hus&heim by Amedia Ressurs Harstad

Størst i Nordfjord

Temabilag for Nordfjord 23. september 2016

Held balansen i møbelbransjen Hjelmeland Møbler i Ålesund er lukkeleg som liten i ein bransje der dei store regjerer. Møbelfabrikken med sterke band til Eid er i dag eigd av Knut Johan (t.v.) og Nils Egil Hjelmeland. – Vi meiner marknaden framover vil ha møblar produsert i Norge, seier brørne. side 10 og 11

«Brillefin» husjakt

side 14 og 15

Benkar seg på kjøkenet

side 6 og 7

2 september 2016 NORDFJORDSAMKØYRINGA

Ærverdig idyll: Visnes Hotel tok imot dei aller første gjestene i 1850. I 1937 stod hotellet ferdig slik det står i dag. Foto: privat

Staseleg oppdekking: Både matsalen og salongane kan gå direkte inn i ein «Herskapelig»-reportasje. Foto: privat

Tomt skal: Låven er eit gamalt grindverksbygg som kan bli både selskapslokale og museum med tida. Foto: Inge Fænn

Hotelldrift og vern står side om side

Tett i tett: Arvid Otterdal og Marit Nordheim saman med dottera Karoline framfor Visnes Hotel. Oppe til venstre ser v praktisk med asfalt og stein. Vi har ikkje tid for hage. Det er hotellet som har hovudfokus, fortel Arvid. Foto: Inge Fænn

Vern, restaurering og hotelldrift går hand i hand for dei nye eigarane av tradisjonsrike Visnes Hotel i Stryn. Ein stad der hotell og heim er smelta saman i ei eining.

••

Inge Fænn nordfj@fjt.no – Vi har kjøpt oss ein livsstil meir enn ein arbeidsplass, smiler Arvid Otterdal og kona Marit Nordheim. Men det var også planen: – Vi er opptekne av restaurering, og vi har vore på leit etter

ein eigedom, anten småbruk eller noko anna i mange år, fortel dei to som har teke spranget ut i det uvisse.

– Går ikkje på akkord

Marit vaks opp med turistar heime på Nordheim Fjellstove i Hallingdal, men Arvid har ikkje annan bakgrunn enn hotellivet som seljar. Straks dørene går igjen etter siste overnattingsgjesten, går dei inn i ein lang haust og vinter med restaurering. Akkurat no er det taket på framsida, balkongar og eit nett av små vindauga som skal vølast. Prislappen er 600.000 og Kulturminnefondet tek halvparten av kostnaden. – Det er for tidleg å seie om vi kjem i mål med kostnaden.

Spørsmålet er om det finst rote i tømmeret under skiferen, men uansett blir det inga endring i framsida av hotellet. Vi går ikkje på akkord med den gamle stilen. Skiferen skal tilbake, likeins balkongane og 120 små ruter er framleis liv laga, fortel dei to som ikkje er redde for å ta i eit tak. Det er aldri snakk om modernisering. Det er snakk om vedlikehald. Det var i mai 2014 dei tok imot første gjestene. – Knuste ruter og flassande måling gjorde oss tvilande til opning første året, men den engelske bilklubben Morgan stod på bookinglista, og vi tok sjansen. Det har vi ikkje angra på. Når vi fortel at skeive dører og trekk gjennom vindauga er ein del av historia viser gjeste-

NORDFJORDSAMKØYRINGA september 2016 3

Etappar: Mellom anna skal 120 slike små ruter sikrast for ettertida. – Vi går ikkje på akkord med den gamle stilen, fortel Arvid. Foto: Inge Fænn

Lang historie: Her ser vi eit utklipp frå ei gammal hotellbok. Foto: Inge Fænn

vi bustadhuset og steintrappene opp frå hotellet. – Vi måtte ha alt i eitt tun. Området ved bustadhuset er innreia

ne forståing. Etter tre sesongar er vi meir enn nøgde. 97 prosent belegg i juli, og det som kjem av overskot går inn i restaureringa.

Langsiktig prosjekt

Visnes Hotel tok imot første gjestene i 1850. Første delen av høgbygget kom i 1905, og i 1937 stod hotellet ferdig slik det står i dag. – Vi har mange etappar i restaureringa, men lagar vi gode prosjekt trur vi at kulturminnefondet blir med vidare. Både dei og gjestene våre ser verdien av å sikre eit tradisjonsrikt hotell for ettertida. Vi har gratis draghjelp ved at vi ligg i Stryn. Det er eit kjerneområde for reiseliv, men skal vi vinne fram vil det krevje kontinuerleg re-

Vi er opptekne av restaurering.

Arvid Otterdal og Marit Nordheim Eigarar av Visnes Hotel staurering. I dag står den gamle låven som eit tomt skal, men vi har tankar om at det gamle grindverksbygget har ei framtid som selskapslokale. Marit og Arvid understrekar at Visnes Hotell er eit langsiktig prosjekt. Det er ein trend i tida at turistane søkjer mot denne typen hotell i ferien, men det krev at eigarane tek vern på alvor. Det skal knirke i golv og skrike litt i dørhengslene.

