Jak ograniczyć zużycie energii

16 dr inż. Krzysztof Pawłowski, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Nieuniknioną konsekwencją rozwoju cywilizacyjnego jest m.in. wzrost zapotrzebowania na energię. Proces ten wiąże się z nieustanną eksploatacją surowców naturalnych, których ilość jest ograniczona. Aż 70% energii przeznaczane jest na ogrzewanie pomieszczeń oraz przygotowanie ciepłej wody użytkowej w budynkach mieszkalnych (zarówno wielorodzinnych, jak i jednorodzinnych). Procedurę obliczeniową ww. parametrów przedstawiono w rozporządzeniu [3], a wartości graniczne wskaźnika zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną EP max [kWh/(m 2 · rok)] zestawiono w rozporządzeniu [4].

Sposoby ograniczania wskaźnika energochłonności budynków

Polska na tle innych krajów Unii Europejskiej wypada słabo, co wynika z niskiej termoizolacyjności budynków, a w konsekwencji objawia się ich wysoką energochłonnością. Problemy związane z wysoką energochłonnością wykazują głównie budynki wznoszone w latach 60., 70. i 80. XX w. Jest to spowodowane rewolucją przemysłową w XX w., kiedy to ceny surowców były niskie, a wymagania ochrony cieplnej budynków bardzo pobłażliwe. Kryzys energetyczny, który miał miejsce w latach 70., przyczynił się do obecnych zmian w budownictwie. Ludzie zdali sobie sprawę, że zapotrzebowanie na energię będzie stale rosło, a ilość surowców jest ograniczona (rys. 1). Wówczas zaczęto wykorzystywać w budownictwie odnawialne źródła energii (OZE), czyli energię słoneczną, wodną i energię wiatru. Konieczność oszczędzania energii wymusiła przyjęcie polityki nastawionej na znaczne zmniejszenie energochłonności w sektorze budowlanym, a także zapoczątkowanie rozwoju budownictwa energooszczędnego. Kamieniem milowym było wprowadzenie technologii, które wykorzystują odnawialne źródła energii przy pokryciu potrzeb energetycznych w budownictwie. Myśl ta zaowocowała powstaniem trendu budownictwa niskoenergetycznego.

Wyznaczenia jakości energetycznej danego budynku można dokonać dzięki obliczeniu trzech wyznaczników oraz ich korelacji: wskaźnika zapotrzebowania na energię użytkową EU, wskaźnika zapotrzebowania

na energię końcową EK i wskaźnika zapotrzebowania na energię pierwotną EP (rys. 2). Wartości wskaźników EU, EK, EP [kWh/ (m 2 · rok)] charakteryzujących energochłon ność budynku zależą od wielu czynników, m.in. takich jak: » izolacyjność cieplna przegród zewnętrznych i złączy budowlanych, » usytuowanie budynku względem stron świata, » optymalizacja przegród przezroczystych w budynku, » optymalizacja systemu wentylacyjnego w budynku, » zastosowanie wysokoefektywnych energetycznie systemów ogrzewania, chłodzenia, wentylacji i przygotowania c.w.u., » ograniczenie zużycia i zastosowania paliw kopalnych, » zastosowanie odnawialnych źródeł energii.

800

Brak nacisku na energooszczędność skutkuje nadmiernym eksploatowaniem zasobów nieodnawialnych oraz bezpośrednio przyczynia się do wzrostu zanieczyszczenia środowiska. Jest to obecnie wielki problem krajów Unii Europejskiej. Aby stawić czoła problemowi, w Polsce nieustannie wykonywane są prace termomodernizacyjne w istniejących budynkach. Ponadto przepisy budowlane [5] są stale zaostrzane, a ceny paliw nieodnawialnych rosną. Konsekwencją powyższych działań jest polepszająca się pozycja Polski pod względem energooszczędności budynków wobec krajów najbardziej rozwiniętych. Termomodernizacja budynku jest to ogół przedsięwzięć, które mają na celu zmniejszenie zapotrzebowania i zużycia energii cieplnej w danym budynku, co skutkuje redukcją energii użytkowej, końcowej i pierwotnej oraz zmniejszeniem kosztów utrzymania i eksploatacji. Zabieg ten powoduje zapew

