Ziekenhuis voor Ziekenhuis

ZIEKENHUIS VOOR ZIEKENHUIS

EEN GEZONDE TOEKOMST VOOR HET ZUIDEN

VOORWOORD BESTE COLLEGA’S Memisa heeft zich als ngo tot doel gesteld

professionele uitwisseling over problemen

Ziekenhuis

de toegang tot goede gezondheidszorg te

én het onderling zoeken naar oplossingen

mogelijkheden aan om hun ervaring te

bevorderen. Kwaliteitsvolle zorg dient

steeds verrijkend en motiverend werkte.

kapitaliseren

voor iedereen toegankelijk te zijn. Om in

Net datzelfde idee is de motor achter

wisselen.

deze

missie

te

slagen

vormt

voor

en

Ziekenhuis

onderling

uit

te

het

Ziekenhuis voor Ziekenhuis: ziekenhuizen

informeren en sensibiliseren van de

uit Noord en Zuid die samen iets

Ziekenhuizen in het Noorden stellen

Belgische

duurzaams willen verwezenlijken.

steeds meer personeel uit het Zuiden te

bevolking

gezondheidswerkers

en

over

de

werk. Er wordt geschat dat Europa één

gezondheidsproblematiek in de wereld

Uiteraard komt er meestal bij dat de

miljoen extra gezondheidswerkers van

een essentieel onderdeel. Net als het

collega uit het Noorden middelen bijeen

buitenaf nodig heeft tegen 2020. De

genereren

zoekt voor de collega in het Zuiden. Want

internationale problematiek van het

het

gezondheidspersoneel

van

een

duurzame

internationale solidariteit.

basisprincipe

is

solidariteit,

de

opent

de

endogene ontwikkeling ondersteunen met

discussie over het afstemmen van de

een

een complementaire inbreng van buitenaf

behoeften van het Noorden en de

voorwaarde, resultaat en indicator van

om zo samen een duurzame medische

noden van het Zuiden, maar schept ook

duurzame ontwikkeling. Acties gericht op

zorg mogelijk te maken.

mooie perspectieven van een verhoogd

Gezondheid

is

immers

zowel

de realisatie van een systeem van

wederzijds begrip en solidariteit.

kwalitatieve basisgezondheidszorg zijn

Meer

belangrijk om tot een inclusieve, billijke,

ondertussen

geslaagd

Ziekenhuis voor Ziekenhuis toont het

productieve en gezonde gemeenschap te

partnerschap aangegaan. En zoiets is

belang van kleine initiatieven. Hoe deze

komen.

geen klein of gemakkelijk engagement.

initiatieven effectiever en tegelijkertijd

Om een partnerschap te doen slagen is

duurzamer worden in een groter kader.

Solidariteit begint met zich in de plaats

het

verschillende

Iedereen die zich engageert in dit

van de ander te stellen. Wie kan dat beter

diensten en beleidsniveaus van het

programma kan het lokaal effect van de

dan

ziekenhuis vereist. Ondertussen moeten

actie volgen, en zelf het gemaakte

geëngageerde

verschil zien.

een

Ziekenhuis

collega. voor

Het

programma

Ziekenhuis

wil

dit

dan

vijftien

ziekenhuizen

een

zeer

engagement

van

vrijwilligers

aanmoedigen. Ook met de mogelijkheid

solidariteitsbeweging

aandrijven

zelf eens te gaan kijken hoe de collega's

allerlei initiatieven omkaderen.

zijn

deze en

leven en werken in hun eigen omgeving.

Ik merk hoe Ziekenhuis voor Ziekenhuis Ik heb tientallen jaren ervaring met

motiverend werkt en voor een verhoogde

klinische geneeskunde in Afrika. In die

zingeving van het werk en beroep zorgt.

jaren heb ik heel wat collega's uit

Dit project versterkt niet alleen de banden

verschillende landen begeleid bij hun

met het Zuiden, het biedt eveneens een

terreinbezoek. Een steeds terugkerende

ideale

vaststelling

teambuildingactiviteiten. Bovendien biedt

was

hierbij

dat

Een gezonde toekomst voor het Zuiden

een

gelegenheid

Dr. Frank De Paepe

voor

2

OVER MEMISA.

Een gezonde toekomst voor het Zuiden

3

WAT IS MEMISA? Memisa is een ngo voor medische ontwikkelingssamenwerking die ijvert voor kwalitatieve basisgezondheidszorg op lange termijn.