– Bygningen er berre ein del av historia. Når vi leitar i kjellar og på loft er det eit museum som vi vonar å få fram i lyset etter kvart som vi tek tida til hjelp, fortel dei to som selde huset i byggefeltet på andre sida av Stryn sentrum og bygde nytt inn til hotellet. – Vi måtte ha alt i eitt tun. Området ved bustadhuset er innreia praktisk med asfalt og stein. Vi har ikkje tid for hage. Det er hotellet som har hovudfokus, smiler Arvid og legg til at det som finst av fritid går med til hjortejakt. Hjortekjøtt er hovudingrediens i middagsmenyen anten det er ti eller hundre ved middagsbordet. Her som i resten av hotellet gjeld det gamle ordet om at sjølvgjort er velgjort.

Klart for neste gjest: Soveromma er pussa oppi 1930talsstil. Foto: Inge Fænn

Minner: Her ser vi måleri frå den tid kunstnarane betalte for opphaldet med eit kunstverk. Og her er også største laksen i Stryneelva tilbake frå England i glas og ramme. Foto: Inge Fænn

visnes hotel •• Romantisk trehotell i sveitserstil frå 1850 som ligg i Nordfjord, like utanfor Stryn sentrum. •• Er blitt påbygd etappevis fram til 1937. Romma er pussa opp i 1930-tallssstil. •• Er tildelt Norsk Kulturarvs kvalitetsmerke Olavsrosa, som blir tildelt unike produkt med rotfeste i den norske kulturarven. Kilde: Reisemål Stryn & Nordfjord

4 september 2016 NORDFJORDSAMKÃ&#x2DC;YRINGA

EndÃ¥ meir Ã¥ gle seg til

Hytte pÃ¥ Harpefossen NÃ¸kkelferdige hytter til kr 1.889.000,SjÃ¥ finn.no â&#x20AC;&#x201C; finnkode 71419986 Hyttetomter frÃ¥ kr 302.000,â&#x20AC;¢ Familievennlig â&#x20AC;¢ Ski inn / ski ut â&#x20AC;¢ Downhill sykling og riding â&#x20AC;¢ Kort veg til Nordfjordeid â&#x20AC;¢ Jakt og fiske â&#x20AC;¢ Flott turterreng heile Ã¥ret

&# 4 # # # $ # # $ $ $ ,# %

$ ( 8 ' + 63.23.-135*)2+ /76+0+52+ 23 " $ ! !

6770 Nordfjordeid Kontakt: Reidar Vonheim / Tlf. 901 53 660 / hyttegrend@harpefossen.no

www.harpefossen.no

ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½

ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½

ï¿½ï¿½

ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½

ï¿½ï¿½

ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½

ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½

NORDFJORDSAMKØYRINGA september 2016 5

Fikk du avvik på elkontrollen? Da kan vi hjelpe deg med å utbedre avvikene slik at du får avsluttet saken, og dermed unngår sanksjoner. Vi har sertifiserte elektrikere som er klare for å hjelpe deg.

��

Ta kontakt med oss for å avtale tid og pris!

� ��

��

Caverion Norge Caverion Norge AS AS Avd.Nordfjordeid Nordfjordeid Avd. Tlf: Tlf:57 5786 8647 4700 00 nordfjordeid@caverion.com nordfjordeid@caverion.no

��

Nytt kjøkken frå

NO ÷25%

bestill tegnetime med Tommy, tlf. 57 86 59 87 Kampanjeperiode fram til 8. oktober

Elkjøp Gloppen A/S Tlf. 57 86 59 87 Sandane

Sjå våre prisar på www.elkjop.no

Opningstider: Mandag - fredag: kl. 09.00 - 18.00. Laurdagar: kl. 10.00 - 16.00 ��

��

� ��

��

6 september 2016 NORDFJORDSAMKØYRINGA

Gamal skatt: Anne Lise Øvrebø synest ho er heldig som har sengebenken frå starten av 1900-talet, laga av oldefaren. Den har fått heidersplassen på det nyoppus

Anne Lise synest oldef – Det er noko med det gode, solide treverket. Det blir ikkje laga slike i dag, seier Anne Lise Øvrebø om den gamle sengebenken frå starten av 1900-talet.

••

Janne Weltzien Listhaug nordfj@fjt.no – Det er eit møbel eg har kjempa lenge for å ha ein plass til i huset. Den er litt stor, så den stod lenge på låven, men då vi fekk kjøkenet vårt ferdig, då var den som skapt til å stå ved borden-

den, fortel Anne Lise Øvrebø. For 13 år sidan flytta gullsmeden heim til Ålhus i Jølster, og pussa opp huset på garden der ho vaks opp, fekk etter kvart tre barn og bygde opp smykkeverkstaden sin som ligg omtrent i vasskanten i Jølster. I det nyoppussa kjøkenet, med nær fire meter takhøgd og kvit innreiing, har store, gamle gardsmøblar fått plass for å skape balanse. – Vi har ei overvekt av gode gamle bondemøblar. Og så likar eg å ha litt nytt inn i mellom, så ein får ein grei miks, forklarar 37-åringen om stilen i heimen. Benken, som ein før i tida slo ut til ei seng, er laga på garden