Btu [w biliardach, 10 15 ] 700

600

500

400

1990 300

1995 2000 2007 2015 Lata 2020 2025 2030 2035

nienie komfortu użytkowania oraz odpowiedni mikroklimat w pomieszczeniach (temperatura, wilgotność względna i jakość powietrza wewnętrznego). Termomodernizacja polega na wdrożeniu zmian, które mają na celu ograniczenie strat ciepła oraz zapewnienie energooszczędnego ogrzewania wnętrza i wydajnego podgrzewania c.w.u. W zakres zmian wchodzą nie tylko prace związane z redukcją strat energii cieplnej przez przegrody i wentylację polegające na dodaniu warstwy materiału termoizolacyjnego. Prowadzi się również wymianę lub usprawnianie niewydajnego (nieefektywnego) systemu grzewczego. Efektywność zabiegu jest uzależniona od zakresu działań, zastosowanych rozwiązań oraz stanu technicznego budynku. Termomodernizacja może zostać wykonana zarówno kompleksowo, ale może też zostać podzielona na etapy, które będą konsekwentnie wykonywane przez kilka lat [6]. O ile w przypadku budynków nowo wznoszonych liczba rozwiązań, które prowadzą do obniżenia ich energochłonności, jest bardzo duża, to w obiektach istniejących osiągnięcie standardu budynku o niskim zużyciu energii lub budynku pasywnego wiąże się z wieloma trudnościami technicznymi. Ponadto taka operacja często może wiązać się z dużymi nakładami finansowymi oraz problematycznym wyborem technologii remontowych. Pomimo znacznych nakładów finansowych termomodernizację należałoby przeprowadzić w następujących sytuacjach: » koszty związane z przygotowaniem c.w.u. oraz z ogrzewaniem są stosunkowo wy sokie, » w istniejącym budynku kocioł lub instalacja grzewcza są nieefektywne (mało wydajne), » w sezonie grzewczym (zimą) domownikom nie odpowiada mikroklimat i komfort cieplny (uczucie zimna, wilgoci, przeciągów oraz złej jakości powietrza), » używane paliwo do pozyskiwania energii cieplnej w znacznym stopniu zanieczyszcza powietrze, » przegrody zewnętrzne nie są zaizolowane warstwą termoizolacji odpowiedniej grubości, a na ich powierzchni dochodzi do skraplania wody, » stolarka okienna w budynku jest nieszczelna i nie spełnia wymagań w zakresie ochrony cieplnej [7–8]. Cały proces rozpoczyna się od opracowania audytu energetycznego, który poddaje analizie budynek oraz określa rodzaj prac, które muszą zostać wykonane. Dzięki audytowi właściciel obiektu jest w stanie uniknąć wykonywania prac, które byłyby niezbyt efektywne oraz przyniosłyby niewielki pożytek w stosunku do poniesionych kosztów. Ustawa o wspieraniu termomodernizacji i remontów [9] wprowadza podstawowe pojęcia związane z pracami termomodernizacyjnymi: » przedsięwzięcia termomodernizacyjne – przedsięwzięcia, których przedmiotem jest: a) ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej oraz ogrzewania budynków mieszkalnych, budynków zbiorowego zamieszkania oraz budynków stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego służących do wykonywania przez nie zadań publicznych, b) ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz zasilających je lokalnych źródłach ciepła, jeżeli budynki wymienione w lit. a omawianej ustawy, do których dostar

Energia PIERWOTNA EP

Energia nieodnawialna zawarta w paliwie, np. węglu spalanym w elektrowni, w gazie ziemnym w sieci, oleju opałowym...

