Eleni zouni cataloque by Μαρία Δημητριάδη

Ελένη Ζούνη Τρόπος του λέγειν In a manner of speaking

Ελένη Ζούνη / Eleni Zouni

Τρόπος του λέγειν In a manner of speaking

MEDUSA ART GALLERY

Τρόπος του λέγειν Πώς μπορεί να αμυνθεί κανείς στον καταιγισμό από εικόνες, που συνιστά την καθημερινή μας ζωή; To 1985, στα μέσα της δεκαετίας που αποθέωσε την εικόνα και την κατανάλωση, ο Michel Tournier έδωσε μια πειστική απάντηση σε αυτό το ερώτημα με το μυθιστόρημα Η χρυσή σταγόνα. Ο ήρωάς του, ένας νεαρός βοσκός ονόματι Ίντρις, ταξιδεύει στο Παρίσι από τη βορειοδυτική Σαχάρα προκειμένου να βρει το κλεμμένο πορτρέτο του, μια φωτογραφία που του τράβηξε σε ανύποπτο χρόνο μια γαλλίδα τουρίστρια. Ο εκπατρισμένος Ίντρις πρέπει πάση θυσία να εντοπίσει αυτή τη γυναίκα για να πάρει πίσω ένα κομμάτι του εαυτού του που «έφυγε» μαζί με τη φωτογραφία. Οι προσπάθειές του ωστόσο αποδεικνύονται άκαρπες: το Παρίσι είναι ένας τόπος γεμάτος παγίδες και οφθαλμαπάτες που καιροφυλαχτούν σε κάθε του βήμα. Εξουθενωμένος, ο Ίντρις βρίσκει εντέλει καταφύγιο στον καλλιγράφο δάσκαλο Αμπντ Αλ Γάφαρι, στο πλευρό του οποίου επανακτά τον «αχώρητο χρόνο της παιδικής του ηλικίας μέσω της μελέτης, της άσκησης και της ανιδιοτέλειας»: θα μάθει πώς «να μακραίνει οριζοντίως ορισμένα γράμματα», αλλά και πώς «να εισάγει στη γραμμή σιωπές, ζώνες ηρεμίας και ανάπαυσης, ανάλογες της ίδιας της ερήμου»· θα μάθει επίσης «περί του αλληλένδετου της αναπνοής και της γραφής», πότε να κάνει στάσεις, πώς «να σταθμίζει τον χρόνο».1 Ο Τουρνιέ γράφει για ό,τι ο Ίντρις μαθαίνει: Η καλλιγραφία απεχθάνεται το κενό. Η λευκότητα της σελίδας την προσελκύει, όπως το χαμηλό βαρομετρικό προκαλεί τους ανέμους και ξεσηκώνει τη θύελλα. Μια θύελλα σημείων που έρχονται κατά νέφη να αποτεθούν επάνω στη σελίδα, σαν πουλιά από μελάνι σε χιονισμένη επιφάνεια. Τα μαύρα σημεία, αραδιασμένα ανά πολεμικές ομάδες, με ανασηκωμένα ράμφη, με φουσκωμένες γούσες, με λυγισμένα φτερά, παρελαύνουν από γραμμή σε γραμμή, κι ύστερα συνάζονται σε στεφάνες, ρόδακες, χορούς, σύμφωνα με μια σοφή συμμετρία. Η σμίλη του γλύπτη ελευθερώνει το νεαρό κορίτσι, τον αθλητή ή το άλογο από τον όγκο του μαρμάρου. Ομοίως, τα σημεία είναι όλα τους δέσμια του μελανιού και του μελανοδοχείου. Το καλέμι τα ελευθερώνει και τα εξαπολύει πάνω στη σελίδα. Η καλλιγραφία είναι απελευθέρωση.2 Παρότι έχουν παρέλθει τριάντα χρόνια από την κυκλοφορία της Χρυσής σταγόνας, οι παρατηρήσεις του Tournier παραμένουν ακόμη εύστοχες. Φαίνεται πως ο χρόνος αδυνατεί ν’ αγγίξει σκέψεις που περιγράφουν το βαθύτερο νόημα