av oldefaren til Anne Lise. – Det er noko som gir ekstra verdi for meg. Den er så fin og har vore med meg sidan eg var lita. Då stod den oppe på bestemor sitt rom, som det heitte. Bestemor sitt rom har no blitt kontor, og etter nokre år på mellomlagring i låven fekk sengebenken kome tilbake til huset. – Det var først då eg skulle bu i og innreie huset eg såg kor fin den var, fortel Øvrebø. No tronar sengebenken på kjøkenet i lag med eit røft gamalt kjøkenbord. – Kjøkenet er favorittrommet i huset, i det har vi lagt så mykje av oss sjølve. Det er eit påbygg, så vi kunne lausrive oss og lage

eit heilt nytt rom. Benken har eigentleg fått heidersplassen. Anne Lise likar godt å sitte i den gamle benken, og har merka seg at fleire set pris på den. – Alle som kjem inn har det med å setje seg i benken. Ungane likar også å sitje i den, og vi brukar den kvar dag. Sjølv om benken både er sliten og treng reparering, så har den stor verdi. – Det gir ein slik god følelse. Ein får ikkje same følelsen av å sitte i plastikkstolar. Ikkje noko vondt om plastikkstolar, men det er litt andre verdiar i eit slikt møbel. Dei er uerstattelege. Og eg føler meg heldig som har desse gamle skattane, smiler ho.

NORDFJORDSAMKØYRINGA september 2016 7

Eit pusterom frå jobben Saman med mannen har Anne Lise Øvrebø begynt å få huset slik ho ønsker. – No er eg litt heldig sidan mannen eg er gift med er tømrar og ein veldig flink snikkar, fortel Anne Lise, og fortel om godt samspel: – Eg kjem ofte med idear, så har han ofte ein endå betre ide og sluttresultatet blir ein miks av min idé og hans fagkunnskap. Interessa for interiør heng i hop med yrket som gullsmed. – Det heng i lag, for det har jo med estetikk å gjere. Men det blir eit pusterom frå jobben. Ho brukar naturen aktivt for å fotografere smykkekunsten sin. Ofte ser ein smykka fotografert i vasskanten i Jølster, ein kort rusletur over vegen frå verkstaden – Det fungerer veldig bra. Det har med identiteten til bedrifta å gjere. Når folk ser bilda, så kjenner dei smykka, og Jølster har blitt ein gjenkjenningsfaktor for smykka. Det er veldig kjekt å rusle over E39 og ta bilde i vasskanten. Det er luksus å vere så nær kulissane.

favorittmøbel Namn: Anne Lise Øvrebø Alder: 37 Adresse: Ålhus i Jølster Bustad: einebustad

ussa kjøkenet. – Den har fine linjer, og ein ser at den er brukt og at den er sliten, seier Øvrebø. Alle foto: Privat

far sin benk er heilt gull

Godt likt: Det er ikkje berre Anne Lise sine barn og gjestar som likar å sitte i benken, det gjer også katten Snøpot. – Alle som kjem inn har det med å setje seg i benken.

Interiør: Anne Lise er gullsmed og driv eigen smykkeverkstad. Ho koplar av med interiør og har ein eigen Instagram-konto der ho legg ut bilde. – Det heng i lag, for det har jo med estetikk å gjere, seier ho.

8 september 2016 NORDFJORDSAMKĂ&#x2DC;YRINGA

Fritt levert MĂ¸re og Romsdal Sogn og Fjordane Hordaland Kampanjepris

149.900,-

ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝

inkl. mva

SjĂ¸lvbyggargarasje av hĂ¸g kvalitet 7x7 33,50 dobbeltgarasje m/ frambygg â&#x2014;? Takstolar â&#x2014;? Skarpnes takstein koks â&#x2014;? Prekutta byggesett 48x98 med gavlstein (gjeld staver, losholtar og reimer) â&#x2014;? GrĂ¸vik takrenne, sort aluminium â&#x2014;? Vindu, vedlikeholdsfri, kvit PVC, med isolerglas. â&#x2014;? Utv. kledning/listverk â&#x2014;? DĂ¸r, stĂĽl, isolert, vedlikeholdsfri, grunna kvit kvit type Lobas â&#x2014;? 22 mm golv pĂĽ loft â&#x2014;? Leddport, stĂĽl, isolert, vedlikeâ&#x2014;? Fleire typar garasjar holdsfri, kvit type Lobas â&#x2014;? Portmotor, m/ fjernkontroll 4x6 m 270enkel frĂĽ kr 84.900,- inkl.mva

6x6 m 220 dobbel frĂĽ kr 112.900,- inkl.mva

6100 Volda, tlf. 70 04 59 90, fax 70 06 87 70 www.koppenind.no â&#x20AC;&#x201C; post@koppenind.no

NYE OPNINGSTIDER frĂĽ torsdag 22. september MĂĽndag - fredag 12 - 16 Laurdag 11 - 15

HUGS

vĂĽrlĂ¸k!

