DOKTERS VAN DE WERELD JAARRAPPORT 2011
DOKTERS VAN DE WERELD JAARRAPPORT 2011
VOORWOORD VAN DE VOORZITTER EN DE DIRECTEUR
MENSEN IN NOOD HELPEN: HET KAN ECHT ! Wij zijn u ontzettend dankbaar voor het werk dat u allen samen verricht hebt. De crisisperiode die we in 2011 doormaakten, de onstabiele toestand in ons land, de afwezigheid van een regering en vooral de politieke inertie of op zijn minst het gebrek aan durf, dat alles ligt nu achter ons. Afgelopen jaar zijn we de gelukkige getuigen geweest van een krachtige oproep tot vrijheid, gelijkheid en democratie, niet alleen in Noord-Afrika maar ook dichter bij huis waar onze speculatieve modellen in vraag gesteld werden. Het begin van 2012 toonde echter aan dat deze strijd nog lang niet gewonnen is. Griekenland, Portugal, Spanje, en ook Tunesië... al deze landen kennen nog moeilijke momenten en vele onzekerheden. In dit verslechterd klimaat heeft Dokters van de Wereld haar activiteiten nog opgedreven en zich verder ontwikked. En dit ondanks de bezuinigingspolitiek die ons met volle kracht treft, maar vooral diegenen raakt die bij ons hulp zoeken, diegenen met wie en voor wie wij ons inzetten. Nooit is de noodzaak om opvangplaatsen te openen zo groot geweest als in de winter 2011-2012. Nooit hebben we zoveel zorgen moeten verlenen (5.000 consultaties gedurende de winter op 6 verschilllende plaatsen). In 2011 hebben we een radicalisatie kunnen waarnemen doorheen heel Afrika van west naar oost. Van de Ivoorkust tot in Somalië, over Mali en Ethiopië, hebben de onveiligheid en de rellen de toegang tot kwetsbare bevolkingsgroepen zeer moeilijk gemaakt. Vandaag moeten wij ons aan deze situatie aanpassen. En dat doen we. In al deze noodsituaties bleef Dokters van de Wereld hulp bieden. Wij werken meer en meer samen met mogelijke partners ter plaatse en met lokaal personeel. Zij zijn bekwaam, hebben kennis van het terrein, kunnen de dialoog aangaan met de oorlogvoerende partijen en worden, gerespecteerd door de bevolking en de plaatselijke autoriteiten. Samen zijn we veel doeltreffender en veel beter geïntegreerd. Ook in België past Dokters van de Wereld zich voortdurend aan om beter in te spelen op de noden. Het is meer dan duidelijk dat we onze ontwikkeling te danken hebben aan uw steun, aan de steun van een groot aantal vrijwilligers, maar ook aan een correcte en homogene aanpak van de humanitaire problematiek in ons land. De kwaliteit van onze basiszorg en tweedelijnszorg, het winterplan in Brussel en nu ook in Antwerpen, de multidisciplinaire aanpak… al deze aspecten willen we graag verder uitbouwen op een harmonieuze manier, zowel met de zorgverleners als met de politieke wereld.
INHOUD Ons project
4
België
6
Mali
12
Burkina Faso
17
Haïti
18
Tunesië
21
Ethiopië
22
Democratische Republiek Congo
24
Jaarcijfers
26
Wij hopen dat u dit rapport met de nodige aandacht leest. Wij willen aantonen dat het mogelijk is om mensen uit de nood te helpen en de wereld te veranderen. Het kan echt !
Medische consultaties bij Samu Social. © Frédéric Pauwels
Dr. Michel Degueldre
Pierre Verbeeren
Voorzitter
Algemeen Directeur
3
DOKTERS VAN DE WERELD JAARRAPPORT 2011
ONS PROJECT VERZORGEN EN GETUIGEN
Dokters van de Wereld verzorgt de meest kwetsbare bevolkingsgroepen: slachtoffers van natuurrampen, vluchtelingen, minderheden, straatkinderen en al wie verstoken blijft van gezondheidszorg. Dokters van de Wereld is een internationale humanitaire organisatie die ook getuigt van elke schending van het recht op gezondheidszorg, van de schending van de mensenrechten in het algemeen en van elke aantasting van de menselijke waardigheid.
2011 IN CIJFERS INTERNATIONAAL NETWERK
INTERNATIONALE PROGRAMMA’S
PROJECTEN IN BELGIË
150
internationale programma’s in 64 landen.
Een doelgroep van 800.000 personen die gebruik kunnen maken van de diensten die Dokters van de Wereld verleent
280 vrijwilligers.
nationale projecten in 13 landen.
3.169 mensenlevens gered
190
IN BELGIË EN IN DE REST VAN DE WERELD
Dokters van de Wereld heeft projecten overal ter wereld maar ook in België verleent zij dagelijks hulp aan mensen die verstoken zijn van zorg.
VANDAAG EN MORGEN
Dokters van de Wereld onderneemt niet alleen spoedmissies maar ontwikkelt met name duurzame programma’s. Eens een urgentiesituatie voorbij is, werkt Dokters van de Wereld mee aan de heroprichting van een land. De training van medische teams ter plaatse en de banden met lokale partners staan garant voor de opvolging van de projecten op lange termijn.
ONZE PRIORITEITEN
• Basiszorg Dokters van de Wereld helpt om de plaatselijke gezondheidsstructuren uit te bouwen en om de betrokken bevolking toegang te verlenen tot kwalitatieve medische zorgen. Zonodig decentraliseert zij het aanbod aan zorgen om juist de geïsoleerde en van zorg uitgesloten mensen te bereiken.
verenigingen van het internationaal netwerk in Argentinië, België, Canada, Duitsland, Frankrijk, Griekenland, Italië, Japan, Nederland, Portugal, Spanje, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland (en de Verenigde Staten in 2012).
(cijfers van 2011).
4.246
• Toegang tot kwalitatieve zorg voor de meest kwetsbaren De meest kwetsbare bevolkingsgroepen (straatkinderen, vluchtelingen, mensen zonder papieren...) staan centraal in de acties van Dokters van de Wereld: zij krijgen de nodige begeleiding op medisch, psychologisch en sociaal vlak. • Spoedhulp Daar waar we op lange termijn werken is het onze plicht om ook in urgentiesituaties tussen te komen. Want hoe kunnen we de gezondheid van moeder en kind bevorderen als we niets doen aan de ondervoeding van baby’s tengevolge van droogte of hongersnood ? En hoe kunnen we het gezondheidssysteem ondersteunen als er een oorlog uitbreekt… ?
4
verricht in de COZO’s.
Meer dan 1.500 begeleidde bevallingen in Haïti, DRC en Mali.
670 psychologische consultaties aangeboden in de COZO’s
353.159 kinderen gevaccineerd tegen mazelen.
113 miljoen euro globaal budget vrijwilligers.
• Gezondheid van moeder en kind en In al haar projecten besteedt Dokters van de Wereld bijzondere aandacht aan de situatie van zwangere vrouwen, moeders en jonge kinderen met het oog op hun welzijn en emancipatie.
4.500 sociale consultaties
van cholera in Haïti.
14
reproductieve gezondheidszorg
Bijna 8.000 medische of paramedische consultaties verricht in de Belgische missies.
HUMAN RESOURCES
280
vrijwilligers in totaal.
241
lokale werknemers in de buitenlandse missies.
19
expats.
30
uitgezonden expats.
16
werknemers op de hoofdzetel.
18
werknemers op de projecten in België.
UITGAVEN EN INKOMSTEN UITGAVEN • • • •
79 % 10 % 8% 3%
terreinactie algemene administratie fondsenwerving communicatie
INKOMSTEN • • • •
37 % 54 % 2% 7%
privé donateurs overheidsmiddelen bedrijven andere inkomsten
5
DOKTERS VAN DE WERELD JAARRAPPORT 2011
BELGIË MEDISCHE SPOEDHULP AAN DAKLOZEN Steeds meer mensen in grote steden leven op de rand van grote armoede. Heel wat mensen verliezen hun huisvesting. In 2011 was DvdW actief in 6 noodopvangcentra in Antwerpen en Brussel. Sommige van deze centra zijn enkel open tijdens periodes van grote kou. «De consultaties in de noodopvangcentra bieden de kans om mensen in een wel heel behoeftige situatie te bereiken. We proberen dit publiek terug te integreren in het klassieke zorgsysteem, maar de uitsluiting op administratief maar ook sociaal en cultureel vlak is bijzonder groot. Paradoxaal genoeg hebben zij die het hardst een dokter nodig hebben de meeste moeilijkheden om er één te zien,» aldus Stéphane Heymans, coördinator van de Belgische projecten. Vaak is een consultatie bij een vrijwillige arts of verpleegkundige ook een moment voor de mensen om een luisterend oor te vinden bij een professionele zorgverlener. In 2011 hebben we het aantal consultatieplaatsen verdrievoudigd. Ook het aantal vrijwilligers verdrievoudigde.