μιας καλλιτεχνικής πρακτικής, μιας πρακτικής που σίγουρα δεν αφορά όσους απλά ζωγραφίζουν και σχεδιάζουν με αφαιρετικό τρόπο, αλλά εκείνους τους λίγους που έχουν τη διάθεση, την αντοχή και την ικανότητα να ακολουθήσουν μελέτες προχωρημένου επιπέδου. Η Ελένη Ζούνη ανήκει σε αυτή την ξεχωριστή και ολιγάριθμη ομάδα καλλιτεχνών. Ως αποτέλεσμα μιας ευαίσθητης και στοχαστικής διαδικασίας με έντονο τελετουργικό χαρακτήρα, τα έργα της αποκαλύπτουν την απελευθερωτική δύναμη των σημείων και των γραμμών, αμφισβητώντας παράλληλα την κυριαρχική παρουσία ομοιωμάτων και εικόνων. Όπως ο ήρωας του Tournier, έτσι και η Ζούνη αναζητά εναγωνίως ένα αντίδοτο που θα της δώσει τη δυνατότητα να αντισταθεί «στη δουλεία που επιβάλλει η εικόνα και στην απίστευτη εξουσία της». Και το αντίδοτο αυτό έχει όνομα: είναι «το αφηρημένο σημείο που απελευθερώνει, αναζωογονεί».3 Η νέα της δουλειά της Ζούνη, που έρχεται μετά την έκθεση Γραμματομορφές στο Επιγραφικό Μουσείο το 2013, φανερώνει το συνεχιζόμενο ενδιαφέρον της καλλιτέχνιδας για την οπτικότητα της γραφής και τη μορφολογία στη φύση. Μεταξύ των θεματικών και λειτουργιών που εξετάζει στη ζωγραφική και στα σχέδιά της είναι: οι μορφοποιήσεις που παράγει το χέρι μέσα από αυτοματικές και επαναληπτικές κινήσεις· η σημασία του ρυθμού και της επιβράδυνσης κατά τη σχεδιαστική διαδικασία· η σοφή συμμετρία της σύνθεσης, αλλά και η δυναμική συμμετρία που συναντάμε στη μορφολογία φυτών, κρυστάλλων, πετρωμάτων, οργανισμών και κυττάρων.4 Τα αφαιρετικά έργα της Ζούνη, είτε είναι ζωγραφική σε ξύλο είτε μελάνια σε διαφάνειες και χαρτί, θυμίζουν τα σχήματα που δημιουργούνται βάσει ενός σύνθετου και ισορροπημένου συστήματος όπου ο έλεγχος είναι εξίσου σημαντικός με το τυχαίο. Στις διαφάνειές της τα σχήματα αυτά δημιουργούνται και μέσω λέξεων: έχουμε δηλαδή να κάνουμε με συνθέσεις στις οποίες παρατηρούνται συνηχήσεις αλλά και «παρηχήσεις», όπως στα σχήματα λόγου. Σε μια παρήχηση του ρ, για παράδειγμα, επαναλαμβάνεται σε διαδοχικές λέξεις ο ίδιος φθόγγος. Ομοίως, σε μια διαφάνεια της Ζούνη ζωγραφισμένη με μπλε μελάνι συναντάμε μια σειρά λέξεων που αρχίζουν από ρ: «ρόδα», «ραντεβού», «ρυθμός». Ως γνωστόν τα σχήματα λόγου είναι «εκφραστικοί τρόποι που αποκλίνουν από τους συμβατικούς κανόνες της χρήσης του λόγου. Πρόκειται για συγκεκριμένες εκφραστικές επιλογές, που εξυπηρετούν νοηματικές ή αισθητικές επιδιώξεις, και σχετίζονται με: α) τη γραμματική συμφωνία των λέξεων· β) τη θέση των λέξεων στην πρόταση· γ) τη σημασία των λέξεων· δ) την πληρότητα του λόγου».5 Στα έργα της Ζούνη ο λόγος κατέχει μια ιδιαίτερη θέση και προσδιορίζει άμεσα την εικόνα που παράγεται. Τα σχέδιά της, τα οποία τιτλοφορεί Σημειώσεις (Markings), προκύπτουν άλλωστε μέσα από μια διαδικασία που παραπέμπει στη γραφή. Εδώ η σκέψη της καλλιτέχνιδας καταγράφεται σαν λόγος. Τα σχήματα που καταλαμβάνουν τις σελίδες του μπλοκ σημειώσεων, το οποίο η καλλιτέχνης διατηρεί και ανατρέχει ανά διαστήματα για να σχεδιάσει, συγκροτούν ένα είδος κειμένου. Κάθε ένα από αυτά τα σχέδιακείμενα αποτελείται συνήθως από γραμμές, δίνες, σπείρες ή συναστρίες, με τις δικές του απαραίτητες πυκνώσεις και αραιώσεις, και σε έναν συνδυασμό χρωμάτων που περιλαμβάνει κυρίως το μπλε, το κόκκινο και το μαύρο. Τα σχήματα λόγου στο έργο της Ζούνη μάς επαναφέρουν έτσι στη λειτουργία και στη σημασία της καλλιγραφίας όπως αυτή αποτυπώνεται στη Χρυσή σταγόνα. Μέσα από τον Θρύλο της ξανθιάς βασίλισσας που αφηγείται ο δάσκαλος Αμπντ Αλ Γάφαρι στους μαθητές του, ο Τουρνιέ διευκρινίζει πώς ακριβώς εννοεί την εικόνα: σαν ένα συνονθύλευμα σημείων. Η γοητεία της, όπως λέει, «είναι ακαταμάχητη μόνο στα μάτια

