Memisa Info - Een Blik Vooruit

Memisa Info

te

100s editie

nr 100 januari - februari - maart 2014

Een blik vooruit

© Bart Ramakers

het nieuwe driejarenprogramma 2014-2016

MEMISA INFO

1

DR Congo In DR Congo blijft onze structurele steun hard nodig. Om aan de armsten een betere medische bijstand te kunnen verlenen, legt Memisa een aantal nieuwe accenten in haar programma 2014-2016.

1 Méér hulp, minder versnipperd Memisa centraliseert haar bijstand. Het aantal ondersteunde gezondheidszones gaat van 38 naar 31. Het totaal budget voor de projecten in Congo wordt verhoogd met 19,25%.

4 demonstratiezones Van de 31 gezondheidszones krijgen 4 zones (Budjala, Drodro, Mosango en Kisantu) extra ondersteuning zodat ze correcte zorgen kunnen aanbieden en op termijn kunnen dienen als opleidingsplaats. De ondersteuning aan de zone van Kisantu, die reeds sinds verschillende jaren verzekerd werd door de Belgische ontwikkelingssamenwerking, wordt door Memisa verdergezet. Dit laat ons toe deze demonstratiezone als model en stageplaats voor de andere drie zones te gebruiken. Eerst bekijken we de basisnoden (water, elektriciteit, infrastructuur), waarna we werken aan het versterken van de medischtechnische competenties van het personeel en aan het verbeteren van de organisatie van het gezondheidssysteem. Indirect is het terugkoppelen van deze ervaring naar het beleidsniveau belangrijk om de nationale gezondheidspolitiek te verbeteren.

2

“De omstandigheden waarin gewerkt wordt, verbeteren beetje bij beetje.”

2 MEMISA INFO

3 Kleine initiatieven, grote impact In Congo zijn de omwonenden van een gezondheidscentrum verantwoordelijk voor het onderhoud en de uitbouw van dit centrum.

Om lokale initiatieven ten voordele van de gezondheidscentra te stimuleren heeft Memisa toelages voorzien om deze te ondersteunen.

Een voorbeeld is de aankoop van een motorfiets om patiënten naar het ziekenhuis te vervoeren.

4 Samenwerking met lokale partners Onder andere voor het project in Kisantu wordt samengewerkt met het BDOM (Bureau Diocesain des Oeuvres Medicales). Zij zullen, samen met het personeel van Memisa, het verloop van de projecten ter plaatse beheren en opvolgen om zo de continuïteit te verzekeren.

5 Verticaal wordt horizontaal De verticale programma’s waarbij er steun wordt gegeven om o.a. diabetes, HIV en malaria te behandelen, worden geïntegreerd in de basisgezondheidszorg. Zo kunnen we een betere en completere medische ondersteuning bieden.

BALAKPA

40km

SONGO 13km

KUNGU GULUKOLO H.G.R

BOSO MBUMBU

57km BOBEY

KUNDU

Partnerschap Lumos Om de medische basiszorgen in Congo te verbeteren, werkt Memisa samen met LUMOS (Leuvense 40km Universitaire Medische Ontwikkelingssamenwerking en Solidariteit). LUMOS is een vrijwilligersorganisatie 57km en is al verschillende jaren actief in Congo. Fons40km 85km Verdonck (Prof. Em. KU Leuven) gaf ons meer informatie over de kansen die deze nieuwe samen57km 85km werking biedt.

85km

BOMENGE

45km

65km SONGO 13km

NGELE wegen BOGBA paden KUNGU

BOMENGE SONGO 13km

45km

BOSO IMOKANZA BOMBOMA H.G.R

BOSO MBUMBU

KUNDU

65km

BODUBWA NGELE

58km BOMENGE

LIBOBI

MOLUNGA

105km

LIFUNGA

LIKATA

MONYA

BOSO IMOKANZA BOMBOMA MOLUNGA BODUBWA

LIMPOKO LIFUNGA 105km 58km BOLEMO LIBOBI

125km

MONYA

BOSO DINGO

125km

65km

LIKATA

MOLUNGA

105km

LIFUNGA

Een plattegrond van de gezondheidszone Kungu met de afstand van de gezondheidscentra tot het ziekenhuis.

