ΤΡΟΦΗ ΚΑΙ .. ΚΑΡ∆ΙΑ..
Χάρης Χαρωνίτης ∆ιαιτολόγος-διατροφολόγος
Η µη ισορροπηµένη διατροφή σε βασικά θρεπτικά στοιχεία, αντανακλάται στην πνευµατική ,ψυχική και σωµατική υγεία, καθ όλη τη διάρκεια της ζωής µας.
Ανάλυση θρεπτικών συστατικών µακροθρεπτικά συστατικά οι υδατάνθρακες οι πρωτεΐνες τα λίπη
µικροθρεπτικά συστατικά οι βιταµίνες τα µέταλλα τα ιχνοστοιχεία
Ο ρόλος των µικροθρεπτικών και µακροθρεπτικών συστατικών στην λειτουργία της καρδιάς
Υδατάνθρακες :(κύρια πηγή ενέργειας για τον οργανισµό:4 θερµίδες/γραµµάριο) Το 55-60% της διατροφής µας πρέπει να προέρχεται από αυτούς. ( όσπρια, τα δηµητριακά, γάλα, λαχανικά, φρούτα,συµπυκνωµένα γλυκά). - Περίσσια ποσοστά πρόσληψης υδατ/κων µετατρέπονται στον οργανισµό σε λιπαρά οξέα : τριγλυκερίδια εναποθηκεύονται στον λιπώδη ιστό (λιπογένεση)
Οι πρωτεΐνες -1αποτελούνται από τα αµινοξέα (απαραίτητα για την σύνθεση και διατήρηση του µυϊκού µας ιστού). πρέπει να αποτελούν το 15-20% του καθηµερινού µας διαιτολογίου. (4θερµίδες/γραµµάριο) διακρίνονται σε:
ζωικές . ( κρέας, πουλερικά, στα εντόσθια, αυγά ,γαλακτοκοµικά προϊόντα –πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας-)
φυτικές πρωτεΐνες ( όσπρια, λαχανικά, δηµητριακά ξηρούς καρπούς).
Οι πρωτεΐνες 2 Λιποπρωτείνες: (LDL-΄΄κακή΄΄ ) (HDL ΄΄καλή΄΄ )
µεταφέρουν χοληστερίνητριγλυκερίδια στο αίµα αθηρωµατική νόσος
εκκαθαριστικό ρόλο της χοληστερόλης
Τρανσφερίνη Αιµοσφαιρίνη Μυογκλοµπίνη
µεταφέρει σίδηρο µεταφέρει οξυγόνο αποθηκεύει οξυγόνο
(καρδιακός µυς)
απελευθερώνει όταν υπάρχει έλλειψη στο µυοκάρδιο
Λίπη (1) 25-30 % της ηµερήσιας θερµιδικής πρόσληψης θα πρέπει να είναι από τα λίπη(9 θερµίδες/γραµµάριο) (έλαια, λίπη, βούτυρο, ξηροί καρποί)
∆ιακρίνονται: Κορεσµένα: στερεά σε θερµοκρασία δωµατίου, γάλα και προϊόντα του, λίπος κρέατος, και έλαια: φοινικέλαιο,καρυδέλαιο,βαµβακέλαιο. -(οι σοβαρότερες επιπτώσεις τους :παχυσαρκία,καρδιαγγειακά νοσήµατα,καρκίνος,αύξηση χοληστερόλης) Μονο-ακόρεστα:(ελαιόλαδο, αβοκάντο) υγρά σε θερµοκρασία δωµατίου Πολύ-ακόρεστα:(ψάρια,σπορέλαια) - Σε αντίθεση µε τα κορεσµένα δρουν προστατευτικά στις παραπάνω ασθένειες
Λίπη(2)
Trans λιπαρά: τεχνητή υδρογόνωση των φυτικών ελαίων και µετατροπή τους από υγρά σε στερεά.(επιβαρύνουν τις αρτηρίες όσο και τα κορεσµένα) Υποκατάστατα λίπους: Είναι τεχνικές χηµικές ουσίες που δεν απορροφούνται από τον οργανισµό Μείωση των προσλαµβανοµένων θερµίδων εµποδίζουν την απορρόφηση βιταµινών(A,D,E,K) Κοιλιακά άλγη,διάρροιες, αποβολή ΄΄λαδιού ΄΄ στον πρωκτό
Περιεκτικότητα τυριών σε λιπαρά 100 γραµµ.
Ποσοστό ολικών λιπαρών %
Φέτα
25
Kεφαλοτύρι
28,8
Kασέρι
25,2
Aνθότυρο
23
Mανούρι
36,7
Camembert
23,2
Παρµεζάνα
32,7
Cheddar
33,5-34,5
Περιεκτικότητα τροφών σε κορεσµένα λιπαρά/100γρ.τροφίµου
Bοδινό Xοιρινό:
8,1-12,7 gr 3,8-12,9
Aρνί:
11,2-18,8
Mοσχάρι:
4,8
Kουνέλι
3,2
Kοτόπουλο Γαλοπούλα
1,8-3,2 0,9-2.1
Βούτυρο
54
Ο ρόλος της χοληστερίνης
Χοληστερίνη : φίλος ή εχθρός;;
Oι αυξηµένες τιµές της χοληστερίνης στο αίµα είναι πρωταρχικός παράγοντας κινδύνου για τις καρδιαγγειακές νόσους
Χρησιµότητα της χοληστερίνης
Η χοληστερόλη του δέρµατος µετατρέπεται σε βιταµίνη D µε την επίδραση υπεριωδών ηλιακών ακτίνων Η χοληστερόλη βοηθάει στον µεταβολισµό των υδατανθράκων Βοηθάει στον σχηµατισµό ορµονών (στα επινεφρίδια) όπως η κορτιζόνη Είναι συστατικό κάθε µεβράνης και απαραίτητη για την παραγωγή αρσενικών και θηλυκών σεξουαλικών ορµονών
Περιεκτικότητα τροφών σε χοληστερίνη(mg)/100gr,τροφίµου Μοσχάρι φιλέτο φούρνου
155
αρνί
80-110
χοιρινό
72-110
Κοτόπουλο φούρνου (µπούτι) Κοτόπουλο (στήθος)
97 56
Γαλοπούλα µε πέτσα φούρνου
49 190!!!