BELGIË GEZONDHEIDSZORG EN ARMOEDE «We moeten iets ondernemen. Sommige zaken kunnen echt niet door de beugel en daar moeten we een einde aan maken. Het is bijna onverdraaglijk om de ellende rond ons te zien.»
Toegang tot zorg voor daklozen verbeteren Zoals ook in 2010, meer dan 3.000 consultaties per jaar.
Dr MARIE BRUYNS GYNAECOLOGE IN DE MISSIE VAN SPECIALISTEN
In Brussel biedt het Samu Social spoedopvang en psychosociale begeleiding. Mobiele teams gaan elke dag op zoek naar mensen die op straat leven. Deze consultaties streven ernaar om deze bevolkingsgroep terug in contact te brengen met professionele gezondheidswerkers.
>> ACTIVITEITEN In 2011 heeft DvdW meer dan 1.800 medische eerstelijns consultaties verstrekt in de Samu social. Sommige avonden gaan onze artsen mee op nachtronde met het mobiele team van de Samu social.
>> IN DE WINTER Gedurende de koudste maanden versterkt Dokters van de Wereld haar activiteiten voor daklozen en biedt elke avond (para)medische consultaties aan in het kader van het Winterplan in Brussel – en sinds afgelopen jaar ook in Antwerpen.
>> VOORUITZICHTEN In 2012 willen we onze activiteiten verder zetten door nog dichter bij de mensen te komen via een meer mobiele aanpak. In Antwerpen zullen we ook buiten het Winterplan consultaties inrichten. Tot slot wordt in Brussel aanvang gemaakt met preventieve consultaties in de Samu social.
DOELGROEP Mensen die onderdak krijgen bij verschillende centra voor noodopvang. HR Gedurende het hele jaar : 10 vrijwillige artsen. Versterking tijdens de winter : 220 vrijwilligers (verpleegkundigen, artsen, maatschappelijk werkers, onthaalmedewerkers). PARTNERS Samu Social/ CAW de terp/ CAW metropool/ Steenhouwer. FINANCIERING Privé donateurs, Federaal Ministerie voor Sociale Integratie, NIF Trust. BUDGET 32.209 €
Koningsstraat, februari 2012. © Thibault Grégoire
7
DOKTERS VAN DE WERELD JAARRAPPORT 2011
BELGIË
BELGIË
EEN EFFECTIEVE TOEGANG TOT ZORG VERZEKEREN VOOR IEDEREEN
EEN GESPREK VOOR EEN BETER BEGRIP
De toegang tot gezondheidszorg wordt alsmaar moeilijker voor mensen met precair verblijfsrecht. Anderen hebben de financiële middelen niet of begrijpen ons zorgsysteem niet. Dokters van de Wereld heeft de Centra voor Onthaal, Zorg en Oriëntatie (COZO) opgericht om de toegang tot kwalitatieve zorg te verzekeren voor iedereen. Het jaar 2011 werd gekenmerkt door een fel gestegen complexiteit en nood aan opvolging van de patiëntendossiers in onze centra in Brussel en Antwerpen. «Er komen nieuwe bevolkingsgroepen bij, zoals Europeanen in grote armoede – voor hen is de toegang tot zorg en de doorverwijzing uiterst ingewikkeld,» aldus Natacha Dewitte, coördinatrice van het Brussels project. Verschillende openbare instellingen maken de toegang tot zorg tot een instrument in de strijd tegen migratie. Anderen kiezen ervoor te wachten totdat een rechtbank hen veroordeelt. Het begeleidingswerk wordt steeds moeilijker en het uiteindelijke resultaat steeds minder zeker.
Een effectieve toegang tot zorg garanderen voor de meest kwetsbaren Bijna 9.000 consultaties, waarvan : 4.500 sociale consultaties, 3.200 medische consultaties en 670 consultaties voor geestelijke gezondheid.
>> ACTIVITEITEN In de centra van Antwerpen en Brussel worden patiënten zo mogelijk georiënteerd naar het klassieke zorgsysteem. Wanneer dat echter te lang duurt of onmogelijk blijkt, biedt Dokters van de Wereld medische en psychologische consultaties en de nodige medicatie. Om de effectieve toegang tot zorg te verbeteren, organiseert DvdW info-sessies voor diverse verenigingen en professionelen uit de medische sector en wordt deelgenomen aan werkgroepen rond dit thema.
>> VOORUITZICHTEN In 2012 wil DvdW een dialoog aangaan met de klassieke gezondheidszorgactoren. We blijven ons inzetten op diverse platforms om de band tussen basisgezondheidszorg en hen die hiervan uitgesloten zijn, te verbeteren. Ook starten we met een luik verpleegkundige zorg in beide centra.
DOELGROEP Personen in een precaire situatie die geen toegang tot zorg hebben. HR 60 vrijwilligers en 12 werknemers. PARTNERS Apothekers zonder Grenzen, Athéna, CIRE, Federatie van medische huizen, Ulysse, Vluchtelingenwerk Vlaanderen, De8...
In de voorbije jaren heeft Dokters van de Wereld vastgesteld dat er een kloof is tussen het aanbod aan psychologische, medische en pre-, peri- en postnatale zorg en de noden op dit vlak van vrouwen die zich in precaire situaties bevinden. Het project «Spreek met Haar», dat nu herdoopt is tot «Met Haar», wil deze kloof verkleinen via het aanbieden van een luisterend oor en zo nodig ook een oriëntatie naar de meest geschikte diensten. Dit project richt zich tot vrouwen in precaire situaties, wat ook hun statuut is binnen de vzw Nasci. Door een luisterend oor aan te bieden kan men met deze vrouwen tijd doorbrengen en een vertrouwensband opbouwen. «Nasci is een plaats waar de mensen elkaar vinden en sociale contacten leggen, onze medewerkers brengen dus tijd met hen door. De tijd die we aan hen schenken is een luxe en is het mooiste cadeau dat men hen kan geven», zo zegt Stéphane Heymans, coördinator van de Belgische projecten.
Via een luisterend oor de toegang tot zorg verbeteren
>> ACTIVITEITEN
Er waren meer dan 100 contacten met vrouwen in precaire situaties. De vzw Nasci in Schaarbeek biedt materiële hulp en psychosociale steun aan zwangere vrouwen en moeders die in moeilijke omstandigheden verkeren. Het werk van Nasci wordt grotendeels verricht door vrijwilligers.
In 2012 zal het team van «Met Haar» ook actief zijn buiten Nasci. Dit project krijgt ook een medisch luik door het aanbieden van gynaecologische consultaties. Er zullen ook preventiesessies georganiseerd worden op verschillende plaatsen waar vrouwen samenkomen die in kansarme situaties leven (kerk, kraakpanden, vrouwenverenigingen, enz.).
Dokters van de Wereld biedt twee halve dagen per week een luisterend oor aan vrouwen die te rade komen bij de vzw Nasci. Zo nodig verwijst men hen naar een dienst voor eerstelijnszorg (voor medische zorgen, geestelijke gezondheid, juridische bijstand,...).
>> VOORUITZICHTEN
DOELGROEP Vrouwen in precaire situaties (ongeacht hun statuut). HR 5 vrijwillige medewerkers (maar er komen er nog bij). PARTNER Nasci. FINANCIERING Privé donateurs/ Instituut voor Gelijkheid van Vrouwen en Mannen. BUDGET 4.461 €
FINANCIERING RIZIV, Privé giften, NIF Trust, Nationale Loterij, POD Maatschappelijke Integratie. BUDGET 703.967 €
«Spreek met haar» ontvangt vrouwen in precaire situaties. © Mercédès Hottat
8
9
DOKTERS VAN DE WERELD JAARRAPPORT 2011
BELGIË
INTERNATIONAAL
CONSULTATIES DOOR SPECIALISTEN
2011 : EEN JAAR VAN UITDAGINGEN EN HARD WERKEN
Toegang tot de tweedelijnszorg voor de meest kwetsbaren 320 consultaties door specialisten. 213 tandheelkundige consultaties.
>> ACTIVITEITEN In Brussel biedt Dokters van de Wereld tweedelijnszorg aan mensen in kwetsbare situaties. De meeste patiënten worden doorverwezen door het COZO, dat de toegang tot duurzame zorg tracht te verzekeren. Dit recht (zo het al bestaat) vergt tijd om ook effectief te zijn en daarom is vaak een tijdelijke oplossing vereist. Het aanbod aan consultaties door specialisten laat dus toe dat de zorgen kunnen verdergezet worden.
>> VOORUITZICHTEN In 2012 zal in Antwerpen een gelijkaardig project opgestart worden. In Brussel zal het specialistisch aanbod uitgebreid worden en zal er nog meer aandacht geschonken worden aan tandheelkundige problemen.
