Xavier University-Ateneo de Cagayan Corrales Avenue, Cagayan de Oro City DEPARTMENT OF ENGLISH LANGUAGE AND LITERATURE
In partial fulfillment of the course English 75: Cebuano-Visayan Literature
“Nganong Gi-tiaw-tiawan mo ako”
Submitted to:
Hobart Savior, MELS Professor
October 10, 2010
Nganong gi-tiaw-tiawan mo ako Radio Drama Script for English 75: Cebuano-Visayan Literature
Genre:
Tragedy, Romance, Family love
Members of Group 2:
Abaday, Sheena Cabrera, Ma. Cassandra Estal, Ivy Ferrer, Rugill Karla Gulmatico, Algem Jamila, Mecyll – Leader Lungay, Ian Rey Neri, Pearl Hazel Oblina, Claydie May Rebaya, Isaiah Ben Sajolan, Leovie Corina Templa, Augustine Alex Wong, Frances Karen Joy
CHARACTERS: Paula Reyes
Ang magulang na anak nila Arnolfo og Maria. Siya ang bright nga anak nila kay tungod iskolar kini siya sa University of the Philippines (UP). Siya pud ang gi-ibugan ni Rafael, ang crush ng bayan.
Mikaela
Ang ikaduhang anak nila Arnolfo og Maria nga ikatulong tuig pa sa hayskul. Naburos kini kay gilugos sa usa ka amigo ni Marco, iyang uyab.
Arnolfo
Ang sugarol nga amahan nila Paula og Mikaela. Siya pud ang giilang presidente sa usa ka dakong asosasyon sa mga sugarol sa ilang lugar.
Maria
Ang martyr nga asawa ni Arnolfo og ang inahan nila Paula og Mikaela.
Rafael Ricardo Ang usa sa pinakagwapo sa iskwelahan nga naibog kay Paula. Siya pud ang ex ni Katherine, anak sa usa ka stockholder sa usa ka dakong kompanya. Marco
Ang uyab ni Mikaela nga gi-tuohang amahan sa giburos nga gapa-arung-ingnon nga tinuod nga lalaki pero lahi ang pagbati niini kay diay bayot siya. Duna siya’y gi-ibugan nga wala giila nga lalaki.
Mark
Ang amigo ni Marco nga nanglugos kay Mikaela og ang tinuod nga amahan sa giburos niini.
Georgia Sandiva Ang ex ni Rafael nga gaka-sina kay Paula. Sapian ug anak sa usa ka successful business company ang iyang ginikanan. Gwapa ug sikat sa ilang eskwelahan. Ang gusto niya perme ang matuman, buhaton niya tanan para makuha ang gusto.
SCENE I: SA BALAY Ang tugtog kay nagduyong sa pagsilhig ni Maria sa salog samtang siya nagpalandum sa mga maayong mga butang. Naghilaka og ayo siya. Maria:
(Naghilak) Nganong kini ang nahitabo sa akong kinabuhi karon? Dili man kini mao ang akong gidamgo sauna nga wala pa mi nagminyo ni Arnolfo. Nagdamgu ako nga malipayon ang among kinabuhi uban ang among mga anak. Wala ko nagdahum nga maot kaayo ang naghulat sa ako, sa amo, nga kami nagminyo. Ang akong mga anak, nag-antos og maayo. Maygani ang akong magulang nga anak nga si Paula, naningkamot gayud nga nagiskwela sa usa ka sikat nga iskwelahan. Ang akong ikaduha, si Mikaela (nikusog ang hilak). Ngano man ni siya ui? Nagminaldita man. Tawon, di gayud ko masabtan ang iyang batasan. Dili pud ko niya istoryahan sa iyang mga problema kun duna man galling siya’y problema. Ang akong bana, nganong nag-ing-ana man siya? Dili man tawon siya ing-ana sa una ui katong ulitawo pa siya og katong bag-o pa mi nagminyo. Ngano man ni siya?
Arnolfo:
(Enters, hubog) Hoy, Maria! Aha man ka?
Maria:
Naa ra ko dani, Arnolfo.
Arnolfo:
Agpas bi, paliti ko og sud-an. Kanang lami ha? Ayaw jud ko’g tagai’g tinapa! Sumo! Akong tiil, hiluta pati akong likud. Kapoy akong lawas sa trabaho!
Maria:
Ah, mao ba? Pero –
Arnolfo:
Unsa’y pero? Unsa na man pud na, Maria? Nag-inarte na sad ka? Kahilas ba aning bayhana. Ayaw na pag-niyaya bi. Pag-agpas! Gigutom na ko!
Maria:
Pero –
Arnolfo:
Unsa ba??? Gasumo ba nimo!!
Maria:
Wala na ta’y kwarta. Gigamit ni Paula para sa iyang project sa iskwelahan.
Arnolfo:
Igna na lang gud ko nga nag-inigat na sad to! Nganong imong gihatag sa iyaha, boanga ka! Unsa na lang man akong gamiton para pangsugal. Pastilan, Maria! College graduate ka man unta! Nagbinogok ka man! Diin na man imong utok nipadulong? Bright man unta ka! Bugok! Bugok! Bugok!
Maria:
Arnolfo…
Arnolfo:
Ah, basta. Pangita’ag paagi! Pangita’g pamaagi nga makakaon ko og lami og sud-an! Agpas!
Maria:
Wala na lagi ta’y kwarta. Nganong dili ka kasabot?
Arnolfo:
Ah, kabalo na diay ka mosukol? Sige bi, kung kabalo na pud ka mosukol ani! (Gisumbag si Maria)
Maria:
Undangi na ni Arnolfo! Sakit na kaayo imong sumbag! Ayaw na, palihug lang! sakit na kaayo, Arnolfo! Palihug! Ayaw na! Sakit na kaayo! (hilak)
Arnolfo:
Kay gutom man kaayo ko, ang pagsumbag na lang nimo karon ang mao’y makabusog nako karon! Dili taka undangan kung dili ka mangita’g paagi nga maka-kaon ko’g lami nga sud-an!
Maria:
Arnolfo! Sakit na kaayo! Agay! Undangi na! sakit na kaayo (hilak)
Mikaela:
(enters) Hoy, pag-undang gud mo diha ui! Kung maglabing-labing man galing mo diha, didto mo sa kwarto! Bwisit!
Maria:
Anak! Pugngi na imong amahan! Sakit na kaayo akong kalawasan!
Mikaela:
Paghilum gud diha, Ma! Samok! Ikaw pa, kung wala kay mabuhat nga maayo, pwede ba, pangabit na lang kaysa sige na lang ka’g sumbag-sumbag ni mama! Bwisit ba aning kinabuhi-a ui! (gilamba ang portahan sa kwarto)
Maria:
Anak!
Arnolfo:
Ikaw man gud! Tan-awa boanga ka! Tan-awa gud nang imong anak! Sumusukol na! Tungod na sa imo! Boanga --
Paula:
(enters) Ayaw na, Pa! Palihug lang, pa, undangi na'g sumbag si Mama! Lalaki kang dako, pero ikaw pa mismo ang nag-inabusar sa imong kusog kay mama. Unsa ma'y laban ni
Mama sa imoha? Palihug unta lang, Pa, ayaw paabti nga mamatay ko og una ayha pa ka magbag-o! Arnolfo:
Nganong ing-ana ka man mangistorya? Kay ngano, kay tungod kay iskolar ka, ing-ana ka na manulti? Hoy, ayaw tawon ko'g ing-ana-a kay ako --
Paula:
Kay unsa?? Naa ba ka'y natabang sa among pag-eskwela? Bisan isa ka sentimo wala mi nadawdaw sa imoha kay puros ra sugal ang nasa huna-huna nimo?
