Mensis.pl nr 60 - magazyn e-commerce by Mensis.pl

Nr 4 (60) / 201

Robert Strzelecki, prezes zarządu Grupy TenderHut, konsoliduje branżę IT

str. 51

Proptech ciągnie zieloną rewolucję str. 66

Narodziny etycznego konsumenta Cena 47 zł (w tym 8% VAT)

str. 26

Wszystkie kolory zrównoważonej mody str. 42

BIZNE S

STRATEGIA

TECHNOLOGIA

MENSIS

60/2019

MENSIS.PL magazyn skierowany do nowoczesnych przedsiębiorców wydawany regularnie od listopada 2011 r. Na łamach magazynu poruszamy tematy dotyczące wpływu nowych technologii na ewolucję biznesu i marketingu. Zapraszamy do odwiedzania serwisu www.mensis.pl

WSTĘP

Krzysztof Rdzeń redaktor naczelny

WYDAWCA MENSIS.PL EVOLUTIVE Konradowo 22A 67-106 Otyń

NIP 9281877891 REGON 080162022 Tel: 607 626 368 Email: biuro@mensis.pl www.mensis.pl REDAKCJA

Krzysztof Rdzeń Andrzej Lemański Arkadiusz Roszak WSPÓŁPRACA

Rafał Agnieszczak Karolina Bartnik-Kura Łukasz Blichewicz Katarzyna Dulko-Gaszyna Michał Gąsior Justyna Jasik-Pyzdrowska Marcin Maliszewski Anna Miazga Monika Szczawińska Michał Wroczyński

Ekologia się opłaca. Badania Instytutu Gallupa pokazują, że 94 proc. ankietowanych konsumentów chce korzystać z usług i produktów firm dbających o środowisko. Oczekiwania klientów, działania legislacyjne i praktyka społecznej odpowiedzialności biznesu zmieniają obraz rynku. Kolejna dekada powinna przynieść gigantyczną zmianę, bo trend EKO staje się elementem strategii biznesowej największych firm. W raporcie o elektromobilności EY i ING czytamy, że najpóźniej do 2030 roku zniwelowane zostaną główne bariery rozwoju transportu elektrycznego, takie jak: koszty zakupu auta, mało rozwinięta infrastruktura ładowania czy niewielki zasięg pojazdu. Ekologia zmienia też budownictwo, tekstylia, transport miejski i medycynę, a branża technologiczna ma olbrzymi wpływ na cyfrową transformację przedsiębiorstw, która coraz częściej idzie w parze z działalnością proekologiczną. Ludzie zaczynają rozumieć, że sami decydują o zmianach, a trend EKO nie jest fanaberią bogatych, lecz koniecznością – obowiązkiem nas wszystkich.

MENSIS

60/2019

SPIS TREŚCI

FELIETONY

STRATEGIE

Slow business Rafał Agnieszczak

Wszystkie kolory zrównoważonej mody Anna Miazga

Niska cena niszczy naszą planetę, a wysoka zniszczy Amazona Andrzej Lemański

Zero waste - dwa efekty dla branży Karolina Bartnik-Kura

Technologia w służbie społeczeństwa Michał Wroczyński RYNEK

Polski konsument w IKEA Retail Katarzyna Dulko-Gaszyna

Robert Strzelecki, prezes zarządu Grupy TenderHut, konsoliduje branżę IT wywiad Krzysztof Rdzeń Elektromobilność Jeden z najsilniejszych ekotrendów Marcin Maliszewski Branża IT społecznie odpowiedzialna wywiad z prezesem SoDA Bartoszem Majewskim Krzysztof Rdzeń

Eko sprzedawca nie tylko na targowisku O wysyłaniu paczek przyjaznych dla środowiska Monika Szczawińska

Od elektromobilności nie ma odwrotu Łukasz Blichewicz

Proptech ciągnie zieloną rewolucję Michał Gąsior

Narodziny etycznego konsumenta Andrzej Lemański

Smart city, czyli technologia o ludzkiej twarzy Arkadiusz Roszak

Trendy proekologiczne a zmiany w stylu życia i biznesie Justyna Jasik-Pyzdrowska

Microsoft wspólnie z polskimi firmami buduje wizję biznesu przyszłości

PARTNERZY

RUBRYKI STAŁE

Czwarta rewolucja chmurowa wg Microsoftu Relacja z konferencji Microsoft One Andrzej Lemański

Slow business

RafaĹ&#x201A; Agnieszczak Photo by Erwan Hesry on Unsplash

FELIETON

MENSIS.PL

Wszyscy wiedzą czym jest slow food, większość wie czym jest slow fashion, niektórzy wiodą slow life. A co ze slow business? W firmach, w które jestem zaangażowany robimy to tak:

Robimy to co umiemy robić najlepiej i sukcesywnie uczymy się nowych rzeczy. Nie chwytamy się łapczywie nowych tematów bez względu na kompetencje w danym zakresie i nie skaczemy z kwiatka na kwiatek.

Nie organizujemy wyścigów szczurów pt. Kto szybciej, kto więcej, kto bardziej itd. Zakładamy, że każdy z natury daje z siebie wszystko. My dokładamy do tego środki i wiedzę. Stawiamy na jakość, a nie na ilość.

Nie ma KPI-ów do kwantyfikowania swojej pracy. Efekty są konsekwencją naszych możliwości (patrz punkt wyżej) i w cudowny sposób wyższe nie będą. Mityczne „WIĘCEJ! WIĘCEJ!” to konsekwencja organicznego rozwoju, a nie przykręcania śrubki.

Nie pracujemy “od-do” bo to nie fabryka. Nie przychodzimy na konkretną godzinę, czas od 9. do 10-tej to “rozgrzewka” – jemy śniadanie, pijemy kawę, rozmawiamy. Ale kiedy siadamy do biurek to praca wre.

Wydajemy pieniądze wtedy kiedy trzeba i dokładnie tyle ile trzeba, a nie w ramach sztywnego budżetowania gdzie wydatki mogą wymykać się racjonalności.

Nie żyłujemy na siłę wyników finansowych do granic możliwości (i przyzwoitości) traktując RZiS jako jedyny miernik sukcesu. Biznes jest jak fizyka – naprężenia powodują rozprężenia, które to mogą się odbijać czkawką.

Nie lubimy marnotrawstwa. Pokornie segregujemy śmieci. Redukujemy plastik w otoczeniu. Gdzie to możliwe używamy opakowań wielokrotnego użytku. Oszczędnie gospodarujemy wodą i energią.

Mamy antykorporacyjną mentalność. Takie symbole jak szklany biurowiec, kołowrotek na wejściu i badż na smyczy źle nam się kojarzą choć szanujemy, a czasem nawet podziwiamy, że inni potrafią inaczej.

Myślimy w perspektywie kilkuletniej, a nie tylko kilkumiesięcznej. Strategia nie mniej ważna niż operacja. Dobre dzisiaj nie może być kosztem dobra jutro.

Spokojnie, nic dookoła nie zaczęło się wczoraj i nie skończy się jutro. Damy radę. Pomyślimy, pokombinujemy i zrobimy to dobrze. I tak dzień w dzień, miesiąc w miesiąc, rok w rok. W świecie ASAP-ów, targetów, dotacji i wielomilionowych inwestycji funduszy VC to taka alternatywna ścieżka organicznego i zrównoważonego rozwoju. Wcale nie gorsza moim zdaniem od tego czym karmią nas media. Może mniej spektakularna, ale dająca większą satysfakcję. Na pewno warta rozważenia.

Rafał Agnieszczak

Przedsiębiorca internetowy

Photo by Johannes Plenio on Unsplash

Niska cena niszczy naszą planetę, a wysoka zniszczy Amazona. Rzecz o tym, jak eko-konsumenci wykończą największy sklep świata. Andrzej Lemański

FELIETON

MENSIS.PL

Świat, w którym żyjemy dzisiaj został postawiony na fundamentach tego, co socjologowie nazywają społeczeństwem przemysłowym. Głównymi założeniem kultury i ekonomii społeczeństwa przemysłowego była masowość. Jak pisał przerażony Ortega y Gasset masy są wszędzie i rządzą, wylewają się z każdej strony a ich możliwości rosną z każdą chwilą dzięki naszym cywilizacyjnym osiągnięciom.

Paradoksalnie niska cena, która gwarantowała do- sko (enviroment impact) danego produktu oraz jego stępność każdego dobra dla wszystkich miała swoją transportu do konsumenta. Tak by mieć całkowity obekologiczną cenę. Lodówka w każdym domu? Tak. raz sytuacji tego, jak jego decyzja obciąża środowisko. Telewizor? Oczywiście. Telefon? Jak najbardziej! Auto? Nie ma problemu. Powojenny poziom życia amerykań- I może się okazać, że globalizacja, która powołała do skiego społeczeństwa rozlał się w szybkim tempie na życia e-commerce zacznie stopniowo być marginaliEuropę i konsekwentnie dociera w najdalsze zakątki zowana, a do łask zacznie wracać glokalizacja – uminaszego globu. łowanie tego co lokalne, bo jest mniej dla środowiska obciążające. A to oznacza olbrzymie zmiany w e-comKonsumujemy dużo i niedokładnie. Nie zużywamy merce, które chociaż uznawane za super nowoczesne dóbr, które są tanie i łatwo przychodzi nam po sięganie tak naprawdę oparte jest o dwa filary brudnego przepo kolejne. Dzisiejszy konsument w rozwiniętych go- mysłu XX wieku – prąd oraz transport. spodarkach jest niczym król przy stole, który nadgryza każdego dania i rzuca psom na pożarcie. A te, za prze- E-commerce wyrosło też na największej pokusie maproszeniem, „psy” to często konsumenci z gospodarek sowej produkcji – niskiej cenie przy wysokim obrocie. rozwijających się lub po prostu nieco mniej zamożnych Na tym właśnie założeniu bazuje słynne koło zama– ot chociażby Polacy, którzy lubują się w niemieckich chowe wymyślone przez Jeffa Bezosa – sprzedajemy używanych autach. Dobrze jeśli jakieś „psy” w ogóle są, coraz więcej, kupujemy coraz więcej, aby wywierać bo większość tego, co wyrzucamy zwyczajnie się mar- coraz większą presję na dostawców. Rosną wolumeny, notrawi (za brutalność tych porównań przepraszam a my z dostawców przesiadamy się na producentów mojego kanapowca). i dokręcamy śrubę dalej. Obroty rosną, zyski spadają bo sprzedajemy coraz taniej, aby sprzedawać coraz Jak głoszą statystycy za 20 lat to my będziemy na po- więcej. ziomie Niemiec, a więc zaczniemy marnować już nie tylko jedzenie i elektronikę, ale także pozbywać się aut, Dalej nie zarabiamy, a kolejne obroty finansujemy a może i jak Amerykanie i Brytyjczycy wyburzać całe z kredytów, które poprawiają naszą infrastrukturę abydzielnice i stawiać od nowa (chociaż jest to też znana śmy mogli sprzedawać jeszcze taniej. Gdzie w tym pometoda w Chinach, a nawet Indonezji, która planuje zornie racjonalnym szaleństwie miejsce na ponoszenie zbudować stolicę od zera w ciągu najbliższej dekady). kosztów ekologicznych floty 50 albo i więcej samoloGdzie w tym świecie miejsce dla e-commerce? tów i milionów aut? Z pewnością nie ponoszą ich teraz konsumenci płacący abonament aby zyskiwać koszty E-commerce uchodzi za najnowocześniejszy odłam transportu poniżej jakiejkolwiek bariery opłacalności. handlu – czyli teoretycznie taki, który jest najbardziej Nie ponosi ich także Amazon. ekologiczny. Ale czy to prawda? Czy wypuszczamy w atmosferę mniej CO2 jadąc do sklepu 2km po za- Niegdyś kultura amerykańska wiązała styl życia oparty kupy niż zamawiając towar z drugiego końca kraju lub o wolności z koniem, potem z autem, a jeszcze chwila co gorsza, świata? Wielu konsumentów zaczyna się i okaże się, że wolni będą ci, którzy mają abonament nad tym poważnie zastanawiać. Na tyle poważnie, że w Amazon Prime. Bo swoją wolność mogą realizować stawiają bardzo niewygodne dla biznesu i e-commerce nie wychodząc nawet z domu, a przy tym nie płacą za pytania. Na przykład o to, jaki jest wpływ na środowi- wysyłkę. Po co mieć w zasięgu kierownicy czy uzdy

FELIETON

MENSIS.PL

cały kraj i bezkresne prerie, kiedy można mieć w zasięgu kliknięcia produkt z dowolnego krańca globu? Czyż nie jest to ziszczenie najgłębszego snu najtęższych głów społeczeństwa przemysłowego?

Komentarz do artykułu:

Belgijski ekonomista Geert Noels twierdzi, że cały model gospodarczy współczesnego świata będzie w coraz większym stopniu zmierzał w stronę zaspokajania Pora zadać sobie pytanie – co będzie, gdy do głosu głównie potrzeb lokalnych. W książce „Econoshock dojdzie nowe pokolenie konsumentów, któremu nie 2.0.” pisze on o potrzebie dostosowywania biznesu do obca jest chęć ponoszenia ekologicznych kosztów rosnącej samowystarczalności lokalnych społeczności. ekomersowej logistyki? Ponad połowa brytyjskich Jego zdaniem, społeczeństwa zachodnie doszły już do konsumentów już teraz domaga się informacji o tym, szczytu piramidy rozwoju gospodarczego i teraz schojakie ekologiczne konsekwencje mają ich decyzje kon- dzą „drugą stroną” w dół. sumenckie. Jeszcze mocniej i intensywniej zainteresowane jest młodzież w wieku 16 – 24 lata, która martwi Przyczynił się do tego m.in. kryzys gospodarczy, który się o to, w jakim świecie przyjdzie jej żyć. uświadomił, że wiele produktów nie może już kosztować więcej i nie da się już zwiększać w nieskończoność Dzisiaj ci ludzie są tylko wyborcami, ale za 20 lat będą zakupów wielu dóbr. Sposób na nowy ład społeczwybierani i posiądą realną siłę wpływu na świat, który no-gospodarczy ma polegać na tym, by mieć mniej nas otacza. Łącznie z ustanowieniem prawa, które i skupić się na lokalności. Kraje rozwijające się pną się sprawi, że do łask wrócą lokalne sklepy, do których jeszcze pod górę, ale niebawem one też pójdą drogą transport towaru obciąża środowisko wielokrotnie krajów bogatych. To spowoduje, że skończy się czas mniej niż luksus wożenia pojedynczej przesyłki do masowej produkcji. Ludzie wiele rzeczy będą sobie pojedynczego konsumenta. Wszystko przez przywi- produkować samodzielnie, na własny użytek. Szansą lej darmowej wysyłki rozdmuchany przez sklepy takie dla biznesu będzie skupienie się na obsłudze różnojak Amazon i Zalando (z darmowymi zwrotami) daleko rodnych, lokalnych rynków. poza granice przyzwoitości. To co jest dzisiejszą siłą e-commerce może sprawić, że zostanie odesłany do narożnika.

Podatek ekologiczny oznacza dla e-commerce ekologicznie racjonalnych konsumentów. A więc rzadsze i bardziej przemyślane zakupy większych ilości towarów, gdzie koszt wysyłki będzie znacznie, znacznie wyższy. A to też oznacza odejście od modelu głodowej marży, który tak zaciekle promuje Jeff Bezos z Amazona. Dzisiejsza marża w e-commerce, jak i w większości handlu, nie obejmuje kosztów środowiskowych. Ani tych związanych z transportem i pakowaniem, ani tych związanych z produkcją towarów. W momencie, gdy zostaną one doliczone okaże się, że stać nas na dużo, dużo mniej niż obecnie. Globalny obrót towarowy będzie musiał znacząco zwolnić – zobaczymy narodziny slow commerce (s-commerce), który głosami nadchodzących konsumentów podstawi nogę modelowi biznesowemu Amazona. A e-commerce ponownie spojrzy przychylnym okiem na drugie i trzecie życie wszystkich produktów, tym samym wróci do korzeni, z których wyrosły eBay czy Allegro. I tak, zdaje sobie sprawę z tego jak dzisiaj to wszystko niedorzecznie brzmi.

Andrzej Lemański Specjalista ds marketingu internetowego i public relations. Zastępca redaktora naczelnego Mensis.pl. Profil na Twitterze: @AndrzejLemansky

Photo by Jefferson Santos on Unsplash

Technologia w służbie społeczeństwa Michał Wroczyński

FELIETON

MENSIS.PL

Kiedy 10 lat temu mój zespół budował pierwsze systemy do wykrywania przemocy w sieci, wydawcy mediów elektronicznych nie byli specjalnie zainteresowani takim rozwiązaniem. Panowało wtedy przekonanie, że im więcej agresywnych komentarzy tym artykuł lepiej się klika. Dziś coraz więcej firm i wydawców zdaje sobie sprawę z tego, że przemoc w sieci nie jest ani pożądana, ani tym bardziej nie zwiększa ich przychodów, a wręcz przeciwnie. Dla przykładu branża gamingowa traci ok. 20% użytkowników z powodu cyberprzemocy pomiędzy graczami. W Samurai Labs - laboratorium sztucznej inteligencji, zamierzamy poprzez najnowszą technologię zmienić świat i uczynić go bezpieczniejszym i bardziej przyjaznym. Chcemy aby technologia stała się antidotum na problemy, które eskalowały wraz z jej rozwojem.

Skala zagrożenia

ście to pozwala na budowanie bardzo precyzyjnych modeli, które dzięki głębokiej analizie kontekstu są w stanie skutecznie rozróżniać prawdziwą przemoc od zwyczajnej rozmowy. Uczymy sztuczną inteligencję wychwytywania niebezpiecznych treści i podejmowania działań mających na celu ograniczanie przemocy i zapobieganie nieszczęściom, w tym również blokowania wiadomości lub użytkowników. SI Samurai Labs „rozumie” kontekst i logikę wypowiedzi, a nie tylko pojedyncze słowa. Systemy wcześniejszej generacji zawodzą w tej materii, ignorując kontekst i skupiając się na konkretnych słowach lub wyrażeniach, takich jak na przykład wulgaryzmy.

Cybernękanie i inne zagrożenia spotykane w Internecie w szczególności dotyczą dzieci, ponieważ to właśnie one najczęściej korzystają z nowoczesnych technologii. Jak pokazują ostatnie badania już 9-10 latki samodzielnie, bez kontroli dorosłych, korzystają z Internetu, na takich samych zasadach jak dorośli. Media społecznościowe oraz rozrywka w postaci filmów i gier to codzienność najmłodszych. Przykładem istotnego zagrożenia są działania pedofilów na YouTube, w wyniku których wiele firm zaprzestało działań reklamowych na tym portalu. Szereg zjawisk, takich jak grooming, czyli działania podejmowane przez pedofila w celu zaprzyjaźnienia się i nawiązania więzi emocjo- Odpowiedzialność za najmłodszych nalnej z dzieckiem, czy szantaże na tle seksualnym, są niezwykle trudne do wykrycia. W tym wypadku tech- Nie bez powodu ochrona najmłodszych wymaga zaannologia, nad którą pracujemy, może stanowić rozwią- gażowania najnowszych technologii. Systemy działazanie tego narastającego i groźnego problemu. Z opi- jące w oparciu o słowa klucze są nieskuteczne. Często sanymi zjawiskami próbują walczyć najwięksi zachodni bowiem krzywdzące komentarze nie zawierają wulgiganci, jednak ich prognozy nie są optymistyczne. garyzmów. W zdaniu „nie zasługujesz by żyć” nie ma Mark Zuckerberg, szef Facebooka zakłada, że na sku- przecież żadnego przekleństwa, a jest ono głęboko teczne rozwiązanie, które będzie wykrywać przemoc krzywdzące dla odbiorcy, w szczególności dziecka. w Internecie trzeba poczekać jeszcze od 5 do 10 lat. Chcemy chronić dzieci i całe społeczności poprzez Budżety takich laboratoriów jak OpenAI, DeepMind tworzenie wirtualnych Samurajów, którzy mają strzec czy Google Jigsaw (Perspective API) przekraczają sto słabszych przed zapędami silniejszych. Z badań wymilionów dolarów rocznie, jednak jak na razie te kwoty nika, że odsetek osób przyznających się do obraźliwego krytykowania „dla rozrywki” jest w przypadku nie przekładają się na wymierne sukcesy na tym polu. osób najmłodszych ponad czterokrotnie wyższy niż Innowacyjne podejście w przypadku osób z grupy wiekowej 45+. Wyobraźmy sobie sytuację, w której nastolatek chce wysłać W Samurai Labs do rozwiązania tego problemu po- krzywdzącą wiadomość, którą przechwytuje i analideszliśmy inaczej. Nasze rozwiązanie opiera się o tak zuje sztuczna inteligencja. Taki internetowy Samuraj zwaną trzecią falę sztucznej inteligencji–według kla- w ułamku sekundy może przesłać informację zwrotną syfikacji amerykańskiej rządowej agencji DARPA (De- do nadawcy, aby zastanowił się nad tym, co pisze, bo fense Advanced Research Projects Agency). Podej- po drugiej stronie ekranu siedzi prawdziwy człowiek

FELIETON

MENSIS.PL

i może wyrządzić mu krzywdę. Co ciekawe takie roz- rodową na wyspach (Polacy) wynika, że w przypadku wiązanie może skutecznie ograniczyć przemoc. Eks- wybranych źródeł danych nawet do 5% treści publikoperyment przeprowadzony przez nasze laboratorium wanych przez Brytyjczyków dotyczących tej grupy ma na jednym z największych amerykańskich forów inter- wydźwięk negatywny lub obraźliwy. Podczas analizy netowych pokazuje, że ponad 80% użytkowników ata- zagadnienia wyróżniliśmy 10 kategorii agresji słownej kujących innych nie robi tego ponownie po otrzymaniu skierowanej do rezydentów Wielkiej Brytanii polskiego odpowiednio przygotowanego upomnienia! pochodzenia, poczynając od wyzwisk, oskarżeń o kradzież miejsc pracy i wysyłania Polaków do domu, aż do Kluczowa jest prewencja fałszywych oskarżeń o poważne przestępstwa takie jak gwałty czy gróźb dotyczących życia i zdrowia. MoPrzewagą naszego systemu, jest to, że działa 24 go- nitorując tego typu treści przyczyniamy się do wzrostu dziny na dobę 7 dni w tygodniu. Żaden zespół mo- bezpieczeństwa naszych rodaków na wyspach. deratorów nie jest w stanie obsłużyć całej ogromnej ilości portali, forów, gier online, serwisów randkowych Zależy nam na zmianie otaczającej nas rzeczywistoi innych miejsc, w których stykają się ludzie w prze- ści. Odpowiedzialność za dzieci, mniejszości czy całe strzeni wirtualnej. Skala informacji jaka przesyłana jest grupy społeczne to klucz do rozwiązania problemu codziennie w mediach społecznościowych jest nie- agresji w Internecie. W Samurai Labs staramy się powyobrażalna. Z danych FBI wynika, że w każdej chwili, przez najnowszą technologię opartą o głębokie rozuniezależnie od godziny dnia czy nocy, w sieci przebywa mienie języka naturalnego aktywnie wpływać na otaprzynajmniej 750 tysięcy aktywnych „drapieżców”, czający nas świat, dzięki czemu kolejne pokolenia będą czyhających na życie i zdrowie dzieci. Tylko systemowe mogły czuć się bezpiecznie. rozwiązanie jest wstanie poradzić sobie z tak ogromną ilością danych. System oprócz blokowania wiadomości lub samego hejtera może także wziąć w obronę użytkownika, który jest atakowany oraz pokazać, że napastnik jest odosobniony w swojej opinii. Takie działanie dodatkowo mobilizuje prawdziwych użytkowników, którzy także widzą, że są świadkami jakiegoś typu przemocy, lecz nie reagują choćby z lęku, że na „polu bitwy” z hejterem zostaną sami i staną się kolejną ofiarą. Mając po swojej stronie ochronę, wirtualnych „Samurajów” członkowie danej społeczności także staną w obronie atakowanego. W ten sposób system nie tylko zapobiega przemocy, ale aktywnie ją redukuje.

Ochrona Polaków Hate Crime After Brexit to projekt realizowany przez Cardiff University, który ma przeciwdziałać przestępczości z nienawiści poprzez monitorowanie w czasie rzeczywistym wielu źródeł danych, w tym mediów społecznościowych, co pozwoli na szybkie podjęcie odpowiednich działań. Projekt jest obecnie wspierany finansowo przez brytyjską Radę ds. Badań Ekonomicznych i Społecznych oraz Departament Sprawiedliwości USA i otrzymał 1 726 841 funtów (8,1 mln złotych) na wszystkie cele ujęte w programie. Jako Samurai Labs uczestniczymy w tym projekcie. Naszym zadaniem jest wykrywanie przemocy słownej, czyli potencjalnych ognisk zapalnych, które mogą doprowadzić do eskalacji przemocy. Sama jej skala jest znaczna. Z pilotażowych badań nad największą mniejszością na-

Michał Wroczyński Lekarz, terapeuta, kognitywista i futurolog. Od ponad 15 lat tworzy systemy sztucznej inteligencji oraz rozumienia języka naturalnego. Jest prezesem i współzałożycielem laboratorium sztucznej inteligencji Samurai Labs, które zajmuje się wykrywaniem i przeciwdziałaniem przemocy w Internecie. Misją Samurai Labs jest ochrona dzieci i społeczności oline przed predatorami, cybernękaniem i zagrożeniami online.

Polski konsument w IKEA Retail Katarzyna Dulko-Gaszyna

RYNEK

MENSIS.PL

Obecnie prowadzanych jest wiele badań na temat polskiego konsumenta i lokalnego rynku. Część z nich wskazuje, że polski rynek konsumpcji jest wciąż za mały, inne podkreślają wartość tego, że wzrasta liczba świadomych konsumentów. Stawiają przed biznesem konkretne wyzwania, oczekując od firm brania odpowiedzialności i transparentności w działaniu.