αυγό βραστό
275-300
Γάλα- Γιαούρτι πλήρες
11-15
συκώτι-νεφρά 400 Τυρί γκούντα: Τυρί παρµεζάνα
100 100
Τυρί άπαχο:kotagge cheese
13
Τυρί φέτα
70
Bούτυρο φρέσκο
230
Eλαιόλαδο
0
Αυξηµένο βάρος-αδυνάτισµα Η παχυσαρκία:(κεντρικού τύπου ),
επηρεάζει αρνητικά τη στεφανιαία νόσο και την αρτηριοσκλήρυνση, µέσω της υπέρτασης και της υψηλής χοληστερίνης.
ένας κίνδυνος που περιορίζεται σηµαντικά όταν το βάρος επανέλθει στα φυσιολογικά επίπεδα.
οι βιταµίνες είναι χηµικές ενώσεις που είναι απαραίτητες για την κανονική αύξηση και διατήρηση ενός ζωντανού οργανισµού, ο οποίος δεν είναι σε θέση να τις συνθέσει. Τις παίρνουµε από τις τροφές ∆ρουν ακόµη και όταν ανευρίσκονται σε πολύ µικρές ποσότητες, ενώ δεν έχουν θερµιδική αξία. Η δράση τους έγκειται στην ρύθµιση της µεταβολικής διαδικασίας του οργανισµού.
Βιταµίνες –ω-3λιπαρά ω-3
Βιταµίνη Ε
ψάρια ( σολοµός, µαύρος µπακαλιάρος, τόνος, ρέγκα, σκουµπρί), αλλά και σε σπόρους λιναριού και στα καρύδια
καθυστερούν την αθηροσκλήρωση,µειώνουν τριγλυκερίδια και κακή χοληστερίνη,χαµηλώνουν την πίεση, µειώνουν την πυκνότητα του αίµατος αποµακρύνοντας τον κίνδυνο καρδιακών προσβολών.
Φυτικά έλαια, ξηροί καρποί,σπόροι δηµητριακών,αυγά σιτάρι ολικής
Αντιγηραντική, θροµβολυτική δράση,λειτουργεί διουρητικά΄ρίχνει την πίεση
Βιταµίνη C
Εσπεριδοειδή, πράσινα λαχανικά, τοµάτες, κουνουπίδι, πατάτες, πιπεριές.
Βιταµίνη Α
ηπατοιχθυέλαιο,γαλακτοκοµικά,πράσινα κίτρινα λαχανικά
αντιγηραντική,ενισχύει το ανοσοποιητικό, βοηθά στην µείωση της χοληστερίνης στο αίµα,και µειώνει την συχνότητα εµφάνισης φλεβικών θρόµβων Βοηθάει στην µείωση της κακής χοληστερίνης
Μεταλλικά στοιχεία Νάτριο,κάλιο(αφυδάτωση;)
Συνεργάζονται για την ρύθµιση της ισορροπίας του νερού στο σώµα και την οµαλοποίηση του καρδιακού ρυθµού.
Κ:εσπεριδοειδή,λαχανικά,µπανάν ες,φρούτα Ν:αλάτι,οστρακοειδή,µπεικον,κρέ ας,νεφρά,πατζάρια,καρότα,αγγιν άρες
µαγνήσιο
Απαραίτητο για τον µεταβολισµό, ασβεστίου,(ca+mg-φυσικό χαλαρωτικό)-συνεργάζονται συντελώντας σε υγιή καρδιαγγειακό σύστηµα
Σύκα,ξηροί καρποί,δηµητριακά ολικής,µπανάνες,βαθυπράσινα λαχανικά Ca:γαλακτοκοµικά,ανάλατους ξηρούς καρπούς,µπρόκολο
ψευδάργυρος
Απαραίτητος στην σύνθεση του DNA,-οργάνων αναπαραγωγής,στην παραγωγή ινσουλίνης, εµποδίζει την συγκέντρωση χοληστερόλης
Θαλασσινά,κρέας,φύτρα σιταριού,µαγιά µπύρας,αβγά,αλεύρι ολικής
Αύξηση βάρους σηµαίνει :
Παχυσαρκία
υπέρταση
Στεφανιαία νόσο, καρδιακή ανεπάρκεια
Η συµβουλή µας; Ισορροπηµένη διατροφή
Βιβλιογραφία •
Η χρυσή βίβλο των βιταµινών(EARL MINDELL 1997,εκδόσεις Ερµιόνη)
•
Σύγχρονη διατροφή και διαιτολογία(∆ρ.Γ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ,2005,εκδόσεις Θυµάρι)
•
Οι τροφές ωσ µέσο θεραπείας(∆ρ.Ερλ Μίντελ ,1998,εκδόσεις Πατάκη)
•
∆ιατροφή από το σήµερα για το αύριο(Τάσος Μόρτογλου, Κατερίνα Μόρτογλου ΑΘΗΝΑ 2002)
∆ιαδίκτυο: http://www.incardiology.gr/ www.abouthealth.g http://www.iatronet.gr/article.asp?art_id=20077