SPECIALISTISCH AANBOD Oogheelkunde, dermatologie, KNO, gynaecologie, chirurgie orthopedie, urologie, interne geneeskunde, tandheelkunde,... HR 25 vrijwilligers (16 specialisten en 9 onthaalmedewerkers). PARTNER Baron Lambert Ziekenhuis. FINANCIERING Privé donateurs. BUDGET 11.825 €
SOS-OPVANG 200 personen ondergebracht tijdens de winter 711 consultaties
>> ACTIVITEITEN Sinds 2008 kent België een crisis in de opvang van asielaanvragers. Om aan de huisvestingsproblemen van deze bevolkingsgroep te verhelpen werd dit jaar het consortium SOS-Opvang opgericht door verschillende actoren uit het Belgisch maatschappelijk middenveld en de humanitaire ngo’s. Dokters van de Wereld heeft zich ontfermd over de medische zorgen in dit centrum voor noodopvang. «De gezondheid van deze mensen, ook op mentaal vlak, is uiteraard aangetast door de omstandigheden waarin ze op straat leven. De asielaanvraag op zich is al zeer belastend maar dit doormaken zonder begeleiding in een opvangcentrum maakt dit alles nog moeilijker, zeker voor zieke mensen», aldus Stéphane Heymans, verantwoordelijke voor de Begische projecten. Dankzij dit project konden mensen verzorgd worden die anders geen enkele toegang tot zorg gehad zouden hebben in België.
DOELGROEP Meer dan 15000 asielaanvragers hebben sinds 2008 geen recht gehad op opvang. HR 40 vrijwilligers (verpleegkundigen, artsen, onthaalmedewerkers…) PARTNERS UNICEF, CARITAS, Dokters van de Wereld CIRE, Vluchtelingenwerk Vlaanderen, Convivial, Oxfam Solidariteit en Oxfam Wereldwinkels. FINANCIERING Privé donateurs. BUDGET 15.933 €
ACTIVITEITEN OVER HEEL DE WERELD Japan werd geconfronteerd met enorm zware gevolgen van de aardbeving op 11 maart 2011. Vanaf de eerste dagen volgend op de ramp werd de spoedhulp op gang gebracht en deze wordt nog twee jaar verder gezet. Griekenland kent een economische crisis zoals geen voorgaande. Artsen en vrijwilligers werken op dit moment in moeilijke omstandigheden om het groeiend aantal mensen te helpen die op hen beroep doen. Ook Portugal en Spanje hebben te maken met de crisis in hun nationale programma’s.
In Tanzania werd een nieuw programma voor armoedebestrijding geopend. Voor Dokters van de Wereld is dit een première op het Afrikaanse continent. Dokters van de Wereld heeft de bevolking aan de grenzen van Lybië en Tunesië geholpen tijdens de (toevoegen: Arabische) revolutie. Al onze teams in Haïti hebben de strijd aangegaan tegen de cholera-epidemie en hebben het Ministerie van Openbare Gezondheid geholpen om hieraan het hoofd te bieden. Het internationaal netwerk van DvdW heeft in 2011 daartoe een specifiek lobbyproject op Europees niveau ontwikkeld.
EENZELFDE PRIORITEIT : DE TOEGANG TOT ZORG VOOR DE MEEST KWETSBAREN De verenigingen van Dokters van de Wereld leggen het accent op de toegang tot zorg voor al diegenen die om economische, sociale of juridische redenen van het gezondheidssysteem uitgesloten zijn. De internationale programma’s beogen vaak ook specifiek de toegang tot zorg voor mensen die omwille van religieuze of ethnische redenen hiervan uitgesloten zijn. De gezondheid van vrouwen en kinderen staat eveneens centraal in alle acties van Dokters van de Wereld.
DE NATIONALE PROGRAMMA’S In de landen van het internationale netwerk van Dokters van de Wereld (Argentinië, België, Canada, Duitsland, Frankrijk, Griekenland, Italië, Japan, Nederland, Portugal, Spanje, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland) worden in totaal 183 projecten geleid door teams die voor het overgrote deel uit vrijwilligers bestaan. Zij richten zich tot bevolkingsgroepen die, als ze niet geholpen worden, geen toegang hebben tot zorg: daklozen, buitenlanders zonder verblijfsvergunning, Roma-bevolking, mensen werkzaam in de prostitutie (mannen en vrouwen), druggebruikers, enz. Zowel in eigen land als op internationaal vlak doet Dokters van de Wereld aan lobbywerk bij de bevoegde instanties met als doel een betere toegang tot zorg voor iedereen te verkrijgen en zo ook ziektes als HIV/Aids, hepatitis of tuberculose te voorkomen. Het gaat vooral om het verminderen van de ongelijkheid op het vlak van gezondheid en de effectieve toegang tot zorg voor iedereen, ongeacht zijn administratief statuut. Meer informatie over de programmma’s van de verenigingen van het internationaal netwerk van Dokters van de Wereld op: www.mdm-international.org
10
11
DOKTERS VAN DE WERELD JAARRAPPORT 2011
MALI IN ONTOEGANKELIJKE GEBIEDEN BASISZORG TOEGANKELIJK MAKEN Voor de bevolking in het noorden van Mali is het zeer moeilijk om medische zorgen te krijgen. Overstroomde gebieden, het nomadenbestaan, het ontbreken van een wegennet, cultuur- en taalbarrières, gebrek aan geld... zoveel hindernissen die de toegang tot zorg bemoeilijken, en dat in een van de armste landen ter wereld. Met de ondersteuning van het nationale gezondheidssysteem tracht Dokters van de Wereld de medische zorgen voor de nomaden en de sedentaire bevolking in de regio’s van Kidal en Mopti toegankelijker te maken. Er worden ook innovatieve oplossingen geïntroduceerd. In Kidal bijvoorbeeld heeft DvdW ‘vooruitgeschoven’ gezondheidsposten (PSA) opgericht.
De toegang tot medische zorgen verbeteren
MALI «Youwarou is een overstroomd gebied, waar de sanitaire omstandigheden ronduit rampzalig zijn. Het is dus dringend nodig om de eerstelijnszorg in de gezondheidszones te verbeteren : dat is wat er gepland was. Twee jaar later, na een samenwerking met Dokters van de Wereld, is de situatie verbeterd.» Dr KANTE HOOFDGENEESHEER VAN DE ZONE YOUWAROU
Per jaar wordt aan elk gezondheidscentrum van het project 300.000 FCFA voor medicamenten overgemaakt.
>> ACTIVITEITEN In 2011 werden in de regio Kidal 7 zorgcentra ondersteund en 7 vooruitgeschoven posten opgericht. Ook de 8 centra en het referentieziekenhuis in Youwarou kregen onze hulp. Elke maand boden teams van Dokters van de Wereld (een arts, een verpleegkundige en een gemeenschapswerker) multidisciplinaire supervisiesessies : geneesmiddelenbeheer of correcte therapeutische handelingen in theorie en in de praktijk. Bovendien werden er ook sensibiliseringsacties naar de bevolking toe geleid rond het tijdig opzoeken van medische hulp.
>> VOORUITZICHTEN In 2012, zal het accent gelegd worden op de training en het verbeteren van de competentie van de gezondheidswerkers en de contactpersonen in de gemeenschap. Het is onze doelstelling om onze Malinese partners voor te bereiden op de overname van dit project, terwijl we zelf nog verder kwaliteitszorgen bieden aan de bevolking. «Ik denk dat het gebruik van lokaal personeel de beste manier is om de visie en de inspanningen van Dokters van de Wereld naar de toekomst toe te bestendigen», onderlijnt Dr Kante, hoofdgeneesheer voor de regio Youwarou.
AARD VAN HET PROJECT Ontwikkelingshulp. DOELGROEP 167.000 mensen (110.000 mensen rondom Youwarou et 57.000 mensen in de regio van Kidal). HR 31 lokale werknemers en 1 expat. PARTNERS DRS van Kidal, DRS van Mopti, Prométhée, Protos. FINANCIERING DGOS, privé donateurs. BUDGET 676.512 €
Vaccinatiecampagne bij de nomadenbevolking in Mali.
13
DOKTERS VAN DE WERELD JAARRAPPORT 2011
MALI
MALI
GEZONDHEID VAN MENS EN DIER IN DE SAHEL
UITROEIING VAN DRACUNCULOSE
Tengevolge van de droogte die de hele Sahelzone al sinds 2009 teistert, wordt de bevolking die in de dorre regio’s van Noord-Mali leeft volop getroffen door een tekort aan water en voedsel. Deze nomade, die voornamelijk van de veeteelt leven, ondervinden grote moeilijkheden om hun kuddes te laten grazen of te drinken te geven. Ze migreren naar meer zuidelijke gebieden, naar de Nigerstroom, in de hoop om daar betere plekken te vinden. Maar spijtig genoeg neemt hun veestapel af, kalveren worden zeldzamer en de veefokkers zijn verplicht om hun dieren goedkoop te verkopen in ruil voor voedsel.
Sinds november 2008 neemt Dokters van de Wereld deel aan de strijd tegen de epidemie van dracunculose. Mali is één van de vier landen ter wereld waar dracunculose, of de ziekte van de Guineeworm, nog aanwezig is. Enkel een zeer regelmatige opvolging en onmiddellijk ingrijpen wanneer de eerste gevallen verschijnen in het regenseizoen kan deze ziekte volledig uitroeien.