W IKEA od kilku lat z sukcesem wdrażamy naszą glo- sumenckiej oferujemy kompleksowe rozwiązania pod balną strategię zrównoważonego rozwoju People&Pla- klucz, które pozwalają produkować energię ze słońca net Positive. Zaktualizowaliśmy ją w zeszłym roku, sta- i oszczędzać na domowym budżecie. To jeden z najwiając przed sobą kolejne ambitne cele, które chcemy szybciej rozwijających się obecnie obszarów działalnoosiągnąć do 2030 roku. Odpowiadają one na najwięk- ści IKEA w Polsce – sprzedaż naszych instalacji wzrosła sze globalne wyzwania, przed którymi stoi dzisiaj nie w ciągu ostatniego roku kilkukrotnie. tylko biznes, ale także rządy, a wraz z nimi obywatele. Są to wyzwania, które dotyczą każdego z nas, czyli nie- Podejmujemy również kolejne kroki w kierunku gozrównoważona konsumpcja, zmiany klimatu i rosnące spodarki obiegu zamkniętego, między innymi rozwinierówności społeczne. Na tej podstawie skupiamy się jamy ofertę związaną z zagospodarowaniem starych w IKEA obecnie na dwóch światowych trendach. mebli. W tym celu stworzyliśmy i od marca testujemy na rynku warszawskim nową usługę dostawy i odbioru Pierwszy z nich to przeciwdziałanie postępującym, sof i foteli. Umożliwia ona klientom IKEA przekazanie coraz bardziej widocznym zmianom klimatu i to, jak w wygodny sposób do organizacji charytatywnej użymusimy jako firma na nie odpowiedzieć – zarówno we wanych przez nich tego rodzaju mebli, które wciąż własnym łańcuchu wartości, jaki i w ofercie handlowej. mają szansę na dalsze użytkowanie, jednak ich właściciele chcieliby je wymienić na nowe. W tym celu nawiąDrugi trend to gospodarka obiegu zamkniętego i zna- zaliśmy współpracę z Fundacją Habitat for Humanity lezienie odpowiedzi na to, gdzie znajdzie się biznes, Poland, której przekazywane są odebrane od naszych kiedy zabraknie łatwo dostępnych tanich surowców klientów używane fotele i sofy. Fundacja po obejrzelub gdy niektóre grupy konsumentów odmówią kupo- niu otrzymanego mebla decyduje, czy jego stan powania „więcej”. Dla IKEA cel jest jasny: do 2030 r. pla- zwala na to, aby bezpośrednio trafił do podopiecznego nujemy stać się biznesem w pełni cyrkularnym, czyli Fundacji lub został użyty w programach społecznych działającym w oparciu o zasady gospodarki obiegu za- przez nią prowadzonych, czy też wymaga przedtem mkniętego, korzystającym wyłącznie z czystej, odna- drobnych napraw lub ulepszeń. wialnej energii i odnawialnych surowców. Chcemy jednocześnie umożliwiać naszym klientom prowadzenie Innym projektem, nad którym obecnie pracujemy bardziej zrównoważonego życia w domu, dlatego stale w Polsce, jako jeden z kilku wybranych rynków IKEA zwiększamy ofertę naszych produktów, które ułatwiają na świecie, jest usługa wypożyczania mebli. Chcemy podejmowanie konkretnych działań i wprowadzanie stworzyć ofertę opartą na modelu subskrypcji: umożzmian w codziennym życiu. Nie tylko zachęcamy i po- liwiającą użytkowanie mebli bez ich posiadania, czyli kazujemy korzyści z oszczędzania energii, wody czy konieczności bycia ich właścicielem. Na ten moment niemarnowania żywności, ale też podsuwamy kon- przygotowujemy testy tej usługi, skupiając się na niekretne rozwiązania. ruchomościach, w których znajdują się powierzchnie do wynajęcia. W Polsce realizujemy wiele pilotażowych dla globalnej marki IKEA projektów i inicjatyw. Mamy nadzieję, że Przy wdrażaniu ambitnych strategii zrównoważonego przyniosą one pozytywne zmiany nie tylko w naszej rozwoju, w tym przygotowania odpowiedniej oferty dla firmie, ale też w całej branży. Jednym z przykładów klientów, niezwykle ważne jest zaangażowanie konsujest prowadzona przez IKEA Retail w Polsce od po- mentów, ich chęć i gotowość włączenia się lub skorzynad dwóch lat sprzedaż instalacji fotowoltaicznych dla stania z oferowanych eko-rozwiązań. Na podstawie domu. Wraz z naszym partnerem ds. energetyki pro- wspomnianego wcześniej, niezwykle dynamicznego

MENSIS.PL

RYNEK

wzrostu sprzedaży naszych instalacji fotowoltaicznych, ważnym stopniu troska o środowisko i związana z tym możemy stwierdzić, że Polacy stają się coraz bardziej troska o przyszłość kolejnych pokoleń. świadomi w kwestii korzyści ze stosowania energii odnawialnej. Co więcej, z przeprowadzonych przez nas Fakt jest taki, że w Polsce firmy jeszcze nie zaczęły badań we współpracy z GlobeScan 1 wynika, wbrew konkurować o klienta przewagą w obszarze zrównowatemu, co powszechnie się uważa, że polski konsument żonego rozwoju. Jednak z moich obserwacji wynika, że wykazuje się jednym z najwyższych wskaźników co- praktycznie każda branża się do tego obecnie przygodziennych zachowań ekologicznych (a dokładniej pro- towuje. Przykładowo, w sektorze spożywczym domiklimatycznych). Ponadto, aż 65% z nas nie tylko zdaje nuje trend bio/ekoproduktów, a w handlu detalicznym sobie sprawę z zachodzących na świecie zmian klima- i usługach coraz powszechniejsze staje się zmniejszatycznych, ale też jest nimi zaniepokojona. Jeżeli chodzi nie ilości stosowanego plastiku jednorazowego. o konkretne działania, to całkiem nieźle radzimy sobie z sortowaniem odpadów do recyklingu, oszczędza- W IKEA ten temat podjęliśmy już ponad rok temu, niem energii, nabywaniem rzeczy używanych, a także kiedy ogłosiliśmy, że do 2020 roku wycofamy z naich naprawianiem. Często również korzystamy z bar- szego asortymentu plastikowe produkty jednorazodziej ekologicznych środków transportu. wego użytku (takie jak słomki, woreczki na lód, worki na odpady), nie będziemy ich również stosować w naJednak nadal mamy kilka słabszych punktów, takich jak szych restauracjach, kawiarniach, bistro i kantynach ogromne ilości wyrzucanej przez nas żywności – wielu pracowniczych. To oznacza, że od początku przyPolaków przyznaje się do marnowania jedzenia. Nadal szłego roku w sklepach IKEA nie będziemy już sprzeniestety chętnie też kupujemy wodę butelkowaną. dawać m.in. woreczków na lód czy worków na odpady, Cieszę się jednak, że coraz więcej z nas deklaruje chęć a we wspomnianych obszarach IKEA Food znajdziemy zmiany swoich nawyków na bardziej przyjazne śro- bardziej przyjazne środowisku alternatywy dla plastidowisku. Motywują nas do tego przede wszystkim kowych słomek, kubków, talerzy, sztućców, mieszakwestie zdrowotne i finansowe, ale także w bardzo dełek czy opakowań, w których serwujemy napoje

RYNEK

MENSIS.PL

kim na to, że pojawią się nowi gracze w logistyce, którzy zaproponują zeroemisyjne, ale nadal wygodne i dostępne dla każdego rozwiązania. Jestem pewna, że kwestie zrównoważonego rozwoju, w związku z rosnącą świadomością konsumentów, będą odgrywały coraz ważniejszą rolę przy podejmowaniu przez nich decyzji zakupowych, dlatego wdrażanie tego typu rozwiązań będzie ważnym elementem budowania przewagi konkurencyjnej.

https://globescan.com/ikea-climate-action-consumer-study/

i żywność na wynos. Proces przebiega stopniowo, między innymi ze względu na to, że wymaga bliskiej współpracy z dostawcami, a także często wdrożenia nowych metod pracy. Wiele naszych sklepów w Polsce już dziś używa papierowych kubeczków czy słomek. Testujemy również zupełnie nowe rozwiązania, jak np. jednorazowe talerze z otrębów. Warto podkreślić, że tego rodzaju zmiany i decyzje są niezwykle ważne i potrzebne, ponieważ branża handlowa ponosi odpowiedzialność w zasadzie za większość odpadów, które później stają się odpadami komunalnymi. Ich źródłem są nie tylko opakowania, ale też same produkty. Wpływ oczywiście ma także nadal rosnąca konsumpcja, więc budowanie świadomości w tym obszarze jest równie ważne, jeżeli nie najważniejsze. Cieszę się, że branża w Polsce właśnie zaczyna dostrzegać problem, niektórzy znajdą w tym szansę, a dyskusja na ten temat staje się coraz szersza i głośniejsza. Ponadto, firmy coraz częściej zaczynają szukać innowacji w recyklingu oraz oszczędności w energii. Przewidując, jak dalej będzie się zmieniał rynek retail i branży produkcyjnej w perspektywie kilku najbliższych lat, spodziewam się rosnącej konkurencji o certyfikowane produkty, które są przyjazne środowisku i ludziom biorącym udział w różnych etapach ich produkcji, czyli pochodzą od sprawdzonych dostawców i wytwarzane są z odnawialnych materiałów. Ponadto, firmy będą dążyły do ograniczenia ilości stosowanego plastiku, co wymuszą na nich także wprowadzane regulacje prawne. Myślę także, że oferta dla konsumentów będzie rozszerzana i rozwijana głównie o nowe usługi, bardziej niż o kolejne produkty. Liczę przede wszyst-

Katarzyna Dulko-Gaszyna Dyrektor ds. zrównoważonego rozwoju w IKEA Retail Katarzyna Dulko-Gaszyna jest odpowiedzialna za realizację strategii zrównoważonego rozwoju w sieci sklepów IKEA w Polsce od 2011 roku. Wcześniej kierowała działaniami CSR w branży wydawniczej (grupa mediowa RASP). Główne obszary eksperckie to odpowiedzialna konsumpcja i komunikacja, strategia zrównoważonego rozwoju produktów i serwisów, zarządzanie surowcami wtórnymi z naciskiem na zamknięty obieg (circular economy) oraz kampanie społeczne. Jest odpowiedzialna za strategiczny rozwój biznesu energii słonecznej (fotowoltaiki prosumenckiej) w IKEA. Ukończyła studia m.in. z zakresu politologii oraz zarządzania środowiskowego na Uniwersytecie Jagiellońskim, Politechnice Warszawskiej oraz na niemieckich Uniwersytetach w Hamburgu i Bremie. Mieszka z rodziną w Warszawie, pochodzi z Oświęcimia.

Eko sprzedawca nie tylko na targowisku O wysyłaniu paczek przyjaznych dla środowiska

Photo by Sylvie Tittel on Unsplash

Monika Szczawińska

RYNEK

MENSIS.PL

Ruch zero waste czy less waste to dziś nie tylko słuszna inicjatywa ekologiczna, ale i moda, dlatego konsumenci poszukują nowych marek działających w zgodzie ze środowiskiem, a przynajmniej tych, które jakiekolwiek kroki w tym kierunku stawiają. Choć ciężko podejrzewać, że stanie się to szybko, to można stwierdzić już dziś, że wkrótce każdy sklep internetowy będzie musiał poddać się pewnym zmianom

To, co już teraz zwraca największą uwagę nie tylko kon- „bąbla” możemy skorzystać kolejny raz: na przykład sumentów starających się żyć w zgodzie z naturą, ale ponownie pakując produkty z wykorzystaniem folii, i ekologów, to sposób pakowania i dostarczania pa- w której przyszły do nas od dostawcy. Alternatywnym czek. A da się lepiej – i to często niewielkim kosztem. eko wypełniaczem pełniącym dobrą funkcję ochronną dla wysyłanych przedmiotów jest wełna drzewna. WeZacznijmy od zewnątrz. Odpuśćmy pokrywanie kar- dług niektórych sprzedawców, 25 kilogramów takiego tonów dodatkową warstwą folii stretch! To zbędny wypełniacza wystarcza na zaopatrzenie aż 2 tysięcy plastik, który niezbyt nadaje się do ponownego użycia, małych paczek. Bardzo podobną alternatywą jest rówa jego jednorazowe wykorzystanie nie rekompensuje nież papierowy wypełniacz Sizzlepack, który dodatenergii i zasobów wykorzystanych do jego produkcji. kowo dostępny jest w szerokiej gamie kolorystycznej. Jeśli korzystamy z popularnego stretchu w celu za- Innym popularnym wypełniaczem jest lekki skropak bezpieczenia kilku paczek jednocześnie lub z jakichś wykonany ze składników pochodzenia roślinnego powodów nie chcemy uszkodzić zewnętrznego opa- (przede wszystkim skrobi) i do złudzenia przypomikowania, warto przemyśleć o przepakowaniu prze- nający popularne chrupki kukurydziane Flips. Jest on syłki w jeden większy, zbiorczy karton. Jego ponowne całkowicie biodegradowalny i zdatny do ponownego wykorzystanie jest dużo prostsze, a i energia na jego użytku. Plotka głosi, że smakuje niemal jak wspowytworzenie nieporównywalnie mniejsza – można go mniana przekąska, mimo wszystko nie zachęcam do przecież odzyskać z recyklingu. degustacji. Warto tu również zaznaczyć, że coraz więcej przewoźników (chociażby InPost) zakazuje owijania paczek stretchem. Choć zapewne rzadko podyktowane jest to pobudkami stricte ekologicznymi, a raczej wygodą podczas manipulowania paczkami przez kurierów czy taśmy sortowni, to niewątpliwie znacząco przełoży się to na zmniejszenie użycia plastiku. Totalnie eko! Kolejnym aspektem jest sposób zaklejania paczek: zamiast tradycyjnych taśm warto sięgać po te papierowe. Używany w nich klej jest dziś wytwarzany w takiej technologii, że obawy o rozklejenie się przesyłki stają się bezpodstawnym wymysłem. Ciekawym rozwiązaniem są również kartony składane na specjalne zakładki, które nie wymagają użycia dodatkowych zabezpieczeń lub jedynie minimalną ilość kleju. Co z wypełnieniem? Warto przede wszystkim ograniczyć zużycie folii bąbelkowej. Oczywiście, nie każdy typ produktów da się bezpiecznie zapakować bez jej udziału, warto jednak pamiętać, że z każdego kawałka

Paragon? Faktura? Najlepiej wysłać na maila! Dzięki temu klient nie zgubi dokumentu, a natura zaoszczędzi tonę papieru i energii poświęconej na jego nadrukowanie. A co z innymi, dodatkowymi ulotkami? Najnowszym, choć dopiero raczkującym trendem jest umieszczanie w paczkach ulotek nadrukowanych na papierze czerpanym z dodatkiem nasion. Tak, brzmi to abstrakcyjnie, jednak wystarczy zasadzić taką „kartkę” w ziemi i nie zapominać o jej podlewaniu, a ma z niej wyrosnąć prawdziwa roślinka. To jest dopiero eko bajer! Bardzo znaczące z punktu widzenia ekologii byłoby najzwyczajniej w świecie niewysyłanie paczek. Łatwo powiedzieć. Tak samo łatwo można mówić o tworzeniu większej ilości punktów odbioru osobistego. Na szczęście są mniej radykalne i bardziej przyziemne sposoby na zmniejszenie śladu węglowego związanego z podróżą pojedynczej przesyłki. Ot chociażby tak popularne dziś paczkomaty czy możliwość odbioru w kioskach Ruchu. To właśnie te formy dostawy spra-

RYNEK

MENSIS.PL

wiają, że kurierzy i natura nie ponoszą słynnego kosztu ostatniego kilometra. Jak to wszystko wprowadzić w życie? Przede wszystkim pomału. Wielu sprzedawców na początek decyduje się na eko pakowanie jedynie niewielkiej części paczek, dając wybór konsumentom: w komentarzu przy składaniu zamówienia, bądź po zaznaczeniu odpowiedniego checkboxa, kupujący zgłasza chęć otrzymania paczki utrzymanej w duchu less waste. Takie „hybrydowe” rozwiązanie pozwoli nie tylko płynnie przestawić się na nowe zasady wysyłania paczek, ale też zdefiniuje jak bardzo nasi Klienci tego pożądają. A nóż przekonani pozytywnym odzewem wprowadzimy zmiany o wiele szybciej i chętniej, niż sami się tego spodziewaliśmy? Popyt na działania eko wśród sprzedawców rośnie, a potwierdza to chociażby licząca niemal 41,5 tysiąca członków Facebookowa grupa Zero Waste Polska, gdzie użytkownicy często chwalą się wyjątkowo zapakowanymi paczkami czy produktami powstałymi w zgodzie ze środowiskiem. Warto zatem zastanowić się nawet nad drobną zmianą i zrobić to nie tylko dla pięknej wizytówki wśród klientów, nie tylko dla natury, ale przede wszystkim dla siebie. Bo wszyscy żyjemy na planecie tonącej w śmieciach.

online 30-09-2019

Nike po raz kolejny zaskakuje wynikami e-commerce 42 procentowy wzrost sprzedaży działu e-commerce Nike’a to pokaz siły w kierunku również świetnie radzącego sobie Adidasa. Czy w tym starciu dwóch kolosów e-commerce zostanie miejsce dla innych graczy? Obie firmy co kwartał przedstawiają swoje wyniki finansowe wypinając pierś do medali – pomimo miliardów obrotów obaj gracze wciąż notują wzrosty na poziomie kilkudziesięciu procent rok do roku. Amerykanie z Nike’a chwalą się, że tak dobre wyniki to efekt sprzedaży z aplikacji mobilnej, personalizacji sprzedaży oraz szerokiej międzynarodowej ekspansji. I nie są to słowa rzucone na wiatr – w USA sprzedaż wzrosła o „skromne 30 procent”... https://mensis.pl/nike-po-raz-kolejny-zaskakuje-wynikami-e-commerce/

30-09-2019

Facebook: Libra, czyli prywatna e-waluta Zuckerberga ruszy w 2020 Jeśli jeszcze nie znacie Libry to pora zorientować się o co chodzi w tym koncepcie, który może wywrócić rynek mikropłatności. Libra wzbudza popłoch w branży finansowej z kilku powodów. Będzie to pierwszy masowy instrument finansowy dostępny praktycznie w każdym zakątku globu. Po drugie, próg wejścia dla użytkowników będzie dosłownie zerowy – wymagane będzie tylko konto na Facebooku i cyfrowy portfel w spółce Calibra. Po trzecie, będzie to pierwszy obieg finansowy funkcjonujący poza kontrolą jakichkolwiek centralnych instytucji finansowych i...

Monika Szczawińska Praktyk e-marketingu i przyszły inżynier IT. Codziennie odnajduje nowe sposoby na łączenie marketingu i programowania w sklep.RMS.pl. Miłośniczka podróży, w wolnych chwilach gra na flecie i fortepianie.

https://mensis.pl/facebook-libra-prywatna-e-waluta-zuckerberga-ruszy-w-2020/

Czytaj więcej

www.mensis.pl

Od elektromobilnoĹ&#x203A;ci nie ma odwrotu Ĺ ukasz Blichewicz

RYNEK

MENSIS.PL

Ochrona środowiska to jedno z największych i najpilniejszych wyzwań, przed którym stoi współczesne społeczeństwo. Polska potrzebuje rozwiązań, które pozwolą jej skutecznie konkurować na międzynarodowym rynku. Rozwój elektromobilności daje duże możliwości w połączeniu z relatywnie niskimi nakładami inwestycyjnymi. Elektryfikacja transportu jest więc szansą dla polskiej gospodarki na zbudowanie przewag konkurencyjnych na arenie międzynarodowej.

Odpowiadając na bieżące zapotrzebowanie rynku, która zobowiązuje urzędy i samorządy gmin zamieszAssay, niezależny fundusz inwestycyjny, realizuje pro- kałych przez ponad 50 tys. mieszkańców do wymiany jekty m.in. z obszaru elektromobilności. W portfelu przynajmniej 10% pojazdów na elektryczne do 2022 r. funduszu znajduje się Elimen Group S.A. To polska Oznacza to ogromne zapotrzebowanie na większe spółka, która dostarcza kompleksowe rozwiązania pojazdy przeznaczone dla miejskich przedsiębiorstw z zakresu elektromobilności dla biznesu, samorządów komunalnych. i klientów indywidualnych. Holding odpowiada m.in. za stworzenie pierwszego polskiego pojazdu elektrycz- Pierwszy polski samochód elektryczny nego dedykowanego branży logistycznej E-NV1, czy dla logistyki prototypu elektrycznego samochodu do rallycrossu Koncepcja samochodu elektrycznego jest rozwijana E-RX1. w Polsce od kilku lat, jednak do tej pory żaden pojazd Regulacje sprzyjają rozwojowi elektro- nie wyszedł z fazy prototypu. W czerwcu 2018 r. przedmobilności stawiono Elimen E-VN1–pierwszy polski elektryczny samochód dla logistyki. Projekt wzbudził olbrzymie Właścicielom pojazdów elektrycznych już teraz ofe- zainteresowanie środowiska biznesowego. ruje się szereg korzyści, tj. zwolnienie z akcyzy i wielu innych podatków, dopłaty do zakupu pojazdów, moż- Koszt przejechania 100 km pojazdem Elimen E-VN1 to liwość korzystania z darmowych miejsc parkingowych, jedynie 7 zł. Na jednym ładowaniu może pokonać dyczy jazdy buspasem. stans nawet 300 km. Całkowita powierzchnia ładowni to ponad 4,5 m3, a maksymalna ładowność sięga 800 Firmy kurierskie, ze względu na optymalizację czasu kg. Co więcej, Elimen E-VN1 można dostosować do pracy i zwiększanie efektywności, poszukują ultra- indywidualnych wymagań klienta. lekkich pojazdów dostawczych o małych gabarytach, które będą tanie w eksploatacji oraz pozwolą na szyb- Łatwość konfiguracji wersji zabudowy nadwozia kie znalezienia miejsca parkingowego. Przykładem w zależności od potrzeb odbiorcy, bardzo duży zamoże być transportowy gigant DHL, który ogłosił że sięg na jednym ładowaniu oraz niski koszt przejedo 2050 r. wymieni całą swoją flotę na samochody cał- chania 100 km sprawia, że E-VN1 jest idealnym wykowicie bez emisyjne. borem zarówno dla miejskich spółek komunalnych, jak i firm kurierskich. Projekt Elimen E-VN1 cieszy się Jednocześnie można spodziewać się zmian legisla- też ogromnym zainteresowaniem w branżach, takich cyjnych na poziomie Unii Europejskiej, które będą jak: hotelarstwo, obsługa cateringowa eventów, food faworyzować napędy elektryczne kosztem silników truck, mobilna kawiarnia, ogrodnictwo. spalinowych. Oczekuje się, że do 2020 r. pojawią się regulacje unijne, które spowodują, że pojazdy elek- 100% polskiej myśli technologicznej tryczne będą realną alternatywą dla tych spalinowych. W konsekwencji należy spodziewać się gwałtownego Elimen E-VN1 produkowany jest w oparciu o dostępną wzrostu sprzedaży aut ekologicznych. W Polsce, poza w Polsce technologię. Twórca pojazdu, główne eleustawą o elektromobilności, pojawiła się także ustawa, menty technologii dla auta wytworzył samodziel-

MENSIS.PL

RYNEK

nie. Zespół napędowy, system bateryjny, kluczowe dane telemetryczne za pomocą routera mobilnego – elementy elektroniki sterowania – to produkty opra- istnieje prosta możliwość zdalnego nadzoru nad pocowane przez firmę i współpracujące z nią spółki, jazdem i jego parametrami chwilowymi (chwilowe w związku z czym nie są obciążone dodatkowymi kosz- zużycie energii, pozostałą energię, szacowany zasięg, tami marży innowacyjnej, czy kosztów opracowania. prędkość pojazdu, wykryte awarie).

Pełna niezależność energetyczna i możli- A może by tak elektryczny rallycross? wość rozbudowania funkcjonalności

Rallycross to rodzaj wyścigów samochodowych rozObecnie konstruktorzy Elimen pracują nad wdroże- grywanych na zamkniętym torze o długości 1 km. niem koncepcji całkowicie niezależnej energetycznie W biegu startuje jednocześnie kilku zawodników. Jewersji E-VN – z panelami słonecznymi na dachu. Dzięki den wyścig to od 4 do 6 okrążeń toru, więc czas jego temu, w określonych warunkach klimatycznych można trwania to ok 4-6 minut. Przerwy pomiędzy biegami wygenerować od 60 do 100 % energii niezbędnej do wynoszą od 60 do 120 minut. To idealne miejsce do pracy w ciągu dnia. Przy odpowiednim nasłonecznie- wykorzystania zalet pojazdów elektrycznych. Mamy niu pojazd jest więc samowystarczalny energetycznie. możliwość wykorzystania olbrzymiej mocy, momentu Dodatkowo może być wyposażony w urządzenia takie obrotowego oraz dynamiki jakie gwarantuje napęd jak: elektryczny. Energię zużytą podczas wyścigu można • zbiornik na wodę i instalację myjącą ulice, naładować w czasie przerwy. • zamiatarkę z dwoma szczotkami, Tak! Zrobimy go w Polsce • odkurzacz, • myjkę ciśnieniową do prac komunalnych, Elimen stworzył rozwiązanie, które jest zarówno atrak• skrzynki na narzędzia. cyjną formą rozrywki dla fanów motoryzacji, jak i atrakKomputer pokładowy na podstawie bieżącego zużycia cyjną kosztowo alternatywą dla zawodników. Projekt, energii może estymować zasięg pojazdu oraz wysyłać ze względu na to, że opiera się na wykorzystaniu zie-

RYNEK

lonej energii jest przyjazny dla środowiska. Spółka zaprojektowała i przetestowała prototyp elektrycznego samochodu do rallycrossu E-RX1. Auto bazuje na seryjnym Fordzie i przyspiesza do 100 km/h w mniej niż 4 sek. Pojazd ma napęd RWD 4x4, a moc, jaką osiąga przy wadze własnej 1150 kg, to 440 KM. Maksymalny moment obrotowy silnika to 350 Nm. Konstrukcja elektrycznego zespołu napędowego wymusiła sporo zmian w klasycznym pojeździe spalinowym – trzeba było opracować od podstaw konstrukcję zawieszenia pojazdu oraz przeniesienie napędu, które wytrzyma moment obrotowy wynoszący ponad 330 Nm od momentu samego startu. Nadwozia do pojazdów są specjalnie budowaną konstrukcją, odpowiednio wzmocnioną i opartą o homologowaną klatkę bezpieczeństwa. Całość konstrukcji powstaje w Polsce. Zakładany czas zbudowania prototypu wynosił 6 miesięcy. Elimen Racing zrobił to jednak w 6 tygodni. Pierwsze testy pojazdu miały miejsce w 2018 r. Jest to projekt pionierski w skali świata. FIA (Fédération Internationale de l’Automobile) – organizacja zrzeszająca 239 narodowych federacji sportów motorowych ogłosiła, że Mistrzostwa Świata Rallycross pojazdów elektrycznych będą miały miejsce dopiero w 2021 r.

MENSIS.PL

Dodatkowym, niepodjętym do tej pory, zagadnieniem jest recykling zużytych akumulatorów z pojazdów oraz wykorzystywanie ich jako magazynów energii dla tradycyjnej energetyki. Dziś koszt akumulatora ponosi w całości użytkownik pojazdu, co powoduje, że samochody elektryczne nie mogą konkurować ceną z pojazdami tradycyjnymi. Znalezienie modelu, w którym użytkownik dzieli się kosztem akumulatora z podmiotem odpowiedzialnym za stabilność pracy sieci elektroenergetycznej, może znacząco zwiększyć dostępność cenową pojazdów elektrycznych.

Niskie koszty zbudowania pojazdu i atrakcyjna formuła współpracy dla zawodników Jeden pojazd do Rallycrossu w wersji spalinowej to ok. 2 mln PLN. Koszt zbudowania serii 5 maszyn elektrycznych to ok 3,5 mln PLN. Tak znacząca reedukacja kosztów wiąże się z tym, że całość technologii jaką wykorzystuje Elimen jest własnością spółki. Dodatkowo, firma oferuje atrakcyjną formułę współpracy dla zawodników – proponuje wynajęcie samochodu wraz z obsługą, częściami zamiennymi, logistyką między zawodami, treningami i specjalistycznym ogumieniem. Całość ryzyka finansowego i technologicznego, zapewnienia serwisu oraz szybkiego ładowania pozostaje po stronie Elimen Racing. Kierowca otrzymuje sprawnie działający zespół specjalistów oraz gotowy do walki na torze samochód.

Elektryfikacja transportu a rozwój technologii Rozwój pojazdów elektrycznych jest ściśle związany z rozwojem technologii. Dziś największą barierą upowszechnienia samochodu elektrycznego są właściwości akumulatora oraz jego cena.

Łukasz Blichewicz Prezes Zarządu Grupy Assay W ramach działalności Grupy Assay pełni funkcję Prezesa Zarządu. Odpowiedzialny za prowadzenie projektów związanych z doradztwem gospodarczym, audytami i badaniami rynku. Prowadzi komitet sterujący oceniający perspektywiczność projektów startupowych. Aktywnie uczestniczy w selekcji projektów wymagających dofinansowania oraz procesie wyceny przedsiębiorstw. Przez 7 lat pracował w sektorze korporacyjnym, pełniąc przez ten czas rozmaite funkcje kierownicze i uczestnicząc w projektach z zakresu optymalizacji kosztów i procesów. Ukończył studia z zakresu zarządzania, realizując dwie specjalizacje - finanse i marketing.

