. seat with isarmrest, a height-adjustable Safety also enhanced with 360° visibility thanks to the new steering ensured wheel and a radio. cabin and a extremely Safety isredesigned also enhanced withrobust 360° DCPD (Dicyclopentadiene) visibility thanks to the newhood. cabinThe dehood can aberedesign fully opened and absorbs sign and of the extremely potential impacts during loading robust DCPD (Dicyclopentadiene) hood. operations, preventing bumps and The hood can be fully opened and breakages. Its design facilitates servicing absorbs potential impacts during of the machine for better maintenance.

loading operations, preventing bumps and Its design In order to breakages. meet the Indian market's facilitates requirements, better, quicker maintenance regulatory the range is on the machine. equipped with a 74.5 HP BSIV Kirloskar In order to Uppal, meet the Indian market's engine. Rahat product manager regulatory requirements, theexplains: range for the backhoe loader range, is equipped withheavily a 55,6inkW HP) “We are investing our(74,5 product development and manufacturing BSIV Kirloskar engine. Rahat Upfacilities in order to meet pal, Product Manager forthe thegrowing backhoe demands of our customers loader range, explains: “We in arethese investstrategic areas. The product introduction of the ing heavily in our development new backhoe loaders facilities demonstrates our and manufacturing in order commitment to serving our customers to meet the growing demands of our with the best products and services to customers in these strategic areas. meet the requirements of their The introduction of the new backhoe activities.” loaders demonstrates our commitment With its robust and advanced features

The brand new GEHL GBL-X-900 Backhoe Loader in action.

The brand new cab offers more space and is equipped with an adjustable suspension seat with armrest, a heightadjustable steer-ing wheel, and a radio with which provides The brandcomfort. new cab offers more more operator

space and is equipped with an adjustable suspension seat with armrest, a height-adjustable steersuch as standard hydraulic ing the wheel, a radio with which piping GEHLand GBL-X-900 can provides more operator carry out numerous operations, comfort.

such as demolition, propulsion of equipment, excavation and road construction. ELBwith the best to serving our customers Equipment, supplier productsthe andofficial services to meet the reof quirements GEHL Products in Southern of their activities.” Africa offers a wide range of With its robust and advanced versatile attachments, such as features such as standard hydraubackhoe and loader buckets of lic piping, the GEHL GBL-X-900 can various sizes including trenching perform numerous operations, such as buckets. Also available are demolition, of equipment, factory fitted propulsion FRD Furukawa excavation, and demolition. road construction. rock breakers for ELB Equipment, official supplier The advanced features the increase of GEHL products in Southern Africa, productivity and reduce the total cost aofwide ownership the offers range for of versatile attachuser. ments, such as backhoe and loader

buckets of various sizes, including trenching buckets. Also available are factory fitted FRD Furukawa rock demolition. Tobreakers find out for more about ELB’sThe advanced features increase productivity and product range and the wide reduce the total cost ownership for variety of equipment that of ELB the user. offers, contact them at

The newly, redesigned robust DCPD hood allows 360° visibility, which enhances safety.

The newly, redesigned robust DCPD hood allows 360° visibility, which enhances safety. www.proagri.co.za

011-306-0700 or send an e-mail to elb@elbquip.co.za. CONTACT Also visit their website at US www.elbequipment.co.za.

To find out more about ELB’s product range and the wide variety of equipment that ELB offers, contact them at 011-306-0700 or send an e-mail to elb@elbquip.co.za. Also visit their website at www.elbequipment.co.za.

ProAgri South Africa 264

Meganisasie

YOU’RE BUSY SO WE’LL KEEP THIS SHORT: The full Hino 300 range, now available in automatic.

HINO. We’re all business. Contact your nearest dealer today. hino.co.za

ProAgri Suid-Afrika 264

www.proagri.co.za

TGL operates an established automotive and farm equipment distribution business in South Africa, Namibia, Zimbabwe, Swaziland, Lesotho, Botswana, Mozambique, Zambia, Tanzania and Kenya, with plans to increase their footprint in East and Southern Africa, amongst other regions. The VST Tillers Tractors range recently launched by ETGL, cover compact tractors from 13.7 kW 4WD to 37.28 kW and small farm mechanisation implements like power weeders, power reapers and power tillers ranging from 3.7 kW to 11.8 kW. This range is ideally suited for small and emerging farmers where affordable mechanisation is a key requirement. VST SHAKTI is India's number one brand in power tillers (or walk-behind tractors). For larger, commercial farmers, ETGL will also be offering the Belarus tractor range with engine outputs in the 42 kW to 333 kW range, with an open station and cab configurations. ETGL will be distributing this tractor range in a joint venture with AFTRADE DMCC, which represents most of the agricultural machinery manufacturers in Belarus. Also available from the ETGL stable is the Deutz Fahr range of tractors from

SDF with outputs ranging from 40 kW to 120 kW. This range will be distributed in Tanzania and Southern African countries except for South Africa. In the medium segment, ETGL also distributes Mahindra tractors in Tanzania. As a part of farming solutions, ETGL offers the Shaktiman range of farming implements in Southern Africa and the Almeks range of implements in Tanzania. The feature-packed Taiwan Golden Bee (TGB) Blade 600 range of allterrain vehicles (ATVs - or quad bikes) was recently introduced to the Southern African market, offering models

for work and recreational applications at very competitive prices. Initially, two models are available, namely the TGB Blade 600 SE.X EPS 4x4 aimed primarily at recreational users and the TGB Blade 600 AR EPS 4x4 which is expected to appeal to the agricultural segment supporting farm management activities and other commercial users like the mining industry.

ETGL is part of the ETG Group. For further information, phone or WhatsApp (+27)-65-1384567 or email info@etgldistribution. com. Or visit http://www.etgldistribution.com/

BRINGING AGRICULTURAL SOLUTIONS TO AFRICA. POWER TILLERS & COMPACT TRACTORS A RANGE OF 9kW TO 18kW COMPACT TRACTORS AND POWER TILLERS

COMMERCIAL TRACTORS A RANGE OF 62kW TO 333kW TRACTORS MADE FOR AFRICA.

COMMERCIAL TRACTORS A RANGE OF 40kW TO 120kW TRACTORS MADE FOR AFRICA.

South Africa, Mozambique, Namibia, Botswana, Zimbabwe, Zambia, Swaziland & Lesotho.

South Africa, Mozambique, Namibia, Botswana, Kenya, Zambia, Swaziland & Lesotho.

Botswana, Namibia, Zimbabwe, Swaziland, Tanzania, Zambia & Lesotho.

COMMERCIAL TRACTORS A RANGE OF 44kW TO 60kW TRACTORS MADE FOR AFRICA.

AGRICULTURAL IMPLEMENTS AGRICULTURAL IMPLEMENTS IDEAL FOR AFRICAN CONDITIONS.

QUAD BIKES & ATVs A RANGE OF QUADS AND SIDE BY SIDES IDEAL FOR AGRICULTURAL USE.

South Africa, Mozambique, Namibia, Botswana, Kenya, Zambia, Swaziland & Lesotho.

South Africa, Mozambique, Namibia, Botswana, Zimbabwe, Zambia, Swaziland & Lesotho.

Tanzania.

www.etgldistribution.com - WhatsApp or Call : +27 65 138 4567

www.proagri.co.za

ProAgri South Africa 264

Meganisasie

ETGL expands and strengthens its presence in Southern Africa

Vee en Wild

LDN WIDE SPRAY BUBBLER ®

THE LATEST LDN® INNOVATION • Cost-effective solution for 30′′ to 60′′ spacing

• Minimizes wind-drift and evaporative losses

• Produces a wide gentle aerated pattern

• Twist and flip from LEPA to LESA

• Expands our proven LDN platform

• Several spray pattern and trajectory deflector options

The modularity of adding one of the Wide Spray Bubbler deflector assemblies to a grower’s existing LDN® UP3® bracket saves cost. Scan the code to read more. www.hunter.info/senningerldnwsb

AGRICULTURAL IRRIGATION | A Hunter Industries Company Learn More. senninger.com 24

