Winter 2014

De wildparken van Zambia - Verstilde oases in de woestijnen van Iran Genieten van het Noorderlicht - De mooiste boutique-hotels van Costa Rica

meridian

travel REIZENPROEVENBELEVEN

HET ANDERE

KERALA DE SCHOONHEID VAN ‘GOD’S OWN COUNTRY’

EDITIE 4 2014- € 6,95

MERIDIANTRAVEL.NL

BERLIJN RONDA

ROMANTIEK VAN DICHTERS EN STRUIKROVERS WAT HEEFT DALLAS TE BIEDEN?

RIKA D Ăˆ A F A L I ST !

S P EC I

Levenslange herinneringen...

SAFARI IN AFRIKA? Ruim 100 inspiratiereizen vindt u op www.jambo.nl en in onze brochure of bel met onze Afrika specialisten op 020-2012740 voor een reis op maat.

Kenia . Tanzania . Madagaskar . Seychellen . Mauritius . Zuid-Afrika Oeganda . Zimbabwe . NamibiĂŤ . Botswana . Mozambique . Zambia De mogelijkheden zijn eindeloos, privĂŠ reizen geheel conform uw wensen!

NEPAL

SPEELTUIN VOOR AVONTURIERS Met maar liefst acht van de tien hoogste bergen ter wereld binnen de landsgrenzen, is Nepal het land bij uitstek voor een spectaculaire wandeltocht. Om de Mount Everest kan niemand heen. Letterlijk. Met een lengte van bijna 8500 meter is de witte gigant de grootste stenen Goliath ter wereld. Een minder bekende, maar niet minder mooie reus is de Saribung (6382 meter).

Rond deze ijzige top lijkt de klok lang niet zo snel te tikken als elders.

De dorpjes zien er nog hetzelfde uit als eeuwen geleden en de trekpaden zijn rustiger dan waar dan ook. Nog maar weinigen trokken hier naar de top. En dus is de hike richting Saribung ideaal door diegenen die in Nepal cultuur en natuur willen combineren. Bovendien is de sterrenhemel op weinig plekken mooier.

INDIA

VERRASSINGSAANVAL Wie een tijger ziet in de wildernis, ziet er meestal maar een tegelijk. De door moeder natuur in wit-oranjezwart geschilderde jagers leven vaak alleen. Alleen moeders en welpen worden wel eens samen gezien. In tegenstelling tot zijn Afrikaanse vriend, koning leeuw, jaagt de Aziatische tijger vaak alleen.

Normaal gesproken staan er na een sluipjacht (tijgers zijn niet zo snel en houden van verrassingsaanvallen) hoefdieren als herten, zwijnen en buffels op het menu. Het komt ook voor dat het lief ogende maar gevaarlijke roofdier zich tegoed doet aan een python, luipaard, krokodil, jonge beer of aap. Een enkele keer is zelfs een olifantenkalf de klos. Soms wordt het ruime sop gekozen en is het tijd voor vis. In tegenstelling tot andere grote katachtige, houden tijgers van water. Ze zijn goede zwemmers en kunnen grote afstanden afleggen.

TAJIKISTAN

BERGMEREN Bergen, bergen en af en toe een meer. Dat is hoe Tadzjikistan er ongeveer uit ziet. Zoals de foto hiernaast bewijst, is het CentraalAziatische land tot 1991 onderdeel van de Sovjet-Unie, echter een stuk mooier dan de simpele omschrijving doet vermoeden. De verschillen in hoogte zijn net zo imponerend als de contrasterende kleuren.

Het wateroppervlak van de diverse meren ligt ruim drie kilometer boven zeeniveau. De omringende bergtoppen prikken nog eens 2500 meter hoger in de atmosfeer.

Indrukwekkend!

iÉÉÜãÉÉÜw Iran is een van de meest fascinerende reisbestemmingen op de grens van het Midden-Oosten en Azië, op de grens van eeuwenoude culturen en de moderne wereldpolitiek. Een land met niet alleen het legendarische Persepolis, schitterende, eeuwenoude steden als Isfahan en Shiraz, maar ook een land met uitgestrekte woestijngebieden, verstilde oases, kleine bergdorpen en rondtrekkende nomaden. In dit nummer een verslag van een reis die Wim van Ginkel maakte door dit fascinerende land.

Annelies Rigter en Wenneke Savenije trokken verder door India en brachten voor deze editie een bezoek aan Kerala. Koning Salomon kocht er ivoor, de Arabieren ruilden er blanke slavinnen tegen kaneel en de Romeinen haalden er scheepsladingen met pauwen vandaan.

Kosmopolitisch Kerala is met zijn 590 kilometer tellende kustlijn al eeuwenlang Indiaas venster op de wereld. Reizend door God’s own country ervaren Wenneke en Annelies dat de zuidelijkste staat van India inderdaad een paradijs op aarde is. www.facebook.com/redactiemeridian www.twitter.com/MeridianMag

Nicole Franken en Anneke de Bundel gingen op zoek naar het Berlijnse Kreuzkölln. Zoek het niet op de kaart want het is er simpelweg niet. Wat er wel is, is Neukölln. David Bowie schreef er ooit een nummer over.

Met een angstaanjagende sax die de ontheemdheid van de Turkse bevolking in deze wijk vertolkte. Had Bowie hier een eeuw eerder rondgelopen, had zijn nummer Rixsdorf geheten. Zo heette de ruige wijk van vechtersbazen en prostituees voordat het stadsbestuur de naam wijzigde in de hoop er iets nets van te maken.

Dallas is het meest bekend om de moord op John F. Kennedy en de gelijknamige soapserie uit de jaren zeventig. De stad heeft de laatste jaren een metamorfose ondergaan. Het oude zakencentrum ging op de schop en op de plek waar vroeger de oliebaronnen de dienst uitmaakten verrees het Arts District, inmiddels het grootste arts-district van de Verenigde Staten. Wat heeft Dallas tegenwoordig allemaal te bieden?

Tot slot in dit nummer via een beeldreportage aandacht voor het prachtige Noorderlicht. Van Canada tot Finland en van Zweden tot Alaska danst het Noorderlicht.

Goede reis!

Harald Kolkman Hoofdredacteur Meridian Travel Magazine

COLOFON

Wie Was Waar

MERIDIAN TRAVEL VERSCHIJNT VIER MAAL PER JAAR EN IS EEN UITGAVE VAN:

dORIZON MEDIA POSTBUS 135 1900 AC CASTRICUM T +31 (0)251 67 21 36 F +31 (0)251 65 45 78 REDACTIE@MERIDIANTRAVEL.NL WWW.MERIDIANTRAVEL.NL Uitgever/Hoofdredacteur HARALD KOLKMAN Eindredactie KATJA BROKKE Vormgeving MIEKE SCHILDER

Wim van Ginkel trok door de woestijnen van Iran

Nico Dijkshoorn verhaalt in een nieuwe column over zijn vakantieervaringen

Lars van Soest bleef deze keer thuis, maar schreef over heerlijke gerechten uit Azië

Hilda Gonzalez bezocht de leukste boutiquehotels van Costa Rica

Susan Smit start in deze editie met haar column over spirituele plekken

Jonneke van Eijsden ging op zoek naar het Noorderlicht

Anneke de Bundel reisde samen met Nicole Franken naar Berlijn en Ronda

Nicole Franken reisde samen met Anneke de Bundel naar Berlijn en Ronda

Annelies Rigter en Wenneke Savenije (geen foto) trokken door het Indiase Kerala

Tekstbijdrages ANNEKE DE BUNDEL, CHRISTEL VAN BREE, JONNEKE VAN EIJSDEN, HILDA GONZALEZ, LARS VAN SOEST, HARALD KOLKMAN, MICHAEL ROOMER, WENNEKE SAVENIJE

Fotografie JONNEKE VAN EIJSDEN, NICOLE FRANKEN, NICO DE BOER, HARALD KOLKMAN, ANNELIES RIGTER, LARS VAN SOEST, SHUTTERSTOCK

Sales DORIZON MEDIA T +31 (0)251 67 21 36 F +31 (0)251 65 45 78 SALES@MERIDIANTRAVEL.NL

Distributie VMB PRESS Abonnementenservice 1 jaargang (4 edities) kost 29,75 Abonnementenservice: Abonnementenland Postbus 20 1910 AA UITGEEST www.bladenbox.nl (nieuwe abonnementen) www.aboland.nl (wijzigingen en vragen) Tel.: 0900-ABOLAND (0900-22 65 263 , 10 ct/min) Fax: 0251-31 04 05 Cadeauabonnementen Cadeauabonnementen stoppen automatisch na het ontvangen van het aantal aangegeven nummers. De ontvanger ontvangt een aanbieding voor een nieuw abonnement aan het einde van het cadeauabonnement.

De eerste abonnementsperiode De eerste abonnementsperiode gaat u aan voor bepaalde tijd en kunt u ook niet tussentijds beëindigen.

Indien u het abonnement aan het einde van deze periode wilt beëindigen, dan dienen wij uiterlijk 3 maanden voor het einde van de abonnementsperiode uw opzegging in ons bezit te hebben.

Abonnementen na de eerste abonnementsperiode Abonnementen worden na de eerste abonnementsperiode omgezet naar een jaarabonnement welke telkens voor een jaar wordt gefactureerd, tenzij u tenminste 3 maanden voor het eindigen van de geldende abonnementsperiode heeft opgezegd. Na de omzetting geldt een opzegtermijn van 3 maanden.

Langlopende abonnementen omzetten Abonnementen die u aangaat met een looptijd van meer dan 12 maanden, worden na het einde van de geldende abonnementsperiode omgezet naar een abonnement dat eens per jaar wordt gefactureerd. Voor verdere informatie over deze omzetting, zie Abonnementen na de eerste abonnementsperiode. U bent gehouden voor de volledige duur van de abonnementsperiode en wordt beloond voor uw loyaliteit door middel van een korting of een welkomstgeschenk.

Opzeggen Opzeggen kan via www.aboland.nl, per post of per telefoon.

De opzegtermijn vindt u in de voorwaarden hierboven. Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door Abonnementenland is ontvangen. Indien u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement.

Adreswijzigingen Adreswijzigingen kunt u doorgeven via www.aboland.nl, per post of per telefoon.

Overige vragen Overige vragen kunt u stellen op www.aboland.nl of neem telefonisch contact met Abonnementenland op.

Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA UITGEEST www.bladenbox.nl (nieuwe abonnementen) www.aboland.nl (wijzigingen en vragen) Tel.: 0900-ABOLAND (0900-22 65 263 , 10 ct/min) Fax: 0251-31 04 05 Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd of gekopieërd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. © 2014-2015 dORIZON Media Meridian Travel Magazine www.meridiantravel.nl

Abonnee? Dan ontvang je Meridian Travel ook voor op je tablet.

Kijk op www.meridiantravel.nl

gÜtäxÄàt|ÇÅxÇà BOOIJ DETHLEFFS CENTRE OPENT 2E VESTIGING IN HOOFDDORP Booij Dethleffs Centre uit Almere opent begin januari een nieuwe tweede vestiging in Hoofddorp. Als McRent partner, het Europese verhuuronderdeel van Dethleffs, komen er, naast veel Nederlandse klanten ook veel huurklanten via Schiphol naar het bedrijf. Tevens merken wij vraag in de markt naar een Dethleffs dealer in de Randstad.

In Hoofddorp zal voornamelijk Benno Booij aanwezig zijn. Voor hem is de nieuwe vestiging ook de start van zijn loopbaan in de camperbranche. Als ondernemer in de transportwereld heeft hij zijn sporen inmiddels al verdiend en nu staat hij dan ook klaar om van deze nieuwe uitdaging een succes te maken. De voornaamste activiteiten in Hoofddorp zullen bestaan uit

de verhuur en verkoop van Dethleffs campers. Er is tevens een kleine accessoire shop waar de meest voorkomende artikelen te vinden zijn en kan er een afspraak gemaakt worden voor een onderhoudsbeurt of schadereparatie. De belangrijkste werkplaatswerkzaamheden zullen voorlopig in Almere plaatsvinden, maar in de toekomst zal ook hier een verdere uitwerking aan gegeven worden.

Meer informatie op www.booij.nl

AMERIKAAN JAMES HODGES WINT 4DE EDITIE VAN ‘THE ANDES TRAIL’ Na een monstertocht op de fiets van de evenaar nabij Quito tot de meest zuidelijk stad ter wereld, Ushuaia, toonde James Hodges uit de Verenigde Staten zich de beste duuratleet. Tweede in het klassement was Alfred Mähr uit Duitsland en Joost van Haaren uit Nederland completeerde het podi-

um. De overwinning bij de vrouwen ging naar Michelle Gane uit Australië.

The Andes Trail is een unieke fietsrace/expeditie over een lengte van 11.000 kilometer langs, dóór en óver de langste bergketen in de wereld. De tocht volgt niet overal mooi geplaveide wegen, maar de Trail varieert van goed geasfalteerde wegen tot rivierbeddingen en van oude spoorwegen tot zoutmeren. De hoge en lange Andespassen over 4.000 meter, de ijle lucht en de Patagonische wind maken The Andes Trail tot één van ’s werelds meest uitdagende fietsraces/expedities.

Een groep van 35 fietsers verliet Quito op 31 juli om na 106 etappes te finishen bij de Beagle Channel in Ushuaia, bijgenaamd het ‘Einde-van-de-Wereld’. De deelnemers uit 14 verschillende landen hadden dit jaar met extreem zware weersomstandigheden te kampen.

Zonnige dagen in de Peruaanse Andes eindigde met koude regenbuien; donder en bliksem op de Altiplano van Bolivia zorgde voor

apocalyptische taferelen; warme dagen in Argentinië werden opgevolgd door dagen met sneeuw; en de buitengewoon extreme wind in Patagonië maakte van het fietsen een hachelijke onderneming.

Michelle Gane was de volledige Andes Trail oppermachtig en kwam meestal als eerste vrouw binnen.

Op het podium werd de Australische vergezeld door twee zussen uit Noorwegen, Hilde en Kristin Vollan.

De volgende editie van de "The Andes Trail" wordt georganiseerd in 2014. Alle informatie is terug te vinden op de website van de organisatie www.bike-dreams.com.

gÜtäxÄàt|ÇÅxÇà

BEZOEK HET BRAND USA PAVILJOEN OP DE VAKANTIEBEURS Met de winter om de hoek is het heerlijk om weg te dromen bij vakantieplannen.

Een grote inspiratiebron voor veel mensen is al jaren de Vakantiebeurs in Utrecht.

Van 14 tot en met 18 januari staat de Jaarbeurs geheel in het teken van de leukste vakanties en mooiste bestemmingen. Droom je net als velen van een rondreis door het land van onbegrensde mogelijkheden: Amerika? Dan is een bezoekje aan het Brand USA paviljoen in Hal 3 op de Vakantiebeurs een slimme zet. Hier staan allerlei Amerika-specialisten samen in één sfeervol paviljoen. Van luchtvaartmaatschappijen tot touroperators, van autohuur aanbieders tot lokale verkeersbureaus; iedereen is expert op het gebied van reizen naar en in de Verenigde Staten. De Nederlandse Visit USA vereniging heeft een algemene informatiebalie om mensen wegwijs te maken in het paviljoen en Amerika zelf. In de gezellige Beach Bar kun je heerlijk relaxen en de vergaarde informatie in je opnemen. Natuurlijk onder genot van typisch Amerikaanse drankjes, hapjes én live muziek. Meridian Travel is aanwezig in de stand van Alamo.nl dus kom gezellig langs!

ONTMOET DE EXPOSANTEN VISIT FLORIDA Florida is een geliefde vakantiebestemming voor veel mensen. De eindeloze stranden van bijvoorbeeld Miami en Naples en het heerlijke weer spelen hier ongetwijfeld een belangrijke rol in.

Leuke dorpjes zoals Kissimmee en de themaparken; Walt Disney World, Universal Studios en Sea World maken Florida ook heel aantrekkelijk voor families. Visit Florida maakt onderdeel uit van het USA paviljoen en beantwoordt alle vragen die je maar kan bedenken over een vakantie naar deze leuke staat.

MEMPHIS & MISSISSIPPI De staten Mississippi en Tennessee worden ook wel Deep South USA genoemd. Steden als Memphis en Nashville zijn gezichtsbepalend in de muziekindustrie en de bakermat van muziekstijlen als country, blues en soul. Muziekliefhebbers halen hun hart op in deze swingende staten!

De vertegenwoordigers van Memphis en Mississippi vertellen

je meer over de omgeving en bezienswaardigheden.

TRAVELHOME Droom je er ook van om met een camper door Amerika te trekken?

Travelhome, dochter van de ANWB, is dé campervakantiespecialist! Kom zeker even langs op hun stand op de Vakantiebeurs. Er staan 2 echte Amerikaanse campers ter bezichtiging en zoals elk jaar kun je weer profiteren van spectaculaire beursaanbiedingen.