Narodziny etycznego konsumenta

Photo by Ciaran O'Brien on Unsplash

Andrzej LemaĹ&#x201E;ski

RYNEK

MENSIS.PL

Etyczny konsument to obywatel świata – świadomy swojej roli w globalnym pejzażu. Roli nie tylko pozytywnej ale może przede wszystkim negatywnej, która wiąże się z decyzjami degradującymi środowisko oraz wzmacniającymi nierówności społeczne. Etyczny konsument to także osoba świadomie wyrzekająca się światowych produktów na rzecz wytworów lokalnej społeczności.

Do niedawna osoby o tego typu zapatrywaniu na świat traktowane były jak swoisty margines o specyficznych i dość „nie życiowych” celach. Wszystko zmieniła narastająca fala badań naukowych, którą podchwyciły światowe media, a także realne zmiany jakich doświadczamy wraz ze zmieniającym się klimatem. W tym masowe wymieranie gatunków zwierząt np. wzbudzających powszechną sympatię misi koala (tak, tak, w ciągu naszego życia pożegnamy się między innymi z tym gatunkiem z powodu zmian klimatycznych – i nie jest to niesprawdzony fake news). Przyroda wokół nas wyraźnie daje do zrozumienia, że zaszliśmy za daleko a świadomość o tym, że pora na zmiany dotarła do mainstreamu. Następnym krokiem będą zmiany w zachowaniach konsumenckich. Chociaż chcielibyśmy widzieć owego etycznego konsumenta jako jakąś postać o określonym rysie charakterologicznym, z którego płyną określone zachowania to prawda jest zupełnie inna.

• • • • • •

produkowanymi z wyłączeniem globalnych korporacji, opakowaniami i produktami jednorazowego użytku obojętnymi dla środowiska, autami hybrydowymi i elektrycznymi, alternatywnymi środkami transportu, produktami używanymi, ekologicznymi metodami ogrzewania domów, etycznymi inwestycjami.

Badanie przeprowadzone przez Global Web Index Kto chce płacić więcej za produkty etyczne? Liderami są millenialsi (osoby w wieku 22 – 35 lat). Tutaj aż 61% osób deklaruje zainteresowanie produktami spełniającymi kryteria produktu etycznego. Niewiele mniejsze poparcie (bo 58 procent) zgłaszają przedstawiciele generacji Z (osoby w wieku 16-21 lat). W końcu, najmniej rozumie problem generacja X (osoby w wieku 36-54 lat) – 55 procent poparcia w tej sprawie.

Konsumenci będą przyjmować pojedyncze wiązki zachowań „etycznych” względem środowiska i krajów Jak uważają konsumenci – na kim spoczywa odporozwijających się a następnie stosować je wybiór- wiedzialność za przyszłość naszego środowiska? czo, tam gdzie będzie wymagało to najmniejszych • na samych konsumentach (70% wskazań), wyrzeczeń lub widoczne będą wyraźne skutki przy • na producentach (52% wskazań), stosunkowo małych nakładach. Aby zaprezentować • na rządach (50% wskazań), owe wiązki zachowań powołam się w tekście na dwa • na lokalnych społecznościach (37% wskazań), badania – jedno zrealizowane przez Global Web Index • na międzynarodowych instytucjach (34% wskana próbie wielonarodowościowej oraz raport Ethizań), cal Consumer, który skupia się na rynku brytyjskich • na influencerach i celebrytach (19% wskazań). konsumentów. Jakie są najważniejsze trendy w rozwoju postawy etycznego konsumenta? Przede wszystkim wzrost zainteresowania: • produktami obojętnymi dla środowiska np. ciuchami, • produktami spożywczymi bezmięsnymi oraz

Branże, które będą poddane największej presji ze strony konsumentów: • • • •

chemia domowa, kosmetyki, jedzenie, elektronika użytkowa,

RYNEK

MENSIS.PL

międzynarodowe, a nawet na własne rządy ani nawet społeczności lokalne. Uważają, że należy brać sprawy we własne ręce, gdyż czują odpowiedzialność za swoje indywidualne decyzje. To wielkie zaskoczenie, szczególnie gdy zestawimy tę aktywną postawę z powszechną biernością polityczną. Trudno jednoznacznie stwierdzić skąd tak szeroka propagacja aktywnej postawy w czasach powszechnej bierności politycznej. Zupełnie jakbyśmy mieli do czynienia z sytuacją, w której dyskutowane na szczytach problemy polityczne w sporej mierze oderwały się od problemów współczesnych obywateli. Klimat ten szczególnie odczuwa się w Europie, która jest zajęta niekończącym się rozwodem Wyspiarzy z Kontynentem, a jej obywatele są świetnie wykształceni i świadomi problemów świata, za które chcą brać odpowiedzialność.

• ubrania, • motoryzacja, • kawiarnie i fastfoody.

Raport Ethical Consumer Markets 2018

Nieco inaczej wygląda sytuacja w dwóch największych gospodarkach świata – Stanach Zjednoczonych, gdzie prowincja zdecydowała o wybraniu prowincjonalnego prezydenta, który na dzień dobry cofnął USA o dekadę w kwestii ochrony środowiska. Z kolei Chiny wciąż szlusują do najbardziej rozwiniętych gospodarek świata, ale dbają przy tym coraz mocniej o środowisko. Przy czym są to decyzje narzucane odgórnie przez gigantyczne programy rządowe.

W UK wydatki etycznych konsumentów wzrosły z mniej niż 20 miliardów funtów w 2000 roku do ponad 80 miliardów w roku 2017. Rynek żywności urósł z mniej niż 2 do blisko 12 miliardów funtów. Rynek zielonej energii z mniej niż 2 do blisko 10 miliardów funtów. Z kolei załamanie przeżyły rynki: motoryzacyjne i ubrań. Zaś w stagnacji jest rynek etycznych inwestycji. Wśród najważniejszych powodów bojkotowania produktów danej marki wymienia się łamanie standardów: • ochrony środowiska, • prawa pracy, • praw człowieka.

Podsumowanie Oba raporty wskazują na mocny trend rozprzestrzeniania się ideologii „etycznych” wyborów konsumenckich w krajach rozwiniętych. Co niezwykle ciekawe konsumenci nie chcą oglądać się na żadne instytucje

Andrzej Lemański Specjalista ds marketingu internetowego i public relations. Zastępca redaktora naczelnego Mensis.pl. Profil na Twitterze: @AndrzejLemansky

Trendy proekologiczne a zmiany w stylu zĚ&#x2021;ycia i biznesie

Photo by Vitalii Pavlyshynets on Unsplash

Justyna Jasik-Pyzdrowska

RYNEK

MENSIS.PL

Czy przedsięwzięcia biznesowe są społeczno-kulturowym modyfikatorem zdrowia i rozwoju człowieka? Brzmi dość kontrowersyjnie, jednak obserwując zmiany stylu życia i wyborów względem zdrowia wielu osób, można z przekonaniem powiedzieć, że tak. Innowacje biznesowe oraz nowe rozwiązania technologiczne nierzadko wyznaczają trendy zdrowotnego trybu życia i mają wpływ na decyzje prozdrowotne konsumentów.

Postawa proekologiczna oraz higiena osobista i higiena najbliższego otoczenia to elementy stylu życia, niemniej ważne dla zdrowia jak racjonalne odżywianie czy regularna aktywność ruchowa.

wskazywały na cywilizacyjne trudności zdrowotne. Pandemia cukrzycy, nowotworów i innych zaburzeń dietozależnych ukazały ogromne problemy gospodarczo-społeczne w obszarze m.in. żywności i żywienia.

Ewolucja pojęcia Nowe Zdrowie Publiczne rozpoczęła Zawartość szkodliwych i niebezpiecznych substancji się w 1974 roku za sprawą Marca Lalonde’a, ówcze- w produktach spożywczych oraz jakość tych produksnego ministra zdrowia Kanady i jego raportu „New tów zaowocowały mnogością zaburzeń zdrowotnych. Perspectives on the Health of Canadians”, w którym Francuskie badania, które wykrywały metale ciężkie we opisał pola Lalonda kształtujące zdrowie. Pośród czyn- krwi pępowinowej noworodków – przerażały.Epidemia ników genetycznych, środowiskowych, świadczeń alergii, schorzeń układu oddechowego, niesklasyfikoochrony zdrowia, znalazł się determinant najsilniej wanych nieprawidłowości – zaalarmowała organy adwpływający na zdrowie, a mianowicie – styl życia. Był ministracji ochrony środowiska. Dynamiczne zmiany to ogromny przełom, który podkreślił, że największą klimatyczne, klęski nieurodzaju, niedobory zasobów odpowiedzialność za zdrowie ponosi człowiek i jego naturalnych, zagrożenia dla życia wielu ekosystemów zdrowotne wybory. Dziś mówimy, że styl życia i decyzje a w konsekwencji zdrowia i życia ludzkiego z nim związane wpływają na zdrowie człowieka w 70%. Sytuacja ta zainicjowała zmiany, które stały się inspiraW maju 1977 r. Światowe Zgromadzenie Zdrowia przy- cją dla biznesu. Odpowiedzią na nie stał się nowy sektor jęło rezolucję WHO wskazującą, że głównym celem gospodarczy, dający szansę na stworzenie „zielonej Światowej Organizacji Zdrowia i jej państw członkow- strefy”, „czystego biznesu”, etycznej gospodarki dla skich w najbliższych dekadach powinno być uzyskanie etycznego konsumenta a przede wszystkim bodźprzez wszystkich obywateli świata takiego poziomu cem do rozwoju innowacji biznesowych. Triumfalizm zdrowia, który umożliwiłby im prowadzenie ekonomicz- technologiczny, przy świadomości współczesnego nie i społecznie produktywnego życia. konsumenta, ustąpił nieco miejsca triumfalizmowi ekologicznemu. Następnie: Karta Ottawska wskazywała kierunek działań promocji zdrowia oraz metody ich realizacji. Jako Współczesna postawa proekologiczna prezentuje wiewarunki podstawowe dla osiągnięcia zdrowia wskazano: dzę, zachowanie oraz przekonanie. Zatem przedsięzapewnienie pokoju i bezpieczeństwa, dostęp do edu- biorstwa mogą znaleźć swojego konsumenta w sekkacji, zaopatrzenie w wodę i żywność, zabezpieczenie torze informacji, sektorze treningu czy modelowania środków do życia, utrzymanie stabilnego ekosystemu zachowań lub w obszarze kształtowania postaw czy oraz zagwarantowanie sprawiedliwości i równości spo- modulacji przekonań. łecznej [Ottawa Charter for Health Promotion; Health Promotion, 1987]. W roku 1997 przedstawiono listę 1. Sektor eko – informacyjny odsłania tysiące propozydziałań najsilniej wpływających na zdrowie. cji szkoleń z zakresu żywienia, ziołolecznictwa, eko-kosmetyki, eko-suplementów, eko-leków, eko-tkanin czy Styl życia i ochrona środowiska to czynniki wyznacza- uprawy itd., webinaria, platformy e-learningowe, blogi, jące trendy światowej gospodarki, w tym biznesu. Na kursy, książki czasopisma, poradniki, eko-kongresy, początku XXI wieku, coraz głośniej i wyraźniej badania konferencje, expo, studia podyplomowe, nowe zawody, naukowe, diagnozy społeczne i raporty statystyczne nowi eko-eksperci.

RYNEK

MENSIS.PL

2. Sektor eko-zachowań, w którym złoty czas dla biz- Z punktu widzenia promocji zdrowia ważny jest nie nesu przeżywa obszar związany ze zdrowym żywieniem tylko wpływ stylów życia na zdrowie, ale także moż– zielone targi, sklepy, ekobazary, ekoalkohole, ekoho- liwość dokonywania się zmian w stylach życia. Zdrodowle, obszar sportowy: siłownie, baseny, korty teni- wie narodu, wspólnoty czy zbiorowości to synonimy sowe, karty fitsport, fitprofit itd. ..., wreszcie ekodom, niezwykle istotnego zagadnienia współczesności. eko-hybrydowy samochód, eko–style w modzie i aran- Zdrowie publiczne to dynamicznie rozwijająca się żacji wnętrz – etniczne, boho, eko, vintage, naturalne, dziedzina w wielu ośrodkach naukowych Europy safari, jungle, minimalistyczny, firmy dystrybuujące i świata. Problematyka aktualna ze względu na bagaż towary eko znajdują się w dobrym miejscu w drodze cywilizacyjnych problemów wymagających interwendo kariery. cji nie tylko jednostkowych lecz w skali całych społeczeństw. Wiele zmian związanych z polityką proeko3. Sektor wpływający na przekonania, postawy, kształ- logiczną – to poprawne i korzystne strategie, nie tylko tujący świadomość, a tym samym modyfikujący dla biznesu, ale przede wszystkim dla zdrowia człowieka. działania jednostek, firm czy obszarów. Przykłady: Propagowanie i upowszechnianie stylu życia i zachowprowadzenie dofinansowania, nagród za postawę wań sprzyjających zdrowiu czy zmniejszenie częstoproekologiczną, jak również realizacja działań mających ści występowania chorób i zaburzeń zdrowia, którym na celu wzrost zainteresowania ochroną środowiska, można zapobiegać przez obniżanie poziomu czynników poprzez wdrożenie w przedsiębiorstwach systemu ryzyka i ochronę środowiska. Zwykle w takim momenzarządzania środowiskowego i uzyskanie międzyna- cie pojawia się przeciwwaga, nadmiar i przesyt, który rodowych i prestiżowych certyfikatów ISO, EMAS, FSC. ostatecznie może radykalnie zmienić kierunki eko-rewolucji. Biznes nastawiony jest przede wszystkim na zysk i godzenie różnych stron – nie zawsze odbywa się Wiedza w imię nadrzędnego interesu jakim jest ochrona zdrowia jednostki. Człowiek jest w stanie dużo uczynić i jeszcze więcej zapłacić w sytuacji, kiedy pragnie poprawić swoją sytuację zdrowotną. Pozostaje mieć nadzieję, że „biznes ku zdrowiu” będzie kierował się kodeksem etycznym i w przewadze pozostanie „czystym”, wspierającym zdrowie modyfikatorem.

Umiejętność

Postawa

Justyna Jasik-Pyzdrowska dr n.biol, instruktor symulacji medycznej w Monoprofilowym Centrum Symulacji Medycznej UZ. W praktyce dydaktycznej od lat pedagog, nauczyciel praktycznej nauki zawodów medycznych i paramedycznych, w praktyce klinicznej - pielęgniarka, edukator cukrzycowy w Uniwersyteckim Szpitalu w Zielonej Górze.

RYNEK

Photo by Samson on Unsplash

Microsoft wspólnie z polskimi firmami buduje wizję biznesu przyszłości

MENSIS.PL

RYNEK

Transformacja biznesu przy wykorzystaniu technologii cyfrowych nieustannie utrzymuje wysoką pozycję na agendach zarządów przedsiębiorstw i organizacji, niezależnie od ich wielkości czy branży, w jakiej działają. Zwłaszcza, że konkurencyjna gra nie ustaje i żeby utrzymać swoją pozycję na rynku, trzeba stale się rozwijać. Nie wystarczy już tylko optymalizacja procesów. Konieczna staje się spójna wizja transformacji firmy w jej różnych obszarach i z uwzględnieniem jej procesów, tych wewnętrznych oraz zewnętrznych.

„Wspólnie z Digital Excellence oraz Neurohm przeprowadziliśmy badanie wśród liderów biznesu w Polsce. Aż 80 proc. spośród nich przyznaje, że cyfryzacja produktów i usług usprawnia rozwój ich działalności. Z kolei 73 proc. dopowiada, że cyfryzacja jest osią ich strategii działania. To jasno pokazuje, że biznes stoi na progu cyfrowej transformacji. Naszą rolą jest pomóc każdej z firm zaplanować optymalną drogę realizacji tej transformacji, z uwzględnieniem potrzeb i strategii rozwoju” – mówi Wojciech Życzyński, członek zarządu Microsoft w Polsce, odpowiedzialny za segment klientów korporacyjnych, firm MŚP oraz Partnerów.

Pojawia się pytanie – od czego zacząć? Jak przeprowadzić cyfrową transformację, uwzględniając specyfikę branżową, potrzeby klientów i przyszły rozwój biznesu w niepewnym otoczeniu biznesowym? Odpowiedź nie jest prosta, tym bardziej, że jak tłumaczą eksperci ze strony Microsoft, każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie. Żeby wizję cyfrowej transformacji uczynić bardziej zrozumiałą i namacalną oraz skrojoną na miarę potrzeb danej branży, Microsoft wspólnie z partnerami zbudował koncepcje cyfrowej przyszłości, charakterystyczne dla poszczególnych sektorów rynku – handlu, produkcji, ochrony zdrowia, edukacji.

RYNEK

Sklep Przyszłości, czyli klient w centrum uwagi

MENSIS.PL

warowaniem w sklepach. Innym przykładem jest wprowadzona przez firmę Synerise kompleksowa platforma omnichannel, która pozwala łączyć dane online z tymi pochodzącymi ze świata fizycznego, oferując zespołom sprzedaży i marketingu lepszą optymalizację oraz pełniejszą automatyzację działań.

Wychodząc naprzeciw wyzwaniom poszczególnych sektorów gospodarki, Microsoft do spółki z ekosystemem partnerów prezentuje konkretne scenariusze rozwiązań, obejmujące holistyczne podejście do wyzwań danej branży. Przykładem takiego scenariusza jest Sklep Przyszłości, koncept wypracowany z przeszło 30 partnerami oraz producentami dóbr szybko zbywalnych, sprzętu gospodarstwa domowego czy elektroniki użytkowej. Ewolucja sektora handlowego jest nie tylko wynikiem zmieniających się oczekiwań klientów, ale także fuzji ich doświadczeń w przestrzeni fizycznej z tymi w przestrzeni cyfrowej. Wzrastająca popularność cyfrowych kanałów kontaktu czy sprzedaży, w szczególności mobilnych, wymusza bardziej kompleksowe podejście do zmiany obrazu nowoczesnego handlu. Microsoft prezentuje nowe podejście do ewolucji przestrzeni handlowej, łącząc pojedyncze scenariusze zastosowania technologii od partnerów firmy w jedną wspólną wizję sklepu przyszłości.

Realizując wizję inteligentnego miasta, Microsoft współpracuje z szerokim gronem polskich firm, które na pierwszym miejscu stawiają podnoszenie doświadczeń mieszkańców miast. Wizja Miasta Przyszłości Microsoft opiera się na innowacjach firm partnerskich, których rozwiązania „przenoszą” doświadczenia mieszkańców miast w przyszłość. Jest to koncept składający się z dziesiątek rozwiązań przygotowanych przez polskie firmy IT, które zmieniają tkankę miejską. Koncepcja zapewnia całościowe ujęcie odpowiedzi na problemy mieszkańców i ich wyzwania związane z codziennym życiem.

Przykładem realizacji tej strategii jest dostarczone przez partnera Microsoft, firmę ShelfWise we współpracy z Sagra Technology, rozwiązanie WiseShelf optymalizujące ekspozycję sklepową. Działająca w jego ramach automatyczna weryfikacja planogramów oraz systemy inteligentnych półek pozwalają m.in. na efektywne zarządzanie produktami oraz zato-

Prezentowane rozwiązania dotyczą jego różnych obszarów, począwszy od administracji, przez transport, bezpieczeństwo, przestrzeń publiczną, edukację, opiekę zdrowotną czy czystość powietrza. Kluczem, który stoi za tworzeniem poszczególnych rozwiązań jest to, aby mieszkańcom żyło się bezpiecznie i przede wszystkim wygodnie.

Miasto Przyszłości to przede wszystkim mieszkańcy, potem technologie

MENSIS.PL

Namacalna realizacja tej wizji to chociażby uruchomiona przez partnera Microsoft, firmę Asseco, platforma Metropolis, która łączy w sobie kompleksowe podejście do miejskiej mobilności. Dzięki niej możliwe jest nie tylko monitorowanie ilości miejsc parkingowych, ale również szybkie i sprawne znalezienie wolnej przestrzeni czy opłacenie parkingu z poziomu aplikacji. Metropolis monitoruje również kluczowe wskaźniki dotyczące jakości powietrza, a dzięki wbudowanym systemom informacji geograficznej umożliwia np. tworzenie map hałasu w metropoliach.

RYNEK

egzekucji wszystkich procesów przedsiębiorstwa. Realizowana przez Microsoft i firmy partnerskie koncepcja fabryki przyszłości zapewnia pełną integrację wszystkich obszarów i warstw składających się na całą fabrykę. Dotyczy to nie tylko głównych procesów technologicznych, ale także zarządzania jakością, obsługi klienta, bezpieczeństwa czy optymalizacji działania poszczególnych elementów łańcucha wartości. Fabryka Przyszłości Microsoft to złożony ekosystem samoregulujących się maszyn i procesów, zdolnych do dopasowania wydajności i optymalnego zarządzania zasobami, dzięki czemu koncepcja ta oferuje płynne Opieka zdrowotna przyszłości to na przykład aplikacja przejście pomiędzy wirtualnym i fizycznym światem Comarch Concierge – platforma do zdalnego umawia- produkcji. nia wizyt i konsultacji. Rozwiązanie nie tylko znacznie pomaga usprawnić cały proces od strony logistycznej, Niezależnie od branży, cyfrowa transformacja dzieje m.in. eliminując kolejki, ale także precyzyjnie określa się tu i teraz. W trakcie tegorocznej konferencji dla czas potrzebny na wizytę i automatycznie synchroni- partnerów firmy Microsoft ONE2019, jaka na początku zuje się z kalendarzem pacjentów, proponując opty- października odbyła się w Krakowie i zgromadziła blimalne terminy. sko 500 przedstawicieli przeszło 180 firm partnerskich dyskutowano o związanych z nią szansach i wyzwaŁańcuch wartości fundamentem Fabryki niach. Jeden z kluczowych wniosków z tegorocznej Przyszłości konferencji to konieczność współpracy pomiędzy partnerami. Konsolidacja ich różnorodnych rozwiązań, W Fabryce Przyszłości osią działań jest klient i to wy- wiedzy i kompetencji stanowi spójną i przekonującą maganiom rynku pod tym kątem podporządkowany ofertę dla klientów, którzy chcą dokonać transformacji jest proces transformacji cyfrowej. Istotne jest holi- w oparciu o nowe technologie. styczne planowanie transformacji, w pierwszej kolejności nie w obszarze technologicznym czy maszynowym, ale w strategii, zarządzaniu, planowaniu czy

RYNEK

MENSIS.PL

Blockchain pozwoli nam sprawdzić czy coś jest naprawdę eko O przyszłości handlu i koncepcie sklepu przyszłości według Microsoft rozmawiamy z jego opiekunem i ekspertem branży Retail Jarosławem Sokolnickim

Andrzej Lemański: Sklep przyszłości o nazwie Zofia 2.0, w którym testujecie rozwiązania future retail można odwiedzić w Warszawie, prawda? Jarosław Sokolnicki: Tak. Na warszawskiej Pradze przy ulicy Grochowskiej. A.L.: Czym jest projekt Zofia 2.0? J.S.: Zacznijmy od początku. Nasza współpraca z partnerami polega na tym, żeby pomagać im w rozwijaniu ich rozwiązań adresowanych do konkretnych branż albo tych horyzontalnych, a następnie pomagać im je sprzedawać. Tych rozwiązań jest bardzo dużo więc musieliśmy je w jakiś sposób pogrupować – zrobiliśmy to w ujęciu branżowym. Później okazało się, że dalej jest ich bardzo dużo – stąd postanowiliśmy zrobić drugi krok i umieścić te rozwiązania na mapie. I każda branża ma jakąś mapę końcowych procesów, w zależności od tego do czego służy dane rozwiązanie. Z jednej strony pozwoliło to nam zidentyfikować czy mamy już pełen pakiet możliwości, czy też powinniśmy nadal poszukiwać określonych rozwiązań, których potrzebują nasi klienci. Następnie okazało się, że ta mapa jest nie do końca zrozumiała dla każdego klienta. Oczywiście jest to jakiś uniwersalny język, ale w momencie, kiedy pokazujemy fizyczną instalację to klient zupełnie inaczej się z nią identyfikuje. Więc następnym naturalnym krokiem było opracowanie konceptu Sklepu Przyszłości, który skupiał innowacje z naszej mapy. I to było prawie 2 lata temu. Gdy zaczęliśmy budować sklep zrozumieliśmy, że te rozwiązania muszą ze sobą „rozmawiać”, współgrać, uzupełniać się w pewną spójną historię, która byłaby przekonująca dla klienta, którego przecież nie interesuje pojedyncze rozwiązanie. Jego interesuje cała ścieżka, cały łańcuch tworzenia wartości. Takiej poszukuje inspiracji kiedy myśli o cyfrowej transformacji swojego biznesu. Na ten łańcuch składa się wiele logicznych rozwiązań. Zatem musimy je ze sobą połączyć i ten sklep był tym miejscem który połączył wielupartnerów, żeby to wszystko zaczęło spójnie działać. Tym jest właśnie koncept handlu przyszłosci pod nazwą Zofia 2.0. A.L: Proszę powiedzieć coś o rozwiązaniach, które w tym sklepie się pojawiły. Z czego jesteście najbardziej dumni a nie ma tego Wasza konkurencja? J.S.: Generalnie nasz koncept i podejście do współpracy z partnerami są unikatowe. Zbieramy z rynku różne rozwiązania, osadzamy je w konkretnej rzeczywistości i prototypujemy. Idąc dalej, w tym sklepie okazało się, że jeżeli połączymy rozwiązanie jedno z drugim to w sumie wychodzi nam trzecie – zupełnie nowe.

RYNEK

MENSIS.PL

A więc następuje łączenie sił niektórych naszych partnerów. W ten sposób tworzy się dodatkowa wartość, wynikająca ze współpracy i wspólnych innowacji. Później zaczęliśmy rozwijać takie koncepty z klientami. Ale cały czas wracało to samo pytanie: gdzie jest fizycznie ten sklep? Gdzie moglibyśmy to zobaczyć? Więc postanowiliśmy zrobić fizyczną instalację, gdzie klient może przyjść i nas odwiedzić. Był to kolejny krok naprzód. Zaczęliśmy zastanawiać się jakimi produktami zatowarować ten sklep i skoro ma w nim występować interakcja z produktem to potrzebujemy wiedzy od samego producenta. Postanowiliśmy zaprosić do projektu również producentów np.: Pepsico, Loreal, BSH, a następnie także Żywiec, Kamis, Dannone, Mars, Wedel, Dobrowolscy, Spomlek, P&G Wyobraź sobie, że podchodzisz do półki, podnosisz produkt, a ta podaje informacje na temat tego produktu. Rozpoczęliśmy testy tej koncepcji – przez sklep przewinęły się dziesiątki klientów i to nas doprowadziło do kolejnego elementu – kiosku wyposażonego w technologię rozpoznawania twarzy. Stworzyliśmy go po to, żeby kiosk „był świadomy” czy stoi przed nim kobieta czy też mężczyzna, w jakim jest humorze i na bazie tych informacji dobierał stosowny interfejs. Następnie doszliśmy do wniosku, że powinniśmy mieć tą samą funkcjonalność w całym sklepie. Doszliśmy do momentu, w którym każda interakcja jest odnotowywana, wiadomo gdzie i w którym miejscu oraz ile znajduje się produktów. Jeśli dodamy do tego demografię klientów to mamy pełne informacje na temat tego jaki jest profil mojego klienta i w jaką interakcję wchodzi w tym produktem. Oczywiście wszystko z zachowaniem najwyższych standardów ochrony danych osobowych konsumenta, dlatego klient nie jest identyfikowany biometrycznie, a jedynie odczytywane są czyste atrybuty. Efekt? Możemy klientowi wyświetlić dowolną treść w odpowiedzi na konkretną reakcję – jest to forma rozmowy z konsumentem. Najważniejsze jest jednak to, że nie było to gotowe rozwiązanie. Jest to efekt współpracy wielu podmiotów, biorących udział w tym projekcie. A.L.: W jakiej mierze to co robicie w Zofii 2.0 skierowane jest do MSP? J.S.: My kreujemy rynek technologiczny dla MSP – nasi partnerzy to jest właśnie MSP. Częścią odbiorców naszej wspólnej oferty – technologii Microsoft i rozwiązań partnerskich w chmurze są także firmy MSP. Obecnie mamy około 30 partnerów głównych skupionych wokół Zofii 2.0, a wokół tego ekosystemu obecnych jest około 50 startupów technologicznych. A.L.: A co z cenami takich rozwiązań? J.S.: Trudno uogólniać, kiedy mówimy o kompletnej ścieżce klienta i rozwiązaniach adresujących różne jej elementy. Z pewnością jednak może sobie na nie pozwolić każdy przedsiębiorca. Są rozwiązania odpowiednie dla największych organizacji, ale też takie, które są dużo prostsze i dostępne dla mniejszych firm, na przykład narzędzia do zarządzania zadaniami w sklepie. A.L.: Czy Wasze rozwiązania w sklepie przyszłości mogą mieć zastosowanie w świecie w coraz większym stopniu naciskającym na ekologię?