Energia KOŃCOWA EK

Energia UŻYTKOWA EU

Energia konieczna do doprowadzenia na granicy systemu grzewczego – energia mierzona na liczniku, zużywana ilość paliwa... Energia zużywana w obrębie budynku – niezbędna do utrzymania wymaganej temperatury pomieszczeń, podgrzania powietrza wentylacyjnego, ciepłej wody użytkowej...

Ograniczanie zużycia tradycyjnych paliw kopalnych. Wykorzystanie energii odnawialnej...

Stosowanie wysokoefektywnych energetycznie systemów ogrzewania, chłodzenia, wentylacji i podgrzewania wody użytkowej...

Obniżanie potrzeb energetycznych budynku – odpowiedni standard izolacji cieplnej przegród i okien, wentylacja z odzyskiem ciepła, izolacja solarna...

Rys. 2. Charakterystyka podstawowych wskaźników w zakresie oszczędności energii w budynkach [2] czana jest z tych sieci energia, spełniają wymagania w zakresie oszczędności energii określone w przepisach Prawa budowlanego lub zostały podjęte działania mające na celu zmniejszenie zużycia energii dostarczanej do tych budynków, c) wykonanie przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła, w związku z likwidacją lokalnego źródła ciepła, w wyniku czego następuje zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do budynków wymienionych w lit. a, d) całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji; » przedsięwzięcia remontowe – przedsięwzięcia związane z termomodernizacją, których przedmiotem jest: a) remont budynków wielorodzinnych, b) wymiana w budynkach wielorodzinnych okien lub remont balkonów, nawet jeśli służą one do wyłącznego użytku właścicieli lokali, c) przebudowa budynków wielorodzinnych, w wyniku której następuje ich ulepszenie, d) wyposażenie budynków wielorodzinnych w instalacje i urządzenia wymagane dla oddawanych do użytkowania budynków mieszkalnych, zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi; » audyt energetyczny – opracowanie określające zakres oraz parametry techniczne i ekonomiczne przedsięwzięcia termomodernizacyjnego ze wskazaniem rozwiązania optymalnego, w szczególności z punktu widzenia kosztów realizacji tego przedsięwzięcia oraz oszczędności energii, stanowiące jednocześnie założenia do projektu budowlanego; » audyt remontowy – opracowanie określające zakres oraz parametry techniczne i ekonomiczne przedsięwzięcia remontowego, stanowiące jednocześnie założenia do projektu budowlanego. Z tytułu realizacji przedsięwzięcia termomodernizacyjnego inwestorowi przysługuje premia na spłatę części kredytu zaciągniętego na przedsięwzięcie termomodernizacyjne, zwana dalej premią termomodernizacyjną, jeżeli z audytu energetycznego wynika, że w wyniku przedsięwzięcia termomodernizacyjnego nastąpi: a) zmniejszenie rocznego zapotrzebowania na energię, o którym mowa w art. 2 pkt 2 lit. a: 1) w budynkach, w których modernizuje się wyłącznie system grzewczy –co najmniej o 10%,

2) w budynkach, w których po 1984 r. przeprowadzono modernizację systemu grzewczego –co najmniej o 15%, 3) w pozostałych budynkach –co najmniej o 25%, lub b) zmniejszenie rocznych strat energii, o którym mowa w art. 2 pkt 2 lit. b –co najmniej o 25%, lub c) zmniejszenie rocznych kosztów pozyskania ciepła, o którym mowa w art. 2 pkt 2 lit. c –co najmniej o 20%, lub d) zamiana źródła energii na źródło odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji. Przedmiotem przedsięwzięcia remontowego uprawniającego do ubiegania się o premię remontową może być wyłącznie budynek wielorodzinny, którego użytkowanie rozpoczęto przed dniem 14 sierpnia 1961 r. Inwestorowi będącemu osobą fizyczną, który jest właścicielem budynku mieszkalnego z co najmniej jednym lokalem kwaterunkowym albo właścicielem części budynku mieszkalnego i w dniu 25 kwietnia 2005 r. był właścicielem tego budynku mieszkalnego albo tej części budynku mieszkalnego, albo nabył ten budynek, albo tę część budynku w drodze spadkobrania od osoby będącej w tym dniu właścicielem –przysługuje premia kompensacyjna. Potrzeby oraz możliwości finansowe inwestora decydują o zakresie termomodernizacji, który może obejmować jedno bądź kilka działań jednocześnie. Aby prace te miały uzasadnienie ekonomiczne, należy opierać się na wcześniej wykonanym audycie energetycznym budynku.