GOMOTORBIKING GoMotorbiking is een nieuw label onder de paraplu van Aireka, Amerika specialist uit Amsterdam, samen met het label GoAmerika dat door Zoover in 2013 is uitgeroepen tot beste specialistische touroperator van Nederland. Met een team van doorgewinterde reisspecialisten en vooral ook specialisten met jarenlange ervaring op het gebied van motorreizen, kunnen zij je goed adviseren. Zij spreken de taal van de motorrijder!

GOAMERIKA GoAmerika is een echte USA reisexpert en staat voor een persoonlijke aanpak dankzij jarenlange ervaring en passie. Stedentrips en rondreizen per auto behoren tot de dagelijkse kost voor GoAmerika. Voor route suggesties ben je hier zeker aan het juiste adres.

US CUSTOMS AND BORDER PROTECTION: ESTA Het ‘Electronic System for Travel Authorization’ ofwel ESTA is sinds 2009 een feit voor reizigers naar de Verenigde Staten. Deze aanvullende reistoestemming moet door elke Nederlandse reiziger minimaal 72 uur voor vertrek worden aangevraagd. Om je te helpen met vragen omtrent het ESTA programma, zijn vertegenwoordigers van de US Customs and Border Protection aanwezig op de Vakantiebeurs.

AMERICA’S TENT LODGES America's Tent Lodges verhuurt comfortabel ingerichte, riante tent lodges op toplocaties in zuidwest USA. In 2015 neemt America’s Tent Lodges een derde type tent lodge in gebruik, eveneens met veel ruimte en comfort. Overnachtingen in tent lodges combineren uitstekend met andere accommodaties tijdens je rondreis. Vanaf heden kun je ook zelf via onze website één of enkele nachten in tent lodges reserveren en zo een unieke ervaring toevoegen aan je Amerika-reis.

AIR BERLIN In 2015 vliegt airberlin vanaf Düsseldorf nóg vaker naar de belangrijkste luchthavens van de Verenigde Staten: New York, Chicago, Los Angeles, Fort Myers en Miami. In combinatie met oneworld®-partner American Airlines bereik je bovendien meer dan 60 andere bestemmingen in de VS. Op alle verre vluchten van airberlin beschik je over eigen inflight entertainment met touchscreen – dus ook in Economy Class.

333 TRAVEL 333Travel is al 13 jaar gespecialiseerd in individuele verre reizen.

Reizen op maat, strandvakanties, stedentrips en fly-drives naar Amerika behoren tot de mogelijkheden. Het team van 333Travel vertelt je graag meer over de mogelijkheden tijdens de Vakantiebeurs.

TIOGA TOURS Tioga is Amerika-expert bij uitstek.

Of het nu gaat om een fly-drive, groepsreis, of treinreis; het team van Tioga helpt je graag op weg.

Hun ervaren reisadviseurs kunnen elke reis op maat samenstellen.

ALAMO.NL Alamo.nl biedt optimale service met een netwerk van bijna 2.000 autoverhuur locaties wereldwijd en voordelige huurauto’s in diverse categorieën. De tarieven op www.alamo.nl zijn altijd inclusief verzekeringen, lokale toeslagen en belastingen.

Meridian Travel staat bij Alamo.nl in de stand met een informatiebalie dus kom gerust langs met al je reis gerelateerde vragen!

AMERICAN VACATIONS Deze reisspecialist organiseert rondreizen in Noord-Amerika en kan putten uit eigen ervaring en kennis.

American Vacations is dé reisspecialist voor rondreizen door Amerika en Canada. Bij hen boek je een rondreis of citytrip op maat tegen het scherpste tarief! Zij adviseren je graag vrijblijvend over alle mogelijkheden voor een zorgeloze, indrukwekkende en vooral betaalbare vakantie naar Amerika of Canada.

LE BEAU REIZEN Le Beau Reizen is gespecialiseerd in reizen naar Amerika, Canada en het

Caribische gebied. Of het nu gaat om een camperreis, een citytrip of een rondreis door Amerika en Canada; alles is altijd tot in de puntjes verzorgd en op basis van jouw wensen en budget. Met zo veel keuze, weten we zeker dat je de vakantie vindt die bij je past. Als dit niet het geval is helpen wij je graag met een speciaal samengestelde reis.

US BIKERS Voor motorliefhebbers is een bezoek aan US Bikers een must. Deze specialist in unieke motorreizen door Noord-Amerika vertelt je graag over de mogelijkheden in dit heerlijke land. Amerika is voor de meeste motorrijders hét motorland bij uitstek. Op de motor van Chicago naar Los Angeles, toeren door Monument Valley of hoog door de Rocky Mountains op weg naar Yellowstone. Dit alles en nog veel meer kan allemaal bij U.S. Bikers.

AMERICA TRAVEL GUIDE America Travel Guide is al jaren specialist op het gebied van Amerika reizen. Je kunt bij hen terecht voor een complete vakantie, rondreis, fly drive, citytrip, camperreis, Startpakket of een op maat gemaak-

te reis. Maar ook voor autohuur, een camper, cours, attracties, villa’s, appartementen, motorhuur en meer zijn zij een goed aanspreekpunt.

VISIT USA Visit USA, het verkeersbureau voor de USA is tevens vertegenwoordigd in het paviljoen. Hier kan je terecht met vragen over alle bestemmingen, ook degenen die niet in het paviljoen staan. Gepassioneerde USA reizigers staan je hier graag te woord.

Visit USA verspreidt de handzame Travel Planner met informatie over reizen naar en in de USA en een beschrijving van alle staten. De uitgebreide Discover America Guide wordt ook verspreid door Visit USA, hierin staan artikelen over de diverse staten.

OREGON Oregon blijft bezoekers verbazen met haar ongerepte Pacific kustlijn, dynamische stadscentra, toegankelijke natuur, outdoor-activiteiten en wild-west avonturen.

De directe vlucht vanaf Amsterdam (Delta/KLM) naar Portland maakt Oregon goed toegankelijk voor de Europese reiziger.

gÜtäxÄàt|ÇÅxÇà

Foto Paul de Graaf

SPIRITUEEL OP PAD MET SUSAN SMIT ook letterlijk voelen. Dat is nauwelijks onder woorden te brengen en daarom hebben we door de eeuwen heen zoveel moeite gedaan om het onzichtbare zichtbaar te maken met gebouwen, geschriften en mythes.”

BIO

Schrijfster Susan Smit (1974) houdt van spiritualiteit en bezoekt graag spirituele plekken.

Ze bezocht fameuze bedevaartsoorden en beleefde magische momenten bij eeuwenoude heiligdommen. In 2009 resulteerde dat in haar spirituele reisgids 100 spirituele plekken die je gezien moet hebben. Vanaf heden schrijft Susan in reismagazine Meridian Travel een column met dezelfde invalshoek waarvoor ze onder andere bijzondere bedevaartsoorden en krachtplekken in de wereld bezocht.

“Spiritualiteit is zo’n platgetrapte term geworden dat we eigenlijk niet meer weten wat er precies mee bedoeld wordt”, aldus Susan. “Ik heb op die oeroude plaatsen ervaren dat, ook al zijn ze eeuwenlang geteisterd door stormen, branden en bebouwd met tempels en kerken van de ene na de andere religie, dat dat wat het een mystieke plek maakt altijd blijft bestaan. Het mystieke voel je zelfs letterlijk in je lijf. Net zoals intuïtie zich via je lichaam laat voelen. Dan gaan de haartjes in je nek overeind staan of je krijgt een knoop in je buik. Zo laat het mystieke zich soms

Susan Smit groeide op in Noordwijk en werkte tien jaar als fotomodel in binnen- en buitenland.

Op haar zesentwintigste studeerde ze af in Culturele Studies, met als hoofdvak Nederlandse Taal- en Letterkunde, aan de Universiteit van Amsterdam. Een jaar later verscheen haar eerste boek. Van 2005 tot 2009 recenseerde ze elke woensdag boeken in het tv-programma Goedemorgen Nederland en ze presenteerde in 2009 het wekelijkse boekenprogramma Uitgelezen op de televisiezender ‘Het Gesprek’.

In de tijdschriften Happinez, Ouders van nu en BOEK schrijft ze columns over haar werk en leven, ze bespreekt boeken in het ochtendprogramma Vandaag de dag, en is een veelgevraagd spreekster. Momenteel werkt Susan aan een toneelstuk en een non-fictieboek over de liefde: ‘En dan de liefde. Lotgevallen van een romantica’. Het zal vlak voor Valentijnsdag 2015 verschijnen.

DE DEUR NAAR NOORD-AMERIKA IS NU OFFICIEEL GEOPEND. Non-stop Amsterdam-Toronto, gedurende het hele jaar.

Met ingang van juni 2015 start Air Canada een non-stop verbinding van Amsterdam naar Toronto welke het hele jaar zal worden aangeboden.

U kunt ook gebruik maken van uitstekende doorverbindingen naar meer dan 100 bestemmingen in Canada en de Verenigde Staten.

Voor informatie en boeken kunt u contact opnemen met uw reisagent of boek op aircanada.com

DE GROETEN VAN NICO Er is maar één land waarvan alle foto’s klopten. Griekenland. Ik herinner mij onze eerste vakantie naar Griekenland. In een taxi werden wij naar ons hotel gereden en we werden er een beetje lacherig van. Alles om ons heen leek precies op de reisgids.

Diep in de vorige eeuw zochten mijn vriendin en ik nog naar ideale vakantiebestemmingen in reisgidsen. Tassen vol drukwerk kreeg je mee en daar ging je een week lang lekker in zitten bladeren. Ons belazerde je niet. Wij begrepen de trucs.

DOOR NICO DIJKSHOORN

Als een hotelkamer slechts vanuit één hoek was gefotografeerd en als het bijzettafeltje de vorm van een abstract schilderij had, dan wisten wij: met een groothoeklens gefotografeerd.

Zwembaden die zich uitstrekten tot aan de horizon, daar hoefde je bij ons niet mee aan te komen. Bij aankomst bleken dat minuscule voetbadjes te zijn, bedekt met een centimeters dikke laag insecten. Wij konden aan de foto van een douchekop zien of we zouden sterven aan de veteranenziekte.

We geloofden niets. Je toonde ons een foto van een leuk badplaatsje en wij dachten vanzelf de hijskraan vlak naast de foto. We keken naar een afbeelding van een authentieke voordeur en dan wisten we genoeg: daarachter werd 23 uur per dag door een zwakzinnige kleinzoon met een hamer op de muur van de logeervertrekken gebeukt.

Schandalig witte dorpjes lagen aanstootgevend mooi tegen de berghelling, schapen met hele lieve ogen staken langzaam de weg over en bij het stoplicht loerden wij naar de Griekse terrasjes. Verdomd, het klopte. Iedere Griek miste het halve bovengebit.

Ademloos keken wij naar mannen met gelooide koppen die iets onduidelijks deden naast een waterpomp.

‘Schandalig witte dorpjes lagen aanstootgevend mooi tegen de berghelling’ Nog voor we in ons hotel waren aangekomen, hadden wij ons al totaal overgegeven. We waren weerloos.

We geloofden alle foto’s uit de gids.

Het was waar. In Griekenland waren ze trots op een bord komkommer, tomaat en ui met brokkelige kaas er op. Moussaka zag er net zo uit als op de foto’s. Drijvend in het gehaktvet en altijd lauw geserveerd.

Het klopte. Alle katten die zich tegen je blote been aan schurkten hadden een chronische huidziekte, die binnen een uur juichend over je men-

senrug trok. Maar Griekenland was vooral adembenemend mooi. Mooier dan de foto’s. Na iedere bocht moesten we even afstappen om te huilen. Zo een vakantie was dat.

Wij twijfelden niet meer. Alles wat er in de reisgids stond over Griekenland was waar. In het aparte stukje ‘Bijzonderheden’ lazen wij het volgende. ‘Griekse restaurants hebben een menukaart, maar veel leuker vinden de koks het als u de keuken in loopt en in de ijskast aanwijst wat u wilt eten’ Zo gezegd, zo gedaan. Mijn vriendin lette op onze scooters en ik negeerde de menukaart. Dat was meer iets voor toeristen. Ik was één met de Grieken. Ik wandelde op mijn slippers de keuken van het restaurant binnen. Vier koks zag ik. Drie er van misten een arm. Ze zwegen en keken recht voor zich uit. Ik begreep dat als een aanmoediging. Ze waren dit gewend, een echte Griekenlandkenner die even in hun ijskast kwam loeren.

Ik deed de deur van de ijskast open en bukte me om te zien wat er allemaal voor inheemse producten lagen uitgestald. Daarna brak een van de koks met zijn voet mijn stuitbeentje.

Met een aanloop schopte hij me recht vooruit de ijskast in. Ik zag hoe de andere koks hem tegenhielden. Hij huilde en wees steeds op mij. Ik lag met mijn wang op een bord verse vis.

In de verte hoorde ik mijn vriendin schreeuwen. Ze vertelde me ’s nachts dat twee koks onze scooters over een muurtje in zee hadden gegooid. En eerlijk is eerlijk. Een prachtige, blauwe zee. n

Going Back Reisfotografen gaan terug in de tijd en presenteren hun mooiste beeld, gemaakt op de mooiste bestemmingen. Over het ene beeld is lang nagedacht, het andere is spontaan tot stand gekomen. Wie ook met zijn mooiste foto en het verhaal erachter in Meridian Travel wil staan, kan op onze website www.meridiantravel.nl een foto plus tekst uploaden onder de link ‘Going Back’.

White Pocket Arizona “Deze foto is genomen in White Pocket, een klein gebied binnen de Paria Vermillion Cliffs Wilderness Area in het noorden van Arizona. Vanuit Kanab of Page kun je per 4WD een excursie maken naar dit prachtige, buitenaardse, landschap. Het gebied bestaat uit verschillende versteende zandduinen in de meest prachtige vormen. De meest voorkomende kleuren zijn rood en wit maar ook gele rotsen komen regelmatig voor. Verder zie je in de rotsen allerlei lijnen lopen wat het geheel tot een fascinerend stuk natuur maakt”. - Door Antwan Janssen

Trogir in KroatiĂŤ Zicht op de stad Trogir in KroatiĂŤ. - Door Marjo Steffen

Atlasgebergte in Marokko Fotograaf Hielke Gerritse (34) maakte deze foto in het hoge Atlas Gebergte in Marokko.

Going Back

Matera in Italië

“Matera (In de provincie Basilicata) was het hoogtepunt van onze Zuid Italië reis. Een fascinerende grottenstad van zeven verdiepingen hoog waar een ‘moderne’ nieuwe stad bovenop is gebouwd. Ook bekend als la Città Sotterranea (Onderaardse stad, red.). Het ravijn - La Gravina di Matera - met vele bewoonde grotten dateert uit de Romeinse tijd, derde eeuw voor Christus. Door de jaren werd het aangepast en ontstond er een stad met talrijke woningen, paleizen en rotskerken. Veel Sassi woningen zijn nu van binnen ‘gemoderniseerd’ en bewoond. De Sassi, met haar 155 rotskerken, zijn UNESCO beschermd en decor geweest voor talrijke films geweest zoals bijvoorbeeld The Passion of the Christ van Mel Gibson. Om het immense en de echte impact van haar schoonheid te kunnen bewonderen, volg de verkeersborden naar het (uitzicht)punt wat ‘Belvedere’ heet en uitkijkt over het ravijn naar Matera, we waren er echt stil van. Een bijzondere en aparte stad die zeer zeker de moeite waard is uitgebreid te bezoeken”.

Badlands in South-Dakota

“Badlands, woongebied van de Lakota indianen, ligt zo’n 125 kilometer ten oosten van Rapid City in South Dakota. Het is bijna duizend vierkante kilometer groot en bestaat uit prachtige kleurige rotsformaties met verschillende lagen, afgewisseld met prairie landschappen. Op bepaalde plaatsen hebben de formaties iets weg van een maanlandschap. Zo staat het ergens beschreven maar dit doet het park niet helemaal recht. Het is nauwelijks te beschrijven hoe bijzonder, hoe bijna buitenaards dit landschap is: groene prairievlakten die diep worden doorsneden door kleurige rotsen, ravijnen en canyons, waarvan je de verschillende gekleurde lagen goed kunt zien. We rijden de Loop Road, een weg van 64 kilometer dwars door het park. We stoppen om de zoveel minuten en vinden werkelijk alles mooi. Hier kom je bijna niet vooruit!

We zien ook hier weer de nodige prairiehonden, buffels en berggeiten”. - Door Lione Kolsteren

PAKISTAN

PRACHT EN PRAAL IN PAKISTAN Maar liefst twee jaar van bloed, zweet en tranen stoken de Pakistanen in de bouw van de Badshahi-moskee in de miljoenenstad Lahore. Het resultaat is er naar. Het bouwwerk is reusachtig en van binnen en buiten schittert het in schoonheid. De baksteenrode muren en de witte koepels geven aan dat het hier een speciaal gebedshuis betreft. Slechts vier andere moskeeĂŤn in de wereld overtreffen qua omvang die in Lahore. Al sinds april 1673 komen moslims hier om te bidden. Ook toeristen weten de weg naar de Badshahi-moskee te vinden. De schoonheid, passie en grandeur van de Mogoldynastie, die in de 17e eeuw zo floreerde op het Indisch subcontinent, worden nergens beter gesymboliseerd.