RYNEK

MENSIS.PL

J.S.: Absolutnie tak. Możemy jako przykład wykorzystać blockchain, gdzie informacja na temat produktu cały czas jest zapisywana i nie można jej zmienić – na każdym etapie produkcji lub uprawy. Czyli klient, odczytując informację o produkcie ma pełną rzeczywistą wiedzę, czy jest on faktycznie ekologiczny. Oczywiście mamy także technologię, która pozwala oszczędzać w prosty sposób prąd. Na przykład możemy zarządzać zużyciem energii przez lodówkę, aby jak najwydajniej przechowywać jedzenie w odpowiednich warunkach. Konsumenci coraz częściej zwracają uwagę na kilka rzeczy np.: czy producent zachowuje się w sposób odpowiedzialny, a tym samym czy sam produkt jest ekologiczny. My możemy za pomocą nowoczesnej technologii takie informacje dostarczyć i upewnić konsumenta we właściwym wyborze produktu. Ostatnio zaprezentowaliśmy inteligentne lady do eksponowania mięsa. Ukryta pod spodem mata podaje informacje na temat temperatury i czasu ekspozycji towaru. Klient wie jak długo dany kawałek mięsa leży w tym sklepie, a po kliknięciu dowie się o jego pochodzeniu, czy sposobie przechowywania i transportowania. W skrócie – usuwamy wszelkie bariery informacyjne. Jarosław Sokolnicki

Dyrektor rozwiązań dla branży Handlu w polskim oddziale Microsoft

MŚP potrzebuje architektów biznesu IT i chmury Wywiad z Tomaszem Dorfem – dyrektorem segmentu MSP w polskim oddziale Microsoft

Andrzej Lemański: Jakie są wyzwania technologiczne dzisiejszego sektora MSP w Polsce w oczach specjalisty z Microsoftu? Tomasz Dorf: Bez wątpienia jest to dostęp do wiedzy i technologii. Na pewno w młodych firmach, które powstają, wiara w technologię jest bardzo silna i te organizacje mają dużą łatwość w ocenie roli i dostępie do technologii. Oczywiście nie dotyczy to wszystkich powstających czy młodych przedsiębiorstw, ale przede wszystkim tych, których działalność opiera się na technologii. Tego typu firmy błyskawicznie wchodzą w chmurę. Mówimy o nich, że są urodzone w chmurze. Dlaczego się tak dzieje? Popatrzcie na to z perspektywy dzisiejszego świata. Jeżeli macie firmę i wpadacie na pomysł, to musi on być zrealizowany błyskawicznie, bo zazwyczaj jest reakcją na zmianę – np. wejście przepisów RODO i olbrzymie zainteresowanie rynku

RYNEK

MENSIS.PL

rozwiązaniami wspierającymi spełnienie wymagań. Każda firma, która posiadała kompetencje w tym zakresie musiała szybko dostosować produkty i poinformować o tym setki tysięcy potencjalnych klientów więc o naszym sukcesie decydowało m.in tempo wejścia na rynek. Co wtedy robimy? Najlepiej wykorzystać najszybsze, obecnie dostępne narzędzia np. do modyfikacji czy dystrybucji produktu jak i wybudowania portalu, który pozwoliłby prowadzić szeroko zakrojoną komunikację. Jak najszybciej to zrobić? Odpowiedź jest tylko jedna–w chmurze. Bo w chmurze zajmie wam to kilka tygodni. Jeżeli zdecydujecie się na tradycyjne narzędzia programistyczne i własną infrastrukturę to zajmie wam to miesiące lub lata. Mówi się, że chmura pozwala na oszczędności. Ale tak naprawdę bardziej chodzi o szybkość reakcji na trendy czy szanse rynkowe, a więc ile można zyskać, a w drugiej kolejności ile można zaoszczędzić. To jest inna percepcja. Moim zdaniem właśnie tej percepcji w polskim MSP brakuje. Jeżeli jednak mówimy o firmie dojrzałej, która ma już pewne dziedzictwo technologiczne – własną infrastrukturę, systemy i aplikacje to chcąc zmigrować ją do chmury musicie znaleźć potrzebną wiedzę i kompetencje. I tu zaczynają się schody. My próbujemy tą wiedzę upowszechniać, dlatego, że z naszej perspektywy polska firma powinna być tak samo, jak nie bardziej, konkurencyjna niż zachodnia. Bo im bardziej konkurencyjna jest polska firma tym lepiej dla naszej branży i całej gospodarki. Żeby to wszystko mogło się odbyć, polskie firmy muszą mieć dostęp do co najmniej tych samych narzędzi. Wyzwaniem jest to, że na zachodzie te narzędzia szybciej się upowszechniają. Podobnie jest w naszej firmie np.: sztuczna inteligencja–my używamy SI do analizowania i prognozowania sprzedaży. a np. wiele polskich firm ciągle jeszcze zastanawia się czy warto i od czego zacząć. Im mniejsze firmy tym większe wyzwanie związane z adopcją najnowszych technologii bo zwykle brakuje tam dostępu do specjalistów, do wiedzy i know-how. A.L.: Czyli mówimy o braku świadomości wśród polskich przedsiębiorców? T.D.: Czasami jest to brak dostępu do fachowej wiedzy, a czasami brak chęci poszukiwania nowych technologii, które są dosłownie w zasięgu ręki, i mogą rozwiązać bieżące problemy w błyskawiczny sposób. Trudno uogólniać, bo każda firma jest inna i ma inne potrzeby, ale z pewnością brak specjalistów wyłania się jako kluczowe wyzwanie, zresztą nie tylko wśród MSP. Chmura to w przenośni nowy dopalacz technologiczny biznesu. Rozwija się też w bardzo szybkim tempie wyprzedzając podaż specjalistów na rynku. To jest spore ograniczenie i w pewnym sensie jest to też dobra wiadomość, bo skoro wyprzedziła to warto inwestować by przegonić konkurencję ponieważ za chwilę będzie za późno. Między innymi dlatego też jednym z tematów, jakie podejmujemy dzisiaj w trakcie konferencji Microsoft ONE2019 w rozmowach z naszymi partnerami jest właśnie rozwój kompetencji technicznych. Dzisiaj IT to nie administracja infrastrukturą bo infrastruktura nie ma już znaczenia – chmura daje ją „w pakiecie”. IT staje się partnerem w strategii rozwoju firmy, nowych modeli biznesowych. Dzisiaj specjalista IT to architekt biznesowy, który bierze udział w stworzeniu nowych rynków dla firmy.

RYNEK

MENSIS.PL

Przedsiębiorcy nie chcą nawet wiedzieć kto ma być dostawcą, jaki to jest dokładnie produkt czy rozwiązanie, oni po prostu artykułują pewną nowa, konkretną potrzebę biznesu, a IT szybko i co najważniejsze z najniższym ryzykiem to zrealizuje, a może nawet zmodyfikuje do jeszcze lepszej wersji A.L.: Upraszczając – jak widzę gwóźdź to szukam młotka! T.D.: Dokładnie! Nie szukam części i sposobów jak ten młotek zrobić. A.L.: Jakie widzisz ekologiczne szanse i zagrożenia dla MSP w kraju, który ciągle pozyskuje energię głównie z węgla, i który wycofuje się w ostatnich latach ze wszystkich najważniejszych traktatów związanych z ochroną środowiska? T.D.: Jak pokazuje przykład przetargu na dostawę energii elektrycznej w Chile właśnie doszliśmy do momentu przełomu, w którym elektrownia słoneczna oferuje prąd tańszy niż konwencjonalne źródła energii. A to oznacza, że ci którzy przejdą na tę energię odnawialną, poniosą większe inwestycje na początku, ale finalnie będą mieli tańszy prąd. A tańszy prąd oznacza bardziej konkurencyjną gospodarkę. Z naszej cloudowej perspektywy to także ma sens. Kupno dedykowanego serwera do firmy wiąże się z kilkuletnim okresem amortyzacji – dajmy na to pięcioletniej. Ale w tym czasie jego zasoby nigdy nie zostaną w pełni wykorzystane, bo kupujemy go w wersji przewymiarowanej kilkukrotnie żeby wystarczyło na te 5 lat. Pomimo tego zawsze będzie on zużywał energię, klimatyzację czy wytworzy inne koszty utrzymania. W modelu chmury z kolei zużywamy energię proporcjonalna do potrzeb mocy przerobowej więc też koszty są zoptymalizowane. Dodatkowo, nasze centra danych są zarządzane w sposób maksymalnie efektywny co wynika ze skali, ale też podjętych przez nas zobowiązań klimatycznych. Już teraz nasze centra danych na całym świecie, są zasilane w określonym stopniu ze źródeł energii odnawialnej. Teraz jest to już 60%, niedługo będzie to 70%. Tomasz Dorf

Dyrektor segmentu MSP w polskim oddziale Microsoft

Wszystkie kolory zrównoważonej mody Anna Miazga

STRATEGIE

MENSIS.PL

Świat mody buduje swoją konkurencyjność dzięki umiejętnemu wyszukiwaniu trendów, łączeniu stylów i otwartości na czerpanie inspiracji. Owe inspiracje znajdujemy w świecie catwalków, sesji modowych, influencerów, niszowych projektów mistrzów branży, które mają potencjał rynkowy lub po prostu w modzie ulicznej. Skądkolwiek by to nie było wiemy jedno - trend EKO nie tylko istnieje, ale jest coraz bardziej zauważalny w branży odzieżowej i musi być silniej zaakcentowany.

Moda czyli dynamiczna zmiana i elastyczność Branża odzieżowa jak w soczewce skupia kilka gałęzi przemysłu. Zachodzi w niej tyle różnych procesów, że możemy dzięki temu zobaczyć całą paletę wyzwań stojących dziś przed współczesną gospodarką. To szalenie inspirujący do działania punkt obserwacji i wiedzy dla wdrażania zasad zrównoważonego rozwoju. Nie tylko dla firm, ale także dla konsumentów.

biznesu staje się dziś ogólnoświatowym standardem. Podobnie jak inne sektory gospodarki, branża odzieżowa także szuka rozwiązań, dzięki którym możliwe jest ograniczenie jej wpływu na środowisko naturalne.

Modowy manifest

Producenci odzieży na całym świecie pracują nad tym, by zmniejszyć negatywny wpływ ich działalności na środowisko. LPP, jako lider branży w Polsce, również podąża w tym kierunku. Inicjujemy ten trend na Jeszcze do niedawna największym wyzwaniem dla rodzimym rynku, sukcesywnie wprowadzając ubrania producentów odzieży było zapewnienie odpowied- z metką Eco Aware. Nasza kolekcja proekologiczna to nich warunków socjalnych pracownikom zakładów autorskie podejście do zrównoważonej mody, które produkcyjnych. Po katastrofie budowalnej w Bangla- służyć ma zmianie podejścia biznesowego w duchu jej deszu w 2013 roku, branża szybko zareagowała two- świętego gralla – gospodarki obiegu zamkniętego. rząc porozumienie ACCORD, które od tego czasu dba o lepsze warunki pracy oraz szkolenia z zakresu bez- W praktyce oznacza to, że wprowadzamy na rynek pieczeństwa i praw pracowniczych. Dzisiejsza zmiana ubrania z materiałów bardziej przyjaznych środowisku oraz produkowanych w procesie oszczędzającym to, na przykładzie LPP: • 99 proc. fabryk, w których wymieniono lub zmo- wodę, energię i wykorzystującym tylko bezpieczną dla środowiska chemię. Z drugiej strony, aby wydłużyć cykl dernizowano instalacje elektryczne, życia kolekcji, w wybranych salonach naszych marek • 90 proc. obiektów, w których zainstalowano organizujemy zbiórki używanej odzieży. Klienci mogą dodatkowe zabezpieczenia przeciwpożarowe, zostawiać ją w specjalnie do tego przeznaczonych • 86 proc. zakładów, w których wzmocniono pojemnikach, a zgromadzone w ten sposób tekstylia konstrukcję budynków, a w wielu przypadkach przekazujemy bezpłatnie potrzebującym. przeniesiono produkcję do nowych obiektów. Te liczby są najlepszym dowodem na to, że branża modowa jest zdolna do reagowania na różnorodne wyzwania, także te globalne. O tym, że pogarszająca się sytuacja klimatyczna jest jednym z najważniejszych wyzwań nadchodzących lat dla całej gospodarki nie trzeba nikogo przekonywać. Wykorzystanie zasobów jest tak duże, że już dzisiaj to co znajdziemy na Ziemi nie jest dla nas wystarczające, więc „okradamy” przyszłe pokolenia. Właśnie z myślą o naszych następcach organizacje międzynarodowe wzywają do zmian, a odpowiedzialne prowadzenie

Tegoroczna kolekcja Reserved na sezon jesień-zima w 20 proc. także została stworzona w oparciu o przyjazne środowisku tkaniny, takie jak organiczna bawełna, biodegradowalna wiskoza, wytwarzany w obiegu zamkniętym z celulozy drzewnej lyocell (tencel) czy poliester pochodzący z recyklingu. Co ważne, tkaniny wykorzystywane przez nas przy produkcji odzieży są certyfikowane przez niezależne organizacje, a konsument, dzięki bardziej szczegółowej informacji o składzie i pochodzeniu produktu, może podejmować świadomą decyzję zakupową.

MENSIS.PL

Ku gospodarce obiegu zamkniętego Niezależnie od branży firmy mają szansę rozwijać się w sposób zrównoważony przede wszystkim wtedy, gdy podejście proekologiczne jest strategicznie przemyślane i znajduje odzwierciedlenie w każdym z obszarów działalności firmy.

STRATEGIE

działaniom lub procesom. Dla zobrazowania takiego rozwiązania wyobraźmy sobie plastikową kopertę, w której firma przesyła nam zamówiony towar. Jeśli odbiorca będzie mógł ją użyć w tym samym celu, czyli dalszej przesyłki, to spełnimy obowiązek ponownego użycia. Jednakże nawet w takiej sytuacji żywotność tego opakowania kiedyś się skończy i wtedy powinno one dawać się łatwo recyklingować lub kompostować, a sam odbiorca powinien mieć możliwość przekazania zużytego opakowania do recyklingu i – co ważniejsze, być przekonanym, że postępuje rozsądnie i zmienić to w swój nawyk. Takie zdefiniowane celu przerzuca na przedsiębiorcę obowiązek kompleksowego zarządzania plastikiem wprowadzanego przez niego na rynek. Dodatkowym działaniem wspierającym inicjatywę jest także korzystanie z tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu. Dzięki temu generujemy większą podaż na odzysk surowców wtórnych i wspieramy ideę gospodarki obiegu zamkniętego.

W LPP sprzedając rocznie ponad 200 milionów sztuk odzieży i prowadząc ponad 1700 salonów stacjonarnych, jesteśmy świadomi skali działania jaką na co dzień dysponujemy. Tak jak każda firma z branży retail przyglądamy się baczniej obszarowi opakowań, szczególnie, że dzisiaj prym w tej materii wiedzie plastik. Nadprodukcja plastiku, jego krótki cykl życia oraz brak cyrkularności stały się dziś światowym problemem, z którym powinniśmy walczyć. W wielu sferach życia jego wykorzystanie stało się tak naturalne, że ciężko jest wyobrazić sobie jego całkowitą eliminację. Plastik pod wieloma względami jest dobrym materiałem, odpornym, lekkim, ekonomicznym, ale te cechy nie będą Zrównoważona wartość na każdym kroku istotne jeśli nie nauczymy się mądrze gospodarować tworzywami sztucznymi i nie weźmiemy na siebie od- Świadomość, że nawet najmniejsze zmiany warto powiedzialności za plastikowe odpady. Obecnie jedynie zaczynać od siebie i utrwalać je przez proste nawyki, 14% opakowań z tworzyw sztucznych jest poddawa- była podstawą do wdrożenia kilku rozwiązań w naszej nych recyklingowi. Cała reszta, której wartość szacuje codziennej pracy. Jedna z kluczowych zasad ekolosię pomiędzy 80 a 120 miliardów dolarów rocznie, jest gicznego biura dotyczy świadomego korzystania z zawyrzucana po zaledwie jednym wykorzystaniu. Co wię- sobów naturalnych dlatego w LPP na co dzień wykocej, prawie jedna trzecia z tych opakowań przedostaje rzystujemy ekologiczny papier produkowany z drzew się do środowiska, gdzie będzie rozkładać się przez eukaliptusowych, sadzonych wyłącznie na potrzeby papierni w ramach programów wsparcia dla rolników. setki lat. Co więcej surowiec ten przetwarzany jest w sposób Dlatego zmniejszenie, a nawet eliminacja odpadów pozwalający na zmniejszenie zużycia wody i energii plastikowych na wysypiskach śmieci jest głównym oraz emisji hałasu. W wewnętrznej korespondencji celem porozumienia New Plastic Economy Global korzystamy z materiałowych kopert wielokrotnego Commitment - inicjatywy zawiązanej przez Fundacją użytku, a obieg dokumentów księgowych odbywa się Ellen MacArthur we współpracy z ONZ. Przystępując elektronicznie. W nowych budynkach wprowadzone do tego międzynarodowego porozumienia, skupiają- zostały także systemy oszczędzania energii np. pocego ponad 400 przedstawicieli biznesu i rządów, zo- przez automatyczne wyłączenie klimatyzacji poza bowiązaliśmy się, że do 2025 roku 100 proc. opakowań godzinami pracy biura. z tworzyw sztucznych wykorzystywanych w naszej działalności będzie nadawało się do ponownego użycia, Podobne rozwiązania zastosowaliśmy w naszym Centrum Dystrybucyjnym w Pruszczu Gdańskim. Pomyrecyklingu lub kompostownia. śleliśmy także o wewnętrznym oświetleniu, którego Co to oznacza w praktyce? Po pierwsze eliminację jed- intensywność uzależniona jest od natężenia światła norazowego plastiku używanego w opakowaniach, np. dziennego. Zważywszy na fakt, że jest to jedno z najwypełniaczy czy foliopaków w wysyłkach e-commerce. większych tego typu centrów dystrybucyjnych w EuPo drugie zamianę opakowań na takie, które mogą być ropie Środkowo–Wschodniej, o powierzchni 66 tysięcy ponownie użyte, recyklingowane lub poddane kom- metrów kwadratowych, oszczędność energetyczna postowaniu. Te cechy mogą być spełnione jednak jest tu znacząca. Pomysł ten wdrożyliśmy również tylko wtedy, gdy istnieje także system, który w prak- w sieci sprzedaży. Salony naszych marek wyposażone tyce pozwala te opakowania poddawać wymienionym w nowoczesne, energooszczędne oświetlenia typu

STRATEGIE

MENSIS.PL

LED i systemy inteligentnej wentylacji są dziś standardem, a oszczędność zużycia energii sięga do 70%.

mediów społecznościowych, kiedy konsumenci mogą nie tylko marki wspierać, ale także bojkotować – dla wielu firm jest to z pewnością niezwykle motywujące. NajUkładem scalającym wszystkie kluczowe procesy w LPP więksi gracze, a także nowe marki, które od początku jest logistyka, gdzie również wdrażamy proekologiczne stawiają na ekologię rozumieją, że odpowiedzialność rozwiązania. Obecnie udział transportu morskiego, czyli to nie tylko zewnętrzna fasada, ale znacząca część bardziej przyjaznego dla środowiska, bo emitującego ich tożsamości i wartość sama w sobie. Nie można jej nawet do 50 razy mniej gazów cieplarnianych w porów- przerzucać na konsumentów, co nie zmienia faktu, że naniu z transportem lotniczym, stanowi w naszym im- świadomy i wymagający klient przyspiesza zachodzące porcie 85 proc. W wysyłkach e-commerce zamówień zmiany. Zresztą – do niedawna był on największym inimarek Reserved i Mohito 100 proc. wykorzystanych cjatorem zmian. Dzisiaj biznes musi zacząć inicjować opakowań wykonanych jest z makulatury z recyklingu. zmiany samodzielnie. Czas pokaże jak szybko będą one Wprowadzenie kartonów ekologicznych zastępujących następowały. Jedno jest pewne – ekologia to dla odużywany dotychczas karton i foliopak pozwoliło nam powiedzialnych producentów odzieży już nie chwilowy całkowicie wyeliminować folię zewnętrzną. Dodat- trend, a styl zarządzania biznesem. I dobrze, bo jak trafnie kowo nasze nowe kartony posiadają certyfikaty RESY mówiła Coco Chanel: „Moda przemija, styl pozostaje”. dla opakowań wielokrotnego użytku i FSC (Forest Stewardship Council). Kartony mają dwie ścieżki zamknięcia, dzięki czemu mogą być powtórnie wykorzystane w procesie zwrotu. Rozwiązanie to będzie sukcesywnie wprowadzane w sklepach internetowych pozostałych marek LPP.

Green is the new black Jak zmieni się obraz rynku w perspektywie najbliższych lat? Dynamicznie zmieniająca się branża odzieżowa pozwala zakładać, że będzie coraz lepiej. Zdecydowana poprawa dostępności materiałów przyjaznych środowisku widoczna jest już teraz, jednak za kilka lat 100 proc. kolekcji proekologicznych będzie must have każdego liczącego się producenta odzieży. Możliwe też, że zostaną opracowane odpowiednie regulacje obowiązujące wszystkie podmioty branży odzieżowej. Dzisiaj pozostaje to nadal w sferze wyzwań, a firmy odzieżowe muszą same określać standardy czy definicje, które funkcjonują już odgórnie na przykład w branży spożywczej. Wiele wskazuje jednak na to, że znacząca rola branży odzieżowej w światowej gospodarce przyczyni się do radykalnych zmian. Bezwzględnie zmieniać się będzie także nastawienie konsumentów. Dzisiaj na wielu rynkach „ekologiczność” ubrania nadal nie ma znaczenia albo jest po prostu miłym dodatkiem. Jednak są też takie, na których konsumenci są ekologicznie bardziej świadomi i niezwykle wymagający. Oczekują transparentności i pełnego dostępu do informacji – gdzie produkowana jest odzież, z czego, w jakich warunkach, czy producent działa w duchu zrównoważonego rozwoju. Firmy, które nie podążą ścieżką przyjazną środowisku, w dłuższej perspektywie nie będą miały szans na miano love brandu. Szczególnie w dobie

Anna Miazga Ekspertka ds. zrównoważonego rozwoju.

Odpowiedzialna za wdrożenie i realizację Strategii

Zrównoważonego Rozwoju LPP, największej polskiej

firmy odzieżowej. Inicjuje i koordynuje projekty zwią-

zane z wpływem środowiskowym i społecznym branży modowej. Szczególną uwagę zwraca na holistyczne

podejście do zarządzania tj. uwzględnienie wszystkich

procesów zachodzących w organizacji oraz etapów życia produktu. W firmie realizuje projekty z obszarów: praw

człowieka i kontroli dostawców, etyki oraz gospodarki obiegu zamkniętego. Prawniczka specjalizującą się w ochronie środowiska i prawach człowieka. Od 11 lat

zaangażowana w tworzenie projektów społecznych

związanych z ochroną środowiska, odpowiedzialnym łańcuchem dostaw i etyką. Wcześniej, jako konsul-

tant CSR, współpracowała przy projektach inwesty-

cyjnych z branżą energetyczną oraz logistyczną.

Zero waste - dwa efekty dla branĹźy

Photo by Laura Mitulla on Unsplash

Karolina Bartnik-Kura

STRATEGIE

MENSIS.PL

Co mają wspólnego płyty winylowe, odzież patriotyczna i zero waste? Wszystko to niszowe zjawiska, którym internet, a zwłaszcza e-handel, bardzo pomógł znaleźć się w głównym nurcie popularności. Jednak z tej trójki ograniczanie produkcji śmieci to dzisiaj więcej niż trend. I można na nim skutecznie zbudować biznes w sieci. To również zapowiedź zmiany, z którą każda działalność prowadzona w sieci będzie musiała się zmierzyć.

