Najaar 2016

Montenegro’s spectaculairste roadtrip - Verwennerij in een catered chalet - De leukste wijken van Toronto - 50 tinten oranje in Val d’Anniviers

meridian

travel INTERVIEW

‘In de Alentejo kom ik helemaal tot rust’ Schildpadden redden in

EL SALVADOR

V

EDITIE 3 2016 - € 6,95

MERIDIANTRAVEL.NL

Puerto Vallarta

MEXICO LOIRE Wijnen uit de ‘tuin van Frankrijk’

ALLES IS GROEN IN

OSTA RICA

RIKA D Ăˆ A F A L I ST !

S P EC I

Levenslange herinneringen...

SAFARI IN AFRIKA? Ruim 100 inspiratiereizen vindt u op www.jambo.nl en in onze brochure of bel met onze Afrika specialisten op 020-2012740 voor een reis op maat.

De mogelijkheden zijn eindeloos, privé reizen geheel conform uw wensen!

A DÈ AFRIK T! IS L IA C E P S

Tanzania . Kenia . Madagaskar Seychellen . Mauritius . Zuid-Afrika Oeganda . Zimbabwe . Namibië Mozambique . Zambia . Botswana

4 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Kijk op www.meridiantravel.nl - 5

Foto Shutterstock

ARGENTINIË

CONTRASTRIJK LANÍN Het Parque Nacional Lanín in Argentinië is met recht divers te noemen. De in de provincie Neuquen gelegen creatie van Moeder Natuur herbergt bomen die je nergens anders in het land vindt en de besneeuwde Lanín­ vulkaan vormt een prachtig contrast met de aanwezige meren. De wateren van Huechulafquen, Aluminé en Lácar zorgen voor kronkelende rivieren die bijzonder in trek zijn bij watersportliefhebbers en vis­ sers. Vroeger beheersten de inheemse Mapuche het gebied.

Tegenwoordig leeft het volk op goede voet met de beheerders van het park. Samen zorgen ze ervoor dat al het pracht en praal in het park, zoals de Saltillo­ waterval, blijft zoals het ooit was.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 7

Foto Shutterstock

CHILI

ISLA ROBINSON CRUSOE Het uiterst kwetsbare ecosysteem van de Juan­Fernándezeilanden wordt door maar weinig mensen bezocht. Een vloek en een zegen tegelijk, want dit officiële Nationale Park op 675 kilometer van de kust werd door UNESCO niet voor niets op de Werelderfgoederenlijst gezet. Isla Robinson Crusoe, het grootste eiland, diende overigens van 1705 tot 1709 als strandingsplaats van de Schot Alexander Selkirk, die later Daniël Defoe inspireerde tot het schrijven van Robinson Crusoë.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 9

34 56 104 128

\Ç{Éâw

Ierland Zwitserland Canada Mexico El Salvador

Hongarije Montenegro

Belize Costa Rica

34 Alles groen in Costa Rica Costa Rica heeft geen leger, loopt voor op gebied van duurzaamheid, kent relatief weinig armoede en heeft een indrukwekkende natuur die letterlijk met man en macht wordt beschermd. Hierdoor is het Midden­Amerikaanse land bij uitstek dé bestemming voor liefhebbers van flora en fauna, maar ook van een ontspannen reis, want de Costa Ricanen zijn uitermate relaxed.

48 Antigua in Guatemala was, is en blijft Ooit de hoofdstad, gelukkig sinds 1776 niet meer: Antigua Guatemala. Want wat was er met de historische stad gebeurd als het was blijven groeien? Lars van Soest bezoekt de Guatemalaanse trekpleister en zag dat het goed was. Een reis terug in de tijd.

56 In het voetspoor van de leguaan Mexico is het land van liefde en van zon, maar ook van stille baaien, verse vis en uitgaan tot het ochtendgloren.

Reisjournalist Sander Groen ontdekt Puerto Vallarta in het kielzog van de Love Boat en vooral in het voetspoor van Richard Burton, Liz Taylor en Ava Gardner.

68 Schildpadden redden in El Salvador Ecotoerisme ten top. In de baai van Jiquilisco ging Meridian Travel met Iniciativa Carey del Pacífico Oriental op zoek naar schildpadden en zag dat het project wel een duwtje in de rug kan gebruiken.

72 Mexicaanse Mayaʹs en discoknallers in Belize Er zijn weinig reizigers die niet dromen van een trip naar Belize. De hagelwitte stranden, kleurrijke onderwater­ wereld en weelderige jungles blijven tot de verbeelding spreken. Degenen die de oceaan oversteken, combineren een bezoek aan Belize regelmatig met een bezoek aan Mexico. Zo ook Anneke Ruys, die haar reis très chic begint aan de Mexicaanse Rivièra.

82 De mooiste wijken van Toronto Een gigantische stad als Toronto is nauwelijks te behappen voor een reiziger. Daarom zet Meridian Travel de leuk­ ste wijken van de Canadese stad voor je op een rijtje, zodat jij precies weet waar je moet zijn.

90 Montenegroʹs spectaculairste roadtrip Groene alpenweides, een opaalkleurig stuwmeer en zwarte bergen: dwars door een van ’s werelds spectaculairste kloven loopt de mooiste autoweg van Montenegro. Slinger mee door de ontelbare tunnels en over de duizeling­ wekkende bruggen van de Magistralni Put 3.

104 Debrecen en de Poesta De historische stad Debrecen, gelegen in het oosten van Hongarije, is omgeven door de eindeloze poesta waar cowboys met hun paarden galopperen, waar herders hoeden en waar water geneest.

118 Vreemde lieden in Ierland Reisjournalist Anneke de Bundel en fotografe Nicole Franken maken op het Ierse Tory Island maar rare dingen mee. Gesloten hotels met vrouwen achter glas, bebloede mannen op de rotsen en flirtende puistenkoppen. Ierland blijft een mysterieus land.

128 50 tinten oranje in Val d’Anniviers Kronkelende wegen en rivieren door imposante bergen, gletsjers en valleien. Authentieke bergdorpen met donker­ houten chalets, een traditionele keuken en kilometers piste, fiets­ en wandelroutes. Het Zwitserse Wallis spreekt tot de verbeelding. En het kleine gebied Val d’Anniviers in het bijzonder. Een natuurparadijs zoals je die alleen op ansichtkaarten ziet. In de winter… én in de herfst.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 11

iÉÉÜãÉÉÜw In deze editie veel aandacht voor Midden­Amerika. De reporters van Meridian Travel reisden door Costa Rica Mexico, Belize, Guatemala en El Salvador.

Costa Rica heeft geen leger, loopt voor op gebied van duurzaamheid, kent rela­ tief weinig armoede en heeft een indrukwekkende natuur die letterlijk met man en macht wordt beschermd. Hierdoor is het Midden­Amerikaanse land bij uitstek dé bestemming voor liefhebbers van flora en fauna, maar ook van een ontspannen reis, want de Costa Ricanen zijn uitermate relaxed. Journaliste Katja Brokke reisde door het groene binnenland en langs de Stille Oceaan en kwam oog­in­oog te staan met de meest exotische dieren.

In Guatemala ligt de stad Antigua. Lars van Soest bezocht deze Guatemalaanse trekpleister en maakte een reis terug in de tijd. Vervolgens trok Lars naar El Salvador. In de baai van Jiquilisco ging hij met Iniciativa Carey del Pacífico Oriental op zoek naar schildpadden. www.facebook.com/redactiemeridian www.twitter.com/MeridianMag

Er zijn weinig reizigers die niet dromen van een trip naar Belize. De hagelwit­ te stranden, kleurrijke onderwaterwereld en weelderige jungles blijven tot de verbeelding spreken. Degenen die de oceaan oversteken, combineren een bezoek aan Belize regelmatig met een bezoek aan Mexico. Zo ook Anneke Ruys, die haar reis très chic begon aan de Mexicaanse Rivièra.

Mexico is het land van liefde en van zon, maar ook van stille baaien, verse vis en uitgaan tot het ochtendgloren. Reisjournalist Sander Groen ontdekt Puerto Vallarta in het kielzog van de Love Boat en vooral in het voetspoor van Richard Burton, Liz Taylor en Ava Gardner.

Maar we namen ook een kijkje buiten Midden­Amerika. We bezochten Toronto en maakten een selectie van de leukste wijken die je echt gezien moet hebben.

Tot slot nog enkele mooie reportages uit Europa. We bezochten Hongarije, Ierland, Montenegro en Zwitserland. Kitty van der Meij maakte een spectacu­ laire roadtrip door Montenegro. Slinger mee door de ontelbare tunnels en over de duizelingwekkende bruggen van de Magistralni Put 3. In het Zwitserse Val d’Annivierse keek Eline Nuenen­Jansen haar ogen uit. Kronkelende wegen en rivieren door imposante bergen, gletsjers en valleien. Authentieke bergdorpen met donkerhouten chalets, een traditionele keuken en kilometers piste, fiets­ en wandelroutes. ‘Een natuurparadijs zoals je die alleen op ansichtkaarten ziet. In de winter én in de herfst’, aldus Eline.

Goede reis!

Harald Kolkman Hoofdredacteur Meridian Travel Magazine PS. Als je meer wilt weten over de bestemmingen uit deze editie, bezoek dan onze site MeridianTravel.nl

Kijk op www.meridiantravel.nl - 13

COLOFON

Wie Was Waar

MERIDIAN TRAVEL VERSCHIJNT VIER MAAL PER JAAR EN IS EEN UITGAVE VAN:

dORIZON MEDIA POSTBUS 135 1900 AC CASTRICUM T +31 (0)251 67 21 36 REDACTIE@MERIDIANTRAVEL.NL WWW.MERIDIANTRAVEL.NL Uitgever/Hoofdredacteur HARALD KOLKMAN Eindredactie KATJA BROKKE, HARALD KOLKMAN Tekstbijdrages ANNEKE DE BUNDEL, NICO DIJKSHOORN, JONNEKE VAN EIJSDEN, SANDER GROEN, ELINE VAN NUENENJANSEN, NICOLE FRANKEN, ANNEKE RUYS, LARS VAN SOEST, SUSAN SMIT, ANNELIES RIGTER,

Annelies Rigter maakte een rondreis door Hongarije.

Nico Dijkshoorn bereidt zich alvast voor op de komende feestdagen.

Sander Groen nam een kijkje in de mooiste badplaatsen van Mexico.

Anneke Ruys vervolgde haar reis van Mexico naar Belize.

Susan Smit schrijft in haar column over spirituele plekken. Dit keer is ze in Italië.

Lars van Soest bezocht Guatemala en El Salvador.

Anneke de Bundel reisde samen met Nicole Franken door Ierland.

Nicole Franken reisde samen met Anneke de Bundel door Ierland.

Eline van NuenenJansen reisde door het Zwitserse Val d’Anniviers.

Fotografie SANDER GROEN, HARALD KOLKMAN, NICOLE FRANKEN, JONNEKE VAN EIJSDEN, ANNELIES RIGTER, ANNEKE RUYS, LARS VAN SOEST, SHUTTERSTOCK.COM

Sales DORIZON MEDIA T +31 (0)251 67 21 36 SALES@MERIDIANTRAVEL.NL

Distributie VMB PRESS / ALDI PRESS / AMP (BELGIË) Abonnementenservice 1 jaargang (4 edities) kost 27,50 Abonnementenservice: Abonnementenland Postbus 20 1910 AA UITGEEST www.bladenbox.nl (nieuwe abonnementen) www.aboland.nl (wijzigingen en vragen) Tel.: 0900-ABOLAND (0900-22 65 263 , 10 ct/min) Fax: 0251-31 04 05 Cadeauabonnementen Cadeauabonnementen stoppen automatisch na het ontvangen van het aantal aangegeven nummers. De ontvanger ontvangt een aanbieding voor een nieuw abonnement aan het einde van het cadeauabonnement.

De eerste abonnementsperiode De eerste abonnementsperiode gaat u aan voor bepaalde tijd en kunt u ook niet tussentijds beëindigen.

Indien u het abonnement aan het einde van deze periode wilt beëindigen, dan dienen wij uiterlijk 3 maanden voor het einde van de abonnementsperiode uw opzegging in ons bezit te hebben.

Abonnementen na de eerste abonnementsperiode Abonnementen worden na de eerste abonnementsperiode omgezet naar een jaarabonnement welke telkens voor een jaar wordt gefactureerd, tenzij u tenminste 3 maanden voor het eindigen van de geldende abonnementsperiode heeft opgezegd. Na de omzetting geldt een opzegtermijn van 3 maanden.

Langlopende abonnementen omzetten Abonnementen die u aangaat met een looptijd van meer dan 12 maanden, worden na het einde van de geldende abonnementsperiode omgezet naar een abonnement dat eens per jaar wordt gefactureerd. Voor verdere informatie over deze omzetting, zie Abonnementen na de eerste abonnementsperiode. U bent gehouden voor de volledige duur van de abonnementsperiode en wordt beloond voor uw loyaliteit door middel van een korting of een welkomstgeschenk.

Opzeggen Opzeggen kan via www.aboland.nl, per post of per telefoon.

De opzegtermijn vindt u in de voorwaarden hierboven. Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door Abonnementenland is ontvangen. Indien u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement.

Adreswijzigingen Adreswijzigingen kunt u doorgeven via www.aboland.nl, per post of per telefoon.

Overige vragen Overige vragen kunt u stellen op www.aboland.nl of neem telefonisch contact met Abonnementenland op.

Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA UITGEEST www.bladenbox.nl (nieuwe abonnementen) www.aboland.nl (wijzigingen en vragen) Tel.: 0900-ABOLAND (0900-22 65 263 , 10 ct/min) Fax: 0251-31 04 05 Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd of gekopieërd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. © 2016 dORIZON Media Meridian Travel Magazine www.meridiantravel.nl

14 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Abonnee?

Dan ontvang je Meridian Travel ook digitaal voor op je tablet. Kijk op www.meridiantravel.nl

Verre Reizen op maat

Afrika - AustraliĂŤ, Nieuw-Zeeland & Pacific - AziĂŤ USA & Canada - Midden- & Zuid-Amerika - Caribbean Bent u op zoek naar een verre reis op maat, dan bent u bij NBBS Reizen aan het goede adres.

Onze ervaren medewerkers maken graag een offerte op maat, volledig afgestemd op uw reiswensen.

U kunt rekenen op onze uitgebreide kennis en ervaring.

www.nbbs.nl - E info@nbbs.nl - T 010 2 891 891

gÜtäxÄàt|ÇÅxÇà LAAT JE VERWENNEN IN EEN CATERED CHALET VAN CHALET.NL Je gaat met een groep op winter­ sport. Een leuke mogelijkheid is dan het huren van een chalet met cate­ ringservice. Na een dag skiën terug­ komen in je chalet waar de open haard al brandt en de drankjes en hapjes voor je klaar staan, wie wil dat nou niet? In de ochtend met z’n allen aan het ontbijt en ’s avonds samen genieten van de warme hap.

Bij wintersportspecialist Chalet.nl weten ze hier wel raad mee. Jaarlijks verzorgt de cateringstaf deze comfor­ tabele service in diverse wintersport­ bestemmingen. De dag begint met een vers ontbijtje, vervolgens een middagsnack en ’s avonds staat er een driegangendiner klaar, vergezeld van een goed glas wijn en koffie na. De chaletstaf, die naast de catering ook de boodschappen verzorgt en de afwas doet, is daarmee de vakantie­ gangers steun en toeverlaat. Vaak hebben ze ook goede tips over het ski­ gebied in huis.

Les Menuires Een van de populairste regio’s waar Chalet.nl haar cateringservice aan­ biedt is het Franse Les Menuires. Een logische keuze want Les Menuires is een populaire wintersportbestem­ ming voor gezinnen. Een winter­ sportvakantie met de kinderen staat nog jaren in het geheugen gegrift.

Jong geleerd is oud gedaan, wat bete­ kent dat de allerjongsten al op de skis worden gezet om hun eerste ritjes van de babypiste te maken. Skigebied Les Menuires in de Franse Alpen draagt het kwaliteitslabel ‘Famille Plus’, wat

16 - Kijk op www.meridiantravel.nl

aantoont dat het oord een uitstekende uitvalsbasis is voor gezinnen met kin­ deren. Hoe heerlijk is het dan als je met je kinderen in je chalet arriveert en het eten staat al op tafel.

Veel zonuren Door de vele zonuren wordt Les Menuires ook wel ‘de glimlach van de Alpen’ genoemd. Het dorp is voor de winterspelen van 1992 volledig opge­ knapt. Het skigebied van Les Menuires – Saint Martin telt 37 blau­ we en twaalf groene pistes, waardoor het ideaal is voor de beginnende skiër. Ook de gevorderde skiër kan zich uitleven. Het skigebied beschikt namelijk over 24 rode en zes zwarte pistes. Voor snowboarders is er een

Hoe heerlijk is het als alles voor je klaar staat funpark en ook kinderen komen niks te kort in het aparte kinderpark.

Verder is de ‘Speed Mountain’ een echte must­do. Hier neem je het op tegen Boukty, de mascotte van het sei­ zoen, en kijk je of jij sneller rodelt dan hij. Andere aanraders in Les Menuires zijn tochten per hondenslee of sneeuwscooter. Wil je een dagje wat anders? De dorpen Méribel en Val Thorens zijn snel bereikbaar vanuit Les Menuires.

Naast een kinderopvang, skischolen

die klasjes voor kinderen vanaf vijf jaar aanbieden en een heleboel leef­ tijdsgenootjes, is er de spectaculaire bobsleebaan Bob ‘n rock voor kinde­ ren vanaf zeven jaar oud. Alleen, of samen met pa of ma roetsjen de koters op de slee naar beneden. Succes gega­ randeerd. Het Fun Park, de langste sleepiste van de Franse Alpen Speed Mountain en de Mini KL zorgen voor nog meer plezier met het hele gezin.

Chalet.nl is dé wintersportspecialist voor grote groepen. Zo zijn er accom­ modaties voor groepen van tien tot maar liefst vijftig personen in popu­ laire skioorden als Oostenrijk, Frankrijk, Italië en Zwitserland. Er is variatie in zowel het aanbod als de prijs. Naast de groepschalets kunnen ook gezinnen of kleine groepen van vier tot acht personen kiezen voor de charme van een vrijstaand huisje via Chalet.nl. Het delen van een groot chalet hoeft niet duur te zijn. Een week in een twaalf persoons chalet inclusief skipas wordt via Chalet.nl bijvoorbeeld al aangeboden vanaf € 235,­ per persoon.

De cateringservice van Chalet.nl is meestal beschikbaar voor groepen vanaf zeven personen. Deze service kan bij 384 chalets en appartementen geboekt worden. In sommige geval­ len is de service al bij de prijs inbegre­ pen. Dit staat er dan duidelijk bij ver­ meld. De cateringservice is vanaf € 199,­ verkrijgbaar voor een verblijf van een week. n

Kijk voor meer informatie op www.chalet.nl

gÜtäxÄàt|ÇÅxÇà ONTDEK DE ONGEREPTE NATUUR VAN NOORD-BRAZILIË Na de Olympische Spelen in brui­ send Rio de Janeiro is het tijd voor ontspanning. En waar kan dat beter dan in het noorden van Brazilië; één van de meest ongerepte regio’s van het land. Het grootste regenwoud van de wereld ­ de Amazone – bevindt zich hier en je vindt er de mooiste wouden en rivieren met de grootste biodiversiteit in flora en fauna. De noordelijke regio wordt gevormd door zeven staten, waaron­ der: Amapá (Macapá), Amazonas (Manaus), Pará (Belém), Rondônia (Porto Velho) en Tocantins (Palmas).

De deelstaten zijn de perfecte bestemming voor ecotoerisme en avontuur.

Tocantins (foto) Tocantins staat bekend om het staats­ park Jalapão, gelegen in het oosten van de deelstaat. Het geweldige natuurpark bestaat uit zandduinen, watervallen, donkerrode rotsforma­ ties, riviertjes en het is vooral populair bij wandelaars en mountainbikers. In de hoofdstad van de staat – Palmas – bevindt zich de gelijknamige rivier Tocantins, die langs het westen van de stad loopt. Deze plek is ideaal om te zwemmen, kanoën, roeien en zelf te genieten van het strand.

18 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Pará Ook Belém, de hoofdstad van Pará, is de bestemming bij uitstek voor natuurliefhebbers. Zeker de moeite waard om te bezoeken is Bosque Rodrigues Alves. Een botanische tuin met vele soorten flora en fauna. Ook is het mogelijk om in deze regio de ama­ zonelamantijn te spotten; een zeekoe die in het stroomgebied van de Amazone voorkomt. De mooiste stranden van Pará bevinden zich in Santarém, op ruim 1300 kilometer van Belém. Hier vind je stranden van meer dan 100 kilometer lang en met kristal­ helder water. Een van de hoogtepun­ ten van de regio is het witte strand van Alter do Chão, gelegen op 40 kilome­ ter van Santarém, en door The Guardian verkozen tot het mooiste strand van Brazilië.

Amazonas De noordelijke deelstaat die misschien wel het meeste tot de verbeelding spreekt is Amazonas; de grootste deel­ staat van Brazilië met natuurlijk het Amazoneregenwoud en met als hoofdstad Manaus. Het Amazone­ theater in Manaus is een must­visit: een indrukwekkend operagebouw, ontworpen door de Italiaanse archi­ tect Celestial Sacardim.

Net buiten Manaus ligt Presidente Figueiredo, midden in het regen­ woud. Hier bevinden zich vele water­ vallen en de mooiste rivieren en rot­ sen.

Amapá Amapá ligt op het meest noordelijke puntje van Brazilië waar de staat grenst met Frans­Guyana, Suriname, de Atlantische Oceaan en de Braziliaanse deelstaat Pará. De hoofd­ stad van Amapá ­ Macapá – ligt pre­ cies op de Evenaar en wordt gemar­ keerd door het monument Marco Zero. In het centrum van de stad bevindt zich het Fortaleza De São José de Macapá.

Rondônia De deelstaat Rondônia ligt in het noordwesten van Brazilië. Vanuit de hoofdstad Porto Velho kunnen reizi­ gers vanaf de Madeira rivier kennis­ maken met de lokale vegetatie en zelfs rivierdolfijnen spotten. De Guaporé rivier loopt langs de grens tussen Rondônia en Bolivia en staat vooral bekend om de sportvisactiviteiten. Vis vind je hier veelvuldig terug in de lokale keuken: visstoofpotjes en gegrilde vis kom je hier regelmatig op de menukaart tegen.

Air Canada vliegt in de zomer dagelijks en ’s winters 4 keer per week non-stop van Amsterdam naar Toronto met doorverbindingen naar meer dan 100 bestemmingen in Canada en de USA. Reist u naar de USA dan passeert u al in Toronto de paspoortcontrole voor de USA en hoeft u geen bagage op te halen tijdens het overstappen.

gÜtäxÄàt|ÇÅxÇà

Nieuwe rondreis langs heetwaterbronnen in Colorado Vijf van de bekendste heetwater­ bronnen in Colorado hebben de handen ineengeslagen en een rond­ reis van bijna 1200 kilometer samen­ gesteld.

Thermale heetwaterbronnen zijn overal in de Rocky Mountains en dus ook in Colorado te vinden. Van het grootste natuurlijke thermale zwem­ bad ter wereld tot kleinschalige bron­ nen en stoomgrotten. Vijf bekende bestemmingen, waaronder Glenwood Springs en Ouray lanceren nu de nieuwe ‘Colorado Historic Hot Springs Loop’.

Outdoorparadijs Colorado staat vooral bekend als out­ doorparadijs, waar er op uit trekken in de natuur een must is. Hiken, fiet­ sen, raften en in de winter natuurlijk skieën; een natuurliefhebber haalt hier z’n hart op. Na een actieve dag in

20 - Kijk op www.meridiantravel.nl

de buitenlucht is er niets lekkerder dan ontspannen in diezelfde natuur.

Dip in een heetwaterbron of bezoek een van de stoomgrotten. De bekend­ ste en mooiste bronnen hebben nu de Colorado Historic Hot Springs Loop samengesteld. Met deze route van bijna twaalfhonderd kilometer kun­ nen reizigers naar hartenlust een paar uur, dagen of weken genieten van totale ontspanning in een prachtige omgeving.

Divers Colorado De vijf bestemmingen die opgenomen zijn in de rondreis zijn: Ouray (FOTO), Chaffee County, Glenwood Springs, Steamboat Springs en Pagosa Springs. Deze vijf gebieden hebben de heetwaterbronnen als gemene deler maar zijn verder compleet verschil­ lend. Van het hoog in de Rockies gele­ gen Steamboat Springs tot het zuide­ lijke Pagosa Springs, dat in feite dich­

ter bij New Mexico ligt dan bij Denver. Een rondreis langs deze ‘hot springs’ laat dan ook het beste van Colorado zien, in al haar diversiteit.