Arnolfo:
Ay, bataa ka!!
Paula:
Sige, sumbaga ko. Buhata ang gibuhat nimo kay mama. Tan-awon ta kung kinsa'y luoy sa katapusan! Pa, akong utrohon, ayaw paabti nga mamatay ko'y una sa inyoha ayha pa mo magbag-o. (Hilak) Kay bisan ako, nagdamgo nga unta kining pamilyaha, naa na unta'y kalinaw. Kay sa tanan kinabuhi ko, wala ko na natagamtaman. Palihug, pa.
Arnolfo:
Ambot ninyo! (exits)
Paula:
Ma, kabalo ko dili ka okay. Lingkod sa. Magkuha lang sa ko og ice para ibutang sa imong mga lagum.
Maria:
Anak. Pasensya kaayo kung wala ko'y natabang sa imo sa imong pag-eskwela sa college.
Paula:
Okay, ra ma. Ayaw na kabalaka sa akoa. Gapaningkamut ko nga ma-maintain gihapon nako akong scholarship para makapadayon ko sa akong pag-eskwela og makahuman ko kay para makahawa na ta aning balaya. Aysa, Ma. Tindog sa ko og kuhaon sa nako ang mga ice para sa imong mga lagum.
Maria:
Sige, anak. Salamat (Hilak)
SCENE II. SA LIBRARY Nangita siya ug libro para reference sa iyang ginahimong assignment, wa siya makabalo nga naa siyay mailhan nga tao nga makapagbag-o sa iyang kinabuhi Paula:
099-22‌.
Sa pagkuha niya sa libro, naa poy kamut nga nakahawid pareha niya Rafael:
Ay, sorry!
Dungan sila ug buhi sa libro nga ilang gigumitan Paula:
Okey rah. Ikaw sa una.
Rafael:
Ikaw nalang sa, murag importante man jud na mahulam na nimo nga libro
(Sweet-refreshed instrumental music plays) Paula:
Parehas ra gud nimo gud, mag-share nalang ta kay murag importante man gud ni para saimo, mangita ba diay ka kung di ni nimo kinahanglun diba?
Rafael:
Oh, Salamat. Basin diay –
Paula:
Okay ra lage. Ikaw man una nakakuha ana, nailiwit man ko, so, imuha na nga libro. Mangita na lang ko og lain nga libro pero pareho ra og sulod og naa dadto ang akong gipangita.
Rafael:
Okay, salamat, Miss…
Paula:
(Nilakaw na) Tsk! Samoka ui, nakalimot ko og pangutana sa iyang pangalan. Perteng sayupa ui. Hay! Sige na lang, sa sunod na lang. Basahon ko na lang ning libro. Tsk! Wala r aba ko kasabot sa gitudlo ni sir ganina ra ba.
SCENE III: SA CANTEEN Sa canteen, sa paghuman ug bayad ni Paula para sa iyang pagkaon, natung-nan siya ang nakabangga sa usa ka estyudante sa ilang eskwelahan nga ginabansagan nga “Mean girl of the Century.” Pagkahulog sa pagkaon human sa pagka-bangga Paula:
Sorry kaau miss.
Georgia:
(wa ni tingog ug mga lima ka Segundo) Okey raman, buta bitaw kah. Kasabot koh.
nangatawa ang mga kauban ni Georgia tungod sa iyang gi-istorya Georgia:
Girls, let’s go.
Wa katingog si Paula ug gikuha nalang ang pagkaon nga nahulog sa salog Paula:
(Monologue) Hay, rich girls. Gipadako sila sa kahayahay, wa japon silay nakat-unan nga insakto. Sige lang Paula. Pasagdi na lang sila. Pagtarong lang jud ug skwela. Inig human nimo, magka-hinay hinay na ug kawala imong problema! OK! Mudato raka, mudato sa kalipay!
Lakaw dayun siya pagawas sa ilang canteen
SCENE IV: SA CLASSROOM Sa usa ka klase ni Paula, classmate sila ni Georgia, English ang subject
Maestra:
Class, settle down and I will announce the names who reached Top 5 from the Midterm Exams.
nag-pause ug lima ka Segundo Maestra:
Please stand up as I call your surname. Lopez, Gomez, Mendoza…
nagpalakpakan ang mga estyudante kamulong pagtawag sa mga apelyido nga nag-top sa exam Maestra:
and our Top 1 goes to….. Ms. Reyes! Congratulations!
Paula:
Thank you Maam!
Maestra:
Wa nay problema, good job. And our Top 2 is Ms. Sandiva. Congratulations to the Top 5!
nagpalakpakan tanan estyudante. Sa pagkahuman sa klase, nigawas na si Paula para muadto sa iyang sunod nga klase. Ug sa dihang gi atangan siya ni Georgia sa likod sa purtahan Georgia:
Hoy, congratulations diay… bitch. Well done! Giunsa kaha nimo ug kopya noh? Well I know nga naa man sad kay utok kay kung wala, di man sad tingali ka maka-eskwela ani nga eskwelahan, sa us aka sikat og prestihiyoso nga eskwelahan. O basin naa kay secret service nga gina-offer para maka-eskwela ka diri? Well, we’ll never know. Call girl, ginaoffer ang kaugalingong lawas para makadatong. Siguro, pati maestro gipatulan na kay kabalo ka nga bisag unsaon pa nimo og toon di nimo kaya pildihin ang us aka Georgia Sandiva. Pero, anyway, congrats diay ha.
Paula:
Unsa may problema nimo? Wa man tawon ko nanghilabot sa imoha. Kalit-kalit man ng imoha. Naningala jud ko og ayo kung gi-unsa nimo og huna-huna ng imong ginabuhat sa akoa karon. Diay, congrats pod for being top 2 but I don’t think naa kay right mag storyastorya ug lamlam sa ako kay tungod nalapsan taka, og top 2 raka. I guess mao pod ni ang rason nganu top 2 kah. Kay wala kay moral. Sige, Georgia if you excuse me, daghan pako buhaton sa akong life gawas anang pag-storya sa mga butang nga wa may kamatuoran.
(nihawa si Paula, naulit sa Georgia) Georgia:
Leche! Bwisit ba aning bayhana! Kung makatubag murag kinsa. Wait lang bitch, muabot ra imong time.
(beep* nag-ring ang cellphone) Georgia:
Hello dad! Guess what top koh?
Papa:
Sa unsa nah? Anyway, nanawag ko para iingon sa inyu nga di ka kauli for a month diha cause I’ll be going on a business trip. Just ask your mom sa imong mga kinahanglan sa school og expenses nimo sa imong personal og allowance. Take care diha and goodbye nak.
Paula:
wait dad! Don’t hang up please.
Papa:
Pau, dad is busy what is it diay?
Paula:
Di ka mangutana unsa ko nga Top? (ginapugngan ang pagtulo sa iyang luha)
Papa:
Top ka sa class? I’ll buy you a gift as a congratulatory gift sa imong accomplishment. Unsa man imong gusto?
Paula:
Dad, I don’t need your gifts, I just need you to be with us all the time.