των αναλφάβητων». Αντιθέτως, «για τον εγγράμματο η εικόνα δεν είναι άλαλη. Το ούρλιασμά της –ίδιο με εκείνο του αγριμιού– αναλύεται σε εύλαλο λόγο. Αρκεί μονάχα να ξέρει κανείς να τον διαβάζει…». Και συνεχίζει εξηγώντας ότι «figure δεν σημαίνει μόνο μορφή, ανθρώπινο πρόσωπο, αλλά και σχήμα λόγου, και ότι υπάρχουν σχήματα ευφωνίας που ονομάζονται πρόθεση, επένθεση, παράγωγο, αφαίρεση, συγκοπή, αποκοπή, μετάθεση, διαίρεση, συναίρεση και κράση· σχήματα συντάξεως που ονομάζονται έλλειψη, ζεύγμα, κατά το νοούμενον, υπερβατόν και πλεονασμός· σχήματα λέξεως ή τρόποι που ονομάζονται μεταφορά, ειρωνεία, αλληγορία, υπαινιγμός, κατάχρηση, υπαλλαγή, συνεκδοχή, μετωνυμία, ευφημισμός, αντονομασία, μετάληψη και αντίφραση· σχήματα διανοίας, τέλος, που ονομάζονται αντίθεση, αποστροφή, επιφώνηση, ανθυποφορά, επίκληση, υπερβολή, λιτότης, προσωποποίηση και υποτύπωση».6 Τα figures της Ελένης Ζούνη –και εδώ με τον όρο figure εννοούμε όλα τα έργα της, ακόμα και τις μικρές γλυπτικές φιγούρες από πηλό– βασίζονται εντέλει σε μια σχεδιαστική διαδικασία που χαρακτηρίζεται από ρευστότητα και αναφέρεται στον τρόπο του υπάρχειν. Σε μια συζήτηση για το σχέδιο ανάμεσα στον John Berger και στον γιό του Yves, ο πρώτος ρωτάει τον δεύτερο: «Πού είμαστε –πνευματικά– όταν σχεδιάζουμε; Μπορούμε να δώσουμε μια απάντηση σε αυτό το ερώτημα η οποία να λαμβάνει υπόψη της όχι τον χώρο αλλά τον χρόνο; Μπορούμε να σκεφτούμε τα σχέδια σαν δίνες στην επιφάνεια της ροής του χρόνου;».7 Όπως εύστοχα παρατηρεί ο Berger, από τη στιγμή που το σχέδιο μοιάζει με ρεύμα (flowing), το να πηγαίνεις μαζί του συνεπάγεται να αφήνεις τον εαυτό σου να παρασύρεται και να χάνεται. Αλλά την ίδια στιγμή, και εδώ είναι το οξύμωρο και ενδιαφέρον, το σχέδιο είναι «μια διαδικασία συνεχούς διόρθωσης –και για να διορθώσεις κάτι θα πρέπει να σταθείς σε μια απόσταση και να μην παρασυρθείς».8 Όλα δείχνουν πως η Ελένη Ζούνη εφαρμόζει κατά γράμμα αυτή τη διαδικασία όταν δημιουργεί: εφοδιασμένη με τα κατάλληλα εργαλεία (σύμβολα, αναγνώσεις κειμένων, όπως το Για την φύση των πραγμάτων του Λουκρήτιου, αλλά και ψυχικά αποθέματα), καταφέρνει να πάρει τις αποστάσεις της, να παρασυρθεί από τις ροές του σχεδίου της, αναζητώντας το νόημα μέσα στον τρομερό κόσμο των εικόνων –είναι κι αυτή «σαν τον νεαρό κυνηγό που χώνεται μέσα σε σκοτεινό δάσος με το τόξο και τις σαΐτες του».9 Χριστόφορος Μαρίνος