ProAgri Suid-Afrika 264

www.proagri.co.za

Top kenmerke van die McHale V6 750 baler B

oere regoor die wêreld is in hulle noppies met McHale se balers wat hulle in staat stel om net die beste voer vir hulle diere te maak. Dit is geen wonder nie, want McHale se vernuwende idees en betroubare balers stel die boer in staat om sy gewasse vinnig, flink, netjies, dig en sonder onderbrekings te baal voordat die reën kom. Dit is hoekom McHale se balerreeks van alle groottes die nommer een balerkeuse van die verstandige, kieskeurige, professionele voerboer is. Maar dit hou nie daar op nie. Nog ՚n belangrike voordeel vir die boer is dat McHale in Suid-Afrika verskaf en gerugsteun word deur Jupidex, die verskaffer van net die beste landbouwerktuie wat die wêreld kan bied, met ՚n naverkoopdiens waarop jy deur dik en dun kan reken, maak nie saak hoe groot of klein jou boerdery is nie. “Jupidex se McHale V6 750-balerreeks bereik nuwe hoogtes met baalwerk danksy beter sny-opsies, gladder valvloerwerking, voortrefliker beheer en digter baler,” sê Francois Barnard,

www.proagri.co.za

boer van die Venterstad-distrik in die Oos-Kaap. (Lees meer by www.proagri.co.za/voerboere-verwelkom-diemchale-v6-750-baler-baal-vir-meergeld-in-jou-sak/) As deel van die McHale-balerreeks, bevat die V6 750 net die beste hoëspesifikasie-onderdele omwerkstyd en betroubaarheid te verseker, en om die balers taai genoeg te maak om die moeilikste gewasse en grondtoestande lag-lag kaf te draf. Die semi-outomatiese baler met sy 15-meskerfeenheid en swaardiensrotor maak bale van 0,6 tot 1,68 m. Nog ՚n unieke funksie van die baler is dat jy die baalgrootte en -digtheid 2,1-meter opteller na jou behoefte kan met aanpasbare aanpas met maklike verinvoer

stellings op die beheerpaneel in die trekker se kajuit. Dit stel jou in staat om ՚n stewige, swaar baal te maak wat minder bergplek vir dieselfde hoeveelheid voer vereis en vervoer meer ekonomies maak. Die McHale V6 750 baal ook speel-speel die nat materiaal van kuilvoergewasse. Die lae onderhoudskoste en instandhoudingsbehoefte maak die reeks nog meer gewild. Jupidex se nasionale verkoopsbestuurder, Davel Kirstein, beveel die McHale V6 750 sonder huiwering aan vir boere. Hy sê: “Die baler is gebou om te hou en het sy gehalte reeds oor en oor regoor die wêreld bewys.”

Kerfeenheid mat 15 messe

Dubbelaandrywing met 3 aaneenlopende swaardiensdryfbande

Vir meer inligting: Stuur vir Jupidex ‘n WhatsApp op +27-72-726-6895, stuur ‘n epos na info@jupidex.co.za of besoek die webblad www.jupidex.co.za

ProAgri South Africa 264

Meganisasie

Werkspoed, gehalte en digtheid:

Vee en Wild

ARE YOU IN NEED OF SHEET-METAL OR ENGINEERING MACHINERY?

LSG Machine Tools offer huge stocks of quality sheetmetal and engineering machinery, including lathes, milling machines, press brakes, boring mills and more. Currently over 600 machines can be viewed and tested under power on our premises. Our premises are equipped with overhead cranes to the capacity of 20 tons which we gladly use to assist with the loading of heavy machinery. We can also arrange transportation and offloading of your equipment.

Looking for the following used or new machinery? Contact us today!

sales@lsgmts.co.za +27 79 802 9852

Vertical boring mills - Horizontal boring mills - Pedestal drills- Radial arm drills - Iron workers - Surface grinders - Plate rollers - Section rollers - Guillotines Lathes - Milling machines - Press brakes - Eccentric press - Hydraulic press - Cut off saws - Horizontal bandsaws - Power saws - Vertical bandsaws Compressors - Generators - Lock former - Profile cutter - Punching machine - Rotary table - Slotting machine - Spot welder - Thread rolling machine

ProAgri Suid-Afrika 264

www.proagri.co.za

Vee en Wild

Winsgewende skaapboedery deel 5:

Kondisiebepaling — ‘n nuttige bestuurshulpmiddel K

ondisiebepaling is ՚n nuttige bestuurshulpmiddel vir enige skaapboer. Dit is ՚n baie praktiese en gerieflike metode om te bepaal wanneer ՚n skaap byvoeding nodig het. Die gereelde monitering van kondisie- en massa-veranderinge help om byvoedingskoste te minimaliseer en verseker terselfdertyd dat optimale diereprestasie behaal word. Nodigheid van byvoeding Die produksiepotensiaal van skape is hoogs afhanklik van die beskikbaarheid van veral energie en proteïen, maar kritieke voedingstowwe soos deurvloeiproteïen, minerale en vitamiene kan ՚n wesenlike invloed op die produksievlak van skape hê. In hierdie verband is die kondisie van die ooi gedurende elke stadium van haar reproduksiesiklus dus van kritieke belang en dit is noodsaaklik om aanvaarbare teikendoelwitte in terme van liggaamskondisie te stel ten einde optimale diereprestasie te verseker. Bepaling van liggaamskondisie Die bepaling van ՚n ooi se kondisie www.proagri.co.za

Telling

Rugstring

Sydelingse uitsteeksels

Spiere

Vetlaag

1 Brandmaer

5 Oorvet

Kan individueel gevoel word, baie skerp.

Vorm 'n aaneenlopende lyn met diep inkepings.

Aaneenlopende lyn met vlak inkepings.

Kan slegs inkepings voel deur hard te druk.

Kan nie inkepings voel nie.

Vingers kan maklik onder inpas.

Ronde punte.

Goed bedek. Sukkel om vingers onder in te druk.

Kan nie gevoel word nie.

Baie min, konkaaf.

Konkaaf.

Reguit van rugstring na sydelingse uitsteeksels.

Maksimum ontwikkelde konveks.

Geen.

Baie dun.

Matig.

Dik.

Baie dik, inkepings op die midlyn.

Tabel 1: Kondisietelling by skape. berus op die bevoeling van die lendegedeelte. Die mate waartoe die rugwerwels en vetbedekking in die

lendegedeelte gevoel kan word, bepaal die kondisiepunt (KP) op ՚n skaal van 1 (brandmaer) tot 5 (oorvet). (blaai om) ProAgri South Africa 264

Vee en Wild

Posisie A Oogspier

Dorsale ruggraat Posisie B

Sydelingse uitsteeksels Werwels

Telling 1 Telling 2 Telling 3

Maer Goeie kondisie

Telling 4 Telling 5

Vet

Figuur 1: Die 5-punt ondersoekmetode vir beter kuddegesondheid. ՚n KP van 1 en 2 dui op ondervoeding en lae produksie, ՚n KP van 3 en 4 op goeie voeding en hoë produksie, terwyl ՚n KP van 5 op oorvoerde en oorvet ooie dui. Die voedingstatus van die ooi gee ՚n aanduiding of die weiding aan die ooi se voedingsbehoefte voldoen en of byvoeding verskaf moet word. Kondisie- en liggaamsmassabepaling is baie eenvoudige en bekostigbare tegnieke wat as hulpmiddels gebruik kan word om te help bepaal of aanvullende voeding noodsaaklik is. Kondisiebepaling kan veral baie nuttig gebruik word om die ooi se voedingstatus op sekere strategiese tye (byvoorbeeld voor en tydens paring, gedurende vroeë dragtigheid, middragtigheid, laatdragtigheid en laktasie) te bepaal. Die kondisiepunt is meer geskik om langtermyn- eerder as korttermynveranderinge in die voedingstatus van die diere aan te toon. In die geval van korttermynveranderinge, is die weeg van diere ՚n baie meer betroubare metode.

Voor en tydens paring Die doel met voeding (prikkelvoeding) gedurende hierdie stadium is om te verseker dat soveel as moontlik ooie op hitte kom, dat maksimum ovulasietempo plaasvind, dat die meeste eierselle bevrug en ingeplant word en in lewensvatbare fetusse ontwikkel om sodoende lampersentasie te maksimeer. Dit word sterk aanbeveel om ooie op die dag wat hulle lammers speen (minstens drie maande voor paring) in twee of selfs drie groepe volgens hulle kondisie te verdeel en die wat skraal en maer is, op beter weiding plaas en/of byvoeding te gee. Hierdie ooie benodig ՚n langer tydperk en beter voeding om die massa wat hulle gedurende laktasie verloor het, te herwin. Hierdie strategie help om op byvoeding te bespaar, omdat net ՚n gedeelte van die kudde, die wat dit werklik nodig het, gevoer word. Dit sal verseker dat hierdie ooie ՚n kondisiepunt van 3,5 met paring bereik. Die normale prikkeltydperk vanaf drie weke voor paring kan dikwels

te kort wees om skraal en maer ooie in die gewenste kondisie (3,5 KP) vir paring te kry. Nie net is dit dikwels die rede vir swak, wisselvallige of geen respons met prikkelvoeding nie, maar dit is noodwendig ook ՚n mors van geld. Deur ooie gereeld te weeg, kan die hoeveelheid lek wat verskaf word dus aangepas word om die gewenste groeitempo te handhaaf. In sekere gebiede word dikwels ՚n tekort aan kritieke voedingstowwe (soos deurvloeiproteïen, minerale en vitamiene) in die weiding ondervind en is dit noodsaaklik dat dit betyds voor paring aangevul moet word om ՚n hoë lampersentasie te verseker. Afgesien daarvan dat volwasse en jong ooie met paring in ՚n uitstekende kondisie (3,5 KP) moet wees, moet jong ooie wat op die ouderdom van twaalf maande gepaar word, ՚n kritieke liggaamsmassa van minstens 60% (verkieslik 70%) van die paarmassa van volwasse ooie met paring bereik. Jong ooie van 18 maande moet minstens 80% (verkieslik 85 tot 90%) van die paarmassa bereik om ՚n hoë lampersentasie te verseker. Weens hulle hoër voedingsbehoeftes moet jong ooie as ՚n aparte trop bestuur word en hulle massaveranderinge moet gereeld gemoniteer word om te verseker dat hulle hul teikenmassa met paring bereik. Vroeë dragtigheid, middragtigheid, laatdragtigheid en laktasie Die teikendoelwitte wat gedurende hierdie kritieke stadiums bereik moet word om maksimum winsgewendheid te verseker, sal in die volgende artikel bespreek word.