MONYA

Waarom koos LUMOS voor een samenwerking met Memisa?

Vermits onze voornaamste expertise zich situeert in de ziekenhuissector hebben we ons voornamelijk gefocust op het ziekenhuis van Kisantu, minder op de kleinere gezondheidscentra errond. Vermits Memisa een lange ervaring heeft om de hele gezondheidszone in hun acties te betrekken, kunnen we complementair samenwerken om naast het ziekenhuis de hele zone te betrekken in de beoogde kwaliteitsverbetering. Bovendien kent Memisa ook de politieke context errond, wat een grote meerwaarde voor ons inhoudt.

125km

Eén Congolese gezondheidszone is gemiddeld even groot als een Belgische provincie en telt meer dan 100.000 inwoners. Elke gezondheidszone bestaat uit een ziekenhuis en verschillende gezondheidscentra. De gezondheidscentra liggen op gemiddeld 5 à 10 km van elkaar en bieden de eerste hulp aan de omwonenden.

IBAN BE92 3100 9000 0023 Een vrijwilliger aan het werk in het ziekenhuis van Kisantu

LIBOBI LIKATA

65km

GULUKOLO ziekenhuis LIMPOKO gezondheidscentrum

BOLEMO

65km 45km

65km

BOSO DINGO

BOGBA

BOSO DINGO

Hieronder volgt een extract uit het interview met Lumos. Het volledige interview vindt u op www.memisa.be.

BOLEMO

H.G.R

BOSO MBUMBU

BOBEY

LIMPOKO

BODUBWA

58km

KUNGU GULUKOLO

BOBEY

KUNDU

BOGBA

BOSO IMOKANZA BOMBOMA

BALAKPA

BALAKPA

NGELE

BIC BBRUBEBB fiscaal attest vanaf 40 euro op jaarbasis

MEMISA INFO

3

Gemena 17 19 21 18

Niger

20

2827

Budjala

Drodro 23 24 22 Bunia 26 25

32

29

Kinshasa 30

31

Kisantu

16

14

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Burundi

6

15 7 4

1

8

DR Congo Bandundu 1 Yasa-Bonga 2 Ipamu O.L.Vrouwziekenhuis (Aalst, Asse, Ninove) 3 Kingandu BANDUNDU H.-Hartziekenhuis Lier Evenaarsprovincie 4 Mwela Lemba 17 Kungu Yasa-Bonga 5 Lusanga 18 Banga-Bola Ipamu EVENAARSPROVINCIE 6 Feshi AZ Nikolaas (Sint-Niklaas) 17 Kingandu Kungu 7 Wamba-Lwadi 19 Budjala 18 Banga-Bola Mwela Lemba 8 Panzi AZ Sint-Maarten (Mechelen, Duffel) 20 Mbaya Sint-Franciskusziekenhuis19(Heusden-Zolder) Lusanga Budjala 9 Djuma 21 Bokonzi 20 Feshi AZ Damiaan Oostende Mbaya Ziekenhuis Oost-Limburg (ZOL) 21 Bokonzi Wamba-Lwadi 10 Sia Oostprovincie Panzi11 Kimputu 12 Mosango 22 Jiba Djuma OOSTPROVINCIE 23 Fataki AZ Sint-Lucas Gent 22 Jiba Sia 13 Pay Kongila AZ Turnhout 23 Fataki 24 Drodro OOST-KASAï AZ Delta (Roeselare) Kimputu 14 Kitenda 25 Tchomia 29 Katako-Kombe 24 Drodro Mosango 15 Kasongo-Lunda 26 Lita 25 Tchomia Pay Kongila 27 Pawa Sint-Vincentiusziekenhuis Deinze 26 Lita 16 Popokabaka Kitenda CHC LiègeBAS-CONGO 28 Boma Mangbetu A.Z. Sint-Lucas Brugge 27 Pawa 30 Gombe Matadi Kasongo-Lunda

