my baby just cares for me MC MAGAZINE
NR. 3 VOORJAAR 2012
NINA SIMONE BURENOVERLAST NIEUWE SCHOONHEID
EEN UITGAVE VAN MC THEATER
MC PRESENTEERT
MC MAGAZINE
editorial Laat mensen maar praten over die rare broek die je draagt, je loensende oog of de kleur van je huid. ‘Wees gewoon jezelf’, nog zo’n advies dat makkelijk gegeven is, maar niet makkelijk
magazine content De eenzaamheid en pracht van Nina Simone 6
opgevolgd. Het begint als je nog ligt bij te komen van je geboorte, en eindigt pas als je lichaam is verbrand of opgegeten: de oordelen. Alles wat we doen, dragen of zeggen onttrekt zich aan het oordeel van anderen of laat zich door die oordelen beïnvloeden. Hoe graag we het ook anders zouden willen. Nina Simone vocht er haar hele leven tegen dat mensen haar in hokjes wilden stoppen. Iedereen vond haar een jazz- en soulmuzikant, zij vond zichzelf klassiek pianist. Haar grotendeels
TerrEUr door de muren 18
witte publiek zag behalve een muzikant een zwarte vrouw. Nina Simone keek in de spiegel en zag een vrouw. Haar hele leven vocht ze tegen de barrières die anderen voor haar en haar tijdgenoten opwierpen, of het nu ging om haar kleur, haar sekse, haar muziek of haar mentale gezondheid. Onze voorstelling Nina Simone (A)Live gaat over die strijd om zelf je identiteit te mogen bepalen. De voorstelling BH gaat daar ook over: wie bepaalt jouw
A new kind of beauty: PHIL TOLEDANO 24
schoonheid? De fotoshoppers die vrouwenlijven gladstrijken, innemen bij de heupen en opblazen bij de borsten, of wijzelf? En ben je dapper of een loser als je wat vet laat afzuigen? In de woorden van fotograaf Phil Toledano: “Wordt schoonheid beïnvloed door hedendaagse cultuur? Door geschiedenis? Of wordt schoonheid gedefinieerd door de hand van de chirurg?” Bekijk zijn prachtige fotoserie in dit magazine en zoek zelf naar het antwoord.
DE HYPE VAN STREETART 32
Ook de jonge makers die aan MC verbonden zijn schoppen tegen de hokjesgeest. Medi Broekman zou kunnen kiezen voor een glamourbestaan als mooie actrice, maar wil ook toneelschrijver zijn. Dit voorjaar is haar prachtige voorstelling Muren hebben oren te zien. Theatermaker Quinsy Gario, die onder zijn pseudoniem T. Martinus bij ons een voorstelling maakt, kan ook wel genieten van de oordelen en hokjesgeest waar hij zo hard tegen strijdt. Hij vindt het lekker om de vooroordelen door te prikken. “Ik ben een plaaggeest,” zegt hij in het interview op
Muziek in Amsterdamse kerken 36
pagina 44. Maar de agressieve commentaren op zijn acties leest hij niet. En ook wij rekken net zo goed onze grenzen op. MC is niet alleen een productiehuis, wij zijn een grootstedelijk cultuurhuis voor theater, muziek, films en expo’s met eigen club, café en restaurant. Wij hopen u snel bij ons in het MC Theater te zien.
DE BANDS VAN 2012 48
Na Brommers Kiek’n en Spiekerboks speelt Jeffrey Spalburg vanaf maart 2012 zijn nieuwe derde cabaretsolo THUUS. Jeffrey toert door het hele land. op 23 & 24 maart 2012 speelt hij thuus in het MC Theater. SPALBURG.NL
M
MCONLINE.NL
MC
ª
3
4
ª
MC MAGAZINE
MC MAGAZINE
praat
5
Tori XL
Conferentie
Nina Simone zag zichzelf als griot, als verhalenverteller. Op 25
Tijdens ons RIGHTABOUTNOW festival (15 – 19 mei) komen
mei dicteert zij onze Tori XL in de Theaterzaal van de Stads-
overdag slimme creatieven van over de hele wereld bij elkaar
schouwburg Amsterdam. Alles draait die avond om Nina Simo-
om te discussiëren over de stand van de Europese identiteit op
ne, om haar verhalen. Op de avond leveren allerlei (internatio-
de conferentie New Realities: Art and Identity in Multicultural
nale) artiesten een bijdrage, muzikanten, acteurs, dichters. Een
Europe. Het zijn nu eens niet politici die meningen rondbazui-
unieke avond, met enkel uniek materiaal, rond een unieke vrouw.
nen over de religieuze en raciale spanningen in Europa, maar kunstenaars, schrijvers, theatermakers die zelf in de voorste linie van de Europese identiteit opereren die die thema’s bediscussiëren. Behalve lezingen zijn er workshops. Om deel te nemen
Dineren met BH De directie spreekt!
ª
CONCERTEN
Wie op vrijdag of zaterdag of naar de voorstelling BH komt in
We hadden techno, we hadden soul. We hadden jazz, we had-
het MC Theater kan een heus arrangement boeken: een diner
moet je je van tevoren inschrijven, kijk op www.mconline.nl voor meer informatie.
den rock ’n roll. In de tweede helft van vorig jaar werd ons the-
voor twee personen bij TOKO MC inclusief twee tickets voor de
Dus wij moeten volgens goed gebruik ter inleiding van
ater steeds meer ook een concertlocatie. George Duke kwam
voorstelling voor € 35,- p.p. Tussen 18.00 en 19.00 kun je aan
het MC Magazine als directie ons woord richten tot de
langs, Azymuth was er, Perquisite sloot bij ons zijn tour af. De
tafel. Op het menu o.a. :
lezer, zodanig dat dit zonder enige vorm van aarzeling
VPRO liet de hele Nederlandse bandjesscene langskomen voor
verleidt tot het kopen van kaarten voor een evenement
de Song van het Jaar, Theo Parrish draaide op het Dekmantel-
Vis
handje van zijn leraar frans, komt waarschijnlijk niet snel terug in
in het geweldigste theater van Amsterdam, Nederland
feest tijdens ADE, Radio 6 zette elke vrijdagmiddag jazz- en
Rode mul, met couscous, amsoi
het theater. Terwijl er zo ontzettend veel geschikt aanbod is. Op
en de wereld. Een theater waar sinds de opening in
soulmuzikanten neer voor het programma Mijke’s Middag. In
en een sweet pepper vinaigrette
de theateradviesdag krijgen docenten een selectie van voorstel-
2010 minstens 20.000 bezoekers één van de circa 350
2012 gaat MC door met het pand vol muziek trekken. Houd
Vlees
lingen te zien, worden er vakinhoudelijke discussies gevoerd en
activiteiten hebben bijgewoond van één van de vele
mconline.nl in de gaten voor nieuwe namen.
Orange chicken, met kousenband, sugarsnaps
is er informatie over de educatieve programma’s die scholieren
makers, schrijvers, muzikanten, beeldend kunstenaars
en pistache-sinaasappel-kardemonrijst
verder laten kennismaken met theater. Op woensdag 30 mei bij
die wij een plek hebben gegeven. Een plek van waar-
Vega
uit voorstellingen op tournee vertrokken en 11.000 be-
Ital curry: Jamaican style groentecurry van kousenband,
zoekers in het land bereikten. Een theater waar min-
oker, paprika en Antilliaanse funchi
Theateradviesdag Voor wie de eerste theaterervaring een trage Voltaire is aan het
ons in het MC Theater. Aanmelden kan via: www.theatereducatieamsterdam.nl/theateradviesdag
stens 5668 leerlingen kennis hebben gemaakt met de producties en werkwijze van MC, waar naar hartenlust
BH speelt van 31 januari tm 11 februari 2012 in het MC Theater.
multidisciplinair wordt gewerkt, geëxperimenteerd,
Tickets voor de voorstelling met of zonder menu koop je online
geprogrammeerd. Waar soms wordt gefaald, maar
via www.mconline.nl of reserveer je via kassa@mconline.nl
A SONG FOR NINA Op 18 mei presenteert MC tijdens het RIGHTABOUTNOW Fes-
waar vooral successen worden gevierd. Waar cultureel
tival een eigen huisband samengesteld uit de beste jonge ta-
ondernomen wordt zonder dat dit ten koste gaat van
lentvolle jazz- en soulmuzikanten uit Amsterdam en op vocalen een internationale line-up bestaand uit Zara McFarlane (UK),
de kunst. Waar minstens vier festivals hun weg hebben gevonden naar een eigen publiek, en waar 100 dagen
AFROVIBES
Gregory Porter (USA) en Sabrina Starke (NL). Zij zullen hun fa-
door het bedrijfsleven naar hartenlust is bijeengeko-
Begin april voeren poetrydames CIA en Zena Edwards het pu-
voriete Nina-nummers vertolken in hun eigen arrangement. Zara
men, gefeest, gegeten en gedronken. Waar een heel
bliek vast een voorproefje van Afrovibes, het tweejaarlijkse fes-
werd onlangs getekend door Gilles Peterson op zijn eigen label
scala aan kleine en grote namen uit de muziek zijn
tival met vernieuwende theatervoorstellingen, dansproducties
Brownswood en kreeg lovende reacties op haar pas verschenen
opwachting heeft gemaakt en waar de internationale
en beeldende kunst uit Zuid-Afrika. Afrovibes vult in september
debuutalbum. Gregory is sinds een Grammy-nominatie en zijn
context nooit ver weg is. Een plek waar 19 mensen in
het MC Theater, de twee dames delen er dan het podium met
optredens in Paradiso en op North Sea Jazz snel uitgegroeid tot
loondienst en een veelvoud van freelancers en stagi-
Zuid-Afrikaanse muzikanten. In april krijg je ze puur.
een van de meest geliefde jazz-zangers van de scene. Sabrina
airs er elke weer voor zorgt dat alles op zijn artistieke
speelt de hoofdrol in de voorstelling Nina (A)Live en werkt in-
pootjes terechtkomt.
middels aan haar derde plaat.
Tegen alle financiële, politieke en economische stromen in blijven we doen wat we moeten doen: de identiteit van deze stad, deze maatschappij, deze wereld
MC Theater te huur
vormgeven via de verhalen van kunstenaars die het lef
Op dagen dat we niet zelf spelen is het MC Theater te huur. Voor
hebben om te zijn wie ze zijn en ze te laten doen wat
grote of kleine evenementen, meetings, vergaderingen, mode-
ze moeten doen bij ons in het MC Theater.
shows, lustrums, festivals. Ons gebouw is superflexibel. Je kunt de theaterzaal, volledig geoutilleerd, krijgen met de tribune erin
Lucien Kembel
Marjorie Boston
(170 zitplaatsen), of met de tribune eruit (500 mensen staand).
Algemeen directeur
Artistiek directeur
We hebben een prachtige hoge foyer, we hebben twee kleinere intieme ruimtes met of zonder tribune. Je kunt voor één ruimte kiezen, of het grootst aanpakken en gewoon alles vullen. En belangrijk: goede catering is aanwezig via Toko MC. Voor meer Yard Vibes De zomer begint bij ons al op zaterdag 3 maart, dan strijkt het minifestival Yard Vibes neer in het MC Theater. Verwacht live reggae, Caribisch eten, klassieke Jamaicaanse films en een dancehall party met live acts…. info via www.mconline.nl
informatie kun je contact opnemen met Joanna van Dorp van MC: 020-6065050 of verhuur@mconline.nl
6
ª
MC MAGAZINE
MC MAGAZINE
ª
7
onmogelijk, eenzaam & prachtig nina simone Tekst Pablo Cabenda Fotografie Jack Robinson Archive
isschien werd Eunice Waymon voor het allereerst Nina
m
Het concert was een succes. Maar toen ze zeven jaar later au-
Simone lang voordat ze zichzelf die artiestennaam had
ditie deed voor het Curtis Institute, werd ze afgewezen. Die af-
gegeven, lang voordat ze succesvol werd, de hogepries-
wijzing werd een groot trauma voor een verbitterde Nina die in
teres van de soul, de muze van de burgerrechtenbeweging in
de eerste jaren van haar loopbaan altijd nog het idee koesterde
Amerika, de onberekenbare diva, het heilige monster. Ze was
om opnieuw auditie te doen. Want Eunice Waymon speelde nu
nog maar tien in 1943 maar op die bewuste avond in het stad-
eenmaal klassieke muziek, punt. Nina Simone, de artiestennaam
huis van Tryon, North Carolina manifesteerde zich daar voor het
die Eunice aannam toen ze als barpianiste in de clubs van Phila-
eerst Nina Simone en kristalliseerde zich daar, voor een paar
delphia begon te werken, dié speelde jazz, gospel en folk om
pijnlijke seconden, haar verhouding uit met de rest van de we-
het hoofd boven water te houden en om privélessen te betalen
reld. De relatie tussen tussen Simone en haar altijd afstandelijk
voor een tweede kans op een auditie. En ook al volgde haar
gebleven moeder, de verhouding tussen Nina en haar publiek
carrière een ander pad, ze is altijd de klassieke pianiste geweest
en de pijnlijke bewustwording van de verhouding tussen blank
die zich in een non-klassikale context bewoog. Luister naar Love
en zwart.
or Leave Me op haar debuutalbum Little Girl Blue. De pianosolo klinkt door zijn melodische verkenning en het gebruik van con-
Eunice Waymon, een door God gegeven wonderkind dat op
trapunt haast als een inventio van Bach.
vierjarige leeftijd al op gehoor de psalmen op het huisorgel speelde, stond op het punt een recital te geven in het stadhuis
Het was onmogelijk dat de kwaliteiten van Simone niet ont-
van Tryon. In een arm zwart gezin geboren was het lot van Eu-
dekt zouden worden. Haar pianospel was technisch superieur
nice om, met de hulp van de blanke Miss Mazzy, die een fonds
evenals haar improvisatietalent en muzikale inlevingsvermogen.
voor haar had opgericht, ‘de eerste zwarte concertpianist’ te
En hoewel haar stem maar twee octaven omvatte kon die don-
worden. Daarvoor moest ze uiteindelijk gaan studeren aan het
kere alt verleiden als fluweel en intimideren als de nacht, beurte-
Curtis Institute in Philadelphia. Haar lotsbestemming was het.
lings sensueel, animaal, agressief en soeverein. Simone leefde in
Het was de dag dat ze haar eigen gemeenschap versteld zou la-
haar songs. Little Girl Blue telde al klassiekers als My Baby Just
ten staan en laten horen hoe goed deze haar geld had besteed.
Cares For Me en I Loves You Porgy. Covers, zoals het grootste
Eunice nam plaats achter de vleugel om Bachs Toccata te spe-
deel van haar repertoire, maar nadat Nina eenmaal een num-
len terwijl ze iets bemerkte in de zaal. Haar ouders, op de eerste
mer had gezongen bleef die versie voor altijd in het geheugen
rij, werd door een stel blanken gevraagd om hun stoelen aan
gegrift.
hen te geven. Eunice stond op van haar pianokruk en verklaarde niet te zullen spelen als haar ouders niet mochten blijven zitten.
Naar heersend gebruik in de muziekindustrie werd ook Nina
Er waarde een sfeer van ongemak door het overwegend blank
een poot uitgedraaid. De jonge zangeres kreeg voor haar eer-
publiek dat letterlijk met stomheid was geslagen door zoveel
ste album in 1958 een bedrag van 3000 dollar, feitelijk een uit-
zwarte brutaliteit. Haar moeder die zich al half gewonnen had
koopsom waarmee ze afstand deed van al haar royalties. Dat
gegeven aan racistische conventies, staarde als in schaamte
betekende dat ze met een hitsingle op zak, I Loves You Porgy,
naar de vloer en zei niets.
nog een bijbaantje als huishoudhulp bij een blank gezin er op
Het was voor het eerst dat Eunice, die door de grootse plan-
na moest houden.
nen voor haar toekomst enigszins afgeschermd was opgegroeid, een scherp beeld kreeg van de zwart/witverhoudingen
Maar haar ster rees snel en al gauw werd Nina een vaste be-
in Amerika. Het was voor het eerst dat ze applaus in ontvangst
speler van de jazzclubs in de New Yorkse Village. Met de vele
mocht nemen, de eerste keer dat ze een diepe kloof gewaar-
ups en nog meer downs in haar carrière is één stelregel altijd
werd tussen haar en haar moeder en ook de eerste van de daar-
een constante gebleven: de muziek kwam op de eerste plaats,
opvolgende honderden keren dat Eunice zich ontzettend een-
de piano op de tweede en het publiek volgde, op afstand, als
zaam moet hebben gevoeld. Kijk, daar zat Nina.
derde.
8
ª
MC MAGAZINE
MC MAGAZINE
ª
9
Nina tolereerde niets anders dan totale toewijding. Ze had
Simones rol in de beweging was een gecompliceerde. Ze
een relatie met haar publiek die pendelde tussen corrigeren
diende als muze en leverde songs die als strijdliederen werden
en schofferen. Een van de meest gedenkwaardige botsingen
gebruikt. Ze gaf lezingen maar heeft zelf niet actief deelgeno-
vond plaats in 1967 in de grotendeels Jamaicaanse wijk Brix-
men aan protesten. Zelfs niet in de grote Mars naar Washington
ton in Londen. Lang voordat het nummer in 1987 haar grootste
van Martin Luther King. Ze voelde zich daar schuldig over. Maar
comeback bewerkstelligde, was My Baby Just Cares For Me een
het simpele feit was dat de geëngageerde zangeres en inmid-
tweede jeugd begonnen door de vele soundsystems in Jamaica.
dels moeder zich voor protestacties niet vrij kon maken omdat
Vanaf het begin van het concert bleef het publiek scanderen
er van man/manager Andy altijd geld moest worden verdiend.
om Nina’s Baby, een nummer dat ze zelf beschouwde als een
Het huwelijk was al snel uitgelopen op een puur zakelijke over-
niemendalletje. Ze negeerde het rumoer totdat het ondraaglijk
eenkomst waarin een uitgeputte Nina steeds harder moest wer-
werd. Haar diplomatieke respons? ‘Houd je kop! Ik zing die shit
ken om aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Er waren
niet. Ik ken de tekst niet eens meer.’ Het gejoel hield aan. Vervol-
nogal wat mensen afhankelijk geworden van de ‘popster’ en een
gens speelde de zangeres de openingsmaten zonder de moeite
platencontract met RCA voor tien albums drukte zwaar op haar
te nemen de melodie mee te neuriën. Vanaf de eerste akkoor-
schouders. Wanneer Nina niet in de studio zat, trad ze op. Vijf
den steeg er een glorieus gejuich op vanuit de zaal. Plots hield
keer per week. Ze was als de dood dat ze net zo arm zou ein-
ze op met spelen en vroeg ijzig: ‘Zijn jullie nou blij? Is dat wat
digen als haar ouders en daarbij was geld ook een middel om,
jullie willen?’ Doodse stilte. Vervolgens ging Nina Simone dood-
vergeefs, de liefde van haar moeder te winnen. Andy hield de
leuk door met de rest van haar set.
wind eronder en Nina greep naar de fles.