Om ՚n skaap se vetbedekking op die lendegedeelte met jou hand te bevoel, stel jou in staat om ՚n kondisiepunt van 1 tot 5 aan die skaap toe te ken. 28

ProAgri Suid-Afrika 264

ProAgri bedank ՚n legende in die landboubedryf, dr Jasper Coetzee, wat sy Handleiding vir Winsgewende Skaapboerdery aan die lesers van ProAgri beskikbaar gestel het. Indien jy meer inligting oor winsgewende skaapboerdery wil bekom, bestel jou Handleiding vir Winsgewende Skaapboerdery vandag nog deur ՚n e-pos te stuur na: mvs@meadowcape.co.za. www.proagri.co.za

Vee en Wild

Soil Auger Field Kits Soil auger field kits combine the preferred auger size of professionals all over the world with our most popular components. Kits are available in: -Signature Series -3/4’’ Threaded -5/8’’ Threaded -Hex Quick Pin -Quick Connect

www.proagri.co.za

Kit Includes: -3-1/4’’ Regular Auger -4’ Extension -18’’ Rubber-Coated Handle

ProAgri South Africa 264

Vee en Wild

MISSING

SOMETHING?

ProAgri Suid-Afrika 264

www.proagri.co.za th e

n Tur

pa g

Vee en Wild

IT MAKES ALL THE DIFFERENCE www.proagri.co.za

ProAgri South Africa 264

Vee en Wild

GAINING STRENGTH DOESN’T MEAN ADDING WEIGHT Facts are stubborn things. Math never lies, and high-strength steel combined with superior engineering has created irrigation systems that are lightweight and uncompromisingly durable at the same time. Yes, our pivots look different, but you’ll understand the difference once the performance start doing the talking.

ProAgri Suid-Afrika 264

www.proagri.co.za

Vee en Wild

MAXIMIZE

YIELD POTENTIAL AND MINIMIZE LOSS. VARIABLE RATE IRRIGATION

Patrick Ellis Patrick Ellis

031 350 4525 031 350 4525

www.reinke.com www.proagri.co.za

patrickellis@reinke.com patrickellis@reinke.com

www.reinke.com ProAgri South Africa 264

Vee en Wild

WE UNDERSTAND THE IMPORTANCE OF EFFICIENCY Reinke offers only the best sprinkler products to provide a multitude of droplet sizes and pattern widths. Customize your system to your specific needs. Contact your Reinke dealer for more information.

IT IS WHAT’S INSIDE THAT MATTERS 34

ProAgri Suid-Afrika 264

www.proagri.co.za

THE LEADER IN GPS

www.proagri.co.za

ProAgri South Africa 264

Vee en Wild

THE FIRST, THE BEST AND

Vee en Wild

Whether you are looking to guide the end tower of your system, swing arm corners or lateral move systems, there’s no better choice than the Reinke Navigator GPS system. You’ll receive unmatched precision, which is critically important when applying chemicals or maximizing hectares.

Every detail has been engineered through and through for a powerfully built gearbox

THE REINKE CENTER DRIVE Years of trouble-free service

A high efficiency gear motor delivers exceptional torque to propel your system over the roughest terrain and through difficult soil conditions. Specifically designed and built for the demand of mechanized irrigation.

FLEXIBLE THREE-WHEEL TOWER BASE Our patented, award-winning tower base keeps all three tires on the ground at all times, placing a more consistent load on the drive train even while providing power to all three wheels.

ProAgri Suid-Afrika 264

www.proagri.co.za

Vee en Wild

REINCLOUDTM AG-DATA SERVICES A BETTER WAY TO COLLECT AND DISPLAY FIELD AND IRRIGATION DATA FOR IMPROVED IRRIGATION MANAGEMENT An online software that helps you combine field and irrigation data into one easy-to-use dashboard. Whether it’s irrigation monitoring and controls, soil moisture or weather data you’re looking for, ReinCloud is easy to use, informative and ready to put your ag-based data to work.

Learn more at www.MyReinCloud.com

www.proagri.co.za

ProAgri South Africa 264

MAAK ‘N GOEIE BELEGGING

MET DIE PRYS PROMOSIE OP ONS 5E 3 SILINDER REEKS TREKKERS

OOK BESKIKBAAR IN ‘N KAJUIT MODEL

5075E

5065E

MFWD | OOS | 9/3 TSS

5055E

MFWD | OOS | 9/3 TSS

VANAF

TWD | OOS | 9/3 TSS

VANAF

R 314 999 SRP* R 293 999 SRP* R 231 999 SRP* UITSL BTW

R 362 248.85 INSL BTW

UITSL BTW

R 338 098.85 INSL BTW

UITSL BTW

R 266 798.85 INSL BTW

Beskikbaar in 55, 65, en 75 perdekrag

Kontak jou naaste handelaar vandag. Volg die skakel, los jou besonderhede, en jou plaaslike handelaar sal kontak maak met meer inligting.

https://bit.ly/3oR5tM8 38

ProAgri Suid-Afrika 264

*Bepalings en voorwaardes geld en kontak besonderhede is beskikbaar by www.deere.com/sub-saharan. Beskikbaar tot voorraad hou. Lande sluit in: SA, Botswana, Eswatini, Namibia. Bedrag sluit aflewerings kostes uit. Aanbod is geldig tot 28 Februarie 2022.

www.deere.com/sub-saharan africa@johndeere.com Customer Care: 0800 983 821 JohnDeereAME

John Deere

John Deere Africa

www.proagri.co.za

YOU HAVE THINGS TO DO SO WE’LL MAKE THIS QUICK. Now you can customise your Service and Maintenance plans of The Hino 300 range to suit your needs and control your costs.

HINO. We’re all business. Contact your nearest dealer today. hino.co.za

www.proagri.co.za

ProAgri South Africa 264

op die Veewinkel App Woensdag 13 April 2022 | 08:00 – 12:00

11 797,46 ha

Instap en boer geleentheid in Botswana Goeie, gemengde weidingsplase, geleë in ‘n area met goeie reënval en naby teerpaaie. Goeie heinings en netjiese kampe. Beeste, bokke en toerusting ook te koop.

UITLEG:

Plase is goed beplan in 16 kampe. Elke 1000 ha het ‘n 60 000l Sink dam,

3 Gedeeltes: Eenheid 1 29MP (4084,68) lease tot 19/10/2052 Eenheid 2 (4092,78 ha) lease tot 23/2/2061 Eenheid 3 14MP (3620 ha) lease tot 28/03/2053 Makabe, Moiyabana Distrik, Botswana ←1500 m→ ←1500 m→

Vee en Wild

AANLYNVEILING

Water Krippe 2 000 L ± 250 Ha

2 X 6m (2 000L) glasvesel krippe

Dam 60 000 L Kraal Opvangkraal

Opvangkrale vanuit die vier kampe. Sonpompe voorsien water teen ± 4 500L/uur. 14MP en 29MP elk een boorgat. 49 MP twee swak gate 500L/uur. (Huur en pomp water tans van 46MP oor na 49MP ook met sonpompe) Moederlyne van pomp na damme is 65mm klas 6 en van die damme na die krippe is 40/50mm dik. Alle damme is verbind met gange na die beeshanterings geriewe. Sien beplannings uitleg van plase, al drie dieselfde ontwikkel. Krale is staalpype en kabel en in die middel van elke plaas gebou.

HEININGS:

Stewige heinings bestaan uit 5 en 6 lyne vol gegalvaniseerde 2,24mm staal draad.

PAAIE:

Alle paaie om plase en kampe is oopgestoot, geskraap en skoon gespuit om brande te voorkom.

BEHUISING:

Ruim twee slaapkamer huis met twee buite woonstelle, groot sinkstoor is sentraal geleë op 29MP. Sonkrag en sateliet. Groen grasperk en tuin om die huis.

