De achterkant van de Pyreneeën - The Indian Panorama: treinreis met de Maharajas Express - Het joodse verleden van het Poolse Tarnow
meridian
travel INTERVIEW
‘Sinds ik Tanzania heb ontdekt, ben ik gestopt met vergelijken’
RSUS
SNELCU
S I E R FIE A R G O FOT
af fotogra n a v s Trick Tips & rles Borsboom Cha
EDITIE 4 2016 - € 6,95
MERIDIANTRAVEL.NL
ST. MAARTEN
AP
WELKOM OP HET MOOISTE EILAND TER WERELD VERDER: GEZINSVRIENDELIJKE WINTERSPORTBESTEMMING ST. JOHANN IN TIROL | DANSEN IN NICARAGUA | ONTDEK DE BAHAMA S | L A AT JE CULINAIR VERRA SSEN IN HET BELGISCHE POPERINGE | SUSAN SMIT IN GLASTONBURY
RIKA D Ăˆ A F A L I ST ! S P EC I
Levenslange herinneringen...
SAFARI IN AFRIKA? Ruim 100 inspiratiereizen vindt u op www.jambo.nl en in onze brochure of bel met onze Afrika specialisten op 020-2012740 voor een reis op maat. De mogelijkheden zijn eindeloos, privé reizen geheel conform uw wensen! A DÈ AFRIK T! IS L IA C E P S
Tanzania . Kenia . Madagaskar Seychellen . Mauritius . Zuid-Afrika Oeganda . Zimbabwe . Namibië Mozambique . Zambia . Botswana
WONDERE WERELD VAN SWAROVSKI KRISTALLWELTEN
Het begon allemaal in 1985 toen Daniel Swarovski zijn wereldberoemde onderneming voor geslepen kristal begon in Wattens, Tirol. Precies 100 jaar later - in 1995 - opende het Swarovski Kristallwelten bezoekerscentrum nabij Innsbruck feestelijk haar deuren, en groeide uit tot een paradijs voor fans van de glinsterende creaties.
voor jong en oud. Inmiddels is het Swarovski Kristallwelten - met haar beroemde reus bij de ingang, ondergrondse schatkamers en haar magische binnen- en buitenwereld - uitgegroeid tot een 7,5 hectare grote beleving die ruim 13 miljoen gasten heeft verwelkomd. Zonder twijfel is het vandaag een van de meest geliefde bezienswaardigheden van Oostenrijk.
In navolging van multimediakunstenaar André Heller hebben ook andere beroemde namen uit de kunst- en designwereld hun naam verbonden aan magische wereld van Swarovski. En dat is te zien: elke kunstenaar heeft zich op geheel eigen wijze uitgeleefd en zijn of haar visie op kristal gedeeld met het publiek. Samen hebben ze een indrukwekkende ‘experience’ neergezet
Tijdens de donkere wintermaanden worden bezoekers van de Swarovski Kristallwelten verrast met een heus winterwonderland en speciale evenementen in een flonkerende wereld van kristal. Van bijzondere lichtinstallaties tot spannende workshops voor alle leeftijden. De gigantische kristallen Silent Light-boom van ontwerpers Tord Boontje (Nederlands) en Alexander
McQueen vormt het stralende middelpunt van de schatkamers en creëert met haar 150.000 glinsterende stenen een ijzig wintersfeer. Hoogtepunt van het winterseizoen is het Lichtfestival (in 2017 van 30 januari tot en met 19 februari). Op spectaculaire wijze toveren internationale licht- en mediakunstenaars de ‘reuzentuin’ om in een grote licht- en kristalbeleving.
Je vindt Swarovski Kristallwelten, inclusief een hele grote Swarovskiwinkel, op 12 kilometer van het centrum van Innsbruck. De kristal-belevingswereld is gemakkelijk te bereiken per auto of per gratis shuttle. Het centrum is dagelijks geopend van 8:30u tot 19:30u (tijdens feestdagen gelden aangepaste tijden).
Swarovski Kristallwelten is niet alleen een lust voor het oog maar ook voor de smaakpapillen. Fijnproevers halen hun hart op met het speciale wintermenu in het café-restaurant en met de winterse taarten, koeken en traditionele Oostenrijkse lekkernijen die speciaal voor de koude maanden huisgemaakt worden.
Swarovski Kristallwelten Kristallweltenstraße 1, 6112 Wattens, Austria Tel. +43 5224 51080, swarovski.kristallwelten@swarovski.com www.swarovski.com/kristallwelten
11 T/M 15 JAN 2017 JAARBEURS | UTRECHT
KORTINGSCODE
MTM9851
KOOP JE KAARTJE ONLINE MET KORTING EN BETAAL €11,Ben jij een echte vakantieliefhebber en houd jij van het buitenleven? Dan kun je de Vakantiebeurs niet missen! Wil jij verrast worden met de mooiste bestemmingen, heerlijke hapjes, traditionele dans, Outfreeca ontdekken en volop kampeerinspiratie opdoen? Koop dan je kaartje met korting op vakantiebeurs.nl. Vul de bovenstaande code in en betaal maar €11,- voor je kaartje.
VAKANTIEBEURS.NL
ALSOF JE ER AL BENT VOLG ONS OP
Foto Shutterstock
8 - Kijk op www.meridiantravel.nl
CAMBODJA
ANGKOR WAT Wie Cambodja zegt, zegt Angkor. Dit door UNESCO beschermde tempelcomplex op zes kilometer van het stadje Siem Reap bestaat uit meer dan honderd hindoeĂŻstische tempels, die tussen de negende en vijftiende eeuw in opdracht van diverse Khmerkoningen werden gebouwd. De grootste tempel, Angkor Wat, meet maar liefst 1,5 bij 1,3 kilometer, zodat een goede bezichtiging zomaar enkele dagen in beslag kan nemen. Het zou echter zonde zijn om die andere tempels te missen. Enkele absolute mustsees zijn het immense Angkor Thom, de romantische Ta Prohm, de tempelberg Bakong en de indrukwekkend gedecoreerde torens van Bayon.
Kijk op www.meridiantravel.nl - 9
40 64 84 120
10 - Kijk op www.meridiantravel.nl
\Ç{Éâw
Polen Spanje Bahamas Nicaragua
Oostenrijk Japan India
St. Maarten
40 St. Maarten: Welkom op het mooiste eiland ter wereld Mogen we je even voorstellen? De bewoners van St. Maarten weten het zeker: ze wonen op het mooiste eiland ter wereld. Er zijn maar weinig plekken die kunnen tippen aan dit paradijselijke eiland, dat al bijna vier eeuwen de enige plek op aarde is waar Nederland en Frankrijk aan elkaar grenzen.
58 Gezinsvriendelijke wintersportbestemming: St. Johann Denk je aan Tirol dan denk je al snel aan luidruchtige après-ski-avonden en dure hotels en skipassen. Dat de regio ook uitermate geschikt is als familiebestemming bewijst St. Johann in Tirol en omgeving, zo ontdekt journalist en moeder Katja Brokke.
64 In de ban van de bloesem Kersenbloesem staat in het land van de rijzende zon symbool voor de vergankelijkheid van schoonheid en het leven. Dat leven is kort en mooi, en precies zo zit het met een vakantie in Japan, dus geniet ervan. Van sakura tot zentempel: de hoogtepunten van Tokio en Kioto.
74 Dansen in Nicaragua Nicaragua is het land van meren en vulkanen en ander uitbundig natuurschoon. De bevolking is vriendelijk en gastvrij en weet heel goed hoe ze moet feesten!
84 Bahamas De Bahama’s: ooit het thuis voor de meest gevreesde piraten ter wereld; nu een veilige haven voor toeristen van allerlei pluimage. Van de allerrijksten der aarde, die zich terugtrekken op hyperluxe resorts waar het ze aan niets ontbreekt, tot de ‘gewone’ toerist, op zoek naar die vitaliserende zon, stranden met wit, ultrafijn poederzand en een overheerlijke zee in schakeringen van het meest betoverende blauw.
92 The Indian Panorama De trein werd meerdere keren uitgeroepen tot World’s Leading Luxury Train. De Indiase Maharajas’ Express combineert luxe uit de tijd van de Maharadja’s met een bezoek aan de culturele hoogtepunten van het land.
107 De achterkant van de Pyreneeën Vlak achter de Pyreneeën, in de noordoosthoek van het Iberisch schiereiland ligt de Catalaanse provincie Girona. De meer dan 2000 jaar historie, de eigen cultuur, het mediterrane karakter, de hoofdstad Girona, de surrealistische kunstenaar Dalí en het uithangbord Costa Brava vormen de ingrediënten voor het toerisme. Henny Weel en Nico de Boer gingen op zoek naar de pareltjes van deze boeiende streek.
120 Het joodse verleden van Tarnow Van de grote joodse gemeenschap in Tarnow is na de Tweede Wereldoorlog niets meer over. Toch is Tarnow ook de stad waar een opmerkelijke liefdesgeschiedenis begint. Tussen twee mensen die elkaar in Auschwitz vinden en weer kwijtraken. Tussen een katholiek en een joodse. Pendelend tussen New York en Polen. Met een radiostilte van 39 jaar.
130 Reisfotografie: tips & tricks van Charles Borsboom Er is nog nooit zoveel gefotografeerd als in de hedendaagse tijd. Volgens recente schattingen maken we in 2017 met z’n allen zo’n een biljoen foto’s. Dat komt neer op zo’n 32000 foto’s per seconde. Werd in 2010 nog 60 procent van de foto’s gemaakt met een ‘echte’ fotocamera, in 2017 wordt 87 procent gemaakt door mobiele telefoons en tablets.
Kijk op www.meridiantravel.nl - 11
GA DEZE WINTER OP PAD MET EEN HONDENSLEDE, IN GROENLAND, LAPLAND OF OP SPITSBERGEN!
Wij bieden hondensledereizen naar Noors Lapland, Spitsbergen en Groenland aan. Kijk voor meer inspiratie en informatie op
Beluga Adventures
onze website of bel voor een persoonlijk
Van Byemontsingel 3 • 3195 TA Pernis (Rt) tel. 010 - 295 01 26 • info@belugareizen.nl
gesprek met een van onze specialisten.
W W W. B E L U G A R E I Z E N . N L
iÉÉÜãÉÉÜw
www.facebook.com/redactiemeridian www.twitter.com/MeridianMag
Jullie kennen Meridian Travel al jaren als titel van jullie favoriete reismagazine. Sinds dit jaar verschijnen er ook nieuwe reismagazines die onder ons label worden uitgegeven. Zo is in december 2016 is de eerste editie van het reismagazine WINTER verschenen. Het blad draait om de beleving van de winter en dat is veel meer dan wintersport alleen. WINTER is een inspiratiemagazine dat bol staat van de winterbeleving: een dik pak sneeuw, knapperend haardvuur, bijzondere accommodaties en de mooiste winterbestemmingen. Nederlanders zijn dol op echte winters. Helaas komen die in Nederland niet meer zo vaak voor. Steeds vaker trekken we er daarom in de wintermaanden op uit richting échte koude bestemmingen. Als doorgewinterde skiërs doen wij niets liever dan op de lange latten staan. Maar de winter heeft ook voor niet-wintersporters heel veel te bieden en dat willen we met dit magazine benadrukken. Zo schrijven we over uiteenlopende winterse activiteiten als tochten met sledehonden in Lapland, offpiste skiën in Banff tot de mooiste Noorderlichtreizen door Noord-Noorwegen. Naast WINTER is onlangs ook de tweede editie van GoAmerika Magazine verschenen. Na het succes van de eerste editie - die eind 2015 is verschenen - kon een opvolger niet uitblijven. Ook Canada Magazine is nieuw. Canada verschijnt net als WINTER en GoAmerika eenmaal per jaar. Maar niet alle bestemmingen krijgen een eigen tijdschrift dus blijft er nog genoeg over voor Meridian Travel. In deze uitgave reportages over India, de Bahamas, St. Maarten, Nicaragua, Oostenrijk, India, Japan en Spanje. Achterin vind je een artikel met tips en tricks over reisfotografie van reisfotograaf Charles Borsboom. Goede reis! Harald Kolkman Hoofdredacteur Meridian Travel Magazine PS als je meer wil weten over de bestemmingen uit deze editie, bezoek dan onze website MeridianTravel.nl. Hier kun je ook meer informatie vinden over onze andere reismagazines.
Foto’s van links naar rechts Op de rug van al onze magazines is het logo van Meridian Travel te vinden; Let in de winkel op de mapleleaf in het logo van Canada; GoAmerika Magazine; WINTER is gearriveerd!
Kijk op www.meridiantravel.nl - 13
COLOFON
Wie Was Waar
MERIDIAN TRAVEL VERSCHIJNT VIER MAAL PER JAAR EN IS EEN UITGAVE VAN:
dORIZON MEDIA POSTBUS 135 1900 AC CASTRICUM T +31 (0)251 67 21 36 REDACTIE@MERIDIANTRAVEL.NL WWW.MERIDIANTRAVEL.NL Uitgever/Hoofdredacteur HARALD KOLKMAN Eindredactie KATJA BROKKE, HARALD KOLKMAN Tekstbijdrages NICO DE BOER, CHARLES BORSBOOM, KATJA BROKKE, ANNEKE DE BUNDEL, NICO DIJKSHOORN, JONNEKE VAN EIJSDEN, SANDER GROEN, NICOLE FRANKEN, HARALD KOLKMAN, ANNEKE RUYS, SUSAN SMIT, ANNELIES RIGTER,
Annelies Rigter reisde per Maharajas Express door India.
Nico Dijkshoorn bezoekt graga buitenlandse supermarkten.
Sander Groen maakte afgelopen voor jaar een reportage over de bloesem in Japan.
Anneke Ruys reisde in Midden-Amerika door Nicaragua.
Susan Smit schrijft in haar column over spirituele plekken. Dit keer is ze in Glastonbury.
Katja Brokke ging skiën in het Oostenrijkse St. Johann.
Anneke de Bundel reisde samen met Nicole Franken door Polen.
Nicole Franken reisde samen met Anneke de Bundel door Polen.
Nico de Boer ging op bezoek ‘achter de Pyreneeën’.
Fotografie CHARLES BORSBOOM, NICO DE BOER, KATJA BROKKE, SANDER GROEN, HARALD KOLKMAN, NICOLE FRANKEN, JONNEKE VAN EIJSDEN, ANNELIES RIGTER, ANNEKE RUYS, SHUTTERSTOCK.COM
Sales DORIZON MEDIA T +31 (0)251 67 21 36 SALES@MERIDIANTRAVEL.NL
Distributie VMB PRESS / ALDI PRESS / AMP (BELGIË) Abonnementenservice 1 jaargang (4 edities) kost 27,50 Abonnementenservice: Abonnementenland Postbus 20 1910 AA UITGEEST www.bladenbox.nl (nieuwe abonnementen) www.aboland.nl (wijzigingen en vragen) Tel.: 0900-ABOLAND (0900-22 65 263 , 10 ct/min) Fax: 0251-31 04 05 Cadeauabonnementen Cadeauabonnementen stoppen automatisch na het ontvangen van het aantal aangegeven nummers. De ontvanger ontvangt een aanbieding voor een nieuw abonnement aan het einde van het cadeauabonnement. De eerste abonnementsperiode De eerste abonnementsperiode gaat u aan voor bepaalde tijd en kunt u ook niet tussentijds beëindigen. Indien u het abonnement aan het einde van deze periode wilt beëindigen, dan dienen wij uiterlijk 3 maanden voor het einde van de abonnementsperiode uw opzegging in ons bezit te hebben. Abonnementen na de eerste abonnementsperiode Abonnementen worden na de eerste abonnementsperiode omgezet naar een jaarabonnement welke telkens voor een jaar wordt gefactureerd, tenzij u tenminste 3 maanden voor het eindigen van de geldende abonnementsperiode heeft opgezegd. Na de omzetting geldt een opzegtermijn van 3 maanden. Langlopende abonnementen omzetten Abonnementen die u aangaat met een looptijd van meer dan 12 maanden, worden na het einde van de geldende abonnementsperiode omgezet naar een abonnement dat eens per jaar wordt gefactureerd. Voor verdere informatie over deze omzetting, zie Abonnementen na de eerste abonnementsperiode. U bent gehouden voor de volledige duur van de abonnementsperiode en wordt beloond voor uw loyaliteit door middel van een korting of een welkomstgeschenk. Opzeggen Opzeggen kan via www.aboland.nl, per post of per telefoon. De opzegtermijn vindt u in de voorwaarden hierboven. Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door Abonnementenland is ontvangen. Indien u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement. Adreswijzigingen Adreswijzigingen kunt u doorgeven via www.aboland.nl, per post of per telefoon. Overige vragen Overige vragen kunt u stellen op www.aboland.nl of neem telefonisch contact met Abonnementenland op. Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA UITGEEST www.bladenbox.nl (nieuwe abonnementen) www.aboland.nl (wijzigingen en vragen) Tel.: 0900-ABOLAND (0900-22 65 263 , 10 ct/min) Fax: 0251-31 04 05 Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd of gekopieërd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. © 2016/2017 dORIZON Media Meridian Travel Magazine www.meridiantravel.nl
14 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Abonnee? Dan ontvang je Meridian Travel ook digitaal voor op je tablet. Kijk op www.meridiantravel.nl
Verre Reizen op maat
Afrika - AustraliĂŤ, Nieuw-Zeeland & Pacific - AziĂŤ USA & Canada - Midden- & Zuid-Amerika - Caribbean Bent u op zoek naar een verre reis op maat, dan bent u bij NBBS Reizen aan het goede adres. Onze ervaren medewerkers maken graag een offerte op maat, volledig afgestemd op uw reiswensen. U kunt rekenen op onze uitgebreide kennis en ervaring.
www.nbbs.nl - E info@nbbs.nl - T 010 2 891 891
gÜtäxÄàt|ÇÅxÇà WE PROUDLY PRESENT
THE 3 GOAMERIKA TRAVEL PRO TEAMS In de barbecuestudio BushKitchen in Kockengen (Utrecht) krijgen de Travel Pro's te horen welke droomreizen ze mogen testen
Dit zijn ze dan, de drie koppels die in opdracht van GoAmerika in 2017 als reisreporters online verslag doen van hun belevenissen. Werner en Hester uit Sneek laden de motor op in het herboren Detroit. Kevin en Daniëlle cruisen in een camper door de majestueuze natuur. Stephen en Kassie hoppen van Miami over de Florida Keys. Onze GoAmerika Travel Pro’s verdienden hun gratis droomreizen naar de VS met hun deelname aan de GO OR NO GO-fotoquiz op de reisbeurs USA Go Wild op 1 en 2 oktober Rijswijk. Zij behoorden tot het selecte groepje dat 27 of meer van de pittige meerkeuzevragen over de fotolocaties goed beantwoordden. Maar doorslaggevend in de felle concurrentiestrijd om de begeerde ‘vakantiejobs’ waren de originele sollicitatiefilmpjes en -foto’s en een grappige krantenpagina die de drie stellen daarna op onze Facebook-pagina plaatsten.
16 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Kevin en Daniëlle uit Montfoort
‘Karateles voor als ik Trump tegenkom’ Kevin Kraan (37) en Daniëlle Kock (30) uit het Utrechtse stadje Montfoort kregen hun glamourbaantje als camperreizigers dankzij een parodie op de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Ze maakten een voorpagina van de Los Angeles Times met als thema: Why vote for Kevin & Daniëlle? Hun sterke argumenten wisten ons te overtuigen. Sinds ze een paar jaar geleden het 40-jarig huwelijksfeest van Daniëlles ouders meevierden in Orlando, zijn ze helemaal weg van Amerika en willen ze meer zien. Kevin heeft een hectische baan bij een firma die bedrijfsauto’s inricht als mobiele werkplaatsen en up to date houdt. Daniëlle is de spin in het web bij een makelaarskantoor. De twee zijn zes jaar samen. Hij is actief (bootcamps) en passief (voetbal, Max Verstappen) liefhebber van sport, zij fitnest en rijdt voor haar ontspanning
met Jan, haar favoriete paard. Over verkiezingen gesproken: hoe voelt dat, reizen naar het land van Trump? Kevin: ,,Zo’n man maakt Amerika niet minder aantrekkelijk, daar verandert hij niets aan’. Daniëlle, met een knipoog: ,,Ik ga alvast op karateles voor het geval ik hem tegenkom.’
HHHHH Werner en Hester uit Sneek
Another day at the office and at school Toen Werner Zuurbier (45) en Hester Klarenbeek (45) op een bewolkte herfstdag in 2016 een vrolijk tingeltje op hun smartphones kregen, hadden ze liefst een rondedansje gemaakt in het hoofdkantoor van de verzekeringsmaatschappij en in het klaslokaal van de middelbare school. ITmanager Werner: ,,We bespraken net een budget issue, dus dat leek me ongepast.’ Lerares Duits Hester: ,,Ik kreeg op school een felicitatie van een buurvrouw binnen. Maar ik was niet
De GoAmerika Travel Pro’s op een rij! Links Daniëlle en Kevin (camperreis), midden Hester en Werner (Detroit), rechts Kassie en Stephen (Miami en de Keys)
jarig, dus toen begreep ik meteen het goede nieuws.’ Werner en Hester solliciteerden naar de vakantiejob met een hilarisch filmpje over de eerste Amerika-reis van hun gezin, waarin verwoestende dinosauriërs wa ren gemonteerd. Toen deden ze met hun kinderen Kars (13), Yverna (11) en Sverre (8) een grote autotoer door het westen, nu mogen ze saampjes naar een bijzondere stad in het oosten: het herboren Detroit. En de kinderen, ook volbloed superfans van Amerika, gaan naar opa’s en oma’s, een beetje jaloers toch wel. Maar nadat Kars de prachtreis van vorig jaar afdwong door zich te kwalificeren voor het vwo, zien de kinderen nu weer nieuwe chantagemogelijkheden. Want als pappa en mamma bijvoorbeeld voor Sverre een dikke Chrysler meenemen uit Motor Town, praten ze nergens meer over. Voorlopig althans.
HHHHH
Stephen en Kassie uit Amsterdam
Nieuw geluk in nieuwe wereld Met een briljante diashow over hun woonplaats, die ze grappig hadden gemodelleerd naar Nieuw-Amsterdam, oftewel New York, scoorden Stephen Ho (37) en Kassie HoCheung (36) extra hoog tussen al die andere geweldige inzendingen. Als echte stadsmensen droomden ze van een reis naar New York, maar zijn blij verrast dat ze hun Amerika-debuut in Miami en op de Florida Keys mogen beleven. De roots van Stephen en Kassie liggen in Hongkong: hun beider ouders immigreerden naar Nederland. Vakantiereizen gingen tot nog toe meestal naar Azië, maar de American Dream werd steeds sterker en leidde zelfs tot slapeloze nachten nadat ze op de reisbeurs USA Go Wild meespeelden in GO OR NO GO. Stephen is eigenaar van het hippe grill- en sushi-restaurant San Lok (Nieuw Geluk, in het Kantonees) in de hoofdstad. Kassie
zorgt er als logistiek coördinator bij een scheepvaartagentschap voor dat nieuwe auto’s op tijd in allerlei wereldhavens arriveren. Hun dochter Seline (10) is ook al Amerika-fan: zij hield op school een spreekbeurt over het land. Haar kans komt ook snel, beloven Stephen en Kassie.n Op de avond van de feestelijke aanstelling verrast Harm-Jan de BBQ-man de Travel Pro’s met heerlijke gerechten in zijn BushKitchen Studio in Kockengen
Kijk op www.meridiantravel.nl - 17
[ADVERTENTIE]
In januari, op 7 en 8, begint de Vakantiebeurs voor Bijzondere Reizen in Amsterdam in de Beurs van Berlage en op 21 en 22 januari 2017 in de Grote Kerk in Breda
Let op: het overzicht van filmpresentaties in Amsterdam is veel ruimer, zie voor het volledige programma: vakantiebeursamsterdam.nl/nl/presentaties en beursbijzonderereizenbreda.nl/nl/presentaties
Amsterdam zaterdag 7 januari2 017 RODE KAMER
12.00-12.25 Tiara Tours | Trans Siberië/Mongolië Express 13.00-13.25 Khuduga Botswana | O, prachtig Botswana 15.30-15.55 Owadan Tourism Turkmenistan | Een spectaculaire wandelreis in Turkmenistan ALBERT VERWEY KAMER
11.30-11.55 Better Places | Nepal. Reisexpert Maaike, die al jaren in Nepal woont geeft je tips voor een bijzondere rondreis door Nepal, 100% op Maat. 14.30-14.55 AmbianceTravel | 10 tips voor uw ideale rondreis door Zuid Afrika O N T VA N G K A M E R
12.00-12.25 Mukambi Safari Lodge | Mukambi Safaris, een authentieke Safari ervaring in Kafue National Park, Zambia 12.30-12.55 VNC | Bijzonder Japan door VNC Asia Travel 16.30-16.55 go Indonesia | Javaanse koffie, Multatuli returns en Noorderwall jazz in Semarang DER KINDEREN KAMER
12.00-12.25 Pacific Island Travel | Eilandhoppen in Hawaii 13.00-13.25 Avila Reizen | Boutique Reizen naar Argentinië & Chili 14.00-14.25 TravelMood | Experience Namibia with Foundation SPOTS; take on the role of protectors of the felines. 14.30-14.55 Barrio-Life | Marokko specialist ROLAND HOLST ZAAL
Amsterdamse vakantiebeurs voor bijzondere reizen — 7 & 8 januari 2017 Beurs van Berlage
k korting! orting! ——————
V Voor oor tick tickets ets met k korting: orting: www www.. v vakantiebeursamsterdam.nl akantiebeursamsterdam.nl www www.. beur beursbijzonderereizenbreda. sbijzonderereizenbreda. nl
Vakantiebeurs voor bijzondere reizen Breda — 21 & 22 januari 2017 Grote Kerk
12.00-12.25 Access Suriname Travel | Reizen door de parels van Suriname 12.30-12.55 Zimba Safaris | Beestachtig Zambia 16.00-16.25 travel Nepal | travel Nepal - Puur en natuurlijk Nepal M E N D E S D A C O S TA K A M E R
12.00-12.25 Voigt Travel | Zomer in Lapland 13.00-13.25 Dutch Tall Ships | Expeditie naar Antarctica met de Bark Europa 15.00-15.25 Your Planet | Noord-Korea: op reis naar het onbekende 15.30-15.55 ZaZoe Xperience | Ga mee op 4x4 avontuur door zuidelijk Afrika! VEILING ZAAL
12.30-12.55 Fru Amundsen - ontdek Noorwegen | Gaat u mee op zoek naar het noorderlicht? Of wandel mee langs de pelgrimsroute – Ontdek Noorwegen met Fru Amundsen! 13.30-13.55 Habari Travel | Uganda, de Parel van Afrika 15.30-15.55 TravelEssence | Australië door de ogen van de locals BERLAGEZAAL
11.30-11.55 Echt Ierland | Terug naar de oorsprong met Echt Ierland vakanties. 14.30-14.55 iki Travels | Vakantie Zuid Korea 15.00-15.25 Indonesia Travel | Actieve en individuele reizen door heel Indonesië 15.30-15.55 Avila Reizen | Boutiqeu reizen naar Peru
[ADVERTENTIE]
AGENDA Meer dan 250 filmpresentaties in 12 zalen in Amsterdam en Breda
Amsterdam
Breda
zondag 8 januari 2017 13.30-13.55
RODE KAMER
11.30-11.55 Africa Safari Camps | Tanzania – Zanzibar 14.00-14.25 Panago | Thessaloniki en het erfgoed van de Macedoniërs 16.00-16.25 Barrio-Life | Andalusië specialist
14.00-14.25
14.30-14.55
ALBERT VERWEY KAMER
14.30-14.55 Better Places | 10 tips voor uw ideale rondreis door Zuid Afrika 15.30-15.55 SNP Natuurreizen | Zimbabwe O N T VA N G K A M E R
11.00-11.25
Better Places | Cuba. Reisexpert Monique geeft je tips voor een bijzondere rondreis door Cuba met verblijf in Casas Particulares 11.30-11.55 Avila Reizen | Boutique Reizen naar Azië 12:00-12:25 Sovjet Reizen| Noord Korea en Iran DER KINDEREN KAMER
14.00-14.25 Birding Breaks | Expeditiecruise Spitsbergen 14.30-14.55 Art Nouveau Travel | Estland, Letland, Litouwen: In de voetsporen van Baltische Zielen ROLAND HOLST ZAAL
12.00-12.25 12.30-12.55 15.00-15.25 16.00-16.25
Zimba Safaris | Malawi: leuker dan je denkt QAS Holidays | Beestachtig Zambia ToPeru | Individuele Rondreizen in Peru Incento | Per trein door Canada M E N D E S D A C O S TA K A M E R
11.30-11.55 Askja Reizen | IJsland, land van ijs en vuur 12.30-12.55 Dutch Tall Ships | Zeilreis met de Tecla naar IJsland 15.00-15.25 Your Planet | Noord-Korea: op reis naar het onbekende VEILING ZAAL
15.30-15.55 Thika Travel | Australië door de ogen van de locals 16.00-16.25 Thika Travel | Nieuw-Zeeland door de ogen van de locals BERLAGE ZAAL
11.30-11.55
Echt Ierland | Terug naar de oorsprong met Echt Ierland vakanties. 16.30-16.55 Rosetta Reizen | Iran – land van Meden en Perzen
Breda zaterdag 21 januari 2017 GROTE KERK
-
ROOM 1
11.30-11.55 Echt Ierland | Terug naar de oorsprong met Echt Ierland vakanties. 12.00-12.25 Habari Travel | Uganda, de Parel van Afrika 12.30-12.55 Mecapal Travels | Culturele Kennisreizen naar Centraal Amerika: Guatemala 13.00-13.25 Better Places | Peru. Reisexpert Guido die jaren in Peru woonde geeft je tips voor
15.00-15.25 15.30-15.55 16.00-16.25
een bijzondere rondreis door Peru, 100% op Maat. Echt Ierland | Terug naar de oorsprong met Echt Ierland vakanties. Better Places | Indonesie. Reisexpert Emile die al jaren in Indonesië woont geeft je tips voor een bijzondere rondreis door Indonesië, 100% op Maat. Better Places | Nepal. Reisexpert Maaike, die al jaren in Nepal woont geeft je tips voor een bijzondere rondreis door Nepal, 100% op Maat. Top of the World Reizen | Nepal, Tibet, Bhutan; Reizen die je leven veranderen! Indonesia Travel | Actieve en individuele reizen door heel Indonesië All for Nature Travel | Wildlife in India, Ontmoet de Big 7 GROTE KERK
-
ROOM 2
12.00-12.25 Mora-Travel | The incredible treasures of Madagascar 12.30-12.55 TravelEssence | Australië door de ogen van de locals 13.00-13.25 Makasa Tanzania Safaris | Tanzania en Zanzibar. Privé rondreizen op maat. Op Safari en de Big5. En, wij wonen er zelf! 13.30-13.55 Explore Tanzania | Ontdek Tanzania met Explore Tanzania! 14.00-14.25 Norske Noorwegen Reizen | Hurtigruten 14.30-14.55 Wild Times Safaris | Wat maakt een safari in Afrika of rondreis in Azië met Wild Times zo uniek en bijzonder? En meer over onze beursaanbieding: gratis ballonvlucht tijdens uw reis! 15.00-15.25 TravelEssence | Nieuw-Zeeland door de ogen van de locals 15.30-15.55 Avila Reizen | Boutique reizen Zuid Afrika & Namibië GROTE KERK
-
ROOM 3
11.30-11.55 Africa Safari Camps |Tanzania – Zanzibar 12.30-12.55 Peach Traveling School |Taal- en Cultuurreis Authentiek Andalusië – Ontdek Spanje op een andere manier! 13.00-13.25 Gems of Kenya | Gems of Kenya: unique and sustainable travel experiences in Kenya – beyond the Big Five! 13.30-13.55 Exotische Reizen Suriname|Exotisch Suriname 14.00-14.25 Panago |Thessaloniki en het erfgoed van de Macedoniërs 14.30-14.55 Indotracks | Avontuurlijke reizen in Indonesië 15.00-15.25 Africa Safari Camps |Tanzania – Zanzibar LUTHERSE KERK
-
ROOM 4
12.00-12.25 Pacific Island Travel | Eilandhoppen in Hawaii 12.30-12.55 Miniati Reizen | Grriekenlandaanzee, Geheel Verzorgde Creatieve Vakantiereizen 13.00-13.25 Askja Reizen | Bijzonder IJsland door Askja Reizen 13.30-13.55 VNC | Bijzonder Japan door VNC Asia Travel 14.00-14.25 Rosetta Reizen | Iran – land van Meden en Perzen 14.30-14.55 Himalayan Dream Team | Gastvrije en kleinschalige trekking- en cultuurreizen in Nepal en Tibet 15.00-15.25 Owadan Tourism Turkmenistan | Een spectaculaire wandelreis in Turkmenistan 16.00-16.25 Echt Ierland | Terug naar de oorsprong met Echt Ierland vakanties.