Colorado staat bekend om haar natuur en biedt reizigers in alle sei­ zoenen talloze mogelijkheden voor mooie vakanties. Het landschap vari­ eert van natuurlijke heetwaterbron­ nen, grote rivieren en meren, 11 natio­ nale parken en monumenten tot 58 bergtoppen die hoger zijn dan 4.200 meter. Met een rijk cultureel erfgoed, wereldstad Denver en 25 gerenom­ meerde skigebieden en resorts is Colorado met recht een veelzijdige vakantiebestemming.

Icelandair, KLM, United Airlines, Delta Air Lines, British Airways, American Airlines en Lufthansa vliegen met een overstap op Denver.

Meer informatie op www.colorado.com

DE GROETEN VAN NICO weet ik niet. Ik heb ook niet mijn best gedaan om daar achter te komen, want dat maakt meteen alles weer kapot. In Chili dansen ze met een wasbeer, in Nigeria schieten ze een gat in je raam, in Tibet zingen ze André Hazes. Laat ze.

DOOR NICO DIJKSHOORN

Al jarenlang zorg ik dat ik tijdens de feestdagen in het buitenland ben. Niet in Engeland, want daar rijden ze links en eten ze worst bij het ontbijt. Engelsen vieren kerst hysterischer dan welk volk op aarde. Ze kunnen huilen om een opgehangen rode sok. In Neder­ land kerst vieren, alleen het woord al, vieren, is onbespreekbaar. Uit­ gerekend in december, als het lichaam moet ontspannen, zit je opeens met allemaal familieleden en vrienden aan tafel die je liever niet ziet. Je moet een gebraden konijn eten vlak naast Ome Harry die de vrouwen in de familie vol op hun mond zoent. Je moet luisteren naar een verhaal van een uur of drie over de Afrika­reis van tante Lenie.

Daarom vlucht ik. In twee verschil­ lende landen heb ik samen met Tanja de feestdagen aan mij voorbij zien trekken. Twee keer in Spanje, in Madrid. We lieten ons een beetje meeslepen en probeerde in te haken bij de traditionele nieuwjaarsviering op een plein midden in de stad. De traditie schrijft voor dat je met zijn allen wacht tot er een klok begint te luiden en dan steek je bij iedere boing een druif in je mond. Waarom

22 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Het lukte ons niet om de druiven op tijd in ons mond te duwen. Span­ jaarden om ons heen probeerden te helpen, waardoor zij zelf achter lie­ pen met druif eten etc etc. Een lang verhaal kort: Tanja en ik hebben die nacht nieuwe vrienden gemaakt.

‘Om half vier ‘s nachts stond ik tot mijn enkels in de gepelde garnalen met een glas cider in mijn hand’

naar nieuwe gebeurtenissen, dat is waar het in reizen om gaat.

Onze andere buitenlandse kerstvie­ ringen vonden plaats in de Ardennen. Het behoort tot de groot­ ste genoegens van het jaar, samen met mijn kinderen en Tanja uitzoe­ ken welk ‘onbetaalbaar maar laten we het toch maar doen huis’ we zul­ len huren. Daar word ik erg gelukkig van, naar de natuur kijken door een raam van zeven meter breed, terwijl de sauna langzaam opwarmt. Jezus had het niet makkelijk, dus dan geniet je extra. Dat is de manier waarop ik aan hem denk tijdens de kerst. Hij heeft dat allemaal toch maar mogelijk gemaakt.

Belangrijk is dat het een vrijstaand huis is. Ik ben vrij extreem in mijn hang naar verbale rust. Kwekkende buren die duidelijk verstaanbaar ein­ deloos converseren over wandelpa­ den, de prijs van de kippensoep, de dood van een bekende zanger etc, die wil ik fysiek aanvallen. Maar dat mag niet tijdens de kerst.

Om half vier ’s nachts stond ik tot mijn enkels in de gepelde garnalen met een glas cider in mijn hand en daarna maakten wij de verplichte gang naar een van de Museo del Jamon, waar wij met roestige Madri­ lenen vers gesneden Pata Negra aten, het was een onvergetelijke Kerst.

Eerlijk is eerlijk: het fijnste van onze Ardennen vakantie is het bood­ schappen doen. Ik word onredelijk blij van winkelen in een buitenland­ se supermarkt. Alleen al de andere smaken chips die ze verkopen.

Worstjes die ik niet ken. Alle kaasjes zijn onbekend. De yoghurt is romi­ ger. Ik vind die enorme supermarken zo fijn. Je kunt er houtovens, televi­ sies, rare tijdschriften en verse vis kopen.

Al die Madrilenen, zij zijn na deze vakantie uit ons leven verdwenen.

Zoals het ook hoort. Het was prachtig en het is geweest. Op weg

Ik koop dat allemaal, sleep het mee naar ons vakantiehuis, leg het op tafel en dan moet ik huilen. Niet om Jezus, maar van geluk. n

Foto Shutterstock.com

Kijk op www.meridiantravel.nl - 23

Going Back Reisfotografen gaan terug in de tijd en presenteren hun mooiste beeld, gemaakt op de mooiste bestemmingen. Over het ene beeld is lang nagedacht, het andere is spontaan tot stand gekomen. Wil jij ook met je mooiste foto en het verhaal erachter in Meridian Travel staan? Upload dan jouw foto plus tekst op www.meridiantravel.nl onder de link Going Back.

Heuvel van Kruisen, Litouwen

24 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Niet ver van Siauliai in Litouwen ligt deze Kruisheuvel. Het is een van de belangrijkste monumenten van Litouwen. De heuvel is bedekt met duizenden kruisen in alle soorten en maten. Naar schatting staan er zo’n vijftiendui­ zend. Na de onderdruk­ king van de opstand in 1831 tegen tsaristisch Rusland verschenen de eerste kruisen op de heu­ vel. In 1973 werden ze allemaal verwijderd maar in 1975 verschenen er weer nieuwe exemplaren, waarna de heuvel met rust is gelaten. In 1993 heeft Paus Johannes Paulus de heuvel bezocht. Het is een belangrijke herdenkings­ plaats geworden en nog dagelijks worden er nieu­ we kruisen geplaatst.’ ­ Ingezonden door Trude Hardeman

CAPITOOL LAAT JE DE WERELD ZIEN!

Capitool laat zien in 129 gidsen: 51 landen 49 steden 38 streken / eilanden 53.417 foto’s 3.292 illustraties

Capitool biedt al meer dan 20 jaar het allergrootste reisplezier: • De vijf sterren-reisgids voor levensgenieters • Zorgvuldig samengestelde, kwalitatief hoogwaardige inhoud • Schitterende foto’s en illustraties • Bestand tegen intensief gebruik voor, tijdens en na je reis • De gids die je nog lang zult bewaren samen met je herinneringen

Voor het complete aanbod allergrootste reisplezier zie capitool.nl Verkrijgbaar bij alle (online) boekhandels

Going Back

Arezzo, Toscane ‘Je ziet hier het centrum van het stadje Arezzo in oostelijk Toscane. Het is een rustig, nagenoeg leeg plein. Het mooie van deze foto vind ik, afgezien van de prachtige middeleeuwse omgeving, dat alles uit geel­ en bruintinten bestaat.’

Ingezonden door René Kolsteren

Het meer van Petén Itzá, Guatemala ‘Deze foto heb ik genomen tijdens mijn reis door Guatemala. Het was heel vroeg in de ochtend toen ik de lucht boven het Meer van Petén Itzá zag veranderen. Het fabelachtige kleurenschouwspel, gezien vanuit het dorpje El Remate, duurde ongeveer een kwartier. Het zijn vijftien minuten die ik nooit meer zal vergeten.’ ­ Ingezonden door Marco Wouters

26 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Reisvoorbeelden fly drive rondreizen

8 DagEn eleganT Eerste keer Ierland, verblijf in prachtige landhuizen.

Bezoek: Ring of Kerry, Wild Atlantic Way en Cliffs of Moher va. € 855 p.p.

11 DagEn ChaRmant Intens genieten van alle highlights in het zuidwesten, The Connemara en bruisend Dublin in een rustig reistempo va. € 1.245 p.p.

15 DagEn stijLvol

Beleef het Echte Ierland

Romantisch verblijf en puur ontdekken van the Wicklow Mountains, Ring of Kerry, The Burren, The Connemara en Dublin va. € 1.599 p.p.

Echte reizen, echte mensen

Met zorgvuldig uitgestippelde routes en persoonlijk geselecteerde, kleinschalige en authentieke accommodaties biedt reisspecialist Echt Ierland diepgaande indrukken van de Ierse cultuur. Natuurlijk in een rustig reistempo, zodat je Ierland en haar trotse bevolking écht kunt ontdekken.

Reis ‘off the beaten track’ voor onvergetelijke ontmoetingen met de hartelijke ‘locals’, het imposante landschap en de eeuwenoude cultuur.

Persoonlijk reisadvies? Bel 035 - 7200006 Wij adviseren u graag! www. echtierland. nl

Individuele rondreizen in een rustig reistempo.

Persoonlijke ontmoetingen met de Ierse bevolking.

Zorgvuldig geselecteerde, kleinschalige, sfeervolle accommodaties met een unieke ligging.

Wâàv{_ÉvtÄá ‘Genietwerken’... zo voelt het voor mij iedere dag’ Miriam Kok van Kingfisher Tours Egypte De carrière van Miriam Kok leest in eerste instantie als een standaard­ werk in de reiswereld. Reislustige vrouw studeert af in de rechten, zoekt na tien jaar werken meer vol­ doening en vindt haar droombaan tijdens een broodnodige sabattical in het buitenland. Maar Koks sprookje gaat net even verder dan alle andere.

‘Toen ik in 1999 naar Egypte vertrok om daar een jaar als reisbegeleider te werken, ging ik vooral voor het gevoel van vrijheid en om mijn passie weer terug te vinden. Maar wat een wereld ging er voor me open.’ Dat avontuur zou Koks leven voorgoed veranderen.

Nog geen twee jaar later woonde ze in Luxor, waar ze anno 2016 samen met haar echtgenoot Bakr Mahmoud Kingfisher Tours runt – als enige bui­ tenlander in een team, dat verder vol­ ledig uit Engels­ en Nederlandstalige Egyptenaren bestaat.

Miriam beseft dat ze er in Luxor als geboren Amsterdamse nooit helemaal bij zal horen, ook niet met een Egyptische echtgenoot, twee half­ Egyptische kinderen, een eigen feluc­ ca, vrienden in het hele land en meer dan zestien jaar trouwe dienst. ‘Ik zie daar regelmatig mensen op ‘stuk­ gaan’. Ik heb geen last van ‘anders’ zijn, maar voel me juist als outsider het prettigst. Mijn missie is om het ste­ vige bruggenhoofd te zijn; iemand die beide culturen begrijpt, maar ook zichzelf blijft.’

Luxor had altijd al haar voorkeur als woonplaats. ‘De oudheden intrigeren me nog steeds en deze stad heeft een

28 - Kijk op www.meridiantravel.nl

unieke mengeling van eeuwenoud mysterie en het gewone dagelijkse leven’, stelt Kok. ‘Hier bevindt zich dertig procent van alle tempels en tombes van de wereld. Zoals die van Toetanchamon natuurlijk, maar vanaf 1 november is ook de prachtige tombe van Seti I weer open. Daar ben ik zelf nog nooit geweest en wil ik zo graag naartoe! Ook het graf van Nefertari in de Vallei der Koninginnen wordt her­ opend en is echt het mooiste dat ik tot nu toe gezien heb. Die kleuren, het lijkt wel alsof ze het gisteren geschil­ derd hebben. Die kennis en enorme beschaving die ze toen al hadden, daar word ik echt stil van.’

Al tijdens haar eerste stappen als reis­ begeleidster zocht Miriam onmiddel­ lijk de ongebaande paden op. Die cre­ atieve en flexibele personal touch ademt Kingfisher Tours nog steeds. Rond­ reizigers, die kennis willen maken met het échte Egypte en de lokale bevol­ king kunnen ter plekke extra aanvul­ lende excursies boeken, waardoor niet alles van tevoren al vastligt. Een kolfje naar Koks hand: ‘Ik verzon altijd nieu­ we excursies, want dat was dé manier om mijn salaris nog enigszins aan te vullen.’ Zo gaf ze spontane buikdans­ lessen aan de dames en belandden haar groepen regelmatig aan tafel bij een bevriende kamelenverhuurder, die vlak bij de piramides woonde.

‘Dronken we ’s avonds in de woestijn thee aan het kampvuur naast een van de wereldwonderen. Ook nu vind ik het uitzoeken van nieuwe beziens­ waardigheden en activiteiten voor Kingfisher Tours nog steeds heel erg leuk. Dankzij onze goede contacten

binnen de opgravingswereld hebben we bijvoorbeeld ook toegang tot min­ der bekende en zelfs afgesloten tom­ bes. Wij kunnen het Indiana Jones­ effect echt voor je creëren!’

Tijdens Koks ideale trip in Egypte is thuisstad Luxor zeker niet de enige verplichte kost: ‘Ik zou minstens twee dagen in Cairo blijven, met de pirami­ des van Gizeh, Sakkara en Dahsur boven aan de lijst.’ Voor liefhebbers van zand is de roomwitte westelijke woestijn een must see, waarbij de schit­ terende krijtrotsformaties met jeeps en/of kamelen verkend worden onder leiding van een eigen bedoeïnenteam.

Liever luxe? Boek dan vooral een zeil­ tocht per Dahabiya van Luxor naar Aswan, stelt Kok voor. ‘Deze majestu­ euze klassieke zeiljachten zijn voor­ zien van airconditioning, wifi en vijf­ sterrenservice, en varen met maximaal tien tot twaalf gasten aan boord.’

Miriam heeft de Hollandse regeltjes­ drang en het hoge tempo naar volle tevredenheid verruild voor het typisch Egyptische bokra ­ ‘morgen weer een dag’ ­ en Inshalla ­ ‘als Allah/ God het wil’. En omdat haar gasten regelmatig drop en stroopwafels mee­ nemen, leeft ze waarschijnlijk nog lang en gelukkig in Egypte. ‘Mijn business­ coach heeft een nieuw werkwoord geïntroduceerd: ‘genietwerken’. Zo voelt het voor mij iedere dag.’ n Meer weten?

Ga naar www.kingfishertours.com, waar je via onder meer Facebook, Twitter, LiveChat en Skype gratis persoonlijk contact kunt opnemen.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 29

Wâàv{_ÉvtÄá ‘In de Alentejo kom ik helemaal tot rust’ Anne Middelkamp van Ardanza Reizen Via haar partner is Anne Middel­ kamp de reiswereld ingerold. Hij was al jaren werkzaam als reisbege­ leider, zij gespecialiseerd in project­ management voor grote events en tv­ producties. Toen bij haar partner de gedachten speelde om het ‘zelf te gaan doen’, hoefde Anne niet lang na te denken. Ardanza Reizen was geboren, een kleine reisorganisatie met Spanje en later Portugal als spe­ cialisme.

Samen reisden Anne en Arco de wereld rond: Mexico en Colombia tot Chili en Argentinië. Vooral Spaans­ talige landen waren favoriet. ‘Arco was gek van Spanje en kende Anda­ lusië op zijn duimpje. Voor hem was de keuze voor een ‘specialisme’ snel gemaakt. Maar ik was nog nooit in Spanje geweest. We besloten samen op onderzoek uit te gaan. Na mijn eerste voetstappen op Spaanse grond was ik meteen verliefd. And the rest is history’, lacht Anne.

Arco en Anne startten 16 jaar geleden met het aanbieden van individuele ‘fly & drive’ reizen naar Spanje. Als één van de eersten bood Ardanza Reizen routes met kleinschalige accommodaties op maat aan. Na zeven jaar verhuisde het stel met hun twee kinderen van Utrecht naar de Priorat in Catalunya en vonden vier jaar later hun ‘thuis’ in Vejer de la Frontera, Andalusië. ‘Ons eerste Spanje­aanbod was op en top maat­ werk. Al onze routes en accommoda­ ties kenden we uit eigen ervaring. En zo doen we dat nog steeds. De meest succesvolle rondreizen, zijn inmid­

30 - Kijk op www.meridiantravel.nl

dels als standaard Rondreizen opge­ nomen in ons portfolio. Maar het advies blijft persoonlijk.’ Drie jaar geleden breidde Ardanza uit met een nieuwe bestemming: Portugal. En sindsdien is Anne er niet meer weg te slaan. De vriendelijke, bescheiden Portugezen, natuur, indrukwekkende cultuur, rust en ruimte. Het vloeiend leren van een nieuwe taal schrikt een beetje af, anders zouden we over een paar jaar zo verhuizen naar De Alentejo.’

De combinatie van kust met het glooi­ ende binnenland en pittoreske stadjes maakt de Alentejo een hele bijzondere regio. Soms lijkt het alsof de tijd er stil heeft gestaan. De mensen zijn er authentiek en puur, de natuur is er ongerept en de plaatsjes bestaan alleen uit een vaste dorpskern. Geen hoogbouw aan de kust, geen nieuw­ bouwwijken in het binnenland. Ik ben een geboren en getogen Friezin uit Dokkum. Vroeger keek ik ’s avonds uit naar de eilanden en zag ik de vuurtoren van Ameland schijnen.

Toen ik voor de eerste keer vanuit het bruisende Lissabon de Alentejo in reed, deed het me heel erg denken aan vroeger. De weidsheid, de ruimte en de vergezichten. Eindeloze bossen, sterrenhemelen, velden en zomaar rondrijden zonder af te hoeven slaan.

Ik kom er helemaal tot rust.’

De Portugese Alentejo kun je het hele jaar door bezoeken. Maar Anne heeft zo haar favoriete seizoen: de lente.

‘Dan verandert het glooiende heuvel­ landschap in één grote, wilde bloe­ menzee. Je weet niet wat je ziet! Haar

ideale Alentejo reis? ‘Een rondreis. De regio is net zo groot als Nederland dus er is genoeg te zien. Begin bij­ voorbeeld in Evora. Rijd daarna door naar de vestingstadjes Marvão, Elvas en Castelo de Vide bij de grens met Spanje. Ga dan naar beneden naar Monsaraz en verblijf bijvoorbeeld in de boerenhoeve van Nederlander Marc Lammerink voor de ultieme Alentejo beleving. Rijd via Beja de snelweg af het binnenland in, langs Castelo de Alvito naar Mertola, vaar op de Guadiana rivier, doe een 4x4 jeeprit en sluit af met een wandeling langs de kust, over de Rota Vicentina.

Die eenzame boom op die heuvel. De grillige kust. De Alentejo zit vol met mooie plaatjes.’

Toch mist Anne Nederland als ze in Spanje of Portugal is. Met name fami­ lie en vrienden, het gemak en de openheid van Nederlanders. Ook gaat er standaard een voorraad hagel­ slag, ontbijtkoek, en kaas mee naar huis. Maar als ik hier ben mis ik de zon, de hoge luchten, het buitenleven en het langzame ritme.’

Op dit moment bestaat Ardanza uit vijf personen en verzorgt het team 200 á 300 reizen per jaar. Er is geen ambi­ tie om uit te groeien tot een hele grote speler: ‘dan kunnen we de persoon­ lijke aandacht en service niet meer garanderen en kunnen we niet die hele bijzondere en kleinschalige accommodaties aanbieden die onze organisatie uniek maken.’ n Meer weten?

Ga naar www.ardanza.nl

Foto: Jacobien Vegter

Kijk op www.meridiantravel.nl - 31

OP PAD DOOR

MIDDEN AMERIKA Foto Shutterstock

In deze editie veel aandacht voor Midden-Amerika. De reporters van Meridian Travel reisden door Costa Rica, Mexico, Belize, Guatemala en El Salvador.

Reis je mee?

32 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Kijk op www.meridiantravel.nl - 33

ALLES GROEN IN

COSTA RICA Costa Rica heeft geen leger, loopt voor op gebied van duurzaamheid, kent relatief weinig armoede en heeft een indrukwekkende natuur die letterlijk met man en macht wordt beschermd. Hierdoor is het Midden­Amerikaanse land bij uitstek dé bestemming voor liefhebbers van flora en fauna, maar ook van een ontspannen reis, want de Costa Ricanen zijn uitermate relaxed. Journaliste Katja Brokke reist door het groene binnenland en langs de Stille Oceaan en staat oog­in­oog met de meest exotische dieren.

T E K S T K AT J A B R O K K E F O TO G R A F I E K AT J A B R O K K E & S H U T T E R S TO C K

34 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Kijk op www.meridiantravel.nl - 35

Onder links De wegen van Costa Rica zijn over het algemeen goed onderhouden Onder rechts De stam van een kapokboom is goed beschermd Rechterpagina Het surfplaatsje Dominical na een plensbui in de namiddag

[

Het geluid van mijn gil galmt door de jungle. Met mijn benen en hoofd ontwijk ik takken. Alles gaat zo snel dat ik maar even heb om me bewust te zijn van waar ik mee bezig ben. Ik zit in een harnas vast aan een stalen kabel en vlieg op zo’n 40 meter boven de grond door het regenwoud. Even later hang ik achterover boven een afgrond aan een touw. Langzaam laat ik het vieren en klim naar beneden door een waterval. Door het gekletter heen hoor ik de meest exotische vogels roe­ pen en bontgekleurde vlinders, waaronder de felblau­ we morpho peleides, vliegen rakelings langs me heen.

Eenmaal beneden neem ik rustig de omgeving in mij op: ik sta tot op mijn knieën in een idyllische water­ poel, om mij heen met mos bedekte rotsen. Direct aan de oever begint de begroeiing met enorme vingerplan­ ten en torenhoge bomen. Lianen hangen loom naar beneden. Dan moeten we verder, naar de volgende zipline en de volgende afdaling. En een gammele hangbrug. Had ik dat geweten…

Brug from hell Tot nu toe ging het namelijk wel lekker. Geen angst, geen hart in mijn keel, geen trillende knietjes. Alleen

36 - Kijk op www.meridiantravel.nl

maar kinderlijk enthousiasme en een constante lach op mijn gezicht. En die verdwijnen subiet als ik aan kom lopen bij de volgende horde. De brug bestaat uit hou­ ten latjes –hoe lang blijven die goed in dit klimaat?!­, aaneengeregen door een kabel. Ik word gezekerd aan de ‘reling’: twee losse touwen die alle kanten op zwab­ beren als je houvast zoekt. Het is het beste om zo snel mogelijk naar de overkant te trippelen, zoals gidsen Dave, Mili en Alejandro doen. Ik ga bijna dood en haal opgelucht adem als ik de vaste grond weer onder mijn natte schoenen voel.

Na vijf ziplines, vier watervallen, de brug from hell en 3,5 uur is de canyoning tour afgelopen. In het houten gebouw van de organisatie is gelegenheid om een (koude) douche te nemen en de lunch met rijst, bonen, malse kip en salade op het overdekte terras smaakt me goed. Mijn sneakers hebben nog twee dagen nodig om te drogen.

Excursies als canyoning, raften en paardrijden (zonder bit) kun je door heel Costa Rica doen. Ik vloog door de bossen nabij het plaatsje Turrialba, in de provincie Cartago. De wegen zijn er, in tegenstelling tot de rest van de reis, erg slecht. Op weg naar mijn volgende bestemming komt het regelmatig voor dat mijn chauf­

Kijk op www.meridiantravel.nl - 37

38 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Costa Rica is een van de zeven beste plekken ter wereld om whales te spotten omdat hier geen natuurlijke vijanden leven

Kijk op www.meridiantravel.nl - 39

40 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Linkerpagina boven De lekkerste quesadillas con pollo die ik ooit at, komen uit de keuken van een soda langs de weg Linkerpagina onder Het strand bij het Manuel Antonio National Park (Foto: Paul Atkins) Onder De entree van de Guayabo-vallei

feur en gids Juvenal Acuña maar met zo’n 10 kilome­ ter per uur vooruitkomt over rotsachtige wegen met gapende gaten. Maar het is een schokdemper of twee waard, want na een hobbelige rit komen we aan bij Nationaal Monument Guayabo.

Handel met de Inca’s Het monument bestaat uit een gebied met Precolumbiaanse opgravingen, dus van vóór 1492 toen Columbus Amerika ontdekte. Het complex bestaat uit verschillende fundamenten, een weg en irrigatie­ installaties. Het is dichtbegroeid met honderden soor­ ten bomen en planten. Acuña wijst me op een bana­ nenplant, weer een andere soort. Een van de twaalf­ honderd. De vruchten van negen daarvan zijn eetbaar.

Ook hier vliegen kleurrijke vlinders en tal van vogels.