Die veiling word op die GWK Veewinkel-app aangebied. Registreer voor veiling. Besigtiging per afspraak. Laai die GWK Veewinkel-app op jou slimfoon af of gaan na www.gwkveewinkel.co.za

Sentraal geleë en ideaal om te omskep in ‘n studentehuis. Slaapkamers, 3 badkamers. Swembad en alarmsisteem. Web5ref: 107501556 Sien die bepalings en voorwaardes vir GWK

Veilings by www.gwkproperties.co.za onder “Auctions”

VEEWINKEL

Braam Hendriks 082 804 8079 40

ProAgri Suid-Afrika 264

www.proagri.co.za

Vee en Wild

deur Tisha Steyn

Jag

kan wildbedryf red African Wildlife Auctions (AWA) van Vaalwater se vangspan gebruik helikopters om wild aan te keer. Foto: AWA

ie wildbedryf in SuidAfrika het sedert 2017 dramaties teruggesak nadat dit tussen 2014 en 2017 'n ongekende opbloei beleef het. Nog voor die Covid-19-inperking die bedryf finaal op sy knieë gedwing het weens beperkings op internasionale en plaaslike toerisme en jagbedrywighede, was die bedryf al in die moeilikheid – in so ՚n mate dat Wildlife Ranching South Africa (WRSA) gevrees het dat die bedryf op die rand van ineenstorting is. Piet Warren, wat op die plaas Josephine naby Gravelotte in Limpopo groot sukses met die teel van topgehalte swartwitpense behaal het, sê: “Die wildbedryf, en veral die gekleurde wild, het ՚n groot insinking beleef. Gekleurde wild was reeds in die moeilikheid, want ons het te veel waarde daaraan geheg – dit was ՚n fout wat aan die broei was. “Die reisbeperkings het dit net momentum gegee. Dit het gemaak dat niemand kom jag het nie en dit het die mat onder baie wildboere uitgeruk. As jy ՚n rooibok skiet, kry jy nouliks R1 000 vir die vleis by ՚n slaghuis. As jy ՚n rooiboktrofee laat jag, kry jy R4 000. Dit is ՚n plesier vir buitelanders om hier te kom trofeejag teen die pryse waarvoor ons dit aanbied. Ek glo hierdie jaar gaan ՚n wonderlike jagjaar wees!”

Kleurvariante het tot val gelei AWA se vangspan is volledig toegerus om wild vir veilings te vang en uit te dun. Foto: AWA www.proagri.co.za

“Ons omset het met meer as negentig persent geval,” sê ՚n wildboer wat anoniem wil bly. “Werkers moes afgelê ProAgri South Africa 264

Vee en Wild Timon Dreyer van AWA help om 'n kameelperd te laai. Foto: AWA word en alle kostes is tot op die been gesny. “Ons maak die afgelope twee jaar geen wins nie, maar byt vas in die hoop dat die bedryf kan herstel.” Dié boer meen dat die groot beleggings in kleurvariante van buite die bedryf, gedryf deur die belofte van vinnige en groot winste, ՚n groot aandeel gehad het in die uiteindelike ineenstorting van die bedryf. “Dit was absoluut onlogies en die massiewe winste het ՚n klomp beleggers (ook nie-boere) aangetrek wat ook in ander skaars spesies belê het, wat pryse opgedruk het. Baie slim sakemanne met deeglike bemarkingskennis het toegetree en boere en beleggers was meegevoer in ՚n spel waarvan hulle kennelik te min verstaan het.” Volgens dié boer benodig jy met kleurvariante net een duur manlike dier. “Koeie en ooie is gewone kleur en goedkoop. Na ՚n paar geslagte teel jy dan super duur bokke uit gewone vroulike diere. Dit is vanselfsprekend dat ineenstorting op oorproduksie sal volg.”

Afgelope drie jaar ՚n nagmerrie

Ellalien Davey is die eienaar van Romaco Ranch in die Waterberge sowat 25 km vanaf Naboomspruit. Sy en haar man, Colin, boer saam met hulle seuns, Colin jr, Rodney en Malan, en besit ook Plant Ranch Kwekery met takke in Centurion en Germiston. Die gesin boer met verskeie wildspesies soos swartwitpense, siektevrye buffels, bastergemsbokke en kleurvariasies van hoë standaard. Romaco is veral ook bekend vir die goue wildebeeste wat hulle teel en waarmee haar pa, Jimie Malan, al in die vroeë 90’s begin eksperimenteer het. In 2011 het hulle die bul, Botse, vir ՚n rekordbedrag bekom en in 2016 is een 42

ProAgri Suid-Afrika 264

van die eerste ou bulle met 26-duim horings vir R325 000 laat jag. Jag het nog altyd deel van hulle onderneming uitgemaak. Sedertdien het die wildbedryf ietwat anders verloop. “Ons is deur ՚n nagmerrie die afgelope drie jaar,” vertel Ellalien. “Eers was dit die droogte, en toe Covid-19. Toe die pryse begin val, was dit nogal ՚n bomskok vir wildboere. Net toe ons weer ons glimlagte begin terugkry, is die reisverbod ingestel ...” Tog is die wildbedryf nie heeltemal in sak en as nie en nuwe, jong boere is besig om toe te tree. Ellalien sê: “Hulle is nie bevooroordeeld nie en beskou nie wildboerdery as net ՚n belegging nie, maar as ՚n boerderygeleentheid. Hulle fokus op jagdiere, wat hulle nou met die laer pryse kan bekostig en hulle boer meer ekstensief op hulle plase sonder kampe. “Dit gaan eintlik baie goed met die jagbedryf, en baie mense is al vol bespreek vir 2022. As die buitelandse reisbeperkings net opgehef kan word en die jagters kan inkom!” Die opbloei in die jagbedryf het daartoe gelei dat daar ՚n tekort aan veral trofee-jagdiere is. Die vraag na goeie trofeë van vlaktewild wat tot ՚n mate “verwaarloos” was weens duurder spesies het so toegeneem dat daar tans ՚n tekort aan goeie jagdiere is en pryse het goed gestyg.

Waardetoevoeging

Ellalien sê die terugslae wat die bedryf getref het, het hulle mooi daaroor laat dink. “Ons het besef dat ons buiten die oorspronklike produk ook na ander aspekte van waardetoevoeging moet kyk. Ons oornaggeriewe word nie meer net vir jagters aangebied nie, ons stel dit

Piet Warren met die legendariese swartwitpensbul, Piet. Foto: Dr. Louis Greeff ook beskikbaar aan naweekbesoekers en groepe soos voëlkykers. Vleisbewerking word ook opgradeer. “Al verkoop ons nou meer jagdiere het ons nie opgehou om goeie genetika te produseer nie; kopers sal altyd ՚n goeie prys vir goeie genetika betaal. Goeie teeldiere skep goeie jagdiere, omdat die beter genetika volhoubaar goeie trofeediere kan produseer. Die pryse is nou net meer volhoubaar omdat dit meer realisties is. “Die pryse is bekostigbaar vir die nuwe toetreders, wat met gemak dieselfde of beter pryse vir hulle aanteeldiere kan kry as wat hulle daarvoor betaal het, so almal kan vorentoe kyk!”

Groei in veilingsmark

Volgens ՚n voorlegging van African Wildlife Auctions (AWA) van Vaalwater aan die WRSA, was daar verlede jaar, ondanks die inperking, ՚n buitengewone oplewing in die wildmark. Inkomste uit AWA se tweemaandelikse veilings het sedert Maart tot September met reëlmaat toegeneem, in vergelyking met wisselvallige veilingspryse die vorige twee jaar. AWA se syfers toon dat die groot rolspelers nie meer soveel geld in die wildbedryf soos voor 2020 belê nie. Die mark word nou oorheers deur kopers wat wild vir die jagbedryf en vir groter én kleiner plase aankoop. Hierdie kopers se aankope maak tot tagtig persent van die veilingsinkomste uit en minstens twintig nuwe kopers registreer voor elke veiling.

Belangstelling in goedkoper skaars wildspesies Die nuwe kopers belê in skaars wildspesies omdat die huidige pryse meer bekostigbaar is as in die verlede.

www.proagri.co.za

Die drastiese afname in die prys van hierdie spesies sedert 2017 het dus ՚n nuwe marksegment geskep. Dit is byvoorbeeld meer bekostigbaar om nou ՚n swartwitpenskoei as ՚n koedoekoei aan te koop. Volgens AWA se rekords is nuwe toetreders se benadering anders omdat hulle nie die ineenstorting van hierdie marksegment tussen 2017 en 2019 beleef het nie. Laer pryse lei tot nuwe beleggings in die wildbedryf met die moontlikheid van ՚n redelike opbrengs op ՚n langtermynbelegging.

