Legaten & schenkingen
Waarom een brochure over schenkingen en legaten?
Sinds haar ontstaan, heeftt Memisa steeds kunnen rekenen op de edelmoedigheid van haar weldoeners. Zonder hun betekenisvolle steun zou Memisa niet kunnen bestaan. Verschillende van onze schenkers en sympathisanten wensen ons werk ook na hun leven te steunen. Memisa is een erkende VZW van algemeen nut en is gerechtigd schenkingen en legaten te ontvangen. Deze brochure biedt klaar en duidelijke antwoorden op veel gestelde vragen en wil hiermee een leidraad zijn bij de te volgen procedure. Elke betekenisvolle daad ten voordele van onze organisatie dient zeer goed afgewogen te worden. Een belangrijke beslissing is steeds het resultaat van een diepgaande reflectie. Daarom staan wij ook tot uw beschikking voor een persoonlijk gesprek en zijn wij bereid om u bij te staan bij dit denkproces en bij de te ondernemen (juridische) stappen. Uiteraard gebeurt dit in alle discretie.
De stuwende kracht van onze Weldoeners Onze organisatie is als een vruchtbare akker: alles wat gezaaid werd, heeft zich vermenigvuldigd en is vandaag bron van leven voor veel mannen, vrouwen en kinderen. Wij staan ten dienste van de zieken in Benin, Burundi, D.R. Congo, India en MauritaniÍ. Wij hebben de gevoeligheid behouden van de missionaris die onmogelijk onverschillig kan blijven voor de vele noodkreten en de onmenselijke ellende. We hebben ons de nauwgezetheid van de professionele gezondheidswerkers en van de specialisten in het duurzame ontwikkelingswerk eigen gemaakt. Dit heeft ons een vooraanstaande positie opgeleverd in de wereld van de NGO’s. Als Memisa een dergelijke expansie gekend heeft, dan is dat ongetwijfeld dankzij onze stichters, dankzij de mensen die met ons een eind op weg gegaan zijn, ons geholpen hebben en het nodige advies gegeven hebben. Wij zijn bovenal dankbaar en erkentelijk tegenover al onze trouwe en edelmoedige weldoeners! Hun mildheid verwondert ons nog dagelijks en alleen daardoor is het voor ons mogelijk om aan veel immense noden te voldoen. Zij zijn de stuwende kracht die ons aanmoedigt steeds verder te gaan in ons werk om de meest hulpbehoevende mensen tegemoet te komen. Zonder al deze vrienden, zou Memisa nooit bestaan!
Dr. Frank De Paepe Algemeen Directeur Memisa
Gezondheidszorg in het Zuiden Memisa is een niet-gouvernementele organisatie (ngo) voor medische ontwikkelingssamenwerking. Wij ijveren voor een degelijke basisgezondheidszorg voor iedereen. Vanuit onze christelijke bewogenheid hebben wij bijzondere aandacht voor de lijdende en hulpbehoevende medemens, zonder onderscheid van ras, religie of politieke overtuiging. De geleidelijke overdracht van verantwoordelijkheden om de lokale autonomie te stimuleren staat centraal. Daarvoor werken wij samen met enthousiaste en betrouwbare partners.
Structurele programma’s over meerdere jaren Soms zijn problemen zo omvangrijk dat ze slechts efficiënt kunnen worden aangepakt via grote opbouwprogramma’s, gepland over meerdere jaren. Deze programma’s zijn voor 80% gesubsidieerd door de Belgische Ontwikkelingssamenwerking. Voor de andere 20% doet Memisa beroep op gulle schenkers, zoals u.
Memisa geeft structurele steun aan 36 gezondheidszones in Congo en in Burundi (+/- 5 miljoen mensen). Gemiddelde steun per gezondheidszone per jaar: • € 80.000 Bijdrage Belgische ontwikkelingssamenwerking (80%) • € 20.000 Bijdrage Memisa (20%)
4
In D.R. Congo werkt Memisa vandaag stap voor stap aan de opbouw van de medische gezondheidszorg in 31 zones voor ongeveer 4 miljoen Congolezen. Met eigen coördinatiebureaus in Kinshasa, Kikwit, Gemena en Bunia staat Memisa dicht bij de plaatselijke bevolking en slaagt zij erin samen met de lokale partners hulp aan te bieden daar waar nodig.