Papa: Sorry baby but dad is busy. I know daghan nakog pagkukulang sa inyu. The meeting will start soon. I’ll call you back. Goodbye and take care. Paula: (nidagan si Paula sa banyo ug nagsugod ug hilak) Lisod ba ang mu-ingon nga “Job well done anak, I’m proud of you?!” Bisan kana lang unta?! So cruel (nibalik ug hilak)
SCENE V: SA LIBRARY Nagkita napod sila balik ni Paula ug Rafael. Nakit-an ni Rafael si Paula nga naglingkod ug kamulo ug basa sa usa ka libro, nihinay syag lingcod ug wa kabantay ang dalaga nga ginatan-aw siya sa lalaki kamulong pag-basa Rafael:
Miss, pwede manghulam og ballpen?
Paula:
Para unsa na?
Rafael:
Naa lang unta ko’y isulat pero di man gud gaagi akong gidala nga ballpen. Tabla lage kaayo.
Paula:
Ahhy wait, kadali lang (wa nagtan-aw) oh! Ikaw man diay! Hi.
Rafael:
Hello, nice seeing you again. Forgot to introduce myself last time. The name’s Rafael Ricardo, Architect 5th year student, and you?
Paula:
Paula Reyes, 4th year Secondary Education, Biology major
Rafael:
Why education?
Paula:
Because I love to teach my fellow kids in our neighborhood weh.
Rafael:
Nice, Paula, so how about dungan tag lunch? It’s almost time naman pod.
Paula:
Sure, no problem
(sa paggawas nila, ni-ring ang cellphone ni Paula)
Paula:
Hello Ma, unsa man?
Maria:
Nak, uli sa sa balay. Importante kaau.
Paula:
Unsa diay ma? Giunsa napod ka ni Papa
Maria:
Uli na sa balay. Karon nah. (gipalong dayun ang tawag)
Paula:
Kanang Rafael, pwede sa sunod nalang ta dungan lunch? Kinahanglan ko muadto sa balay kay gipapauli ko sa akong inahan.
Rafael:
Okey ra uie, sa sunod nalang. Sige, bye
Paula:
Sige, sa sunod nalang. Bye!
Rafael: Paula! (nidagan siya padulong sa iya) Mangayu unta kog number nimo kung pwede lang. Aron maka-communicate sad tah hehe. Paula:
ahw, kana raman diay. Sure uie.No problem (exchange numbers)
Rafael:
Sige, thank you ha! Text-text rata. Take care!
Paula:
Ikaw pod. Bye!
(enter’s cute love instrumental music)
SCENE VI: SA BALAY Nagkagubot ang mga butang kay gikan nag-lasong ang ilang amahan kay nahubog napod.Nakit-an niya iyang Mama naglingkod sa salug ug nitan-aw sa Wedding picture nga nagisi na Paula:
Ma! Okey raka?! (Nagsugod na ug hilak) Ma, giunsa napod kah ni Papa?
Mama:
(nihilum ug pila ka Segundo) Nak, manglayas na tah. Gibaligya ta sa imong amahan (nihilak)
Paula:
Unsa imong gipasabot nga gibaligya! Ma!
Mama:
Ang properties nato, balay tanan, wa nay ato. Unsa akong nabuhat nga sala nga gi latos ta sa Ginoo nga perteng kalisora. Nak, din a nako kaya.
Paula:
Ma, (naghilak) Ma (gigakos iyang inahan)
(silang duha naghilaka ug nagginakousay)
SCENE VII: SA BALAY NI MARCO Nagtambay ang ikaduhang anak para mag-kill the time Marco:
Babe, ganina ra lage ka ga-mug ot? Unsa may problema? Gabie na raba, di paka muoli?
Mikaela:
Ambot, gubot perme sa balay, babe pwede ko matulog diri?
Marco:
Okey raman sa ako pero naa man guy bisita nga muabot karong taud-taud.
Mikaela:
Sus babe uie! Kinsa diay imong bisita?
(nay tao nga nikatok sa purtahan) Marco:
Wait lang babe ha, niabot na akong bisita.
Mark:
Pre! Musta naman! Gimingaw ko sa imo. Pakiss ko beh.
Marco:
Gago kah! Sulod na diri beh! Babe, Mark, Mark, Mik, uyab nako.
Mark:
Hi! Grabe Marco bai, sekreto raman ang labok, chicks pa jud hehe. Mik, giunsa kag ilad aning panghak nga gwapa kaau ka ug nisugot kah sugtan ni? Bitaw joke ra uie, nice meeting you.
Mikaela:
Hahahaha, joker ba kaayu sa imong amigo uie.
Marco:
Pasensyai babe kay ing-ana naman gud na siya, ayg kabalaka buotan mana, parasun lang,
Mark:
Pre, nagpalit kog shot diri. Dugay-dugay na sad taw a nag bonding. Way KJ Kj diha pre ha
Marco:
Babe, ihatod na tika, gabie na kaayu.
Mark:
Apil nalang sa amo Mik, lay sad kaayu kung kami rapong duha ni Macmac mag uban diri. Bisan one shot lang gud.
Mikaela:
Sunod nalang. Babe, ihatod nako.
Marco:
Hulat lang pre, ihatod sa nako.
(paggawas sa balay nilang Marco, nag-ring ang cellphone ni Mikaela, nanawag si Paula) Paula:
Mik, aha naman kah? Uli na please. Naay istorya Mama bahin sa ato.
Mikaela:
Aha si Papa?
Paula:
Wa mi kabalo, gubot ang balay, dako kaayu atong problema karon, gibaligya ni Papa ang atong mga properties, pati atong balay. Magstorya rata sa balay. Uli nah. Tawagi ko kung
abot naka. Mikaela:
Te, di ko kauli karon. Importante ni nga project. Ugma nako uli balay. Bye.
Paula:
Mik‌‌. (putol)
Marco:
Babe, unsa man toh?
Mikaela:
Babe, naa napoy problema sa balay, pwede ba nga sa inyua sa ko karon?
Marco:
Pero, okey raba sa imo? Naa baya koy kauban.
Mikaela:
Okey raman, buotan man kaha na siya?
Marco:
Oo uie, amigo ba diay mi ana kung dili. Sige, ihatud nalang tika ugma.
(abre sa purtahan ug nakit-an ni Mark si Mikaela nga nibalik sa balay, nakainom na siya) Mark:
Uie, mik! Ali diri! Storya-storya sa tah
(Niinum si Mikaela ug usa ka baso nga shot nga tanduay, ug niinum siya ug usa pa) Mikaela:
Bwisit jud ni nga kinabuhia? Silang tanan, mga walay pulos! Problema ray dala sa ako! Unta naa us aka adlaw nga makabati ko og kalipay. Isa lang jud kaadlaw! Kay murag wala jud na nako nabati sukad! (niinum napod balik ug naghilak sugod)
Marco:
Babe, kalma lang.
Mark:
Mik, i-shot rana
(enter music nga katawa ug party2x nga music) (Si Marco tungod sa kahubog nakatulog sa salog, nagkatawaha silang Mikaela ug Mark) Mikaela:
hahahahhaha! Unsa mani akong uyab uie weak ba kaayu!
Mark:
hhahahaha! Ana gyud na siya, dali ra kaayu mahubog
Mikaela:
hahahaha! Gago jud ka nga amigo ui, mag-cr sa koh ha.