Jagwild se pryse styg

Volgens AWA is die grootste vraag na vlaktewild vir plaaslike en korporatiewe jagters, wat tot tekorte en gevolglike prysstygings lei. Die toenemende vraag na wildsvleis dra by tot hierdie tekorte. Hierdie neiging word veral weerspieël in die styging van die prys vir koedoekoeie en -familiegroepe sedert 2017, toe die gemiddelde prys R4 522 was. Sedert Februarie tot September verlede jaar het die gemiddelde pryse van R6 965 tot R8 973 gestyg. Die afgelope drie jaar se droogte het daartoe bygedra dat daar tans nie in die vraag na vroulike diere voorsien kan word nie. Dieselfde neiging geld ook vir gemsbokkoeie en -familiegroepe, waarvan die gemiddelde prys van R8 625 in 2017 tot R12 100 in September verlede jaar toegeneem het. Rooihartbeeskoeie en -familiegroepe is tans die skaarste van al die wildspesies, waarskynlik omdat hulle nie goed by die bosveldklimaat en droogte aangepas is www.proagri.co.za

Vee en Wild

Botse, 'n goue wildebeesbul, wat vir 'n rekordbedrag aangekoop is. Foto: Romaco Ranch

nie. Pryse het van gemiddeld R5 806 in 2017 tot R4 469 in 2018 afgeneem, en in 2019 verder geval tot R3 876, voordat dit dramaties tot R12 500 in September verlede jaar opgeskiet het. Afhangend van die genetika, verkoop swartwitpenskoeie tans teen tussen R8 000 tot R15 000. Pryse het weens die tekort aan vroulike diere van R6 000 aan die begin van die jaar tot R10 000 in September toegeneem. Die tekort kan toegeskryf word daaraan dat swartwitpenskoeie tans goedkoper as die meeste ander groot vlaktewildspesies is. Swartwitpensbulle se prys hang af van die horinglengte en diere met horings van 46 duim en langer kan tot R800 per duim haal. Bastergemsbokkoeie verkoop vir tussen R12 500 en R20 000, afhangend van die genetika, terwyl bulle tussen R10 000 en R25 000 kos, afhangend van die ouderdom en horinglengte. Die vraag na die bastergemsbokbulle as teel- of jagdiere is die laagste van al die spesies. Afhangend van die genetika en horinglengte, verkoop jong buffelkoeie tans vir R25 000, terwyl volwasse koeie tussen R30 000 en R40 000 haal. Buffelkoeie met ՚n horinglengte van meer as 35-duim is duurder. AWA het bevind buffels wat in ՚n boma besigtig kan word, is meer gewild op veilings as die diere wat net in ՚n katalogus verskyn. Buffelbulle van ouer as ses jaar met ՚n harde horingbasis en horinglengte van meer as 38-duim behaal tussen R65 000 en R85 000. Bulle met ՚n horingspan van meer as 44-duim behaal pryse van tussen R100 000 en R165 000.

Ellalien Davey, middel, en haar gesin, van links, Colin jr, Colin sr, Rodney en Malan. Foto: Romaco Ranch

Piet Warren, dr Louis Greeff en Patrick Sambukeri werk met 'n swartwitpens. Foto: Christine Warren

Verwysings: Wildlife Industry Status Report. (2021, October 23) African Wildlife Auctions Steyn, T., Van Zyl, P. (2017). Master Game Ranchers of South Africa: Passion and Power. JLO Publishing, Pretoria Stoddard, E. (2020, May 11). South African game-farming industry on the ‘brink of collapse’. Daily Maverick https://www.dailymaverick.co.za/ article/2020-05-11-south-african-game-farming-industry-onthe-brink-of-collapse/

ProAgri South Africa 264

Vee en Wild 44

ProAgri Suid-Afrika 264

www.proagri.co.za

Beperk bosvarkskade só V

erwoesting en skade is bosvarke se enigste bydrae tot enige boerdery — en hulle is oor ՚n groeiende gebied in Suidelike Afrika bedrywig. Soos wat boerderye uitbrei en ontbossing toeneem, soek die varke kos in landerye en boorde, nie net omdat daar gedeeltes van hulle natuurlike habitat vernietig word nie, maar ook omdat die ‘nuwe’ voedselbron hulle verder en verder weglok van hulle natuurlike verspreidingsgebiede. Bosvarke stroop die oeste in mielielande, pynappelplantasies, aartappels, bone, grondbone, tamaties en allerlei groente en vrugte. Mielieboere skat dat een bosvark 100 kilogram mielies per seisoen vreet. Hulle dolwe ook die wortels van suikerriet om, vertrap die grond en verniel plante. Bosvarke plunder ook boorde. In makadamiaboorde het boere gevind dat ՚n volwasse vark ongeveer 6 kilogram neute (dop en al) per uur vreet. Volwasse varke kan tussen 3 tot 6 persent van hulle liggaamsmassa per dag eet. Maar dit is nie net die produkte wat bosvarke vreet wat die boer benadeel nie. Hulle verniel ook die infrastruktuur soos pype, krippe en damme, en trap paadjies wat erosie en verdere skade veroorsaak. Veeboere spring ook nie altyd die skade vry nie. Dikwels vreet die bosvarke die beeslekke op en so af en toe sal hulle veral jong diere doodmaak en vreet. Die bosvark is immers ՚n omnivoor en roofdier. Vleis vorm ՚n deel van hulle dieet (amper soos bobbejane). www.proagri.co.za

Roofdierbeheer In die verlede is probeer om bosvarkgetalle met gif te beheer, maar min boere hou daarvan om gif te gebruik omdat dit nie prooi-spesifiek is nie en omdat onskuldige diere aan die karkasse van vergiftigde varke wat nie opgespoor en vernietig kon word nie kan vreet en vrek. Daar is vier opsies vir die beheer van bosvarke: Jag met honde Honde kan gebruik word om bosvarke op te spoor en vas te keer sodat hulle geskiet kan word. Dit is belangrik om die honde so op te lei dat hulle uit die vark se pad bly, aangesien die varke die honde kan aanval en selfs kan doodmaak. Daar is ook die moontlikheid dat die honde ander diere se spoor volg in plaas van die varke en dan is die hele jagtery verniet. Volg-en-bekruip ՚n Enkele persoon kan ook die bosvarke bekruip en skiet. Hierdie metode werk veral laataand of vroeg soggens wanneer die bosvarke aktief is. Bosvarke se vleis is smaaklik en kan bydra om vir die skade wat hulle aanrig te vergoed. Onthou: wanneer probleemdiere gejag word, moet jy steeds seker maak dit is wettig. As jy nie seker is wat die wet hieroor sê nie, besoek gerus hierdie webtuiste: www.nw.nipas.co.za. Aas in vanghokke Wanneer aas gebruik word om die

Grensbeveiliging Stewige, doeltreffende heinings om jou landerye en boorde kan die verlies van oeste as gevolg van bosvarke aansienlik verminder. Tans word hierdie metode as die mees omgewingsvriendelike keuse beskou. Heinings moet sterk wees en diep geanker sodat die bosvarke dit nie kan oplig nie. Dit word ook aanbeveel dat daar minstens twee geëlektrifiseerde drade aan die buitekant gespan moet word. Daar word gespekuleer dat bosvarke nie van die reuk van kool hou nie en dat boere dit as ՚n afweermiddel kan gebruik. ՚n Ry kool kan dan buite of tussen ander gewasse geplant word, maar daar is tans nie genoeg inligting oor die doeltreffendheid hiervan beskikbaar nie. Bosvarke teel vinnig aan en hulle getalle neem sterk toe. Daar is geen kommer dat die spesie uitgewis sal word wanneer dit as ՚n probleemdier gejag word nie. Nogtans is dit noodsaaklik om deurentyd die omgewingsimpak ook in gedagte te hou wanneer bosvarke bestry word.

Bosvarke is naglewend en daarom is dit die beste om hulle vroegoggend of skemeraand te probeer betrap. (Foto’s verkry deur Flickr, geneem deur Bernard DUPONT) ProAgri South Africa 264

Vee en Wild

probleemvarke te vang, kan ՚n mens uiteenlopende resultate verwag. Bosvarke het ՚n sterk reuksintuig en hulle vermy vreemde reuke. Wanneer hulle die eerste keer ՚n vanghok sien, word hulle nie dadelik nuuskierig en gaan bekyk die ding nie. Daarom is dit nodig om die vanghok vir ՚n lang tydperk op ՚n plek te plaas, dan die aas daarin te sit en dan gereeld te inspekteer. Maak seker dat die plek waar jy die hok plaas naby die gewone roete van die varke is sodat hulle beslis daar verby moet loop. Gevangde bosvarke kan dan hervestig of vernietig word.

deur Maryna Steyn

Agri4all

GET IT DONE

WITH REMACON YFEL

INSTANT STORAGE SOLUTIONS Install 120m of 4m high wall in under 8 hours! YFEL is a free-standing, flexible option for dry bulk material separation, bunkering and sand storage solution.

“The quality and after-sales service are excellent”.

Bunker Project • Supplied in less than 80 working days • Bunkers available for moving to new sites and easily broken down • No on-site personnel involved, once the ground is prepared for placement of the Yfels

Locally produced

Made from recyclables

Movable www.yfel.co.za

To view more of our solutions, visit our website www.remacon.co.za

or contact Christopher Cosgrove at 082-880-0184 or christopher@remacon.co.za.

ProAgri Suid-Afrika 264

www.

.com

Agri4all

One machine countless materials.

BEST FORAGE QUALITY through bale silage COST EFFICIENT & EASY TRANSPORT MASSIVELY INCREASE MILK & MEAT YIELD

• Hemp Silage • Corn Silage • ...

Baler-Wrapper Combination // LT-Master & VARIO-Master • Variable Bale Sizes

(Diameter: 0,6 m - 1,4 m)

• Maximum Bale Density

• Many different Materials:

Hemp ∙ Corn Silage ∙ CCM ∙ Alfalfa ∙ Grass ∙ Sugar Beet Pulp TMR (Total Mixed Ration) ∙ Whole Crop Silage ∙ And much more

Your Contact: Pierre Payré E-Mail: sales@goeweil.com Tel.: +43 7215 2131 46 www.goeweil.com

www.