Haar doel is essentiële, kwalitatieve en aangepaste verzorging te verzekeren, vooral voor de meest kansarmen, zonder onderscheid van ras, religie of politieke overtuiging. Dit gebeurt door duurzame opbouw programma’s, kleinschalige initiatieven en noodhulp in Afrika, Azië en Latijns-Amerika.

Memisa is een christelijk geïnspireerde organisatie die de mens, in de eerste plaats de minst gegoede, centraal stelt. Binnen haar werking hanteert Memisa een integrale benadering van de mens.

Ze wil die dienstverlening aan de bevolking op een actuele en toekomstgerichte wijze blijven verzekeren.

De geleidelijke overdracht van verantwoordelijkheden om de lokale autonomie te stimuleren, staat hierbij centraal. Daarvoor werkt Memisa samen met betrouwbare, lokale partners. Dit gebeurt in een open dialoog, op basis van gelijkwaardigheid en gedeelde verantwoordelijkheid.

Een andere dimensie is het versterken van de samenwerking met andere ngo’s en donoren en met andere sectoren (landbouw, economie en onderwijs).

Een gezonde toekomst voor het Zuiden

sinds aert is u q c n la a Lieve B ter van Memis e m 9 200

en s e or i o e sa mi ting v Issi e M kor e M ing af isch werk d n ME Ame S

4

GEZONDHEIDSZORG IS EEN BASISRECHT

Basisgezondheidszorg zoals gedefinieerd door de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO), is gericht op het algemene welzijn van de mens in zijn omgeving. Gezondheid is immers meer dan de afwezigheid van ziekte of invaliditeit en slaat op het fysieke, mentale en sociale welzijn. In essentie komt het erop neer kwalitatieve gezondheidszorg te bieden aan zoveel mogelijk mensen zonder onderscheid van ras, geslacht of levensbeschouwing; zo dicht mogelijk bij hun leefgemeenschap; tegen een redelijke prijs en met hun actieve medewerking.

Het nastreven van basisgezondheidszorg steunt op een aantal belangrijke principes: toegankelijkheid, deelname van de bevolking, gezondheidspromotie, competenties, het gebruik van aangepaste technologie en intersectoriële samenwerking. Wil men de doelstellingen behalen, dan dienen deze

Gezondheid is meer dan de afwezigheid van ziekte of invaliditeit

principes nageleefd te worden. Deze principes zijn ook terug te vinden in de uitdagingen die Memisa zichzelf stelt.

EEN GEÏNTEGREERD GEZONDHEIDSSYSTEEM Het gezondheidssysteem bestaat uit twee niveaus. Het eerste niveau is dat van het gezondheidscentrum. De functie hiervan is vergelijkbaar met deze van de huisarts in België.

Het ziekenhuis is het tweede niveau. Als de verpleegkundige van het gezondheidscentrum de patiënt niet kan helpen, verwijst hij deze door naar het ziekenhuis.

Binnen een functioneel gezondheidssysteem is het belangrijk dat er sprake is van een optimale wisselwerking

Een gezonde toekomst voor het Zuiden

tussen beide niveaus: ze dienen goed samen te werken en elkaar aan te vullen.

Memisa probeert het lokale potentieel maximaal aan bod te laten komen door te streven naar een optimale actieve participatie van de lokale bevolking. Dialoog staat hierbij centraal: we luisteren naar de behoeften van de bevolking.

Projecten worden mét de bevolking en niet voor de bevolking uitgebouwd. Lokale bewustwording, de verantwoordelijkheid en de autonomie worden zo optimaal gestimuleerd.

5

AANPAK EN PRIORITEITEN

TOEGANKELIJKE EN KWALITEITSVOLLE GEZONDHEIDSZORG Gezondheidszorg dient zowel geografisch als financieel toegankelijk te zijn. Medische zorgen moeten betaalbaar zijn voor iedereen, ook voor mensen die langdurig ziek zijn. Ook is het belangrijk dat mensen niet té ver hoeven te lopen voor geneeskundige zorgen.

Gezondheidscentra op 5 à 10 km zijn ideaal.

Toegang tot gezondheidszorg dient bovendien laagdrempelig te zijn: de zorgen moeten psychologisch toegankelijk zijn, met vriendelijke gezondheidswerkers die goed kunnen luisteren zodat de patiënten zich op hun gemak voelen. Hiertoe is het belangrijk dat de zorgverleners zich kunnen inleven in de situatie van de patiënt: zo kunnen deze de noden beter aanvoelen en de beste zorgen verstrekken aan de patiënt.