1. Μισέλ Τουρνιέ, Η χρυσή σταγόνα, μτφρ. Λήδα Παλλαντίου, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 1996, σελ. 203-204. 2. Στο ίδιο, σελ. 204. 3. Στο ίδιο, από το κείμενο στο οπισθόφυλλο του βιβλίου. 4. Περί «δυναμικής συμμετρίας» βλ. την κλασική μελέτη του Matila Ghyka, The Geometry of Art and Life (1946). Επίσης, σχετική με το θέμα είναι και η μελέτη Ανάπτυξη και μορφή στο φυσικό κόσμο (On Growth and Form) του D’ Arcy Thompson, η οποία πρωτοκυκλοφόρησε το 1917. 5. Βλ. τον ιστότοπο του Ψηφιακού σχολείου. Διαθέσιμο από: http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show. php/DSGL102/521/3407,13760/ [Ανακτήθηκε 28 Δεκεμβρίου 2015] 6. Η χρυσή σταγόνα, σελ. 212-213. 7. «Lobster and Three Fishes: An Excerpt from a dialogue about drawing between John Berger and his son Yves», art on paper, May/June 2006, vol. 10, no. 5, σελ. 66. 8. Στο ίδιο, σελ. 66. 9. Η χρυσή σταγόνα, σελ. 213.

In a manner of speaking How can one defend oneself against the deluge of images that is our daily life? In 1985, half way through the decade that deified images and consumerism, Michel Tournier provided a convincing answer in his novel La Goutte d’or. His hero, a young shepherd named Idris, travels from north-western Sahara to Paris in search of his stolen portrait: a photo of himself taken at some point by a French tourist. Idris must find this woman at all costs and reclaim the part of himself that ‘left’ together with that photograph. Yet his efforts prove fruitless: Paris is a place full of traps and illusions that lie in wait for him at every step. The exhausted Idris finally seeks refuge with master calligrapher Abd Al Ghafari, next to whom he regains “the vast stretches of his childhood [...] through study, practice and disinterestedness”: he learns how “to lengthen certain letters horizontally”, but also how to introduce “silences into the line, zones of calm and repose, which are the desert itself”; he learns also about “the solidarity of breathing and writing”, how to pause, how to feel “the weight of time”. 1 Tournier writes of what Idris learns: Calligraphy abhors the void. The whiteness of the page attracts it, as an atmospheric depression attracts the winds and raises a storm. A storm of signs that come and alight on the page in clouds, like birds of ink on a field of snow. The black signs, lined up in bellicose cohorts, their beaks raised, their crops swollen, their wings folded, march from line to line and then reassemble in corollas, in rosettes, in choirs, in skilful symmetry. The sculptor’s chisel liberates the young girl, the athlete or the horse from the block of marble. Similarly, the signs are all prisoners of ink and the inkstand. The pen liberates and unleashes them onto the page. Calligraphy is liberation.2 Although it is now thirty years since the publication of The Golden Droplet, Tournier’s observations remain pertinent. It seems that time cannot touch one’s reflections upon the deeper meaning of artistic practice; a practice which certainly does not concern those who simply produce abstract paintings and drawings, but those few with the will, the stamina and the skill to go into a more advanced study. Eleni Zouni is one of that select group of artists. Derived from a sensitive, reflective and highly ritualistic process, her works demonstrate the liberating poser of signs and lines while at the same time disputing the dominant presence

