Al sinds 1979 dĂŠ Afrika specialist Het organiseren van reizen naar Afrika doen wij al 40 jaar met veel passie en motivatie. Afrika is een prachtig continent, dat voor iedere bezoeker tot nieuwe ontdekkingen leidt. Al onze bestemmingen bezoeken wij regelmatig. Op deze manier is onze kennis van de bestemmingen, accommodaties en mogelijkheden ter plaatse altijd up-to-date.
Tanzania Kenia Madagaskar Oeganda Rwanda Zimbabwe NamibiĂŤ Botswana Zambia Mozambique Seychellen Mauritius Zuid-Afrika
SAFARI IN AFRIKA? Op jambo.nl en in onze brochure vindt u ruim 100 uitgekiende reizen of bel met onze Afrika specialisten op 020-2012740 voor een reis op maat. De mogelijkheden zijn eindeloos, privĂŠ reizen geheel conform uw wensen!
0$85,7,86
3+2726 -$&48(6 '( 63v9,//( 073$
Behalve droomstranden, een azuurblauwe oceaan en schitterende resorts heeft het eiland 0DXULWLXV RRN HHQ ZHHOGHULJH ñRUD HQ IDXQD ZDDURQGHU ORNDOH YRJHOVRRUWHQ 0DDN HHQ wandeling in het prachtige Nationaal Park Black River Gorges en je hebt een goede kans om HQGHPLVFKH YRJHOVRRUWHQ WH VSRWWHQ ]RDOV GH UR]H GXLI RI GH %ODFN %XOEXO
Echo Parakeet/ Grosse cateau verte (Psittacula eques) - endemic
.LMN VQHO RS DLUPDXULWLXV FRP HQ RQWGHN GH QLHXZVWH DDQELHGLQJHQ QDDU SDUDGLMVHOLMN 0DXULWLXV ,Q GH ]RPHUSHULRGH W P RNWREHU YOLHJW $LU Mauritius twee keer per week rechtstreeks vanuit $PVWHUGDP QDDU 0DXULWLXV PDDQGDJ HQ YULMGDJ Via Parijs Charles de Gaulle zijn er dagelijkse YHUELQGLQJHQ EHVFKLNEDDU
DLUPDXULWLXV FRP
iÉÉÜãÉÉÜw Het grote onbekende. Bijzondere dieren, mensen en plekken. Groen en duurzaam reizen door de ongerepte natuur. In deze editie van WILD vind je het allemaal – en nog veel meer. Zo ging Natasja Eshuis op expeditie naar het Canadese Churchill, waar ze ijsberen en witte dolfijnen in hun natuurlijke habitat opzocht en handige tips opdeed voor als je oog in oog staat met deze schitterende dieren. Ook Anneke Ruys heeft plenty aanbevelingen: zij trok dwars door de Panamese jungle naar het exclusieve Canopy Camp in Darién, een paradijselijke oerwoudoase waar ze dagelijks een gidsvol apen en vogels met ellenlange namen van haar bucketlist afstreepte. Cynthia Ashof reisde af naar het noorden van Brazilië en ontdekte een compleet andere wereld die veel mensen onterecht links laten liggen voor standaardtrekpleisters als Rio, de watervallen van Iguaçu en de Pantanal. Dat kan Martin Schäfer trouwens beamen. Hij verkende de Great Outdoors in de Amerikaanse staat Mississippi, die ook zonder noemenswaardige Nationale Parken een schat aan natuur te bieden heeft. Namibië, Botswana en Zambia leggen de lat zo mogelijk nog hoger, zagen Heleen Fraanje en haar man Edwin tijdens een avontuurlijke roadtrip door Zuidelijk Afrika. Van dichtbij, want deze landen lenen zich uitstekend voor een tocht in een fourwheeldrive met daktent. En is Corfu wild? Reken maar van yes, zegt Karin Goudswaard. Zij werd zo verliefd op dit zonovergoten Griekse eiland dat ze er al 12 jaar woont. Ze wijst je de allermooiste plekjes waar je alleen natuur en de meest vriendelijke locals tegenkomt. Net als op Kihnu, een Estlands eiland in de baai van Riga, waar Anneke de Bundel en Nicole Franken terechtkwamen. Hoewel vriendelijke locals... De begin dit jaar bekroonde journalisten besloten om met eigen ogen te verifiëren dat er alleen vrouwen op het eiland zouden wonen. Wat ze vonden? Ontdek het in deze editie van WILD! Veel leesplezier! Harald Kolkman
Wie Was Waar
Anneke de Bundel reisde samen met Nicole Franken naar Kihnu.
Martin Schäfer schrijft over Mississippi.
Karin Goudswaard ging op ontdekkingstocht op Corfu.
Natasja Eshuis ging op expeditie in het Canadese Churchill.
Anneke Ruys bezocht voor deze editie het oerwoud van Panama..
Marliz Schouten schreef een stuk over een trip met een 4WD door Zuidelijk Afrika.
Kijk op www.meridiantravel.nl - 5
26 38 60 68
98 88 118 6 - Kijk op www.meridiantravel.nl
\Ç{Éâw
Noorwegen Canada Verenigde Staten
Griekenland
Panama Indonesië
Brazilië Namibië
Australië
16 Bijkomen op Bali Net als bijna alle landen ter wereld heeft het Indonesische Bali meerdere gezichten. Het eiland trekt surfers, backpackers en ga zo maar door. Wie gewoon even in Aziatische sferen wil genieten en ontspannen is op Bali echter ook aan het goede adres.
26 Op expeditie in Churchill In het uiterste noorden van Manitoba in Canada ligt het plaatsje Churchill, de Polar Bear Capital of the World. Dit is dé plek om ijsberen en witte dolfijnen te spotten. Natasja Eshuis ging op expeditie.
38 Ultieme wildernisbelevenis in Panama Er zijn maar weinig jungleplekken op de wereld die je kunt vergelijken met Darién in Panama. De grote stukken ongerepte wildernis met hun fascinerende dierenwereld bezorgen elke bezoeker een onvergetelijke ervaring, maar een verblijf in het exclusieve Canopy Camp zorgt ervoor dat je beleving het ultieme wow-gevoel krijgt.
88 Mississippi in het zonnetje Bij gebrek aan een Grand Canyon, Yellowstone of andere Nationale Parken staat het Diepe Zuiden van Amerika niet per se boven aan het lijstje van natuurliefhebbers. Onterecht, want The Great Outdoors is hier met recht groots te noemen.
98 De mythe van Kihnu Rood. In al z’n schakeringen. Het is de kleur van de vrouwen van Kihnu. Symbool voor jeugdigheid, voor geluk en onbezonnenheid. Het tartte destijds de soberheid van het Sovjetregime, het spot met het grijs van de zee en de lange Estlandse winters.
100 O'Reilly's Rainforest Retreat in Queensland, Australië Een van de meest heroïsche verhalen uit de jonge geschiedenis van Australië komt echter uit Lamington National Park, gelegen achter de stranden op de grens met New South Wales.
50 Met de auto Corfu rond
118 Rust en ruimte op de Lofoten
Samen met haar man en kinderen werd Karin Goudswaard verliefd op Corfu, waardoor ze twaalf jaar geleden met haar gezin het koude Nederland voor het zonnige Griekse eiland verruilde. Inmiddels kent ze haar tweede thuis van binnen en buiten, en weet ze de beste plekjes aan te wijzen, zowel in het binnenland als op het water.
Op de Lofoten leven mens en dier gebroederlijk naast elkaar in de Noorse oernatuur. Omdat de eilandengroep ruim boven de Poolcirkel ligt, heersen hier vooral rust en ruimte – en vissers, papegaaiduikers en machtige fjorden. Deze fotoreportage vertelt meer dan duizend woorden.
60 Op kampeervakantie in Afrika Heleen en Edwin reisden in een fourwheeldrive met daktent door Namibië, Botswana en Zambia, een waar paradijs voor roadtrippers. En avonturiers, want onderweg ontdekken ze dat Zuidelijk Afrika vol verrassingen zit.
68 Het andere Brazilië Een reis naar Brazilië? Meestal leidt die langs Rio de Janeiro, de watervallen van Iguaçu en de Pantanal. En niet langs de noordelijke regio’s. Zonde! Cynthia Ashof weet waarom.
Rubrieken Dutch Local Karin Gomes van ITN Marketing: ‘In Canada kom je echt tot jezelf, het is zo puur’ ................12 Dutch Local Andre Ruys van Cambodian Travel Partner: ‘Ik voel me thuis in Cambodja’ ...............................................14 Column Susan Smit: Tanzania................................................36
12
14
76 Dwalen door Zion National Park Zion National Park ligt in de staat Utah, in het zuidwesten van de USA. De zuid-ingang bereik je door Utah Route 9 te pakken. De zomers zijn heet, de winters koud.
Kijk op www.meridiantravel.nl - 7
gÜtäxÄàt|ÇÅxÇà Onze eigen community op Meridiantravel.nl Op Join.meridiantravel.nl kunnen reisbloggers en andere reisfanaten een account aanmaken en content delen. Je kunt op zoek gaan naar andere reizigers op basis van Footprints en Bucketlists. Bij aanmelding kun je aangeven waar je geweest bent (jouw 'Footprints') en laten weten waar je nog naartoe wil (jouw 'Bucketlist'). Je kan ook inhoud toevoegen aan de site. Deze inhoud wordt – indien interessant genoeg voor onze redactie – meegenomen in deze maandelijkse nieuwsbrief.
Inhoud toevoegen
1.
2.
Voordat je kunt beginnen dien je eerst een account aan te maken door op ‘join’ te klikken en het aanmeldingsproces te doorlopen. Elke keer als je vanaf dat moment inlogt, kom je terecht op je eigen tijdlijn. Klik vervolgens op 'Inhoud' (Zie afbeelding 1.). Als je op 'Inhoud' bent zie je rechts boven aan de pagina een 'plus'-teken (zie afbeelding 2.). Wanneer je daarop klikt kun je je eigen blog aanmaken en berichten posten. Deze berichten verschijnen vervolgens onder de kop 'Inhoud', waarvan de leukste worden meegenomen in ons maandelijkse magazine.
Tijdlijn Van geplaatste inhoud verschijnt een melding op je tijdlijn. Je eventuele contacten/vrienden die je maakt binnen deze community krijgen deze berichten te lezen.
8 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Voor bloggers Heb je al een reisblog? Plaats korte berichten in 'Inhoud' en creëer links naar je blog. Leuke berichten worden maandelijks meegenomen in de nieuwsbrief. Dagelijks wordt nieuw geposte inhoud gedeeld via onze social media.
Footprints & bucketlists Er zijn nu nog weinig leden: we zijn tenslotte net begonnen. Maar na ver-
loop van tijd zal het mogelijk zijn dat je personen kunt zoeken op basis van hun kennis over een bestemming (via hun Footprints) of de plannen die ze hebben (Bucketlist).
Vind reizigers Heb jij plannen voor een reis naar bijvoorbeeld Australië en wil je Sydney bezoeken? Zoek onder 'Zoek reizigers' iemand die Sydney op zijn Bucketlist heeft staan en wie weet heeft die persoon leuke tips voor je! Join us! n
Verre Reizen op maat
Afrika - AustraliĂŤ, Nieuw-Zeeland & Pacific - AziĂŤ USA & Canada - Midden- & Zuid-Amerika Ben je op zoek naar een verre reis op maat, dan ben je bij NBBS Reizen aan het goede adres. Onze ervaren medewerkers maken graag een offerte op maat, volledig afgestemd op je reiswensen. Je kunt rekenen op onze uitgebreide kennis en ervaring.
www.nbbs.nl - E info@nbbs.nl - T 010 2 891 891
Reis jij graag? Lees dan alles van Meridian Travel!
Ontvang onze vier thematitels thuis en krijg tevens toegang tot online versies van alle bestemmingsmagazines die we ooit hebben gepubliceerd. Slechts â‚Ź2 27,50 per jaar.
www.meridiantravel.nl/abonnementen/
Wâàv{ _ÉvtÄá ‘In Canada kom je echt tot jezelf, het is zo puur’ Karin Gomes van ITN Marketing Met meer dan 25 jaar ervaring als handson marketeer-, sales- en PR-consultant moet je van goeden huize komen om Karin Gomes te verrassen. Begonnen op de afdeling marketing & sales bij diverse grote hotelketens in binnen en buitenland, is het reisvirus geboren. In die jaren heeft ze o.a. het communicatie- en eventbureau ITN Marketing opgericht. Inmiddels al weer een kwart eeuw oud, waar ze als directeur/eigenaar nog steeds met veel plezier werkt. Daarnaast is ze onbeëdigd reisgoeroe, want Karin heeft zo haar eigen ideeën over de zin en onzin van reizen.
Geuren en kleuren ITN Marketing is momenteel actief in Frankrijk, België, Luxemburg en Nederland als specialist in Hospitality en Destination Management voor de reisbranche, media, consumenten en accounts als VIA Rail en Tourism Yukon. Daarnaast heeft Karin haar handen vol aan de vakbeurs USA-Canada Experience én de USA&Canada Reisbeurs in Bussum en Eindhoven, de grootste Noord-Amerikabeurs voor consumenten van Nederland. Hier zetten jaarlijks meer dan veertig reisspecialisten tegelijk de USA en Canada in geuren en kleuren op de kaart. Een-op-een advies, dat volgens Karin van essentieel belang kan zijn: ‘Je vindt heel veel online, maar toch is het persoonlijke contact voor die prachtige rondreis juist zo van belang om echt de kleine feitjes te horen waar je wel en niet moet zijn, wat je kan doen en beleven en waarop je moet letten. Dat haal je niet van internet.’
12 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Dankzij haar werk in de hotel- en reisbranche kon Karin kantoor houden in meerdere werelddelen tegelijk; een luxe, die er voorgoed ingebakken zou worden. Dankzij ITN Marketings huidige Canadese klanten staat haar bureau sinds 2004 ook meerdere malen per jaar aan de andere kant van de Atlantische Oceaan. ‘Ik heb de laatste jaren een enorm zwak voor Canada gekregen. Op Nunavut, Labrador en Newfoundland na zijn we inmiddels overal geweest; van de Barentszzee in het hoge noorden tot Tofino in het westen en Halifax in het uiterste oosten. Met de trein dwars door het hele land, onvoorstelbaar indrukwekkend. De oprechte vriendelijkheid van de mensen en de relaxte levenshouding – met name buiten de steden – is een verademing. Je komt er echt thuis en het is er zo mooi met al die ongerepte natuur. Hier kom je echt tot jezelf, het is zo puur!’
Heerlijk toeven En Karins favoriete bestemming? Canada, natuurlijk: ‘Ik zou via WestCanada doorvliegen naar Yukon om te laten voelen en ervaren dat het nog echt bestaat, die ongerepte wildernis. Indrukwekkende natuur en geen vervuiling van welke soort dan ook, behalve je eigen voetafdruk! Daarnaast is het ook altijd heerlijk toeven op Vancouver Island, ergens aan de waterkant genietend van enerzijds een heerlijke lunch op een leuk terras en anderzijds het wild dat er voorbijkomt, zoals orka’s, beren en herten. En toch ook onderweg
genoeg gekke, trendy tentjes voor een verse smoothie en een warm bakkertje.’
Rode draad Hoewel de VS en Canada als een rode draad door Karins leven en werken lopen, heeft ze zich voor haar eigen vakanties nooit blindgestaard op één continent. Zo maakte ze in het verleden al talloze korte en langere treks dwars door o.a. landen als Zuid-Afrika, Namibië, Israël, Thailand en Vietnam. ‘En veel zeilend binnen Nederland, want het is hier prachtig! Maar ook België, Frankrijk, Engeland, Denemarken, Zweden en Noorwegen horen erbij. Reizen is enorm geestverruimend en relativerend voor je hele levenshouding en je omgeving. Het is zo boeiend om andere mensen, culturen en levensomstandigheden tegen te komen, daar leer je immens veel van.’
Comfortzone Over het grote verschil tussen Nederland en Canada hoeft Karin daarom niet lang na te denken: ‘De snelheid van levensritme. Wij leven wel héél intensief en ‘druk’ is een stopwoord dat je veel te veel hoort. Het gaat daar veel minder om materiële zaken, maar om de kwaliteit van je eigen leven. Hoe sta je erin en wat haal je eruit? Reizen kan iedereen – ook met kleine budgetten – en raad ik daarom absoluut aan. Ga ontdekken en voelen wat het met je doet. Treed uit je comfortzone en leef!’ n Kijk voor meer informatie op www.itnmarketing.nl
Wâàv{ _ÉvtÄá ‘Ik ben thuis in Cambodja’ André Ruys van Cambodian Travel Partner
André Ruys verpandde zijn hart jaren geleden aan Cambodja. Direct bij zijn eerste bezoek. Hij is inmiddels niet meer weg te slaan uit het land en met de opgedane kennis van de ZuidoostAziatische parel probeert hij reizigers met zijn eigen reisbureau eveneens thuis te laten voelen in het land. André was 34 jaar toen hij de stoute schoenen aantrok. Hij besloot zijn baan als vertegenwoordiger vaarwel te zeggen en de wereld te gaan verkennen. Hij trok van Australië naar Maleisië en van Thailand naar Cambodja. Daar was het al snel raak. Pats, boem. Hij was verkocht. ‘De eerste keer dat ik in Siem Reap arriveerde was in november 2002. Met de bus vanuit Bangkok. Een tocht van bijna zestien uur. We kwamen in het pikkedonker aan. Er was nauwelijks elektriciteit. ’s Avonds was de stad bijna uitgestorven, maar er hing een geweldige sfeer. Ik voelde me direct thuis. En dat gevoel heb ik nog steeds.’
Drop & kaas André is momenteel woonachtig in Cambodja. Nederland mist hij niet. Totaal niet zelfs. ‘Nee, zelfs drop en kaas niet. Ieder jaar ga ik naar Nederland om mijn vader te bezoeken. Hij is al op leeftijd en wordt in september negentig jaar. Na een paar dagen mis ik Cambodja al. De mensen, het eten, de zon, de ongedwongen sfeer. De regels en wetten als in Nederland, daar kan ik goed zonder. Zeker als startende ondernemer bots je in Nederland op veel weerstand. Hier kun je als ondernemer je vak uitoefenen, zonder diploma’s. En een ondernemer
14 - Kijk op www.meridiantravel.nl
zijn kun je echt niet leren, dat zit in je. Kortom, na dertien jaar Cambodja blijft dit land voor altijd in mijn hart.’ En dat gevoel wil André als eigenaar van Cambodian Travel Partner ook overbrengen op anderen. Samen met zijn echtgenote Lily, een Cambodjaanse, runt hij het reisbureau. ‘Toen ik in Cambodja terechtkwam en besloot om te blijven, zag ik dat de meeste toeristen alleen maar Phnom Penh en Angkor Wat bezochten. Natuurlijk ontkom je niet aan die plekken, zeker die laatste niet, het is een van de zeven wereld-
‘Het allermooiste van Cambodja zijn de mensen’ wonderen en het grootste tempelcomplex ter wereld, maar het allermooiste van Cambodja zijn de mensen. Zeker op het platteland. Er waren amper tours naar deze gebieden, terwijl ik wist dat er veel te beleven is. Jungles, watervallen, heuvelstammen, olifanten, een kratermeer en ga zo maar door. En zo ben ik in de reiswereld terecht gekomen en hebben we nu Cambodian Travel Partner.’
Meer dan doorsnee André raadt eenieder van harte aan om het platteland van Cambodja te bezoeken. ‘Maar ook Battambang en Kampot zijn prachtig. In deze twee plaatsen vind je nog Franse koloniale gebouwen. In Kep kan de visliefhebber zijn hart ophalen: lekker smullen van de
beroemde krab met Kampot Peper.’ Iedereen kan tours organiseren, daar hoef je niet voor gestudeerd te hebben, zo stelt André zelf. ‘Maar omdat wij kleinschalig opereren en de lokale markt kennen, kunnen wij onze gasten net iets meer geven van Cambodja, meer dan wat een doorsneetoerist zou zien.’