Ook het gebruik van eenvoudige en aangepaste methodes en technologieën die lokaal eenvoudig geïmplementeerd kunnen worden en een goed beheer van het medisch materiaal is onontbeerlijk.

SAMENWERKING MET ANDERE SECTOREN Voor een duurzame verbetering van de gezondheidszorg en de algemene levensomstandigheden (vb. bruikbaar water) van de mensen is het van belang dat er een goede samenwerking bestaat met andere sectoren zoals landbouw, economie en onderwijs.

TRANSVERSALE THEMA’S Een aantal thema’s vinden we zodanig belangrijk dat we hieraan op alle niveaus van de gezondheidszorg aandacht aan besteden.

Dergelijk transversale thema’s zijn de genderen milieuproblematiek en ondervoeding.

De thema’s gender en milieu vinden we zodanig belangrijk dat we hieraan via ons structurele programma op alle niveaus van de gezondheidszorg aandacht besteden. Deze twee thema’s werden geïntegreerd binnen het programma 2011-2013.

Op vlak van gender gaat het hier met name over activiteiten rond de gelijkheid van mannen en vrouwen. Zo werken we in onder meer Mauritanië rond de problematiek van de vrouwen-besnijdenissen en in India rond ‘family counseling’ en vrouwenrechten.

Binnen deze activiteiten is er veel aandacht voor de participatie van de lokale bevolking die we als een belangrijke factor ervaren voor het slagen van dergelijke projecten. Met name werd er speciale aandacht besteed aan het lidmaatschap en deelname van vrouwen aan vergaderingen van de gezondheidscomités binnen de verschillende gezondheidscentra.

Op vlak van milieu gaat het over projecten rond onder andere watervoorziening, de zuivering van bronnen en milieuvriendelijke energievoorzieningen (zonnepanelen).

Een gezonde toekomst voor het Zuiden

6

OVER ZIEKENHUIS VOOR ZIEKENHUIS.

Een gezonde toekomst voor het Zuiden

7

ONTSTAAN EN DOELSTELLINGEN

Ontstaan Het project Ziekenhuis voor Ziekenhuis werd in 2004 opgestart. In dat jaar werden de eerste vijf partnerschappen afgesloten. Het daaropvolgende jaar werd het aantal partnerschappen meteen verdubbeld en werd een eerste bijeenkomst met de deelnemende ziekenhuizen georganiseerd. De daaropvolgende jaren werd Ziekenhuis voor Ziekenhuis stelselmatig verder uitgebouwd tot de vijftien partnerschappen die het project vandaag telt.

Doelstellingen De doelstellingen van het project Ziekenhuis voor Ziekenhuis zijn: ·

Structurele ondersteuning van het ziekenhuis in het Zuiden verlenen gebaseerd op wederzijds respect en concrete solidariteit. De meeste Congolese partnerziekenhuizen maken deel uit van gezondheidszones die door Memisa op structurele wijze gesteund worden dankzij 80 % cofinanciering met de Belgische Ontwikkelingssamenwerking. Het Belgische partnerziekenhuis streeft ernaar om 20 % van de financiering te betalen. Dankzij deze cofinanciering wordt de bijdrage van het Belgische partnerziekenhuis vervijfvoudigd wat structurele steun mogelijk maakt.

· ·

Een reële kennismaking met de partners in het Zuiden door het uitwisselen van rapporten, foto’s, getuigenissen en door inleefreizen Op basis van een jarenlange samenwerking tussen ziekenhuizen nieuwe inzichten verwerven in modellen van duurzame ontwikkeling op het menselijke, het culturele en het medisch-technische gebied.

·

Een breed publiek informeren over de gezondheidsproblematiek van de kwetsbaarste bevolkingsgroepen in het Zuiden.

Een gezonde toekomst voor het Zuiden

8

WAT HOUDT ZIEKENHUIS VOOR ZIEKENHUIS IN?

LANGETERMIJNPARTNERSCHAP

JAARLIJKSE CAMPAGNEWEEK

SUBSIDIES

Het project "Ziekenhuis voor Ziekenhuis" zet partnerschappen op tussen Belgische ziekenhuizen en gezondheidszones (het hospitaal met de daaraan verbonden gezondheidscentra) in het Zuiden.

Tijdens de laatste week van november zetten de ziekenhuizen hun partnerschap extra in de kijker.

Tijdens deze week (niet exclusief) kunnen allerlei sensibiliserende en fondsenwervende activiteiten op touw gezet worden.

De partnerschappen met een Congolese gezondheidszone maken deel uit van Memisa's structureel meerjarenprogramma.