Sklepy z nietypowym asortymentem, które nie przy- mniej niepotrzebnych odpadów, jest coraz bardziej ciągnęłyby tylu klientów z okolicy, aby wyjść na swoje, widoczny i wiele firm, pod naciskiem klientów, wprozwykle poszerzają działalność o sprzedaż w internecie wadza zmiany. I tak np. polski oddział Lidla w 2018 roku albo całkowicie się na niej skupiają. Podobnie postę- ogłosił, że do 2025 r. zredukuje ilość plastikowych opapują kupujący o nietypowych zainteresowaniach – nie kowań o 20 proc., zaś sieć kawiarni Starbucks zakomumogąc nigdzie w pobliżu znaleźć płyt winylowych czy nikowała, że do 2020 r. z jej lokali znikną jednorazowe akcesoriów do ulubionego sportu, szukają ich w skle- słomki. A serwis Noizz.pl w 2018 roku, w ramach akcji pach w sieci. A kiedy nikt ze znajomych nie podziela ich „Tu pijesz bez słomki”, namówił do rezygnacji z nich kilzainteresowań, szukają informacji na blogach i forach kaset restauracji i kawiarni w całej Polsce. internetowych. Ostatnie lata pokazały, że kwestia ekologii, dbania Jeśli interesuje nas ruch zero waste – styl życia polega- o najbliższe otoczenie staje się ważna dla coraz więkjący na minimalizacji wytwarzanych odpadów – to poza szego grona osób. Zainteresowanie widoczne jest dużymi miastami, gdzie organizowane są już warsztaty nie tylko w międzynarodowych kampaniach, jak ta na na ten temat czy spotkania grup poświęconych zagad- rzecz eliminowania plastikowych słomek czy nabienieniu, głównym źródłem wiedzy jest internet. rający rozpędu pomysł z #trashchallenge.Obiektywnym wskaźnikiem mogą być statystyki Google Trends. Z kolei podstawowym zasobem akcesoriów, takich jak (Ilustracja 1)Pokazują one, że liczba wyszukiwań dla materiałowe torby na zakupy czy do przechowywania tej frazy w ciągu ostatnich dwóch lat zwiększyła się pieczywa (w miejsce jednorazowych foliówek), natu- w Polsce ponad trzykrotnie. Przede wszystkim „bycie ralne czy metalowe słomki (w miejsce plastikowych), eko” zaczyna być widoczne w naszym najbliższym otoczy kosmetyki bez plastikowych opakowań, stają się czeniu i przekłada się na codzienne czynności. W tym sklepy internetowe. też na zakupy robione w sieci. Czy możliwe jest jednak zaadaptowanie podejścia zero waste w biznesie bez Eko-trend, którego nie można zignoro- straty na jego efektywności? Jak najbardziej!

wać

Pionierzy ekologicznego e-handlu

Plastik to wygodny materiał, który bardzo ułatwia pracę w praktycznie każdej z branż związanej z dystrybucją Na platformie Shoper obserwujemy, jak z roku na rok produktów – także w e-commerce. Jest lekki, ela- przybywa sklepów oferujących ekologiczne produkty, styczny i nie przepuszcza wody, a zwykle bywa tańszy a w ciągu ostatnich miesięcy również tych stricte zwiąod naturalnych tworzyw. Jednak w przeciwieństwie do zanych z nurtem zero waste. Oto najbardziej inspirunich nie ulega biodegradacji, i w postaci odpadów, jest jące przykłady. obecny w środowisku przez dziesiątki a nawet setki lat, NowaKosmetyka https://nowakosmetyka.com/ przyczyniając się do jego zatrucia. Okazuje się jednak, że przy odrobinie wysiłku można Właścicielka Nowej Kosmetyki, Natalia Krzemińskaz powodzeniem realizować działalność biznesową -Pietrzak działa w myśl zasad zero waste na kilku obz uwzględnieniem poszanowania środowiska natu- szarach. Na stronie swojego sklepu pisze: „Po pierwralnego. Trend rezygnacji z plastiku, by produkować sze, naturalny i biodegradowalny skład. (…) Skuteczne

STRATEGIE

MENSIS.PL

Ilustracja 1 Popularność frazy “zero waste” w wyszukiwarce Google w Polsce

Żródło: Google Trends

kosmetyki naprawdę da się zrobić bez barwników i wy- „Zamówienia pakujemy w kartoniki, wrzucamy trochę pełniaczy, które później pałętają się bez celu po całym sianka, żeby butelki miały miękko, sielsko i przytulnie, ekosystemie”. a całość kleimy papierową taśmą. W środku, poza koniecznym dowodem zakupu, nie znajdziesz żadnych Po drugie – koordynacja działań, „(…) żeby uniknąć ulotek i zbędnych papierków.” niepotrzebnej obróbki termicznej. To sposób na doskonałą jakość, zachowanie naturalnych właściwości Jest jeszcze jedno działanie, do którego mocno zai oszczędność energii”. Po trzecie – ograniczenie ety- chęca swoich klientów – zwrot opakowań! W myśl zakiet do minimum. „Przednia składa się z folii PP, którą sady “tym, którym się chce, należy się nagroda” właśmiało możesz wrzucić do kosza z plastikiem do recy- ścicielka stara się angażować kupujących w działania klingu. Tylna, zawierająca opis, jest zrobiona z papieru, zero waste i nagradzać za to rabatami! Podobnie robi który sami zabezpieczamy woskiem tak, żeby zacho- sklep Biorganic24.pl – przyznając rabat kwotowy za wać trwałość napisów.” Po czwarte – pakowanie. A jak zwrot opakowań! Da się? Pewnie, że tak! wiemy, bezpieczne dostarczenie produktów do kupuO tego typu inicjatywach właściciele zazwyczaj piszą jącego jest najważniejsze. na stronach swoich sklepów lub w kanałach social media, co dodatkowo wpływa na budowanie dobrych relacji ze społecznością internautów. Bashko Sklep Internetowy https://bashko.pl/ O dobór produktów do swojej oferty bardzo dba Jola Baszko ze sklepu Bashko. Postanowiła wyeliminować wszystkie pakowane w plastik. To trudne acz możliwe do zrealizowania zadanie – co widać w ofercie jej sklepu. A skąd taki pomysł? Jak sama pisze na swoim firmowym fanpage’u, inspirują ją klienci. „(…) Bo codziennie obserwuję, z jak wielką determinacją podchodzicie do zakupów, często uzbrojeni w wielorazowe pojemniki, siatki, torby, kubki. Widzę jak rezygnujecie z łatwych rozwiązań, decydując się na wielorazowe pieluchy, szklane butelki czy papierowe

STRATEGIE

MENSIS.PL

o wielorazowym użytku. „Ten sklep, jego trzy filary: weganizm, Fair Trade i produkty proekologiczne, to efekt kilkuletniej zmiany, jaką sami przechodziliśmy” – piszą Karolina i Filip, twórcy biznesu. W ich sklepie znajdziemy nie tylko produkty spełniające założenia właścicieli, możemy też zdecydować o zero westowym pakowaniu i wysyłce. MiodyKrupiec.pl https://miodykrupiec.pl/ A jeśli o wysyłce mowa – to można ją z powodzeniem realizować w duchu zero waste i taki wybór swoim klientom daje sklep MiodyKrupiec.pl. Przesyłka jest zapakowana w papier z recyklingu, kartony pochodzą z surowców wtórnych, wypełnienia i zabezpieczenia towaru w paczkach z makulatury z niszczarki, a słoiki – wyłącznie szklane, ze zdobieniami jutowymi z odzysku. opakowania. Jak codziennie porzucacie swoją strefę komfortu na rzecz wspólnego dobra. Mam wrażenie, że przynajmniej część z nas już zrozumiała, że czas na łatwe rozwiązania przeminął. Czas przewartościować własne potrzeby, kupować mniej, mniej wyrzucać, więcej przetwarzać, segregować, wzajemnie się inspirować, wspierać i edukować.” Fair Trend https://fairtrend.pl/ O tym, że zamienniki dla plastiku już istnieją i można śmiało z nich korzystać przekonać się można odwiedzając e-sklep Fair Trend. W jego asortymencie znajdują się m.in. bambusowe patyczki do uszu, biodegradowalne sztućce oraz butelki zaprojektowane z myślą

E-commerce też produkuje śmieci Obserwując postępy ruchu zero waste (lub jego mniej radykalnej odmiany less waste) trudno oprzeć się wrażeniu, że oglądamy naszą przyszłość. Świadome i skrupulatne unikanie produkowania odpadów, którym na razie zajmują się głównie pasjonaci zatroskani o środowisko, stanie się czymś powszechnym lub wręcz obowiązkowym. Firmy będą czuły coraz silniejsza presję na bycie eko – zarówno ze strony swoich klientów jak i państw wprowadzających coraz bardziej rygorystyczne przepisy. We wrześniu 2019 r. nacisk na Amazona co do kwestii związanych z klimatem postanowili wywrzeć również jego… pracownicy. Kilka tysięcy osób zatrudnionych u e-commerce’owego giganta przerwała pracę prote-

STRATEGIE

MENSIS.PL

stując przeciw zbyt mało intensywnym wysiłkom ich Wygląda więc na to, że czasem to prawo musi przyfirmy dla uczynienia jej działalności przyjaznej środo- spieszyć dynamikę zmian. Jest wysoce prawdopowisku. Wkrótce potem władze Amazona zadeklarowały dobne, że na przykładzie Niemiec zaczną wzorować m.in., że do 2030 r. firma będzie korzystać tylko z od- się inne europejskie kraje. Już teraz regulacje dotynawialnych źródeł energii. czące plastiku są przyjmowane na szczeblu unijnym. Wygląda więc na to, że ekologiczne patenty testowane W ciągu najbliższych dwóch lat w Unii Europejskiej przez pionierów ruchu zero waste, mogą szybko stać mają zniknąć plastikowe słomki, sztućce czy patyczki się standardem, przynajmniej w najbardziej innowacyj- do uszu, a jednorazowy plastik ma zostać zastąpiony nych sektorach gospodarki, a za taki uchodzi branża przyjaznymi środowisku substancjami. W ciągu cztee-commerce. Warto bowiem zauważyć, że wymie- rech kolejnych lat o połowę zredukowana będzie ilość nione wyżej sklepy można nazwać ekologicznymi nie plastikowych opakowań, dla których nie ma zamiennitylko ze względu na to, co sprzedają, ale również w jaki ków. Regulacjom tym podlegają także sklepy internesposób ich produkty są dostarczane do klientów. towe. Dla jednych będzie to duża zmiana, a dla innych działanie zgodnie z przyjętą filozofią. Warto jednak, Kupującym zależy na niskich kosztach wysyłki, co by już teraz sklepy pracowały nad zmianą charakteru skłania do używania tanich materiałów – m.in różnego swojej działalności na bardziej eko i z przyjaznego śrorodzaju folii wypełnionych powietrzem, które zabez- dowisku podejścia uczyniły swój atut. pieczają zawartość paczki przed wstrząsami, ale stają się bezużyteczne w chwilę po jej otwarciu. Mogą brać więc równie duży udział w zaśmiecaniu środowiska, co popularne w mediach słomki do napojów, szczególnie gdy uświadomimy sobie skalę zjawiska. Z raportu Poczty Polskiej wynika, że w 2018 r. polscy kurierzy dostarczyli blisko pół miliarda paczek, a do 2023 r. liczba ta ma wzrosnąć do 850 mln.

Bądź eko, zanim to będzie modne (i obowiązkowe) Trudno na razie przewidzieć, kto w Polsce uświadomi sobie pierwszy, za ile śmieci odpowiadają paczki – konsumenci którzy zaczną wybierać e-sklepy bez folii i plastiku, czy ustawodawcy, którzy regulacjami prawnymi wymuszą na wszystkich stosowanie wyłącznie ekologicznych materiałów. Tego rodzaju przepisy muszą już mieć na uwadze sklepy sprzedające na rynek niemiecki. Od stycznia 2019 r. na terenie tego kraju obowiązuje ustawa o opakowaniach (VerpackG), która poddaje państwowej kontroli rodzaj opakowań będących w obiegu. Każda firma działająca na terenie Niemiec musi zarejestrować się w specjalnie do tego celu powołanym urzędzie i zgłaszać w nim ilość i rodzaj opakowań wprowadzanych do obrotu. Jak na razie poza samym obowiązkiem rejestracji ustawa nie narzuca przedsiębiorcom limitów, jednak z każdym rokiem normy mają stawać się coraz bardziej rygorystyczne i przez naliczanie dodatkowych opłat za używanie plastiku zachęcać do stosowania tylko przyjaznych środowisku materiałów.

Karolina Bartnik-Kura PR & Event Manager w Dreamcommerce SA. Od ponad 8 lat związana z branżą e-commerce. Obecnie odpowiada za realizację strategii PR dla marki Shoper (platforma sklepów internetowych) - dba o jej wizerunek i relacje z otoczeniem. W działaniu ukierunkowana na cel, dobrze zorganizowana i zaangażowana. Prywatnie zakochana w rodzinnym Roztoczu, dla którego finalnie porzuciła Kraków.

STRATEGIE

MENSIS.PL

Robert Strzelecki, prezes zarządu Grupy TenderHut, konsoliduje branżę IT wywiad Krzysztof Rdzeń

STRATEGIE

MENSIS.PL

Krzysztof Rdzeń: Jakie były początki Pana firmy, i jak doszło do tego, że tak szybko się rozwinęła? Robert Strzelecki: Początki spółki sięgają 2015 roku, kiedy to wraz z moim nieżyjącym już niestety przyjacielem Waldemarem Birkiem przejęliśmy spółkę TenderHut – bez przychodów, bez pracowników, bez klientów i bez sprzętu. Właściwie sam szyld. To, co mieliśmy to nasze doświadczenie, upór i jasny cel – zbudować taką firmę IT, w jakiej sami chcielibyśmy pracować. Wiedzieliśmy, jak to zrobić. Na początku chcieliśmy skonsolidować regionalny, a potem krajowy rynek IT, który jest bardzo rozproszony. Biznesowo postawiliśmy w początkowej fazie na outsourcing usług, a w kolejnej na własne produkty. Skupiliśmy się na rynkach Europy Zachodniej, ponieważ polscy informatycy mają tam nieocenioną renomę. Wysoka jakość usług w stosunku do kosztów sprawiła, że mogliśmy szybko rosnąć inwestując w rozwój i kolejne akwizycje. Już na koniec 2015 roku wypracowaliśmy prawie 6,5 mln zł przychodu, by na koniec 2018 roku, czyli po niecałych trzech latach działalności osiągnąć 23 mln zł w skali roku. Ta strategia zaprowadziła nas w rankingu Financial Times FT1000 na 23 miejsce w Europie i pierwsze w Polsce, jako najszybciej rozwijanej spółki. W 2018 roku wypracowaliśmy skonsolidowane przychody na poziomie 23,7 mln złotych, a wartość miesięcznego przychodu przekracza obecnie 3 mln złotych. Szacowane skonsolidowane przychody grupy po 9 miesiącach 2019 roku mają wynieść 27 mln zł. Według ostatnich rankingów Deloitte Fast 50 CE i Deloitte Fast 500 EMEA TenderHut jest najszybciej rozwijającą się polską spółką technologiczną. Idziemy po więcej. K.R.: Myśli Pan, że świat długo będzie pozwalał firmom rosnąć w tak błyskawicznym tempie? R.S.: Może to zabrzmieć przewrotnie, ale w mojej ocenie wzrost firmy jest w stosunkowo niewielkim stopniu zależny od czynników zewnętrznych. Świadomy, strategiczny wzrost to nie kwestia zależności od czynników zewnętrznych, a raczej umiejętność łatwego dostosowania się do zmieniającego się otoczenia. Wiele wielkich firm upadało, ponieważ nie umiało dostosować się do zachodzących zmian. W grupie TenderHut działamy w taki sposób, aby móc sprawnie eksplorować pojawiające się obszary rozwojowe. Nastawienie na szybki wzrost niejako narzuca właśnie taką postawę. Kiedy 4 lata temu rozpoczynaliśmy naszą działalność chcieliśmy skupić się na zamówieniach z sektora publicznego, jednak już pół roku później stwierdziliśmy, że ten rynek ma swoje ograniczenia, a naszym celem powinny być rynki zagraniczne. Zmiana optyki nie trwała długo i dziś grupa TenderHut niemal 90% swoich przychodów generuje z różnorodnych kontraktów zagranicznych. Elastyczność i umiejętność szybkiej adaptacji uczyniła nas nieczułymi na większość czynników zewnętrznych, dlatego stale utrzymujemy wysoką stopę wzrostu.

STRATEGIE

MENSIS.PL

K.R.: Na jakim etapie rozwoju jest obecnie TenderHut? R.S.: Grupa TenderHut to obecnie 7 centrów developerskich, prawie 300 pracowników, którzy obsługują 5 wysoce wyspecjalizowanych spółek IT z 9 zagranicznymi oddziałami, oraz jednym start-up’em z branży PropTech. Mamy również 3 zagraniczne spółki zależne w Chinach, USA i w Danii. Taki model funkcjonowania pozwala specjalizować się w różnych dziedzinach, dlatego dużo się u nas dzieje. Solutions4Labs – firma z grupy specjalizująca się w rozwiązaniach dla laboratoriów otworzyła właśnie swój oddział w Chinach – docelowo wraz z naszym partnerem ma wdrażać oprogramowanie w ponad 100 lokalizacjach w Państwie Środka. Nasi programiści stworzyli specjalistyczny interfejs dla gogli HoloLens całkowicie zmieniając sposób pracy w laboratoriach przenosząc ją do tzw. Mixed Reality. K.R.: Co jest siłą napędową firmy? R.S.: Głównym paliwem napędowym są ludzie. Wszystkie projekty, które realizujemy nie byłyby możliwe gdyby nie nasi pracownicy i wspólna wizja tego, co chcemy razem osiągnąć. Od samego początku założyłem, że tylko praca zespołowa przynosi efekty. Przez pierwsze lata działalności oprócz realizacji projektów, starałem się zapraszać do współpracy jak najwięcej osób, tak, aby pod wspólnym szyldem realizować międzynarodowe projekty. I tak z firmy, która na początku zatrudniała kilkunastu pracowników, w 4 lata mamy ich prawie 300. Dynamiczny wzrost, jaki odnotowaliśmy przez te wszystkie lata, możliwy jest tylko wtedy, kiedy masz zespół i razem z nim cieszysz się sukcesami i rozwiązujesz przeszkody, które pokazują się na horyzoncie. Tak właśnie buduje się najszybciej rozwijającą się firmę w regionie – razem. K.R.: Duży udział w szybkim wzroście firmy mają fuzje i przejęcia mniejszych podmiotów – jak i dlaczego to robicie? R.S.: To prawda, od 2016 roku do dnia dzisiejszego dokonaliśmy w sumie 7 akwizycji lokalnych spółek IT. Obecnie prowadzimy rozmowy z 3 podmiotami również zainteresowanymi połączeniem. W ten sposób zwiększamy swój najcenniejszy kapitał, czyli zespół. Poprzez fuzje pozyskujemy doświadczonych i bardzo zmotywowanych managerów, którzy nie są dostępni na rynku rekrutacyjnym. Szefowie łączących się z nami spółek to doskonali senior managerowie. Po trzech latach akwizycji mamy już kilku CEO, którzy teraz odpowiadają za swoją linię biznesową i rozwijają ją w porywającym tempie. Ponadto z każdym połączeniem poszerzamy zakres swoich usług, portfolio klientów oraz wachlarz technologicznych specjalizacji. Każda fuzja, to świetna okazja cross-sellingowa, która w konsekwencji przekłada się na pozyskiwanie nowych kontraktów i zleceń. Przejęcie, aby się udało, musi mieć oczywiście charakter win-win dla obu stron. Kluczowe jest dla nas ustalenie, czym senior managerowie będą zajmować się w nowej organizacji po transakcji, jaką mają wizję na swój rozwój i czy jesteśmy w stanie zapewnić im odpowiednie środowisko by wykorzystać ich talenty. K.R.: TenderHut zostało wyróżnione nagrodą TOP Pracodawcy Polski Wschodniej. Jak Pan łączy rozproszoną strukturę firmy z utrzymaniem wspomnianej strategii „razem” , czyli charakteru ścisłej współpracy? Czy rozproszona struktura firmy to nieunikniony obraz na konsolidującym się rynku IT?

STRATEGIE

MENSIS.PL

R.S.: Bycie w gronie firm wyróżnionych tytułem TOP Pracodawcy Polski Wschodniej ma dla nas ogromne znaczenie. Ponad 200 z zatrudnionych u nas osób pracuje właśnie w tym regionie. Nasze korzenie sięgają Podlasia. Jednak obecnie nasza organizacja weszła w fazę rozwoju, w której możemy o sobie mówić jako firmie nie tylko ogólnopolskiej, ale już globalnej. Pozytywne wzorce działań, które realizujemy na Podlasiu, przekładamy także na nasze pozostałe oddziały. Nasz błyskawiczny rozwój możliwy jest dzięki konsolidacji rynku IT. To nieuchronny kierunek, ale nauczyliśmy się współpracy w rozproszonej strukturze. Wszystkie trudności, które napotkaliśmy w tym procesie rozwiązaliśmy, jak na firmę IT przystało, poprzez technologię. Pomaga nam w tym nasza czołowa aplikacja do zarządzania pracą i biurem – Zonifero. Nowoczesne technologie zbliżają ludzi, dlatego praca w rozproszonej strukturze może być efektywna. K.R.: Czy biznes technologiczny może być motorem zmian proekologicznych dla innych branż? R.S.: Technologia daje nam możliwość analizy otaczającej nas przestrzeni. Im więcej danych posiadamy tym lepiej możemy zarządzać na przykład energią, dostępnym miejscem czy innymi zasobami. Pozyskana wiedza wprost może przekładać się na oszczędności tych zasobów. Kluczem do działań proekologicznych jest informacja, a dzięki technologii możemy gromadzić naprawdę dużo danych. W dodatku dzięki zastosowaniu machine learning możemy obserwować to, jak dane czynniki współgrają ze sobą, przez co jeszcze bardziej kontrolujemy proces i możemy wygenerować więcej oszczędności. Doskonałym przykładem wykorzystania nowoczesnych technologii jest zastosowanie ich do zarządzania nieruchomościami. Dziś to cała nowa gałąź technologicznych innowacji zwana PropTechem. Ważnym elementem tego trendu jest właśnie generowanie oszczędności poprzez maksymalne wykorzystanie zasobów danego biurowca poczynając od miejsc parkingowych, poprzez inteligentne sterowanie klimatyzacją, czy oświetleniem, kończąc na maksymalnym wykorzystaniu przestrzeni biurowej na przykład w postaci hot-desków. Technologia po prostu ogranicza marnowanie dostępnych zasobów, a to zdecydowanie można nazwać proekologicznym postępowaniem. K.R.: Czy zauważa Pan w swoim otoczeniu biznesowym wpływ trendów EKO i zwiększającej się w tym zakresie świadomości konsumentów na zmiany w biznesie technologicznym? R.S.: Jako firma tworząca oprogramowanie realizujemy różne projekty, w które wpisane są trendy ekologiczne. Praktycznie każda optymalizacja zużycia zasobów pozytywnie wpływa na środowisko. Jednym z ciekawszych przykładów jest rozwiązanie, które wspiera zarządzanie dużymi flotami samochodowymi w firmach. System informatyczny zachęca kierowców samochodów służbowych do eko-drivingu, czyli stylu jazdy pozwalającego na mniejsze zużycie paliwa, klocków hamulcowych i innych materiałów eksploatacyjnych, które mogą szkodzić środowisku. Ekologiczny styl jazdy jest premiowany bonusami, dzięki czemu każdy zyskuje – firma, bo zmniejszają się koszty obsługi samochodu, kierowcy, bo mogą otrzymać ciekawe nagrody, ale przede wszystkim środowisko naturalne, bo do atmosfery dostaje się mniej zanieczyszczeń. Większość naszych klientów ma wpisane w strategię działania proekologiczne, a my jako dostawca technologii projektujemy rozwiązania, które pomagają fir-

STRATEGIE

MENSIS.PL

mom realizować cele związane z założoną strategią, np. w jednej z największych firm FMCG, wdrożyliśmy platformę grywalizacyjną dla pracowników z 7 krajów, której celem jest wzrost świadomości ekologicznej wewnątrz ogromnej organizacji. K.R.: Jak widzi Pan przyszłość swojej firmy ? Co jest Waszą największą przewagą? R.S.: Jesteśmy firmą IT i wierzymy w to, że technologia ma ułatwiać ludziom codzienne życie. Na tej bazie tworzymy wszystkie produkty własne oraz realizujemy zlecenia naszych klientów. Takie podejście do biznesu powoduje, że jesteśmy wiarygodni w oczach naszych partnerów biznesowych, bo dzięki temu wiedzą oni, że na nas po prostu zawsze można liczyć. Klienci doceniają wartość dostarczanych przez nas rozwiązań i łatwość ich użycia. Pragniemy rosnąć w oparciu o wspólne wartości i myślę, że to nam się udaje, ponieważ nasi pracownicy mimo tego, że pracują w różnych miejscach na świecie, świetnie się rozumieją i potrafią razem realizować najbardziej złożone projekty. Wypracowaliśmy unikatową kulturę organizacyjną i razem jesteśmy w stanie zmieniać świat. K.R.: Jak ocenia Pan innowacyjność i globalny potencjał polskich startupów? Polska to 38 milionowy naród bardzo otwarty na nowe technologie. Po 25 latach od transformacji polscy konsumenci nie różnią się niczym od zachodnich. Jesteśmy krajem na tyle dużym i zamożnym, że można u nas testować i przygotować do skalowania szereg produktów. Doskonałym przykładem tego jest branża Fintech, w której Polacy wyraźnie przodują, a poszczególne rozwiązania są wdrażane właśnie u nas. Podobnie jest z obszarem PropTech. Nasz kraj przeżywa swoisty boom w sektorze nieruchomości komercyjnych i technologie towarzyszące mu są przy tym szybko rozwijane. Dzięki temu nasze ostatnie dziecko – Zonifero tak szybko się rozwija. Polska stała się swoistą piaskownicą technologiczną, gdzie testowane są nowe rozwiązania, skalowane później na cały świat. Mamy najlepszych na świecie programistów i szybko uczymy się tego, jak tworzyć innowacyjne projekty. Nowe paczki legislacyjne w postaci prostej spółki akcyjnej, największy w Europie wzrost gospodarczy to czynniki, które także napędzają innowacje. K.R.: Nad jakim projektem obecnie osobiście Pan pracuje ? R.S.: Niezwykle ważną aktywnością są dla mnie przygotowania do kapitalizacji spółki poprzez wejście na giełdę lub pozyskanie inwestorów. Aktualnie opracowujemy strategię pozyskania inwestorów poprzez zbiórkę crowdfundingową. Z uśmiechem na ustach wspominam niedawne czasy, kiedy to wraz z zespołem siadałem do kodowania. Dziś moja rola polega na tym, aby zapewnić mojemu zespołowi ciekawe wyzwania, rozwój i jak najlepsze warunki pracy. Jako firma widzimy ogromny potencjał w rynkach Dalekiego Wschodu. Znaczną część mojej biznesowej aktywności poświęcam na budowanie relacji w tamtym regionie. To odmienna kolektywistyczna kultura, gdzie relacje interpersonalne są szalenie istotne i dlatego przykładam ogromną wagę do tego, aby poznać Chiny, Japonię i Tajwan. Chcę zrozumieć ich potrzeby i sposób prowadzenia biznesu. Jako firma IT realizujemy projekty na całym świecie, ale temu regionowi poświęcam znaczną część mojej uwagi.

STRATEGIE

MENSIS.PL

K.R.: Co jest Pana największym osiągnięciem? R.S.: Moje osiągnięcia zawodowe od zawsze były związane z pasją tworzenia i budowaniem od podstaw. Przed założeniem TenderHut miałem okazję współtworzyć sukces dwóch spółek, których późniejsza wycena przekraczała 40 mln dolarów. Po kilku takich strategicznych projektach podjąłem decyzję, aby zbudować własną firmę zupełnie od zera. Tak właśnie powstała grupa kapitałowa TenderHut. Najtrudniejszym elementem leżącym u podstaw strategii błyskawicznego wzrostu, którą obrałem, było integrowanie nowych, przejmowanych przez nas podmiotów. Właściwie nie ma kwartału, który nie byłby zakończony przejęciem kolejnej firmy IT. Od 2016 roku przejęliśmy w sumie 8 software house’ów razem z pracownikami. To ogromne wyzwanie stworzyć zgrany zespół przy tak dynamicznym wzroście organizacji. Rozwój grupy TenderHut to na tę chwilę dla mnie największe osiągnięcie zawodowe, a obserwowanie sukcesów poszczególnych spółek sprawia mi ogromną radość i satysfakcję. K.R.: Dziękuję za rozmowę.

Robert Strzelecki

CEO i współzałożyciel Grupy TenderHut. Doświadczony manager IT. Absolwent Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych. Z branżą IT związany od ponad 25 lat, czego efektem

jest udział w ponad 100 zrealizowanych projektach zarówno polskich, jak i międzynarodowych,

publicznych i komercyjnych. Pomysłodawca start-up’ów Zonifero i Holo4Labs.

Elektromobilność Jeden z najsilniejszych ekotrendów

Photo by Sergi Ferrete on Unsplash

Marcin Maliszewski

MENSIS.PL

STRATEGIE

Szkodliwe skutki nadmiernej eksploatacji planety wymusiły globalne zwiększenie działań proekologicznych. Pokłosiem tego trendu są m.in. próby wycofywania z obiegu plastiku czy prymat energooszczędności w produkcji. Na szeroką skalę propagowane jest także wprowadzanie niewielkich zmian w życiu codziennym. Jednak jednym z najszybciej rozwijających się proekologicznie sektorów jest transport. Polska zmienia się pod względem innowacji transportowych, a eksperci wieszczą ich dalszy rozwój.

Ekologiczne pojazdy jako wynik naturalnej ewolucji potrzeb

a także wymagania Unii Europejskiej w kwestii poprawy jakości powietrza niewątpliwie wprowadziły Polskę w epokę nisko i zeroemisyjnego transportu. Już od 2017 r. Ministerstwo Energii realizuje program rozwoju elektormobilności. Prognozy są obiecujące – do 2025 r. po drogach w kraju ma poruszać się milion pojazdów elektrycznych. Rozpoczynając 3 lata temu działalność blinkee.city, byliśmy przekonani, że elektromobilność to przyszłość, którą warto rozwijać i która zyska rzeszę zwolenników. Kluczem do sukcesu marki miał być najwyższej jakości sprzęt, dlatego nasz skuter zaprojektowaliśmy i stworzyliśmy sami. Na finiszu trzeciego sezonu nasze jednoślady są dostępne w 28 polskich miastach. W tym roku, poza skuterami, rozszerzyliśmy ofertę także o bijące rekordy popularności hulajnogi elektryczne. W ich tworzeniu także braliśmy udział, dzięki czemu oferujemy dziś bezpieczny i funkcjonalny pojazd, przyjazny środowisku pod wieloma względami. Działamy nie tylko w Polsce, ale również poza granicami kraju, tj. na Malcie, w Hiszpanii, Chorwacji, Rumunii, na Węgrzech i w Szwecji.

