inhoud
HIKE & Trekking
58 Montafon
Bestemming met voor ieder wat wils
14 WesterwaldSteig
Trektocht door het grootste bosgebied van Rijnland Palts
64 Montenegro
22 Techniek
Tips voor het samenstellen van je uitrusting
24 Wandelroute NL Rondwandeling Savelsbos in Zuid-Limburg
De verborgen bergen van de Balkan
44 Lente in Twente Wandelen tussen Regge en Dinkel
70 Strandschilderingen Kunst met een bladhark
28 Fjällräven Classic Trekkingfestival in Noord-Zweden
46 Gear & Gadgets Moderne klassiekers
36 Interview Nick Brown
Directeur Nikwax over milieuonvriendelijke buitensportkleding
48 Stubaier Alpen De weg van het water
55 Spotguide Schotland 38 Ticino
Het andere Zwitserland
Wandelen tussen glens en bens
05 Aanloop 06 Onderweg 10 Colofon 10 Nieuws 20 Uitgeprobeerd 22 Stap voor Stap 24 Wandelroute NL 27 Historie 28 Lezers Beleven 32 Contact Met 35 Wat is dat? 38 Fotostory 46 Gear & Gadgets 47 Reisadvies 52 Fotografie 60 Trektochten 61 Word nu abonnee 62 Uitgeprobeerd 70 Out of the box 74 Next Level 75 Vooruitblik
coverfoto: Oversteek van Bach La Vieze de Morgins op de Weg der Bruecken in de Portes du Soleil regio (Wallis, Zwitserland). © Christian Perret / swiss-image.ch
3
Trektocht
WesterwaldSteig
Duitsland, Rijnland-Palts Tekst en foto’s: Ruben Schipper
Westerwald is het grootste bosgebied in de Duitse deelstaat Rijnland Palts. Midden door dit gebied van ravijnen, rivierdalen en bonte vakwerkdorpen loopt de Westerwald-Steig. De hele route is 235 kilometer lang, verdeeld over 16 etappes. HIKE & trekking reporter Ruben Schipper wandelde er twee van.
Onze wandeling begint bij het dorpje Limbach in de Kroppacher Schweiz, een van de acht natuurgebieden waar de Westerwald-Steig doorheen loopt. 350 miljoen jaar geleden was dit gebied nog een zee. Toen de zee opdroogde werd een heuvellandschap uitgesleten met rotsachtige en steile hellingen en waar nu het riviertje de Nister door de vallei stroomt. In de vroege ochtend lossen de laatste mistflarden op. De warmte van de zon is voelbaar. Na een regenachtige dag is het bos vochtig en de paden op een aantal plaatsen drassig. We genieten van de ongerepte natuur en bereiken al snel enkele rotsformaties die verscholen tussen de bomen liggen. Geleidelijk wordt het pad smaller en stijgt het langzaam. Vanaf de Hohe Ley, op een hoogte van 270 meter, kijken we uit over het Nistertal. De heuvels van het Westerwald steken tussen de 330 en 440 meter boven de zeespiegel uit en maken deel uit van het Rijnlandse leisteengebergte. Gehoorbeschadiging Veel van de leisteengroeves en afgravingen in dit gebergte zijn vanwege de gevaren gesloten voor publiek. De leisteengroeve Assberg in de omgeving van Limbach vormt hierop een uitzondering. Vanaf 1548 werd hier leisteen gewonnen, dat
14
onder meer gebruikt werd voor het dak van het nabijgelegen klooster Marienstatt. Met schoffels werd de leisteen handmatig losgewrikt. De groeve raakte in de vergetelheid en pas in 1978 vond men aanwijzingen over het bestaan ervan. Pas na een zoektocht van zestien jaar werd de groeve gevonden. Het water sijpelt langs de wanden als we de trappen afdalen. We komen in een ruimte die de vorm heeft van een kapel en gebruikt wordt als meditatieplaats en geroemd wordt om zijn akoestiek. Ter ere van het 465 jarig bestaan van de groeve gaf de plaatselijke fanfare er zelfs ooit een optreden. Goede akoestiek of niet, volgens ons kan het haast niet anders dat de toehoorders destijds een gehoorbeschadiging hebben opgelopen.
HIKE & Trekking
Linksboven
De Westerwaldsteig is 235 km lang en telt 16 etappes. Rechts
Met staalkabels beveiligde kletter passage boven de Nister.
15
Wandelen in Nederland
Lente in Twente
Wandelen tussen Regge en Dinkel
Foto’s: Truus Wijnen
Glooiende akkers, kronkelende landwegen, bergen, beken, statige landgoederen en cultuur-historische erfgoed. Dat is Twente. De gastvrije Tukkers en vele typische cafés en restaurants maken het een heerlijke wandelbestemming. Beleef de lente in Twente! Wandelnetwerk Twente Twente heeft een uitgebreid wandelnetwerk dat je op een eenvoudige manier laat kennismaken met het prachtige Twentse landschap. Het wandelnetwerk omvat 455 rondwandelingen, met een totale lengte van 3500 km. Alle routes zijn tweezijdig bewegwijzerd met vierkante houten palen waarop de kleuren van de rondwandelingen zijn aangebracht. Onderweg is het mogelijk om bij een genummerde keuzepuntpaal over te stappen op
44
een route met een andere kleur. In totaal zijn er 1275 van deze keuzepunten. Op die manier zijn routes eindeloos met elkaar te verbinden. Ook zijn bijna alle doorgaande Lange-Afstand-Wandelpaden (LAW’s) die Twente doorkruizen – Marskramerpad (LAW 3), Noaberpad (LAW 10) Overijssels Havezatepad (LAW 12) – in het wandelnetwerk opgenomen. Dus of je nu een ‘ommetje’ of een meerdaagse trektocht wilt maken: met het Wandelnetwerk Twente kan het allemaal.