Popokabaka

28

Boma Mangbetu

Ziekenhuis voor Ziekenhuis partnerschap

4 MEMISA INFO

33

Mosango 10 9 11 2 1 12 Kikwit 13 5 3

31

Demonstratiezone

Oost-Kasaï 29 Katako-Kombe AZ Maria Middelares (Gent) Bas-Congo 30 Gombe Matadi AZ Sint-Jan (Brugge-Oostende) 31 Kisantu Burundi 32 Ziekenhuis Muramvya Vivalia 33 Ziekenhuis Muyinga Imelda ziekenhuis (Bonheiden)

Niger Ziekenhuis Kara kara AZ Erica Mol

Kisantu

Regionaal kantoor van Memisa

Nationaal kantoor van Memisa

Catherine van AZ St-Lucas Brugge in Popokabaka

Lino van CHC Liège in Pawa

Ziekenhuis voor Ziekenhuis Opgestart in 2004 als een partnerschapsproject tussen enkele Belgische ziekenhuizen en ziekenhuizen uit het Zuiden, is Ziekenhuis voor Ziekenhuis vandaag uitgegroeid tot een heus netwerk van 18 solidaire ziekenhuisgroepen. Met dit project willen we sterke partnerschappen tot stand laten komen tussen de Belgische en Afrikaanse ziekenhuizen. De Belgische ziekenhuizen verzamelen via tal van activiteiten geld in voor hun partnerziekenhuis.

Om de twee jaar gaan personeelsleden van de Belgische ziekenhuizen op inleefreis naar hun collega’s in het Zuiden om de medische situatie beter te leren kennen.

en rond de ziekenhuizen en met debatten en lezingen willen we de bekendheid van deze partnerschappen verder vergroten.

Dirk De Fauw (Voorzitter Algemene Vergadering AZ Sint-Jan Brugge Oostende): “De gezondheidszorg in Congo kampt met grote problemen. Door de gebrekkige weginfrastructuur en de beperkte financiële middelen blijven vele Congolezen verstoken van de meest elementaire medische bijstand. Het project Ziekenhuis voor Ziekenhuis kan echter het verschil maken. Steun vanuit een Vlaams ziekenhuis leidt tot een betere infrastructuur, verhoogde knowhow en betere dienstverlening.”

Ziekenhuis voor Ziekenhuis is een enorm succes. Dat blijkt niet enkel uit het aantal toegenomen partnerschappen, maar ook (en vooral) uit de vele positieve reacties die we ontvangen. Om het personeel van de deelnemende ziekenhuizen, hun patiënten en bezoekers beter te sensibiliseren over de noodzaak en impact van hun partnerschap op het leven van de mensen in het Zuiden, maken Memisa en de Belgische ontwikkelingssamenwerking (DGD) vanaf dit jaar bijkomende middelen vrij voor Ziekenhuis voor Ziekenhuis.

Via laagdrempelige informatiecampagnes in

MEMISA INFO

5

West-Bengalen

India Anwara bevalt in een gezondheidscentrum Anwara Biwi is een 25-jarige huisvrouw uit Vushna, West-Bengalen. Haar man, Ashadul, rijdt met een riksja en brengt zo de enige schamele inkomsten binnen voor het gezin.

Het gezin heeft het dus niet breed, wanneer Anwara voor de vierde keer zwanger is. Haar vorige twee zwangerschappen liepen uit op een miskraam.

Ook nu ziet het er niet goed uit: Anwara voert zwaar huishoudelijk werk uit, heeft niet genoeg geld om goed te eten en lijdt intussen aan ernstige bloedarmoede. Ze denkt ook dat haar bevalling haar gezin financieel zal ruïneren als ze niet thuis bevalt.