of simulacra and images. Like Tournier’s hero, Zouni anxiously seeks an antidote to enable her to resist “the slavery imposed by the image and its incredible power”. And this antidote has a name: it is “the abstract sign that liberates, rejuvenates”.3 The latest work of Zouni, coming after the exhibition Letterfroms she presented at the Epigraphical Museum in 2013, reflects her continuing interest in the visual aspect of writing and morphology in nature. The subject areas and functions that Zouni examines in her painting include the forms generated by the hand through automatic and repetitive motions, the importance of rhythm and slowing down during the drawing process, the wise symmetry of the composition but also the dynamic symmetry we find in the morphology of plants, crystals, minerals, organisms and cells.4 The abstract works of Zouni, be they paintings on wood or ink on paper and transparencies, bring to mind the shapes formed on the basis of a complex and balanced system in which control is as important as the random element. In her transparencies, these patterns are also created through words: that is, we have to do with compositions that feature alliterations or assonances, as in figures of speech. In an alliteration of ‘r’, for example, the same consonant is repeated in a sequence of words; similarly, in one of Zouni’s transparencies we find a series of words starting with an ‘r’ painted in blue ink: “roda”, “rendezvous”, “rhythm”. As we know, figures of speech are ways of expression that deviate from the conventions of the use of language. They are deliberate choices of expression meant to serve specific aesthetic aims or meanings, and have to do with (a) the grammatical harmony of the words; (b) the sequence of words in a sentence; (c) the meaning of words; (d) the fullness of speech.5 In the works of Zouni speech holds a special place and has a decisive effect on determining the resulting image. Indeed, the drawings that Zouni calls Markings emerge through a process akin to writing. Here the artist’s thought is recorded as speech. The shapes that fill the pages of the notebook the artist keeps and uses to draw in from time to time make up a kind of text. Each of these drawings-texts usually comprises lines, vortices, spirals or constellations of various densities, and a combination of colours which are predominantly blue, red and black. Thus the figures of speech in the work of Zouni bring us back to the meaning and function of calligraphy as it appears in The Golden Droplet. Through the Legend of the blonde queen that master Abd Al Ghafari tells his pupils, Tournier explains exactly how he approaches the image: as an accumulation of signs. Its fascination, he says, “is only irresistible to the eyes of the illiterate”. On the contrary, “for the literate man, the image is not mute. Its wild-beast roar unravels into many mellifluous words. It is only a question of being able to read…”. And he goes on to explain that “figure does not refer only to the human face and form, but there are also figures of rhetoric. These include figures of diction […] such as prothesis, epenthesis, paragoge, aphaeresis, syncope, apocope, metathesis, diaeresis, synthesis and crasis. They are also figures of construction […] such as ellipsis, zeugma, syllepsis, hyperbaton and pleonasm. And figures of speech or tropes such as metaphor, irony, allegory, allusion, catachresis, hypallage, synecdoche, metonymy, euphemism, antonomasia, metalepsis and antiphrasis. And finally, figures of thought, such as antithesis, apostrophe, epiphenomenon, subjection, obsecration, hyperbole, litotes, prosopopoeia and hypotyposis”.6

The figures of Eleni Zouni –and by figures we mean all her works, even her small sculpted clay figures– are ultimately based on a drawing process characterised by fluidity and pertaining to the mode of existence. In a conversation about drawing between John Berger and his son Yves, the former asks the latter: “Where are we -in spirit- when we draw? The question seems to be expecting a spatial answer, but mightn’t it be a temporal one? Could we think of drawings as eddies on the surface of the streams of time?”.7 As Berger aptly observes, drawing is “a flowing. And going with it means losing ourselves... being carried away. At the same time, drawing is nothing if not a process of continuous correcting - and to correct one has to stand back and not be carried away!”.8 Everything shows that Eleni Zouni follows this process to the letter when she creates: equipped with the appropriate tools (symbols, texts such as Lucretius’ On the Nature of Things, but also mental reserves), she manages to keep her distance, get carried away by the flow of her drawing as she seeks for meaning within the terrible world of images –just like the “young hunter [who] plunges into a dark forest with his bow and arrows”.9 Christoforos Marinos

1. Michel Tournier, The Golden Droplet, trans. Barbara Wright, Doubleday, 1987, p. 179. Greek edition translated by Leda Pallantiou, Hestia, Athens 1996. 2. ibid, p. 204. 3. Ibid., from the back cover of the Greek edition. 4. On “dynamic symmetry” see the classic study of Matila Ghyka, The Geometry of Art and Life (1946). Also relevant here is the study On Growth and Form by D’ Arcy Thompson, first published in 1917. 5. Translated from the Digital School website, http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/ DSGL102/521/3407,13760/ [Accessed on 28 Dec 2015] 6. The Golden Droplet, p. 192-3. 7. “Lobster and Three Fishes: An Excerpt from a dialogue about drawing between John Berger and his son Yves”, art on paper, May/June 2006, vol. 10, no. 5, p. 66. 8. ibid, p. 66. 9. The Golden Droplet, p. 193.

«Σημειώσεις», 2015, μελάνια σε χαρτί, 32 x 22 εκ.

â&#x20AC;&#x153;Markingsâ&#x20AC;?, 2015, ink on paper, 32 x 22 cm

«Σημειώσεις», 2015, μελάνια σε χαρτί, 32 x 22 εκ.