Masse flotte lyng og haustvarer! Obs! Opnar Julebutikk i byrjinga av november!

Sandane Kattahamrane, tlf. 57 86 51 07/934 12 239

ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝

%(5* %25,1* Â&#x2021; %RULQJ WLO YDVVIRUV\QLQJ IRU EXVWDG K\WWHU RJ DQOHJJ Â&#x2021; %RULQJ DY HQHUJLEUÂĄQQDU Â&#x2021; *MHQQRPERULQJ DY NQDXVDU XQGHU YHJDU WRPWHU HOOHU E\JJ Â&#x2021; )XQGDPHQWHULQJ IRU HWDEOHULQJ DY VLNNHU JUXQQ IRU E\JJLQJ

),05(,7( %(5*%25,1* $ 6 6RJQGDO _ 7OI ZZZ ILPUHLWHEHUJERULQJ QR

TA OSS MED PĂ&#x2026; FLYTTELASSET â&#x20AC;&#x201C; FĂ&#x2026; STRAUMEN DIN HERIFRĂ&#x2026;

sfe.no/straum

ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝

ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝

ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝

ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝

ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝ďż˝

-Â&#x2018;.. ( '. HW DOLWHU Y . L RY

U n

%MDUQH (V

YDUHIDEULN 7UH N SH

5')-2

NORDFJORDSAMKÃ&#x2DC;YRINGA september 2016 9

É&#x2018;Ê&#x2019; È&#x2021;É&#x2018;Ç¸É¤È¹ É&#x153;È¨Èµ

125')-25'.-Â&#x2018;..(1(7

ZZZ HVSHWUHYDUH QR 1RUGIMRUGHLG _ 7OI _ H SRVW SRVW#HVSHWUHYDUH QR

10 september 2016 NORDFJORDSAMKØYRINGA

Byggjer vidare på møbelarven frå faren

To brør med anar frå Eid har funne sin plass som frittståande møbelprodusent mellom store konkurrentar.

••

Terje Engås nordfj@fjt.no Det er ikkje berre i Sykkylven, Stordal og på Stranda at dei lagar møblar. Det gjer dei på Blindheim i Ålesund, også. – Det er nok ikkje alle som køyrer forbi her som veit at det blir produsert møblar i denne bygninga. Iallfall ikkje blant dei yngre, meiner Knut Johan Hjelmeland.

Har band til Eid

63-åringen og broren Nils Egil på 56 år eig og driv Hjelmeland Møbler/Nils Hjelmeland & Co. Der er dei altmoglegmenn i ei lita bedrift med seks tilsette, ei bedrift som faren Nils frå Hjelmelandsdalen i Eid starta opp i 1953. Og dei to brørne har framleis tilhøyrsle til faren sin heimkommune. – Vi har ein liten gard, eller fritidsbustad, i Hjelmelandsdalen som mor vår eig. Der er det totalt eit par hundre mål, der 30 mål av dei er innmark, fortel Nils Egil. – Og så leverer vi jo også til Karl Sunde Møbler på Nordfjordeid, legg han til.

Stoppmøblar

Hjelmeland Møbler/Nils Hjelmeland & Co har sidan starten spesialisert seg på produksjon av stoppmøblar, altså stolar og sofaer. I det 1.750 kvadratmeter store bygget, reist i 1960 og seinare påbygd fleire gonger, har dei både produksjon og sal. Knut Johan og Nils Egil har

delt litt på oppgåvene. Eldstemann har hovudansvaret for marknaden, yngstemann for produksjonen. Men brørne tar i eit tak der det trengst, og det trengst ofte.

Held seg på riktig side

– Marknaden vår er cirka 40 frittståande forhandlarar over heile landet, samt sal i eigen butikk, fortel Knut Johan. I butikken sel dei også møblar frå andre produsentar. Brørne er klar over at dei er ei lita bedrift mellom store konkurrentar. Men dei har overlevd så langt. – Vi har hatt overskot stort sett kvart år, seier Nils Egil. – Og korleis gjekk det med rekneskapen i 2015? – Då gjekk vi i balanse. Og det ligg an til å bli cirka det same i år som i fjor. Det blir ikkje noko meir enn det, fortset 56-åringen. Broren Knut Johan trur nettopp det at dei er små, kortreiste og fleksible gjer at dei har eit lite fortrinn: – Dersom ein kunde vil ha ein sofa ti centimeter kortare, så ordnar vi det utan problem. Dette gjerast i tillegg til våre standardmodular. Det er ikkje alle fabrikkar som kan gjere det, legg Nils Egil til.

Made in Norway

– Fleire andre møbelbedrifter på Sunnmøre har flagga ut. Det har ikkje de gjort? – Nei, vi meiner marknaden framover vil ha møblar produsert i Norge.