Een lokale gezondheidswerker legt Anwara uit op welke zorgen ze recht heeft. Hij overtuigt haar om toch hulp te zoeken en niet machteloos haar lot te ondergaan. Anwara bevalt uiteindelijk in een gezondheidscentrum, met de nodige medische omkadering. Dankzij de tussenkomst van de gezondheidswerker heeft ze intussen 2 gezonde kinderen.

6 MEMISA INFO

“Het is ongelooflijk hartverwarmend om te zien wat uw steun teweeg brengt.”

West-Bengalen • Een gezin van 6 personen verdient gemiddeld 1,5 dollar per gezin en per dag.

• West-Bengalen is de dichtst bevolkte staat van India.

• 10,6% van de gezinnen heeft niet voldoende voedsel gedurende verschillende maanden in het jaar.

• 72% van de bevolking woont in agrarisch gebied, met als belangrijkste producten thee, rijst en jute.

IBAN BE92 3100 9000 0023 BIC BBRUBEBB fiscaal attest vanaf 40 euro op jaarbasis

Het Indiase platteland heeft het zeer moeilijk De economische groei is in India zeer zichtbaar in en rond de steden. In de dorpen is er van die evolutie niet veel te merken. De Indiase staat functioneert wel degelijk, maar de dorpsbewoners zijn zich niet bewust van hun rechten en van de mogelijkheden die op gebied van gezondheidszorg door de overheid worden aangeboden.

Daarom is het nodig om vanuit de basis de mensen bewust te maken van hun rechten op het vlak van gezondheidszorg. In veel gevallen is de theorie namelijk veel mooier dan de werkelijkheid en wordt de wetgeving niet vertaald naar de praktijk.

Gezondheidszorg voor 1 miljoen mensen In West-Bengalen werkt Memisa rond basisgezondheidszorg voor bijna 1 miljoen mensen binnen het BHCS (Basic Health Care Support Program). Memisa heeft een partnerschap met WBVHA (West Bengal Voluntary Health Association), een lokale NGO die erkend is door de

Indiase overheid. De visie van WBVHA is dat basisgezondheidszorg een fundamenteel recht is van alle mensen. Om dit recht te bekomen, is het nodig de gemeenschap te betrekken en te mobiliseren en het beleid te beïnvloeden.

Met een vaste maandelijkse gift helpt u ons om onze langetermijnprojecten te financieren. Een vaste gift geeft ons meer zekerheid om toekomstgericht te werken.

Van zodra u een vast bedrag van 4 euro of meer per maand schenkt, bekomt u ook een fiscaal attest.

U kunt ook gebruik maken van SEPA, de Europese domiciliëring. Daarmee geeft u Memisa de opdracht uw bank informatie te sturen om uw maandelijkse donatie uit te voeren. U kunt dit op elk moment laten stopzetten. Meer info bij uw bank of via communicatie@memisa.be.

MEMISA INFO

7

Mauritanië - Névissa heeft een ander leven dankzij het solidariteitsfonds Abdoulaye Samba Bâ, coördinator van het APSDN, legt uit wat het solidariteitsfonds concreet betekent in het leven van Névissa en haar familie: “Toen haar man in 2004 overleed, konden Névissa en haar vijf kinderen, waarvan één gehandicapt, enkel overleven met de steun van mensen uit haar dorp. Dankzij het solidariteitsfonds werden alle kosten voor gezondheidszorg vergoed en raakte Névissa ook aan financiële middelen om een toilet en een keukentje aan haar huis te bouwen.

Bovendien hielp het fonds haar met het opzetten van een handeltje voor groenten en vis. Vandaag heeft Névissa het nog steeds niet breed, maar beschikt ze via haar eigen handeltje wel over een beetje geld en kan ze de basisgezondheidszorg voor haar kinderen terug betalen.”