Deze projecten worden voor 80% gesubsidieerd door de Belgische Ontwikkelingssamenwerking.

Het Belgische ziekenhuis engageert zich voor minstens 5 jaar. Voor elk partnerschap opent Memisa een specifieke rekening. Giften gestort op deze rekening zijn exclusief voor het partnerziekenhuis en zijn gezondheidscentra bestemd.

De partnerschappen zijn gebaseerd op een open dialoog, gelijkwaardigheid en gedeelde verantwoordelijkheid.

Memisa bezorgt het campagnemateriaal (gepersonaliseerde folders, affiches, spandoeken). Deze campagne ondersteunt tevens Memisa's centrale thema. Sedert 2009 besteden wij extra aandacht aan moedersterfte.

Het personeel van het Belgisch ziekenhuis kan heel concreet kennismaken met de noden van een ziekenhuis ginds, maar ook met de mensen achter die noden.

Een gezonde toekomst voor het Zuiden

De gemiddelde steun aan een gezondheidszone bedraagt per jaar ongeveer 70.000 euro. Hiervan is 56.000 euro gesubsidieerd. Het ziekenhuis draagt gedurende 5 jaar gedeeltelijk of geheel de overige 14.000 euro bij.

Het Belgische ziekenhuis krijgt jaarlijks de lijst met de gebudgetteerde voorzieningen voor hun partnerzone (zie bijlage met voorbeeld van de gezondheidszone Feshi). Memisa verzorgt tevens de rapportage.

9

UITWISSELING Naast de financiële steun is ook uitwisseling een belangrijk aspect. Sinds 2007 organiseert Memisa jaarlijks terreinbezoeken.

Samen met de verantwoordelijken van de Congolese gezondheidszone en de Belgische verpleegkundigen/artsen of andere personeelsleden maken we een evaluatie van de toestand en streven naar realistische en haalbare verbeteringen.

BIJKOMENDE PROJECTEN Naast de steun voorzien binnen het gesubsidieerde programma kan het Belgische partnerziekenhuis bijkomende projecten financieren of uitvoeren in samenspraak met de gezondheidszone en Memisa. Voorbeelden hiervan zijn: installatie zonnepanelen, herstellingswerken gezondheidscentrum…

Op deze manier dragen de terreinbezoeken werkelijk bij tot kwaliteitsverbetering. In 2011 bezochten 7 Belgische ziekenhuizen hun partnerziekenhuis.

DIRK DE FAUW (GEDEPUTEERDE PROVINCIE WESTVLAANDEREN) OVER ZIEKENHUIS VOOR ZIEKENHUIS: “De gezondheidszorg in Congo kampt met grote problemen. Door de gebrekkige weginfrastructuur en de beperkte financiële middelen blijven vele Congolezen verstoken van de meest elementaire medische bijstand.

Het project Ziekenhuis voor Ziekenhuis kan echter het verschil maken. Steun vanuit een Vlaams ziekenhuis leidt tot een betere infrastructuur, verhoogde knowhow en betere dienstverlening.

Daarom ondersteun ik de oproep van Memisa om meer samenwerkingen op te zetten tussen West-Vlaamse en Congolese ziekenhuizen. Het loont echt de moeite.”

Een gezonde toekomst voor het Zuiden

10

GETUIGENIS

Sabine Van de Vyvere is vroedvrouw in het Sint-Vincentiusziekenhuis en was op terreinbezoek in Kasongo Lunda.

Hieronder haar verhaal.

In 2007, 2009 en in 2011 werd door Memisa een inleefreis georganiseerd. Ik kon er zien dat het geld, dat we elk jaar met ons ziekenhuis ophalen, zinvol werd besteed. Dat verpleegkundigen en artsen er een broodnodige premie van krijgen. Broodnodig, want met het karige loon dat ze van de staat ontvangen, kunnen ze zelfs hun eigen gezin niet één keer per dag te eten geven. Zonder verpleegkundigen, zonder artsen, geen ziekenhuis, vandaar de noodzaak van het financieel ondersteunen van deze zorgverleners.

Doordat ik er de tweede en derde keer kwam, kreeg ook ons ziekenhuis een gezicht. Mensen in Kasongo-Lunda herkenden mij, het vertrouwen groeide. Ik zag er een ziekenhuis dat qua beddenaantal gelijkt op het onze, maar waar er geen elektriciteit noch stromend water is, waar elke dag baby’s sterven, waar moeders hun bevalling niet overleven, waar men op de ‘spoedopname’ een verscheurende keuze moet maken tussen het redden van het leven van een jong kind of dat van een zwaar zieke moeder die nog 6 kinderen thuis heeft rondlopen… Maar ik zag er ook een ziekenhuis waar verpleegkundigen werken met een hart voor hun job, die vaak met soms heel beperkte middelen de best mogelijke zorg proberen te verlenen.