Wâàv{ _ÉvtÄá ‘Ik zoek een zo hoog mogelijke vorm van ethiek in het ervaren van wild’ Jos van Bommel van Van Bommel Safari’s In 2000 reisde Jos van Bommel met zijn vrouw voor het eerst naar Afrika. Ze werden direct ‘gepakt’ door het fascinerende dierenleven en de enorme gastvrijheid. Sindsdien hebben ze meer dan 40 reizen naar safari bestemmingen in Tanzania, Kenia, Zambia, Namibië, Botswana en Zuid-Afrika gemaakt. De adviezen van Van Bommel Safari’s komen dus uit eerste hand.

Bij Van Bommel Safari’s draait het om persoonlijke aandacht, wensen van klanten en een zo hoog mogelijke vorm van ethiek in het ervaren van wild.

Daarnaast werkt hij het liefst samen met accommodaties en lodges waarvan de eigenaar betrokken is bij de lokale gemeenschap. Zo blijft het geld in de regio, wordt de lokale bevolking indirect gesteund en kan er geïnvesteerd worden in de economische ontwikkeling van het gebied.

Geen Ferrari-safari Tegenwoordig is Jos zelf minimaal drie maanden per jaar in Afrika. Hij heeft zijn bedrijf zo ingericht dat hij en zijn vrouw zelf kunnen blijven reizen. “Ik zie mezelf dan ook niet als een eigenaar van een reisorganisatie, maar als een professionele reiziger die zijn ervaringen, en passie voor Afrika, deelt met klanten. Ik verkoop mijn kennis. Ik verkoop geen Ferrari-safari zoals ik dat noem, maar adviseer mijn klanten juist meerdere dagen op één locatie te blijven. Ik wil voor de volle honderd procent achter mijn product kunnen staan.” aldus Jos.

“Voor goed safari-advies is het erg belangrijk kennis van dierengedrag te hebben. Seizoensinvloeden bepalen vaak waar dieren zich bevinden en hoe makkelijk ze te zien zijn. Ook het gebruik van goede gidsen en spoorzoekers maakt een heel verschil. Natuurlijk

‘Voor goed safari-advies is het erg belangrijk kennis van dierengedrag te hebben’ kan niemand de garantie geven dat iemand alles gaat zien wat hij of zij wenst, maar met mijn kennis van de natuur in de verschillende gebieden krijgt de reiziger bij mij de beste reële kansen.”

Persoonlijk contact “Ik ben in december 2009 begonnen met Van Bommel Safari’s en sinds die tijd is mijn bedrijf puur organisch gegroeid.

De Vakantiebeurs in Utrecht is een belangrijk evenement, ik ontmoet er veel van mijn bestaande en nieuwe klanten. Het is zelfs zo dat klanten me komen helpen tijdens de beurs, prachtig

toch? Ik houd van het persoonlijke contact. Er is op dat gebied niks geautomatiseerd”.

Transparant Jos werkt heel transparant. Na een uitgebreid gesprek, waarin interesses en wensen van klanten centraal staan, wordt vrijblijvend een persoonlijk reisplan opgesteld. Met zoveel mogelijk informatie over de bestemming, accommodatie en activiteiten. In bijna alle reisvoorstellen staat van dag tot dag wat de kosten zijn. Op deze manier is het voor de klant makkelijker keuzes te maken.

Zo ontstaat een reis, volledig afgestemd op de wensen van de klant.

Jubileum Reis Zo nu en dan vindt er een reis plaats die hij zelf begeleidt. “Maar ik ben geen reisgids, meer een reisbegeleider”, maakt Jos ons duidelijk. “Ook op dat gebied werk ik graag met lokale gidsen.

Om mijn kennis van de Afrikaanse natuur te vergroten, heb ik wel een ranger training gevolgd.”

Van Bommel Safari’s bestaat nu vijf jaar.

Jos organiseert een jubileumreis naar Zuid-Afrika die op 20 augustus 2015 vertrekt en waar slechts ruimte is voor acht personen. “Dit belooft een hele bijzondere reis te worden naar de mooiste safari bestemmingen in Zuid-Afrika”, aldus Jos, die zelf natuurlijk ook meegaat. n Kijk voor meer informatie op www.vanbommelsafaris.com of stuur een email naar jos@vanbommelsafaris.com

Jos was getuige van het uitzetten van de eerste 4 jachtluipaarden in het wild sinds honderd jaar in de Vrij Staat in Zuid-Afrika. Dit project wordt mede gesponsord door Van Bommel Safari’s

Wâàv{ _ÉvtÄá ‘Mijn doel is de beste reisaanbieder naar de Verenigde Staten te worden’ Bart Verhoeff eigenaar van GoAmerika Van jongs af aan wilde Bart Verhoeff eigenlijk maar een ding: reizen. Als kind was er maar één baan die hij ambieerde; die van kapitein op een cruiseschip.

Captain Stubing van The Love Boat was zijn grote voorbeeld. Na de middelbare school volgde hij een toeristische opleiding aan de MTRO/de Rooi Pannen en ging daarna stage lopen bij een ticketbureau in Amsterdam. Een van zijn taken was om de vliegtickets op te halen en af te rekenen bij touroperator Aireka aan het Damrak. Daar maakte hij kennis met eigenaar Salah Harharah.

‘We bieden nu gratis wifi in Amerika aan’ onze grootste pluspunten is het persoonlijke contact met de klant. We werken hier met mensen die minimaal vijftien jaar ervaring hebben met het verkopen van reizen naar Amerika.”

Virus Via Salah boekte Bart zijn eerste reis naar de Verenigde Staten. “Een ervaring om nooit meer te vergeten”, aldus Bart.

“Alles viel op zijn plek.” Salah vroeg de ondernemende student of hij zijn tweede stageperiode niet bij hem wilde doorlopen en aldus geschiedde.

“Het is lastig om aan iemand die nog nooit in de Verenigde Staten is geweest uit te leggen wat er zo geweldig aan is.

Ik probeer het altijd maar uit te leggen als een virus. Een positief virus dat je nadat je het eenmaal hebt opgelopen nooit meer kwijtraakt.”

Na zijn stageperiode ging Verhoeff in dienst bij Salah, die zelf uiteindelijk in 2008 stopte en de zaak verkocht aan Verhoeff. “Aireka was een touroperator waarvan zeventig procent via reisbureaus werd verkocht en slechts dertig procent rechtsreeks aan de klant”, vertelt Verhoeff over zijn beginperiode als eigenaar van Aireka. Nu doen we negentig procent direct en nog maar tien procent via de reisbureaus.

“Als wij merken dat iemand voor de eerste keer naar de VS op vakantie gaat raden wij toch altijd nog het bekende rondje Los Angeles-Nationale Parken, Las Vegas-San Francisco aan”, legt Bart uit. “Op deze route worden alle verwachtingen waargemaakt en is er voor iedereen wel iets dat hij of zij herkent uit beroemde films, televisieseries of documentaires. Het is een geweldig rondje langs hoogtepunten als de Grand Canyon, Yosemite NP, Death Valley en natuurlijk de eerder genoemde steden.

De tweede aanrader is Florida, vooral voor gezinnen. Florida staat bekend om haar stranden maar heeft in het achterland zoveel meer te bieden. Denk bij-

In 2008 lanceerde hij ook het merk GoAmerika. “We wilden ons binnen Aireka specialiseren. Met GoAmerika willen we de beste reisaanbieder naar de Verenigde Staten worden. Een van

voorbeeld eens aan de Everglades.

Strand en natuur oftewel een mooie combinatie om kennis te maken met de Verenigde Staten”, aldus Bart.

Primeurs We onderscheiden ons niet alleen in onze reisproducten maar ook met allerlei activiteiten om de reis heen. Zo waren wij de eerste die de AirCruise in Nederland introduceerden. Oftewel de VS ontdekken per ‘prive’ vliegtuigje. Dit all in concept bieden we aan met vertrek in Amerika inclusief alle binnenlandse vluchten met privé vliegtuig, transfers, tours, accommodaties, en ontbijt ”, vertelt Bart.

Nu hebben we ook een regelrechte primeur. GoAmerika biedt al haar klanten wifi in Amerika aan. “Het is een kastje dat zelf hotspots aanmaakt. Dit houdt in dat je overal waar je met je telefoon contact kan maken, het internet op kan. Wij zijn in Nederland voorlopig de exclusieve aanbieder van dit product. Aan één zo’n wifi-apparaatje kun je vervolgens vijf devices (telefoon, tablet, laptop etc) koppelen. Ideaal voor bijvoorbeeld navigatie, terwijl de kinderen tijdens een lange rit achterin de auto een film kunnen kijken of een spelletje kunnen doen. En het is 4G hè”, voegt Bart er trots aan toe. “Ik had tijdens mij laatste bezoek aan de VS via deze tool sneller internet dan het hotel me kon bieden”, sluit hij lachend af. n Voor meer informatie kun je terecht op www.goamerika.nl

Wâàv{ _ÉvtÄá ‘Wij hebben Costa Rica in ons hart gesloten’ Loek en Marjan van Quetzal Travel In 1999 reisden Marjan en haar man Loek voor het eerst door Costa Rica.

“Het land gaf ons zo’n warm gevoel, we werden verliefd op de prachtige natuur en de vriendelijke bevolking”, begint Marjan haar verhaal. “We waren zelfs zo onder de indruk dat we ooit iets met Costa Rica wilden gaan doen. Wat precies wisten we nog niet. We hebben er zelfs over nagedacht om te emigreren, maar dat is er dus nooit van gekomen”.

Een jaar later waren ze op vakantie in Maleisië. Daar leerden ze een stel kennen dat vroeg of zij nog tips hadden voor hun reis door Maleisië. “Wij bereiden ons altijd heel goed voor op een reis dus ik kon ze wel aardig wat vertellen.”

De man was daar zo van onder de indruk dat hij Marjan adviseerde om daar iets mee te gaan doen. “Loek en ik keken elkaar aan en wisten meteen dat dat Costa Rica moest zijn”, aldus Marjan.

Bedrijf En zo gebeurde. Na het volgen van een toeristische opleiding in de avonduren en een cursus Spaans was Quetzal Travel in 2002 een feit. Wat als een hobby begonnen is, groeide uit tot een echt bedrijf, zodat eerst Marjan in 2005 haar baan als medisch secretaresse op kon zeggen, waarop Loek 3 jaar later volgde door zijn baan op te zeggen als bedrijfsleider van een groentewinkel.

Naast het organiseren van maatwerkreizen naar Costa Rica, hebben ze besloten om dit uit te breiden door ook vakanties te organiseren naar Ecuador en de Galápagos Eilanden.

Nu staat persoonlijke aandacht bij veel kleine reisbedrijven hoog in het vaandel; bij Quetzal Travel misschien wel tot in het extreme. “Onlangs werd er een gigantische bos bloemen afgeleverd.

Van een klant. Omdat de reis zo perfect was verlopen. Geweldig toch?”, lacht Marjan.

Straat met klanten “Goede service is niet in geld uit te drukken. We hebben gemerkt dat mensen er ook graag over praten. Een leuk voorbeeld is een straat in Nuenen. We hebben voor bijna alle bewoners van deze straat een reis naar Costa Rica en/of Ecuador mogen organiseren.”

“We hebben de meest bijzondere dingen voor onze klanten weten te regelen.

Van het laten omroepen van de namen van een 25-jarig bruidspaar tijdens een kerkdienst in het oudste kerkje van Costa Rica tot getuigen voor een huwelijk. Een stel dat samen op vakantie was ging trouwen in Costa Rica. Wij hebben ervoor gezorgd dat de jurk op tijd op de juiste plek was en wisten twee Costa Ricaanse getuigen te regelen zodat het huwelijk kon worden voltrokken. Dat soort dingen vergeet je nooit meer”.

“Costa Rica is van alle Latijns-Amerikaanse landen misschien wel de meest geschikte bestemming om als gezin te bezoeken. Voor zowel de ouders als de kinderen is het een geweldige ervaring, mede door de leuke activiteiten zoals raften, mountainbiken en slingeren van de ene boomtop naar de andere, de ziplines. Het meemaken van het leggen van de eieren door de grote schildpad-

den is iets dat je nooit vergeet. Onze dochter Isa is al diverse malen mee op reis geweest en zij kan het beamen”, aldus Marjan. “Je kunt bijvoorbeeld in je eigen four wheel drive van kust naar kust rijden en onderweg overnachten in de meest uiteenlopende accommodaties. Van luxe lodge tot een Afrikaanse tent in het tropisch regenwoud. Je start aan de Caribische kust en rijdt door het prachtige binnenland met haar ongerepte jungles, nevelwouden en vulkanen naar de andere kust. In deze binnenlanden loop je trouwens de kans om de Quetzal in het echt te zien. Deze Heilige vogel van Midden-Amerika leeft alleen nog in Costa Rica”.

Locals Marjan en Loek reizen met hun dochter nog elk jaar minstens drie weken door Costa Rica, wat inmiddels als thuiskomen voelt. Op zoek naar nieuwe excursies, leuke restaurantjes, kleinschalige accommodaties en andere zaken die de vakantie van hun klanten nog aangenamer kunnen maken. “We doen het liefst zaken met de locals. Kikkers kijken en een ananasplantage bezoeken bij een local in de achtertuin vinden wij veel specialer dan bij een groot commercieel bedrijf. Bovendien blijft op die manier het geld in Costa Rica. Je kunt heel makkelijk zaken doen met de grotere internationale bedrijven maar dan vloeit het geld direct weg. Met onze werkwijze heeft de lokale bevolking er ook baat bij”, sluit Loek af. n

Meer informatie vind je op www.quetzaltravel.nl

Wâàv{ _ÉvtÄá ‘Na de val van de Muur ging er letterlijk een wereld open’ Michaela Klare, directeur van het Duits Verkeersbureau

‘Dutch’ is ze niet. Maar na zes jaar Amsterdam is de Duitse Michaela wel behoorlijk ingeburgerd. Naar kantoor op de fiets, wandelen door de duinen, op stap met haar museumkaart. Zelfs het Noord-Hollandse klimaat neemt ze voor lief. Maar een ding went nooit: het Nederlandse broodje kaas tussen de middag. “In Duitsland neem je de tijd om met elkaar een lekkere warme maaltijd te eten”. Een pleidooi voor de Duitse eetcultuur en andere geneugten van Nederlands’ populairste vakantiebestemming.

ten die tot het UNESCO werelderfgoed behoren. Wist je dat er hier beukenbosgebieden zijn die voor UNESCO dezelfde status hebben als het Great Barrier Reef?”

Berlijn

Sinds twaalf jaar kijkt Michaela Klare naar Duitsland met een buitenlandse bril. “Voor ik naar Nederland verhuisde, werkte ik als product manager 'verre reizen' bij een Duitse touroperator, vervolgens woonde ik een aantal jaar in New York om het Amerikaanse kantoor van de Deutsche Zentrale für Tourismus te leiden. Reizen is nog steeds een van mijn passies en Duitsland is een geweldig vakantieland”.

“Ik ben opgegroeid in West-Berlijn. Na de val van de Muur ging er letterlijk een wereld open. Er kwamen in een klap honderden toeristische hoogtepunten bij. Met uiteraard een prominente rol voor de herenigde hoofdstad, maar ook steden als Potsdam en Leipzig gelden als herontdekte parels achter het voormalige IJzeren Gordijn, net als de architectuur van het Bauhaus, de sporen van de beroemde theoloog Maarten Luther en de ongerepte natuur. Rond Berlijn ligt bijvoorbeeld het grootste samenhanende merengebied van Europa. Hoewel ik altijd in steden heb gewoond, ben ik ook echt een natuurmens. In Duitsland zijn deze twee dingen heel goed met elkaar te combineren, want rond de meeste steden liggen prachtige natuurgebieden”.

Toegankelijk

Sterrendiner

En ook nu, net teruggekeerd van een lange trip door Azië en Australië, komen de voordelen van Duitsland weer bovendrijven. “Je kunt in Duitsland zonder na te denken gaan en staan waar je wilt. Niet zo avontuurlijk misschien, maar het maakt een land daardoor wel heel toegankelijk. Duitsland heeft een prima prijs-kwaliteitsverhouding. Het is een klein land, maar je hebt er álles. Die veelzijdigheid zie je terug in de vele tradities en rijke cultuurgeschiedenis.