Haar publiek vergaf haar haar wispelturigheid, haar onvoorspelbare woede-uitbarstingen en dat ze bij haar concerten op
In zekere zin vond de teleurgestelde zangeres in de burger-
zich liet wachten, want elke show was een openbaring waar je
rechtenbeweging een nieuwe lotsbestemming. Nina was een
gesticht uitkwam. Nina’s eigen verklaring voor de onvoorwaar-
getrouwde vrouw die, opgejaagd door haar echtgenoot en
delijke liefde van haar fans was: ‘Ik doe aan massahypnose.’ Ze
aangevreten door spijt omdat ze niet haar droomcarrière had
zal het zelf half geloofd hebben.
verwezenlijkt, een nieuwe levensvervulling vond door haar kunst deel uit te laten maken van de geschie-
De zangeres werd een begrip, ze werd bestempeld als de opvolger van Billie
‘Ik doe aan massahypnose.’
denis. Tegelijkertijd was ze doodongelukkig in het liefdeloze huwelijk met Andy en bleef altijd hunkeren naar mannelijk
Holiday na haar fameuze concert in Town
gezelschap. Typerend. In een nachtelijk
Hall in ’59 in New York. Een artieste ook die, door slechte ervaringen, haar man Andy Stroud als mana-
gesprek met Louis Farrakhan, de opvolger van de vermoorde
ger aanstelde en vervolgens door hem als een werkpaard werd
Malcolm X in The Nation Of Islam, de beweging die separatisme
behandeld.
als oplossing voor het Amerikaanse racisme propageerde, probeerde hij haar over te halen lid te worden van de Nation. Zij
De roem en de aandacht kwam met bakken maar waar iedereen haar de hemel in prees was er van Nina’s moeder, pre-
probeerde hem het bed in te krijgen. Geen van beiden slaagde in hun missie.
dikante Mary Kate Waymon, niets dan stilzwijgende afkeuring.
De muze was eenzaam. In haar autobiografie I Put A Spell on
De dochter die haar droom als concertpianiste had geparkeerd,
You zegt ze: ‘Ik was anders. Ik had geen gemeenschap achter
stuurde maandelijks een cheque naar haar ouders in Tryon maar
me. Ik was een nationale ster en het was mijn job om te gaan
kreeg daar nooit een bedankje voor. In de ogen van haar moe-
waar ik nodig was (…) Ik was rijk en beroemd maar ik was niet
der verdeed ze haar tijd met zondige muziek.
vrij. Ik moest maanden soms jaren vooruit plannen. Dus ik voelde me deel van de strijd maar ook daarvan afgezonderd. Ik was
DI 8 TM ZO 20 MEI 2012 IN HET MC THEATER TICKETS € 17,50 / € 15,00 (STADSPAS, 65+, CJP) VIA WWW.MCONLINE.NL
De New Yorkse glitterati waren verliefd op Nina. Ze hing
eenzaam in de beweging zoals ik waar dan ook eenzaam ben
rond met sterren, wat begin jaren zestig voor een zwarte artiest
geweest.’ Simones protestsong I Wish I Knew How It Would Feel
haast automatisch ook inhield contact met artiesten, schrijvers
To Be Free opeens een hele ander klank.
en kunstenaars die zich associeerden met de zwarte Amerikaanse burgerrechtenbeweging. De apolitieke zangeres raakte
Eenzaamheid hield aan en depressies verdiepten zich. Nina
bevriend met de schrijver James Baldwin, dichter Langston
begon zelfs te hallucineren maar was te moe om dat te besef-
Hughes en toneelschrijver Lorraine Hansberry. Die laatste druk-
fen. Andy zag het niet of wilde het niet zien. Niemand haalde er
te Simone met de neus op de feiten: of ze het nu leuk vond of
een dokter bij. Inmiddels bloedde de burgerrechtenbeweging
niet, ze maakte deel uit van de beweging omdat ze nu eenmaal
na infiltratie door de CIA dood. Nina’s vrienden werden opge-
zwart was.
sloten, kozen voor een leven als balling of voor een gematigder bestaan. Ze bleef achter, de ontwapende teleurgestelde radicaal
Haar ogen werden geopend door de moord op activist Medgar Evers en de bomaanslag op een kerk in Birmingham in ’63
die nu tijdens haar concerten haar blanke publiek tegen zich in het harnas joeg.
waar vier meisjes om het leven kwamen. Ze beweerde zoveel agressie te voelen dat ze een wapen zou kunnen trekken en zich
Haar uitbarstingen werden heftiger. Nina verweet Andy pu-
in het gewapend verzet kon storten. Maar dat deed ze niet. In
bliekelijk dat hij als haar man niet kon bevredigen en dat hij ver-
plaats daarvan schreef ze protestliederen als Mississippi God-
antwoordelijk was voor haar uitputting en depressies. Ze voch-
damn dat in het zuiden werd geboycot. Distributeurs kregen
ten in het openbaar. Na een Europese tournee was Simone aan
regelmatig zendingen retour waarvan elke plaat consequent in
het eind van haar Latijn en smeekte Andy om een paar vrije
tweeën was gebroken.
dagen. Hij weigerde. Ze nam het eerste vliegtuig naar Barbados.
10
ª
MC MAGAZINE
MC MAGAZINE
“ Muziek kan echt een steun zijn. De cd van India Arie: Testimony Vol 1, Life & Relationship, was een tijd
Het was Nina’s eerste stop in een oneindige Odyssee die tot
weten dat ze hoognodig moest plassen, hurkt en urineerde ter
in de jaren tachtig zou voortduren. Ze liet haar carrière achter,
plekke op de grond. Het enige dat de verbouwereerde man
riode, moest mijn huis uit, spullen
haar politieke ballast, haar trouwring en haar dochter maar ze
vond om de boel op te ruimen is een poster van Nina zelf. Si-
opslaan en terug naar mijn ouders
kon niet weglopen van haar wanen. Pas in de jaren tachtig werd
mone keek verbaasd op en zei dat het leek alsof op zichzelf had
bekend dat de gekwelde zangers aan een vorm van manische
gepiest.
depressie leed en daar als sinds de jaren zestig medicijnen te-
in Rotterdam terwijl mijn leven in Amsterdam was. Het was vreselijk,
Uiteindelijk verhuisde de getormenteerde diva naar Nederland, waar een kleine entourage een oogje in het zeil hield en
gen slikte.
mijn bijbel. Ik zat in een lastige pe-
ik voelde me zwaar ontheemd. Die cd gaf me kracht.
erop toezag dat ze op tijd haar medicijnen slikte. Nog één keer
”
Af en aan bezocht ze met haar dochter Lisa Barbados en
zou het lot de zangeres gunstig gezind zijn. In 1987 werd My
Aisa Winter
knoopte een affaire aan met de gehuwde premier Errol Barrow
Baby Just Cares For me een enorme hit door een reclame voor
in de naïeve hoop ooit met hem te trouwen. Bij een van haar
Chanel parfum. Het betekende een grootse comeback die nieu-
reizen terug naar de Verenigde Staten in 1972 kreeg ze te horen
we concerten in grotere zalen opleverde.
speelt in de voorstelling Nina Simone (A)Live
dat ze de belasting honderdduizenden dollars verschuldigd was en dat de dienst beslag had laten leggen op haar huis in Mount
ª
Aisa Winter
Maar verkeerde keuzes bleef de onmogelijke ster maken.
Fotografie Ruud Baan @ Witman Kleipool Styling Isis Vaandrager@ Eric Elenbaas Agency
In een gril verhuisde ze naar Zuid Frankrijk met niemand van
Haar & make-up Patricia van Heumen @
Met het besef dat ze nog maar voor één plaat in het krijt
haar entourage in de buurt om zich over haar te ontfermen. In
Angelique Hoorn Management
stond voor RCA, die geen enkele interesse toonde voor con-
plaats daarvan benoemde ze een verpleger die ze in een psy-
Beeldbewerking Jan Hibma
tractverlenging, en het besef dat haar ster langzaam aan het do-
chiatrische instelling in Los Angeles had ontmoet als persoon-
ven is, zonder een vaste bron van inkomsten, reisde ze met haar
lijke verzorger/manager. Die hield de deur dicht voor haar oude
Vernon. Andy was in geen velden of wegen te bekennen.
vrienden.
dochter Lisa en goede vriendin Miriam Makeba naar Liberia. Daar werd ze door de beau monde van Monrovia, de nakomelingen van bevrijde slaven uit
ze arriveert straalbezopen op het podium
Simone wordt een verwrongen schaduw van zichzelf, een karikatuur van een onmogelijke diva die zichzelf naar de marge had gemanoeuvreerd, dat gekke Amerikaanse
Amerika, onderhouden en gefêteerd als een diva. Maar door roddel en achterklap en een gebrek aan
mens die haar buurjongen met een luchtdrukpistool beschoot.
een vermogende aspirant partner ziet ze zich genoodzaakt ver-
Ze overleed in 2003 aan borstkanker tijdens haar verblijf in Car-
der te zwerven. Nu naar Zwitserland waar ze Lisa op kostschool
ry-le-Rouet.
deed en hoopte, bankroet als ze was, in Europa concerten te kunnen geven en zo in haar onderhoud te kunnen voorzien.
Een tragische heldin die in de opera van haar eigen leven de hoofdrol speelde. De artiest die geen man meer had, haar doch-
Een opname van het Montreux Jazzfestival in 1976 geeft een inkijkje in de gemoedstoestand van Simone, een vrouw als een
ter van zich vervreemdde, haar vrienden de toegang tot zich liet ontzeggen en een glorieuze carrière zag verschrompelen.
open zenuw. Ze zingt een hartverscheurende versie van Fee-
Ze ontving nog wel een paar dagen voor haar overlijden een
lings en je ziet achter de piano een vrouw die ternauwernood
eredoctoraat van het Curtis Institute, en gaf in 2001 haar laatste
haar zielenpijn weet te beteugelen. Op dat moment is ze geen
concert in Parijs toen er al kanker was gevonden. Pijn lijdend
performer meer maar een medium dat samenvalt met haar
moest ze worden geëscorteerd naar haar vleugel maar ze wilde
kunst. Het is haast intimiderend in al zijn rauwe confronterende
het per se. De vrouw die alles had verloren en iedereen had ver-
schoonheid.
laten, had aan het eind van haar leven nog maar één ding: haar publiek. En hoewel de diva ongetwijfeld de woorden van Ma-
Maar na een vrije val raakte ze pas de bodem nadat ze met
ria Callas onderschreef dat het publiek een monster was, was
een duistere Liberiaanse zakenman in zee ging die haar aan
contact daarmee de enige manier om haar eenzaamheid wat te
contacten in Europa zou helpen. Hij overviel haar in een hotel-
verzachten. Hoe ze het ook uitdaagde en bevocht, het monster
kamer in Londen, sloeg haar bewusteloos en beroofde haar van
had haar nooit verlaten. Ze kreeg een staande ovatie.
al haar geld. Helemaal op zichzelf aangewezen wist ze toch nog
ª
in jazzclubs in Londen en Parijs concerten te regelen. Maar haar reputatie als licht ontvlambare tante was haar vooruitgesneld
NINA SIMONE (A)LIVE
en Britse journalisten probeerden haar uit de tent te lokken. Die waren met stomheid geslagen toen ze geconfronteerd werden
Op 10 mei 2012 gaat de nieuwe MC voorstelling Nina Simone (A)
met een vrouw die met muren praatte en beweerde dat haar
Live in première in het MC Theater. De voorstelling speelt in totaal
dode vader naast haar zat.
twaalf keer in het MC Theater, in de laatste speelweek is de voor-
In die periode kwam Nina uren te laat op concerten of soms
stelling programmaonderdeel van het RIGHTABOUTNOW-festival
kwam ze helemaal niet opdagen. In Zwitserland stormde ze fu-
(15 tm 19 mei 2012), MC’s internationaal en interdisciplinair festival
rieus een platenzaak binnen toen ze zag dat daar bootlegs van
in het MC Theater. Na deze speelperiode in het MC Theater zal Nina
haar platen werden verkocht en probeerde alles uit de schap-
Simone (A)Live in het najaar van 2012 (oktober tot en met half de-
pen te graaien. Op een festival in Pamplona arriveerde ze straal-
cember 2012) op tournee gaan door Nederland om te beginnen in
bezopen op het podium, werd weggeboed en van het podium
de Stadsschouwburg Amsterdam.
geëscorteerd. Eenmaal backstage liet ze haar nieuwe manager
ª
11
12
ª
MC MAGAZINE
MC MAGAZINE
ª
13
‘nina simone is de oorsprong’
“
Nina Simone weigerde zich in een hokje te laten stoppen.
dan door haar muziek, komt door haar karakter. Haar optredens
Haar hele leven vocht ze tegen classificatie, ze weigerde
waren ook nooit alleen concerten, maar meer conferences. “Al-
haar identiteit te laten bepalen door anderen. Als er werd
tijd heel theatraal. Ze zocht direct contact met het publiek, op
gezegd: ze is een jazzzangeres, dan zei ze: ik maak folkmuziek,
een indringende manier. Vertelde verhalen over de nummers,
ik heb veel meer met Bob Dylan. En als er dan gezegd werd: ze
over zichzelf,” zegt Van Hinte. “In de jaren zestig, zeventig, wa-
is folkmuzikant, dan zei ze: ‘ik ben klassiek pianist’.” Maarten van
ren die verhalen vaak politiek getint, later werd dat steeds per-
Hinte, met artistiek directeur van MC Theater Marjorie Boston
soonlijker en gekker.”
regisseur van de voorstelling Nina Simone (A)Live, praat over haar met een glimlach in zijn ogen. Het is vijf maanden voor
Als voorbereiding op het maken van de voorstelling las Van
de première. De cast is net rond, Van Hinte zit midden in zijn
Hinte alle boeken die er over Nina Simone te krijgen zijn, luister-
research. In een café vertelt hij met een cortado voor zijn neus
de hij alle opnames waar hij zijn oren bij in de buurt kon krijgen,
waarom MC voor de legendarische zangeres heeft gekozen. “Ze
keek hij zoveel mogelijk films. “Dat theatrale van Nina Simone,
weigerde zich te laten definiëren. Niet alleen door media en pla-
dat gebruiken we in de voorstelling. De voorstelling wordt ge-
tenbazen, vooral ook door haar publiek, dat een parasitair mon-
speeld in een concertsetting uit de jaren zeventig met ruimte
ster kan zijn.”
voor contact met het publiek.” Voor de teksten putten Van Hinte en Boston onder meer uit de verhalen die Nina Simone tussen
Dat gevecht om haar eigen identiteit op te eisen, niet alleen
de nummers door aan het publiek vertelde. Van Hinte noemt
als zwarte vrouw, maar ook als het soort artiest dat ze was, is
een voorbeeld. “Er is een prachtige opname van een concert
voor MC de belangrijkste aanleiding om een voorstelling over
op het jazzfestival in Montreux in 1976. Nina Simone is drie jaar
haar te maken. “Jonge creatieven van nu willen én acteur kun-
afwezig geweest, ze woonde in Liberia. Na drie jaar stilte speelt
nen zijn, en dj en vormgever. Ze weigeren zich in hokjes te laten
ze weer.” Meteen bij het begin vraagt ze of David Bowie ook in
plaatsen,” zegt Van Hinte. En voorbij die kunstenaarskwestie is
de zaal is. Want, zegt ze, ze weet dat David Bowie ook in Mon–
de identiteitsvraag iets wat iedereen tegenwoordig bezighoudt.
treux is en dat hij haar zeker wil horen spelen. Is hij in de zaal? Ze
“Het is het grote vraagstuk van onze tijd.” Van politiek tot in-
vraagt het een paar keer. Want alleen andere beroemde mensen
dividu: wat is een Nederlander? Wat is een Europeaan? Waar
zouden haar begrijpen. “Het publiek zegt dat zij er wel zijn, of
moet je dan aan voldoen? Waar hoor je bij en wie bepaalt dat?
dat ze dan toch voor haar kunnen spelen,” vertelt Van Hinte. Een typische, ongemakkelijke interactie.
De voorstellingen van MC gaan vaker over iconen van onze
Wie zijn wij? Wie ben jij ten opzichte van anderen? Wat is een Nederlander? Identiteit is volgens Maarten van Hinte van het MC Theater een van de grote vraagstukken van onze tijd. Het verhaal van Nina Simone is als geen ander geschikt om op zoek te gaan naar de antwoorden. Fotografie Mounir Raji
tijd. Zoals Tony Montana in de voorstelling Scarfaced, als icoon
“In datzelfde concert zegt ze tijdens het nummer Feelings
voor de lefgozerige buitenstaander die met niks begint en alles
ook iets prachtigs,” zegt Van Hinte. Simone zingt ‘teardrops
krijgt. “Verhalen vertellen gaat goed aan de hand van iconen.
rolling down on my face, trying to forget my feelings of love’.