.com

ProAgri South Africa 264

Agri4all

MINIMIZE DRIFT & MAXIMIZE CONTROL

INTRODUCING THE ACCUPULSE® TWINJET® • Recirculating design offers big performance in a compact size • Twin 110º spray pattern improves coverage • XC & UC drops provide excellent drift control • Ideal for systemic herbicide applications, including 2,4-D and glyphosate • Designed for use on sprayers equipped with PWM control systems, as well as conventional sprayers

Learn more at teejet.com/accupulse

NEW!

DOWNLOAD THE NEW & IMPROVED SPRAYSELECT MOBILE APP TODAY! teejet.com/sprayselect

ProAgri Suid-Afrika 264

www.

.com

Agri4all

ProAgri-Print-Template-210-X-275mm.indd www. .com

2021/05/06 16:38:17

ProAgri South Africa 264

Agri4all

Interpump offers a complete range of hydraulic solutions AGRICULTURAL VEHICLES

COMMERCIAL VEHICLES

Our product range is OEM approved with most manufacturers in the Agriculture industry. We have specialized in the engineering and manufacturing of telescopic cylinders for more than 20 years. Our commitment & expertise are shown in the ability to customize the products according to specific standards requested by the customer.

Brands

• • • • • • •

PTO’s & Pumps Brands Brands Brands corrraA1n1 owaluoil lnterpump Group is the � proprietor of the following �Hydroven brands Pneumatic controls and tipping valves lnterpump lnterpump Group is theGroup proprietor is the of proprietor the following of thebrands following brands Complete tipping solutions Brands Brands� corrraA1n1 � owaluoil �Hydroven �Hydroven "Perrra � corrraA1n1 � corrraA1n1 lnterpump Group is the proprietor of the following brands lnterpump Group is the proprietor of the fol owaluoil owaluoil Hydraulic hose and fittings Hand pumps �Hydroven � corrraA1n1 owaluoil "Perrra owaluoil "Perrra "Perrra Tu&iFLE.,,,.,,,. X�, HAMMELM -ANN - Galrech Hydraulic cylinders View all our brands, on our website Powerpacks "Perrra www.interpumpsouthafrica.co.za Tu&iFLEX�, HAMMELMANN lnterpump Group is the proprietor of the following brands

--W---

Hydraulic Cylinders and Components

Hydraulic Cylinders and Components Hydraulic Cylinders and Components

Hydraulic Cylinders & Wet Kits

Hydraulic Cylinders and Components

Power Packs & Components Power Packs & Components

Power Packs & Components Hydraulic Cylinders & Wet Kits

Hydraulic Cylinders & Wet Hydraulic Kits Cylinders & Wet Kits

.. Kits Hydraulic Cylinders4'1 & Wet

.,,,.,,,.

Tu&iFLE Tu&iFLE X�, X�,Hydra1:o:k HAMMELM HAMMELM - Galrech --TAKARADA - Galrech -ANN ANN .,,,.,,,. .,,,.,,,. ®

EJL Endavour lntematlon•I Lid.

INTERPUMP

HYDRAULICS INTERPUMP

For more information, contact head office at +27 11 824 5494 or

sales@interpumpsouthafrica.co.za

Power Packs & Components

Hydraulic Cylinders and Components

ProAgri Suid-Afrika 264

INTERPUMP

Tu&iFLE.,,,.,,,. X�,

.. ,.

HAMMELM 4'1 .. ANN4'1 ..

Tu&iFLE -Hydra1:o:k W - Galrech EJL 4'1 ..

Hydra1:o:k W TAKARADA W TAKARADA 1,£»1 Hydrocar Hydra1:o:k Hydra1:o:k W TAKARADA » Hydrocar 1,£»1 Hydrocar 1,£»1 Hydrocar 1,£ 1 INTERPUMP

EJL Endavour lntematlon•IEJL Lid.Endavour .. ,. lntematlon•I Lid.

Endavour lntematlon•I Lid.

.. ,.

4'1 ..

EJL Endavour lntematlon•I Lid.

.. ,.

HYDRAULICS

INTERPUMP HYDRAULICS HYDRAULICS

1,£»1

Or contact one of our other branches: Durban Zambia +27 31 700 1457 +267 6216 5502 HYDRAULICS

INTERPUMP

Hydrocar Cape Town +27 21 945 2773

HYDRAULICS

Port Elizabeth +27 41 451 0361/0556

www.

1,£»1 Hydro .com

Agri4all

www.iunlimited.co.za

IRRIGATION UNLIMITED WHOLESALE SUPPLIER AND DISTRIBUTOR OF A WIDE RANGE OF IRRIGATION PRODUCTS SIME GUNS

BUT TERFLY & WAFER VALVES CAMLOCK FIT TINGS CLAMPS COMPRESSION & SADDLES FIT TINGS FOR PVC PIPES FLANGES & JIS

VYRSA

MALLEABLE FIT TINGS MULTI RANGE FIT TINGS POLY PROP FIT TINGS

MAKING THE WORLD A GREENER PLACE ...

QUICK COUPLING FIT TINGS QUICK COUPLING ACCESORRIES RAIN BIRD VALVES & BRASS FIT TINGS SOLVENT WELD SOUTHERN CROSS TRAVELLING IRRIGATORS

ONE HECTARE AT A TIME! FOR YOUR NEAREST DEALER, CONTACT: PTA +27 12 736 2121 | CPT +27 21 946 1194

www.

.com

Tobie Van Den Heever +27 82 658 6054

TANK CONNECTORS SIME GUNS VYRSA

Henko Cilliers +27 71 303 8829 ProAgri South Africa 264

Agri4all

PROPER LIVESTOCK HANDLING MEETS PRECISION ENGINEERING Handle the maximum animals with minimum stress and labour. Vision Cattlequip does the design and construction of complete livestock handling facilities, which provide the farmer with optimal and functional handling facilities. Each facility is designed to provide the best value and to meet each farmer’s unique needs.

Vision-Cattlequip

www.visioncattlequip.com

078 460 3322 ryno@visioncattle.co.za

ELECTRIC FENCE AND SECURITY CENTRES 0861 STAFIX/782349 www.staﬁx.co.za

YOUR ONE STOP SECURITY SHOP

Ø Electric Fencing Ø Gate Motors Ø Batteries Ø CCTV Ø Garage Door Motors Ø Remotes Ø Intercoms Ø Equestrian Fencing Ø Game Fencing Ø Alarm Systems Ø Roboguard Ø Security Beams STAFIX BRANCH LOCATIONS Bethlehem Bloemfontein Cape Town Central Cape Town South

Centurion Durban North East London George

ProAgri Suid-Afrika 264

CCTV SURVEILLANCE TECHNOLOGY

Gaborone Harare Jet Park Kimberley

Klerksdorp Lusaka Mozambique Nelspruit

Kya Sand Paarl Pietermaritzburg Pinetown

Polokwane Port Elizabeth Potchefstroom Pretoria

Rustenburg Somerset West Upington Vanderbijl Park

Vryheid Windhoek West Rand

www.

.com

Agri4all

PIC offer gilt products at any age between 10 weeks and 27 weeks to our customers.

TOP QUALITY

PIC CAMBOROUGH F1 GILTS

BOARS AND SEMEN AVAILABLE

PIC 800

PIC 337

PIC 410

Our PIC 800, PIC 337 and PIC 410 boar lines are available after physical and genetic evaluation and selection.

013 244 7024 l info@picrsa.co.za l www.picrsa.co.za

RumaX BJP Supplies

RUMAX 7m

Uitstekende kerf en meng eienskappe. Bekostigbare menger. +27 23 342 6070 +27 86 626 8397

www.

.com

www.rumax.co.za Samuel Walters Straat 1, Worcester ProAgri South Africa 264

Agri4all

BESOEK ONS PLAASLIKE TAK VIR GEHALTE EN DIENS! Stewarts & Lloyds Pretoria, 012-800-9600 12 Gompou Street East Lynne, Pretoria

www.stewartsandlloyds.co.za

Industry Leaders in Expanded Polystyrene Products Lightweight | Ver

• • •

| Versatile | Durable

urable atile | DLightweight Ver|sDurable | t h satile g i e w t Ligh

Cost effective energy saving materials for all your farming needs!

Manufacturers of Expanded Polystyrene Products for domestic and export markets Bulk infrastructure and derived thermal insulation Thermal insulation products for walls, roofs, ceilings & other applications

ProAgri Suid-Afrika 264

www.

.com

Agri4all

SLIM BEHEER VAN VLIEË

Onoortreflike gehalte en professionele diens - in Suid-Afrika geteel vir Suid Afrikaanse vlieë

HOE DIT WERK:

BISA BIED U:

• • • •

Vliegbeheer op die natuurlike manier. Langtermyn ekonomiese voordele. Minder chemiese besoedeling. ‘n Bemarkingsvoordeel deur omgewingsvriendelike landbouproduksie.