â&#x20AC;&#x153;Markingsâ&#x20AC;?, 2015, ink on paper, 32 x 22 cm

«Σημειώσεις», 2015, μελάνια σε χαρτί, 32 x 22 εκ.

â&#x20AC;&#x153;Markingsâ&#x20AC;?, 2015, ink on paper, 32 x 22 cm

«Σημειώσεις», 2015, μελάνια σε χαρτί, 32 x 22 εκ.

â&#x20AC;&#x153;Markingsâ&#x20AC;?, 2015, ink on paper, 32 x 22 cm

«Τρόπος του λέγειν», 2014-15, μελάνια σε διαφάνεια, 122 x 122 εκ. “In a manner of speaking”, 2014-15, ink on transparency, 122 x 122 cm

«Τρόπος του λέγειν», 2015, μελάνια σε διαφάνεια, 200 x 122 εκ.

“In a manner of speaking”, 2015, ink on transparency, 200 x 122 cm

«Τρόπος του λέγειν», 2014-15, μελάνια σε διαφάνεια, 122 x 122 εκ. “In a manner of speaking”, 2014-15, ink on transparency, 122 x 122 cm

«Τρόπος του λέγειν», 2015, μελάνια σε διαφάνεια, 200 x 122 εκ. “In a manner of speaking”, 2015, ink on transparency, 200 x 122 cm

«Τοπίο 1», 2013, μελάνια, γραφίτες, κάρβουνο σε ξύλο, 122 x 122 εκ. “Landscape 1”, 2013, ink, graphite, charcoal on wood, 122 x 122 cm

«Τοπίο 2», 2013, μελάνια, γραφίτες, κάρβουνο σε ξύλο, 122 x 122 εκ. “Landscape 2”, 2013, ink, graphite, charcoal on wood, 122 x 122 cm

«Τοπίο 3», 2013, μελάνια, γραφίτες, κάρβουνο σε ξύλο, 122 x 122 εκ. “Landscape 3”, 2013, ink, graphite, charcoal on wood, 122 x 122 cm

«Τοπίο 4», 2013, μελάνια, γραφίτες, κάρβουνο σε ξύλο, 122 x 122 εκ. “Landscape 4”, 2013, ink, graphite, charcoal on wood, 122 x 122 cm