Duitsland telt maar liefst 38 monumen-

“Als ik één week had, om je ‘mijn’ Duitsland te laten zien, zou ik je kriskras mee door het land nemen. Want er valt nog zoveel te ontdekken, ook als je denkt dat je Duitsland al goed kent. We beginnen in Hamburg, waar op zondagochtend in alle vroegte de vismarkt is geopend. In deze havenstad, die ook wel Tor zur Welt wordt genoemd, wandelen we door de nieuwe wijk Hafencity, waar de indrukwekkende Elbphilharmonie verrijst. Op maandag reizen we door naar de Sächsische Schweiz, een van de

vijftien nationale parken van Duitsland, dat door zijn grille rotsformaties wel wat weg heeft van de Grand Canyon. Na een prachtige wandeling, prikken we ‘s avonds we een vorkje in de prachtige barokke binnenstad van Dresden. Pak je warm in op dinsdag, want we gaan op husky-tour door de besneeuwde heuvels van het Zwarte Woud. Aansluitend kiezen we voor een Degusstationsmenü in Baiersbronn, een dorpje met maar 6000 inwoners, maar waar je wel acht Michelinsterren tegenkomt”.

“Woensdag staat in het teken van wellness. We laten ons aan de Oostzee lekker verwennen met een pakking van het krijt van de krijtrotsen op het eiland Rügen. Op donderdag blijven we in het noorden en bezoeken we in Bremen het Klimahaus, het eerste museum wereldwijd dat de gevolgen van de klimaatverandering inzichtelijk maakt. Vrijdag is het tijd voor een dagje kunstmusea en shoppen in München. Voor we onze route vervolgen maken we een stop in Bamberg voor een authentiek Beiers biertje direct uit het vat. Heb je liever een wijntje? Op naar Rheinhessen, een van de dertien wijngebieden van Duitsland waar we een mineralige Riesling proeven van een veelbelovende wijnboer.

Ondertussen genieten we van het uitzicht over de Rijn en de glooiende heuvels, La Deutsche vita op zijn best. We sluiten af met een overdadige brunch in Berlijn, maar houd een plekje over voor de fantastische Obstkuchen van mijn moeder, naar een heel oud familierecept.

Zoals ik al zei: Duitsers zijn gek op tradities!“ n

Wâàv{ _ÉvtÄá ‘Geen massatoerisme maar authentieke Italiaanse’ locaties’ Henriëtte Korthals Altes van Fundadore Travels

“Met Fundadore hebben we vijfentwintig jaar kennis en ervaring en bieden we een gevarieerd aanbod in heel Italië. Wij introduceerden destijds het onontdekte Zuiden en de ‘agriturismo formule’: rondreizen met verblijf op een agrarisch landgoed”. Aan het woord is Henriëtte Korthals Altes, directeur-eigenaar van Italiëspecialist Fundadore Travels.

Henriette is van oorsprong tolk-vertaler Italiaans en heeft jaren in Italië gewoond. Na haar studie werkte ze voor verschillende bedrijven, totdat ze in 1989 Fundadore Travels oprichtte.

“We hebben afgelopen jaar ons vijfentwintigjarig jubileum gevierd”, vertelt ze trots. Ze vertelt over de toegevoegde waarde van Fundadore Travels. “Wij kiezen voor accommodaties die iets bijzonders hebben, variërend van een gemoedelijke agriturismo tot een verbouwd palazzo. Elke locatie selecteren wij persoonlijk. Daarbij is er aandacht voor iedere klant en bieden wij alle mogelijkheden voor maatwerk”.

Henriëtte kan uren doorpraten over ‘haar’ Italië. Ze reist er zo’n drie tot vier keer per jaar naartoe voor inkoop en bezoek aan accommodaties en als het even kan probeert ze tijd vrij te maken om iets nieuws te ontdekken of een mooi plekje of bezienswaardigheid te bezoeken.

‘Ik herinner mij nog hoe ik als kind al genoot van de sfeer, de kleuren, maar vooral van het heerlijke Italiaanse ijs!’ idee om een eigen reisorganisatie te starten, met de focus op ‘Het Andere Italië’. Geen massatoerisme maar authentieke locaties en extra aandacht voor het onontdekte zuiden van Italië”, aldus Henriëtte.

Land van elk seizoen “Italië heeft alles. Cultuur, prachtige steden, natuurschoon, bergen, stranden, een heerlijke, gezonde keuken en natuurlijk de Italiaanse flair en levenskunst. Het is een land van elk seizoen. In de winter, met minder toeristen, zijn de steden extra sfeervol en kan je er naar hartelust cultuur proeven of shoppen.

Maar je kan ook fantastisch skiën in Piemonte of de Dolomieten. In de zomer geniet je van het klimaat en het buitenleven en in het najaar is er de wijn- en olijvenoogst”.

Maggiore, naar Stesa en Isolabella. Ik herinner mij nog hoe ik genoot van de sfeer en de kleuren, maar vooral van het heerlijke Italiaanse ijs!”, lacht Henriëtte.

Sicilië Henriëtte is enthousiast over alles wat met Italië te maken heeft en dan met name Sicilië. “Vanwege de enorme variëteit en cultuur. Je hebt er Syracuse, een bijna drieduizend jaar oude stad, de tempelcomplexen van Agrigento en Segesta en spectaculaire Romeinse mozaieken bij Piazza Armerina. Maar je vindt er ook barokstadjes, de Etna, natuurparken en natuurlijk prachtige stranden en baaien”.

“Mensen vragen me wel eens wat nou de ‘ideale reis’ door Italië is. Ik zou beginnen in Toscane en Umbrië, het hart van Italië, naar Lucca, Assisi, Florence, Siena maar ook het platteland en kleine burchtstadjes ontdekken om de reis af te sluiten in Rome”.

“Bureaucratie, stakingen en politieke perikelen bepalen nogal eens het beeld van Italië. Echter zijn de Italianen inventief en ondernemend. Zeker in de familiebedrijven waar veel van onze accommodaties toe behoren, wordt met passie gewerkt. Er wordt geïnvesteerd in nieuwe trends zoals wellness en op veel landgoederen worden producten op biologische wijze verbouwd”. n

Het ‘andere’ Italië “Ik reisde altijd graag en regelde alles zelf. Ik kwam ruim dertig jaar geleden al in onbekende gebieden als Calabrië in Zuid-Italië. Geleidelijk aan groeide het

De eerste keer dat ze Italië bezocht zal Henriëtte nooit meer vergeten. “Als kind, tijdens een vakantie in Zwitserland, gingen we een dagje naar het Lago

Kijk voor meer informatie op www.fundadore.nl

Wâàv{ _ÉvtÄá ‘We laten onze klant met rust, maar niet alleen’ Alexander Alexandropoulos van Polyplan Reizen We spreken Alexander Alexandropoulos van Polyplan Reizen in het ruime kantoor in Oude Meer nabij Schiphol. “Polyplan Reizen is een echt familiebedrijf”, steekt Alexander van wal. Alexander is de zoon van oprichter Theo en runt het bedrijf samen met zijn vader en zijn zus. Theo werkte hiervoor jarenlang als directeur voor de Griekse luchtvaartmaatschappij Olympic Airways en was in Nederland gestationeerd. Vijfentwintig jaar geleden besloot hij Polyplan op te richten.

“Het was nooit de bedoeling dat ik bij mijn vader in de zaak zou gaan werken en mijn ouders hebben daar ook nooit druk op uitgeoefend. Natuurlijk hielp ik mijn ouders in hun bedrijven zo veel ik kon maar ik had andere carrièreplannen. Zo heb ik gewerkt voor ABN Amro en voor een Grieks scheepsvaartbedrijf dat een veerdienst onderhield op de route Zeebrugge en het Schotse Edinburgh. In die functies heb ik de nodige ervaring opgedaan die goed van pas komt bij mijn huidige werkzaamheden”.

blijven onze klanten ook tijdens hun reis terzijde staan. Ze krijgen een gedetailleerde informatieset mee op reis en als de reis anders loopt dan voorzien, zijn wij altijd standby om ter plekke voor een oplossing te zorgen. We laten onze klant met rust, maar nooit niet alleen”.

Nieuwe initiatieven De laatste jaren waren niet de makkelijkste voor de Grieken. Gelukkig staan nu alle lichten inmiddels weer op groen en vorig jaar ontving Griekenland maar liefst tien procent meer vakantiegangers dan het jaar ervoor. “De Grieken realiseren zich meer dan ooit hoe belangrijk het is om het de vakantieganger naar zijn of haar zin te maken”, vertelt Alexander.

“Overal in het land zie je nieuwe initiatieven ontstaan. Bestaande hotels krijgen een makeover en het aanbod van unieke belevenissen is nog gevarieerder geworden. Polyplan Reizen heeft daar zoveel mogelijk op ingesprongen. Zo hervat Transavia na tien jaar haar vluchten op Thessaloniki, mede op aandringen van Polyplan”.

Geen pakketreizen Roeping “Als Griekenlandspecialist weten wij als geen ander wat Griekenland te bieden heeft. Je zou kunnen zeggen dat het onze roeping is om daar zoveel mogelijk mensen van te laten genieten”, aldus Alexander. “Theo en ik zijn twee generaties Griekenland-kennis. Theo is een volbloed Nederlandse Griek en ik een volbloed Griekse Nederlander”.

“Wie bij ons heeft geboekt is nog niet van ons af”, zegt Alexander met een kwinkslag. Dan op serieuze toon: “Wij

“Onze persoonlijke benadering is al vijfentwintig jaar onze kracht. We verzorgen Griekenland reizen op maat. Wij doen niet aan voorgekookte pakketreizen. Onze rol is die van adviseur en als geen ander weten wij wat het echte Griekenland te bieden heeft. Wij zijn het hele jaar door in Griekenland bezig om voor onze klanten de krenten uit de pap te halen. We zitten bovenop alle nieuwe ontwikkelingen, hebben een neus voor mooie plekken, testen de routes, checken de ferryverbindingen, de accommo-

daties en al het andere dat bij een mooie vakantiebeleving hoort. Alleen het beste is niet goed genoeg, het moet ook leuk zijn”, vertelt Alexander. “We hebben al onze accommodaties zelf getest en kennen de eigenaren veelal persoonlijk”.

Luxe of exclusiviteit blijken overigens beslist niet de enige factoren. “Het aantrekkelijke van een accommodatie zit hem ook in de authenticiteit, het karakter en de gastvrijheid”, legt Alexander uit.

Peleponnesos “Onze favoriete stek in Griekenland is het zuiden van Peleponnesos. Het schiereiland Mani is de geboortestreek van mijn vader en Theo is dan ook expert op het gebied van de Peleponnesos”. Alexander reist zelf het liefst per auto door Griekenland.

“Tijdens een autorondreis kom je op de mooiste plekjes op weg naar je bestemming. Zeker voor gezinnen is dit een prachtige manier om Griekenland te ontdekken”. Zus Chrisouloa is een groot liefhebber van de Cycladen. “Zo hebben we natuurlijk allemaal onze eigen wensen en voorkeuren als we naar en door Griekenland reizen”.

“We willen groot worden door klein te blijven”, legt Alexander uit. “We streven naar verdere perfectionering van ons concept zodat we onze persoonlijke service naar onze klanten nog beter kunnen maken. Polyplan Reizen staat voor kwaliteit en maatwerk en dat principe zullen we nooit loslaten”, sluit Alexander af. n Kijk voor meer informatie op www.polyplan.nl

Wâàv{ _ÉvtÄá ‘Reizen per trein is een belevenis op zich’ Jos Beltman van Incento

Jos Beltman(62) is opgegroeid op een boerderij. Als kind zag hij in de verte de trein tussen Zwolle en Deventer passeren. Later sjouwde hij op het station koffers voor een kwartje en wanneer hij genoeg gespaard had kocht hij een treinkaartje. De passie voor het reizen per trein zat er dus al vroeg in.

“Reizen per trein is een belevenis op zich”, begint Jos zijn verhaal. “Het is een rustige en comfortabele manier van reizen. De trein voert de reiziger dwars door de natuur en toont je landschappen die je anders wellicht nooit zou hebben gezien”, aldus Jos. Jos zelf maakte zijn eerste grote treinreis in de Verenigde Staten. Met de California Zephyr reisde hij van Denver naar San Francisco. “Een geweldige ervaring”.

In 1984 is Incento begonnen als generaal agent van Amtrak. “In die tijd werkten we voornamelijk voor touroperators. Geleidelijk aan zijn we ook aan de consument gaan verkopen.

Treinreizen werden nog gezien als bijproduct. Ik vond dat onterecht”, vertelt Jos.

Startschot “In 1987 kwam de ommezwaai. We hebben toen in samenwerking met het tijdschrift Elegance een coast-to-coastreis door de Verenigde Staten in elkaar

gedraaid. Dat bleek een enorm succes en was voor Incento het startschot om meer reizen direct aan de consument aan te bieden”.

Cruises over land “Een ander product waar ik trots op ben zijn de zogenaamde ‘cruises over land’. Je reist in een prive-trein, als het ware een hotel op wielen. Tijdens zo’n reis ervaar je verschillende landen en

‘Tijdens een reis per trein bevindt de reiziger zich in twee werelden’ culturen, terwijl je je koffer maar een keer hoeft uit te pakken. Na elke excursie keer je weer terug in de vertrouwde omgeving van je hotel op wielen”.

“Tijdens een reis per trein bevindt de reiziger zich in twee werelden”, legt Jos uit. “Je hebt de wereld in de trein waar je onder het genot van een lekker drankje of heerlijke maaltijd je medepassagiers ontmoet, ervaringen uit-

wisselt en je hebt de wereld buiten de trein, waar je je slechts tijdelijk bevindt en schitterende ervaringen opdoet”.

Onlangs maakte Jos de treinreis van zijn leven. Hij was te gast op de eerste tocht van een rit van Boedapest naar Teheran in een trein van Golden Eagle Luxury Trains. “Dat was een ervaring om nooit te vergeten. De treinen van Golden Eagle zijn echt de top van de markt.

Voor de gasten is werkelijk alles geregeld. Er reist zelfs een arts mee”, vertelt Jos enthousiast. “De tocht was geweldig. We reden door diverse landschappen en culturen van Europa naar Azië”.

Enorme keuze Tegenwoordig is er een enorme keuze voor de treinreis-liefhebber. Zo reis je bijvoorbeeld met The Ghan door Australië. Een fantastische reis over het spoor langs vele bezienswaardigheden van Australië, zoals het Great Barrier Reef, Uluru en de Blue Mountains. The Rocky Mountaineer rijdt door de Canadese Rockies, via Great Rail Journeys rij je per trein door landen als India, Vietnam en Peru en met Rovos Rail ontdek je zuidelijk Afrika op een bijzondere wijze. En de Oriënt-Express rijdt natuurlijk altijd nog naar Venetië. n Kijk voor meer informatie op www.incento.nl

Het andere

B

erlijn

De muur, Trabantjes, de inmiddels symbolische televisietoren. Dat is Berlijn. Maar er is ook een ander Berlijn. Dat van de Neanderthalers, de illegale straatkunst en langlaufen op de voormalige nazi-landingsbaan. Welkom in Kreuzkรถlln!

TEKST ANNEKE DE BUNDEL BEELD NICOLE FRANKEN

44 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Kijk op www.meridiantravel.nl - 45

46 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Linkerpagina vanaf linksboven met de klok mee St. Jacobi begraafplaats; Tempelhof; East Side Gallery; East Side Gallery; Hermannstrasse Boven Etalage Boxhagener Platz

Z

Zoek het niet op de kaart, Kreuzkölln, want het is er niet. Wat er wel is, is Neukölln. David Bowie schreef er ooit een nummer over. Met een angstaanjagende sax die de ontheemdheid van de Turkse bevolking in deze wijk vertolkte. Had Bowie hier een eeuw eerder rondgelopen, had zijn nummer Rixsdorf geheten. Zo heette de ruige wijk van vechtersbazen en prostituees voordat het stadsbestuur de naam wijzigde in de hoop er iets nets van te maken.

Er is ook Kreuzberg, de arbeiderswijk waar krakers hun stempel op hebben gezet, samen met de grote concentratie inwoners van Turkse afkomst. En dan is er Friedrichshain, een Oostblokwijk vol studenten, punkers en kunstenaars. En daar, waar deze wijken tegen elkaar schuren, ligt het fictieve Kreuzkölln. Het alternatieve antwoord van kunstenaars, vrijbuiters en ondernemers op klassiek Berlijn.

We laten onze koffers vallen in Neukölln, in een hip appartement met hoge plafonds aan de Hermannstrasse.

Als we de luxaflex aan de achterzijde omhoog laten schieten, zien we dat onze tuin vol graven staat. Graven? Onze achtertuin blijkt de oude St. Jacobi begraafplaats te zijn. Grafstenen liggen schots en scheef in de winterse sneeuw. Boven het graf van de theoloog Bruno Bauer ranselen kale takken de steen. Hier ligt de leermeester van Marx en Engels, lijken ze te benadrukken.

Aan de voorkant van het appartement ligt een andere wereld: hoge bakstenen gebouwen met op de begane grond een bakker, een apotheek of een kledingwinkel.

Een man laat een onwillige hond uit in de sneeuw.

Vlokken dwarrelen op hen neer. Net als de Berlijners ontbijten we buiten de deur. Het is immers zondag.