zondag 22 januari 2017 GROTE KERK
-
ROOM 1
11.00-11.25 Askja Reizen | Bijzonder Noorwegen door Askja Reizen 11.30-11.55 Echt Ierland | Terug naar de oorsprong met Echt Ierland vakanties. 12.00-12.25 Better Places | Nepal. Reisexpert Maaike, die al jaren in Nepal woont geeft je tips voor een bijzondere rondreis door Nepal, 100% op Maat. 12.30-12.55 Mecapal Travels | Culturele Kennisreizen naar Centraal Amerika: Guatemala 13.00-13.25 Better Places | Indonesie. Reisexpert Emile die al jaren in Indonesië woont geeft je tips voor een bijzondere rondreis door Indonesië, 100% op Maat. 13.30-13.55 Echt Ierland | Terug naar de oorsprong met Echt Ierland vakanties. 14.00-14.25 Better Places | Peru. Reisexpert Guido die jaren in Peru woonde geeft je tips voor een bijzondere rondreis door Peru, 100% op Maat. 14.30-14.55 Better Places | Cuba. Reisexpert Monique geeft je tips voor een bijzondere rondreis door Cuba met verblijf in Casas Particulares 15.00-15.25 Top of the World Reizen | Nepal, Tibet, Bhutan; Reizen die je leven veranderen! 15.30-15.55 Indonesia Travel | Actieve en individuele reizen door heel Indonesië 16.00-16.25 Rosetta Reizen | Iran – land van Meden en Perzen GROTE KERK
-
ROOM 2
11.30-11.55 Indotracks | Avontuurlijke reizen in Indonesië 12.00-12.25 Mora-Travel | The incredible treasures of Madagascar 12.30-12.55 VNC | Bijzonder China door VNC Asia Travel 13.00-13.25 Makasa Tanzania Safaris | Tanzania en Zanzibar. Privé rondreizen op maat. Op Safari en de Big5. En, wij wonen er zelf! 13.30-13.55 OutSight Travel | Tanzania & ZuidelijkAfrika 14.00-14.25 Norske Noorwegen Reizen | Hurtigruten 14.30-14.55 Habari Travel | Uganda, de Parel van Afrika 15.00-15.25 Explore Tanzania | Ontdek Tanzania met Explore Tanzania! 16.00-16.25 Avila Reizen | Boutique reizen Colombia & Panama GROTE KERK
-
ROOM 3
11.30-11.55 Africa Safari Camps | Tanzania – Zanzibar 12.30-12.55 Mevo Reizen | Transsiberië Express, van Moskou naar Beijing 13.00-13.25 TravelEssence | Australië door de ogen van de locals 13.30-13.55 Exotische Reizen Suriname | Exotisch Suriname. 14.00-14.25 Panago | Onbekend Peloponessos. 14.30-14.55 TravelEssence | Nieuw-Zeeland door de ogen van de locals. 15.00-15.25 Himalayan Dream Team | Himalayandreamteam is een Nepalees familiebedrijf dat al jarenlang gastvrije en kleinschalige trekking- en cultuurreizen verzorgt in Nepal en Tibet. Voor alle leeftijden, individueel of in groepsverband, op maat en data van eigen keuze. 15.30-15.55 Owadan Tourism Turkmenistan | Een spectaculaire wandelreis in Turkmenistan 16.00-16.25 Africa Safari Camps | Tanzania – Zanzibar
gÜtäxÄàt|ÇÅxÇà BELEEF EEN TOTALE ZONSVERDUISTERING! Eclipse Travel Group is een reisorganisatie gespecialiseerd in reizen met een ‘wonderlijk’ thema. Onze cliënten aanschouwen tijdens deze reizen de totale zonsverduistering; een uniek en adembenemend schouwspel, dat bijna ieder jaar ergens op de wereld plaatsvindt. In 2017 vindt de eclips plaats in de Verenigde Staten en staan er drie prachtige reizen in ons programma! Maar ook organiseren wij reizen naar andere unieke natuurverschijnselen, zoals het Noorderlicht in Scandinavië of de geisers op IJsland. U bent voor vele bijzondere reizen bij Eclipse Travel Group aan het juiste adres! Eclipse Travel Group is gevestigd in Zwijndrecht en biedt een allinclusive reiservaring, waardoor je verzekerd bent van een zorgeloze reis. De arrangementen zijn op maat gemaakt voor elke bestemming inclusief vluchten, vervoer ter plaatse, goede hotels, maaltijden en diverse activiteiten. De vaste en reislustige medewerkers van Eclipse Travel Group beschikken over zeer uitgebreide kennis van diverse bestemmingen en werken reeds jaren in de reisindustrie. Naast een goede voorbereiding is het van belang, dat er ook tijdens de reis een beroep op hen gedaan kan worden.
Wat is een eclips? Een eclips is de veel gebruikte naam voor de periode tijdens een verduistering, waarbij de maan
20 - Kijk op www.meridiantravel.nl
zich precies voor de zon bevindt. Bij een verduistering spelen de maan en de zon de hoofdrol. De maan cirkelt in een eclipsvormige baan rond onze aarde. De afstand van de maan tot de aarde verschilt echter, zodat de maan vanaf de aarde niet altijd even groot is. Bij een zonsverduistering staan de aarde, de zon en de maan nagenoeg op één lijn, hoewel de afstanden onderling veranderen. Op dat moment bestrijkt de schaduw van de maan de aarde en verduistert ze de zon geheel of gedeeltelijk.
Zonsverduistering Een totale zonsverduistering treedt op wanneer de maan precies tussen de aarde en de zon schuift. De maan blokkeert het zonlicht en er valt een schaduw op de aarde. Hiervoor dienen de zon, de aarde en de maan in een rechte baan te Deze fotograaf is helemaal klaar voor de eclips (Foto: Shutterstock.com)
staan waardoor het lijkt alsof de maan de zon heeft afgedekt. Bij een volledige zonsverduistering lijken de zon en de maan vanaf de aarde gezien even groot. Bij een dergelijke verduistering neemt het daglicht aanzienlijk af en het lijkt alsof de natuur even de adem inhoudt. In al haar pracht toont de zon haar hete buitenatmosfeer, corona genaamd. Een indrukwekkend schouwspel dat de mens al eeuwenlang met ontzag vervult. Zonsverduisteringen komen gemiddeld één keer per 300 jaar op dezelfde plaats voor. In Nederland pas weer in oktober van het jaar 2135!
Verenigde Staten In 2017 organiseert Eclipse Travel Group in samenwerking met TravelQuest International uit Arizona drie eclips reizen naar het zuiden van de USA via Tennessee, Mississippi en Louisiana, naar de Pacific Northwest en San Francisco. Ook komt er een reis langs de Nationale Parken van Arizona, Utah, Wyoming en South Dakota. Deze reizen zijn bijzonder van karakter en op maat samengesteld door een deskundig team van meteorologen en astronomers en het management van TravelQuest International en Eclipse Travel Group. Neem voor meer informatie contact op met: Eclipse Travel Group T +31(0)78 619 85 25 www.eclipsetravelgroup.com info@eclipsetravelgroup.com
Air Canada vliegt in de zomer dagelijks en ’s winters 4 keer per week non-stop van Amsterdam naar Toronto met doorverbindingen naar meer dan 100 bestemmingen in Canada en de USA. Reist u naar de USA dan passeert u al in Toronto de paspoortcontrole voor de USA en hoeft u geen bagage op te halen tijdens het overstappen.
gÜtäxÄàt|ÇÅxÇà TOP 5 WINTERACTIVITEITEN
IN LES MENUIRES
Een rustige afdaling van de blauwe piste of een duivelsrit over de ‘zwarte’ sneeuw. Skiënd of snowboardend, de doorgewinterde winterliefhebber redt zich in het Franse Les Menuires uitstekend op de lange latten of het flashy board. Maar er is meer te beleven in de sneeuw. Veel meer! Een top 5 van bijzondere activiteiten in de wintersportparel van de Franse Alpen. T E K S T E L I N E H E E R E S F O TO ’ S O F F I C E D E TO U R I S M E D E S M E N U I R E S
3. Paragliden op ski’s
1. Vliegen in ultralight vliegtuig Vliegend over de Vallée des Belleville met uitzicht op de kleine huisjes en skiënde mensen. Wie wil dat nu niet? Een herinnering die nooit zal roesten.
2. Mountainbiken op de sneeuw Fietsen op de sneeuw? Ja je leest het goed. Op een mountainbike suis je de berg af (de piste Roc ‘n Bike) over het magische wit. Hier krijg je gegarandeerd een adrenaline kick van.
22 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Al skiënd richting de afgrond. Bang om te vallen? Niet nodig, de enorme vlieger boven de hoofden van jou en de instructeur zorgen voor een vogelvlucht boven de bergen. Lees meer over paragliden in de sneeuw op pagina 64.
4. Sleetje rijden Een ritje op de slee in Les Menuires is niet zomaar een ritje. De sleebaan Roc ’n Bob is 4 kilometer lang, met een hoogteverschil van 450 meter. Wie is het snelst beneden? Sensationeel vertier!
5. Yéti Race Hardlopen, houtzagen, touwklimmen en dat alles samen met een partner in crime. De Yeti-race is een combinatie van een trail en een wedren met hindernissen. Jaarlijks evenement in de sneeuw van Les Menuires. n
DE GROETEN VAN NICO een aparte afdeling met verse vleeswaren. Daar snijdt een vrouw met een baard grommend een vuistdikke plak serranoham voor je af.
DOOR NICO DIJKSHOORN
Zo gaat het als ik aankom in een buitenlandse stad. Ik zet mijn koffer of tas in een hoek van de kamer, ga een uurtje op bed liggen huilen en denk aan Nederland, waar ze alles gewoon om de hoek hebben, dus waarom zou je etc. Daarna kijk ik hoeveel hangertjes er zijn (minimaal 16 te weinig), draai aan een kraan en hoor diep in het gebouw, vlak naast een andere kamer, heel hard de waterleiding tegen het plafond tikken en daarna, als ik bijna dood wil, ga ik snel naar de supermarkt. Er is geen enkele supermarkt op aarde die mij niet opkikkert. Ik voel het leven terugstromen als ik een vreemde buurtsuper binnenwandel. Ik zou hier willen zeggen: in de supermarkt om de hoek leer je het land kennen. De buitenkant zegt al heel veel over de volksaard en de lokale gebruiken. In Spaanse steden zijn supermarktjes bijna altijd panden die nog dezelfde ochtend lijken ingericht door een blinde leproos. Nooit is er een deur. Het zijn gaten in de gevel, gevuld met oud bronwater, blikjes sardines en zachte zoete uien. Met wat geluk is er
24 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Ik word daar zielsgelukkig van. Mijn vriendin, Tanja, weet dat. Als zij mij kwijt is dan weet ze: niks aan de hand, Nico staat bij de chips. En zo is het. Toon mij uw chips en ik zal zeggen welke kant het opgaat met uw land. Ik vele landen heb ik verbijsterd met zakken chips in mijn handen gestaan. En steeds maar weer roep ik dan Tanja. Die weet precies wat er gaat gebeuren.
‘Toon mij uw chips en ik zal zeggen welke kant het opgaat met uw land’ Ze komt de hoek om, ik sta met drie zakken chips in mijn handen en zeg: ‘Kijk dan, Mosterd-Peterselie, Vissaus-Aardbeienvla en BloedworstKaneel, die hebben ze bij ons niet!’ En die koop ik dan allemaal. Ook dat is een vast ritueel in het buitenland: rare chips eten in bed. ‘Best lekker bloedworst, als je van bloedworst houdt’ kakel ik. ‘Ideaal, peterselie die niet tussen te tanden gaat zitten. Waarom hebben ze dit in Nederland niet?’ En nu kom ik bij de kern. Dat is het allerleukste van De Vreemde Super-
markt, kijken wat we niet in Nederland hebben. Zelf in de Ardennen, waar ik regelmatig verblijf, hebben ze heel veel dingen die je niet in Nederland hebt. Knacki-Balls bijvoorbeeld. Een beker vol met ronde knakworstjes, eventueel gevuld met kaas, op te warmen in de magnetron. Ik heb de hele serie thuis op een rijtje staan. Van Italië herinner ik mij drie kilometer pasta, verse en gedroogde. Pasta tot aan de horizon. Gewone rijst, waar je niet anderhalf uur roerend bouillon overheen hoeft te gieten, ik heb het in de drie weken dat ik in Italië was niet kunnen vinden. De allerfijnste buitenlandse supermarkt die ik bezocht stond in Brooklyn, NYC. Volmaakt. Vlak tegenover ons appartement stond een gebouw dat er precies zo uitzag als in films. Ik heb daar binnen gedaan wat alle Nederlanders doen als ze in een Amerikaanse supermarkt komen: heel hard lachen om de absurde hoeveelheden voedsel per verpakking. Zakken cornflakes die je over je schouder moet slingeren, colaflessen die je met het hele gezin naar buiten moet tillen, bakken ijs die je, als ze zijn leeg gelepeld, kunt gebruiken als grafkist of als klein buitenzwembad. Maar die chips. Tanja vertelt het nog wel eens op verjaardagen aan vrienden. ‘Ik kom de hoek om, stond ie met een zak chips van anderhalve meter tegen zijn wang. Huilend. Kijk dan Tanja, Pulled Pork-Cheesecake!’ n
Foto Shutterstock.com
Kijk op www.meridiantravel.nl - 25
Going Back Reisfotografen gaan terug in de tijd en presenteren hun mooiste beeld, gemaakt op de mooiste bestemmingen. Over het ene beeld is lang nagedacht, het andere is spontaan tot stand gekomen. Wil jij ook met je mooiste foto en het verhaal erachter in Meridian Travel staan? Upload dan jouw foto plus tekst op www.meridiantravel.nl onder de link Going Back.
Borobodur op Java, Indonesië De Borobodur is natuurlijk iets wat iedereen één keer gezien zou moeten hebben. Het is de grootste bezienswaardigheid in de omgeving van Jogjakarta op Java, Indonesië. Zorg voor goede schoenen en een flesje water en probeer zo vroeg mogelijk te vertrekken. Dan zijn er minder toeristen en is het ook nog niet zo warm. - Ingezonden door Pieneke Schenkel
26 - Kijk op www.meridiantravel.nl
CAPITOOL LAAT JE DE WERELD ZIEN!
Capitool laat zien in 129 gidsen: 51 landen 49 steden 38 streken / eilanden 53.417 foto’s 3.292 illustraties
Capitool biedt al meer dan 20 jaar het allergrootste reisplezier: • De vijf sterren-reisgids voor levensgenieters • Zorgvuldig samengestelde, kwalitatief hoogwaardige inhoud • Schitterende foto’s en illustraties • Bestand tegen intensief gebruik voor, tijdens en na je reis • De gids die je nog lang zult bewaren samen met je herinneringen
Voor het complete aanbod allergrootste reisplezier zie capitool.nl Verkrijgbaar bij alle (online) boekhandels
Going Back
Indiase Himalaya Midden in het Indiase Himalayagebergte trof ik deze jonge vrouw. Elke dag wacht zij samen met haar gezin vol geduld aan de kant van een onverharde bergweg, in de hoop wat eten en drinken te verkopen aan voorbijgangers. Hun dikke kleren verraden dat het hier, ondanks de zon, koud is. De kleine oven waarin haar man traditionele platte Indiase broden bakt, geeft de familie wat extra warmte. Wanneer het voor mij tijd is om verder te gaan, koop ik nog snel een versgebakken naanbrood voor onderweg. De kleine jongen gaapt, voor hem tijd om te gaan slapen. Zijn moeder legt hem in de authentieke rieten wieg naast haar. Strak ingestopt onder een paar dikke dekentjes, zal hij het zeker niet koud krijgen. - Ingezonden door Kitty van der Meij
Cody, Wyoming In Cody, Wyoming vindt jaarlijks een tweedaagse Pow Wow bijeenkomst plaats bij het Buffalo Bill museum. Native American dansers en hun familie van verschillende Sioux volken zijn hier bij elkaar voor danswedstrijden en om elkaar te ontmoeten. Zij dansen traditionele dansen op muziek van een drum. Het is een kleurig gezicht om ze in hun gewaden te zien. Bezoekers zijn toegestaan maar het is een feest voor en door de native Americans. - Ingezonden door Willemien Jongman
28 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Reisvoorbeelden fly drive rondreizen
8 DagEn eleganT Eerste keer Ierland, verblijf in prachtige landhuizen. Bezoek: Ring of Kerry, Wild Atlantic Way en Cliffs of Moher va. € 855 p.p.
11 DagEn ChaRmant Intens genieten van alle highlights in het zuidwesten, The Connemara en bruisend Dublin in een rustig reistempo va. € 1.245 p.p.
15 DagEn stijLvol
Beleef het Echte Ierland
Romantisch verblijf en puur ontdekken van the Wicklow Mountains, Ring of Kerry, The Burren, The Connemara en Dublin va. € 1.599 p.p.
Echte reizen, echte mensen
Met zorgvuldig uitgestippelde routes en persoonlijk geselecteerde, kleinschalige en authentieke accommodaties biedt reisspecialist Echt Ierland diepgaande indrukken van de Ierse cultuur. Natuurlijk in een rustig reistempo, zodat je Ierland en haar trotse bevolking écht kunt ontdekken. Reis ‘off the beaten track’ voor onvergetelijke ontmoetingen met de hartelijke ‘locals’, het imposante landschap en de eeuwenoude cultuur.
Persoonlijk reisadvies? Bel 035 - 7200006 Wij adviseren u graag! www. echtierland. nl
Individuele rondreizen in een rustig reistempo. Persoonlijke ontmoetingen met de Ierse bevolking. Zorgvuldig geselecteerde, kleinschalige, sfeervolle accommodaties met een unieke ligging.
Wâàv{_ÉvtÄá ‘Sinds ik Tanzania heb ontdekt, ben ik gestopt met vergelijken’ Wilma Kuiper van Droomreis Tanzania Droomreis Tanzania is gevestigd in Doornspijk, Gelderland en biedt een landsbreed scala aan reizen, waarbij maatwerk de standaard is – van 21daagse safarirondreizen tot duiktrips, Kilimanjarotrekkings en hikes in de adembenemende Ngorongoro Highlands. Het bedrijf wordt gerund door Wilma Kuiper, die als jong meisje besloot toerisme te studeren, omdat het haar leuk leek om bezig te zijn met een product waar mensen blij van worden. Maar dingen gaan soms anders dan gepland. Wilma kwam na haar studie in een andere bedrijfstak terecht en was onder meer werkzaam op commercieel en marketing-gerelateerd gebied. Tot zeven jaar geleden: ‘Tijdens mijn eerste reis naar Afrika in 2010 ben ik 'verliefd' geworden op Tanzania. Na mijn terugkomst in Nederland kon ik het niet loslaten, het had me gegrepen. Ik wilde hoe dan ook zo snel mogelijk weer terug.’
Droomland Al twee jaar daarna keerde Wilma terug naar haar droomland, dit keer met een uitvoerig, veel specifieker wensenlijstje: ‘Ik ontdekte echter dat de meeste reisorganisaties niet konden bieden waarnaar ik op zoek was. Uiteindelijk vond ik een lokale partij, die mijn droomreis wél kon waarmaken. Na het samenstellen van een aantal prachtige reizen naar Tanzania als vriendendienst was ik eruit. Met de juiste contacten in Tanzania, mijn toeristische opleiding en een dosis passie besloot ik te gaan voor mijn eigen droom: een gespecialiseerd reisbu-
30 - Kijk op www.meridiantravel.nl
reau voor Tanzania.’ En die passie heeft Wilma in overvloed: ‘Sinds ik Tanzania heb ontdekt, ben ik gestopt met vergelijken. Er is echt geen enkel ander land dat hieraan kan tippen. Tanzania is 22 keer zo groot als Nederland, waarvan eenderde nationaal park of beschermd gebied is. Het is echt het summum op safarigebied, maar ook wat landschap betreft, is het heel divers; van droge savannes tot tropische regenwouden, sodameren, vulkanen, prachtige groene berggebieden en de hoogste berg van Afrika, de Kilimanjaro. Daarbij zijn de Tanzanianen erg vriendelijk en trots op hun land. De verschillende stammen en geloven leven vreedzaam naast elkaar.’ De Serengeti met zijn eindeloze vlaktes blijft een van Wilma’s favoriete plekken. ‘De migratie van meer dan een miljoen gnoes is een enorm spektakel. Onlangs heb ik voor het eerst een crossing van deze dieren gezien op de Mararivier: een waanzinnige gebeurtenis, die ik mijn leven lang zal herinneren.’ Ook buiten de gebaande paden valt er volgens Wilma genoeg te beleven, zoals de enorme kuddes olifanten in Nationaal Park Tarangire of de nog verrassend ongerepte eilanden Pemba en Mafia. ‘Kilometerslange verlaten witte zandstranden en mooie koraalriffen; een paradijs voor duikers en snorkelaars. En dan heb ik het nog niet gehad over ZuidTanzania, dat door de toeristen nog steeds niet ontdekt is. De wilde dieren zijn hier nog niet aan safari-auto's gewend en als je hier tijdens een safari geen enkele andere auto tegenkomt, voelt dat wel als een privilege. En als
je ten slotte echt ver wilt reizen en voldoende budget hebt, is Nationaal Park Mahale een echte droombestemming. Tegenover een groep chimpansees staan die 98 procent van hun genen met ons delen, is een van de meest bijzondere ervaringen die je als mens kunt meemaken.’
Bijzondere wensen Ook in een overweldigend land als Tanzania moet alle ruimte zijn voor de persoonlijke interesses van de klant, vindt Wilma. Dat betekent dus niet altijd zoveel mogelijk bezienswaardigheden en wilde dieren afvinken, maar ook samen met de klant op zoek gaan een persoonlijke invulling van hun reis – net zoals Wilma’s tweede reis destijds. Welke accommodaties passen het best en welke activiteiten matchen goed met de interesse? Het leuke is dat ik als Tanzania-specialist allerlei bijzondere wensen van de klant in het programma kan inpassen. De ene keer kan dat een bezoek zijn aan een bijenhouder, de andere keer een dagje meedraaien op een boerderij, in een ziekenhuis of bij een liefdadigheidsproject.’ En soms kan iemands droomreis ook heel puur en simpel zijn. Wilma: ‘Slapen in een koepeltentje in de middle of nowhere onder de Afrikaanse sterrenhemel of een paar dagen doorbrengen bij een Tanzaniaanse familie en helpen met de dagelijkse dingen als water halen en koken. Het is toch super dat ik mensen op deze manier een onvergetelijke ervaring kan bezorgen?’ n Kijk voor meer informatie op www.droomreistanzania.nl
Kijk op www.meridiantravel.nl - 31
Wâàv{_ÉvtÄá ‘Je kunt beter niet naar Noorwegen gaan, want eenmaal daar geweest valt de rest alleen maar tegen’ Dick van Kooi, directeur/eigenaar van Norske Noorwegen Reizen BV Na enkele omzwervingen is Dick van Kooi in Heemstede beland. Geboren in het Gelderse Brummen, vertrok hij voor zijn studie naar de levendige studentenstad Groningen. De daar opgedane juridische kennis komt nauwelijks nog van pas binnen de huidige functie als directeur/eigenaar van Norske Noorwegen Reizen, maar daar heeft hij geenszins spijt van, integendeel, wat is er nu mooier dan het samenstellen en organiseren van reizen naar een land als Noorwegen? In januari 1996 begon hij als directeur bij Norske Turist Service BV, 5 jaar later heeft hij alle aandelen van het bedrijf overgenomen. Momenteel zijn er 17 medewerk(st)ers werkzaam bij het ‘Noorwegenhuis’ in Heemstede. Sinds vorig jaar is besloten om de handelsnaam van Norske Turist Service BV te veranderen in Norske Noorwegen Reizen BV. ‘Te vaak werden wij aangezien voor het ‘Noors Verkeersbureau’ en terecht: bij de naam Norske Turist Service (NTS) denkt men in eerste instantie aan een toeristenbureau. De functie van verkeersbureau heeft NTS in de beginjaren 50 ook gehad. Bij de oprichting in 1953 was Noorwegen nog weinig populair als vakantiebestemming. Pas na de exploitatie van gas en olie steeg de Noorse welvaart en daarmee de infrastructuur en het toerisme exponentieel. Tot die tijd was het dus prima te doen om naast reisorganisatie tevens een rol als verkeersbureau te vervullen’, aldus Dick.