Vliegparasiete (Muscidifurax raptor) word in ‘n insektarium geteel en is beskikbaar in pakkies van 5 000. Hierdie parasitiese wespes word gereeld by vliegbroeiplekke op die plaas losgelaat. Die volwasse wesp steek die papie van die vlieg, dood dit in die proses en lê eiers in die papie. Die eiers teer op die dooie vliegpapie en ontwikkel ‘n wespe. Die wespe broei binne 19-21 dae uit en begin dan die soektog na vliegpapies as voedsel en waarin hulle kan eiers lê.

BISA het agente landswyd. Vir meer inligting, kontak:

on for a greener tommo i t a row ig Irr

Arno Moore (PhD) Besturende direkteur 083 270 4866 arno@bioinsectsa.com

Helouise Rumbles Kantoor 083 566 4784 bisa@bioinsectsa.com

Unbelievably, low prices

IRRIGATION FILTERS SINGLE PLASTIC FILTER BSPT (STAINLESS CLAMP) 50mm - 80mm

Filters for Dripline Irrigations and Sprinkler Irrigation

• 130 micron / 120 mesh • Easy to install • Easy to maintain DOUBLE PLASTIC FILTER BSPT (STAINLESS CLAMP) 80mm - 100mm F rom

F rom

R1 892,76

R3 200,51

.com

Incl VAT. Excl delivery fees.

R2 255,55

DOUBLE PLASTIC FILTER BSPT (PLASTIC CLAMP) 80mm - 100mm F rom

R2 581,06

SINGLE PLASTIC FILTER BSPT (PLASTIC CLAMP) 50mm - 80mm

www.

F rom only

Retailers and Commercial Farmers please contact us to discuss attractive discount options.

ProAgri South Africa 264

Agri4all

Myburgh Toerusting

Hooi promosie!! 6 Tol Swaardiens hark

R 39,521.74 btw uitgesluit - Tolle rol op wiel laers - 80 vingers op elke tol - Elke tol op sy eie arm

BTW ING

R 45, 450.00

Forklift + Baalpenne BTW ING

R 25,000.00 3 Baalvurk R 21,739.13 btw uitgesluit - Benodig 50 kw trekker - Versamel bale vinnig - Minimale vastrap van grond mybtoer@gmail.com

082 417 0175

R 36,956.48 btw uitgesluit - Tel naby die trekker op - Laai 1 ton met 60 kw trekker - Hak aan drie-punt, geen verandering aan trekker BTW ING

R 42, 500.00 www.mtoer.co.za

SCHILD = Bullet resistant vehicle

C/O North Rand & Romeo Street, Hughes, Boksburg Tel: 010 446 7698 56

ProAgri Suid-Afrika 264

www.

.com

Agri4all

Biological Booster

A simple and cost-effective system to fight fires FIREBLOCK Agri is a compound of Potassium polyacrylate, starches AND binding agents, used to protect from, and extinguish, Class A fires.

Just add water!

DOSAGE DOSAGE & & APPLICATION APPLICATION

For Basal, Top & Foliar Application Basal Basal application application :: 25 25Dressing Kg Kg // Ha Ha Top Top dressing dressing :: 55 Kg Kg // Ha Ha (Spray/Sprinkler/Flood Irrigation/Drip/Drenching) (once (once aa month) month) BEFORE Before Before

AFTER After After ZM ZM

For Basal, Top Dressing & Foliar Application (Spray / Sprinkler / Flood Irrigation / Drip / Drenching)

BENEFITS Increased Yield & Quality

FEATURES EARLY & INCREASED GERMINATION WITH HIGHER PLANT SURVIVAL: Softer soil with improved porosity & aeration

improves soil health

Higher soil water holding capacity

• EARLY & INCREASED GERMINATION WITH Increased activity & population of beneficial microorganisms, converts unavailableHIGHER nutrients to an available form for plants. PLANT SURVIVAL Results•in ACTIVATES optimum & constant up SOIL take of all nutrients. BIOLOGY DEVELOPS PROFUSE ROOT SYSTEM WITH THICKER &ROOT LARGER • ADEVELOPS A PROFUSE ROOTS, LEADING TO: Landline Landline (South (South Africa) Africa) SYSTEM WITH THICKER & +27113977979 +27113977979 Water and nutrient uptake from a larger root zone results in early Mobile & higher Mobile (South (South Africa) Africa) +27828027135 +27828027135 LARGER ROOTS flowering & fruiting.

Reduced Irrigation

ACTIVATES SOIL BIOLOGY:

Non-toxic & biodegradable!

Zydex ZydexIndustries IndustriesPrivate PrivateLimited Limited Zydex ZydexHouse, House,61, 61,Gotri GotriSevasi-Road, Sevasi-Road,Vadodara Vadodara--390 390021. 021.Gujarat. Gujarat.INDIA INDIA Tel Tel::+91 +91265 2653312000 3312000 E-mail E-mail::zytonic@zydexindustries.com zytonic@zydexindustries.com Web Web::www.zydexindustries.com www.zydexindustries.com

Soft, Aerated & Porous Soil Increase in Biological Activity

BEN

Profuse root system results in reduction in watering cycle.

An effective product for the use on class A fires. Perfect for controlled firebreaks, to fight fires and Biological to protect valuables against imminentBooster fire loss and damage. Available in 2,5 kg for use in the Bakkie Buddy system and in 100 g sachets for the use in backpacks.

DON’T GET CAUGHT WITHOUT IT!

www.

.com

For Basal, Top Dressing & Foliar Application (Spray / Sprinkler / Flood Irrigation /

Enhanced resistance against pests disease healthy plants Drip /&Drenching)

DOSAGE & APPLICATION Basal application : 25 Kg / Ha Top dressing : 5 Kg / Ha FEATURES (once a month) EARLY & INCREASED GERMINATION WITH HIGHER PLANT SURVIVAL: Softer soil with improved porosity & aeration

improves soil health

CONTACT US: +27 (11) 397 7979 ACTIVATES SOIL BIOLOGY: enquiries@advancedpolymers.co.za Higher soil water holding capacity

Increased activity & population of beneficial microorganisms, converts unavailable nutrients to an available form for plants.

South Results in optimum & constant up take ProAgri of all nutrients.

Africa 264

Agri4all

We Power Your Needs!

www.maverickgenerators.co.za

Maverick Generators specializes in the manufacturing of prime and standby diesel generators and panels, from 20 kVA to 2 250 kVA

We manufacture synchronized plants up to 10 000 kVA

GUARANTEED QUALITY AND BACK-UP WE EXPORT THROUGHOUT AFRICA! CONTACT US: (+27) 012 8191040 sales@maverickgenerators.co.za

MARKET LEADER in supply, manufacturing, design and installation of FENCING MATERIALS OUR PRODUCTS • Galvanised Wire in Coils • Barbed Wire • Diamond Mesh / Chain Link • Welded Mesh • Hexagonal Wire Netting • Field Fence

• • • • • •

Razor Wire Roofing & Reinforcing Droppers & Standards Posts Gates Wholeview Panel Fencing

GREAT PRICES GREAT PRODUCTS GREAT SERVICE YOUR ONE STOP SHOP for fencing solutions

ProAgri Suid-Afrika 264

www.

.com

Agri4all

VERVAARDIGERS VAN VOER VERWERKINGSAANLEGTE TEEN SAKPASPRYSE!

VERWERK JOU VOER OP DIE REGTE MANIER! Besoek ook ons Facebook-blad

www.

.com

JRS FEED MILLS

Kontak Reyno Snyman: 082 513 3227

ProAgri South Africa 264

Agri4all

Jaco van der Merwe 082 738 0718 jaco@exactprecision.co.za

Jaco Hamman 082 762 1669 www.ppfagri.co.za

PROTECTS YOUR CROP AGAINST SEVERE WEATHER CONDITIONS (I.E. WIND, SUNBURN, HAIL DAMAGE, BIRDS AND LARGER INSECTS) 60

ProAgri Suid-Afrika 264

www.

.com

Agri4all

In Israel vervaardig

Die Lotus-H2O-waterfiltreerder verwyder mikroplastiek, swaarmetale, bakterieë en ander skadelike mikroörganismes uit die watertoevoer. Dit voeg magnesium by en behou alle spoorminerale wat jy benodig vir optimale gesondheid.

VLEKVRYESTAALFILTREERDER

Ons gebruik vlekvryestaalfiltreerdergaas wat die leeftyd van die filtreerder sal hou.

aarVyfj borg r waa

VOORKOM KALK

Die hervullingspatroon verander die kristalvormige struktuur van die minerale om kalk en ander chemikalieë te voorkom.

DIE ALLES-IN-EEN HOOFLYNFILTREERDER -

VIR VEILIGE, SKOON DRINKWATER KOMPAKTE, MAKLIK BRUIKBARE SISTEEM.

Vlieg, vlieg!