Jeeps Cambodian Travel Partner onderscheidt zich met haar eigen jeeps. ‘Met die voertuigen kunnen we het echte Cambodja laten zien’, aldus André. ‘We organiseren jaarlijks een uniek evenement waarbij deelnemers zelf dwars door Cambodja kunnen rijden met die jeeps. Volgend jaar in januari vindt de achtste editie plaats. We zijn ook medeeigenaar van Battambang Resort. Samen met Jan en Phary, ook een Nederlands-Cambodjaans echtpaar. Dit is een uniek boutique resort, gelegen tussen de rijstvelden. Volgens Tripadvisor zijn we de beste accommodatie in Battambang. In de lijst van meest romantische hotels van Cambodja bezetten we de dertiende plaats.’ Cambodja geeft zoveel aan André en Lily, dat ze met plezier iets terug doen. ‘We hebben geholpen een klein weeshuis in Phnom Penh op te zetten. Ook helpen we jongeren die niet naar school kunnen.’ Cambodja gaat André Ruys overduidelijk aan het hart. n
Meer informatie op www.cambodia-travelpartner.com
16 - Kijk op www.meridiantravel.nl
BIJKOMEN OP
BALI
Kijk op www.meridiantravel.nl - 17
xxx
18 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Net als bijna alle landen ter wereld heeft het Indonesische Bali meerdere gezichten. Het eiland trekt surfers, backpackers en ga zo maar door. Wie gewoon even in Aziatische sferen wil genieten en ontspannen is op Bali echter ook aan het goede adres. Je moet alleen even weten waar je niet, en vooral wèl moet komen! Lars van Soest toog naar Uluwatu en de Nusa’s. Hutjemutje in het vliegtuig. Schuifelend naar de douanecontrole. Met pijn en moeite de zware koffers van de net even te snel draaiende band rukken om vervolgens vanwege de massale vliegveldexodus geen tijd te krijgen om rustig een taxi uit zoeken. Ze zeggen weleens: de reis ‘ernaartoe’ is mooier dan de bestemming. Nou, wij weten wel beter. Als het tegenzit, zit het ook goed tegen.
Extra beenruimte Als sardientjes in een blik – ondanks de extra beenruimte bij Garuda Indonesia – via Jakarta naar Bali, om vervolgens in een mierenhoop genaamd Denpasar te belandden.
De chaotische taferelen die door het taxiraam het netvlies bereiken, komen na de lange reis extra intens binnen. Automobilisten toeteren of slingeren boos met hun armen en scooterrijders proppen zich zonder twijfel in een gat als ze denken dat het ‘slechts’ een deukje oplevert. Ondertussen flikkeren neon-lichten onophoudelijk en klinkt vanuit de open ramen van elke winkel of woning een ander kabaal. Als het stoplicht van rood naar groen verspringt, waant iedereen zich Max Verstappen of Valentino Rossi. Auto’s en scooters vechten om hun positie. Het is duidelijk: in dit geval kan de vakantie kan pas beginnen als het einddoel is bereikt.
Linkerpagina Foodmarket in Denpasar Onder vanaf links naar rechts Maskers in een souvenirwinkeltje in Denpasar; De toegangspoort tot Denpasar
Kijk op www.meridiantravel.nl - 19
20 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Bingin Beach
Kijk op www.meridiantravel.nl - 21
Rechterpagina boven Surfers zoeken het water op Rechterpagina onder Prachtige zonsondergang op een van de vele stranden op Bali Onder Aapjes rondom de tempel Uluwatu
Strand. Zee. En een cocktail. Wie hoofdpijn heeft, neemt een aspirientje. Wie even snel het hoofd leeg wil maken, zoekt zout zand op. Het is niet meer dan logisch. De dag na de eerste nacht is er om te nietsen of in ieder geval heel weinig te doen. Slippers aan, handdoek over de schouder, zonnebril op de neus en de cultuur nog even negeren. Komt later wel.
Ideaal toevluchtsoord Seminyak is voor nu het ideale toevluchtsoord. Niet te ver en genoeg ruimte voor ontspanning. Het is iets rustiger dan de zuidelijker gelegen wijken Kuta en Legian, waar het daadwerkelijk wemelt van de zon-zee-en-zuip-toeristen. Hier is de vibe wat meer mellow. Rustig, chill. Wie het makkelijk wil houden, huurt een bedje en gaat op strand liggen. Bij het kleurrijke La Plancha bijvoorbeeld, waar ook zachte zitzakken in alle kleuren van regenboog een optie zijn. Voor iets meer luxe kies je voor Potato Head Beach Club, waar het draait om zien (en vooral) gezien worden.
Energielevel Als het energielevel weer een beetje is toegenomen en de jetlag enigszins onder controle is, kan Denpasar verlaten
22 - Kijk op www.meridiantravel.nl
zeer bevrijdend werken. Begrijp het niet verkeerd, in de hoofdstad wemelt het van de leuke eettentjes, barretjes en clubs, van authentiek tot Ăźberhip. Maar wees eerlijk: hoe speciaal en uniek ze soms ook aandoen, in feite vind je ze overal ter wereld.
Eerste droombestemming Hoog tijd om te vertrekken. Helm en zonnebril op, hemdje om de schouders en de rechterhand stevig om het handvat. Pols aanspannen en weg zijn we. Op naar de eerste droombestemming: Uluwatu, een schiereiland op een eiland. Hoge kliffen en knusse strandjes vormen het ideale uitzicht voor de grootste avonturiers van Bali, de surfers. Andersom betekenen de waterratten met hun heldhaftige capriolen ook weer makkelijk en gratis vermaak voor de strandgangers.
Kokosnoten Met de voeten in het zand, een kokosnoot links van de handdoek en een boek aan de rechterkant kan de dag hier op Padang Padang niet lang genoeg duren. Als lunch een bananenblad met gebakken nasi en een paar kakelverse kipsateetjes op stokjes. Lezen, surfers kijken en muziek. Wat heb je nog meer nodig?
Kijk op www.meridiantravel.nl - 23
Rechterpagina boven Nusa Ceningan Rechterpagina onder Nusa Lembongan Deze pagina onder Genieten van een Bintang
De zonsondergang, die geel begint en donkerrood eindigt, wordt extra appetijtelijk met een pittig gekruide maiskolf en een Bintang-biertje. De feestgangers sluiten af met een party bij Single Fin. Ze proosten ongetwijfeld op wat wederom een geslaagde dag aan de Indische Oceaan was.
Privéstrand Bingin, te bereiken via een steil voetpad, voelt als een privéstrand. De bewoners van de beach houses verwelkomen de bezoekers echter met plezier. De Amerikaanse gelukzoeker Bobby deelt zijn levensverhaal maar al te graag en geeft een toch al geslaagd diner een passend eind. De tafel staat in het zand en de vingers zijn nog plakkerig van de verse vis. De gitaarklanken dirigeren het zonnetje richting de horizon. Nooit meer naar huis!
Green Bowl Wie echt niet gestoord wil worden gaat een dagje naar Green Bowl. Afgelegen en afgezonderd. Op het eerste gezicht tenminste. Precies op het moment dat de chillmodus op ‘aan’ gaat, durven de apen tevoorschijn te komen. Houd je spullen goed in de gaten! Als de nieuwigheid ervoor de dieren vanaf is, keert de rust rap terug en is het genieten geblazen. Een écht afgelegen en afgezonderd stukje Bali zijn de eilandjes Nusa Lembongan en Nusa Ceningan, die volgens velen laten zie hoe het er decennia geleden – nog voor het massatoerisme – aan toe ging op Bali. Na een hobbelde-bobbel-boottocht, waarbij de golven er ondanks ver-
24 - Kijk op www.meridiantravel.nl
woede pogingen niet in slaagden om de ferry doormidden te breken, is het tijd om te genieten. Het is een cliché, maar de Nusa’s zijn een oase van rust. En dat komt vooral omdat er geen auto’s te vinden zijn. Met een huurscootertje heb je de eilandjes, ooit met elkaar verbonden door een gele – inmiddels ingestorte – hangbrug, in een half dagje wel gezien. Al zit vol gasgeven er vanwege de gaten en kuilen in de weg niet in. Maar dat is alleen maar prima. Lekker ontspannen, keuvelend, van plek naar plek is toch beter voor de gemoedsrust. We moeten niets, alles mag. Vergeet niet te stoppen bij Devil’s Tear, een kolkend gat waar het zeewater om de haverklap tot hoog boven de rotspunten uitspuit. Wicked, zouden de Australische surfers zeggen. Al weten ze verrekte goed dat ze hier met hun plank niet hoeven te komen. De enige inspanning met een goede verhouding tot de beloning is op dit moment een boottochtje met af en toe een snorkelplons. Er zijn genoeg vissers of zeewiertelers op de Nusa’s die hun netten met alle plezier een middagje in de achtertuin (lees: het strand) laten liggen om een avontuurlijke toerist mee op pad te nemen. Lekker dobberen, visjes in alle kleuren van de regenboog achternazitten en eindigen met een biertje op de boot. Genieten kan heel simpel. Al kan een beetje conform soms ook heerlijk zijn. ’s Avonds met de billen in een infinity pool en een cocktail in de hand. Zoals alle dagen op Bali, eindigen ook die op de Nusa’s met een zonsondergang om je vingers bij af te likken. Een beetje bijkomen op Bali, niks mis mee. n
Kijk op www.meridiantravel.nl - 25
OP EXPEDITIE IN CHURCHILL In het uiterste noorden van Manitoba in Canada ligt het plaatsje Churchill, de Polar Bear Capital of the World. Dit is dĂŠ plek om ijsberen en witte dolfijnen te spotten. Natasja Eshuis ging op expeditie. T E K S T E N B E E L D N ATA S J A E S H U I S & N B B S R E I Z E N
26 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Kijk op www.meridiantravel.nl - 27
Boven Waarschuwingsbord Onder Twee jonge ijsberen Rechterpagina Onze gids draagt voor de veiligheid een wapen
28 - Kijk op www.meridiantravel.nl
i
Vanwege de ligging aan de relatief warme zuidwestkust van de Hudsonbaai en de bereikbaarheid per vliegtuig en trein is Churchill een goed toegankelijk poolgebied. Er leiden echter geen wegen naar dit plaatsje in het noorden van de Canadese provincie Manitoba. De dichtstbijzijnde grote stad is Winnipeg, op zo’n tweeënhalf uur vliegen of twee dagen en nachten reizen per trein. De plaats zelf bestaat uit niet veel meer dan een paar straten met eenvoudige woningen met fourwheeldrives en sneeuwscooters voor de deur. Er zijn enkele lodges, eenvoudige restaurants, winkeltjes en kleine musea. De meeste van de ongeveer 1.000 inwoners hebben met het ijsbeertoerisme te maken.
namelijk echt gevaarlijk. ‘s Winters jagen de beren op zeehonden via wakken in het ijs en hebben ze voldoende te eten, maar in de zomer trekken ze voor voedsel soms het dorp in. Op de deur van de lodge is dan ook een aanplakbiljet bevestigd met de tekst: ‘When a polar bear attacks, fight back!’ In het dorp is continu een Bear Patrol actief. Als een ijsbeer het dorp indwaalt, wordt eerst geprobeerd om hem weg te jagen, stap twee is een berenval en het laatste redmiddel is om een slaapmiddel in zijn pels te schieten en het dier voor 30 dagen onder te brengen in de Polar Bear Holding Facility – de berengevangenis – in de hoop dat hij het zo afleert.
Lazy Bear Lodge
IJsberen spotten
Ik reis per vliegtuig van Winnipeg naar Churchill, waar ik verblijf in de rustieke Lazy Bear Lodge. Ontbijt en alle excursies zijn inbegrepen. Ter plaatse worden reizigers in een excursiegroep ingedeeld en bij aankomst in de lodge krijgen we instructies hoe we ons moeten gedragen als we een ijsbeer tegenkomen. In tegenstelling tot hun aandoenlijke uiterlijk zijn ijsberen
Vanwege hun witte vacht kun je ijsberen al op flinke afstand zien. Bij onze eerste poging spotten we een moeder met twee jongen, die een scheepswrak besnuffelen. Een eindje verderop ligt een vers karkas van een witte dolfijn, de beren hebben het nog niet geroken. Als we twee dagen later terugkeren, zijn vijf beren bezig om beurtelings de laatste restjes te verorberen. In
Kijk op www.meridiantravel.nl - 29
IJsbeer tussen de wilgenroos (fireweed)
30 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Kijk op www.meridiantravel.nl - 31
‘Het kost tijd en geld om in Churchill te komen, maar dat is het absoluut waard’ zwemmende beren op een veilige manier dicht benaderen. Het is een koddig gezicht, dat doet denken aan een hond die aan het zwemmen is.
Kajakken met beloega’s
de buurt ligt een berengezinnetje te slapen; de jongen gebruiken de moeder als kussen. Zodra ze wakker worden, heeft een van de kleine beertjes honger. Moeder richt zich op, gaat op haar gat zitten en legt haar poot over het zogende jong. Een onbetaalbaar plaatje. Op een relatief warme dag gaan we op expeditie aan boord van het schip Sam Hearne. In de zomer zoeken de dieren namelijk verkoeling in het koude water van de Hudsonbaai en op het water kun je de
32 - Kijk op www.meridiantravel.nl
In Churchill komen naast ijsberen ook beloega’s voor, witte dolfijnen met een grote kop en een gezicht met een glimlach. In de rivier zijn er elk voorjaar en zomer ongeveer 3.000 te vinden, die er hun jongen grootbrengen voordat ze in de winter de Hudsonbaai weer intrekken. In de baai leven totaal 60 duizend beloega’s, de grootste concentratie ter wereld. Als je langs het water staat, kun je ze al zien zwemmen. Een van de hoogtepunten van mijn verblijf is het kajakken met de beloega’s. Je draagt een wetsuit, met een shirt eronder en een jas er overheen als je een koukleum bent. Na een korte instructie gaan we met de kajaks de rivier op. Advies is om geluidjes te maken, vooral hoge tonen.
Linkerpagina boven Je zal hem maar hebben: een stempel van Churchill in je paspoort Linkerpagina onder Witte dolfijnen spotten Rechterpagina boven Witte dolfijnen verschijnen naast de kajak Rechterpagina onder Zodiac met op de achtergrond kajakkers
Kijk op www.meridiantravel.nl - 33
Dat maakt de beloega’s nieuwsgierig. Ze maken zelf ook veel geluid en danken daaraan hun bijnaam als sea canaries. Tijdens de boottocht van gisteren werden de motoren al eens uitgeschakeld en werd een microfoon in het water gehangen. Het leek wel een volière! In een speelse bui geven de dolfijnen mijn kajak een zetje, ik moet oppassen dat ik niet uit de boot tuimel. Als ik achteruitpeddel heb ik het beste zicht op de beloega’s die met de kajak meezwemmen. Ze komen regelmatig langszij om oogcontact te maken. Onvergetelijk!
Meer dieren en het noorderlicht Omdat het zo bijzonder is om ijsberen in het wild te kunnen observeren en zulke grote hoeveelheden witte dolfijnen te spotten, zie je bijna alle andere indrukwekkende diersoorten over het hoofd. Op de toendra’s leven onder meer elanden, poolhazen en –vossen, en
De toendra is vruchtbaarder dan je verwacht
34 - Kijk op www.meridiantravel.nl
van juni tot september komen vele prachtige vogels voor, zoals bijzondere eendensoorten, meeuwen en sneeuwuilen. Ook valken – waaronder de giervalk, de grootste valkensoort ter wereld – kunnen in deze regio gespot worden. Als extra bonus staat Churchill in de top 3 van beste plekken ter wereld om het noorderlicht te ervaren, dat hier gemiddeld 300 dagen per jaar actief is en op heldere nachten zichtbaar is. Meestal heeft het een lichte geelgroene kleur, maar het kan ook uitbundig blauw, paars of rood zijn. Het kost tijd en geld om in Churchill te komen, maar dat is het absoluut waard. De reizigers die ik er tegenkwam, hadden al veel van de wereld gezien. Dierenliefhebbers die er wel wat ontberingen voor over hadden om ijsberen en beloegawalvissen in het wild te zien. Ideaal gezelschap om deze bijzondere ervaringen mee te delen. n
Churchill praktisch BESTE REISTIJD
TIPS
De beste maanden om ijsberen en beloegawalvissen te spotten zijn juli en augustus. In de zeer koude wintermaanden kun je ook deelnemen aan speciale ijsbeerexpedities.
- IJsberen bekijk je van grote afstand. De beste foto’s maak je met een goede telelens. - Neem het kledingadvies serieus. Ook in de zomermaanden wordt geadviseerd om warme kleding, handschoenen en een muts mee te nemen. Vooral tijdens de boottochten op de Hudsonbaai zul je veel plezier hebben van je warme winterkleding. - Op het postkantoor kun je een stempel in je paspoort laten zetten ter herinnering aan je bezoek aan deze bijzondere uithoek van Canada.
GELD De nationale munteenheid is de Canadese dollar. Je kunt er goed terecht met een creditcard. Contant geld kun je het beste pinnen in Winnipeg, voordat je op het vliegtuig of de trein naar Churchill stapt.
TAAL In Churchill is de spreektaal Engels.
LIGGING & BEREIKBAARHEID De meest logische manier om naar Churchill te reizen, is eerst naar Toronto vliegen (in ruim 8 uur) en vanaf daar in ongeveer tweeënhalf uur naar Winnipeg. Deze levendige hoofdstad van de provincie Manitoba biedt mooie parken, diverse musea en een ruime keuze aan horeca. Vooral de levendige markthal The Forks Market is een gezellige plek, met restaurants uit alle windstreken die worden omringd door terrassen. Hier ben je dicht bij het Canadian Museum of Human Rights, dat gehuisvest is in een spectaculair futuristisch gebouw. Bij arrangementen van de Lazy Bear Lodge zijn twee nachten verblijf in Winnipeg inbegrepen; een nacht voor en na je verblijf in Churchill. De lodge regelt op vaste aankomstdata een chartervlucht om reizigers en proviand van en naar Churchill te vervoeren.
Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met NBBS Reizen: www.nbbs.nl
De Lazy Bear Lodge
De trein van Winnipeg naar Churchill
D A N A A C C H U R C H I L L
Kijk op www.meridiantravel.nl - 35
c
PIRITUELE
Foto Leandro Bistolfi
f
Schrijfster Susan Smit (1974) houdt van spiritualiteit en bezoekt graag spirituele plekken. Ze bezocht fameuze bedevaartsoorden en beleefde magische momenten bij eeuwenoude heiligdommen. Voor Meridian Travel schrijft ze een column met dezelfde invalshoek waarvoor ze onder andere bijzondere bedevaartsoorden en krachtplekken in de wereld bezocht.
LEKKEN
gezicht en kroeshaar dat grijs is bij de slapen. In zijn auto voel ik me volkomen veilig. Dromerig kijk ik uit het raam naar de stoffige wegen, de enkele bomen in een wild landschap en het gelige licht dat over het land strijkt en de schaduwen per minuut langer maakt. Ik ben hier om de belangrijkste spirituele plek van Tanzania te zien: de heilige vulkaan Ol doinyo lengai. De naam betekent ‘berg van God’ in Maa, de taal van de Masai. De nomaden geloven dat God op de berg woont.