Ik zag er hoe toekomstige moeders geslagen werden door verpleegkundigen, hard werden toegeroepen, hoe ze bovenop de moeder kropen om de baby eruit te duwen … Maar ik zag er ook verpleegkundigen die zingend en dansend prenatale lessen gaven, die moeders leerden hoe belangrijk gevarieerde voeding is.

Door mijn aanwezigheid leerde ik hen dat ook bij ons niet alles ‘uit de lucht komt vallen’, dat ook wij binnen het ziekenhuis hard moeten werken om het geld te verzamelen waarmee wij hen een heel klein beetje kunnen helpen. Dat solidariteit moet groeien en dat zij niet alleen van ons maar wij evengoed van hen kunnen leren. Hoe ze omgaan met de dood, als een deel van het leven, hoe verpleegkundigen de ligging van de baby bepalen door het toepassen van de handgrepen van Leopold, iets wat wij, ‘moderne vroedvrouwen’, totaal zijn verleerd. Ik leerde luisteren naar de foetale harttonen met een hoorbuis, ik leerde dat handen en oren zoveel kunnen …

Een gezonde toekomst voor het Zuiden

11

En op die manier ‘bevruchten’ we elkaar. De verpleegkundigen uit het Congolese partnerziekenhuis voelen zich gesteund door verpleegkundigen en artsen uit een Belgisch ziekenhuis. De verpleegkundigen en artsen uit ons ziekenhuis worden voortdurend op de hoogte gehouden van de toestand in het partnerziekenhuis.

Het is voor ons van bij het begin dé doelstelling geweest dat dit partnerschap niet in stand zou worden gehouden als het niet gedragen werd door alle lagen binnen het personeel. Van dokters, tot verpleegkundigen, administratief personeel en technische dienst, iedereen moet minstens wéten dat er een partnerziekenhuis bestaat … Het blijft belangrijk te ‘zaaien’, soms valt het zaad in ‘vruchtbare grond’ en ontkiemt er iets moois. We lieten grote foto’s maken en hingen die gedurende de campagneweek op de verschillende diensten. Toen we ze na een maand terug wilden weghalen, hielden verpleegkundigen ons tegen. ‘Waarom mochten die foto’s niet blijven hangen?’ Ik kreeg het er helemaal warm van, een heel brede basis voelde zich duidelijk ‘geraakt’…

Natuurlijk is het niet altijd rozengeur en maneschijn . Er zal altijd kritiek zijn op de vele acties, het voortdurende appel op solidariteit, het vele werk dat er toch in zo’n partnerschap en het organiseren van ‘fondswerving’ kruipt … Maar dat je er als mens zoveel rijker van wordt, dat zorgverleners zowel in Congo als in Deinze met een onzichtbare band met elkaar worden verbonden, is hartverwarmend !

Een gezonde toekomst voor het Zuiden

12

CAMPAGNEMATERIAAL

Participerende ziekenhuizen kunnen gebruik maken van het professionele campagnemateriaal dat hen ter beschikking wordt gesteld door Memisa:

Campagnefolders en -affiches, rollups, vlaggen, banners, etc. Memisa beschikt over al het materiaal dat u nodig heeft om uw activiteiten en campagnes professioneel te kunnen ondersteunen.

Hiernaast vindt u de campagnefolder die we in 2012 verdelen onder onze parterziekenhuizen. Onder de campagneslogan ‘Mama ik hep je nodeg’.willen we de kinderen onder de aandacht brengen die ten gevolge van het overlijden van hun mama vaak letterlijk- verweesd achterblijven.

Een gezonde toekomst voor het Zuiden

13

IN DE MEDIA

Met Ziekenhuis voor Ziekenhuis participeert u aan een mediageniek project.

Bovendien helpt Memisa haar partnerziekenhuizen om een zo groot mogelijke aandacht in populaire en gespecialiseerde media te krijgen.

Een gezonde toekomst voor het Zuiden

14

WAAROM MEEDOEN?