«Mijn kind zag heel erg af van een ziekte die ik niet kende : het vermagerde en zijn haar veranderde van kleur. We hebben een traditionele behandeling door een maraboe uitgeprobeerd maar zonder resultaat. In maart 2011 is een team van Dokters van de Wereld gepasseerd langs ons tentenkamp om vrouwen en kinderen te verzorgen. Ik heb hen mijn kind getoond en ze hebben me uitgelegd dat het aan ondervoeding leed en dat het kon genezen als ik het naar het gezondheidscentrum van Kidal bracht. Ik heb hun raad opgevolgd, en goddank, mijn kindje is vlug genezen dankzij de gezondheidswerkers die er goed voor gezorgd hebben», zo vertelt Fadimata, 35 jaar, inwoonster van Kidal.
Strijd tegen ondervoeding in de Sahel 6.499 curatieve en preventieve consultaties en 6.434 vaccinaties.
>> ACTIVITEITEN Op zoek naar de nomadengemeenschappen in de Sahel, hebben de mobiele teams curatieve consultaties verricht en kinderen gevaccineerd. Ze hebben ook vrouwen in deze regio bijgeschoold om ondervoeding bij kinderen van minder dan vijf jaar te identificeren en rehydratie-oplossingen te bereiden om diarree te behandelen. Onze partnerorganisatie, Agronomes et Vétérinaires Sans Frontières (AVSF), heeft 52.126 dieren verzorgd die door de opeenvolgende droogteperiodes hard te lijden hadden en ook aan 732 veefokkers bijscholing gegeven. De gezondheid van de mens is immers afhankelijk van deze van de dieren: «Het vee is een belangrijke voedselbron omwille van de melkproductie en de handelswaarde», aldus Julien Chevrollier.
>> VOORUITZICHTEN In 2012 wordt dit project verder uitgewerkt en zullen er transversale analyses uitgevoerd worden om de oorzaken van ondervoeding beter te begrijpen. Zo kan er naar structurele, duurzame oplossingen gezocht worden voor deze problematiek.
14
AARD VAN HET PROJECT Noodhulp. 5 MOBIELE TEAMS (voor medische zorg aan mens en dier). Een arts, een vroedvrouw of verpleegkundige, een contactpersoon uit de gemeenschap, een technicus in dierengeneeskunde en een chauffeur/ mecanicien. DOELGROEP Ongeveer 58.000 mensen. HR 16 werknemers (artsen, vroedvrouwen, gidsen...)
DvdW-België wil acties ondernemen in de twee zones die getroffen zijn door de ziekte in de Regio Kidal : de Zone van Kidal en de Zone van Tessalit.
De ziekte uitroeien in Kidal en Gao
>> ACTIVITEITEN Samen met de lokale gezondheidsautoriteiten en met het Nationale programma voor de strijd tegen de Guineeworm, probeert DvdW dracunculose uit te roeien door naast behandeling ook de bevolking te sensibiliseren, besmette waterplassen te behandelen en waterfilters te voorzien. «Ik wist niet dat men via waterplassen met de Guineeworm kon besmet worden, maar met de steun van PNEVG en de teams van Dokters van de Wereld ben ik hiervan genezen», getuigt Mabrouka, een jonge Malinese vrouw van 28 jaar, die in Inakafel in de regio van Tessalit woont.
>> VOORUITZICHTEN Het PNEVG, waarmee DvdW een samenwerking heeft aangegaan, voorziet de volledige uitroeiing van de Guineeworm in 2012. Maar een degelijke voorlichting van de bevolking en bijscholing van het gezondheidspersoneel is onontbeerlijk wil men voorkomen dat er nieuwe haarden zouden opduiken. De gezondheidsautoriteiten en DvdW stellen voor om in 2012 de onderwijzers een training te geven in preventie en opsporing van gevallen zodat de scholen de informatie kunnen doorgeven.
AARD VAN HET PROJET Ontwikkelingshulp. DOELGROEP Nomaden en seminomaden in de regio’s van Kidal en Gao. HR 12 werknemers. PARTNERS Ministerie van Gezondheid, Nationale Directie van de Gezondheid, Regionale Directie van de Gezondheid, PNEVG (Programme national d’éradication du ver de Guinée), UNICEF. FINANCIERING UNICEF. BUDGET 61.276 €
PARTNERS AVSF, de nationale gezondheidsautoriteiten. FINANCIERING ECHO, DGOS. BUDGET 419.239 €
15
DOKTERS VAN DE WERELD JAARRAPPORT 2011
MALI
BURKINA FASO
DE GEZONDHEID EN HET WELZIJN VAN KWETSBARE KINDEREN VERBETEREN
HULP AAN MEISJES DIE OP STRAAT LEVEN
In Bamako leven heel veel kinderen in erbarmelijke omstandigheden. Hun isolement maakt dat ze verstoken zijn van hun fundamentele rechten op toegang tot gezondheidszorg, onderwijs en huisvesting. Daarnaast zijn deze kinderen ook bijna dagelijks slachtoffer van geweld. De overheid en de verenigingen die opkomen voor het welzijn van het kind schatten wordt het aantal kinderen dat in Bamako op straat leeft op 5.500. De zorg die Dokters van de Wereld verleent aan kwetsbare kinderen in Bamako beantwoordt aan een reële nood, en wel omdat de sociale en sanitaire overheidsstructuren zowel financieel als technisch ondermaaats zijn.
Zorgverlening op drie niveau’s 1.510 medische consultaties aangeboden 193 kinderen opgevolgd op psychologisch vlak 2 gezinsherenigingen
>> ACTIVITEITEN - Medische, psychologische en sociale zorgen verlenen aan de kinderen ; - Bijscholing en begeleiding van de teams ; - Uitrusting en inrichting van de gezondheidsstructuren (de verpleegafdelingen, gezondheidscentra…) in de dag- en opvangcentra van de partnerorganisaties ; - Een netwerk oprichten van partnerorganisaties die zich voor kinderen inzetten en gezamelijke lobbyactiviteiten ontwikkelen.
>> VOORUITZICHTEN In 2012 wil Dokters van de Wereld haar inspanningen concentreren op het publiek van jonge meisjes die op straat leven en bijzonder kwetsbaar zijn omdat ze zich vaak uit noodzaak prostitueren. DvdW wil daarom preventieactiviteiten in de straten organiseren en de meisjes die zwanger zijn of een baby hebben desgewenst begeleiden naar structuren voor opvang en zorgen. Tenslotte wil DvdW ook de families, de sociale werkers en, meer globaal, de autoriteiten sensibiliseren om voor deze kwetsbare meisjes op te komen.
AARD VAN HET PROJECT Ontwikkelingshulp. DOELGROEP Straatkinderen, slachtoffers van kinderhandel, wezen, bedelaartjes, kindmoeders in moeilijkheden...
In Ouagadougou, de hoofdstad van Burkina Faso, leven heel wat jonge minderjarige meisjes op straat. Het is een gemarginaliseerde groep die dagelijks met allerlei problemen geconfronteerd wordt : prostitutie, druggebruik, moeilijkheden om toegang te hebben tot medische zorgen, onderwijs, onderdak, enz. Deze meisjes, die herhaaldelijk seksueel geweld ondergaan, staan ook dagelijks bloot aan het risico op besmetting met HIV en andere seksueel overdraagbare aandoeningen. Bovendien worden velen ook op jonge leeftijd moeder. «Doordat ze vaak gewelddadig zijn of onder invloed, en een bijzonder taalgebruik hanteren, worden ze geweigerd aan de poort van het referentiehospitaal. De vzw Keoogo heeft dus beslist om voor deze meisjes die op straat leven of slachtoffer zijn van seksuele uitbuiting een onthaalstructuur te creëren die aangepast is op medisch, psychologisch en sociaal vlak. Deze kliniek wordt ondersteund door Dokters van de Wereld en wordt erkend door het Ministerie van Gezondheid van Burkina Faso», aldus Angelina Jane Lê, coördinator van het project.
Samenwerk en ten bate van kinderen
HR 6 lokale werknemers en 1 expat.
Medische zorgen voor 2.603 kinderen en jongeren die op straat leven.
PARTNERS CEC (Centre d’Ecoute Communautaire) van Sabalibougou, Caritas, Keoogo.
514 gynaecologischeverloskundige en algemeen medische consultaties.
FINANCIERING NIF Trust, Fonds Delacroix. BUDGET 214.265 €
2.283 psychosociale consultaties. 91.520 condooms uitgedeeld.
>> ACTIVITEITEN Dokters van de Wereld heeft beslist om de kliniek te ondersteunen die opgericht is door de lokale vereniging Keoogo. Deze kliniek is speciaal aangepast aan de medische, psychologische en sociale noden van meisjes die op straat leven of die slachtoffer zijn van seksuele uitbuiting tegen vergoeding. Het is tevens de bedoeling om een uitwisseling van ervaring en goede praktijken tot stand te brengen tussen de vereniging Keoogo en het team van het project «Kwetsbare kinderen» van Dokters van de Wereld in Bamako, in Mali. Ondersteuning van de kliniek voor straatmeisjes : - Aankoop van geneesmiddelen ; - Consultaties door specialisten en onderzoeken ; - Dekken van de hospitalisatiekosten ; - Aaankoop van hygiënekits voor de baby’s ; - Medische en juridische begeleiding van slachtoffers van seksueel geweld ; - Bekostigen van maaltijden voor de patiënten.