32 - Kijk op www.meridiantravel.nl
‘Mijn eerste kennismaking met Noorwegen gaat terug naar het einde van de jaren tachtig. Ik ging met een Mini 1000 in Kiel aan boord van één van de schepen van Color Line en kwam na een prachtige, 19 uur durende, tocht in de Noorse hoofdstad Oslo aan. Van slapen kwam weinig terecht. Tijdens deze reis werden mij de grote verschillen met ons eigen Nederland steeds duidelijker. Naast het overweldigende natuurschoon was ik onder de indruk van de Noorse mentaliteit. Waar wij in Nederland in de kleedkamers van sportcomplexen en zwembaden alles veilig in kluisjes opbergen, lagen in Noorwegen alle waardevolle spullen gewoon op de bank. Toch zou ik Nederland niet willen missen. Hoe bekoorlijk Noorwegen ook is, de kleinschalige Nederlandse gezelligheid, het intieme contact met buren en vrienden zou ik niet willen missen. Een reden temeer om de rust en stilte tijdens een vakantie in Noorwegen op te zoeken.’ Met 63 jaar ervaring biedt Norske Noorwegen Reizen een scala aan mogelijkheden en staat garant voor een onvergetelijke vakantie naar en in Noorwegen. Wij produceren ieder jaar een schitterende winter- en zomerbrochure met de mooiste winterbestemmingen voor langlaufen en alpineskiën, avontuurlijke hondensledetochten, een sneeuwscootersafari of walvissafari, overnachting in een heus ijshotel en natuurlijk ons uitgebreide aanbod Noorderlichtreizen. In de zomer bie-
den wij prachtige rondreizen per eigen auto via hotels, vakantiewoningen of kampeerhutten. Laat men de auto liever thuis, dan vindt men een zeer uitgebreid aanbod van diverse Fly-Drive reizen en treinreizen naar onder andere de populaire Lofoten eilanden of naar het ongerepte toendra gebied in het noorden. Wij zijn trots op ons 25-jarig agentschap als Exclusief Vertegenwoordiger voor Hurtigruten in Nederland. Al meer dan een eeuw varen de postboten van Hurtigruten langs de betoverende Noorse kust. Iedere dag vertrekt er een schip uit het Noorse Bergen voor een tocht van 12 dagen richting Kirkenes en weer terug naar Bergen. De vloot bestaat maar liefst uit 14 comfortabele schepen, waarvan er drie, als expeditieschepen, bestemmingen als Antarctica, Groenland, Spitsbergen, Canada, IJsland en het Amazonegebied van Zuid-Amerika bezoeken. In onze expeditiegids komen alle reizen uitgebreid aan bod. Het is zeker niet ondenkbaar dat aan dit rijtje van ‘once in your life - bestemmingen’ nog enkele unieke parels worden toegevoegd, wie zal het zeggen? Als specialist hebben wij alle kennis over Noorwegen in het algemeen en Hurtigruten in het bijzonder in huis, wij geven eerlijke adviezen en leveren veel maatwerk, indien de reis naar keuze uiteindelijk toch niet in de brochure wordt gevonden. n Kijk voor meer informatie op www.norske.nl
Wâàv{_ÉvtÄá ‘Nergens is de zee zo blauw als bij Bodrum’ Ingeborg Oostlander-Çetin van Güldeniz Sailing Cruises ‘In eerste instantie probeerde ik Nedim ervan te overtuigen om in Nederland te komen wonen. Tot ik besefte dat je een zeeman niet moet scheiden van de zee en zijn schip. En omdat ik zelf inmiddels vaak had meegevaren, heb ik de liefde voor het zeilen overgenomen en werken we nu samen.’ Het is het verhaal van Güldeniz Sailing Cruises in een notendop, in geuren en kleuren verteld door mede-eigenaar Ingeborg Oostlander-Çetin, een projectmanager Verkeer & Infrastructuur die op haar 25e tijdens een vakantie verliefd werd op haar toekomstige echtgenoot Nedim Çetin en Bodrum in het mooie Zuidwest-Turkije. Hoewel Ingeborg een groot deel van het jaar in Bodrum woont, blijft ze er altijd dat vakantiegevoel houden in het St. Tropez van Turkije. ‘Het is een levendig stadje met veel lekkere restaurants en leuke winkeltjes. Bij de haven vind je een kasteel, dat werd gebouwd door de kruisvaarders en nu een mooi museum is. Deze kust werd al bewoond in de Antieke Oudheid. Overal in de omgeving kom je sporen uit het verleden tegen. Terwijl Bodrum zelf best modern is, vind je een paar kilometer verderop al het authentieke Turkije zonder massatoerisme. En nergens is de zee zo blauw als bij Bodrum. De reizen hier heten niet voor niets Blue Cruises.’
Filosofie Binnen vier jaar na de oprichting in 2010 had Güldeniz Sailing Cruises al drie houten tweemasters in de haven
34 - Kijk op www.meridiantravel.nl
liggen: de Grandi, Gülden Imak en Kugu 1 werden ambachtelijk gebouwd op de scheepswerven bij Bodrum. ‘De schepen zijn 25 meter lang en zes meter breed en er kunnen twaalf tot zestien gasten op meevaren. Elk schip heeft een kapitein, een kok en twee matrozen aan boord, die er hun eigen verblijf hebben’, legt Ingeborg uit. Bovendien werden de schepen zodanig aangepast dat luxe en comfort zowel boven- als benedendeks gegarandeerd zijn; van tweepersoonshutten met eigen badkamers tot airconditioning, een buitendouche en wifi. Ingeborg: ‘We kunnen nu zelf meerdaagse all-inclusive zeilcruises organiseren en verzorgen, die passen in onze filosofie ‘sailing, service and a smile’. Onze schepen varen verschillende routes, maar de Golf van Gökova is toch wel mijn persoonlijke favoriet. Dit is een prachtig natuurgebied met helder water, stille baaien en leuke dorpjes. Regelmatig zie je dolfijnen of schildpadden. Een week is net genoeg om veel te zeilen, iets van het land te zien en ook nog te relaxen aan boord en in het water. Heb je nog een week, dan zijn de Golf van Hisarönü of de Griekse eilanden ook mooi. Vanuit Bodrum kun je bijvoorbeeld heel gemakkelijk Kos of Simi bezoeken.’
Persoonlijk Güldeniz Sailing Cruises is een echt familiebedrijf, waar Ingeborg verantwoordelijk is voor de organisatie van de zeilcruises, het ontwikkelen van nieuwe reizen en het adviseren van zowel groepen als individuele reizigers. ‘De kapiteins op onze schepen
zijn broers en mijn jongste zwager regelt zaken aan land, waaronder de bevoorrading. Mijn man stelt zelf de menu’s samen en we koken zoveel mogelijk met streekproducten. We bedenken steeds nieuwe routes en thema’s, zoals eilandhoppen, kajakken, gezinscruises of onze zeilacademie. Terwijl veel standaard-Blue Cruises vooral op de motor varen, worden bij ons de afstanden zoveel mogelijk zeilend afgelegd. Ook aan boord zijn we duurzaam bezig door besparing van energie, water en afval. En omdat we alles in eigen hand houden, kunnen we maatwerk leveren en snel schakelen als dat nodig is. Die persoonlijke benadering wordt door onze steeds groter wordende groep gasten erg gewaardeerd.’
Turkse keuken Ook ondanks de roerige tijden, die Turkije recentelijk meemaakt? Ingeborg: ‘Ik krijg de laatste tijd regelmatig vragen over de situatie in Turkije. Omdat wij zelf ter plaatse zijn, kunnen we onze gasten altijd goed informeren. Zuidwest-Turkije is en blijft een heerlijke vakantiebestemming.’ Ze focust daarom liever op wat het land tot haar favoriete bestemming maakt: ‘De Turkse keuken is een van de beste ter wereld. Groente en fruit zijn zongerijpt en smaken toch echt beter dan in Nederland. Daarnaast staan Turken bekend om hun gastvrijheid, maar ik vind ze ook echte levenskunstenaars. Ze leven meer in het hier en nu, en genieten van kleine dingen. Nederlanders vergeten dat vaak te doen.’ n
Kijk op www.meridiantravel.nl - 35
Wâàv{_ÉvtÄá ‘Ja, die gek bestond: dat was ik!’ Guido van Es van Better Places Dat reisplezier aanstekelijk is, moge duidelijk zijn. Maar waar sommige touroperators na verloop van tijd immuun worden voor het dagelijkse bombardement van vakantievirussen en enthousiasmebacillen heb je er ook talloze, die hun chronische reiskoorts met alle liefde omarmen. Peruspecialist Guido van Es is er zo een. Pas op: besmettingsgevaar! Guido liep tijdens zijn studie in 2001 stage bij een non-profitorganisatie in Huaraz, Peru: ‘Als 21-jarig broekie mocht ik twee gemeenschappen alles over duurzaam toerisme gaan bijbrengen. Prachtig! Het was antropologie, talen, commercie, reizen, goede-doelenwerk; alles door elkaar. Ik was op slag verkocht. Bam, mijn leven verandert.’ Ondanks het enthousiasme van alle betrokkenen bleef succes echter uit voor zijn toeristische projecten: ‘Er was te weinig commerciële interesse en wat we als NGO hadden opgezet, was te veel gebouwd op een filosofie van ‘de lokale bevolking moet het zelf doen’. En die mensen spraken geen talen, waren verlegen en waren geen echte verkopers – terwijl hun producten en diensten zo de moeite waard waren!’
Gek op Peru In 2008 kwam Guido tijdens een Peruvakantie tot een levensveranderende conclusie: ‘Er moest toch ergens een gek zijn, die zijn eigen centen zou investeren in een touroperator die specifiek gericht was op gemeenschapstoerisme? Eentje, die de gemeenschappen niet ziet in een slachtofferrol maar juist als entrepreneurs, en samen volgens de principes van goede service, efficiënte samen-
36 - Kijk op www.meridiantravel.nl
werking en unieke produkten de toeristische markt van Peru eens zou gaan veroveren? Ja, die gek bestond: dat was ik!’ Guido startte in januari 2009 zijn eigen bedrijf in Huaraz, dat van zeven dorpjes in het onbekende noorden uitgroeide tot een nationale touroperator met meer dan zeventig lokaties voor gemeenschapstoerisme door het hele land. Guido: ‘Steeds meer lokale families zien ons als hun beste alternatieve inkomstenbron, die ervoor zorgt dat ze minder druk uitoefenen op de omliggende ecologie, terwijl de lokale economie sterker wordt en daarmee de sociale issues ook aangepakt kunnen worden.’
Better Places Guido is als reisspecialist onderdeel van het platform Better Places. Dit Nederlandse bedrijf is sinds de oprichting drie jaar geleden succesvol op het gebied van duurzame maatwerkreizen naar meerdere bestemmingen over de hele wereld. ‘Voor ons is het een eer om bij Better Places de specialist voor ons land te zijn. In principe kiezen ze maar één specialist per land, die aansluit bij hun filosofie. Better Places doet het bovendien ontzettend goed, dankzij een uitstekende marketing. Voor ons dus ideaal, want het zijn leuke klanten die we voor Better Places mogen bedienen.’
Authentiek Van low-budgetbackpackers tot reizigers met een bodemloze portemonnee; wie een Peruspecialist zoekt, heeft aan Guido altijd een goeie. ‘Wat ik sowieso laat zien, is het echte, het authentieke Peru: die heerlijke mensen, die mijn leven op zijn kop zetten met hun dankbaarheid, hun trots en
hun capaciteit om gelukkig te zijn met ogenschijnlijk zo weinig’, zegt Guido zonder veel omhaal. Zijn liefde voor het land zit dan ook diep. Hij woonde er meer dan tien jaar en ontmoette er zijn Nederlandse partner en medereisspecialist Agnes Moes. Samen kennen ze veel uithoeken op hun duimpjes, maar hebben ze nog steeds genoeg wensen op hun lijstje staan: ‘Van de 32 bestaande klimaatzones op aarde heeft Peru er 28. Dat alleen al geeft aan hoeveel werelden er in dat ene land te vinden zijn! Al die subculturen, talen, de geschiedenis, de flora, fauna en landschappen; het is zo grandioos divers dat een enkel bezoek aan het land eigenlijk écht niet kan. Natuurlijk, meer dan negentig procent doet gewoon het zuidelijke rondje, dus als ik een aanvraag voor iets écht avontuurlijks buiten de gebaande paden krijg, ben ik zielsgelukkig.’ Guido is de eerste om toe te geven dat duurzaamheid nog altijd niet echt verkoopt. ‘Maar het tevreden gevoel dat een echt duurzame reis geeft, is wél de hele reden waarom je met ons naar Peru zou moeten reizen. Want een gids die goed betaald krijgt en getraind wordt, is dankbaar voor het werk dat jij hem geeft. Een lokale gemeenschap, die door toerisme zó veel verbeteringen in hun wereld ziet, genereert dankbare families die met oprechte gastvrijheid een heel andere ervaring geven aan een reiziger die bij ze op bezoek komt. En dat is precies onze missie: Better Places to live in and Better Places to visit.’ n Kijk voor meer informatie op www.betterplaces.nl
Kijk op www.meridiantravel.nl - 37
Wâàv{_ÉvtÄá ‘Je beleeft een regio veel intenser dan tijdens een ‘gewone’ vakantie met de auto’ Arjan van der Laan van Eigen-Wijze Reizen
Binnen het toerisme is de functie van routeverkenner een van de meest felbegeerde droombanen bij uitstek. En een prima springplank naar de eredivisie, zoals Arjan van der Laan kan beamen. In opdracht van Eigen-Wijze Reizen maakte de geboren Groninger al in 1995 talloze fiets- en wandelroutes, die hij persoonlijk op genietbaarheid testte. Meer dan twintig jaar later staat hij zelf aan het hoofd van EigenWijze Reizen in Enschede, de specialist in Nederland en België voor wandel- en fietsvakanties met een groot hart voor de ongebaande paden. Toen Arjan in 1998 door oprichter Wim Veldhuijzen gevraagd werd om als mededirecteur in dienst te treden, hoefde hij zich geen twee keer te bedenken: ‘Ik maakte al met veel plezier routes voor het bedrijf en had een grote affiniteit met het product. Mooie nieuwe bestemmingen voor fiets- en wandelvakanties zoeken en vervolgens goede tochten in elkaar zetten, is erg leuk werk. In de beginjaren was zo’n vakantie alleen interessant voor een kleine groep mensen, een echte nichemarkt. Tegenwoordig is het echt een volwassen markt geworden, met meer aanbieders en dus ook heel andere uitdagingen dan toen.’ Hoewel Arjan zich in die beginjaren vooral met de financiële kant van het bedrijf bezighield, kreeg hij door de ziekte van Wim gaandeweg steeds meer taken in zijn pakket. Na Wims overlijden in 2009 werd hij de enige
38 - Kijk op www.meridiantravel.nl
directeur van het bedrijf, dat tegenwoordig meer dan tweehonderd individuele vakanties over de hele wereld aanbiedt – inclusief Azië en de USA – waarbij bijna elke persoonlijke wens van de klant op maat kan worden vervuld.
Maatwerk Dat maatwerk staat bij Eigen-Wijze Reizen al sinds de oprichting voorop. Arjan: ‘Onze klanten worden volledig ontzorgd, alles wordt tot in de puntjes geregeld.’ Bovendien biedt Eigen-Wijze Reizen, naast populaire tochten zoals de Donauradweg of de Moezel, altijd nieuwe bestemmingen en ongebaande paden, die niet ‘mainstream’ zijn. ‘We gebruiken bij voorkeur kleine hotels voor de overnachtingen en we maken en verkennen alle routes zelf. We weten precies wat we aanbieden’, zegt Arjan. De enthousiaste wandelaar, fietser, motorrijder en zeiler laat zelf geen kans onbenut om er zelf opuit te trekken ‘Een fiets- of wandelvakantie is een heerlijke manier om te ontspannen, maar toch actief vakantie te vieren. Omdat je op de fiets of lopend altijd buiten bent, heb je makkelijk contact met de lokale bevolking en beleef je een streek in al zijn facetten. Je beleeft een regio veel intenser dan tijdens een ‘gewone’ vakantie met de auto.’
lievelingsbestemming is Italië, dat met zijn rijk gevarieerde landschap, mooie taal en fantastische steden de mustchecklijst van elke fiets- en wandelliefhebber moeiteloos afvinkt. ‘Laat staan het fijne eten, de mooie wijnen, het goede klimaat en de temperamentvolle aard van de bevolking. Op mijn zeventiende kwam ik voor het eerst in aanraking met de schoonheid van Italië tijdens een busreis van een week naar de bergen van Noord-Italië. Ik was verrast door de schitterende natuur en het uitgebreide groene landschap.’ Arjans favoriete fietstocht is dan ook logischerwijs in La Bella Italia te vinden: ‘De route van de Reschenpass naar Venetië. Een makkelijke fietsroute, veelal langs de rivier de Adige, die begint in de Alpen op de Oostenrijks-Italiaanse grens en door een prachtig landschap met imposante bergtoppen voert. Onderweg kom je door mooie oude steden als Bassano del Grappa, Vicenza, Padova en Chioggia, en kun je genieten van het heerlijke Italiaanse eten. Tijdens deze vijf- tot dertiendaagse tocht leer je dit deel van Italië goed kennen. En het slotstuk over de eilanden van de Lagune naar Venetië is iets dat iedereen een keer zou moeten meemaken.’ La dolce vita op Eigen-Wijze-wijze; da’s intens genieten ten voeten uit. n
Genieten ten voeten uit En waar gaat de doorgewinterde routeverkenner zelf het liefst heen? Arjans
Kijk voor meer informatie op www.eigenwijze-reizen.nl
Kijk op www.meridiantravel.nl - 39
` 40 - Kijk op www.meridiantravel.nl
`
WELKOM OP HET
OOISTE EILAND TER WERELD
Kijk op www.meridiantravel.nl - 41
42 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Mogen we je even voorstellen? De bewoners van St. Maarten weten het zeker: ze wonen op het mooiste eiland ter wereld. Er zijn maar weinig plekken die kunnen tippen aan dit paradijselijke eiland, dat al bijna vier eeuwen de enige plek op aarde is waar Nederland en Frankrijk aan elkaar grenzen. Al snel ontdek je de unieke combinatie van twee culturen. Het zonovergoten St. Maarten is een tropisch pareltje in de Caribbean met groene heuvels in het binnenland, unieke flora en fauna, lieflijke baaien, parelwitte bountystranden en een azuurblauwe zee met een sprookjesachtige onderwaterwereld. Aangenaam!
W
De eerste Europaan die St. Maarten in het vizier kreeg was – hoe kan het ook anders – Christopher Columbus. Op 11 november 1493 voer de ontdekkingsreiziger langs het eiland, maar zette geen voet aan wal. Het eiland heeft wel haar naam aan Columbus te danken, want op 11 november is het de naamdag van de heilige Sint Martinus van Tours, oftewel Sint Maarten. St. Maarten is een veelzijdig eiland vol ontspanning en bruisende activiteiten. De schatten van de Caribische Zee maken duiken en snorkelen hier een spannend avontuur. De gunstige passaatwinden zijn ideaal voor een zeil- of surfvakantie. Lichaam en geest komen helemaal tot rust in de talloze spa’s en wellnesscentra die
het eiland rijk is. Dankzij de vele restaurants komen culinaire liefhebbers ook volledig aan hun trekken. Deze hemelse plek is dan ook niet voor niets zo populair bij zo veel mensen. De hoofdstad van het Nederlandse deel van St. Maarten, Philipsburg, ligt aan de Great Bay aan de zuidkant van het eiland en is de ideale plek om te winkelen, fantastisch te eten en het bruisende nachtleven te ontdekken. De sporen van de rijke, koloniale historie zijn hier nog altijd aanwezig, maar Philipsburg is net zo goed een moderne plaats en fungeert als het commerciële centrum van St. Maarten. Daarvan is Frontstreet aan de baai een hotspot, zeker voor shopliefhebbers. Deze lange winkelstraat biedt eindeloos taxfree winkelplezier. Je vindt hier de mooiste sieraden, horloges, mode, elektronica en Caribische souvenirs.
Culinaire hoofdstad St. Maarten staat bekend als de culinaire hoofdstad van de Caribbean. De bijzondere mix van culturen komt terug in de diverse menu’s van de vele restaurants en lokale eettentjes op het eiland; van traditioneel tot haute cuisine en van écht Frans tot een breed scala aan internationale keukens, waaronder Indisch, Vietnamees, Duits en Grieks. Logischerwijs heeft het eiland als specialiteit vooral veel verse vis en schaaldieren, maar je kunt ook zomaar een strandbarbecue
Kijk op www.meridiantravel.nl - 43
‘Wie de smaak te pakken heeft, maakt een excursie naar het Seaside Nature Park in Cay Bay waar je kunt kajakken of romantisch kunt paardrijden’
44 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Kijk op www.meridiantravel.nl - 45
tegenkomen. Vergeet ook niet om een lekkere guavaberry-cocktail te halen bij één van de vele beachbars die het eiland rijk is of om het nationale gerecht Journey Cake te proeven. Deze goudgeel gefrituurde beignet staat lokaal beter bekend als de ‘Johnny Cake’ en wordt meestal geserveerd voor ontbijt of brunch of als perfect bijgerecht tijdens een diner met vis, conch, garnalen, kip of spareribs van de barbecue. Tast gerust toe, want voor de broodnodige vitamientjes is er overal op het eiland heerlijk vers fruit te vinden.
Witte stranden Schitterende stranden en St. Maarten gaan hand in hand, zo ook op het Nederlandse deel van het eiland. Het kleine eiland telt maar liefst 37 hagelwitte zandstranden – elk met een eigen karakter. Op St. Maarten kan iedereen zijn of haar perfecte plekje ontdekken. Van afgelegen bountystranden, met wuivende palmbomen en beschutte baaien, voor een ongestoord dagje met de kinderen tot mondaine stranden met hippe en bruisende beachbars. Ook voor een romantische vakantie is St. Maarten ideaal. Ga bijvoorbeeld samen paardrijden langs de branding of geniet van een picknick voor twee aan een pittoreske baai. Rond het uitgestrekte Great Bay Beach bij Philipsburg valt altijd iets te beleven. Je ziet hier indrukwekkende cruiseschepen de haven binnenvaren. Het relatief afgelegen Dawn Beach is een van de mooiste stranden van het eiland: lang en breed, ideaal voor wandelingen en om te snorkelen naar het prachtige koraalrif vlak voor de kust. Guana Bay Beach is het domein van surfers en bodyboarders. De hoge golven doen zelfs de harten van passieve genieters kloppen. Bij Little Bay Beach kun je duiken vanaf het strand, snorkelen en de
46 - Kijk op www.meridiantravel.nl
beschutte baai maakt deze plek ook heel geschikt voor kinderen. Bij Maho Beach ligt het grootste resort van het eiland en vind je verschillende, populaire beachbars. Geliefd zijn de geweldig uitgestrekte stranden aan Simpson Bay. Aan deze baai bevindt zich bijvoorbeeld Kimsha Beach, een levendig, goed uitgerust strand waar regelmatig concerten en strandfeesten gehouden worden. Wie de locals volgt, komt vanzelf bij Mullet Bay Beach uit, vlak bij de golfbaan: hier proef je de Antilliaanse sfeer. Wie de smaak te pakken heeft, maakt een excursie naar het Seaside Nature Park in Cay Bay waar je kunt kajakken of romantisch kunt paardrijden. En de mooiste zonsondergang op het eiland? Die vind je op Cupecoy Beach. Hier zie je hoe de zon tegen een achtergrond van steile kliffen en romantische baaien op een adembenemende wijze in zee zakt. Aan de Franse zijde liggen pittoreske stranden, waaronder Orient Beach, waar je naar wens ook zonder badkleding kunt genieten.
Kids & familie Alles wat nodig is voor een onbezorgde vakantie met kinderen vind je op St. Maarten: van 3 sterren hotels tot luxe all-inclusive hotels. Veel resorts bieden ook een kinderopvang en/of kidsclub aan. Drankjes en eten zit vaak bij de prijs inbegrepen. Een dagje uit met de kinderen op St. Maarten beleef je met maximaal plezier, want naast veel waterpret kun je met het hele gezin ook genieten van de natuur. Bezoek de kleurrijke vlinderboerderij en spot meer dan veertig soorten vlinders. Zijn de kids echte avonturiers? Ga dan paardrijden, snorkelen of kajakken bij Cay Bay.
‘Schitterende stranden en St. Maarten gaan hand in hand, zo ook op het Nederlandse deel van het eiland. Het kleine eiland telt maar liefst 37 hagelwitte zandstranden, elk met een eigen karakter’
Kijk op www.meridiantravel.nl - 47
‘De vele riffen vlak voor de kust maken de zee op veel plaatsen ondiep én schatrijk aan koralen en tropische vissen’
48 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Kijk op www.meridiantravel.nl - 49
50 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Waterparadijs Met de Caribische Zee binnen handbereik is St. Maarten een paradijs voor watersportliefhebbers. Van duiken, snorkelen, kajakken en zeilen tot surfen, waterskiën, jetskiën en diepzeevissen. Wie liever ontspannen aan de oppervlakte blijft, voelt zich de koning te rijk. Zo is snorkelen een echte aanrader op St. Maarten: de vele riffen vlak voor de kust maken de zee op veel plaatsen ondiep én schatrijk aan koralen en tropische vissen. Je kunt snorkeltours boeken langs de mooiste plekken rondom het eiland, maar er zelf op uit trekken met gehuurd materiaal is net zo leuk. Zo zijn Dawn Beach, Little Bay, Creole Rock, Baie Rouge en Pinel Island bijvoorbeeld mooie spots om zelf te ontdekken. Spectaculairder kan ook, want rondom St. Maarten zijn alle vormen van surfen mogelijk; van golf- en windsurfen tot wakeboarden en kitesurfen. De verschillende baaien en stranden van St. Maarten hebben elk hun specialiteiten en uitdagingen, zowel voor beginners als gevorderden. Ook zeilfanaten komen aan hun trekken op St. Maarten. Dankzij de constante passaatwinden staat er altijd een prettige bries voor
maximaal zeilgenot. De tientallen jachthavens rond het eiland bieden eersteklas voorzieningen. Je kunt ook zelf een zeiljacht huren om de bijzondere routes langs de diverse buureilanden te verkennen. Jaarlijks vinden talrijke zeilraces rond het eiland plaats, waaronder de Heineken Regatta in maart. En waarom zou je je niet eens heerlijk láten varen? Voor diepzeevissen is St. Maarten een van de betere bestemmingen ter wereld. Met een ervaren kapitein de zee opgaan en machtige vissen als marlijn, tonijn, wahoo en barracuda binnenhalen, is een belevenis voor iedereen. Zeker wanneer je je bedenkt dat er voor de kust ook veel walvissen, dolfijnen en schildpadden te zien zijn.
Droom voor duikers Duiken kan op veel plaatsen ter wereld, maar in het Caribische gebied is de onderwaterwereld wel heel bijzonder. Het is buitengewoon mooi rondom St. Maarten. De zee biedt een veelzijdigheid aan exotische vissen en sprookjesachtige koraalriffen. Met een zicht tussen de 20 en 35 meter is het een genot om het leven onder water hier te bekijken. Daar komt ook nog eens
Kijk op www.meridiantravel.nl - 51
52 - Kijk op www.meridiantravel.nl
‘Dankzij de constante passaatwinden staat er altijd een prettige bries voor maximaal zeilgenot. De tientallen jachthavens rond het eiland bieden eersteklas voorzieningen’
a Kijk op www.meridiantravel.nl - 53
bij dat de constante watertemperatuur van ongeveer 21 graden Celsius het duiken wel heel aangenaam maakt. Er zijn veel bijzondere trips te maken via professionele duikscholen of organisaties, zoals duiksafari’s naar prachtige onderwatergebieden, bountyeilandjes en bijzondere scheepswrakken. Bij Simpson Bay kun je bijvoorbeeld duiken met Divesafari's. Via deze duikschool, met Nederlandse eigenaren, maak je comfortabele duik- en snorkeltrips onder begeleiding van Nederlandstalige instructeurs. Overal op het eiland zijn cursussen te boeken en kunnen gecertificeerde duikers materiaal huren. Ook hebben diverse luxe resorts op St. Maarten een eigen duikschool of watersportcentrum. Populaire duikplekken zijn bijvoorbeeld de wrakken bij Great Bay en Cable Reef. Hier vind je een in 1801 gezonken oorlogsschip en een in 1993 gezonken vrachtschip. Of wat dacht je van een unieke duiksafari waar je de kans krijgt om 15 tot 30 haaien te bewonderen die door professionals worden gevoerd?
Verlaten bountyeilanden Over excursies gesproken: St. Maarten is een tropische springplank voor onvergetelijke trips naar paradijselijke, bountyeilandjes waar je in alle rust en stilte kunt genieten van de ongerepte natuur, stranden en koraalriffen. Deze eilandjes zijn soms niet meer dan grote rotspunten in zee en hebben bijzondere namen zoals Hen & Chickens, Cow & Calf, Molly Bedat, Guana Key en Pelican Key. Het eilandje Tintamarre staat garant voor een exotische belevenis en wordt geroemd om zijn natuurlijke modderbaden. Bezoekers van het eiland smeren zich van top tot teen in met de mineraalrijke modder en drogen dan op in de zon op het strand. De modder is goed voor de huid en zorgt voor een verjongend en herstellend gevoel. Daarnaast is Tintamarre
54 - Kijk op www.meridiantravel.nl
een beschermd natuurgebied en bij uitstek geschikt om te gaan snorkelen of om puur van de natuur te genieten. Ook het onbewoonde eilandje Prickly Pear ten westen van St. Maarten is een en al wonderschone natuur en fijn wit zandstrand. Snorkelen en duiken zijn er gerust spectaculair te noemen, dankzij het rijke onderwaterleven. Op een wandeling rond het eiland zijn vele tropische vogels te spotten en kun je terecht bij twee restaurantjes en een bar die alleen worden bemand om gasten te ontvangen.
Romantisch St. Maarten Bij uitstek is St. Maarten de ideale vakantiebestemming voor romantiek. Bekijk de mooiste zonsondergangen op een van de parelwitte stranden. Dé succesformule voor een eindeloze droomvakantie. Proef de smaken van het eiland tijdens een romantisch diner in een van de vele restaurants die het eiland rijk is. Of spot dolfijnen tijdens het varen op een luxe zeiljacht. Ga je op huwelijksreis? Ontdek dan samen het onbewoonde eilandje Tintamarre, waar je kunt badderen in exotische modderbaden. Voor echte romantici is het ook mogelijk om te trouwen op St. Maarten. Je kunt zelfs onder water je huwelijk laten voltrekken en inrichten naar eigen wens, bijvoorbeeld met champagne en door elkaar het ‘OK’ signaal geven als ja-woord. Of neem een sprong in het diepe en trouw volledig in stijl door een duik te nemen met je bruidskleding over een wetsuit. Het kan allemaal. n
xxxxxx
Kijk op www.meridiantravel.nl - 55
LIGGING & BEREIKBAARHEID St. Maarten is een zelfstandig land binnen het Koninkrijk der Nederlanden en is centraal gelegen in het noordelijke deel van de Caribbean. Het eiland met een oppervlakte van rond de circa 95 km² bestaat uit een Nederlands en een Frans deel. De hoofdstad van het Nederlandse deel van het eiland is Philipsburg en de hoofdstad van het Franse deel Marigot. St. Maarten is vanuit Amsterdam bereikbaar in circa negen uur vliegen met KLM en TUI. KLM vliegt wekelijks op dinsdag, vrijdag en zondag rechtstreeks naar Princess Juliana International Airport en TUI stuurt zijn nieuwste Dreamliner elke woensdag en zondag naar St. Maarten. Spectaculair zijn de landingen bij Maho Beach. Hier scheren de vliegtuigen laag over het strand voordat zij enkele meters verderop neerkomen. De haven van St. Maarten heeft een leidende positie in het
Foto: Alejandro Andres Chaves Sandoval
St. Maarten praktisch vragen. Voor reizen naar St. Maarten heb je alleen een geldig paspoort nodig, dat op het moment van terugreizen nog minimaal zes maanden geldig is.