Ik maak hier ook voor het eerst kennis met de ficus aurea. De boom hoort bij dezelfde familie als de vijgen­ boom, dus ik denk niet meteen aan een koelbloedige moordenaar met blaadjes. Maar deze boom is niet voor niks de sterkste van de jungle. Als de ficus uit de grond omhoog groeit ­zeg, bij een andere boom­, omhelst hij zijn gastheer eerst met een paar armen. Dan zet hij zijn wortels in de stam en de parasiet groeit en groeit ter­ wijl de andere boom een langzame dood sterft.

Hierdoor bestaat het binnenste van de ficus uit leegte, daar waar zijn gastheer ooit leefde.

Ik sta met open mond te luisteren naar de gids en krijg er een beetje een naar gevoel van. Dat Costa Rica hele­ maal vol staat met deze bomen, weet ik op dat moment nog niet. Later in de reis verbaas ik me erover dat er überhaupt nog andere soorten overeind staan, want de sluwe krachtpatser lijkt overal aan het werk te zijn.

Even verderop komen we aan bij de ingang van de

opgegraven nederzetting. Het zijn twee vierkante bouwsels met een brede trap in het midden. Bezoekers moesten deze eerst beklimmen voordat ze via de lange, brede weg het gebied van de leider van de Guayabo­vallei betraden. Deze huisde waarschijnlijk in de grootste palenque: een rond, taps toelopend onderkomen in het verlengde van de toegangsweg.

Daaromheen stonden kleinere palenques. Er zijn bewij­ zen gevonden dat hier op markten handel werd gedre­ ven met de Maya’s, Azteken en Olmeken uit het noor­ den en de Inca’s uit het zuiden. De bevolking van de Guayabo­vallei is, net als hun handelspartners, plots verdwenen.

Koffie en ceviche Een andere trekpleister in het gebied rondom Turrialba is de Turrialba­vulkaan en de koffie van Aquiares die op de vruchtbare hellingen groeit. De oudste koffieha­ ciënda van Costa Rica is inmiddels uitgegroeid tot een klein dorp en de bonen behoren tot de beste ter wereld.

Costa Ricaanse koffie is sowieso erg geliefd.

In Mercado Central, in de hoofdstad San José, zit een koffietentje dat de beste koffie van de stad brandt en schenkt volgens Acuña. Starbucks is het met hem eens want ze kochten ooit een zak met hun koffiebonen voor 6.000 US dollar. De markt is eigenlijk het enige dat de moeite waard is in de hoofdstad. Het bestaat uit een wirwar van gangetjes met winkeltjes en zogenaamde soda’s: restaurantjes waar lokale gerechten worden gemaakt met veelal lokale ingrediënten. Ik plof neer in een van de plastic stoeltjes van Marisqueria la Ribera, een visrestaurant, en bestel vissoep, ceviche en een glas cas juice. De cas, of Costa Rica­guave, is een plant met een zure vrucht vol vitamine C waar, samen met water en suiker, een verfrissende sap van wordt gemaakt.

Costa Ricanen zijn er gek op. Het eten is erg lekker en hoog op smaak, met name de ceviche (rauwe witvis gegaard en gemarineerd in limoen­ en citroensap met ginger ale en fijngesneden peterselie, rode peper en ui).

Stranden en nevelbossen Ceviche is de hotdog van Costa Rica: het is overal ver­ krijgbaar. In de stad, op het strand. Voor 1.000 colones zit je op Playa Ventanas in de provincie Puntaneras met je voetjes in het zand het gerecht uit een bekertje te

Kijk op www.meridiantravel.nl - 41

Links Costa Rica is beroemd om de vele kikkers die er leven Rechterpagina vanaf linksboven met de klok mee Alles is begroeid in Costa Rica, ook deze rots; Veel hotels zijn tevens het beginpunt van wandelroutes door het oerwoud; Alle zeeën en aangrenzende gallerijbossen zijn beschermd

lepelen. De ceviche komt uit grote koelboxen en wordt verkocht vanuit een gammel hutje. Met uitzicht op de blauwe oceaan, palmbomen en picknickende Costa Ricanen smaakt het extra goed.

Playa Ventanas is niet het enige mooie strand van Puntaneras. De kust is een paradijs voor surfers.

Gevorderden gaan naar Hermosa, beginners om de hoek naar Jacó. En de echte surf dudes (sixpack ver­ plicht) gaan naar Dominical. Hier heerst een relaxte sfeer, hangen de Indiase doeken te wapperen, wemelt het van de hostels en worden ’s avonds reggaefeesten gegeven.

Na een ochtend body boarden in de Stille Oceaan, rijden we verder naar Playa Uvita om daar op een boot te stappen en met een noodgang de zee op te varen. Ik ga whale whatchen. Na een tijdje zoeken, vindt de kundige kapitein met behulp van de gids een bultrugwalvis met een kleintje van ongeveer twee weken. Langzaam komt de moeder met haar rug boven het wateropper­ vlak en spuit water en lucht omhoog. Het geluid is magisch en haar enorme lijf glimt in de zon.

Costa Rica is een van de zeven beste plekken ter wereld om deze imposante dieren te zien omdat hier geen natuurlijke vijanden leven, zoals de orka en witte haai. De beste periodes zijn juli tot december en maart tot juli.

Natuur2 Menig natuurliefhebber zweert bij Costa Rica en ik begrijp heel goed waarom. Het is het jongste land van Midden­Amerika wat erin resulteert dat het bezaait is met vulkanen. 212 om precies te zijn, waarvan er zestig slapen en negen regelmatig in actie komen. Hier is 27 procent beschermd gebied, buiten álle waters (rivieren, zee, meren), de aangrenzende gallerijbossen en eilan­ den. Hier maak je binnen 600 meter kennis met even­ veel microklimaten als waar je vanuit Nederland hon­ derden kilometers voor moet reizen. De tropische bos­ sen en stranden worden moeiteloos afgewisseld met mysterieuze nevelbossen, bijvoorbeeld bij San Gerardo de Dota. Het koelt er ’s avonds behoorlijk af ­een trui en dikke sokken zijn geen overbodige luxe­, maar als je

42 - Kijk op www.meridiantravel.nl

wakker wordt, naar buiten kijkt en de witte flarden mist langzaam door de boomtoppen ziet bewegen, maakt het niet uit dat je ondertussen staat te klapper­ tanden. Douchen, aankleden en naar buiten! Vogelaars komen hier speciaal naar toe om de bijzondere quetzal te spotten. Je kunt er prachtige tochten maken op de rug van een paard en vanaf vrijwel ieder hotel lopen wandelroutes.

Manuel Antonio NP Een van de beschermde gebieden is het nationale park Manuel Antonio. Het park is toeristisch, relatief klein, overzichtelijk en toegankelijk voor rolstoelen en kin­ derwagens. Het is drukkend heet als Acuña en ik ons melden bij de ingang. Zodra we de hekken zijn gepas­ seerd, zien we een stuk of tien doodshoofdaapjes en even verderop zit, zomaar op een blad, open en bloot, een hourglass treefrog. Het knalgele kikkertje wordt bedreigd en Acuña heeft het niet meer. Dan word ik afgeleid door geritsel in het bos achter mij en voordat ik er erg in heb, en mijn camera klaar, vliegt een enor­ me Indische oorgier op. Dit belooft een mooie dag te worden.

Dieren­ en plantenliefhebbers komen hier geheid aan hun trekken. Het wemelt in Manuel Antonio van de wasbeertjes en witschouderkapucijnaapjes en in de verte gaan brulapen tekeer. Het geluid dat ze maken is imponerend en ik fantaseer enorme gorilla­achtige apen die agressief heen en weer rennen. Acuña helpt me uit mijn droom: het zijn beestjes van maximaal 90 centimeter. Toch maken ze het twee na hardste geluid van de dierenwereld, op de blauwe vinvis na. Op de weg terug naar de uitgang zien we, hoog in een boom, een luiaard hangen.

Costa Rica deelt haar schatten graag, merk ik als Acuña op het gaspedaal trapt om me naar het vliegveld te brengen. Tijdens de drie uur durende reis naar San José stoppen we een aantal keer. Om een groep geelvleuge­ lara’s te bewonderen, voor twee swainsons toekans en om vanaf de brug naar de tientallen krokodillen te kij­ ken die langs de Tárcoles­rivier liggen. Het is een mooi vaarwel van een land waar je wakker wordt van het geluid van tropische vogels en de geur van mos en regenwoud. Waar je altijd omringd bent door groen en de mensen je met open armen ontvangen. n

Kijk op www.meridiantravel.nl - 43

Foto: Alejandro Andres Chaves Sandoval

Costa Rica LIGGING, TAAL & KLIMAAT Costa Rica ligt in Midden-Amerika tussen Nicaragua en Panama en de Caribische Zee en de Stille Oceaan. De voertaal is Spaans, maar met Engels kom je ook een heel eind. Het land kent verschillende klimaten en verschillende regenseizoenen, zie voor meer informatie www.visitcostarica.com.

VOLTAGE & TIJDSVERSCHIL De voltage ligt tussen de 110 en 120 in, een wereldstekker is nodig. In de zomer is het acht uur vroeger, in de winter zeven uur.

REISDOCUMENTEN & GELD Je paspoort moet nog minstens zes maanden geldig zijn bij terugkomst en voor een bezoek korter dan negentig dagen is geen apart visum nodig. De munteenheid is de colon.

VERVOER De wegen in het land zijn goed onderhouden. Het treinnetwerk is niet heel erg ontwikkeld door de vele aardbevingen en vulkaanuitbarstingen. Er rijden door het hele land bussen.

ACCOMMODATIE Van hostel tot vijfsterrenhotel, het staat er allemaal en het merendeel is eco. Ik sliep in deze accommodaties: San José: Hotel Bougainvillea Dit comfortabele hotel staat bekend om de grote botanische tuin en is een goed begin- of eindpunt van een reis. www.hb.co.cr San José: Rincón de San José Ik eindigde mijn reis in dit fijne hotel in een leuke

Natte voetjes tijdens een canyoning tour

buurt van de hoofdstad. Het hotel bestaat uit een aantal pandjes en een binnenplaats. www.hotelrincondesanjose.com Turrialba: Guayabo Lodge Met een beetje geluk zie je rook uit de Turrialbavulkaan komen. Mooie uitvalsbasis om de omgeving te ontdekken. www.guayabolodge.co.cr San Gerardo de Dota: Trogon Lodge Romantische, houten lodges en goede keuken.

Het wemelt er van de kolibries. De huisjes liggen middenin het nevelwoud. www.trogonlodge.com Ojochal: El Mono Feliz Kleinschalig hotel met kamers met gedeelde badkamer tot ruime cabins. De prijzen zijn redelijk en het ontbijt goed. Er zwemt een huisalligator. www.elmonofeliz.com Esterillos: Playa Bejuco Ruim opgezet hotel met groot zwembad. Ligt 20 meter van het strand. De kamers zijn erg ruim, met luxe badkamer. www.hotelplayabejuco.com

ten met eigen douche en toilet. De ruime tenten staan in een tropische omgeving op houten platforms langs een kabbelend riviertje.

Manuel Antonio: Villas Nicolas Villas Nicolas is een kleinschalige accommodatie met vriendelijk personeel, een heerlijk zwembad en prachtige kamers, veelal uitgerust met een keuken en een groot balkon met uitzicht op de Pacific Ocean.

WWW Costa Rica: www.visitcostarica.com Canyoning met Explornatura: explornatura.com Whale whatchen met Bahia Aventuras: www.bahiaaventuras.com Nationaal Park Manuel Antonio: manuelantoniopark.com

MEER INFORMATIE Voor meer informatie over reizen door Costa Rica verwijzen we je graag door naar maatwerkspecialist Quetzal Travel, al ruim 14 jaar Costa Rica specialist. www.quetzaltravel.nl

De volgende lodges ben ik niet geweest, maar mogen niet ontbreken op dit lijstje: Playa Tortuga: Rio Tico Safari Lodge Deze lodge bestaat uit negen Afrikaanse luxe ten-

Een onvergetelijke ervaring om mama-walvis met haar kleintje te zien zwemmen NICARAGUA

C O S TA R I C A PA N A M A

Vanaf €2.150,p.p.

19-DAAGSE INDIVIDUELE RONDREIS DOOR HET BETOVERENDE ZUIDEN VAN COSTA RICA Ontdek het natuurschoon van het ongerepte zuiden van Costa Rica.

U bezoekt afwisselend toeristische, maar zeker ook niet-toeristische plekken.

Met als topper een verblijf in het pareltje Drake Bay, vanwaar u gaat hiken door de dichtbegroeide jungle van het Nationaal Park Corcovado vanuit Rangerstation Sirena én vanwaar u al snorkelend de kleurrijke onderwaterwereld gaat bewonderen bij Caño Island.

Uw rondreis begint nabij San José, de hoofdstad van Costa Rica, waar u uw 4WD afgeleverd krijgt om via het relaxte plaatsje Cahuita aan de Caribische kust naar Santa Cruz de Turrialba te rijden in het binnenland. Hier kunt u uitstekend raften maar ook de opgravingen in Monumento Nacional Guayabo verkennen. Vervolgens rijdt u naar het mysterieuze nevelwoud in San Gerardo de Dota waar de Quetzal nog volop te bewonderen is. Aansluitend gaat u naar de Pacifische kust. Vanuit Playa Tortuga kunt u kennismaken met de 18 meter lange bultrugwalvissen en springende dolfijnen in het Nationaal Park Marino Ballena. Hierna kunt u eindeloos wandelen in het Nationaal Park Corcovado en snorkelen bij Caño Island. U sluit uw reis af in het levendige Manuel Antonio

met idyllische parelwitte stranden, wuivende palmbomen en azuurblauwe zee.

Er zijn hier o.a. toekans, leguanen, luiaards en 3 soorten aapjes te zien.

Nieuwsgierig geworden naar deze avontuurlijke reis? Bekijk deze op www.quetzaltravel.nl/costa-rica/onze-reizen/het-betoverende-zuiden Deze reis kan op maat aan uw wensen worden aangepast. Langer verblijf is mogelijk in alle plaatsen langs de route. De vliegreis is niet inbegrepen in de reissom, omdat er diverse mogelijkheden zijn.

MEER INFORMATIE? Kijk voor meer informatie op de website van Costa Rica Specialist Quetzal Travel: www.quetzaltravel.nl of bel +31 (0) 172 52 35 35

Kijk op www.meridiantravel.nl - 45

Foto Shutterstock

JAMAICA

INTENS GROEN Voor alle schakeringen van intens groen moet je beslist in Ocho Rios, Jamaica zijn. Deze streek doet nog steeds traditioneel aan, zonder voorbij te gaan aan moderne luxe. De nadruk ligt hier, door veel appartementjes in plaats van grote hotels, juist op diversiteit – geheel in stijl met de schitterende natuur. Zo klateren hier de watervallen van Dunn’s River Falls of zwem je in Dolphin Cove tussen de dolfijnen. In Ocho Rios klinkt de reggae natuurlijk ook door: Bob Marley ligt hier begraven en in museum Reggae Xplosion wordt de invloed van Jamaicaanse muziek op de wereld uitgelegd. Echt ontspannen doe je in Ocho Rios op James Bond Beach, of in een van de botani­ sche of watertuinen die deze resort area rijk is.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 47

T

NTIGUA

GUATEMALA

WAS, IS EN BLIJFT

48 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Kijk op www.meridiantravel.nl - 49

T

Antigua Guatemala, ooit de hoofdstad van Guatemala, ligt onder het toeziend oog van de hoge Agua­vulkaan en zijn twee bovengemiddelde broers in de Panchoyvallei. De vulkanen gaven de bewoners in eer­ ste instantie veiligheid, maar de groene reuzen konden dit gevoel niet altijd waarborgen. Sterker nog, indirect zorgden de vulkanen juist voor dood en verderf. De tektonische platen die hen ooit tot grote hoogten stuw­ den, lieten de aarde rond Antigua meer dan eens schudden en trillen.

In 1776 was het genoeg. Na wéér een verwoestende aardbeving werd Guatemala­Stad de nieuwe hoofd­ stad. Achteraf gezien misschien wel een zegen. Waar de nieuwe grootmacht uitgroeide tot een dertien­in­ een­dozijn­metropool, is Antigua écht authentiek gebleven. De naam die de Spaanse kolonisten aan de stad gaven, Santiago de los Caballeros, veranderde in Antigua Guatemala, oftewel het oude Guatemala.

Tijdmachine Het uitzicht vanaf Cerro de la Cruz laat geen ruimte voor twijfel. Een tijdmachine is hier niet nodig. De ouders die met een iPhone hun kinderen op de gevoe­ lige plaat vastleggen, vormen het bewijs dat het 2016 is. Maar wanneer je de andere kant op kijkt ­naar de lage, koloniale gebouwen, de oranje dakpannen en de kaarsrechte straatjes­ zou het zomaar een andere eeuw kunnen zijn. Wie inzoomt ziet meer details. De kassei­ en, de typische marktjes en de likken verf op de gebou­ wen die voor de rest geen steek zijn veranderd door de eeuwen heen. Unesco kon in feite niets anders dan de stad op haar Werelderfgoedlijst zetten. Hoewel Guatemala­Stad wint op gebied van cijfers (4,5 miljoen inwoners tegenover veertigduizend) overtreft de oude

50 - Kijk op www.meridiantravel.nl

hoofdstad de nieuwe hoofdstad als trekpleister.

Bevend Godshuis Geel is in sommige culturen de kleur van haat, verraad en bedrog, maar als evenknie van goud kan het ook de kleur zijn die boven alles verheven is. Niet voor niets hebben diverse kerken in Antigua een geel likje gekre­ gen. Zo ook de barokke Iglesia de la Merced.

Gebouwd toen Antigua nog door het leven ging als hoofdstad. Architect Juan de Dios Estrada kreeg de listige taak toebedeeld om te zorgen dat het te realise­ ren gebedshuis aardbevingen kon overleven. Door de ramen hoog te plaatsen, de constructie laag te houden en de bogen en zuilen extra breed te maken, leek Estrada te slagen in zijn missie, maar toch waren er na verwoestende bevingen ingrijpende restauraties nodig.

Vulkaan Agua zag het van een afstandje aan, samen met de Acatenango (3.976 meter) en de nog steeds actieve Fuego (3.763 meter) aan zijn zijde. Laatst­ genoemde lava­reus laat dagelijks nog stoom en gas ontsnappen uit zijn kraterporiën. Zoals ook de bedrij­ vigheid in en rond de kerk niet is afgenomen.

Alledag in de stad In de stad zie je overal mensen die druk zijn met hun dagelijkse bezigheden. Een jonge Latina heeft vandaag wat te vieren en laat zich met veel plezier en vanuit alle hoeken en standen fotograferen. Ze is trots op alles wat ze te bieden heeft nu ze helemaal is opgedoft en krijgt geen genoeg van de aandacht. Terwijl ze al lig­ gend op de rand van een fontein poseert en glimlacht naar de camera, absorbeert ze vanuit haar ooghoeken

Openingsfoto Een suikerspinverkoper heeft genoeg van de zon Deze pagina boven Drie kinderen zijn nog te jong om de schoonheid van het uitzicht te waarderen en rommelen met hun speelgoed Onder Alle kleuren van de regenboog zijn vertegenwoordigd in de hoofdstraat

Kijk op www.meridiantravel.nl - 51

52 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Het is een drukke, maar gezellige bedoening in de hoofdstraat

Kijk op www.meridiantravel.nl - 53

Boven Een van de roofvogels in vol ornaat Onder links Mark ‘The Birdman’ Atherthon verzorgt bij O’Reillys Rainforest Retreat dagelijks vogelshows waarbij hij uitleg geeft over het leven van deze dieren Onder rechts De dieren komen heel dichtbij het publiek

Linkerpagina De gele zuil was ideaal voor de nonnen die vroeger in de naastgelegen gebouwen woonden Onder links Het uitzicht vanaf de Cerro de la Cruz is meer dan de moeite waard Rechts Een jonge latina laat zich voor Iglesia de La Merced gewillig op de gevoelige plaats vastleggen

de aandacht van de talloze nieuwsgierige voorbijgan­ gers. Een jongen in een rood shirt ziet precies wat er gebeurt. Maar het kan hem allemaal weinig schelen.

Ondanks zijn zwarte pet kan hij nog wel wat extra bescherming tegen de zon gebruiken. Dat is het enige waar hij aan denkt. Zijn stok met zakjes suikerspin gebruikt hij als paraplu. Hij verveelt zich overduidelijk door het gebrek aan klandizie. Hij wil hier duidelijk niet zijn, maar moet eerst geld verdienen voordat hij thuis mag komen. Hij kan moeilijk zijn eigen suiker­ spinnen als avondeten opdienen.

Ook bij de beroemde boog van het Santa Catalina Martir­klooster wemelt het van de mensen die op hun eigen manier van de stad genieten. Het klooster werd al in 1613 opgezet door de Augustijnen. Ruim honderd

nonnen woonden hier. In tegenstelling tot de vele toe­ risten vermeden zij de straten. Sterker nog: ze mochten niet eens de straat óp. In 1693 werd daarom een brug gebouwd. Ook het gebouw aan de overkant was name­ lijk in het bezit van de Augustijnen. De nonnen konden nu gemakkelijk oversteken zonder het risico te lopen gezien te worden.

De gele brug en tevens zuil vormt met de vulkanen op de achtergrond dé gezichtsbepalende foto van de stad.

Als er drie eeuwen geleden camera’s hadden bestaan, had precies dezelfde plaat geschoten kunnen worden.

Beter kan de betoverende magie van de stad eigenlijk niet wor­ den geduid. Antigua was, is en lijkt nog wel even het oude Guatemala te blijven. n

Drie eeuwen geleden had hier precies dezelfde plaat geschoten kunnen worden

Kijk op www.meridiantravel.nl - 55

56 - Kijk op www.meridiantravel.nl

IN HET VOETSPOOR VAN DE LEGUAAN Mexico is het land van liefde en van zon, maar ook van stille baaien, verse vis en uitgaan tot het ochtendgloren.

Reisjournalist Sander Groen ontdekt Puerto Vallarta in het kielzog van de Love Boat en vooral in het voetspoor van Richard Burton, Liz Taylor en Ava Gardner.

T E K S T & F O TO G R A F I E S A N D E R G R O E N

Kijk op www.meridiantravel.nl - 57

58 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Linkerpagina In Puerto Vallarta geen betonnen hoogbouw; de kroon van de kathedraal torent boven de oude stad uit

[

‘Hotel Ambos Mundos in Puerto Vallarta is een volle­ dig modern, van airconditioning voorzien hotel aan een prachtig plein, met heerlijk eten en uitstekende service.’ Miss Dexter leest het hardop voor uit haar Frommer’s reisgids editie 1963, tot volle tevredenheid van de overige christelijke dames. Na een reis van de Amerikaanse grens naar de Mexicaanse westkust, ruim duizend kilometer in een gammele autobus over onverharde wegen, zijn ze wel toe aan een beetje com­ fort. ‘Bienvenidos a Puerto Vallarta’ meldt een bord boven de weg, terwijl de bus een stoffig gehucht binnenrijdt van één hoofdstraat met kinderkopjes en wat krakkemikkige huisjes en winkeltjes.

Zodra het Ambos Mundos in beeld komt – een statige hacienda met bogen, zuilen en een patio met fontein – geeft reisleider Shannon plankgas. De bus scheurt het dorp uit, om na een bloedstollende rit over een bochti­ ge kustweg door de jungle te arriveren bij een wit zand­ strand in een blauwe baai. Op een groene heuveltop staat het spartaanse pension dat Shannon voor zijn gasten in petto heeft: Hotel Costa Verde zonder sterren en met tien kamers, elk met ventilator, hangmat en zee­ zicht. De Amerikaanse toeristes eisen dat hij hen subiet naar het Ambos Mundos brengt, maar Shannon houdt voet bij stuk: ‘Nergens in Mexico is het mooier dan hier in Mismaloya.’

The Night of the Iguana Een halve eeuw nadat filmregisseur John Huston hier met Hollywoodsterren Richard Burton, Elizabeth Taylor, Deborah Kerr en Ava Gardner neerstreek voor de opnames van The Night of the Iguana, is Mismaloya nog altijd mooi. Het baaitje is perfect halfrond, de palmbomen wuiven, het uitzicht op de drie rotseiland­ jes Los Arcos is nog net zo fraai, het strandzand is zacht en wit en het zeewater azuurblauw en handwarm. Een paar verschilletjes zijn er wel: stil is Mismaloya allang niet meer, het strand staat vol ligbedjes, Hotel Costa Verde staat op een heuveltop te verkrotten en de mini­ baai is volgebouwd met een megahotel.