Działania termomodernizacyjne można podzielić na trzy grupy (rys. 3). Pierwsza grupa określa zakres działań ze względu na redukcję strat ciepła przez przegrody, a zakres prac w tej grupie to: » docieplanie przegród zewnętrznych (podłogi na gruncie, stropy, dach, ściany),

» wymiana lub uszczelnienie stolarki okiennej i drzwiowej. Jednak przekonanie, że termomodernizacja to tylko powyższe działania, jest mylne. W zakres remontu wchodzi także druga grupa działań –modernizacja bądź wymiana instalacji grzewczej obiektu, która przyczynia się do redukcji strat ciepła oraz zwiększa sprawność systemu. Do tych działań zaliczają się: » wymiana lub modernizacja grzejników, » wymiana lub modernizacja systemu grzewczego (wstawienie ogrzewania podłogowego, powietrznego itp.), » instalacja termostatów, » montaż nowoczesnych regulatorów pogodowych bądź pokojowych, » izolacja przewodów c.w.u. i c.o., » wymiana lub modernizacja systemu wytwarzania ciepłej wody, » wymiana lub modernizacja systemu wentylacji (zastosowanie wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła – rekuperator). Ostatnią, trzecią grupę działań stanowią prace modernizacyjne skupiające się na źródle ciepła, do których mogą należeć: » wymiana źródła ciepła (zamiana kotła na nowy, cechujący się lepszą sprawnością bądź zamiana lokalnego źródła ciepła na miejską sieć ciepłowniczą), » zmiana nośnika energii (zamiana kotła na inny, który wytwarza energię, spalając paliwo innego rodzaju; wyjątkiem jest zamiana paliwa w tym samym kotle, który jest przystosowany do spalania kilku rodzajów paliwa), » zastosowanie technologii wykorzystującej odnawialne źródła energii na potrzeby grzewcze (np. pompy ciepła, biopaliwa, kolektory słoneczne), » zastosowanie kogeneracji (produkcja jednocześnie prądu oraz ciepła – dotyczy współdzielni), » zastosowanie automatyki sterującej źródłem ciepła.

Wymiana źródła ciepła

OZE cieplne: solary pompy ciepła biomasa

GRUPA III

Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła Izolacja odkrytych przewodów c.o. i c.w.u.

Montaż zaworów termostatycznych

Stolarka okienna i drzwiowa Termoizolacja ścian zewnętrznych

Termoizolacja dachu lub stropodachu

GRUPA II

Strop nad nieogrzewaną piwnicą, podłoga na gruncie

GRUPA I

Generalnie termomodernizacja korzystnie wpływa na wiele aspektów. Przykładowo można wymienić zwiększenie liczby miejsc pracy czy redukcję zużycia energii (zmniejszenie ilości zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza czy ograniczenie emisji CO 2 ), co wiąże się z przyspieszeniem rozwoju gospodarczego. Szczegółowe korzyści wynikające z termomodernizacji wg [7] to: » wzrost komfortu zamieszkania obiektu poprzez podniesienie komfortu cieplnego oraz ułatwienie użytkowania instalacji grzewczej, » optymalizacja warunków użytkowania (estetyka budynku, mikroklimat pomieszczeń użytkowych), » redukcja zapotrzebowania na ciepło, co w konsekwencji oznacza mniejsze rachunki za ogrzewanie i przygotowanie c.w.u., » wzrost wartości budynku spowodowany faktem wykonanych prac termomodernizacyjnych, » świadomość pozytywnego wpływu na otaczające środowisko (redukcja emisji szkodliwych substancji), » ułatwienie w przeprowadzaniu konserwacji oraz obsługi instalacji grzewczej, » obniżenie zapotrzebowania na energię użytkową (EU), końcową (EK) i nieodnawialną energię pierwotną (EP).