NORDFJORDSAMKØYRINGA september 2016 11

fakta Hjelmeland Møbler/ Nils Hjelmeland & Co •• Nils Hjelmeland frå Hjelmelandsdalen i Eid starta møbelproduksjon på Blindheim i Ålesund i 1953. Dei to fortel at dei aldri har hatt volumsjuke, men har vore lukkelege som liten. Og derfor har dei heller ikkje store kapitalkostnadar – og dei eig sitt eige bygg. Men utdatert, det er dei på ingen måte. Blant anna har dei skaffa seg ei stor, datastyrt maskin som skjer møbelstoff. – Godt utstyr og ein god, stabil arbeidsstokk er viktig, meiner Knut Johan. – I forhold til marknaden så skulle vi ikkje ha eksistert. Men lave kostnadar, fleksibel produksjon, god sittekomfort og sikker levering med produksjon i Norge bergar oss, seier brørne Hjelmeland i fabrikk og butikklokala på Blindheim i Ålesund.

•• Sette opp sitt eige produksjonsbygg i 1960. •• Har i dag seks tilsette og eigast av brørne Knut Johan og Nils Egil Hjelmeland, med 50 prosent kvar.

1) Tradisjonsrik: I 1953 starta Nils Hjelmeland frå Hjelmelandsdalen i Eid opp møbelproduksjon på Blindheim i Ålesund. I dag er det sønene Knut Johan (til venstre) og Nils Egil som driv bedrifta med seks tilsette. Alle foto: Terje Engås, Sunnmørsposten

2) Begge deler: I tillegg til å samarbeide med rundt 40 frittståande forhandlarar, har Hjelmeland Møbler også sin eigen butikk i same bygget som fabrikken. 3) Familiebedrift: Knut Johan (t.v.) og Nils Egil eig halvparten kvar av møbelbedrifta på Blindheim i Ålesund.

12 september 2016 NORDFJORDSAMKØYRINGA

��

NORDFJORDSAMKØYRINGA september 2016 13

Stryn - Hydla hyttegrend

Vising: Etter avtale med meklar Innbydande familiehytte med kort veg til nydelege turar - sommar som vinter. Og skitrekket er heller ikkje langt unna. Hytta er heilt ny og innehar gode kvalitetar som stort kjøkken, lun og varm terasse og badstu. Her kan ein verkeleg nyte late og deilige dagar heile året. Kort veg til alt av fasilitetar i Stryn sentrum.

Prisant.: kr 4 250 000

Adresse: Hydla hyttegrend Totalpris: 4 250 000,- + omk. (ca 2,6%) Bra: 146 m2 Tomt 1 092 m2 Eigarform: Sjølveigar Bustadtype: Fritidsbustad Byggeår: 2016

Raudeberg - Kråkenes

Sissel Halnes Eigedomsmeklar MNEF E-post: sah@ssf.no Tlf: 970 76 649

Vising: Etter avtale med meklar

Hytte med eventyrleg utsikt rett i havgapet på Kråkenes. Her er det mange muligheiter til turar både på land og på sjøen. Her kan ein nyte dagar med trivelege naboar og veir i alle former. Ta kontakt for ein hyggeleg bustadprat!

Prisant.: kr 1 350 000

��

� ��

��

Adresse: Kråkenes Totalpris: 1 350 000,- + omk. (ca 2,6%) P.rom/Bra: 49/49m2 Tomt: 386 m2 Eigarform: Sjølveigar Bustadtype: Fritidseigedom Byggeår: 1969

Sissel Halnes Eigedomsmeklar MNEF E-post: sah@ssf.no Tlf: 970 76 649

14 september 2016 NORDFJORDSAMKØYRINGA

Tar deg med inn i hus som ikkje er bygd Ny teknologi sørgar for at du kan vere på visning i 31 hus i løpet av ti minutt, utan å bevege deg. Den nye teknologien heiter VR – virtual reality.

••

Marianne S. Rotihaug marianne@fjt.no – Virtual reality er eigentleg ei virtuell verd du kan gå inn i utan fysisk å vere der sjølv. Det er dette vi baserer oss på når vi tilbyr folk å gå på visning i virtual reality, fortel Bjørn Nybakk, byggmeister og seljar hos Nordbohus i Deknepollen i Vågsøy. På bordet framfor han ligg eit par kvite briller som liknar på slalåmbriller. Nybakk koplar på ein telefon med skjermen mot brillene, og dermed er det klart for at kundane kan gå på visning. – Dreiinga mot å selje hus har gått i ei anna retning. Før visste folk korleis eit nytt hus ville bli

sjåande ut berre ved å sjå på teikningar. Vi har blitt eit meir teoretisk og mindre praktisk samfunn. Spesielt dei yngre klarar ikkje å sjå føre seg korleis husa vil bli. Men ved å nytte seg av dette tilbodet får ein eit klart inntrykk av korleis det ferdige produktet vil sjå ut, forklarar Nybakk.