‘Ik ben hier om de belangrijkste spirituele plek van Tanzania te zien: de heilige vulkaan Ol doinyo lengai’
DOOR SUSAN SMIT
Na een vliegreis van tien uur zet ik voor de tweede maal in mijn leven voet in Afrika. Ditmaal op de bescheiden luchthaven van Kilimanjaro. Het tijdsverschil met Nederland is slechts een uur, dus het past helemaal in mijn beleving dat de zon begint te zakken aan het einde van mijn dag. Er zijn weinig dingen in het leven zo geruststellend als iemand op de luchthaven die een bordje met jouw naam erop omhoog houdt – verkeerd gespeld of niet. En vandaag staat er een. De chauffeur stelt zich voor als Andreas. Hij heeft een vriendelijk
36 - Kijk op www.meridiantravel.nl
De volgende dag brengt Andreas me in een paar uur via een stoffige, rechte weg naar de berg. Ik zie geelgroene graslanden met koeien, ezels, later ook giraffen en antilopen en talloze kleine, armoedige dorpjes met huizen van golfplaat. Het valt me op dat er zoveel kinderen rondlopen, waarvan de meeste in schooluniform gekleed gaan en anderen in kleurige, rafelige kleding. Dan, ter hoogte van de plaats Manyara, hebben we uitzicht op de vulkaan. Tussen het vlakke gele grasland, met wat heuvels in de verte, verrijst een hoge zwarte berg. Het is zelfs zo hoog (2960 meter, weet
Andreas te vertellen) en zo zwart (van opgedroogd lavasteen) dat het lijkt alsof de berg er niet thuishoort. Om de krater hangt een mysterieuze waas. Het huis van het goddelijke, peins ik, het zou zomaar kunnen. De Masai ondernemen regelmatig de lange reis naar de krater om hun godin Eng’ai te smeken om regen, vee en kinderen. Eigenlijk is ‘de berg van god’ dus ‘de berg van de godin’. Ze hebben toestemming van de regering om hun kuddes te laten drinken in de zoutmeren en te laten grazen in de vruchtbare krater van Ol doinyo lengai. Deze krater wordt ‘de tuin van Eden’ genoemd, omdat er zoveel dieren leven. Behalve de impala, topi en giraffe leeft hier elk Afrikaans zoogdier, zelfs de met uitsterven bedreigde zwarte neushoorn. Aan de oostkant van de krater liggen bovendien de mysterieuze Engakura ruïnes. Het zijn overblijfselen van een verdwenen met stenen gebouwde stad met een complex irrigatiesysteem, die compleet anders georganiseerd is dan alle andere oude Afrikaanse gemeenschappen. We rijden langs de berg, van Manyara tot Natron, langs watervallen, zoutwatermeren met duizenden vogels, met zicht op de andere bergen Meru en Kilimanjaro. De Ol doinyo lengai is betoverend mooi en mysterieus. Als we na een wandeling de terugreis aanvaarden, blijf ik zo lang mogelijk achterom kijken naar het zwarte huis van de Afrikaanse godin. n Susan Smit (1974) is romanschrijfster en columniste.
Foto Shutterstock.ccm
‘De volgende dag brengt Andreas me in een paar uur via een stoffige, rechte weg naar de berg. Ik zie geelgroene graslanden met koeien, ezels, later ook giraffen en antilopen en talloze kleine, armoedige dorpjes met huizen van golfplaat. Het valt me op dat er zoveel kinderen rondlopen, waarvan de meeste in schooluniform gekleed gaan en anderen in kleurige, rafelige kleding’
Kijk op www.meridiantravel.nl - 37
CANOPY CAMP DARIÉN
DE ULTIEME WILDERNISBELEVING IN PANAMA Er zijn maar weinig jungleplekken op de wereld die je kunt vergelijken met Darién in Panama. De grote stukken ongerepte wildernis met hun fascinerende dierenwereld bezorgen elke bezoeker een onvergetelijke ervaring, maar een verblijf in het exclusieve Canopy Camp zorgt ervoor dat je beleving het ultieme wow-gevoel krijgt. T E K S T & F O TO G R A F I E A N N E K E R U Y S
38 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Kijk op www.meridiantravel.nl - 39
Openingsfoto De Goudkraag Manakin is een prachtig gekleurd vogeltje Rechterpagina vanaf linksboven met de klok mee Een prachtige halsbandarassari; De zwartsnaveltoekan blijft prachtig om te zien; De witsnorbaardkoekoek kwamen we in San Francisco Nature Reserve tegen; Een enorme sprinkhaan in Canopy Camp; Witschouderkapucijnapen zijn veelvuldig te zien in Canopy Camp Onder Rijk beschilderde Emebra-Wounaan-indianen in Nuevo Vigia
[
Het Midden-Amerikaanse Panama beschermt zijn flora en fauna met hart en passie, en daar zijn de mensen trots op. Ongeveer 5 miljoen hectare – ruim 25 procent van het land – is uitgeroepen tot nationaal park. Marineparken, jungle in de stad en zelfs woestijn: Panama heeft het allemaal. Het land telt 220 zoogdierensoorten en 354 reptielen en amfibieën, waarvan 125 soorten alleen in Panama voorkomen. Ook zijn er 954 geregistreerde vogel- en 10.000 plantensoorten te vinden. Het ongeveer 6.000 vierkante kilometer uitgestrekte Nationaal Park Darién aan de grens met Colombia is het grootste beschermde natuurgebied van CentraalAmerika. Dit is avontuur op zijn best in een ruige, onaangetaste natuur die nog ontelbare geheimen herbergt. Het zuidelijke deel van Panama wordt nog niet extreem veel bezocht door toeristen en dat maakt het extra exclusief voor bezoekers. Er zijn hier nog niet zo heel veel verblijfsmogelijkheden en zeker niet high-end op een luxe locatie. Daarom is een verblijf in het Canopy Camp Darién juist zo bijzonder en verrassend. Op het Canopy-terrein vind je als bezoeker acht luxe safaritenten, gebouwd op houten platforms met overdekte veranda’s en aangrenzende badkamers. Verwacht hier geen massatoerisme, maar een intieme
40 - Kijk op www.meridiantravel.nl
plek waar zeker rekening is gehouden met de privacy en wensen van serieuze vogelaars en fanatieke dierenliefhebbers.
Geschiedenis van Canopy Camp Voor het verhaal achter het ontstaan van het Canopy Camp blikken we vele tientallen jaren terug in het leven van oprichter Raúl Arias. ‘De geschiedenis van Canopy Camp begon voor mij op de lagere school in Panama-stad. Daar hoorde ik voor het eerst over Darién, de grootste van Panama’s negen provincies en het deel met de grootste stukken jungle, de langste en wildste rivieren en de hoogste bomen. In mijn jeugd was Darién niet meer dan een collectie van fascinerende gegevens, waarvan het verhaal over mijn grootvader er eentje was. Hij leidde 15 jaar lang de Cana-mijn, een oude goudmijn die begin 1900 in verval geraakt was en in de jaren 80 door mijn opa nieuw leven ingeblazen werd. Hij runde de mijn totdat deze in verval raakte en door de jungle overwoekerd werd.’ Vele jaren later verrees in diezelfde jungle het Canopy Camp, de plek die vandaag de dag voor Raúl nog steeds veel herinneringen bewaart. In 2011 kocht hij het voor hem perfecte stuk land om daar met het Canopy Camp het verleden van zijn familie te doen herleven. ‘Begin 2012 begonnen we met de bouw van
Kijk op www.meridiantravel.nl - 41
Rechterpagina boven Kleurrijke kolibries in Avicar Rechterpagina onder In Nuevo Vigia wonen de mensen in paalhutten
onze natuurlodge. Tientallen mannen en vrouwen werkten twee jaar lang keihard om in het hart van een van de meest afgelegen gebieden van CentraalAmerika het unieke, comfortabele Canopy Camp op te zetten. Een ideale plek om de natuur optimaal te beleven. Rondom het Canopy Camp zijn verschillende interessante trails te verkennen, waaronder Nuevo Vigia, Filo del Tallo en Reserva San Francisco, waar je ontelbare vogels en zoogdieren kunt spotten. Gegarandeerd een onvergetelijke belevenis voor de ware natuurliefhebbers.’
Kolibriespektakel Ons Panama-avontuur start vroeg in de ochtend, wanneer we opgehaald worden bij ons hotel in Panama City. Dat is het startsein van onze onvergetelijke belevenis van zeven nachten in de Panamese jungle. Vanuit de hoofdstad doe je er vier uur over om de zuidelijke provincie Darién te bereiken. Als eerste kennismaking met de rijke en ongerepte Panamese vogelwereld maken we een stop in het vogelrijke gebied rond het plaatsje Torti. In het restaurantje annex hotel Avicar, waar we overheerlijk Panamees lunchen, vliegen kleurrijke kolibriesoorten af en aan. Deze kleine vogeltjes zijn extreem snel en doorgaans moeilijk in de natuur te spotten. Daarom zijn er ook op veel plaatsen feeders opgehangen om de kolibries van dichtbij te kunnen bekijken. Deze waterreservoirs zijn gevuld met een suikeroplossing en voorzien van kleine bloemvormige drinkgaatjes. Er bestaan op de wereld zo’n 320 soorten kolibries, waarvan er alleen al 55 voorkomen in Panama. Vooraf, tijdens en na de lunch in Avicar kunnen we onze ogen niet afhouden van het uitbundige en kleurrijke kolibriespektakel dat zich voor onze ogen ontvouwt. Een mooi begin van onze reis!
Fascinerende dierenwereld In het Canopy Camp zie je de mooiste kleurrijke vogels en de meest bijzondere wilde dieren. De kundige lokale gidsen weten alles van de vogelsoorten die Panama rijk is en dat zijn er bijna duizend. Maar ook voor zoogdierspotters is hier genoeg te ontdekken. In de vroege ochtenduren of in de late middag zie je Geoffroy’s tamarins en witschouderkapucijnapen de voedertafels van Canopy bevolken. In de vroege ochtenduren komen ze zelfs in de buurt van je tent als je geluk hebt. Dan is er opeens een levendig gekrijs hoorbaar in de bomen rond de safaritenten. Een groep kapucijnaapjes,
42 - Kijk op www.meridiantravel.nl
die van van tak naar tak springend op zoek is naar een smakelijk ontbijt, komt soms angstig dichtbij.
Natuur in zijn meest pure vorm Als je de natuur in zijn meest pure vorm wilt aanschouwen, hoef je bij Canopy Camp niet ver te reizen. In het Camp zelf kun je verschillende korte trails bewandelen, waarvan Nando’s Trail er eentje is. Ga wel vroeg op pad, want in de provincie Darién kan het al vroeg erg warm, benauwd en zweterig zijn. Tijdens onze uitstapjes turen we oplettend tussen het dichte bladerdek, waar het zoeken van vogels of andere dieren opperste concentratie vergt. Gelukkig vormt onze gids het derde oog want hij spot dingen die wij vaak over het hoofd zien. Plots gebaart onze metgezel naar een traag kronkelend reptiel, dat zich op slechts een paar meter afstand bevindt: een bruinkleurige lanspuntslang, waarvan alle soorten zonder uitzondering giftig zijn. Het dier is gevreesd om zijn agressie en giftige beet. Wij staan er slechts een paar meter vanaf, net genoeg om het interessante reptiel perfect op de foto te krijgen.
Authentieke indianencultuur De lokale indianengemeenschappen en inheemse bevolkingsgroepen van Darién zijn erg gastvrij en gunnen bezoekers graag een kijkje in hun tradities en gewoonten. Ver van het commerciële toeristische circuit maak je hier als reiziger kennis met authentieke tradities en gebruiken. Wij bezoeken in Nuevo Vigia een groep van ongeveer 60 Emberá- en Wounaan-indianen, woonachtig aan de oevers van de Chucunaque. Het zijn gedreven ambachtslieden, die de kost verdienen met de verkoop van handgemaakte producten. Op de tafels in de gemeenschappelijke hut liggen de mooiste kleurrijke maskers, manden, dierenfiguren en andere handgemaakte zaken. Tijdens ons korte bezoekje aan de indianengemeenschap krijgen we een lokale dans gepresenteerd en maken we kennis met uitgebreid beschilderde lokale bewoners. Vol trots vertellen enkele Spaanssprekende indianen over hun dagelijkse leven en hun rijke, nog authentieke cultuur.
Wandeling vol verrassingen In de nabije jungle van Nuevo Vigia loopt een korte trail door een ecologisch natuurgebiedje waar interessante dieren huizen. Een van de indianenleiders neemt ons daar mee op een wandeling vol verrassingen.
Kijk op www.meridiantravel.nl - 43
Rechterpagina boven In Panama kom je diverse apensoorten tegen Rechterpagina onder Vogelspotten is altijd een uitdagende bezigheid Onder links Vogels maken graag indruk op andere gevederde vrienden Onder rechts In Darién vind je ook een rijkdom aan kikkersoorten
Zoals een stel nachtaapjes die ons van boven in een boom nauwlettend gade lijken te slaan, ook al kunnen ze overdag niet zo goed zien en onderscheiden ze geen kleur. De meeste nachtdieren hebben het vermogen om goed te zien in het donker, zodat ze kunnen jagen op slapende of nietsvermoedende prooien. Deze nachtapen hebben ongewoon grote ogen om hen ‘s nachts beter te laten zien. Nachtaapjes slapen overdag in boomholten en in dichte lianenbossen. Het hol is bedekt met droge bladeren en twijgjes. Ze eten vruchten, noten, bladeren, boombast, bloemen, gom, insecten, kleine gewervelden en eieren. Heel bijzonder om deze dieren van zo dichtbij in het wild te aanschouwen. Op de korte trail van Nuevo Vigia komen we behalve verschillende vogelsoorten als de zwartkeelspecht ook de reuzenrivierotter, de tweetenige luiaard, alligators en neusberen tegen. Op onze weg terug naar het Canopy Camp hebben we bovendien het geluk dat zich op redelijk korte afstand een groep mantelbrulapen en hun kroost in de bomen laten zien. Hard brullend maken ze luidruchtig hun aanwezigheid kenbaar en laten ons kennismaken met hun familiebestaan. We zien twee volwassen brulapen en hun kids zich van tak tot tak bewegen, naarstig op zoek naar voedsel. Pas wanneer ze hun buiken
goed gevuld hebben met noten en vruchten verdwijnen ze weer in het dichte bladerdek. Dichtbij ons Camp zien we hoog in een boom een drievingerige luiaard luieren. Hij behoort tot een unieke familie, want het zijn de enige dieren waarvan de haren tegengesteld groeien. Oftewel, volledig aangepast aan het leefgedrag van het dier: op zijn kop hangend in een boom. Aandoenlijk is het om een luiaard van zo dichtbij te kunnen observeren. Het zijn tenslotte bedreigde dieren, die je tegenwoordig vaak alleen nog maar in dierentuinen kunt bewonderen.
‘Voor vogelaars is dit een waar paradijs’
44 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Vogelbucketlist De volgende dag, vlak na het ontbijt, vertrekken we richting Serranía Filo del Tallo, een hydrologisch reservaat dat grenst aan het Canopy Camp en een klein berggebied beschermt ten westen van de PanAmerican Highway. Het is qua vogelsoorten een rijk gebied met een kreek die deels door het reservaat loopt. In de regentijd is het hier vrij moeilijk begaanbaar, maar in de droge tijd is het goed te doen. Voor vogelaars is dit een waar paradijs. We zien in korte tijd en op redelijk korte afstand de zwartstaarttrogon, de zwavelborsttoekan, de halsbandarassari, de groene dwergijsvogel, de goudkopmanakin en verschillende
Kijk op www.meridiantravel.nl - 45
spechtensoorten. Het bijzondere van de meeste beschermde natuurgebieden van Panama is dat je de garantie hebt om tijdens je reis veel dieren te spotten. Vogelaars hebben hier de kans om veel vogelsoorten van hun bucketlist af te vinken.
houdt. We spotten de breedsnavelmotmot, de Panamese looftiran, de halsbandarassari, de goudkopmanakin en nog veel meer gevederde vrienden die helaas vaak te snel zijn om op de gevoelige plaat vast te leggen.
Nog meer gevederde vrienden
Terugkijkend op ons verblijf in DariĂŠn kunnen we maar een ding zeggen: Canopy Camp is een onvergetelijk avontuur. Zowel vogelaars als liefhebbers van ander wildlife en ongerepte natuurgebieden hebben hier de tijd van hun leven. Het mooie verblijf hier is allinclusive en de maaltijden doen niet onder voor die in een groot hotel. Het personeel is uiterst vriendelijk, de gidsen zijn de beste en vogel- en wildlifespotten onder hun deskundige en geduldige begeleiding is een absolute must. Of ze nu op hun zicht of op het gehoor afgaan, deze wildlifespecialisten zullen niet alleen vogels vinden, maar zijn ook in staat om alles in de dierenwereld te identificeren. n
Na het ontbijt sluiten we onze memorabele Panamareis af met een bezoek aan het natuureservaat San Francisco in de buurt van Torti – qua vogelsoorten meteen een van de hoogtepunten van onze tocht. Dit ongerepte natuurgebied met primair en secundair regenwoud werd in 2001 tot reservaat benoemd door Pablo Kasuboski, een Amerikaanse priester uit Wisconsin die in 1988 naar Panama kwam. Het reservaat dient ook als een schuilplaats voor wildlife en beschermt de hoofdrivieren in het gebied. Tijdens ons korte ochtendbezoek krijgen we vooral een goed inzicht in de rijke vogelwereld die zich hier schuilYaviza is het enige grotere stadje onderweg naar de Colombiaanse grens
46 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Panama & Dariën praktisch Het schilpaddencentrum Vive Mar zet zich met volle overgave in voor de schildpadden
De zwartkeelspecht is prachtig om te zien
Luxe safaritenten in Canopy Camp
LIGGING & BEREIKBAARHEID De republiek Panama ligt in het zuidelijke deel van Midden-Amerika. De hoofdstad is Panama-stad. Het land grenst aan Colombia, Costa Rica en aan zowel de Caribische Zee als de Stille Oceaan. Het land is voornamelijk bekend om het Panamakanaal, dat deze twee zeeën met elkaar verbindt. De provincie Darién in het zuidoosten van Panama is een van de laatste stukjes ongerepte en ondoordringbare natuur ter wereld. Hier eindigt ook de Pan-American Highway. Vanuit Panama-stad reis je in ongeveer vier uur over land naar Darién.
VALUTA Panama heeft een eigen munt, de balboa, die ongeveer gelijk is aan de dollar. Panama is vergeleken met de buurlanden een duur land. De prijzen komen redelijk overeen met die van Costa Rica. Eten is wel redelijk goedkoop en ook reizen per bus is niet duur.
BESTE REISTIJD
TAAL
Panama kent verschillende tropische klimaten. In de grensgebieden met Costa Rica en Colombia heerst een tropisch regenwoudklimaat. Het regent hier vaker dan in andere delen van het land, overwegend van april tot en met december. Het weer in Panama is vrijwel altijd vochtig en heet. Overdag schommelt de temperatuur tussen de 24 en 29 graden. De beste reistijd voor Darién valt in de maanden september en december t/m april, wanneer het er rond de 30 graden is en je weinig tot middelmatige neerslag kunt verwachten.
De officiele spreektaal van Panama is Spaans en een klein deel Engels.
48 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Restaurant onderweg vanuit Panama-stad: Hotel y Restaurante Avicar, Carretera Interamericana Torti, Chepo 0807, Panama, tel: +507 6746 0051 Speciale assistentie in Panama: Luz Vizcarra, www.facebook.com/LuzVizcarraMezzosoprano
CANOPY FAMILY Het Canopy Camp biedt verschillende tours aan, van een zevendaags, all-inclusive vogelspotarrangement tot een gecombineerd Bird & Wildlife-arrangement, boottrips, cultuur, authentieke indianendorpen en nog veel meer – inclusief volledig op maat gemaakte trips. Naast Canopy Camp in Darién runt de Canopy Family ook de Canopy Lodge in El Valle de Antón in de provincie Coclé en de Canopy Tower in Nationaal Park Soberanía, niet al te ver van Panama-stad. Canopy Family Apartado 0832-2701 WTC Panama-stad, Panama tel: +507 264 5720 e-mail: contactus@canopytower.com www.canopytower.com
PA N A M A
C O L O M B I A
WORLDWIDE De ideale partner voor camperhuur wereldwijd! *UDWLV RÎ?HUWH VHUYLFH Voor elk budget NoRisk garantie Ruim aanbod $OO LQFOXVLYH FDPSHUKXXU Transparante prijsopbouw
www.worldwidecampers.com
M: sales@worldwidecampers.com T: +31-30-6974964
MET DE AUTO CORFU ROND EEN EILAND VOL ONVERWACHTE PARELTJES Samen met haar man en kinderen werd Karin Goudswaard verliefd op Corfu, waardoor ze twaalf jaar geleden met haar gezin het koude Nederland voor het zonnige Griekse eiland verruilde. Inmiddels kent ze haar tweede thuis van binnen en buiten, en weet ze de beste plekjes aan te wijzen, zowel in het binnenland als op het water. Ze neemt je graag mee naar de mooiste plekken. T E K S T &   F O TO G R A F I E K A R I N G O U D S WA A R D
50 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Corfu Stad
Kijk op www.meridiantravel.nl - 51
W
Dit prachtige Griekse eiland heeft jaren geleden mijn hart gestolen met zijn vele uitgestrekte zand- en kiezelstranden, azuurblauwe zee, eindeloze natuur en de prachtige authentieke oude hoofdstad in Venetiaanse stijl, die terecht op de Unesco-werelderfgoedlijst staat. Voor natuurliefhebbers is het een walhalla als je van insecten, vogels, reptielen en wilde bloemen en planten houdt. Corfu biedt bovendien een totaalpakket van voortreffelijk eten, gezellige kustplaatsjes en traditionele bergdorpen, waar de tijd stil lijkt te staan.
