Milieubeleid Memisa

MILIEUBELEID van Memisa

Reeds meerdere jaren, besteedt Memisa een specifieke aandacht aan de thematiek milieu, zowel in de projecten op het terrein als in de interne werking. Hoewel er in de praktijk gewerkt wordt rond de thematiek, werd er nooit schriftelijke politiek geschreven. Hierin brengt deze nota verandering. Ze is tot stand gekomen na grondige interne reflectie en is dus in overeenstemming met de geest en de waarden van de organisatie.

A. Visie en verantwoordelijkheden 1. Definitie Een referentie in de sector van de ontwikkelingssamenwerking is de strategienote van DGD « Leefmilieu in de Belgische ontwikkelingssamenwerking ». Hieruit halen we als organisatie twee grote objectieven:  

de thematische integratie van ‘behoud en bescherming van het leefmilieu’op alle niveaus van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking; het ondersteunen van maatregelen in de partnerlanden die een duurzame milieubeleid te verzekeren

Om deze doelstellingen te bereiken, moet de samenwerking zich richten op de zes prioritaire thema's : 1.

2.

3.

4.

5.

6.

het duurzame beheer van water ; de strijd tegen de woestijnvorming en landdegradatie; de bescherming en het duurzaam bosbeheer ; de bescherming en het duurzaam beheer van biodiversiteit ; de strijd tegen klimaatsverandering ; sanitaire voorzieningen in het kader van de duurzame stedelijke ontwikkeling.

Zoals samengevat in de strategienota voor Leefmilieu van DGD, liggen verschillende factoren aan de basis van de huidige milieu-uitdagingen en de druk op de schaarse natuurlijke rijkdommen, namelijk :  Economische groei met een globale toename aan welvaart (kwantitatief) en met veranderende aanbod- en vraagprocessen (kwalitatief) ;  Technologie en wetenschap : Nieuwe kennis over de producten van de natuur en hun interacties kan op een aangepaste en toegepaste manier gebuikt worden om de menselijke materiële behoeften te bevredigen ;  Demografie : Hoge wereldbevolkingstoename (kwantitatief aspect) en belangrijke groei van stedelijke- en kustbevolking met niet-duurzame consumptiepatronen (kwalitatief aspect) ;  Geopolitieke machtsverschuivingen in landen en regio’s die de politieke en maatschappelijke besluitvorming op wereldvlak complexer maken ;  De Verklaring van Rio de Janeiro inzake Milieu en Ontwikkeling (Juni 1992) plaatst de mens centraal in de zorg voor duurzame ontwikkeling met recht op een gezond en productief leven in harmonie met de natuur. Het recht op menselijke ontwikkeling moet zodanig gerealiseerd worden dat op een rechtvaardige wijze wordt voorzien in de ontwikkelings- en milieubehoeften van zowel de huidige als de toekomstige generaties.

Klimaatverandering, lucht- en waterverontreiniging, schaarste aan zoetwater, bodemaftakeling en woestijnvorming, degradatie van ecosystemen en afname van de biodiversiteit zijn complexe, multidimensionele fenomenen die elkaar onderling kunnen versterken. Milieuveranderingen interfereren op lokaal, regionaal en mondiaal niveau. De gevolgen ervan kunnen voelbaar zijn op grote afstanden of voor een lange termijn.

2. Visie Om een « milieuvisie » eigen aan Memisa te ontwikkelen, zullen wij eerst de thematiek analyseren binnen onze interne werking als NGO, dit zowel wat betreft ons werk op de hoofdzetel als in de burelen op het terrein.

Daarnaast wil MEMISA het concept milieu in al haar programma's meenemen, vanaf haar participatieve ontwerp tot de tot aan de volledige realisatie. De organisatie wil ook letten op het imago dat zij naar de buitenwereld uitstraalt, door te communiceren over haar inzet en respect voor het milieu in al haar activiteiten. MEMISA wenst en, voelt zich verantwoordelijk om ervoor te zorgen dat het milieu een zaak wordt en is van iedereen, zowel intern binnen de organisatie als in de samenleving.

Dit beleidsdocument legt de verplichtingen en inspanningen die Memisa wil implementeren als NGO vast. Het bevorderen van respect voor het milieu is geen eenvoudige taak. Het gaat er in de eerste plaats om om mensen

te sensibiliseren over de diepgaande gevolgen van hun gewoonten. Men begrijpt immers niet altijd welke impact een handeling kan hebben, dit is vooral het geval in partnerlanden waar andere zorgen meer prioritair zijn. Het is een thematiek die dan ook moeilijk aan te brengen is in de meest fragiele staten. De beschuldiging dat de rijke landen grotendeels de verantwoordelijkheid dragen voor onverantwoorde vervuiling, is snel gemaakt. zijn voor de dringende nood aan milieubeleid als gevolg van hun duizendjaar lange onverantwoordelijke acties. Het is dus zinvol te focussen op middelen en oplossingen in plaats van belemmeringen op te werpen.