In het theater gebeurt dat vaak,” zegt Van Hinte. “Of het nou
Dan laat ze de vleugel stil vallen, kijkt het publiek aan en zegt:
de iconische types zijn in de commedia dell’arte, of Hamlet of
“Godverdomme. Ik bedoel, wat is het toch erg dat iemand zo’n
Othello. Iconen staan symbool voor verhalen die iedereen be-
lied moet schrijven. (…)Dat er omstandigheden kunnen bestaan
grijpt. Via die iconen kun je communiceren.”
die om zo’n lied vragen. Ik vind dat erg. Dat is erg. Ja! Kom dan, vooruit, klappen! Wat is er met jullie?!” Wie naar de opnames
Nog steeds is Nina Simone, die tien jaar geleden overleed,
kijkt, het staat op YouTube, ziet via de camera een gezicht dat
ook een icoon en inspiratiebron voor muzikanten. “Erykah Badu,
de pijn van de woorden van het lied gelooft, bijna voelt. Het
Lenny Kravitz, Lauren Hill, ze verwijzen allemaal naar Nina Simo-
publiek hoort alleen haar intonatie, ziet haar contouren, en lacht.
ne, via tekst of muziek,” zegt Van Hinte. “Lil’ Wayne heeft haar
Schuchter weliswaar, maar lacht.
laatst nog gesampled.” Van Hinte denkt dat die status nog meer
14
ª
MC MAGAZINE
MC MAGAZINE
“ Muziek heeft mij gered. We waren in de gymzaal van mijn oude basisschool tijdens een schoolvakantie, iemand wist hoe je daar in moest breken. Op het moment dat de hele groep de stad in ging moest ik naar de jongens met wie ik net was begonnen te rappen. De volgende middag kon ik niemand bereiken. Eind van de middag begreep ik dat de hele groep was opgepakt voor een beroving. Dit is een cruciaal moment geweest voor mij als per-
MC gaat niet het levensverhaal spelen van Nina Simone, zegt
ter. Toen zij een keer met haar qua kleur gemengde band voor
Van Hinte. Geen dramatisch verhaal van a tot z, maar een frag-
B.B. King optrad op een festival, bleef ze vanuit de coulissen
”
mentarische voorstelling. De cast bestaat uit zes mensen, en
B.B. King gadeslaan. De blueskoning speelde met bijna alleen
GMB (Gery Mendes)
iedereen speelt Nina Simone én de mensen om haar heen. “De
maar donkere muzikanten, alleen de toetsenist was wit. Tijdens
cast bestaat niet alleen uit zangers, maar is wel gekozen op mu-
een van de nummers vlijde Simone zich naast de toetsenist op
GMB (Gery Mendes)
zikaliteit,” zegt Van Hinte. “Iedereen heeft grote affiniteit met
de kruk. “Eerst was het leuk samen spelen, maar naarmate het
speelt in de voorstelling Nina Simone (A)Live
muziek, en die zochten we omdat we graag willen dat de cast
nummer vorderde duwde ze de pianist steeds verder van de
de voorstelling mee vormgeeft. Via hun eigen muzikale achter-
kruk. Toen dat gelukt was, wenkte ze haar eigen, zwarte, toet-
grond kunnen de spelers associëren met Nina Simone.” Ook
senist. Daar speelde ze even mee, stond op en liet haar eigen
al wordt het nadrukkelijk geen Nina Simone-coverbandavond,
toetsenist verder spelen. “De grootste bluesmuzikant hoorde
het wordt wel een muzikale voorstelling. Klassiek pianist Lies-
een zwarte pianist te hebben, vond ze,” zegt Van Hinte. Haar
beth Peroti speelt piano, Hans Dagelet trompet, Sabrina Starke
toetsenist geneerde zich dood, maar de muzikanten van Simone
en Gery Mendes (GMB) zingen en spelen gitaar, en Aisa Win-
verdroegen haar buien.
ter zingt. Originele Nina Simone-opnames zullen ook te horen zijn, de zesde artiest op het podium is DJ Lovesupreme, MC’s vast muzikale vinylgraver in de gewelven van de muziekge-
“ Talent is a burden, not a joy
schiedenis.
Naarmate ze ouder werd, werden de woede-uitbarstingen
tijdens
concerten
talrijker en ging de kwaliteit van haar spel steeds meer fluctueren. “Ze heeft het ook
”
zelf gezegd, dat haar talent ook haar last
Niet alleen haar shows waren theatraal, Nina Simone was dat
was,” zegt Van Hinte. “Talent is a burden, not a joy,” zei ze. “I am
zelf ook. “Sommige biografen beweren dat ze leed aan een mul-
not of this planet. I do not come from you. I am not like you.” De
tiple personality disorder,” zegt Van Hinte. “Soms lijkt dat inder-
last die talent meebrengt doet denken aan een recenter icoon,
daad zo. Kon ze de ene dag het ene zeggen, de andere dag iets
Amy Winehouse, wier band tijdens een van haar laatste con-
totaal anders.” Logisch trouwens, dat de hokjes waar anderen je
certen met een verbeten glimlach nog maar eens het couplet
in willen stoppen dan sowieso niet kloppen.
inzette in de hoop dat de zwalkende frontvrouw nu wel wat zinnetjes zou meezingen. “We hadden ook haar als actueel icoon
Simone wordt gezien als een van de belangrijke figuren in de
kunnen kiezen,” zegt Van Hinte. “Maar wij gaan liever naar de
civil rights movement. Ze was de muze, bij de beweging getrok-
bron. Amy Winehouse borduurde voort op muziek die er was.
ken door intellectuelen als James Baldwin. “Maar later heeft ze
Nina Simone is de oorsprong.”
uitspraken gedaan waaruit blijkt dat ze helemaal niet geloofde in een vreedzame strijd,” zegt Van Hinte. Hij vertelt dat Simone
Het afgelopen halfjaar hebben Van Hinte en Boston bij allerlei
zelf ook wapens heeft geprobeerd. “Toen ze hoorde dat in Ala-
mensen hun kennis van Nina Simone gepeild. “Er is echt nie-
bamba een kerk met zwarte kinderen erin in brand was gesto-
mand die nog nooit iets van haar gehoord heeft. Zelfs als ze
ken is ze naar haar garage gegaan. Om een bom te maken. Haar
haar naam niet weten te verbinden aan nummers, dan kennen
man, die ook haar manager was, heeft toen tegen haar gezegd:
ze nog wel een paar liedjes, of op z’n minst haar stem.” Daarom
jij kan geen bom maken, jij kan muziek maken. Dat is wat je moet
denkt MC dat de voorstelling voor iedereen interessant is, zegt
doen. Toen heeft ze in één ruk het protestnummer Mississippi
Van Hinte. “Niet alleen voor de incrowd, iedereen kan er iets in
Goddamn geschreven.”
herkennen.” Dan spitst Van Hinte zijn oren. Als de koffiemachine stilvalt is ze duidelijk te horen door de boxen van het café: Nina
Van Hinte vertelt nog een verhaal dat illustrerend is voor Simones zwalkende ideeën, wispelturigheid en impulsieve karak-
Simone.
ª
soon, artiest en mijn carrière.
ª
ª
15
16
ª
MC MAGAZINE
MC MAGAZINE
ª
17
Hoewel ze alleen de musical Cats had gezien, en A midsummernight’s dream, wist Nikky tegen de tijd dat ze de middelba-
via kots en hiphop naar een eigen theaterstem
re school had afgemaakt dat ze naar de theaterschool wilde. Ze trok naar Manchester, maar werd niet meteen aangenomen op de academie. “Een van de eerste dingen waar ik heen ging was hiphoptheater. Zo anders, heel luidruchtig publiek, energieke performance met hele andere structuur.” Ze vond een baantje in een ander theater waar de kleine, kunstzinnige producties stonden. “Zag ik ineens allemaal naakt op het podium, en kotsende mensen.” Ze ging zich ook bezighouden met spoken word, ging zelf optreden met gedichten. En tegen de tijd dat ze wel op de toneelschool werd toegelaten en daar Shakespeare en Tsjechov aan het doorgronden was, had ze al een hele leerschool aan andere theatrale invloeden opgeslurpt. Hoewel ze het verhaal van Sky, die nachtenlang niet heeft geslapen en gekleed in pyjama met koeiensloffen de straat op
Nikky Norton heeft alles in zich om uit te groeien tot een prachtige soloperformer. De Britse kwam uit een dorp naar de stad met alleen Cats achter de kiezen. Ze werkte in een arty theater met naakt en kots op het podium, ging naar hiphop theater, en volgde een keurige theateropleiding met Shakespeare. “Dit jaar ga ik mijn eigen stem vinden.”
gaat, in haar eentje bedacht en in haar eentje op het podium vertelt, voelt het voor Nikky niet als een solovoorstelling. “Ik werk met allerlei mensen samen, en misschien blijkt zelfs dat ik nog een karakter nodig heb.” Al bij de ontwikkeling van het verhaal nodigde ze iedereen bij Contact Theatre uit om mee te denken. “Ik weet wel dat iedereen het druk heeft met andere dingen, maar ik heb ze gezegd: ik maak een Google Doc aan, en als jullie ideeën hebben kunnen jullie ze daarin zetten.” Een jongen van de marketing
h
kwam meteen met een tip voor een film over slapeloosheid et verhaal was nog warrig, maar Nikky Norton (26) had
Als baby kwam Nikky vanuit Nigeria naar een dorp in Enge-
het publiek bij de kladden. In november stond ze met haar
land. Daar groeide ze op, in ingewikkelde en moeizame familie-
waar Nikky anders nooit op was gekomen.
solovoorstelling The adventures of Sky, the reluctant hero
constellaties. Ze hield altijd al van verhalen horen en vertellen.
Later dit jaar speelt Nikky een verder ontwikkelde versie van
op het Hollandse Nieuwe festival in MC. Ze was de enige bui-
“Ik had een krantenwijk, en zat regelmatig bij mensen op de
haar voorstelling op het Flying Solo Festival van het Contact
tenlandse deelnemer, en werkte twee weken in Amsterdam aan
stoep om verhalen te horen en te kletsen,” zegt Nikky. “Later,
Theatre, het festival waar ze vorig jaar de wedstrijd voor jonge
haar voorstelling onder begeleiding van MC’s Mike van Alfen.
tijdens de middelbare school, had ik een baantje in een bejaar-
makers won. Ze heeft al grote plannen voor de marketing, met
“Ik had mijn eigen appartementje, heel leuk. Ik heb een paar
dentehuis. Oude mensen hebben ook altijd goede verhalen te
een lokale groep reclamemakers. “Eerst wilden we iemand in
spulletjes van mezelf op de vensterbank gezet en gedaan alsof
vertellen.”
een roze ijsberenpak ’s nachts als de pubs dichtgaan door de straten laten rijden in een ijscokarretje. En dat mensen dan
ik in Amsterdam woonde,” zegt Nikky. Een droom om actrice te worden, dat had ze als kind niet.
de dag erna niet meer weten of ze nou echt een ijsje hebben
Ze kwam aan haar plek op Hollandse Nieuwe via een com-
“Acteurs die zeggen: ik speelde als kind ook altijd toneel, dat
gekregen van een roze ijsbeer of dat het een dronken droom
petitie in Engeland. Vorig jaar won ze de eerste prijs bij het
vind ik een beetje raar. Dat is wat normale kinderen allemaal
was,” zegt Nikky. “Maar dat was te duur, dus nu komen er ijs-
Contact Theatre in Manchester, waar ze woont. In het prijzen-
doen.” Ze kan zich nog wel een moment herinneren dat ze the-
beerbeelden in de buurt van het theater.” Ze wil ook een nacht-
pakket: een uitwisseling met MC. Wat ze op Hollandse Nieuwe
ater bijzonder begon te vinden. “We speelden Tom Sawyer,
wandeling doen met vips, met de verwarde Sky als gids. En Sky
liet zien was een work in progress. Met dat nieuwe materiaal
en ik was Huckleberry Finn. Ik zei een heel klein zinnetje, en
heeft haar eigen Facebookpagina. “Ik hoop dat mensen zich
ging ze terug naar Manchester om de voorstelling daar verder
daarna lachte de hele zaal. Dat was zo’n raar en bijzonder ge-
dan meer betrokken voelen bij Sky, dat je niet per se naar de
uit te werken.
voel,” zegt Nikky.
voorstelling hoeft om iets mee te krijgen van het verhaal van dit meisje. En dat als je wel naar de voorstelling gaat, het dan
Voor het publiek op Hollandse Nieuwe was de voorstelling
extra bijzonder is omdat je al contact met haar hebt gehad.”
soms moeilijk te volgen, het verhaal ging van een eigenaresse van een succesvolle fastfoodketen naar een psychotisch meis-
En oh ja, zegt Nikky, er is nog iets. “Ik ga ook werken met
je, en misschien was dat wel dezelfde persoon. Het ging van
een 3D-sounddesigner, om het effect van de wanen te verster-
realiteit naar iets wat vermoedelijk wanen waren. En er was een
ken. Hij kan geluid heel precies in de ruimte plaatsen, waardoor
heel lang stuk waarin de hoofdpersoon vertelt over een ont-
het bijvoorbeeld lijkt of er plots een rivier onder je stoel door-
moeting met een roze ijsbeer, waarmee het uiteindelijk in een
stroomt.” Het is duidelijk dat wat het publiek tijdens Hollandse
rapbattle tot een showdown komt. “De voorstelling is nog hele-
Nieuwe in november zag, maar een fractie was van wat de
maal niet af,” zei Nikky vlak na Hollandse Nieuwe. “Ik voel dat ik
voorstelling inmiddels is geworden. Als de goden Nikky en Sky
nog niet helemaal weet wat ik precies wil zeggen. Ik moet nog
goed gezind zijn, dan staan ze dit jaar nog in een Amsterdams
dieper graven.” Het is dan ook haar eerste solovoorstelling, een
appartement en op de vloer van het MC Theater.
project waar ze nog langer aan gaat werken en waarin alles wat
ª
Nikky hiervoor deed moet samenkomen. Nikky Norton is opnieuw te zien in het MC Theater tijdens het RIGHTBOUTNOW-Festival (15 tm 19 mei 2012) met een vervolg op haar werkpresentatie The adventures of Sky, the reluctant hero.
18
ª
MC MAGAZINE
MC MAGAZINE
terreur door de muren Ruzies, seksgeluiden, schuivende stoelen, een doffe bas die nooit dooft. Geluidsoverlast van buren is er in alle vormen. Vooral in de grote steden is het een groeiend probleem. “Wij konden er niet meer tegen, we zijn gevlucht.”
ª
19
kan hebben.” Volgens Thé wordt het steeds normaler om, als de
ontspannen.” Démoet stond vijftien jaar op de wachtlijst van de
buren je erop wijzen dat zij dat pianospel liever niet dagelijks
woningbouwcorporatie om aan een mooi huis te kunnen komen.
horen, te zeggen: “Jammer voor jou, ik woon hier. Dit zijn mijn
Na een jaar vluchtte hij weg. De stad uit, naar Alphen aan den
vier muren en ik bepaal wat daar binnen gebeurt.”
Rijn. “We missen Amsterdam enorm, maar hier is rust.”
Individualisering van de maatschappij draagt eraan bij dat
De vijftien jaar wachten gaf hem uitzicht over het IJ, in een
mensen last van elkaar hebben, denkt Thé. “Mensen hebben wel
vrij nieuw pand in een leuke buurt op het KNSM-eiland. En ge-
dagelijks contact met een vriend in Australië, maar nooit met
noeg ruimte voor hem, zijn vriendin en een kind. Het leek ideaal,
hun buren. En als je geen contact hebt, ontstaan er veel snel-
maar overal om hen heen bleken luidruchtige buren te zitten.
ler irritaties.” Dan weet je niet dat de zoon net geslaagd is en
“Ik was ook de enige die werkte, de rest was sowieso thuis. Aan
daarom een paar dagen luidruchtig is. Of dat de buren gaan
de ene kant had ik scheldende buren, boven twee alcoholisten
verbouwen en dat het een week gaat duren. Je weet ook niet
die ’s nachts met dubbele tong de hele Purple Rain plaat van
dat de buurman nachtdienst heeft, en het daarom vriendelijk is
Prince zongen,” zegt Démoet. “En mijn onderbuurman was een
om overdag niet met de deuren te slaan. “Als er iemand bij ons
schizofrene Marokkaan met woedeaanvallen. Elke nacht. Hij
komt met een probleem met zijn buren, en wij vragen wie dan
schreeuwde in het Berbers of Arabisch, dat weet ik niet, en het
die andere partij is, dan weten ze bijna nooit wie die buren zijn.”
enige Nederlandse woord was kanker. Hij begon altijd tussen
zegt Thé. “Dan is het: ‘een hele enge meneer’, ‘een vaag wijf’. Er
elf en één ’s nachts. Na een tijdje lag ik vanaf elf uur te luisteren
zijn veel vooroordelen.”
wanneer het zou beginnen.”
