Popularność płyt warstwowych PIR w polskich realiach

32 Polska znajduje się w strefie klimatu umiarkowanego. Niestety tylko z nazwy. Dla materiałów budowlanych polskie warunki klimatyczne są dość drastycznym poligonem doświadczalnym, który wystawia je na ekstremalne testy i nie wybacza błędów. Ten aspekt i wynikająca z niego bezpośrednio trwałość pianek poliuretanowych niewątpliwie jest zasadniczym powodem wzrostu zainteresowania rozwiązaniami wykorzystującymi rdzenie poliuretanowe (PUR/PIR) kosztem wełny mineralnej (WM) i styropianu (EPS).

Według danych z 2015 roku w Polsce rynek płyt warstwowych podzielony był następująco: płyty z rdzeniem styropianowym EPS – 20%, płyty z rdzeniem z wełny mineralnej – 8%, płyty z rdzeniem PUR/PIR – 72%. Statystyki z 2018 roku ujawniają już inne proporcje: płyty z rdzeniem styropianowym EPS – 5%, płyty z rdzeniem z wełny mineralnej – 15%, płyty z rdzeniem PUR/PIR – 80%. Dane te świadczą o dynamicznym wzroście popularności płyt z rdzeniem PUR/PIR. W jakimś zakresie może być to wynikiem polityki sprzedażowej przedmiotowych firm, niemniej można z dużym prawdopodobieństwem założyć, że jest odzwierciedleniem tendencji rynkowych. W grupie rdzeni poliuretanowych standardem staje się poliizocyjanurat PIR kosztem PUR. W aspekcie termoizolacyjności PUR i PIR są materiałami praktycznie zamiennymi o współczynniku przewodzenia ciepła λ = 0,021–0,024 W/(m·K), tj. około 70–80% lepszymi od EPS i WM, jednak tendencja zamiany PUR na PIR jest właściwa z wielu względów. Najważniejszym z nich jest zdecydowanie wyższa klasa odporności ogniowej i reakcji na ogień PIR. W przypadku klasycznego poliuretanu PUR wskutek działania ognia zniszczenie łańcuchów chemicznych następuje w ok. +200°C, PIR natomiast ma tę granicę przesuniętą do wartości ok. +300°C. Ponadto PIR wskutek oddziaływania ognia tworzy sztywną, zwartą zwęglinę, która izoluje wnętrze rdzenia przed dalszą penetracją płomieni i wysokiej temperatury, poprawiając tym samym nośność (R), szczelność (E) i izolacyjność ogniową (I) płyty warstwowej. Płyty warstwowe z rdzeniem PIR osiągają klasę odporności ogniowej EI60 (dla płyt dachowych REI30). W praktyce oznacza to wydłużenie bezpiecznego czasu ewakuacji z płonącego budynku. Istotne jest, że 30-minutowa klasa odporności ogniowej dla płyt dachowych (REI30) stanowi górny pułap wymagań określonych w rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, dotyczących przekryć dachowych. Z wyjątkiem zatem obiektów niestandardowych, wymagających wyższej niż 30-minutowa klasy odporności ogniowej, płyty warstwowe z rdzeniem PIR stanowią właściwe rozwiązanie dla blisko 100% projektowanych przekryć dachowych. Płyty warstwowe z rdzeniem PIR mają najwyższą wytrzymałość na ściskanie i rozciąganie. Stanowi to o ich daleko wyższej stabilności parametrów izolacyjnych i stałości parametrów użytkowych. W kwestii parametrów mechanicznych nie zauważa się mierzalnych czy też istotnych różnic pomiędzy płytami z rdzeniem PUR i PIR. O wiele