Fokuserer på visning

Når ein ser gjennom linsene i brillene får ein opp ein meny. Her kan ein velje mellom dei ulike typane hus, og det heile blir styrt av kvar auga dine fokuserer. Deretter vel ein det huset ein vil sjå nærare på, og plutseleg står du i ei kvitmåla og innreia stove. – Ein kan snu seg 360 grader

og kjenne på romkjensla i huset. Det er ein av dei store fordelane, seier Nybakk. Ved å fokusere på ulike punkt i rommet kan ein flytte seg rundt, medan ein sit heilt i ro på ein stol. Vil ein opp i ein annan etasje i huset kan ein sjå nedover, og plutseleg dukkar planteikninga over huset opp. – Første gongen eg skulle prøve denne typen visning var eg skeptisk. Eg var uroa for at det skulle vere halvvegs, men no er eg overbevist, smiler Nybakk – Vi utbetrar produktet heile vegen. Etter kvart som vi seljarane brukar det gir vi tilbakemelding til utviklarane, fortset han. I lokala i Deknepollen, som

NORDFJORDSAMKØYRINGA september 2016 15

Ny teknologi: Rolf-Erik Nore (t.v.) og Bjørn Nybakk i Norbohus nyttar seg av virtual realityteknologi når dei skal vise fram hus til kundar. Brillene Nybakk har på hovudet gir kundane moglegheit til å oppleve korleis det kjennest å vere i huset før det er bygd. – Når ein har sett og på ein måte vore i det nye huset sitt før ein har kjøpt det, er det klart at ein blir mykje tryggare på kva ein får, seier Nybakk. Foto: Marianne S. Rotihaug

Nordbohus har saman med XLBYGG, håpar dei å kunne gjere opplevinga enno betre. – Vi skal få oss ein skjerm som vi kan kople til brillene slik at vi kan sjå det kunden ser. Då kan vi guide kunden rundt og fortelje om dei ulike løysingane, samstundes som han eller ho bevegar seg rundt i huset. Per i dag veit ikkje eg kvar i huset kunden er.

Ventar på det første salet

Nybakk opplever at fleire og fleire får auga opp for tilbodet om visingar i virtual reality. Men han har enno ikkje gjennomført sal etter ei slik visning. – Vi merkar aukande re-

fakta Virtual reality (VR) •• Kunstig verkelegheit eller virtuell verkelegheit er ein datateknologi som lar brukaren påverke og bli påverka av eit dataskapt miljø som skal etterlikne ei verkelegheit. •• Dei fleste «miljøa» med kunstig verkelegheit omfattar både syns- og lydinntrykk og blir vist på ein skjerm eller gjennom eit spesielt apparat. Kjelde: Wikipedia

spons, men nye ting er litt skummelt for folk og det tar tid å få implementert tilbodet. Men på større plassar har det tatt heilt av, så eg har god tru på at fleire vil fatte interesse. Nybakk meiner at kundane gjennom å nytte seg av virtual reality blir tryggare på den store investeringa huskjøp er. – Når ein har sett, og på ein måte vore i det nye huset sitt før ein har kjøpt det, er det klart at ein blir mykje tryggare på kva ein får. Det er sjølvsagt positivt for kundane, men også for oss som sit på denne sida av bordet. Huskjøp er ein tidkrevjande prosess, men kanskje vi på denne måten kan avgrense

tida avgjersleprosessen tar, seier han. Førebels er det berre innsida av huset ein kan oppleve gjennom virtual reality, men planen er at ein etter kvart skal kunne bevege seg rundt huset, også på utsida. Nybakk trur dette berre er det første steget. – Draumen langt der framme er at ein skal kunne gå inn i eit hologram. Vi vil ha store visingar i tomme lokale, der du på same måte som med tilbodet vi har i dag er inne i huset, men at du også kan bevege deg rundt ved å fysisk flytte deg i lokalet, forklarar han.

16 september 2016 NORDFJORDSAMKØYRINGA

Servituttar: Mange eigedomar har ein eller fleire bruksrettar over andre eigedomar, som til dømes rett til tilkomstveg og rett til å ha vass- og kloakkleidning over naboeigedomen. Huseiernes Landsforbund har gode råd dersom det er behov for å omskape eller endre bruksretten. Teikning: Turid Breidalen

Gode råd om bruksrett hl veit råd

Det er ikkje uvanleg at ein eigedom har ein eller fleire bruksrettar over andre eigedomar. Slike rettar kallar vi gjerne servituttar og blir vanlegvis omtalt som eit hefte på den eigedomen den kviler på.

•• Huseiernes Landsforbund (HL) er ein landsomfattande interesseorganisasjon for eigarar av hus og leilegheiter, sameige, burettslag og gardeigarar.

••

Jan Erik Mardal Huseiernes Landsforbund Praktiske døme på slike bruksrettar er rett til tilkomstveg og rett til å ha vass- og kloakkleidning over naboeigedomen. Servituttar er som oftast tinglyste, men det er ikkje noko gyldigheitskrav. Ettersom forholda med tida vil kunne endre seg, vil både eigar av den tenande eigedom og rettshavar kunne ha behov og ønskje om å endre servitutten, til dømes der den tenande eigedom opplever aukande biltrafikk som ei ulempe der vegen til naboeigedomen går rett gjennom tunet. Problemstillinga blir då om ein har rett til å krevje bruksretten omskapt/endra og kven som eventuelt skal ta kostnadane ved slik endring. I visse tilfelle kan det også vere grunnlag for å krevje servitutten avskipa, det vil seie bringe den til opphøyr. Partane har naturlegvis høve til å inngå avtale omkring dette om det kjem til semje om ei slik endring eller avskiping. Dersom ein ikkje får til ei avtale, vil ein kunne nytte framgangsmåten som følgjer av servituttlova av 29. november 1989 nr.