Jenneke Harings kreeg haar vooroordeel bevestigd toen een
De man aanspreken had geen zin. De buurman ontliep Dé-
taxichauffeur haar thuis afzette en zei: “Jij woont naast Arie! Die
moet, deed de deur niet open of negeerde hem. “Kijk, een keer
is nu met die heroïnehoer.” Ja, zoiets dacht ze al. De nieuwe
een feestje is niet erg. Maar in ons huis was continu lawaai. En
buurvrouw zag er in elk geval heel slecht uit, en in het gekrijs
altijd negatief lawaai. In die tijd heb ik me aangeleerd om te
doorklonk ook een tragisch leven. “’s Nachts was het altijd her-
lezen en te werken met een koptelefoon op.” Zijn vriendin werd
rie. Of van neuken, of van ruzie. Vaak zijn ze dronken,” zegt Ha-
weer zwanger, ze hielden het er niet meer uit. Ook omdat de
rings. “Van hem horen we alleen een diepe bas, haar kunnen
woningcorporatie er niets aan deed. “Die vonden vooral die Ma-
we letterlijk verstaan.” Harings heeft nooit wat van de geluids-
rokkaanse man zielig,” zegt Démoet.
overlast durven zeggen. “We hebben ook andere overlast. Ze laten de hond in de tuin poepen, de biobak stinkt enorm. Daar
Thé zegt dat het heel lastig is om een echte overlastpleger
heb ik wel eens vriendelijk wat van gezegd, maar ze willen het
weg te krijgen. “Je moet een heel dik dossier opbouwen, dat kan
en gehorige flat kan mooie anekdotes opleveren. Neem het
gewoon niet begrijpen. Dan zeggen ze: ‘Joh, daar is zo’n bak
jaren duren.” Thé raadt aan om het in dat soort situaties samen
verhaal van Marjolijn Lanen. De plafonds en vloeren in haar
toch voor’.” Wel heeft ze met haar vriend wel eens ’s nachts op
met andere buren te doen. “Dan sta je veel sterker.” In het geval
studentenflat in Utrecht waren behoorlijk geïsoleerd, maar
de muur gebonkt om het lawaai te laten stoppen, en geroepen.
van psychiatrische patiënten kunnen zorginstanties ingeroepen
door de muren, bergingen boven de deuren en stopcontacten
“Het hoogtepunt was toen we haar hoorde gillen: ‘Als jij mij niet
worden, maar ook dan is het moeilijk. Thé: “Die patiënten moe-
denderde geluid het hele huis door. Dus toen de Russische huis-
beft, dan pijp ik jou ook niet meer’.” Na een jaar gegil hebben
ten ook ergens wonen.” Ze heeft een keer bemiddeling gedaan
genoot Anja met nieuwe liefde Boris ook een nieuw geluidspalet
Harings en haar vriend nu minder last. “Ik denk dat ze een tijdje
waarbij de ene partij enorme last hadden van de psychotische
aanboorde, lag buurmeisje Sanne elke nacht wakker. Ook in de
opgenomen is geweest. Ze is wat rustiger.”
aanvallen van de buurvrouw. Alles vloog dan door het huis. “Uit-
e
eindelijk zijn de klagende buren gaan helpen. Doordat ze wisten
rest van de kamers was de Russische passie te horen. “De enige veilige plek was de keuken. Met de tv aan,” zegt Lanen. Niemand
Volgens Jan Kramer van de Nederlandse Stichting Geluids-
waar de overlast door kwam, konden ze het beter aan.” Ze leer-
durfde het tegen de twee te zeggen, er werd een huisvergade-
hinder ervaart twintig procent van de Nederlanders wel eens
den ook de broer van de buurvrouw kennen, en hadden num-
ring belegd met op de agenda het abstracte en algemene punt
geluidsoverlast van de buren. “Loopgeluid wordt het meest ge-
mers om te bellen als ze aan de ogen van de buurvrouw zagen
‘geluidsoverlast’. “We hoopten dat ze het dan zouden snappen.”
noemd. Iedereen wil tegenwoordig harde vloeren, dat merken je
dat het mentale onweer er weer aan zat te komen.
Voor het zover kwam had Lanen het agendapunt al aan Boris
onderburen. Luide muziek staat op nummer twee.” Onderzoek
verduidelijkt, bijna per ongeluk. “Hij zei: oh, maar ik heb nog
naar psychische of fysieke gevolgen van luidruchtige buren is
Voor Démoet lag het einde van het verhaal buiten Amster-
nooit seksende mensen hier gehoord,” zegt Lanen. “Ik heb hem
niet gedaan, zegt Kramer. “Maar er is wel onderzoek gedaan
dam. Hij huurt nu met zijn gezin een woning met tuin, en heeft
lang aangekeken. Toen begreep hij het. Daarna werd het een
naar de gevolgen van vliegtuig- en verkeersgeluid. Mensen ra-
het er ‘heerlijk rustig’. Hij heeft geluk, of kan inmiddels weer
stuk minder.”
ken gestrester, daarvan krijgen ze een hogere bloeddruk, en dat
goed genoeg ontspannen. Want volgens Thé ervaart niet ie-
verhoogt weer de kans op hart- en vaatziekten. Het effect per
dereen die de stad wegens geluid ontvlucht zo’n opluchting.
Geluidsoverlast kan in plaats van eindigen in een anekdote
individu is klein, maar omdat het over zo’n enorme groep gaat
“Nederland is zo vol, bijna iedereen heeft buren,” zegt Thé. “Als
ook eindigen in slepende ruzies en ellende. “Vaak snappen men-
die last heeft van geluidshinder, kun je waarschijnlijk wel stellen
je buiten woont, dan hoor je het hele weekend ineens die blad-
sen niet dat een ander last kan hebben van iets waar zij plezier
dat er jaarlijks mensen vroegtijdig door overlijden.”
blazers gaan. Of je wordt wakker van een kraaiende haan. Of er voetballen kinderen voor je deur.”
aan beleven,” zegt Bente Thé, directeur van stichting Beterburen. De stichting bemiddelt tussen ruziënde buren en heeft een
Ook het lijf van Marco Démoet was na een jaar zware overlast
convenant met woningbouwcorporaties, de Amsterdamse poli-
één brok spanning. “De eerste nachten in het nieuwe huis kon ik
Het enige moment waarop het lijf van Démoet weer in de
tie en de gemeente Amsterdam. “Als je heel mooi piano speelt,
nog niet slapen. Het was stil, maar ik was zo gewend te luiste-
stress schiet is als hij op straat Arabisch of Berbers geschreeuw
dan komt het niet bij je op dat iemand anders daar last van
ren wanneer het geschreeuw weer zou beginnen dat ik niet kon
hoort. “En dat heb ik ook met Purple Rain.”
ª
MC MAGAZINE
ª
21
schrijven op de grens van realiteit en gekte medi broekman Een jongen die in een andere tijd wil leven, een moeder die zich geen raad weet met haar pasgeboren baby, een oude dame die de controle over haar hersenen kwijt is. Medi Broekman schreef een toneelstuk vol ongemakkelijke flarden en herinneringen. “Ik hoop dat het ook troostend is.” Beeld Bateman + Dikkerboom
d
e VPRO voorspelt haar een gouden toekomst op onze tv
wil ook niet weten wat hij allemaal van mij hoort.” In de tekst
en in de Nederlandse film, ze staat op Mokkels.nl. Actrice
vertellen de personages ook dingen over de buren die ze niet
Medi Broekman, onder meer bekend van de serie Stellen-
gehoord kunnen hebben. Dat de muur koud is, welke hand de
bosch, staat met één been in glamourland. Maar ze wil meer
seks bij de buren in gang zet. “Dat heb ik expres gedaan. Het ge-
dan de spotlights, de rode lopers en mooie rollen. Ze wil ook
bied waar realiteit overgaat in fantasie vind ik spannend,” zegt
haar eigen verhalen vertellen. Ze schrijft. Vorig jaar werd voor
Broekman. “Waar ligt de grens tussen de algemene werkelijk-
het eerst een tekst van haar gespeeld voor publiek. Broekmans
heid en gekte? Ik ben nieuwsgierig naar de momenten waarop
tekst Muren hebben oren was geselecteerd voor het Hollandse
de grond onder je voeten lijkt te bewegen.”
Nieuwe festival van MC. Ze won er de schrijversprijs, en dat betekent dat de tekst tot volledige voorstelling gemaakt wordt en in maart in het MC theater te zien is.
Ze vertelt over haar eigen dementerende oma, en hoe zij zat te praten met andere demente bejaarden in het verzorgingshuis. “Ze zeiden dingen tegen elkaar als: ‘Ik ben gisteren met de trein
Vijf personages, onder wie een meisje dat niet kan slapen en
geweest’, en dan kwam er een antwoord met: ‘Jaaa, dat had ik
een kind dat zijn ouders bespioneert, draaien om de hoofdper-
ook, toen ik daarnet met mijn voet onder de deken ging liggen.’
soon heen. Het stuk speelt zich af in een huis, en door de muren
In woorden begrepen ze elkaar niet, maar toch zaten ze samen
komen flarden van hun levens en herinneringen. Broekman: “Ik
in dezelfde belevingswereld en vonden zij het heel logisch om
kan me snel verliezen in het verhaal van iemand anders. Ik hoef
op die manier een gesprek te voeren,” zegt Broekman. “Voor mij
maar iets te horen, en er is al een verhaal. Ik heb in een huis
zit er troost in de poging de ander te willen begrijpen, zonder
gewoond waar de buren veel ruzie hadden, dat ging met me
dat je misschien dezelfde woorden spreekt.”
aan de haal. Het waren hele gênante ruzies. De scène in het stuk waarin de man overgeeft, dat heb ik gehoord.” De seks die op
Broekman houdt van tekst, op toneel en op het scherm, die
het overgeven volgt in Muren hebben oren heeft Broekman erbij
ruimte laat voor de interpretatie van de kijker. “Neem David
verzonnen. “Dat verder fantaseren heb ik overal, in welk huis
Lynch. De eerste keer dat ik iets van hem zag dacht ik allemaal
ik ook woon. En ik heb in Amsterdam altijd in gehorige huizen
betekenissen te zien. Toen ik las dat hij helemaal niet weet waar-
gewoond. Ik heb het ook met een gil op straat bijvoorbeeld, ik
om hij bijvoorbeeld kleine mannetjes in een scene zet, was ik
beeld me meteen een situatie in. En vraag me af: moet ik iets
eerst teleurgesteld. Als de regisseur al niet weet wat hij ermee
doen? En daarna: hoe erg is het dat ik niks gedaan heb? Je komt
bedoelt… Het haalde mijn motivatie weg om op zoek te gaan
er ook bijna nooit achter wat er is gebeurd.”
naar betekenis, terwijl die zoektocht juist leuk is.” Nu kan ze die ruimte toch waarderen. “Niet dat ik zomaar dingen in een
Door de ruziënde buren bleef haar fantasie maar ratelen.
tekst plemp, het moet wel allemaal kloppen. Maar soms is in-
“Ik heb ook een keer gehoord dat de buurman een Russische
tuïtie genoeg, het hoeft niet allemaal beredeneerd te zijn. Als
prostituee had besteld. Tenminste, ik ging ervanuit dat dat zo
het helemaal logisch is volgens het hoofd dan weet je vaak de
was. Maar toen ik hem later op straat zag vroeg ik me af of het
conclusie al.”
wel echt zo was. Want ik heb het niet gezien. En je vraagt hem
Ze heeft in haar tekst niet aangeduid wie wat moet zeggen.
natuurlijk niet hoe het werkelijk zit, dat is privacyschending. Ik
Het zou door één persoon gespeeld kunnen worden, of door
22
ª
MC MAGAZINE
MC MAGAZINE
“ Songs schrijven geeft mij een
vijf. “Ik wil dat overlaten aan de regisseur en de acteurs. Mijn eigen mening over het stuk ken ik, ik ben benieuwd naar de interpretatie van anderen.” Als actrice weet ze dat het fijn is om met een tekst te kunnen stoeien. “Als acteur moet je je de tekst eigen kunnen maken om hem geloofwaardig te kunnen spelen. Volgens mij is het ook heel gezond als de acteurs of de regisseurs een conflict krijgen met de tekst, dat er even een moment is dat ze denken: ‘Wat een rot tekst!’.” Als het belangrijkste van het stuk maar overkomt, vindt Broekman: “Dat je soms jezelf kan verliezen in het horen van een ander.” Toen de tekst gelezen werd op Hollandse Nieuwe, de teksten worden daar niet gespeeld maar opgevoerd in een geënsceneerde reading, zat Broekman wel bij de repetities. “De acteurs en regisseur vroegen me af en toe wat ik van iets vond, of hoe ik iets bedoeld had. Soms deden ze iets met mijn commentaar, soms niet.” De eerste keer dat ze in de zaal tussen het publiek naar haar eigen tekst keek vond ze moeilijk. “Als actrice kun je er nog wat aan doen. Kun je denken: deze keer ging dit niet zo goed, maar de volgende keer doe ik het anders, beter. Als schrijver heb je niks meer in de hand.” De regisseur zei haar dat ze dat los moest laten, dat dat er nou eenmaal bij hoort. “De tweede keer dat ik in de zaal zat ging het beter. Ik kon daardoor na afloop ook beter naar de reacties en het commentaar van het
Er zijn mensen die op straat hard roepen en lachen en er zijn mensen die help roepen en waarop niemand reageert en er zijn mensen die geesten zien in het bos en er zijn mensen die weten dat geesten bestaan en er zijn mensen die kunstwerken maken zodat de overledenen daarop kunnen gaan zitten en er zijn mensen die altijd verdriet hebben omdat ze een belangrijk iemand zijn verloren en er zijn mensen die een kind krijgen en vanaf dat moment zich alleen nog maar gelukkig voelen en er zijn mensen die zich bezorgd maken omdat hun kind groot aan het worden is en er zijn mensen die worden uitgehuwelijkt en er zijn mensen die naar de andere kant van de wereld verhuizen en er
publiek luisteren.” De stemmen in het stuk hebben iets naargeestigs. Een dementerende vrouw, een meisje dat maar in haar lege huis zit met een onuitgepakte doos. Er is een moeder die niet weet wat ze met haar baby aan moet, en over haar kind zegt: “Ze hoort niet dat ik er ben. Of ik probeer iets liefs te doen en dan kijkt ze op dezelfde manier naar de tafelpoot, naar mijn gezicht en naar ’t raam. Er is geen verschil.” Er is een jongen die met zijn telescoop kijkt naar een planeet die tweehonderd jaar eerder leeft dan wij, en dat ook lijkt te geloven. Broekman: “Ja, het klopt wel alle personages bungelen allemaal aan het randje. Maar het zijn ook
zijn mensen die alleen nog maar achter hun computer zitten en er zijn mensen die kaarten schrijven en cadeautjes inpakken en er zijn mensen die zich verdrietig voelen omdat ze ouder aan het worden zijn en er zijn mensen die zich te groot voelen voor de wereld.
herinneringen, het kan zijn dat het alweer goed gekomen is. Het zijn slechts momenten uit een leven. Het betekent niet dat ze er nooit uitkomen. Ik hoop dat de tekst ook troostend is.”
Uit: Muren hebben Oren, Medi Broekman
Door haar prijs op Hollandse Nieuwe heeft Broekman nieuwe contacten opgedaan, mensen die geïnteresseerd zijn in haar teksten, en wie weet komt daar wat uit voort. “Ik ben in elk geval
Muren hebben Oren van Medi Broekman
weer aan het schrijven, een ander idee dat eruit moet. Over wat er gebeurt als je helemaal vol van alles raakt maar geen manier
Medi Broekman won met haar toneeltekst Muren hebben oren in
hebt om dat te uiten.” Of en zo ja hoe die tekst gespeeld gaat
november de Hollandse Nieuwe Toneelschrijfprijs 2011 van MC. Met
worden, dat weet Broekman niet. Lachend: “De fondsen drogen
deze prijs krijgt zij bij MC artistieke en productionele begeleiding
allemaal op natuurlijk, dus het is niet de beste timing. Maar ik
om haar stuk verder uit te werken en opnieuw te laten spelen.
heb het nodig om te schrijven, ik kan al die dingen die in me om-
Muren hebben oren speelt van 13 tot en met 17 maart 2012 opnieuw
gaan toch niet steeds tegen mijn vriendinnen gaan ophangen.”
in het MC Theater en op 6 april in het Bijmerparktheater samen
Bovendien wil ze ook blijven acteren. “Het zou de ideale combi-
met de winnaar van de Hollandse Nieuwe Makersprijs T. Martinus.
natie zijn als ik het allebei kan doen.” Dus als ze geen rol heeft op het podium of voor de camera, maakt ze dankbaar gebruik van de luwte om te schrijven.
ª
speciaal gevoel, vanuit het niets ontstaat een lied. Je legt jezelf bloot, bent afhankelijk van de inspiratie die er op dat moment is. Dat proces is heel spiritueel, heel emotioneel. ” Sabrina Starke
ª
Sabrina Starke speelt in de voorstelling Nina Simone (A)Live
ª
23
24
ª
MC MAGAZINE
MC MAGAZINE
phil toledano a new kind of beauty Artist statement I’m interested in what we define as beauty, when we choose to create it ourselves. Beauty has always been a currency, and now that we finally have the technological means to mint our own, what choices do we make? Is beauty informed by contemporary culture? By history? Or is it defined by the surgeon’s hand? Can we identify physical trends that vary from decade to decade, or is beauty timeless? When we re-make ourselves, are we revealing our true character, or are we stripping away our very identity? Perhaps we are creating a new kind of beauty. An amalgam of surgery, art, and popular culture? And if so, are the results the vanguard of human induced evolution?
www.mrtoledano.com
ª
25
26
ª
MC MAGAZINE
MC MAGAZINE
ª
27
28
ª
MC MAGAZINE
MC MAGAZINE
ª
29
DI 31 JANUARI TM ZA 11 FEBRUARI 2012 TERUG IN HET MC THEATER 20.30 UUR Muzikale voorstelling van schrijfster Mariëlle van Sauers en regisseuse Marjorie Boston geïnspireerd door de documentaire Beperkt Houdbaar van Sunny Bergman. Samen met zes vrouwen van verschillende generaties en culturen brengen zij een brutale voorstelling over de beleving van de eigen schoonheid. Met Jetty Mathurin, Marit van Bohemen, Senna Gourdou, Bo Bojoh, Isabel Berenos, Wandana Biekram.