HIKE & Trekking
Stubaier Alpen
De weg van het water Tekst & beeld: Daan Vermeer
De sneeuw die hoog in de bergen van de Stubaier Alpen valt, verblijft daar paar honderd jaar als gletsjerijs. Als smeltwater kolkt en dondert het uiteindelijk bergafwaarts, door alpenweides en mossige bossen. HIKE & trekking reporter Daan Vermeer begon op het ijs en volgde de weg van het water. Niet minder dan 80 gletsjers bedekken de Stubaier Alpen, genoeg keus dus voor een bevroren startpunt van een waterwandeling. De gondellift brengt ons zonder problemen tot aan het begin van de Schaufelgletsjer, op 2900 meter. Dat scheelt heel wat klimuren en zweetdruppels. Op stijgijzers trotseren we de gladde ijsplaat die ergens op 3100 meter begint. Een sneeuwlaagje bedekt het ijs. Bevroren stroompjes herinneren ons eraan dat het herfstweer de zomerzon inmiddels heeft verdrongen. De wind komt van over de top, niets houdt de koude wind tegen. Hier is het verlaten, bijna arctisch. Dit is het begin van de Weg van het Alpenwater. Steenmannetjes Zware wolken slokken een aantal van de omliggende drieduizenders op. We dalen af, een woeste vallei in. Het wolkendek zakt met ons mee naar beneden, maar het is vooralsnog droog. De bergketen laat zich bij de Dresdner Hütte van zijn ruwste kant zien. Blokken steen, kiezels en wat mos bedekken de steile berghelling van de Grosser Trögler. In een mum van tijd brengt het pad ons zigzaggend vanaf de berghut op 2300 meter naar Peiljoch, een pas op 2672 meter. Al zien we ze vandaag niet, op deze hoogte leven gemzen. Het zijn steenbokachtige dieren die geen problemen hebben met de hoogte.
Een leger van steenmannetjes bewoont de pas. Stapels stenen tot over twee meter hoog en slingers van Tibetaanse gebedsvlaggen sieren er in de stevige wind. Achter het stenen veld opent zich een ijzige wereld. Gletsjermonden en sneeuwvlaktes komen vanuit het wolkendek naar beneden. Door de verder lege vallei stroomt de machtige Sulzenaugletsjer en de Fernerstube. De eerste bestaat, doordat hij snel wegsmelt, sinds een jaar uit twee delen. Zware keien markeren tot waar de ijstong in voorgaande jaren kwam. Zo ligt de steen met het jaartal van twee jaar geleden zo›n 100 meter van het ijs af. De ogenschijnlijk machtige gletsjer krimpt dus één meter per week.
De Peiljochpas wordt bewoond door een leger steenmannetjes. Babyblauwe gletsjerspleten Dichterbij krijgt het ijs kleur. Wat van een afstandje een grijze, egale massa leek, is van dichtbij een tong van babyblauw, wit en grijs ijs. De ijstong smelt van bovenaf, waardoor er kraters ontstaan. Die vullen zich al dan niet met modder en zand, waardoor de gletsjer grijs kleurt. Stroompjes smeltwater,
49
spotguide
Voor ieder wat wils Montafon, Vorarlberg Foto's: Montafon Tourismus GmbH / Daniel Zangerl
De zomervakantie staat voor de deur. Daarmee begint ook het uitzoeken van de bestemming. Zeker als je met een gezin bent, kan dat tot een hoop discussie leiden. De een wil lekker actief, de ander meer ontspannen en voor kinderen moet het vooral niet saai zijn. Montafon in Vorarlberg (Oostenrijk) is een bestemming die voor ieder wat wils biedt.
58
Het Montafon dal wordt omgeven door drie grote bergketens: in het noordwesten liggen de markante kalkrotsen van het Rätikon, in het zuiden doemen de met sneeuw en ijs bedekte toppen van de Silvretta op en in het noordoosten liggen de bergen van de Verwall. De bergen dragen klinkende namen als Schesaplana, Zimba, Drei Tßrme, Sulzfluh, Madrisa, Litzner en Piz Buin, die met 3312 meter de hoogste is. Kortom echte bergen die je op allerlei manieren kunt beleven. Het gebied telt vijfhonderd kilometer aan gemarkeerde wandelroutes. Wandelbussen, kabelbanen en stoeltjesliften vergemakkelijken de aanloop naar het hooggebergte. Ook kun je deelnemen aan allerlei
georganiseerde bergbelevenissen. Wat dacht je bijvoorbeeld van een gegidste klettersteigtocht op de Gargellener KĂśpfe, een uitdagende beklimming in het hooggebergte, een culinaire themawandeling of een bijzondere reis door de ondergrondse gangen van de Kopssee stuwdam? BergePLUS programma Het BergePLUS programma biedt spannende belevenissen voor iedereen die actief wil zijn in het prachtige berglandschap van Montafon. Hiermee kun je iedere dag iets nieuws beleven. Er zijn activiteiten voor de hele familie, maar ook voor ouders en kinderen apart. Kinderen kunnen schatzoeken,