(Paglakaw niya padulong cr, nigakos kalit si Mark) Mark:
Mik, natulog bitaw si Marco (ug gihalukan ni Mark si Mikaela, gi laparo sa babae ug ginapugos ang kaugalingon nga makagawas sa balay ug mulayo bisan hubog na kaayu siya. Naapas siya sa lalaki ug gisumbag si Mikaela sa tiyan ug nakuyapan)
Mik:
Agaaay (hubog) Palihug lang, undangi please. Malooy kah (Naghilak)
Mark:
Sige na gud, ingon ka ganina, gusto ka og usa lang ka adlaw nga kalipay. Mik, kini na
gayud ang gitakda nga adlaw nga gihatag sa imo para malipay ka. Mik:
Dili lage ko, Mark! Ayaw ko pugsa! Kung magbuhat man galling ko og labing-labing kay Marco ra kay siya akong uyab, akong gihigugma, dili ikaw! Si kinsa ka man para ihatag ko ang lawas ko?!
Mark:
Baby, I know you know that you like me. Ganina ra man gud ka sige’g tan-aw nako. Kabalo ko ganahan ka kung buhaton ko ni.
Mik:
Dili lagi ko! Di kakasabot!
Mark:
Kung dili nimo kaya ihatag ang akong gusto karon, pwes, pugson taka!
(sounds of lovemaking plays) Mik:
(Naghilak) Mark, undaaaaaanngg naaa!!! Pleeeaaassee!! Huhuhuhuh!!!
(Way mabuhat si Mikaela kay kusgan kaayu ang lalaki, atong gabiuna, na-rape si Mikaela)
SCENE VIII: SA PRINCIPAL’S OFFICE Sa Principal’s office, nagstorya silang Rafael ug ang Dean sa Engineering tungod sa iyang iskolarship. Gagmay ang iyang nakuha nga grado, delikado nga matang-tang iyang iskolarship nga mao ray rason nga naka-eskwela siya sa kolehiyo ang nagsalig ani. Dean:
Raf, maau man tanan imong grado, sa Physics lecture ug lab reports nimo nay problema, please improve para ma-maintain nimo imong iskoloarship. I know you are a good student ug daghan pa ug potential! Please do your best sa next exam.
Rafael:
Yes Sir. Thank you.
Sa paggawas ni Rafael sa Dean’s office, bug-at ang iyang ginabati. Naghuna-huna siya unsa ang uyang buhaton sa pagmaintain sa iyang grado para maka-eskwela sa kolehiyo. Ug sa dihang nakit-an niya si Paula nga naglakaw padulong sa iya, ang babae wa nakakita niya kay nagbasa siya ug libro kamulong lakaw. Nihayag ang panagway sa lalaki. Rafael:
Excuse me miss, pwede mag-ask?
Paula:
Uie! Ikaw man diay na Rafael? Kamusta naman?
Rafael:
Are you free today? How about lunch?
Paula:
Sure, okey.
Kamulong kaon silang duha, gi-storya sa lalaki ang iyang gina-problema.
Rafael:
Pau, naa koy problem.
Paula:
Unsa diay?
Rafael:
About sa akong iskolarship, murag lisod na ma-maintain. Huhai
Paula:
What subject diay imong gi-problema?
Rafael:
Physics.
Paula:
Hmmm, willing ko maghelp, taman sa akong makaya, favorite subject na nako hehe
Rafael:
For real?!
Paula:
No problem my friend, basta dili lang conflicting sa akong mga klase, I’m willing to help. We are sailing in the same boat; I understand unsa imong gibati kay iskolar ug gasalig ra ani para makapadayun ug iskwela. Tinabangay tah.
Rafael:
Thank you kaayu Pau! Salamat kaau.
Paula:
No problem my friend!
Enters music nga jolly-type,characters blend their voices as if busy sila ug solve ug problems ug assignments sa subject nga Phyics, nay katawa ug kakapoy nga voices Humana ang final exams ug gihatag na ang mga grades. Nagkita si Rafael ug Paula para kamustahan ilang performance. Rafael:
Hi.
Paula:
Kamusta grades?
Wa nitingog ang lalaki. Paula:
Uie.
Rafael:
Grade A ko sa Physics! Yahoo!!!! Thank you kaayu sa imo!
Gigakos ni Rafael si Paula sa sobra ka-kalipay, nagkatawaha silang duha ug nakita ni Georgia nga murag nay mahitabo pagkadugayan sa ilang duha. Friend ni Georgia:Oh em, Paula ang Georgia? Geo, what’s happening? Georgia:
We’ll see about that.
SCENE IX: SA LIBRARY
Sa library nag-uban napod silang Rafael ug Paula, niadto sa banyo ang babae para manghugas. Sa paghawa ni Paula, nilingkod sa lingkuranan si Georgia ug nangumusta kang Rafael. Georgia:
Hi dear, musta naman?
Rafael:
Okey raman, milagro naa ka diri,
Georgia:
Babe, concern lang koh, bisan ex na tika I still care about you. I don’t want to be a bitch ha but Paula that girl is not what it seems to be. You know, pa anghel anghel ang dagway pero daghan nag ginatago. Kabalo ka bah nga pobre na ilang family and bisan iskolar ka diri sa school, kung mahimo sa average ka nga level sa status para ma-meet ang requirements sa mga subjects. You know, pangwartahan raka ana. Believe me. I’ve seen her in a club doing “services”. Because you are one of my closest friends, I’m telling you this. Daghan na ang nakabalo ani pero di lang namo ginasaba kay basin masakitan siya.
Rafael:
Humana kah?
Georgia:
Huh?
Rafael:
Sige lang storya lang, maminaw lang koh.
Georgia:
I know you’ll understand.
Rafael:
Yeah, I understand that you are still a freakin liar. Never expected nga nag-uyab tah.
Georgia:
So, you don’t believe me,
Rafael:
Definitely, no.
Georgia:
Well, it’s your loss. I’m just concern about you basin masakitan lang ka in the end. Well, gotta go. Bye.
Sa paghawa ni Georgia nagsapon sila ni Paula. Nihunong siya sa iyang atubangan. Georgia:
Unsaon ko kaha para paguba ang panag-uban ni Rafael og Paula. Gakapansin nako close na sila sukad nga nag-uban sila sa library. Kanunay nako sila gaka-kit-an sa canteen. Please, Georgia, don’t tell yourself they are both in love. Because they’re not! But, I think they are! Hunahunaon sa nako kajot kung unsa ang pinaka epektibo nga buhaton para mapugngan jud silang duha. Dili sila bagay! Dili pwede nga silang duha ang magdayon! Ako dapat ang para kay Rafael! Ako lang! Pero unsaon nako pagbuhat? Sige, tawagan sa nako akong mga barkada (calls through phone). (Walay nitubag) Bwisit! Walay silay mga pulos! Aha! I know now what to do. (binuutan ang tono sa iyang voice as if genuine ang concern niya) Hey! Pau, busy?
Paula:
Dili man. Ngano naman pud, Georgia? Naa sad ko’y sala sa imo?
Georgia:
Wala man, but there’s something I want to tell you.
Paula:
Dapat ko ba katuohan na?
Georgia:
Well, it’s up to you if you believe me or not. Basta I will tell you what you have to know. You deserve this.
Paula:
Unsa diay na?
Georgia:
(pakiluuy voice) Pau, Raf is just using you.
