Biskiw 3 pamantalaan 2013

LABING LINGAW NGA SEMANA

Mabulukon og lingaw ang pagsaulog sa Semana sa Pinulungang Binisaya niadtong Septiembre 9-15, 2013 sa Auckland nga gipasiugdahan sa Katilingbang Bisaya sa New Zealand (KBNZ).

Sa Lunes (Sept 9) napili ang mananaug sa bangga sa balak sa tema nga “Ang Banay”. Sa ikaduhang higayon ang ginama ni Jimmy Maratas maoy nakadaug.

Ang Huning Binisaya maoy misunod pagka-Martes (Sept 10) diin ang awit nga “Kokak (Baile Na)” maoy giuyunan nga ipasundayag sa Sabado.

Nadawat usab ang mga lingaw nga mga estorya para sa “Katawahahaha” sa Miyerkoles (Sept 11) diin duha ang napili nga ipasundayag – ang mga sinulat nila ni Rosendo Menchavez og Ellen Villalonga.

Sa Huwebes (Sept 12), duha ka orihinal nga pelikulila ang gipakita didto sa St Mary’s Social Hall sa Northcote.

“Kausaban” ni Harry Chua og “Ahay! Kinabuhi ko sa Abroad” ni Mabel Sotto nakahatag og kadasig sa mga mingtan-aw. Kini gipun-an pa gayud og mubong drama ni Tessie Baclay og mga pasiaw ni Ado Flores.

1|Page

Pagka-Biyernes (Sept 13), sa panimalay nila ni Leo og Inday Ramirez gibuhat ang “HisgotHisgot” diin sila Elmer Cerna, Rosendo Menchavez og Mel Libre namulong sa tulo ka mga isyu: “Angay ba nga ang mga banay Bisaya mogamit sa Pinulungang Binisaya atol sa ilang panihapon?”; “Angay ba nga ang ‘pork barrel’ wagtangon?” og “Angay ba nga mangayog hinabang ang Pilipinas sa Estados Unidos kon ang Tsina manghilabot sa Spratly Islands?” Ang mga mingtambong mihatag sa ilang baruganan sa mga isyu. Gani duna’y miawhag nga himuon ang “Hisgot-Hisgot” dili lang kausa sa usa ka tuig.

Sa Sabado (Sept 14) ang PinakaPasundayag gihimo sa Henderson Intermediate School diin gihatagan og ganti ang mga mananaug sa mga bangga. Duna’y ‘instant drama’ contest og bangga sa kamhoan. Mga mang-aawit Romy Loay og Victor Hebia mipasidungog ni Max Surban pinaagi sa mga awit nga “Tambok og Niwang”, “Mitulo Na (Gihidlaw Ako)” og “Baleleng”. Si Ron Bate, Stella Solon og Zac Cooke mihalad og mga karaang mga awit nga Binisaya. Si Oscar Batucan namulong diin giimbitar niya ang mga sakop sa KBNZ sa pag-apil sa mga sayaw atol sa Pista sa Sto Nino de Cebu. Gani ang choreographer si Alyx Ty nangulo sa pagsayaw sa usa ka bahin sa ipasundayag. Ang mga lider sa mga Pilipino sa East Auckland midawat sa mga bandera sa LingawDuwa2014. Si Ching Mandawe maoy emcee sa alegre kaayo nga tulumanon. Namaligya ug pagkaon ang Pinoy Grill.

Pagka Dominggo (Sept 14) dunay Misa Pasalamat sa Parokya sa Our Lady of Lourdes Glen Eden diin ang TawagAwit mingkanta og Binisaya “Kay Kita Usa Ra”. Human sa misa, duna’y gamay’g salu-salu sa Parish Crypt para sa mga nanimba.

Daghan sa mga nangapil sa nagkalainlain nga mga tulumanon ming-ingon nga sila nalingaw kaayo.

Ang mga opisyales sa KBNZ nagpasalamat sa tanan mga mingtambong, sa tanan nga misuporta og sa tanan nga migahin sa ilang panahon og hago para sa kalampusan sa mga tulumanon.