Η Ελένη Ζούνη γεννήθηκε στον Πειραιά 1973-76 Σχολή Βακαλό, πτυχίο Γραφιστικής 1978-83 Α.Σ.Κ.Τ. Αθήνας, πτυχίο Ζωγραφικής, εργαστήριο Κοκκινίδη 1984-94 Διαμονή σε Βαρκελώνη και Άμστερνταμ 1995-10 Διδασκαλία σε Eικαστικά Εργαστήρια και Σχολές Γραφιστικής 2009-16 Master of Arts Design Visual Communication University of Derby-Vakalo College ΑΤΟ Μ Ι Κ ΈΣ ΕΚΘΈΣ ΕΙΣ 1989 Vincent Bernat Gallery, Βαρκελώνη, επιμέλεια: Παύλος Κρέμος 1990 Μέδουσα Αίθουσα Τέχνης, Αθήνα, επιμέλεια: Έφη Στρούζα (κατάλογος) 1995 Μέδουσα Αίθουσα Τέχνης+1, Αθήνα, επιμέλεια: Έφη Στρούζα (κατάλογος) 1998 Μέδουσα Αίθουσα Τέχνης, Αθήνα, επιμέλεια: Έφη Στρούζα (κατάλογος) 1999 Αίθουσα Τέχνης Όλγα Γεωργαντέα, Αθήνα 2001 Diana Gallery Down Town, επιμέλεια: Λένα Κoκκίνη (κατάλογος) 2004 Μέδουσα Αίθουσα Τέχνης, Αθήνα, επιμέλεια: Έφη Στρούζα (κατάλογος) 2012 Μέδουσα Αίθουσα Τέχνης, «Ο Σκεπτόμενος Το Άγγιγμα», Αθήνα, επιμέλεια: Λίνα Τσικούτα (κατάλογος) 2013 Επιγραφικό Μουσείο, «Γραμματομορφές», Αθήνα, επιμέλεια: Χριστόφορος Μαρίνος (κατάλογος) 2016 Μέδουσα Αίθουσα Τέχνης, «Τρόπος του λέγειν», Αθήνα, επιμέλεια: Χριστόφορος Μαρίνος (κατάλογος) Ο Μ ΑΔΙΚ ΈΣ ΕΚΘΈΣ ΕΙΣ - ΕΠ ΙΛΟΓΗ 1986 Πανελλήνια Καλλιτεχνική Έκθεση-Πειραιάς (κατάλογος) 1987 «9 ζωγράφοι εκθέτουν». Κέντρο Τεχνών ∆. Αθηναίων (κατάλογος) 1990 Vandijk Gallery, Χάγη 1994 Έλληνες Καλλιτέχνες, Αναζητήσεις 19502000, Κέντρο Σύγχρονης ∆ημιουργίας Ρεθύμνης, επιμέλεια: Μαρία Μαραγκού (κατάλογος) 1995 Χώρος Τέχνης Χ, «Οι πελάτες», Αθήνα, επιμέλεια: Έμιλυ Τσίγκου (κατάλογος) 1996 Μουσείο Ιστορίας, «Χρόνος», Αθήνα 1996 International Triennial og Painting, Sofia, (κατάλογος) 1997 42e Salon de Montrouge, Montrouge-Athenes, Αφιέρωμα Έλληνες καλλιτέχνες 1960-1990, επιμέλεια: Σάνια Παππά, Nicole Ginoux (κατάλογος) 1998 Αισχύλεια '98, «Είμαστε Αλλού και Πάμε Αλλού», εγκατάσταση: Ελευσίνα, επιμέλεια: Λένα Κόκκινη (κατάλογος) 1999 Ομάδα ∆ράσης ‘Dream Trip Art’, Εγκατάσταση: θέατρο Φούρνος, Αθήνα, επιμέλεια: Μιχάλης Πεκρίδης 1999 «Βυζαντινό ∆είπνο», ∆ιοργάνωση Ολλανδικό Ινστιτούτο Αθηνών, επιμέλεια: Χάνς Χέντριξ (κατάλογος) 1999 Απόφοιτοι-παλαιοί σπουδαστές της Σχολής Βακαλό, επιμέλεια: Γιάννης Παπαϊωάννου (κατάλογος) 2000 «∆ιευρύνοντας τις δυνατότητες», Hewlett Packard, Γκάζι, Αθήνα, επιμέλεια: Όλγα Γεωργαντέα (κατάλογος) 2001 3rd International Biennial, Sharjah-U.A. Emirates, (κατάλογος) 2001 «Έργο-Ύλη, Ύλη-Έργο», Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο, Θεσσαλονίκη, επιμέλεια: ∆ωροθέα Κοντελετζίδου (κατάλογος) 2001 «Αναζητώντας την Ολυμπιακή Ιδέα», ∆ημοτική Πινακοθήκη Αθηνών, επιμέλεια: Νέλλη Κυριαζή (κατάλογος) 2004 Bird Invest-The Nestinboxproject, Burgloon, Βέλγιο (κατάλογος) 2004 Art Aθήνα, Μέδουσα Αίθουσα Τέχνης 2004 The art of artist’s statement, Hellenic Museum, Σικάγο, επιμέλεια: Γεωργία Κωτρέτσου (κατάλογος) 2006 Συμπόσιο Γλυπτικής, Εργαστήρια Τέχνης, Πάρκο Σπυρούδη, Αγ. Παρασκευή 2006 Ο Χρόνος στην Τέχνη, Video εγκατάσταση, Πάρκο Σπυρούδη, επιμέλεια: Άννα Χατζηγιαννάκη (κατάλογος) 2014 «Γραφή», Γκαλλερύ Σκουφά, Αθήνα, επιμέλεια: Ελισάβετ Πλέσσα (κατάλογος) 2010 Δημιουργία του βιβλίου "Πού Αρχίζει η Ζωγραφική; πού Αρχίζει η Γραφή; elenizouni.com / ezouni@otenet .gr

Eleni Zouni was born in Piraeus 1973-76 Diploma in Graphic Arts at Vakalo Art and Design College 1978-83 B.A. in Painting from the A.S.F.A., Kokkinidis Studio 1984-94 Residence in Barcelona, Amsterdam 1995-10 Teaching in Painting and Design Shools of Art 2009-16 Master of Arts Design Visual Communication University of Derby-Vakalo College I N D I V I D UA L E X H I B I T I O N S 1989 Vincent Bernat Gallery, Barcelona, curator: Pavlos Kremos 1990 Medusa Art Gallery, Athens, curator: Efi Strousa (catalogue) 1995 Medusa+1 Art Gallery, Athens, curator: Efi Strousa (catalogue) 1998 Medusa Art Gallery, Athens, curator: Efi Strousa (catalogue) 1999 Olga Georgantea Art Gallery, Athens 2001 Diana Gallery Down Town, curator: Lena Kokkini (catalogue) 2004 Medusa Art Gallery, Athens, curator: Efi Strousa (catalogue) 2012 Medusa Art Gallery, “The Thinker The Touch”, Athens, curator: Lina Tsikouta (catalogue) 2013 Epigraphic Museum, “Letterforms”, Athens, curator: Christoforos Marinos (catalogue)