Paula:
Naunsa kah? (laughs) Halata nga bakak. Please, Georgia. If trip nimo maghinangal karon, please, ayaw sa akoa. Kabalo ko nga si Rafael buotan. Dili na niya kaya buhaton sa akoa or to anyone. Bisag kinsa pa na siya, maka-ingon gayud nga buotan siya. Nganong nakaingon man pud ka ana? Asa man na tawon nimo nakuha nga balita ui?
Georgia:
Rumors rani sa imo ha but they say nga ga-uban uban ka kang Raf kay tungod kay nakagusto ka niya. Then before mo nag meet ni Raf, he knows nga maayu ka sa Physics and therefore took the opportunity to use you for his benefit. Gipustahan man ka sa iyang friends nga uyabun kah kay he knows nga ma-develop kah. I’m telling the truth. Even though I hate you, I know Rafael. He’s my ex remembers? It’s one of his traits that the reason why I dumped him. He always takes advantages. Believe me, I’ve experienced it. Gotta go and think about it. Bye.
Paula:
Tinood ba kaha ang gi-ingon ni Georgia sa akoa? Sus, Ginoo, ayaw tawon. Dili ko ganahan masakitan. Kabalo ko na dili na kaya buhaton ni Rafael sa akoa. Ginoo ko, dili unta. (phone rings) Hello? Ma? Unsa diay na, Ma?
Maria:
Nagkagubot dani sa balay. (cries) Napiriso imong amahan kay nakakita og away! Anak, wala nako kabalo sa akong dapat buhaton, anak!
Paula:
Ma, please. Ayaw tawon og kaluya sa sitwasyon karon. Salig lang ta sa Gino okay kabalo ko nga naa siya’y plano nganong ing-ani ang atong kinabuhi.
Maria:
Anak, nagpasalamat jud ko og dako sa Ginoo nga naa koy buotan nga anak pareha nimo. Salamat kaayo anak.
Paula:
Okay lang, Ma. Bye! (hangs up) (cries) Ma, kayahon ko na lang ni tanan. Perteng sakita na sa akong gibati ui. Ngano man nagka-ing-ani ang tanan. Naa pa koy problema ug asa kaha ko makautang para sa projects nga perteng mahal kaayo ang amoton, ang uban pa mga dapat igastos. Si Rafael pa. nganong ing-ani ko ka affected sa iya. Ngano man diay kung namakak siya? Nganong ing-ani ko. Nganong nag-ing-ani ko. Dili man pud mi uyab. Wala ko nakagusto pud sa iyaha. (Cries) Si Papa… (nilakaw siya)
Nilakaw paspas si Paula padulong sa lingkuranan pagkakita niya kay Rafael Rafael:
Pau, na-unsa ka?
Paula:
Tug-ani ko Rafael, tug-ani ko. Gigamit lang ba ko nimo para makapasar ka sa imong scholarship? Gipusta lang ko uban imong mga amigo nga ako pa-ibigon mo? Tug-ani ko, tug-ani ko, Rafael! (cries)
Rafael:
Please let me explain.
Paula:
So, tinood diay gayud. Gigamit mo lang ako.
Rafael:
But Paula, in the first place ---
Paula:
In the first place, what? Nga gisabutan ko ninyo para ma-ibog ko nimo?
Rafael:
Pau, naibog ka nako?
Paula:
Oo, ngano? Nakurat ka? Well, nidaog ka! Nidaog ka sa pustahan ninyo!
Rafael:
Paula, paminawa sa ko. Palihug.
Paula:
Ikaw, paminawon ko?? Sukad kaniadto pa ako naminaw nimo. Pero gibinuangan mo ako? Unya karon, ikaw pa ang naay gana maghangyo nga ikaw paminawon ko? Rafael, nidaog ka sa pusta, naibog na ko nimo! Ing-ana jud mga lalaki, maayo ra sa sinugdanan. Pagkadugayan, binuangan ka na. Rafael, ngano man?
Rafael:
Please let me explain, please hear me. Please (gigakos niya si Paula)
Paula:
Ngano man, ngano man, Rafael? Ngano man?
Rafael:
Ssshhh‌ Pau, pau, please hear me.
Paula:
(nihilum)
Rafael:
Di ko kasabot ani nga problem Pau, unsa diay?
Paula:
Pangutan-a imong mga amigo nga gapusta sa ako kung kanus- a ko mahimong imo.
Rafael:
Huh?
Rafael:
Uie, naunsa man kah?
Paula:
Please Raf, kung imo rakong ginahomo ug gago, ayg duol sa ako. Buy-I ko.
Rafael:
Pau, I don’t understand.
Paula:
Abe nako sincere ka nga tao, di diay. Nagtuo sad ko nimo. Tanga jud koh.
Rafael:
Nay gistorya si Georgia sa imo?
Paula:
Unsa imong pasabot?
Rafael:
What you told me a while ago about atong pagpustahan og pag-gamit sa imo.
Paula:
(nihilum)
Rafael:
Pau, ing ana na jud ang pagtan aw nimo sa ako?
Paula:
(nihilum)
Rafael:
Paula, nagsugod ang tanan katong nahibaw-an ko nga hapit ko matang-tang sa akong scholarship. Importante kaayo sa akoa ang scholarship para makapadayon ko sa akong pag-eskwela. Naningkamot ako nga makatabang sa pamilya kay dili sakto ang kita sa akong amahan og inahan para makasuporta sa amoa kay tulo mi nag-eskwela sa presithiyosong eskwelahan. Wala koy mabuhat. Naglisud ko og ayo sa physics, yet you excel on it! Atong panahona, wala na koy nahuna-hunaan. Maygani akong mga amigo nagrecommend nga duolan ko ikaw kay ikaw daw ang pinaka-bright sa klase. So, giduolan taka. Nakig-amigo. Gisundan taka. Kadumdum ka sa una natong pagkita?
Paula:
Oo, ang libro. Pareho ta og interest sa libro. Ngano diay?
Rafael:
Oo, gituyo to nako para magka-ila ta. Nangita ko og paagi nga mailhan mo ako. Para matabangan mo ako. Nakigpusta ang akong mga amigo nga mapa-ibog taka. Pasensya, Paula if ing-ani akong pamaagi. Kabalo ko nga dili mo ako angay ikapasaylo kay kabalo ko nga dakong kahangalan akong gibuhat. Lakaw sa ko.
Play sad music SCENE X: SA LIBRARY Sa library, kamulong basa-basa si Rafael sa iyang libro ug nilingkod si Paula atubangan niya. Rafael:
Wala ko katulog sa akong pakig-storya kaniya. Kabalo ko nga dili ako angay ikapasaylo kay tungod dako akong sala kaniya. Paula, wala nako naingon sa imo ang akong gitagong gibati para kanimo. Unta moabot ang panahon nga kini mahibaw-an nimo. Paula, I love you.
Paula:
Rafael?
Rafael:
Yes? Hoy, Paula! Naa lagi ka diri?
Paula:
Hi.
Wa nitingog ang lalaki.
Paula:
Raf, sorry about kagahapon.
Rafael:
Sorry pod kagahapon Pau. I know daghan pakag mga priorities aside sa pag-tutor sa ako. I’m so sorry gyud. But please believe me. Katong giingon ni Georgia sa imo kay bakak tong tanan. You are one of my closest friends and ones that I’m comfortable with. When she says bad things about you I didn’t hesitate to believe cause I know you are not like that as what she supposed to tell to me.
Paula:
Raf, sorry and thank you.