Ocena stanu technicznego i cieplnego analizowanego budynku jednorodzinnego Przedmiotem analizy oraz oceny stanu technicznego i cieplnego jest jednorodzinny budynek mieszkalny, wybudowany w 1990 r., który znajduje się na działce nr ew. gr. 56/91 we wsi Osowicze, gm. Wasilków (zlokalizowany na działce zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy wraz z projektem zagospodarowania terenu).

Opisywany budynek mieszkalny został wykonany w technologii tradycyjnej –jest to dom murowany z dachem o konstrukcji drewnianej, parterowy, podpiwniczony, z poddaszem użytkowym, posadowiony na ławach i stopach fundamentowych, ma stropy żelbetowe wylewane, oparte na belkach żelbetowych i ścianach nośnych. Komunikację pionową zapewniają schody żelbetowe. Ściany zewnętrzne są nieocieplone, zatem współczynnik przenikania ciepła U jest większy niż dopuszczają obowiązujące przepisy prawne w tym zakresie (rozporządzenie [4]), co kwalifikuje przegrodę do termomodernizacji. Drzwi budynku są wystarczająco

szczelne, nie jest więc konieczna ich wymiana. Po wykonaniu obliczeń postanowiono wykonać także ocieplenie przegrody poziomej –stropu nad nieogrzewaną piwnicą. Budynek w swej historii był już poddawany remontowi dachu oraz wymianie stolarki, dlatego te elementy zostały pominięte w obliczeniach i analizach. Przegrody zewnętrzne analizowanego budynku przed termomodernizacją charakteryzują się następującymi wartościami współczynnika przenikania ciepła U [W/(m 2 · K)]: » ściana zewnętrzna U = 0,83 W/(m 2 · K), » dach U = 0,15 W/(m 2 · K), » podłoga na gruncie U = 0,30 W/(m 2 · K), » strop wewnętrzny U = 0,24 W/(m 2 · K), U = 1,78 W/(m 2 · K), » drzwi zewnętrzne U = 1,30 W/(m 2 · K), » stolarka okienna U = 1,10 W/(m 2 · K), » okno połaciowe U = 1,30 W/(m 2 · K). Wiatrołap umieszczony w licu ściany zewnętrznej, zaznaczony w bryle poprzez podcień płyty balkonowej, stanowi strefę wejściową. W parterze umieszczony jest pokój dzienny z otwartą kuchnią i jadalnią umiejscowioną od strony strefy wejściowej. Dodatkowo znajdują się tutaj łazienka, pomieszczenie gospodarcze oraz garaż, którego otwarcie jest cofnięte względem elewacji frontowej. Wjazd do garażu umieszczony jest od strony zachodniej. Klatka schodowa prowadzi na piętro, na którym zlokalizowane są łazienki, sypialnie oraz pralnia. W piwnicy znajduje się kotłownia (kocioł na węgiel kamienny). Instalację c.o. wykonano jako ogrzewanie wodne, pompowe, dwururowe. Ciepła woda użytkowa jest przygotowywana w kotłowni z wykorzystaniem kotła węglowego. Rury wody ciepłej wykonane zostały z rur PR (tak jak i rury wody zimnej). Przewody i materiały instalacji KS wewnętrznej (podejścia do przyborów sanitarnych oraz piony) zostały wykonane z rur PVC oraz PP. Teren otaczający budynek wyznacza się dojazdami oraz dojściami, które są utwardzone betonową kostką brukową. Podstawowe parametry techniczne analizowanego budynku jednorodzinnego: » powierzchnia zabudowy: 131,25 m 2 , » powierzchnia całkowita: 309,00 m 2 , » powierzchnia użytkowa: 202,90 m 2 , » kubatura: 690,41 m 3 , » wysokość kalenicy: 8,67 m, » liczba kondygnacji nadziemnych: 2, » liczba kondygnacji podziemnych: 1. Na podstawie przedstawionych powyżej danych technicznych określono parametry charakterystyki energetycznej wg rozporządzenia [3] przy zastosowaniu profesjonalnego programu komputerowego: » wskaźnik zapotrzebowania na energię użytkową EU = 152,06 kWh/(m 2 · rok), » wskaźnik zapotrzebowania na energię końcową EK = 410,90 kWh/(m 2 · rok), » wskaźnik zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną EP = 455,41 kWh/(m 2 · rok). Na podstawie przeprowadzonych obliczeń i analiz można stwierdzić, że przedmiotowy budynek nie spełnia wymagań w zakresie oszczędności energii i ochrony cieplnej. Niektóre przegrody zewnętrzne charakteryzują się wartością współczynnika przenikania ciepła U powyżej wartości maksymalnych wg rozporządzenia [4]. Ponadto wartość wskaźnika EP = 455,41 kWh/(m 2 · rok) jest