2|Page

Editoryal: Pasko Na! Dili ikalimod nga kitang mga Bisaya gusto kaayo mag-ubanuban og maglingaw-lingaw. Labi pa kon duna’y kumbera, mas daghan pa gyud ang mga tawo.

Mao nga ubay-ubay natong mga sakop nadungog sa ilang litson, kay siguro gyud nga kada semana dunay birthday, bunyag, anibersaryo ug uban pa’ng kasaulogan.

Suwayi og suroy-suroy sa mga park nganhi sa Auckland (ang paborito sa kadaghanan ang Cornwall Park) dili gyud makabsan og mga Bisaya nga nagkita-kita og nagtapok-tapok.

Sa pipila na ka tuig ang KBNZ nagsuporta sa OG: Open Gathering diin gi-imbitar ang mga bag-ong abot sa New Zealand (duha ka tuig og ubos). Sila atong pakanon, lingawon og tagaan og gasa.

Siguro nga kadaghanan nato duna’y mga banay og mga grupo nga mag-uban og saulog sa Pasko, ang KBNZ nag-awhag nga unta kamo mohatag og kalipay sa mga tawo og banay, bisan dili nato kaila, pinaagi sa: -Paghatag og pangalan sa inyong nailhan nga bag-ong abot -Pagdala og pagkaon atol sa kalihukan sa Disyembre 22 -Pag-gahin og donasyon aron ang KBNZ makapalit og ‘bundle of joy’ -Pag-adto sa OG: Open Gathering Dili ba niadtong atong pag-abot dinhi nakaingon ‘ta nga kamingaw diay sa Pasko dinhi. Wa ba’y tapuk-tapuk sa mga Pilipino aron dili ‘ta mingawon, labi na kon nahabilin pa sa Pilipinas ang atong banay?

Atong taga-an og kahulugan kon kita moingon og “Malipayong Pasko”. Atong amomahon ang mga bag-ong abot.

Mabulahan kitang tanan.

BISKIW Ginama sa Katilingbang Bisaya sa New Zealand Editor: Maylaine Cerna; Tigpamaba: Alvin Soniega; Adbiser: Mel B Libre

3|Page

KARONG PASKO GASAHI OG HAMPER ANG BAG-ONG ABOT SA NEW ZEALAND

Open Gathering MAGHUWAT ‘MI SA INYONG DONASYON

Email: debbielibre@yahoo.com

4|Page

LINOG SA SUGBU OG BOHOL Sa Oktubre 15, 2013 alas 8:12 sa buntag, dakung linog nga gikusgon nga 7.2 ang mipukaw sa mga taga Sugbu og Bohol. Dunay mga balay nga nangatumbag, mga edipisyo nga nga naguba og mga karaang simbahan nga nadaut labot nga ang kampanaryo sa Basilica sa Sto Nino sa Sugbu.

Hapit na mokabat og 200 ka mga tawo ang namatay og kapin sa tulo ka milyones nga katawhan ang naapektuhan sa 32 ka munisipyo og pito ka mga siyudad sa Tunga-Tungang Kabisayan.

Ubay-ubay ang mga taytayan nga naguba og duna’y mga dalan nga nangaliki.

Ang mga namatay tungod sa pagkaigo sa mga semento og mga atop, sa landslide og usab sa stampede.

Dunay mga ospital diin ang mga pasyente gipamakwit kay ang mga bongbong nga semento nangaliki. Og sa mga sunod-sunod nga mga adlaw nagpadayon ang mga “aftershocks” nga nakahatag og kahadlok sa kadaghanan.

Bisan pa sa kakuyaw, ang mga Sugbuanon nagkahiusa aron mobarog pagbalik. Ang mga negosyante og mga musikero naghugpong sa “BarugSugBohol” aron sa pagawhag sa mga katawhan sa paghatag og hinabang sa mga nanginahanglan.