Na rozwój rewolucji motoryzacyjnej wpłynął w dużej mierze międzynarodowy dialog o szkodliwych następstwach działań człowieka na środowisko. Transport, jako branża, która generuje znaczącą część gazów cieplarnianych, został naturalnie wzięty na celownik w kwestii poszukiwania dla niego dróg ekologicznego rozwoju. Drugim filarem zmian w tym sektorze była potrzeba zmodyfikowania go, podyktowana rozwojem aglomeracji miejskich. Według prognoz ONZ do roku 2050, 70 proc. populacji będzie mieszkało w miastach. Infrastruktura aglomeracji nie rozwija się jednak tak dynamicznie, jak wymagałby tego przyrost liczby mieszkańców. W ośrodkach miejskich brakuje przede wszystkim ścieżek pozwalających na dynamiczne poruszanie się w szczycie komunikacyjnym oraz miejsc postojowych dla pojazdów. Remedium na to jest właśnie elektromobilność. To innowacyjne rozwiązanie spełnia oba zadania – pozwala na szybki transport osobisty, a także – dzięki napędowi elektrycznemu – nie emituje spalin do atmosfery. Do globalnej eks- Zarówno krajowa, jak i zagraniczna ekspansja jest dla pansji ekotransportu przyczyniło się również zjawisko nas ważna, bo przyczynia się do zagęszczenia globalsocial sharingu. Zakłada ono zmianę stosunku do dóbr, nej sieci marki, a co za tym idzie, do zwiększania zaktórych nie musimy już mieć, ale wciąż chcemy z nich sięgu naszych jednośladów. Już w tej chwili oferujemy korzystać, w miarę potrzeb. „Wypożyczone” już dawno poruszanie się między Katowicami, a Sosnowcem przestało bowiem być równoznaczne z „gorsze”, – jesteśmy pewni, że ten trend ma potencjał rozwoju. a współdzielenie jest po prostu ekonomiczne i ekolo- Naszą siłą są przede wszystkim franczyzobiorcy, któgicznie uzasadnioną ideą. Wszystkie te powody stoją rych wspieramy we wprowadzaniu elektromobilności za wybuchem popularności pojazdów elektrycznych. w wydaniu blinkee.city do kolejnych lokalizacji. Chętnie Choć fotel lidera elektormobilności na świecie należy dzielimy się doświadczeniem biznesowym, oraz ofedo krajów skandynawskich i do Azji, to w Polsce rów- rujemy wsparcie marketingowe. Nasz biznes ma jesznież możemy obserwować realne zmiany na tym polu. cze jedną cechę, która przyciąga przedsiębiorców – to możliwość jego skalowania.

Sytuacja na rodzimym rynku

Międzynarodowa debata o możliwościach zmniejszenia negatywnego wpływu człowieka na środowisko,

Dzięki temu usługa blinkee.city odnosi sukcesy zarówno w dużych miastach, jak Warszawa czy Kraków, jak i w mniejszych, np. w Gliwicach, Tarnowie czy Wieliczce.

STRATEGIE

MENSIS.PL

Na drodze rozwoju chętnie współpracujemy także korzystania z jednośladów. W blinkee.city traktujemy z innymi firmami. Dzięki współpracy z ING Bankiem to priorytetowo. Nasza infolinia dostępna jest 24h na Śląskim mogliśmy rozszerzyć floty miastowe, a tym dobę – konsultanci nie tylko reagują na zaobserwosamym zaoferować naszym użytkownikom większe wane przez użytkowników nieprawidłowości w funkmożliwości transportu. Wsparcie firmy UNIMOT po- cjonowaniu poszczególnych jednośladów, ale także zwala nam z kolei myśleć o rozwoju w jeszcze więk- służą radą i wiedzą w kwestii obsługi. Nasza kampania szym formacie, a także wciąż pracować nad udosko- na rzecz bezpieczeństwa trwa nieustannie, a jej ostatnalaniem aplikacji, obsługującej system wypożyczeń. nim owocem jest Kodeks Dobrych Praktyk, który wyJako liderzy elektromobilności na naszym rynku czu- pracowaliśmy wraz z miastem Katowice i partnerami. jemy się odpowiedzialni za propagowanie proekolo- Mówi on o zasadach właściwego korzystania z pojazgicznych zachowań w Polsce. Jesteśmy świadomi, dów elektrycznych. że możemy realnie wpływać na wzrost świadomości polskiego konsumenta o sharing economy i że swoimi Użytkownicy ekologicznych jednośladów doceniają je codziennymi wyborami wszyscy wywieramy wpływ przede wszystkim za możliwość sprawnego poruszana środowisko Nasz sukces jest policzalny i zamyka nia się nawet w korkach, a także za dużą dostępność się w liczbach – społeczność naszych użytkowników pojazdów i brak konieczności odprowadzenia ich na liczy już prawie pół miliona, a tylko w Polsce funkcjo- wyznaczone parkingi. Skutery i hulajnogi blinkee.city nuje ok. 3,5 tys. jednośladów, w tym 2 tys. hulajnóg można bowiem zaparkować w dowolnym miejscu, elektrycznych. Nasi użytkownicy przyczynili się także w którym jest to dozwolone przez Kodeks Drogowy. do polepszenia jakości powietrza w kraju – w samym 2018 r. przejechali bowiem łącznie ponad 5 mln 600 tys. Dostarczając odpowiednie pojazdy oraz opracowując kilometrów i tym samym zaoszczędzili 661 ton dwu- wyjątkowy system ich obsługi odgrywamy niepodwatlenku węgla. To liczba mówiąca o realnym wpływie na żalną rolę w rozwiązaniu problemu pogarszającego się dobro naszego środowiska i jesteśmy z tego dumni. stanu środowiska i zmian klimatycznych.

Nieunikniony rozwój Elektromobilność to ogromna rewolucja w sposobie przemieszczania się na obszarach miejskich. Jesteśmy jednak na początku tej drogi, bo doświadczenie innych krajów, np. Norwegii czy Chin, pokazuje, że trend ten wciąż ma przed sobą ścieżkę rozwoju. O rozwoju elektromobilności jako ekologicznej alternatywy transportu świadczy też m.in. raport McKinseya, według którego aktualnie największe inwestycje związane są z współdzieloną mobilnością i samochodami elektrycznymi, a rynek tej gałęzi gospodarki w 2030 roku może osiągnąć wartość nawet do 500 miliardów dolarów. Aby jednak rewolucja motoryzacyjna mogła się udać, za ideą musi iść także postęp w innych sektorach, np. w infrastrukturze miejskiej. Ważne są też regulacje prawne, które uwzględnią funkcjonowanie na drogach nowych pojazdów. Te elementy będą w najbliższych latach stanowić wyzwanie dla władz i samorządów miast. Sami do końca nie jesteśmy w stanie określić, w którą stronę rozwinie się rynek i jak zachowają się konsumenci. Dla firm działających w sektorze eko-transportu kluczowe będzie reagowanie na bieżące potrzeby użytkowników i rozwijanie usługi wynajmu e-pojazdów także w mniejszych miejscowościach. Nie wolno również zapomnieć o edukowaniu społeczeństwa w kwestii zasad bezpiecznego

Marcin Maliszewski Co-Founder, blinkee.city Absolwent Wojskowej Akademii Technicznej i Szkoły Głównej Handlowej. Od 2009 roku zajmował się m.in. wdrożeniami systemów SAP oraz optymalizacją procesów biznesowych. Z sukcesami wdrażał projekty w Polsce i za granicą dla firm takich jak: BP, Loreal, Huawei, IBM, Cyfrowy Polsat, Polkomtel, PSE. Od 2016 roku zarządza projektem współdzielenia skuterów elektrycznych blinkee.city, który jest pionierem i liderem w dostarczaniu systemów miejskiego skutera elektrycznego.

Branża IT społecznie odpowiedzialna wywiad z prezesem SoDA Bartoszem Majewskim Krzysztof Rdzeń

STRATEGIE

MENSIS.PL

Krzysztof Rdzeń: Jest Pan prezesem Stowarzyszenia Pracodawców Usług IT, czyli na co dzień ma Pan kontakty z przedstawicielami branży IT, właścicielami firm programistycznych i osobami mającymi wpływ na to środowisko. Proszę nam powiedzieć, czy branża IT jest odpowiedzialna społecznie? Bartosz Majewski: Dążymy do tego, żeby był to powszechnie znany aspekt naszej pracy. W SoDA, a dokładnie w Software Development Association Poland, zrzeszamy firmy świadczące usługi wytwarzania oprogramowania, w Polsce często nazywane Software House’ami. W strategii naszej organizacji na lata 2020-2021 CSR, czyli Społeczna Odpowiedzialność Biznesu, zajmuje szczególne miejsce i jest jednym z czterech głównych obszarów działania. Działając aktywnie w tak dynamicznie rozwijającej się branży, nie sposób nie zauważyć pewnych zmian. Jedną z nich jest coraz mocniejszy trend realizacji projektów, które dla firmy stały się czymś więcej niż tylko źródłem dochodu. Po pierwsze, obserwujemy wzrost liczby projektów, których realizacja ma dostarczyć rozwiązania odpowiedzialne społecznie. Druga kwestia dotyczy wyboru zleceń. Rośnie liczba firm softwareowych zorientowanych na realizację właśnie takich projektów. Tworzenie rozwiązań przyczyniających się do zrównoważonego rozwoju będzie dla nich kluczowe zarówno podczas wyboru projektów, jak i przy pozyskiwaniu nowych klientów silnie zorientowanych na tego typu działania. Wiele Software House’ów angażuje się także w inicjatywy łączące technologię i działalność na rzecz środowiska, jak choćby „zielone” hackathony – #SustainHack, #smogathon, hackathony CSR, których ideą jest wyłonienie ciekawych realizacji wspomagających działania organizacji odpowiedzialności społecznej. K.R.: Jak firmy IT działają na rzecz ekologii? B.M.: Przykładów jest mnóstwo, zarówno jeśli chodzi o profil działalności, na przykład specjalizację w rozwiązaniach dla danej branży, jak i nasze codzienne narzędzie pracy. Mam na myśli oczywiście technologię, która często jest czynnikiem umożliwiającym tworzenie innowacyjnych rozwiązań na rzecz ekologii. W biznesowym żargonie nazwalibyśmy ją „enablerem”. Technologiczny potencjał pozwala zminimalizować koszty, efektywniej zarządzać zasobami, ograniczać ilość odpadów, redukować emisję CO2, przewidywać cykle życia urządzeń, zmniejszając ich zużycie przez odpowiednie szybkie reagowanie na wykryte problemy... Można tak wymieniać bez końca. Jedynym warunkiem realizacji tych kwestii jest odpowiednie pytanie, czyli „jak?”. Jak możemy w najbardziej efektywny sposób wykorzystać technologię do osiągnięcia tych celów. Wszystko

STRATEGIE

MENSIS.PL

sprowadza się więc nie do tego CZY można to zrobić, tylko JAK to zrealizować. Kluczem jest dobry pomysł. Oprócz tego potencjału technologicznego, firmy coraz bardziej zachęcają do bycia „green” i same starają się taką politykę wdrażać na własnych podwórkach. W końcu firmy to ludzie, a ludzie mają coraz większą świadomość tego, jak bardzo ten aspekt jest istotny. Różnego rodzaju benefity i ułatwienia dla pracowników zachęcają do korzystania z komunikacji miejskiej lub innych środków transportu, na przykład rowerów czy skuterów elektrycznych. Rower można zostawić bezpiecznie w firmowej rowerowni i odświeżyć się, biorąc szybki prysznic, lub skorzystać z firmowej floty elektrycznych jednośladów. Mamy też cały zestaw gadżetów ekologicznych, jak torby wielorazowego użytku czy bidony na wodę lub gorące napoje. K.R.: Czym właściwie zajmuje się SoDA? B.M.: SoDA (Software Development Association Poland) jest organizacją NON-PROFIT – a dokładniej Związkiem Pracodawców Firm Usługowych IT. Naszym głównym celem jest budowanie mocnej pozycji polskich firm z sektora IT na rynku polskim i europejskim dzięki integracji firm z branży IT. SoDA umożliwia zrzeszonym firmom wymianę wiedzy, dzięki której możemy proponować i opiniować polskie działania legislacyjne dotyczące naszej branży. W kilku słowach naszą działalność można opisać jako platforma wymiany wiedzy, integracji środowiska IT i ułatwiania współpracy między firmami z branży. K.R.: Jak wykształciła się struktura organizacji? B.M.: Struktura SoDA funkcjonuje w oparciu o komitety, które aktywnie działają i współpracują z firmami członkowskim. Działają one w takich obszarach jak prawo, dofinansowania, partnerstwo i sprzedaż, marketing, administracja i członkostwo, diversity, networking czy edukacja. Rośniemy z miesiąca na miesiąc, więc w miarę potrzeb, ta struktura będzie rozbudowywana. Projekt urodził się nieoficjalnie wiosną 2017 roku. W gronie kilku firm IT dyskutowaliśmy na temat branży IT i tego, jak bardzo zmieniła się w kwestii świadomości przedsiębiorców. Podwaliny pod założenie organizacji położyło 10 speców z branży IT reprezentujących software house’y z całej Polski: All in Mobile z Wrocławia, Desmart z Gdyni, DO OK z Wrocławia, Iteo z Katowic, mobitouch z Rzeszowa, Neoteric z Gdańska, Revolve z Katowic, SpyroSoft z Wrocławia, TenderHut z Białegostoku i moje Codibly z Krakowa. Oficjalnie SoDA powstała w zeszłym roku (2018) jako inicjatywa oddolna i taki charakter organizacji utrzymujemy cały czas. W praktyce sprowadza się to do tego, że w organizację zaangażowane są przede wszystkim firmy członkowskie. Jest to mnóstwo osób, obecnie mamy około 30 osób aktywnie tworzących organizację, które robią to w swoim „wolnym” czasie, w myśl zasady non-profit. Dlatego też wszystkie składki przeznaczamy na generowanie wartości dodanej dla firm członkowskich i organizację eventów, konferencji oraz webinarów. Myśląc o SoDA, ciągle zaskakuje mnie fakt, że jesteśmy bardzo młodą organizacją (nie tak dawno obchodziliśmy pierwsze urodziny SoDA), a już dołączyło do nas ponad 60 firm z branży IT. Organizujemy lokalne eventy zrzeszające firmy w siedmiu największych miastach, jak comiesięczne spotkania SoDA Breakfast

STRATEGIE

MENSIS.PL

i kwartalne SoDA Locals. Raz do roku organizujemy największą w Polsce konferencję – SoDA Conference, która ma miejsce właśnie podczas Europejskiego Kongresu MiŚP. To jest niesamowite, ten efekt, który uzyskaliśmy w tak krótkim czasie. K.R.: Jest Pan prezesem SoDA i właścicielem software house’u, czy z punktu widzenia pracodawcy w tej branży myślenie o ekologii ma przełożenie na biznes? Czy realizowane projekty softwarowe posiadają w założeniach dostosowanie się do trendów EKO, a jeśli tak proszę o przykłady takich rozwiązań? B.M.: Na co dzień prowadzę Codibly, firmę consultingowo-technologiczną, której głównym założeniem jest tworzenie rozwiązań technologicznych wspierających zarówno zrównoważony rozwój biznesu, jak i dobro środowiska i naszej planety. Jednym z naszych czołowych obszarów działania jest łączenie nowoczesnych technologii i oprogramowania dla branży energii odnawialnej. Pracujemy z klientami, którzy szukają lepszych, bardziej efektywnych rozwiązań dla pracy paneli fotowoltaicznych, systemów magazynowania energii elektrycznej i zarządzania bateriami, zarządzania popytem i podażą energii elektrycznej w możliwe najbardziej zoptymalizowany sposób. Jednym z naszych sporych sukcesów było stworzenie wydajnej technologii dla brytyjskiego klienta, który optymalizuje popyt i podaż energii elektrycznej. Dzięki naszemu rozwiązaniu wygenerowano ponad 300 MW energii elektrycznej, która zasiliła brytyjską sieć energetyczną. Przekłada się to na zmniejszenie emisji CO2 do atmosfery o około 1,7 tony w skali roku. K.R.: Myślenie proekologiczne jest związane ze zmianą myślenia o biznesie jako całokształcie. Mam wrażenie, że podobną zmianę w sposobie myślenia musieli przejść prezesi firm IT, aby współpracować ze sobą w ramach SoDA. To w końcu konkurencja. B.M.: SoDA łączy różne typy software house’ów, dlatego nie stanowimy dla siebie bezpośredniej konkurencji. Nie chodzi nam o to, żeby ta rywalizacja była jeszcze silniejsza w obrębie organizacji, tylko żeby pomagać sobie nawzajem, działać możliwie najbardziej efektywnie w obrębie każdej z firm. Działania wewnątrz SoDA staramy się oprzeć o współpracę, każdy software house dzieli się swoim know-how w ramach wypracowania wspólnych rozwiązań. Jest to po prostu bardziej opłacalne dla członków SoDA. Proszę sobie wyobrazić, że ma Pan firmę liczącą 300 osób. Jeden projekt się kończy, drugi jeszcze się nie zaczął. A z pracownikami trzeba coś w tym czasie robić. Dlatego przedsiębiorstwom zdarza się „wypożyczać” swoich programistów w momencie przestoju po to, aby ich nie stracić i żeby oni mogli realizować interesujące projekty. Poza tym wielkość rynku IT także determinuje to, czy możemy w ogóle mówić dzisiaj o jakiejkolwiek konkurencji. Moim zdaniem ten element rywalizacji jest ograniczony raczej do kwestii dostępu firm do wykwalifikowanych specjalistów, bo firm IT jest dużo, a nie dotyczy stricte konkurowania o pozyskanie projektów od zagranicznych podmiotów. K.R.: W jakich branżach będących odbiorcą projektów softwareowych można zauważyć wzmożone zainteresowanie tematyką EKO i jak implikuje

STRATEGIE

MENSIS.PL

to specyfikację wymagań do projektów związanych z wytwarzaniem oprogramowania? B.M.: Nie będzie to chyba zaskoczeniem, że temat EKO najczęściej poruszają firmy z branży energetycznej (Oil & Energy). Takie projekty bardzo często dotyczą zmniejszenia ilości produkowanego CO2 i jego emisji do atmosfery, czy chęci wykorzystania odnawialnych źródeł do produkcji energii elektrycznej. Nierzadko oba tematy łączą się w obrębie jednego zlecenia. Silniej ten trend zaznacza się również w branży transportowej, produkcyjnej, farmaceutycznej, usług zdrowotnych czy w finansach. Tutaj też obserwujemy większe zainteresowanie aspektem eko podczas realizacji projektów. Tak naprawdę w każdej branży można wdrożyć tego typu rozwiązania, które stanowią wartość dodaną i dla biznesu, i dla środowiska. Zazwyczaj łączymy obie te sfery, używając coraz bardziej zaawansowanych technologii i innowacyjnych rozwiązań, co daje ciekawe efekty. Każda realizacja jest w zasadzie unikatowa, podyktowana od początku do końca uzyskaniem najlepszego efektu dla klienta. Często ten know-how budowany przy określonym typie projektów, na przykład dla określonego sektora, prowadzi do silnej specjalizacji w rozwiązaniach dla konkretnych branż. Naturalnym następstwem tego zjawiska jest rozszerzenie działalności software house’ów. Do usług technologicznych dochodzi wysoce wyspecjalizowany consulting wynikający z doświadczenia i ekspertyzy w rozwiązaniach odpowiadających na potrzeby wąskiej niszy. K.R.: Na jakich rynkach obserwujemy obecnie dostosowywanie projektów softwareowych do trendów EKO? B.M.: Silny nacisk na projekty realizowane w duchu zrównoważonego rozwoju jest charakterystyczny dla rynku niemieckiego, brytyjskiego i szeroko pojętego Nordics, czyli rynków skandynawskich z uwzględnieniem Finlandii. Te państwa są pionierami w obszarach takich jak digital transformation i digital sustainability. Efektem tego są liczne inwestycje w rozwiązania zorientowane na pozyskiwanie czystej energii, czyli takiej ze źródeł odnawialnych i wszelkiego rodzaju optymalizacje wpływające pozytywnie na środowisko. K.R.: Czy zmiany w sposobie myślenia o ekologii w społeczeństwie będą miały wpływ na rozwój działalności Software House’ów w Polsce i na świecie? B.M.: Jak najbardziej. Tracimy konkurencyjność cenową na rynku. To, co zaczyna wyróżniać software house’y, to specjalizacja w rozwiązaniach dla konkretnych branż. Know-how i wieloletnie doświadczenie za tym idące. Trzeba znaleźć dla siebie niszę, dla której można rozwinąć innowacyjne rozwiązania technologiczne realizujące cel biznesowy klienta, ale też mające realny wpływ na dobro środowiska. Chodzi o to, żeby naturalnym elementem rozwoju biznesu był ten „zielony” aspekt. Potrzeby są i będą, to specjalizacja jest kluczem do rozwoju branży SH w Polsce. K.R.: Październikowa Konferencja SoDA jest częścią Europejskiego Kongresu MiŚP. Kongres ma być poświęcony między innymi tematom robotyzacji, automatyzacji i wykorzystaniu innowacyjnych technologii w trendach

STRATEGIE

MENSIS.PL

energetyki odnawialnej. Jak doszło do zorganizowania pierwszej konferencji SoDA w ramach tego kongresu? B.M.: Po sukcesie 8 edycji naszych Meetup'ów postanowiliśmy przygotować jeszcze większe wydarzenie – SoDA Conference #1. Pierwszą odsłonę naszych konferencji zorganizujemy jako wydarzenie towarzyszące 9. edycji Europejskiego Kongresu Małych i Średnich Przedsiębiorstw w Katowicach Inicjatorem włączenia konferencji do Kongresu był Przemek Grzywa, współzałożyciel SoDA, CEO i współzałożyciel Revolve (Software House'u) oraz wiceprezydent Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach, która jest organizatorem Kongresu. Dzięki jego zaangażowaniu udało się połączyć oba tematy w jedno wydarzenie. W imieniu SoDA serdecznie zapraszam na naszą konferencję. Skupimy się na licznych tematach istotnych z perspektywy budowania przewagi konkurencyjnej firm z branży rozwoju oprogramowania. Pojawią się zagadnienia związane ze sprzedażą, marketingiem, HR, finansami, prawem, administracją i wiele innych. K.R.: Dziękuję za rozmowę.

Bartosz Majewski

Założyciel i CEO Codibly, współzałożyciel i prezes SoDA. Manager z ponad 12 letnim globalnym

doświadczeniem, działający w obszarze tworzenia technologii i IT outsourcingu - szczególnie

w branży energetycznej (rozwiązania z obszaru renewable energy). Prywatnie mąż i ojciec trójki wspaniałych dzieci, fan innowacji i nowych technologii.

Proptech ciągnie zieloną rewolucję

Photo by Victor on Unsplash

Michał Gąsior

STRATEGIE

MENSIS.PL

Według różnych danych szacuje się, że budynki odpowiadają za 30-50 proc. globalnej produkcji gazów cieplarnianych. O ile jednak w ostatnich kilku latach przemysł energetyczny zmniejszył emisję dwutlenku węgla do atmosfery o 12 proc., o tyle branża nieruchomości zwiększyła ją jeszcze o dodatkowe 5 proc, przynajmniej w Wielkiej Brytanii. W krajach rozwijających się liczby te mogą być wielokrotnie większe. Trudno jednocześnie oprzeć się wrażeniu trwającej na całym świecie zielonej rewolucji. W nieruchomościach, które są głównym trucicielem, forpocztą ekologicznych zmian jest proptech.

Zielona legislatywa Skala emisji gazów cieplarnianych, w tym pochodzących od nieruchomości, przyczyniła się do działań rządów i organizacji pozarządowych w postaci licznych zabiegów legislacyjnych. Od Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, Paryż 2015, zwanej potocznie porozumieniem paryskim, po dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej dotyczące charakterystyki energetycznej budynków oraz ich efektywności energetycznej.

Ventilation, Air Conditioning) mogą samodzielnie zarządzać instalacjami elektrycznymi i sanitarnymi w biurach. Taka bezobsługowa automatyzacja, która przykładowo wyłącza w pokojach światła, ekrany, projektory, czy klimatyzację, zakłada optymalizację zużycia energii oraz uniezależnienie tych procesów od czynnika ludzkiego. Takie rozwiązania przeżywają obecnie hossę i w samych dwóch pierwszych kwartałach 2019 roku zainwestowano w proptech niemal 13 miliardów dolarów. Trend ten pozwala wyjść powoli branżom nieruchomości i budownictwa z technologicznego ciemnogrodu. Do niedawna bowiem branże te wraz z rolnictwem zajmowały najniższe lokaty w światowych rankingach ucyfrowienia.

„Jako że na ogrzewanie i chłodzenie przeznacza się prawie 50 proc. zużycia energii końcowej w Unii, z czego 80 proc. przypada na budynki, osiągnięcie celów Unii Automatyzacja kontra człowiek w dziedzinie energii i klimatu jest powiązane z wysiłkami Unii na rzecz renowacji jej zasobów budowlanych, co Zmniejszenie wpływu człowieka na pracę biura, czy wymaga priorytetowego potraktowania efektywno- budynku do niezbędnego minimum jest uzasadnione ści energetycznej, zastosowania zasady efektywność badaniami. Dowodzą one, że jako ludzie nie tylko nie energetyczna przede wszystkim oraz rozważenia sto- dbamy o zmniejszenie zużycia energii w sposób orgasowania odnawialnych źródeł energii.” – Czytamy w dy- niczny i niestymulowany, ale raczej przyczyniamy się do rektywie UE 2018/844. Ma to także związek z planowaną jej znacznego zwiększenia. Z badania przeprowadzooptymalizacją efektywności energetycznej budynków nego przez Lakshmishree Venu Gopala wynika między o 43 proc. do 2040 roku. Z kolei strategia Net-Zero 2050 innymi, że ludzkie zachowanie jest tak dalece irracjozakłada, że kolejnym krokiem jest doprowadzenie do nalne i nieprzewidywalne, że przeczy logice i przeciwtego, aby wszystkie budynki były zeroenergetyczne, działa instalowanym w biurach rozwiązaniom z dziedziny czyli zużywające zero energii netto i emitujące zero automatyzacji. Skutkiem tego jest własnoręczne wproemisji dwutlenku węgla do atmosfery, najpóźniej do wadzanie zmian przez człowieka chociażby w zakresie temperatury w pokoju lub manualnego otwierania okien. 2050 roku. Te na pozór przyziemne czynności mają olbrzymi wpływ Do spełnienia powyższych postulatów i celów nie- na zużycie energii w budynku a co za tym idzie także na zbędny jest proptech w postaci sensorów IoT, uczenia emisję CO2 do atmosfery. maszynowego i automatyzacji. Takie rozwiązania możemy spotkać już w Polsce. Białostocka firma Zonifero, „Trend w projektowaniu i budowie budynków zmierza wyróżniona we wrześniu tytułem Top Start-up Polski do automatyzacji niemal wszystkich jego aspektów, taWschodniej 2019, produkuje własne czujniki do biur kich jak zasłony okien sterowane światłem dziennym i budynków, które poprzez komunikację z systemami lub promieniowaniem słonecznym, mechaniczna wenBMS (Building Management System) i HVAC (Heating, tylacja pracująca w zależności od stężenia dwutlenku

MENSIS.PL

węgla w biurze, światła aktywowane czujnikami ruchu itd. Wszystko zaprojektowane do minimalizacji interakcji człowieka z budynkiem w celu uniknięcia marnowania energii elektrycznej przez ludzką ignorancję.” – Tłumaczy autor badania i kontynuuje. „To podejście, przynajmniej w teorii, ma wiele sensu. Jednakże badania dowodzą, że wraz ze zmniejszeniem się ręcznej kontroli, maleje też poziom zadowolenia człowieka. A przecież podstawowym celem budynków jest zapewnienie ochrony i komfortu ludziom.” W konkluzji Gopal stwierdza, że „korzyści z automatyzacji są niwelowane przez manualną ingerencję człowieka”.