Concreet ● Geneesmiddelen en medisch materiaal ● Niet-medisch materiaal (fietsen, motors, bureaumateriaal)
●Aanmoedigingspremies voor het onderbetaalde personeel ●Opleidingen 5
Lieve Blancquaert
Microprojecten Memisa steunt een 150-tal microprojecten per jaar in 20 landen. Deze kleine investeringen, veelal onder de vorm van een lot geneesmiddelen, medisch materiaal, transportmiddelen (motors en fietsen) en herstellingswerken, betekenen een flinke duw in de rug voor de gezondheidscentra en kraamklinieken. Voor deze heel concrete projecten krijgen wij geen subsidies. Ze zijn volledig gefinancierd door onze weldoeners. De gemiddelde steun aan een project bedraagt € 5.000.
Lieve Blancquaert
“Burkina Faso heeftt al verschillende keren steun gekregen van Memisa. Ik denk aan de uitrusting voor een aantal gezondheidscentra en de bevoorrading met medicijnen. Verschillende centra konden de nodige herstellingswerken uitvoeren dankzij de tussenkomst van Memisa. Neem bijvoorbeeld het gezondheidscentrum in Léo. Kan je je voorstellen dat daar zelfs geen water voorradig was? Een kraamafdeling zonder water! Na de bevalling kon de jonge moeder zichzelf en haar pasgeborene niet eens wassen. De familie ging te voet water halen, meer dan een kilometer verder. Dankzij Memisa’s steun hebben we een waterput kunnen boren. Er is nu water in overvloed voor het gezondheidscentrum én drinkbaar water voor de hele bevolking in Léo!” Mevrouw Aouba uit Burkina Faso
7
Noodhulp Als mensen slachtoffer worden van uitzonderlijke gebeurtenissen zoals epidemies, natuurrampen, oorlogen, etnisch geweld enz. dan moet er dringend hulp geboden worden. Memisa biedt noodhulp en komt tussen bij kortdurende interventies, al dan niet met de steun van institutionele donoren. Het hoofdoel is het herstellen van de basiscondities om de medische diensten weer optimaal te laten functioneren. «Noodhulp bieden is veel meer dan het verdelen van geneesmiddelen. Misschien is het zelfs in de eerste plaats onze opdracht om een volk, dat zich in een schijnbare uitzichtloze situatie bevindt, moed in te spreken, zodat deze mensen opnieuw hun krachten bundelen om samen aan de toekomst te bouwen.» Luc Vansina, kapucijn en voormalig coördinator van Memisa in Afrika»
Moedersterfte Memisa zet zich in om de moedersterfte drastisch te verminderen.
Elke dag sterven 800 mama’s aan de gevolgen van hun zwangerschap of bevalling. "In onze materniteit bevallen gemiddeld 50 vrouwen per maand. Maar we worden geconfronteerd met een zeer grote sterfte tijdens en kort na de bevalling. Vroeger moesten we afwachten en lijdzaam toezien. Al jaren voert Memisa samen met ons de strijd tegen moedersterfte. Dankzij een regelmatige aanvoer van medisch materiaal, maar ook door extra opleidingen en continu overleg, lijken we aan de winnende hand.” Ibangu hoofd van de materniteit van Kasongo Lunda
8
8
Wat is een legaat? Een legaat is een schenking via een testament van roerende en/of onroerende goederen aan een bepaalde persoon of organisatie. Op die manier kunt u uw persoonlijke wensen over uw nalatenschap laten vastleggen. Zo zullen uw bezittingen na uw dood een bestemming krijgen die overeenkomt met uw persoonlijke voorkeur. Er zijn verschillende soorten testamenten waarvan deze de belangrijkste zijn:
Het eigenhandig geschreven
Het notarieel testament
testament Dit (gratis) testament is door u met de hand geschreven en van datum en handtekening voorzien. U kan dit testament door de notaris laten registreren aan de databank in Brussel, waar je zo’n 50€ voor betaalt. Zo gaat het niet verloren! Kijk op p.12 voor een voorbeeld.
10
Dit testament wordt door de notaris geschreven volgens wat u hem dicteert. U ondertekent dit testament en het wordt bij de notaris bewaard. Dit kost zo’n €250 à €300.
Ik heb directe erfgenamen: kan ik ook nog een legaat geven aan Memisa? De wetgever heeft geoordeeld dat het vrije beschikkingsrecht ten aanzien van een aantal personen beperkt moest worden. We noemen deze beperking de reserve of het voorbehouden deel. Het gaat om het gedeelte van de nalatenschap dat dwingend aan een bepaalde naaste verwant moet toekomen. Deze erfgenaam noemen we ook de reservataire erfgenaam.
Reservataire efgenamen kunnen dus niet onterfd worden. Het Belgische erfrecht kent drie soorten reservataire erfgenamen: A) de kinderen; B) de ouders (bij gebrek aan kinderen); C) de langstlevende echtgenoot/echtgenote.