AARD VAN HET PROJET Ontwikkelingshulp. DOELGROEP Meisjes die op straat leven in Ouagadougou en hun kinderen. HR 8 lokale werknemers en 1 expat. PARTNERS Keoogo. FINANCIERING Fondation Vieujeant, DvdW-België. BUDGET 23.000 € / jaar
>> VOORUITZICHTEN In 2012 zal DvdW haar steun aan en samenwerking met Keoogo verderzetten zodat men straatmeisjes in Ouagadougou, in Burkina Faso, de nodige gezondheidszorgen kan aanbieden.
16
17
DOKTERS VAN DE WERELD JAARRAPPORT 2011
HAÏTI
HAÏTI
«Ik heb een continue bijscholing georganiseerd, waarop ik regelmatig artsen, verpleegkundigen, enz. samenbracht. Twee maal per week gaf ik uiteenzettingen over een bepaald thema, bijvoorbeeld «Malaria en zwangerschap». We kwamen regelmatig samen en dan nodigden we zelfs verplegend personeel van andere afdelingen uit die ook zin hadden om zaken over gynaecologie en verloskunde bij te leren. Ik heb ook de verpleegkundigen die stage lopen uitgenodigd zodat zij ook de kans zouden krijgen om cursussen te volgen die op een andere manier gegeven worden.»
TEGEN DE CHOLERA IN HET DEPARTEMENT VAN NIPPES
Dr PATRICK NIRIHO COÖRDINATOR VAN HET PROJECT IN HAÏTI
Tussen december 2010 en december 2011, heeft DvdW-België een urgentieproject ontwikkeld om de cholera-epidemie te bestrijden. Het aantal patiënten dat in de behandelingscentra werd opgenomen is progressief gedaald. De regens, het vertrek van een groot aantal humanitaire organisaties alsook het gebrek aan maatregelen ter bescherming van de waterbronnen manen echter aan tot voorzichtigheid. «Het land slaagt erin om zich recht te houden dankzij de aanwezige ngo’s. Alvorens te vertrekken, moeten zij er echter voor zorgen dat hun know-how ter plaatse blijft zodat de Haïtianen in staat zullen zijn om een volgende crisis alleen aan te kunnen», benadrukt François Fille, verantwoordelijke voor de projecten in Haïti.
De cholera epidemie indijken 151 leden van het gezondheidspersoneel hebben een medische bijscholing en opvolging gekregen. 3.169 personen behandeld in de centra van DvdW. 130.000 personen gesensibiliseerd.
>> ACTIVITEITEN Sinds december 2010, legt DvdW zich toe op het onder controle houden van de cholera-epidemie in het departement van Nippes. Op dit ogenblik concentreren we ons op de volgende drie luiken: - Medische en curatieve zorgen voor patiënten in een behandelingscentrum van 40 bedden in Fonds des Nègres, in 3 behandelingseenheden in Paillant, Miragoâne en Petite Rivière des Nippes met elk 10 bedden, en in 15 centra voor orale rehydratatie in het arrondissement van Miragoâne ; - Bijscholing van de gezondheidswerkers over de behandeling van de zieken en de te respecteren regels voor hygiëne ; - Sensibilisatie van de bevolking van het arrondissement Miragoâne over de symptomen van cholera, de manier van verzorging en de wijze waarop men de ziekte kan voorkomen.
>> VOORUITZICHTEN
De zopas gediplomeerde ‘matrones’ in het gezelschap van Dr Patrick Niriho (rechts), coördinator van het project voor de materniteit van Petit-Goâve.
DvdW-België wenst zich terug te trekken uit het programma voor de verzorging van cholerapatiënten en de opvolging van de epidemie en wil aldus het personeel van de Staat de kans geven om de fakkel over te nemen. Ons team waakt erover dat het dagelijks registreren van de epidemiologische gegevens en een waarschuwingssyteem op correcte manier toegepast worden op het niveau van de sanitaire directie van het departement. Ter ondersteuning van deze directie werd een team aangesteld, dat de nodige middelen en kennis heeft gekregen om snel en doeltreffend te reageren mocht de cholera-epidemie terug opflakkeren.
AARD VAN HET PROJET Urgente en posturgente hulp. DUUR VAN HET PROJECT Een jaar. DOELGROEP 131.082 inwoners. HR In totaal 183 leden van Dokters van de Wereld. FINANCIERING ECHO, Consortium 12-12, WHO. PARTNERS Netwerk wan Dokters van de Wereld (aanwezig in Haïti sinds 22 jaar), DSNI. BUDGET 1.210.620 €
19
DOKTERS VAN DE WERELD JAARRAPPORT 2011
HAÏTI
TUNESIË
ZIEKTE EN STERFTE REDUCEREN TIJDENS BEVALLINGEN EN BIJ PASGEBORENEN
DE TOEGANG TOT MEDISCHE ZORGEN EN TOT KWALITATIEVE GEZONDHEIDSDIENSTEN VERBETEREN
Twee jaar na de aardbeving van 12 januari 2010 blijven de noden op het vlak van medische en humanitaire hulp bijzonder groot. Na de urgentiefase richt DvdW haar inspanningen nu vooral op zwangere vrouwen en hun baby’s. De moeder- en kindsterfte was reeds verontrustend hoog vóór de aardbeving. Dr. Valério Vital-Herne, adjunct-chef van de materniteit Isaïe Jeanty van het hospitaal Chancerelles in Port-au-Prince vertelt : «Voor ons, gezondheidswerkers, is de bijscholing in echografie die DvdW ons gaf zonder twijfel dé gebeurtenis van het jaar. Wij beschikken nu over nieuwe toestellen en middelen om diagnoses te stellen».
Na de aardbeving de competenties van lokaal personeel versterken Materniteit van Petit-Goâve: - 300 kits voor baby’s verspreid. - 100% van het personeel van de materniteit bijgeschool over verschillende thema’s van gynaecologie en verloskunde. - Een stijging van 60% van het aantal geassisteerde bevallingen tussen 2010 en 2011. Materniteit van de universiteit Chancerelles in Port-au-Prince: - 32 artsen bijgeschoold in gynaecologische en verloskundige echographie. - 26 artsen bijgeschoold vaginale chirurgie. - 27 artsen bijgeschoold in foetale monitoring. - Ongeveer 200 keizersneden en 1800 bevallingen verricht in het kader van dit project.
20
>> ACTIVITEITEN DvdW ondersteunt de materniteit sinds maart 2010. In 2011 heeft DvdW een project uitgevoerd ter versterking van de referentiematerniteiten in Petit-Goâve in samenwerking met de lokale autoriteiten. Het project wil de capaciteit versterken om zorgen te verlenen aan zwangere vrouwen, vrouwen tijdens de bevalling en pasgeboren baby’s. Objectieven : - de toegang tot kwalitatieve medische structuren verzekeren via het oprichten van de nodige infrastructuren en de bevoorrading met materiaal, medicamenten, door logistieke ondersteuning ; - erover waken dat de materniteit van Petit-Goâve volledige en kwalitatieve verloskundige en neonatale zorgen biedt door continue bijscholing en recyclage van het medisch personeel. - In de materniteit Isaïe Jeanty van de universiteit Chancerelles in Port-au-Prince heeft DvdW 3 bijscholingen georganiseerd voor het medisch personeel van de verloskundige afdeling : in gynaecologische en verloskundige echographie, in vaginale chirurgie en in foetale monitoring.
>> VOORUITZICHTEN Lobbywerk ondernemen bij de lokale autoriteiten opdat in de hervorming van het gezondheidssysteem het princiepe van kosteloze zorgen zou ingevoerd worden voor zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven en kinderen jonger dan 5 jaar. Geen terugtrekking, maar een transfer van bekwaamheden, van bijscholing én een begeleiding naar de medische structuren. DvdW-België plant haar acties in het departement van Nippes, in het hospitaal van Miragoâne, verder te zetten.
AARD VAN HET PROJET Noodhulp en postnood hulp. DOELGROEP 150.000 personen. DUUR VAN HET PROJET Van maart 2010 tot december 2011. HR 21 lokale werknemers en 7 expats. PARTNERS Netwerk van Dokters van de Wereld, Directie van Volksgezondheid West, Ministerie van Openbare Gezondheid en Bevolking, WHO/OPS, UNFPA, Les Pharmaciens Humanitaires (PAH). FINANCIERING WBI, eigen fondsen.