Vanaf

R2 999

Bestel jou filtreerder vandag nog: Stuur ‘n WhatsApp na Gavin

by +27 82 568 5664 E-pos: gavink1965@gmail.com Webblad: lotus-h2o.com Facebook: lotush20

Laat die pes vir altyd wyk

Met die baie reën teel pesdiere, soos vlieë, baie meer aan as gewoonlik en talle mense kla dat hulle oorval word met vlieë. Daar is raad! Jy hoef nie bewapen met ‘n vlieëplak in die huis rond te loop of jou kop teen stink sakke in die bome te stamp nie. Met Agri Frequencies se frekwensies kan vlieë, muggies, muskiete, muise, rotte en ander plae op ‘n permante manier bestry word. Die beste daarvan is dat dit voorkomende beheer is. Jy hoef nie die vlieë te ervaar en dan dood te maak nie, hulle bly self weg. Duisende mense geniet reeds Agri Frequencies se insek- en plaagbeheer. Dit sluit boerderye in waar selfs aartappelmot, ruitrugmot, vrugtevlieë en ander plae beheer word.

Nog voordele: • • • •

• •

Swamsiektes, wortelsiektes en selfs aalwurm word baie doeltreffend beheer. Bosluise en interne parasiete wat dieresiekte veroorsaak word beheer en tot wild kan so bosluisvry gehou word. Groter pesdiere soos jakkalse, ape en voëls kan ook verjaag word. Die kostedoeltreffende plaagbeheer is baie goedkoper as gifstowwe en teiken slegs die nadelige insekte sonder om die bestuiwers en predatore te benadeel. Ons sien op talle plase dat die predatore se getalle toeneem wat dan help met insekbeheer. Plant- en grondstimulasie spaar ook baie met die huidige hoë kunsmispryse. Hoewel frekwensies nie kunsmis of bemesting kan vervang nie, kan tekorte aangevul word teen lae koste. Vir huishoudelike gebruik het ons die Pest Vibes en Happy Pets wat insekte beheer in ‘n straal van 40 tot 200 meter.

Hoe dit werk:

Agri Frequencies skep teenfrekwensies vir hierdie plae en stuur dit na die teikengebied deur gebruik te maak van die wetenskap van kwantumfisika. Fotos van die peste word gebruik om hulle te identifiseer en teenfrekwensies te skep in uiters sensitiewe skandeermasjiene wat die frekwensies in kristalpoeier stoor, vanwaar dit uitgesaai word. Hierdie uiters doeltreffende stelsel is in Suid-Afrika ontwikkel en word reeds wêreldwyd gebruik. Vir meer inligting, kontak Jan du Plessis by 082-429-4055 of info@agrifrequencies.com of besoek www.agrifrequencies.com.

www.

.com

crystalcures_1

crystalcures1

ProAgri South Africa 264

Agri4all

algar@algar.co.za www.algar.co.za 082 324 6256

Self-Propelled MINI TMR MIXERS now available

Algar – the efficient work kraal

Kalliergo Tunnel Prices

Greenhouse Prices

Full shade netting 40% with sides closed and 1x zip entrance.

for February / March 2022

200 Micron half Full 200 Micron plastic & 40% plastic & 40% shade netting. shade netting. To To help with help with hail protection. hail protection . sides closed with Sides closed 40% and with 40% shade 1x zip entrance. netting and 1x zip entrance.

4.2m Wide x 2.4m High Tunnels! 6m X 4,2m

R 10,500.00

R 12,000.00

R 12,500.00

9m x 4,2m

R 14,000.00

R 15,500.00

R 16,500.00

R 19,500.00

R 20,500.00

R 22,000.00*

R 23,500.00

12m x 4,2m 15m x 4,2m

R 16,500.00 R 18,500.00

7m Wide x 3.1m High Tunnels NEW! 10.5m x 7m

R 23,000.00

R 26,000.00

R 30,000.00

15m x 7m

R 30,000.00

R 35,000.00

R 38,000.00

30m x 7m

R 55,000.00

R 60,000.00

R 65,000.00

Prices includes installation

Free delivery, 40km radius from Pretoria

066 270 3201

ProAgri Suid-Afrika 264

www.kalliergofarming.com

www.

.com

B Baal aal & Veehanteringstoerusting Veehanteringstoerusting

Change is constant – so is Yara. More than 60 years of supporting South African farmers. Day by day ... every day ... in good times and in bad.

• Meer Kompak vir noue ingangshekke, silinder is ook opvoubaar in kas. • Penne steek bo die sak wol in, uitleg van pers vergemaklik uithaal van wol baal. • Verbruikersvriendelik, kan deur een persoon hanteer word. • Ingeboude eletroniese skaal (opsioneel). • Gemonteerde wiele vergemaklik vervoer van masjien. willa@kannaindustries.co.za www.kannaindustries.co.za Samuel Walterstraat 1, Worcester

WILLA NOLTE 072 333 1051 086 443 2720

021 010 0707

www.yara.co.za/animal-nutrition

www.

.com

A29946

animal.nutrition.sa@yara.com Tel: +27 (0)31 910-5100

ProAgri South Africa 264

Agri4all

HIDROULIESE, VOL OUTOMATIESE / ELEKTRIESE WOLPERS

WEWE ALSO SUPPLY OTHERAGRICULTURAL AGRICULTURAL EQUIPMENT. ALSO SUPPLYA AWIDE WIDERANGE RANGE OF OF OTHER EQUIPMENT. Ÿ Mobile crush and neck Ÿ Mobile crush and neck

clamps. clamps.

Plaasbestuurder

Ÿ Cattle neck clamps. Ÿ Cattle neck clamps. Ÿ Standard & mobile Ÿ Standard & mobile

loading ramps. loading ramps.

Naskoolse kwalifikasie in landbou. 5 Jaar ondervinding in uitgebreide boerderyonderneming. Basiese tegniese vaardighede. Goeie handhawing van menseverhoudings. Rekenaarvaardig. Kosteeffektiewe bestuur van die plaas wat insluit voerkraalbestuur en daaglikse Bonsmara-versorging. Suksesvolle kandidate moet beskik oor bewese ondervinding in beesboerdery, Bonsmara-stoetery, voerkraalvoeding en veldbestuur. Markverwante salaris en voordele.

Ÿ Loading ramps &

panels.

panels. Ÿ Enclosure panels. Ÿ Enclosure Ÿ Gated panels. enclosure Ÿ Gated enclosure panels. panels. Ÿ Feeding throughs. Ÿ Feeding throughs. Ÿ Working stations. Ÿ 2 Way sorting gates. Ÿ Working stations. Ÿ Support arches. Ÿ 2 Way sorting gates. Ÿ Support arches with Ÿ Support arches. gate. Ÿ Support arches with Ÿ Weigh bars. gate. Ÿ Spray race. Ÿ Weigh bars. Ÿ Branding irons. Ÿ Spray race. Ÿ Bale rings. Ÿ Branding irons. Ÿ Scales. Ÿ Bale rings. Ÿ Scales.

NATIONWIDE DELIVERY!

Stuur volledige CV na recruitment@macdon.co.za

NATIONWIDE DELIVERY!

Agri4all

YOURONE-STOP ONE-STOP YOUR CATTLE SHEEPHANDLING HANDLING CATTLE &&SHEEP EQUIPMENT SUPPLIER EQUIPMENT SUPPLIER

‘n Gevestigde maatskappy beskik oor beroepsgeleenthede in Vryburg en Bray omgewings

Hennie van der Walt +27 (0) 72 901 4033 info@vdwengineering.co.za

LICK BLOCKS Supplements for Success

AVAILABLE AT ALZU FEEDS BRANCHES www.alzu.co.za 013 249 8900

ProAgri Suid-Afrika 264

www.

.com

Agri4all

“ń Ideale kombinasie van

Kapasiteit & Kontrole” DIE HOË PRESISIE STROOIER

MAATSTAF Gemak van gebruik

www.

.com

Lae bedryfskoste

GENOEGSAME VOORRAAD

Hoë akkuraatheid

Elaine van Wyngaard Heelgoedere Administrateur

Davel Kirstein Nasionale Verkoopsbestuurder

Epos: elaine.vanwyngaard@jupidex.co.za Tel: +27 33 386 3574

Epos: davel.kirstein@jupidex.co.za ProAgri Tel: +27 82 379 4691

Algemene Navrae www.jupidex.co.za Epos: info@jupidex.co.za

South Africa 264 Tel: +27 72 726 689565

Agri4all

PRAAT PRA MET ONSA

OOR JOU VOLGENDE OO VALLEY SPILPUNT VA

Francois Griesel - 067-412-9089 Vanaf Vanaf

Stre kverko pbestu rder, Suidelike- en Oos-Afrika

R4 R4 950 PM* 95 BTW uitg

GEENGEEN DEPOSITO | 10 JAAR DEPOSIT AFBETALINGSPLAN

ONDERWORPE ONDERWORPE AAN FINANSIËLE FINANSIËLE GOEDKEURING GO B’s & V’s geld B’s & V’s geld

FrancoisFrancois Griesel - 067-412-9089 Griesel

- 067

Streekverkoopbestuurder, Streekverkoopbestuurder Suidelike- en Oos-Afrika 66 ProAgri Suid-Afrika 264 www. .com