11
Hoe wordt een eigenhandig geschreven testament opgesteld? Om geldig te zijn dient het eigenhandig geschreven testament volledig eigenhandig door u geschreven te zijn. Geen enkel gedeelte mag in dactylografie zijn. Het testament wordt van datum en handtekening voorzien. Voorbeeld 1 van een eigenhandig geschreven testament
U heeft reservataire erfgenamen en u wenst uw bezittingen aan Memisa na te laten. U kunt in uw testament bepalen dat het beschikbare gedeelte (wat overblijft na de toekenning van het voorbehouden deel voor de reservataire erfgenamen, dat bij wet bepaald is) voor Memisa is. In handschrift: Dit is mijn testament en ik herroep hierbij al mijn vroegergemaakte wilsbeschikkingen. Ik, ondergetekende (naam), (voornaam), geboren te (plaats), op (datum), en wonende te (adres), verklaar het grootst beschikbare gedeelte van mijn nalatenschap, na uitkering van het reservatair gedeelte voor (bvb.: mijn kinderen, mijn echtgenoot,...) na te laten aan Memisa vzw, ondernemingsnummer 435.563.751, met als maatschappelijke zetel Leopold II-laan, 195, 1080 Brussel.
Eigenhandig geschreven op (datum) te (plaats)
Handtekening
Voorbeeld 2 van een eigenhandig geschreven testament
U heeft geen reservataire erfgenamen en u wenst al uw bezittingen aan Memisa na te laten.dschrift: Indien u geen enkele erfgenaam heeft, kunt u Memisa als algemeen erfgenaam aanwijzen voor het geheel van uw bezittingen. In handschrift: Dit is mijn testament en ik herroep hierbij al mijn vroeger gemaakte wilsbeschikkingen. Ik, ondergetekende (naam), (voornaam), geboren te (plaats), op (datum), en wonende te (adres) verklaar Memisa, ondernemingsnummer 435.563.751, met als maatschappelijke zetel Leopold II laan 195, 1080 Brussel, als algemeen legataris aan te wijzen.
Eigenhandig geschreven op (datum) te (plaats) 12
Handtekening
Voorbeeld 3 van een eigenhandig geschreven testament U wenst uw bezittingen aan Memisa na te laten. U kunt in uw testament bepalen dat een beschikking over een bepaald goed (bvb. uw appartement) of een gedeelte van uw goederen (roerend of onroerend) ter beschikking wordt gesteld voor Memisa. In handschrift: In handschrift: Dit is mijn testament en ik herroep hierbij al mijn vroeger gemaakte wilsbeschikkingen. Ik, ondergetekende (naam), (voornaam), geboren te (plaats), op (datum), en wonende te (adres), verklaar dat ½ van het beschikbare gedeelte van mijn nalatenschap na te laten aan Memisa vzw, ondernemingsnummer 435.563.751, met als maatschappelijke zetel Leopold II-laan 195, 1080 Brussel. Eigenhandig geschreven op (datum) te (plaats) Handtekening
13
Duolegaat, een nieuwe interessante formule Wanneer is een duolegaat interessant? Met een duolegaat, kunt u een deel van uw vermogen aan Memisa nalaten en tegelijkertijd uw erfgenamen bevoordelen. Het duolegaat is gebaseerd op artikel 64, alinea 2 van het Wetboek van successierechten dat stelt dat men in een testament kan bepalen dat persoon X een legaat ontvangt dat vrijgesteld is van successierechten op voorwaarde dat de organisatie (hier dus Memisa) de last tot betaling van de successierechten overneemt van persoon X. Deze formule is vooral interessant indien u geen rechtstreekse erfgenamen heeft. Het voordeel van het duolegaat ligt in het feit dat Memisa als VZW minder successierechten (7% in WalloniĂŤ, 8,5% in Vlaanderen en 12,5% in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest) dient te betalen dan personen die onrechtstreekse erfgenamen zijn. Voor hen kunnen de successierechten oplopen tot 65% voor het Vlaams Gewest en 80% voor het Brussels en het Waalse Gewest, afhankelijk van de graad van verwantschap. Om ervoor te zorgen dat geen enkele partij benadeeld wordt, contacteert u best uw notaris om uw duolegaat op maat op te stellen, rekening houdend met de complexe Belgische wetgeving. De Belgische Staat zal uw duolegaat ook enkel erkennen indien het een substantieel voordeel oplevert aan de begunstigde vereniging (hier dus Memisa).