Op slag verliefd Sinds 1987 bezochten mijn man en ik het eiland regelmatig en iedere keer opnieuw waren we op slag verliefd. We trokken er steeds op uit met een huurauto om zo de mooiste plekjes van Corfu te ontdekken. We verbleven altijd op een vaste plek, omdat vanaf daar alles op het eiland binnen een halfuur of uur rijden bereikbaar is. Uiteindelijk ontstond het plan om hier samen met ons gezin een toekomst op te bouwen. Sinds een kleine 12 jaar wonen we met onze kinderen op dit
De luxe villa Eliá met zwembad in Ano Korakiana, geheel privé gelegen met een adembenemend uitzicht
avel.nl
52 - Kijk op www.meridiantravel.nl
paradijselijke eiland, waar we op een centrale plek op het eiland de comfortabele Villa Eliá met privézwembad verhuren, omringd door prachtige olijfgaarden. Vanuit de Gouvia Marina verhuren wij daarnaast twee luxe zeiljachten, waarvan één in eigendom. Zelfs tot op de dag van vandaag ontdekken we nog steeds nieuwe leuke plekjes en delen deze graag met onze vakantiegasten.
Handen en voeten Onze ideale vakantie bestond altijd uit twee weken, waarvan we een week een auto huurden bij Alamo.nl en het eiland verkenden. De andere week waren we op een zeiljacht op het water te vinden. Wat ons altijd zo charmeert aan Corfu is dat je dagen achter elkaar met de auto het binnenland kunt intrekken om alle indrukwekkende bezienswaardigheden af te gaan. Je passeert onderweg de velden met bekende en onbekende fruitsoorten en maakt kennis met allerlei leuke traditionele dorpjes. We stopten destijds vaak om een wandeling door de dorpjes te maken en een frappeetje te drinken
Kijk op www.meridiantravel.nl - 53
Kijk op www.meridiantravel.nl - 53
54 - Kijk op www.meridiantravel.nl
bij een lokaal cafeetje. Natuurlijk kom je dan in contact met de lokale bevolking, die het geweldig vindt om met handen en voeten een conversatie te voeren.
Verplichte kost Iedere dag kun je naar een andere bestemming op Corfu rijden en word je iedere keer opnieuw verrast. Er is zo veel te zien en te doen! Een plekje waar wij zelf nog steeds graag komen, is bijvoorbeeld Paleokastritsa met zijn prachtige ruige kustlijn en kleine baaitjes. Hier kun je neerstrijken op een van de strandjes, het klooster bezoeken of een bezoek brengen aan het Aquarium, waar je kennismaakt met de onderwaterwereld van Corfu. Een dagje naar het hoogste punt van het eiland – de Pantokrator op 906 meter hoogte – is ook verplichte kost. Vanaf dit punt heb je een uitzicht van 360 graden en bij helder weer zie je alles in de wijde omgeving liggen: de stad Saranta in Albanië, de haven van Corfu, Corfu-stad, het eilandje Paxos op 80 kilometer ten zuiden en de Diapontia-eilandjes aan de
westkust. Een ander vast plekje van ons is het verlaten dorp Oud Perithia. In maximaal een uurtje rijd je via de prachtige oostkust het binnenland in richting het dorp. In het voorjaar zorgen de bloemen en planten voor een weelderige botanische tuin om je heen.
Onvergetelijk zeilen Tijdens onze vakanties gingen we altijd een week zeilen vanaf Corfu om zo de omgeving vanaf het water te verkennen. Ook hier werden onze verwachtingen overtroffen door de schat aan natuur. Het heldere snorkelwater op sommige plekken doet je denken dat je in de Cariben op vakantie bent. Tijdens zo’n zeilweek deden we uiteraard de paradijselijke eilanden Paxos en Antipaxos aan. De dolfijnen die regelmatig met ons meezwommen en andere plekjes die je tijdens zo’n zeilweek aandoet, laten je het prachtige zeeleven zien. Ik word er nog steeds blij van om met onze kinderen te snorkelen en allerlei bijzondere vissen, inktvissen en zee-egelhuisjes te spotten. De zee zit vol met
Overnachten in Villa Eliá & zeilen in het Ionische gebied Villa Eliá ligt zeer privé en centraal op het eiland en is geschikt voor zes tot zeven personen. De vakantievilla met zwembad wordt omringd door olijfgaarden, wat voor een adembenemend uitzicht zorgt over het hele zuidelijke deel van het eiland, de zee en Corfu-stad. Dit is iets dat je alleen zelf kunt ervaren. De villa leent zich ideaal voor een gezin met kinderen, een groep vrienden of voor twee of drie bevriende stellen. De villa Eliá heeft drie slaapkamers met eigen badkamers en er is genoeg privacy om het huis heen. Voor de watersportliefhebbers kun je bij corfu unlimited ook een van de twee comfortabele en uitgebreid uitgeruste zeiljachten (Amazon, 44ft en Eos, 45ft) huren om het Ionische Zeegebied vanaf Corfu te verkennen – bareboat of met schipper/instructeur. Beide jachten zijn geschikt voor maximaal acht personen. Meer informatie, prijzen en beschikbaarheid: corfuunlimited.com Kijk op www.meridiantravel.nl - 55
Rechterpagina De Spyridon straat, ĂŠĂŠn van de vele gezellige straatjes in Corfu-stad met de belangrijkste kerk van het eiland, de Spyridon kerk Linkerpagina Het knusse dorpje Lakka op het eiland Paxos met de beschutte baai waar het zomers gezellig druk is met (zeil)jachten
56 - Kijk op www.meridiantravel.nl
vissoorten die je in dit gebied misschien niet zou verwachten, zoals tonijn, diverse haaiensoorten, allerlei tropische vissen, natuurlojk de dolfijnen en grote zeeschildpadden. Zeilen in dit gebied geeft je een andere kijk op het eiland en omgeving, en is een ervaring om nooit meer te vergeten.
beetje geluk onderweg tegenkomt. Als ‘stadskind’ moest ik de eerste jaren wel even slikken als ik dit kleine wild tegenkwam. Inmiddels vind ik het een groot goed en kan ik er alleen maar van genieten. Naast het gevarieerde dierenrijk zijn er op Corfu heel veel wilde bloemen, kruiden en planten te vinden. In de maanden april, mei en juni staat het eiland vol met honderden verschillende soorten wilde bloemen en duiken er zo’n dertig tot veertig verschillende soorten wilde orchideetjes op.
‘Ik word er nog steeds blij van om met onze kinderen te snorkelen’
Vogelparadijs Voor wie houdt van vogelspotten zijn er verschillende natuurgebieden op het eiland die zeer geschikt zijn om allerlei bekende en minder bekende soorten te ontdekken. De gevarieerde vegetatie zorgt ervoor dat er leefgebieden zijn voor een grote diversiteit aan vogels. Er zijn dan ook rond de driehonderd soorten geregistreerd, van het kleine goudhaantje en de hop tot diverse uilensoorten, roofvogels en flamingo’s. Vogelsoorten uit de Balkan, het Middellandse Zeegebied en de rest van Europa vinden hier een plek om uit te rusten of om te blijven en te broeden. Als je met de auto naar het Korision-meer in het zuiden rijdt, is de kans op het spotten van vogels het grootst. In diverse jaargetijden zijn hier onder meer grote groepen flamingo’s en diverse reigersoorten waar te nemen – ideaal om te combineren met een bezoek aan het prachtige onbedorven zandstrand dat aan dit meer grenst.
Ongerepte natuur Omdat Corfu zo groen en dunbevolkt is, is er veel natuur en daarmee veel wildlife te ontdekken. Er leven vele verschillende soorten insecten, knaagdieren, reptielen, vogelsoorten en kleine landdieren die je met een
Goed bereikbare must-sees Wat je verder niet mag missen op het eiland is een bezoekje aan Corfu-stad met zijn leuke boetiekjes, barretjes en restaurantjes. Hier breng je gemakkelijk een hele dag door. Ook de moeite waard is een tripje naar het Achilleion, beter bekend als het paleis van de Oostenrijkse keizerin Sissi in Gastouri. Als je op zoek bent naar verkoeling moet je zijn bij de watervallen van Nymfes en Kyprianades aan de noordkant van het eiland of het uitzichtpunt bij Ákra Drástis met prachtig uitgesleten krijtsteenrotsen. Het mooie is dat al deze bijzondere plekjes op Corfu met de auto makkelijk bereikbaar zijn. Corfu blijft boeien, ook na twaalf jaar. Je kunt er elke dag een leuke trip maken en zelfs dan heb je nog maar een fractie van het eiland ontdekt. Eigenlijk kun je niet naar Corfu op vakantie gaan zonder een huurauto te boeken, want alleen dan heb je alle vrijheid en kom je erachter wat dit eiland allemaal te bieden heeft. Ik weet zeker, dat je als je er eenmaal bent geweest absoluut nog een keer terugkomt – of voor altijd blijft. n
Autohuur op Corfu De schrijfster van dit artikel, Karin Goudswaard boekte tijdens haar eerdere vakanties naar Corfu haar auto bij Alamo.nl, dat wereldwijd 2.000 locaties biedt met huurauto’s in diverse categorieën. Op verschillende locaties werken zij met lokale verhuurders, in dit geval met de verhuurlocatie op de luchthaven van Corfu. De boekingen worden afgehandeld door Target Travel Services, wat het boeken eenvoudig maakt omdat zij een ervaren en goed bereikbare klantenservice hebben. Zo krijg je ook uitleg over de tarieven en weet je dat je een goed all-intarief krijgt. Daarnaast kun je het eigen risico afkopen, waardoor je bij schade niet voor onverwachte verassingen komt te staan.
58 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Ki Kies es betrouwbaar betrouwbaar
KIES ALAMO.NL ALAMO.NL
Op Al Alamo.nl amo.nl boekt u wereldwijd wereldwijd een huur huurauto auto tegen vvoordelige oordelige al all-in l-in tari tarieven. even. De prijzen prijzen zi zijn eringen, llokale okale toesl toeslagen agen en bel belastingen. astingen. U kunt uw jn iinclusief nclusief vverzekeringen, erzekke ei eigen gen ri risico afkopen bijj ons een No-Ri No-Risk sk gar garantie antie af te sl sluiten. uiten. sico vvolledig olledig afk open door bi Het erv ervaren Target Travel Services ervices staat vvoor oor u kklaar laar vvoor oor m meer eer iinformatie n fo r m a t i e aren team vvan an T a arget T ravel S ken. e e en n hul hulp p bi bijj het boek boeken.
030-6930136 info@alamo.nl info@alamo. nl www.alamo.nl www. alamo.nl
60 - Kijk op www.meridiantravel.nl
OP
VIER WIELEN DOOR DRIE LANDEN MET DE AUTO OP KAMPEERVAKANTIE DOOR ZUIDELIJK AFRIKA Heleen en Edwin reisden in een fourwheeldrive met daktent door Namibië, Botswana en Zambia, een waar paradijs voor roadtrippers. En avonturiers, want onderweg ontdekken ze dat Zuidelijk Afrika vol verrassingen zit. T E K S T M A R L I Z S C H O U T E N F O TO G R A F I E H E L E E N F R A A N J E & S H U T T E R S TO C K . C O M
Kijk op www.meridiantravel.nl - 61
Nationaal Park Namib Naukluft
W
Daar staan we dan. Na een vlucht van 19 uur zijn we aangekomen in Windhoek, midden in Namibië en midden in Afrika. Het is 11 uur op een zaterdagochtend in oktober en de temperatuur is al heel aangenaam. Ons vervoermiddel en tevens accommodatie voor de komende drie weken is een fourwheeldriveauto met een tent op het dak van Bobo Campers, geboekt via Worldwide Campers.
Nederlanders en Britten. Het Duitse koloniale verleden is in het centrum van Windhoek nog duidelijk zichtbaar. Zelfs de informatieboekjes die we van onze chauffeur krijgen, zijn in het Duits. Onze eerste avond sluiten we af met een heerlijke maaltijd in Joe’s Beerhouse, het bekendste en meest toeristische restaurant van Namibië.
Prachtig om te rijden Kant-en-klaar Om nog even te kunnen acclimatiseren, haalt een vriendelijke man van Bobo Campers ons op en brengt ons voor 160 rand – omgerekend ongeveer 10 euro – naar de eerste camping. Hier laten we onze spullen achter in een kant-en-klare safaritent, waarin we de eerste nacht doorbrengen. Onze chauffeur van die dag geeft ons eerst nog een rondleiding door de hoofdstad. Windhoek is opgericht in 1890 door de Duitse majoor Curt von François, die met zijn legereenheid een stuk land koloniseerde dat nog niet was opgeëist door de
62 - Kijk op www.meridiantravel.nl
De volgende ochtend is het tijd om onze robuuste fourwheeldrive op te halen bij Bobo Campers. Er volgt een instructie over de auto en de daktent, daarna gaan we zelf de weg op. Onze eerste stop: de supermarkt, waar we genoeg water en eten inslaan voor een aantal dagen. De weg richting Nationaal Park NamibNaukluft loopt door afgelegen en onbewoond gebied en is prachtig om te rijden. Bij aankomst is de temperatuur inmiddels gestegen tot 40 graden. We hebben voor vertrek al een plaats gereserveerd op de NWRcamping, de enige camping in het park – een slimme
Centrum van Windhoek
keuze, want er is per boom slechts één campingplaats. En ook al staan we op een camping, het voelt alsof we ons midden in de woestijn begeven. Dit wordt nogmaals bevestigd als we een verfrissende douche willen pakken en er plots geen water meer uitkomt.
Big Daddy Nationaal Park Namib-Naukluft gaat om 6 uur ’s ochtends open. Vanaf de camping rijden we eerst nog 40 kilometer door de woestijn voordat de eerste duinen oprijzen. We rijden de duinen op en nog voor 7 uur genieten we al van een adembenemend uitzicht. Verderop in het park zien we de indrukwekkende Big Daddy, met 350 meter het hoogste duin in het park. Hoewel de temperaturen de reis heftig maken, gaan we Big Daddy te voet op. Met een fourwheeldrive mag je deze duin overigens ook gewoon oprijden. In de middag besluiten we richting het noorden te gaan naar Walvisbaai aan de Atlantische kust – de grootste haven van het land. Ook in Walvisbaai kennen ze een lange
historie van kolonisatie: de Portugezen, Nederlanders, Britten en Duitsers hebben het allemaal eens geclaimd voordat Namibië pas in 1990 officieel onafhankelijk werd. Na 6 uur rijden komen we aan, maar dan slaat het weer onvermoed om. Met de plotse kou besluiten we toch niet te kamperen, maar kiezen we voor een hotelletje. Hoewel we in het Namibische hoogseizoen reizen, kunnen we nog terecht bij een leuk hotel.
De White Lady Via Swakopmund vervolgen we onze route naar het Brandberg-gebergte, dat zijn naam dankt aan de rode kleur waardoor het in vuur en vlam lijkt te staan bij zonsopgang. Dit gebergte omvat tevens de hoogste bergtop van Namibië. We laten de wolken achter ons en rijden over een eindeloze, grijze vlakte over de gravel. Eenmaal bij de Brandberg maken we een wandeltocht van 1,5 uur naar de beroemde San-muurschilderingen. En naar één muurschildering in het bijzonder: de White Lady. De interpretatie van de White Lady is
Kijk op www.meridiantravel.nl - 63
64 - Kijk op www.meridiantravel.nl
al jaren een punt van discussie, maar men denkt in ieder geval dat ze toch een man voorstelt. Onze gids vertelt dat deze schilderingen naar schatting tussen de 2.000 en 4.000 jaar oud zijn. De wandeltocht is pittig in deze hitte en op de terugweg wordt ons ook nog gevraagd om een zieke tourgids mee te nemen. We overnachten die avond bij een Nederlandse bed & breakfast in Omaruru. Hier krijgen we een heerlijke Namibische maaltijd: bietjes met koedoe-vlees.
Dorstige olifanten Op onze volgende stop hebben we lang gewacht: Nationaal Park Etosha. Hier gaan we één dag zelf op pad en maken we de tweede dag een gamedrive, waarbij een gids je naar de beste plekjes brengt voor het spotten van wildlife. De dag begint met hertjes, maar al snel zien we onze eerste cheeta’s en olifanten! Bij het verlaten van het park rijden we via de Caprivistrook richting Botswana. Ook hier genieten we van de meest bijzondere uitzichten: nijlpaarden en olifanten badend in de rivier. Deze route is een van de mooiste tijdens
ons drieweekse reis. Bij de grensovergang met Botswana hebben we een aantal stempels nodig en betalen we de toerismeontwikkelingsheffing. Hier komen we tevens familieleden tegen, die al meer dan drie weken op rondreis zijn. Samen reizen we af naar het vriendelijke plaatsje Kasane, waar we een camping zoeken. Die avond zijn we ook nog getuige van een dorstige olifantenkudde, die komt drinken bij de waterplaats vlak naast onze camping. Onder al het Afrikaanse wildlife zijn muggen overigens ook in groten getale aanwezig, dus voldoende DEET mee op reis is essentieel.
Extra dimensies Van Kasane rijden we naar Livingstone in Zambia voor een bezoek aan de indrukwekkende Victoriawatervallen, het grootste watergordijn van Afrika. Hier durven twee van ons het aan om te bungeejumpen van de Victoria Falls Bridge. Terug in Botswana staat het grootste highlight op het programma: Nationaal Park Chobe. Hier kamperen we vijf dagen in de wildernis,
Kijk op www.meridiantravel.nl - 65
‘De dag begint met hertjes, maar al snel zien we onze eerste cheeta’s en giraffen’ zonder enig telefoonbereik en met een enorme verscheidenheid aan wilde dieren. Hoewel we niet de complete Big Five spotten, zien we leeuwen en ontzettend veel olifanten. Kamperen in Chobe, waar je ’s nachts het geritsel van de wilde dieren hoort, geeft een extra dimensie aan dit geweldige nationale park. Onze laatste nacht staan we onder een kigelia-boom – ook bekend als de worstenboom – wat we iedereen afraden. Zoals de bijnaam doet vermoeden, lijken de vruchten van deze boom op worsten, die tot wel 10 kilo kunnen wegen. Tijdens een flinke regenbui waaien de vruchten van de boom, wat levensgevaarlijk kan zijn.
Cheeta’s, hyena’s en wilde honden De route richting Maun brengt ons over veel zandwegen en neemt twee dagen in beslag. Onderweg stoppen we voor een bootsafari door de Okavangodelta, een moerasgebied waar we naast nog meer olifanten de meest kleurrijke vogels en enorme krokodillen spotten. Maun verrast ons! We ontmoeten hier veel reizigers van over de hele wereld en je hebt er een goede supermarkt, waar we nog even nieuw proviand inslaan voor onze tocht terug naar Namibië. Onze laatste stop voor eindbestemming Windhoek is de Harnas Wildlife Foundation. Het bezoek is ons aangeraden door een familielid dat hier als vrijwilliger gewerkt heeft. Ze zijn hier al dertig jaar actief in de verzorging en rehabilitatie van verwaarloosde en verzwakte dieren, waaronder veel cheeta’s, hyena’s en wilde honden.” Want de cheeta’s, hyena’s en wilde honden worden niet met uitsterven bedreigd. Eenmaal terug in Windhoek verblijven we nogmaals op de camping van onze eerste dag voordat we onze fourwheeldrive weer inleveren bij Bobo Campers. Wat een onvergetelijke reis! n
66 - Kijk op www.meridiantravel.nl
WORLDWIDE CAMPERS Heleen en Edwin huurden hun fourwheeldrive-auto via Worldwide Campers. Deze Nederlandse camperspecialist werkt samen met meer dan 30 camperverhuurders en biedt verhuurlocaties in Afrika, Amerika, Canada, Australië, Nieuw-Zeeland, Europa en Azië. Voor meer informatie: www.worldwidecampers.com
Kijk op www.meridiantravel.nl - 67
U
RAZILIË
Een reis naar Brazilië? Meestal leidt die langs Rio de Janeiro, de watervallen van Iguaçu en de Pantanal en niet langs de noordelijke regio’s. Zonde! Cynthia Ashof weet waarom. T E K S T & F O TO G R A F I E C Y N T H I A A S H O F
68 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Amazonegebied Ondanks dat er al heel wat oerwoud gekapt is, is het Amazonegebied het meest onaangetaste en onontdekte gebied ter wereld. Gelukkig is de Braziliaanse regering er inmiddels achter dat het oerwoud van onschatbare waarde is voor het land en de rest van de wereld. Het tropisch regenwoud dat wij kennen als de Amazone dekt nog maar de helft van het Braziliaanse territorium en is verantwoordelijk voor het produceren van ongeveer 50 procent van alle zuurstof op onze planeet! Het is het thuis van meer dan 2.000 verschillende vissoorten, 1.800 vogelsoorten, 250 zoogdiersoorten en een diversiteit aan overige dieren en insecten.