IBAN BE92 3100 9000 0023 BIC BBRUBEBB fiscaal attest vanaf 40 euro op jaarbasis

8 MEMISA INFO

Mauritanie Memisa is al verscheidene jaren in Mauritanië actief. De komende drie jaar willen we er onze lokale partner APSDN (Association pour la Promotion de la Santé à Dar Naïm) helpen om op eigen benen te staan: • door het ondersteunen en verder uitbouwen van een systeem van sociale zekerheid voor gezondheidszorg, • door opleidingen te voorzien voor en technische ondersteuning te bieden aan het medisch personeel, • door gezondheidsstructuren te voorzien van bekwaam personeel, medisch materiaal en medicijnen.

Samen met APSDN zetten we ook een sensibiliseringsprogramma op poten rond de wijd verspreide praktijk van genitale verminking.

Gezondheidsposten en lokale solidariteit in Nouackchott In de Moughataa van Dar Naïm, een wijk van de hoofdstad Nouakchott, financieren we de werking van 4 gezondheidsstructuren, een mutualiteit en een solidariteitsfonds dat toegang tot gezondheidszorg ook voor de allerarmsten mogelijk maakt. Mede dankzij deze steun krijgen de 88.000 inwoners van Dar Naïm toegang tot degelijke medische zorgen.

Gezondheidsposten en sociaal solidariteitsfonds in Bababé Ook in Bababé, een district op 300 kilometer van Nouakchott, zijn we actief. De 35.000 inwoners van Bababé wonen erg verspreid en leven grotendeels van landbouw. Veel inkomsten levert dit in deze dorre omgeving echter niet op. De inwoners zijn bijzonder arm.

Hier ondersteunen we niet alleen de werking van 8 gezondheidsposten, maar ook een solidariteitsfonds. Een dergelijk fonds ondersteunt individuen en families die in extreme armoede leven.

Mauritanië

Omdat ook zij recht hebben op goede medische zorgen, betaalt het fonds de medische kosten voor hen. Momenteel maken 750 inwoners van Bababé gebruik van dit solidariteitsmechanisme.

“We hopen straks zelfstandig verder te kunnen.”

MEMISA INFO

9

© Bart Ramakers

© Bart Ramakers

Benin In het nieuwe programma, ondersteund door de Belgische overheid, biedt Memisa structurele steun aan de gezondheidszorg in Benin. Het project wordt uitgevoerd door onze lokale partner AMCES en verloopt in samenwerking met de Stichting Hubi & Vinciane. We spraken met Marc Vervenne (Prof en Ere-rector KU Leuven) en Pascale Van Assche van de stichting Hubi & Vinciane.

Hoe is de Stichting Hubi & Vinciane (SHV) ontstaan?

De stichting werd opgericht in 1982 ter nagedachtenis van Dr. Hubi Adriaens en Vinciane Van Assche. Hubi was destijds, via Memisa Nederland, actief als arts/chirurg in twee zonehospitalen in Benin. Vinciane, zijn verloofde, bezocht hem daar regelmatig en gaf onder andere les in een aantal lokale scholen.

Tijdens een terugreis in 1981 stortte hun vliegtuig neer. De families van Hubi en Vinciane beslisten om het levenswerk van hun kinderen via de stichting verder te zetten.

Wat is het doel van de SHV? We willen ervoor zorgen dat de levensomstandigheden van de mensen in de omgeving van Parakou verbeteren. Niet alleen door hulp aan te reiken, maar vooral door hen te vormen en te stimuleren mee te zoeken naar oplossingen.

10 MEMISA INFO

Benin

“We wilden al lang samenwerken met Memisa.”

Waarom kiest de SHV voor een samenwerken met Memisa?

We wilden al lang samenwerken met Memisa.

Enerzijds door de historiek, Hubi werd als arts/ chirurg uitgezonden door Memisa Nederland, wat emotioneel belangrijk is. Anderzijds blijft ons hoofdaccent ook gezondheidszorg en Memisa kan ons als belangrijke medische NGO steunen met haar expertise.