ETEN & DRINKEN
Op het eiland wordt prijs gesteld op bepaalde etiquette. Het is niet in alle restaurants toegestaan om in badkleding aan tafel te zitten. Gepaste avondkleding is gewenst. Een gewaarschuwd dinergast telt voor twee, dus je kunt van tevoren altijd even bellen om te vragen of er een bepaalde dresscode in het restaurant geldt. Houd er rekening mee dat sommige restaurants in het laagseizoen (september-oktober) gesloten zijn. Informeer altijd eerst naar de openingstijden om teleurstelling te voorkomen. De lunch duurt grofweg van 12:00 tot 15:00 uur en het diner van 18:00 tot 22:00 uur.
GELD Fooien zijn gebruikelijk op het eiland. Op het Nederlandse deel van St. Maarten is een fooi van 10-20% een mooie opsteker. De fooien worden eerlijk verdeeld onder het personeel.
MEER INFORMATIE Meer informatie over reizen en vakanties naar St. Maarten vind je op de site van het St. Maarten Tourist Bureau op www.vakantiestmaarten.nl
Caribisch gebied en verwelkomt per jaar ongeveer twee miljoen cruisepassagiers.
KLIMAAT & BESTE REISTIJD St. Maarten is het hele jaar door te bezoeken. Dankzij het tropische klimaat schijnt de zon het hele jaar door – de temperatuur op het eiland zakt nooit onder de 25 graden Celsius. In de maanden mei t/m november valt de meeste regen op het eiland, maar zoals we dat van de Caribbean kennen, zijn dit meestal korte tropische buien.
VISUM Voor een verblijf korter dan drie maanden hoeven reizigers uit Nederland en België geen visum aan te
56 - Kijk op www.meridiantravel.nl
VERBLIJF PARK + HOTEL vanaf
54 €
/pers*
*Berekend op basis van 4 volwassenen in dezelfde kamer in de periode « Verblijf + » in de hotel « La Villa Gallo-Romaine ».
PUYDUFOU.COM +33 (0) 820 09 10 10 (0,12 €/min)
St. Johann in Tirol Gezinsvriendelijke wintersportbestemming
Nee, ik ga dat nooit doen! Ik hoor het mezelf nog denken. Een aantal jaar geleden was ik nog lekker aan het freelancen, geen verplichtingen, alleen op reis naar onontdekte plekjes en verre bestemmingen. In kleine hotels of appartementen. En als ik een kind zou hebben, zou ik dat gewoon blijven doen. Dat was mijn voornemen. ‘Familieaccommodatie’ en ‘all-inclusive’ waren vieze woorden. Niet veel later kreeg ik mijn dochter Chiara en twee jaar daarna, afgelopen winter, zat ik in de auto. Op weg naar Oostenrijk. Tirol om precies te zijn. Op weg naar een all-inclusive familiehotel.
Pinguïnpop Tijdens het rijden zit ik een beetje te mokken. Alhoewel ik heb gezocht naar een intiem hotel om niet in een of ander megalomaan, plastic speelparadijs terecht te komen, schijnt ook bij de gekozen accommodatie de ‘entertainment’ niet te ontbreken. Op de website van Landgut Furtherwirt stellen ze geïnteresseerden trots voor aan hun uit de kluiten gewassen pinguïnpop die op het terrein en in het hotel rondloopt. Er is een kids club, eten doe je van een buffet en ouders die eigenlijk niet met hun kinderen op vakantie willen, kunnen ze
hele dagen kwijt in een opvang. Met enig wantrouwen ga ik dus op weg. Maar zodra ik aankom, ben ik al om, ondanks dat er nauwelijks sneeuw ligt. Het gebouw is typisch Oostenrijks met veel houtsnijwerk langs het dak en een met pasteltinten beschilderde façade. Het is warm dit seizoen en tegen de muur staat een kruiwagen met gesnoeide katjestakken. Chiara rent meteen naar de speeltuin. Ze ziet het ontbreken van sneeuw tot nu toe alleen maar als voordeel.
Sleebaan Het hotel blijkt ook als er weinig sneeuw ligt, genoeg te bieden voor een wintersportvakantie met een kleintje. Buiten een speeltuin zijn er stallen met koeien en paarden, een binnenzwembad en gelukkig ligt er op de speelweide nog sneeuw zodat we meteen een slee van het hotel kunnen pakken om van de kleine heuvel af te glijden. Dat is natuurlijk leuk voor een tweejarige, maar ouders willen ook wat. En dat vinden we als we als we vanuit Furtherwirt richting het noorden rijden en net na het dorp Gasteig aanbelanden bij een heuse sleebaan. Een route van 2 kilometer door het bos, speciaal voor sleetjes. Je neemt je eigen slee mee, of je kunt er ter plaatse een huren. Je kunt helemaal naar boven
Kijk op www.meridiantravel.nl - 59
Openingsfoto Zoals het hoort Rechterpagina vanaf linksboven met de klok mee Bij knusse bergrestaurants kun je een borrel of wat te eten halen; Het hotel waar we verblijven; St. Johann met op de achtergrond het skigebied; Sleetje rijden!; Sneeuw op dag twee
lopen, of je laat je omhoog slepen door een tractor. Omdat deze bij ons eerste bezoek niet rijdt door de dooi, beginnen we optimistisch aan de klim. Eén bocht later houden we het voor gezien. Het wandelpad dat parallel aan de sleebaan loopt, gaat stijl omhoog en dan is 11 kilo achter je aantrekken met sneeuwschoenen aan een hele opgave. We besluiten een andere keer terug te komen.
Alleen op de piste Als ik de tweede ochtend van ons verblijf de gordijnen van onze hotelkamer (twee grote kamers, hal, riante badkamer) opentrek is alles wit. Het heeft flink gesneeuwd vannacht! We besluiten om-en-om te gaan skiën, Chiara is nog te klein. We laden de skispullen in de auto en rijden in 10 minuten naar St. Johann in Tirol. Om weer in te komen beginnen we bij de Eichenhoflift, waar een babybaantje is en drie blauwe afdalingen. Er staan nergens rijen en na even oefenen, pak ik bovenaan de eerste lift een tweede sleeplift en eindig bovenaan drie rode afdalingen. De pistes zijn goed onderhouden, het is rustig en er vallen dikke sneeuwvlokken uit de grijze lucht. Ik kijk omhoog en snuif de frisse berglucht in. Heel even sta ik in mijn eentje halverwege de piste tussen de dennenbomen. Dan zoeft een andere eenzame skiër langs. Dit is iets heel anders dan ik van Tirol ken. Ik vervolg rustig mijn weg. Niet alleen omdat ik al een tijdje niet meer op de latten heb gestaan, maar ook om nog heel even alleen te kunnen zijn, voordat ik me weer bij mijn gezin voeg dat onder aan de pistes iglo’s en sneeuwpoppen aan het bouwen is. De wat meer ervaren wintersporters stappen in de gondellift Harschbichl naar 1.604 meter, een paarhonderd meter onder de Kitzbüheler Horn: de top waarachter het wat meer exclusieve Kitsbühel ligt. Hier heb je je platina creditcard nodig terwijl er minder pistes liggen aan de andere kant van de berg. Met name steeds meer bewoners verhuizen naar St. Johann omdat het ook voor hun niet meer te betalen is om er te wonen. Toch geniet Kitsbühel meer bekendheid dan St. Johann, maar of dat terecht is. Vanaf het eindstation van de lift – een hele belevenis voor Chiara- loopt zo’n 43 kilometer aan afdalingen, al dan niet met elkaar verbonden, naar het dal. Blauw, rood en zwart. Ook hier zien de pistes er goed uit en het is er wat drukker, maar ook hier krijg ik het voor elkaar om regelmatig alleen op de piste te staan.
60 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Onderweg naar beneden kun je bij verschillende bergrestaurants terecht voor een borrel of wat te eten.
Ansichtkaartuitzicht Terug bij de sleebaan blijkt het inmiddels genoeg gesneeuwd te hebben en we kunnen naar boven. Onze twee sleetjes worden achteraan de tractor gehaakt en na een tijdje brommen, staan we bovenaan de afdaling. Voordat we naar beneden glijden, laat ik het uitzicht nog even op mij inwerken. De lucht is strakblauw en de zon schijnt gulzig op de met sneeuw bedekte bomen. Uit de schoorsteen van een houten huis onder in het dal kringelt rook. Dit is hoe je het op een ansichtkaart naar huis stuurde, maar dan was het altijd een beetje gelogen. Want het was nooit zoals op het plaatje. Hier wel, het kan zo onbewerkt de social media op. Dan stappen we op. Chiara bij d’r vader voorop en ik erachteraan op mijn slee. Onderweg naar beneden ben ik meer bezig met mijn kind dan met het sleeën, want het gaat hard! Bij iedere bocht die ik zelf ternauwernood rechtop doorkom, denk ik aan Chiara. Maar het enige wat ik hoor is haar slappe lach en eenmaal beneden wil ze meteen nog een keer. Ik vind het voor nu wel even goed. We besluiten vanaf het eindpunt een stukje te gaan wandelen. Inmiddels heeft de zon plaatsgemaakt voor dikke, grijze wolken en de eerste vlokken komen er al uitgevallen. We volgen een beekje en lopen een uur. Af en toe eten we een hand sneeuw. Als we merken dat het donker begin te worden, gaan we terug naar de auto en terug naar ons hotel.
Happy de clown Naast in en om het hotel spelen, skiën en sleeën, is er voor gezinnen nog veel meer te doen in de regio. Vanuit het hotel lopen verschillende wandelroutes en je kunt een rit maken met paard-en-wagen. We rijden een rondje via het dichtbijgelegen dorpje Kirchdorf in Tirol. Met mutsen op en de benen onder dikke vachten hobbelen we achter twee zwarte paarden door de sneeuw. Chiara vindt er niet veel aan, die sleet liever met een rotgang van een berg af. Je ziet aan onze koetsier Wolfgang dat hij goed is met kinderen, maar zijn pogingen om Chiara voor zich te winnen stranden na tien minuten op de bok. En passant vertelt hij dat hij niet alleen de koetsier is maar ook mede-eigenaar van het hotel. Alle leden van de familie Hagsteiner werken mee, of dat nou in de stallen is, achter de receptie of in
Kijk op www.meridiantravel.nl - 61
de keuken. Dat merk je aan de sfeer en de kwaliteit. Het is er gemoedelijk, gastvrij en het eten is goed. Alleen jammer dat ze op hun website niet waarschuwen voor Happy. Want op een pinguïn – die ik overigens nooit heb gezien- had ik me voorbereid. Maar niet op een enorme clown die alle gasten iedere dag lastigviel tijdens het avondeten. Met handjes schudden en rondjes dansen, dat wel, maar toch. Laat mij lekker rustig eten.
Sleetjes aanhaken en naar boven!
St. Johann We slapen ergens tussen Kirchdorf en St. Johann in. In Kirchdorf is niet veel te doen, maar St. Johann daarentegen is een levendig historisch stadje met een groot cultureel, winkel- en horeca-aanbod. Ik loop samen gids Fritz Minhard door de smalle straatjes. Hij neemt me als eerste mee naar de Antoniuskapel. Onderweg vertelt hij over het dorp. Dat het in 1216 voor het eerst werd genoemd en in 2016 dus zijn achthonderdjarig bestaan viert. Dat hier drie rivieren samenkomen en dat dat nog wel eens voor overstromingen zorgt. Dat het dorp 9.230 inwoners telt; nét iets te weinig om stad genoemd te mogen worden (bij tienduizend inwoners). Dat hier tot de 19e eeuw in de diepste mijnen ter wereld werd gezocht naar koper. Dat St. Johann nooit is aangevallen door de Fransen en dat er in 1897 voor het eerst werd geskied in Kitzbühel en dat de wintersport zich vanuit daar over het gebied heeft verspreid. Aangekomen in de kapel is op een indrukwekkende plafondschildering uit 1803 goed te zien dat het hier niet altijd koud is geweest. Op de afbeelding van St.
Johann en omgeving zijn duidelijk graanvelden te zien. In die tijd was het zelfs het maïsepicentrum van de omgeving. Wanneer dit precies was, is moeilijk te zeggen. De kapel, het oudste barokgebouw van St. Johann, komt uit 1674. Er is dus even over gedaan om de 360gradenkoepel te beschilderen. Ook de andere, veelal barokke gebouwen in St. Johann vertellen ieder zo hun eigen verhaal. Over een lange, turbulente geschiedenis. Over legendes en helden. En al die verhalen samen maken van St. Johann en omgeving een historisch skigebied. Een waar je prima met je familie naartoe kunt voor een rustige wintersport. Je kunt het natuurlijk zo gek maken als je zelf wilt, maar echt de hoofdprijs betalen doe je nergens. n
St. Johann LIGGING, TAAL & KLIMAAT
REISDOCUMENTEN & GELD
WWW
St. Johann ligt aan de voet van het Kaisergebergte in de Oostenrijkse deelstaat Tirol. Er wordt Oostenrijks gesproken, maar je kunt ook heel goed uit de voeten met Engels. In de winter daalt de temperatuur tot een paar graden onder nul. In de zomer wordt het gemiddeld 15°C.
Je moet je kunnen legitimeren, een geldige identiteitskaart is voldoende. Kinderen moeten een eigen paspoort hebben. De munteenheid is de euro.
St. Johann: www.kitzalps.cc Landgut Furtherwirt: www.furtherwirt.at Gids Fritz Minhard: www.active-worldholidays.com
VOLTAGE & TIJDSVERSCHIL De netspanning is net als in Nederland 220 Volt. Er is in de winter geen tijdsverschil.
62 - Kijk op www.meridiantravel.nl
VERVOER De wegen zijn goed onderhouden. Vanuit Nederland is een autoreis met een overnachting in Duitsland prima te doen met een tweejarig kind.
64 - Kijk op www.meridiantravel.nl
IN DE BAN VAN DE BLOESEM Kersenbloesem staat in het land van de rijzende zon symbool voor de vergankelijkheid van schoonheid en het leven. Dat leven is kort en mooi, en precies zo zit het met een vakantie in Japan, dus geniet ervan. Van sakura tot zentempel: de hoogtepunten van Tokio en Kioto.
^
T E K S T & F O TO G R A F I E S A N D E R G R O E N W W W. S A N D E R G R O E N . N L
Kersenbloesemseizoen in Tokio, dat staat garant voor massahysterie op z’n Japans. Lange rijen voor de kaartjesautomaten, dikke drommen voor de tourniquetjes, gedrang voor de ijscoverkoper, kinderen en bejaarden worden nog net niet onder de voet gelopen en overal klinkt opgewonden gekakel. Uit alle hoeken en gaten van de wereldstad komen Japanners kersenbloesem kijken in het Shinjuku-park, als het even kan gekleed in bebloemde kimono. Tweehonderd yen kost een kaartje, pakweg anderhalve euro, want in Tokio is alles geordend en georganiseerd, zo ook de natuur. Uit het welbekende stadsbeeld van wolkenkrabbers en neonverlichting is het natuurschoon verdwenen, fluitende vogeltjes zijn opvallend afwezig en gras is een schaars goed, maar hier achter hoge hekken schuilt een groene oase van torenhoge ceders en cipressen en wijdvertakte platanen, spiegelgladde vijvers vol kleurige koi en spartelende schildpadjes, romantische bruggetjes en zachtverende gazons. Een park zo plechtig dat het lijkt aangelegd voor de Japanse keizer zelve. En dat is ook zo.
Witte bloesemwolk Niemand maalt echter om het grazige groen. Hemels wit met een vleug zachtroze, daar draait het om, de delicate teint van de sakura, de kersenbloesem. Zo’n vijftienhonderd Japanse kersenbomen telt dit park en in het voorjaar staan die in volle bloei. Eventjes maar,
een paar dagen; knipper met je ogen en het is weer voorbij, die mooie sakura. Doen Japanners dus niet, knipperen, want al eeuwenlang staat de sakura symbool voor de vergankelijkheid van schoonheid. Kersenbloesem is gelijk het leven: kort en mooi. Daar moet je van genieten. De keizer begreep dat duizend jaar geleden al, en sindsdien is de kunst van het bloemenkijken, hanami in het Japans, tot in de puntjes geperfectioneerd. Een cultureel en sociaal evenement is het, waar heel Japan het ganse jaar naar toeleeft. Vol bewondering wordt de bloesem van dichtbij bekeken, aangeraakt en gestreeld, her en der wordt een haiku gepreveld en onophoudelijk klinkt het klikklakken van fotomobieltjes. Rond de bloesemrijkste boom staat een legertje amateurfotografen met serieuze spiegelreflexcamera’s, wel dertig driepotige statieven in een kring rond één en dezelfde boom. De oude Yushino-kers bloesemt voordat het blad uitkomt en steekt af tegen de staalblauwe hemel als een witte wolk. In het Shinjuku-park blijft het allemaal beschaafd, aangemoedigd door een in de bomen verstopte zoetgevooisde vrouwenstem die doorlopend meedeelt dat er dan ook best een boel verboden is: niet rennen, niet schreeuwen, niet roken, niet skaten, niet fietsen, geen alcohol, geen rommel maken en blijf binnen de paden. Om de paar meter staat een officieel kijkende man of vrouw in een donkerblauw uniform met goudgerande
Kijk op www.meridiantravel.nl - 65
Kijk op www.meridiantravel.nl - 67
kleppet en witte handschoenen de boel in goede banen te leiden. Zoveel keurigheid, de keizer kan er trots op zijn.
Sakura-schepijs Heel anders gaat het een paar metrohaltes verderop toe in het Ueno-park. Een echt volkspark is het, waar hanami is verheven tot volksfeest. ’s Morgens vroeg worden de mooiste plekjes onder de bloesembomen geclaimd middels blauwe dekzeiltjes, die door de benjamin van de familie geduldig worden bewaakt tot zijn pa en ma, broers en zussen en ooms en tantes zich aan het einde van een lange werkdag bij hem voegen voor een vrolijke picknick van sushi en sake. De hele dag is het druk, tegen zessen wordt het hectisch en na zonsondergang blijft het nog lang onrustig in het Uenopark. Japan is in de ban van de bloesem, die ene week in de lente. Het weerbericht, dat normaliter nogal monotoon opsomt hoe bloedheet het ’s zomers wordt en hoe waterkoud in de winter, maakt plaats voor het sakurabericht: dagelijks vertellen statistiekjes in de krant, op teletekst, internet, lichtkranten en hotelprikborden hoe het ervoor staat met de bloesem, waar de witste wolken te bewonderen zijn en welke sakura-festiviteiten er voor morgen op het programma staan. Van duizend bloesemende bomen aan weerszijden van de Sumidarivier tot de bemoste tombes op de Aoyama-begraafplaats: overal wordt feestgevierd onder de kersenbloesem, compleet met sakura-schepijsjes, sakura-thee, sakura-gebakjes en sakura-sake. Zo vluchtig als het is, die kersenbloesem, geniet men ervan met Japanse devotie. In de herfst herhaalt de vrolijke gekte zich, ditmaal als de stervormige bladeren van ontelbare esdoorns veranderen van sappig groen via felgeel, knaloranje en oudroze in vuurrood. Opnieuw trekt Japan eropuit langs lanen en kanalen, naar tuinen en tempels, de natuur in en de bergen op voor de herfstige tegenhanger van de kersenbloesem: koyo. In het voor- en najaar, als het doen en laten van de bevolking wordt beheerst door kersenbloesem en herfstkleuren, is Japan op z’n mooist. Wie het land alleen van die seizoenen kent, vermoedt vanzelf dat het de rest van het jaar maar een saaie boel is. Niets is minder waar.
Houten museumhotel De gedroomde uitstap vanuit Tokio voert naar Nikko, waar sinds mensenheugenis de gegoede burgerij komt
68 - Kijk op www.meridiantravel.nl
uitblazen in de frisse berglucht. In het historische Kanaya Hotel behoorden Albert Einstein en Charles Lindbergh tot de hooggeëerde gasten, die samen met gekimonode geisha’s met witgekalkte engelengezichten en rijstpapieren parasols ’s zomers aan het zwembad genoten van het uitzicht of ’s winters pirouetjes draaiden op de schaatsbaan. Het was een frivole boel hier in Nikko. De ijsbaan verkeert nu in deplorabele toestand, net zoals het Drakenpaviljoen ernaast en het openluchtzwembad. Het Kanaya is meer een museumstuk dan een hotel, met nostalgische atmosfeer, een wonderlijke jazzbar en een niet te versmaden Japans ontbijt van verschillende schaaltjes vol kleine lekkernijen in een mooi kersenhouten doosje. Maar aan het uitzicht op de omringende besneeuwde bergtoppen is niets veranderd, dat is nog precies zo panoramisch als in het fin de siècle. Niet die teletijdmachine van een houten hotel is hier het pronkstuk, maar de op de Werelderfgoedlijst genoteerde Toshogu-schrijn. Al een slordige duizend jaar is dit bergdorp een boeddhistisch bedevaartsoord, maar wereldfaam kwam pas toen hier begin 17e eeuw het mausoleum verrees van Ieyasu Tokugawa, de shintoïstische shogun die Japan herenigde. Kleinzoon Iemitsu vond het bouwwerk veel te bescheiden voor zo’n groot staatsman en liet vijftienduizend van ’s lands beste ambachtsmannen en kunstenaars aanrukken om het huidige heiligdom te bouwen: een extatisch gedecoreerd complex van poorten, paviljoens en pagodes.
Bos vol boeddha’s Een shintoschrijn is normaliter het sobere toonbeeld van serene rust in harmonie met de natuur. De Toshoguschrijn in Nikko lijkt het tegenovergestelde: in het complex werd liefst vijfhonderd kilo bladgoud verwerkt. Minutieus gedecoreerde daken, delicate fresco’s, boos kijkende boeddha’s, kunstig gekalligrafeerde sake-vaten, spiegelglad rood lakwerk en kleurige houtsnedes van landelijk beroemde horen-zien-en-zwijgenaapjes, heilige olifanten en een slapende kat, alles gedrenkt in eeuwenoude symboliek. De Japanse naam van de hoofdpoort betekent letterlijk dat je er tot zonsondergang naar kunt blijven kijken zonder verveeld te raken. Geen woord van gelogen. Zoals zoveel in het door oogstrelende esthetiek geobsedeerde Japan is ook de Toshogu van een schier onbeschrijflijke schoonheid. Dat het hier druk is, kun je nie-
70 - Kijk op www.meridiantravel.nl
mand kwalijk nemen, maar de niet aflatende toeristendrommen bederven de pret toch een beetje. De ontsnapping is nabij. Sla voorbij de heilige rode Shinkyo-brug linksaf, kuier een kwartiertje door het cederbos en je bent in de Ganmangafuchi-kloof. Voilà, rust en ruimte, met als bonus een boeddhistische begraafplaats vol bemoste boeddha’s en, keurig op rij langs een zacht ruisende rivier, tientallen stenen beelden van Jizo, de boeddhistische beschermheilige van kinderen, in diverse staten van verval maar stuk voor stuk liefdevol aangekleed in een roodzijden slabbetje en wollen muts. Wie nog geen boeddhist was, zou zich bij het lieflijke tafereel in dit sprookjesbos zomaar spontaan bekeren.
Het oude Kioto Nikko’s Toshogu is een tempel uit duizenden, Kioto een stad van duizend tempels. Op een paar uur per kogeltrein vanuit Tokio, is Kioto bekend als de thuisbasis van Daihatsu en Nintendo, als culinaire hoofdstad met de meest verfijnde vorm van Japanse haute cuisine en als geboorteplaats van het Kioto-protocol. Prima, die moderne kant van Kioto, niks mis met klimaatbeheersing, kaiseki, boodschappenautootjes en Super Mario, maar daarmee is het nog niet ’s lands mooiste stad. Dáár zorgen die duizend tempels voor, pakweg half-half shintoïstisch en boeddhistisch en variërend van piepklein en popperig tot gigantisch en fantastisch. Voordat de voornoemde shogun Ieyasu besloot te resideren in Edo, het huidige Tokio, was Kioto oneindig lang de almachtige hoofdstad van het Japanse keizerrijk. Aan weerszijden van de stad, verspreid over de groene uitlopers van het Hagashiyamagebergte in het oosten en het Kitayamagebergte in het noordwesten, liggen de schatkamers van Kioto. Het wemelt er van de monumentale restanten uit die duizendjarige glorietijd – het oude Kioto telt maar liefst zeventien Werelderfgoedtempels. Kiyomizu-dera is er zo een, zo’n tempel waarvan je bij de eerste aanblik begrijpt hoe die generaties dichters en schilders heeft bewogen tot meesterwerken. Een plaatje is het, die Helder-Water-Tempel: hoog verheven boven de stad, op de helling van een heuvel gebouwd op 139 palen, zonder dat daar ook maar één spijker aan te pas
kwam. Het dak is vernuftig bedekt met cipressenhout en, zo zegt men, groot genoeg om onderdak te bieden aan alle boeddhistische stromingen. Al even buitenproportioneel is de veranda met fenomenaal uitzicht – Kioto ligt aan je voeten.
God van rijst en sake Eén probleem is er maar met Kioto: er is zoveel moois dat kiezen een onmogelijke opgave is. Teveel tempels en tuinen, de ene nog ouder en belangwekkender dan de andere, maar alle even bijzonder en bezoekwaardig, van het Zilveren Paviljoen in het oosten tot het Gouden Paviljoen in het westen. Die laatste is een must, vanwege de goudgele reflectie in de toepasselijk genaamde Spiegelvijver van de houten zentempel – die onlangs nog werd gerestaureerd met tweehonderdduizend velletjes bladgoud. Behalve die klatergouden Kinkaku-ji is ook Ginkaku-ji een verplicht nummer, het Zilveren Paviljoen dat de naam ten spijt niet verzilverd is – het geld was op – en toch zo op een ansicht kan. Maar nu even niet: de tempel staat tot volgend voorjaar in de steigers. Desondanks hierheen, al was het maar voor de omringende prachtige zentuin en omdat dit het vertrekpunt is voor het Filosofenpad, een plezante wandeling langs een kabbelend kanaal met aan weerszijden kersenbloesembomen, leuke winkeltjes en ontspannen cafés met zonnige terrasjes. Zo duurt het vanzelf even voordat je aankomt bij het eindpunt van het pad, de Nanzen-ji, waar vegetarisch kan worden geluncht in de tempeltuin. Andere koek is de Fushimi Inari Taisha, waar de god van rijst en sake wordt vereerd. Het kilometerslange kronkelpad naar de tempel is volledig overdekt door ontelbare torii in scharlakenrood lakwerk. Normaal staat er één zo’n poort voor een tempel, hier zijn het er honderden, nee, duizenden, in ieder geval zoveel dat je door alle torii de tempel niet meer ziet. Kiezen is het credo in Kioto. Makkelijk is dat niet, vooral omdat al die boeddhatempels en shintoschrijnen zo verdraaid verschillend zijn. Sla je er eens een over, ten faveure van een sakura-ijsje op een bankje onder de bloesem, dan weet je zeker dat je intussen iets moois mist. Zo zit je hier zelfs na een dubbel dozijn tempels nog niet aan je tempeltaks. n
Kijk op www.meridiantravel.nl - 71
Japan ETEN EN DRINKEN Maak slim gebruik van de jetlag en arriveer voor vijven op Tokio’s Tsukiji-vismarkt voor de wereldberoemde tonijnveiling. Zoek zo rond zevenen, voordat de rijen te lang worden, een tentje aan de rand van de markthallen uit voor een niet te versmaden ontbijt van sushi en sashimi – verser wordt vis niet. www.tsukiji-market.or.jp Voor het mooiste uitzicht met de flitslift naar de 52e verdieping van Roppongi Hills. Tokyo City View is de toeristentrekker met panoramaplatforms binnen en op het dak, Mori Art Museum is een van Tokio’s niet te missen musea, en in de chique herenclub hier betaal je voor een cognac en sigaar 7500 euro per jaar. Dat kan goedkoper: 7,50 euro kost een Cuba Lible (sic) in de hippe Mado Lounge met hetzelfde uitzinnige uitzicht op Tokio in miniatuur. Mori-toren, Roppongi Hills, www.ma-do.jp In Kioto’s Gion komen na zonsondergang de maiko buiten, geisha’s in opleiding maar in vol ornaat met witgekalkte gezichten en roodgelakte lippen. Langs de rivier loopt de populaire eetstraat Pontocho. Nieuw is daar Mameya Genzo, sober en smaakvol ingericht met westerse stoelen aan rode laktafels en, authentieker, Japanse lage tafels met vernuftige bamboe ruggensteuntjes op de tatamimatten. Uit de keuken komen culinaire kunstwerkjes van tofoe, gestoomde groenten en verse vis. Pontocho, Gion, Kioto, tel. 075-253-1155, www.mameyagenzo.co.jp
Omotesando, zeg maar de PC van Tokio, is een walhalla voor shopaholics én voor fans van moderne architectuur: de transparante Dior-vlaggenschipwinkel is van Sejima Kazuyo, de blokkendoos van Louis Vuitton van Jun Aoki en Prada’s bubbelglaspaleis van Herzog & de Meuron. Opvallend is ook de Tod’s-winkel van Toyo Ito met een gestileerd patroon in glad beton en glas van de voor deze straat kenmerkende zelkova-iepen.