Amazone per boot De mooiste manier om de Amazone te verkennen is per traditionele clipper. De boten zijn smal en hoog om zo ook door de smallere zijtakken van de rivieren te kunnen varen. Het is mogelijk om verschillende tochten te maken. De duur verschilt van een dag tot wel een week. Liggend in een hangmat op het bovendek trekt de mooie jungle langzaam voorbij. Regelmatig wordt aangemeerd om de dichtbegroeide jungle te voet te verkennen. Er kan zelfs in een hangmat in de jungle overnacht worden. Met kleine bootjes wordt eropuit getrokken om op piranha’s te vissen, kaaimannen te spotten of om op een afgelegen plekje van de zonsondergang te genieten. Kleine nederzettingen worden bezocht, waarbij de inwoners graag laten zien hoe ze de mandioca – een cassavesoort – gebruiken voor verschillende gerechten. Het zwemmen met roze rivierdolfijnen in de Rio Solimões zal voor velen het ultieme hoogtepunt zijn!
Kijk op www.meridiantravel.nl - 69
Hoofdstad Manaus Diep in het oerwoud van BraziliĂŤ ligt de hoofdstad van de Amazone-provincie: Manaus, ook wel het Parijs van de jungle genoemd. Het is de toegangspoort tot de mooiste Amazone-avonturen. Het is een indrukwekkende stad van tegenstellingen: oogverblindende weelderige natuur met een hightech-industrieel centrum en erfenissen uit een glorieus verleden. Manaus is gesticht in de tweede helft van de 17e eeuw. Vele jaren was de stad praktisch geĂŻsoleerd van de buitenwereld. Vanaf de 19e eeuw raakte latex, dat gewonnen werd uit de rubberbomen in het gebied, in trek. Manaus werd interessant voor de zakenwereld. Een originele rubberplantage uit deze periode is aan de oever van de rivier, niet ver van de stad, nog te bezoeken. Tegen het einde van de 19e eeuw werden in de stad, dankzij de uit de rubberexport vergaarde rijkdommen vele luxe bouwwerken gebouwd. In de Europese stijl. En dat midden in de jungle! Orkesten en Europese operagezelschappen speelden regelmatig in het Teatro Amazonas, een van de sterkste symbolen van de economische vooruitgang in stad. Het theater is tegenwoordig nog steeds in gebruik. Een wandeling door de stad voert langs vele leuke plekjes zoals natuurlijk het theater, stadspaleizen, de enorme overdekte markt vol vis, kruiden, fruit en groente, en de barretjes waar de heerlijkste verse vruchtensappen worden geserveerd. Als afsluiter volgt een kijkje bij het haventje waar kleurrijke Amazoneclippers aan de kade liggen.
70 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Encontro das Águas De Encontro das Águas. Oftewel: Ontmoeting van de Wateren, een prachtig natuurverschijnsel dat niet gemist mag worden bij een bezoek aan Manaus. Op deze plek komen de wateren van de Rio Negro en Rio Solimões tezamen, beide hebben een andere kleur: diepzwart en modderbruin. Doordat de wateren zo verschillend van samenstelling en gewicht zijn, vermengen deze twee rivieren zich niet. En dat levert een schitterend schouwspel op!
São Luis do Maranhão
São Luis is een havenstad met een zeer rijk historisch centrum dat vanwege zijn magnifieke architectonische gebouwen op de werelderfgoedlijst van Unesco staat. De oude straten met antiek plaveisel worden omgeven door gebouwen uit verschillende periodes. Van enorme panden bekleed met ontelbare blauw-witte Portugese tegeltjes in verschillende maten en patronen tot felgekleurde huizen en protserige koloniale bouwwerken waar de rijkdom ook tegenwoordig nog van affonkelt. En vergeet de immense kathedralen niet. Sommige sober, andere weer kitscherig gedecoreerd. Een must is de Mercado das Tulhas. Hier worden flessen vreemde drankjes met slangen, krabben, schorpioenen en andere mysterieuze ingrediënten verkocht, maar ook heerlijke noten, kruiden en andere lekkernijen. Om de stad als een ware vorst te beleven kun je het best verblijven in een van de prachtige antieke Pousadas (luxe hotels in historische gebouwen) in het oude centrum.
Slapen in een oase Barreirinhas is een klein relaxed stadje aan de oevers van de Rio Preguiças, de perfect uitvalsbasis om de sneeuwwitte zandduinen van het Nationaal Park Lençóis Maranhenses te bezoeken. Met een klein pondje worden de 4x4-jeeps naar de overkant van de rivier gevaren waarna het off-road-avontuur kan beginnen. Langs zand, gehuchtjes en waterpartijen voert de opwindende rit tot aan de sprookjesachtige duinen. Vreemd genoeg is het zand hier extreem koel, ondanks de hitte van de zon. Een aangename verrassing voor de voetzolen bij het verlaten van de wagen. Door de duinen kunnen de mooiste wandelingen gemaakt worden, van een paar uur tot een paar dagen. En je hebt de mogelijkheid om in een heuse oase te overnachten! Tussen de duinen liggen de mooiste felblauwe en diepgroene lagunes verscholen, heerlijk om tussen de wandelingen door een duik in te nemen.
Atins - Lagoa Verde Vanaf Barreirinhas kan per speedboot naar Atins gevaren worden, dat aan de andere kant van het Nationaal Park Lençóis Maranhenses gelegen is. De boottocht is zo ontzettend mooi. Onderweg verandert het landschap van mangroves met vele palmbomen naar jungle en duinen. Hier komt echter een welbekend probleem van noordelijk Brazilië aan het licht. Door de – vaak illegale – houtkap ‘struinen’ de duinen langzaam, maar gestaag door het landschap en verwoesten ze alles wat ze tegenkomen. Zo kun je op de vreemdste plekken in het binnenland op enorme zandduinen stuiten. Net als hier, midden in de jungle, aan de rivieroever. Het is prachtig om te zien, maar ook deze reuzenduinen hebben tijdens hun allesverwoestende slooptocht mooie dorpjes en natuur vernietigd.
De krabben van Parnaíba Parnaíba staat bekend om zijn krabben. Ze worden hier in groten getale gevangen om vervolgens over de hele wereld geëxporteerd te worden. Het mooiste is om Parnaíba per boot te benaderen. In dit deltagebied zijn de mangrovebomen extreem hoog. Op en om de verschillende eilandjes – mooie jungleparadijsjes – zijn dieren als kaaimannen, anaconda’s, apen en verschillende soorten exotische vogels te vinden. Het gebied leent zich uitstekend voor kanotochten en nachtsafari’s.
Laidback Jericoacoara De tocht naar Jericoa – zoals de plaats in de volksmond genoemd wordt – is spectaculair. Voordat we het dorpje bereiken racen onze jeeps over stranden, hoge duinen, mangroves en worden ze ook nog een stukje op een door mankracht voortgeduwd pontje over het water vervoerd. Het kleine laidback dorpje is via deze route alleen bij laag water te bereiken. Zodra het water stijgt lopen de mangroven vol en moet tot de volgende dag gewacht worden om de terugkeer te maken. Van backpackers tot upperclassreizigers, ze zijn allemaal te vinden in Jericoacoara. Ze komen om van het prachtige nationale park, het strand en de kalme oceaan te genieten. Ondanks de toeristen heeft het liefelijke dorpje zijn magische sfeer weten te behouden en zijn de wegen hier nog steeds van zand. Aan het einde van de middag trekt iedereen naar de hoge zandduinen aan de kust om van de fenomenale, romantische zonsondergang te genieten. n
Noord-Brazilië praktisch REISDOCUMENTEN Voor uw reis naar Brazilië heb je nodig: Een paspoort dat na terugkomst uit Brazilië nog minimaal 6 maanden geldig is. Voor Brazilië is geen visum vereist. In het vliegtuig of bij aankomst op de luchthaven krijg je een tweetal formulieren uitgereikt, één voor het invullen van je persoonlijke gegevens welke je afgeeft aan de paspoortcontrole, en een formulier voor de goederen welke je invoert, deze geef je af aan de dienstdoende ambtenaar. Let op: je krijgt bij paspoortcontrole een strookje terug, bewaar dit goed in je paspoort. Het dient bij vertrek ingeleverd te worden.
GEZONDHEID EN VACCINATIES Voor informatie omtrent vaccinaties kun je contact opnemen met de plaatselijke GG&GD of huisarts. Of kijk voor meer informatie op www.klmtravelclinic.nl
GELDZAKEN De munteenheid van Brazilië is de real (R$), in het meervoud reais. Eén real kent 100 centavos en bestaat in munten van 1,5,10,25 en 50 centavos. Papiergeld bestaat in coupures van 1,2,5,10,20,50 en 100 reais. Het is raadzaam altijd kleinere coupures op zak te hebben, daar zelfs een biljet van 50 reais vaak niet gewisseld kan worden. Geld kan bij speciale wisselkantoren of bij de banken omgewisseld worden, ook wisselen recepties van grotere hotels uw geld.
PINNEN Met je pinpas kun je geld opnemen bij de meest betrouwbare Banco do Brasil of bij de kiosken van 24-hour banking. Let op: op de pinautomaat dient het Maestro of Cirrus-teken te staan. Het gebeurt zelden, maar het kan voorkomen dat je geen geld uit de machine krijgt maar dat later blijkt dat wel geld wordt afgeschreven. Bewaar altijd het bonnetje dat uit de machine komt zodat je hiermee bij je bank thuis kunt claimen.
CREDITCARD De meeste internationale creditcards worden geaccepteerd in winkels, restaurants en autoverhuurmaatschappijen. Het is in Brazilië erg gebruikelijk om de slip van je creditcard te ondertekenen. Vaak wordt er gevraagd of je in 1 keer wil betalen of in
74 - Kijk op www.meridiantravel.nl
meerdere keren. Ook wordt vaak gevraagd naar je telefoonnummer. In de niet-toeristische streken worden over het algemeen geen creditcards geaccepteerd. Bij vestigingen van Banco do Brasil kun je veelal met je creditcard (met pincode) geld opnemen bij de pinautomaten.
OPENINGSTIJDEN De meeste grote banken zijn Braziliaans (Banco do Brasil, Caixa) maar er zijn verschillende internationale banken aanwezig zoals Banco Real (ABN/AMRO). Openingstijden zijn van maandag t/m vrijdag van 10.00 tot 16.00 uur. Niet bij alle banken kan geld gewisseld worden of worden gepind. Op nationale feestdagen, zaterdag en zondag zijn de banken niet geopend.
KLEDING Draag waar mogelijk katoenen of linnen kleding, niet te strak om het lichaam. Daarnaast moet je je beschermen tegen de zon en insecten. Neem ook wat warme kleding mee, aangezien het in het binnenland in de avond erg af kan koelen. Zorg voor stevige wandelschoenen en in het regenseizoen is een regenponcho geen overbodige luxe! VERZEKERINGEN Het is erg belangrijk dat je goed verzekerd bent tijdens je vakantieperiode, een goede reisverzekering met werelddekking, samengestelde reisdekking en medische dekking is daarom aan te raden. Informeer bij Treasury Travel naar de mogelijkheden.
AMBASSADE VAN BRAZILIË FOOIEN Bijna alle hotels en restaurants rekenen 10 procent servicekosten, wat bijna altijd kenbaar gemaakt wordt. Fooien zijn niet gebruikelijk maar worden zeer gewaardeerd.
Mauritskade 19 2514 HD Den Haag Nederland 0031 (70) 302 3959
MEER INFORMATIE TAAL Het Portugees is in Brazilië de voertaal. In toeristische gebieden spreekt men ook Engels.
Treasury Travel maatreizen www.treasurytravel.nl info@treasurytravel.nl T +31(0)111-650904
VOLTAGE In Rio de Janeiro en São Paulo is het voltage 127, maar veel van de grote hotels in deze steden voeren eveneens 220 volt. Raadpleeg de receptie als je twijfelt. Salvador en Manaus hebben 110 volt, maar Recife en Brasilia weer 220 volt. Neem dus een universele stekker mee.
TIJDSVERSCHIL BRAZILIË Brazilië is groot en heeft maar liefst vier tijdzones. De officiële tijd is de Brasília-tijd. Dit houdt in dat het tijdens de zomertijd 5 uur vroeger is en tijdens de wintertijd is het tijdsverschil 4 uur.
BESTE REISTIJD Door het fijne klimaat kan er het hele jaar door naar Brazilië gereisd worden. Het regenseizoen voor de Amazone, Pantanal en het zuidoosten loopt van december tot april. Voor het noordoosten is dat van april tot augustus. Het kan dan erg nat zijn, maar de temperatuur blijft aangenaam.
Manaus
I Ë I L A Z R B
reizen op maat Een onbezorgde vakantie die volledig aansluit bij uw wensen? Dat kan bij Treasury Travel naar vele verre bestemmingen in het Midden Oosten, Zuid & Midden Amerika, Indische Oceaan en Azië. Onze reisspecialisten delen graag hun persoonlijke ervaringen en deskundig advies met u en stellen met veel plezier de reis van uw dromen samen!
Panama | Costa Rica | Nicaragua | Belize | Cuba | Mexico | Brazilië | Peru | Argentinië Colombia | Suriname | Sri Lanka | Vietnam | Cambodja | Taiwan | Indonesië Thailand | Myanmar | Malediven | Mauritius | La Reúnion | Jordanië | Oman
Voor overige informatie en mogelijkheden kunt u vrijblijvend contact opnemen met Treasury Travel: info@treasurytravel.nl of +31(0)111-650904
76 - Kijk op www.meridiantravel.nl
m
VERDWALEN IN
ION
NATIONAL PARK Zion National Park Utah
Kijk op www.meridiantravel.nl - 77
78 - Kijk op www.meridiantravel.nl
m
Linkerpagina Een van de vele, wijdse uitzichten Boven vanaf linksboven met de klok mee De kleuren in de gesteenten zijn afkomstig van ijzeroxide mineralen; imposante rotspartijen; even uitstappen om te genieten van het uitzicht; een nieuwsgierige bezoeker
Zion is een oud Hebreeuws woord dat ‘toevluchtsoord’ of ‘schuilplaats’ betekent. Een toepasselijke naam voor dit nationale park, zeker als je het van de oostkant benadert. De Zion-Mount Carmel Highway voert je over rood asfalt rechtstreeks de bijna twee kilometer lange Pine Creek Tunnel in, met aan het einde het beloofde Zion. Beter kun je een park niet binnenkomen: na de overweldigende rotsformaties van omliggende parken als Canyonlands, Bryce of Antelope Canyon is een duistere tunnel precies wat je nodig hebt om je netvliezen weer wat rust te geven. Zodra je ogen gewend zijn aan het felle daglicht, gaat er een andere wereld voor je open. Massieve, spaarzaam begroeide rode en witte kliffen die lobbig en breed naar de grond uitlopen, flankeren de smalle asfaltweg die richting parkeerplaats kronkelt. In schril contrast met de scherp verweerde gesteentes van de regio lijkt het plaatselijk overheersende Navajo-zandsteen maar weinig last te hebben gehad van water- en winderosie – alleen de karakteristieke kris-krastekeningen veroorzaakt door
constant wisselende windrichtingen geven blijk van haar kwetsbaarheid.
Mukuntuweap De eerste mormonen vestigden zich vanaf 1847 in het gebied rond de Virgin River. Pas aan het begin van de twintigste eeuw ontdekte de overheid de mogelijkheden van het gebied tijdens een officiële expeditie. De opbrengst van de verkenningstocht – met name de foto’s en schilderijen - was zo spectaculair dat zelfs zittend president William Taft op de hoogte werd gebracht. De president twijfelde niet lang: in 1908 verklaarde hij 6.000 hectare van Zion Canyon tot heus National Monument, Mukuntuweap genaamd. Niet dat dit meteen tot hoge bezoekersaantallen leidde; slechts 1.000 mensen legden in de eerste tien jaar de moeilijke weg langs berg en dal naar Mukuntuweap af. Toch waren hun verhalen zonder uitzondering razend enthousiast, en de interesse in Zion Canyon groeide gestaag.
Kijk op www.meridiantravel.nl - 79
‘De eerste mormonen vestigden zich rond 1847 in het gebied rond de Virgin River’
Boven Afdalen richting Virgin River Rechterpagina vanaf linksboven met de klok mee Zigzaggend rijden we een andere wereld in; De watervallen bij Emerald Pools; Afkoelen in de Virgin River; Een macaber decor tijdens onze hike
Tegen 1918 was Mukuntuweap meer dan 30.000 hectare groot, en zat er een officiële kwalificatie van de National Park Service aan te komen. Tijd voor een nieuwe naam: Zion National Monument. Omdat Zion nog steeds moeilijk bereikbaar was door een gebrek aan wegen en de grote afstand naar het dichtstbijzijnde treinstation, kon het gebied nog geen National Park worden. Totdat Stephen Mathers, directeur van de National Park Service, zich ermee ging bemoeien. Van 1919 tot 1929 maakte hij elk jaar een tripje naar Zion, vaak begeleid door pers, wetenschappers en rijke potentiële sponsors. Beetje bij beetje lukte het hem om van Zion eindelijk een goed bezocht park te maken. Nadat de wegen van Washington County waren geplaveid, kreeg hij in 1930 toestemming om een 1,7 kilometer lange tunnel door de zandsteenkliffen van Zion Canyon te graven.
We begeven ons naar het bezoekerscentrum waar via mooie presentaties de historie van het park wordt uitgelegd. Aangezien wij op doorreis zijn en slechts deze ene dag in Zion te spenderen hebben, willen we deze goed benutten. We besluiten een hike te gaan maken. De dame van het bezoekerscentrum legt ons uit dat er verschillende mogelijkheden zijn. Wij kiezen voor The Emerald Pools Trail, een route van een paar uur die ons via de Emerald Pools de hoogte instuurt waar we een prachtig uitzicht hebben over de canyon richting Mount Moroni. Na een lange afdaling lopen we langs en soms door de Virgin River terug richting de plek waar de pendelbus ons ophaalt en terugbrengt naar het bezoekerscentrum. Ondanks het feit dat we slechts een dag kunnen verblijven in dit National Park, hebben we het voldane gevoel dat we een goede indruk van Zion NP hebben gekregen.
Ook wij arriveren via de Pine Creek Tunnel. Daarna zigzaggen we ons een weg door een nieuwe wereld. Want dat is het; het landschap is compleet veranderd.
Zion voor hikers Wie meer tijd heeft om het park te voet te verkennen, kan Zion in de zomermaanden beter mijden. Hikers en
Kijk op www.meridiantravel.nl - 81
Tip van locals Neem de tijd voor een uitgebreide stop bij The Narrows (de laatste halte van de shuttlebus v.a. het Visitor Centre): trek stevige schoenen aan die nat mogen worden en loop de Narrows in, de canyon van waar uit de Virgin River de vallei binnenstroomt. De meeste bezoekers lopen misschien een honderd meter en maken dan honderd foto's, maar ga ĂŠcht verder, dan wordt het ook steeds rustiger. Klauteren over rotsen, over zandstrandjes lopen, door de rivier waden (glad, stenen! en af en toe tot je middel of boven de knie door het water), hoe verder je loopt, hoe mooier het wordt. En zeker rond het middaguur, wanneer de zon de canyon in schijnt worden de kleuren van de wanden spectaculair! Alsof ze in de fik staan! Je kunt zeventien mijl hiken door die canyon (oneway!), is wellicht te ver, maar neem een paar uur de tijd en exploreer ook af en toe een aftakking! Je zult beloond worden met adembenemende uitzichten en de mooiste foto's die je ooit hebt gemaakt!