Fagmann: Jan Erik Mardal er advokat og fylkesleiar i Huseiernes Landsforbund 63. Det kan vere lurt å få hjelp av ein advokat til å sette opp ei avtale omkring bruksrettar og som sørger for at retten blir tinglyst. Endring der den nye ordninga blir like god for motparten: Dersom det ikkje er avgjerande grunnar som talar mot ei omskaping av retten, og den nye ordninga er like god for motparten som den eksisterande, har kvar av partane rett til å krevje omlegging av bruksretten med heimel i servituttlova § 5. Etter denne paragrafen kan ein krevje bruken flytta, fastlagt eller lagt om på annan måte. Til dømes ved at ein tilkomstveg blir flytta ut av tunet til den tenande eigedomen. Endringa må ikkje medføre at retten «vert av eit anna slag enn før», jf. § 5 tredje ledd. Det er fleire vilkår som må oppfyl-

•• Advokat Jan Erik Mardal er fylkesleiar i HL Sogn og Fjordane, og i samband med Hus & heim-bilaget kjem han med gode råd til huseigarar. •• Dagens tema er bruksrettar/servituttar. last for å kunne krevje endring av ein servitutt. For det første må den nye ordninga vere minst like god som den tidlegare for motparten. Dersom til dømes flytting av ein tilkomstveg frå ein del av eigedomen til ein annan vil medføre ein ikkje ubetydeleg omveg for servitutthavaren, vil ikkje dette alternativet vere like godt. For det andre må eventuelle utgifter ved endringa måtte dekkast av den som krev endringa. Det er likevel eit unntak frå dette der endringa klart er til begge sin fordel; her kan utgiftene ved t.d. omlegging av ein veg bli å dele mellom partane. For det tredje må det ikkje vere nokon tungtvegande argument imot endringa. Dette inneber at kravet om omskaping bør imøtekomast med mindre det ligg føre ein god grunn til å ikkje gi medhald i kravet.

Endring til ulempe for motparten: På visse vilkår kan ein krevje endring av bruksretten sjølv om den nye ordninga er til ulempe for motparten. Heimelen for dette finn ein i servituttlova § 6. For at ein skal kunne krevje slik omlegging er det eit krav om at det er mykje om å gjere å få bruken endra for den som set fram kravet, og at fordelen ved endringa er vesentleg større enn tapet for motparten. Dette kan til dømes gjelde der bruksrettshavar til veg vil måtte tole noko lenger tilkomstveg dersom ny trasé vil innebere mindre trafikkbelastning i tunet til eigedomen som retten er knytt til. Den som krev ei slik endring vil då kunne bli pålagt å dekke utgifter til slik omlegging. Avløysing av servituttar: Servituttar kan falle bort ved krav om «avskiping» etter servituttlova § 7. Vilkåret for dette er at retten er vesentleg meir til skade for grunneigaren enn den er til gagn for rettshavaren, og at omskaping (omlegging) etter servituttlova §§ 5 eller 6 ikkje vil vere tilstrekkeleg. Lova legg såleis opp til ei veging av interesser mellom partane. Ved slik avløysing skal grunneigar yte vederlag til bruksrettshavar i form av jord, rettar eller pengar. Det er berre eigaren av den tenande eigedom som kan krevje avløysing. Også jordskiftelova gir heimel for jordskifteretten til å avløyse bestemte varige bruksrettar.

NORDFJORDSAMKØYRINGA september 2016 17

��

RABA SOM TT PÅ ST UEN BE 30. N STILLES F E ØR OVEM 2016 BER

��

DRØMMER DU OM EN INNGLASSET UTEPLASS TIL VÅREN/SOMMEREN 2017?

��

FENSTRASTUEN SKJERMER MOT: • Vind og trekk • Regn, hagl og snø • Fluer, mygg og knott Vi er klare for prosjektering og kalkulering av DIN Fenstrastue for produksjon i januar – februar, og montering fra uke 10. Vi produserer den om vinteren, lagrer den til våren, og monterer den etter avtalt ukenummer. Vi har en «monteringskalender», der «først til mølla» som bestiller, selv får velge monteringsuke. Vi produserer max 10 stuer før ferien, og 10 til høsten 2017. De 4 første som bestiller, kan få stuen FØR PÅSKEN 2017! DU KAN VELGE MELLOM • Fenstrastuen (Enkelt glass, U-verdi ca 6,5) • Fenstrastuen Comfort (2-lag energiglass, U-verdi ca 2,5) Se våre ferdige stuer på www.kvamme.no

Problem med regn, vind, snø, mygg eller trekk? Vanskelig å planlegge grillparty? Ønsker du en lys og trivelig uteplass nær naturen?

Treng du å fjerne rask og rot? Kontakt

FENSTRASTUEN 25% COMFORT!!

Nomil AS for container til skrot.