Bij de Francala Bäckerei worden we hartelijk welkom geheten door de eigenaars. Ze hebben ons nog nooit eerder gezien, klopt dat? Zijn we hier net naar toe verhuisd? Willen we een deegrolletje proberen, of toch liever een croissant? Als we zitten, schenken ze gitzwarte koffie in grote koppen. Buurtbewoners schuiven aan voor een ontbijt of een blik op de krant.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 47

De Karl-Marxstrasse, waar we ontbijten, duikt zuidwaarts de stad in, langs het Rathaus van Neukölln, een markant rood gebouw tussen al dat grijs, met een bijna 70 meter hoge toren. Om de hoek ligt Stadtbad Neu­ Kölln. De architect die het in 1914 ontwierp, was duidelijk geïnspireerd door de Griekse thermen. We klimmen naar de galerij die steunt op enorme zuilen. Een een­ zame zwemmer in een knalgeel zwempak doorklieft het blauw en veroorzaakt rimpelingen in het water tussen de pilaren. De mevrouw van de kaartjes holt ons achterna en is onverbiddelijk. Nee zeg, foto’s maken van een zwembad is niet toegestaan. Wie garandeert haar dat we niet een paar viespeuken zijn die mannen in zwembroek willen fotograferen?

We lopen terug richting metro. Silke Lorenzen, Berlijnse in hart en nieren, kwam ooit op het idee een aantal opgeknapte caravans en berghutten een oude stofzuigerfabriek in te slepen en zo een indoor camping midden

48 - Kijk op www.meridiantravel.nl

in de stad te beginnen. Kreuzkölln was nog geen begrip en Neukölln was een sombere wijk waar geen toerist kwam. Haar Hüttenpalast is inmiddels een ongekend succes. Maar het succes heeft ook een keerzijde vertelt ze, terwijl ze het ontbijt opruimt uit een van de zithoekjes bij een zilverkleurige zigeunercaravan.

Gentrification, het opwaarderen van een buurt is een woord dat in Berlijn veel valt. “Toen de muur viel, werd al snel de Oost-Duitse wijk Prenzlauerberg hip en happening, maar dat leidde er toe dat de huren gigantisch stegen en veel van de oorspronkelijke bewoners de wijk moesten verlaten.” Inmiddels is Kreuzkölln het nieuwe aandachtsgebied en Silke vreest dat hen een zelfde lot wacht. “In Friedrichshain, zie je dat al gebeuren.”

Twee vrouwen uit Londen rommelen in pyama om een berghut in Silkes indoor camping. Ze hebben de nacht aan de overkant van de Spree in Friedrichshain

Linkerpagina vanaf linksboven met de klok mee Street Art van El Bocho; Boven Etalage Boxhagener Platz; Sloten aan de brug; In de U-bahn Boven Oberbaumbrücke

doorgebracht. Op het RAW terrein, een voormalig fabrieksterrein waar de laatste tien jaar een groot cultureel complex is ontstaan. Tot 1991 was hier meer dan honderd jaar een onderhoudswerkplaats van de spoorwegen gevestigd. Na de val van de muur werd het gekraakt. Nu zijn er een vijftal clubs en een skate- en klimhal op het terrein. “Het uitgaan is fantastisch hier, meent de Londense. Veel goedkoper dan in Londen.”

Om de hoek bij Silke huist een andere succesvolle ondernemer: Boris Leite Poco, een Belg. Hij is eigenaar van het succesvolle restaurant Sauvage, het enige restaurant in Berlijn waar je kunt eten als in de oertijd. ‘Paleolithisch’ met een mooi woord. Leite Poco kampte al jaren met gezondheidsklachten totdat hij de oplossing in voedsel ging zoeken. Hij stopte met melk- en graanproducten, allemaal zaken die mensen in de oertijd niet aten. Zijn klachten verdwenen en hij zette de stap naar

een restaurant dat sinds de opening twee jaar eerder iedere dag vol zit.

We verwachten een Fred Flintstone-achtige setting, waarin we met een knots achter ons eten moeten jagen, maar Sauvage is een restaurant met een chique en romantisch uitstraling. Roosjes in vaasjes, kaarsjes op tafel. Er wordt uitgebreid uitgelegd wat we eten. Zijn we hier voor het eerst? Dan wordt ons het jagers-verzamelaars gerecht aangeraden omdat we daarmee verschillende hapjes uit de paleolithische keuken kunnen proeven. Het moet gezegd: nooit geweten dat die Neanderthalers zo lekker konden koken.

We staan weer buiten. Ietwat besluiteloos. Wat nu?

Naar het noorden? Waar gezwommen kan worden in de Spree. Nee, niet in de rivier zelf, maar in het Badeschiff, een grote bak die in de rivier hangt. Of over de Sonnenallee? Een vrolijke naam voor een winterse

Kijk op www.meridiantravel.nl - 49

straat. Een naam die niet strookt met het gruwelijke concentratiekamp dat hier joodse vrouwen uit Polen dwong wapens te maken. In Berlijn is de oorlog nooit ver weg. Sneeuw stuift op en het is koud in de stad. We schieten het geel betegelde metrostation in en laten ons zuidwaarts naar de voormalige luchthaven Tempelhof vervoeren.

macchiatto achter een laptop schuilt. De digitale bohemien van Berlijn. We hebben met Street Art deskundige David Baumgarten afgesproken. We verwachten een ruige gast met tattoos maar Baumgarten, oprichter van The Hidden Path, die alternatieve tours door Berlijn organiseert, ziet er meer uit als een keurige student boekhouden.

Ooit was Tempelhofer Feld het park van de militaire parades én een picknick gebied voor de Berlijners. Het is de plek waar in 1908 de Duitse luchtvaart geboren werd. Maar het is vooral door de Tweede Wereldoorlog dat dit enorme complex geassocieerd wordt met de megalomane plannen van de Nazi’s. Alleen al om het 1,5 kilometer lange gebouw lopen, kost je een uur. Dat de luchthaven ook als luchtbrug door de geallieerden is gebruikt, daaraan herinnert de naam van de metrostop.

We beginnen in Bezirk Mitte in het joodse Scheunenviertel. Geen Kreuzkölln maar Baumgarten begint zijn praktisch college graag hier omdat deze steeg zo mooi de diverse kunstenaars laat zien. Zoals de Spaanse straatkunstenaar El Bocho wiens stripachtige vrouwen de muren van Berlijn bevolken. “El Bocho plakt zijn vrouwen op zeer dun papier dat met een soort behangsellijm wordt vastgemaakt en daardoor moeilijk los te maken is. Het voorkomt dat ze gestolen of beschadigd worden”, doceert Baumgarten.

‘Het uitgaan is fantastisch hier, meent de Londense. Veel goedkoper dan in Londen’

Omdat we niet goed weten waar we moeten beginnen, blijven we dicht bij het gebouw lopen. Blijkbaar hebben we een onzichtbare grens overtreden, want er komt een dikke vrouw haastig uit een gebouwtje. Tot onze verbazing houdt ze in haar éne hand een stuk worst vast waaruit ze blijkbaar net een hap heeft genomen. Rood sap druipt over haar kin. “Was soll dass?”, bast ze. We verontschuldigen ons en even voelen we een kille angst alsof we door een dictatoriale machthebber worden aangehouden. De geest van het nazi-tijdperk?

Even later blikken we op de halve boog die karakteristiek is voor het gebouw. Even een opsomming: 9.000 kantoren, conferentieruimtes, zalen, casino’s, hallen, straten, een ondergrondse spoorbaan, bunkers en schuilkelders. Dat past er allemaal makkelijk in.

Alleen Ceausescu’s paleis in Boekarest overtreft deze grootheidswaanzin.

Zwoeszj. We worden nog net niet van de sokken geskied door een groepje langlaufers dat de geasfalteerde landingsbaan tot parcours heeft bestempeld. Waar ooit vliegtuigen opstegen om dood en verderf te zaaien, schieten nu hele families in bontgekleurde skipakken voorbij. Hun stokken stevig afzettend op de besneeuwde asfaltbaan. Daar staan we dan in een miljoenenstad op een desolate vlakte en kijken langlaufers na.

Opnieuw de metro. Dit maal naar Café Sankt Oberholz in Mitte. Een hippe tent waar iedereen met een latte

50 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Hij wijst ons in dezelfde steeg op het politieke werk van Various en Gould die met hun langwerpige affiches aandacht vragen voor de underdog. In één van hun muurschilderingen sloft een zwerver met een plastic tas van het Arbeitsamt door de straat.

Van Mitte gaan we naar Kotbusser Tor in Kreuzberg. “De heroïnelijn”, zegt Baumgarten opgewekt wijzend naar een bord op de muur: U8 is the best place to buy heroine.

Amen.

Kreuzberg SO36, is de naam van het postdistrict dat je nu op veel souvenirs terugziet. Een wijk die aan drie kanten door het oosten begrensd werd. Kunstenaars en mensen met weinig geld trokken er naar toe. Want wie wilde er nou met uitzicht op de muur wonen? Wie in West- Duitsland zijn militaire dienstplicht wilde ontlopen ging naar West-Berlijn en kwam veelal in Kreuzberg terecht. Volgens Baumgarten verklaart dat voor een deel de alternatieve scene.

Onder het metro station bungelen gympen hoog in de lucht aan een paal. Shoefiti heet het verschijnsel waarbij schoenen aan telefoonlijnen en hoogspanningskabels worden gehangen. Het gaat harder sneeuwen. David wijst ons op tags op winkelpanden en huizen. Hij was zelf lange tijd met graffiti bezig. Geduldig legt hij ons het verschil uit tussen de graffitikunstenaar die overal zijn tag, oftewel zijn initialen zet en de straatkunstenaar die hele kunstwerken op de wand plaatst.

Boven het RAW terrein

Vooral de grafittispuiters leiden een illegaal en daardoor nachtelijk bestaan. Mochten de fotografe en ik ooit een carrièreswitch overwegen, vertelt hij ons alvast hoe we ’s nachts met brandblussers en caps onze tag kunnen achterlaten. We zijn echter net iets meer gecharmeerd van de astronaut van de Franse kunstenaar Ash op de hoek Skalitzer/Mariannenstraße tegenover de autoverkoper. Zwevend in een wit gestukt heelal op de zijwand van een gebouw trotseert hij de zwaartekracht.

“Toen de astronaut hier net was, in 2007, projecteerde één van de lampen ’s avonds het logo van de autodealer in de hand van de astronaut. Een mooiere manier om reclame te maken is er niet.” lacht David. We komen langs woningen van onder tot boven van kunst voorzien en dan zien we aan de overkant van de Spree de Eastside Gallery, een 1,3 kilometer lang stuk van de muur beschilderd door kunstenaars. Dan steken we de prachtige Oberbaumbrücke over naar Friedrichshain.

Voorbij de Eastside Gallery maakt een verliefd stel foto’s voor een ouderwetse fotohokje en dan ligt het Rawterrein aan onze voeten. Het gebied waar de Londense dames de hele nacht gefeest hebben. Het is er stil nu.

Bont bespoten panden zonder ramen staan stilletjes bij te komen van de feestnacht. Flesjes bier in de sneeuw zijn de stille getuigen.

Tussen alle graffiti staan daar ineens twee bustes afgescheiden door een haagje. Wonderlijk want als enige twee objecten op het enorme terrein ontberen ze kleur uit een spuitbus. Ontkomen uit respect want het zijn de hoofden van de communisten Ernst Thälmann en Franz Stenzer, vermoord in Buchenwald en Dachau. De oorlog is nooit ver weg in Berlijn.

We laten het terrein voor wat het is en lopen iets noordelijker naar de Boxhagener Platz waar het nu markt is. Een mengeling van kunst, bloemen en hapjes. Straks

Kijk op www.meridiantravel.nl - 51

52 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Linkerpagina vanaf linksboven met de klok mee East side gallery; markt Boxhagener markt; Straat voormalige DDR; Uitzicht vanaf de Oberbaumbrücke Rechts Hüttenpalast

als het weer donker wordt, zullen in de omringende straten alle luiken voor de restaurants weer open gaan. Dit is de Kneipe Meile, een kilometer lange straat van kroegen en uitgaansgelegenheden.

Wij hebben echter andere plannen en steken door naar de Karl-Marx-Allee. Aan deze gigantische boulevard, vroeger Stalin-Allee geheten, werden ooit paleizen voor de arbeiders ontworpen. Opvallend zijn de karakteristiek torens van de Frankfurter Allee die in het verlengde ligt. Daar in het midden van die enorme verkeersader ligt Cafe Tasso.

Een klein boekeneilandje in die enorme zee van baksteen.

Je kunt er eten en eindeloos lezen uit het enorme aanbod van tweedehands boeken. En dat is wat wij doen. Zittend in de grote ramen van het café kijken we uit op de sneeuw in Kreuz­kölln met een boek op schoot. Uit de speakers klinkt een sax die de stad beweent. ■

Berlijn praktisch Berlijn is vanuit Nederland en België met de trein goed te bereiken. Vanuit Utrecht of Brussel rond de zes uur reistijd. Prijzen zijn er al vanaf 39 euro enkele reis.

ETEN Sauvage met een paleolithische keuken Pflügerstrasse 25, 12047, Berlijn T +49 30 53167547 sauvageberlin.com

Ga zwemmen in Stadtbad Neukölln Ganghoferstraße 3 12043 Berlin - Neukölln Telefon 68 24 98 0

SLAPEN Wij sliepen in een appartement van Fout! Zeer bijzonder is ook een overnachting in het Huettenpalast.

Hobrechtsstrasse 66. Wij raden de zigeunercaravan aan. www.huettenpalast.de

Café Tasso - Das andere Antiquariat Frankfurter Allee 11 10247 Berlin/ Friedrichshain (U5 Frankfurter Tor) www.cafe-tasso.de

DOEN Maak een graffiti tour met the hiddenpath thehiddenpath.de/tour Bezoek boekwinkel Gestalten waar boeken en mooie kado’s hand in hand gaan.

Gestalten Space (our flagship store and gallery) Sophie-Gips-Höfe Sophienstraße 21 10178 Berlin E berlinspace@gestalten.com

Of in het Badeschiff www.arena-berlin.de/badeschiff Maak een tocht over Tempelhof al dan niet georganiseerd. www.tempelhoferfreiheit.de/en/visit/ tours/building-tours/public-tours/ Office of Tempelhof Project GmbH Tempelhofer Damm 1-7 (entrance across from the petrol station) Former GAT area 12101 Berlin

UITGAAN Ga dansen op technobeats op het RAW terrein in een van de vele clubs of ga stappen in de Kneipe Meile rond de Simon Dachstrasse.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 53

ODE AAN HET NOORDERLICHT Het Noorderlicht komt tot stand doordat elektrisch geladen deeltjes in het magnetisch veld van de aarde terechtkomen. Wij vinden de versie van de Sami - de oorspronkelijke bewoners van Lapland - interessanter.

Die geloofden dat het Noorderlicht ontstond uit vonken in het bont van vier enorme vossen. Een beeldreportage als ode aan het Noorderlicht.

Het Noorderlicht verlicht de noordelijke ijsvlaktes van Canada

Een eenzame bewoner van Alaska geniet van het Noorderlicht

Het Noorderlicht danst voor de kust van IJsland

Het is genieten geblazen vanuit deze trekkershut in de Zeedse bossen.

RUSLAND

KONINGEN VAN KAMTSJATKA Kamtsjatka ligt ver. Heel ver.

Het Russische schiereiland ligt als je op de wereldkaart kijkt nog voorbij Japan. Aan de ijskoude Beringszee in het uiterst verlaten deel van Rusland leeft een van de grootste berenpopulaties ter wereld. Ruim vijfduizend Kamtsjatka-beren slijten hier hun dagen. De reusachtige dieren kunnen wel 650 kilogram wegen. Mede door het visdieet dat ze hanteren.

Dagelijkse struinen de beren door de kustrivieren, op zoek naar het proteĂŻnerijke viskuit.

Een vreedzaam leven lijden de Kamtsjatka-beren echter niet. Er liggen diverse gevaren op de loer voor de Koningen van Kamtsjatka. Zo zijn er stropers actief in het gebied en beperkt de toenemende mijnbouw het leefgebied van de dieren.

Bovendien houdt ook de mens erg van de vis die de beren zo lekker vinden.

j

Boven Een bazaar in Esfahan Rechterpagina boven Een detail van het Ali-Qapu-paleis Rechterpagina onder Zonlicht schrijnt door de glas-inlood-ramen van de Masjed-e Nasir-al-Molk moskee

We zijn onderweg naar Qom. In 816 stierf hier Fatima, de zus van de achtste Imam Reza, waarna de stad een bedevaartsoord werd. We mogen, de vrouwen ingepakt in broeierig nylon, het complex betreden. Het is druk, we zijn er tijdens het middaggebed.

Gebedsruimtes mogen we niet in, wel de doorgangen en de pleinen. Ik voel me niet onwelkom en ik kijk mijn ogen uit. Gouden koepels, tegeltjes, schitterend glas en spiegels, en overal mensen.