Linkerpagina en hierboven Tijdens onze hike hebben we diverse malen een weids uitzicht over de canyon
andere actievelingen zijn beter af als ze rond april/mei of september/oktober naar Utah trekken. De maanden juli en augustus worden vooral gekenmerkt door plotseling opkomende overstromingen, als gevolg van hevige regenval, de zogenaamde flash floods. In de winter blijft het park open, al rijden de pendelbussen in deze maanden niet.
Slapen kan in Springdale in alle prijsklassen, al is het in de zomermaanden vaak vechten om een hotel- of motelbed. Een van de motels langs Highway 9 is vaak de meest praktische oplossing. Wie vooruit plant, kan eens informeren of er een plek op een van de vele ranches in de omgeving vrij is; niet alleen word je in de natuur wakker, maar vaak bieden de eigenaars ook zelfgeleide tours door Zion aan. n
Springdale Om het nabijgelegen Springdale een stad te noemen moet je lef hebben, maar dit is de dichtstbijzijnde plek om voedsel in te slaan of een broodje te eten. Grotere steden in de buurt zijn St. George en Cedar City. Wat echter belangrijker is, zijn de nabijgelegen andere nationale parken van Utah, zoals Bryce Canyon, Arches, Capitol Reef en Canyonlands, die op slechts enkele honderden kilometers van elkaar liggen. In het park zelf staat een hotel, de Zion Lodge. Hier, vlakbij de Great White Throne, is het goed toeven voor reizigers met een iets diepere portemonnee.
Kijk op www.meridiantravel.nl - 83
Zion National Park praktisch ETEN & DRINKEN
Pendelbussen brengen je vanaf het bezoekerscentrum overal naartoe
Verwacht geen al te hoogstaande cuisine in Springdale; eethuisjes en kleine bistrorestaurants bieden vooral eerlijke, dagverse ingrediënten die volgens ‘American style’ bereid zijn. De grotere hotels hebben vaak een eigen, ‘chiquer’ restaurant. De Switchback Grille is met afstand het grootste restaurant, dat naast de Zion Inn ligt.
CAMPINGS Goedkoper zijn de campings in en rondom Zion National Park. South Campground en Watchman Campground zijn erg populair – voor de laatste moet minstens vijf maanden van tevoren gereserveerd worden – maar dan sta je ook midden in het park. Er zijn ook drie campings buiten het park, waarvan we er een hebben vermeld. Voor South Campground geldt: wie het eerst komt, het eerst maalt. Reserveren is niet mogelijk.
LIGGING & BEREIKBAARHEID Zion National Park ligt in Utha. De Beehive State kent een droog landklimaat, met hete zomers en koude winters. Wintertemperaturen schommelen rond de -5 graden Celsius, terwijl het kwik in de zomer gerust boven de 30 graden stijgt en daar lang blijft hangen. Neerslag valt er grotendeels in de vorm van regen, zo’n 12 cm in het westen tegen 102 cm in de bergen. In de laatste regio sneeuwt het ook het meest: jaarlijks komt er ongeveer 150 cm uit de hemel zetten. De meest geschikte maan-
den om naar Utah af te reizen, vallen in de late lente en het vroege voorjaar. Daartussen is de staat erg heet, maar in een auto met airco en veel flessen water goed te doen. Salt Lake City is de staatshoofdstad, naast grotere steden als West Valley City, Cedar City, Provo, Sandy en Ogden.
Andere opties: Watchman Campground, reserveren van april tot oktober, tel: +1 (800) 365 2267, reservations.nps.gov Zion Canyon Campground, Market & Motel, 479 Zion Park Blvd., Springdale, UT 84767 www.zioncamp.com
NATUUR Utah biedt een schat aan Nationale Parken, maar liefst vijf stuks liggen binnen haar grenzen. Naast Zion National Park vind je er Bryce Canyon NP Arches NP, Canyonlands NP en Capitol Reef NP.
Emerald Pools
MORMONEN Utah is een staat waar heel veel Mormonen wonen, wat bijvoorbeeld aan de lokale rook- en alcoholwetten te merken is. In Salt Lake City, aan Temple Square, staan onder meer de grootste Mormonentempel van Amerika en de beroemde Tabernacle, thuisbasis van het gelijknamige Mormonenkoor.
Kijk voor rondreizen door Utah en naar Zion National Park op www.goamerika.nl/autorondreizen-usa of op www.gomotorbiking.nl/motorrondreizen
84 - Kijk op www.meridiantravel.nl
HURTIGRUTEN EXPEDITIE ZEEREIZEN
Alaska & Canada
ALASKA Anchorage College Fjord Seward Hubbard Glacier
Wildernis, gletsjers en cultuur
Haines Icy Strait Point Tracy/Endicott Arm Petersburg Wrangell Misty Fjords Ketchikan
CANADA Vancouver
USA
MS Roald Amundsen
14-daagse Noord- of Zuidgaande Hurtigruten Expeditie Zeereis Nieuw hybride expeditieschip MS Roald Amundsen vanaf
€4.290
pp incl. volpension obv RS Polar Buitenhut exclusief internationale vluchten
Ga met ons mee op een fascinerende reis en combineer de hoogtepunten van de Inside Passage met de schilderachtige Golf van Alaska. Er zijn diverse vertrekdata in de zomer van 2020. Ontdek unieke inheemse culturen, verbazingwekkende natuurlijke schoonheid en dieren in het wild zoals bruine beren, walvissen, kariboes en adelaars. Het splinternieuwe hybride aangedreven Hurtigruten expeditieschip MS Roald Amundsen zal Alaska een aantal keer bezoeken en neemt je mee naar plekken waar grote cruisemaatschappijen nooit komen!
Vancouver
Hubbard Gletsjer
Hoogtepunten tijdens deze reizen: Ervaar de hoogtepunten van de Inside Passage en de Golf van Alaska Ontdek de verbazingwekkende culturele diversiteit van steden en dorpen in Alaska Geniet van twee volle dagen in Prince William Sound Verken de grootste vloedwatergletsjer van Noord-Amerika – de Hubbard Gletsjer Wilde dieren spotten, zoals walvissen, zeehonden, bruine beren, kariboes, adelaars, zeevogels en otters INFORMATIE EN BOEKING: www.norske.nl/tours/alaska-brits-columbia-noordgaand of www.norske.nl/tours/alaska-brits-columbia-zuidgaand
Norske Noorwegen Reizen is exclusief vertegenwoordiger van Hurtigruten in Nederland. Onze reisspecialisten informeren je graag over onze scherpe aanbiedingen en kunnen je van dienst zijn met een reisvoorstel. Vraag de brochure aan: • Expeditie Zeereizen 2020/2021
NORSKE NOORWEGEN REIZEN • www.norske.nl • info@norske.nl • T +31(0)23-528 98 56
EXCLUSIEF VERTEGENWOORDIGER
Reis jij graag? Lees dan alles van Meridian Travel!
Ontvang onze vier thematitels thuis en krijg tevens toegang tot online versies van alle bestemmingsmagazines die we ooit hebben gepubliceerd. Slechts â‚Ź2 27,50 per jaar.
www.meridiantravel.nl/abonnementen/
GOUDEN UREN EN NATUURAVONTUREN MISSISSIPPI IN HET ZONNETJE Bij gebrek aan een Grand Canyon, Yellowstone of andere Nationale Parken staat het Diepe Zuiden van Amerika niet per se boven aan het lijstje van natuurliefhebbers. Onterecht, want The Great Outdoors is hier met recht groots te noemen – wild, ongerept en verrassend gevarieerd. Wij maakten een rondje langs de natuurlijke highlights van Mississippi tijdens het befaamde gouden uurtje rond zonsop- en –ondergang. T E K S T M A R T I N S C H Ä F E R F O TO G R A F I E V I S I T M I S S I S S I P P I , M E M P H I S T R AV E L & M A R T I N S C H Ä F E R
88 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Kijk op www.meridiantravel.nl - 89
Mississippi River De Mississippi is de op een na grootste rivier van Noord-Amerika en doorsnijdt het land van NoordMinnesota tot aan New Orleans. In de staat die zijn naam draagt heeft zijn machtige water verreweg de meeste impact, met name in de smaragdgroene, oervruchtbare Mississippi Delta tussen Memphis en Vicksburg – niet voor niets ooit het epicentrum van de katoenproductie.
Foto: Tony Webster, CC BY-SA 2.0
90 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Natchez Trace Parkway Stukje rijden? De Natchez Trace Parkway is niet de snelste, maar wel de allermooiste weg van Nashville, Tennessee naar het gezellige historische antebellumstadje Natchez. Dankzij de bescherming van de National Park Service zijn grote vrachtwagens hier verboden en tuf je op je gemak langs de mooiste uitzichten. Daarvoor moet je wel de weg af en de natuur in, zoals voor dit panorama op de zijrivier Bayou Pierre bij Port Gibson, ongeveer halverwege tussen Natchez en Vicksburg.
Parken en natuurgebieden Dat Mississippi geen officieel Nationaal Park kent, heeft één voordeel: in de ontelbare kleinere parken heb je het rijk meestal alleen. En dat zijn er nogal wat, want naast 21 State Parks herbergt Mississippi nóg 26 beschermde natuurgebieden, van bos tot bayou en van rivier- tot kustnatuur. Bij gebrek aan menselijke drukte kan de natuur zich hier bovendien vrijwel ongestoord ontwikkelen, wat Mississippi met name voor vis- en vogelspotters een must-see maakt.
Coastal Mississippi Wie naar het zuidelijkste puntje van het Diepe Zuiden rijdt, komt in een compleet andere wereld terecht. Hier, aan de Gulf Islands National Seashore, heerst de Golf van Mexico over het landschap. Een overdaad aan zon, zee en strand voor beachboys en -bunny’s dus, maar vooral ook duinen, wuivend helmgras en een gidsvol watervogels en andere kustdieren – met charmante plaatsjes als Bay St Louis en Ocean Springs binnen handbereik om af en toe even uit te blazen.
Kijk op www.meridiantravel.nl - 91
Watersport
Fietsen Fietsfanaten kunnen hun hart ophalen in deze relatief vlakke staat, waarbij de routes rond de Natchez Trace Parkway, de Longleaf Trace en de Tanglefoot Trail het populairst zijn. Echt diehards fietsen natuurlijk de Mississippi River Trail, een bewegwijzerd stukje trappen van zo’n 4.800 kilometer van noord naar zuid.
92 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Als de Mississippi River je een maatje te groot is, kun je als sportvisser – alleen met vergunning – ook terecht in de vele zijrivieren en zo’n twintig officiële vismeren. Ook boottochten zijn in vele varianten mogelijk, van een ontspannen kajaktochtje op de beschermde Black Creek of de Pascagoula River tot een adrenaline-opwekkend peddelavontuur op de snel stromende Mississippi in de zelfgebouwde kano’s van de Quapaw Canoe Company in Clarksdale.
Foto: Andrea Zucker
Shelby Farms Park Memphis hoort officieel bij Tennessee, maar kan prima doorgaan voor de officieuze hoofdstad van Mississippi. Hier kom je vooral voor muziek, geschiedenis en barbecue, maar ook een dagje genieten in de rustgevende natuur is een serieuze optie. Wat heet: in het gigantische stadspark Shelby Farms heb je meer dan 1.800 hectare aan bos en meer te verkennen met zo’n 65 kilometer aan wandel- en fietspaden op nog geen halfuur rijden van Downtown Memphis.
Kijk op www.meridiantravel.nl - 93
Spaans mos Er is geen gewas zo verbonden met het zuiden van Amerika als Spaans mos. In Mississippi zie je de groenig grijze kettingplant zowat op elke straathoek zachtjes wiegend in de bomen hangen in de zinderende zomerhitte. Omdat de wortelloze plant afhankelijk is van vocht uit de lucht is hij erg gevoelig voor luchtvervuiling – een goed teken voor natuurliefhebbers dus.
94 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Orkaanseizoen Moeder Natuur kan zich ook minder fraai gedragen in Mississippi. Het beruchte orkaanseizoen van juni t/m december heeft door de jaren heen diepe sporen in de staat achtergelaten. Zoals hier in Biloxi aan de Gulf Coast, waar in 2005 het monument voor de slachtoffers van orkaan Camille omver werd geblazen door – juist ja – de orkaan Katrina. Zulk stormgeweld is gelukkig eerder uitzondering dan regel. Zo zijn september en oktober in Mississippi al decennialang de droogste maanden van het jaar. n
Kijk op www.meridiantravel.nl - 95
DE MYTHE VAN KIHNU
98 - Kijk op www.meridiantravel.nl
[
Het moet een bijzonder gezicht zijn geweest: die vrouwen, gezeten op hun Russische motor met zijspan jakkerend over de zanderige paden van Kihnu, terwijl de wind over het riet jaagde en aan hun rode gebloemde hoofddoeken trok. Soms moesten ze gaan staan en iets vooroverbuigen om die wind het hoofd te bieden. Als de zeebries te vrijpostig dreigde te worden, gleed een hand geroutineerd naar de roodgestreepte rok om haar voor opwaaien te behoeden. Er is, sinds de jaren zestig, toen de motoren hun intrede deden, weinig veranderd op het Estlandse eiland constateer ik als de ferry aanmeert. Overal lopen vrouwen in roodgestreepte rokken. Ook de gebloemde hoofddoeken dragen ze nog. Alleen de oude motoren maakten plaats voor auto’s. Aftandse rammelbakken met een plaatselijk kenteken, slechts bedoeld om over 16 vierkante kilometer eiland te scheuren.
Baltische verwarring Estland, Letland, Litouwen. Ik moet het rijtje Baltische staten geregeld herhalen om m’n locatie te bepalen. Estland heeft meer dan 2.000 eilanden, Letland niet een, maar dat het eiland Kihnu in de baai van Riga ligt schept verwarring. Net als vliegen op Riga. Buiten de Estse hoofdstad raken we verstrikt in een eindeloze rondweg. Hulpeloos draaien we rondjes als een kever op zijn rug. Grauw tollen de gehavende flatgebouwen uit de Sovjetperiode met ons mee. ‘Waarom is communistische bouw zo deprimerend, zo kleurloos?’, vraag ik de fotografe als we voor de vijfde keer een afslag voorbijschieten. ‘Esthetiek speelde geen rol, functionaliteit was alles’, zegt ze, terwijl ze opnieuw een afslag mist.
Vrouweneiland Na Riga het platteland van Letland, en dan het platteland van Estland. Plat als ons eigen Nederland. Waar in Nederland de lente de bomen al heeft doen uitbotten, staat de natuur hier nog in de startblokken. Grijs en bruin voeren de boventoon. Er loopt een hobbelige tweebaansweg tussen de Baltische staten, die voornamelijk door vrachtwagens wordt gebruikt. Ingeklemd tussen een partij hout en een koelwagen vol vlees, rijden wij. Twee vrouwen in een auto op weg naar een eiland vol vrouwen. Dat we naar Kihnu reizen, op drie uur rijden en een uur varen van Riga, is het gevolg van hardnekkige mythevorming. ‘Vrouweneiland’, luidt de bijnaam van Kihnu. ‘Het laatste matriarchaat’, lispelt Google. Over mannen rept niemand. Die vertoeven onzichtbaar in de coulissen van de vrouwenlevens. Een eiland met alleen maar vrouwen. Dat kan niet waar zijn. Het is ook niet waar. Op de ferry ontdekken we dat Kihnu wel degelijk mannen telt. Ze scholen samen in een hoek van het schip. Nors staren ze vanonder hun pet naar het televisiescherm hoog aan de wand. Een hand stevig om een fles bier. Misschien is er moed voor nodig om naar een vrouweneiland te varen?
Eeuwenoude tradities ‘De mensen van Kihnu zijn gewoon verlegen en wenden hun hoofd af als ze vreemdelingen zien’, zal onze gastvrouw Mare Mätas later verklaren als ik vraag waarom niemand ons groet. Dat het nog niet zo heel lang geleden is dat er ook op vreemdelingen werd geschoten, vertelt ze pas later. ‘We zijn niet zo dol op massakas, vastelanders.’ Het is het bekende verhaal.
Kijk op www.meridiantravel.nl - 99
Openingsfoto Kihnu-vrouwen doen alles zelf. Boven Waar in Nederland de lente de bomen al heeft doen uitbotten, staat de natuur hier nog in de startblokken. Grijs en bruin voeren de boventoon. Onder Maria Michelson
100 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Door de armoede en de geïsoleerde ligging in de Golf van Riga is Kihnu vrijwel onaangetast gebleven. Niemand die enige interesse in het eiland toonde. De bevolking was simpelweg te arm. Het maakte dat het eiland weinig met mensen van buitenaf te maken kreeg, waardoor eeuwenoude tradities intact bleven: de kleding van de vrouwen, de voorchristelijke liedstructuur, de dansen. Het leverde ze een Unescostatus voor oraal en immaterieel erfgoed op.
Praktisch Mare haalt ons af van de ferry. Niet met haar motor, zoals we stiekem hadden gehoopt, maar met een jeep. ‘Een auto is nu eenmaal praktischer’, stelt ze. Daarbij: ‘Die motoren blijven wel Sovjetvoertuigen hé. Kun je niet op bouwen, daar valt om de haverklap een onderdeel af.’ Ook Mare draagt de traditionele rok, de kört en de hoofddoek. ‘Het is praktisch, want een wollen rok stoot vuil af. Het is warm in de winter en koel in de zomer’, zal ze erover zeggen als we een paar dagen later voor haar kleerkast vol streepjesrokken en bloemetjeshoofddoeken staan. Vanaf de haven rijden we een tijd lang evenwijdig aan het water. Lage houten boerderijtjes in felle tinten kleuren het landschap. Hier en daar steken hyacinten voorzichtig hun blauwe kopjes boven de grond. De hoeve van Mare is boterbloemgeel. Eromheen grazen schapen in een weiland omzoomd door hoge bomen. Een zwart lammetje mekkert hartverscheurend. ‘Timofei’, zegt Mare vertederd. ‘Mijn paplam. Afgewezen door z’n moeder. Hij woonde tot voor kort in huis en vindt mensen leuker dan schapen.’ In een bijgebouw wijst ze ons de kamers. De wanden zijn behangen met grote rode bloemen. Als Mare er in haar bloemetjesbloes voor gaat staan, duizelt het me.
Mythe In de woonkeuken heeft ze voor ons gedekt: zelfgebakken brood, rodekoolsalade, ingelegde augurken en tomaten. ‘Kihnu-vrouwen doen alles zelf. Bakken hun eigen brood, verbouwen hun eigen eten, maken hun groenten in en weven hun eigen stoffen.’ Met een mes in haar hand wijst ze naar buiten. ‘En ze verzorgen het vee en natuurlijk de kinderen. In feite de hele levenscirkel wordt door de vrouwen gedaan.’ ‘En de mannen?’, vraagt de fotografe tussen twee happen door. ‘De mannen?’, herhaalt Mare alsof het om een onbekend fenomeen gaat. ‘Die zijn ergens op zee of op het vasteland.’ Met haar hand wappert ze naar een bestem-
ming voorbij het raam waar zich kennelijk alle echtgenoten schuilhouden. In haar geval is dat de Middellandse Zee. ‘Als ze thuis zijn, doen ze vooral het onderhoud. Ze vissen en doen aan bosbouw.’ Aanvankelijk waren de mannen van Kihnu naast boer vooral visser en zeehondenjager. Totdat Estland onderdeel werd van de Sovjet-Unie en de Russen zowel de landbouw als de visserij collectiviseerden. Het leverde veel eilanders weliswaar een stabieler inkomen op, maar ontnam ze ook hun vrijheid. Een grote groep mannen monsterde daarom aan op zeeschepen en opteerde zo voor een leven buiten de Sovjetmal. Het is dan dat de mythe van het vrouweneiland ontkiemt.