DOEN Kersenbloesemkijken. Het seizoen loopt van eind maart tot begin april, maar dat is afhankelijk van het weer en tegenwoordig ook van de opwarming van de aarde, dus check de kersenbloesemverwachting op www.japan-guide.com. De populairste sakuraspots zijn de Shinjuku-, Ueno- en Sumida-parken in Tokio en het Maruyama-park, Arashiyama en het Filosofenpad in Kioto. Heel Japan trekt eropuit in de kersenbloesemweek, dus boek op tijd een hotel. Herfstkleurenkijken. Kan in oktober en november in Nikko, tweede helft november in Kioto en eind november/begin december in Tokio. De populairste koyo-spots zijn het Chuzenji-meer bij Nikko, de Tofukuji- en Eikando-tempels en Arashiyama in Kioto en het Yoyogi-park in Tokio.
Prince New Takanawa, op loopafstand van station Shinagawa, waar zowel lokale boemels als kogeltreinen stoppen. Ertegenover staan twee zusterhotels, met ertussen een Japanse tuin met kersenbomen, koivijver en een theehuis. 3-13-1 Takanawa, Minatoku, Tokio, tel. 03-3442-1111, www.princehotels.com Eleanor Roosevelt, Indira Gandhi, Shirley MacLaine en Zijne Keizerlijke Hoogheid zelve logeerden in Japans oudste en beroemdste grand hotel, Nikko Kanaya sedert 1873. Nationaal erfgoed en de hemel voor nostalgici. 1300 Kami-Hatsuishi-machi, Nikko, tel. 0288-54-0001, www.kanayahotel.co.jp Het New Miyako Hotel in Kioto is met duizend kamers te groot en tamelijk zielloos, maar wel centraal gelegen tegenover het treinstation. 17 Nishikujo-Inmachi, Minami-ku, Kioto, tel. 075-6617111, www.miyakohotels.ne.jp Ryokan zijn traditionele houten herbergen, variërend van spartaans en spotgoedkoop tot peperduur en hyperexclusief. Voorhanden in het hele land, maar nergens mooier dan in Kioto. Het neusje van de zalm is de geraffineerde serene wabi-sabi-esthetiek van Tawaraya, dat al driehonderd jaar en elf generaties lang wordt gerund door dezelfde familie en waar eerder Marlon Brando en Alfred Hitchcock voor achthonderd euro per nacht op een matje op de vloer sliepen. 278 Nakahakusancho, Nakagyo-ku, Kyoto, tel. 075-211-5566, geen website.
SHOPPEN Akihabara is Tokio’s Electric Town vol gadgets en neon, maar tegelijk is het de hemel voor otaku ofwel hardcore-fans van manga en anime, met megawinkels tjokvol striptijdschriften, boeken en dvd’s. Duik een achterafstraatje in voor kleine winkeltjes met verzamelaarswaar en rariteiten. Drink thee in een maid café en word gedienstig bediend door een manga-esque dienstmeid. Het contrast is kolossaal: ga vanaf het popperige treinstationnetje Harajuku twee keer rechts en alles is zen in de Meiji-jingu, een statige shintoschrijn in een uitgestrekte tuin, of wandel rechtdoor en je komt terecht in Takeshita-dori, Tokio’s meest hysterische straatje met honderd winkeltjes vol zuurstokroze petticoats, knalblauwe pruiken en gifgroene designersneakers, plus dikke drommen van doldwaas uitgedoste cosplay-kids.
72 - Kijk op www.meridiantravel.nl
SLAPEN Allerminst luxueus, maar intens Japans: slapen in een capsulehotel. In de Capsule Inn Akihabara zijn gescheiden verdiepingen voor m/v, een lounge met koffie en wifi, gedeelde badruimtes en voor 30 euro een bed in je eigen kunststof cocon van één bij één bij twee met wekker, leeslamp en tv’tje. Japanse pyjama, slofjes en tandenborstel inbegrepen. 6-9 Akihabara, Taito-ku, Tokio, tel. 03-3251-0841, www.capsuleinn.com Handige uitvalsbasis is het viersterrenhotel Grand
J A PA N
- RCS 513 638 171 - CrÊdit photo : ŠMonica Dalmasso / OT Les Carroz
#savoiemontblanc
www.savoiemontblanc.com
Een dik pak witte sneeuw, de zon die de sneeuwkristallen op de dennenbomen doet schitteren, een zacht briesje.. Dit betoverende landschap vormt het decor voor prachtige herinneringen en nieuwe winterse belevingen. De bergen, het dal, de donkere sterrenhemel en de lichtjes daar waar leven is. Knusse gezelligheid, ongekende luxe, hier staat de tijd even stil en toch ook weer niet. Hier leef je daadwerkelijk even als God in Frankrijk. Hier in de Franse Alpen.
DANSEN IN
NICARAGUA
74 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Kijk op www.meridiantravel.nl - 75
Onder Folkloristische dansen maken ook onderdeel uit van de fiestas patronales Rechterpagina vanaf linksboven met de klok mee Als er opeens zo'n gemaskerd figuur voor het autoraampje staat, schrik je wel even; De boulevard in de hoofdstad Managua; Nicaragua is rijk aan vlindersoorten; Ook de kleintjes doen mee aan de fiestas; In Nicaragua huizen vele soorten amfibieen
a
Nicaragua is een van de meest ongerepte landen van Midden-Amerika. Het internationale toerisme heeft er nog niet genadig toegeslagen en het is daarom nog redelijk authentiek. Het is een land dat in het verleden veel te kampen had met geweld en armoede. De bevolking is echter goedlachs en vriendelijk. De mensen zijn open en nieuwsgierig en willen graag alles weten van buitenlandse bezoekers die hun kleine land aandoen. Ook willen ze graag de tradities en schoonheid van hun land delen. Bezienswaardigheden zijn er in ieder geval genoeg, zowel op het gebied van natuurschoon als cultureel. Het land heeft veel onaangetaste natuur met vulkanen, ongerepte regenwouden en verlaten zandstranden waar het aangenaam toeven is. Ook qua cultuur is er van alles te beleven. In de steden LeĂłn en Granada vind je bijvoorbeeld indrukwekkende koloniale gebouwen.
Religieuze feesten De bevolking van het land heeft een grote genegenheid voor poĂŤzie, muziek en dans. Dat laatste uit zich vooral tijdens de katholieke feesten die door het hele land
76 - Kijk op www.meridiantravel.nl
gevierd worden. Iedere streek heeft zijn eigen festiviteiten. Christelijke feestdagen als Kerstmis, Driekoningen en Pasen worden overal gevierd en overal zijn lokale feesten aangezien elk dorp en iedere stad zijn eigen patroonheilige heeft. Deze festivals (fiestas patronales) duren vaak meerdere dagen en gaan gepaard met folkloristische dansen, livemuziek, maskerprocessies en schijngevechten waarbij het LatijnsAmerikaanse kolonialisme door Spanje vaak op satirische wijze op de hak wordt genomen. Mannen, vrouwen, jong en oud: iedereen neemt deel aan deze fiestas die vaak lang van tevoren worden voorbereid.
El Tope de los Santos Een van de meest bekende feesten wordt gevierd in San Marcos, in de provincie Carazo op 45 kilometer van de hoofdstad Managua. Op 24 april ontmoeten de patroonheiligen van San Marcos en nabije dorpen San Sebastian en Santiago elkaar tijdens El Tope de los Santos. Op die dag worden de heiligenbeelden vanuit hun locaties in de centrale dorpskerken naar het dorp San Marcos gedragen. Dat gebeurt op draagbaren en te
Kijk op www.meridiantravel.nl - 77
Jongeren doen actief mee aan de fiestas patronales
voet en dat betekent dat de gelovigen soms enkele kilometers moeten lopen. De vaak zware, overvloedig gedecoreerde heiligenbeelden worden op de schouders gedragen door groepen sterke mannen. Ze zijn speciaal daarvoor aangewezen en accepteren deze taak met veel trots en eer. Statig en kalm schrijden zij door straten en over wegen, terwijl diepe devotie van hun gezichten straalt. Ook zijn er tijdens El Tope speciale kinderoptochten waar kleine heiligenbeelden door vooral jongeren gedragen worden. Op een centrale plaats - in dit geval in de belangrijkste kerk van het meest gelovige dorp San Marcos - komen de drie heiligen en hun dragers bij elkaar waarna er een groot feest losbarst met dans, lokale marimbamuziek, vuurwerk en een keur aan lokale gerechten. De fiesta in San Marcos is er eentje om niet snel te vergeten. In de hete middagzon laat de bevolking zich meeslepen in het feestgewoel. Eerst draait alles om de aankomst en ontmoeting van de drie patroonheiligen
78 - Kijk op www.meridiantravel.nl
in de centrale kerk. Wanneer dit vrome onderdeel achter de rug is, kan het uitbundig feesten pas echt beginnen. Mannen, vrouwen en kinderen delen allemaal mee in de feestvreugde. Dat gebeurt met dansen als Los Diablitos, El Gueguense, El Toro Huaco, de dans van Las Inditas en de dans van La Vaquita (de koe) van San Marcos. Ook muziek vormt een belangrijk onderdeel van het feest. Overal in het dorp spelen marimbaorkesten en iedereen laat zich meeslepen door de vrolijke klanken van dit aan de xylofoon verwante, houten muziekinstrument. Veel dansers zijn gemaskerd en dragen kleurrijke kostuums. Je vraagt je af hoe ze dat allemaal uithouden in deze allesverzengende hitte. In de avonduren vloeit de sterke drank rijkelijk en wordt alle energie van de dag weggedronken met aguardiente of bier.
Offers aan de duivel De meeste bestemmingen in Nicaragua zijn goed bereikbaar met bussen of taxi’s. Zo ook Masaya, de
REIZEN IN KLEINE GROEPEN
Reist u liever in een kleine groep van maximaal 16 personen? Wij maken dit mogelijk! Onze reisspecialisten hebben speciaal voor u enkele reizen geselecteerd.
Indonesië 16-daagse groepsrondreis
Sri Lanka 21-daagse groepsrondreis
JAVA - BALI IN KLEINE GROEP
SCHATTEN VAN CEYLON IN KLEINE GROEP
Indonesië maakt een onuitwisbare indruk tijdens deze reis langs smaragdgroene rijstvelden, indrukwekkende tempelcomplexen zoals Borobudur en Prambanan en de machtige vulkanen. Onze reisleider laat u de mooiste plekjes graag zien. Kom tenslotte tot rust op het heerlijke Bali.
Ontdek met ons het échte gezicht van Sri Lanka. We bezoeken de oude hoofdstad Anuradhapura en de beroemde Tempel van de Tand. Of wat dacht u van een spannende jeepsafari op zoek naar wilde olifanten? Na al dit moois kunt u bijkomen in ons comfortabele strandhotel.
www.FOX.nl/Meridian
Rechterpagina van boven naar beneden Uitzicht over Granada; Niet alleen de bevolking is hier kleurrijk
hoofdstad van het Masayadepartement dat 14 kilometer ten noorden van Granada en 17 kilometer ten zuiden van Managua ligt. Het is een kleurrijke, levendige, stad gelegen tussen twee kratermeren, met een mooi stadscentrum en diverse koloniale gebouwen. Masaya staat, naast de markten, vooral bekend om haar nationale park Volcan Masaya, waar de Nindirivulkaan ligt. Deze maakt deel uit van een reeks actieve vulkanen die samen de 11 kilometer brede Masayakrater vormen. Het is de enige vulkaan in Midden-Amerika die je met de auto kunt bereiken. Met een busje worden we afgezet bij de kraterrand. We treffen een woest landschap aan, waar rust en stilte heersen en waar de penetrante geur (en smaak) van zwavel domineert. Aan onze voeten ligt een rokende krater die kilometers diep lijkt. De vulkaan kent ook nog een spannend verhaal: Masaya werd in het verleden gezien als de poort naar de hel en mensen dachten dat de duivel hier woonde. Om deze te verdrijven werden kinderen en maagden aan de duivel geschonken en in de krater gegooid.
Granada Een andere stad die de moeite waard is, is Granada dat aan het meer van Nicaragua ligt en in 1524 door de Spanjaarden is gesticht. Hiermee is het de oudste koloniale stad van Zuid-Amerika. Het centrale plein is het kloppend hart van de stad. Overdag is het er al gezellig, maar in de vroege avonduren komt het centrale punt pas echt tot leven. Dan komen de locals naar het centrum waar inmiddels allemaal straatkarretjes staan waar van alles te koop is, zoals lokale hapjes en drankjes en verse vruchtensappen. Later op de avond is er vaak livemuziek op het plein. Jong en oud wagen zich op de dansvloer, waar opzwepende klanken al snel de voetjes van de vloer krijgen. Grenada is meer dan alleen een gezellige stad. Je gaat er ook heen voor de slapende vulkaan Mombacho. Om er te komen reis je over steile bergen met een hellingsgraad van 40 procent. Je kunt de vulkaan niet tot de top beklimmen (1.344 meter), maar je komt een heel eind op 1.150 meter. De beloning voor flink doorstappen is groot: een indrukwekkend nevelwoud met uitzicht over Granada, het meer van Nicaragua en andere vulkanen die je in de verte ziet. In de buurt van Granada vind je ook de zeven pueblos blancos (witte dorpen). Inwoners van de streek zeggen
80 - Kijk op www.meridiantravel.nl
dat de naam komt van de witte magie die er vroeger in de streek werd beoefend. Wie in occulte zaken geĂŻnteresseerd is, kan op bezoek gaan bij de traditionele genezers die een dagtaak hebben aan hun werkzaamheden. Behalve dat zij toekomst voorspellen en de bewoners bijstaan tijdens moeilijke tijden, verkopen zij ook liefdesdrankjes en amuletten. De dorpen zijn ook beroemd vanwege hun ambachtelijke specialiteiten. Ieder plaatsje verkoopt weer wat anders: van hangmatten tot keramiek en van beeldhouwwerken tot leer.
Struinen door Managua Nicaragua is natuurlijk niet compleet zonder een dagje in de hoofdstad Managua, gelegen aan het meer van Nicaragua. Het oude centrum van de stad werd zwaar getroffen door de laatste aardbeving (1972). Een aantal gebouwen in de stad werden in de loop der tijd gerestaureerd, waardoor je je toch een beeld kunt vormen van hoe de stad eruit heeft gezien. Op zich biedt Managua niet heel veel voor de verwende toerist, maar wie wat meer moeite doet kan hier toch wel bijzondere plekjes ontdekken. Zoals de huellas de Acahualinca (voetstappen van Acahualinca). Hier zijn afdrukken van voetstappen gevonden van een groep mensen waarvan vermoed wordt dat het zesduizend jaar geleden naar het meer liep, op de vlucht voor een vulkanische uitbarsting. Ook zijn er sporen van herten, bizons en hagedissen te zien in het museum Huellas de Acahualinca. Helaas staat Managua bekend als onveilig; een reden waarom toeristen de stad vanaf de avonduren meestal mijden.
Sympathiek We sluiten ons Nicaragua-bezoek af met een typische Nicaraguaanse schotel. Gallo pinto: een bord gekookte rijst met bruine bonen, vlees, gekookt met uien, paprika en knoflook. Wie niet zo gek is op bonen kiest voor indio viejo: draadjesvlees bereid met tortilla’s, uien, knoflook, paprika, tomaat en naranja agria (zure sinaasappel). Als toetje is tres leches een aanrader: een nagerecht dat bestaat uit een cake (van bloem en ei) met een mix van drie verschillende soorten melk: gewone melk, gecondenseerde melk en room. Na het bakken van de cake wordt nog wat schuim toegevoegd. Met deze lokale gerechten genieten we nog even na van onze reis door dit sympathieke land. n
Kijk op www.meridiantravel.nl - 81
Nicaragua
het land is makkelijk en goed bereisbaar. Het openbaar vervoer tussen steden bestaat vooral uit bussen. Taxi’s rijden over het algemeen niet op de meter. Een rit in het centrum kost ongeveer 2 euro. Bussen zijn uiteraard goedkoper, maar het is niet makkelijk om de routes te begrijpen.
KLIMAAT & BESTE REISTIJD Nicaragua heeft een tropisch klimaat met temperaturen van 25 tot 30 graden gemiddeld. In de hoger gelegen gebieden (1.600 meter of meer) liggen de temperaturen rond de 20 graden. De beste maanden om Nicaragua te bezoeken zijn november, december, januari, februari en maart. Daarna begint een periode met benauwd en vochtig weer, gevolgd door de regentijd.
TIJDSVERSCHIL Het tijdsverschil met Nederland is in de winter 8 uur en in de zomer 7 uur.
TAAL Spaans is de officiële taal in Nicaragua. Ook wordt er in de grotere steden wat Engels gesproken.
vaccinaties aan te raden, waaronder tegen gele koorts. In het land komt ook malaria voor.
VISUM
GELD
Een visum is niet nodig voor Nicaragua voor een korter verblijf dan negentig dagen. Wel moet je over een paspoort beschikken dat na aankomst in Nicaragua nog minimaal zes maanden geldig is.
De munteenheid in Nicaragua is de córdoba (C$), onderverdeeld in 100 centavos. Het is aan te raden om Amerikaanse dollars in cash mee te nemen. De euro is niet overal gemakkelijk inwisselbaar.
VACCINATIES
REIZEN BINNEN NICARAGUA
Voor een bezoek aan Nicaragua zijn verschillende
Nicaragua heeft een redelijk goed wegennetwerk en
82 - Kijk op www.meridiantravel.nl
N I C A R A G U A
BAHAMAS
84 - Kijk op www.meridiantravel.nl
S Historisch Nassau Op New Providence Island bevindt zich hoofdstad Nassau. Een kleurrijke stad met ontelbare winkeltjes, straatventers, restaurants en markten. De layout is een exacte kopie van Charleston (South Carolina, VS) waar settlers en immigranten vandaan kwamen. Er is dan ook nogal wat historie in Nassau te vinden. Begin vooral bij het Pirates of Nassau Museum, waar je aan de hand van replica’s, piratenparafernalia en meer, duidelijk wordt hoe het nu echt zat in die tijd. Bezoek Fort Fincastle en het huis van de gouverneur op Mount Fitzwilliam. Niet te missen: de stromarkt, een overdekt steegjescomplex met een kleurexplosie aan kleding en van bladen van de palmboom en sisalplant geweven hoedjes, mandjes, matten en veel meer. Wil je in een keer alles leren over Nassau, koop dan een ticket voor de Tru Bahamian Foods Culinairy Tour. Al wandelend van restaurant naar restaurant, waar je allerlei lokale gerechtjes proeft, leer je van alles over de cultuur en de historie.
Gerechten top 5 1. De conch, de grote roze gekleurde schelp (detail: naast de inhoud werd vroeger de schelp verpulverd en als bestanddeel voor verf gebruikt, de reden waarom zoveel huizen op de Bahama’s roze gekleurd zijn). Favoriet: in een salade of gefrituurd. 2. Vissoep met mais. 3. De snapper (zeebaars). 4. Pittige stoofpot van vlees, rode pepers en limoen. 5. De Guave Duff, gepaneerde vrucht met rum-saus.
Kijk op www.meridiantravel.nl - 85
Junkanoo Het Junkanoo Carnaval in Nassau is het bekendste van de Cariben en vindt plaats rond oud en nieuw. Het is letterlijk zoals je het van de plaatjes kent: grote groepen in fel gekleurde kleding gehulde dansers en trommelaars trekken in een bonte stoet aan de kijkers voorbij. Datzelfde gebeurt ook tijdens het Junkanoo Festival in mei, maar dan is er ook een groot tentendorp gebouwd voor allerlei culturele uitingen en worden er iedere avond concerten gegeven. Een van de hoofdacts: de uit HaĂŻti afkomstige wereldster Wycleff Jean. Beste spot om de straatparades gade te slaan is langs de boulevard. Je hoort ze al van verre aankomen en met de minuut zwellen de donderende basklanken, afkomstig uit enorme speakers op begeleidende vrachtwagens, aan. De stoet aan dansers, bands en vrachtwagens volgt een traject van kilometers lang door de stad om uiteindelijk te eindigen op het strand. Je geduld kan danig op de proef worden gesteld, want het kan uren duren eer de stoet de boulevard bereikt, maar dan is het een groot wervelend feest. De kostuums, of hoe je de minieme niemendalletjes ook moet noemen, glitteren dat het een lieve lust is, maar het draait voornamelijk om de enorme verentooien die de aandacht trekken. In golven van tientallen knaloranje, lichtgevend groen en dan weer felgeel gekostumeerde dansers trekken ze aan het inmiddels meeswingende publiek voorbij.
86 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Jij ook een wijntje? Wijn van rapper Jay Z proeven? Een flesje van zijn Ace of Spades kost slechts 1000 dollar. Of wil je liever een half flesje uit 1727 voor 200.000 dollar! Het kan bij Enrico Garzaroli. In zijn uiterst elegante hotel en historische hotspot Graycliff midden in Nassau heeft hij een wijnkelder met 275.000 flessen aangelegd met een waarde van 22 miljoen dollar. Maar dan zijn we er nog niet, want bij het hotel van de 70-jarige Italiaan en zijn vrouw Anna Maria hoort ook een chocoladefabriekje, Italiaanse gelato-zaak en ze maken er heuse Cubaanse sigaren (Bill Clinton was er gek op). Praat vooral als je de kans krijgt met Enrico, want zijn verhalen over alle beroemdheden die bij hem hebben gelogeerd als de al eerder genoemde Jay Z en zijn liefje Beyoncé, Arnold Schwarzenegger, Nicolas Cage met toenmalige vrouw Lisa Marie Presley, Eddie Murphy en vele, vele anderen zijn legendarisch. Een voorbeeldje: ‘Gerard Depardieu, goeie kerel. Kwam naar me toe dat hij een auto nodig had om op te blazen voor een film die hij hier opnam. Vroeg ik aan een van de schoonmakers z'n auto maar vertelde niet waarvoor. Hahaha... Hij kreeg een nieuwe!’ Enrico kan je zo uren vermaken, in deze in 1740 door de gevreesde piraat John Howard Graysmith gebouwde stadsoase, waar je overigens voor 25 dollar een dagje van het prachtige zwembad mag genieten en dan krijg je nog een drankje en pizza toe…
a Kijk op www.meridiantravel.nl - 87
Lang eiland Een resort met een eigen landings- en startbaan? Je vindt het op Long Island. Een toepasselijke naam voor een van de meer schilderachtige en onontdekte eilanden van de Bahama’s, want 130 kilometer lang en op het smalste punt maar 6 kilometer breed. Het contrast is er groot, want aan de Atlantische Oceaan vind je ruige kust met kliffen en aan de Caribische kant juist weer idyllische zandstranden. Met slechts 2500 inwoners - overigens door het corset van 6 kilometer breed gescheiden in noorderlingen en zuiderlingen met de bijbehorende vriendschappelijke rivaliteit - is dit een eiland waar je bountystranden helemaal voor jezelf kunt vinden. Met zo weinig inwoners zijn de overnachtingsmogelijkheden beperkt. Naast wat kleine hotels en b&b’s zijn er twee resorts, Cape Santa Maria Beach Resort & Villas en Stella Maris. De laatste - met de eigen aanvliegmogelijkheid - is een uiterst vriendelijk familieresort met drie zwembaden, een leuke poolbar en fijne strandjes. De eenvoudige cottages en appartementjes met zeezicht kunnen overigens niet op slot. Maar dat is normaal vindt de eigenaresse. ‘We zitten hier op een eiland midden in de oceaan’, lacht ze. Voor de daredevils: in een baai van het eiland vind je Dean’s Blue Hole, de diepste onderwatergrot ter wereld waar freedivers dagelijks oefenen. Toen we al snorkelend over het randje de onpeilbare steeds zwarter wordende diepte in gluurden, hielden wij het al snel voor gezien…
88 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Lunch aan de haak In dit eilandenrijk speelt nagenoeg alles zich af op en rond het water. Duiken en snorkelen, boottochtjes, waterskiÍn‌ u roept maar. Maar als je de kans krijgt ga dan vooral met een lokale visser op pad. En dan niet dat diepzeevissen ergens op die grote oceaan, maar gewoon op schootsafstand van het strand. Local Robert (56) scheurt je met alle liefde op zijn plezierboot naar de koraalbanken voor de kust. Eenmaal daar prikkelt hij de vispopulatie met wat stukjes krab, prut wat inktvis als aas aan de haakjes van de hengels en deelt ze uit. In no time sla je, zelfs als ongeoefende sportvisser, de eerste vissen aan de haak. Met enig leedvermaak en eindeloos geduld repareert hij haak en lood als je dat achter het scherpe koraal hebt stukgetrokken. Na een paar uur hengelen, kletsen, eten en drinken, maakt Robert de vangst aan boord schoon en krijg je die later tijdens lunch of diner in je resort, hotel of b&b op je bord voorgeschoteld!
Kijk op www.meridiantravel.nl - 89
Peddelen Ooit een mangrovebos van dichtbij bekeken? Deze ondoordringbare moerassige tropische wereld wordt gezien als de kraamkamer van de oceaan, waar jonge vissen zich tussen de wortels van de struiken en bomen schuilhouden, tot ze groot en sterk genoeg zijn om zich in de oceaan in leven te houden. Met een kanotripje kom je geluidloos en heel dichtbij deze bijzondere wereld. En het is nog eens een gezonde exercitie ook. Want als de wind en het getij een rol gaan spelen, moet je verstandig met je krachten omgaan. Eenmaal het mangrovebos voorbij richting oceaan kan het je zo maar gebeuren dat een roggenfamilie als een ballet in slowmotion onder je kano doordanst. Geniet ervan om de betoverende stranden vanaf de zeekant te bewonderen, leg aan, drink wat, rust uit en peddel weer heerlijk terug. n
90 - Kijk op www.meridiantravel.nl
CANADA VOOR IEDEREEN
Onze prijzen zijn geweldig… net als de Canadezen!
Amsterdam
Directe vluchten
Economy, Club en Option Plus
23 kg ingecheckte bagage
airtransat.nl I 00800 872 672 83 I info@airtransat.nl * Vluchten via Toronto.
Toronto, Calgary, Vancouver & Montreal*
THE INDIAN PANORAMA MET DE MAHARAJAS’ EXPRESS 92 - Kijk op www.meridiantravel.nl
De trein werd meerdere keren uitgeroepen tot World’s Leading Luxury Train. De Indiase Maharajas’ Express combineert luxe uit de tijd van de Maharadja’s met een bezoek aan de culturele hoogtepunten van het land. T E K S T W E N N E K E S AV E N I J E F O TO G R A F I E A N N E L I E S R I G T E R
Kijk op www.meridiantravel.nl - 93
`
Openingsfoto Middeleeuws fort in de stad Gwalior Deze pagina vanaf links met de klok mee Bharata natyam-danseres in actie; Paarden uit de privéstallen van de Maharadja; De eetzaal van het fort van Gwalior
Met Delhi als vertrekpunt, biedt de Maharajas’ Express de reiziger vijf treinreizen van verschillende duur aan tegen wisselende tarieven: The Heritage of India, Gems of India, The Indian Panorama, The Indian Splendour en Treasures of India. Ik rijd de Panoramatour en eindig na een week weer op het station met een extra koffer vol onvergetelijke ervaringen. Tuhuhuuuuuuut…. doorklieft de schrille roep van de Maharajas’ Express de zwoele nacht, wanneer hij exact om 22.00 uur ‘s avonds vertrekt van het met fraaie bloempatronen en rode lopers versierde perron op Delhi Safdurjung Railway Station. Daar zijn alle reizigers als vorsten en vorstinnen ontvangen door het in traditionele kledij gestoken treinpersoneel. Ze worden gehuldigd met Indiase muziek, brandende kaarsjes, bloemenkettingen, wierook en een rode Hindoe-stip om het boze oog af te wenden. ‘Namasté’, buigt een erehaag van bedienden als ik de trein instap en door
94 - Kijk op www.meridiantravel.nl
mijn privébutler Manik - letterlijk vertaald robijn - naar mijn junior suite worden gebracht. Hij vertelt dat de trein ruimte biedt aan 88 passagiers, verdeeld over vier compartimenten: twintig de luxe suites, achttien junior suites, vier suites en een presidential suite. Er zijn twee restaurantrijtuigen aan boord, twee bars en een exclusieve boetiek met Indiase sieraden, sarongs, sjaals, India-boeken en traditionele kunst. Ontbijt, lunch, diners en alle drankjes zijn bij de prijs inbegrepen. Elke coupé is vernoemd naar een Indiase edelsteen en onze junior suite heet net als hijzelf Manik (al blijkt dat later zijn bijnaam te zijn). Daar bof ik mee, want de robijn gaat in India door voor de koningin onder de edelstenen en wordt geassocieerd met de zon. ‘Manik inspireert, stimuleert de creativiteit, brengt wijsheid en liefde’, aldus de Manik van vlees en bloed. ‘De steen activeert de spiritualiteit, vergroot het zelfvertrouwen, voorkomt hartkwalen en verbetert de bloedsomloop. Mannen worden er machtig, nobel en gedisciplineerd
Varanasi, de heilige stad aan de Ganges, waar de doden aan de oevers worden verbrand
van, vrouwen gepassioneerd en sterk. Manik verjaagt depressies en heft de blokkades van je navelchakra op, zodat maagkwalen en darmproblemen als sneeuw voor de zon verdwijnen.’ Terwijl mijn butler op gepaste toon zijn college afsteekt, kijk ik nieuwsgierig rond in de fraaie coupé waarin ik de komende acht dagen zal wonen. De inrichting is stijlvol en klassiek. Mooie antieke lampjes verlichten de ruimte, op het nachtkastje tussen de twee koloniaal aandoende lits-jumeaux staan doosjes met bonbons en twee enorme panoramaramen kijken uit op de sterrenhemel. Het werktafeltje achter mijn keurig opgedekte bed is voorzien van luxueus schrijfgerei, informatie over de Maharajas’ Express en er zijn meer dan voldoende stopcontacten voor onze telefoons, laptops en camera’s. De deur naast een royale kast met kluis komt uit op een badkamer met glazen douchecabine en gouden kranen. Hier ga ik het moeiteloos een week uithouden.