STRATEGIE

czynności. Potrzeba wietrzenia, na ten przykład, związana jest nierozerwalnie ze zmiennym poziomem dwutlenku węgla. W łatwy sposób można tymi wielkościami manipulować w zależności od tego ilu gości odwiedza biuro lub budynek i jak długo pozostają na spotkaniach, zwiększając adekwatnie poziom CO2 przez wydychane powietrze. Im więcej gości lub im bardziej liczne delegacje, tym częstotliwość wietrzenia, a więc także związane z tym zużycie energii elektrycznej, będą większe. „Zachowanie najemców nie tylko znacząco wpływa na konsumpcję energii, ale stanowi też najbardziej niepewne i najtrudniejsze do przewidzenia źródło jej zużycia”. – Podsumowuje Lakshmishree Venu Gopal.

Projektowanie ekologicznych biurowców oraz zarządzających nimi systemów oparte jest w sporej mierze Zachowania te można do pewnego stopnia kontrolować na myśleniu życzeniowym. Wygląda to mniej więcej poprzez odpowiednie zaprojektowanie systemów do tak: „kurtyny przeciwsłoneczne będą się automatycz- zarządzania budynkami wraz z pełnymi ścieżkami UX/ nie zamykać przy wartości W/m² równej 150, wenty- CX (User Experience/Customer Experience) a także lacja będzie ustawiona pod stałą liczbę pracowników, przez odpowiedni dobór narzędzi proptechowych, które liczoną według prostego założenia, że 1 osoba zajmuje odpowiadają indywidualnym potrzebom danej firmy lub średnio 10m², okna w biurze otworzą się same, kiedy danego budynku. Na koniec i tak nauka i teoria swoje, stężenie dwutlenku węgla w pomieszczeniu przekroczy a praktyka i specyficzne preferencje najemców swoje. 800 ppm, a termostat w pokojach będzie ustawiony na To zresztą główny powód, dla którego prawdziwie funkpreferowaną przez większość pracowników tempera- cjonalny proptech nie powinien być rozwiązaniem pułturę 22 stopni Celsjusza”. Brzmi całkiem sensownie, ale kowym, czyli identycznym dla wszystkich, szablonowym, tylko w teorii. W rzeczywistości w obydwu badanych a będzie raczej dążył do personalizacji w każdej firmie budynkach ludzie manualnie ingerowali we wszystkie na podstawie sumy jednostkowych zachowań i upodote naukowe i teoretyczne założenia. bań jej pracowników, projektu biura, użytych do budowy materiałów, poziomu ingerencji w automatyzację pracy W praktyce wyszło chociażby, że akceptowalna przez biura oraz dostępnych w nim systemów, z którymi pracowników temperatura waha się indywidualnie po- można się zintegrować. między 19 a 25 stopni Celsjusza. Okna otwierano w celu przewietrzenia w przedziałach stężenia dwutlenku wę- Zielone budownictwo nad Wisłą gla pomiędzy 400 a 2000 ppm w zależności od jednostkowych potrzeb każdego pracownika. Z kolei w pracę Polska jest obecnie na trzecim miejscu w Europie pod automatycznych zasłony ingerowano najwięcej z bar- względem budowanych mieszkań na 1000 mieszkańdzo różnych powodów, przykładowo zmienne potrzeby ców a Warszawa znajduje się na pierwszym miejscu jeśli oświetlenia powierzchni światłem naturalnym (80 proc.), chodzi o procent zajętości biur oraz zajmuje siódmą inne granice percepcji promieniowania słonecznego (50 pozycję pod kątem liczby budowanych powierzchni proc.), czy chęć oglądania widoków za oknem (35 proc.). biurowych tuż za Londynem, Moskwą, Berlinem, czy Podobnie w przypadku automatycznego sterowania Paryżem. Polska jest też jednocześnie jednym z tych wentylatorami. Monitoring sterowania oświetleniem krajów, na które spada najwięcej krytyki w związku w 10 różnych biurach także pokazał zaskakujące za- z nadwiślańską strategią energetyczną, uparcie stawiależności, albo może ich brak. Pułap, przy którym badani jącą na węgiel. Wydawać by się więc mogło, że to czego włączali światło sztuczne rozciąga się w przedziale od nie możemy zmienić w polityce wewnętrznej państwa, 230 do 1000 luksów, czyli całkiem sporo jeśli brać pod będziemy starali się nadrobić prywatnymi inwestycjami uwagę, że światło w biurze ma przeważnie wartość od w proekologiczne rozwiązania budowlane. Prawda jest niestety mniej optymistyczna. 320 do 400 lx. Każda z powyższych czynności wpływa znacząco na zużycie energii w budynkach, powodując włączanie klimatyzatorów lub ogrzewania w zależności od danej

Zdaniem wielokrotnie nagradzanego w międzynarodowych konkursach architekta Roberta Majkuta ekologia budynków oraz związane z nią zabiegi firm to wciąż

STRATEGIE

MENSIS.PL

niestety raczej tylko działania PRowe, które można mających realny wpływ na zmniejszenie śladu węglosprowadzić do „certyfikatów zielonego budynku, po- wego budynków. Jeśli, jak choćby w Brazylii, budynki sadzenia roślin, zapewnienia ławeczek oraz możliwości odpowiadają łącznie za przeszło połowę zużycia energii dojeżdżania do pracy rowerami. Z perspektywy tego, co całego kraju, to trudno nie szukać w proptechu ratunku jest do zrobienia są to kompletnie śmieszne koncepcje”. i to już dziś. Szczególnie, że póki co prąd raczej drożeje. Paradoksalnie o taki certyfikat „zielonego budynku” nie Analizując odpowiednio swoje potrzeby oraz dostępne jest dziś trudno. LEED, BREEAM, Active House, DGNB, na rynku rozwiązania z rodzaju automatyzacji budynczy HQE to tylko niektóre z tych najbardziej presti- kowej lub biurowej, można nie tylko zmniejszyć emisję żowych. Nie powinny być one jednak celem, a drogą. gazów cieplarnianych budynków, ale także, bardziej naEfektem ubocznym w sposobie myślenia o budowaniu macalnie, oszczędzić olbrzymie ilości pieniędzy. i ekologii. Można to z powodzeniem wdrażać na wzór Skanska, która do budowy używa specjalnej mieszanki betonu, która rozkłada szkodliwe cząstki NOx na neutralne związki azotu i tlenu. Beton ten ma właściwości fotokatalityczne. „Dzięki promieniom słonecznym dochodzi na jego powierzchni do redukcji szkodliwych dla ludzi związków pochodzących ze spalin samochodowych (między innymi dwutlenku azotu), które znajdują się w miejskim powietrzu. Związki te są rozkładane na nieszkodliwe, podobne do stosowanych przy nawożeniu roślin i następnie wraz z wodą deszczową odprowadzane do gleby”. – Można przeczytać w oświadczeniu firmy Skanska. Największym smutkiem ekologii jest to, że nasz wpływ na planetę nie jest widoczny od razu tylko w sporym przesunięciu czasowym. Dlatego tak ciężko jest niektórym podejmować decyzje i szukać motywacji w czymś, czego nie można doświadczyć natychmiast. Być może lepiej byłoby więc prowadzić dyskurs o wygodzie i zdrowiu człowieka a nie ekologii. W wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia z 2009 r. zaznaczono, że „jeżeli chodzi o jakość powietrza w pomieszczeniach, budynki o lepszej charakterystyce dają wyższy poziom komfortu i samopoczucia ich użytkownikom oraz przynoszą poprawę stanu zdrowia”. Nic więc dziwnego, że 93 proc. ankietowanych KPMG Global PropTech Survey z sektora real estate uważa, że „tradycyjne organizacje muszą współpracować z firmami i startupami proptechowymi, aby adaptować się do warunków zmieniającego się globalnie środowiska”. Także i w tym wymiarze znaczącą rolę odgrywają rozwiązania proptechowe, które ustawią za nas optymalne i zdrowe światło (w oparciu o warunki zewnętrzne, takie jak jasność, czy promieniowanie słoneczne), pracę wentylatorów regulujących poziomy dwutlenku węgla w pomieszczeniach, czy, jak robi to Zonifero, wyłączy automatycznie światła, gdy w pokoju nikogo nie będzie. Na tych przykładach dokładnie widać jaką drogę przebył proptech od gadżetów technologicznych do narzędzi

Michał Gąsior Związany z transformacjami cyfrowymi od ponad

dekady. Jako Innovation Director w Havas odpowia-

dał za przemiany i ucyfrowienie u klientów, jak również

wewnątrz organizacji. Następnie przez wiele lat pomagał

startupom, w tym także z sektora Industry 4.0 i proptech, jako mentor, founder, czy CEO. W przeszłości prowadził też akceleratory dla startupów hardware

i software. Obecnie jest mentorem i liderem prze-

mian cyfrowych w branży real estate i construction.

Smart city, czyli technologia o ludzkiej twarzy

Photo by JC Gellidon on Unsplash

Arkadiusz Roszak

STRATEGIE

MENSIS.PL

Według raportu ONZ „2018 Revision of World Urbanization Prospects” 55% światowej populacji zamieszkuje w miastach, a wskaźnik ten wzrośnie do 68% w 2050 roku. To oznacza, że w najbliższym czasie ponad 4-miliardowa populacja aglomeracji miejskich zwiększy się o kolejne 2,5 miliarda mieszkańców. W takiej sytuacji nikogo nie dziwi wzmożona debata, poparta konkretnymi działaniami, dotycząca odpowiedniego zarządzania miastami oraz ich zasobami ludzkimi i naturalnymi.

Miasto zrównoważone W maju 2014 roku Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna w Genewie opublikowała Normę PN-ISO 37120, w której zdefiniowano 100 wskaźników określających rożne aspekty funkcjonowania miasta w 17 kategoriach takich jak m.in.: gospodarka, edukacja, środowisko, finanse, zdrowie, bezpieczeństwo, transport, rekreacja czy energetyka. Natomiast w lutym 2017 roku Polski Komitet Normalizacyjny (PKN) opublikował normę PN-ISO 37120 „Zrównoważony rozwój społeczny – Wskaźniki usług miejskich i jakości życia”. W jednym i drugim przypadku dokumenty mają charakter subsydiarny pomagający miastom w kierowaniu i ocenie zarządzania efektami działalności oraz przydatny w sporządzaniu analiz i porównań stopnia rozwoju, jak również określania potrzeb poszczególnych miast. Przy lawinowej urbanizacji oraz wzroście efektu ocieplenia klimatycznego najważniejszym postulatem prawidłowego funkcjonowania obszarów miejskich jest ich zrównoważony rozwój.

• miasto intensywne (compact city) charakteryzujące się oszczędną przestrzenią zurbanizowaną (np. zespół miejski „Wielkie Tokio”), • miasto inteligentne (smart city) wprowadzające najnowsze rozwiązania technologiczne do poprawy jakości życia przy jednoczesnym oszczędzaniu zasobów naturalnych (np. program Smart Nation w Singapurze), • miasto ekologiczne (eco city) wykorzystujące odnawialne źródła energii oraz organiczne pozyskiwanie wody pitnej i żywności (np. Masdar City w Zjednoczonych Emiratach Arabskich).

Koncepcja Smart City

Przedstawione wizje zakładają z jednej strony całkowicie nowatorskie projekty, a z drugiej reorganizują i ulepszają istniejące już aglomeracje miejskie. W takim kontekście najbardziej spójnym z ideą zrównoważonego rozwoju wydaje się być koncept inteligentnego miasta, w którym dzięki użyciu nowoczesnych technologii można tu i teraz diametralnie poprawić funkcjonowanie miejskiego Zgodnie z Raportem Brundtlanda („Our Common ekosystemu z korzyścią dla środowiska naturalnego Future”) przygotowanym przez Światową Komisję ds. i mieszkańców. Smart city to również najbardziej klaŚrodowiska i Rozwoju potrzeby mieszkańców miasta rowny przykład miasta przyszłości w dobie Internetu zrównoważonego muszą być realizowane bez umniej- Rzeczy, wszechobecnych smartfonów i powiązanych szania szans przyszłych mieszkańców na ich zaspoko- z nimi użytecznych aplikacji. jenie. To oznacza, że miasta powinny być projektowane w sposób ograniczający do minimum ich negatywne Definicja inteligentnego miasta jest trudna do uchwyoddziaływanie na środowisko, z szacunkiem dla lokalnej cenia z racji na swój zasięg i wieloaspektowość, ale społeczności i dziedzictwa kulturowego, przy jednocze- posiłkując się spostrzeżeniami jednego z twórców paradygmatu smart city Nicosa Komninosa możemy snym uwzględnieniu rachunku ekonomicznego. wyróżnić cztery główne składowe pojęcia. Inteligentne Powyższe założenie tłumaczy dynamicznie rozwijającą miasto to obszar z: 1. kreatywną populacją realizującą działania intensię strategię miast przyszłości, w której możemy wysywnie wykorzystujące wiedzę lub klaster takich różnić kilka wiodących koncepcji: działań, • miasto ekstensywne (extensive city) o rozległej 2. efektywnie działającymi instytucjami i proceduzabudowie preferujące kontakt z naturalnym rami w zakresie tworzenia wiedzy, umożliwiająśrodowiskiem (np. Milton Keynes w Wielkiej cymi jej nabywanie, adaptację i rozwój, Brytanii),

MENSIS.PL

STRATEGIE

3. rozwiniętą infrastrukturą szerokopasmową, cy- Wiedeńskiej oraz Uniwersytetu w Lublanie (Słowenia) frowymi przestrzeniami, e-usługami oraz narzę- rozpoczął w 2007 roku projekt European Smart Cities, dziami on-line do zarządzania wiedzą oraz stanowiący narzędzie parametryzujące IQ dla wybra4. z udokumentowaną zdolnością do innowacji, nych, według ściśle określonych kryteriów, miast Euzarządzania i rozwiązywania problemów, które ropy. Analiza obejmuje 81 wskaźników w 28 dziedzinach, pojawiają się po raz pierwszy, ponieważ innowa- składających się na 6 obszarów modelu inteligentnego cyjność i zarządzanie w warunkach niepewności miasta: ECO – inteligentna gospodarka , PEO – intelisą kluczowe do oceny inteligencji. gentna populacja, GOV – inteligentne zarządzanie, MOB – inteligentna mobilność, ENV – inteligentne środowisko Takie podejście kładzie nacisk nie tylko na użyte tech- naturalne, LIV – inteligentne warunki życia. nologie, ale także na inteligentnych ludzi, którzy dzięki nim zwiększyli możliwość skutecznego działania i roz- Z perspektywy tematyki wiodącej w obecnym numewiązania problemów miejskich. rze Mensis bardziej interesujące od pozycji konkretnych ośrodków w zestawieniu (polskie miasta: Białystok, BydW ujęciu bardziej użytecznym smart city to miasto, goszcz, Kielce, Rzeszów, Suwałki i Szczecin, uplasowały które: się pomiędzy 55 a 70 miejscem wśród 77 badanych 1. wykorzystuje technologie informacyjno-komu- aglomeracji) jest praktyczne wykorzystanie nowych nikacyjne, w celu zwiększenia interaktywności technologii w poprawieniu innowacyjności poszczególi wydajności infrastruktury miejskiej i jej kom- nych obszarów współczesnego miasta nadających mu ponentów składowych, a także do podniesienia status smart i kierujących je w stronę miast przyszłości. świadomości mieszkańców; 2. podejmuje inwestycje w kapitał ludzki i spo- Najważniejsza dla zintegrowanego zarządzania nowołeczny oraz infrastrukturę komunikacyjną w celu czesnym miastem jest informacja. Ponieważ nie da się aktywnego promowania zrównoważonego roz- świadomie zarządzać zurbanizowanym i gęsto zaludwoju gospodarczego i wysokiej jakości życia, nionym obszarem bez aktualnych i wiarygodnych daw tym mądrego gospodarowania zasobami nych o mieście, o zjawiskach czy aktywnościach, które naturalnymi, przez partycypację obywatelską zachodzą w jego granicach lub poza nimi, mając bezpo(Committee of Digital and Knowledge-based średni wpływ na jego funkcjonowanie. Z tego powodu Cities , “Smart Cities Study: International study główną cechą każdego smart city jest analiza i wykoon the situation of ICT, innovation and Know- rzystanie danych zebranych przez urządzenia i czujniki ledge in cities”, Barcelona 2012). IoT, co pozwala na usprawnianie infrastruktury, poprawę usług komunalnych, a także na przeprowadzenie analiz Smart City to efekt takiego zarządzania miastem, które prognozujących. Poniżej zebraliśmy najciekawsze lub zapewnia przede wszystkim: dostęp do informacji najbardziej zaawansowane rozwiązania decydujące o ino mieście, planach rozwoju itp.; sprawne załatwianie teligencji poszczególnych miast świata, Europy i Polski. spraw w urzędach i instytucjach miejskich; korzystne warunki do inwestowania w mieście; sprawną komu- Inteligentna gospodarka – smart economy nikację; efektywne działanie służb miejskich; dbałość o stan środowiska; bezpieczeństwo mieszkańców; Inteligentne Centrum Finansowe w Singapurze (Smart wiele możliwości spędzania wolnego czasu (wydarzenia Financial Center) to przykład rozwoju miasta w kierunku kulturalne, imprezy sportowe itp.) oraz aktywny udział inteligentnej gospodarki (smart economy). Funkcjonuje mieszkańców w ulepszaniu miasta poprzez współpracę jako ekosystem sektora bankowego, ubezpieczeń, z administracją. To wymarzone miejsce do życia, za- rynków kapitałowych i płatności wykorzystując nowe technologie w celu opracowywania nowych i bardziej równo dla władz, jak i mieszkańców. konkurencyjnych usług i produktów finansowych. PrzyObszary „inteligencji miasta” gotowuje regulacje rynku oraz wspiera innowacje finansowe, m.in. startupy fintechowe rozwijające technoloOczywiście trudno ocenić, czy wprowadzona do miasta gie i rozwiązania w segmencie kryptowalut, blockchain, technologia, innowacja czy inwestycja czyni je smart WealthTech, pożyczek P2P, RegTech i InsurTech oraz czy też nie. Dlatego w celu łatwiejszej oceny „inteligen- pierwszą globalną platformę FinTech „APIX” o otwartej cji” miast na Starym Kontynencie zespół pracowników architekturze do wspólnego projektowania i wdrażania naukowych Politechniki w Delft (Holandia), Politechniki nowości finansowych. Smart Financial Center współ-

STRATEGIE

pracuje również na płaszczyźnie międzynarodowej opracowując i rozwijając z największymi bankami świata Project Ubin w modelu DLT (distributed ledger technology) służący do ewidencji własności papierów wartościowych. Założeniem przedsięwzięcia jest skuteczna realizacja połączenia DvP (Delivery versus payment) za pomocą specjalnie stworzonej tokenizacji. Ma to pomóc w zminimalizowaniu kosztów, poprawieniu wydajności i zagwarantowaniu maksymalnego bezpieczeństwa operacji przy rozliczaniu walut cyfrowych oraz papierów wartościowych w oparciu o zdecentralizowaną technologię blockchain. Wszystkie działania prowadzone w ramach Inteligentnego Centrum Finansowego mają na celu szybsze, sprawniejsze i bezpieczniejsze realizacje operacji finansowych przez państwo, przedsiębiorców i obywateli, tak na poziomie lokalnym, jak i międzynarodowym. Warto dodać, że już w 2018 roku banki centralne w Kanadzie (BoC) i Singapurze (MAS) w ramach projektu Jasper-Ubin pomyślnie przetestowały płatności transgraniczne za pomocą aktywów cyfrowych. W Polsce wartym odnotowania jest projekt Kampus+, czyli nowoczesny Living Lab (żywe laboratorium) zlokalizowany na peryferiach Warszawy. Otwarte przestrzenie do nauki, mieszkania, wypoczynku i pracy naszpikowane wysokimi technologiami w inteligentnych budynkach zasilanych energią z paneli z kropek kwantowych i z alternatywnymi dachowymi ogrodami oraz z bioklimatyczną fasadą, która steruje temperaturą, oświetleniem i wentylacją. Najwyższej klasy clean roomy do prototypowej produkcji najnowocześniejszych produktów z obszaru tzw. internetu rzeczy, przestrzenie, w których będą opracowywane i testowane wspólnie z mieszkańcami m.in. inteligentne meble, produkty agd. W pełni zautomatyzowane parkingi miejskie, systemy rowerowe, systemy bezpieczeństwa i komfortu przebywania w parkach i wszelkie inne inteligentne wdrożenia w przestrzeni żywego organizmu miejskiego. To w skrócie najważniejsze założenia tego inteligentnego osiedla z perspektywy smart economy mierzonej przedsiębiorczością, produktywnością, innowacyjnością oraz współpracą nauki i biznesu.

Inteligentne zarządzanie – smart governance To obszar, podobnie jak smart citizens, przenikania się wszystkich inteligentnych segmentów miasta. Nowoczesne technologie powinny przyczynić się do lepszego zarządzania miastem przez władze samorządowe

MENSIS.PL

prowadząc do zwiększenia partycypacji społecznej, uproszczenia procedur urzędowych, redukcji kosztów infrastruktury, efektywniejszego wykorzystania zasobów, poprawy jakości życia czy realizowania posiadanej strategii rozwoju. Dlatego znajdą się tutaj wszystkie projekty crowdsourcingowe pomagające w budowaniu społeczeństwa e-demokratycznego i współdecydującego o losach miasta, takie jak: strona internetowa Betri Reykjavik pozwalająca mieszkańcom stolicy Islandii debatować i głosować za decyzjami budżetowymi lub innymi projektami wspólnotowymi, platforma Amsterdam Smart City zachęcająca instytucje naukowe, przedsiębiorców i obywateli do zgłaszania i wdrażania innowacyjnych rozwiązań dla problemów miejskich, projekt FutureMelbourne umożliwiający obywatelom wpływanie na przyszły wygląd miasta, strona MiMedellín zapraszająca mieszkańców kolumbijskiego miasta Medellin do dzielenia się pomysłami urbanistycznymi. Inteligentne systemy transportowe usprawniające ruch miejski poprzez: monitorowanie ruchu ulicznego (system IBM w koreańskim Bucheon), sprawdzanie dostępności miejsc parkingowych (aplikacja Streetline Smart Parking w San Francisco) czy regulację przepływu pasażerów w komunikacji miejskiej (karta Oyster w Londynie). Programy zdalnego monitorowania osób chorych i starszych oraz e-platformy do wygodnego załatwiania wszystkich spraw urzędowych. W przypadku smart governance i e-usług warto wspomnieć o Tallinnie, który już od wielu lat pretenduje do najbardziej inteligentnej stolicy świata. Stolica Estonii wykorzystując oprogramowanie X-Road oferuje swoim mieszkańcom 86 usług e-cyfrowych umożliwiających składanie wniosków za pomocą formularzy HTML.

MENSIS.PL

STRATEGIE

Dotyczy to m.in. zasiłków porodowych, pozyskiwa- poruszania się po wybranych buspasach oraz zezwala nia danych archiwalnych, wspierania inicjatyw oby- na wjazd do stref zamkniętych dla ruchu spalinowego. watelskich oraz ubiegania się o licencje i zezwolenia. W zarządzaniu miastem pomaga także nowa aplikacja Smart parking AvaLinn zbierająca od obywateli pomysły i propozycje aplikacje do wyszukiwania parkingów i luk parkingowych na temat zarządzania przestrzennego oraz rozwiązań oferujące wygodny system rozliczeń jednorazowych urbanizacyjnych. Całości dopełniają inteligentne sys- lub okresowych. Jednym z pionierskich realizacji w tym temy informacji w czasie rzeczywistym o transporcie zakresie była włoska Piza. Miejsca parkingowe w mieście publicznym, natężeniu ruchu i aktualnych wydarzeniach zostały wyposażone w czujniki ultradźwiękowe wykryw przestrzeni miejskiej. wające obecność samochodu i przekazujące informację za pomocą specjalnych nadajników do centrali. Program W polskich warunkach interesującą propozycją jest pro- smart parking współpracując z miejskim systemem jekt kieleckiej platformy Smart City. Według pomysło- transportu oraz aplikacją płatniczą Tap&Park pomaga dawców ma ona być szeroko dostępnym systemem w wyborze najlepszego miejsca parkingowego z punktu informatycznym umożliwiającym efektywne integro- widzenia natężenia ruchu oraz pozwala na dokonanie wanie, gromadzenie, przetwarzanie, analizowanie, wizu- wygodnej opłaty. alizowanie oraz udostępnianie danych przestrzennych w celu świadczenia e-usług publicznych, monitorowania Carpooling w ujęciu przestrzennym wskaźników rozwoju miasta, wykorzystanie prywatnego pojazdu i jego podróży jako usług miejskich i jakości życia oraz wspierania procesów publicznego środka transportu. Najlepszym przykłazarządczych i decyzyjnych w mieście Kielce. dem w tym zakresie są platformy internetowe typu Carpool.be czy BlaBlaCar oferujące wspólne przejazdy. Inteligentna mobilność – smart mobility Rozwiązanie ma już ponad 7 mln odbiorców i od 2001 roku pozwoliło zaoszczędzić 750 000 000 litrów paliwa, Dzięki różnym rozwiązaniom i ideom smart mobility, co daje ok. 2 bilionów euro. poruszanie się po mieście staje się coraz płynniejsze, a w docelowym efekcie ma być aranżowane przez jedno Ride hailing kliknięcie. W obecnej sytuacji możemy wyróżnić sześć trend wypełniający lukę pomiędzy tanią, ale mało placyfrowych usług i technologii optymalizujących prze- styczną siecią komunikacji miejskiej, a mobilnymi lecz mieszczanie się w obrębie aglomeracji miejskich. drogimi taksówkami. Odpowiednia aplikacja pozwala zlokalizować najbliższy pojazd i zamówić usługę. W trakTrip planning cie kursu przewoźnik może dopuścić zabranie na pokład intermodalna komunikacja polegająca na płynnym prze- kolejnych klientów. Najlepszym przykładem na tego romieszczeniu się poprzez używanie różnorodnych środ- dzaju usługi jest amerykańska firma Uber. ków transportu miejskiego. Stworzona dla Sztokholmu aplikacja UbiGo łączy w sobie oferty różnych środków Micro mobility miejskiego transportu, oferując atrakcyjne rozliczenia czyli jak najszybszy sposób pokonania ostatniej mili. Odpodróży i wygodny system zintegrowanych płatności. najdujemy tutaj wszystkie jednoślady, które w ostatnich latach wzbogaciły się o przedstawicieli napędu elekCarsharing trycznego. To rodzaj carsharingu wykorzystującego sieć system wspólnego użytkowania samochodów, za usta- miejskich skuterów, rowerów, hulajnóg czy segway’ów. loną opłatą. Może dotyczyć pojazdów dostarczanych przez operatora floty lub sieci pojazdów, jak również Inteligentne życie – smart living należących do prywatnych właścicieli. W dobie rozwoju napędów elektrycznych interesującym przykładem Smart city daje swoim mieszkańcom przyjazne miejsce może być wrocławska wypożyczalnia samochodów do życia między innymi przez zapewnienie szerokiego elektrycznych Vozilla. Za pomocą dedykowanej apli- dostępu do usług publicznych, najczęściej świadkacji lokalizujemy dostępne samochody, rezerwujemy, czonych on-line, takich jak: wysokiej jakości edukacji, otwieramy i zamykamy wybrane auto, sprawdzamy ochrony zdrowia i opieki nad ludźmi starszymi, nowostan naładowania akumulatora i szacowany zasięg. czesnej infrastruktury technicznej i społecznej, wysoW ramach usługi carsharingowej miasto udostępnia kiego poziomu bezpieczeństwa oraz atrakcyjnej oferty 200 darmowych miejsc parkingowych, daje możliwość kulturalnej i zagospodarowania czasu wolnego.