Solidariteit met het

Kiezen voor een

Een netwerk van

Zuiden

structureel project

solidaire ziekenhuizen

Via

U maakt deel uit van een

Met

Ziekenhuis

voor

Ziekenhuis

voor

Ziekenhuis steunt u collega’s in

Ziekenhuis kiest u voor een

netwerk

het

weliswaar

duurzaam project dat over een

verspreid over heel BelgiĂŤ.

dezelfde idealen delen, maar

langere tijd loopt. Hierdoor

Ziekenhuis voor Ziekenhuis is

door een gebrek aan middelen

krijgt u een beter zicht op de

een kwaliteitsmerk en een

deze

impact van uw steun.

label

Zuiden

die

niet

kunnen

van

ziekenhuizen

voor

solidaire

ziekenhuizen.

verwezenlijken.

02

01

03

Teambuilding

Media-aandacht

Gedeelde expertise

Via Ziekenhuis voor Ziekenhuis

Door het concrete karakter van

Binnen het project Ziekenhuis

krijgen

de

voor

personeelsleden

de

samenwerking

tussen

Ziekenhuis

worden

kans om zich samen voor een

Noord en Zuid leent Ziekenhuis

bijeenkomsten georganiseerd

goed doel in te zetten.

voor Ziekenhuis zich bijzonder

met

goed voor beelden en verhalen.

ziekenhuizen.

de

deelnemende Tijdens

bijeenkomsten

deze kunnen

expertise en ervaringen met elkaar gedeeld worden.

04 Een gezonde toekomst voor het Zuiden

05

06 15

Financiële

Uw steun wordt

transparantie

vervijfvoudigd

Het project Ziekenhuis voor

Doordat het project Ziekenhuis

Ziekenhuis is onderhevig aan

voor

een

wordt ondersteund door de

grondige

financiële

controle.

Hierdoor

Ziekenhuis

financieel

Belgische beschikt

volledige

u

over

financiële

transparantie.

Ontwikkelingssamenwerking wordt elke ingezameld euro met vier vermenigvuldigd.

07 Maatschappelijk

08 Sensibilisatie

Verantwoord Ondernemen Door te participeren aan het

Het project Ziekenhuis voor

project

voor

Ziekenhuisheeft eveneens een

het

sterk sensibiliserend karakter:

Maatschappelijk Verantwoord

voor mensen binnen en buiten

Ondernemen in de praktijk.

het ziekenhuis toont het aan

Ziekenhuis

Ziekenhuis brengt

u

dat kwaliteitsvolle medische zorg zoals we dit hier kennen, geen evidentie is.

09 Een gezonde toekomst voor het Zuiden

10 16

HUIDIGE PARTNERS

Ziekenhuis BelgiĂŤ

Contactpersoon

Contactgegevens

Partnerziekenhuis

A.Z. St-Lucas Brugge

Mw. Catherine De Meyer

050/36 58 88

Popokabaka

A.Z. Maria Middelares Gent

Dr. Yves Kluyskens

09/260 36 16

Katakokombe

A.Z. Sint-Lucas Gent

Lieven D'Haese

09/224.51.44

Mosango

Ziekenhuis Oost-Limburg Genk

Dr. Guy Coppens

guy.coppens@ZOL.be

Bokonzi

Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis Aalst

Kathleen De Beer

053/72 41 11

Ipamu

C.A.Z. St.-Franciscus HeusdenZolder

Dr. Stragier

011/45 76 00

Panzi

H.-Hartziekenhuis Lier

Dr. Annemie Vandenbossche

03/491 23 45

Kingandu

Sint-Vincentiusziekenhuis Deinze Johan Van Lauwe

09/387 70 47

Kasongo-Lunda

Sint Maarten Mechelen/Duffel

Sabien Hons

015/40 96 81

Budjala

AZ Damiaan Oostende

Dhr. Willy Sibiet

059/55 30 15

Djuma

AZ Nikolaas Sint-Niklaas

Mw. Lut Van De Vijver

03/760 21 56 (28 62)

Banga Bola

St.-Joseph Luik

Marianne Lebrun

04/224 85 62

Pawa

Stedelijk Ziekenhuis Roeselare

Mieke Corneillie

051/23 63 20

Pay Kongila

Marilyn.Dekeyser@azsintjan.be

Gombe Matadi

AZ Sint Jan Brugge AV Oostende Marilyn Dekeyser

Een gezonde toekomst voor het Zuiden

17

BESTAANDE PARTNERSCHAPPEN

Een gezonde toekomst voor het Zuiden

18

VRAAG EN ANTWOORD Waar moeten we de ziekenhuizen situeren binnen de globale gezondheidsstructuur in D.R.Congo?