Rafael:
Pasagdia na to cya, kulang rato sa pansin
Paula:
About sa akong gi-ingon sa imo nga naibog ko nimo, tinood to. Walay toy bakak. Dili ko mag-expect nga kaibgan ko nimo og balik. At least, na ingon ko na nimo ang akong tinood nga gibati kanimo. Wala koy pakialam if gipusta ko ninyo ang importante, I love you and you do not have to love me back.
Rafael:
(laughs)
Ang duha nagkatawa, nakit-an ni Georgia nga gauban pa japon silang duha ni Rafael ug Paula. Gispot siya. Georgia:
Katawa lang diha. Hulat lang. You’re going down Paula Bitch.
SCENE XI: SA BALAY Nakagawas na ang ilang amahan sa presinto human sa tulo ka bulan.Kamulo silang kaon sa ilang pagkaon sa lamisa nikalit lang ug nagsuka si Mikaela. Nidagan siya sa lababo ug nagsukaha. Maria:
Nak, naunsa kah?
Mustorya unta si Mikaela pero kasukaon napod cya, nagsuka napod cya. Napansin ni Maria ang guhit sa tunga sa tiyan sa iyang anak sa pagtrapo niya sa iyang suka sa iyang baba gikan sa iyang sanina, sa ilang sud-an nga gihanda sa paniudto, nay sagol nga bawang nga sa pagkahinumdum niya nga di niya maagwanta ang baho sa panahon iyang kabuntisan sa duha niya nga anak. Maria:
Nak, ayg ko ingni buntis kah (kahilakon)
Wa ni tingog si Mikaela ug nipadayun sa pagsuka Maria:
Buntis ka noh!!?! Bataa kah! Punyeta nganu gi-na dugang dugang nimo atong problema!
Gi bira ni Maria si Mikaela hangtod naka luhod sa salog, gihapak-hapak niya ang likod ug nadunggan sa amahan ug si Paula ang syagit ni Mikaela sa paghilak.
Paula:
Ma! Undang na ma!
Maria: Tubag!
(naghilaka) Kinsa ang amahan! Kinsa nah!!!! Kinsa!!!!!!!! Gusto ka mamatay koh?! Kinsa!
Naghilaka ra si Mikaela Mikaela:
Oh! Si Marco! Si Marco (padayun sa paghilak)
Niggawas ang amahan ug gidala ang sundang nga gibilin niya dapit sa kama. Nakulbaan si Paula ug sakto iyang duda kung asa padulong iyang amahan. SCENE XII: SA BALAY NI MARCO Sa kasuko gisundang ni Adolfo ang purtahan sa balay nilang Marco, nabulabog ang mga silingan ug nanawag ug mga tanod, nakaapas silang Maria, Paula og Mikaela para ipa-kalma ang ilang amahan. Nay usa pa ka purtahan sa likod sa balay sa iyang uyab ang nahibaw an sa nabuntisan, sa pag-abli niya sa purtahan sa pag abli sa kwarto, nakita niya ang di dapat Makita. Mark:
Sige pa, Marco! Ahhh!!
Marco:
Naay nanuktok sa purtahan.
Mark:
Unya nan a, padayon sa nato ni. Lami kaayo.
Marco:
Kajot.
Mark:
Samuka ui.
Niabri ang purtahan. Mikaela: Unsay pasabot ani?! (kit-an niya naghubo si Marco ug Mark nga murag kamulo nga nag ***) Unsay pasabot ani Marco! Unsay pasabot ani? Wala ko kasabot, Marco! Tubaga ko! Marco:
Mikaela, kanang‌
Mikaela:
Unsa ng inyong ginabuhat? Nganong pareho mong hubo? Unsay naa kaninyong duha?
Mark:
Baby, Mik, wala diay ka kahibalo?
Mikaela:
Unsay diay ang dapat kong mahibaw-an?
Mark:
Bisexual ako og..
Mikaela:
Og unsa? Tug-ani ako sa tinood!
Mark:
Naa kami gitagong relasyon ni Marco.
Mikaela: Wala ko kasabot. Mark, pasabta ko! Imo kong gilugos ning una natong pagkitaay. Tapos karon mo angkon ka nga uyab mo ni Marco? Akong uyab? Hinangal man na Mark. Marco, tinood ba kining iyang gi-ingon sa ako? Marco:
(wala nitubag)
Mikaela:
Tubaga ko Marco!!
Marco:
(wala nitubag)
Mikaela:
Marco, gi-tiaw-tiawan ra diay ko nimo?? Sugod pa sa una?? Gituyo mo bang ilugos ko ni Mark? Gisugo mo ba siya nga akoy hilabtan? Marco, tubaga ko! Marco, ayaw paghilum. Tubaga ang akong mga pangutana!
Marco:
Oo!!! Akong gituyo tanan kay wala nako nahigugma kanimo!! Mas gihigugma ko si Mark kaysa sa imo. Kaso, dili ko nimo gataan og chansa nga makig-istroya batok niini. Sig ra ikaw ang paminawon. Ako, gipaminaw ba ko nimo?? Si Mark ra ang nakabuhat ana sa ako. Sukad sa atong pagpanag-uban wala pa ko kabati og tinood nga gugma. Karon pa, og kay Mark ko ni nabati.
Mikaela:
Marco, gilugos ko ni Mark. Wala lang ba na sa imoha?
Marco:
Wala ko’y pakialam. Buhia ang bata kung gusto nimo. Sakit man sa akong buot pero nagtibaw gyud ang gugma ko para kaniya. Ang tapos, tapos na. Dili na ni kinahanglan pang balikan.
Mikaela:
Nganong gi-tiaw-tiawan mo ang akong gugma kanimo, Marco? Ngano man? (exit)
Marco:
Mik!
Mark:
Baby, okay ra na. dako na siya para bantayan pa. Come, wanna have fun again?
Marco: Mark, nagpasalamat gayud ako nga nailhan taka. Ang sakit lang kay kinahanglan ko pang itago ang akong tinood nga pagkatao para kay Mikaela. Pero, Mark, imo ba gayung gilugos si Mikaela? Mark:
(nihilum)
Marco:
Tubaga ko.
Mark:
Oo, sa una. Ambot ui, wala man ko sa akong tarong nga pang-hunahuna mao tong nabuhat ko katong higayuna. Pero, Marco, please ayaw ko biyae tungod lang ato.
Marco:
Pero, imong gilugos si Mikaela.
Mark:
Marco‌
Marco:
Ngano man? Buros siya karon og ikaw ang amahan, Mark. Bisan unsaon mo pa pag-iwas
sa problema. Gasunod-sunod pa kini tungod kay nagbunga ang imong paglugos sa iyaha. Dili nimo malimod ang kamatuoran nga ikaw ang amahan sa iyang gidala karon. Mark:
Marco, oo. Ako ang amahan. Pero ikaw ang gihigugma ko. Kung ipugos mo ako nga ako gayud pakaslan si Mikaela para sa among anak, pwes, dili ko na mabuhat. Kung kana na man lang gani ang nabilin nga pilian, maypag ikamatay ko na lang.
Marco:
Pero ang bata.
Mark:
Ako-on ko ang bata pero dili gayud ako magpakasal sa iya. Diyos ko, dili kaya sa akong dughan og gilood ako og paminaw nga ako magpakasal kaniya. Sa imo lang ako, Marco.