Daghang mga kahugpungan og mga pribadong mga negosyo nga nakig-abin sa kagamhanan og sa mga grupo susama sa Philippine National Red Cross.

Ang KBNZ nagpasiugda sa PRAY/HELP Cebu/Bohol fundraising campaign aron nga magpadala’g hinabang sa mga nanginahanglan. Nagsugod ang kampanya niadtong Oktubre 20. Giawhag ang tanan sa pagdeposito sa ilang hinabang sa KBNZ Emergency Account #03-0155-0684611-25.

Si Jam Parado sa Strawberry Jam naghimo’g “Cup Cakes for a Cause” gikan sa Oktubre 20-23 atol sa iyang bakasyon. Ang usa ka kahon dunay 12 ka homemade cupcakes (a mix of chocolate, vanilla & strawberry cupcakes) og ibaligya sa $25. Ang halin ihatag sa KBNZ PRAY/HELP Cebu/Bohol Fund Drive. Order na sa: jamming_smyl@yahoo.com Giplanohan usab nga maghimo’g GigAlive for Cebu/Bohol karong Nobyembre 9. Ang mga sikat nga mga Bisaya nga mga musikero sa Auckland mibulontaryo nga motokar lakip na si Shana Llarando, kaluhang Jonathan og Jerome Sarmiento, OBG, KIS og uban pa. Ang kita sa maong konsiyerto ihatag sa KBNZ PRAY/HELP Cebu/Bohol Fund Drive.

5|Page

6|Page

ANG MANANAUG NGA BALAK SA 20133

SA AKONG PAGTALIKOD Ni Jimmy Maratas

Masakit nga kamatuoran Kapalaran ang matuman Kabanay gitalikdan Kagul-anan sa tanan Luha sa ginikanan Punyal sa akong dughan Tukmod sa kapalaran Sila akong gibiyaan Pangandoy sa tanan Pamilya manag-uban Bunga sa kawad-on Banay buwagon Kasingkasing nga masinabuton Pag-ampo ipabalon Gakus ug panamilit Kamingaw nga masakit Bakhu ug paghanduraw Gihambin sa matag adlaw Pangaliya sa kahitas-an Atong damgo matuman

7|Page

MGA HULAGWAY

8|Page

MGA HULAGWAY

9|Page

KATAWAHAHAHA PAGITIK NI SENDO MENCHAVEZ RUGBY DIAY Mintras naglingud ko og nagtan-aw sa kulbahinam nga dula sa Vodafone Warriors kontra sa St. George Illawarra, didto sa Ericson Stadium niadtong miaging Sabado, usa ka seksing babaye sa akong tupad nga kusog kaayo moabiba sa dula. Halos nalang gani molukso og kusog sab kaayo mo komentaryo sa dula nga daw kahibalo jud kaayo siya labaw pa sa coach.

Sa akong kakurioso ako siya’ng gipangutana kung ngano nga hilabihan niya ka suheto sa dula nga Rugby League. Dali siyang mitubag kanako "Sir, usa man gud ko sa mga player sa Vodafone Warrior sa una.” Ahaaaay!

CUT ABOVE (Gikinahanglan og Parental Guidance)

Mintras nagsakay mi sa akung kotse uban sa akung pinalangang asawa nga si Tita Claudia og suod nga amigong magtiayon si Pangulong Mel Libre og iyang kapikas sa kinabuhi si Debbie, paingon ngadto sa Stanmore Bay, naghisgut hisgut mi parte sa pamilya og nahiabot mi sa bahin sa akung apo nga niabot niadtong usa ka adlaw gikan sa Australia.

Mel: Nia na diay si Jamie nga imong apo?

Ako: Niabot niadtong usang adlaw aron mo eskwela og kurso nga mag make up og mo korte sa buhok?

Mel: Asa man nga eskwelahana?

Ako: Matud niya ngadto kuno sa "CUT ABOVE" Mel: Ngano man nga dili ngadto sa Rodney Wayne?