Tabela 1. Rozpatrywane warianty termomodernizacyjne analizowanego budynku [10]

Wariant I Wariant II Wariant III Źródło ciepła do c.o. kocioł – biomasa kocioł – węgiel, pompa ciepła kocioł kondensacyjny Źródło ciepła do c.w.u. kocioł – biomasa kocioł – węgiel, pompa ciepła kocioł kondensacyjny/ /kolektory Ocieplenie ścian zewnętrznych styropian styropian styropian Ocieplenie stropu nad piwnicą styropian styropian styropian Izolacja przewodów grzewczych otulina PUR otulina PUR otulina PUR Instalacja termostatów + + +

Tabela 2. Wyniki obliczeń parametrów charakterystyki energetycznej budynku jednorodzinnego po termomodernizacji w zróżnicowanych wariantach –opracowanie własne na podstawie [10]

Parametry Przed termomodernizacją Po termomodernizacji Wariant I Wariant II Wariant III EU [kWh/(m 2 ·rok)] 152,06 88,44 88,44 88,44 EK [kWh/(m 2 ·rok)] 410,90 181,34 130,22 136,52 EP [kWh/(m 2 ·rok)] 455,41 35,81 141,65 116,30 znacznie wyższa od wartości maksymalnej dla budynku jednorodzinnego wg rozporządzenia [4] – EP max = 95 kWh/(m 2 · rok) (dla okresu 2017–2020). W związku z powyższym uzasadnione staje się zaprojektowanie i wykonanie termomodernizacji analizowanego budynku jednorodzinnego.

Studium projektowe prac termomodernizacyjnych dla analizowanego budynku jednorodzinnego

Poprawa standardu energetycznego może być zapewniona zarówno poprzez metody bez nakładu finansowego, jak też z nakładem finansowym. Do pierwszej grupy można zaliczyć działania związane ze zrównoważonym stosowaniem zaworów termostatycznych, przemyślanym wietrzeniem pomieszczeń, odpowiednim rozmieszczeniem grzejników oraz oszczędnością ciepłej wody użytkowej.

Drugi sposób wymaga inwestycji w przyszłość, która zwróci się po pewnym czasie. Szacowany czas zwrotu inwestycji może zostać przedstawiony za pomocą współczynnika SPBT.