Wil en wet Het werk op Kihnu wordt vanaf dat moment door de vrouwen gedaan. Als Estland in de jaren 90 onafhankelijk wordt, is de rol van de man in het publieke leven op het eiland geminimaliseerd. Het levert het eiland het predicaat ‘het laatste matriarchaat’ op. Maar of dat reëel is? Mare schudt haar hoofd. ‘Welnee, het is een handige reclameslogan voor pers en toeristen. Voor een buitenstaander ziet het er misschien zo uit, maar we zijn heel traditioneel op dit eiland. Omdat de mannen veel weg zijn, nemen wij het over. Kinderen leven maandenlang alleen met oma’s, moeders en tantes. Ja, de vrouwen zijn de baas, zolang de mannen niet thuis zijn. Maar vrouwen vormen geen officiële politieke macht. De burgemeester is een man. En als de mannen terug zijn, is hun wil wet. Dat leidt overigens ook tot veel wrijvingen tussen echtparen. Ik durf gerust te stellen dat het merendeel van de stellen op het eiland niet gelukkig is.’
Rouwrand De volgende morgen word ik in mijn bloemetjeskamer door een blatende Timofei en fel zonlicht gewekt. Er is sowieso iets met het licht. Het is net 06:00 uur en het valt vlammend rood op de bomen en zet toppen in brand. Ik besluit te gaan hardlopen richting de vuurtoren. Op de zandpaden is het stil, op de vogels na. Ik zie een vrouw met haar nachtspiegel naar de bosrand lopen. Ze negeert mijn opgestoken hand. Door mijn koptelefoon sombert muziek van componist Heino Eller, leraar van de beroemde Estlandse Arvo Pärt wiens muziek een verrassend leeuwendeel van westerse films ondertitelt. Ik schrik van een paukenslag. Later lees ik dat Eller het stuk schreef uit verdriet om zijn vrouw, de Estlandse pianiste Anna Kremer, die in een
Kijk op www.meridiantravel.nl - 101
Rechterpagina boven Als Mare in haar bloemtjesbloes voor mijn kamerbehang gaat staan, duizelt het me Onder Virve Köster. Kihnu’s beroemdste en oudste inwoonster, koningin van de volksmuziek
concentratiekamp om het leven kwam. Rouw. Onwillekeurig denk ik aan de gestreepte rokken van de vrouwen op het eiland. Een streepjescode van de gemoedstoestand. Alle rokken worden geweven in verticale roodgetinte banen. Alleen: hoe verdrietiger, hoe meer zwarte streepjes er naast het rood in de rok worden verwerkt. Een rouwende vrouw is aan haar rok te herkennen. ‘Je hebt hardgelopen’, stelt Mare bij het ontbijt vast. Verschillende mensen hebben me gespot en dat op Facebook aan Mare gemeld. ‘Geen van hen zei me anders gedag’, antwoord ik. Mare: ‘Je bent een buitenstaander en sport is belachelijk. Dat laatste wordt door de mensen hier gezien als iets voor mensen die niets te doen hebben in hun leven.’ Ik knik en eet van het bruine brood dat Mare heeft gebakken. Het valt niet mee om in de smaak te vallen.
Streepjescode De tradities van Kihnu worden voor een groot deel bepaald door de rolverdeling tussen man en vrouw. Bruiloften duren drie dagen, waarbij bruid en bruidegom onafhankelijk van elkaar feestvieren totdat de bruid met een doek over haar hoofd naar haar nieuwe huis wordt gebracht. Er worden treurige liedjes gezongen en de rok van de bruid is aanvankelijk voorzien van de zwarte streepjescode. Een huwelijk betekent immers weggaan bij je familie en ook dat is rouwwaardig. Later zal de rok verwisseld worden voor een vrolijker exemplaar, want een huwelijk is ook vreugde. ‘De tradities op Kihnu staan op gespannen voet met de toekomst’, zucht Mare. ‘Het inwoneraantal neemt af, er is geen werk en wie naar het vasteland vertrekt, komt zelden terug. Onze tradities dreigen met de inwoners uit te sterven.’ Toerisme vormt weliswaar een bron van inkomsten, maar dat wil volgens Mare lang niet iedereen. ‘Mensen zijn bang om een attractie te worden met onze kleding, onze muziek en onze dansen. Van de andere kant: Moet je dan maar lijdzaam toezien hoe een eeuwenoude cultuur verdwijnt? Het is een dilemma.’
Anders in het leven Ze zwijgt even en kijkt naar buiten. In het weiland mekkert Timofei onophoudelijk in een hoek van het weiland, zijn blik strak op de keuken gericht. Een groepje schapen graast onder een boom, terwijl de kippen met hun vleugels wijd in het zonnetje liggen. Het beeld doet denken aan de prenten van Ot en Sien. ‘Deze week was mijn oudste zoon thuis. Hij studeert
102 - Kijk op www.meridiantravel.nl
op het vasteland maar voelt zich daar niet thuis. Hij heeft ontzettende heimwee. Tegelijkertijd is er hier geen toekomst voor hem. Er wonen hier nog 350 mensen. Voor het eerst vroeg mijn zoon zich af of een jeugd op dit eiland nou wel zo’n pre is. Hij heeft nooit de kansen gehad die anderen hadden, merkt hij, nu hij in de stad studeert. Als hij zichzelf met andere studenten van het vasteland vergelijkt, ziet hij dat ze allemaal hun talenten konden ontwikkelen. Dat ze anders in het leven staan. Ze konden naar sportscholen, voetballen, toneel, ballet, tekenles. Dat is er hier allemaal niet.’
Verantwoord Ze staat op om af te ruimen. Het is zaterdag en die is heilig op het eiland. ‘Dan wordt er gepoetst en ontvangen we geen bezoek.’ ‘Zet een stok voor de deur’, opper ik. Mare heeft uitgelegd dat eilanders die van huis zijn een stok voor de voordeur zetten. ‘Het voorkomt dat eventuele bezoekers onnodig op de deur bonzen.’ Het is voor Kihnuërs niet ongebruikelijk om ’s nachts met een pot bier een huis binnen te vallen als ze menen toe te zijn aan een goed gesprek. Mare had te kennen gegeven dat ze soms wel eens de kinderen door het raam liet klimmen om een stok neer te zetten om zich ervan te verzekeren dat ze een goede nachtrust kreeg. Wat overigens ook niet zonder gevaren was, want je moest vervolgens wel weer uitleggen waar je die nacht dan zogenaamd was geweest. ‘Mensen op het eiland weten alles en je moet alles verantwoorden. Toen ik mijn kat liet castreren zei iedereen: ‘Wat? Vijftig euro voor een kat?’ Iedereen vond daar wat van.’ Als ik opmerk dat je toch helemaal niet hoeft te vertellen dat je naar de dierenarts gaat, kijkt ze me spottend aan. ‘Hoe moet ik dan verklaren dat ik met een kat in een mandje de ferry opstap?’
Hersenhelften ‘Het ongemakkelijke gevoel dat je er niet bijhoort, daarom conformeer je je’, zegt Maria Michelson die middag. ‘Je wil niet buiten de boot vallen en daarom doe je wat er van je verlangd wordt.’ Ze is antropologe en geboren en getogen op Kihnu. Ze kwam op een dag naar Kihnu om antropologisch veldwerk te doen en is nooit meer vertrokken. En woont samen met een massaka uit het zuiden van Estland. Kennelijk heeft ze er geen moeite mee de zaterdagconventie te breken. ‘Ik heb twee hersenhelften’, verklaart ze. ‘De een is voor Kihnu en de ander voor de rest van Estland. Tsja, dat matriarchaat. Het is er en het is er niet. Mijn oma had
Kijk op www.meridiantravel.nl - 103
Rechterpagina boven Door de armoede en de geïsoleerde ligging in de Golf van Riga is Kihnu vrijwel onaangetast gebleven Onder De 81-jarige Ella
geen man, net zomin als mijn moeder of mijn tante. Ik groeide op met alleen maar vrouwen op deze boerderij. Mijn oma en tante wonen er nog. Zonder man kinderen grootbrengen is hier geen taboe of issue. Samenwonen evenmin. Maar het leven is wel gesegregeerd hier. Mijn vriend Anto, die van het vasteland is, moest daar zeer aan wennen. Gek genoeg snapte ik dat in het begin niet. Dan stond mijn Kihnu-hersenhelft aan. In Tallinn gingen we samen met vrienden naar het café, maar hier, als er een feestje was, ging ik automatisch naar de tafel met de vrouwen en duwde hem de mannenhoek in. ‘Maar ik ken daar niemand’, sputterde hij dan. ‘Ik wil met jou samen zijn.’ Maar zo werkt dat hier niet. Als stel doen mensen geen dingen samen. Ook het feit dat mensen hier bij nacht en ontij binnen komen vallen, hun deur niet op slot doen en dat er ineens iemand in je slaapkamer staat om te musiceren en te drinken vond Anto bizar. We kregen er in het begin ruzie over. ‘Wat moeten die mensen in mijn huis?’, vroeg hij dan. De humor is hier ongelofelijk plat. Ik kan er erg om lachen, maar Anto vindt het niks. Hier zetten ze ineens een paard in je huiskamer of vinden ze het heel grappig om ‘s nachts het wc-hok buiten te verplaatsen zodat je slaapdronken naast de plee grijpt.’ Over de toekomst van het eiland is Maria niet zo somber. ‘De wereld van vandaag is digitaal. Je kunt zoveel vanachter je computer regelen.’
Kind-zijn op een eiland Maar de drie pubers, die de bovenbouw van de dertig leerlingen tellende eilandschool uitmaken, schudden hun hoofd als ik de maandag erop Maria’s woorden herhaal. We vallen binnen tijdens de Engelse les. Een meisje zit links achterin, de twee jongens rechts. Talloze lege banken voor hen vormen een pijnlijke herinnering aan andere tijden. Timur, Rasmus en Joanna. Vijftien en zestien jaar oud. Na de zomer gaan Timur en Joanna naar het gymnasium in Pärnu op 2,5 uur varen van Kihnu. Rasmus blijft dan achter. Gevraagd of ze na hun opleiding terug naar het eiland komen, schudden ze – vooral de jongens – fanatiek het hoofd. ‘Wat dit eiland ook biedt, het kan niet op tegen het vasteland. Ik kijk ernaar uit volgend jaar op mezelf te wonen, eindelijk eens naar de bioscoop te gaan, naar een winkel of een café’, zegt Timur. ‘Er is hier niets’, stelt Rasmus. Je kunt boer worden of zeeman. Mijn vader is dat laatste en raadt het me ten zeerste af. Ik wil iets met computers gaan doen, maar een eigen ICTbedrijf op het eiland gaat het niet worden. Daarbij,
104 - Kijk op www.meridiantravel.nl
internet is hier veel te traag.’ Ze zien zichzelf niet terugkomen en een gezin stichten op het eiland. Over de vrijheden die het kind-zijn op een eiland biedt, halen ze hun schouders op. Saai, lijken hun schouders uit te drukken.
Woon- en werkverkeer Burgemeester Ingvar Saare zat zelf nog achter de spelcomputer toen hij op z’n 23e burgemeester van het eiland werd. Afgelopen jaar stelde de nu 31-jarige burgemeester een jongerenwerker aan om te kijken wat de jeugd nodig heeft. Als we hem confronteren met de opmerkingen van de jongeren, knikt hij. ‘Jonge mensen moeten er ook op uit. Dat is belangrijk en logisch. We zouden alleen graag zien dat ze na verloop van tijd ook terugkomen. Het is echter een mythe om te stellen dat er hier geen werk is. Er is wel degelijk werk op het eiland, ook voor hogeropgeleiden. Wij krijgen bij de gemeente de vacatures niet vervuld. Dat heeft met vooral met het inkomen te maken. Wie hier komt werken, verdient minder dan in Tallinn. Dat willen veel jongeren niet. Voor een inkomen van 1.000 euro per maand willen ze zich hier niet vestigen als ze in Tallinn het dubbele kunnen verdienen. Ze vergeten alleen dat het leven in Tallinn ook twee keer zo duur is. Overigens erken ik wel dat er een probleem is als het om huisvesting gaat. We hebben te weinig huizen, waardoor terugkomers met hun gezin bij familie moeten intrekken. Dat wil niet iedereen. Vandaar dat we appartementen bij de haven gaan bouwen. Dan kunnen jongeren, maar ook eventuele nieuwkomers hier een huis vinden.’ Niet dat de burgemeester verwacht dat er zich veel mensen van buitenaf op het eiland zullen vestigen. ‘Mijn ervaring is dat je wel echt een link met dit eiland moet hebben. Anders heb je een probleem.’
Rekenschap ‘Een groot probleem’, erkent Silvia Soide. Ze is niet alleen niet afkomstig van Kihnu, maar komt zelfs niet uit Estland. Al is er wel een connectie: haar grootmoeder is van het eiland. Ze vluchtte tijdens de oorlog naar Canada, waar haar nakomelingen in het multiculturele Vancouver opgroeiden. Silvia volgde tien jaar geleden haar oma’s sporen terug en werd verliefd op een man van Kihnu. ‘Tien jaar is een hele tijd’, zegt ze als we bij het kleine haventje afspreken. Een paar kleine vissersboten dobberen tussen het riet. Vogels scheren over het water. Ze leerde de taal, draagt de traditione-
Kijk op www.meridiantravel.nl - 105
Rechterpagina boven ‘Die motoren blijven wel Sovjetvoertuigen hé. Kun je niet op bouwen, daar valt om de haverklap een onderdeel af.’ Onder De 81-jarige Ella. ‘Binnenkort ga ik een grote reis maken’
le rok en geeft dansles aan de vrouwen. Dat betekent echter niet dat ze daarmee automatisch een van hen is. ‘Om hier te wonen moet je sterk zijn, stevig in je schoenen staan’, zegt Silvia terwijl ze over het water staart. ‘Mensen van het vasteland worden met andere maatstaven gemeten. De mensen hier vertrouwen geen buitenstaanders. Op het eiland weet je van wie je op aan kunt. Je weet immers al generaties lang welke families lui zijn, hard werken of te veel drinken. Het eiland is prachtig, ik geniet iedere dag weer van de natuur. Maar cultureel gezien is het een uitdaging. Zo hoor je geen emoties te tonen, mag je niet huilen, nooit zwak zijn. Het excessieve drinken van de mannen in het weekend vind ik heftig, maar ook de verhouding manvrouw. Mannen en jongens doen waar ze zin in hebben. Ze leggen nooit rekenschap af.’
dan op haar gemak richting het strand te kuieren. Dan doemt er een houten blokhut op, als een uit de kluiten gewassen Zwitsers chalet. In de enorme tuin rennen twee honden, staat een paard en huizen wel twintig katten. Het is duidelijk dat Virve nooit met een kattenmand de ferry op is geweest. Hier woont de diva met haar kleindochter en achterkleindochter. Ze oogt broos: ze is net ontslagen uit het ziekenhuis na een zware longontsteking. Ze kust ons en komt dan naast me zitten met een schriftje. Ze heeft gisteren nog een lied gecomponeerd dat ze graag wil laten horen. Haar stem is als haar voorkomen: breekbaar. ‘Mijn nieuwste liedje, over de lente en de winter’, zegt ze dan. ‘Een somber liedje over de dood’, corrigeert haar kleindochter haar uitleg in het Engels.
Kapers op de kust Glasharde tegenstellingen ‘Het leven hier is hard en dat maakt dat mensen ook anders in het leven staan’, zegt Mare later. ‘Maar het heeft ook een functie. Mensen zeggen hier recht voor z’n raap wat ze van je vinden, wat je niet goed doet. Stel dat je vrijgezel bent. Misschien ben je te dik of te lelijk. Dan moet dat benoemd worden zodat je kunt afvallen, je je beter kunt verzorgen, anders kom je niet aan de man.’ ‘Of vrouw’, vult de fotografe aan. Maar Mare schudt haar hoofd. Kennelijk mogen mannen wel dik en lelijk zijn. Eilanders die te verlegen zijn om gedag te zeggen, maar glashard de waarheid verkondigen. Op een eiland dat als laatste matriarchaat wordt aangekondigd, maar dat verdacht veel trekjes van een patriarchaat heeft. Waar hardlopers als belachelijk worden afgedaan, maar waar wel jaarlijks een marathon wordt georganiseerd, zo ontdek ik per toeval. ‘Het eiland van de tegenstellingen zou een betere benaming zijn’, zeg ik tegen de fotografe.
Muziek – aanvankelijk het domein van de mannen – speelt een grote rol in het eilandleven. Het repertoire betrof vooral zeemansliederen, gecomponeerd tijdens hun lange afwezigheid op zee. Over de haven van Rotterdam, over mooie vrouwen maar niet een zo mooi als die van Kihnu. Inmiddels zijn het vooral de vrouwen die zingen. ‘Als we ons verzetten tegen autoriteiten, dan doen we dat ook in liedjes’, had Mare ons verteld. Maar niet alleen de autoriteiten moeten het ontgelden. ‘Als de bruid en bruidegom elkaars familie niet tof vinden, ziet niemand er been in om elkaar in teksten te beschimpen en uit te dagen tijdens de bruiloft. En dat drie dagen lang. Gewoon even zeggen waar het op staat, net als bij rappers.’ De liederen van het eiland zijn zo beroemd dat Maria’s vriend Anto de liedjes al speelde voordat hij ooit voet op het eiland had gezet. ‘Potsierlijk, vond ik dat’, herinnerde Maria zich tijdens ons bezoek. ‘Een man die de liederen van ons eiland kaapte, terwijl hij er nooit geweest was.’
Broze diva
Stronteigenwijs
We besluiten om opheldering te vragen bij Virve Köster, Kihnu’s beroemdste en oudste inwoonster én koningin van de volksmuziek. Op haar zeventigste stond ze voor het eerst op het podium. Op haar tachtigste sprong ze uit een vliegtuig en ontving ze de Estlandse premier. En nu op haar 91e is ze bereid ons te ontvangen om te vertellen over haar eiland. We rijden een tijd lang langs de zee en steken dan diep het bos in. Hier en daar valt het licht op een open plek en geeft de bomen een sprookjesachtig aanzien. Een hoogzwangere koe kijkt ons traag kauwend aan om
Virve schrijft al liedjes sinds 1942, maar werd pas ontdekt toen ze zeventig was en op het vasteland optrad met haar familie. Sindsdien is ze een fenomeen in Estland. Er komt een man de blokhut binnen. Haar zeventigjarige zoon. Hij schenkt ons Tallinn-rum en serveert gerookte Baltische haring. Even krijg ik een visioen van een heus matriarchaat met mannen die vrouwen bedienen. Maar als ik gehoopt had dat Virve met haar 91 jaar iets van de verwarring zou wegnemen die me op het eiland voortdurend overvalt, kom ik bedrogen uit. ‘Sinds ik beroemd ben, wil iedereen
106 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Kijk op www.meridiantravel.nl - 107
langskomen’, zegt ze met een blik op al haar gouden platen aan de muur. ‘Alleen de president is nog niet geweest. Maar eerlijk gezegd, ben ik niet zo dol op vrouwelijke leiders. Mannen horen de baas te zijn, niet een vrouw.’ Virve zingt over Estland, politiek en de liefde, maar ook over het leven op het eiland. Ze geeft jongeren tussen haar liedjes door ook advies. De eilanders omschrijven haar als ‘stronteigenwijs’, ‘iemand die zich niet laat ringeloren’, maar als ik haar vraag naar haar advies zegt ze zonder meer: ‘Nou, dat je niet moet scheiden bijvoorbeeld. Ik had zelf zestig jaar een rothuwelijk, maar dat is nog geen reden om op te stappen.’ De volgende morgen varen we terug naar het vasteland van Estland. In de hoek van de kantine zitten een paar vrouwen bij elkaar. Jong en oud, allemaal in het traditionele rood. De knoop van de hoofddoek onbarmhartig strak onder de kin getrokken. Hun breinaalden tikken onophoudelijk. Ditmaal wordt mijn groet wel beantwoord. Omdat ze inmiddels weten wie
De oude vuurtoren van Kihnu
108 - Kijk op www.meridiantravel.nl
ik ben of omdat ik een vrouw ben? Ik heb geen idee. Als de overkant in zicht komt moet ik denken aan de 81-jarige Ella. ‘Ik ga binnenkort een grote reis maken’, had ze ons aan het eind van ons bezoek toevertrouwd. ‘Wat leuk! Waarnaartoe?’, had ik gevraagd. ‘Naar de overkant van het leven.’ n
Kihnu praktisch BEREIKBAARHEID Wij vlogen van Amsterdam naar Riga, Estland vanwege de frequentere vluchten met Baltic Air. Vliegen van Amsterdam naar Tallinn is evenwel een optie via Baltic Air. Wij huurden in Riga een auto via Sunny Cars, ook vanwege de mogelijkheid om je CO₂-uitstoot te compenseren waarmee je bijdraagt aan de ontwikkeling van windenergie in India en biogas in Afrika. Daarnaast bieden ze wifi in de auto, wat voor mensen zoals wij – die regelmatig de weg kwijt zijn – heel handig kan zijn.