Tunesië bevindt zich op dit ogenblik in een overgangsfase naar de democratie. Dokters van de Wereld heeft in juni en juli 2011, en ook in januari 2012, een terreinstudie verricht in de regio van Gafsa – een zone die socio-economisch onderontwikkeld is – en wil op basis hiervan de toegang tot kwalitatieve gezondheidszorg verbeteren. Het project wil vooral verandering brengen in het intern beheer van het gezondheidssyteem, dat verzuild is en verticaal opgebouwd. De teams willen de Tunesische samenleving begeleiden in een democratisch heropbouw en haar helpen methodes te ontwikkelen om – via participatie – het gezondheidssysteem te verbeteren en een een geslaagde overgang op lange termijn te verzekeren.
De kwaliteit van de verstrekte zorgen verbeteren
>> ACTIVITEITEN In 2011 en in begin 2012 heeft DvdW drie exploratiemissies uitgevoerd om de mogelijkheden tot samenwerking te onderzoeken met de lokale autoriteiten en met de internationale organisaties die ter plaatse actief zijn. Dokters van de Wereld plant in de loop van dit project verschillende activiteiten op lokaal en regionaal niveau : - het systeem van verloskundige zorgen steunen en versterken ; - een reorganisatie voorstellen van het systeem van gezondheidszorgen in de regio ; - een analyse maken van de kwetsbare niches.
AARD VAN HET PROJET Ontwikkelingshulp. DUUR VAN HET PROJET 18 maanden. DOELGROEP DvdW wil met deze actie 341.600 mensen bereiken die in het gouvernoraat van Gafsa leven, meer bepaald de 92.223 vrouwen die verzorgd worden in de materniteit van Gafsa. VOORZIEN BUDGET 500.000 €
>> VOORUITZICHTEN Afhankelijk van de financiering zullen de activiteiten, die voor een periode van 18 maanden gepland zijn, starten in de loop van 2012.
BUDGET 530.768 €
21
DOKTERS VAN DE WERELD JAARRAPPORT 2011
ETHIOPIË DE GEZONDHEIDSZORG TOEGANKELIJK MAKEN VOOR VLUCHTELINGEN EN AUTOCHTONEN Eind juli hebben de Verenigde Naties de hongersnood uitgeroepen in twee regio’s in het zuiden van Somalië. In de voorbije jaren hebben achtereenvolgende periodes van droogte het land geteisterd. Organisaties hebben de grootste moeilijkheden om het zuiden van het land te bereiken en er hulp te bieden. In Zuid-Somalië, in de regio Dollo Ado, bevinden zich meer dan 120.000 Somalische vluchtelingen. Sinds 2009 zijn hier vier vluchtelingenkampen opgericht en een vijfde kamp werd einde 2011 opgericht langs de weg van Dollo Ado naar Filtu. Dokters van de Wereld heeft besloten om, naast het verstrekken van basiszorg, ook patiënten te verzorgen die meer specifieke aandoeningen hebben. Na een verkenningsmissie werd vastgesteld dat er een gebrek is aan zorgen op het tweede niveau. DvdW wil daarom het hospitaal van Fitu, het referentiehospitaal voor de vluchtelingen, ondersteunen.
Het gezonheidssyteem versterken
ETHIOPIË «Wat me het meest opvalt bij de vluchtelingen is het gebrek aan toekomstperspectief en het verlies aan hoop op een terugkeer naar het land van herkomst. Hun grootste bekommernis is om elke nieuwe dag te overleven, en dat dankzij de humanitaire hulp». Hij voegt hieraan toe dat deze noodsituatie nog lang zal duren.
>> ACTIVITEITEN De belangrijkste doelstelling van dit project is de verbetering van de kwaliteit van het gezondheidssysteem in het dorp Filtu. De specifieke objectieven zijn : - het systeem van doorverwijzing van patiënten (van het vluchtelingenkamp naar het hospitaal van Filtu) verbeteren via een ondersteuning van het verplegend personeel ; - de diensten voor gezondheidszorg in het hospitaal versterken door middel van betere infrastructuren en programma’s gericht op de gezondheid van moeders, baby’s en jonge kinderen ; - programma’s ondersteunen voor gezondheidszorg voor moeders, pasgeboren baby’s en jonge kinderen binnen de lokale gemeenschappen.
>> VOORUITZICHTEN Het project zal opgestart worden in 2012.
JESÙS GONZÁLEZ MEDEWERKER VAN DOKTERS VAN DE WERELD IN DE HOORN VAN AFRIKA
AARD VAN HET PROJET Ontwikkelingshulp. HR 4 kaderposten waarvan 3 internationale posten : een projectcoördinator, een medisch coördinator en een logistiek medewerker. PARTNERS MSP, ECZ, CODESA, FAO, UNICEF, Europese Unie (9de FED). FINANCIERING DGOS, privé giften van Belgische en Spaanse burgers. VOORZIEN BUDGET 885.000 €
Vluchtelingenkamp in Dollo Ado.
23
DOKTERS VAN DE WERELD JAARRAPPORT 2011
DRC
DRC
DEMOCRATISCHE REPUBLIEK CONGO
TOEGANG TOT ZORG IN DE AFGELEGEN GEBIEDEN
«Ik zal nooit het beeld vergeten van de vroedvrouw die het leven van tientallen zo niet honderden vrouwen tussen haar handen houdt. Na tien jaar praktijk had men haar enkel een ezel gegeven om zich te verplaatsen, terwijl men in haar land allerlei nieuwe technologiëen importeert, I-phones, toegang tot internet, enz. Mijn ambities liggen op dat niveau. Ik zou willen dat de vrouwen die voor de gezondheid van anderen moet zorgen, de artsen en de verpleegkundigen in de ontwikkelingslanden, over andere middelen beschikken dan een ezel!» FRANÇOIS FILLE VERANTWOORDELIJKE VOOR DE PROJECTEN IN DRC EN IN HAÏTI
Voor Dokters van de Wereld is de Democratische Republiek Congo een zeer belangrijk actieterrein. De vereniging is hier al sinds 2003 in geïsoleerde landelijke gebieden werkzaam om de toegang tot basiszorg in 3 gezondheidszones in West-Kasaï te verbeteren. Op het vlak van urgente hulp verzorgde Dokters van de Wereld de slachtoffers van de grensconflicten in het gebied van Dimbelegue, hielp mee om de mazelepidemie onder controle te brengen door massale vaccinatiecampagnes en nam deel aan de humanitaire evaluatieprojecten over de situatie van Congolezen die uit Angola gezet zijn.
De toegang tot en de kwaliteit van de medische zorg verbeteren 79.742 curatieve consultaties verstrekt 33.816 (waarvan 13272 < 5 jaar en 20544 > 5 jaar) hadden te maken met gevallen van malaria. 10.189 vrouwen bevallen in gezondheidscentra 88 keizersneden verricht
>> ACTIVITEITEN - Technische steun aan 45 gezondheidscentra en aan 3 hospitalen in West-Kasaï ; - Bouw van 4 materniteiten en 2 dispensaria ; - Bevoorrading van essentiële medicamenten, medisch materiaal en diverse verbruiksartikelen ; - Supervisie van de gezondheidscentra en hospitalen en training van de gezondheidswerkers. Het is de bedoeling om de ‘Equipes Cadres des Zones de Santé’ (ECZS) te assisteren in de uitvoering van hun activiteiten zonder hen daarom te vervangen, zodat op lange termijn de bevolking meer gebruik zou kunnen maken van gezondheidsdiensten die ook van betere kwaliteit zijn. Gezien haar bevoorrechte positie als partnerorganisatie was MdM belast met de coördinatie en supervisie van een vaccinatiecampagne gespreid over verschillende maanden. Zo zijn er 353.159 kinderen kunnen gevaccineerd worden in negen gezondheidszones van West- Kasaï.
>> VOORUITZICHTEN
Twee pasgeboren baby’s en hun moeder in het gezondheidscentrum van Nkufulu in Ndesha.
In 2012 wil DvdW-B met dit programma al haar activiteiten rond Basiszorg samenbundelen via een geconsolideerde aanpak die alle minimumzorgen samenbrengt. Verder is er ook een project van start gegaan voor het aanleggen van waterputten in drie gezondheidszones wat zou moeten toelaten om de toevoer van drinkbaar water te verbeteren in 30 dorpen voor ongeveer 26.000 personen. Daarnaast worden ook 120 gemeenschapwerkers opgeleid.
AARD VAN HET PROJET Ontwikkeling.
