Innowacyjnamedycyna

Przesunąć granice nauki. Jakie znaczenie mają innowacje farmaceutyczne?

Proces opracowania i udostępnienia nowego leku trwa średnio 12 lat. Chociaż jest długotrwały, kosztowny i o wysokim ryzyku niepowodzenia, to przyczynia się do postępu w medycynie oraz niesie wiele korzyści dla pacjentów.

Mówiąc o postępie w medycynie, często wspomina się o innowacjach farmaceutycznych. Co konkretnie oznaczają i jak wpływają na życie chorych, a także całego społeczeństwa?

Innowacje farmaceutyczne i biotechnologiczne są głównie związane z opracowaniem nowych leków, których najważniejszym walorem nie jest to, że są nowe, ale przede wszystkim to, że niosą znaczące, pozytywne skutki dla pacjentów, jak również całego społeczeństwa. Lek uznany za innowację farmaceutyczną, w zupełnie inny niż dotychczas sposób odpowiada na niespełnione wcześniej potrzeby zdrowotne i w porównaniu z istniejącymi metodami leczenia, zapewnia wyższą skuteczność. Tym samym, innowacyjne leki nie tylko usuwają objawy, ale także ich przyczynę, dzięki czemu są w stanie sprawić, że choroby dotychczas śmiertelne, stają się przewlekłymi, a choroby dotychczas nieuleczalne –wyleczalnymi. W efekcie, leki innowacyjne wydłużają życie chorych, poprawiają jakość życia ich samych oraz ich bliskich, a także mają pozytywny wpływ na społeczeństwo i gospodarkę.

Nowoczesne leki pomagają także zwalczać choroby zakaźne. Jakie epidemie udało się dzięki nim zażegnać?

Jeśli chodzi o choroby zakaźne, to trzeba sięgnąć wiele lat wstecz. Wśród innowacji, które miały ogromny wpływ na ich wykluczenie, znajdują się szczepionki (np. przeciwko ospie prawdziwej, gruźlicy, odrze), a także odkrycie penicyliny, czyli pierwszego antybiotyku. W późniejszych latach istotne było także opracowanie leków przeciwko HIV (wirus powodujący AIDS) i HCV (wirus powodujący wirusowe zapalenie wątroby typu C), co skutecznie zmniejszyło śmiertelność chorych. W ciągu ostatnich lat, między innymi dzięki zaangażowaniu badawczemu firm farmaceutycznych, poradziliśmy sobie także z pandemiami takimi jak SARS, MERS czy Ebola.

To właśnie doświadczenia, które branża innowacyjna firm farmaceutycznych zyskała dzięki badaniom nad tymi kryzysami zdrowotnymi, pozwalają efektywniej przygotowywać się i zaproponować jakieś rozwiązania, np. dla bieżącej epidemii koronawirusa. Można powiedzieć, że tego rodzaju kryzysy są nie tylko sprawdzianem systemu ochrony zdrowia, ale także lekcją innowacyjności, gdyż jest to czas przyspieszonych działań, które mają umożliwić jak najszybsze zażegnanie kryzysu.

A jak wygląda sytuacja obecnie – na jakie innowacyjne leki czeka się najbardziej?

Myślę, że teraz czekamy na rozwiązanie bieżącej sytuacji, czyli pandemii koronawirusa. W laboratoriach firm farmaceutycznych trwają intensywne prace nad lekami i szczepionkami. To czas pełnej mobilizacji. Poza poszukiwaniem nowych rozwiązań, musimy zweryfikować również, czy wśród leków już istniejących, będących na różnych stadiach rozwoju, są preparaty, które byłyby pomocne. Mamy już pierwsze doniesienia, że np. leki stosowane w chorobach zapalnych czy przy innych chorobach wirusowych (np. HIV, grypa), mogą być skuteczne również u pacjentów z COVID-19. Podjęte zostały także prace nad szczepionkami na koronawirusa. Pierwsze z nich już trafiły do testów.

Branża innowacyjnych firm farmaceutycznych, wykorzystując swoje know-how podejmuje istotne starania, żeby pomóc rozwiązać aktualny kryzys zdrowotny. Oczywiście, poza badaniami nad lekami i szczepionkami mogącymi pomóc opanować bieżącą pandemię, wciąż prowadzone są prace w innych obszarach terapeutycznych. Jeśli chodzi o choroby zakaźne, firmy farmaceutyczne szukają między innymi rozwiązań skutecznych w zakażeniach bakteryjnych, co jest istotne w świetle nasilającego się problemu antybiotykooporności. Trwają m.in. prace nad monoklonalnymi przeciwciałami, które pomogą je zwalczać. Obecnie w fazie rozwoju jest około 7 tysięcy leków, które oprócz chorób zakaźnych, miałyby pomóc w walce m.in. z nowotworami, chorobami układu sercowo-naczyniowego, cukrzycą, chorobami neurologicznymi, dlatego w niedługim czasie spodziewamy się kolejnej fali innowacyjnych leków.

Bogna Cichowska-Duma

Dyrektor Generalny Związku Pracodawców Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych INFARMA