Canada begint hier Directe vluchten
Gratis maaltijd
Option Plus
Club Class
Vanaf Amsterdam naar Toronto, Calgary en Vancouver
Keuze uit 2 warme hoofdgerechten met salade, zoetigheid en een glas wijn
Neem een extra stuk bagage mee, kies je stoel voor vertrek en geniet van veel prioriteit-diensten op de luchthaven
Exclusieve cabine, Ruime bagagevrijdom, gastronomische maaltijd en priority services
Beste vakantieluchtvaartmaatschappij van de wereld in 2018
airtransat.nl
00800 872 672 83 airtransat.RESnl@aviareps.com
b
'REILLY'S RAINFOREST RETREAT IN QUEENSLAND Een Ier in het regenwoud
110 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Kijk op www.meridiantravel.nl - 111
Rechterpagina Een van de kenmerken van een regenwoud is dat er begroeing is op de begroeing. ‘Er groeit van alles over elkaar heen’, aldus ranger Duncan
\
In 1937 crashte een vlucht van Brisbane naar Sydney in het regenwoud van Lamington NP. De toen 34 jarige Bernard O’Reilly besloot een week na de crash in zijn eentje en op goed geluk te gaan zoeken in de bijna ondoordringbare oerbossen. Na tweeenhalve dag lopen stuitte, hij op het wrak met twee overlevenden. Hij was op slag beroemd.
A U S T R A L I Ë
BRISBANE O’REILLY’S RAINFOREST RETREAT
bouwde de boerderij van zijn ouders in 1927 om tot een lodge en gaf het de naam O’Reillys Retreat. Het bleek een hele klus om de zaak draaiende te houden. O’Reilly was een man van goede ideeën maar bij het managen van een lodge kwam meer kijken. O’Reilly was teveel een avonturier. Hij dronk liever een goede borrel of probeerde een boek te schrijven. Altijd op zoek naar nieuwe verhalen.
Ierse immigranten De ouders van O’Reilly waren Ierse immigranten die zich rond 1911 in het gebied hadden gevestigd. Van oorsprong waren ze veeboeren. In 1915 werd Lamington NP gesticht en hun boerderij lag binnen de grenzen van het National Park. O’Reilly had zich nooit een echte boer gevoeld en
Het verhaal dat zijn leven zou veranderen kwam letterlijk uit de lucht vallen. Zijn heldendaad werd breed uitgemeten in de pers en de aandacht voor het retreat was ongekend. De rest is geschiedenis. Het originele gebouw doet nog steeds dienst als restaurant en voor de deur staat een
Links Bernard O’Reilly, rechts zijnachterneef Shane O’Reilly. Shane is de huidige CEO van O’Reilly’s Retreat.
112 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Kijk op www.meridiantravel.nl - 113
Boven Een van de roofvogels in vol ornaat Onder links Mark ‘The Birdman’ Atherthon verzorgt bij O’Reillys Rainforest Retreat dagelijks vogelshows waarbij hij uitleg geeft over het leven van deze dieren Onder rechts De dieren komen heel dichtbij het publiek
114 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Voor eenieder die uit is op een leuk fotomomentje heeft Shane twee karabijnen meegenomen uit de tijd dat zijn voorouders zich hier definitief vestigden
Kijk op www.meridiantravel.nl - 115
Vanaf linksboven met de klok mee De lodges liggen verscholen tussen de bomen; de infinitypool van de spa; O’Reillys heeft een goede keuken; Voor de receptie staat een replica van het toestel dat destijds is neergestort
replica van het vliegtuig dat gebruikt is in een door de familie zelf geproduceerde film over de vliegramp.
Sundowner
‘De bergkam is de exacte grens met New South Wales’
O’Reillys lodges en retreat is altijd in handen van de O’Reilly familie gebleven. De huidige ceo is Shane O’Reilly (52), een achterneef van Bernhard O’Reilly. Als de zon onder gaat, neemt Shane zijn gasten graag mee naar een van de vele lookouts in Lamington NP om samen te genieten van een sundowner. Met uitzicht op de bergkam, die overigens de exacte grens met New South Wales is, kleurt de lucht roodoranje en heft Shane het glas. ‘Cheers everybody!’ Voor eenieder die uit is op een leuk fotomomentje heeft Shane twee karabijnen meegenomen, uit de tijd dat zijn voorouders zich hier definitief vestigden. Als de zon weer opkomt, leidt gids Duncan een groep vogelspotters het regenwoud in. Lamington heeft zo'n 130 kilometer aan wandelpaden dus er is keuze genoeg.
116 - Kijk op www.meridiantravel.nl
De meest indrukwekkende manier om O’Reillys Retreat te bereiken is per helikopter. Vanuit de Gold Coast kun je een helikopter huren die je via een schitterende vlucht over het regenwoud afzet bij het retreat.
In 2008 zijn er onder zijn leiding luxe villas aan het retreat toegevoegd. O’Reillys is helemaal klaar voor de toekomst. n
.
Persoonlijk en vakkundig reisadvies binnen jouw regio, wanneer jĂj dat wenst
- Op maat gemaakte reizen - 24/7 Bereikbaarheid in geval van nood - Onafhankelijk en persoonlijk reisadvies - Jouw eigen persoonlijke en zelfstandige reisadviseur - Deskundige en snelle afhandeling van je reisaanvraag - Financielle bescherming (deelnemer van SGR en ANVR)
face2facetravel.nl/onzetravelmanagers/
RUST EN RUIMTE IN DE NOORSE OERNATUUR
118 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Op de Lofoten leven mens en dier gebroederlijk naast elkaar in de Noorse oernatuur. Omdat de eilandengroep ruim boven de Poolcirkel ligt, heersen hier vooral rust en ruimte – en vissers, papegaaiduikers en machtige fjorden. Deze fotoreportage vertelt meer dan duizend woorden: zien is geloven.
Kijk op www.meridiantravel.nl - 119
Røst Op het uiterste puntje van de Lofoten vind je Røst, een vlak eiland dat volledig in het teken staat van de papegaaiduiker en de visserij. Wat heet: in het winterseizoen komt het dorpje Røstlandet echt tot leven als er honderden vissersboten met meer dan duizend bemanningsleden aanleggen om hun geluk in de rijke wateren te beproeven.
120 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Reine Je kunt er over discussiÍren of Reine de meest schitterende plek van de Lofoten is, maar die discussies duren nooit lang. Het vissersdorp met zijn karakteristieke rode en witte huisjes (rorbuer) ligt op het schiereiland Moskenesøya, tegen een decor van machtige granieten rotsen die sereen weerspiegelen in de Reinefjorden. De plek bij uitstek voor een unieke noorderlichtfoto.
Kijk op www.meridiantravel.nl - 121
Flakstadøya Het eiland Flakstadøya is een echt viseiland, waar visfarms en -havens elkaar afwisselen. Daarnaast is bij het grotere dorp Ramberg ook het witste strand van de Lofoten te vinden, dat spectaculair wordt omlijst door een turquoise zee en een vogelrijk, goed te hiken rotslandschap.
Trollfjord Wie in de zomer met de Hurtigruten langs de Noorse kust gevaren heeft, kent de Trollfjord waarschijnlijk maar al te goed. De imposante fjord tussen de Lofoten en Vesterålen is op zijn smalste punt slechts honderd meter breed, een licht claustrofobische ervaring die aanzienlijk versterkt wordt door de steile rotswanden aan weerszijden.
122 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Gravdal Gravdal op het eiland Vestvügøya heeft met zijn prachtige houten Buksnes-kerk een trekpleister van formaat binnen zijn dorpsgrenzen. De rood-wit-groene kerk werd in 1905 afgerond en is geheel opgetrokken in de zogenaamde drakenstijl, die een strak en scherp lijnenspel combineert met pre-middeleeuwse Noorse motieven uit sagen en legendes.
Kijk op www.meridiantravel.nl - 123
Rorbu Geen bezoek aan de Lofoten is compleet zonder een nachtje in een authentieke rorbu, een houten vissershuisje dat voor het grootste gedeelte boven het water gebouwd is. In het lieflijke Sakrisøy op het eiland Moskenesøy zijn ze geel, wat prachtig afsteekt tegen de met sneeuw bedekte rotsen.
124 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Ook graag pinguïns, ijsberen, beren of walvissen zien?
2JA0 AR oor het zien vvan an o .a. pinguïns De mooiste reizen reizen vvoor o.a. pinguïns,, walvissen vind je bij Beluga Beluga Adventures. Adventures. ijsberen, ijsberen, beren beren en walvissen inspiratie en inf fo ormatie op onze onze website Kijk voor voor meer inspiratie informatie van onze onze of of bel voor voor een persoonlijk gesprek gesprek met een van specialisten.
Beluga Adventures Van By emontsingel 3 • 3195 T Van Byemontsingel TA A P Pernis ernis (Rt) tel. +31 10 295 01 26 • inf fo@belugar o eizen.nl info@belugareizen.nl
WWW W.. B E L U G A R E I Z E N . N L
SELECTIONS Cambodja vanaf
USA vanaf
Canada op maat
€2.925,- p.p.
€2.148,- p.p.
(PRIJS OP AANVRAAG)
Ultieme 14-daagse self-drive jeeptour
The Civil Rights History Tour
Ga met ons mee naar Canada!
Voor de Lotos Rallye 2020 heeft Cambodia Jeep die extra kilometer afgelegd en ontworpen ze de beste jeeptour in Cambodja ooit. Nieuwe wegen werden geopend, nieuwe plaatsen zijn toegevoegd en unieke en nieuwe hotels zijn opgenomen in het programma.
Volg in de voetsporen van de helden van de Civil Rights Movement in het Diepe Zuiden van Amerika. U reist door maar liefst vier staten en negentien steden tijdens deze 15-daagse autorondreis met onderweg beroemde steden als Nashville, Memphis, Selma en Jackson, en nog veel meer.
Wie kent het niet? Uren googelen en de verwarring wordt alleen maar groter. Die schrijft dit en die schrijft dat. Op het internet een rondreis naar Canada bij elkaar puzzelen is zeker niet zomaar gedaan….. en daar komt het team van GoCanada dus om de hoek kijken. Wat is er nu fijner dan te praten met een gepassioneerde specialist die luistert naar je wensen en meteen reageert met een reisadvies dat zit als een maatpak. Aangevuld met de leukste tips, verborgen parels, postbodes in watervliegtuigjes, vissende beren en andere typische Canadese belevenissen. Bel of mail ons met uw wensen of maak een afspraak op ons kantoor in Naarden en wij gaan aan de gang met een reisadvies op maat. En of dat nu zomer of winter is, per auto of per camper, de Yukon of Nova Scotia, we hebben alles geprobeerd en zijn overal geweest!
Voor avonturiers met een voorliefde voor oldtimers is dit de ultieme jeeptour door Cambodja. Ervaar het prachtige landschap van Cambodja met zijn culturele en historische gebouwen en ongelofelijk vriendelijke mensen. Cambodia Jeep heeft ervoor gezorgd dat de routes van de begaanbare wegen afwijken, wat garant staat voor een echt unieke jeepbelevenis. Deze buitengewone self-drive jeepervaring kun jij ook meemaken! Lezers van De Mooiste Rondreizen ontvangen 5% korting. Startdatum: 11 januari 2020. Maximaal aantal deelnemers: 20 personen in 10 jeeps: 2 personen per jeep. Prijs: 4.400,- euro p.p. MEER INFORMATIE info@cambodiajeep.com en www.cambodiajeep.com
126 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Inbegrepen: - Retourvlucht met United - Luchthavenbelasting - Autorondreis volgens programma op basis van logies in toeristenklassehotels - Keuze uit verschillende autotypes - Op maat gemaakt handboek in het Nederlands - Jaarabonnement Meridian Travel MEER INFORMATIE GoAmerika www.goamerika.nl Tel.: +31(0)20 561 20 07
MEER INFORMATIE GoCanada www.GoCanada.nl Tel.: +31(0)35 750 32 25
SELECTIONS Canada
Peru vanaf
Cambodja vanaf
(PRIJS OP AANVRAAG)
€2.519,- p.p.
€1.890,- p.p.
West-Canada in 21 dagen
23-daagse rondreis Peru
Kennismaking met Cambodja
Beleef de ongerepte natuur van West-Canada. Wakker worden naast de ruige bergen van de Rockies. Wandelingen maken bij de azuurblauw meren van Banff en Jasper. Verse zalm eten aan de kust van Vancouver Island. Streep het zien van wilde dieren als beren, orka’s en walvissen van je bucketlist. Of boek een buitengewone excursie bij je reis, zoals een Wildlife Viewing River Safari of een kajak-excursie bij Tofino. We nemen je mee langs de hoogtepunten van West-Canada tijdens een fantastische rondreis die begint en eindigt in wereldstad Vancouver.
Speciaal voor de lezers van Meridian Travel magazine heeft ToPeru een unieke aanbieding. Als u met ons naar Peru gaat tussen september en half december krijgt u een flinke korting op één van onze mooiste rondreizen, ‘Veelzijdig Peru’. Ruim 3 weken lang genieten van de hoogtepunten van Zuid & Noord Peru.
Ontdek meer over Cambodja tijdens deze unieke privé rondreis met chauffeur en gids waarbij u kennis maakt met lokale bevolking, geniet van de gezonde keuken en de eeuwenoude cultuur. Fiets over het platteland van Cambodja waar bij voldoende tijd is voor interactie met de bevolking. Bij een bezoek aan een tempel leert u meer over het Boeddhisme en wordt u gezegend door een monnik.
Over Tioga Tours Onze reisadviseurs staan klaar voor al je vragen en behandelen vrijblijvend je offerte-aanvraag binnen één dag. Maak van jouw reisdroom een droomreis.
Over de rondreis Bezoek de Ballestas eilanden, de mysterieuze Nazca lijnen, de Oase van Huacachina, Arequipa, de condors van de Colca Canyon, het hooggelegen Titicacameer, de Inca hoofdstad Cuzco, loop de 2daagse Inca Trail, bezoek Machu Picchu en eindig met de hoogtepunten van Noord Peru. Genoemde prijs is op basis van 2 personen, exclusief vlucht naar Lima.
MEER INFORMATIE MEER INFORMATIE Bekijk de reis, kies je reiswijze (auto of camper) en pas de route naar wens aan via www.tiogatours.nl/wild-west-canada
128 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Ga naar www.toperu.nl en vraag de offerte aan o.v.v ‘MTravel-19’. Voor meer informatie kunt u ons bellen op 030-2945052
Deze kennismakingsreis laat het échte Cambodja zien. Buitenom Angkor Wat, het grootste tempelcomplex ter wereld maakt u kennis met de andere kant van het land en dat is zeer verrassend. Een ontspannen strandverblijf is de ultieme afsluiting van deze kennismaking met Cambodja. Meridian lezers krijgen EUR 50,= korting pp Gebaseerd op een verblijf met minimaal twee personen in een tweepersoonskamer. *Het tarief is exclusief internationale tickets. MEER INFORMATIE Treasury Travel www.treasurytravel.nl
COLOFON MERIDIAN TRAVEL VERSCHIJNT VIER MAAL PER JAAR EN IS EEN UITGAVE VAN:
dORIZON MEDIA POSTBUS 135 1900 AC CASTRICUM T +31 (0)251 67 21 36 REDACTIE@MERIDIANTRAVEL.NL WWW.MERIDIANTRAVEL.NL Uitgever/Hoofdredacteur HARALD KOLKMAN
Eindredactie MARTIN SCHÄFER
Tekstbijdrages ANNEKE DE BUNDEL, NATASJA ESHUIS, HELEEN FRAANJE, NICOLE FRANKEN , KARIN GOUDSWAARD , HARALD KOLKMAN, ANNEKE RUYS , MARTIN SCHÄFER, MARLIZ SCHOUTEN, LARS VAN SOEST
Fotografie HARALD KOLKMAN, HELEEN FRAANJE NICOLE FRANKEN, MEMPHIS TRAVEL, ANNEKE RUYS, SHUTTERSTOCK.COM, VISIT MISSISSIPPI, ANDREA ZUCKER
Sales DORIZON MEDIA T +31 (0)251 67 21 36 SALES@MERIDIANTRAVEL.NL
Distributie VMB PRESS / ALDIPRESS / AMP
Abonnementenservice 1 jaargang (4 edities) kost 27,50 Abonnementenservice: Abonnementenland Postbus 20 1910 AA UITGEEST www.bladenbox.nl (nieuwe abonnementen) www.aboland.nl (wijzigingen en vragen) Tel. +31 (0)251 – 257924 Cadeauabonnementen Cadeauabonnementen stoppen automatisch na het ontvangen van het aantal aangegeven nummers. De ontvanger ontvangt een aanbieding voor een nieuw abonnement aan het einde van het cadeauabonnement. De eerste abonnementsperiode De eerste abonnementsperiode gaat u aan voor bepaalde tijd en kunt u ook niet tussentijds beëindigen. Indien u het abonnement aan het einde van deze periode wilt beëindigen, dan dienen wij uiterlijk 3 maanden voor het einde van de abonnementsperiode uw opzegging in ons bezit te hebben. Abonnementen na de eerste abonnementsperiode Abonnementen worden na de eerste abonnementsperiode omgezet naar een jaarabonnement welke telkens voor een jaar wordt gefactureerd, tenzij u tenminste 3 maanden voor het eindigen van de geldende abonnementsperiode heeft opgezegd. Na de omzetting geldt een opzegtermijn van 3 maanden. Langlopende abonnementen omzetten Abonnementen die u aangaat met een looptijd van meer dan 12 maanden, worden na het einde van de geldende abonnementsperiode omgezet naar een abonnement dat eens per jaar wordt gefactureerd. Voor verdere informatie over deze omzetting, zie Abonnementen na de eerste abonnementsperiode. U bent gehouden voor de volledige duur van de abonnementsperiode en wordt beloond voor uw loyaliteit door middel van een korting of een welkomstgeschenk.
De volgende editie staat in het teken van onontdekte plekken en verschijnt op 1 oktober.
Opzeggen Opzeggen kan via www.aboland.nl, per post of per telefoon. De opzegtermijn vindt u in de voorwaarden hierboven. Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door Abonnementenland is ontvangen. Indien u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement.
Overige vragen Overige vragen kunt u stellen op www.aboland.nl of neem telefonisch contact met Abonnementenland op. Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA UITGEEST www.bladenbox.nl (nieuwe abonnementen) www.aboland.nl (wijzigingen en vragen) Tel. +31 (0)251 – 257924 Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd of gekopieërd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. © 2019 dORIZON Media Meridian Travel Magazine www.meridiantravel.nl
130 - Kijk op www.meridiantravel.nl
Coverfoto: Shutterstock.com
Adreswijzigingen Adreswijzigingen kunt u doorgeven via www.aboland.nl, per post of per telefoon.
Wil je meer weten over abonnementen, alles digitaal lezen, onze nieuwsbrief of onze webshop met nog veel meer reismagazines? Kijk op www.meridiantravel.nl
ERVAAR EVA AIR NAAR THAILAND Vlieg met EVA Air vanuit Amsterdam drie keer per week rechtstreeks naar Bangkok en ervaar wat 5-sterren service ĂŠcht inhoudt. Aziatische gastvrijheid begint aan boord. Naast onze ruime Economy Class nodigen we je ook graag uit in onze zeer gewaardeerde Premium Economy Class voor het ruime comfort, heerlijk maaltijden en uitstekende service. Voor meer informatie kijk online of volg ons via Facebook.
evaair.com