Marco:
(hilum)
Nakasulod na ang amahan sa kwarto pero si Mikaela lang ang iyang nakit-an. Nakatakas ang duha ka lalaki ug giarsa si Mikaela padulong sa ilang balay para mahuwasan.Pagkahuwas sa buntis, naghilaka siya ug sugod. Mikaela:
Ma,Pa, Te, I’m sorry. Pasayloa koh.
Maria:
Kalma anak (naghilaka) kalma lang, naa ra mi sa imong tapad
Mikaela:
Dili si Marco ang amahan ani nga bata, si Mark
Paula:
Kinsa si Mark
Mikaela: Iyang amigo, gi-rape ko niya ma. Wa nako gisaba kay madugang sa problema, ma sorry wa nako gistorya sa inyu. Dugang rako sa problema sa pamilya. Sorry Maaaaa. Maria:
Husto na anak, Makita rana nato ang animal nga naghimo sa imo ani karon. Husto nah
Naggakos silang tulo. SCENE XIII- IN A RELATIONSHIP Usa ka bulan ang nilabay, na-realize ni Rafael sa pag-uban niya kang Paula ug sa pagsulti ug hinanakit sa pamilya sa babae, gihigugma na niya ang babae. Sa usa ka adlaw, gusto ipakita ni Rafael nga siya ang lalake nga para sa iya.Iyang gi-imbitar si Paula ug dinner. Paula:
Raf, unsay okasyon, birthday nimo? Unsay nakaon nimo nga naa man tah diri sa restaurant?
Rafael:
Wala lang, dib a diay pwede i-treat kah.
Paula:
Ahw, mahal baya, di nalang ko mureklamo, basin di ta magbayad?
Rafael:
Ahh, ing-ana najud imong tan-aw sa ako ha.
Nangatawa sila. Sa kamulo nilang kaon, nag-storya si Paula Paula:
Raf, nganu nilain man ka sa imong ginikanan, arangan man diay moh. Nagun gilisod-lisod man nimo imong self nga mag-maintain ug scholarship?
Nikatawa ang lalaki Paula:
Sus, salig.
Rafael:
Gusto man gud ko sa akong ginikanan nga mahimo kung doctor pero di man nako hilig, di sila muhatag ug supporta sa ako pag-ekwela unless mubalhin ko sa kurso nga ilang gusto. Linya baya sa among pamilya ang mga doctor pero di man nako gusto. Ipakita nako sa ila nga kaya nako, ug nag 5th year nako sa akong kurso, murag wa na silay mabuhat kundi supportahan akong gusto.
Paula:
Di gyud sayun noh, samot na nga di man ka sa kalisod gikan. Saludo ko sa imo hehe
Rafael:
hehe Salamat.
Paula:
Nganu diay kah gusto mag Architect? Pwede magutana?
Rafael:
Kay gusto ko maghimo sa kong kaugalingong balay, akong disenyo, usa ra nga balay nga akong maikahambog, tukod sa akong mga pangandoy, akong pamilya ……….ug ikaw.
Paula:
Unsa imong pasabot Raf?
Rafael:
Pau, will you be my girlfriend?
Wa katingog ang babae Rafael:
I know it’s kinda weird but from the moment I saw you in the library, I already knew that you will play a big part in my life. We started as friends and never realized until I was falling in love with you. I love you Pau. Accept my proposal
Nitindog ang babae sa lingkuranan ug gihalokan ang lalaki. Rafael:
Is that a yes?
Nikatawa lang ang babae. Nishagit si Rafael sa kalipay ug nalipay ang Tanan.
SCENE XIV. SA MANSION NI GEORGIA Para makapanimalos ni Georgia kang Paula, nag imbestiga siya sa pamilya sa bida. Didto niya nahibaw an nga miyembro sa usa ka asosasyon ug illegal nga sugal ang amahan ni Paula. Kung mahibaw an ni sa kadaghanan, mapriso si Adolfo ug nay dakong posibilidad nga makaundang si Paula sa pag-eskwela kung
mahi baw an ang sindikato sa iyang amahan sa kauwaw.Niadto si Georgia sa balay ni Paula ug gi imbitar nga magstorya. Georgia:
Susmaryosep! Usa diay ka binilanggo ang amahan ni Paula! Definitely, Rafael wont like it if he will know about this! (laughs) Unsa pay naa dani sa website? Hmmm… Sugarol… Wait, naay tawag… Yes? Oh my God! Salamat. Gi-rape pud diay ang manghod og kini naburos. Kulba sad kaayo og pamilya ning bayhana. Siya kaha, si Paula, puta pud kaha pareha sa iyang manghod? Hahahaha!! Sssshh.. Georgia, please stop. Basin naay makadungog sa imo.. (giggles) Oh my, speaking of the bitch, she’s here. Hey!!
Paula:
Unsa naman pud?
Georgia:
Kamusta naman?
Paula:
Unsa may problema?
Georgia:
Balit nako nabawi ninyu inyung balay
Paula:
Unsa may labot nimo. Muhawa nako
Georgia:
Kabalo ka nga criminal imong amahan?
Paula:
Nagstorya nasad kag bakak, storya pa bahin sa akong pamilya, din a jud ka kagawas nga naa pay ugma
Georgia:
Wooo, kanus-a paka nakastorya ana dear? Nahadlok koh. Anyway, not beating the bush, bulagi si Rafael
Paula:
Nabuang kah? Nganu makigbulag man ko niya?
Georgia:
Kung di ka makigbulag niya akong ipaggawas sa mga pulis ang trabaho sa imong amahan, sugot ka ana?
Paula:
Sumo imong bakak! Muhawa nako
Sa paggawas ni Paula sa sakyanan, gilabay ni Georgia ang mga papeles nga ebidensya nga tinodd iyng gi-storya. Georgia:
Bugok gyud ka kung di pa ka mutuo ana. Bulagi si Raf. Siya nalay nabilin sa akoa. Na realize nako nga love japon nako sya ug ginaa iral ra nako akong garbo sa iya, siya ray nakasabot sa ako pero unsa akong gibuhat? Ako siyang gibyaan. Ingni ako ug unsa pa diha, please let Rafael go. Kung mudaot man kaha ko ug tao para makuha siya, akong buhaton. I’m sorry.
Gilaparo ni Paula si Georgia ug nihawa
Georgia:
Wa ko nag-binuang Paula. Naa ra sa imo.
Naghuna huna si Georgia sa nahitabo ug wa siya nakatulog anang gabiuna. SCENE XV. SA BALAY Gitawag ni Adolfo ang tanan miyembro sa pamilya kay naa syay istorya. Paula:
(nihilak)
Maria:
Ngano man ka nihilak, anak?
Paula:
Ma, gisamokan na ko. Gisamokan na ko sa tong kahimtang. Okay ra man gud sa ako kung wala tay kwarta. Pero ang pagkahibawo ko nga criminal og piniriso akong amahan, perte jung lisura, Ma. Kinahanglan ko pa iiwas ang tanan. Si Papa, Ma. Kanus-a pa kaha siya magbag-o? Ma, nabalaka ako nga akong mga pangandoy dili na matuman kay tungod sa akong pamilya. Naay criminal background akong papa. Si kinsa pa ang mukuha sa ako? Kung ing-ana, unsaon ko pagtrabaho? Ma, si Mikaela? Ma, pati ang lalaking gihigugma kinahalangnan kong isakripisyo. Ma?