Zo zijn er elke dag nieuwe ontmoetingen, gesprekken in vaak moeizaam Engels. Het contact met onze gids Maryam en onze chauffeur Mehdi is geweldig. Maryam weet

66 - Kijk op www.meridiantravel.nl

alles van haar land, de hele geschiedenis schudt ze zo uit haar mouw.

Mehdi brengt ons met zijn bus overal naar toe en verzorgt heerlijke lunches en staat ons steeds op te wachten met een kopje thee.

Kashan Verborgen in de smalle straatjes van Kashan liggen de prachtige huizen van kooplieden, gebouwd in de tweede helft van de negentiende eeuw toen dit een welvarende stad was. Nu mag iedereen hier binnen en we verwonderen ons over de verfijnde architectuur, het stucwerk, de koele tuinen. Na een bezoek aan de oude hammam en de moskee, worden we losgelaten in de bazaar. Ik

krijg er nooit genoeg van, in elke stad geniet ik van de oude overkoepelde straatjes met het mooie licht, van de drukte, de mannen in hun winkeltjes met kleding, kruiden, goud, tapijten, speelgoed, en van de vrouwen die hier nog steeds hun dagelijkse boodschappen komen doen. Een hele klas schoolmeiden stort zich met hun mobieltjes op ons, en uiteindelijk fotografeert iedereen iedereen, plezier alom.

Vanuit Kashan reizen we naar Abyaneh, een traditioneel Zoroastrisch dorp hoog in de bergen, opgetrokken uit rode aarde met houten balkonnetjes aan de huizen. De vrouwen gaan gekleed in rokken tot op de kuiten -

‘Gouden koepels en heel veel tegeltjes in Qom’

Linkerpagina Oude man in Ayabeh Onder links Een detail bij Persepolis Onder rechts Een Iraanse man loopt langs hyrogliefen in Persopolis

officieel te kort- en gebloemde omslagdoeken. We krijgen een rondleiding door de vrouwelijke burgemeester.

Via Natanz bereiken we Esfahan.

Het heeft een prachtig plein met twee moskeeën waarvan de kleine vrouwenmoskee ontroert. Dan het Ali Qapu Paleis, de Jameh Moskee, het Chehel Sotun Paleis met zijn schilderingen en tuinen en de Armeense wijk, en natuurlijk loop ik even door de bazaar. Op de bruggen - waar de Esfahani's hun vrije dag doorbrengen - wordt gezongen. Enkele jongeren nemen een lied over van een oudere man. Daarna zingen ze samen en wanneer het afgelopen is wordt er geklapt en zet iemand een nieuw lied in. Alles in harmonie, schijnbaar moeiteloos, met aandacht en plezier.

Woestijnstadje Dan door naar Yazd, een levendig woestijnstadje. De middag hier staat in het teken van de Zoroasters. Eerst gaan we naar de grafheuvels: de doden werden hier neergelegd om

‘Alles gaat in harmonie, schijnbaar moeiteloos, met aandacht en plezier’ door de gieren opgegeten te worden, omdat begraven of verbranden niet was toegestaan. Daarna bezoeken we de tempel waar het vuur bewaard wordt dat altijd moet blijven branden.

We trekken de woestijn en de bergen in, op weg naar de prachtig in de bergen gelegen Zoroastische tempel Chak Chak en naar de ruïne van een leembouwstadje. Merkwaardig: alleen de moskee is gerestaureerd en wordt gebruikt. De rest is vervallen en het is spannend om door de steeg-

jes te gaan en je voor te stellen hoe het ooit geweest is. Ik geniet van het prachtige uitzicht over het rivierdal.

Zouden de dorpsbewoners daar ook met zoveel genoegen over uitgekeken hebben? Aan het eind van de dag reizen we door naar Zein-o Din, waar je in een oude kervansarai langs de Zijderoute kan overnachten.

De volgende ochtend zie ik de zon opkomen vanaf het dak van de kervanserai. Na een lekker ontbijt maak ik een kleine wandeling om vervolgens te vertrekken naar Bavanat waar we van een vrije middag genieten. Ik maak een wandeling door het dorp, een groepje vrouwen wil dat ik bij ze op straat kom zitten. Praten gaat niet, lachen wel, op de foto willen ze op een na niet: dan wordt hun man boos.

Naar Shiraz, een hoogtepuntendag: via Pasargadae, Persepolis en Naqsh-e Rostam ga ik naar Shiraz. Pasargadae waar het eenvoudige maar misschien daardoor imposante graf van Koning Cyrus staat, en daar dichtbij Persepolis: groots en indrukwekkend,

Kijk op www.meridiantravel.nl - 71

Straat in Abeyaneh

72 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Kijk op www.meridiantravel.nl - 73

maar tegelijkertijd van een ontroerende schoonheid. In Naqsh-e Rostam imposante maar gedetailleerde rotsgraven.

Mooie verrassing In Shiraz wacht een mooie verrassing: de Masjed-e Nasir-al-Molk. Een moskee, zo elegant en intiem, waar door de kleurrijke glas in lood ramen prachtig licht valt op de al even kleurige tapijten. De muren zijn ĂŠĂŠn groot tegeltableau, eindeloze bloemmotieven, roze, blauw en geel, licht en vrolijk. Aan de overkant ligt Naranjestan, een koopmanshuis uit de

negentiende eeuw. Een prachtige tuin, een huis vol spiegels, en op de tweede verdieping plafonds waar de balken beschilderd zijn met Europese alpenlandschapjes; en overal in glas en ook op de balken geschilderd, vrouwenportretjes met weelderige boezems. Niemand die ervan opkijkt.

Na de lunch en de bazaar naar het graf van de 14de eeuwse dichter Hafez. Het graf, in een park met vijvers, wordt door Irani's druk bezocht. Zijn werk wordt er gelezen en voorgelezen. Mensen mijmeren terwijl kinderen vrolijk rondrennen.

Parkieten pikken tegen een kleine vergoeding toepasselijke teksten uit een doosje. Een late vlucht brengt ons terug naar Teheran, dus tijdens het eten nemen we afscheid van Mehdi die in twee dagen terug moet rijden. n

Onder vanaf linksboven met de klok mee Het Azadi-Monument is een van de belangrijkste monumenten van Teheran; Het Golestan paleis in Teheran; Detail van de top van de Milad-toren; Teheran is omringd door bergen

Tien redenen om naar Iran te gaan Iedereen die in Iran geweest is, noemt als eerste de mensen: Irani's zijn hartelijk en gastvrij, heel open en bereid tot een echt gesprek, ook over de politiek, over hun toekomstverwachtingen.

gie die al dateert uit ongeveer de 10de eeuw v. Chr. en die vooral in Yazd nog steeds een belangrijk aantal volgelingen kent. Bezoek hier de vuurtempel, de torens der stilte en de Zoroastrische begraafplaats.

PERSEPOLIS

ARCHITECTUUR

Persepolis, de Griekse benaming van de door Darius I (522 – 485 v. Chr.) gebouwde nederzetting, waar nog talrijke vondsten getuigen van de macht en rijkdom van het Perzische Rijk. Het indrukwekkende complex omvat o.a. Kakh-e sad Sotoon (het paleis van de 100 zuilen) en de graftombes van Artaxerxes II en III. De decoraties in de oude ruïnes zijn bijzonder verfijnd, met prachtige reliëfs, imposante poorten en monumentale trappen.

Reis van het ene architectonische wonder naar het andere: een geschiedenis van meer dan 3000 jaar heeft talloze hoogtepunten achtergelaten waarvan een groot aantal op de Werelderfgoedlijst van de Unesco staat. Mis in geen geval het Naghsh-e Jahan in Esfahan en de Jameh Moskee in diezelfde stad.

GRAFTOMBE VAN HAFEZ Nog steeds kent iedereen het werk van Iran's geliefde dichters Sa'adi en Hafez. Luister bij de graftombe van Hafez in Shiraz naar de Irani's die hier de eeuwenoude gedichten voordragen.

WOESTIJN Trek de woestijn in, en overnacht bij een nomadenfamilie of in een eeuwenoude kervanserai langs de Zijderoute. Geniet hier van de stilte en de met sterren bezaaide nachtelijke hemel.

ZOROASTRISME Kom meer te weten over het zoroastrisme, een reli-

BAZAARS

OOST-IRAN Reis ook naar het oosten van Iran, waar veel Turkmenen wonen, of naar het noordwesten tot aan de grens met Turkije en Armenië. Ontdek pareltjes van moskeeën, trek door een ruig berglandschap en eet vis aan de Kaspische Zee.

MEER INFORMATIE Voor meer informatie over deze reis kun je contact opnemen met Gabriell Pot Reizen: Jacob van Lennepkade 11 – 2 1054 ZD Amsterdam Tel. +31(0)20 6893182 info@gabrielle-pot-reizen.nl www.gabrielle-pot-reizen.nl

Dwaal door de nauwe, overdekte straatjes van de bazaars, waar ook de Irani's nog steeds hun boodschappen doen. Geniet van de geuren en kleuren, en rust uit in één van de kleine theehuizen.

MODERN TEHERAN Laat je verbazen door het moderne leven in Teheran, een stad waar naast musea en monumenten hippe cafés en galeries een bloeiend bestaan leiden.

PERZISCHE KEUKEN Ga op zoek naar kleine restaurantjes waar nog uitgebreid de traditionele Perzische gerechten bereid worden, en sla de uitnodiging om bij mensen thuis te komen eten niet af.

Teheran Rondreizen door Iran beginnen zo goed als altijd in Teheran, een miljoenenstad vol auto's, bussen, taxi's en brommertjes waar iedereen zich schijnbaar moeiteloos tussendoor beweegt, onder het toeziend oog van wijlen Khomeini.

Een aanrader is het Nationaal Museum om een indruk te krijgen van de geschiedenis. Bezoek de paleizen waar de laatste sjah tot de revolutie in 1979 woonde en sluit de dag af met een wandeling door een bazaar.

Vrijdag is een vaste vrije dag in Iran en dan gaan veel inwoners van Teheran de berg ten noorden van de stad op. Daar zoekt men de koelte op, gaat slenteren of bergwandelen, skiën en snowboarden. Het is een van de plekken waar modern Teheran elkaar ontmoet. Aan de voet van de berg breidt Teheran zich snel uit en vanwege de gunstige - want koele - ligging verrijst hier architectonisch interessante hoogbouw.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 75

THAILAND

ZEE DER HEILIGHEID In het overwegend boeddhistische Thailand plukt men de roze lotus met een fluwelen handschoen. De stralende waterbloem wordt vanwege zijn ‘cyclus’ als heilig beschouwd. De levenscirkel van de lotus wordt door velen gezien als de manier waarop ook de mens zijn tijd op aarde dient de besteden. De lotus trekt zich bij zijn geboorte op uit een vieze modderige ondergrond, maar weet zich als hij zich boven het wateroppervlakte ontpopt, altijd schoon en netjes te houden. In het boeddhisme heeft men het over zuiverheid als het over de bloem gaat. Ook wedergeboorte wordt geassocieerd met de lotus, aangezien zij elke morgen haar ogen opent en ze ’s avonds altijd weer sluit. De opengeslagen lotus, symboliseert de mens die verlicht is en Nirwana heeft bereikt, de hoogste staat van leven voor een mens.

DE WILDPARKEN VAN

ZAMBIA Zambia is bij velen bekend door de Victoria Falls, de langgerekte Zambezi-rivier en de wildsafari’s. Afrika­ specialist Oryx Private Tours bezocht voor Meridian Travel drie wildparken en spotte ravottende nijlpaarden, hongerige honden, imposante olifanten en heel veel buffels.

T E K S T & F O TO G R A F I E M I C H A E L R O O M E R

Doorkruisen van de Mupamadzi river, Luangwa River Camp

78 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Kijk op www.meridiantravel.nl - 79

80 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Linkerpagina boven Lower Zambezi National Park Linkerpagina onder Safari per kano over de Zambezi Rivier Deze pagina Chongwe River House

Lower Zambezi National Park Bij aankomst op de internationale luchthaven van Lusaka begeleidt onze gids Jonathan ons naar het loket waar we kunnen inchecken voor een binnenlandse chartervlucht naar Lower Zambezi National Park. Snel nadat we Lusaka achter ons hebben gelaten, verandert het landschap onder ons in wildernis en eindeloze bergketens. Na een half uur vliegen we over de mighty Zambezi en zien we de eerste wilde dieren: ravottende nijlpaarden op de vele zandeilanden in de rivier.

Na een zachte landing op de onverharde landingsbaan van Jeki, wacht onze ranger voor de komende dagen, Harry, ons met een brede glimlach op. Met zijn Toyota Landcruiser vertrekken we naar Anabezi Luxury Tented Camp. Onderweg vragen we of er nog wilde honden zijn gezien in dit gebied en Harry begint te lachen.

We krijgen het gevoel dat we een domme vraag hebben gesteld. Maar in plaats van rustig verder te rijden naar onze bestemming, voert hij het tempo op en rijdt naar een plek in het reservaat waar een groep van zo’n 25 wilde honden net bezig is een impala uit elkaar te trekken. Geen prettig gezicht. Harry vraagt droog: ’You wanted to see wild dogs? Here you can see wild dogs.’

Lower Zambezi is een ongerept gebied van 4092 vierkante kilometer. Mensen vind je pas weer dertig kilometer buiten het park, in de zogenaamde Game Manage��ment Area. Als we na een uitgebreide braai (barbecue, red.) onze tenten opzoeken, worden we niet lang daarna opgeschrikt door een grote groep brullende nijlpaarden. Het is een imponerende gebeurtenis.

Vroeg in de ochtend stappen we in de fourwheeldrive en gaan op zoek naar een luipaard die is gespot bij het kamp. Onderweg zien we honderden buffels grazen en een olifant die agressief overkomt: het gevolg van een geschiedenis vol stropers. Inmiddels hebben ze de jacht op deze dieren beter onder controle en blijft de olifantenpopulatie toenemen. Nog onder de indruk van het getrompetter, verruilen we de auto voor een vliegtuigje dat ons naar Kafue National Park brengt, een wildpark zo groot als Wales.

Kafue National Park Het is hier behoorlijk warmer dan het gebied rondom de Zambezi: zo’n 36 graden. Rond het middaguur is de tseetseevlieg het meest actief en onze piloot waarschuwt ons voor hun steek. Het aantal vliegen valt gelukkig mee, ook omdat de ranger wat ellie dung (olifantenpoep) in brand steekt, wat de vliegen verdrijft.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 81

82 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Kijk op www.meridiantravel.nl - 83

84 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Pagina 82 boven Busanga Plains Pagina 82 midden en onder Shumba Camp

De Busanga Plains die in het park liggen, zijn enorm uitgestrekt en bieden een heel andere belevenis dan Lower Zambezi. Tijdens de game drive spotten we cheeta’s, iets waar je een beetje geluk bij moet hebben. We overnachten in het noorden van Kafue in twee kampen van Wilderness Safaris, een bush camp en een luxe kamp genaamd Shumba Camp. Beide zijn perfect geregeld, iets dat je ook wel mag verwachten voor het geld dat je kwijt bent aan een verblijf in Kafue.

Luangwa is erg populair en heeft veel lodges, zowel in het nationale park als daarbuiten, in de Game Management Area. Het maakt eigenlijk niet echt uit waar je je bevindt, binnen of buiten het park, aan wilde dieren geen gebrek.

Het landschap is er vlak en uitgestrekt met vele rivieren en het Busanga-moeras. Vanuit het kamp zien we de rode lechwe (soort antilope, red.) zich met moeite voortbewegen door het drassige gebied. Tijdens onze reis wordt steeds meer duidelijk dat er ontelbare kanalen zich een weg boren door het landschap en tot aan de eerste regen in november steeds meer moeite hebben om te blijven stromen.

Het eerste verblijf in South Luangwa is super-de-luxe en recent geopend. Chinzombo bestaat uit kleine villa’s in de bush met uitzicht op de Luangwa-rivier en is buiten het park gelegen. De rivier zit vol nijlpaarden en krokodillen en zo nu en dan zien we olifanten oversteken. Een geweldige plek, gelegen in een gebied waar doorgaans het meeste wild wordt waargenomen. Het is daarentegen ook het gebied waar de meeste lodges zijn gevestigd en dus goed druk.

Wil je echt de pure wildernis beleven, kies dan voor één van de bush camps dieper in het park. Deze kampen zijn kleinschalig en voorzien van al het denkbare comfort.