All­inclusive­resort Barceló telt vijf sterren en driehon­ derd suites, vijf restaurants en drie bars, vier zwemba­ den en een super­de­luxe spa. De roomservice bezorgt desgevraagd het romantische viergangendiner­voor­ twee La Noche de la Iguana op je eigen terras, dat uitzicht

biedt op de ruïne van het hotel uit de film. Verder lijkt elke herinnering uitgewist. ‘Ja, hier is de film opgeno­ men,’ vertelt hotelreceptioniste Maria monter. ‘Kijk, daar aan de overkant van de baai, bovenop die heuvel, dat is de filmset. Nee, die kun je niet bezoeken, het is helemaal overgroeid en afgezet met hekken en prikkel­ draad.’

Niemand die bedacht heeft dat de filmset wel eens een lucratieve toeristische attractie zou kunnen zijn. Gek eigenlijk, want het was nou net die film waaraan het hotel haar bestaansrecht dankt. Een halve eeuw gele­ den had nog niemand van Puerto Vallarta gehoord. Een vliegveld was er niet, elektriciteit, telefoon of stromend water evenmin, en de enige weg ernaartoe was tijdens het regenseizoen onbegaanbaar. Uitgerekend hier streek regisseur John Huston in 1962 neer voor de ver­ filming van Tennessee Williams’ toneelstuk, met in zijn kielzog een bonte stoet aan supersterren.

Exotisch en romantisch Elizabeth Taylor, die net Cleopatra had gespeeld, had geen rol in de film. Zij reisde mee naar Mexico om ervoor te waken dat de wulpse Ava Gardner met haar minnaar Richard Burton aan de haal zou gaan. De bui­ tenechtelijke affaire tussen Burton en Taylor, destijds de beroemdste en duurst betaalde Hollywoodsterren, die beiden nog met een ander getrouwd waren, haalde dagelijks wereldwijd de voorpagina’s. Ter plekke was men minder verrukt. Zo schreef de lokale krant Siempre: ‘Onze kinderen worden blootgesteld aan seks, drank, drugs, zonde en bestialiteit door dat uitschot uit de Verenigde Staten: boeven, nymfomanen en heroïnever­ slaafde blondines.’

Huston, Burton en Taylor raakten niettemin verknocht aan Vallarta, zoals de bevolking hun dorp kortweg noemt. Nadat de filmopnames waren volbracht, koch­ ten ze er elk hun eigen vakantiehuis. Zij waren niet de enigen; de toeristische influx was niet meer te stoppen.

Binnen een mum van tijd werden een vliegveld, wegen en elektriciteit aangelegd en hotels uit de grond gestampt. Tegenwoordig trekt Puerto Vallarta vier mil­ joen bezoekers per jaar. Wie hier één keer is geweest, wil nog een keer. En nog een keer – volgens de sta­ tistieken is dit de stad met de meeste terugkerende bezoekers ter wereld.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 59

In Majahuitas, op een uurtje varen van Puerto Vallarta, waan je je in een traag afgespeelde Bounty-reclame

De rode laterieten rotsen boven de riviervallei bieden prachtig uitzicht op de chimpansee-eilanden

60 - Kijk op www.meridiantravel.nl

In tegenstelling tot in CancĂşn krijg je in Puerto Vallarta wĂŠl het gevoel dat je in Mexico bent

Kijk op www.meridiantravel.nl - 61

Een ijskoude Pacifico smaakt nergens beter dan aan de warme Pacific

The Night of the Iguana was niet de enige film die Puerto Vallarta beroemd maakte. Een eigenwijze witte Kever scheurde door de straten in de Disney­film Herbie Goes Bananas (1980), de jungle­scènes in Predator (1987) met Arnold Schwarzenegger werden gedraaid in El Eden, achter Mismaloya, en in Limitless (2011) racet Bradley Cooper in een Maserati over de Malecón. Maar de belangrijkste bijrol vertolkte de stad in The Love Boat, de razend populaire, mierzoete tv­serie uit de jaren 70 en 80. Het cruiseschip Pacific Princess voer steevast van Los Angeles naar Puerto Vallarta. Het romantische imago van de exotische droombestemming kon niet meer stuk.

Vallarta is fun Na Cancún is Puerto Vallarta nu de drukstbezochte toeristische bestemming van Mexico. De vergelijking met die populaire badplaats aan de Caribische kant dringt zich dan ook op: ook hier zijn meer hotelbedden dan inwoners en strekt de ‘Zona Hotelera’ zich tiental­ len kilometers lang uit langs de kust; een lang lint van luxehotels langs een oneindig strand. En ook hier komen mensen naartoe voor een onbekommerde strandvakantie onder de Mexicaanse zon.

62 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Met het cinematografisch erfgoed is het slecht gesteld, maar leguanen zijn er nog volop

‘Cancún is ordinair, Puerto Vallarta is fun,’ duidt de gebruinde Californische dertiger Josh het verschil, ter­ wijl hij nog een Corona bestelt. ‘Cancún is letterlijk op een door de computer berekende plek speciaal voor toeristen uit de grond gestampt. Het is een zielloos zuipfestijn voor Amerikaanse jongeren op spring break; je struikelt er over de kotsende tieners. Ik ben er één keer geweest en toen was ik er klaar mee. Vorig jaar was ik hier voor het eerst en volgend jaar kom ik weer.

De sfeer is ontspannen, de mensen zijn vriendelijk en hier heb ik wél het gevoel dat ik in Mexico ben. Bij mijn favoriete eettentje kost een taco een dollar.’

In tegenstelling tot Cancún is Puerto Vallarta een plaat­ je. De oude stad ligt opgestapeld tegen de heuvels en de slingersteegjes en trapstraatjes bieden uitzicht op de Baai van Banderas, een van de grootste baaien ter wereld. Hier geen hoogbouw; de markante kroon van de kathedraal torent overal bovenuit. Langs de baai loopt een slenterboulevard, de Malecón, met daarach­ ter, tegen het decor van de met jungle begroeide ber­ gen van de Sierra Madre, het brede en goudgele stads­ strand Playa de los Muertos. Dat ‘Strand der Doden’ heet zo omdat hier ooit een bloedige strijd werd uitge­ vochten. Prima historische reden dus, maar de lokale

VVV vond het te macaber klinken en bedacht een nieu­ we naam: Playa del Sol.

Drag Queen Zonnig is het zeker, dat strand. Terwijl in de Hollandse winter de ijspegels aan de dakrand hangen, is het hier tropisch onbewolkt en dertig graden. Er wordt gezond op de ontelbare ligstoelen van de strandtenten met op tafel emmertjes ijskoude Corona’s of pitchers margari­ ta, strandventers sjouwen af en aan met spiesen gegril­ de garnalen, verse oesters, snoepgoed en kralenkettin­ gen, een mariachi­bandje brengt een serenade aan een verliefd stelletje – Guantanamera, hoe kan het ook anders. Wie naar Puerto Vallarta komt om te luieren, vermaakt zich moeiteloos een week lang, met elke avond een zachtroze zonsondergang. ‘s Avonds loopt het strand snel leeg. Want het is dan

wel niet zo ordinair als in Cancún, maar ook hier wordt flink gefeest. Aan de Malecón wemelt het van de halfopen clubs waar tot diep in de nacht wordt gedanst met zeezicht en in de wijk Zona Romántica wappert de regenboogvlag – Puerto Vallarta is de homohoofdstad van Mexico, met tientallen homobars, ­restaurants, ­ hotels, ­spa’s en zelfs homo­excursies. ‘Wij zijn alleen nog maar in de homoscene uitgeweest,’ zegt de 25­jari­ ge Julie uit New Orleans, die met haar vriend naar het optreden van een drag queen kijkt in homoclub Paco’s Ranch. ‘Hier is het gewoon nog net iets vrolijker. I love it!’

Nog leuker wordt je Mexicaanse strandvakantie als je er ook eens opuit trekt. Neem een watertaxi naar de zuidkant van de Baai van Banderas, die alleen per boot te bereiken is. Las Ánimas, Quimixto en Yelapa liggen op nog geen uur varen van de stad, maar je waant je er

De paradijselijke strandjes aan de zuidkant van de Baai van Banderas zijn alleen per boot bereikbaar

Kijk op www.meridiantravel.nl - 63

64 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Het per kippenbus bereikbare Sayulita ontwikkelde zich van vissersgehucht via hippiedorp tot surfstrand

Kijk op www.meridiantravel.nl - 65

Nog 5 Mexicaanse badplaatsen

M

E

X

IC

Cancún | de beroemdste badplaats van Mexico. Prachtig gelegen aan een enorm suikerwit zandstrand langs de turquoise Caribische Zee, maar de stad zelf is foeilelijk en van enige Mexicaanse couleur locale is geen sprake.

O

P U E R T O VA L L A R TA

Acapulco | de andere beroemde badplaats aan de Stille Oceaan.

Wereldberoemd in de jaren 50, daarna afgegleden en ver­ geten, maar nu maakt Acapulco een comeback, met als bewijsstuk de heropening van het legendarische Boca Chica als hip designhotel.

in een traag afgespeelde Bounty­reclame van tropische privéstrandjes en romantische strandbarretjes met niet te versmaden verse gegrilde visjes.

Liz’ liefdesnest Het toneelstuk van Tennessee Williams, waarop de film van Huston werd gebaseerd, speelde zich af in de jaren 40 in een stille baai bij Acapulco, destijds een onontdekte tropische idylle. Toen regisseur Huston in 1962 locaties ging scouten, was dat inmiddels het favo­ riete vakantieoord van de Amerikaanse jetset. Na een tip van een lokale kennis toog hij met cast en crew naar Mismaloya, een afgelegen baai vlakbij het onbekende Puerto Vallarta. Williams werd ingevlogen om de loca­ tie te keuren en was tevreden: ‘Dit is precies wat ik bedoelde. Dit is Acapulco zoals het twintig jaar gele­ den was.’ Zoals Williams’ toneelstuk had bijgedragen aan de sterrenstatus van Acapulco, zo schoot Hustons film Puerto Vallarta naar wereldfaam.

66 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Playa del Carmen | het leukere kleine zusje van Cancún. Hippe bars en restaurants, een prima nachtleven en een prachtig strand, maar er wordt geklaagd dat het ook hier al te druk wordt.

Cozumel | aanlegplaats van cruiseschepen en daardoor is het enige dorpje op het eiland intens toeristisch. Maar huur een scoo­ ter, rij naar de ruige noordkust en je deelt het goudgele strand met louter wat locals.

Tulum | de officieuze hoofdstad van Riviera Maya, met de enige Mayatempel aan zee. Dit stuk kust is de afgelopen jaren ontwikkeld tot het exclusiefste stukje Mexico met super­de­luxe strandresorts.

Er is één plek met een filmconnectie die wél een toe­ ristische attractie is geworden. Vallarta Adventures organiseert excursies naar het paradijselijke strandje Las Caletas, waar ooit het huis van John Huston stond.

Behalve een ieniemienie museumpje herinnert niets aan de aanwezigheid van de filmregisseur. In de stad zelf zijn de herinneringen aan de met een Oscar bekroonde film al even summier. Het hotel waar de cast tijdens de opnames verbleef, staat al decennialang te verpauperen aan de boulevard. Ook het huis van Richard Burton staat leeg; wie door een klein raampje naar binnen koekeloert, ziet net een randje van het lege zwembad in het souterrain.

Casa Kimberley, aan de overkant van de straat, kocht Burton als cadeautje voor Taylors 34ste verjaardag.

Later werd het een B&B, waarvan de helft fungeerde als Liz Taylor­museum. Onlangs werd het huis gekocht door een projectontwikkelaar en gesloopt.

Het enige wat resteert is de Lover’s Bridge, het brugget­ je dat het koppel tussen de twee huizen liet bouwen.

Dat trekt nog dagelijks toeristen, maar de roze verf bladdert ervan af. In Wenen (The Third Man), Parijs (Amélie) en San Francisco (Vertigo) zijn rondleidingen langs de draailocaties uit die filmklassiekers, maar hier is het droef gesteld met het cinematografisch erfgoed.

mensen en heerlijk weer.’ Morgen vliegen ze weer naar Nederland, maar Ronald weet het zeker: ‘Ja, volgend jaar komen we terug. Heb ik nu al zin in.’ Een origineel verhaal is het niet; je hoort het hier van iedereen.

Puerto Vallarta is verslavend.n

Hippe buitenpost

Deze reisreportage wordt je aangeboden door De Reisjournalist. – het online magazine met de mooiste reisverhalen van de beste reisjournalisten. www.dereisjournalist.nl

Wie zich een voorstelling wil kunnen maken bij het Puerto Vallarta ten tijde van The Night of the Iguana, neemt de kippenbus noordwaarts naar vissersdorpje Bucerías. Daar is nog altijd maar één hoofdstraat met kinderkopjes en eetkraampjes, een pleintje met kruide­ nier, kerkje en tequileria en een stil strand met een paar basale strandbars. Bucerías ligt dichter bij het vliegveld en de kilometerslange hotelstrip dan bij downtown Puerto Vallarta en toch letterlijk en figuurlijk in een andere tijdzone.

Iets verderop is Sayulita niet zozeer stiller, maar wel nog mooier. Van vissersgehucht via hippiedorp en sur­ fersparadijs tot de hippe buitenpost van Puerto Vallarta: trendy cafés, boetieks, restaurants en hotels schieten hier als paddenstoelen uit de grond. De sfeer is loom en zorgeloos en het strand is misschien wel het mooiste van de Mexicaanse westkust.

Bij strandtent Capitán Cook doen de Rotterdamse broers Robin en Ronald zich te goed aan een schaal vol krab, kreeft en megagarnalen. ‘Het is hier fantastisch,’ zegt Robin, ‘ontspannen sfeer, lekker eten, vriendelijke

Logeren in Puerto Vallarta Puerto Vallarta biedt grofweg drie soorten accommodatie: luxueuze all-inclusive-resorts ver buiten de stad, geschikt voor een luilekkervakantie met cocktails aan het zwembad, betaalbare middenklassehotels in het centrum voor wie er elke avond op uit wil, en voor romantici kleinschalige boetiekhotelletjes op afgelegen, idyllische plekken.

• Riu Palace Pacifico (2pk va. € 250, www.riu.com) is een super-de-luxe all-inclusiveresort met 445 suites, vijf restaurants, 24-uurs roomservice en een spa, pal aan het strand, maar wel in Nuevo Vallarta op een uur rijden van het centrum.

• Hotel Rosita (2pk va. € 50,

www.hotelrosita.com) is Puerto Vallarta’s oudste hotel, met twee sterren, ruim honderd basale kamers, lage prijzen en prima locatie: in hartje stad aan de Malecón en het strand.

• Hotel Catedral (2pk va. € 50, www.hotelcatedralvallarta.com) is een charmant driesterrenhotel met 21 kleurig ingerichte kamers, waarvan 2 suites en 2 penthouses, plus conciërgeservice en massages, centraal gelegen in de oude stad naast de kathedraal.

• Barceló Puerto Vallarta (2pk va. € 190, www.barcelo.com) staat op een kwartier van de stad per bus of taxi in Mismaloya, filmlocatie van The Night of the Iguana. Dick & Liz zijn nergens te bekennen en het hotelletje van Ava

Gardner is vervallen en afgehekt, maar dit allinclusive-resort is voorzien van vijf sterren, 316 suites, vier restaurants, vier zwembaden en een spa.

• Majahuitas Resort (2pk va. € 195, www.majahuitasresort.com) is een heuse hideaway: het beschutte baaitje is alleen bereikbaar per privéboot. Volgens de Mexicaanse wet zijn alle stranden openbaar, maar hier komen nauwelijks dagjesmensen en dus voelt dit als een privé-eilandje op een halfuur van de stad. Acht halfopen casitas ingericht in Mexicaanse stijl, met kaarsjes, zeezicht, buitendouches, massages en rust en ruimte. Misschien wel de meest romantische accommodatie van Puerto Vallarta.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 67

Boven Gasten van Inkaterra kunnen een nacht in een echte boomhut slapen Onder De wilde jungle rond Inkaterra gezien vanaf de canopytrail

SCHILDPADDEN REDDEN IN EL SALVADOR

\

Ecotoerisme ten top. In de baai van Jiquilisco ging Meridian Travel met Iniciativa Carey del Pacífico Oriental op zoek naar schildpadden en zag dat het project wel een duwtje in de rug kan gebruiken.

T E K S T & F O TO G R A F I E L A R S VA N S O E S T

Een vrolijk gekleurd vissersbootje dobbert in de baai.

De twee mannen aan boord kijken serieus om zich heen. In de verte pronken meerdere kolossale vulka­ nen, maar de vissers houden het wateroppervlakte scherp in de gaten. Het duurt en het duurt en de felle zon prikt in de huid, maar hun geduld wordt beloond.

Plots is het alle hens aan dek. De man in een geel shirt, Ernesto, trekt de gashendel van het buitenboordmotor­ tje volledig open. Ze moeten snel zijn. Op de boeg staat Fernando en ook hij is zich bewust van de ernst van de situatie. Met driftige armbewegingen gooit hij razend­ snel het honderden meters lange net in het water.

Ondertussen cirkelt de boot in een vliegende vaart rond. Totdat het web zich sluit. Het geluid van de motor verdwijnt. De schildpad kan geen kant meer op.

Hebbes. Ernesto duikt met een subtiele plons in het water. Als hij kopje boven komt, tilt hij het dier met alles wat hij heeft omhoog. Fernando buigt zich voor­ zichtig voorover en houdt het dier bij zijn geschubde

68 - Kijk op www.meridiantravel.nl

voorpoten vast. Ondanks het water dat de mannen in het gezicht gespat krijgen, houden ze stug vol. De schildpad voelt dat zijn pogingen om zich los te wrik­ ken zinloos zijn en kalmeert wat.

Cool litteken Melissa Valle en Sophia Andes, twee onderzoeksters van Iniciativa Carey del Pacífico Oriental, oftewel ICAPO, maken zich klaar. Ze vragen de inzittenden van de tweede boot om tegengewicht te geven. De schildpad kan 90 kilo wegen. ‘En met een beetje pech liggen we straks allemaal in het water als de tortuga aan boord wordt getild.’

Het dier, een vrouwtje, stribbelt behoorlijk tegen. Ze slaagt erin haar rechterpoot los te rukken. De bewe­ gingsvrijheid die het haar oplevert, stelt haar in staat om letterlijk van zich af te bijten. De blonde Andes, afkomstig uit Australië, mag van geluk spreken dat het

dier mistast. Al baalt ze later juist een beetje. ‘Ik ken een onderzoeker met een litteken van zo’n beet. En dat staat eigenlijk best cool!’, lacht ze quasi­serieus.

Valle en Andes zijn beiden bevlogen medewerkers van ICAPO en dragen dat ook uit tijdens hun werk. ‘Onze missie is om de schildpadden in de oostelijke Pacific beter te beschermen en beter te leren kennen’, zegt Valle op een passievolle toon. ‘We meten met ICAPO het gewicht en de omvang van de schilden. Met die informatie kunnen we bepalen hoeveel de dieren jaar­ lijks groeien. Daar is nog niet veel over bekend.’

Duurzaam De non­profitorganisatie maakt bewust gebruik van de arme bevolking bij de projecten rond de karetschild­ padden. De 27­jarige Valle is geboren en getogen in El Salvador en kent de problemen als geen ander. ‘We proberen door middel van onze projecten ook de soci­

aaleconomische situatie in de kustregio’s te verbeteren.

Dat doen we bijvoorbeeld door met lokale mensen als Ernesto en Fernando te werken.’ Zij verdienen daar geld mee en bovendien laten ze aan anderen zien dat je met duurzaam werk ook kunt verdienen. Twee vliegen in één klap.

Ook de jonge Vladi is ingehuurd. ICAPO richt zich niet alleen op het inwinnen van waardevolle informatie, maar ook op het uitbreiden van de schildpaddenpopu­ latie. ‘Vladi betalen we om ’s nachts in de gaten te hou­ den of er eieren worden gelegd op het strand’, aldus Valle. ‘Hij haalt ze dan meteen uit de grond om ze ver­ volgens naar de kinderkamer te brengen.’

De kinderkamer is een afgesloten stukje strand waar de eieren weer in het zand worden gestopt: met paal­ tjes en touwtjes is de zandvlakte in een soort rechthoe­ kig dambord verdeeld. Op sommige veldjes staat een cilindervormig ijzerwerkje klaar. Daar staan de eieren dan op het punt van uitkomen. Met een kleine explosie

Kijk op www.meridiantravel.nl - 69

schieten de pasgeboren schildpadjes straks uit grond, waarna Vladi ze dan weer in zee uitzet. Dit allemaal met als doel om zoveel mogelijk diertjes de eerste gevaarlijke uren te laten overleven.’ Ontspannend onderuit gezakt in zijn hangmat vertelt Vladi: ‘Op deze manier hebben de schildpadjes de minste kans om direct door roofdieren te worden gedood. Daarom wacht ik ook met uitzetten tot ’s nachts.’

Geld nodig Valle geniet van haar werk, maar zou graag vaker in actie komen. Zoals wel vaker het geval is in het straat­ arme El Salvador ontbreekt het echter aan geld. ‘We kunnen alleen het water op als er toeristen zijn die met ons mee willen. Anders is het gewoon te duur. De ben­

zine die we nodig hebben om de hele dag met een boot erop uit te trekken, kost klauwen met geld. Daarom hebben we speciale arrangementen. Het mes snijdt op die manier aan twee kanten. De mensen krijgen een waardevolle en speciale ervaring, terwijl ze ook de schildpadden helpen.’ De brunette benadrukt tijdens de boottocht richting de haven voor een laatste maal het belang van het werk van ICAPO. Terwijl de onder­ gaande zon de lucht en het water oranje kleurt, klinkt het welgemeend: ‘Ik vind het belangrijk dat wij men­ sen zorgvuldig met het milieu omspringen. We zijn niet alleen op deze wereld en het is belangrijk dat wij het dierenrijk respecteren.’ n Meer weten over ICAPO of interesse in een bezoek? Ga naar www.hawksbill.org.

Boven Ernesto en Fernando speuren het wateroppervlakte af naar schildpadden Onder rechts Ernesto en Fernando hebben beet Onder links De schildpad wordt aan boord opgemeten

70 - Kijk op www.meridiantravel.nl

REIZEN IN KLEINE GROEPEN

Reist u liever in een kleine groep van maximaal 16 personen? Wij maken dit mogelijk! Onze reisspecialisten hebben speciaal voor u enkele reizen geselecteerd.

Indonesië 16-daagse groepsrondreis

Sri Lanka 21-daagse groepsrondreis

JAVA - BALI IN KLEINE GROEP

SCHATTEN VAN CEYLON IN KLEINE GROEP

Indonesië maakt een onuitwisbare indruk tijdens deze reis langs smaragdgroene rijstvelden, indrukwekkende tempelcomplexen zoals Borobudur en Prambanan en de machtige vulkanen. Onze reisleider laat u de mooiste plekjes graag zien. Kom tenslotte tot rust op het heerlijke Bali.

Ontdek met ons het échte gezicht van Sri Lanka. We bezoeken de oude hoofdstad Anuradhapura en de beroemde Tempel van de Tand. Of wat dacht u van een spannende jeepsafari op zoek naar wilde olifanten?

Na al dit moois kunt u bijkomen in ons comfortabele strandhotel.

www.FOX.nl/Meridian

MEXICAANSE MAYA’S EN DISCOKNALLERS IN BELIZE

72 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Foto Thijs Hesslenfeld

Kijk op www.meridiantravel.nl - 73

W

Openingsfoto De Templo de los Mascarones in Kohunlich op het schiereiland Yúcatan in het zuidoosten van Mexico Rechterpagina vanaf linksboven met de klok mee Grote kans dat je in Tulum leganen tegen het lijf loopt; rastaman in Belize; de jaguar is een van de bijzondere bewoners van Belize Zoo. Dit ‘tropisch kenniscentrum’ is sinds 1983 een toevluchtsoord voor wilde dieren die gebruikt zijn voor het maken van documentaires; Laid back Belize; Belize is een paradijs voor strandliefhebbers

De Mexicaanse staat Quintana Roo ligt in het zuidwesten en heeft als hoofdstad de bekende en beruchte stad Cancun. Niet de ideale plek voor avontuurlijk ingestelde bezoekers. De stad is een van de duurste van Mexico (al zijn de prijzen voor onze maatstaven nog redelijk laag) en ligt in de Mexiaanse Rivièra. Die benaming slaat vooral op de legio vijfsterrenhotels met ongeëvenaarde uitzichten op de doorzichtige wateren van de Caraïben. Mooi is het alle­ maal wel, maar ook vaak druk. Met een beetje imaginair vermogen kun je wel heerlijk relaxen op de stranden, daar niet van. Playa Tortugas is het populairst onder de lokale bevolking en Playa Delfines is een van de meest uitge­ strekte en rustigste stranden. Er zijn weinig plaatsen waar het zeewater zo blauw is als hier. Het contrast met het witte zand is bijna oogverblindend. Wie de hoge hotel­ kosten en de Amerikaans­Europese sferen aan de kust­ streek niet de moeite waard vindt, kan voor een lager geprijsd hotel terecht in het centrum van Cancun. Daar is ook nog iets van het Mexicaanse leven terug te vinden en kun je op de dagelijkse souvenirmarkt uitstekend Mexicaans eten.