“ We have standards of beauty that aren’t even found in nature.” - A. Levy
TICKETS € 17,50 / € 16,00 (STADSPAS, 65+, CJP) VIA WWW.MCONLINE.NL
30
ª
MC MAGAZINE
MC MAGAZINE
An artist’s duty, as far as I’m concerned, is to reflect the times - Nina Simone
NINA SIMONE (A)LIVE MC BE LIKE WATER HETAIN PLATEL (GB) THISRUPTION ALIDA DORS (NL) SKY THE RELUCTANT HERO NIKKY NORTON (GB) THEATER MUZIEK DANS KUNST
BATTLE GROUND DON'T HIT MAMA (NL) A SONG FOR NINA ZARA MAC FARLANE (GB) GREGORY PORTER (VS) SABRINA STARKE (NL) ESKA MTUNGZWAZI (GB)
MC’S INTERDISCIPLINAIR EN INTERNATIONAAL FESTIVAL
TUCK AND PATTI (VS)
VOOR NIEUWE VERHALENVERTELLERS
JUICE (NL)
‘SOULFUL MINDFOOD’
MC-RIGHTABOUTNOW.NL
M
RIGHT ABOUT NOW
15 - 19 MAY 2012 MC THEATER AMSTERDAM
ª
31
32
ª
MC MAGAZINE
MC MAGAZINE
ª
33
Oscar van der Voorn, eigenaar van de Go Gallery in Amsterdam, waar hij vaak street art laat zien. “Dat street art ook de galeries in ging komt door twee dingen. De street artists gingen beseffen dat ze hun werk ook konden verkopen, en die spuitbussen kosten ook geld. Bovendien was street art zijn eigen marketing, mensen wilden hebben wat ze op straat zagen. Ik merk het bij The London Police, die bij mij
Street art: een van de grote kunsthypes van de laatste jaren. Totaal overschat en plat, vindt de een. Creatieve verlevendiging van de stad, vindt de ander. Wij vroegen de kenners wat zij van street art vinden.
tien jaar geleden voor het eerst exposeerden. Toen vooral met foto’s van hun werk op straat, ze wilden eerst nog niks met de commercie van de galeriewereld. Maar ze kregen een kind, hypotheek. En er was vraag. Nu hebben ze eind vorig jaar een grote expo gehad in New York, binnen een dag was de helft van de doeken weg. De vraag wat goede street art is, die beantwoord je nu heel anders dan vijftien jaar geleden. Nu kan een street artist ook binnen werken, maar ik vind wel dat zo’n kunstenaar begonnen moet zijn op straat. En pure street art kan natuurlijk alleen op straat gemaakt zijn.” www.gogallery.nl
Magdalena van street art duo ANonymous Psychonauts. Actief op de Amsterdamse straten.
Boris Tellegen/Delta, een van de Amsterdamse graffitipioniers, nu kunstenaar.
“Street art laat zien dat mensen bezig zijn met hun omgeving, dat ze hun leefomgeving willen het aan-
“Street art heeft natuurlijk meerdere definities. De een gebruikt het voor alles wat er gebeurt op straat,
passen, individualiseren, en dat ze die omgeving niet alleen willen laten bepalen door instanties. Wat wij
de ander alleen voor de stroming van mensen die grappige dingen maken op straat zonder dat het gaat
maken hangt er een beetje van af, al doen we vooral gezichten. Soms vindt mijn vriend een leuke foto
om je naam achter te laten. Daarvan kwam een boom de laatste tien jaar ofzo. Maar als je er over nadenkt
van zijn favoriete rapper, soms kiezen we voor een gezicht dat waarschijnlijk verschillende emoties zal
was Loesje dat ook. En in de jaren tachtig had je Richard Hamilton, die zwarte schimmen maakte in
opwekken. Onze sterkste basistechniek is de sjabloon, vaker stencil genoemd. Met die stencils kunnen
steegjes, alsof er iemand op je stond te wachten. Ik heb niet het gevoel dat ik onderdeel ben van street
we dan direct op een muur schilderen. Wat we ook vaak doen is met die stencils thuis al posters spuiten,
art, maar ik word er wel regelmatig onder geschaard omdat ik uit de graffiti kom. Toch heb ik niet echt
en dan met deze posters en behanglijm de stad in. We plakken en schilderen op muren die er al vies
een mening over street art, maar ik weet dat de puristen het helemaal niks vinden. Street artists gaan
uitzien, op plekken waar we een soort zekerheid hebben dat ons werk de buurt inderdaad mooier maakt.
voor het grote publiek, terwijl de graffiti scene het alleen voor elkaar deed. Dat het niet mocht, dat het
De laatste tijd gaan we toch voor legaal, we vragen winkeleigenaren of bewoners of we hun muren mo-
illegaal was, dat was bijzaak. Het ging erom zoveel mogelijk je naam te laten zien, dat was het spel.”
gen spuiten. Dan heeft het een langere levensduur en ziet het er meestal beter uit.”
www.deltainc.nl
anopsy.blogspot.com & www.flickr.com/photos/anonymous_psychonauts/
Nicole Blommers, initiatiefnemer van Project Amsterdam Street Art, dat elk jaar een festival organiseert.
Radna Rumping, schrijver, organisator en cultureel programmeur
“Street art is nog lang niet voorbij, er gebeuren nog zo veel interessante dingen. Er zijn zo veel grote
“De term street art is bezoedeld, verwaterd, doordat hij als marketingterm wordt gebruikt. Er zitten echt
festivals, zo veel kunstenaars die mooie grote werken maken. Dat veel street artists ook de galeries in
wel goede mensen tussen, voor hen lijkt het me ook lullig om door die term verbonden te worden met
gaan, dat is logisch, ze willen wat geld verdienen. En de mensen die toffe dingen zien op straat willen
al die andere mensen die generieke plastic poppetjes laten maken in Azië en die dan collector’s items
die kunst ook zelf in huis hebben. De meeste kunstenaars blijven trouwens ook actief op straat. Er zijn
noemen. Ik geloof dat de kern van kunstenaarschap originaliteit is, en die originaliteit is er wel bij street
veel verschillende stijlen in street art, en kunstenaars ontwikkelen zich ook. Ik ben bijvoorbeeld groot
art, maar er is vooral heel veel hetzelfde. Overigens is street art niet van de laatste tien jaar, mensen als
fan van de Franse kunstenaar C125. Hoe hij zich ontwikkelt is leuk om te volgen. Hij werkt met stencils,
Keith Haring en Basquiat waren er ook mee bezig, maar die noemen we gewoon kunstenaars.”
die zijn zo gedetailleerd. Meestal werkt hij ook met meerdere lagen over elkaar. Of Blu, een Argentijnse kunstenaar, die maakt gigantisch werk. De manier waarop hij zijn kunst presenteert is ook bijzonder, hij maakt een soort animatiefilmpjes van het proces van het maken van zijn werk op de muren. Dat is ook een manier om je te onderscheiden.” www.amsterdamstreetart.com
Sandor Sweet, begon als Juice in 1984 met graffiti. Nu is hij kunstenaar en werkt hij binnen en buiten. “Street art is een term die de media bedacht hebben. De hype is ontstaan toen er andere media gebruikt gingen worden dan de traditionele graffitimarker en spuitbus. Posters, stencils, tegeltjes, stickers. Daarmee is ook die explosie ontstaan. Ik heb daar nooit aan mee gedaan, dus ik vind dat ik ook niet
Niels Meulman, werd bekend als graffitischrijver Shoe in de jaren tachtig, werkt nu als kunstenaar
bij de street art hoor, ook al ben ik wel begonnen op straat. Ik ben ook altijd meer met letters bezig
buiten en binnen, en runt Unruly Gallery.
geweest dan met plaatjes. Ik heb niet het idee dat ik profiteer van de hype rond street art. Voor binnen
“Ik gebruik die term street art zo min mogelijk, het blijft een lastig iets. Voor veel mensen is street art
maak ik heel ander werk dan op straat. Binnen gebruik ik meer materialen, bijvoorbeeld ook acrylverf, ik
alles wat in de buurt van Banksy komt, maar eigenlijk valt graffiti er ook onder. Ook als ik een elevator
kan gedetailleerder werken. De thema’s zijn binnen meestal ook wat anders, altijd wel maatschappelijk
pitch moet doen voor mijn galerie probeer ik het woord te vermijden, ik probeer het over de kunstenaars
geëngageerd. Zo heb ik een keer met drie andere kunstenaars met een achtergrond op straat geëxpo-
te hebben. Omdat ik zelf mijn roots op straat heb, ken ik ook veel kunstenaars die hun school op straat
seerd in de Go Gallery onder de naam Globisten, en werken gemaakt die gingen over de toestand van
hebben gedaan. Maar om in Unruly Gallery te komen is een straatachtergrond niet noodzakelijk. Veel
de wereld.” Juicefied.com
kunstenaars gaan de fout in als ze van buiten naar binnen verhuizen. Ze proberen de kracht en snelheid van de kunst op straat te vangen op doek of in een lijst. Dat is een contradictie, dat is een tijger in een
Van 7 april tm 20 mei 2012 exposeert kunstenaar Juice in het MC
kooi. Ik heb ingezien dat je een vertaling van je werk moet maken als je het binnen wil laten zien, en daar
Theater. Zijn expositie is ook programmaonderdeel van het
moet je je eigen manier voor vinden.” www.unrulygallery.com
RIGHTABOUTNOW-Festival.
34
ª
MC MAGAZINE
MC MAGAZINE
ª
35
" thuis zit in het avontuur " fotografie Mounir Raji
Mike van Wetten (31) is theatermaker. Hij zwerft over de wereld, en werkt als ober in Amsterdam. In februari maakt hij een nieuwe presentatie bij MC in de serie Werktitels.
SEXY BUURMEISJE
MURAKAMI
“Mijn begeleidster bij mijn voorstelling Samsara vond
“Mijn afstudeervoorstelling was geïnspireerd op Norwegian
dat ik een beetje een platte kijk op de vrouw had, haha. De
Wood van Haruki Murakami. Ik herken veel in zijn hoofdper-
voorstelling ging over een jongen die geen grip heeft op zijn
sonages, hoe zij met afstand de wereld observeren. Met veel
eigen gedachten, ook niet op wat hij aan moet met een vrouw
verwondering en liefde voor de mensen en structuren om hen
die hij leuk vindt. De functie van het sexy buurmeisje was dus
heen, maar ze hebben ook moeite om deel uit te maken van die
om zijn onmacht te laten zien. Ik denk dat mijn beeld van de
wereld.”
liefde af en toe wat clichématig is, het heeft niet altijd te maken met de werkelijkheid. Daar hebben vrouwen trouwens net zo goed last van.”
LIJM SNUIVEN “Dat deden de kinderen waar wij met Ubuntu, de stichting die met straatkinderen theater maakt, eigenlijk niet. In Namibië
SAMSARA
snoven ze een beetje benzine, in Ghana waren het meer jointjes.
“De term staat voor herrie in je hoofd. De rondjes die je
Maar wij accepteren niet dat ze stoned op de repetitie komen. En
gedachten draaien, daar heb ik ook last van. De laatste tijd gaat
in Ghana werkten we ook met een groep kinderen die overdag al
het vooral over hoe ik verder moet met mijn creativiteit. Over
naar een centrum kwamen, die waren al gemotiveerd.”
identiteit eigenlijk: wat wil ik met dit leventje aan?” ACHTERLATEN VERVELING
“Die kinderen na zo’n theaterproject weer achterlaten is
“Verveling is ook een vorm van niet weten wat je met jezelf
moeilijk, maar we laten ze wel achter in een structuur. Bij het
aan moet. Als ik kijk naar een lijstje van wat ik moet doen, maar
eerste project in Namibië hadden we dat nog niet, nu werken
ik voel weerstand om die dingen te gaan doen, dan verveel ik
we altijd samen met een organisatie die permanent bezig is om
me. Ik kan dagen slijten achter internet en ’s avonds denken: wat
straatkinderen te helpen. Ubuntu komt iets extra’s brengen voor
heb ik gedaan?”
de kinderen. En een mediaboost voor die organisatie, dat is ook belangrijk. Ik houd met die kinderen contact via Facebook, met
OPA
de meesten gaat het goed.”
“Ik heb hem nooit gekend, maar wel een voorstelling over hem gemaakt, bij Likeminds. Mijn opa werd geboren in Somalië en werkte op zijn vijftiende al op de grote vaart. Hij ging de hele
Mike van Wetten
wereld over. Hij werkte in een Fordfabriek in Amerika, ontmoette mijn oma in Azië. Toen de oorlog uitbrak in Cambodja zijn ze
Voor MC’s Hollandse Nieuwe theaterfestival maakte Mike van Wet-
met de kinderen naar Somalië gevlucht. Hij is een held voor me.
ten de werkpresentatie Samsara. Op basis van deze presentatie
Ik voel me met hem verbonden. Ik heb ook een drang om te
nodigde Marjorie Boston, artistiek directeur van MC, hem uit om
reizen. Bij hem was het noodzaak, bij mij luxe. Maar misschien
nieuw werk te presenteren tijdens de eerste Werktitel in het nieuwe
zijn we allebei op zoek naar een thuis.” THUIS “Ik voel me thuis in het gevoel van op reis zijn, op avontuur gaan. Al kom ik er steeds meer achter dat dat niet het enige thuis is, dat het ook aardig is om op een vaste plek een thuis te gaan hebben.”
jaar op 3 en 4 februari in de kleine studio van het MC Theater.
36
ª
MC MAGAZINE
MC MAGAZINE
’ zingen is twee keer bidden ’
If you sing right, heaven belongs to you, zong ‘hogepriesteres van de soul’ Nina Simone. Zij speelde als klein grietje haar eerste noten op de piano in de kerk van haar vader. Ook op veel plekken in Amsterdam zingen en swingen gelovigen voor God. tekst Annemiek Verbeek fotografie Atlynn Vrolijk en Annemiek Verbeek (p.40)
ª
37
38
ª
MC MAGAZINE
MC MAGAZINE
z
ondagochtend,
op
een
desolaat
industrieterrein
ª
39
I really want to see you
in
Amsterdam Zuidoost. De wind snijdt ijzig door de lucht.
Really want to see you
Al het verkeer dat er rijdt, slaat rechtsaf richting de
Really want to see you, lord
bouwmarkt die op dit vroege tijdstip al open is. Aan het eind van
Really want to see you, lord
een doodlopende weggetje staat een onooglijk vierkant pand.
But it takes so long, my Lord (hallelujah)
Ooit wit, maar al jaren smoezelig. Het onkruid groeit tegen de gevel op. Links staat het clubhuis voor liefhebbers van Harley
Hemelsbreed nog geen tien kilometer verderop, op de
Davidson-motoren. De zwarte gordijnen zijn dicht. Rechts is een
rand van Buitenveldert en Amstelveen, staat de 75 jaar oude
sloot, daarachter raast het verkeer over de snelweg. Niks, maar
Augustinuskerk. De omgeving – van industrieterrein naar groene
dan ook helemaal niks verraadt dat hier een kerk zit.
woonwijk – is niet het enige dat de twee kerken als dag en nacht van elkaar doen verschillen. Hier spat de katholieke allure van
De Triumphant Faith Chapel is een van de vele kleine,
af. Het imposante, gotische gebouw heeft aan de voorzijde een
bloeiende kerkgenootschappen in het stadsdeel. Ghanezen,
enorme cirkel in glas-in-lood. Binnen, onder het minstens twintig
Kenianen, Nigerianen, Nederlanders, iedereen is welkom. Binnen
meter hoge plafond, branden honderden kaarsen. De verse
geen Jezusbeelden, offerkaarsen of schilderijen met Bijbelse
lelies in de vazen voor het altaar verspreiden hun kenmerkende
vertellingen. Wel staan er vijftien rijen rode stoelen, een beamer,
geur over de houten kerkbanken naar achteren, aan de muren
drumstel, trommels en een keyboard. Na half twaalf druppelen
hangen schilderijen met beeltenissen van de heilige Maria en het
ze binnen: mannen in nette pakken, vrouwen in kleurrijke
leven van Jezus.
Afrikaanse jurken, strakke rokken en op sexy hakken, meisjes met ingevlochten haar en bloemenjurken, jongens met stoere
Hier oefenen elke dinsdag zo’n twintig kinderen van
sneakers en spijkerbroeken. Aan strenge kledingvoorschriften
kinderkoor Prima Voce aan hun repertoire. Deze zondag is het
doet deze God niet.
de maandelijkse ‘gezinsviering’, waarin zij centraal staan en de hele dienst in het teken van jonge kinderen staat.
He touches my soul and he makes me howl
Voordat hun vaders, moeders, oma’s en opa’s en de reguliere
He touches my soul and I lost control
kerkgangers binnen zijn, moet er nog flink geoefend worden.
He touches my soul, he’s my God
Zij aan zij staan ze voor het altaar, twintig jongens en meisjes,
and I know why
twee microfoons aan hun voeten. Dirigent Magda Lesiak neemt plaats achter de piano om de kinderen te begeleiden.
Een vrouw pakt de microfoon. De man naast haar zet de
Ze zwaait al vijftien jaar streng doch rechtvaardig de scepter
beamer aan, op de muur verschijnt het woord ‘worship’.
over het kinderkoor. Valse noot? Te langzame inzet? Stoppen en
Aanbidden. De vrouw gaat, onaangekondigd, voor in gebed.
opnieuw beginnen.
Ze prevelt in het Engels over dankbaarheid, de grootheid en barmhartigheid van God en de liefde voor de kinderen. Een
Celeste (11) zingt in het koor en speelt piano. Ze vertelt dat
man loopt de zaal rond met een tamboerijn en geeft de maat
muziek maken voor haar het allerbelangrijkste is. “Ik doe het
van het gebed aan. De mannen en vrouwen in de zaal prevelen
’t liefst altijd en overal. Ik zit ook op de musicalschool.” Haar
mee, ieder op zijn eigen tempo en met eigen woorden. Als het
favoriete artiest is Michael Jackson, en ‘huilliedjes’ vindt ze maar
gebed van de vrouw op het podium even later overgaat in een
niks. “Ik zing liever moderne nummers. Op school vertel ik niet
lied, zingen de kerkgangers mee. Ogen gesloten, handen ten
echt dat ik in de kerk zing, maar ze weten het wel. Soms komen
hemel, heen en weer wiegend. Het gevoel via de stembanden
er ook klasgenoten kijken bij een voorstelling.” Tobias (9) vindt
rechtstreeks naar God.
het vooral gezellig om in het koor te zingen. Hij speelt ook hobo en hoorn. “Dat hoorde ik een keer op een cd, en toen wilde ik
Met elk lied neemt het tempo toe, raakt het publiek meer in vervoering, net als bij een zorgvuldig geregisseerde setlist.
het meteen zelf spelen. Ik maak liever muziek dan dat ik er naar luister.”