Ako: Exclusive man gud na ang “CUT ABOVE?” Mel: Unsa may buot nimo ipasabot nga exclusive lang?

Ako: Mo gupit lang sila sa itaas, way apil ang ubos.

PAGITIK NI ELLEN VILLALONGA KWARTA ‘NA NI Ang kinamanghuran nga anak mingduol nako, og miingon: “Nay, duna ko’y nakit-an nga kwarta, dili man ni sa New Zealand.

Unsa man ni ‘nay?”

Gitan-aw nako og ako mitubag: “Kuan anak, kwarta ni sa Hongkong.”

Nikalit lang og lukso-lukso ang bata og mingsyagit, “Yehey, makaadto na gyud ko!”

Nangutana ko, “Asa ka adto, anak?”

Tubag niya, “Basta pun-an nimo ni ‘nay, makaadto na gyud ko sa Disney Land sa Hongkong, yey!”

“I wish!”

10 | P a g e

KATAWAHAHAHA PAGITIK NI MEL B LIBRE KASAL NI KIM OG KRIZIA Niadtong Hulyo ang akong kinamagulangang anak, si Kim naminyo si Krizia Ledesma nga taga Iloilo.

Naglinya na mi para momartcha padulong sa altar sa St Benedict’s-Auckland. Dihang magsugod na ang martsa diin kaming ginikanan, si Debbie og ako, ang nag-una; si Kim niingon nako nga duna’y problema.

Ako nabalaka og nangutana,, “Unsa ‘man anak?”

Tubag niya, “Tatay, diay bubble gum sa akong baba, pwede imong taguan?”

Wa ko’y mabuhat, akong gidawat sa akong tuong kamot og gikumo na lang.

Dihang naabot na mi sa altar, og nakalingkod na ko, nakakita ko’g papel sa mga awit, og ang bubble gum akong gipapilit niini og gikalimtan.

Niabot ang gutlo diin ang mga singsing bendisyonan ni Fr Mario. Nikamay si Father nako, maong niduol ko.

“Palihug og kuha sa holy water,” ingon si Father.

Dali-dali dayon ko’g tan’aw luyo sa altar, og nakakita ko’g tubig nga gibutang sa lamesa. Gikuha ni nako.

Nahibong ko nga ang mga nakalingkod duol sa altar sige’g signal nako og gitudlo ang akong karsones. Pagtan-aw nako, kay nagpilit man diay ang papel nga gidikitan nako’g bubble gum.

Unya pagduol pa gyud nako ni Father, ingon siya nga, “Dili na ang holy water. Bandihado na sa tubig para paghugas sa akong kamot.”

Ako’ng kaingnon nga mao ra ‘toy palpak nako sa kasal. Duna pa gyud.

Pagkahuman sa misa, natural picture-taking dayon. Niduol nako kining Islander nga sakristan. Ingon siya sa pagdali og hulagway kay iya nang palungon ang mga suga. Tuod nagdali-dali’g posing ang mga bisita.

Samtang nagmartsa na si Kim og Krizia naghinay-hinay og palong ang mga suga. Igo ra gyud nga nakaabot sila sa ganghaan nga nangitngit na ang simbahan. Drama kaayo.

Hay, salamat Ginoo kay nasalbar pa gyud, huna-huna nako. Unsa man na nga miduol na sab sa sakristan. Ingon siya nako: “Kanang mga papel nga gisabwag sa mga flower girls, kinahanglan nang silhigan una mo mobiya.”

Samtang naglipay ang bride og groom og mga bisita didto sa gawas sa simbahan, didto intawon ko namunit sa mga papel. Maayo gani kay duna’y mitabang og panilhig, sila si Oscar og Miriam Batucan og ubay ubay nga nakapaniid. Nadugay’g gamay ka’y wa’y silhig nga tukog.

Bisan pa sa niini, ang kinatibuk-ang pagsaulog nahimong malampuson.

11 | P a g e

DIA PA GYUY MGA HULAGWAY

12 | P a g e