STRATEGIE

MENSIS.PL

Taką rolę odgrywa innowacyjny program Blue Sky eLe- mieście Wuhan. Holenderskie biuro Grontmij we współarning pozwalający studentom mieszkającym w Chi- pracy z Soeter Van Eldonk architects planuje wybudonach na terenach wiejskich zdobywać wiedzę z wyko- wanie najbardziej zrównoważonego budynku na świerzystaniem internetu poprzez dostęp do materiałów cie, który ma połączyć wszystkie ekologiczne systemy edukacyjnych lub grecki projekt eHealth umożliwiający w jednym biurowcu. Budynek nazywany Kwiatem Enerzdalne monitorowanie zdrowia ludzi starszych i chorych getycznym ma przypominać 140-metrową lilię. Na jego oraz dzielenia się informacjami medycznymi o pacjencie dachu planowana jest olbrzymia elektrownia słoneczna przez różne placówki usług medycznych. z wertykalnymi turbinami wiatrowymi, wyglądającymi jak pręcik lilii. Biurowiec będzie więc produkował enerW ramach utylitarnego stosowania smart techno- gię elektryczną ze słońca i wiatru, a jego projektanci logii można przytoczyć 7 najciekawszych gadżetów przewidują również wykorzystanie wód opadowych wpływających na optymalizację życia mieszkańców (climapond). Cała deszczówka zostanie zebrana do nowoczesnych miast. Są to: ultra cichy odkurzacz (np. specjalnego zbiornika i wykorzystana do chłodzenia UltraSilencer Zen), lokalizatory dla przedmiotów co- pomieszczeń w szklanym biurowcu. Przez budynek podziennego użytku (portfela, kluczy od domu, okularów), biegnie też 120 metrowy komin z zadaniem odsysania inteligentne gniazdka sterowane za pomocą sieci wifi, gorącego powietrze na zewnątrz i wspomagania przenowoczesne zamki otwierane za pomocą karty lub pływu świeżego i chłodnego powietrza z kondygnacji jednorazowych kodów, inteligentne oświetlenie sa- podziemnych. moregulujące poziom naświetlenia oraz kontrolujące użytkowanie, uniwersalny pilot do wszystkich urządzeń Inteligentni obywatele–smart citizens audio i wideo, a także czujniki bezpieczeństwa. Ostatni obszar smart city to inteligentni obywatele Inteligentne środowisko – smart (smart citizens). Temat niezwykle newralgiczny dla rozenvironment woju idei miast przyszłości i warty poświęcenia osobnego opracowania. Koncepcja inteligentnego miasta W dobie ocieplenia klimatycznego miasta przyszłości w ciągu ostatnich dekad ewoluowała z generacji Smart oprócz zaoferowania przyjaznych warunków do życia City 1.0 – kreowanej przez monopolistów sektora ICT, dla swoich mieszkańców mają jeszcze jedną, strate- proponujących bez względu na realne potrzeby mieszgiczną rolę – uratować klimat na naszej planecie. Wy- kańców, nowoczesne rozwiązania technologiczne, maga to budowania i modernizacji miast w oparciu przez generację Smart City 2.0 – w której inicjatorami o rozwój niskoemisyjny, pronaturalny, cyrkularny, od- rozwoju miast stawały się władze lokalne, poszukujące porny na gwałtowne wydarzenia pogodowe i wyzwania technologicznych rozwiązań dla rzeczywistych probleprzyszłości, a także skupiający się na mieszkańcach i ich mów zdiagnozowanych w zarządzanych aglomeracjach jakości życia. z zamiarem poprawiania jakość życia ich mieszkańców, do generacji Smart City 3.0 – promującej aktywną poW ten nurt wpisują się wszystkie projekty smart grid, stawę swoich mieszkańców w kreowaniu dalszego inteligentnych sieci elektroenergetycznych mierzą- rozwoju, gdzie rola zarządców miasta ogranicza się do cych, monitorujących, kontrolujących i optymalizują- tworzenie przestrzeni i możliwości wykorzystujących cych przepływ energii w sieci, a także dających możli- kreatywność, atuty i potencjał obywateli. wość szybkiego usuwania usterek. Przykładem może być tutaj amsterdamski lub gdyński smart grid. Innym Ten ostatni model koresponduje z większością definicji sposobem ekologicznej transformacji miasta jest go- uważających miasto przyszłości przede wszystkim za spodarka w obiegu zamkniętym, minimalizująca zużycie miejsce przyjazne mieszkającym w nim obywatelom, odnawialnych zasobów naturalnych, a także sposób ich a jego realnych początków można się dopatrywać eksploatacji, zapewniając tym samym ich regenerację. w 2015 roku kiedy to nowa burmistrz Barcelony Ada W taki nurt wpisuje się pekiński program opłaty za bilet Colau zrezygnowała z technologicznego „uzbrajania” metra plastikowymi butelkami oraz utylizacji zużytych miasta na rzecz zwrócenia miasta jego mieszkańcom. śmigieł wiatrakowych przy produkcji miejskich mebli w Rotterdamie (upcykling). Takie działanie zakładało zapewnienie równości społecznej, lepszej jakości demokracji i przestrzeni puWyjątkowy stopień zaawansowania smart environment blicznych z wykorzystaniem nowoczesnych technoprezentuje projekt centrum badawczego w chińskim logii wdrażanych do miasta oddolnie, przez obywateli,

STRATEGIE

MENSIS.PL

najlepiej znających jego problemy, potrzeby i możliwości. Wyjątkowy stopień zaawansowania smart environment Barcelona to także miejsce sztandarowego pomysłu prezentuje projekt centrum badawczego w chińskim z obszaru inteligentnego obywatela. Mowa o projek- mieście Wuhan. Holenderskie biuro Grontmij we współcie Smart Citizen, który w ręce mieszkańców oddaje pracy z Soeter Van Eldonk architects planuje wybudokontrolę zanieczyszczeń i hałasów w mieście. Wszystko wanie najbardziej zrównoważonego budynku na świeza sprawą zestawu Smart Citizen Kit, składającego się cie, który ma połączyć wszystkie ekologiczne systemy z czujnika pomiaru składu powietrza (CO i NO2), tempe- w jednym biurowcu. Budynek nazywany Kwiatem Enerratury, wilgotności, natężenia światła i poziomu hałasu, getycznym ma przypominać 140-metrową lilię. Na jego płyty przetwarzania danych i baterii oraz interfejsu API dachu planowana jest olbrzymia elektrownia słoneczna pozwalającego na tworzenie aplikacji i eksperymentów z wertykalnymi turbinami wiatrowymi, wyglądającymi na podstawie danych od mieszkańców. jak pręcik lilii. Biurowiec będzie więc produkował energię elektryczną ze słońca i wiatru, a jego projektanci To idealne narzędzie do zbudowania smart city opar- przewidują również wykorzystanie wód opadowych tego na geolokalizacji, internecie oraz oprogramo- (climapond). Cała deszczówka zostanie zebrana do waniu do gromadzenia i udostępniania danych. Łączy specjalnego zbiornika i wykorzystana do chłodzenia ludzi z ich otoczeniem i stwarza bardziej efektywne pomieszczeń w szklanym biurowcu. Przez budynek poi optymalne relacje między zasobami, technologiami, biegnie też 120 metrowy komin z zadaniem odsysania usługami oraz społecznościami w środowisku miejskim. gorącego powietrze na zewnątrz i wspomagania przeZ powodzeniem funkcjonuje w większości europejskich pływu świeżego i chłodnego powietrza z kondygnacji metropolii (Barcelona, Bruksela, Amsterdam, Kopen- podziemnych. haga, Drezno, Berlin), a w ostatnim czasie pojawił się także na wyposażeniu mieszkańców inteligentnego Wrocławia. Ciekawym przykładem inteligentnej społeczności jest przykład kieleckiego chatbota SAMA, który jest sztuczną inteligencją łączącą mieszkańców, przedsiębiorców i instytucje naukowe w realizacji skutecznych powiązań biznesowych. Technologia wykorzystuje zasoby komunikatorów i portali społecznościowych, aby przy pomocy hackathonu (maratonu programowania) w inteligentny i ogólnie dostępny sposób pomóc mieszkańcom Kielc w znalezieniu odpowiedzi i rozwiązań ich codziennych potrzeb i problemów. Oprócz wymienionych przykładów warto odnotować szereg kreatywnych aplikacji pomagających w realny sposób wpływać mieszkańcom na poszczególne aspekty życia miasta. W Santa Monica dzięki aplikacji City Swipe mieszkańcy mogą komentować planowane i wprowadzane zmiany w architekturze miasta, a używając programu PoppySeed rejestrują swoje emocje w odniesieniu do poszczególnych części miasta. Obywatele indonezyjskiej stolicy dzięki tweetom-geotagom za pomocą aplikacji PetaJakarta ostrzegają innych o gwałtownych powodziach. A usługodawcy i przedsiębiorcy szwedzkich miast dzięki scentralizowanej aplikacji Karma mogą sprzedawać, po bardzo atrakcyjnych dla konsumenta cenach, żywność z kończącą się datą ważności. Takie podejście w duchu „zero waste” pozwoliło uratować już prawie 300 ton jedzenia.

Arkadiusz Roszak Przedsiębiorca, a wcześniej administrator w Instytucjach Europejskich. Specjalista w zakresie komunikacji. Podróżnik i miłośnik zrównoważonego stylu życia pomiędzy sztuczną inteligencją a życiodajną permakulturą. Zainteresowany nowymi technologiami, systemami open source dla AI, dziecięcym rynkiem outdoorowym oraz zagadnieniami etycznymi w życiu i w biznesie. Redaktor i specjalista ds. marketingu w Mensis.pl. biuro@mensis.pl

RUBRYKI STAŁE

Czwarta rewolucja chmurowa wg Microsoftu Relacja z konferencji Microsoft One 2019 Andrzej Lemański

MENSIS.PL

RUBRYKI STAŁE

MENSIS.PL

Relacja z konferencji Microsoft One 2019 Microsoft zaprezentował kierunki swoich inwestycji i strategii partnerskiej na kolejny rok w trakcie dorocznej konferencji Microsoft One 2019. Tegoroczne wydarzenie zorganizowane w krakowskim ICE, najbardziej spektakularnej lokalizacji eventowej w Polsce zgromadziło rekordową liczbę przedstawicieli firm partnerskich. Blisko 500 osób spośród niemal 200 firm partnerskich miało szansę uczestniczyć w zaplanowanych sesjach, ale również wymieniać się pomysłami i doświadczeniami w ramach licznych okazji do networkingu. W konferencji brał również udział zespół Microsoft w Polsce i to nie tylko osoby odpowiedzialne na co dzień za współpracę z partnerami, ale również przedstawiciele innych działów producenta. Wśród zaproszonych znaleźli się także reprezentanci magazynu Mensis.

Rosnące zainteresowanie ze strony partnerów dowodzi, że dynamika zmian na rynku skłania do jeszcze większej współpracy, poszukiwania inspiracji oraz konsolidacji, by wspólnie – w partnerstwie – oferować klientom realne korzyści płynące z cyfrowej transformacji. Zwrot „cyfrowa transformacja” był kluczowym podczas konferencji, od niego zaczął wystąpienie dyrektor generalny polskiego oddziału Microsoftu, zwracając uwagę na miliardowe inwestycje, jakie czekają Polskę, aby nadążyć za zmieniającym się cyfrowo światem Zachodu. Zaś Microsoft posiada komplet narzędzi, aby towarzyszyć klientom na każdym etapie tej cyfrowej przygody, która odmieni nasze państwo i biznes.

„Ekosystem Partnerów Microsoft to ogromna przewaga, jaką mamy na rynku. Ogrom zaangażowania, otwartości, innowacji i gotowości do współpracy dają mi pewność, że wspólnie możemy realizować najśmielsze projekty cyfrowej transformacji na polskim rynku. Każdy klient jest inny i potrzebuje indywidualnego podejścia. Wspólnie z Partnerami tak właśnie chcemy wspierać ich na drodze cyfryzacji, niezależnie od tego, w jakiej branży działają, czy z jakiego segmentu rynku pochodzą” – mówi Wojtek Życzyński, dyrektor segmentu Klientów Korporacyjnych, firm MŚP i Partnerów.

Wystąpienie Marka Loughrana nadało ton konferen- Ideą przewodnią tegorocznego spotkania było maksycji. W dalszej części główny gospodarz wydarzenia malne wsparcie partnerów w sprzedaży ich rozwiązań. Wojciech Życzyński rozmawiał z kolejnymi przedsta- Stąd Microsoft zaprezentował oprogramowanie firm wicielami swojego zespołu o tym, jak wygrać trwającą partnerskich jako swoją #4 Chmurę – obok Azure, Dyw Polsce cyfrową rewolucję. Z tych dyskusji wyłania się namics 365 i Office 365. szereg wniosków, a jednym z kluczowych jest koniecz„Chmura rozwiązań partnerskich, budowaność inwestowania w rozwój kompetencji specjalistów nych na platformie Microsoft staje się dla nas i ekspertów technicznych, na których cały ekosystem takim samym priorytetem i kierunkuje nasze napędzany przez Microsoft będzie miał coraz większe działania, również wsparcie sprzedażowe. To zapotrzebowanie. pozwala nam jeszcze bardziej zacieśnić naszą współpracę w ramach kanału partnerskiego" – Według raportu IDC zrealizowanego na zlecenie Midodaje Wojtek Życzyński. crosoftu, przedsiębiorstwa w Polsce coraz częściej napotykają trudności w znalezieniu i pozyskaniu odpowiednio wykwalifikowanych pracowników, którzy dys- Podczas poszczególnych sesji tematycznych przedponują umiejętnościami cyfrowymi na odpowiednim stawiano przykłady innowacyjnych projektów cyfrowej poziomie. Drugi wniosek z badań wskazuje, że najcen- transformacji u wybranych klientów. Zwracano uwagę niejsze na rynku jest właściwe połączenie umiejętności na rolę Partnerów w projektach realizowanych w sekbiznesowych i technologicznych. Dlatego też Micro- torze finansowym, publicznym, handlu detalicznym soft zapowiedział znaczące inwestycje w podnosze- oraz produkcji. Prelegenci poruszyli zagadnienia zwiąnie kompetencji Partnerów, szczególnie w obszarze zane m.in. z nowoczesnymi trendami w sektorze IT, np. w kontekście aplikacji biznesowych, konceptami przychmury obliczeniowej.

RUBRYKI STAŁE

MENSIS.PL

Relacja z konferencji Microsoft One 2019 szłości jako platformami do promowania i wdrażania rozwiązań branżowych oraz nowatorskimi modelami związanymi z finansami w chmurze.

Na gorąco spytaliśmy kilku reprezentantów poszczególnych kategorii o to czym się zajmują i jak Microsoft wpływa na ich biznes. Oto wybrane wypowiedzi.

W trakcie wydarzenia Microsoft uhonorował swo- Michał Peksa, Vice President / Chief Information Ofich najlepszych partnerów. Poniżej lista zwycięzców ficer, Supremo: w poszczególnych kategoriach: Zajmujemy się wdrożeniami i implementa• Country Partner of the Year cją Microsoft Office 365, ponadto oferujemy Synerise S.A. rozwiązania CRM i przenosimy infrastruk• Partner Roku Software Asset Management (SAM) turę do chmury Azure. Microsoft jest naszym Response Sp. z o.o. głównym biznesem – skupiamy się na sprze• Partner Roku Microsoft Dynamics 365 daży rozwiązań, usług i licencji od MS. Mamy Xplus S.A. wspólną wizję i to pomaga nam zdobywać no• Partner Roku Microsoft Azure wych klientów. Tak konferencja to dla nas okaPREDICA CONSULTING SERVICES sp. z o.o. zja, aby zastanowić się co będziemy robić jutro • Partner Roku Modern Workplace i za pół roku – przedstawienie takiej wizji jest Supremo Sp. z o.o. dla nas bardzo pomocne i potrzebne. • Dystrybutor Roku CSP Sławek Potasz, CEO, InMotion Labs: APN PROMISE S.A. • Partner Roku CSP Nasza firma rozwiązuje realne problemy za Senetic S.A. pomocą oprogramowania i pracy kamer np. • Dystrybutor Roku OEM /FPP współpracując z jedną z firm pomogliśmy za ALSO Polska sp. zo.o. pomocą kamer termowizyjnych ustalić zaję• Partner Roku Devices&Software tość poszczególnych biurek. Rozwijamy także Cezar Sp. z o.o. system kontrolowania stref płatnego parko• StartUp Roku wania za pomocą kamer skanujących tablice InMotion Labs rejestracyjne zaparkowanych aut. Nasz biz• Partner Roku ISV nes zaczyna się od Microsoftu. To Microsoft CodeTwo sp. z o.o. pomógł mi zacząć pierwszy biznes – na pierw• New Star szym roku studiów dostałem zaproszenie SE16N Sp. z o.o. w newsletterze na jeden z konkursów MS. I to nie była impreza pod publiczkę. Zaangażowani w konkurs mentorzy siedzieli z nami bite 2 miesiące i rozmawiali o kreowaniu modeli biznesowych. To wszystko mocno poustawiało mi w głowie, jak ma wyglądać moja firma – w 2016 roku, kiedy to zajęliśmy 2. miejsce w konkursie Imagine Cup. To wystarczyło, żeby zainteresowali się nami inwestorzy, co pozwoliło nam zdobyć finansowanie w pierwszej rundzie. Tak jak mówiłem, wszystko zaczęło się od Microsoftu.

RUBRYKI STAŁE

MENSIS.PL

Relacja z konferencji Microsoft One 2019 Wywiad z Wojciechem Życzyńskim, członkiem zarządu Microsoft w Polsce, odpowiedzialnym za segment klientów korporacyjnych, firm MŚP oraz Partnerów. Krzysztof Rdzeń: Obraz marki Microsoft zmienia się. Przedstawiliście dzisiaj koncept swoistego „targowiska”, gdzie pozyskujecie nowe technologie od zwinnych firm, a następnie wspieracie partnerów w sprzedaży tych rozwiązań. Wojciech Życzyński: Jeżeli targowisko rozumiemy przez miejsce dla wszystkich, którym w głowach kipią pomysły to pewnie tak można to nazwać. Jeżeli patrzymy jednak na naszą podstawową działalność to jest to działalność, której celem jest dotarcie z usługami chmurowymi do biznesu. K.R.: Co jest siłą tego modelu? W.Ż.: To „targowisko” jest zbiorem rozwiązań dopasowanych do klientów w danych branżach. I nie są to nasze rozwiązania – bo my jesteśmy tylko albo aż dostawcą chmury i platformy technologicznej, która pozwala na budowanie takich rozwiązań, ale są to pomysły naszych partnerów. Siłą naszego marketplace’u jest to, że rozwija się w zależności od potrzeb i pomysłów klientów i w odpowiedzi na trendy rynkowe. Poza tym próbujemy konsolidować te różnorodne rozwiązania naszych partnerów w pewne spójne koncepty przyszłości „szyte niejako na miarę” konkretnych branż. W ten sposób pokazujemy naszym partnerom, że siła tkwi we współpracy. K.R.: Macie więc bardzo zmienną ofertę. W.Ż.: Platforma technologiczna Microsoft to fundament, na którym budują nasi partnerzy. Nieustannie rozwijamy nasze produkty i usługi, szczególnie te w chmurze. Również nasi partnerzy cały czas rozwijają swoje własne rozwiązania. Tak naprawdę dzisiaj podczas konferencji w trakcie sesji nasi partnerzy już prezentowali pomysły na nowe rozwiązania i nowe partnerstwa – podkreślając właśnie znaczenie i potencjał współpracy między nimi. Ja miałem dużo takich spotkań, gdzie nasi partnerzy pytają już o nasz koncept Czwartej Chmury. Jak chcemy wspierać ich w sprzedaży ich rozwiązań tworzonych w chmurze Microsoft. Na przykład: jak rozwiązania pomagające w automatyzacji procesów w firmach skutecznie wprowadzać do dużych organizacji, czy też jak rozpocząć wdrożenie transformacyjnych rozwiązań w chmurze w sektorze publicznym? K.R.: Microsoft rozwiązuje ten problem? W.Ż.: Dla wielu partnerów rynek publiczny jest takim miejscem, gdzie nie mają doświadczenia ani nie brali udziału w dużych postępowaniach publicznych. Nasza konferencja One2019 to też miejsce wymieniany doświadczeń, gdzie partnerzy mają uczyć się od siebie nawzajem. Więc jeżeli mówimy o targowisku jako takiej platformie wymiany doświadczeń, platformie innowacji to jak najbardziej mogę się

RUBRYKI STAŁE

MENSIS.PL

Relacja z konferencji Microsoft One 2019 zgodzić na takie porównanie. Mamy tu model przejścia od konkurencji do współpracy. Andrzej Lemański: Czyli to co nazywamy współkonkurencją. W.Ż.: To jest w ogóle ciekawy wątek. W trakcie dzisiejszej debaty pomiędzy partnerami właściwie tylko raz padło słowo konkurencja. Ja w rozmowach z partnerami w ogóle nie słyszę już słowa konkurencja. Przez wiele lat na rynku IT często mówiło się o konkurowaniu, ale to mówiły firmy, które swój model biznesowy opierały o biznes licencyjny, czyli w skrócie: tanio kupić drogo sprzedać. A dzisiaj to nie jest istota biznesu IT. My nie mówimy o przesuwaniu pudełek z oprogramowaniem od firmy do firmy. Są podmioty, które się w tym specjalizują, które budują swoją ekspansję w oparciu o taki model, ale my uważamy, że tam, gdzie pojawia się partnerstwo tam mamy prawdziwą wartość dodaną. K.R.: Czy Czwarta Chmura to jest sposób na pozyskiwanie nowych partnerów? W.Ż.: Czwarta Chmura to przede wszystkim nasze zobowiązanie do tego, że priorytetowo traktujemy chmurowe rozwiązania naszych partnerów i aktywnie wspieramy ich w ich upowszechnianiu i sprzedaży do naszych wspólnych klientów. Liczę, że takie podejście zyska uznanie nie tylko obecnych, ale i potencjalnych partnerów. Dzisiaj mieliśmy w panelu partnera, który po kilkunastu latach pracy współpracy i specjalizacji we wdrażaniu systemu SAP doszedł do wniosku, że również Microsoft oferuje ciekawą perspektywę partnerstwa. Teraz jest taki moment, że w grupie jego klientów jest wielu myślących o migracji do chmury. Wszystko zaczyna się od optymalizacji środowiska – a jak inaczej optymalizować jak nie do chmury? W pewnym momencie zdaliśmy sobie sprawę, że przez nasze myślenie o pudełkowym oprogramowaniu ograniczamy swoich klientów. Jak dzisiaj myślimy o bazie danych to nie myślimy o SQL tylko o scenariuszu biznesowym, w którym ta baza danych może być wykorzystywana i która z baz danych dostawców takiego rodzaju rozwiązań będzie optymalna. A.L.: Opowiedzieliśmy o Czwartej Chmurze, ale nieco z boku zostawiliśmy samą konferencję. Jaki jest cel tegorocznej konferencji Microsoft One2019? Rozumiem, że z celu konferencji wynika też cel jaki chcecie realizować na ten rok biznesowy jaki chcecie realizować ze swoimi partnerami. Jaki to jest cel? W.Ż.: Konferencja stała się platforma wymiany doświadczeń. To nie jest standardowa konferencja, gdzie my jako dostawca technologii przedstawiamy jakąś strategiczną wizję i kierunki rozwoju, a uczestnicy biernie chłoną te informacje. Oczywiście mówimy o strategii. To co nas wyróżnia to, że my chcemy zweryfikować tezy, jakie stawiamy. Dziś padły trzy takie duże strategiczne zobowiązania z naszej strony podczas sesji generalnej, które poddajemy wzajemnej dyskusji. Pierwsza to Czwarta Chmura, czyli sprzedaż rozwiązań partnerskich. Druga to odpowiedź na wyzwanie, jakim jest brak wykwalifikowanych kadr technicznych, czyli rozwój. My to widzimy, widzą to nasi partnerzy, w końcu widzą to nasi klienci. Brakuje

RUBRYKI STAŁE

MENSIS.PL

Relacja z konferencji Microsoft One 2019 kilkuset tysięcy specjalistów IT na rynku polskim i to jest coś, co jest wyzwaniem każdej z firm, która działa w tym środowisku. Stąd nasze zobowiązanie i idące za nim inwestycje w podnoszenie kwalifikacji technicznych wśród naszych partnerów. Z trzeciej strony widzimy jak dużą szansę daje nowoczesny marketing. Polskie firmy już nie myślą tylko o rynku lokalnym. Mieliśmy dzisiaj na prezentacji do czynienia z polską firmą, która działa na większości rynków świata. Ma kilkadziesiąt tysięcy klientów – od tych największych poprzez średnich aż do tych najmniejszych. Ten sukces nie wydarzyłby się gdyby nie mieli dobrego rozwiązania i technologii. Ale też gdyby nie prowadzili skutecznych działań marketingowych. Najważniejsze jest to, że konferencja daje nam szansę na weryfikowanie naszej strategii w bezpośrednich rozmowach z partnerami My traktujemy tę konferencję jako platformę inspiracji i rozwoju partnerstwa. W zeszłym roku podjęliśmy decyzję, że ta konferencja jest otwarta na wszystkie osoby, które pracują w naszym warszawskim biurze. Czyli z jednej strony chcemy dać możliwość partnerom rozmowy z całą organizacją – nie tylko częścią odpowiedzialną za sprzedaż i kanał partnerski, ale również przedstawicielami innych funkcji naszego biznesu. Z drugiej strony dla nas jest to super czas na naukę. K.R.: Co zyskujecie na nowoczesnym podejściu do współpracy z partnerami? W.Ż.: Mamy różne typy partnerów z którymi współpracujemy – jest to kilka tysięcy firm w Polsce. To co nas wyróżnia na tle naszej konkurencji to przede wszystkim fakt, że nasz model jest partnerski. My jako firma nie prowadzimy sprzedaży bezpośredniej do klientów – nie konkurujemy z naszymi partnerami biznesowymi – żyjemy z nimi w symbiozie. Oczywiście to nie jest związek idealny. Pojawiają się czasami trudne sytuacje, są też wyzwania, ale my mamy tę możliwość, że możemy czerpać z doświadczeń globalnych oraz pochodzących z innych rynków, tych bardziej zaawansowanych w procesie transformacji cyfrowej. K.R.: Na przykład jakich? W.Ż.: Dziś taki rynek był przywołany podczas panelu. Chodzi o Skandynawię, gdzie użycie chmury jest na poziomie kilkudziesięciu procent i praktycznie jest to standard. Nikt nie dyskutuje o tym czy wykorzystanie rozwiązań chmurowych to jest trend. Po prostu stało się to standardem i pozwala na optymalizację wielu procesów i rozwój organizacji. Polskie przedsiębiorstwa i instytucje w dalszym ciągu nie wykorzystują w pełni potencjału chmury. Wierzymy, że silny kanał partnerski, z mocną ofertą rozwiązań w chmurze i przygotowanymi zespołami wykwalifikowanych specjalistów będzie akcelerował cyfrową transformację firm, organizacji, całych branż i całej polskiej gospodarki.