2016 Medusa Art Gallery, “In a manner of speaking”, Athens, curator: Christoforos Marinos (catalogue) M A I N GR O U P E X HI B I T I O N S 1986 Panhellenic Art Exhibition-Piraeus (catalogue) 1987 “9 painters exhibit”, Athens Municipal Arts Centre (catalogue) 1990 Vandijk Gallery, the Hague 1994 Greek Artists, Quests 1950-2000, Rethymnon Centre of Contemporary Artistic Creation, curator: Maria Marangou (catalogue) 1995 Χ Art Space, “The customers”, Athens, curator: Emily Tsingou (catalogue) 1996 Museum of History, “Time”, Athens 1996 International Triennial of Painting, Sofia, (catalogue) 1997 42e Salon de Montrouge, MontrougeAthenes, Tribute to Greek artists 1960-1990, curators: Sania Pappa, Nicole Ginoux (catalogue) 1998 Aeschylia '98, “We are elsewhere, we are going elsewhere”, Installation, Elefsina, curator: Lena Kokkini (Catalogue) 1999 ‘Dream Trip Art’ action group, Installation, Fournos Theatre, Athens, curator: Michalis Pekridis 1999 “Byzantine Dinner”, Organised by the Dutch Institute of Athens, curator: Hans Hendrix (catalogue) 1999 Graduates & former students of the Vakalo School, curator: Yannis Papaioannou (cata-logue) 2000 “Expanding the Possibilities”, Hewlett Packard, Gazi, Athens, curator: Olga Georgantea (catalogue) 2001 3rd International Biennial, Sharjah-United Arab Emirates, (catalogue) 2001 “Work-Matter, Matter-Work”, Vafopoulion Cultural Centre, Thessaloniki, curator: Dorothea Konteletzidou (catalogue) 2001 “In search of the Olympic Idea”, Athens Municipal Gallery, curator: Nelli Kyriazi (catalogue) 2004 Bird Invest-The Nestinboxproject, Burgloon, Belgium (catalogue) 2004 Art Aθήνα, Medusa Art Gallery 2004 The art of artist’s statement, Hellenic Museum, Chicago, curator: Georgia Kotretsos (catalogue) 2006 Sculpture Symposium, Art School, Spyroudis Park, Ag. Paraskevi 2006 Time-based Art. Viodeo installation. Spyroudis Park, Athens, curator: Anna Hatzigiannaki 2014 “Writing”, Skoufa Gallery, Athens, curator: Elizabeth Plessa (catalogue) 2010 Edition of the book “Where does Painting Begin, Where does Writing Begin?” elenizouni.com / ezouni@otenet .gr

Έ Κ ΔΟΣ Η ΚΕΙΜΕΝΑ

Χριστόφορος Μαρίνος ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Τώνης Μόζερ ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΕΡΓΩΝ

Χριστόφορος Δουλγέρης ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ

Α4_artdesign

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

Βάσω Αβραμοπούλου

Ε ΚΘ Ε Σ Η Μέδουσα Αίθουσα Τέχνης 21 Ιανουαρίου - 27 Φεβρουαρίου 2016 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ

Χριστόφορος Μαρίνος

Εξώφυλλο / Cover, Σελ. 2 / Page 2 «Σημειώσεις», 2015, μελάνια σε χαρτί, 32 x 22 εκ. “Markings”, 2015, ink on paper, 32 x 22 cm «Οι άλλοι», 2014-15, πηλός, ξύλινο κουτί, 25 x 120 x 40 εκ. “The Others”, 2014-15, clay, wooden box, 25 x 120 x 40 cm

«Μέδουσα Αίθουσα Τέχνης», Ξενοκράτους 7, 10675, Κολωνάκι, Αθήνα Τ. +30 210 72 44 552, F. +30 210 72 23 605 medusa9@otenet.gr, www.medusaartgallery.com