Congo (65 miljoen inwoners) is opgedeeld in 512 gezondheidszones. Elke gezondheidszone, qua oppervlakte vergelijkbaar met een Belgische provincie, telt ongeveer 100.000 mensen. Een gemiddelde rurale gezondheidszone ziet er als volgt uit: ● 16 gezondheidscentra met een (A2)verpleegkundige als verantwoordelijke ● 1 of 2 referentiegezondheidscentra, dit is een gezondheidscentrum met een kraamafdeling ● 1 referentiehospitaal van 150 bedden met een arts als verantwoordelijke ● Een centraal bureau van de gezondheidszone onder leiding van een arts dat instaat voor de coördinatie

Waarom een globale steun aan de gezondheidszones voorzien?

Het hospitaal kan slechts echt operationeel zijn als ook de gezondheidscentra naar behoren functioneren. Het gezondheidscentrum in Congo is als de huisarts in België. Pas als de patiënt op dit niveau niet kan geholpen worden, wordt hij doorverwezen naar het hospitaal. Vandaar dat Memisa's structurele programma tegelijkertijd het hospitaal en de gezondheidscentra binnen een zone ondersteunt.

Memisa beheert een structureel programma dat steun biedt aan 38 zones. Deze bevinden zich in de provincies Bandundu, Equateur, Bas-Congo, Katanga, Oost-Kasaï en de Oostprovincie.

Wie financiert de gezondheidszorg?

In de regio's waar Memisa aanwezig is, zijn de inkomsten van de gezondheidszone afhankelijk van drie zaken: De financiële bijdrage van de patiënten: < 10 % van de functioneringskosten De financiering van de gezondheidscentra en het hospitaal binnen een zone zou grotendeels mogelijk moeten zijn door de bijdrage van de patiënten. Maar het inkomen per familie is zo dramatisch laag (minder dan 1 euro per dag per persoon) of zelfs onbestaand dat dit niet haalbaar is.

Nationale solidariteit (tussenkomst van de overheid in de salarissen…)

De salarissen zijn verwaarloosbaar en worden bovendien op zeer onregelmatige wijze uitbetaald. q Het maandsalaris van een arts in een ruraal ziekenhuis: € 20 à € 30 + een risicopremie van € 160 q Het maandsalaris van een verpleegkundige: € 3 à € 11 Internationale solidariteit (NGO's zoals Memisa en andere humanitaire organisaties) is bijgevolg onmisbaar Opdat medische zorgen toegankelijk zouden zijn is minimum een budget van € 25/inwoner/jaar nodig.

Een gezonde toekomst voor het Zuiden

19

Zou het kunnen dat door de internationale solidariteit ('giften') de verantwoordelijkheidszin van de lokale partners afneemt?

VRAAG EN ANTWOORD

Memisa voorziet verschillende mechanismen om lokaal initiatief te stimuleren en aan te moedigen. Op deze manier willen we vermijden dat de verantwoordelijkheidszin van de partners zou afnemen: ·

De steun maakt deel uit van een meerjaren actieplan die, door de toename van het aantal patiënten, een progressieve verhoging van het inkomen van het ziekenhuis voorziet

· ·

De vergoeding van het personeel is deels afhankelijk van het aantal consultaties en hospitalisaties De jaarlijkse levering van medicijnen voldoet aan een reeks voorwaarden: gegroepeerde bestellingen en aankopen, kwaliteitscontroles enz.

·

De gevraagde bijdrage van de patiënten in de medische kosten is berekend op de koopkracht van de bevolking

Hoe ervoor zorgen dat de steun aan het hospitaal vooral de patiënten ten goede komt?

Vroeger betaalde de patiënt 'per acte'. Zo betaalde hij bijvoorbeeld € 0,5 voor een eerste consultatie.

Daarbovenop kwamen de kosten voor het labo, de medicatie, de hospitalisatie enzovoort. In een land waar het voor de meeste mensen een dagelijkse strijd is om te overleven, zijn medische zorgen volgens dit systeem financieel niet toegankelijk.

Sinds enkele jaren passen steeds meer ziekenhuizen het forfaitaire betalingssysteem toe. In dit geval betaalt de patiënt een vast tarief waar consultaties, behandeling, onderzoeken en hospitalisatie inbegrepen zijn, onafhankelijk van de aandoening. De patiënt weet dus vooraf hoeveel hij dient te betalen. De ervaring leert dat dit systeem de financiële toegankelijkheid aanzienlijk verbetert.