Manik legt uit hoe we extra ruimte kunnen besparen door mijn koffer onder de bedden te schuiven en maant me vervolgens op te schieten, want in de keuken werken kok Joy en zijn knechten aan het welkomstdiner voor alle passagiers. Elke dag kan er gekozen worden uit een westers gerecht of een traditionele, Indiase maaltijd. ‘Het Indiase eten is meestal het lekkerst’, lacht Manik. Wanneer we ons opgefrist hebben, klopt hij alweer op de deur om ons plechtig naar een van de restaurants aan boord te begeleiden.
Schotse landlady In het Rang Mahai Restaurant, met zijn in rood en goud beschilderde plafond, porseleinen servies, gouden onderborden en gouden bestek, zit het al bijna helemaal vol met hongerige luxe-avonturiers, die zich een glas rode wijn laten inschenken door de uiterst beschaafde bediening. Ik beland aan tafel bij twee broers uit Zweden, met wie het meteen goed klikt. De
Kijk op www.meridiantravel.nl - 95
Links Jong Indiaas echtpaar uit Mumbai, de hoofdstad van India op huwelijksreis in Jaipur, Rajastan Rechterpagina van boven naar beneden Olifanten in de paleistuin van het Citypaleis; Hawa Mahal, het Paleis der Winden, in Jaipur
wat misschien haar laatste reis zal zijn, want ook al ziet ze eruit als een stralende filmster, de vrouw blijkt al twee jaar ongeneeslijk ziek te zijn. Een reis door India met de veilige en schone Maharajas’ Express, wilde ze zich niet laten ontzeggen. De gegarandeerde hygiëne blijkt een punt van overeenkomst tussen veel passagiers, die al jaren naar India wilden, maar opzagen tegen de hitte, de vervuiling en het altijd om de hoek loerende gevaar van ziektes. Daar hebben veel avonturiers op leeftijd die goed in de slappe was zitten, graag extra geld voor over. De Taj Mahal moet je immers gezien hebben voordat je sterft. Dat laat je je niet afnemen omdat je - zelfstandig of in een groep door India reizend - onderweg je handen niet goed hebt gewassen of in een hotel of restaurant misschien per ongeluk iets verkeerds gedronken of gegeten hebt.
De roze stad oudste van de twee is topadvocaat en gaat op wereldreis. Hij heeft zijn jongere broer, die in de reclame zit, uitgenodigd hem te vergezellen op zijn eerste traject met de Maharajas’ Express. Beide heren hebben een uitstekend gevoel voor humor, waardoor we al tijdens het hoofdgerecht het gevoel krijgen dat we elkaar al jaren kennen. Veel andere reizigers lijkt het net zo te vergaan. Er wordt met smaak gegeten, zachtjes gepraat en veel gelachen. De intieme sfeer in de zachtjes schommelende trein verbroedert de reizigers. Het aantal Britse en Amerikaanse echtparen op leeftijd heeft duidelijk de overhand, maar er zijn ook wat Chinese en Japanse families, een enkele vrijgezel, pasgetrouwde Russische paartjes, een alternatief stel uit Groningen (hij een nuchtere blonde Hollander, zij een geëxalteerde Russin) en een vrolijke Schotse landlady met een Engelse lord, die niet meer dan haar allerbeste vriend blijkt te zijn. Hij vergezelt de knappe vrouw op
96 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Tijdens de eerste nacht in de Maharajas’ Express blijkt slapen niet eenvoudig, want de coupe hobbelt hortend en stotend heen en weer over de rails. Het is vooral een kwestie van acceptatie en de juiste houding vinden. Pas halverwege de nacht ontdek ik dat het helpt om je, op je rug liggend, voor te stellen dat je door de trein gemasseerd wordt. Die suggestieve gedachte blijkt de toverformule om alle andere nachten wel heerlijk te slapen. Na een feestelijk ontbijt in Mayur Mahal, het groene restaurant met de gouden pauwen, arriveert de trein om 10.00 uur ’s ochtends in Jaipur, de hoofdstad van de Indiase deelstaat Rajasthan, waar bijna alle gebouwen in roze terracotta zijn opgetrokken. Op het speciaal voor ons afgeschermde perron, dat versierd is met rode lopers en mozaïeken van bloemen, worden we gehuldigd met kettingen, rozenblaadjes en een aubade door traditionele musici uit Rajasthan, voordat we de met slingers versierde bus instappen die ons naar het Amberfort zal brengen, dat 11 kilometer ver-
Kijk op www.meridiantravel.nl - 97
Links Restaurant in de Maharaja Express Rechts Fatehpur Sikri, de stad van de overwinning, ooit de hoofdstad van het Mogolrijk
derop ligt en in 1592 werd gebouwd door Raja Jai Singh I. Onderweg vergapen we ons aan de schoonheid, architectonische orde en symmetrie van Jaipur, in 1727 gesticht door Maharaja Jai Sing II, die uitweek van het te klein geworden fort naar een nieuwe stad in roze, de kleur van de gastvrijheid voor de Rajputs. We rijden langs Hawa Mahal, het Paleis der Winden met zijn vele kleine ramen, die zorgden voor koele wind voor de vrouwen van de Maharadja. Door de vensters konden ze naar buiten kijken zonder zelf gezien te worden, want dat was binnen het purdahsysteem, dat vrouwen uit de hogere hindoeïstische kasten voorschreef gesluierd te gaan, not done. Open jeeps rijden ons heuvelopwaarts naar het hooggelegen en geheel ommuurde Amberfort, een fascinerende mengeling van hindoe- en mogolarchitectuur, schitterend gebouwd van rood zandsteen en marmer, voorzien van vijf grote binnenplaatsen en omringd door fraai aangelegde tuinen en het Mahota-meer, dat in vervlogen tijden ook als waterreserve diende. Er schijnen gemiddeld zo’n vijfduizend bezoekers per dag naar het Amberfort te komen, maar daar hebben wij geen last van. Als reizigers van de Maharajas’ Express krijgen we overal een voorkeursbehandeling: er gaan extra paleizen en tempelpoorten voor ons open, we lunchen in fraaie, zorgvuldig afgeschermde paleistuinen waar normale toeristen nooit zullen komen, we gaan naar dans- en theatervoorstellingen op de meest schilderachtige locaties en overal kunnen we gebruik maken van speciaal voor ons gereserveerde extra schone toiletten. Wie met de Maharajas’ Express door India reist, zal baden in luxe.
98 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Op bezoek bij de Maharana We rijden verder naar het luxueuze Jai Mahalpaleis, in de 18e eeuw gebouwd als optrekje voor de machthebbers van Jaipur, maar tegenwoordig grotendeels in gebruik als hotel. Achterin het paleis woont echter nog steeds de oude Maharana, en juist in haar afgescheiden gedeelte krijgen alleen wij een goddelijke lunch aangeboden, geserveerd op het exquise servies van de Maharana en gevolgd door een show met paarden en olifanten. Het is zo’n plek waar je nooit meer weg zou willen, maar aan de overkant lokt voor sommige treinreizigers Jantar Mantar, het grootste astronomische observatorium ter wereld, in de 18e eeuw opgetrokken door Sawai Jai Singh, die een ware obsessie had voor wetenschap, technologie en astronomie. Er staan achttien enorme en ingenieuze instrumenten, waarvan de meeste nog steeds werken en het observatorium werd in 2010 terecht op de Werelderfgoedlijst geplaatst.
Tijgers en tempels Elke ochtend word ik door Manik gewekt met thee of koffie, vergezeld van een glanzende, fraai geïllustreerde flyer met informatie over de plekken die we bezoeken, zoals Ranthambore. Het tijgerreservaat was ooit het jachtgebied van de Maharadja’s van Jaipur, wat ervoor zorgde dat het goed bewaard is gebleven. Alleen de Maharadja’s en zijn rijke gasten mochten er een tijger schieten gedurende een speciale jachtmaand in de winter. Pas in 1984 werd Rhantambore officieel tot tijgerreservaat verklaard. Wanneer we in alle vroegte met grote, open jeeps het dichtbeboste reservaat binnentrekken, zien we maar liefst drie Aziatische tijgers, die zich maar weinig lijken
aan te trekken van de jeeps vol toeristen. Het is een ontzagwekkend gezicht, om die gestreepte keizers van de jungle zo vlak voor je neus te zien rondlopen. Onze gids ziet waar de tijgers zich bevinden aan het gedrag van de herten en de vogels. Wij hebben geluk met deze enthousiaste tijgerexpert, want na afloop van de tocht blijkt lang niet iedereen ook daadwerkelijk tijgers te zien.
Verlaten steden en echte liefde We bezoeken een dag later Fatehpur Sikri, de Stad van de Overwinning in het district Agra van de Indiase deelstaat Uttar Pradesh. Van 1571 tot 1581 was dit sober ogende complex de hoofdstad van het Mogolrijk, gebouwd door Akbar de Grote ter ere van de moslim en soefiheilige Salim Chisti. In het gebouw Ibadat Khanna, het Huis van de Aanbidding, werden onder leiding van Akbar interreligieuze dialogen gehouden, waaraan al snel ook christenen meededen. Omdat Fatehpur Sikri gebouwd werd op rotsen, moest de stad wegens een tekort aan drinkwater al weer snel worden verlaten. Ook de Taj Mahal staat op het programma. De tuin eromheen staat symbool voor het paradijs en met het witte marmeren mausoleum creëerde Shah Jahan een hemelse woonplaats op aarde voor zijn geliefde Mumtaz Mahai, die in 1631 in het kraambed overleed nadat ze in negentien jaar tijd veertien kinderen had gebaard. Na zijn dood werd ook Shah Jahan bijgezet in de sprookjesachtige tombe met zijn bolvormige koepel, geflankeerd door vier slanke minaretten. In de hofkronieken van de Mogols staat de liefde tussen Sjah Jahan en Mumtaz Mahal in ongewoon openhartige bewoordingen beschreven: ‘De wederzijdse genegenheid en harmonie tussen de twee, bereikte een niveau dat nooit eerder gezien was tussen een man en vrouw uit de heersende klasse, of onder andere mensen. En dit was niet uitsluitend seksuele passie: de uitstekende kwaliteiten, aangename manieren, uiterlijke en innerlijke deugden, en de fysieke en geestelijke verenigbaarheid aan beide kanten, gaven het paar een grote liefde en genegenheid, en zeer grote affiniteit en vertrouwdheid.’
Erotische tempels Op de Taj Mahal volgt Gwalior, een historische stad in de Indiase deelstaat Madya Pradesh, die beroemd is om zijn middeleeuwse fort, door mogolkeizer Babur omschreven als de parel onder de forten van India. In
de nabije omgeving bezoeken we ook de Saas Bahutempel en de grafsculpturen van de Jains, gevolgd door het Jai Vilas Palace-museum, waar we op een high tea in de tuinen worden getrakteerd. We bezoeken de schitterende Khajurahotempels uit 950-1050, waar we ons vergapen aan de beelden die de gevels opluisteren: goed bewaard gebleven erotische voorstellingen, waarop tantristische seks wordt uitgebeeld, al dan niet bedreven door de goden of gewone mensen, dat is niet helemaal duidelijk. Doordat het complex in de 12e eeuw overwoekerd raakte - en daarmee aan het oog onttrokken werd tot de 19e eeuw - zijn de nu nog altijd tot de verbeelding sprekende voorstellingen nooit vernietigd en verkeren zo’n 22 tempels in goede staat.
Spirituele wijsheid Na een traditionele dansvoorstelling, rijdt de trein door naar wat voor mij een hoogtepunt van de reis zal worden: Varanasi, de eeuwenoude heilige stad met zijn ghats (trappen) aan de Ganges, waar India zijn doden cremeert langs de oevers van de rivier. Wij varen erlangs, zien hoe de doden op houten draagbaren bedekt met bloemen en zijden doeken hun eindbestemming bereiken om daar in vlammen op te gaan. We zien gelovigen baden in het heilige water, zijn getuige van de schitterende Ganga Aarti-rituelen met muziek, dans en zingende priesters bij het vallen van de nacht en offeren brandende kaarsjes aan de van doden en geesten doordrenkte rivier. We zijn getuige van Bijbelse taferelen, die diep ontroeren en spontaan doen verlangen naar meer spirituele wijsheid en diepere kennis over leven en dood. Het liefste was ik er dagenlang gebleven, maar de trein wacht op ons om door te reizen naar Lucknow, bijgenaamd de Stad van de Nawabs of Gouden Stad van het Oosten.
Indian evening on board Het is de laatste bestemming van de reis. We bezoeken het imposante Bara Imambaracomplex met zijn fraaie Asfi Moskee, in 1784 gebouwd door Asaf-ud-Daula, de Nawab van Awadh. Daarna bekijken we Chota Imambara, een in wit opgetrokken mausoleum voor prinses Zinat Algiya, de moeder van de Nawab, die er zelf ook begraven ligt. We bewonderen de Rumi Darwaza, ook wel bekend als de Turkse Poort, en brengen tot slot een bezoek aan de ruïnes van The British Residency, waar eens de Britse Resident General gehuisvest was, totdat in 1857 de Strijd om Lucknow
Kijk op www.meridiantravel.nl - 99
losbarstte, die de residentie in een ruïne veranderde waar nu zo’n tweeduizend slachtoffers begraven liggen. Gelukkig worden we in de trein weer opgevrolijkt door een ‘Indian evening on board’. Alle vrouwen worden door het treinpersoneel vakkundig in zijden sarongs gestoken en ook alle mannen moeten een traditionele outfit aan. Al gauw schalt er vrolijke Bollywood-muziek door de trein en de bediening vergeet voor één avond alle gevoel voor decorum: tot diep in de nacht wordt er door personeel en reizigers woest en uitbundig gedanst.
reisgenoten het er roerend over eens dat we onvergetelijke ervaringen voor ons hele leven hebben opgedaan. n Poseren voor de beroemde Taj Mahal in Agra
De Maharajas’ Express vervoerde me acht dagen lang van het ene culturele hoogtepunt naar het andere, zonder dat ik tijd verloor aan de gebruikelijke chaos van het openbaar vervoer in India. Alles was perfect georganiseerd, overal werden we op handen gedragen, de diners in de trein waren overheerlijk, soms kregen we een champagneontbijt op locatie en als we ook buiten de trein lunchten of dineerden, dan was dat steevast heerlijk en op een uniek plek. Wanneer de Maharajas’ Express weer het perron van Delhi oprijdt, zijn alle
Maharajas Express praktisch BEREIKBAARHEID
MEER INFORMATIE
Jet Airways vliegt dagelijks(7 dagen in de week) vanaf Amsterdam nonstop naar Delhi. Zie www.jetairways.com
Wil je meer weten? Kijk dan op www.maharajas-express-india.com/indian-panorama
VACCINATIES Het is aan te raden om vaccinaties voor DKTP en tyfus te nemen. Malaria komt soms voor. Ga voor meer informatie naar de GGD.
VISUM ALGEMEEN Voor informatie, bekijken van video’s en boeking van deze trein zie www.maharaja’sexpress.com Er zijn verschillende routes en programma’s. Wij namen de trein met het Indian Panorama programma. Deze vertrekt vanaf New Delhi en gaat via de beroemde Taj Mahal naar Rajastan en Lucknow
100 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Voor India heb je een geldig visum nodig. Deze kun je aanvragen bij de Indiase ambassade in Den Haag of online als je minder dan dertig dagen gaat.
TIJDSVERSCHIL EN REISTIJD Tijdens onze zomertijd is het in India 3,5 uur later; in de winter 4,5 uur. De beste reistijd is tussen oktober en maart tijdens de Indiase winter.
I N D I A
(Advertentie)
De mooiste reisverhalen van de beste reisjournalisten
COLUMN LEVEN IN DE POOLGEBIEDEN
102 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Om te kunnen (over)leven in de poolgebieden hebben mens, dier en plant zich moeten aanpassen. In deze column vertelt Jonneke van Eijsden - eigenaar van Beluga Adventures over de verschillende aspecten van het leven in de poolgebieden die zij is tegengekomen tijdens haar reizen in de poolgebieden.
Hondensledetochten: een ervaring om nooit te vergeten De laatste jaren hebben diverse winterbestemmingen aan populariteit gewonnen. Vooral Lapland (het noorden van Finland, Zweden en Noorwegen) is hot vanwege het fenomeen noorderlicht. Daar zich dit afspeelt als het donker is, zijn er voor de enkele uren daglicht andere activiteiten ontwikkeld. Een daarvan zijn de hondensledetochten. De meesten van ons zullen een hondensledetocht van enkele uren door het winterse landschap maken. Een geweldige ervaring! Zodra de honden in de gaten hebben dat er een tocht gemaakt gaat worden, staan ze enthousiast te blaffen en willen ze op pad. Na een korte introductie hoe de dieren in het gareel te houden, worden ze voor de slede gezet en gaat de groep onder leiding van de gids op weg. Zodra de honden aan het werk zijn, wordt het stil. Je hoort alleen het glijden van de slede. Het is een pure stiltebelevenis. Maar als er gestopt wordt om van het uitzicht te genieten, dan blaffen de honden er weer vrolijk op los. Wanneer er door een dal gesleed wordt, is het een weinig inspannende tocht. Ga je daarentegen de bergen in, dan wordt het hard werken. Is de helling te steil, dan moeten de honden geholpen worden, met andere woorden: je moet van de slede af en duwen. Een andere toeristische trekpleister is de hondenslederace. Vooral de Iditarod in Alaska is bekend. Een barre tocht van 1700 kilometer van Anchorage naar Nome. Maar ook dichter bij huis is een dergelijke race: vanuit Alta (Noord-Noorwegen) gaat de zogenaamde Finnmarksløpet naar Kirkenes en terug. Vooral de finish in Alta is een groot spektakel. Maar de echte hondenslede komt toch uit Groenland. Inuit in Groenland en Canada gebruiken al sinds men-
senheugenis honden om in de winter hun zware sleden te trekken tijdens de jacht. Een groep mannen gaat op jacht naar polynja’s (water dat nooit bevriest, red.) of naar de pakijsrand. Ze verblijven hier enkele dagen om opduikende zeehonden, walrussen of een enkele walvis te vangen. De gevangen dieren worden in z’n geheel of in grote delen op de grote slede naar huis vervoerd. Een zwaar karwei, maar voor de sterke Groenlandse sledehonden is dat geen enkel probleem. Een tocht met een dergelijke hondenslede is een heel andere ervaring. Samen met een jager enkele dagen op pad, dit is een echt avontuur. De typische waaiervormige belijning van de honden alleen al is een ervaring apart. Onderweg overnacht je in hutten of zelfs in tenten. Maar let op: hiervoor heb je een goede conditie nodig en moet je wel wat ontberingen kunnen verdragen. Wie de eerste uitzending Floortje Dessing in Groenland heeft gezien, herinnert zich wellicht dat zelfs deze doorgewinterde reisavonturier blij was dat ze weer in de bewoonde wereld was aangekomen. n
Foto Shutterstock
MALEISIË
CAMERON HIGHLANDS Van noord naar zuid loopt de prachtig begroeide bergketen van de Cameron Highlands, waarop met name de vele theeplantages hun stempel drukken. Daarnaast zijn in de ‘the Green Bowl of Malaysia' ook veel rozen, aardbeien en andere geurige gewassen te vinden. Een pittoresk hoogtepunt is hier het plaatsje Brinchang, met een authentieke markt, tempels, theehuizen, rozentuin en enkele originele staaltjes van die schitterende koloniale architectuur. Deze hooglanden worden bevolkt door de Orang Asli, een primitief volk dat wordt beschouwd als de eerste bewoners van Maleisië en dat leeft van landbouw en de jacht. Onder meer bij Tapah kun je dorpjes van deze Maleisische aboriginals bezichtigen. Een rit in deze omgeving is een aanrader, met o.a. de Lata Iskander waterval en het Kuala Woh Forest Recreation Park.
Kijk op www.meridiantravel.nl - 105
106 - Kijk op www.meridiantravel.nl
DE ACHTERKANT VAN
DE PYRENEEËN Vlak achter de Pyreneeën, in de noordoosthoek van het Iberisch schiereiland ligt de Catalaanse provincie Girona. De meer dan 2000 jaar historie, de eigen cultuur, het mediterrane karakter, de hoofdstad Girona, de surrealistische kunstenaar Dalí en het uithangbord Costa Brava vormen de ingrediënten voor het toerisme. Henny Weel en Nico de Boer gingen op zoek naar de pareltjes van deze boeiende streek. T E K S T: N I C O D E B O E R , F O TO G R A F I E : N I C O D E B O E R E N H E N N Y W E E L
Kijk op www.meridiantravel.nl - 107
g
Vanaf linksboven met de klok mee Entree middenschip van de gotische kathedraal van Girona; Plaça de la Independència; De oude stad van Girona Rechterpagina Besalú
Transavia vliegt ons naar El Prat de Llobregat, de luchthaven van Barcelona, omdat we na ons verblijf in de provincie Girona ook een bezoekje aan deze metropool willen brengen. Met de huurauto plus losse navigatie van Sixt rent-a-car toeren we vrij gemakkelijk Barcelona door op weg naar de hoofdstad Girona. Daar hebben we twee nachten geboekt in Hotel Gran Ultonia, een prima uitvalsbasis op korte wandelafstand van het sfeervolle historische centrum. Girona, dat kan bogen één van de steden te zijn met de hoogste kwaliteit van leven in Spanje, is een universiteits-, bestuurs- en winkelstad. De eertijds Iberische nederzetting werd beïnvloed door Romeinen, Moren en Middeleeuwse heersers. Ook als religieus centrum is Girona van grote betekenis geweest, getuige het aantal kerken. De stad heeft verder een historische vestingmuur, een voormalige jodenwijk, diverse kleine parken, monumenten en musea en een labyrint aan steegjes. Het oude centrum ligt tegen de oever van de Ríu Onyar aan, de rivier die oud en nieuw Girona scheidt. Op de met arcadebogen omzoomde Plaça de la
108 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Independència heerst tot laat in de avond een bruisende sfeer, zelfs nu ver in september, waar de heerlijke temperatuur zeker debet aan is. Met het eten van pintxos (tapas op een schijfje brood met een cocktailprikker er doorheen) en een sprankelend drankje, bespreken we onze plannen voor de volgende dagen. Morgen wandelen we over de Passeig de la Muralla (stadsmuur), bezoeken de monumentale gotische kathedraal (14de -16de eeuw) en slenteren we door de Barri Vell (oude binnenstad). Waar we ook het toeristentreintje nemen om even uit te rusten voordat we de dag besluiten met een heerlijke maaltijd. Want ook culinair heeft de stad een goede naam op te houden.
Tamaríu Na Girona-stad besluiten we eerst het binnenland in te gaan en Banyoles en Besalú te bezoeken. Om daarna snel richting kust te koersen. Want met een temperatuur van 25-29 graden lonkt een verkoelende duik in de Méditerranné. Het meer van Banyoles, waar in 1992 tijdens de Olympische Spelen van Barcelona de roei-
wedstrijden werden gehouden, is van een onbeschrijfelijke schoonheid zoals de folders aangeven. De plaats is dan wel bekend om zijn vele sportieve activiteiten, nu heerst er een gezapige sfeer van langzaam schuifelende ouderen, die ons er snel doet vertrekken. Beeldig Besalú, een middeleeuws pareltje in een glooiend heuvellandschap met fraaie stenen boogbruggen over de rivier Ríu Fluvià, is ons volgende doel. Gelukkig zijn er (nog) geen busladingen toeristen, waardoor het plaatsje extra sfeervol is. Het ingetogen gitaarspel van een jongeman achter de imposante vestingtoren sluit daarbij goed aan. Daarna gaan we door naar de kust. Maar waarheen? De Costa Brava heeft maar liefst tweehonderd kilometer kust van Portbou, net achter de Pyreneeën, tot Blanes, de meest zuidelijke plaats van de Girona provincie. De plaats waar we 46 jaar terug onze eerste Spanje vakantie doorbrachten, toen er nog nauwelijks sprake was van massatoerisme. Nu willen we absoluut niet verblijven in één van die echte toeristenoorden
zoals Roses, Empuriabrava, Platja d’Aro, Tossa de Mar, Lloret de Mar of Blanes, met hoogbouw, lange, brede zandstranden en een aaneenschakeling van terrassen waar je tussen plastic windvangers zit. Costa Brava betekent letterlijk vertaald ‘onherbergzaam kustlandschap’ en bij voorkeur zoeken wij die grillige kust met kleine baaitjes annex strandjes. En laagbouw. We gaan op de bonnefooi (dat heel goed kan eind september) zoeken in de buurt van charmante kustplaatsen als Cadaqués, Begur of Calella de Palafrugell. Om vandaar uit ‘s ochtends iets te ondernemen en ‘s middags vanaf een uur of twee een paar uur op een strandje te kunnen verblijven. Waarbij één van de hoofddoelen is dat de plaatsjes niet te ver afliggen van de Dalí Driehoek. Drie plekken waar kunstenaar Salvador Dalí heeft gewoond en gewerkt en waar je zijn werk en intrigerende levensstijl kunt zien en beleven. Dus sturen we eerst naar Palafrugell, een gemoedelijk provinciestadje dat drie kustplaatsjes verbindt. Waarvan Calella de Palafrugell ons bekend in de oren klinkt, maar stijlvol Llfranc en het fraai aan een beschutte baai
Kijk op www.meridiantravel.nl - 109
110 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Linkerpagina boven Het strandje van TamariĂş Linkerpagina onder Panorama over Begur Onder Platja Fonda
Kijk op www.meridiantravel.nl - 111
Vanaf linksboven met de klok mee Het opvallende Jugendstil huis Casa Blaua; . Je kijkt de diepte in op Cap de Creus; Zicht op Cadagués; Gala's 'haute couture' collectie Rechterpagina Cadagués
gelegen Tamaríu nieuw voor ons zijn. In dat laatste, kleine plaatsje met een aangenaam strandje (dat de Blauwe Vlag mag voeren als één van de schoonste stranden van Europa), kristalhelder water, kleine boulevard met diverse horecagelegenheden, vinden we een plek op de plaatselijke camping. We huren er een houten chalet voor vier nachten. Niet te ver van het Gala Dalí kasteel in Púbol.
Begur en Pals Vanuit Tamaríu gaan we op verkenning en bezoeken Begur en Pals. De burchtruïne van Begur is vanaf grote afstand te zien. Het stadje ligt zo’n 200 meter boven zee en is sfeervol. Na een fikse wandeling naar het kasteel, komen we bij op een terras aan het Plaça de la Vila. We drinken er koffie, slenteren langs fraaie herenhuizen (Indianos genoemd) en winkelen wat. Daarna gaan we op zoek naar de strandjes. Onze dochter had ons de tip gegeven Platja Fonda op te zoeken. Maar voor we daar
112 - Kijk op www.meridiantravel.nl
de middag doorbrengen, bekijken we eerst nog even de baaitjes annex strandjes van Sa Tuna en Platja d’Aiguafreda, pareltjes die je via een bochtige afdaling met de auto bereikt. En om op Platja Fonda te komen moet je ook nog via een lange stenen trap naar beneden. De volgende dag rijden we naar het historische, op de heuvel Puig Asprenet gelegen Pals, één van de meest bezochte authentieke plekken van de provincie. Het uit de 9de eeuw daterende volledig gerenoveerde centrum is autovrij, zodat je het idee hebt in een museumdorp te wandelen. Het meest opvallende gebouw is de kerk Sant Pere uit de 10de eeuw. Het bezoek is absoluut de moeite waard met spectaculaire uitzichten over de vallei.
Púbol Púbol is een gehucht, landinwaarts gelegen tussen Girona en de kust. De enige attractie is het goed bezochte Casa-Museu Castell, een kasteeltje dat ooit
residentie was van een 14de eeuwse baron. Salvador Dalí kocht het in 1969 en liet het restaureren. Het werd het herstellings- en toevluchtsoord voor zijn uit Rusland afkomstige echtgenote Gala (die eigenlijk Elena Diakanoff heette en leefde van 1894-1982). En zoals de excentrieke kunstenaar betaamt werd het creatief, pompeus en eigenzinnig ingericht. Gala verbleef hier in de jaren 70 en begin 80, stierf er en ligt er opgebaard in een soort mausoleum. Haar grote hoeveelheid ‘haute couture’ japonnen, die Dalí aan de liefde van zijn leven schonk, is er tentoongesteld. En verder een collectie tekeningen van Dalí, illustraties passend bij de klassieke roman Don Quixote de la Mancha. Maar ook twee van zijn flamboyante automobielen. Het museum is een verrassende aaneenschakeling van kamers die weelderig en barok zijn gestoffeerd en gemeubileerd, die zwaar vergulde antieke spullen en nepelementen herbergen. Je ziet hun romantische hemelbed, door Dalí beschilderde tegels en vervaardigde wandtapijten, opzichtig porselein en bestek dat met Gala haar naam is gegraveerd. Je krijgt een
goed beeld van het leven van deze excentrieke kunstenaar, die enorme bewondering afdwingt. Helemaal als je ook de andere twee musea van de Dalí Driehoek bezoekt.