Analizowany budynek z 1990 r. jest wysoce energochłonny (EU = 152,06 kWh/ (m 2 · rok), EK = 410,90 kWh/(m 2 · rok), EP = 455,41 kWh/(m 2 · rok)). Budynek ma piwnicę wraz z nieocieplonym stropem nad nią. Ponadto przy wznoszeniu budynku czasami czyniono oszczędności w postaci braku izolacji ścian zewnętrznych lub izolowania ich za pomocą materiałów o wątpliwym pochodzeniu. W trakcie eksploatacji w budynku przeprowadzono remont, w trakcie którego zostały wymienione nieszczelny dach oraz stolarka okienna. Aby dostosować analizowany budynek do obowiązujących przepisów prawnych, należy przeprowadzić termomodernizację poszczególnych elementów: » ocieplenie stropu nad nieogrzewaną piwnicą, » ocieplenie ścian zewnętrznych, » wymiana systemu ogrzewania c.o., » wymiana systemu podgrzewania c.w.u., » instalacja termostatów, » izolacja przewodów grzewczych. Główny podział wariantów termomodernizacji oparto na zróżnicowaniu źródeł ciepła potrzebnego do ogrzewania pomieszczeń budynku oraz przygotowaniu c.w.u. –tabela 1. Na podstawie założeń przedstawionych w tabeli 1 (wariant I, II, III) przeprowadzono obliczenia wskaźników charakterystyki energetycznej analizowanego budynku wg proce

dur prezentowanych w rozporządzeniu [3] przy zastosowaniu profesjonalnego programu komputerowego. Wyniki obliczeń zestawiono w tabeli 2. Jak widać, jedynym wariantem, który może zostać wybrany, aby dostosować analizowany budynek do standardu budynku o niskim zużyciu energii (EP ≤EP max = 70 kWh/ (m 2 · rok) i U c ≤U c(max) ), jest wariant I (tabele 1–2). Spełnienie wymagań wg rozporządzenia [4] bez zastosowania OZE jest bardzo trudne, a niekiedy wręcz niemożliwe. Dlatego im większe ich procentowe zastosowanie, tym niższe zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną EP [kWh/(m 2 · rok)]. W przypadku pierwszego wariantu zastosowanie kotła na biomasę zarówno do systemu ogrzewania, jak i przygotowania c.w.u. pozwoliło na osiągnięcie standardu budynku energooszczędnego. W drugim wariancie

do zakupu pompy ciepła należałoby doliczyć zakup któregoś z alternatywnych źródeł opartych na OZE, co byłoby rozwiązaniem kosztownym i niekoniecznie opłacalnym. Natomiast w trzecim wariancie, pomimo zastosowania kolektorów słonecznych do przygotowania c.w.u., należałoby zastosować rozwiązanie oparte na OZE, aby odciążyć główny kocioł kondensacyjny.

Literatura

1. Strategia wzrostu efektywności energetycznej i rozwoju OZE w Wielkopolsce na lata 2012–2020, https://wrot.umww.pl/, stan z: 12.07.2018. 2. PN-EN-13790:2009, „Energetyczne właściwości użytkowe budynków. Obliczanie zużycia energii na potrzeby ogrzewania i chłodzenia”. 3. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporzą

dzania i wzorów świadectw charakterystyki energetycznej (DzU 2015, poz. 376). 4. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 14 listopada 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU 2017, poz. 2285). 5. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. 6. Proponowana kolejność prac prowadzących do kluczowej termomodernizacji http://kotly.pl. 7. J. Norwisz, „Termomodernizacja budynków dla poprawy jakości środowiska”, Narodowa Agencja Poszanowania Energii, Gliwice 2004. 8. R. Wójcik, „Docieplenie budynków od wewnątrz”, Grupa MEDIUM, Warszawa 2017. 9. Ustawa o wspieraniu termomodernizacji i remontów (DzU 2018, poz. 966). 10. K. Andruszkiewicz, „Studium projektowe dostosowania budynku jednorodzinnego do standardu budynku o niskim zużyciu energii”, praca magisterska napisana pod kierunkiem dr. inż. K. Pawłowskiego, Uniwersytet Technologiczno Przyrodniczy w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2018.

promocja

www.termomodernizacja.org