Mayasteden Tulum en Coba De stad blijkt ook een goede uitvalsbasis voor interessante trips. Op een paar uur afstand vind je de beroemde Mayatempelcomplexen Tulum en Coba, die je beiden op een dag kunt bezoeken. Mits je vroeg vertrekt om lange wachtrijen en drukte te vermijden. Ik kies voor een excur­ sie met de bus, inclusief transport, de entree in Tulum en Coba, een frisse duik in een van de cenotes (ondergrondse meertjes) en een uitgebreide lunch. Dat kan al voor € 50,­.

Ik arriveer rond 10.00 uur in Tulum en er staan nog geen rijen. Het bijzondere van Tulum is dat het direct aan het strand ligt. En dat betekent een weids uitzicht over de zee, aangename temperaturen en een licht briesje. Dieren­ liefhebbers komen er aan hun trekken door de kleurrijke vogels en leguanen.

De volgende stop is Mayastad Coba, die zijn hoogtepunt tussen 800 en 1100 bereikte. Voor een spectaculair uitzicht moet je wel even klimmen: Nohoch Mul (the great pyramid) is namelijk 42 meter hoog. Coba ligt in de jungle. Wie geen zin heeft om te lopen, kan een fiets huren om al fietsend

74 - Kijk op www.meridiantravel.nl

door de bossen de Mayaruïnes te bekijken. Vlakbij Coba ligt Gran Cenote waar je kunt snorkelen tussen visjes en de onderwaterrotsformaties. Zeker een verademing na een dag bivakkeren in de plakkerige hitte van Mexico.

Alleen op de wereld Dan vertrek ik vanuit Cancun naar het meest zuidelijke puntje van Quintana Roo, naar Chetumal, om vanuit daar door te reizen naar Belize. Aangezien ook hier genoeg te beleven is op gebied van cultuur en natuur besluit ik een paar dagen te blijven. Ik ga langs de Bacalar­lagune (een groot, turquoise meer met glanzend wit zand) en Mayastad Kohunlich, op 68 kilometer van Chetumal. Het complex is groot (meer dan 200 hectare grond) en dateert van 200 voor Christus tot 1200 na Christus. Het staat bekend om het wateropvangsysteem en het meest bijzon­ dere gebouw is de Mascarones­tempel, links van de Akropolis op het centrale plein, waar prachtige afbeeldin­ gen van de zonnegod bewaard zijn gebleven. Sommige maskers tonen nog hun originele rode kleuren. Vanwege het vroege ochtenduur heb ik het tempelcomplex bijna voor mijzelf.

Op naar Belize Vanuit Chetumal brengt een taxi me in 20 minuten naar de grens waar ik me eerst moet melden bij de Mexicaanse en later bij de Belizaanse douane. Bij de grens hangen allerlei louche figuren rond op zoek naar een toeristenprooi. Pas op voor de wisseltruc van Mexicaanse pesos voor de veel duurdere Belizaanse dollars. Het wisselen in het grensge­ bied wordt getolereerd door de autoriteiten, maar gaat niet altijd eerlijk. Wisselaars pikken graag een graantje mee van de onvoorbereide toerist en tijdens de snelle wisselhandeling gaat wel eens wat mis.

Het kost zo’n 20 Amerikaanse dollars om Belize binnen te komen. Je krijgt hiervoor een entreestempel. Ook bij het verlaten van het land moet weer zo’n fee betaald worden.

We merken al snel dat het leven in Belize aanmerkelijk duurder is dan in Mexico. Het begint al met de taxi die we vlak over de grens aanhouden. Voor een kleine 40 dollar wil hij ons wel naar het Orange Walk­district brengen op

Kijk op www.meridiantravel.nl - 75

Boven Bounty eiland Caye Caulker Rechterpagina Zorgeloos spelen op het strand van Caye Caulker

zo’n 45 minuten rijden. In Mexico kost zo’n ritje niet meer dan 10 dollar.

Rijst met bonen Ik kom tegen de avond aan in Orange Walk en neem mijn intrek in het eerste hotel dat ik zie. Veel is er niet te beleven in het stadje en zelfs eetgelegenheden zijn schaars. Uiteindelijk beland ik in een armoedig aan­ doend restaurantje aan de overkant van het hotel. De eigenaresse komt uit El Salvador en ook de gerechten zijn Midden­Amerikaans: veel rijst en bonen. Het duurt niet lang voordat ik erachter kom dat dit het nationale gerecht van Belize is. Je kunt bruine rijst krij­ gen gemengd met bruine bonen, kokosrijst met bruine bonen of witte rijst met bonen apart. De bijbehorende kip is vrijwel altijd goed mals.

Een ander nationaal gerecht is de johnnie cake: de crois­ sant van Belize en erg lekker met wat boter. Ik merk al snel dat Belize weinig lijkt op de Spaanstalige buurlan­

76 - Kijk op www.meridiantravel.nl

den, als is het maar omdat de officiële taal Engels is. De bevolking bestaat uit mestiezen (44 procent), creolen (30 procent), (Maya)indianen (11 procent) en Afrikanen (7%). Alle bevolkingsgroepen leven relatief vreedzaam en harmonieus met elkaar.

Lunchen in de jungle Dichtbij Orange Walk liggen de Mayaruïnes van Lamanai die je per boot bereikt na een tocht door de jungle. Ik vertrek rond half negen met een paar Amerikaanse toeristen in een propellerboot die naar mijn smaak veel te snel over het water raast waardoor we veel dieren missen. Een enkele keer houdt de gids de boot even stil en spotten we rondspringende slinge­ rapen, bontgekleurde vogels en een enkele krokodil.

De ruïnes lijken op die van Palenque, maar het verschil is dat de Mayabevolking hier ruim negenhonderd jaar langer heeft gewoond. Het is aangenaam vertoeven in de jungle, waar je met een beetje geluk een troep bru­

Kijk op www.meridiantravel.nl - 77

Onder Het beklimmen van Coba in de brandende zon is een echte uitdaging Rechterpagina van boven naar beneden Het mooie uitzicht in Tulum verveelt nooit; Laguna Bacalar is uniek in zijn soort

lapen tegenkomt. Ik beklim de grootste tempel van­ waar je uitzicht hebt over de jungle, rivier New River en ruïnes. Na afloop van de wandeling wacht ons een openluchtbuffet aan de oevers van de rivier.

La Isla Bonita Vanuit Orange Walk reis ik verder Belize in, met Belize City als eindbestemming. Dat doen we per bus, een vervoermiddel dat doet denken aan Amerikaanse schoolbussen. Op het lokale station is het een drukte van belang, blijf dus dichtbij de bushalte van jouw bestemming staan. Wanneer de Belize City­bus arri­ veert, is het namelijk rennen, duwen en trekken voor een plek. Ik beland helemaal achterin. Vanaf het

moment dat ik instap, hoor ik reggaemuziek uit de luidsprekers schallen en tijdens de drie uur durende busrit maak ik een muzikale reis terug in de tijd. Ze zijn er in Belize gek op: discoknallers en meezingers van Whitney Houston, Michael Jackson, Cindy Lauper en ook Madonna’s La Isla Bonita wordt vaak gedraaid, voornamelijk omdat ze een van Belizes mooiste eilan­ den bezingt in de opening van het nummer. Last night I dreamt of San Pedro…

Bountyparadijs Belize City blijkt niet de moeite waard te zijn, maar de directe omgeving des te meer. Zoals de bountyeilan­ den Caye Caulker en het eerder genoemde San Pedro.

Vanuit het lokale bootstation reis ik op full speed in krap 45 minuten naar Caye Caulker en beland daar in een andere wereld. Weg uit de stad en op naar pure rust. Het paradijselijke eiland heeft hagelwitte zand­ stranden en transparante wateren en er heerst een relaxte Caraïbische sfeer. Haast en stress komen niet voor in het dagelijkse leven van de lokale bevolking.

Relax is the word dus dat betekent na een frisse duik een middagje heerlijk niks doen. Ofwel met je voeten in het zand genieten van het hemelse uitzicht, of op blote voeten over de ongeplaveide, stoffige straatjes strui­ nen. In de vele restaurantjes is van alles te koop, van een eenvoudige snack tot een uitgebreide (vis)maaltijd.

We sluiten onze reis in Belize af met een bezoek aan Belize Zoo. Dat klinkt als een gewone dierentuin en dat is het ook. Alleen heeft deze plek meer iets van een natuurpark. Je komt er met een bus vanuit het bussta­ tion in Belize City. De dierentuin/tropisch kenniscen­ trum is sinds 1983 een toevluchtsoord voor wilde die­ ren die gebruikt zijn voor het maken van documentai­ res. Tevens leven er ontheemde dieren, dieren die reha­ biliteren of dieren die aan Belize Zoo zijn geschonken.

Er wonen ruim 125 dieren van 48 verschillende inheemse soorten. De natuurlijke omgeving is hele­ maal intact gehouden. Geen dieren achter tralies, maar in een tropisch regenwoud.

Met het bezoek aan dit bijzondere dierenpark neem ik afscheid van Belize. Tijdelijk, want in Belize is nog zo veel meer te ontdekken en beleven. Belize, tot snel. n

78 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Kijk op www.meridiantravel.nl - 79

Belize Soms lijkt het alsof de tijd in Belize heeft stilgestaan

Brutale apen wachten ons op in Lamanai

LIGGING & BEREIKBAARHEID CHETUMAL (MEXICO)

Vanuit Nederland vlieg je in ongeveer 12 uur naar Belize. Vanuit Zuid-Mexico of Guatemala is het land gemakkelijk per bus te bereiken. Belize heeft 333.200 inwoners, verdeeld over een oppervlakte van 22.966 vierkante kilometer. De hoofdstad is Belmopan.

BESTE REISTIJD Februari, maart en april zijn de beste maanden om naar Belize te reizen. Dan vermijd je het regenseizoen en dus de kans op orkanen. Belize heeft een subtropisch klimaat met temperaturen die aan de noordkust oplopen tot 35 ℃ en in het binnenland tot wel 40 ℃.

ORANGE WA L K DISTRICT

BERN LAMANAI

C AY E C A U L K E R

BELIZE CITY

TAAL & TIJD Engels is de officiële taal in Belize. Daarnaast wordt er veel Spaans en Creools gesproken. Tijdens onze zomertijd is het in Belize 8 uur vroeger, in de winter 7 uur.

B E L I Z E

GELD In Belize wordt betaald met de Belizaanse dollar (BZD). Het land is vrij duur, zeker in vergelijking met de meeste omringende landen.

80 - Kijk op www.meridiantravel.nl

TORONTO

82 - Kijk op www.meridiantravel.nl

O TO R O N TO

1.

Downtown Yonge

Door de ligging rond het levendige Yonge­Dundasplein is Downtown Yonge (spreek uit als young) een van de brui­ sendste wijken van de stad. Er zijn hier volop mogelijkheden om te winkelen, te dineren en uit te gaan. Recht tegenover het plein ligt Eaton Centre: de meest bezochte attractie van Toronto. Het cen­ trum werd gebouwd naar voorbeeld van Europese winkelpassages en trekt door de natuurlijke lichtval, de binnenruimtes en de 350 winkels en restaurants jaarlijks miljoenen bezoekers. Als klaar bent met shoppen, kun je in Downtown Yonge ver­ der naar het theater of de film, of naar een concert op het centrale plein of in het nabijgelegen historische Massey Hall.

Bovendien is er een overvloed aan restau­ rants, cafés, pubs en coffeeshops. Voor een snelle hap of urenlang tafelen.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 83

2. Old Town Old Town is een belangrijk historisch gebied dat teruggaat tot de vroeg 19e eeuw, de tijd dat Toronto ontstond en toen paard­en­wagen een populair vervoermiddel was.

Negen buurten in de lower east end van Toronto vormen samen de wijk. De opge­ knapte gebieden en ruimtes, zoals het schilderachtige Gooderham Building, St. Lawrence Market, Front Street en King Street, hebben deze buurt populair gemaakt bij winkelend publiek, historici en fotografen die op zoek gaan naar een glimp van Toronto’s verleden. Het aantrekkelijke Distillery District is nu een bestemming op zich geworden omdat het pakhuis en de fabrieksgebouwen uit de Victoriaanse tijd zijn omgebouwd tot meerdere restaurants, winkels en galeries.

84 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Kijk op www.meridiantravel.nl - 85

3. Kensington Market Het gebied rond Kensington Market bestaat uit een doolhof van smalle straatjes en steegjes. In vele daarvan staan aan weerszijden vrolijk gekleurde Victoriaanse huizen. Tijdens de jaren twintig, toen het nog een hoofdzakelijk Joodse wijk was, zetten gezinnen hier kraampjes voor de deur van hun huis en verkochten hun koopwaar aan elkaar. Het waren de eerste dagen van de huidige markt. Vandaag de dag is de wijk een van de meest gemengde buurten van Toronto.

De multiculturele mix is goed te zien in de winkels die vol staan met koopwaar uit Europa, het Caraïbisch gebied, het Midden­Oosten, Zuid­Amerika en Azië. Op drukke dagen bestaat de markt uit een kakafonie aan geluiden, stapels producten, exotische specerijen en zoete trakta­ ties. In de zomer is deze buurt op de laatste zondag van de maand autovrij. Dan wordt de straat overgenomen door het winkelend publiek, artiesten en de eigenzinnige inwoners van de wijk.

4. Queen West Queen West is een van de meest trendy wijken in Toronto, voornamelijk om te win­ kelen. Er is volop aanbod in kunst en cultuur en ’s avonds kun je een drankje bestel­ len op een terrasje of in een van de barretjes. Voor muziek ga je naar een van de vele internationaal bekende concertzalen, zoals Cameron House, the Horseshoe of Rex. Of je nou van blues houdt, of van rock. De restaurants vertegenwoordigen de hele wereld en cafés blijven tot in de late uurtjes open.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 87

5. Harbourfront De wijk Harbourfront is een chique buurt met uitzicht op het Ontariomeer en de Toronto­eilanden. Het gebied, ooit een drukke scheepsterminal, ondergaat momenteel een enorme metamorfose die verscheidene jaren gaat duren.

Wat is je er kunt doen? Een wandeling maken over de Water’s Edge­promena­ de, naar het Sherbourne Commonpark, de watersculpturen of Sugar Beach.

Naar de bloemenpaden van Toronto Music Garden, ontworpen door cellist Yo­ Yo Ma en waar de hele zomer gratis concerten worden gegeven. Of ga kijken bij de Waterfront WaveDecks, een serie golvende paden die het altijd veranderen­ de oppervlak van het Ontariomeer nabootsen. Verder kun je een hele dag zoet zijn in het Harbourfront Centre dat ruimte biedt aan studio’s, theaters, markten en galeries, waaronder The Power Plant, een van de meest vooraanstaande gale­ ries in Toronto op het gebied van moderne kunst. In de zomer wordt hier ieder weekend een multicultureel programma aangeboden. n

88 - Kijk op www.meridiantravel.nl

CANADA VOOR IEDEREEN

Onze prijzen zijn geweldig… net als de Canadezen!

Amsterdam

Directe vluchten

Economy, Club en Option Plus

23 kg ingecheckte bagage

airtransat.nl I 00800 872 672 83 I info@airtransat.nl * Vluchten via Toronto.

Toronto, Calgary, Vancouver & Montreal*

TUSSEN HEMEL EN AARDE MONTENEGRO’S SPECTACULAIRSTE ROADTRIP Groene alpenweides, een opaalkleurig stuwmeer en zwarte bergen: dwars door een van ’s werelds spectaculairste kloven loopt de mooiste autoweg van Montenegro. Slinger mee door de ontelbare tunnels en over de duizeling­ wekkende bruggen van de Magistralni Put 3.

T E K S T K I T T Y VA N D E R M E I J F O TO G R A F I E S A N D E R G R O E N & K I T T Y VA N D E R M E I J

90 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Kijk op www.meridiantravel.nl - 91

m

De imposante Tsarenbrug doorkruist het Montenegrijnse landschap nabij Niksic. De Zeta is hier niet breder dan een bergbeek, dus één boog was genoeg geweest. Behalve het geronk van een oude tractor is hier niets te horen dan tjirpende krekels

Zijn gezicht is lijkbleek en met beide handen klampt hij zich vast aan de reling van de brug over de Piva.

Genieten van het uitzicht: het wil de bijrijder maar niet lukken. De 130 meter lange betonnen brug lijkt in het luchtledige te bungelen, het wegdek zo’n zestig meter boven de rivier, die hiervandaan lijkt op een minus­ cuul blauw beekje in de duizelingwekkende diepte.

Nee, dit is bepaald geen plek waar mensen met hoog­ tevrees zich op hun gemak voelen.

Aan weerszijden verschijnt de brug uit een zwart gat in de bergwand. Een veilige plek om te stoppen is er niet, nergens een vluchthaven te bekennen, maar dit uit­ zicht mag je niet missen. Daarom zetten de luttele toe­ risten die deze route berijden hun auto maar gewoon midden op de brug stil. Levensgevaarlijk, zou je den­ ken, want de Montenegrijnen zijn berucht om hun onbesuisde rijstijl. De truckers die pendelen van Podgorica naar Sarajevo en vice versa zijn het echter wel gewend; ze winden zich er niet over op en zigzag­ gen behendig tussen de illegaal geparkeerde auto’s door.

92 - Kijk op www.meridiantravel.nl

De natuur is hier groots en grillig. De rotswanden van de krappe kloof zijn een kilometer hoog. Ver boven het blauwe water balanceren pijnbomen op rotspunten.

Sommige lijken zo uit de rotsen te groeien, niet te stui­ ten door het harde gesteente. Iets verderop, tussen de Montenegrijnse en Bosnische grensposten, ligt een toe­ ristische attractie in niemandsland. Bovenop een heu­ veltop, bij de summiere restanten van het middel­ eeuwse fort Soko Grad, biedt een uitkijkpunt een nóg spectaculairder uitzicht op de kloof. Paspoort mee dus, al hoef je niet te rekenen op een stempel.

Zwarte Berg De Magistralni Put 3, oftewel ‘hoofdweg’ M­3, door­ kruist het kleine Balkanland Montenegro van hoofd­ stad Podgorica in het zuiden, via de tweede stad Niksic in het midden, naar het dorpje Scepan Polje in het noordwesten – van de Albanese grens naar de Bosnische grens. Het is slechts 162 kilometer, maar trek er gerust twee dagen voor uit. Van woeste maan­ landschappen en grazige alpenweiden tot de stilte van

Ochtend in Pluzine: de bergen weerspiegelen in het spiegelgladde Piva-meer

het groene Piva­meer: weinig autowegen ter wereld zijn zo afwisselend, en dat in een landje dat drie keer in Nederland past. Het is de gedroomde roadtrip.

Eerlijk is eerlijk: het vertrekpunt is niet bijster boei­ end. Podgorica is sinds 1946 de hoofdstad van Montenegro, volgebouwd met communistische betonnen misbaksels, die met name in de zomer te vermijden valt, als de temperatuur er oploopt tot ruim boven de 40 graden. Niet getreurd: de M­3 leidt linea recta naar Niksic. En daar wordt het snel beter.

Hoe noordelijker men komt in de dunbevolkte Zeta­ vallei, hoe stiller het wordt. Vanaf de weg is de kracht van de natuur duidelijk zichtbaar; de bergruggen lig­ gen naast elkaar als buitenproportionele plooien in het aardoppervlak.

Montenegro is de westerse naam voor Crna Gora, wat ‘Zwarte Berg’ betekent. Het land doet zijn naam eer aan. Oranje pannendaken voegen enige kleur toe aan de donkere bergflanken waar de huizen tegenaan gebouwd zijn. Een trein trotseert de steile hellingen

en rijdt langs de smalle rivier in tegengestelde rich­ ting. Langs de route zijn legio historische attracties te vinden, van het uit de bergwand gehouwen Ostrog­ klooster in de Zeta­vallei tot het met fresco’s getooide Piva­klooster in het uiterste noorden – respectievelijk vooral van buiten en van binnen het bezichtigen waard.

Historisch erfgoed Even buiten Niksic ligt een historische attractie die een omweggetje waard is. Te midden van zoet geu­ rende hooivelden doorkruist een 19de­eeuwse brug het landschap. Deze Tsarenbrug werd vernoemd naar de financier ervan, de Russische tsaar Alexander III. De Zeta is hier gekanaliseerd en niet veel breder dan een bergbeek, dus met één of twee bogen was de klus ook geklaard geweest. Maar nee, het werden er acht­ tien, met een hoogte van dertien meter. Behalve het geronk van een oude tractor die het 269 meter lange bouwwerk passeert, is er niets te horen dan tjirpende krekels.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 93

Rechterpagina linksboven Het Piva-klooster werd steen voor steen afgebroken en weer opgebouwd Rechtsboven De wanden van het Piva-klooster zijn versierd met 1200 vierkante meter fresco’s

verblijf in een strandhotel. Overdag is elke centimeter zand bedekt met zonnebedjes en handdoeken, ’s avonds beukt de techno uit de speakers van de open­ luchtclubs. Pak in dit ‘Salou van Montenegro’ de auto en binnen een uur ben je in een andere wereld, waar je soms een dag lang geen andere buitenlandse bezoeker tegenkomt. Het bergachtige binnenland van Montenegro is een en al rust, ruimte en ongerepte natuur.

Dinarische Alpen

Voorbij de dam stroomt de Piva smalletjes door de duizend meter hoge kloof

Beduidend ouder is de Romeinse brug over de droog­ gevallen rivierbedding van de Mostanica, even verder­ op. Een verliefd stelletje kuiert hand in hand over de 3de­eeuwse brug, verder is er geen kip te bekennen.

Terwijl er nog een reden is om deze plek te bezoeken: naast de brug staat een kapel, waarachter een histori­ sche verrassing schuilt. In een korenveld liggen meer dan honderd stecci; middeleeuwse grafstenen, vermoe­ delijk van de Bogomielen, een Ketterse sekte die hier pakweg een millennium geleden leefde. Geen kaartjes­ loket of toeristendrommen rond deze necropolis; alleen zoemende bijen en schuw wegschietende hage­ disjes.

Het is exemplarisch voor dit relatief onbekende Balkanland. Aan de kust tiert het toerisme welig, met name in Budva, waar je een volledig verzorgde vakan­ tie boekt voor pakweg 400 euro, inclusief vluchten en

94 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Voorbij Niksic wordt de natuur alleen maar nog rusti­ ger, ruimtelijker en ongerepter: welkom in de Dinarische Alpen, waar op de onvruchtbare bodem van karst en kalksteen maar weinig wil groeien en bloeien. De grillige karstplateaus worden afgewisseld door lichtgroene alpenweiden en grijze rotsen. Her en der is een gehucht met een eenvoudig eettentje te vin­ den, maar nog leuker is het om bij een stalletje langs de weg proviand in te slaan voor een picknick op een panoramische plek aan een rustiek kabbelend beekje.

Het landschap is overigens beduidend ouder dan de weg zelf. Die werd een halve eeuw geleden aangelegd, toen Montenegro onderdeel was van de Socialistische Federale Republiek Joegoslavië. Dictator Tito had het opwaarderen van de infrastructuur tot speerpunt van zijn beleid gemaakt en zo ontstond, met behulp van legertjes dwangarbeiders, de 600 kilometer lange hoofdweg M­18. Van noord naar zuid doorkruiste die heel Joegoslavië, van de Hongaarse grens via Servië, Kroatië, Bosnië en Montenegro naar de grens met Albanië. In de voortdurende ijver om alle herinnerin­ gen aan Joegoslavië uit te wissen, werd de weg begin 2016 omgenummerd naar M­3. Het deel van Sarajevo tot Albanië staat ook op de kaart als de Europese B­ weg E­762.

Magische grafstenen Behalve in Bosnië, Kroatië en Servië zijn ze ook te vinden in het landschap van Montenegro: stecci. Deze eeuwenoude grafstenen staan soms nog fier overeind of zijn scheefgezakt of omgevallen. Ze variëren van smalle pilaren tot massieve blokken van wel dertig ton.