DUUR VAN HET PROJET Driejarig programma 2011-2013. DOELGROEP Een bevolking geschat op 305.000 inwoners verspreid over 28 gezondheidszones. HR 28 personen (4 expats en 24 lokale werknemers). PARTNERS Ministerie van Openbare Gezondheid, Provinciale Sanitaire Directie sanitaire van West Kasaï, ECZS Gezondheidscomités , UNICEF, Europese Unie (9ème FED), WHO. FINANCIERING DGCD, WBI, privé donateurs, WHO. BUDGET 1.283.078 €
25
DOKTERS VAN DE WERELD
JAARCIJFERS BALANS
JAARRAPPORT 2011
2011
2010
ACTIVA VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa VLOTTENDE ACTIVA Stock orders en lopen Vorderinge op ten hoogsten Beschibare Overlopede rekening Totaal ACTIVA
933.634 € 895.852 € 29.206 € 8.576 € 4.913.080 € 13.477 € 2.690.990 € 1.932.726 € 275.887 € 5.846.714 €
788.694 € 764.339 € 17.357 € 6.998 € 2.286.024 € 0€ 1.178.509 € 1.070.138 € 37.377 € 3.074.718 €
PASSIVA EIGEN KAPITAAL Niet opgevraagd kaptiaal Overgedragen winst Resultaat van het boekjaar VOORZIENINGEN Provisie voor risico en uitgaven SCHULDEN Schulden op meer dan één jaar Schulden op ten hoogste één jaar Overlopende rekeningen Totaal PASSIVA
1.192.606 € 220.000 € 283.148 € 689.458 € 15.000 € 15.000 € 4.639.108 € 140.000 € 4.357.882 € 141.226 € 5.846.714 €
503.148 € 220.000 € 188.407 € 94.741 € 15.000 € 15.000 € 2.556.570 € 0€ 2.502.687 € 53.883 € 3.074.718 €
RESULTATENREKENING INKOMSTEN PRIVE DONATEURS Privé giften Bedrijven Stichtingen OVERHEIDSMIDDELEN Federale Belgische Coöperatie Europese Coöperatie (ECHO en anderen) Gedecentraliseerde Belgische Coöperatie (WBI, VAIS) RIZIV Anderen (Unicef, Franse Ambassade,...) ANDERE INKOMSTEN GERESERVEERD VOOR NOODSITUATIES TOTAAL
2.989.210 € 2.800.596 € 156.113 € 32.500 € 4.122.306 € 1.325.867 € 1.562.022 € 322.344 € 440.197 € 471.876 € 545.827 € -332.500 € 7.324.842 €
3.113.590 € 2.743.657 € 318.980 € 50.954 € 2.374.957 € 1.067.200 € 411.285 € 230.758 € 430.140 € 235.573 € 27.643 € -671.285 € 4.844.906 €
UITGAVEN TERREINACTIE België Democratische Republiek Congo (DRC) Mali Burundi Burkina Faso Haïti Pakistan Europa Tunesië COMMUNICATIE FONDSENWERVING ALGEMENE ADMINISTRATIE TOTAAL
5.279.343 € 768.394 € 1.283.079 € 1.371.292 € 0€ 5.532 € 1.741.552 € 50.012 € 32.297 € 27.185 € 193.006 € 499.050 € 663.986 € 6.635.385 €
3.544.939 € 649.993 € 896.343 € 1.246.268 € 0€ 21.000 € 467.262 € 200.000 € 64.073 € 0€ 171.440 € 412.077 € 621.709 € 4.750.164 €
689.458 €
94.742 €
RESULTAAT
26
SAMEN ZIJN WIJ DOKTERS VAN DE WERELD! DANK AAN ONZE 20.875 DONATEURS ! SAMEN HEEFT U 1.678.810 € AAN DOKTERS VAN DE WERELD GESCHONKEN. «Ik vind DvdW geweldig. Ik bewonder jullie snelle en efficiënte aanwezigheid bij rampen maar ook de opleiding die jullie geven aan de mensen ter plaatse en de verdere opvolging. Ik stort regelmatig mijn aandeel één keer per jaar.» EEN GEPENSIONEERDE VAN 82 JAAR, DONATEUR SINDS 5 JAAR.
«Ik ben studente. Hoewel ik niet veel geld aan DvdW geef, voel ik me toch betrokken bij de acties die deze vereniging onderneemt. Ik zou graag nog meer kunnen helpen op andere manieren.»
➜ IK DOE EEN SCENKING Uw steun kan een verschil maken. U kunt een gift doen door een storting op de rekening van Dokters van de Wereld (IBAN : BE26 0000 0000 2929 - BIC : BPOTBEB1) of door een beveiligde gift op onze website: www.doktersvandewereld.be In 2012 geniet u van fiscale aftrek wanneer het totaal van uw bijdragen over heel het jaar minimum 40 € bedraagt.
MERYL, 23 JAAR, DONATEUR SINDS 5 JAAR.
DANK AAN DE 320 PERSONEN DIE EEN SPORTIEVE UITDAGING ZIJN AANGEGAAN TEN VOORDELE VAN DOKTERS VAN DE WERELD ! «Het is heel motiverend om aan een sportief evenement deel te nemen. Op die manier kan men DvdW beter kenbaar te maken en bijdragen tot humanitaire hulp, en behoren tot de groep van mensen van goede wil.» KAROLINA, DEELNEEMSTER AAN DE BRUSSELS-TO-PARIS BIKETOUR 2011.
«Ik hou van lopen ! En als het voor een goede zaak is, zoals deze waarvoor DvdW zich inzet, dan is het nog eens zo motiverend !» THIBAULT, DEELNEMER AAN DE 20 KM ROND BRUSSEL, EDITIE 2011.
DANK AAN ONZE 280 VRIJWILLIGERS ! «Ik wou iets doen. Ik ben ook een vreemdeling ! Vele zieken spreken Spaans. In hun medisch dossier staat : communicatieprobleem. Als ik met hen begon te praten, in hun eigen taal, dan waren die mensen zeer content.» FLOR, VRIJWILLIGE VERPLEEGSTER VOOR HET WINTERPLAN SINDS 2011
«Ik maak geen enkel onderscheid tussen een privé patient en iemand die op straat leeft. Voor mij is die persoon voor alles een mens. In tegendeel, ik trek graag wat tijd voor hen uit.» ANGIE, VRIJWILLIGE MEDISCH PEDICURE VOOR HET WINTERPLAN SINDS 2011.
➜ IK LANCEER EEN EVENEMENT Alleen, samen met collega’s, met uw vrienden of op school… organiseer een evenement of een sportieve uitdaging ten behoeve van onze projecten! Maak ons kenbaar via uw actie ! Contact : 02 648 69 99 of info@doktersvandewereld.be. U kan zelf een inzamelactie ontwerpen via onze website : www.doktersvandewereld.be/ontwerp-uw-actie-.html
➜ IK ZET MIJ IN ALS VRIJWILLIGER Als arts, psycholoog, onthaalmedewerker, vertaler, communicatiespecialist, administratief assistent, maatschappelijk werker, informaticus, logistiek medewerker, organisator van evenementen... U vindt onze oproep voor vrijwilligers op onze website: www.doktersvandewereld.be contact : 02 648 69 99.
27
DOKTERS VAN DE WERELD JAARRAPPORT 2011
MOBILISATIE HOOGTEPUNTEN
28
APRIL GEZONDHEID IS GEEN LUXE Ter gelegenheid van de Werelddag van de Gezondheid (7 april) heeft Dokters van de Wereld haar waarnemingen over de evolutie in de toegang tot gezondheidszorg in België gepubliceerd. Omdat het recht op gezondheid een fundamenteel recht is, benadrukt Dokters van de Wereld nog eens dat gezondheid geen luxe of gepriviligeerde behandeling is en ook niet mag zijn. In België, waar Dokters van de Wereld zich inzet om de toegang tot zorgen te verbeteren voor mensen in zeer kwetsbare situaties, constateert de vereniging nochtans dat de ongelijkheden toenemen en dat juist de armsten het meest uitgesloten zijn van zorg.
MEI 20 KM DOOR BRUSSEL Eind mei hebben 283 deelnemers de 20 km door Brussel gelopen in de kleuren van Dokters van de Wereld. Elk van hen heeft minimum 5 sponsors gemobiliseerd en samen hebben zij 39 000 € ingezameld ten voordele van Dokters van de Wereld.
JUNI ART STICKERS : 15 BELGISCHE ARTIESTEN VOOR DVDW Begin juni heeft Dokters van de Wereld een bijzonder album gelanceerd met een aantal werken van 15 Belgische kunstenaars uit de wereld van de hedendaagse kunst. Elk werk moet vervolledigd worden met originele stickers. De albums worden verkocht in verschillende galerijen en op kunstmarkten. Door hun vrijwillige deelname aan dit project ondersteunen de artiesten de projecten van Dokters van de Wereld in België en in het buitenland.
JULI BRUSSELS-TO-PARIS BIKETOUR Op 14 juli zijn 36 deelnemers aan de Brussels-to-Paris Biketour 2011 aan het Atomium van start gegaan, terzelfdertijd als de 25 Engelse deelnemers vanuit Londen. Ondanks de regen en veel tegenwind zijn deze sportievelingen vol goede moed en enthousiasme op de fiets gesprongen. Moe en enigszins "verregend", maar met een enorme teamspirit en een voldaan gevoel, zijn zij na 3 dagen aan de Arc de Triomphe aangekomen. De deelnemers hebben allen samen bijna 44.000 euro opgehaald ten voordele van de projecten van Dokters van de Wereld.