Campings Op doorreis naar Cadagués passeren we de plaats Torroela de Montgri, waar op maandagmorgen markt blijkt te zijn. Het is altijd leuk even te scharrelen over zo’n marktje. En dat vinden kennelijk meer Nederlanders, want ik zie talloze elektrische fietsen van Hollandse makelij. Hun campers en caravans staan vast en zeker op fietsafstand in kunstplaats l’Estartit. Als wij doorrijden via l’Escala, San Pere Pescador en Empuriabrava tot aan Roses zien we één grote baai met enorme zandstranden, die in de zomermaanden overspoeld worden door toeristen, die zich dan tijdelijk huisvesten op één van de talloze grote campings, die nu vrijwel allemaal al gesloten blijken. Met een vlak fruit- en groenteteeltgebied in het Parc Natural dels Aiguamolls de l’Emporadà als achterland,
Kijk op www.meridiantravel.nl - 113
spreekt deze streek ons niet aan. Maar we zullen sportief zijn met onze beoordeling en besluiten er later deze vakantie nog een keer terug te komen. We maken dan een boottochtje in Empuriabrava, het gigantische uit de grond gestampte toeristencomplex met hoogbouw en haakse wegen, dat is doorsneden door zo’n dertig kilometer kanaaltjes. We zullen het fraaie middeleeuwse Castelló d’Empurias bezoeken en onze dag eindigen in de toeristenindustrie van Roses, dat ons in deze tijd van het jaar eigenlijk best wel meevalt. Ieder zijn meug, maar we zijn blij terug te keren naar plekken met meer ruige oorspronkelijkheid.
Port Lligat In Port Lligat, een gehucht aan de achterkant van het fraaie witte plaatsje Cadaqués, staat het voormalige huis van Dalí. Successievelijk kocht de kunstenaar er een rijtje piepkleine huisjes op en smeedde ze aaneen tot een unieke woonstek, met een labyrint van gangen en trappetjes. Met uitzicht op de baai en de vissers-
bootjes. Het huis is nu een museum (Salvador Dalí House-Museum ) dat je kunt bezoeken, alhoewel dat niet zo eenvoudig gaat. Vooraf boeken verdient de voorkeur. Wij hebben echter geluk en kunnen met de groep van half elf de rondgang doen. We zien onder andere tal van Dalí’s doeken, een grote verzameling snuisterijen en andere prullaria, zijn passie voor opgezette dieren, een bijzondere bibliotheek, zijn atelier, een ovaal privé vertrek van Gala, een zwembad in de vorm van een fallus, allerhande sculpturen en wat hoger op de berg zijn befaamde ei-decoraties. Ons hotel Calina is perfect gesitueerd ten opzichte van dit museum en het bevalt ons zeer. We starten de dag met baantjes trekken in het grote zwembad voordat we ontbijten en plannen maken voor de dag. Om tegen borreltijd weer terug te zijn in Cadaqués, want zeker tegen zonsondergang straalt het kunstenaarsplaatsje haar bijzondere sfeer uit. Prachtig ingeklemd tussen de woeste rotskust van het Parc Natural Cap de Creus, waar de droge warme winden van de tramontana de
Rechterpagina vanaf linksboven met de klok mee Dalí's Rainy Cadillac; Zijn muze Gala was heel vaak zijn model; Salvador's opvallende Datsun; De excentrieke kunstenaar is zeker ook bekend door zijn snor Onder Dalí Theatre Museum in Figueres
114 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Boven Bari Vell, de oude binnenstad van Girona Rechterpagina Uitzicht op Tossa de Mar vanaf de kronkelweg vanaf Sant Felieu
vegetatie laag houden en voor een kaal rotslandschap zorgen. In het nationale park zijn diverse wandelroutes en op de meest oostelijke punt van het Iberisch schiereiland staat een grote vuurtoren met ernaast een wat alternatief restaurant.
Figueres Eén van onze volgende uitstapjes is vanzelfsprekend Figueres, naar het Dalí Theater Museum, dé toeristische attractie van deze alleraardigste provinciestad, die naast het museum bezienswaardigheden kent als de Iglesia de Sant Pere, de Rambla en het gigantische fort uit de 18de eeuw, het grootste bouwwerk van Catalonië. Het Theater Museum in Dalí’s geboortestad is de thuisbasis van een enorm aantal werken van de kunstenaar. De aanblik van het pand is al bijzonder
116 - Kijk op www.meridiantravel.nl
met zijn geliefde ei-vormen op het dak, het licht dat via de gigantische lichtkoepel een metershoog surrealistisch schilderij in de centrale hal verlicht en zijn zwartglimmende Rainy Cadillac op de binnenplaats. Zijn figuratieve en non figuratieve werk loopt in elkaar over, afgewisseld met gekke dingen, die het midden houden tussen kunst en kitsch. Maar ontegenzeggelijk laat het museum zijn enorme hoeveelheid arbeid en de hoge kwaliteit van Dalí ‘s werk fantastisch zien. We waren natuurlijk wel bekend met Dalí, maar hebben door de Driehoek te doen veel meegekregen van deze begenadigde excentriekeling. Terug rijden we via het kustplaatsje Llança waar de toeristische drukte binnen de perken blijkt te zijn gebleven. Het oude stadje (10de eeuw) heeft in de toren van Abbat en de Sant Vicenç kerk twee bezienswaardigheden op het Plaça Major in
het historisch centrum. De maar liefst 14 strandjes zijn bekroond met de Blauwe Vlag en behoren daarmee tot de mooiste en schoonste stranden van Europa. We zwemmen er en koesteren ons in de zon, voordat we doorrijden naar El Port de la Selva, een wit vissersdorpje met een grote visserijhaven. En toeristenoord, al zou je dat nu niet zeggen, met talrijke restaurants, gespecialiseerd in vis en zeevruchten. Tot slot verblijven we tot nog twee dagen in Tossa de Mar, voordat we een dag Barcelona doen en naar Nederland terugvliegen. De benedenstad van Tossa heeft weliswaar een hoog ‘Benidorm gehalte’, de bovenstad (Villa Vela), die is omgeven door middeleeuwse stadsmuren en vestingtorens en prachtig is gerestaureerd, heeft vooral ‘s avonds veel charme. En ben je het toeristengebeuren helemaal zat, dan is een autorit via de mooiste kustslingerweg naar Sant Felieu de Guíxols een aanrader. In deze plaats met een traditionele aanblik domineert het alledaagse leven van de Catalaanse bevolking. Conclusie: ons veertien daags verblijf in de provincie Girona heeft een enorme variatie aan indrukken opgeleverd. Naast parel Dalí hebben we met de pareltjes Girona, Besalú, Tamaríu, Platja Llafranc, Begur, Pals, Platja Fonda, Cadagués, Port Lligat en Llança de verrassende ‘Achterkant van de Pyreneeën’ ervaren. n
Praktische informatie BEREIKBAARHEID
VERBLIJF
DALÍ
Transavia of Vueling vliegen op Girona Airport of naar Barcelona. Wij kozen Barcelona omdat we ook een bezoek wilden brengen aan deze metropool. We huurden een auto bij Sixt. We sliepen de één na laatste dag in Mataró in een hotel bij het station (gratis parkeren) en gingen met de trein op en neer naar Barcelona. www.transavia.com www.vueling.com www.sixt.com
www.hotelultoniagirona.com www.campingtamariu.cat www.hotelcalina.com www.hotelsantmarch.com www.hotelateneaport.com
Casa Museum Gala Dalí in Púbol, pubol@fundaciodali.org Salvador Dalí House-Museum in Port Lligat, pll@fundaciodali.org Dalí Theatre-Museum en Dalí-Jewels in Figueres, reserves@fundaciodali.org, www.salvador-dali.org
VOERTAAL Catalaans, maar met Spaans kan je overal terecht en Engels en Frans worden vaak goed begrepen.
TOERISME BESTE REISTIJD Voor- en najaar, want ‘s zomers kan het bloedheet zijn en ‘s winters loop je kans op de tramontana stormen. Bovendien is niet alles dan open en de Dalí musea heel erg druk.
www.spaansverkeersbureau.nl www.costabrava.org www.catalunyaturisme.com
Kijk op www.meridiantravel.nl - 117
f
c
PIRITUELE
LEKKEN
Foto Leandro Bistolfi
vaarden. Met elke stap naar boven raak ik meer verstild en dromerig en als ik bij de top ben aangekomen, laat ik de toren intuïtief links liggen en ga midden op de heuvel in het gras liggen. De toren is van latere tijden – het is een gevolg van de heiligheid van deze plek, niet de oorzaak.
Schrijfster Susan Smit (1974) houdt van spiritualiteit en bezoekt graag spirituele plekken. Ze bezocht fameuze bedevaartsoorden en beleefde magische momenten bij eeuwenoude heiligdommen. Voor Meridian Travel schrijft ze een column met dezelfde invalshoek waarvoor ze onder andere bijzondere bedevaartsoorden en krachtplekken in de wereld bezocht.
Even buiten Glastonbury verheft een 160 meter hoge kunstmatige heuvel zich boven de liefelijk glooiende, groene landerijen van Somerset. Veel mensen beweren dat dit Avalon was, het laatst over-
‘Het begint me, aan het einde van een dag vol indrukken en emoties, te duizelen’’
DOOR SUSAN SMIT
Midden in het groen stopt de bus abrupt en mijn moeder en ik stappen uit. Voor ons ligt de Tor, steil en trots. Erboven is dan wel een toren te zien – overblijfsel van een kerk die ooit aan aartsengel Michaël gewijd was –, maar het is de ongewone, scherpe heuvel die als een landschapstempel verrijst, die me de adem beneemt. Het straalt kracht en geheimzinnigheid uit. Een zandpaadje slingert naar boven. Mijn moeder en ik kijken elkaar even aan en beginnen onze tocht. Allebei voelen we aan dat we dit in stilte moeten doen, dat dit een bedevaart is die we in ontvankelijke staat moeten aan-
118 - Kijk op www.meridiantravel.nl
gebleven rijk waar priesteressen en zieneressen woonden. Archeologische vondsten wijzen erop dat deze plek duizenden jaren geleden inderdaad een eiland is geweest. Zo is er een zesduizend jaar oude houten dam door het moerassige land rond de heuvel gevonden, sporen van een werf en paalwoningen van latere dorpen. We dalen de heuvel af op weg naar de ‘Chalice Well’ of de ‘bron van de kelk’. Aan de voet van de Tor liggen tuinen die bevloeid worden door water dat al duizenden jaren lang door rotsspleten opwelt. Het parkje blijkt mooi beplant met bloemen, bomen en planten, zoals
alleen Engelsen dat kunnen. Het heldere water dat er via stenen geulen doorheen wordt geleid laat een rode kleur achter door de grote hoeveelheid ijzer die het bevat, wat de bron de bijnaam ‘bloedbron’ opleverde. Sommige bezoekers vullen hun drinkflessen met het water, anderen zitten stil voor zich uit te kijken. Er heerst een vredige, bijna sacrale sfeer als in een kerk. Helemaal boven in de tuin ligt de natuurlijke bron. Het water komt met duizenden liters per dag omhoog in een stenen putschacht van drie meter diep. Op de putdeksel staat een vesica piscis, een eeuwenoud motief waarbij twee cirkels vanuit het midden met elkaar verbonden zijn. Volgens een mythe heeft Josef van Arimathea de graal van het Laatste Avondmaal met het bloed van de gekruisigde Jezus naar Glastonbury gebracht en is deze in de put terecht gekomen. Het begint me, aan het einde van een dag vol indrukken en emoties, te duizelen. Wat is de Graal? Een drinkbeker met het bloed van Jezus erin? Een kelk, bloedrood gekleurd door het water dat uit Moeder Aarde opwelt? Een schaal als symbool voor het vrouwelijke ontvankelijke tegenover het zwaard van het mannelijke daadkrachtige en beschermende? Een ding is me duidelijk: de verloren Graal staat voor iets wat we kwijt zijn, waar we naar verlangen en wat alleen gevonden kan worden als we anders leren kijken, luisteren en leven. n Susan Smit (1974) is romanschrijfster en columniste.
Foto Shutterstock.ccm
Kijk op www.meridiantravel.nl - 119
HET JOODSE VERLEDEN VAN TARNOW
a 120 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Kijk op www.meridiantravel.nl - 121
c
122 - Kijk op www.meridiantravel.nl
c
Polen – ‘Vlak voor we Tarnow bereiken, besloten we nog even af te buigen naar het noorden. Naar Zalipie. De fotografe worstelt met de radio die plakkerige songfestivalliedjes speelt. Er is niemand op weg naar Zalipie. Door flarden mist drijven we een onzichtbaar landschap in. Koeien, hun poten uitgeveegd door de nevel, zweven door de weilanden. Hier en daar liggen rijen pompoenen als gestrande boeien op de velden. Ik probeer de namen uit te spreken van de plaatsen die worden aangeduid: Wierzchozlawice, Zbylitowska Góra, maar ik glij uit over de wirwar van medeklinkers.
Zalipie Wie het dorpje Zalipie – meer is het niet – googelt, krijgt een lief, wat scheefgezakt, huisje in beeld. Zo’n huisje dat in makelaarstermen authentiek heet. Het witte hout en de helblauwe kozijnen doen eerder aan Noord-Afrika denken dan aan Polen. Maar het zijn de versieringen die het terug in Oost-Europa plaatsen: grote boeketten oranje en roze bloemen bedekken onstuimig het wit, terwijl guirlandes van vergeet-menietjes de hoeken afdekken. Het is Zalipies handelsmerk. Ooit besloot de bet-overgrootmoeder van Felicja Curytowa de staat van haar armoedige boerenwoning te verbloemen voor de buitenwereld. Waarom ze ineens met kwasten van koeienhaar en verf van vet haar woning, paardenstal, duiventil en hondenhok van bloemen voorzag, is niet duidelijk, maar plotseling verschenen overal onstuimige boeketten die zich in de loop van eeuwen tot de Zalipiestijl ontwikkelden. En dat wilden we zien. Maar de mist en ons gebrekkige Pools maken dat we vruchteloos door de velden dolen. Om het nog verder te bemoeilijken heeft Zalipie geen centrum waar je op aan kunt sturen. De jongen op de fiets komt dan ook als geroepen. ‘Hi, we zijn op zoek naar dit huisje’ zeg ik, terwijl ik de folder met de afbeelding buiten het autoraam houd. De jongen, een prachtexemplaar van de Poolse puber, lacht verlegen. ‘I am terribly sorry but I don’t speak English.’
Museumhuis We waren gewaarschuwd dat er in het zuidoosten van Polen nauwelijks Engels of Duits werd gesproken. Maar tot onze verbazing spreekt iedereen voortreffelijk Engels alleen beweren ze zelf van niet, waardoor de gesprekken net zo goed moeizaam verlopen. Gelukkig is de jongen welwil-
lend en wijzend op de folder richt hij zijn blik op de onzichtbare horizon: ‘Tam w oddali. Daar ergens in de verte.’ We blijken het al gepasseerd te zijn. Dat we ook kennismaken met het als museum ingerichte woonhuis van Felicija is de verdienste van een andere generatie. Die van oma. Gekleed in jeugdig roze met bijpassende hoofddoek fietst ze ons blikveld in ‘Kom’ gebaart ze, ‘volg mij’. En zo staan we even later voor het huis van Felicja Curytowa. Felicja is ongetwijfeld de grootste nachtmerrie van interieurontwerpers als Jan des Bouvrie. Haar liefde voor bloemen en haar angst voor wit ging zo ver dat ze ook binnen alles van bloemenpatronen voorzag: muren, vloeren, plafonds. Haar interieur is een duizelingwekkend boeket waarin met moeite een bed en een aanrecht te onderscheiden zijn van de bontgekleurde omgeving. Nog duizelig van de bloemenoverdaad stappen we even later in de auto. Tijd voor Tarnow, een stadje ten oosten van Krakau. Tarnow was ooit een handelsstad gunstig gelegen tussen Krakau en het Oekraïense Lviv dat in een ander tijdperk bij Polen hoorde. De Tarnowski- familie was er heer en meester en toen de stad in de 14e eeuw door een brand verwoest werd, lieten zij het door Italiaanse bouwmeesters opnieuw in renaissance stijl optrekken. Het gevolg is dat wij eeuwen later op een prachtig Rynek – marktplein – staan in een stad die als bijnaam ‘Parel van de rennaissance’ draagt. Niets op het prachtige marktplein waar hippe Poolse twintigers aan espresso’s nippen, doet echter vermoeden dat er een duistere geschiedenis achter schuilgaat.
Tarnow Het is dan ook niet de parel die ons naar Tarnow lokt maar de Tweede Wereldoorlog. Al sinds de eeuw van de grote brand kent de stad een joodse gemeenschap die zich destijds aan de oostkant van het marktplein vestigde. Vlak voor het uitbreken van de oorlog in 1939, telde die gemeenschap 25.000 zielen en vormde daarmee 40 procent van de bevolking. Na de oorlog is er niets meer van over. Pavel is de gids die ons joods Tarnow zal laten zien. Maar Pavel heeft een slechte dag. Zonder zich voor te stellen, neemt hij ons mee het plein over naar de kathedraal. Bij een standbeeld van paus Johannes Paulus II houdt hij stil. De geliefde paus is de meest afgebeelde man van Polen zullen we weldra ontdekken. De fotografe, geïrriteerd door zijn botheid, grijpt zijn hand, zwengelt eraan en stelt zichzelf voor. Vervolgens grijpt ze haar cameratas en maakt zich uit de voeten. Ik ben aan Pavel overgeleverd.
Kijk op www.meridiantravel.nl - 123
De gids begint zijn verhandeling over de Tarnowskidynastie maar ik onderbreek hem. ‘Pavel luister, niet om het een of ander, maar ik wil graag de overblijfselen van de joodse geschiedenis van Tarnow zien.’ ‘Dus niet de kerk?’, vraagt hij gekwetst. Iedereen wil de kerk zien. En de paus. ‘Ik niet’, antwoordde ik. Met boze stappen beende Pavel naar een hoek van het plein en liep toen de straat in die tot voor de oorlog door joden bewoond was en later de grens met het getto zou vormen. Tarnow was de eerste stad in Polen waar joden al in 1939 verplicht werden de Jodenster te dragen. Tussen 1942 en 1944 werd de volledige populatie doodgeschoten of op transport naar de vernietigingskampen gesteld.
vandaag niet op komen dagen.’ ‘Niet op komen dagen? Het zijn toch gevangenen?’ Ja, ze wilden liever binnen blijven, er is regen voorspeld.’ ‘De begraafplaats had ooit een mooi toegangshek’, vertelt Georg. ‘Nee, het is niet verwoest door de nazi’s. Die hebben de hele begraafplaats over het hoofd gezien ‘Het is verkocht of weggegeven’, dat wist Georg niet, ‘aan het Washington Memorial Museum.’ Met Pavel loop ik terug richting stad voor het laatste en ook meteen het gruwelijkste overblijfsel. Naast de dubieuze eer de eerste stad te zijn geweest die de Jodenster had ingevoerd, heeft Tarnow nog een primeur op zijn naam staan.
Er is nog weinig dat aan de joodse gemeenschap herinnert. Op het Synagogenplein staan nog vier pilaren van de synagoge uit de 17e eeuw. De rest werd door de nazi’s met de grond gelijk gemaakt. Toen de Afghaanse taliban in 2001 de Boeddhabeelden van Bamiyan verwoestte en onlangs IS in Syrië de Palmyrabeelden verwoestte, was de wereld in rep en roer. Maar het vernietigen van religieus gedachtegoed is van alle tijden, bedenk ik somber, terwijl ik naar de zuilen kijk. ‘Ik hou niet van mijn werk’, zegt Pavel plotseling terwijl we de stad uitlopen op weg naar de joodse begraafplaats. ‘Dat is duidelijk’ zeg ik. ‘Waarom doe je het dan?’ De gids zwijgt. Haalt zijn schouders op. ‘Mijn leven is een puinhoop. Heel mijn familie emigreerde naar Amerika. ‘Ik wilde ook, maar mijn vrouw niet.’ Er klinkt wrok in zijn stem. ‘Toen mijn familie vertrok, hadden we net verkering. Ik was verliefd dus ik bleef. ‘En nu?’ Hij haalt weer zijn schouders op. Ik weet niet of dat betekent dat hij niet meer verliefd is of dat hij niet meer naar Amerika gaat. Ook Georg heeft zijn dag niet, al ligt dat niet aan zijn vrouw die een stukje verder onkruid wiedt. De joods begraafplaats van Tarnow dateert van 1580 en is daarmee een van de oudste van Polen. En de grootste. Met zijn bandana en sigaret hou ik Georg aanvankelijk voor een Roma, maar is een Russiche-orthodioe Bulgaar die samen met zijn vrouw door de joodse gemeenschap is ingehuurd om de begraafplaats te onderhouden.
Auschwitz
Joodse begraafplaats Ik weet niet wat ze hem betalen maar veel kan het niet zijn. De begraafplaats ligt er verwaarloosd bij. Georg ziet mijn blik. ‘Als je aan een kant klaar bent, kun je weer opnieuw beginnen, het is te groot voor twee mensen’, verontschuldigt hij zich. ‘Ik krijg hulp van twee gedetineerden maar daar heb ik niks aan want die gasten zijn aartslui. Daarbij zijn die van
124 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Het is de stad vanwaar het eerste transport naar Auschwitz vertrok op 14 juni 1940. Overigens betrof het toen geen joden maar politieke gevangenen die opgesloten hadden gezeten in het joodse badhuis, de mikwe. Het badhuis in Moorse stijl staat er nog altijd, maar de huisvesting van een aantal discotheken in het pand hebben het volledig verramsjt. Er tegenover, op het Plein van de Auschwitzgevangenen, staat een herinneringsmonument voor de eerste 728 mensen die op transport naar Auschwitz gingen. Een van die mensen was de Duits sprekende Jerzy Bielecki, een 19-jarige jongen die in 1940 wordt opgepakt als hij op weg is om zich bij het Poolse leger aan te sluiten. De nazi’s verdenken hem ervan een verzetsman te zijn. Shakespeare’s Romeo en Julia verbleekt vervolgens bij het verhaal van deze jongeman, die alles wat een mens aan geluk en pech kan hebben in zich verenigt. Hij wordt ondergebracht in Auschwitz. Daar weet hij jarenlang te overleven en ontmoet er in 1943 de joodse Cyla Cybulska, die in Auschwitz II was gedetineerd. Hoewel mannen en vrouwen niet met elkaar mochten praten, vindt hij genoeg smoesjes om met enige regelmaat een paar woorden met haar te wisselen. Ze worden stapelverliefd en Jerzy treft voorbereidingen voor een gemeenschappelijke ontsnapping.
Ontsnapping In een gestolen SS-uniform weet hij op 21 juni 1944 samen met Cyla te ontsnappen. Zij wordt in een boerderij in het dorp van zijn familie ondergebracht. Hij vertrekt naar Krakau waar hij onderduikt. Als de Sovjets in januari 1945 Krakau binnenrollen, loopt hij dertig kilometer door de sneeuw naar de boerderij. Naar Cyla. Maar hij komt te laat. Cyla, het wachten beu, heeft de hoop opgegeven hem ooit nog te zien. Hij was vermoedelijk dood of had haar verlaten, dacht ze.
Kijk op www.meridiantravel.nl - 125
Dus had ze de trein naar Warschau genomen. In die trein ontmoette ze een man met wie ze uiteindelijk trouwt en via Zweden naar New York vertrok. Via via verneemt ze dat Jerzy in de oorlog gesneuveld is. Jerzy hoort later dat ze het land heeft verlaten en in Zweden is omgekomen. En dat was het dan. Negenendertig jaar leven ze allebei in de veronderstelling dat de ander dood is. Totdat… in mei 1983 Cyla haar verhaal vertelt aan een Poolse schoonmaakster. De schoonmaakster is verbaasd want dit verhaal heeft ze al eens gehoord. Op de Poolse tv. Verteld door Jerzy. Ik probeer me voor te stellen wat Cyla gedacht moet hebben toen ze dat hoorde. Nu ze weet dat hij nog in leven is, weet Cyla hem te traceren en negendertig jaar later vliegt ze naar Polen waar Jerzy haar opwacht met 39 rozen. Samen bezoeken ze het
126 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Auschwitz memorial en gedurende een paar jaar zien ze elkaar regelmatig. Er bloeit opnieuw liefde op maar als Cyla, die inmiddels weduwe is, hem vraagt zich bij haar in de Verenigde Staten te voegen, vertelt hij dat hij zijn vrouw en kinderen niet achter kan laten. Het is de laatste keer dat hij haar ziet. Zijn post komt ongeopend terug. Teruglopend van het memorial naar de Rynek, vraag ik Pavel wat voor een werk hij wel zou willen doen. ‘Brandweerman.’ Brandweerman? Ik ken eerlijk gezegd alleen jongens van vier die dat willen worden. ‘Kan toch nog altijd’, zeg ik. ‘Nee’, zegt hij bozig. ‘Nu is het te laat. Mijn leven is voorbij.’ ‘Het is nooit te laat’, zeg ik, denkend aan Jerzy en Cyla. n
Foto Shutterstock
CHINA
YANGSHUO Yangshuo is het vredige tegenovergestelde van het grote stadsgeweld: een typisch oud-Chinese stad in een omgeving die volledig voldoet aan het beeld van karstbergen en rijstvelden dat oude gravures en afbeeldingen van het antieke China geven. Begeef je je liever nog verder van de beschaving, waar dieren en bergstammen in harmonie samenleven? Dan zijn het noorden van China en de zuidelijk gelegen gebieden Sichuan, Yunnan en Tibet meer jouw ding. Het plaatsje Huanglongxi, Sichuan geniet vooral bekendheid vanwege de film Crouching Tiger, Hidden Dragon, die hier werd opgenomen. Het noordwesten heeft met Binnen-MongoliĂŤ een machtig steppeland waar de Mongoolse heerser Djenghis Khan leefde. Ten westen hiervan liggen de bergen en woestijnen die China van KirgiziĂŤ en Pakistan scheiden. Onmisbaar in deze gebieden zijn de oasesteden Turpan en Kashgar, waar levendige bazaars worden bevolkt door ruige woestijnbewoners. Het zuiden biedt een spectaculair afwisselend landschap van besneeuwde pieken tot hete tropische jungles, af en toe opgeluisterd door historische attracties als de gigantische Boeddha van Leshan of de heilige berg Emei Shan. Tibet is een van de meest bezochte gebieden van China, voornamelijk vanwege Llhasa, Mount Everest en het Naxidorpje Lijiang.
Kijk op www.meridiantravel.nl - 129
Reisfotografie
Tips & tricks van reisfotograaf Charles Borsboom Er is nog nooit zoveel gefotografeerd als in de hedendaagse tijd. Volgens recente schattingen maken we in 2017 met z’n allen zo’n een biljoen foto’s. Dat komt neer op zo’n 32000 foto’s per seconde. Werd in 2010 nog 60 procent van de foto’s gemaakt met een ‘echte’ fotocamera, in 2017 wordt 87 procent gemaakt door mobiele telefoons en tablets. Dit is geen artikel over apparatuur, alhoewel het natuurlijk zo is dat je met sommige camera’s meer mogelijkheden hebt dan bijvoorbeeld met je mobiele telefoon. Uiteindelijk gaat het echter om het maken van een fraai beeld en hoe en waarmee je dat doet is niet zo van belang. Het gaat in dit verhaal wel over reisfotografie. Een type fotografie waar iedereen weleens mee te maken heeft. We reizen met z’n allen namelijk ook meer dan ooit. Bij reisfotografie gaat het in essentie over het in beeld brengen van jouw trip. Je bent eigenlijk bezig een beeldverhaal te maken voor de thuisblijvers en jezelf.
130 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Een serie foto’s op de computer of een fotoalbum waarin je je belevenissen, de plekken die je bezocht en de mensen die je tegenkomt op je reis laat zien. Snapshots, hoe leuk soms ook, zijn vaak een beetje toevalstreffers. In een beeldverhaal is daar op zich niets mis mee. Echter, wat is er nu leuker dan dat je onderweg ook een stel echt goede foto’s kunt maken ? In dit artikel heb ik wat voorbeeldfoto’s verzameld uit de diverse reizen die ik voor Nordic Vision Fotoreizen begeleid. Samen met de bijgevoegde tips en trucs kan dit je wellicht wat verder helpen om (nog) betere foto’s te maken op je volgende reis.
‘Wat wel van belang is, is het verhaal dat de fotograaf wil vertellen’
Vormen & lijnen
Natuurfotografie Bovenstaande foto’s zijn vrijwel gelijk, op de persoon na. De man komt aanlopen over een klein dammetje dat door de rivier de Yulong in Zuid China is aangelegd. Hebben we het hier nu over natuurfotografie in het ene beeld en straatfotografie in het andere beeld? Eigenlijk is die vraag helemaal niet van belang. Het maakt immers niet echt uit in welke fotografische categorie dit beeld valt. Wat wel van belang is, is het verhaal dat de fotograaf wil vertellen. Wil hij laten zien dat er in de buurt van Yangshuo behalve prachtige Karst-bergen, ook een fraai rivierenlandschap bestaat? Of laat hij zien hoe de lokale bevolking, op een voor ons wat onorthodoxe wijze misschien, naar het werk gaat? Ondanks een klein verschil op de foto, een groot verschil in beleving.
Deze gereedschappen uit de compositieleer spelen een grote rol in elk beeld en zo ook hier bij deze foto die nabij de Yellow Mountains in China is gemaakt. Met een flinke groothoeklens is er van (zeer) dichtbij scherp gesteld op de twee stammetjes vooraan. Door het prominent in beeld zetten van de specifieke structuur en de herhaling van stammetjes, herken je direct ook het hele bos als een bamboebos. Onze ogen volgen de lijnen tussen de bomen door naar de zonnester in de verte. De steeds kleiner wordende stammetjes geven diepte aan het beeld. Het ‘uiteen trekken’ van voorgrond en achtergrond is een eigenschap van groothoeklenzen. Je kun dit effect heel goed gebruiken om landschappen ‘grootsheid’ te geven. Het beeld wordt meestal sterker als je daar een wat prominente voorgrond bij kiest. Met een telelens bereik je het tegengestelde effect. Telelenzen duwen het perspectief samen en de beelden worden daarmee ‘platter’. Dit ‘indrukeffect’ is mooi te zien op de foto van een straat in Beijing. Samenvattend kun je dus stellen dat je verschillende lenzen niet alleen gebruikt om zaken verder weg of dichterbij te halen maar ook om het perspectief te beïnvloeden.