Het aantal patiënten neemt toe, wat de inkomsten van het ziekenhuis ten goede komt. In enkele gevallen is een 'fonds d'équité' in werking gesteld om de medische zorgen te financieren van patiënten zonder enige vorm van inkomen en die niet op de steun van de gemeenschap kunnen rekenen.

Waarom kiest Memisa voor partnerschappen tussen ziekenhuizen?

Wij zijn ervan overtuigd dat dergelijke partnerschappen een nieuwe vorm van solidariteit creëren. De ervaring van Memisa met de partnerschappen tussen ziekenhuizen leert ons immers dat deze niet alleen een positief effect hebben op de kwaliteit van de medische zorg, maar ook op de motivatie van het personeel van de ziekenhuizen. Of zoals een dokter in één van de hospitalen in Bandundu het zei: ‘het helpt ook onze isolatie te doorbreken'.

In België zetten verschillende gezondheidswerkers van een ziekenhuis zich gemeenschappelijk in voor een solidariteitsactie.

Zo ontdekken ze de moeilijke werkomstandigheden van hun Afrikaanse confraters.

Door directe contacten tijdens stages en inleefreizen ontstaat er een sterke band tussen beide partners. Zo levert deze vorm van samenwerking een potentiële meerwaarde voor alle betrokkenen.

Een gezonde toekomst voor het Zuiden

20

VRAAG EN ANTWOORD Wat zijn de objectieven van de campagne "Ziekenhuis voor Ziekenhuis"?

Memisa wenst haar steun aan de medische sector in Congo te versterken door er professionele gezondheidswerkers in België bij te betrekken. "Ziekenhuis voor Ziekenhuis" dat in 2004 gelanceerd werd, draagt hiertoe bij. "Ziekenhuis voor Ziekenhuis" omkadert jumelages tussen Belgische en Congolese ziekenhuizen. Elk Belgisch ziekenhuis gaat voor minimum vijf jaar een partnerschap aan met een hospitaal uit het Zuiden. De steun die het hospitaal in het Zuiden krijgt, beantwoordt aan de reële noden: · · · ·

Een financiële tussenkomst voor de aankoop van geneesmiddelen en medisch materiaal Een budget voor het organiseren van opleidingen voor het (para)medische en administratieve personeel Pedagogisch en didactisch materiaal Aanmoedigingspremies voor het personeel

Wat is de specifieke rol van Memisa binnen deze partnerschappen?

Het is belangrijk dat de partnerschappen op een professionele, efficiënte en coherente manier uitgevoerd worden. De terreinkennis van Memisa en de aanwezigheid van een equipe in Kinshasa, Bandundu en de Evenaarsprovincie, verzekeren een professionele omkadering. Memisa staat de partners bij voor het identificeren en formuleren van haalbare doelstellingen die een impact hebben op lange termijn. Ze biedt de nodige logistieke ondersteuning voor de uitvoering van het project. Memisa contacteert de betrokken instanties (de Belgische Ontwikkelingssamenwerking, e.a.) met als doel een cofinanciering te verkrijgen.

Ons ziekenhuis steunt het actieplan van Memisa ten behoeve van de Congolese ziekenhuizen. Hoe kan ik de impact van mijn gift evalueren?

Nemen we als voorbeeld dat een groep sympathisanten van Memisa € 14.000 inzamelt voor het ziekenhuis van de gezondheidszone X. Omdat dit programma geniet van 80% cofinanciering van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking, wordt deze € 14.000 verhoogd met € 56.000. De totale bijdrage voor de volledige gezondheidzone is bijgevolg € 70.000. ·

Een deel hiervan is de bijdrage voor het ziekenhuis in Congo: aankopen van geneesmiddelen en medisch materiaal, aanmoedigingspremies, herstellingswerken, bijkomende opleidingen…

·

Het grootste deel van de bijdrage dient voor de steun aan de gezondheidscentra (aankoop geneesmiddelen, klein medisch materiaal, aanmoedigingspremies), de logistieke ondersteuning en de technische omkadering die de kwaliteit van de uitvoering van het programma garandeert.

Tijdens de jaarlijkse evaluatie wordt samen met de verantwoordelijken van de gezondheidszones de impact van de steun aan de hand van indicatoren geanalyseerd. Deze rapportage bestemd voor DGD (Directoraat Generaal Ontwikkelingssamenwerking) is vrij voor inzage door onze sympathisanten.

Een gezonde toekomst voor het Zuiden

21

Company Name Address Line 1 - Address Line 2 Tel: (123) 456 7890 - info@memisa.be www.company.com