Adolfo:
(nakadungo) Kabalo kooo nga daghan nakog giagbarbyado sa inyung kinabuhi. Pasayloa ko sa kong mga sala Ma, Paula, Mikaela. Unta mapasaylo ko nimo.
Maria:
Pa, gipasaylo na tika sugod nag bag- o kah (nihilak), kung naa man kaha kay problema istorya sa amo
(nihilak si Adolfo) Adolfo:
Pasayloa ko sa kong mga sala, pasayloa koh
(nanghilak ang tanan) Adolfo:
Kung wala lang ko ato ni apil sa sindikato di man ing-ani atong kiabuhi karon. Wanted nako sa pulisya ug kung madakpan koh, Malabo na nga makagawas pako sa prisuhan, nay naka-report sa pulisya hingid sa akoa. Ug kung mamatay man gani koh, dumdumi lang nga gihugma ko mong tanan. Pasayloa ko. Pasayloa koh. Kung pwede lang mabalik ang tanan.
SCENE XVI. BREAK-UP Nakigkita si Paula kang Rafael para makigbulag Paula:
Bulag nata
Rafael:
Huh?
Paula:
Bulag na tah.
Rafael:
Paula, unsa naman pod ni, si Georgia na pod?
Paula:
OO! Tungod niya ug tungod sa akong pamilya! Please ayaw nag pangutana.
Rafael:
Pau, di ko nimo kayang maipaglaban? Makaya ni ang problema kung magtinabangay lang tah. Pau please.
Paula:
Lisod na mahitabo Raf, lisod ang kalaban, for now kinahanglan undangun sa ni nato. Kung kita gyud, kita. I’m so sorry.
(nihilak ang lalaki ug gi kuha ang kamot sa babae) Rafael:
Pau, please, give me a chance
Paula:
O’m so sorry Raf
Enter music nga sad SCENE XVII. THE TRUTH Nanawag si Georgia kang Rafael for dinner, niadto si Rafael para komprontahon ang babae Georgia:
You’re here. Thank God
Rafael:
You don’t even deserve to use that holy name.
Georgia:
Look, I’m sorry
Rafael:
Sorry is not enough how you ruin Paula’s life and mine! Ing-ana ka ka-selfish nga tao.Pati iyang pamilya imong gidamay!.
Georgia:
Raf, please, I’m sorry.
Rafael:
Lage, natuman nimo nga gibulag mi nimo, pero ayaw pag expect nga mubalik ko sa imo. Geo, what happened to you?
Ni-walk out ang lalaki ug nihilak si babae. Nanawag si Rafael kang Mikaela kung asa sila kay makigkita siya kang Paula SCENE XVIII. THE ENDING Paula:
Manang, tagpila ning isda?
Manang:
Tag-isa gatos ochienta lang, langga.
Paula:
Ah! Kamahal ba gayud ani-a? Wala’y hangyo niini?
Manang:
Na, day. Dili na gayud ka kakita’g baratong pamaliton karon labi na nga paspas ang pagtaas sa presyo sa gasolina.
Paula:
Na manang ui. Pwede hanyoon ko’g isa gatos baynte na lang?
Manang:
Isa gatos sisyenta na lang?
Paula:
Isa gatos singkwenta na lang?
Manang:
Sige.
Paula:
Yes! Isa lang ka kilo manang! Kajot lang kuhaon ko usa ang akong pitaka. Asa man to? Kajot lang manang. Hala, di ba si Mark to? Hala ui, nganong naa siya diri? Boanga to, gilugos niya akong manghud. Karon siya naglakawlakaw lang murag walay nahitabo nga daotan? Taympa kajot, duolon ko siya.
Manang:
Day, imong isda!
Paula:
Boanga ka!! Nganong naa ka dani!! (gisumbag-sumbag niya si Mark)
Mark:
Kinsa ka ba?
Paula:
Nganong imong gilugos ang akong igsoon, boanga ka!!! Dapat karon patay ka na! ikaw ang napiriso! Mag-antos sa prisohan!! Boanga ka!
Mark:
Imong manghod lami man gud. Mao nang nadani gyud ako sa iya. Nisugot lang man pud siya nga maglabing-labing mi.
Paula:
Dili kana tinood!! Boanga ka!!! Nganong buhi pa ka, dapat mamatay ka uban ang imong bayot nga uyab!! Kamong duha ni Marco, mga baboy!! Gibaboy ninyo akong manghud!! Boanga mo!!
(pulis arrived) Arnolfo:
Anak, undangi na kini.
Paula:
Dili pwede, (padayon pa sa pagsumbag-sumbag) Sila ang mga demonyo!! Demonyo!! Kamo dapat mag-antos dili kami!! Sa tanan-tanan pa nga babae sa kalibutan nga inyong gihilabtan og gibaboy, akong manghud pa!! Nganoooo mannn???
Arnolfo:
Anak, Paula.
Paula:
Pa, sila ang nanglugos kay Mikaela. Dili lugar ta mo laban? Pa,
Arnolfo:
(nihilum)
Paula:
Kung dili ka, pwes ako, molaban gyud ako. Kamo mga boanga mo!!
Marco:
Sige, duol. Basin kini na ang katapusan mong adlaw.
Arnolfo:
Marco, palihug buy-I ang pusil nga imong gihawiran.
Marco:
Pasensya na, Manong. Medyo pabadlong man gud ning imong anak. So, dapat gayud siya makabalo kung kinsa ang iyang gikalaban!
Paula:
Kung sila nahadlok molaban sa hustisya, ako dili.
Marco:
Dili? Try nato. (nibuto ang pusil)
Paula:
Ahhhh…naigo ko.
Arnolfo:
Anaaaak..
Paula:
Pa.. sakit kaayo pa. dili nako kaginhawa og tarong. Pa, ipadakop sila.
Arnolfo:
Ayaw, kabalaka. Naay pulis. Gidakop na sila.
Paula:
Pa, salamat. Karon na gayud matapos ang akong kinabuhi.
Arnolfo:
Ayaw isulti na, anak. Padayon pa ang kinabuhi. Maminyo pa ka. Ayaw sa gyud karon.
Paula:
Naglisud na ko og ginhawa. Pa… (dead)
Niabot ang mga pulis sa kagubot ug gidakop ang amahan, sa komosyon naa diay dala nga pusil si Marco. Sa pagpusil ang naigo si Paula nga nisagang sa iyang amahan ug natumba sa salog. Napusilan si Mark pod sa mga pulis inig human sa iyang buto.
SCENE XIX. THE ENDING NAJUD Rafael:
(phone rings) Hello?
Georgia:
Rafael, (cries) si Paula.
Rafael:
Naunsa siya?
Georgia:
Anhii siya sa ospital.
Rafael:
Na-unsa diay siya?
Georgia:
Napusilan siya.
Rafael:
What?
Georgia:
Rafael, I’m so sorry. Wala ko nag-expect nga moa bot sa ing-ani ang tanan.
Rafael:
Wala ko kasabot! Tubaga ko, naunsa siya?
Georgia:
Patay na siya, Rafael!
Rafael:
Wh-wha-what? Bakak kana, Georgia! Kadakong bakak!
Georgia:
No, im telling you the truth. I’m here sa hospital. She’s dead on arrival. She’s dead.
(play theme song) Rafael:
Nooooo (cries) nooooo!!! PPPPPPPAAAAAAAUUUULLLLLLAAAA!
Gikusog ang pagplay sa theme song THE END
Theme song: Directors/scriptwriters: Mecyll and Claydie