Er komen muzikanten op het podium, meer zangers achter de microfoon. De decibellen beginnen het niveau oorverdovend te
De akoestiek is zoals je die verwacht in een kerk. Hol,
bereiken. De kleintjes hebben nergens last van. Ze spelen in de
galmend, prachtig. De kinderen zingen: “Een nieuwe dag, een
kinderkamer, lopen rond, eten chips en koekjes of vallen op de
nieuw begin... Dans met ons een rondedans. Iedereen krijgt een
schouder van hun vader in slaap.
nieuwe kans. Het oude ging voorbij. God houdt van jou en mij...” De zoete, heldere kinderstemmen vullen de ruimte. De kinderen
Het is warm in de bedompte ruimte, het zweet staat op
hebben rode konen, een jochie van een jaar of tien plukt aan
de voorhoofden. De kakofonie van muziek, gebed en gezang
de rand van zijn trui en kijkt zenuwachtig naar de grond als de
bereikt zijn voorlopige hoogtepunt. Een man zoekt steun bij de
eerste mensen op de kerkbanken plaatsnemen.
leuning van de stoel voor zich.
40
ª
MC MAGAZINE
MC MAGAZINE
“ Muziek geeft me rust en energie tegelijkertijd. Een soort mentale kungfu. Toen ik met volle maan m’n ribben brak heeft muziek me naar huis gebracht. ” DJ LoveSupreme (Gaby Damude)
ª
DJ LOVESUPREME speelt in de voorstelling Nina Simone (A)Live
Kinderkoor Prima Voce zingt elke maand in de Augustinuskerk. Ze repeteren elke week een paar uur. V.l.n.r. Tobias (9), Lisa (10) en Celeste (11).
Het is braaf, de liedjes die ze zingen. Hier en daar vergeten
een groep van tien jongeren tussen de tien en zestien jaar druk
ze een noot. Het eindnummer geeft een gospelsausje aan
bezig met de gitaren, drumstellen, blazers, een trits keyboards.
het geheel. De honderd bezoekers klappen mee, de kinderen hebben duidelijk plezier.
De dominee is klein en potig, heeft een kaarsrechte houding en spreekt elk woord gedecideerd, maar met een onmiskenbaar
“Zingen is twee keer bidden”, verklaart dirigent Lesiak na
Afrikaans accent uit. “Gods werk doe je niet alleen met mensen
afloop de rol van muziek in het geloof. “Het telt dus dubbel. Dat
van je eigen kerk, maar voor de hele gemeenschap. Door samen
is echter niet de enige reden waarom muziek zo’n belangrijke rol
met hen bezig te zijn in het huis van God, hoop ik dat ze geraakt
vervult bij de kerkdiensten. Door te zingen, toon je makkelijker
worden door Zijn energie.”
emotie, krijg je eerder contact met je eigen gevoel. En zo maak je ook makkelijker contact met God.”
De achttienjarige Nico was vier jaar geleden één van de jongeren die hier elke zaterdag muziek kwamen maken. Nu
In waking, eating, working, dreaming, sleeping, Serving,
is hij actief in de kerk en geeft hij vrijwillig les. Geduldig laat
meditating, chanting, divinely loving, My soul will constantly
hij de anderen zien wat de beste houding is, hoe je een gitaar
hum, unheard by any: God! God! God!
vasthoudt, geeft hij de maat aan door op zijn knie te slaan. “Muziek maken hoort bij onze manier van geloven”, vertelt hij
Terug naar Zuidoost. Naar de Bijlmer dit keer. Want als er
later. “Net zoals het ook normaal is dat we actief zijn in de kerk.
iemand is die vol passie kan praten over de rol van muziek in
We geven iets terug aan de gemeenschap die ook aan ons
de kerk, dat is het reverend Emmanuel Koney van de Temple
zoveel gegeven heeft.”
of God’s Fire. Elke zaterdag gooit hij de deuren open van De
“We zijn hier in het huis van God, daar hoort blijdschap bij”,
Kandelaar – een gebouw waar vijftien verschillende lokale
zegt reverend Koney met een brede glimlach op zijn vriendelijke
kerken gebruik van maken – om jongeren muziekles te geven.
gezicht. “En is er een betere manier om je blijdschap te tonen,
Het licht dat door de groen, geel, rood en blauw gekleurde
dan zingen en muziek maken? Dansen en zingen brengt je
ramen naar binnen sijpelt, vormt de enige aankleding van de
dichter bij God. Daarmee laat je God zien en horen dat je blij
verder sobere ruimte.
bent met het leven dat hij je gegeven heeft.”
Met een busje, gekocht met donaties, halen mensen van
ª
zijn kerkgemeenschap kinderen uit de buurt op. Een collectie spiksplinternieuwe instrumenten staat op ze te wachten, evenals een uitgebreide lunch na afloop. Tegen de middag is er
De cursieve teksten hierboven komen uit songteksten van Nina Simone.
ª
41
42
ª
MC MAGAZINE
MC MAGAZINE
ª
43
Meer dan een jaar geleden werd het nieuwe MC Theater op het Westergasfabriekterrein ingewijd met de theatervoorstelling BH. Een voorstelling over Fotografie Mounir Raji Styling Isis Vaandrager@ Eric Elenbaas Agency Haar & make-up Patricia van Heumen @ Angelique Hoorn Management Assistent fotografie Jeffrey Flu
de beleving van de eigen schoonheid geïnspireerd op de documentaire Beperkt Houdbaar van Sunny Bergman met v.l.n.r. actrices Marit van Bohemen, Isabel Berenos, Jetty Mathurin, Wandana Biekram, Senna Gourdou en Bo Bojoh. De voorstelling is deze winter van 31 januari tm 11 februari 2012 opnieuw te zien in het MC Theater en op 12 februari in het Bijlmerparktheater in Amsterdam Zuidoost.
44
ª
MC MAGAZINE
ª
plaaggeest over de liefde MC MAGAZINE
45
fotografie Wayta Patmo
Quinsy Gario is een vrolijke jongen van 27 die zich bezighoudt met zware thema’s als postkolonialisme, racisme, Zwarte Piet. “Die termen zijn een beetje mijn schild.”
q
uinsy Gario (27) zegt het belangrijkste op het einde van
eerste twee delen, die hij speelde op het Fringe Festival en Hol-
het interview. “Ik durf het nu aan om eerlijk te zijn. De
landse Nieuwe, beginnen met de hoofdpersoon die ontwaakt
vrouw over wie mijn voorstelling gaat wilde niet dat ik het
in een kamer en niet weet waar hij is. Hij gaat op zoek naar zijn
over onze liefde had. Maar ik laat me de mond niet meer snoe-
verleden, zijn identiteit. Dit jaar maakt Gario/T. Martinus bij MC
ren.” Over die specifieke liefde wil de dichter en theatermaker
het laatste deel, en speelt hij de drie delen in een avondvullend
verder niks kwijt, te kwetsbaar. Maar over de liefde in het alge-
programma achter elkaar, op verschillende plekken in het MC
meen, daar gaat hij in zijn drieluik, dat hij dit jaar bij MC speelt,
Theater.
van alles over zeggen. Een half jaar geleden beschreef je het tweede deel van je Wat ga je vertellen over de liefde?
drieluik nog met termen als postkolonialisme, xenofobie,
“Ja... ik moet eigenlijk het eerste zeggen wat er in me opkomt,
identiteit. Waar zijn die thema’s gebleven?
want anders doe ik toch weer wat ik ook doe in mijn gedichten:
“Die zitten er ook nog in, in alle drie de delen. De locaties
schuilen achter woorden. Ik zeg het gewoon. Het eerste deel
waar de delen zich afspelen, Amsterdam, Parijs en Manchester
gaat over liefde van mezelf voor mezelf. Het tweede deel over
hebben allemaal te maken met handel van goederen en ideeën,
liefde voor een ander, en het begrip dat liefde voor een ander
met import en export. Maar nu vind ik dat je die begrippen min-
begint met liefde voor jezelf. Het derde deel gaat over het ver-
der voorop moet stellen, het is toch al onderdeel van wat je
tellen aan de buitenwereld over de liefde. Dat je beseft dat je de
doet.”
liefde die je voelt voor een ander niet hoeft te verbergen voor de blikken van anderen.”
Toen stelde je die termen nog wel op de voorgrond. “Ach ja, ten tijde van het Hollandse Nieuwe festival was ik
Vorig jaar november won Gario, die graag en veel een lach
nogal boos. Ik was teleurgesteld in de reactie van sommige
lacht die tegen de gniffel aanhangt, de makersprijs tijdens het
mensen op mijn Zwarte Piet is Racisme-T-shirts. Mensen zeiden
festival Hollandse Nieuwe, onder zijn pseudoniem T. Martinus.
dat ik niet zelf iets mocht beginnen, maar me aan had moeten
Een paar weken later was hij volop in het nieuws met zijn Zwarte
sluiten bij andere acties. Toen dacht ik: ik ga even goed voor ze
Piet is Racisme-campagne. Iedereen in Nederland en daarbuiten
neerzetten waar ik mee bezig ben en wat ik doe. In mijn teksten
had een mening over hoe hij tijdens zijn kunstproject, zo noemt
gaat het ook vaak over het besef waar we vandaan komen en
hij het zelf, of zijn demonstratie, zo zag de politie het, bij de
hoe we gekomen zijn tot het punt waar we nu zitten. Nu denk ik
intocht van Sinterklaas in Dordrecht door de politie hardhandig
eerder dat je die thema’s met je mee moet dragen, maar dat het
werd afgevoerd.
niet de hoofdmoot moet zijn. Ik verschuilde me toen achter die
In het nieuwe jaar gaat hij weer verder met zijn drieluik. De
thema’s, in plaats van ze te belichamen.”
46
ª
MC MAGAZINE
Waar verschuilde je je dan voor?
MC MAGAZINE
“Ik was in 2010 in Venlo, het was rond de tijd dat de Antillen
wat ze dacht toen ze me voor het eerst ontmoette: ‘Wie is deze
als land stopten met bestaan. Ik deed een keihard gedicht over
kwast nou? Heel erg obnoxious, met allemaal intellectuele ter-
hoe er in Nederland tegen Antillianen aangekeken wordt. Hoe
men lopen strooien, iets zeggen en dan weglopen.’ En zo ben ik
ze altijd alleen maar gezien worden als economisch verlies. Je
ook wel. Ik kijk op die manier eerst de kat uit de boom.”
denkt Venlo, PVV-country. Maar die mensen stonden gewoon te klappen. Ik won die avond de poetry-slam. Door dat soort
Hoe verhoudt de vrolijke, ondernemende, open jongen zich
ervaringen heb ik ook geleerd om mensen niet in een hoekje te
tot die boze, strijdlustige thematieken?
stoppen. Mensen in die regio stemmen wel PVV, maar ze weten
“Misschien is het ook wel een wand. Dat ik daardoor niet na
eigenlijk niet waar ze op stemmen.
ming door middel van grootse thema’s. Ik vind het interessante thema’s om te behandelen. Het is
47
Geef eens een voorbeeld?
“Ik had het er laatst over met een vriendin van mij. Ze vertelde
hoef te denken over andere dingen, over mezelf. Zelfbescher-
ª
radiomaken in M theater
Op het podium staan is ook kennis delen. In de wereld van je publiek treden, en dat zij in jouw wereld treden, dat is best wel magisch.”
ook een fascinatie met de blindheid van anderen, hoe sommige mensen dingen niet willen zien, en gelukkiger zijn omdat ze het ook niet zien. Dan denk ik: ik ga daar even in prikken. Ik ben ook
Waarom wilde je poetry naar het theater brengen? “Ik was met Poetry Circle Nowhere in Manchester bij het Con-
Je wilt kennis verspreiden. Maakt kennis gelukkig?
reikwijdte beperkt werd. Dus ik dacht: laat ik het alleen probe-
Mijke van Wijk (37) tussen de tafeltjes door. Haar billen
Op de middelbare school pikte ze nog meer op. “We hadden
“Kennis maakt me niet gelukkig, maar het geeft me wel een
ren. Ik merkte dat ik meer wilde doen met performen. Per avond
m
haar Sonny Rollins en Canonball Adderley. “Dat vond ik te gek.”
ontwijken biertjes, ze zwaait naar iemand aan de andere kant
een groepje, Wolfert Brederode die nu een bekend jazzpianist
schild. Het zorgt ervoor dat ik minder snel gekwetst kan wor-
een of twee gedichten doen, dat is leuk, maar met meer tijd kan
van de foyer van het MC Theater en zoekt een rustig plekje om
is, die zat daar ook in. Gingen we stiekem wijntjes drinken en
den door opmerkingen, omdat ik weet waar de opmerking die
je ook meer vertellen.”
naar de band te kijken die staat te spelen. Elke vrijdagmiddag
platen draaien. We stimuleerden elkaar.”
een beetje een plaaggeest.”
tact Theatre, daar werkten we aan een voorstelling met onze groep van poets. Dat was heel leuk, maar ik merkte dat mijn
geplaatst wordt vandaan komt. Daardoor kan ik beter reageren,
et een grote koptelefoon op haar blonde haar en een
Ze begon aan jazz als tiener. Haar saxofoondocent voerde
flinke bol als microfoon in de hand loopt presentator
verruilt het programma Mijke’s middag, op werkdagen tussen
kan ik uitleggen waarom ik denk dat een opmerking racistisch
In het eerste en tweede deel word je in je eentje wakker in
16.00 en 19.00 uur te horen op Radio 6, de studio in Hilversum
Ook al stelt de eindredacteur de platen en de live acts samen,
is. Okee, jij noemt mij aap omdat de schaamlippen van Sarah
een kamer. Ga je dat in het derde deel ook doen?
voor het MC Theater. Dan komen jazz en soul niet uit de compu-
Van Wijk zorgt ook dat ze zelf zoveel mogelijk op de hoogte
Baartman na haar dood in 1815 door Georges Cuvier gebruikt
“Nee. Wakker worden laat zien dat je even tot rust bent ge-
ter, maar live uit instrumenten op het podium bij MC in Amster-
blijft van wat er uit komt. “Ik ga veel naar concerten, en als ik
werden om een link te leggen tussen Afrikanen en apen. Dat jij
komen en dan weer verder gaat. In het derde deel zit de rust
dam. Elke vrijdag spelen er drie acts, eventueel begeleid door
iets tofs heb gezien zeg ik ook tegen mijn eindredacteur dat ik
dat niet weet, dat vertel ik je nu even. Zodat je zelf kan naden-
erin dat je iemand anders hebt gevonden met wie je altijd rustig
de huisband The Ob6ions. “Live maakt muziek extra speciaal,”
die band graag in het programma zou hebben.” Veel acts klop-
ken over hoe die term bij jou terechtgekomen is.”
kan zijn.”
zegt Van Wijk. “En op vrijdag zoeken we ook iets meer de ran-
pen zelf bij het programma aan om er op te treden, het is een
den van de programmering op. Echte piepknorjazz houden we
goede plek voor promotie. “Vaak is het programma maanden
Als je aan het publieke debat deelneemt dan krijg je gega-
er sowieso buiten, maar het mag op vrijdagmiddag wel iets ge-
van tevoren al vol.”
randeerd nog veel meer racisme over je heen.
waagder dan gemiddeld overdag op Radio 6.”
“Maar het is net als bij een ontstoken wond. Af en toe moet
ª
The Principles of Certainties van T. Martinus
Afhankelijk van de acts wordt het programma opgenomen Van Wijk, die psychologie studeerde, presenteert het pro-
in het café of in de foyer van MC. De middag is voor iedereen
T. Martinus won met zijn presentatie The Thief of Certainties in
gramma nu twee jaar. “Hiervoor heb ik altijd bij nieuwspro-
gratis toegankelijk, het is er altijd gezellig druk. “Soms komen
november de Hollandse Nieuwe Makersprijs 2011 van MC. Met
gramma’s op de radio gewerkt. Als redacteur, als nieuwslezer
mensen uit Leeuwarden of uit Brabant om een act te horen. Live
Wat vind je leuk aan performen?
deze prijs krijgt hij bij MC artistieke en productionele begeleiding
en nieuwspresentator.” Voor het programma dat Mijke’s Middag
is natuurlijk ook nog leuker dan op de radio,” zegt Van Wijk.
“Ik vind contact met het publiek heel vet. De manier waarop
om zijn stuk verder uit te werken en opnieuw te laten spelen. The
werd heeft ze auditie gedaan, ze werd gevraagd om mee te
“Biertje erbij, de muzikanten live aan het werk zien, even met ze
mensen reageren op wat je zegt, zorgt ervoor dat jij er nog meer
Principles of Certainties speelt van 13 tot en met 17 maart 2012
dingen naar de plek omdat de eindredacteur wist dat ze een
kletsen.” Goede plek voor de vrijdagmiddagborrel.
uit kan halen. Het laatste jaar heb ik ook veel gedaan aan impro-
in het MC Theater en op 6 april in het Bijmerparktheater samen
jazz- en soulhart heeft. “Ik maakte een tapeje, en werd gekozen.
visatiedichten. Op het podium gaan staan zonder dat je precies
met de winnaar van de Hollandse Nieuwe Toneelschrijfprijs Medi
Ik denk omdat ze hoorden dat ik niet echt een dj ben. Van hits
weet wat je gaat zeggen. Het publiek is medemaker op dat mo-
Broekman.
aankondigen op 538 zou ik niet gelukkig worden. Ik vind dit leuk
De opname van radioprogramma Mijke’s Middag is iedere
omdat ik van deze muziek houd.”
vrijdagmiddag van 16.00 - 19.00 uur gratis te bezoeken in het
er wat pus uit, dan komt het schone bloed pas. En ik lees de reacties op internet niet hoor.”
ment, zijn reactie zorgt dat je een bepaalde kant op gaat. Ik heb
ª
een paar keer voor publiek gestaan dat ik dacht: moet ik nou
MC Theater. Het programma van Mijke’s Middag vind je op
wel zeggen wat ik wil gaan zeggen? Doe je het toch, denk je: dit
mijkesmiddag.radio6.nl
loopt verkeerd af. En dan gaat het toch goed.”