3. Verantwoordelijkheden De verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid van de praktische uitvoering van dit beleid wordt gedragen door een speciaal hiervoor gemandateerde werkgroep. De naleving van de acties van dit beleid is de verantwoordelijkheid van het gehele team van Memisa.

De verantwoordelijkheden zijn als volgt verdeeld :  Iedere werknemer heeft de verantwoordelijkheid de elementen van dit beleid toe te passen.  De coördinatie van opvolging, herziening en algemene update van dit beleid is de verantwoordelijkheid van de werkgroep "Milieu" gecoördineerd door het aanspreekpunt.

Het milieu is transversaal, deze wordt dus geïntegreerd in :  De politiek van de bestuursorganen  De politiek van de human ressources  Het opleidingsplan  Het communicatiebeleid  Het beleid van de projecten Opvolging en herziening :  Datum van aanmaak van dit document: 2015  Dit beleid werd besproken in de werkgroep milieu en voorgesteld aan het MC, en is goedgekeurd door de Raad van Bestuur.  Verantwoordelijke : Werkgroep « Milieu » en het aanspreekpunt  Datum volgende herziening: 2017 B. Verbintenissen en actieplan De verbintenissen vermeldt in dit actieplan worden jaarlijks geëvalueerd en moeten op een progressieve manier afgehandeld worden.

1. De politiek van de bestuursorganen De Algemene Vergadering en de Raad van Bestuur : 

Opvolgen van de evolutie van de indicatoren zodat MEMISA ook een positieve rol zal spelen op het vlak van milieu. Het milieubeleid wordt kritisch geanalyseerd met het oog op constante verbetering.

2. De politiek van de human ressources en de algemene zaken :  Verschillende voordelen worden ingezet ( terugbetaling aan 100% van treinabonnementen, stimulatie om met de fiets te komen)  Sensibilisatie en concrete acties om het eco-verantwoordingsgedrag van het personeel te stimuleren(verbruik elektriciteit, papier, water, verwarming, beter beheer van afval, drukwerk documenten)  Bij de aankoop van materiaal, kiest de stockbeheerder, voor zover dit mogelijk is, voor een milieuvriendelijke optie (Ecovert-producten, gerecycleerde producten …)  Compensatie CO2-uitstoot van de vluchten voor missies.

3. Het opleidingsplan  De medewerkers van Memisa nemen deel aan vormingen aangaande het milieu.  Memisa organiseert opleidingen over het milieu : o In 2016 organiseert Memisa voor alle medewerkers een bewustmakingsdag. Er wordt gezocht naar een gespecialiseerde organisatie om mee samen te werken. o De opleidingsdagen gaan door tijdens de werkuren in toegankelijke tijden en worden



zelden in periode van schoolvakantie, vakantie of woensdagen gepland.

Er is een follow-up van het aantal deelnemers en de deelnemers aan de vormingen.

4. Het communicatiebeleid • Communicatie : MEMISA is transparant over de integratie van milieu-aspecten in haar werk. Bij de productie van communicatiemateriaal wordt zo goed als mogelijk rekening gehouden met het milieuaspect (gebruik van gerecycleerd papier, geen te grote hoeveelheden bestellen…)

• Sensibilisatie : MEMISA sensibiliseert haar sympathisanten over milieu en duurzame ontwikkeling. De NGO motiveert ook om acties te ondernemen (acties in het dagelijkse leven, deelname aan de manifestatie van de COP21…)

MEMISA bestudeert de mogelijkheid activiteiten te organiseren die concreet te maken hebben met milieu (vb fondsenwerving, interne activiteiten) • Belangenbehartiging : Engagement in lobbywerk als er een directe koppeling kan worden gemaakt met de kerndoelstelling van Memisa • Fondsenwerving :Geen samenwerking met ondernemingen die een negatieve impact hebben op het milieu.

• Intern : Een goede interne communicatie over alles wat milieu betreft 5. Het beleid van de projecten • Projectontwerp: rekening houdend met de strategische nota van DGD wordt vanaf het projectontwerp rekening gehouden met de milieuaspecten, , specifieke richtlijnen eigen aan het actiegebied van Memisa (gezondheidszorg) worden in acht genomen.

• Uitvoering der projecten: De milieuaspecten worden in de uitvoering van de projecten gerespecteerd (aankoopketen, verzending, renovatiewerken, bewustmaking van gemeenschap en partners, bekendmaking van milieu-charter bij gezondheidsfaciliteiten) • De teams op het terrein: de milieupolitiek wordt verspreid en tot uitvoering gebracht in de kantoren in DR Congo en Burundi. Een persoon is aangesteld als aanspreekpunt in Kinshasa voor de nationale vertegenwoordiging en aanspreekpunten worden aangesteld in alle burelen.

• Andere actoren : samenwerking met andere actoren in de ontwikkelingssamenwerking, overheidsagentschappen en ministeries die een positieve milieuimpact kunnen hebben, meer bepaald door met specifieke acties het milieu te verbeteren en preventief op te treden tegen degradatie.