Gedecoreerd met jachtscènes, wilde dieren, zon en maan of geometrische patronen, vertellen deze kunstwerken verhalen uit een ver verleden – vermoedelijk dat van de Bogomielen, aanhangers van het Manicheïsme. Deze filosofische stroming uit de late oudheid werd gekenmerkt door een dualistisch wereldbeeld, waarin de materiële wereld slecht is en de goddelijke wereld goed. Door de eeuwen heen werden de stecci rituele objecten waaraan magische krachten werden toegedicht. Het Stonehenge van de Balkan.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 95

Links Spartelvers vanuit het Piva-meer op je bord: gegrilde zoetwaterforel Rechts De Tara-kloof is een van de beste plekken ter wereld om te raften

Dagelijks maken zo’n zevenhonderd voertuigen gebruik van deze weg, die in goede staat verkeert.

Toch is het oppassen geblazen. Regelmatig stuit je op koeien, die zich nauwelijks bewust zijn van de wereld om hen heen en op en langs de weg grazen naar vers gras. Zo nu en dan liggen er rotsblokken op de weg of schuifelt er een schildpad voorbij, alles behalve onder de indruk van het grote snelheidsverschil. Inhaalacties vlak voor onoverzichtelijke bochten en vrachtwagens die in het donker zonder licht rijden zijn hier ook doodgewoon. Genieten dus, maar met mate.

Verdronken dorpen In de tijd van Tito was deze verlaten uithoek van Montenegro wegens een ander prestigeproject het toneel van een ware volksverhuizing. In de jaren 70 werd een kolossale waterkrachtdam gebouwd, die nu voorziet in de helft van ’s lands stroombehoefte. Een groot deel van de Piva­kloof veranderde in een enorm stuwmeer. Zo’n 12.000 mensen moesten verhuizen en complete dorpen werden aan de oever van dat nieuwe Piva­meer wederopgebouwd.

De verhuizing van het 16de­eeuwse Servisch­ Orthodoxe Piva­klooster, dat eeuwenlang naast de bron van de Piva stond, duurde twaalf jaar. Steen voor steen werd het afgebroken, om vervolgens een paar honderd meter hoger weer te worden opgebouwd. De nummers op de stenen, die ook nu nog aan de buiten­ kant van het klooster zichtbaar zijn, getuigen dat het een flinke puzzel was. Het sobere exterieur doet niet vermoeden welk een pracht en praal er binnen schuilt:

96 - Kijk op www.meridiantravel.nl

ruim 1.200 vierkante meter aan fresco’s, plus uitbundig gedecoreerde deuren en bladgouden iconen. Een sterk staaltje religieus erfgoed, toch zijn ook hier weer nau­ welijks bezoekers te bekennen.

Ook Pluzine verdween onder water en werd opnieuw opgebouwd. Het dorp van 1500 zielen is nu de offi­ cieuze ‘hoofdstad’ van de Piva­kloof en een prima plek om te overnachten. In de vroege ochtend laten felgekleurde bootjes en imposante bergen zich perfect spiegelen op het gladde wateroppervlak. Ergens kraait een haan, een tweetal schapen staat rustig te drinken uit het blauwgroene meer. Het dorp komt langzaam tot leven. Boerinnen lopen met plastic emmers in hun hand rond om het vee te voeren, een oude man is onkruid aan het wieden in zijn moestuin.

Het diepe, donkere geluid van een koeienbel klinkt in de lucht.

Lest best Voorbij Pluzine start het spectaculairste deel van de route. Per brug wordt het stuwmeer overgestoken, waarna de weg erlangs slingert, tot aan de voornoem­ de Mratinje­dam. Wie weet komt dat bouwwerk bekend voor: de 220 meter hoge dam vertolkte in 1978 een belangrijke bijrol in de Britse oorlogsfilm Force 10 from Navarone met Harrison Ford. Aan de ene kant reikt het water tot de damrand, aan de andere kant kabbelt de Piva in de duizelingwekkende diepte. Net als de brug waarmee dit verhaal begon, en die een kilometer of drie verderop ligt, blijkt ook dit geen ide­ ale plek voor bijrijders met hoogtevrees.

Zo’n tweehonderd meter boven de rivier slingert de weg door de kloof, met geelgrijze rotswanden aan de ene en een gapende afgrond aan de andere kant, half­ weg tussen hemel en aarde. De M­3 is sowieso een sterk staaltje wegenbouw, maar hier stonden Tito’s dwangarbeiders voor een extra uitdagende taak. Ruim vijftig tunnels werden er uit de bergen gebeiteld, zodat je nu net zo veel dwars dóór de bergen rijdt als erlangs.

De onverlichte tunnels vormen een avontuur op zich; de donkere gangen fungeren als figuurlijke cliffhan­ gers. Telkens rijst de vraag wat voor verbluffend uit­ zicht er nu weer op het netvlies zal verschijnen.

Aan het einde van de rit wacht nog een avontuur. Bij de grens komen de rivieren Piva en Tara samen, om in Bosnië verder te stromen als de Drina. De Piva is

bedaard, maar de Tara is een stuk wilder en is een van ’s werelds beste plekken om te raften. Een vaartocht op het turquoisekleurige water met stroomversnellingen en witte schuimkoppen vormt een adrenalinerijke afsluiting van deze panoramische roadtrip. Of wacht, je moet die 160 kilometer natuurlijk ook weer terugrij­ den, langs de hoge rotswanden, de blauwe rivier en door talloze tunnels en de Dinarische Alpen. De natuurfilm trekt nogmaals voorbij, nu in omgekeerde volgorde. En dat is bepaald geen straf – behalve mis­ schien voor de acrofobische bijrijder. n Deze reisreportage kwam tot stand in samenwerking met de School voor Reisjournalistiek, die online cursussen biedt voor beginnende reisjournalisten en leergierige reisbloggers. Info: www.schoolvoorreisjournalistiek.nl

Logeren aan het Piva­meer Accommodatie is schaars in het dunbevolkte noordwesten, maar Pluzine aan het Piva­meer is een puike plek om te overnachten. Vanuit het kleine restaurant van Guesthouse Zvono (2pk va. € 37, guesthousezvono.com) kijk je uit over de daken van het dorp, tegen een decor van stuwmeer en bergen. Tijdens het eten klinkt op de achtergrond de rustgevende stem van Rade Serbedzija. Deze Servisch­Kroatische acteur vertolkte bijrollen in Hollywoodfilms als Mission: Impossible II, X­Men: First Class en Snatch en blijkt ook nog te kunnen zingen.

Op andere avonden vult jazzband Pivajazz het restaurant met livemuziek. En daarna wijzen talloze vuurvliegjes de weg naar je appar­ tement. www.guesthousezvono.com

Kijk op www.meridiantravel.nl - 97

Roadtrip Montenegro euro. Er zijn voldoende geldautomaten, bankpassen worden geaccepteerd bij automaten met een Cirrusof Maestrologo.

HUURAUTO Autoverhuurbedrijven vind je op de luchthavens van Tivat en Podgorica en aan de kust in Budva. Reken voor een compact model op ca. € 150 per week. Een internationaal rijbewijs is niet vereist.

MEER INFORMATIE Voor vertrek: Montenegro heeft geen verkeersbureau in Nederland en het consulaat in Maastricht en de ambassade in Brussel zijn niet erg behulpzaam.

Ter plaatse: National Tourism Organisation of Montenegro, tel. +382 08000 1300, go.montenegro.travel, vestigingen o.m. op de luchthavens van Tivat en Podgorica.

LIGGING & BEREIKBAARHEID

TAAL & GELD

Montenegro is het kleinste land op de Balkan en ligt tegenover Italië aan de Adriatische Zee, tussen buurlanden Kroatië, Bosnië-Herzegovina, Servië en Albanië. De autoroute uit dit artikel doorkruist het land van hoofdstad Podgorica in het zuidoosten naar grensdorp Scepan Polje in het noordwesten. TUI vliegt van half mei tot begin oktober van Schiphol naar Tivat in Montenegro; retour va. € 326, www.tui.nl. Een week vakantie inclusief vluchten en verblijf kost vanaf ca. € 400.

De officiële taal is Montenegrijns, sterk verwant aan het Servo-Kroatisch. In de meeste hotels en bij bezienswaardigheden kun je ook met Engels terecht, zij het soms gebrekkig. Montenegro heeft geen eigen valuta; je betaalt hier – heel handig – met de

KLIMAAT & REISTIJD

S C E PA N P O L J E

PLUZINE

Aan de kust is het Montenegrijnse klimaat mediterraan, met lange, droge en hete zomers en korte, milde en natte winters. Het binnenland en de bergen kennen een gematigder landklimaat. Hoogseizoen: juli/augustus, beste reistijd: mei/juni en september/oktober.

NIKSIC

PRIKKEN & PAPIEREN Aanbevolen vaccinaties: DTP, hepatitis A, BMR. Verhoogd risico op rabiës. Info: lcr.nl. Geen visum benodigd voor een verblijf van maximaal 90 dagen, wel een paspoort dat nog ten minste zes maanden geldig is.

98 - Kijk op www.meridiantravel.nl

T I VAT

PODGORICA

M O N T E N E G R O

(Advertentie)

De mooiste reisverhalen van de beste reisjournalisten

COLUMN LEVEN IN DE POOLGEBIEDEN

Om te kunnen (over)leven in de poolgebieden hebben mens, dier en plant zich moeten aanpassen. In deze column vertelt Jonneke van Eijsden - eigenaar van Beluga Adventures over de verschillende aspecten van het leven in de poolgebieden die zij is tegengekomen tijdens haar reizen in de poolgebieden.

Het oosten van Groenland In verband met mijn werk reis ik best veel, vooral naar de poolgebieden. Maar zelfs na bijna dertig jaar kom ik nog steeds op plaatsen waar je overweldigd wordt door de fascinerende natuur.

Zo ook het noordoosten van Groenland. Natuurlijk had ik foto’s gezien en verhalen van mijn collega gehoord die er enkele jaren geleden is geweest. Maar als je zelf tussen de enorme ijsbergen en door de enor­ me fjorden vaart, voel je de grootsheid van de natuur.

Het noordoosten van Groenland is een groot ongerept, beschermd natuurgebied. Het is niet alleen beschermd bij wet, maar ook vaak door een enorme stroom ijs dat zeker in de zomer van de Noordpool af komt. Van eind augustus tot begin oktober is het meestal mogelijk om de Scoresby Sund in te varen en kennis te maken met het langste fjordenstelsel ter wereld. Een gebied met imposante bergruggen opgebouwd uit kleurrijke aardlagen waartussen enorme gletsjers die zich een weg banen van de Groenlandse IJskap naar zeeniveau eindigend in blauwwitte ijsfronten van tientallen meters hoog.

Als het ijs een beetje verder wijkt, is het ook mogelijk om de noordelijker gelegen delen Kong Oscar Fjord en de Keiser Franz Josef Fjord te bezoeken. Hier word je echt stil van de intrigerende geologie. Het ultieme punt is Gateau Point. Een bijna onwerkelijk landschap dat doet denken aan de lagen van een taart: bruin, crème, groen, bruin met stippels, geel enz. Kortom een waar eldorado voor geologie­geïnteresseerden. Maar zelfs al heb je niets met geologie, hier kan niemand zomaar aan voorbij lopen.

Muskusos Veel diersoorten kom je niet veel tegen, maar één laat zich regelmatig zien: de muskusos. Dit oerrund weet in het onherbergzame te overleven. Tijdens wandelin­ gen kom je een enkeling of soms een klein familie­ groepje tegen. Op gepaste afstand schatten beide par­ tijen in of de ander een gevaar vormt of niet. In het ene geval gaan de muskusossen door met grazen en de mensen gaan verder met fotograferen. In het andere geval maakt één van de beide partijen of beiden zich uit de voeten, want muskusossen zijn snel en sterk! n

Kijk op www.meridiantravel.nl - 101

Foto Shutterstock

COLOMBIA

STAD IN DE BERGEN Omringd door hoge ­ met donker­ groene bomen begroeide bergtop­ pen, ligt midden op een enorm bergplateau de stad Bogotá, hoofd­ stad van Colombia. Eeuwen gele­ den was Bacatá ­ Bogotá ­ de woonplaats van de Muisca Indianen, hier is niets meer van terug te vinden. De stad heeft ver­ schillende gezichten. Enerzijds nog het oude koloniale deel waar men zich uren kan vergapen aan de prachtige – vaak gerestaureerde en tot hotel of restaurant omgetover­ de – gebouwen. Het meest interes­ sante is misschien wel Plaza de Bolívar, centraal gelegen in het historische deel van de stad waar uiteraard een statig beeld van volksheld Simon Bolívar niet ont­ breekt. Een heel ander gezicht van de stad is het moderne deel, waar veel goede hotels, restaurants en moderne winkels te vinden zijn.

In Colombia leeft men na het werk veel op straat met als vertier win­ kelen en uitgaan. Als de discothe­ ken hun deuren openen, klinkt tot vroeg in de morgen uit iedere hoek de opzwepende Latijns Amerikaanse muziek. De Colombianen weten er één groot feest van te maken!

Kijk op www.meridiantravel.nl - 103

DEBRECEN EN DE POESTA De historische stad Debrecen, gelegen in het oosten van Hongarije, is omgeven door de eindeloze poesta waar cowboys met hun paarden galopperen, waar herders hoeden en waar water geneest.

T E K S T & F O TO G R A F I E A N N E L I E S R I G T E R

104 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Kijk op www.meridiantravel.nl - 105

W

Vanaf linksboven met de klok mee Debrecen, de tweede stad van Hongarije; Hongaarse traditionele band Tubaro Zsa in traditioneel kostuum; De gereformeerde grote kerk in Debrecen

Debrecen is een universiteitsstad in het oosten van Hongarije met ruim tweehonderdduizend inwoners.

Het is de tweede stad van het land, met statige huizen, hotels en veel terrassen. Het oude stadhuis in classi­ cistische stijl en de gereformeerde grote kerk zijn bekende trekpleisters. Middenin de stad staat een standbeeld van Michiel de Ruyter. In 1676 bevrijdde hij 26 Hongaarse protestant gereformeerde dominees van een Spaans galjoen op de Middellandse Zee en wordt sindsdien als een ware zeeheld beschouwd.

Het is een stad met een rijke historie en veel kunst, cul­ tuur en concerten. Rond 15 augustus is er het extrava­ gante bloemenfestival met dans en straatfeesten en op 20 augustus is het St. István­dag. Dit is de Hongaarse variant op Koningsdag, waarbij wordt gevierd dat St. István, de stichter en latere koning van Hongarije, dui­

106 - Kijk op www.meridiantravel.nl

zend jaar geleden uit zeven stammen een moderne, feodale staat naar Westers model stichtte.

Duik in het diepe Na een bezoek aan Debrecen rijd ik met mijn Hongaarse gids verder naar Hajdúszoboszló, een gemoedelijk stadje met in het centrum een marktplein waar acaciahoning, zelfgemaakte bosbessenjam, hou­ ten pollepels en kanten kleedjes worden verkocht. In de avond speelt een plaatselijk orkestje en door de bevolking wordt gedanst.

In de stad bevindt zich Hungarospa, het grootste waterpark van Europa, gebouwd rondom natuurlijke broom­ en jodiumhoudende, geneeskrachtige warm­ waterbronnen. De bronnen werden bij toeval ontdekt

Dávid Lovastanya rust even uit bij zijn paard na een dressuurshow

tijdens eenzoektocht naar olie. De arts Pávai Vajna Ferenc zag meteen medische mogelijkheden en bouw­ de een klein centrum om de bron heen. In de loop der jaren is het uitgegroeid tot een megakuuroord met cen­ tra waar je verschillende therapeutische behandelin­ gen kunt ondergaan voor reuma, artritis, huidziekten en rugproblemen. Daaromheen zijn openluchtzwem­ baden met een strand en het Aquapark; een complex met vijftien verschillende glijbanen.

Ik zwem door de grotten en spelonken van de thermi­ sche baden en ervaar de sensatie van het warme, geneeskrachtige water. Even later bevind ik mij in het Aquapark met diverse hoge, kronkelige, smalle en brede glijbanen. Voordat ik het besef, sta ik op de hoogste glijbaan voor een gesloten poortje, dat elk moment kan openen zodat ik me in de diepte kan stor­

ten. Ik wordt overvallen door angst en ik overweeg het voor gezien te houden. Anderen dringen achter mij en ik besef dat er geen weg terug is. Even later glijd ik naar beneden en eindig opgetogen met een plons in het water. Om Hungarospa heen staan en liggen veel hotels en campings die het hele jaar open zijn.

Rijden op raspaarden Vanaf Hajdúszoboszló gaan we op weg naar de poesta.

De poesta is een enorm, vlak grasland, waar schapen, koeien en paarden de ruimte hebben om te grazen en te draven. We rijden over slingerende wegen door het Hongaarse platteland waar acacia’s en wilgen groeien en vogels in hoge populieren hun lied zingen. We pas­ seren dorpjes met door klimop begroeide huisjes,

Kijk op www.meridiantravel.nl - 107

108 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Linkerpagina Schapenhoeder Ferenc Jรณjรกrt met zijn schapen Onder Wolvarkens op de poesta

Kijk op www.meridiantravel.nl - 109

Stván Rapolthy, eigenaar van de eco-boerderij Tuba Tanya

wilde bloemen en scharrelende kippen. Akkers en bos­ sen lopen in elkaar over, zandwegen kronkelen erdoor­ heen. Het geeft een gevoel van eindeloze ruimte en vrijheid in een wijds landschap. Op een elektriciteits­ mast broedt een ooievaarspaar. Een van de kuikens probeert al weg te fladderen. In bepaalde periodes kun je hier wilde paddenstoelen en bessen plukken.

Als we bij de Hortobágy­manege aankomen, worden we met kaaskoekjes en flessen palinka, een lokale likeur, ontvangen door de familie Csoma. Uit de stal­ len klinkt het gehinnik van de Hongaarse holstein­ paarden. Hun glanzende, donkere vacht glinstert in de namiddagzon.

Dávid Lovastanya, een jonge paardendresseur, toont ons zijn dressuurkunsten. We krijgen een show te zien die wordt opgevoerd tijdens een huwelijksplechtig­ heid, waarbij de bruid en bruidegom te paard hun gelofte afleggen. De manege wordt verhuurd voor bruiloften en partijen, maar je kunt er ook met een

110 - Kijk op www.meridiantravel.nl

groep of individueel paardrijles nemen. Met de geur van vers hooi in de neus krijgen we de gelegenheid om zelf te rijden.

Nationaal park Hortobágy Dan gaan we door naar Nationaal Park Hortobágy. Het is Werelderfgoed, opgericht in 1973 en het eerste natio­ nale park van Hongarije. In totaal zijn er nu tien. Het hele project is gericht op het in standhouden en beschermen van de natuurlijke omgeving van inheem­ se diersoorten, zoals wolven, vossen, beren, paarden, wilde katten en allerlei vogelsoorten.

Met een boemeltreintje rijden we langs de visvijvers, kunstmatige meertjes en sloten die zijn gecreëerd om vis te kweken en uit te zetten. In het park leven meer dan driehonderd soorten vogels, waaronder de lepe­ laar, ooievaar en pelikaan en de kraanvogel die ooit was verdwenen door het teruglopende visaanbod in

de vijvers van dit gebied. Deze streek is daarom ook een paradijs voor vogelaars, die overal tussen de bos­ jes met lange verrekijkers bivakkeren.

Verder door akkerland, waar maïs en suikerbieten worden verbouwd en velden met zonnebloemen en vlierbomen in bloei staan. Huisjes met wilde bloemen en tomaten in de tuin typeren het ongepolijste landle­ ven. Om de 20 kilometer passeren we een csárda, een klein restaurant op de poesta, waar paard en ruiter even kunnen rusten, eten en drinken.

Plattelandsromantiek Het schijnt dat de Hongaar van nature zwaarmoedig is, graag zwarte kleding draagt en ongebreideld kan drinken. Na eeuwenlang onderdrukt te zijn door de Oostenrijkers en Russen, en het drama rondom de opstand in 1956, lijkt het mij dat daar genoeg reden voor is. De Hongaarse zigeunermuziek verhaalt over deze droevige zaken, maar ook over mooie meisjes en de liefde. Ze zingen intens en uit volle borst en gaan in

restaurants van tafel tot tafel om verzoeknummers te spelen.

Onderweg stappen we uit en ontmoeten we de schaap­ herder Ferenc Jójárt die zijn 739 rackaschapen hoedt.

Hij vertelt zijn verhaal: zes uur op, zieke dieren ver­ zorgen en dan op pad. De hele dag op de poesta met zijn drie honden, waarvan een jonge in opleiding. Hij houdt van de natuur, de eenzaamheid, de rust en de tijd om te filosoferen. Hij is ermee opgegroeid. Zijn vader en grootvader waren ook herders. Terwijl hij ver­ telt, leunt hij op zijn lange stok en kijkt vanonder zijn vilten hoedje over het veld met de grazende schapen.

Het warme avondlicht valt over de velden met de wui­ vende pluimen van de gele tarwe, de vele margrieten, de felrode klaprozen en de diepblauwe korenbloemen.

Als we verder reizen, komen we tegen de avond aan bij boerenbedrijf Tuba Tanya, een ecologische, meer dan honderd jaar oude boerderij met een traditioneel restaurant. Op het erf scharrelen kippen en hanen. In de stal staan wolvarkens, schapen en geiten. Een kal­ koen heeft net een nest eieren uitgebroed en de kui­

Nationaal Park Hortobágy waar de vos in zijn eigen natuurlijke omgeving wordt beschermd

Kijk op www.meridiantravel.nl - 111

Rechterpagina boven Eten onder begeleiding van zigeunermuziek Onder Thermobad Hungarospa in het plaatsje Hajdúszoboszló

kens kruipen piepend met opengesperde bekjes uit het ei. De imposante Hongaarse grijsrunderen lopen ach­ ter de boerenknecht aan naar de wei waar hij een wagen met hooi leegt. Ondertussen schraapt Mate de maïs van de kolven, wat als voer voor het vee wordt gebruikt. Met een hamer worden walnoten kapotgesla­ gen en in een grote zak gedaan. Van zonnebloemen wordt zonnebloemolie gemaakt en bijen zwermen om de acaciabomen heen.

Aan het plafond van één van de ruimten in de boerde­ rij hangen hammen, hompen spek en salami van een pas geslacht varken te drogen. Boer Istvan Rapolthy trekt mij met een geheimzinnige blik aan mijn arm mee naar de tuin. Daar opent hij een houten vogelhuisje, waaruit hij met een brede grijns twee flessen palinka tovert. De eerste borrel wordt genuttigd. Iedereen krijgt een glaasje, in de loop van de avond volgen er meer.

In het restaurant speelt de Hongaarse muziekgroep Tubaròzsa. Een grote, zwarte ketel hangt boven een vuur. Hier wordt het traditionele gerecht slambuc gemaakt van pasta, aardappelen, spek en varkensvet.

Varkensvlees wordt op een open vuur bereid. We eten eend, gebakken aardappelen, zuurkool en worsten. Als toetje krijgen we mákos­meggyes, een pannenkoek gevuld met fruit. Ondertussen worden er anekdotes verteld, gedanst en gedronken. Gelukkig heeft de boer­ derij zes gastenverblijven.

Geen opdringerig vermaak In zuidelijke richting vanaf Hajdúszoboszló ligt Silver Major, een familieresort. Ook hier worden we ontvan­ gen met palinka. Er staan schalen met zoetigheden, sala­ mi’s, kaas en broodjes. Het resort bestaat uit een hotel en boerenhuizen die het hele jaar door open zijn en ver­

warmd worden door een thermische bron. Ze zijn alle­ maal voorzien van een eigen thermisch bad. De elektri­ citeit wordt volledig opgewekt door zonnepanelen en er is een biologische moestuin waarvan de producten in het restaurant van het hotel worden gebruikt. Om de boerenhuizen staan grote tafels met grillmogelijkheden.

We maken een wandeling door het gebied. Het is zon­ nig. Er is een groot zwemmeer, omgeven door weilan­ den met wuivende rietpluimen, korenbloemen en klaprozen. In de verte zien we de stromende rivier.

Alles is groen, overal is leven, van huppelende haasjes tot statige, witte zwanen in de sloten. Overal staan picknicktafels en er mag overal gebarbecued worden.

Alles is gericht op het samenzijn. Daarom is het ook uitermate geschikt voor families met kinderen. Er kan op het terrein worden gewandeld, gefietst of gezwom­ men.

In de buurt van het resort bevinden zich kraters die zijn ontstaan door het boren naar gas waarna water ze vulde. Het zijn idyllische plekken, waar parende kik­ kers van de een op de ander springen. Als we uitstap­ pen en om het meer heen wandelen, horen we de oor­ verdovende resonantie van tienduizenden uit volle borst kwakende kikkers. Het water lijkt troebel, maar is schoon en uitstekend geschikt om in te zwemmen.