14
Successierechten voor Memisa
Brussel
Wallonïe
Vlaanderen
Voor de erfgenamen
80%
80%
65%
Voor Memisa
12,5%
7%
8,5%
In Vlaanderen €0-€75.000 Successierechten voor onrechtstreekse erfgenamen
€75- €125.000 €125.000
45%
55%
65%
Voorbeeld 1 : gewoon legaat in Vlaanderen U legateert aan uw nicht een som van € 200.000. Uw nicht Bedrag van het legaat Successierechten Eindresultaat
€ 200.000 - € 110.000 € 90.000
Memisa
Overheid
€0
€ 110.000 € 110.000
Uw nicht ontvangt uiteindelijk € 90.000. Voorbeeld 2 : duolegaat U laat € 110.000 na aan uw nicht en € 90.000 aan Memisa. U geeft aan Memisa het mandaat om de successierechten te betalen, ook op het deel dat u nalaat aan uw nicht. Uw nicht Bedrag van het legaat Te betalen successierechten op € 120.000 aan 45, 55, 65% op € 80.000 aan 8,5% Eindresultaat
€ 110.000
Memisa € 90.000 - € 53.000 - € 7.650 € 29.350
Overheid
€ 53.000 € 7.650 € 60.650
In dit scenario erft uw nicht uiteindelijk een hoger bedrag (€ 110.000) en steunt u tegelijkertijd de projecten van Memisa met € 29.350. 15
Raoul De Puydt, ere-advocaat:
Lieve Blancquaert
ÂŤOpgepast! U moet er steeds aan denken dat de successierechten die Memisa moet betalen voor het deel van de erfgenamen in het kader van een duolegaat aan het volle tarief zijn. U kan dus best voorzien dat wat er na betaling van de successierechten voor beide partijen overblijftt voldoende is voor Memisa, dat u bij dit legaat wilt bevoordelen.Âť
Vaak gestelde vragen Wat kunt u legateren? Alle goederen komen in aanmerking voor een legaat: een geldsom, bankrekeningen, meubelen, juwelen, kunstwerken, huizen, enz. Memisa is bevoegd om legaten met onroerende goederen te aanvaarden. Deze onroerende goederen zullen over het algemeen verkocht worden. De opbrengst hiervan komt de activiteiten van de organisatie ten goede. U kunt achteraf uw testament op elk moment wijzigen. Enkel het laatst opgestelde testament is geldig.
Van zodra ik uw organisatie als erfgenaam in een legaat heb aangeduid, kan ik dan nog over mijn erfgoed beschikken? Zeker. U blijft eigenaar van uw goederen en u bent vrij hierover te beschikken. Een legaat krijgt pas uitwerking na de dood van de erflater.
17
Schenkingen Wat is het verschil tussen een schenking en een legaat? Een legaat is een gift per testament die van kracht wordt na het overlijden van de erflater. Een schenking is een handeling waarbij de schenker, terwijl hij nog in leven is, een roerend of onroerend goed schenkt aan een begunstigde (een persoon of een organisatie).
De schenking van hand tot hand Dit is een directe overdracht van een bepaald goed van de schenker aan de begunstigde. Een schenking van hand tot hand moet niet voor de notaris gebeuren en is bijgevolg kosteloos. Dit is mogelijk als het gaat om geld, meubels, juwelen, enz. Voor deze schenkingen worden er geen belastingen betaald. Onroerende goederen komen niet in aanmerking voor een schenking van hand tot hand en moeten steeds door middel van een schenking bij notariĂŤle akte gebeuren.
De schenking bij notariĂŤle akte. De schenking van onroerende goederen moet steeds bij notariĂŤle akte geschieden. De schenkingsrechten die Memisa betaalt, zijn dezelfde als de successierechten. 18
Contact en persoonlijk advies Denkt u erover Memisa in uw testament op te nemen? Heeft u nog bijkomende vragen? Neem dan vrijblijvend contact op met ons. Wij helpen u graag verder. U kunt ons rechtstreeks bereiken: Hilde Groenweghe Per telefoon: 02/454.15.49 Via mail: communicatie@memisa.be Per brief: Memisa, Kerkstraat 63, 1701 Itterbeek
Memisa is lid van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving (VEF), een organisatie die aan de Belgische bevolking waarborgen wil bieden met betrekking tot de morele kwaliteit van de Fondsenwerving en tot doorzichtigheid van de rekeningen. Op basis van de informatie die Memisa aan VEF bezorgde, kwam deze tot de conclusie dat Memisa haar infrormatieplicht positief had ingevuld en de verschillende wetten, standaarden en codes had nageleefd. Informatie over onze inkomsten en bestedingen is eveneens terug te vinden via de website www.ngo-openboek.be.
Fiscaal attest vanaf 40 euro op jaarbasis
www.memisa.be