Kijk op www.meridiantravel.nl - 131
Zonsondergangen en timing Overal ter wereld bewonderen dagelijks duizenden mensen het laatste licht van de dag. Zonsondergangen komen dan ook in vrijwel elke reisreportage voor. Een beetje clichĂŠ wellicht maar laten we eerlijk zijn, vrijwel niemand kan een prachtige ondergaande zon in een mooie setting aan zich voorbij laten gaan. Het prettige aan het fotograferen van zonsondergangen is dat ze vrijwel altijd een mooi plaatje opleveren. Vaak onderbelicht omdat je recht tegen de zon in fotografeert en de automatische belichting van de camera voor onderbelichting zorgt. Het late zonlicht komt er echter prima op, de rest wordt een silhouette. Veel realiteit zit er meestal niet in maar wie zegt dat het daarom gaat? Mooie beelden willen we ! a 132 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Dit beeld is gemaakt bij de haven van Tazacorte op het Canarische eiland La Palma. De zon zakt langzaam achter de horizon die zelf, door de dam, niet is te zien op de foto. Mijn uitgangspunten bij deze foto waren tweeledig. Uiteraard wilde ik het mooie licht vangen dat een zonsondergang nu eenmaal oplevert. Ik wilde echter ook laten zien dat er mensen zijn die er echt voor gaan zitten/staan om dit dagelijks terugkerende fenomeen te bewonderen. Door zorgvuldig mijn moment te kiezen kon ik deze foto maken. De figuren op de dam zijn bewust als silhouetten afgebeeld maar aan hun houding is te zien dat ze naar de ondergaande zon kijken.
Tegenstellingen Een foto wordt vaak interessanter en/of spannender als er tegenstellingen in te zien zijn. Het toont ons in één enkel beeld, meerdere aspecten van een situatie. Tegenstellingen zijn er natuurlijk in allerlei smaken. Water en vuur, groot en klein, arm en rijk, etc. etc.
Microlandschapjes Landschapsfotografie gaat niet altijd over groots en wijds. Zoom met je eigen ogen eens in op de kleine(re) zaken om je heen. Je zult verbaasd zijn over de hoeveelheid interessante patronen en vormen die er te ontdekken zijn. Dit beeld is gemaakt ergens langs de Antrim coast in Noord Ierland. Het pallet van wierachtige plantjes is slechts een tiental centimeters groot en ik werd getroffen door het fraaie kleurcontrast en de vormen. Ieder mens ziet er wellicht iets anders in maar voor mij lijkt het alsof er twee kleine boompjes tegen een donkere lucht staan. Omdat de plantjes plat op de rotsen lagen zat er niet veel diepte in. De diepe kleuren en hoge (kleur)contrasten maken echter dat er toch een zekere diepte in het beeld lijkt te zijn.
134 - Kijk op www.meridiantravel.nl
In bovenstaande foto heb ik geprobeerd om armoede/eenvoud te plaatsen naast luxe/rijkdom. Het is een beeld dat ik in een oude hutong in Beijing gemaakt heb. In dit beeld zijn een paar tegenstellingen te zien. Op de voorgrond zien we een oud wijkje, de Shijia hutong. Kleine eenvoudige huisjes, meestal zonder eigen sanitair. Een omgeving die er op een bepaalde manier armoedig uitziet. Niets straalt er enige luxe uit. Tot je beter gaat kijken ! Kijk je verder de foto in dan zie je in de achtergrond een welhaast buitenaards gedrocht. Het betreft hier het vrij recent gebouwde ‘Galaxy SOHO’, een enorm en futuristisch gebouw vol kantoren en luxe winkels. Een andere tegenstelling betreft de twee meisjes die, vrolijk gekleed en waarschijnlijk met de oortjes van de nieuwste iPhone in, plezier maken te midden van de grijze eenvoud. Verderop in het straatje valt nog de vrij nieuwe auto uit te toon met de grauwe huisjes. Door tegenstellingen mee te nemen in je beeld blijft de kijker vaak net even wat langer ‘hangen’ en wordt zijn nieuwsgierigheid naar het beeld wat groter.
Portretten Mensen fotograferen graag andere mensen. Misschien omdat ze bezig zijn met iets dat boeit, misschien is het hun uitstraling zelf. Het vereist wel wat lef om mensen rechtstreeks te fotograferen. Je kunt deze ‘mensenfotografie’ op twee manieren benaderen. Als een ‘dief’ of als een fotograaf die contact legt met zijn onderwerp. Het klinkt niet erg vriendelijk maar niet altijd is het werken als ‘dief’ verkeerd. Het levert je vaak de spontane, ongeposeerde beelden op. Mensen zijn niet met jou bezig als fotograaf omdat je er niet bent voor hen. Ze zitten nog midden in hun eigen ‘actie’. Op het moment dat ze je in de gaten hebben, zal de hele uitstraling veranderen en daarmee verdwijnt de spontaniteit van het beeld. Als eerste kies je misschien voor een flinke telelens. Lekker veilig, dat wel maar misschien niet altijd de beste keus. Een telelens comprimeert het perspectief zoals eerder gezegd. Vaak is een portret pakkender als je er een stuk context bij meeneemt. Het portret van deze man wekt bij de meesten van ons de suggestie met een soort van tandarts te maken te hebben. Als je echter wat uitzoomt op de situatie (dus geen telelens ) blijkt dat in Beijing, ook een lokale lekkernij gemaakt wordt door ‘tandartsen’. Ook in de fotografie hoor je vaak de kreet ‘minder is meer’ maar dat gaat niet altijd op. Het is afhankelijk van het verhaal dat je wilt vertellen wat je precies laat zien in je foto. Zo heb je soms toch echt wat meer nodig om het juiste verhaal te vertellen. Wil je het portret maken in de spontaniteit van het moment dan is het volgende een goede werkwijze. Denk eerst vanaf
136 - Kijk op www.meridiantravel.nl
een afstand goed na over wat je precies wilt vastleggen. Dus niet alleen belichting maar ook scherpstelpunt en compositie. Gebaseerd op die ideeën stel je vervolgens de camera helemaal in. Daarna loop je af op je ‘slachtoffer’ en begint met fotograferen. Je verliest geen tijd meer met instellen en nadenken over compositie want dat heb je al bedacht. Maak zoveel foto’s als mogelijk is. Op een zeker moment wordt je uiteraard opgemerkt en zal blijken of de persoon ervan gediend is of niet. Als het kan, maak je nog een paar portretten. Misschien zijn ook deze, recht in de lens kijkende, portretten nog de moeite waard. In het geval dat men er niet van is gediend gefotografeerd te worden, maak je je excuses en stopt met fotograferen. Sommige mensen zullen deze manier van werken niet helemaal oké vinden. Het is aan een ieder om daarin zijn eigen grenzen te stellen. Voor een echt geposeerd portret moet je iets anders te werk gaan. Er zijn toch altijd veel mensen die zich vereerd voelen als je hen wilt portretteren. Probeer eerst contact te maken. Dat kan via een gesprekje als je de taal spreekt, maar het kan ook door het tonen van interesse in de activiteit waarmee de persoon bezig is. Laat na afloop altijd even een paar gemaakte beelden zien ! Tijdens de fotoreizen die ik begeleid, leg ik de nadruk op het kijken. “Kijken is nog geen zien” maar, je kunt wel beter leren zien. Fotografeer veel en bewust en kijk ook eens naar het werk van andere fotografen. Tenslotte nog dit: beter fotograferen is mooi maar vergeet vooral niet te genieten van je reis! Ik wens je veel succes !
Kaders en frames
Over Charles Borsboom
Het gebruiken van kaders is een techniek die wordt gebruikt om op een bepaalde manier meer nadruk op je hoofdonderwerp te leggen. Het gebruik van een frame of raamwerk kan je een aantal voordelen opleveren. 1) Het geeft meer diepte in het beeld doordat het een zekere gelaagdheid in je beeld teweeg brengt. 2) Het frame leidt je oog als vanzelf verder het beeld in en geeft op die manier behalve diepte ook een context. 3) Het maakt een beeld soms wat spannender. Zorg in je foto dat je ‘genoeg’ ziet maar niet alles. Dat houdt de aandacht vaak wat langer vast.
Charles (1959) is een geboren en getogen Delftenaar. Oorspronkelijk opgeleid tot informaticus besloot hij, na een carrière bij TNO en Waterloopkundig laboratorium, in 1999 het roer om te gooien. Vanaf die tijd is hij als beroepsfotograaf werkzaam. “Een stap waarin ik letterlijk van mijn hobby mijn werk heb gemaakt” Sindsdien werkt hij in opdracht van diverse bedrijven, schrijft met enige regelmaat artikelen, geeft lezingen of neemt plaats in een jury van fotowedstrijden. Reizen is een tweede passie en hij is dan ook (langdurig) in het buitenland geweest om te reizen en te fotograferen. In 2005 werd Azië ‘ontdekt’ en zo ontstond zijn liefde voor China. Sindsdien bezocht hij het land vrijwel elk jaar en woonde en werkte vrijwel geheel 2011 in Yangshuo, te midden van het beroemde Karstgebergte. Sinds 2012 verzorgt Charles fotoworkshops en fotoreizen in China. Vervolgens zijn daar Noord-Ierland, Spanje en Noorwegen bijgekomen. Doorlopend op zoek naar lijnen, vormen en structuren in het landschap kenmerkt een reis met Charles zich door zijn slogan ‘Kijken is nog geen zien, kijk EN denk voordat je op de knop drukt, het loont altijd’.
Bij de architectuurfoto zien we een aantal dingen. Er is door de boog van het gebouw, het frame, een duidelijke ‘lijn’ die je het beeld in trekt naar de gebouwen erachter. Door het gebruik van een extreme groothoeklens ‘vallen’ alle gebouwen naar achteren. Niet altijd wenselijk maar hier geeft het je juist een gevoel van de enorme dimensies. Een en ander wordt nog eens versterkt door het gekrioel op straathoogte, de nietige mensjes en auto’s versus de enorme bouwwerken. Het kleurencontrast versterkt dit beeld nog eens. Het portret van de oude dame die net naar buiten komt stappen, is een ander voorbeeld van kadergebruik. Nog half verscholen achter het kozijn maar toch voldoende zichtbaar. De foto wordt sterker door het kleurgebruik maar ook doordat de dame ongeveer op 1/3 (regel van derden) van de rechterkant is geplaatst. De vrouw gaat zo op in haar bezigheid van het jasje dichtknopen dat het een echte straatfoto is geworden. In straatfotografie moet de invloed of aanwezigheid van de fotograaf eigenlijk niet te zien zijn. n
138 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Reizen Nordic Vision Fotoreizen en workshops begeleid door Charles: Yangshuo - Yellow Mountains, Noord-Ierland Natuur & Historie, Spanje - La Palma, Nederland - Winter op Tiengemeten Meer over deze reizen op www.nordicvision.nl
Al 29 jaar dé specialist
Rusland Mongolië China Georgië Armenië Oekraïne Polen Baltische landen Finland
MAATWERKREIZEN • GROEPSREIZEN • INDIVIDUELE REIZEN • CULTUURREIZEN Rusland Mongolië China Georgië Armenië Oekraïne Polen en Baltische land Finland
CITY-TRIPS • RIVIERCRUISES • TRANS SIBERIË EXPRESS • FLY & DRIVES ZAKENREIZEN • COMBINATIEREIZEN DOOR MEERDERE LANDEN
2015
Vraag nu de gratis brochure aan! telefoon: 020 – 2012777 | e-mail: info@bolsjoj.nl | internet: www.bolsjoj.nl
Vâ|á|Çx CULINAIR POPERINGE Streekproducten, lokaal gestookte drankjes, de beste restaurants en hipste cocktailbars: culinaire reizen zijn populairder dan ooit. We trotseren de kou om bij Fäviken te eten en jagen op truffels in Umbrië. Vanaf nu kunnen reislustige foodies ook bij Meridian Travel terecht voor de nodige inspiratie. Deze keer: Belgisch Poperinge.
de Franse grens is het inmiddels geen noviteit meer.
Hopboeren Hopboerderij ’t Hoppecruyt levert direct aan restaurants en brouwers. In maart de scheuten, in september de bellen. Negen maanden per jaar is het boerenpaar Benedikte en Wout Desmyter ermee bezig. Als ik hun boerderij in Proven bezoek, legt Benedikte uit wat er allemaal bij komt kijken: ‘Het begint in januari, als we de plantenresten van het
TEKST & FOTOGRAFIE KATJA BROKKE
De Belgische regio Poperinge ligt tegen de Franse grens en staat met name bekend om de hop en dus bier. Maar dat hop niet alleen goed is om bier mee te maken, bewijst de stijgende populariteit van hopscheuten als exclusief ingrediënt op mooi opgemaakte borden van de betere restaurants. De scheuten worden ook wel de duurste groente genoemd door het korte seizoen (maart) en de arbeidsintensieve oogst.
Hopscheuten Een keer per jaar vindt de Maand van de Hopscheuten plaats, een initiatief van het stadsbestuur en de horeca van Poperinge. In maart bereiden verschillende restaurants speciale menu’s waar de hopscheut centraal staat. Een van die restaurants is ’t Hommelhof van chef Stefaan Couttenye in Watou. Je hebt trendvolgers en trendsetters. Een van die trendsetters, als was het niet bewust, is Couttenye. Sinds de 32 jaar dat hij er eigenaar en chef is, kookt hij met hopscheuten. Als ik aanschuif in zijn bijna kneuterig gezellige restaurant, drinkt hij een biertje met me mee. ‘Ik werk graag met scheutjes’, begint
140 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Couttenye. ‘Ze zijn zeer regionaal en seizoensgebonden. De smaak is zacht, een beetje noterig, en zo subtiel dat je moet uitkijken waar je ze mee combineert. Ik vind ze het lekkerst rauw in een slaatje en verder gaan ze goed samen met vet: room, lever, een eitje, zalm.’ ’t Hommelhof wordt niet alleen gekenmerkt door het gebruik van zeer regionale producten als hopscheutjes, maar het staat tot in de verre omgeving bekend om het gebruik van bier in en buiten de keuken. Waar heel veel (goede) restaurants in Poperinge tijdens het seizoen met scheuten werken, onderscheidt Couttenye zich door zijn specifieke bierkeuken. ‘Niet voor niets word ik de godfather of beer genoemd’, lacht hij. ‘32 jaar geleden was het koken en combineren met bier not done. Belgen waren daar niet chauvinistisch genoeg voor. Ik zeg altijd: als Frankrijk een bierland was, dronk de hele wereld nu bier bij zijn eten!’ Inmiddels hebben de trends de goedlachse chef ingehaald; bier en hopscheuten, het liefst uit Poperinge. Hyperlokaal en seizoensgebonden. Vlakbij
jaar ervoor wegsnijden. We laten altijd een aantal planten doorgroeien na de oogst in september, anders bloedt de plant dood. Een maand later verwijderen we oude wortelblokken. Deze gaan zo’n vijftien à twintig jaar mee, in de tussentijd groeien ze ieder jaar weer uit en kunnen we er zowel hopscheuten als hopbellen van oogsten. De oude kluiten gooien we op een hoop en laten we composteren. Dit gebruiken we weer als ondergrond voor de Belgisch witblauwkoeien die hier rondlopen.’ Benedikte heeft ze liever niet, die koeien, maar omdat ze stromest gebruikt
Boer Wout Desmyter loopt over de akkers van zijn hopboerderij
voor de hop en spruiten die op het land groeien, moet ze wel. ‘Het is nergens te koop. Alle koeien lopen tegenwoordig op roosters. Maar stromest is laag in nitraat en dat is wat de brouwers willen. En het werkt tot nu toe het beste: een van onze akkers is al 123 jaar oud en al die jaren is er alleen gewerkt met koeienmest. De grond is nog steeds niet uitgeput. Uiteindelijk is het het extra werk waard.’ Nadat de oude wortelblokken zijn verwijderd, gaat het boerenstel aan de slag met de Belgische delicatesse die eigenlijk pas de laatste jaren echt populair is geworden bij het grote publiek. In België dan. Langzamerhand ontdekt ook Nederland de hopscheuten, die ergens aan taugé doen denken: klein, fragiel, knapperig en fris. Begin maart steken Benedikte en Wout hun handen
142 - Kijk op www.meridiantravel.nl
in de koude aarde om de jonge scheutjes af te snijden voordat ze het daglicht zien, van kleur veranderen en taai worden. Mits het vriest, dan verkleuren ze namelijk zwart in de buitenlucht nog voor ze in de emmer liggen.
Hopscheutenfestival Het verkeersbureau van Poperinge is er de laatste jaren in geslaagd om de regio op de culinaire kaart te zetten. Met name paradepaardjes bier en hop-
scheuten worden naar voren geschoven om meer bezoekers te trekken. Inmiddels zijn er tijdens het seizoen verschillende activiteiten georganiseerd, zoals een hopscheutenfestival, een hopscheutenhappening en culinaire arrangementen. Er is in 1983 zelfs een keurbroederschap opgericht: De Witte Ranke, die bestaat uit leden die Poperinge een warm hart toedragen. Ze richten zich overigens niet alleen op hopscheuten, maar ook op bier en algemene gastronomie. Houd de website van Poperinge in de gaten voor het hopscheutenseizoen en waar je de delicatesse kunt proeven. n www.hommelhof.be www.hopscheuten.be www.hoppecruyt.be www.visitflanders.com www.toerismepoperinge.be
Ontdek Indonesië met de rondreizen van NRV Meridiankorting
50,
per boeking
code: Meridian2017 geldig t/m 31 januari 2017
Groepsreizen v.a. 999 Comfortabel reizen in goed gezelschap. Inclusief alle highlights, vertrekgarantie, Nederlandssprekende reisleiding en altijd de beste prijs.
Ga voordelig op rondreis NRV neemt u mee naar Indonesie. Bezoek bijzondere tempels, de Bromo vulkaan, uitgestrekte rijstvelden, maak een indrukwekkende treinreis, en kom tot rust aan het prachtige strand van Sanur.
Privéreizen v.a. 1199 Met zorg samengestelde, georganiseerde reizen. U kiest uw eigen reisgezelschap. Lekker met z’n tweeën, het hele gezin, de familie of met goede vrienden.
Ontdek ons aanbod Naast Indonesië biedt NRV verre rondreizen aan over de gehele wereld. Kijk snel op onze website voor het volledige aanbod.
Uw rondreis zelf samenstellen Stel uw eigen rondreis volledig zelf samen. Kies zelf uw bestemming, duur, opties en vervoer. Alles kan!
Op nrv.nl vindt u alles over onze reizen, prijzen en beschikbaarheid. Vragen? Bel onze reisspecialisten op 070-3076700 of mail naar: info@nrv.nl * Voer de code Meridian2017 in tijdens uw boeking. Niet geldig in combinatie met andere kortingen.
REISSPECIALISTEN EUROPA BULGARIJE Terra Bulgaria, Balkangolf Reizen naar en door Bulgarije sinds 1978 T +31(0)341262210 www.terrabulgaria.nl / info@terrabulgaria.nl FRANKRIJK Francevilla Private Holiday Homes in the South West of France - personally selected for you Prachtige vakantiewoningen met priv‚-zwembad, te huur in de streken Lot en Dordogne. info@francevilla.nl T +31(0)113 582036 www.francevilla.nl info@francevilla.nl ITALIË Genius Loci Travel Genius Loci Travel is een gespecialiseerd reisbureau in Italië. Wij organiseren geen standaard vakanties, maar alleen bijzondere 'actieve' autorondreizen, prachtige wandel- en fietsreizen en andere 'actieve vakanties', varierend van zeekajaktochten tot archeologische reizen en schilderreizen. www.reizen-in-italie.nl info@genius-loci.it Italian Residence Voor de mooiste villa’s/vakantiehuizen in Italië! www.italianresidence.nl mariannemoerdijk@italianresidence.nl Minerva Reizen Italië op zijn best! Minerva Reizen is een reisorganisatie met een gespecialiseerd vakantieaanbod naar Italië. Rondreizen en fly & drives, hotels, agriturismo, B&B en huizen (SGR). www.minervareizen.nl Tururi Tours V.o.f. Specialist in authentieke reizen naar Sicilië en Sardinië www.tururi.org mario@tururi.org T +31(0)20 772 30 07 PORTUGAL Conmigo Conmigo Portugal; Een week voor jezelf in een prachtige omgeving onder de Portugese zon! Kuren dmv sapvasten, wellness met gezond en lekker eten. NIEUW:
Trainingsweken met Wellness! Leer jezelf in deze bijzondere week nog beter kennen! Boek nu een week in het najaar! www.conmigo.nl info@conmigo.nl
AFRIKA Ajabu Adventures Ltd More than just an adventure! Voor een onvergetelijke reis naar Tanzania. Wij zijn Nederlanders en woonachtig in Tanzania. T +255 784 65 98 09 www.ajabu-adventures.com info@ajabu-adventures.com Sable Tours Sable Tours,specialist in reizen naar Zuid-Afrika, Namibië, Botswana, Kenia, Tanzania en Mauritius, verzorgt uw reis tot in de puntjes. www.sabletours.nl info@sabletours.nl Slangenburg 202 3328 DV Dordrecht T +31(0)78-7850702 info@sabletours.nl www.sabletours.nl De Kloof Luxury Estate 5 * boetiek hotel en verborgen juweel van pitoresk Swellendam Zuid Afrika. Ideaal gelegen tussen Kaapstad , wijnlanden en de tuinroute. Een historische oase van rust, & ruimte, art & design, wijn & culinair, golf & spa. www.dekloof.co.za info@dekloof.co.za Travelunique Travelunique; vrijwilligerswerk, Fair Trade reizen en stage in Zuiden Oostelijk Afrika. www.travelunique.nl info@travelunique.nl
AZIË Iki Travels Azië reisspecialist, Individuele reizen op maat naar Japan, Vietnam, Cambodja, Laos en Sri Lanka www.ikitravels.nl info@ikitravels.nl Sunita Reizen Sunita Reizen - De Himalaya specialist. Individuele reizen en groepsreizen naar Nepal Tibet Bhutan en de Indiase Himalaya, Kyrgyzstan, Oezbekistan, Turkmenistan, China en Myanmar. T +31(0)229-268777 www.sunita.nl info@sunita.nl
144 - Kijk op www.meridiantravel.nl
LATIJNS-AMERIKA
OCEANIË
Las | Latijns Amerika Specialist LAS: voor rondreizen door Argentinië, Chili, Brazilië, Peru, Mexico, Costa Rica, Panama en de andere landen in Latijns Amerika. De eigen ervaring van onze reis-specialisten ziet u terug in de reisvoorstellen van LAS: Slimme routes, speciale plekjes en uitstekende praktische LAS rondreizen Zuid- en Midden Amerika
Kaipara Reizen Kaipara Reizen is expert in kleinschalige comfort en luxe reizen naar Nieuw Zeeland, WestCanada en dichter bij huis Schotland, Engeland & Wales. Kaipara biedt zowel auto- als groepsreizen en levert daarnaast maatwerkreizen. info@kaiparareizen.nl www.kaiparareizen.nl
VAKANTIEHUIZEN De Kolibrie Appartementen Kalpoeweg perc. 89 Paramaribo, Suriname T +597 539 073 www.dekolibrie.sr
MIDDEN-OOSTEN Aladin Travel De Oman specialist Bestemmingen: Oman, Dubai, Abu Dhabi, Emiraten, Qatar, Jordanië. T +31(0)594 611980 F +31(0)594 610433 Email. info@aladintravel.nl www.aladintravel.nl admin@aladintravel.nl Jezra Travel Jordan Specialist voor reizen op maat in Jordanie, individueel, groepen, incentives, touroperating, paardenreizen, duikreizen, kortom voor ieder wat wils. Travel with a personal touch is ons motto! www.jezratravel.com jessica@jezratravel.com Ra-reizen Mindfulness & spirituele woestijnreizen tiendaagse jeep en kameel woestijnreis of vanaf zes dagen een woestijnreis op maat. www.ra-reizen.nl info@ra-reizen.nl
NOORD-AMERIKA Air Transat Rechtstreekse vluchten naar Canada (Toronto, Calgary en Vanvoucer). www.airtransat.nl / 00800 872 672 88 (gratis) sales.ts@airtransat.nl Atlantic Dream Vacations Touroperator/Reis-advies bureau. Sinds 1980 gespecialiseerd in reizen op maat naar Noord Amerika. Delftsekade 22 2266 AJ Leidschendam T +31(0)70-320 94 99 info@atlanticdreamvacations.nl www.atlanticdreamvacations.nl
Topic Travel Vakantiehuizen Al ruim 22 jaar DE specialist in de verhuur van betere vakantiehuizen in Frankrijk, Spanje, Italie, Portugal, Tsjechie en Kroatie. Bezuidenhoutseweg 27, Den Haag Postbus 82394, 2508 EJ Den Haag T +31(0)70 416 8 416 www.topictravel.nl www.topictravel.nl
DIVERS Battuta Reizen Battuta Reizen organiseert groepsreizen, individuele reizen en reizen op maat naar Noord-Afrika, West-Afrika, het Midden-Oosten, de Kaukasus, Centraal-Azië, Rusland, Siberië, Mongolië en China. Mooie reizen voor ‚chte reizigers. Battuta Reizen verlegt je grenzen! www.battuta-reizen.nl Boston Travel Boston Travel is de organisatie die naast de traditionele pakketreizen verschillende thema reizen aanbiedt. Safari's, paardrijvakanties, actieve vakanties en Azie reizen op aparte websites. Via www.bostontravel.nl komt u bij alle mogelijkheden die Boston Travel kan bieden. www.bostontravel.nl ijmuiden@bostontravel.nl Family Tours Family Tours bestaat sinds 2005 en onderscheidt zich met haar unieke programma gericht op families met kinderen die een bijzondere vakantie in Europa zoeken. Bel ons voor een vrijblijvende offerte of advies +31(0)206232163 www.familytours.nl info@familytours.nl
Gabrielle Pot Reizen Een kleine reisorganisatie, gespecialiseerd in bijzondere reizen, individueel en op maat, volop rekening houdend met UW wensen! Jacob van Lennepkade 11 1054 ZD Amsterdam T +31(0)6893182 info@gabrielle-pot-reizen.nl www.gabrielle-pot-reizen.nl Mtvn Motorreizen MTVN motorreizen organiseert GPS reizen in Europa, groepsrondreizen voor motorrijders naar Sardinië, Noordkaap, Noorwegen en Costa Rica. Snowmobile safari's in Fins Lapland. Motorsafari's naar Kenia en Tanzania. www.mtvnmotorreizen.nl info@mtvnmotorreizen.nl Younique Travel Younique Travel organiseert bijzondere groepsreizen op maat tegen de aller scherpste tarieven! Zowel voor particuliere- als zakelijke reizigers. Wereldwijd, voor elke duur en elk budget. Younique Travel onderscheidt zich door haar persoonlijke werkwijze. info@youniquetravel.nl www.youniquetravel.nl Retraites En Workshops Spirituele Innerlijke Reizen, een perfecte combinatie: een heerlijke locatie, rust, bezinning, en jouw innerlijke reis. Je kunt genieten van een rijk en uitgebreid programma: Yoga, Meditatie en Coaching. De retraites worden gehouden in Spanje, België en Nederland. Tot ziens! www.innerlijkereizen.info Transferama Paspoort voor de reiswereld Cursussen IATA KLM SEPR Oost-Indiëstraat 1 2013 RM Haarlem T +31(0)23-5343853 of 0651783175 Fax: +31(0)20-2581672 info@transferama.nl www.transferama.nl Van Helden Travel LUXE MAATWERK REIZEN Neuweg 42 1214 GV Hilversum T +31(0)35-6211411 www.vanheldentravel.nl info@vanheldentravel.nl
reizen op maat Een onbezorgde vakantie die volledig aansluit bij uw wensen? Dat kan bij Treasury Travel naar vele verre bestemmingen in het Midden Oosten, Zuid & Midden Amerika, Indische Oceaan en Azië. Onze reisspecialisten delen graag hun persoonlijke ervaringen en deskundig advies met u en stellen met veel plezier de reis van uw dromen samen!
Panama | Costa Rica | Nicaragua | Belize | Cuba | Mexico | Brazilië | Peru | Argentinië Colombia | Suriname | Sri Lanka | Vietnam | Cambodja | Taiwan | Indonesië Thailand | Myanmar | Malediven | Mauritius | La Reúnion | Jordanië | Oman
Voor overige informatie en mogelijkheden kunt u vrijblijvend contact opnemen met Treasury Travel: info@treasurytravel.nl of +31(0)111-650904
In het volgende nummer o.a.
Onbekend Epirus Aan de Ionische Zee en de grens met AlbaniĂŤ ligt Epirus. De Griekse provincie staat bekend om de mooie stranden, studentenstad Ioannina en Zagoria, een gebied in het ruige binnenland waar historische boogbruggen historische dorpen verbinden en de diepste kloof ter wereld de aarde splijt. De volgende editie verschijnt eind maart. Meer info over Meridian Travel Magazine, verschijnings-data, onderwerpen etc. vind je op www.meridiantravel.nl
Lees ook onze andere reismagazines: Canada, GoAmerika Magazine en WINTER!