Aan de rand zitten wat vissers met een picknickmand en een fles abrikozenpalinka. Er is geen sprake van opdringerig, toeristisch vermaak, dat vaak de idylle verstoort.

Als mooie afsluiter van de reis worden we verrast door drie herders te paard met zwarte hoeden en in zwartblauwe kostuums, die met hun glanzende ras­ paarden de zwepen laten knallen en een wervelende show geven. n

Hongarije KLIMAAT & MUNTEENHEID Hongarije heeft een landklimaat: koud in de winter en heet in de zomer. De munt is de forint.

WWW - Annelies Rigter www.anneliesrigterphotography.com - Hongaars verkeersbureau nl.gotohungary.com - Hungarospa www.hungarospa.hu

112 - Kijk op www.meridiantravel.nl

- Nationaal park Hortobágy www.hnp.hu - Paardrijden www.paardenpas.nl - Silver Hotel www.hotelsilver.hu - Tuba Tanya www.tubatanya.hu - Wizz Air vliegt 3 keer per week vanuit Eindhoven naar Debrecen www.wizzair.nl

H O N G A R I J E BOEDAPEST

DEBRECEN

Kijk op www.meridiantravel.nl - 113

Foto Shutterstock

BONAIRE

NATUURLIJK NATUUR Wie een goed beeld wil krijgen van de natuur op Bonaire duikt, het nationale park Washington­ Slagbaai in. Dit bijna 5.500 hectare grote natuurgebied is gelegen in de westelijke punt van het eiland en omvat de mooiste uitzichten over sappig beboste heuvels, roze­ paarse zoutvlaktes en witte stran­ den. Vogelspotters komen er voor­ al voor de tropische papegaaien, spotvogels, gele troepialen en natuurlijk de onvermijdelijke fla­ mingoʹs. Er zijn twee autoroutes door het park, van respectievelijk 28 en 45 kilometer. Verwacht hier geen asfalt, maar grillige stoffige paden waarover het in het laatste geval een goede vier uur hobbelen is. Binnen de parkgrenzen ligt ook Subi Brandaris, de hoogste heuvel van Bonaire. Het park is dagelijks open van acht to vijf uur en er geldt een toegangsprijs van tien dollar.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 115

f

c

PIRITUELE

LEKKEN

Foto Leandro Bistolfi

cent en plekken waar stenen naar beneden zijn gevallen en het regen­ water diepe geulen heeft uitgesleten.

Jaren geleden is er een bus met bede­ vaartgangers van de rots naar bene­ den gevallen. Iedereen verongeluk­ te.

Schrijfster Susan Smit (1974) houdt van spiritualiteit en bezoekt graag spirituele plekken. Ze bezocht fa­ meuze bedevaartsoorden en beleef­ de magische momenten bij eeuw­ enoude heiligdommen. Voor Meridian Travel schrijft ze een column met dezelfde invalshoek waarvoor ze onder andere bijzon­ dere bedevaartsoorden en kracht­ plekken in de wereld bezocht.

Met die kennis in mijn achter­ hoofd zit ik niet helemaal ontspan­ nen in de auto, om het voorzichtig uit te drukken. Bij de steile stuk­ ken grijp ik me zo stevig vast aan mijn stoel dat mijn knokkels wit zien. Mijn reisgenoot is gelukkig dodelijk kalm en lijkt alleen maar

‘Het doet me denken aan de rotsplateaus die over de Grand Canyon hellen’

DOOR SUSAN SMIT

Het duurt anderhalve dag om naar het Italiaanse Gardameer te rijden, weet mijn reisgenoot. We overnach­ ten in een pension in Oostenrijk en de volgende middag vangen we de eerste glimp van het Lago di Garda, het grootste meer van Italië, op dat glinstert in de zon. Verraderlijk – want even onheilspellend als lieflijk – is een van de bekendste heilige plaatsen van het Gardameer: het klooster van Montecastello. Het is gelegen op een bijna loodrecht boven het meer hellende rots. Om er te komen, moet je niet bang aangelegd zijn. De smalle weg ernaartoe bestaat uit scherpe haarspeldbochten, hel­ lingen van soms vijfentwintig pro­

116 - Kijk op www.meridiantravel.nl

ingenomen met de uitdaging die hem wordt gesteld. ‘Een bedevaart mag ook niet al te makkelijk zijn,’ grijnst hij. Hmmm.

Het laatste stukje van de weg naar de kerk hoor je hier te voet af te leggen. Het is verboden voor gemotoriseerd verkeer om door te rijden. We wandelen over de kruisweg naar boven, langs olean­ ders, citroenbomen, cipressen en wijngaarden. Na een tocht van anderhalf uur komt de Santa Maria di Montecastello in zicht.

Uit opgravingen blijkt dat deze plek al werd bewoond sinds de Oudheid en voordat de kerken

werden gebouw zou er een hei­ dens heiligdom hebben gestaan. In 1283 bouwde de hertog van Oostenrijk een burcht bij het eerste kerkje voor de Brescianen. Toen de Trentini hen aanvielen, verscheen er een wit licht uit de kerk waardoor de aanvallers verblind werden en het gevecht verloren.

Het werd beschouwd als een hemels licht dat door de Madonna zelf had gestraald. Nadat er vrede was tussen beide partijen werd de burcht afgebroken en een nieuwe kerk gebouwd ter ere van de ‘Madonna di Montecastello’.

We wandelen de kerk binnen en zien fresco’s van Giotto uit de veertiende eeuw en een verguld houten altaar. Te midden daarvan staat de fresco van Maria te stra­ len. Ik blijf even naar haar kijken, maar krijg het gevoel dat ik weer naar buiten moet.

Voor mij is het niet de kerk, maar deze plek op de rots die over de diepte helt, in de afgrond stort en een magnifiek uitzicht geeft over het Gardameer die dit tot een gewijde plaats maakt. Het doet me denken aan de rotsplateaus die over de Grand Canyon hellen en die de Indianen als heilig beschou­ wen, als punt waar de onder­ wereld, de bovenwereld en de aarde samenkomen. Precies zo’n gevoel heb ik hier als ik voor me uit staar en de kleuren van de blauwe hemel, het groene water en de groene aarde in elkaar over­ vloeien. n

Susan Smit (1974) is romanschrijf­ ster en columniste.

Foto Shutterstock.ccm

De zon komt op boven Mount Kenya, ook bekend als Mount Kirinyaga. Het is na de Kilimanjaro met zijn 5199 meter de een na hoogste berg van Afrika

Kijk op www.meridiantravel.nl - 117

118 - Kijk op www.meridiantravel.nl

VREEMDE LIEDEN IN IERLAND

Kijk op www.meridiantravel.nl - 119

g

120 - Kijk op www.meridiantravel.nl

g

‘Tsja, in Ierland zou ik het wel weten. Er is daar een pub waar je bier kunt drinken met de doden. De ruimte is bar en rouwkamer ineen. Fantastisch hoe de gasten nog een laatste glas heffen op hen die aan hun laatste reis begon­ nen zijn.’ Tot zover de informatie van de Schotse barman.

We hadden hem gevraagd naar bijzondere pubs en hij had ons van Schotland naar Ierland gevoerd en in gedachten bij deze kroeg afgezet. Een café waar rouwenden en dor­ pelingen eensgezind aan de bar zitten terwijl de barman af en toe per abuis de arm van een dode aanzwengelt om een biertje te tappen. Daar willen we naartoe. Maar hoe we de Schot ook onder druk zetten, de juiste coördinaten zijn hem even ontschoten.

Snurkende doden Naarmate de tijd verstrijkt, en geen Ier ooit bevestigend had geantwoord op de vraag of hij had gehoord van een pub annex rouwkamer, raken wij er van overtuigd dat het verhaal zich slechts in het hoofd van de Schot had afge­ speeld. Maar nu blijken we op eigen kracht toch op het café te zijn gestuit. Of in ieder geval op de hotelvariant.

Dat ging overigens niet zonder slag of stoot, want bij aan­ komst blijkt het hotel op slot.

‘Dicht?’, roept een man die zich eerder als de koning van Tory Island voorstelde en op het punt staat in een oud

koekblik te stappen. Hij loopt naar ons toe en bekijkt de hotelentree alsof die een geheimzinnige code bevat. ‘Ik snap er niks van’, zegt hij verbaasd. ‘Het hotel is altijd open.’ Er voegt zich een tweede man bij ons. ‘Meestal zit de deur op slot als de eigenaar te veel gedronken heeft’, zegt de man. Het is elf uur ’s morgens.

Het is de fotografe die een open raam ontdekt. Aangezien je een koning niet laat klimmen en wij dames zijn, laten wij het aan de andere man over om zich via de regenpijp omhoog te hijsen. En zo staan we even later dan toch in de lobby die er uitziet als een Ierse rouwkamer vóórdat de lij­ ken worden opgebaard. Overal liggen de lichamen van jonge mannen. Hoewel ze niet dood zijn (daarvoor snurk­ ten ze te hard) zit er weinig leven in.

Doorgehaalde jongeren Achter kogelvrij glas zit een dikke vrouw. Ze staart ons zwijgend aan. ‘We hebben gereserveerd’, begin ik, terwijl ik probeer niet op een snurkende jongen te gaan staan.

‘Two rooms’, vat de fotografe samen. Er komt geen reactie.

‘Misschien spreekt ze geen Engels’, opper ik. ‘Misschien is ze niet echt,’ zegt de fotografe, ‘net als die wassen beelden in het museum in Donegal.’

‘Rûm fûr ûn fûf’, verbreekt de vrouw achter het glas plot­

Kijk op www.meridiantravel.nl - 121

122 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Kijk op www.meridiantravel.nl - 123

seling de stilte. Keltisch, hebben wij inmiddels begrepen, is een taal die alle klinkers aan een wringer voedt en die als û’s weer uitperst. Onze eerste kennismaking met die taal had plaatsgevonden bij de autoverhuur in Dublin. Een Ierse versie van George Clooney wachtte ons daar op.

‘Hûllû lûvlû lûdûs.’ Bij ieder verzoek dat we bij hem indien­ den, zei hij stralend: ‘Sûre, nû bûtter.’ Geen boter?

‘Misschien zit ze vast, kan ze ons daarom geen sleutel geven’, mompelt de fotografe. We staren naar de vrouw achter het glas. Er komt een man uit een klapdeur. Hij begroet ons en zegt: ‘Sorry voor de rommel’, terwijl hij op de lichamen wijst. ‘De jonge eilandbewoners hebben van­ nacht doorgehaald en we wachten even voor ze weer nuch­ ter zijn om te voorkomen dat ze van de kliffen vallen.’

De klapdeurman overhandigt ons de sleutels: ‘Alsjeblieft.

Kamer vier en vijf.’ Al die tijd heeft de vrouw niet bewo­ gen. ‘Ik begrijp dat als je op haar schiet, je niet kunt missen,’ zegt de fotografe nadat we de koffers op de kamers hebben gezet, ‘maar waarom zit ze überhaupt achter glas?’

De fotografe is afgestudeerd in duistere complotten. De man die bij de lopende band in Dublin voor onze voeten neer­ stortte? Gewoon een man die over zijn koffer struikelde.

Dacht ik. Maar de fotografe ziet dat anders: ‘Waarom is die man voor onze voeten gevallen? Nou? Hij kon overal vallen, maar nee, hij valt precies voor onze voeten. Hier zit meer achter.’ De vrouw achter glas laat haar dan ook niet los.

Ruige rotsen Het is tijd om het eiland te verkennen. In de lobby zijn de lichamen verdwenen. ‘Monica en Caroline, hebben jullie een moment?’ De man van de sleutels wenkt ons.

124 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Aangezien er niemand anders is, vermoed ik dat hij ons bedoelt. ‘Wat willen jullie straks eten? En zeg alsjeblieft niet dat jullie vegetariërs zijn. Ik word gek van vegetariërs.’

‘We zijn vegetariërs’, grijnzen we en gaan op weg. Het voordeel van een eiland met ruim honderd mensen is dat je binnen no time iedereen kent. Zo komen we de koning twee keer tegen. De man van de regenpijp zwaait vanuit zijn keuken. Het schoolhoofd stelt zich voor en zelfs Jezus is waar je hem veronderstelt aan te treffen. Bloedend aan het kruis in de voortuin van de kerk.

We wandelen naar de kliffen aan de oostkant van het eiland. De oceaan is ruig en breekt met geweld op de rot­ sen. Twee mannen kruisen ons pad. Ze zitten onder het bloed. ‘Ik weet niet of hij het haalt’, horen we de ene man zeggen. De fotografe staat abrupt stil. ‘Dit trek ik niet,’ zegt ze, ‘wat is dit voor eiland? Vrouwen achter kogelvrijglas, mannen onder het bloed. Ik ga terug.’ In de hotellobby blij­ ken de dode jongeren tot leven te zijn gekomen. ‘Jullie zijn toe­hoe aan een man’, lalt een van de knullen vol jeugd­ puisten. ‘Aan een mán ja’, zegt de fotografe minzaam.

‘Jessica en Clementine?’ Het is de sleutelman. ‘Het eten wordt opgediend.’ Aangezien we niet denken dat de jon­ gens zo heten, nemen wij plaats in de eetzaal. Er loopt een oude man in onderbroek voorbij. We doen ons best niet te staren. ‘Mijn schoonvader’, zegt de sleutelman als hij even later het eten brengt. ‘Er is een dwergvinvis aangespoeld.

Gewond, de reddingsbrigade zit onder het bloed.

Gelukkig is hij terug de zee in.’

Na het eten is het tijd voor ons onderhoud met de koning.

De deur van het hotel blijkt opnieuw op slot. We besluiten via het raam en de regenpijp te ontsnappen. Een koning laat je immers niet wachten. n

Foto Shutterstock

ARUBA

STILLE GETUIGE De vuurtoren werd ontworpen om passerende schepen te waarschu足 wen. De naam is afkomstig van het in 1910 gezonken schip, de SS California. Naar aanleiding van deze ramp werd de vuurtoren gebouwd. De oude vuurtoren staat als een stille wachttoren in de Hudishibana regio op het noord足 westelijke puntje van Aruba.

Vanaf de vuurtoren kijk je uit over de uitgestrekte golfbaan van Tierra del Sol en de gehele kustlijn van Palm Beach. Loop je naar de ande足 re kant van de vuurtoren, dan zie je het smalste en meest noordelijke puntje van het eiland waar de wateren rond de Noordkust en de kalme zee aan de westkust samen足 komen.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 127

128 - Kijk op www.meridiantravel.nl

50 TINTEN ORANJE IN VAL D’ANNIVIERS ZWITSERSE SKIBESTEMMING EN HERFSTIG WANDELPARADIJS

Kronkelende wegen en rivieren door imposante bergen, gletsjers en valleien. Authentieke bergdorpen met donkerhouten chalets, een traditionele keuken en kilometers piste, fiets- en wandelroutes. Het Zwitserse Wallis spreekt tot de verbeelding. En het kleine gebied Val d’Anniviers in het bijzonder. Een natuurparadijs zoals je die alleen op ansichtkaarten ziet. In de winter… én in de herfst.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 129

Wandelen door bergen, dalen, langs water en stromende beekjes

[

‘Hier in het dal vind je wijnranken, boomgaarden met fruit en kastanjes, panorama’s en de meanderende Rhône. Daar aan de andere kant, waan je je in een andere wereld met indrukwekkend steile toppen, glet­ sjers en ‘vierduizenders’.’ Gids Pascale Haegler heeft de pas er flink in maar dat weerhoudt haar niet om honderduit te vertellen over ‘haar’ Val d’Anniviers. Op nieuwe, goed ingelopen bergschoenen en met vette watten tussen m’n tenen probeer ik het tempo bij te houden. Ik ben allesbehalve een wandelpro maar merk dat ik de smaak aardig te pakken krijg.

outdoor­bestemming bij uitstek. ‘Eerder dit jaar werd dit stukje Zwitserland door CNN uitgeroepen als ‘Europe’s Best Kept Secret’ op wintersportgebied’, vertelt Pascale trots. Niet voor niets, want met vijf skiresorts, 220 kilometer aan poederpistes en knusse dorpsharten is het een walhalla voor sneeuwliefhebbers. Met de eerste hoogtemeters in de benen, concludeer ik dat het oranje­gele Val d’Anniviers in de herfst minstens zoveel indruk maakt.

Het balkon van Wallis: Vercorin Europa’s best bewaarde geheim Val d’Anniviers is een relatief onontdekt deel van Zwitserland en ligt – onterecht – in de schaduw van beroemde Wallis­broeders Zermatt en Verbier. Het is een bijzondere regio, en eentje van tegenstellingen: authentiek, pittoresk en gemoedelijk tegenover ruig, steil en stoer.

Een ontdekkingstocht door Val d’Anniviers begin je bijvoorbeeld in het middeleeuwse alpendorp Vissoie, centraal gelegen en daarmee een geschikt start­ of doorgangspunt. Je vindt er karakteristieke huizen, de torenburcht Cour Neuve en de lokale kerk met crypte.

Maar vandaag heeft Pascale iets anders voor ons in petto: Vercorin. En wel voor een vier uur durende tour door de Vallon de Réchy. De vallei van de edelweiss.

Vandaag is het een van die 300 dagen per jaar dat hier de zon schijnt. Het is nog vroeg maar de stralen al warm en het uitzicht adembenemend. Met meer dan 490 kilometer aan wandelroutes, is Val d’Anniviers een

Vercorin is zo’n authentiek Zwitsers plaatsje met ‘zon­ gebruinde’ chalets en een panoramisch uitzicht over de Alpen en de Rhône­vallei. ‘Ook wel het balkon van Wallis genoemd’, de uitgestrekte arm van Pascale wijst

130 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Val d'Anniviers kleurt in de herfst oranje

Vercorin en de Vallon de Rechy

Kijk op www.meridiantravel.nl - 131

Links De lokroep van verliefde herten in Vallon de Rechy Rechts Vallon de Rechy onder een witte winterdeken

van links naar rechts, onze neuzen volgen. In de herfst, wanneer de bomen en wijngaarden warm oranje kleu­ ren, is de Vallon de Réchy het domein van de herten.

Hun onnavolgbare, verliefde ‘geburl’ echoot er tussen de bergen en trekt jaarlijks nieuwsgierige natuurlief­ hebbers. Het landschap wordt niet alleen gekleurd door de herfstblaadjes maar ook door de verschillende steenlagen die je hier aantreft. In de door ijstijden gevormde vallei woont niemand. Er zijn geen auto’s en zelfs geen fietsers te bekennen. Eén groot herfstig wan­ delparadijs dus.

In de wintermaanden ruilt Vallon de Réchy, net als de lokale hermelijn, haar oranjebruine jas om voor een hagelwitte. Een winter wonderland waarin sneeuw­ schoenen geen overbodige luxe zijn. ‘Via de sporen die dieren achterlaten in de verse sneeuw ontdek je een hele andere kant van diezelfde bergen’, aldus Pascale.

‘Een cabinelift brengt je na afloop weer naar beneden, naar Vercorin’.

Hérens koeien; de lokale trots Wanneer de avond over Vercorin en de vallei valt, en de benen aan hun welverdiende rust toe zijn, is restau­ rant Le Margueron een goed idee. Hier schuif je aan voor de traditionele Fondue Anniviarde, een bouillon­ fondue met het gemarineerde rundvlees waar Val d’Anniviers bekend om staat. De sterke, zwarte berg­ koeien van het ras Hérens zijn de lokale trots. Niet

132 - Kijk op www.meridiantravel.nl

alleen op culinair gebied, maar ook in de weide en arena pronken de boeren met hun beste koe van stal.

Tijdens de jaarlijkse traditionele ‘combat des reines’ – het koninginnegevecht – wordt bepaald welke koe de grootse koeienbel en welke boer de hoofdprijs in de wacht sleept.

Voor de overnachting check ik in bij de kleine B&B L’Ecole de Pinsec in Pinsec, een voormalig dorps­ schooltje met drie gastenkamers, middenin de natuur.

Het iets verderop gelegen mini­chalet dat bij de B&B hoort is werkelijk waar de droom van elke bergwande­ laar.

Gletsjerwijn nippen in Grimentz De volgende dag wacht ons in Grimentz een warm ont­ haal door Jean Vouardoux. Met zijn 84 jaar nog altijd een van de meest enthousiaste, lokale gidsen van de regio. Samen met Jean duiken we in de wereld van de zogenaamde gletsjerwijn. Maar voordat het zover is, moeten we het lichtgele vocht eerst verdienen. Dat treft, de wandelschoenen staan klaar voor vertrek.

Grimentz is een kleine boerenplaats gelegen op een noordoosthelling en een must­visit voor elke cultuur­ liefhebber. De omgeving van het authentieke alpen­ dorp kenmerkt zich door ruige bergtoppen met eeuw­ ige sneeuw en de Moiry gletsjer in het dal. De tijd lijkt er stil te hebben gestaan: smalle weggetjes, graanschu­

HeÂŚĂźrens koeien bij het meer van Moiry in Grimentz

Nieuwsgierige blikken vanuit een winters landschap

Links Grote vaten vol met gletsjerwijn voor speciale gelegenheden Rechts Gletsjerwijn proeven in Grimentz met gids Jean Onder Grimentz is ook in de winter een sprookje

ren op palen en honderden geraniums die fel afsteken tegen de donkere huizen. Ook Grimentz liet CNN niet onberoerd. Hun titel ‘second most beautiful alpine ski resort’ wordt hier met trots gedragen. Na een wande­ ling door het dorp belanden we niet veel later in een oude kelder met een goedgevuld glas gletsjerwijn in de hand. Onhandig walsen we de wijn door het lange glas, ruiken en nemen een nip. Het blijkt een ietwat wrange maar bijzondere ervaring, te danken aan de vaten met oude wijn die steeds worden bijgevuld met nieuwe. ‘Wij zien het als een voorrecht om van deze eeuwenoude Walliser traditie te proeven. Honderden

jaren geleden was de wijn er alleen voor adellijke en koninklijke gasten. Gelukkig is dat nu anders en drin­ ken ook wij de wijn, vaak bij speciale gelegenheden.

Altijd in de wijnkelders, want de gletserwijn is niet te koop’, lacht Jean, en neemt nog een slok.

De machtige Moiry dam Een cabinelift geeft ons een lift naar Bendolla.

Geelgekleurde alpenweiden glijden als een video in slowmotion onder ons door. Eenmaal boven kun je – in 2 uur en 45 minuten ­ wandelen tot aan de ‘cabane des Becs du Bosson’ waar je terecht kunt voor een over­ nachting met uitzicht over de vallei. In de winter vormt dit gebied het perfecte decor voor skitouring.

Een andere reden voor een bezoek aan Grimentz is het stuwmeer en de indrukwekkende dam van Moiry.

Volg je de 8 kilometer lange wandelroute, dan kun je het 148 meter hoge bouwwerk onmogelijk over het hoofd zien. Vanaf de top van de dam is het uitzicht prachtig. In de herfst is het mogelijk om naar het stuw­ meer te hiken, in de winter is de Moiry dam gesloten en kunnen alleen geoefende skiërs – hetzij mét gids ­

134 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Ski Touring in Val d'Anniviers, een aanrader voor sneeuwliefhebbers

De machtige Moiry dam maakt indruk

Kijk op www.meridiantravel.nl - 135

op de lange latten een blik werpen op de Moiry dam.

De sterke geur van gesmolten kaas komt ons tegemoet zodra we het traditioneel ogende Hotel­Restaurant de Moiry binnenstappen. Op het menu: Raclette. Want, geen bezoek aan Zwitserland zonder een avondje ouderwets racletten. Een zelfopgelegde regel waar ik mezelf maar wat graag aan houd. Mijn bed bij Residence Les Rahas lijkt na deze stevige maaltijd extra goed te slapen.

De zonnige kant van Saint-Luc ‘Ga je naar Val d’Anniviers, bezoek dan Saint­Luc’, drukken vrienden mij vlak voor vertrek op het hart.

Want Saint­Luc is een plaats aan de andere, oostelijke kant van de vallei vanwaar je het mooiste uitzicht over Val d’Anniviers en bergtoppen van meer dan 4000 meter hoogte hebt. De zon schijnt er nog vaker dan in de nabij gelegen plaatsjes. Met de Anniviers Liberté Pass maak je onbeperkt gebruik van het openbaar vervoer en van de bergbanen. En zo reis je dus gemakkelijk van Grimentz naar Saint­Luc. Eenmaal in Saint­Luc brengt een bewegwijzerde wandelroute je in ongeveer drie uur naar de top, waar een spectaculair uitzicht op onder andere de bekende Matterhorn wacht.

In de winter verandert het zonnige Saint­Luc in een familiebestemming waar volop geskied wordt.