Nu we het park uitvoerig vanaf de grond hebben bekeken, wordt het tijd om het gebied van bovenaf te bekijken. Per luchtballon. Met de brander wordt het laatste beetje van de ballon met hete lucht gevuld, voor we langzaam opstijgen en horizontaal verder vliegen. Wat een spectaculaire manier om de omgeving te verkennen en wat een geluk dat het weer kraakhelder is. We vliegen laag over een nijlpaardenfamilie en scheren met de onderkant van de mand over boomtoppen. We hebben de wind in onze rug als we op ooghoogte een schuwe luipaard in een boom zien zitten. Het drukke gehijg doet ons vermoeden dat hij heeft gefaald tijdens een poging zijn maaltijd voor de dag te scoren. Na deze bijzondere vlucht, laten we de ongerepte wildernis van de Kafue achter ons en keren terug richting Lusaka, want hier wacht het vliegtuig op ons dat ons naar de ‘vallei van de luipaard’ zal brengen. De Luangwa Valley staat bekend om grote concentraties wilde dieren en het is tevens het gebied waar ooit de eerste wandelsafari door Norman Carr is geïntroduceerd.

Gedurende ons verblijf lijkt het even of we het moeten doen met af en toe een wild dier, maar al snel wordt duidelijk dat ze hier wel degelijk zitten. Het feit dat je praktisch alleen bent en meer moeite moet doen om de dieren te vinden, geeft juist een extra dimensie. Gedurende het hele verblijf in South Luangwa maken we in twee delen (het afgelegen oostelijke en het westelijke deel van het park) een meerdaagse wandelsafari met onze gids en bewapende scout. Deze boeiende wandeltochten maken we zowel vroeg in de ochtend als in de namiddag, waarbij we aandacht hebben voor kleinere details die je niet kan waarnemen tijdens een safari per fourwheeldrive. Het enige dat we zien is natuur, alleen maar ongerepte natuur en heel veel wilde dieren. En we horen alleen het geluid van de bush en de dieren die er leven. Hoewel het in South Luangwa drukker is dan in de andere nationale parken, is het gebied groot genoeg om toch intimiteit te vinden, en het gevoel van alleen op de wereld te zijn. Daarbij is er een groter aanbod aan lodges en is de concentratie wilde dieren hier het hoogst.

South Luangwa National Park

Zambia is een geweldig land met een grote diversiteit.

De drie gebieden die wij bezochten zijn allemaal uniek en bieden alle drie een andere ervaring. ■

‘Wil je echt de pure wildernis beleven, kies dan voor één van de bush camps dieper in het park’

Bij aankomst op Mfuwe Airport merken we al snel dat de toeristenbranche hier beter is georganiseerd.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 85

86 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Zambia UW AFRIKA­SPECIALIST Ben je om en stap je het liefst vandaag nog in het vliegtuig naar Zambia? Neem dan eerst even contact op met Afrikaspecialist Oryx Private Tours. Ze hebben alle bijzondere gebieden uit eerste hand ervaren, waardoor ze in staat zijn om jou van goed en eerlijk advies te voorzien.

Oryx Private Tours Turfschipper 33 2292 JC Wateringen www.oryxprivatetours.nl info@oryxprivatetours.nl 0174 29 58 41

MEER ZAMBIA Zambia -officieel de Republiek Zambia- grenst aan Congo, Tanzania, Malawi, Mozambique, Zimbabwe, Botswana, Namibië en Angola.

Hoofdstad Lusaka Internationale luchthaven Lusaka International Airport Munteenheid Zambiaanse Kwacha

Officiële taal Engels Aantal inwoners 14.222.233 Lower Zambezi National Park 4.092 km2 Kafue National Park 22.400 km2

ZAMBIA

South Luangwa National Park 9.050 km2

Linkerpagina vanaf linksboven met de klok mee Wandelsafari South Luangwa; Leeuwin op de veranda; Michael Roomer bij Anabezi Luxury Tented Camp; Victoria Falls Hierboven Chinzombo Camp

Kijk op www.meridiantravel.nl - 87

R

onda STAD VAN DICHTERS

In het Spaanse Ronda worden heel veel verhalen vertelt. Het decor leent zich er goed voor. Hier, op de hoge rots waarop de stad staat, verloren Moorse prinsessen hun hart, weenden dichters over onmogelijke liefdes en waanden struikrovers zich Robin Hood.

T E K S T A N N E K E D E B U N D E L F O TO G R A F I E N I C O L E F R A N K E N M E T D A N K A A N S PA A N S V E R K E E R S B U R E A U , B U R O TO E R I S M E R O N D A , E U R O P C A R

90 - Kijk op www.meridiantravel.nl

EN STRUIK­ ROVERS

Kijk op www.meridiantravel.nl - 91

I 92 - Kijk op www.meridiantravel.nl

I

Linkerpagina vanaf linksboven met de klok mee Wijnboerderijen rond Ronda; De valei van Ronda; Stierenvechtersarena; Manolla; boer Fransisco; Aan de voet van Ronda Boven De kloof de Tajo

Ik dop boontjes in een vallei net buiten Ronda. Naast me aan tafel reciteert een 92-jarige vrouw een gedicht van Bécquer. Ergens tussen de paprika’s ligt de fotografe op haar buik foto’s van een boer te maken.

Zwaluwen scheren voorbij, een hond kijkt omhoog, zucht diep en legt dan weer zijn kop op zijn poten. “Manolla, noem me toch gewoon Manolla!”, had de 92-jarige ons de dag ervoor gezegd. We slenteren door het Ronda van de achttiende eeuw – het moderne gedeelte van de stad – en voor een vrijstaand huis verkocht een vrouw groente. We raakten aan de praat en dronken een glaasje wijn. En nog één. Uit de woning kwam een oude vrouw die zich langs haar, wat later bleek, schoondochter en de groente had gewrongen en zich aan ons voorgestelde: Manolla. Of we de vallei

wilden bezichtigen waar de schoondochter met haar man woonde? En ze wilde best mee, maar dan moesten we haar ’s avonds wel op tijd in Ronda afzetten bij de bar van Hotel Royal.

Daar drinkt ze al zestig jaar met haar vriendinnen een glas tinto de verano: wijn aangelengd met 7 Up. “En we kijken naar de mannen,” lachte ze ondeugend, terwijl haar schoondochter haar omhoog gekropen rok met een rukje rechttrok. “En ze roddelen”, vulde ze aan.

En dus zit ik nu onhandig een bak vers geplukte bonen uit hun jasjes te wringen. Verderop schoffelt Manolla’s zoon het onkruid tussen de paprika’s weg. “Béquer is mijn lievelingspoëet”, vertrouwt de 92-jarige me toe.

Dan sluit ze haar ogen en zegt met een kraakje in haar stem:

‘Maar, ach! Die zwaluw die voorbij vloog toen wij samen genoten van ons wonderschoon geluk, die ene zwaluw die ons kent bij onze namen, die komt... nooit meer terug.’

Dichterlijk romantiek Ik vraag me af of ze aan iemand denkt. Aan Carlos Cobo Gomez bijvoorbeeld? De man met wie ze trouwde en die al een halve eeuw dood is.

De advocaat naar wie een straat in Ronda werd vernoemd. Diezelfde straat waar Manolla nog altijd woont.

Een kronkelstraatje ingeklemd tussen de stierenvechtersarena en het mooie parkje Alameda del Tajo. Ik durf het haar niet te vragen. Ik weet niet of haar lievelingsdichter ooit in Ronda was. Ik vermoed van wel. Hij kwam immers uit de buurt, uit Sevilla. Al

Kijk op www.meridiantravel.nl - 93

94 - Kijk op www.meridiantravel.nl

‘Geplakt op een rots. Badend in het licht. En als de mannen dan omhoog keken, zagen ze – daar op die rand – witte huizen die angstvallig hun evenwicht bewaarden’

Kijk op www.meridiantravel.nl - 95

was ‘in de buurt’ in de negentiende eeuw natuurlijk een rekbaar begrip.

Maar Ronda is de stad van de romantiek en Bécquer de grootste vertolker van die periode, waarin schrijvers en dichters door Spanje trokken in hun zucht naar exotisch avontuur.

Irving Washington, Rilke en later Hemmingway en James Joyce, allemaal kwamen ze naar deze stad. En als ze dan per boot in Cádiz of via Gibraltar aankwamen en per paard of trein richting het noorden trokken, lag daar Ronda. Geplakt op een rots.

Badend in het licht. En als de mannen dan omhoog keken, zagen ze – daar op die rand – witte huizen die angstvallig hun evenwicht bewaarden.

Hier en daar moedige plukjes groen die zich aan de rots vastgrepen en als tuintjes onder de huizen hingen.

Verderop El Tajo, de vijfhonderd meter lange kloof die de stad in tweeën rijt en waar de Guadalevin doorheen stroomt. Boven lag de 98-meter hoge Puente Nuevo: de brug die in 1751 werd gebouwd. Ze vormt de verbinding tussen het oude Ronda van de Moren met hun medina en het nieuwe Ronda met stierenvechtersarena.

Betere danser Precies naast die brug, aan Moorse kant, ligt Hotel El Poeta, waar wij verblijven. “Wie is de dichter?”, vraag ik de vrouw aan de balie als we inchecken. “Geen idee”, schokschoudert ze.

“Maar dit was zijn woonhuis.” Op het terras vol palmen en kwetterende kanaries ontdek ik een plaquette: Pedro Perez-Clotet, dichter van generatie ’27.

Generatie ’27 is een kunststroming in Spanje waartoe ook de cineast Luis

Buñuel en beeldend kunstenaar Salvador Dalí behoorden.

Als we ’s avonds van de vallei terug naar de stad rijden, loeit de wind.

Ze glijdt onder de auto als een boosaardig beest en voert geluiden mee.

Als we de weg omhoog zwoegen naar de stad, draagt de wind zelfs het verdwaalde gekraai van een haan mee. “Kun jij ook gedichten van Perez-Clotet opzeggen?”, vraag ik Manolla. “Ha Clotet. Dat was een vriend van mij en mijn man. Zijn woonhuis herbergde één van de mooiste bibliotheken op het gebied van Spaanse poëzie. Vroeger gingen we samen uit. Met hem ging ik altijd dansen, maar zijn gedichten? Nee, die ken ik niet uit mijn hoofd. Eerlijk gezegd vond ik hem een betere danser dan dichter.”

Onder Buiten Ronda liggen de stuwmeren Rechterpagina midden De Poort is de sillón del moro Overig Vallei rond Ronda

96 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Kijk op www.meridiantravel.nl - 97

Ronda

La Mina, de tunnel Wie de lagen van Ronda’s geschiedenis afpelt, komt tal van volkeren en hun verhalen tegen. Zoals die van de Moren. Vanaf 713 heersen ze zevenhonderd jaar lang over de stad. Ze versterken de muren, leggen baden aan, bouwen moskeeën en paleizen en de eerste brug over de kloof.

Er voert een kronkelpad vanaf het veld vanwaar de dichters en schrijvers naar de stad opkeken langs de klif naar boven. Langs uitbundig bloeiende, metershoge agaven, schijfcactussen en witte schermbloemen. Eenmaal boven wachten restanten van die Moorse wereld je op.

Zoals het paleis Mondragon en de

98 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Arabische baden. De tuinen om de baden heen bieden een prachtig uitzicht op de omringende vallei. Iets verder ligt la casa del rey Moro, het huis van de Moorse koning. Dat huis is er niet meer, wel het paleis dat later werd gebouwd en uitkijkt over de kloof. In de tuinen is een loungecafeetje ondergebracht met zicht op de kloof en de hangende tuinen, de Jardines de Cuenca, aan de overkant.

Heel bijzonder in de tuin is de Mina.

Het verhaal gaat dat de Moorse koning Abomelik vernam dat zijn geliefde Galiana verdrietig was omdat ze niet kon baden in het kristalheldere water van de Guadalevín, dat 175 meter lager door de kloof stroomt. Hij

gaf zijn slaven opdracht een tunnel, la Mina, te graven tot aan de rivier.

Iedere dag werd er een tree gegraven en aan het einde van het jaar kon zijn geliefde zich baden. En nog altijd kun je naar beneden afdalen. Een mooie gelegenheid om de kloof van dichtbij te inspecteren.

Verhalen in namen Ronda trok niet alleen kunstenaars aan, de stad was ook aantrekkelijk voor struikrovers, stierenvechters en flamencodanseressen. De struikrovers, bandoleros, waren veelal uitgebuite boeren uit de bergen rondom Ronda. Vanuit het zuiden overvielen ze postkoetsen en ruiters op weg naar de stad op de rots. “Hoewel ze

de rijken bestolen, hadden ze niet zoveel weg van Robin Hood”, zegt Jesus Gonzalez die het museum van de bandoleros in de oude stad runt. “Ze stonden niet bekend om hun vrijgevigheid aan de armen, wel om hun gewelddadigheid.” Het verhaal van één legendarisch figuur wil hij me niet onthouden. “Diego Corriente, een man vol humor. Viel postkoetsen aan en liet dan eerst de veters van zijn rijglaarzen strikken voor hij de rijken beroofde. Helaas voor hem is hij al op 21-jarige leeftijd ter dood veroordeeld.”

Deze bonte stoet die Ronda kleur gaf, wordt jaarlijks herdacht tijdens het driedaagse Ronda Romantica-festival. Maar ook in de verhalen, namen en beelden van de stad leeft het voort. Zoals Sillón del Moro, een stenen bankje aan de rand van de kloof.

Hier treurde de Moorse koning over de dood van zijn dochter die samen met haar christelijke minnaar de kloof insprong toen soldaten, in opdracht van haar vader, de man probeerden te vermoorden.

Als we de stad binnenrijden, is de wind afgenomen waardoor we het gerommel kunnen horen. Het blijken trommelaars te zijn die een processie opzwepen. Vrouwen met zilveren toortsen en mannen verkleed als

struikrovers steken de brug over naar de Plaza de España. Misdienaren in lange witte jurken slingeren verwoed met de wierookvaten. “We komen te laat voor mijn afspraak!”, sputtert Manolla als we stapvoets achter de processie rijden. Ik had me van Hotel Royal iets voorgesteld van vergane glorie en rood pluche, maar als we de oude vrouw afzetten, blijkt het een café met veel spiegels en ongenadig hard neonlicht. Obers, ruim de zestig gepasseerd, met woeste bakkebaarden, dragen de tinto de verano’s aan voor Manolla en haar twee vriendinnen aan wie wij uitgebreid worden voorgesteld. “Waar zijn de mannen,” vraag ik, “naar wie je kijkt?” Vanavond is het wat magertjes geeft Manolla toe met een blik op de obers. En dan zwaait ze met enige dramatiek haar handen in de lucht. “Ik hou zo van feesten en van het leven!”

Meer Ronda

SLAPEN Hotel el Poeta, Tenorio 1 Een pittoresk hotel in een oude villa

ETEN Carmen de la Ronda Plaza de la Duquesa de Parcent 10 Je kunt zowel buiten op het plein eten als binnen. Probeer de ajo blanco- soep, oftewel de koude witteknoflooksoep.

Pedro Romero, Calle Virgen de la Paz 18

Als ik ’s avonds nog even plaatsneem op het bankje van de Moorse koning en over de vlakte naar de besneeuwde bergen kijk, staat er plotseling een oude man naast me. “Weet u dat de romantiek in Ronda altijd binnen handbereik is?”, zegt hij raadselachtig. “Kijk die boom achter u, met die grote bladeren, dat is de Arbol del Amor, de liefdesboom, vanwege de hartvormige blaadjes.” Er is altijd een verhaal in Ronda. ■

DOEN Maak een rondwandeling langs de kloof. Buro Toerisme Ronda verstrekt verschillende routes.

Maak een tocht langs de witte dorpen in de omgeving van de stad.

Als witte dorpen te wit zijn, is er ook een blauw dorp: Juzcar. In een poging toeristen te trekken, hebben de bewoners hun huizen smurfenblauw geschilderd en hun dorp tot smurfendorp gebombardeerd.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 99

VIETNAM

GROENE TUNNEL Vogels in alle kleuren en maten zwemmen en fladderen in Tra Su door de groene wateren en boomtoppen heen. Het moerasachtige flora- en faunagebied in het vooral om het oorlogsverleden bekende Vietnam, bevindt zich op z’n 25 kilometer van de stad Chau Doc. De Mekong-delta zorgt in Tra Su voor prachtige taferelen. Een trip door de groene tunnel van natuurschoon wordt normaliter per (stille) roeiboot ondernomen. Laat de vogels niet schrikken. Het draagt eigenlijk alleen maar bij aan de toch al indrukwekkende ervaring.

f

c

PIRITUELE

LEKKEN

gegroet Maria’, lees ik op het eerste bord. En dan: ‘Vol van genade’. Het zijn woorden met een oude klank die ik gedachteloos op kan dreunen en die me in een roes brengen. De betovering van het woord, de poëzie ervan, heeft me altijd aangetrokken.

Gek genoeg overstijgt dat mijn weerstand tegen de stelligheid van die woorden, de met zonden beladen onderworpenheid die bij gelovigen wordt verondersteld.

Schrijfster Susan Smit (1974) houdt van spiritualiteit en bezoekt graag spirituele plekken. Ze bezocht fameuze bedevaartsoorden en beleefde magische momenten bij eeuwenoude heiligdommen. Voor Meridian Travel schrijft ze een column met dezelfde invalshoek waarvoor ze onder andere bijzondere bedevaartsoorden en krachtplekken in de wereld bezocht.