istotniejsza jest homogeniczność tych pianek. Reżim technologiczny jest jednak istotny także dla płyt z EPS i WM. Rdzenie wełniane i styropianowe są bowiem klejone do okładzin stalowych, zatem również wymagają sezonowania poprodukcyjnego w odpowiednich warunkach termicznych. Brak tego etapu procesu produkcji może skutkować niewłaściwym usieciowaniem kleju, znaczną utratą przyczepności rdzenia do okładziny stalowej i tym samym brakiem deklarowanych parametrów wytrzymałości mechanicznej. Pod względem kosztów należy rozpatrywać wszystkie rodzaje płyt warstwowych, uwzględniając całościowy koszt realizacyjny. Porównując równoważne termicznie płyty

warstwowe PIR, WM i EPS, należy zwrócić uwagę, że płyty WM i EPS, które są termicznie niemal równoważne, aby odpowiadać tym samym wytycznym projektowym, muszą być grubsze od analogicznych płyt PIR o ok. 70%. W zależności od wielkości inwestycji przekłada się to na odpowiednio większe lub znacznie większe koszty transportu, rozładunku, transportu pionowego i kosztów montażu –przy takich dysproporcjach grubości koszt wkrętów do płyt WM czy EPS może być nawet 3-krotnie większy. Inną ważną konsekwencją doboru rdzenia płyt warstwowych jest także ich ciężar. O ile waga płyt dachowych z rdzeniem PIR (125 mm, 12 kg/m 2 ) jest zbliżona do płyt z EPS (210 mm, 12 kg/m 2 ), o tyle waga płyt z rdzeniem WM (210 mm, 27,5 kg/ m 2 ) może stwarzać już utrudnienia konstrukcyjne, logistyczne i montażowe, po pierwsze, wymagając specjalistycznego sprzętu (np. trawersów lub dźwigów o innych parametrach), a po drugie, znajdując swoje odzwierciedlenie w przekrojach konstrukcji pierwszo- i drugorzędowej, stóp lub ław fundamentowych, ilości robót ziemnych etc. Oddając sprawiedliwość rozwiązaniom z rdzeniem z WM, należy zestawić je z pozostałymi pod kątem izolacyjności akustycznej. Płyty warstwowe z rdzeniem z WM osiągają współczynnik R w > 32 dB, podczas gdy płyty z PIR i EPS osiągają analogicznie R w > 25–26 dB. Może się zatem okazać, że w konkretnym przypadku potrzeby wyizolowania akustycznego wnętrza obiektu zastosowanie płyt z rdzeniem WM będzie optymalne pod kątem izolacyjności akustycznej bez konieczności stosowania dodatkowych warstw akustycznych.

Pomimo zdecydowanej przewagi udziałów rynkowych płyt z rdzeniem PIR i różnic w parametrach technicznych, zdecydowanie należy unikać kategorycznych stwierdzeń, że dany rodzaj płyt warstwowych jest najlepszy w sensie obiektywnym. W aspekcie odporności ogniowej liderem zawsze będą oczywiście rozwiązania z rdzeniem WM (EI240, REI180), dalej plasują się płyty z rdzeniem PIR (EI60, REI30), a najsłabiej wypadają te z rdzeniem EPS (E60, RE30), jednak należy je analizować w powiązaniu z klasą odporności pożarowej obiektu i jego przeznaczeniem.

Innymi słowy –rozwiązanie optymalne musi być wynikiem szerszej perspektywy. Jeżeli obiekt musi odznaczać się jednocześnie wysokimi parametrami ogniowymi i akustycznymi, optymalnym rozwiązaniem będą płyty z rdzeniem z WM, jednak w przypadku, gdy priorytetowo traktowana będzie trwałość, izolacyjność termiczna, a odporność ogniowa w standardowym, wymaganym ustawą zakresie, właściwe będzie zastosowanie płyt z rdzeniem PIR. Płyty warstwowe z rdzeniem EPS nadal uważane są za rozwiązanie ekonomiczne, jednak znane są już sytuacje, gdy płyty PIR w grubości równoważnej termicznie były rozwiązaniem tańszym zarówno w zakupie, jak i całościowej realizacji.

PU Polska Związek Producentów Płyt Warstwowych i Izolacji ul. Erazma Ciołka 12/428 01-402 Warszawa www.pu-polska.pl

promocja

.com.pl