48
ª
MC MAGAZINE
MC MAGAZINE
ª
49
Het geluid van live muziek vult steeds vaker het MC Theater. In de bar, in de grote zaal, of in de foyer. Van rauwe hiphop tot ingewikkelde jazz. Van hipstersoul tot afrobeat. De muziekprogrammeurs van MC geven je hun tips van Amsterdamse muzikanten. Ga ze checken! fotografie Sharon Jane Dompig
pien feith
karsu dönmez
www.pienfeith.nl www.karsu.nl
MC over Pien Feith: “Een puike zangeres die met haar sterke
Biertje: “Als singer-songwriter speel je meestal in een kleine
liedjes een brug slaat tussen indiepop en diepe elektronica. Haar
setting, en omdat je kleine liedjes maakt vraag je ook van het
MC over Karsu Dönmez: “Een mix van Nina Simone, Melody Gar-
Tofste optreden: “In de Carnegie Hall. Met een heel orkest, zo’n
stem houdt het midden tussen de warme vocalen van Feist en
publiek om stil te zijn. Ik kreeg er genoeg van om zoveel van het
dot en af en toe zelfs een vleugje Led Zeppelin. Aanstormend
ervaring. En op het Taksimplein in Istanbul. Dingen waarvan ik
de Scandinavische Lykke Li. We zijn heel benieuwd naar haar
publiek te eisen. Van mij mocht er ook best een biertje gedron-
talent met een heel eigen stemgeluid dat je mee terugneemt
zelfs nooit bedacht had dat ze zouden kunnen gebeuren.”
nieuwe album.”
ken worden, een beetje dansen. Wat gewicht eraf gooien, wat
naar je ouders’ oude ongepolijste jazz- en bluesplaten met een
Schrijven: “Schrijven doe ik thuis. Ideetjes krijg ik overal. Die
Mijn muziek: “Popmuziek met invloeden uit de elektronische
humor en relativering.”
vleugje van nu.”
zet of zing ik dan in mijn telefoon, en die schakelt meteen door
muziek. Het blijven liedjes.”
Remixen: “Ik heb het hele album laten remixen, door mensen
Mijn muziek: “Jazzy met een lichte sound erin.”
naar mijn computer. Als ik die dan thuis aanzet dan poppen die
Melancholie: “Ja, mijn muziek klinkt wat melancholisch, dat is
als Nuno Dos Santos, Applescal en Sotu the Traveller. Een paar
Repeteren: “Met de band doe ik dat in een studio die ik huur bij
ideetjes meteen weer op.”
mijn karakter. Zo lang ik muziek maak zit dat er al in. Maar bij dit
mensen kende ik via, via, de namen kende ik sowieso wel. Ik
MuzyQ in Amsterdam-Oost. Verder oefen ik op een elektrische
Fans: “Dat vind ik een gek woord. Vooral vanuit het restaurant
album, Dance on time, is dat al een stuk minder. Ik wilde dat mijn
heb gewoon mailtjes gestuurd en het gevraagd. Mensen denken
piano op mijn kamer. Dan zet ik mijn koptelefoon op zodat mijn
van mijn vader waar ik voor publiek begon te spelen, heb ik een
muziek meer mijn gevoel zou weerspiegelen. Ik denk dat als je
dat het allemaal afgescheiden scenes zijn, maar iedereen is juist
familie er geen last van heeft. Als we op tour zijn hoef ik niet
krimng van fans opgebouwd. Maar een Duits stel dat speciaal
ouder wordt, je ook wat relaxter wordt.”
heel open.”
echt te repeteren, maar als er een concert aankomt dan oefen
voor mijn optreden naar België was gereden was bijzonder, en
Ableton: “Ik zat hiervoor in de singer-songwriter- en bandjes-
2012: “Veel nieuwe nummers schrijven, ik wil niet te lang wach-
ik elke dag.”
een fan uit Istanbul die enkel en alleen naar Amsterdam kwam
hoek. Ik luisterde al wel veel hiphop en elektronische muziek. Ik
ten met een opvolger. Ik werk ook aan wat tracks met Fellow en
Handen: “Ik merk dat ik dingen begin te vermijden die gevaarlijk
voor een concert van mij. Dan wil ik ook iets aardigs terugdoen,
heb mezelf produceren aangeleerd. Ik ben achter Ableton gaan
ik wil wat dingen met Applescal gaan doen.”
kunnen zijn. Laatst zou ik gaan paardrijden, en toen dacht ik op
dan vraag ik: kom na afloop maar met de band mee eten.”
zitten, en gaan proberen. Het is een hele andere manier van mu-
het laatst: toch maar niet. Ik heb een keer bijna al mijn vingers
Dromen: “Gek misschien, omdat ik die meisjesdroom van op-
ziek schrijven, alles is mogelijk, heel bevrijdend. Het duurde wel
gebroken, dat zou echt verschrikkelijk geweest zijn. Soms denk
treden al bereikt heb, maar ik sta nog steeds met een borstel of
een tijd voor ik het onder de knie had. Over deze plaat heb ik
ik er wel aan om mijn handen te verzekeren.”
shampoofles in mijn kamer voor de spiegel te blèren.”
twee jaar gedaan.”
50
ª
MC MAGAZINE
MC MAGAZINE
ª
51
the don’t touch my croque–monsieurs www.tdtmcm.com
seeka
Papalino (trommels), Abel (zang), Rowan (bas), Kaj (gitaar).
tosti’s maken en dan niet willen dat er iemand aan je tosti komt?’ Niet hoe het gegaan is, maar wel de beste uitleg.”
Iloveseeka.com
MC over TDTMCM: “De oppermachtige piratenkoningenrock uit Amsterdam-Noord - met hiphopinvloeden en THUGLIFE-credo
Schrijven: “We maken de nummers samen. Kijk, eigenlijk zou-
– zorgt voor veel vuurwerk op het podium. We lazen op Twit-
den we allemaal in een andere band moeten spelen. De gitarist
Alvin Lewis (zang, gitaar), Eddy Addai (drums), Shanku Tuhu-
Publiek: “Ik ben niet meer de gitarist die af en toe shine pakt, ik
ter dat ze op sommige plekken al niet meer welkom zijn, dat is
in een heavy metal stoner band, de bassist in een vreemd ex-
sula (bas)
moet gitaar spelen, zingen, de band leiden én de aandacht van
punkrock zoals het ooit bedoeld is.”
perimenteel jazzrockensemble, de drummer in 30 Seconds to Mars en ik had bij The Wu-Tang Clan gemoeten. Maar we zitten
het publiek erbij houden. Het moeilijkste is de stilte tussen de MC over Seeka: “Een harde, frisse en energieke band met inter-
liedjes. Een andere zanger zei me een keer: bedenk van tevoren
nationale allure. Seeka bestaat uit drie talentvolle topmuzikan-
wat je tussen elk nummer doet of zegt, dan heb je houvast. Nu
ten die vol passie de stage rocken!”
kan ik er al veel losser mee omgaan.”
Onze muziek: “Normaal geef ik een fucking debiel antwoord
Pete Philly: “We waren voorprogramma van Pete Philly. Het pu-
hierop, want als antwoord moet je jezelf in een hokje stoppen.
Oost: “We wonen nu in een bandhuis in Oost, we zijn stiekem
bliek zag drie gasten die eruit zien alsof ze funk gaan spelen,
Maar laatst had ik het ineens: ‘Overwinningsmuziek’. Voor als
uit Noord vertrokken toen niemand keek. Ja hoor, er durven an-
en dan komt er rock uit. Het viel live heel goed, het is elke keer
je terugkomt van het slagveld en je hebt gewonnen. Mother-
dere mensen te komen. Er woont zelfs een meisje bij ons. Soms
Mijn muziek: “Seeka maakt een cross-over tussen rock, hiphop
gelukt om zieltjes te winnen.”
fuckers.”
kookt ze.”
en elektro, met soul als rode draad. Maar het gaat echt om de
Tofste optreden: “Op een festival in Litouwen. Het publiek ging
rockmuziek, uit het hart, zonder concessies.”
helemaal los, en we speelden niet eens heel goed. Krijgen we
Amsterdam-Noord: “Daar komen wij vandaan. Er gebeurde
2012: “We gaan het beste album van de wereld uitbrengen, ik
Bevrijdend: Ik heb veel gitaar gespeeld bij andere bands en for-
nog steeds mailtjes over.”
daar niks. Toen zijn we de band begonnen omdat we toch nooit
denk dat het DE PIRATENKONING (met nadruk op de capslock)
maties. Ik had nooit het gevoel dat ik vastzat, maar was wel op
2012: “Dan komt ons album uit. Er staat een nummer op, Scream
zoveel deden. Vanaf dat moment is Noord helemaal de shit ge-
gaat heten. Verder doen we een geheimzinnig project in samen-
zoek naar nog iets anders. Ik wilde mijn gitaar weer echt laten
my name. Dat gaat over dromen. Ik wil dat het publiek onze
worden, MTV is toen ook naar Noord verhuisd enzo.”
werking met Ome Omar onder de werktitel ‘Kwaad Koninkrijk’.
klinken, ik was het zat dat het altijd zo zacht moest.”
naam scandeert. Ik wil Lowlands, Pinkpop. Ik denk niet dat dat
Zingen: “Het is de eerste keer dat ik zing, daardoor kreeg ik
lukt dit jaar, maar in mijn dromen is the sky the limit.”
Zanger Alvin Lewis geeft de antwoorden.
Abel is de capo van de band en heeft antwoorden.
in TDTMCM. Iedereen speelt wat de fuck hij wil spelen zonder het geheel uit het oor te verliezen.”
Aan het eind van het jaar gaan we allemaal dood ofzo, dus voor Rare naam: “Eerlijk, die naam heeft God ons gegeven. Die kwam
met Seeka wel weer die spark en die lekkere spanning op het
ineens op ons vallen. Iemand zei een keer: ‘Is die naam omdat
podium.”
jullie zoveel jonkos roken en daardoor munchies krijgen en dan
die tijd gaan we knallen.”
52
ª
MC MAGAZINE
MC MAGAZINE
“ Op een dag zag en hoorde ik Louis Armstrong. Ik had nog nooit een neger gezien. Excusez le mot NEGER. Ik had nog nooit jazz gehoord. Wat ik zag en hoorde had ik in mijn onderbewustzijn of in mijn vorige leven al eens meegemaakt, zo scheen mij toe, maar ervaren zeker niet. Toen ik Louis Armstrong zag en hoorde spelen wist ik het zeker: ik wilde een trompet. ” Hans Dagelet
ª
Hans Dagelet speelt in de voorstelling Nina Simone (A)Live
sef www.deleven.nl
MC over Sef: “Sef weet dat hij goed kan rappen. Hij hoeft voor
Michael Jackson: “Ik was nooit van het gillen of huilen. Ik wilde
zijn gevoel geen ingewikkelde flows en rijmschema’s te gooien
op hem lijken. Wilde ook lakschoenen, en als ik gel in m’n haar
op de luisteraar om dat te bewijzen. Voor zijn debuutalbum De
deed trok ik ook zo’n krulletje op mijn voorhoofd. Hij is nog
Leven is hij popmuziek gaan maken, voor hem is dat het über-
steeds mijn held.”
genre. Zijn grootste inspiratiebron daarin is Michael Jackson, de sound van zijn album is dan ook 80’s elektropoprap. Fris en
Het: “Ik voel me niet medeschuldig aan het verdwijnen van het
gewaagd.”
lidwoord ‘het’. Kom op, de taal veranderd gewoon, daar doe je niks aan. We gebruiken nu ook niet meer zoveel ‘sch’ als vroe-
Frontman: “Het is gek om voor het eerst frontman te zijn. Bij
ger, daar waren vast ook mensen rouwig om. En voor mensen
Flinke Namen (de groep waar Sef hiervoor in zat) praatte er
die Nederlands moeten leren is het alleen maar fijn als er minder
altijd wel iemand op het podium door als jij stil was. Nu maakt
‘het’ is, dat is het allermoeilijkst om te leren.”
er niemand je zin af. Qua ademhaling heb ik het tegen het einde van het concert nu soms nog wel even lastig, haha. Maar als
Art work: “Het is veel moeilijker om art work voor jezelf te ma-
het in je eentje lukt om een goed concert te geven, dan is het
ken, omdat alles kan. Je wordt niet beperkt door de wens van
geluksgevoel ook groter.”
anderen. Daarom heb ik voor mijn eigen plaat zelf alleen het kader gemaakt en anderen gevraagd om per track iets te maken.”
Gedistingeerd: “Ik vind een gedistingeerde, statische aanpak beter passen bij de muziek die ik nu maak. Beter dan in een jog-
2012: “Ik hoop dat mensen dit jaar begrijpen wat ik doe, dat het
gingbroek en een mic in je hand over het podium rondspringen.
iets anders is dan wat ik hiervoor deed, zodat ik ermee door kan
Het duurt nu wel wat langer voor ik het publiek mee krijg, het
gaan en op festivals kan staan.”
publiek moet echt naar mij toe komen in plaats van andersom. Maar de focus ligt daardoor erg op de muziek, en de mensen kunnen mijn teksten verstaan.”
ª
53
54
ª
MC MAGAZINE
MC MAGAZINE
" filosofieles op het podium " fotografie Jean van Lingen
Spot aan! Wat is waarheid? ‘Iets wat geen leugen is’. ‘Iets heel persoonlijks’. Scholieren van het Barlaeus deden hun filosofieles in het MC Theater. Waarheid
b
ij het vak filosofie denk je eerder aan met je neus in de
slechts een mythe, of beter zelfs een illusie”. Terwijl de filoso-
theater te maken hebben.” MC wil ermee laten zien dat theater
boeken dan aan met je smoel op het podium. “Ik heb wel
fiedocent vanaf de kant meekijkt, zetten Van Aalst en Koning
niet alleen moeilijk en marginaal is, maar dat je theater kunt
God was onze schepper,
eerst gevraagd of alle leerlingen dit leuk vonden hoor,”
de leerlingen in de ruimte neer, geven theatrale aanwijzingen
gebruiken in het hier en nu om te communiceren over van alles.
maar nu niet meer,
zegt filosofiedocent Alexander Kauffman als de laatste repeti-
en bereiden ze vast voor op hoe het straks moet op het po-
tie voor de voorstelling begint. De vijfentwintig vijfdeklassers
dium: ‘Harder praten, achterin moeten ze het straks ook horen’.
De scholieren van het Barlaeus communiceren over illusie,
van het Barlaeus Gymnasium in Amsterdam maken met hun fi-
Een andere scène gaat over de waarheid van woorden. Hoe
over orde scheppen in de chaos, over chaos. Kim gebruikt een
losofieklas een theaterpresentatie van hun eigen filosofische
waar kunnen woorden zijn als ze zoveel verschillende beteke-
fragment uit George Orwells 1984 om iets over haar wereld-
dood was slechts het begin,
gedachten. De repetities vinden plaats in de aula van de school
nissen kunnen hebben? Om dat te tonen is er een korte liefdes-
beeld duidelijk te maken. Om het voor het publiek interessant
maar nu niet meer,
tegenover Paradiso. “Ik houd ervan om andere dingen te pro-
dialoog die door twee leerlingen op vijf verschillende manie-
te houden kozen Van Aalst en Koning voor een filmfragment
beren,” zegt Kauffman. “Filosoferen kan op zoveel manieren.”
ren gespeeld wordt. In de liefdevolle versie moet het stel bijna
van de beroemde scène waarin beulen de hoofdpersoon be-
En dus ook in het theater.
tongen, langzaam moeten ze naar elkaar toe neigen. Gegiechel
dreigen met zijn grootste angst: ratten. Een deel van de tekst
maar nu niet meer,
tijdens de repetitie. Koning: “Het moet nog langzamer. Het pu-
van Kim daarna: “Als het werkelijk zo is dat we uiteindelijk,
spinazie maakte je sterk,
bliek moet denken: oh nee oh nee, gaan ze nou echt…, gaan ze
als we genoeg worden gemarteld, geestelijk of fysiek, we een
nou echt tongen?”
ander persoon altijd zouden verraden, dan... Dat er een punt
maar nu niet meer,
De leerlingen schreven zelf de teksten die in het werkscript staan dat ze tijdens de repetitie in hun hand hebben. Over twee
bestaat waarop we ons eigen mens niet meer zijn, een punt
weken al staan ze twee avonden in het MC Theater. Johan van
de aarde was het middelpunt, maar nu niet meer,
Latijn was de taal van de wetenschap,
tijd stond vast,
Aalst en Lenne Koning, beiden theatermaker en werkzaam
De vorm van de theaterpresentatie is een Tori, zoals het
waarop we eigenlijk helemaal geen mens meer zijn. Hoe kun-
maar nu niet meer,
voor MC Theater, hebben de teksten in een theatrale vorm ge-
bij het MC Theater heet. Deze tories worden elke maand op
nen we dan nog vertrouwen in enige vorm van relaties, of ver-
aanrecht was ons enige recht,
goten en leiden de repetitie. Eerst worden de leerlingen even
zondagmiddag gehouden. Tori betekent ‘verhaal’ in het Suri-
trouwen in onze eigen goedheid met de wetenschap dat dit
losgemaakt. “Om weer wakker te worden na een lange school-
naams, tijdens een tori vertelt iemand zijn of haar verhaal, op
punt bestaat?”
maar nu niet meer,
dag,” zegt Koning. Van vier tot zes ’s avonds geconcentreerd
een theatrale manier. Dus geen toneelstuk met een drama van
knallen is inderdaad niet makkelijk. De concentratie wordt ver-
begin tot eind, maar losse scènes, van vertellingen tot filmpjes
De makers gunnen het publiek een lichtvoetiger einde van
hoogd met een klapspelletje en de energie gaat weer stromen
en associaties, die op een theatrale manier met elkaar verbon-
de Tori dan deze zwaarmoedige overdenkingen: Marco Bor-
met de oefening ‘hooligan’, waarbij in crescendo schreeuwen
den worden. “De eerste opdracht was om je eigen definitie van
sato’s De waarheid schalt uit de speakers, terwijl de leerlingen
en schoppen en de vuist in de lucht pompen de Redbull is.
waarheid in een presentatie te laten zien,” zegt Van Aalst. “Ze
een slapstickachtige bewegingsfrase uitoefenen geïnspireerd
moesten dus zelf meteen nadenken over een vorm. Wij hebben
op Daphne Deckers beruchte huppel uit de bijbehorende vi-
ooit was alles zeker,
die vormen uitvergroot, en alles aan elkaar gelast.”
deoclip. Serieus en grappig. Nu nog in de koude, tl-verlichte
maar dat is het nooit geweest.