Toegankelijke pistes verbinden Saint­Luc met het iets verderop gelegen Chandolin. Daarnaast vind je er het 13 kilometer lange Planetenpad (op 2.513 meter) en het moderne François­Xavier Bagnoud Observatorium op Tignousa, waaraan de plaats haar bijnaam ‘sterrenge­ bied’ te danken heeft. Eigenlijk kunnen outdoorlief­ hebbers hier het hele jaar door terecht. Voor wandel­

en hiketochten, afdalingen in de sneeuw, moutainbike­ en downhill routes.

‘Vierduizenders’ We laten het pittoreske, belle epoque­hart van Saint­ Luc achter ons en volgen het voetpad naar boven, naar het Hotel Weisshorn. Aan het eind van de vorige eeuw (1882) werd dit hotel op 2.337 meter gebouwd door de Engelsen en is nog altijd een belangrijke highlight van het gebied. Letterlijk, want door de hoge ligging is ook hier het uitzicht beeldschoon. Twee jaar na de opening, brandde het houten hotel af en werd geheel opnieuw gebouwd en in ere hersteld. Niet langer alleen open voor Engelse wandelaars maar voor internationale gasten van over de hele wereld. Hotel Weisshorn kijkt uit op maar liefst vijf ‘vierduizenders’. Eenmaal boven blijken meer mensen vandaag van dat spectaculaire uitzicht én de beroemde blauwebessentaart te willen genieten. De één op stevige bergschoenen, de ander ontspannen met de lift (funiculaire) naar boven gegle­ den. Geen slecht idee, concludeer ik terwijl ik mijn iet­ wat rood aangelopen voeten een kleine massage geef.

Ook in de winter schijnt Hotel Weisshorn een sprookje te zijn: besneeuwde bergtoppen en statige naaldbomen in een decor om van te dromen. Dat wordt de volgen­ de keer al ‘toerskiënd’ een kijkje nemen hier.

Zwitserse wijnhoofdstad Sierre De volgende dag lopen we dezelfde route weer naar beneden. Eenmaal in mijn stevig gestrikte bergschoe­ nen lijk ik niet meer te stoppen. Na een flinke ochtend­ wandeling door de bergen, langs stromende beekjes,

Links Saint-Luc als winterbestemming Rechts Hotel Weisshorn kijkt statig uit over Val d'Anniviers

136 - Kijk op www.meridiantravel.nl

oranje­gele bomen en vele fotomomenten sla ik een bezoek aan de spa van het historische Hotel Bella Tolla (anno 1859) niet af. Benen gestrekt en handdoek in de nek om mijn Val d’Anniviers debuut nog eens met m’n ogen dicht aan me voorbij te laten flitsen.

Voordat ik terugreis naar Nederland, besluit ik mijn trip in Sierre, de wijnhoofdstad van Zwitserland. Voor een liefhebber en amateurkenner als ik een echte ‘must­do’. Sierre ligt op 20 kilometer van Val d’Anniviers en een stuk lager dan de plaatsjes die de afgelopen dagen mijn revue passeerden. Die ligging maakt het dé plek om wijn te verbouwen. De herfst maakt van de wijngaarden een betoverend geheel en

mij alleen nog maar nieuwsgieriger naar de smaak van deze wijn. In Sierre vind je verschillende wijnhuizen, een wijnroute, twee wijnmusea, cafés en restaurants. Ik kies voor een proeverij bij Château de Villa, een plek waar ik meteen goed kan lunchen, is mij door de locals toegefluisterd. Want voordat ik wegga uit Val d’Anniviers wil ik hoe dan ook Brisolée bestellen, een lokale borrelplank met kastanjes, kaas en gedroogd vlees. Natuurlijk vergezeld door een goed glas rode wijn. Een wandelreis naar Val d’Anniviers wordt niet veel beter dan dit. Nou ja, misschien in de winter, wan­ neer Château de Villa bekend staat om haar goddelijke ‘5 soorten raclette’… n

Onder vanaf linksboven met de klok mee In de herfst kleuren de wijngaarden oranje, rood en geel; ... en rood, bruin en weer oranje zoals hier bij Le Château Mercier (Foto: Eric Ruedin); Sierre in de wintermaanden (Foto: Alban Mathieu)

Kijk op www.meridiantravel.nl - 137

Val d’Anniviers VERS VAN DE PERS

HOTEL VITORIA Goed nieuws voor bergliefhebbers die houden van ‘authentiek voorzien van een comfortabel vleugje modern’. Op 28 juli jl. opende het gloednieuwe driesterren Hotel Vitoria - Vercorin haar deuren. De buitenkant van het hotel doet, net als de andere huizen in het plaatsje, denken aan de wereld van Heidi.

Dertien kamers, dus een kleinschalig hotel. Leuk om te weten: naast een restaurant met openhaard beschikt Vitoria ook over twee omgebouwde oude schuren met vijf romantische suites.

MEER INFORMATIE www.valdanniviers.ch www.sierre-anniviers.ch

BEREIKBAARHEID

SIERRE IN CIJFERS

Met de auto: vanuit Utrecht rijd je in ruim 9 uur naar Val d’Anniviers. Vliegen: de dichtstbijzijnde vliegvelden vind je in Genève (1 uur 50 min.) en Zürich (3,5 uur).

• Hoogte : 533 meter • 13 km van Vercorin, 22 km van Saint-Luc en op 23 km van Grimentz • Aantal vaste inwoners: ongeveer twintigduizend

MUNTEENHEID

WIST U DAT…

In Val d’Anniviers betaal je met de Zwitserse Frank (CHF). Op dit moment is 1,00 Euro ongeveer 1,08 Zwitserse Frank waard.

…de naam ‘Anniviers’ komt uit de tijd dat de plaatselijke inwoners zich seizoensgebonden verplaatsen van de bergen naar de vallei en (etymologisch) ‘paden van het jaar’ betekent?

Z W I T S E R L A N D

VERCORIN IN CIJFERS • Hoogte : 1334 meter • 13 km van Sierre, 9 km van Chalais en op 11 km van Vissoie • Aantal vaste inwoners: 595

GRIMENTZ IN CIJFERS

ZÜRICH

BERN

• Hoogte : 1572 meter • 23 km van Sierre, 7,5 km van Vissoie en op 8 km van Zinal • Aantal vaste inwoners: 489

SAINT-LUC IN CIJFERS • Hoogte: 1655 meter • 22 km van Sierre en op 5.5 km van Vissoie • Aantal vaste inwoners: 334

138 - Kijk op www.meridiantravel.nl

VA L D ’ A N N I V I E R S

Al 29 jaar dé specialist

Rusland Mongolië China Georgië Armenië Oekraïne Polen Baltische landen Finland

MAATWERKREIZEN • GROEPSREIZEN • INDIVIDUELE REIZEN • CULTUURREIZEN Rusland Mongolië China Georgië Armenië Oekraïne Polen en Baltische land Finland

CITY-TRIPS • RIVIERCRUISES • TRANS SIBERIË EXPRESS • FLY & DRIVES ZAKENREIZEN • COMBINATIEREIZEN DOOR MEERDERE LANDEN

2015

Vraag nu de gratis brochure aan! telefoon: 020 – 2012777 | e-mail: info@bolsjoj.nl | internet: www.bolsjoj.nl

Vâ|á|Çx LOIRE WIJNEN UIT DE TUIN VAN FRANKRIJK Streekproducten, lokaal gestookte drankjes, de beste restaurants en hipste cocktailbars: culinaire reizen zijn populairder dan ooit. We trotse­ ren de kou om bij Fäviken te eten en jagen op truffels in Umbrië. Vanaf nu kunnen reislustige foodies ook bij Meridian Travel terecht voor de nodige inspiratie. Deze keer: de Loirevallei in Frankrijk.

Waar je bij Gratien & Meyer voorna­ melijk in een museum terechtkomt, mag je hier werkelijk overal komen wat een extra dimensie geeft aan een bezoek aan het wijnhuis. Romantisch is het niet. Er wordt hier wijn opge­ slagen in 450 hectoliter­tanks en er worden druiven gebruikt van hon­ derdvijftig verschillende boeren.

Nee, voor romantiek moet je naar Savennières waar drie vrouwelijke wijnmakers –op zich al bijzonder­ hun krachten hebben gebundeld om

T E K S T K AT J A B R O K K E F O TO G R A F I E TO N Y P É R E Z

Alhoewel er steeds meer wijnen uit andere landen worden gedronken, blijft Frankrijk wijnland nummer één.

De bourgognes en champagnes zijn nog steeds ongekend populair en ook de wijnen uit de Loire zijn geliefd.

Met name de appellaties (herkomst­ gebieden) Muscadet en Sancerre zijn bekend en liefhebbers van friszure wijnen reizen af naar Anjou­Saumur.

Oevers van de Loire Anjou­Saumur heeft door de vele microklimaten en honderden kaste­ len de bijnaam ‘tuin van Frankrijk’ gekregen. De regio staat vol met een grote verscheidenheid aan flora, zowel bloemen als fruitgewassen.

Koningen en koninginnen, regenten en de aristocratie verbleven er graag en ook wijnboeren ontdekten al snel de potentie van de Loire­oevers met als resultaat dat je niet lang hoeft te zoeken om een wijnhuis te vinden.

Met name de chenin blanc, cabernet franc en chardonnay gedijen er goed.

140 - Kijk op www.meridiantravel.nl

De laatste wordt vooral gebruikt als extraatje in de vin bulles de Loire (bub­ bels).

Die vin bulles doen zeker niet onder voor de mousserende wijn uit die andere Franse streek, dus een bezoek aan bijvoorbeeld Gratien & Meyer, inclusief proeverij natuurlijk, is een mooie toevoeging aan een reis naar het gebied. In dit (enorme) wijnhuis kun je ook terecht voor een uitgebrei­ de uitleg over de productie van mousserende wijn. Dit gebeurt in een 5 kilometer lang gangenstelsel onder de grond.

Emancipatiewijn Waar je ook onder de grond duikt is bij Robert & Marcel in Saint­Cyr­En­ Bourg. Ook hier wordt de wijn deels onder de grond geproduceerd. De kelders en gangen die vanaf de 12e eeuw ontstonden door afgravingen, zijn perfect qua luchtvochtigheid en constante temperatuur. Hier gaat de tour die je kunt maken als consument iets verder dan bij de bubbelboer.

de appellatie én hun eigen domaines meer bekendheid te geven. Niks mis mee, want Savennières brengt unieke druiven en dus wijnen voort. Het kli­ maat is dusdanig bijzonder dat er bloemen groeien die verder niet voorkomen in het gebied en ijzel ken­ nen ze niet. De wijnen hebben naast het zuurtje dat zo kenmerkend is voor de Loire, ook een mineralige en fruitige smaak met een afdronk van bloemen en rijp fruit. Proeven kan bij alle drie de huizen, te weten Moulin de Chauvigné, Domaine aux Moines en Clos de la Coulée de Serrant.

Op sommige, voornamelijk kleine domaines is ook de gelegenheid tot een lokale lunch of het eten van huisgemaakte specialiteiten

tessenzaakjes. Neem dus een extra koffer mee voor de terugreis! n

Vanaf het water Op sommige, voornamelijk kleine domaines is ook de gelegenheid tot een lokale lunch of het eten van huis­ gemaakte specialiteiten, natuurlijk onder begeleiding van de huiswijnen.

Maar je hoeft niet per se aan land te blijven om de geneugten van de Loire­vallei te ontdekken. Denis Retiveau organiseert namelijk boot­ tochten over de rivier en haar zijrivier de Vienne onder de naam Loire Vins Aventure. Ook hij is wijnboer en nodigt zo af en toe collega’s uit om mee te varen voor een proeverij.

Tijdens een rustige tocht vaar je langs idyllische dorpen als Candes­Saint­ Martin en Chinon onder het genot van een glaasje wijn, al dan niet mousserend, en hapjes van een bevriende cateraar.

142 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Alles over de Loire­vallei en haar wijnen is te vinden op www.vinsvaldeloire.fr

Wijnhuizen WWW

De opstapplek is in Montsoreau, vlakbij het rivierstadje Saumur en niet ver van de hoofdstad van het departement: Angers. Een combina­ tiereis van de landelijke wijnhuizen en de dorpen en steden is zeker aan te raden. Ze zijn allemaal even mooi met een groot culinair aanbod in de vorm van bistro’s, wijnbars en delica­

Clos de la Coulée de Serrant coulee­de­serrant.com Domaine aux Moines www.domaine­aux­moines.com Gratien & Meyer www.gratienmeyer.com Loire Vins Aventure www.loire­vins­aventure.fr Moulin de Chauvigné www.moulindechauvigne.com Robert & Marcel www.robertetmarcel.com

Ontdek Azië met de rondreizen van NRV Meridiankorting*

50,

per boeking

code: Meridian2016 geldig t/m 30 oktober 2016

Groepsreizen v.a. 999 Comfortabel reizen in goed gezelschap. Inclusief alle highlights, vertrekgarantie, Nederlandssprekende reisleiding en altijd de beste prijs.

Vlieg voordelig met Etihad NRV neemt u mee naar bijzondere landen als India, Nepal, Sri Lanka, Maleisië, Laos en Nepal. De beste prijs in combinatie met de luxe en betrouwbare luchtvaartmaatschappij Etihad.

Privéreizen v.a. 998 Met zorg samengestelde, georganiseerde reizen. U kiest uw eigen reisgezelschap. Lekker met z’n tweeën, het hele gezin, de familie of met goede vrienden.

Ontdek ons aanbod Naast Azië biedt NRV verre rondreizen aan over de gehele wereld. Kijk snel op onze website voor het volledige aanbod.

Uw rondreis zelf samenstellen Stel uw eigen rondreis volledig zelf samen.

Kies zelf uw bestemming, duur, opties en vervoer. Alles kan!

Op nrv.nl vindt u alles over onze reizen, prijzen en beschikbaarheid.

Vragen? Bel onze reisspecialisten op 070-3076700 of mail naar: info@nrv.nl * Voer de code Meridian2016 in tijdens uw boeking. Niet geldig in combinatie met andere kortingen.

REISSPECIALISTEN EUROPA BULGARIJE Terra Bulgaria, Balkangolf Reizen naar en door Bulgarije sinds 1978 T +31(0)341262210 www.terrabulgaria.nl / info@terrabulgaria.nl FRANKRIJK Francevilla Private Holiday Homes in the South West of France - personally selected for you Prachtige vakantiewoningen met priv‚-zwembad, te huur in de streken Lot en Dordogne. info@francevilla.nl T +31(0)113 582036 www.francevilla.nl info@francevilla.nl ITALIË Genius Loci Travel Genius Loci Travel is een gespecialiseerd reisbureau in Italië. Wij organiseren geen standaard vakanties, maar alleen bijzondere 'actieve' autorondreizen, prachtige wandel- en fietsreizen en andere 'actieve vakanties', varierend van zeekajaktochten tot archeologische reizen en schilderreizen. www.reizen-in-italie.nl info@genius-loci.it Italian Residence Voor de mooiste villa’s/vakantiehuizen in Italië! www.italianresidence.nl mariannemoerdijk@italianresidence.nl Minerva Reizen Italië op zijn best!

Minerva Reizen is een reisorganisatie met een gespecialiseerd vakantieaanbod naar Italië.

Rondreizen en fly & drives, hotels, agriturismo, B&B en huizen (SGR). www.minervareizen.nl Tururi Tours V.o.f.

Specialist in authentieke reizen naar Sicilië en Sardinië www.tururi.org mario@tururi.org T +31(0)20 772 30 07 PORTUGAL Conmigo Conmigo Portugal; Een week voor jezelf in een prachtige omgeving onder de Portugese zon! Kuren dmv sapvasten, wellness met gezond en lekker eten. NIEUW:

Trainingsweken met Wellness!

Leer jezelf in deze bijzondere week nog beter kennen! Boek nu een week in het najaar! www.conmigo.nl info@conmigo.nl

AFRIKA Ajabu Adventures Ltd More than just an adventure!

Voor een onvergetelijke reis naar Tanzania. Wij zijn Nederlanders en woonachtig in Tanzania.

T +255 784 65 98 09 www.ajabu-adventures.com info@ajabu-adventures.com Sable Tours Sable Tours,specialist in reizen naar Zuid-Afrika, Namibië, Botswana, Kenia, Tanzania en Mauritius, verzorgt uw reis tot in de puntjes. www.sabletours.nl info@sabletours.nl Slangenburg 202 3328 DV Dordrecht T +31(0)78-7850702 info@sabletours.nl www.sabletours.nl De Kloof Luxury Estate 5 * boetiek hotel en verborgen juweel van pitoresk Swellendam Zuid Afrika. Ideaal gelegen tussen Kaapstad , wijnlanden en de tuinroute. Een historische oase van rust, & ruimte, art & design, wijn & culinair, golf & spa. www.dekloof.co.za info@dekloof.co.za Travelunique Travelunique; vrijwilligerswerk, Fair Trade reizen en stage in Zuiden Oostelijk Afrika. www.travelunique.nl info@travelunique.nl

AZIË Iki Travels Azië reisspecialist, Individuele reizen op maat naar Japan, Vietnam, Cambodja, Laos en Sri Lanka www.ikitravels.nl info@ikitravels.nl Sunita Reizen Sunita Reizen - De Himalaya specialist. Individuele reizen en groepsreizen naar Nepal Tibet Bhutan en de Indiase Himalaya, Kyrgyzstan, Oezbekistan, Turkmenistan, China en Myanmar.

T +31(0)229-268777 www.sunita.nl info@sunita.nl

144 - Kijk op www.meridiantravel.nl

LATIJNS-AMERIKA

OCEANIË

Las | Latijns Amerika Specialist LAS: voor rondreizen door Argentinië, Chili, Brazilië, Peru, Mexico, Costa Rica, Panama en de andere landen in Latijns Amerika. De eigen ervaring van onze reis-specialisten ziet u terug in de reisvoorstellen van LAS: Slimme routes, speciale plekjes en uitstekende praktische LAS rondreizen Zuid- en Midden Amerika

Kaipara Reizen Kaipara Reizen is expert in kleinschalige comfort en luxe reizen naar Nieuw Zeeland, WestCanada en dichter bij huis Schotland, Engeland & Wales.

Kaipara biedt zowel auto- als groepsreizen en levert daarnaast maatwerkreizen. info@kaiparareizen.nl www.kaiparareizen.nl

VAKANTIEHUIZEN De Kolibrie Appartementen Kalpoeweg perc. 89 Paramaribo, Suriname T +597 539 073 www.dekolibrie.sr

MIDDEN-OOSTEN Aladin Travel De Oman specialist Bestemmingen: Oman, Dubai, Abu Dhabi, Emiraten, Qatar, Jordanië.

T +31(0)594 611980 F +31(0)594 610433 Email. info@aladintravel.nl www.aladintravel.nl admin@aladintravel.nl Jezra Travel Jordan Specialist voor reizen op maat in Jordanie, individueel, groepen, incentives, touroperating, paardenreizen, duikreizen, kortom voor ieder wat wils. Travel with a personal touch is ons motto! www.jezratravel.com jessica@jezratravel.com Ra-reizen Mindfulness & spirituele woestijnreizen tiendaagse jeep en kameel woestijnreis of vanaf zes dagen een woestijnreis op maat. www.ra-reizen.nl info@ra-reizen.nl

NOORD-AMERIKA Air Transat Rechtstreekse vluchten naar Canada (Toronto, Calgary en Vanvoucer). www.airtransat.nl / 00800 872 672 88 (gratis) sales.ts@airtransat.nl Atlantic Dream Vacations Touroperator/Reis-advies bureau.

Sinds 1980 gespecialiseerd in reizen op maat naar Noord Amerika.

Delftsekade 22 2266 AJ Leidschendam T +31(0)70-320 94 99 info@atlanticdreamvacations.nl www.atlanticdreamvacations.nl

Topic Travel Vakantiehuizen Al ruim 22 jaar DE specialist in de verhuur van betere vakantiehuizen in Frankrijk, Spanje, Italie, Portugal, Tsjechie en Kroatie.

Bezuidenhoutseweg 27, Den Haag Postbus 82394, 2508 EJ Den Haag T +31(0)70 416 8 416 www.topictravel.nl www.topictravel.nl

DIVERS Battuta Reizen Battuta Reizen organiseert groepsreizen, individuele reizen en reizen op maat naar Noord-Afrika, West-Afrika, het Midden-Oosten, de Kaukasus, Centraal-Azië, Rusland, Siberië, Mongolië en China. Mooie reizen voor ‚chte reizigers. Battuta Reizen verlegt je grenzen! www.battuta-reizen.nl Boston Travel Boston Travel is de organisatie die naast de traditionele pakketreizen verschillende thema reizen aanbiedt. Safari's, paardrijvakanties, actieve vakanties en Azie reizen op aparte websites. Via www.bostontravel.nl komt u bij alle mogelijkheden die Boston Travel kan bieden. www.bostontravel.nl ijmuiden@bostontravel.nl Family Tours Family Tours bestaat sinds 2005 en onderscheidt zich met haar unieke programma gericht op families met kinderen die een bijzondere vakantie in Europa zoeken. Bel ons voor een vrijblijvende offerte of advies +31(0)206232163 www.familytours.nl info@familytours.nl

Gabrielle Pot Reizen Een kleine reisorganisatie, gespecialiseerd in bijzondere reizen, individueel en op maat, volop rekening houdend met UW wensen!

Jacob van Lennepkade 11 1054 ZD Amsterdam T +31(0)6893182 info@gabrielle-pot-reizen.nl www.gabrielle-pot-reizen.nl Mtvn Motorreizen MTVN motorreizen organiseert GPS reizen in Europa, groepsrondreizen voor motorrijders naar Sardinië, Noordkaap, Noorwegen en Costa Rica. Snowmobile safari's in Fins Lapland. Motorsafari's naar Kenia en Tanzania. www.mtvnmotorreizen.nl info@mtvnmotorreizen.nl Younique Travel Younique Travel organiseert bijzondere groepsreizen op maat tegen de aller scherpste tarieven!

Zowel voor particuliere- als zakelijke reizigers. Wereldwijd, voor elke duur en elk budget. Younique Travel onderscheidt zich door haar persoonlijke werkwijze. info@youniquetravel.nl www.youniquetravel.nl Retraites En Workshops Spirituele Innerlijke Reizen, een perfecte combinatie: een heerlijke locatie, rust, bezinning, en jouw innerlijke reis. Je kunt genieten van een rijk en uitgebreid programma: Yoga, Meditatie en Coaching. De retraites worden gehouden in Spanje, België en Nederland. Tot ziens! www.innerlijkereizen.info Transferama Paspoort voor de reiswereld Cursussen IATA KLM SEPR Oost-Indiëstraat 1 2013 RM Haarlem T +31(0)23-5343853 of 0651783175 Fax: +31(0)20-2581672 info@transferama.nl www.transferama.nl Van Helden Travel LUXE MAATWERK REIZEN Neuweg 42 1214 GV Hilversum T +31(0)35-6211411 www.vanheldentravel.nl info@vanheldentravel.nl

reizen op maat Een onbezorgde vakantie die volledig aansluit bij uw wensen?

Dat kan bij Treasury Travel naar vele verre bestemmingen in het Midden Oosten, Zuid & Midden Amerika, Indische Oceaan en Azië. Onze reisspecialisten delen graag hun persoonlijke ervaringen en deskundig advies met u en stellen met veel plezier de reis van uw dromen samen!

Panama | Costa Rica | Nicaragua | Belize | Cuba | Mexico | Brazilië | Peru | Argentinië Colombia | Suriname | Sri Lanka | Vietnam | Cambodja | Taiwan | Indonesië Thailand | Myanmar | Malediven | Mauritius | La Reúnion | Jordanië | Oman

Voor overige informatie en mogelijkheden kunt u vrijblijvend contact opnemen met Treasury Travel: info@treasurytravel.nl of +31(0)111-650904

In het volgende nummer o.a.

Bahamas Bahamianen doen het rustig aan, hebben een eigen gevoel voor humor en zijn gek op feesten. De eilandengroep strekt zich uit van de oostkust van Florida tot boven de noordkust van Haïti. Goombay is de traditionele muziekstijl en de Junkanoo parades zijn te vergelijken met het carnaval in Rio. Meridian Travel vertrok richting Nassau.

St. Johann in Tirol Denk je aan Tirol dan denk je al snel aan luidruchtige après­ski­avonden en dure hotels en skipassen. Dat de regio ook uitermate geschikt is als familiebestemming bewijst St. Johann in Tirol en omgeving, zo ontdekt jour­ nalist en moeder Katja Brokke.

De volgende editie verschijnt eind december. Meer info over Meridian Travel Magazine, verschijnings­data, onderwerpen etc. vind je op www.meridiantravel.nl

146 - Kijk op www.meridiantravel.nl