AUGUSTUS ZOMERUNIVERSITEIT Gedurende 3 dagen zijn vrijwilligers, Belgische en internationale medewerkers, expats en leden van Dokters van de Wereld samengekomen om te debatteren over het belangrijkste thema wat betreft communicatie: hoe kunnen wij overbrengen wat wij zien, wat wij doen en wat wij willen bereiken ? De coördinatoren van de buitenlandse missies hebben hiervan gebruik gemaakt om gedurende een week samen te werken in werkgroepen om ervaring uit te wisselen en zich bij te scholen.
© Gé rald Talpaert
MAART EXPO «HAÏTI DE BABY’S VAN DE HOOP» Einde maart werd de fototentoonstelling «Haïti, les bébés de l’espoir» voor het eerst opgesteld. De foto’s, gemaakt door Benjamin Struelens, geven een beeld van het leven, de geboorte en wedergeboorte in Haïti, één jaar na de aardbeving. Bij elke foto horen getuigenissen die de kracht en de levenslust illustreren waarmee de Haïtianen hun land wederopgebouwd hebben. De expositie toont ook op welke manier DvdW de materniteit van Petit-Goâve ondersteunt. Na een eerste halte in Brussel, circuleert de expositie nu nog door heel België (ter beschikking via contact met de zetel van DvdW).
SEPTEMBER I OKTOBER EXPO «SPREEK MET HAAR» Eind september werd in Brussel en in Antwerpen de Europese expositie «Spreek met Haar» opgesteld, over het geweld dat vrouwen overal ter wereld ondergaan én over het mogelijke herstelproces hiervan. De opstelling bestond uit 30 etalagepoppen die 60 foto’s vasthouden van Lâm Duc Hiên, laureaat van de World Press prijs 2001. De expositie brengt via foto’s en audiovisuele reportages de getuigenissen van slachtoffers van geweld in verschillende landen waar DvdW actief is : DRC, Guatemala, Haïti, Moldavië, Nicaragua, Pakistan,... De gezichten en stemmen zijn niet langer deze van anonieme slachtoffers, maar van vrouwen van vlees en bloed. Ruim 20 000 personen hebben bij deze getuigenissen stilgestaan.
NOVEMBER WINTERPLAN Bij het in voege gaan van het Winterplan in november werd een oproep gedaan tot vrijwilligers. Velen hebben hieraan gehoor gegeven en zij hebben heel de winter de teams van DvdW bijgestaan. Sommigen hebben een engagement op langere termijn aangegaan in de Belgische projecten (winterplan, consultaties door specialisten, SOS-Opvang, enz.).
DECEMBER 21 DECEMBER, LAATSTE DAG VAN DE WINTER Gedurende de winter wordt de armoede pas echt zichtbaar. Deze concentreert zich vooral op de plaatsen waar mensen die in zeer precaire situaties leven zich aanbieden (Samu social, Soeppunt, Winterplan…) en waar Dokters van de Wereld medische consultaties inricht om hen de zorgen te geven die ze elders niet kunnen krijgen. Dokters van de Wereld eist dat de winter voor deze mensen in precaire situatie stopt en dat zij over heel de lijn een waardig leven kunnen lijden en effectieve toegang tot gezondheidszorg kunnen krijgen. De campagne «21 december : laatste dag van de winter» zet deze eis en deze oproep tot steun kracht bij.
Gezonheid is geen luxe. © Gérald Talpaert
29
DOKTERS VAN DE WERELD JAARRAPPORT 2011
MET DANK AAN ONZE PRIVÉ PARTNERS De bedrijven en werknemers van : 1001 Lijsten, AGEAS Continental Europe, ALSTOM, ALTEN, Belgaflor, BMW, de Roze Doos, EURO RSCG, HI Média, Leonidas, Lhoist Industries SA, De Nationale Loterij, Quanteus, Stadsfeestzaal Antwerpen, Transatel, UCB Pharma, Wanabe, Shopping Center Woluwe, Yves Rocher. De stichtingen : Croix du Sud, stichting Peterbroeck, Stichting Vieujeant, Steunfonds Marguerite-Marie Delacroix, NIF Trust. Grote donateur : Louis Begault (✝) ONZE PUBLIEKE PARTNERS Van onze internationale missies : CIAA, de Vlaamse Gemeenschap, Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGOS), WGO, ECHO, EPIM (Network of European Foundations), FAO, Negende Europese Ontwikkelinksfonds, Ministerie van Openbare Gezondheid van Congo, Ministerie van Openbare Gezondheid en Bevolking in Haïti, DSNI, de Brusselse Regio, de Waalse Regio, UNICEF, Wallonie-Bruxelles International (WBI). In België : Gemeente Sint-Gillis, Federatie Wallonië-Brussel, RIZIV, POD Maatschappelijke Integratie.
© Benjamin Struelens
ONZE PARTNERORGANISATIES Van onze internationale missies : Agronomes et Vétériaires Sans Frontière (AVSF), Caritas, CEC van Sabalibougou, Belgisch Consortium voor Noodhulpsituaties, DRS van Mopti, Kidal en Goa (Mali), Handicap International, Solidarités Internationales (Haïti), GVC, Keoogo, Pharmacie et Aide Humanitaire (PAH), Prométhée, Protos, Solidarités, Quamed... In België : De8, Acodev, Anaïs, de wachtdienst Athéna, Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving (VEF), CASS van Schaarbeek en St. Gillis, CAW Metropool, CAW De Terp, CAW De Mare, Centre médico-psychologique du service social juif, CGGZ St. Gillis, CGGZ Andante, CGGZ Vagga, CIRE, Clinilabo, Baron Lambert Ziekenhuis, le Comité de Vigilance, Donor Info, Eté, Fedasil, Federatie van medische huizen, Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG), Kind & Gezin, Kruispunt Migratie-Integratie, Medimmigrant, Méridien, Minderhedencentrum, Nasci, ONE, Apothekers zonder Grenzen (APZG), Psychotherapeutisch Centrum, Samusocial, Dienst voor de slachtoffers, Setis, Steunfonds Gasthuiszusters, Straatoverleg, Ulysse, Vluchtelingenwerk Vlaanderen, Welzijnsoverleg Noord, WGC De Regent, WGC ’t Spoor, Willy Peers centrum, ZNA... EN TEVENS AL ONZE ANDERE PARTNERS DIE ONS IN DE LOOP VAN 2011 GESTEUND HEBBEN IN ONZE ACTIES IN BELGIË EN IN HET BUITENLAND, ALSOOK AL ONZE VRIJWILLIGERS EN PRIVÉ DONATEURS.
DANK U VOOR UW STEUN !
AFKORTINGEN AVSF CAW CGGZ CEC CODESA COZO CSREF DGOS DRC DRS DSNI DvdW ECHO ECZS EOF EPIM
© Viviane Joakim
Agronomes et Vétérinaires Sans Frontières Centrum voor Algemeen Welzijn Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg Centre d’Ecoute Communautaire (Mali) Gezondheidscomité in DRC Centrum voor Onthaal, Zorg en Oriëntatie Centre de Santé de Référence (Mali) Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking Democratische Republiek Congo Regionaal gezondheidsbestuur (Mali) Gezondheidsbestuur te Nippes (Haïti) Dokters van de Wereld Departement voor humanitaire hulp van de Europese Commissie Equipe Cadres des Zones de Santé Europees Ontwikkelingsfonds European Programme for Integration and Migration
CIRE FAO MSP MSPP PAH POD PNEVG RDC RIZIV UNFPA UNICEF WBI WFP WHO
Coördinatie en Initiatieven van en voor Vluchtelingen en Vreemdelingen Food and Agriculture Organisation of the United Nations Ministerie van Volksgezondheid Ministerie van Volksgezondheid en Bevolking (Haïti) Pharmacie et Aide Humanitaire Programmatorische Federale Overheidsdienst Nationaal Programme ter Uitroeiing van de Guineaworm République Démocratique du Congo Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering United Nations Population Fund United Nations Children's Fund Wallonie-Bruxelles International United Nations World Food Program (Wereld Voedselprogramma van de Verenigde Naties) World Health Organisation (Wereldgezondheidsorganisatie)
31
DOKTERS VAN DE WERELD Eclipsstraat 6 - 1000 Brussel Tel. : 02 648 69 99 - Fax : 02 648 26 96 info@doktersvandewereld.be www.doktersvandewereld.be
Dokters van de Wereld - driemaandelijks - Speciale editie - Verantwoordelijke uitgever: Dr. Michel Degueldre - Redactie: Steffi Tisson, Pierre Verbeeren - Met de steun van de desks, de coördinatoren van de projecten van Dokters van de Wereld in België, Burkina Faso, Congo, Ethiopië, Haïti, Mali enTunesië - Vertaling: Greet Kimzeke - Lay-out en druk: Gilgraphic sprl - Foto omslag: p1 © DvdW, p32 ©Benjamin Struelens De andere foto’s zonder copyright zijn eigendom van DvdW - Dank aan alle medewerkers die aan deze uitgave hebben meegewerkt - Gedrukt op FSC papier - Afgiftepunt Brussel X - Aggregatienr.: P801178.