De eerste scène gaat over de definities van waarheid van de
Henk was een man, maar nu niet meer, niets kon sneller dan licht, maar nu niet meer,
aula. Twee weken later op de zwarte theatervloer, en eindigend
leerlingen. “Iets dat klopt, waar niets fout aan is, en wat je feitelijk niet kunt ontkennen”, vindt Sem. Volgens Pelle is het: ‘Iets
Van Aalst verzorgt de educatie bij MC, en het project bij het
waarvan ik zeker weet dat het klopt. Ik kan ervan uitgaan dat
Barlaeus is een MC Takes Over. “Daarbij nemen we een vak
de waarheid inderdaad is zoals het lijkt’. Tijmen vindt: “Waar-
over en ontwikkelen wij een nieuw lesprogramma dat theater
heid is allesomvattend, de oplossing en oorzaak van alles. Al-
combineert met dat wat leerlingen voor het vak moeten doen.
thans, dat denken de meeste mensen. In mijn ogen is waarheid
Uiteraard doen we dat vooral met vakken die niet direct met
met applaus.
ª
Uit de Tori van de filosofieklas van het Barlaeus Gymnasium. Een gedicht van Walijne Rijnbergen.
ª
55
56
ª
MC MAGAZINE
MC MAGAZINE
M agenda 2012 datum TITEL
MAKER
LOCATIE
JANUARI DI 31 JAN
BH
MC
MC Theater, theaterzaal
TIJD PAGINA
THUUS
Jeffrey Spalburg/MC
Den Haag, Theater Pepijn
20.30 u
2
za 19 MEI
Nina Simone (A)Live
MC
MC Theater, theaterzaal
19.30 u
6 & 12
za 19 MEI
RIGHTABOUTNOW Festival*
MC
MC Theater, alle zalen va 19.30 u
zo 20 MEI
Nina Simone (A)Live
MC
MC Theater, theaterzaal
zo 20 MEI
MC Studio Session
MC
MC Theater
15.00 u
ma 21 MEI
THUUS
Jeffrey Spalburg/MC
Almelo, Theater HOF 88
20.15 u
do 24 MEI THUUS
Jeffrey Spalburg/MC
Hoorn, Schouwburg het Parll
20.30 u
vr 25 mei
MC
STADSSCHOUWBURG AMSTERDAM
TORI XL
42
wo 30 MEI THEATERADVIESDAG
MC Theater, alle zalen
MC
MC Theater, theaterzaal
20.30 u
42
zo 3 JUNI
MC Tori
MC
MC Theater
15.00 u
BH
MC
MC Theater, theaterzaal
20.30 u
42
zo 17 JUNI MC Studio Session
MC
MC Theater
15.00 u
vrij 3 FEB BH
MC
MC Theater, theaterzaal
20.30 u
42
vr 29 JUNI MC Werktitel
MC
MC Theater
20.30 u
vrij 3 FEB Werktitel van Mike van Wetten
Mike van Wetten/MC
MC Theater, kleine studio
21.00 u
34
za 30 JUNI MC Werktitel
MC
MC Theater
20.30 u
za 4 FEB
MC
MC Theater, theaterzaal
20.30 u
42 34
Werktitel van Mike van Wetten
Mike van Wetten/MC
MC Theater, kleine studio
21.00 u
MC Tori o.l.v. Bas van Rijnsoever
MC
MC Theater
15.00 u
di 7 FEB
BH
MC
MC Theater, theaterzaal
20.30 u
42
wo 8 FEB
BH
MC
MC Theater, theaterzaal
20.30 u
42
do 9 FEB
BH
MC
MC Theater, theaterzaal
20.30 u
42
vr 10 FEB
BH
MC
MC Theater, theaterzaal
20.30 u
42
za 11 FEB
BH
MC
MC Theater, theaterzaal
20.30 u
42
zo 12 FEB
BH
MC
Amsterdam, Bijlmerparktheater
15.00 u
42
zo 19 FEB
MC Studio Session/Fra Fra Big Band
Mo Music Activation/MC
MC Theater
15.00 u
2 2 5
10.00 - 17.00 u
BH
za 4 FEB
6 & 12
JUNI
do 2 FEB
zo 5 FEB
31
15.00 u
wo 1 FEB
BH
Iedere vrijdagmiddag in het MC Theater. Radioshow Mijke’s Middag met live soul & jazz. www.radio6.nl * Het RIGHTABOUTNOW Festival IS van 15 tm 19 mei in het MC Theater, op het programma staat o.a. Nina Simone (A)Live en Thisruption van Alida Dors
MAART
Over het programma van het mc theater
Groepsreserveringen mc theater
Het MC Theater presenteert voorstellingen uit het eigen productiehuis, maar
Het is mogelijk om met een groep naar de voorstelling te komen. Vanaf 10
ook events en festivals met internationale en nationale programmering. De
personen kunnen we u, afhankelijk van de voorstelling een korting aanbieden.
voorstellingen van het productiehuis gaan ook op tournee langs andere steden
Neem contact op met Rianne Meehan via rianne@mconline.nl
in binnen – en buitenland. Het programma van het MC Theater is altijd volop in
zo 4 MRT
MC Tori o.l.v. Raymi Sambo
MC
MC Theater
15.00 u
di 13 MRT
Muren hebben oren
Medi Broekman/MC
MC Theater
20.00 u
20
di 13 MRT
The principles of certainties
ontwikkeling. In samenwerking met restaurant en club Toko MC worden events /
School / educatie mc
clubavonden en concerten opgezet in samenwerking met creatieve collectieven
Indien u als docent met een groep leerlingen/studenten naar een voorstelling wilt
T. Martinus/MC
MC Theater
21.00 u
44
wo 14 MRT Muren hebben oren
Medi Broekman/MC
MC Theater
20.00 u
20
van de stad. De agenda in dit magazine is daarom niet compleet. Het up-to-date
óf meer informatie wilt over de educatie programma’s van MC, neem dan contact
wo 14 MRT The principles of certainties
T. Martinus/MC
MC Theater
21.00 u
44
programma vind je op www.mconline.nl
op met Johan van Aalst via johan@mconline.nl
do 15 MRT Muren hebben oren
Medi Broekman/MC
MC Theater
20.00 u
20
do 15 MRT The principles of certainties
T. Martinus/MC
MC Theater
21.00 u
44
vr 16 MRT Muren hebben oren
Medi Broekman/MC
MC Theater
20.00 u
20
Tickets voor voorstellingen van mc
Restaurant toko mc
vr 16 MRT The principles of certainties
T. Martinus/MC
MC Theater
21.00 u
44
De prijzen voor tickets en events varïeren tussen € 6,- en € 17,50 en koop je online
Het MC Theater heeft een eigen restaurant, Toko MC, met gerechten uit de modern
vr 16 MRT THUUS
Jeffrey Spalburg/MC
Rotterdam, Theater Zuidplein
20.15 u
2
via www.mconline.nl. Tickets voor voorstellingen buiten het mc theater koop je via
caribische keuken. Reserveren bij Toko MC kan via www.tokomc.nl of via 020-
de het desbetreffende theater.
4750425.
ZA 17 MRT
VIA BRASIL TRIBUTE TO ELIS REGINA
MC THEATER
za 17 MRT
Muren hebben oren
Medi Broekman/MC
MC Theater
20.00 u
20
za 17 MRT
The principles of certainties
T. Martinus/MC
MC Theater
21.00 u
44
za 17 MRT
THUUS
Jeffrey Spalburg/MC
Utrecht, Schiller Theater
zo 18 MRT MC Studio Session/Crianzas
Mo Music Activation/MC
MC Theater
15.00 u
vr 23 MRT THUUS
Jeffrey Spalburg/MC
MC Theater
20.30 u
2
za 24 MRT THUUS
Jeffrey Spalburg/MC
MC Theater
20.30 u
2
vr 30 MRT THUUS
Jeffrey Spalburg/MC
Gorkum, ’t Pand
20.30 u
2
za 31 MRT
Jeffrey Spalburg/MC
Enschede, Theater Concordia
20.30 u
2
2
MC Tori
MC
MC Theater
15.00 u
di 3 APR
THUUS
Jeffrey Spalburg/MC
Rossum, Havezathe het Everloo
20.30 u
VR 6 APR
BEN WILLIAMS
LIVE CONCERT
MC THEATER
vr 6 APR
Muren hebben oren
Medi Broekman/MC
Amsterdam, Bijlmerparktheater
20.00 u
20
vr 6 APR
The principles of certainties
T. Martinus/MC
Amsterdam, Bijlmerparktheater
21.00 u
44
di 10 APR
THUUS
Jeffrey Spalburg/MC
Boekelo, t Verborgen Theater
20.30 u
2
vr 13 APR
THUUS
Jeffrey Spalburg/MC
Borne, Kulturhus De Bijenkorf
20.30 u
2
za 14 APR
THUUS
Jeffrey Spalburg/MC
Nootdorp, Cultura Nootdorp
20.00 u
2
2
zo 15 APR
MC Studio Session/Franklin Caesar Quintet Mo Music Activation/MC
MC Theater
15.00 u
di 17 APR
THUUS
Jeffrey Spalburg/MC
Stegeren, De Hongerige Wolf
20.00 u
2
do 19 APR THUUS
Jeffrey Spalburg/MC
Hoogeveen, Theater de Tamboer
20.15 u
2
vr 27 APR THUUS
Jeffrey Spalburg/MC
Eersel, CC de Muzenval
20.30 u
2
MEI vr 4 mei
MC/Theater na de Dam
MC Theater
di 8 MEI
Nina Simone (A)Live
MC
MC Theater, theaterzaal
20.00 u
6 & 12
wo 9 MEI
Nina Simone (A)Live
MC
MC Theater, theaterzaal
20.00 u
6 & 12
do 10 MEI
Nina Simone (A)Live
MC
MC Theater, theaterzaal
20.00 u
6 & 12
vr 11 MEI
Nina Simone (A)Live
MC
MC Theater, theaterzaal
20.00 u
6 & 12
vr 11 MEI
THUUS
Jeffrey Spalburg/MC
Arnhem, Posttheater
20.30 u
2
za 12 MEI
Nina Simone (A)Live
MC
MC Theater, theaterzaal
20.00 u
6 & 12
zo 13 MEI
MC Tori o.l.v. Alida Neslo
MC
MC Theater
15.00 u
di 15 MEI
RIGHTABOUTNOW Conference
MC
MC Theater, alle zalen
10.00 - 17.00 u
di 15 MEI
Nina Simone (A)Live
MC
MC Theater, theaterzaal
20.00 u
di 15 MEI
RIGHTABOUTNOW Festival*
MC
MC Theater, alle zalen va 20.00 u
wo 16 MEI RIGHTABOUTNOW Conference
MC
MC Theater, alle zalen
10.00 - 17.00 u
wo 16 MEI Nina Simone (A)Live
MC
MC Theater, theaterzaal
20.00 u
wo 16 MEI RIGHTABOUTNOW Festival*
MC
MC Theater, alle zalen va 20.00 u
do 17 MEI
RIGHTABOUTNOW Conference
MC
MC Theater, alle zalen
10.00 - 17.00 u
do 17 MEI
Nina Simone (A)Live
MC
MC Theater, theaterzaal
19.30 u
do 17 MEI
RIGHTABOUTNOW Festival*
MC
MC Theater, alle zalen va 19.30 u
vr 18 MEI
Nina Simone (A)Live
MC
MC Theater, theaterzaal
vr 18 MEI
RIGHTABOUTNOW Festival*
MC
MC Theater, alle zalen va 19.30 u
19.30 u
Support your Local Designer
APRIL zo 1 APR
facebook.com/TjunkPage
twitter.com/_Tjunk
THUUS
Iwan Smit Angry Zoo Rotterdam
26,-
Hoax
Owl Utrecht
18,-
6 & 12 31 6 & 12 31 6 & 12 31 6 & 12 31
57
vr 18 MEI
20.30 U
FEBRUARI
ª
Retard Genius
Strijder Systeem Amsterdam
22,50
Gestift
Koeboy Den Haag
24,-
58
ª
MC MAGAZINE
COLOFON
MC Magazine Makers
Uitgever
Annemiek
drie
Hester Mol is hoofd communicatie van
MC
winderige, koude zondagen naar kerken
MC en overziet streng doch rechtvaardig
in uithoeken van Amsterdam. Bikkel!
de deadlines en de financiën van het
Hoofdredactie
Annemiek is een fantastische freelancer:
magazine. Zonder Hester geen magazine.
Liedewij Loorbach
www.annemiekverbeek.nl
Teksten
Atlynn Vrolijk ging voor dit nummer
schreef de meeste stukken en houdt het
Pablo Cabenda
thematisch te werk. Ze fotografeerde
concept van het magazine in de gaten;
Annemiek Verbeek
kerken voor het stuk ‘Zingen is twee keer
ook wel: hoofdredacteur.
Liedewij Loorbach
bidden’, en nam relihunk Arie voor de
www.liedefiximperium.com
Verbeek
fietste
op
Liedewij Loorbach bedacht de artikelen,
camera. www.atlynnvrolijk.nl Ruud Baan houdt ervan ingewikkelde
Grafisch ontwerp Zelfs het getyp van Pablo Cabenda moet
foto’s te maken. Bewegend water vastleg-
wel ritmisch klinken. Deze journalist (o.a.
gen, mensen in sprong portretteren zodat
Redactie
de Volkskrant) heeft zoveel muziek in z’n
ze vastgeprikt lijken in de lucht. Voor dit
Brian Elstak
donder dat het geluid uit de pagina’s lijkt
magazine portretteerde hij de cast van
Liedewij Loorbach
te komen. Voor dit magazine schetste hij
Nina Simone. www.ruudbaan.com
Hester Mol
Nina Simone, pijnlijk helder.
Beeld
Sharon-Jane Dompig bijt zich vast in
stijl van de jaren vijftig en de mentaliteit
Annemiek Verbeek, Atlynn Vrolijk,
haar studie aan de Willem de Kooning
van de jaren negentig. Voor dit magazine
Christabel Bateman, Daniel J. Ashes,
Academie in Rotterdam. Gelukkig wilde
fotografeerde ze een artiest van nu,
Jack Orbinson Archive, Jean van Lingen,
ze naar Amsterdam forensen om de
Quinsy Gario. www.teamwayta.com
Laura Andalou, Liza Dikkerboom,
muzikanten vast te leggen voor dit
Mounir Raji, Phil Toledano, Ruud Baan,
magazine. www.sharonjane.com
UNDOG
Wayta Patmo laat zich inspireren door de
Bateman
+
Dikkerboom
combineren
fotografie en illustratie. In dit magazine
Sharon Jane Dompig, Wayta Patmo Isis Vaandrager is een van Nederlands
nam
Oplage
coolste stylisten. Met de portretten van
Willem de Kooning Academie, actrice en
7.500 exemplaren
de cast van Nina Simone (A)Live ging ze
schrijfster Medi Broekman onder handen.
los. Met prachtig resultaat.
www.batemanplusdikkerboom.com
het
duo,
afgestudeerd
aan
de
www.isisvaandrager.com
Drukkerij Drukkerij Die Keure, België
Jean
van
Lingen
is
MC’s
trouwe
MC is een theater- en productiehuis voor
huisfotograaf, hij laat het nooit afweten,
nieuwe
documenteert
verhalenvertellers.
Makers
en
alles.
dankbaar
Daar
maakt
gebruik
van.
het
schrijvers die een binding hebben met de
magazine
nieuwe stad: kosmopolitisch, dynamisch
maakte de foto van Nikky Norton tijdens
Hij
en grenzeloos.
Hollandse Nieuwe. www.jeanvanlingen.nl
MC Theater
Mounir Raji nam de actrices van BH
Polonceaukade 5
voor de lens. Geen makkie. Ondanks zijn
1014 DA AMSTERDAM
underdogpositie, qua leeftijd en geslacht,
T 020 - 606 5050
lukte het hem om een goede foto te
F 020 - 606 5060
maken. mounirraji.blogspot.com
kassalijn 020 - 606 5040 Brian Elstak
schildert
en
werkt
bij
www.mconline.nl
MC. Voor dit magazine zocht hij alle
www.twitter.com/mconline
beeldmakers uit en drukte hun met hun
www.facebook.com/mctheater
neus herhaaldelijk op deadlines. www.lifeofbrian.nl
mixin.nl
60
ÂŞ
MC MAGAZINE
MC is een grootstedelijk cultuurhuis voor nieuwe verhalenvertellers: theatermakers, muzikanten, filmmakers, kunstenaars die een binding hebben met de nieuwe stad: kosmopolitisch, dynamisch en grenzeloos.