NOMIL AS 57 00 94 07 / 940 35 702 postreturanomil@retura.no Postboks 224, 6821 Sandane

18 september 2016 NORDFJORDSAMKØYRINGA

Passar på: Ane Barmen kjem frå den vesle bygda Vågsvåg i Vågsøy og er van med at dei fleste veit kva som skjer i nabolaget. I denne kommentaren konstaterer ho at det ikkje akkurat er tilfellet i Oslo, der ho bur i dag. foto: privat

E' du heime? Sist pinse var eg ute og lufta hunden då eg fekk auge på noko mystisk hjå naboane som var på ferie. Tre menn kom frå gata og gjekk inn i hagen. Dei stod lenge og kika og snakka seg i mellom før dei gjekk opp på verandaen og byrja å styre med møblane der. Eg stod ei stund og stussa, for desse mennene bur ikkje i dette huset, så eg gjorde som kvar ein god nabo ville gjort: eg gjekk heim og sette meg godt til rette i vindauget for å glo. Dei kunne jo vere arbeidsfolk som skulle fikse noko, men dei hadde verken arbeidsklede eller verktøy med seg, og det var trass alt pinsedag. Kven bestiller handverkarar på pinsedag? Ingen eg kjenner. I Oslo drit folk i kva som skjer nabohuset, men i Vågsvåg går det ikkje upåakta hen om det kjem framandfolk inn i nokon sin

hage – då heng ein ut glaset med kikerten for å sjå kven i alle dagar dette er. Og kjenner du dei ikkje, ringer du sjølvsagt huseigarane og spør. «KEN E' DET SOM GÅR UTI HAGEN DIN? E' DU HEIME? SKAL EG JAGE DEI VEKK? E' DET TANTA DI? ÅJA. GREITT». For tenk om nokon skulle bryte seg inn? Eller stele utemøblane eller hagenissen? Klart ein skal følge med for kvarandre! Og dette klarar eg ikkje å legge av meg, sjølv etter snart ti år i Oslo. Det er ikkje fordi eg er spesielt grei eller omtenksam, det er vel snarare den grenselause nysgjerrigheita ein blir utstyrt med når ein kjem frå ein liten plass. Eg har full kontroll på alle i gata vår. Det er hippieparet som leiger ved sidan av, ho står ofte i vindauget og ruggar og mediterer medan han hoppar rundt i hagen og gjer

I Oslo drit folk i kva som skjer i nabohuset, men i Vågsvåg går det ikkje upåakta hen. Ane Barmen

noko kampsportaktig, og paret dei leiger med som har verdas dummaste bikkje som dei let gå laus og forstyrre trafikken, og han svensken på hi sida som eg trur har eit aggresjonsproblem fordi han skrik sånn når han er ute i bakgarden, og ho massasjeterapeuten som tryna på isen i vinter og som eg hjelpte på beina igjen og som tilbaud meg gratis massasje heime hos seg som takk.

(Eg takka sjølvsagt høfleg nei, i tilfelle ho var øksemordar. Djup skepsis til framande er nemleg også noko ein blir utstyrt med på Vestlandet). Så då karane denne pinsedagen byrja å bere møblane ned frå verandaen tok eg affære og ringde husvertane våre, som igjen tok kontakt med naboane som eigde huset, og spurde om dei visste at det var folk på verandaen deira. Åjada, dette var handverkarar dei hadde bestilt, men guri land kor flott at naboane følgde med, ingen gjer sånt i våre dagar! Kven var det som hadde gjeve beskjed? «Leigebuaren vår», svarte husvertane, «men ho er jo vestlending». «Åja!», svarte naboen, som om det forklarte alt. Og det gjorde det jo eigentleg.

••Ane Barmen

NORDFJORDSAMKÃ&#x2DC;YRINGA september 2016 19 Â»â&#x20AC;«Û»â&#x20AC;¬Õ¼Ê&#x;Ç&#x153;Í§â&#x20AC;«×&#x2020;â&#x20AC;¬Ñ&#x2026;â&#x20AC;«Ü¤â&#x20AC;¬Ñ&#x201E;Ë&#x2019;

0 (0 -!*&!& ! ,* (0 +!%

'* '** # & , '(($ - $$ -0) $'++ ,* ! -!)+, $ ) $!+. )!$$ ) - & ) ) , " &&'% ,* + ' 0) & 1$ $* - )'%% & ' -') & & ) * %% & 0 ) + &# $+ 0 * %% &$! & !& -')!++ ,* ' "1) !++ - $ *1# '** (0 #'&+') + ') !& & -!*&!& ' *+!$$ -0) &. # + $' (0 &') ' ,* &'

ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½

ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½

ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ï¿½ ï¿½ï¿½ . '$! % )# + / .) & & ,*+)!'%)0 / ('*+% *+ ) . '$! % )# + &'

Vi gir deg 34.000 papirlesarar og over 50.000 unike brukarar i vÃ¥re digitale kanalar.

57 84 90 27 nordfj@fjt.no nordfjordsamkoyringa.no

20 september 2016 NORDFJORDSAMKØYRINGA

��

�

��

ZZZ UHJLRQDYLVD QR

��