Wat houdt de samenwerking met Memisa in?

Samen met Memisa gaan we de structuur en het beleid van de ziekenhuizen van Papané en Boko ondersteunen. Ook zullen we operationele hulp aanbieden, waarbij we de diensten pediatrie en materniteit verder willen uitbouwen. Op deze manier kunnen we zowel de kwaliteit van de zorg als de infrastructuur verbeteren. Ten slotte zal ook de samenwerking met de medische centra in de omgeving verbeterd worden.

Het volledige interview leest u op www.memisa.be.

Burundi In Burundi leeft 70% van de bevolking onder de armoedegrens. Zij beschikken over een inkomen dat lager is dan 1,5 dollar/dag. Van deze groep wordt 10 tot 20% beschouwd als allerarmst. Er werd een systematische analyse uitgevoerd op basis van objectieve criteria om hen te identificeren: ouderen zonder bijstand, gehandicapten, wezen, weduwen,...

In overleg met het Ministerie van Volksgezondheid in Burundi gaat Memisa een stap verder in haar medische zorgen en richt ze zich ook op de reïntegratie van de allerarmsten. Het doel is om de gemeenschappen te stimuleren zelf programma’s van duurzame onderlinge solidariteit te ontwikkelen en hen hierin te ondersteunen.

Muyinga: zorgen voor een economische basis In Muyinga worden de allerarmsten, in samenwerking met het Rode Kruis, aangemoedigd om deel te nemen aan een landbouwprogramma op gemeenschapsvelden of om geiten te kweken zodat hun inkomen verhoogt. Zo worden zij op termijn gereïntegreerd in de sociale samenleving en kunnen zij zelf hun medische kosten dragen.

“Medische toegang voor de allerarmsten.”

Burundi

De bedoeling is de bevolking zoveel mogelijk zelf deze kleine mutualiteiten te laten beheren zodat zij hiervoor de verantwoordelijkheid opneemt.

Muramvya: werken aan zorg In Muramvya is het principe van medeverantwoordelijkheid reeds ingeburgerd. Memisa deelt samen met de gezondheidscentra de kosten van de hulp aan de allerarmsten. Gezondheidscomités, samengesteld uit vertegenwoordigers van de bevolking, zien er samen met de hoofdverpleger op toe, dat het gezondheidscentrum goed functioneert en de kwaliteit van de zorg goed is.

IBAN BE92 3100 9000 0023 BIC BBRUBEBB fiscaal attest vanaf 40 euro op jaarbasis

Onder leiding van een lokaal begeleider wordt de onderlinge solidariteit gestimuleerd. Dit bijvoorbeeld door het oprichten van sociale fondsen of door de opname van de allerarmsten in kleine lokale mutualiteiten om ze toegang te verschaffen tot gezondheidszorg.

MEMISA INFO

11

Omdat gezondheidszorg een basisrecht is.

In deze Memisa Info geven we u een overzicht van het driejarenprogramma 2014-2016. Dit wil zeggen dat Memisa voor deze projecten mag rekenen op een gedeeltelijke financiering door de overheid.

De rest van de middelen die nodig zijn, komen van onze donateurs. Ook de komende jaren hebben wij uw steun hard nodig om in het Zuiden verandering te brengen!

Doe een gift!

IBAN BE92 3100 9000 0023 BIC BBRUBEBB

fiscaal attest vanaf 40 euro op jaarbasis

Ethisch Fondsenwerven Memisa onderschrijft de code van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving (EF) en van de koepel 11.11.11.

12 MEMISA INFO

Fout adres?

Geef Memisa een seintje per e-mail of per telefoon als u fouten ontdekt in uw adres of ons tijdschrift in veelvoud ontvangt. Dank voor uw medewerking.

Memisa Info is een uitgave van Memisa BelgiĂŤ vzw, Kerkstraat 63, 1701 Itterbeek (Dilbeek), T 02 454 15 40, F 02 569 03 45 info@memisa.be, www.memisa.be