DOOR SUSAN SMIT

Wandelend op de bochtige, stoffige weg naar de Alto Vista Kapel aan de ruige noordkust van Aruba heb ik het gevoel dat ik naar het einde van de wereld loop. Ik ben omgeven door wortelbomen en enorme cactussen en in de verte, achter rotsen waartegen het water beukt en hoog opspat, is de azuurblauwe zee zichtbaar. Op deze Caminda di Cruz stuit ik om de paar meter op een wit kruis met daarop afbeeldingen van de kruistocht van Jezus en borden waarop het Weesgegroet in het Engels en het Nederlands is geschreven. ‘Wees

Deze weg is bedoeld om kalm en bedachtzaam te belopen, als een korte bedevaart zoals die hier elk jaar in oktober door de lokale bevolking wordt gehouden. Op de hoge kalksteenheuvel staat een geel geschil-

‘Met gemak stel ik me voor hoe hier op zondag tientallen Arubanen zitten te luisteren, zingen en bidden’ derd kerkje met een oranje dak: de Alto Vista Kapel. Het is kleurrijk, klein en charmant, zoals het eiland zelf. Het blijkt zelfs zo klein te zijn dat buiten stenen kerkbanken zijn geplaatst. Met gemak stel ik me voor hoe hier op zondag tientallen Arubanen zitten te luisteren, zingen en bidden.

Achter het kerkje, waar het eiland bijna in zee verdwijnt, bevindt zich

de werkelijke reden dat ik hier ben: een rond labyrint, gemaakt van kleine steentjes. Dit is de plek waar al duizenden jaren mensen komen om zich te bezinnen, zonder dat er een religie aan verbonden is. Door de smalle, grillige paadjes word ik gedwongen om rustig en behoedzaam te lopen. Ik zet de ene voet voor de andere en merk hoe de concentratie van het volgen van de steentjes mijn gedachten tot rust brengt. Het voelt als een wandelende meditatie, zoals monniken doen. Mijn zorgen en verlangens dienen zich aan zonder dat ze me helemaal in beslag nemen. Ik geef ze in bewaring aan de stoffige aarde, de warme passaatwind die om mijn hoofd waait en het uitgestrekte blauw van het water.

Aan de rand van het labyrint, waar de rotsen steeds robuuster worden en bijna de diepte in gaan en het water raken, hebben bezoekers kleine steentjes op elkaar gestapeld. Als ik dat eenmaal opmerk, zie ik ineens overal torentjes van stenen om me heen. Het is voor mijn gevoel een uiting van het besef dat dit een gewijde plek is, dat hier een bijzondere energie hangt. Ik leg een steentje op een stapel, terwijl ik me afvraag waarom we dit allemaal doen. Was deze plek op aarde altijd al bijzonder of is deze plek geladen doordat hier zo veel mensen hogere gedachten hebben gehad? Uitkijkend over het eindeloze water waar scheepswrakken slechts meters onder water liggen, geelgestreepte vissen tussen koraalriffen zwemmen, besluit ik dat het er niet toe doet.

Susan Smit (1974) is romanschrijfster en columniste. n

Rechterpagina De Alto Vista Kapel op Aruba

102 - Kijk op www.meridiantravel.nl

K

erala

HET SPIRITUELE PARADIJS OP AARDE

Koning Salomon kocht er ivoor, de Arabieren ruilden er blanke slavinnen tegen kaneel en de Romeinen haalden er scheepsladingen met pauwen vandaan. Kosmopolitisch Kerala is met zijn 590 kilo­meter tellende kustlijn al eeuwenlang Indiaas venster op de wereld. Reizend door God’s own country ervaren journaliste Wenneke Savenije en fotografe Annelies Rigter dat de zuidelijkste staat van India inderdaad een paradijs op aarde is.

T E K S T W E N N E K E S AV E N I J E F O TO G R A F I E A N N E L I E S R I G T E R

Kijk op www.meridiantravel.nl - 103

104 - Kijk op www.meridiantravel.nl

O

Om ons heen duiken honderden aalscholvers in het zilverblauwe water van Vembanad Lake in West-Kerala.

Het is zeker 33 graden en de lucht om ons heen is heiig, zodat de bomen en bosschages aan de randen van het meer eruitzien als de illustraties in een oud sprookjesboek. Het water is bezaaid met roze waterlelies, die hun blaadjes openvouwen voor de gesluierde zonnestralen. Er moeten nog zo’n duizend andere boten op het uitgestrekte meer ronddrijven, maar wij voelen ons op de Elitaire, een super-de-luxe houseboat van Rainbow Cruises, als prinsessen in een serene droomwereld zonder stoorzenders.

Onze kapitein heet Shajan, en heeft zwart omrande rode en witte stippen op zijn voorhoofd uit de hindoeïstische tempel. Elke stip vertegenwoordigt een bepaalde god, maar de schipper praat te weinig Engels om ons uit te kunnen leggen voor welke de stippen precies staan. Zijn collega Binosh is onze privébediende en kok. Op het royale voordek heeft hij Engelse kranten, een goed gevulde fruitschaal en een kristallen schenkkan met ijskoud water voor ons uitgestald. Zodra we in

de ligstoelen zijn neergeploft, brengt hij ons koffie en thee met Indiase koekjes.

We zijn aan boord gestapt om een uur of twaalf, maar al snel verliezen we ieder gevoel van tijd. Bij wijze van lunch zet Binosh op de wit gedekte tafel allemaal groenteschotels en een visgerecht met karimeen uit het meer voor ons neer, waarbij heerlijk witte wijn wordt geschonken. Als dessert krijgen we ayurvedische (hindoeïstische gezondheidsleer, red.) pannenkoekjes, gebakken in ghee en gevuld met een honingzoet prutje van banaan, kokos, kummel, kardemom, saffraan, kaneel en suiker. Het is allemaal zo goddelijk lekker, dat we er stil van worden. Na afloop doen we een dutje in onze luxueuze slaapkamers, met haremtaferelen aan de muur en tot zwanen verbouwde handdoeken op ons bed.

Alleppay backwaters Als we in de late middagzon weer het dek oplopen, varen we door een indrukwekkend stelsel van waterwegen, die duidelijk maken waar om Alleppey ook

Linkerpagina boven De eindelose mooie lange en witte stranden van Kerala Linkerpagina onder De kust van Kerala, waar vissersbootjes de vis naar binnen halen Boven De prachtige backwaters van Allepey in Kerala

Kijk op www.meridiantravel.nl - 105

wel het Venetië van het Oosten wordt genoemd. We passeren pittoreske dorpjes en gedecoreerde tempeltjes. Vrouwen slaan hun kleurrijke wasgoed schoon op stenen langs de oever, terwijl hun kinderen naar ons zwaaien. De mannen werken op het land, schilderen hun huisje, repareren visnetten of vervoeren kokosnoten, bananen, rijst en andere handelswaar in kleine roeibootjes. Langs de oevers grazen koeien met hun blik op oneindig. Op overhangende takken zitten geelblauwe ijsvogeltjes, in de lucht zweven roofvogels, om ons heen fladderen vlinders en af en toe springt er een visje op uit het water.

India is het land van de Ayurveda en een authentieke massage is een aanrader. We leggen aan bij een verscholen dorpje. Meteen word ik door een hartelijke boerenvrouw een armoedige massagekamer in getrokken.

Op de vettige houten tafel voel ik me even een homp vlees op een hakblok, maar de vrouw overgiet me met

zoet geurende olie en begint me zo stevig en toegewijd te masseren, dat ik me alleen nog maar kan overgeven aan haar bekwame handen. Na afloop kan ik maar met moeite de verleiding weerstaan om allerlei flesjes met olie en potjes met kruiden te kopen, die me enthousiast worden aangeraden. Als herboren scheep ik weer in op de Elitaire.

Moeilijk begin Onze reis begon heel anders. De eerste kennismaking met Kerala was in het KTDC-hotel Samudra in Kovalam, gelegen op een heuvel en uitkijkend op het strand, niet ver van de hoofdstad Trivandrum. Onze kamer was prima en ‘s middags vermaakten we ons met het kijken naar de Indiase badgasten, die in hun traditionele sari’s en dhoti’s op mondaine wijze poo tje baadden in de branding. Maar tijdens het internationale buffet werden we omringd door louter Duitse en Engelse toeristen. Het eten was overvloedig en best

Linkerpagina vanaf linksboven met de klok mee Mannen werken op het land; Visser gooit zijn netten uit op het water van Kovalam; Mannen vervoeren kokosnoten, bananen, rijst en andere handelswaar in kleine roeibootjes en verkopen die aan de dorpsmensen van de Backwaters; Kerala, vrouw met kokosnoten die ze in de zon te drogen legt Rechterpagina Kerala heeft een grote aanhang onder de communistische partij.

In veel dorpen zie je het hamer en sikkel-embleem op de huizen

106 - Kijk op www.meridiantravel.nl

lekker, maar de muziek stond veel te hard en de belichting deed pijn aan onze ogen. Tot overmaat van ramp mochten we na het diner het strand niet meer op, want in het donker was het daar volgens de hotelbewaking veel te gevaarlijk.

We begonnen ons een beetje te vervelen, totdat we aan de andere kant van de heuvel plotseling tromgeroffel hoorden opkomen. Daar mochten we van de bewaking wĂŠl een kijkje nemen. En zo werden we op slag verliefd op Kerala. We belandden midden in een authentieke dorpsvertoning van kathakali, een uniek samenspel van drama, dans en ritueel. In deze klassieke dramavorm uit Kerala zijn vijf kunsten verenigd: literatuur (sahithyam), muziek (sangeetham), schilderkunst (chithram), toneel (natyam) en dans (nritham). De personages dragen beschilderde maskers en fantasierijke kostuums.

Alle spelers zijn mannen, die ook de vrouwelijke rollen voor hun rekening nemen. Kathakali gaat over gebeurtenissen uit de Mahabharata en de Ramayana, de twee belangrijkste heldendichten uit het oude India,

geschreven in het Sanskriet. Uitgedost als magische goden of woeste demonen en aangewakkerd door een vuurspuwer en fel getrommel, jagen de zangers, acteurs en dansers de toeschouwers de stuipen op het lijf.

Het drama gaat de hele nacht door en doet een zwaar beroep op het uithoudingsvermogen van de spelers, die dan ook dezelfde concentratie- en conditietraining ondergaan als de beoefenaren van kalaripayattu, de traditionele vechtsport van Kerala. Als wij opgeven en terugkeren naar het hotel, horen we het geroffel in de verte nog uren doorgaan.

Brutale ijsvogel Na onze eerste ontmoeting met Kerala en de droomcruise over de backwaters, gaan we op zoek naar de Bird Sanctuary in Kumarakom, een dorpje aan de andere kant van Vembanad Lake. Het vogelreservaat speelt een belangrijke rol in God van de kleine dingen, het boek waarmee de Indiase schrijfster Suzanna Arundhati Roy in 1997 de Booker Prize won. We huren een hut op palen in het ecologische KTDC-hotel Water Scapes,

Kijk op www.meridiantravel.nl - 107

108 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Rechterpagina Uil met zijn net gevangen prooi in het Bird Sanctuary in Kumarakom Hierboven vanaf linksboven met de klok mee Een man tapt Toda (een alcoholische drank) af van de schors van de palmboom; Tijger in het Periyar Tijger natuurreservaat in Thekkady; Theeplantages in het gebied rondom Munnar

het enige resort binnen het reservaat. Omringd door mangrove-vegetatie, zijn we opnieuw in een dromerig paradijs beland. Overal horen we vogelgeluiden en in de verte zien we af en toe een houseboat over het meer glijden.

De volgende ochtend staan we heel vroeg op om bij opgaande zon een wandeltocht door het reservaat te maken. Maar hoe zachtjes we ook fluisteren en hoe voorzichtig we ook lopen, we zien bijna geen vogels, al horen we ze wel. Blijkbaar vergt zo’n expeditie meer oefening, bedenken we als we een heerlijk ontbijt verorberen met uitzicht op het meer. En dan zien we ze ineens overal: bijzondere vogels, fladderend in de lucht of vissend in het water. Op een hekje voor onze neus zit een ijsvogel ons brutaal aan te kijken.

Olifantenbillen Diezelfde dag reizen we door naar Thekkady, trekpleister voor natuurtoeristen vanwege de wilde dieren en de jungle. Rondom het centraal gelegen Periyar Lake ligt het Periyar Tiger Reserve, dat het beste tijgerreservaat van India schijnt te zijn. Vanuit de boot zijn tijgers,

olifanten, bizons, herten, beren en een grote variĂŤteit aan vogels te zien, zo belooft de flyer ons. Voordat we op pad gaan, rusten we uit bij het zwembad van Lake Palace, een fraai hotel in het voormalige zomerpaleis van de koning van Travancore, waar we belaagd worden door een hele familie brutale apen, die onze tasjes proberen te stelen en ongegeneerd het zwembad in plonzen.

Als we besluiten te vertrekken en aankomen bij de steiger, zien we tegen een zandheuvel een wrak liggen. Het blijken de overblijfselen te zijn van de eerste toeristenboot die eropuit trok om wilde dieren te spotten. Op het moment dat een olifant in beeld kwam, renden alle toeristen richting het dier, waarop de onstabiele boot kapseisde en er veel mensen verdronken. Sindsdien mag je alleen maar tijgers kijken met een zwemvest aan en een veiligheidsgordel om, tenzij je kiest voor een voettocht met gids door de jungle. Wij gaan voor de boot, maar zien welgeteld twee olifantenbillen uit de bosjes steken, af en toe vliegt er een arend over en in de verte doorkruist een jungle pig de savanne.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 109

Vissersjongens helpen hun vader met het leeghalen van de vissersboot

Vanuit Periyar Tiger Reserve rijden we door naar Munnar, het centrum van de theeplantages in de bergen in het oosten van Kerala. Na een aantal uur in de auto bereiken we, via ijzingwekkend smalle bergwegen door de zuidelijke West-Ghats, de groene theeplantages. In Munnar nestelen we ons in het koloniaal aandoende Tea County Hotel, pal tegenover de hoogste berg van Kerala: de 2695 kilometer hoge Anaimudi, de ‘kop van de olifant’. Tea County heeft rozentuinen, een whiskybar en Engelse kranten. Ook de bediening doet typical English aan. We bezoeken een theefabriek en een kalaripayattu-show, waar in de tempel getrainde jongens hun spectaculaire gevechtskunsten vertonen. We drinken thee en we eten overheerlijke Indiase buffetten op Wedgwood.

Koningin van de Arabische Zee Twee dagen later dalen we af naar onze eindbestemming Kochi, de op een na grootste stad van Kerala, bijgenaamd de ‘koningin van de Arabische Zee’. Op Bolgatty Island, tegenover de haven, betrekken we het schitterende Bolgatty Palace, dat in 1744 gebouwd

110 - Kijk op www.meridiantravel.nl

werd door Hollandse handelslieden. Het hangt er vol met ingelijste kopieën van Rembrandt en Vermeer.

Kochi blijkt een walhalla voor de antiekverzamelaar, of het nu gaat om oud-Portugese heiligenbeelden of Indiase tempelkunst. Slenterend langs de schaduwrijke tamarindebomen van Fort Kochi en de oude haven met zijn schilderachtige Chinese vissersboten, wanen we ons terug in de tijd van de kolonialisten. Portugezen, Nederlanders en Engelsen handelden hier in goud, textiel en vis, en allemaal lieten ze in de architectuur van de gebouwen hun sporen na.

De mooiste kunstschatten zijn verborgen in Mattancherry Palace, bijgenaamd ‘Dutch Palace’ sinds de Hollanders het paleis in 1663 opknapten. De Portugezen bouwden het voor de raja van Kochi. Hier verhalen schitterende religieuze muurschilderingen Shiva, Vishnu en Devi, de vrolijke Krishna en al die kleurrijke figuren uit de Hindoemythologie, die India, en Kerala in het bijzonder, tot het spirituele paradijs op aarde maken. ■

Praktische Informatie Kerala LIGGING EN BEREIKBAARHEID Kerala is een deelstaat in het uiterste zuidwesten van India, met een oppervlakte van 38.863 km² en een bevolkingsaantal van meer dan dertig miljoen. De staat is een langgerekte strook langs de Arabische Zee, waar vanaf 1000 voor Christus handel werd gedreven, vooral in specerijen. Achter de kust liggen kanalen, meren en rivieren, die samen bekend staan als de Backwaters. Het bergachtige binnenland is onderdeel van de West-Ghats. Vanuit Mumbai gaan dagelijks goedkope binnenlandse vluchten naar Trivandrum, Cochin en Calicut. Internationaal wordt ook op Trivandrum gevlogen, vanaf Schiphol o.a. door Air India, Quatar en Emirates.

De grotere steden in Kerala hebben goede trein- en busverbindingen. Zelf een scooter of een auto huren vergt het vermogen aan de linkerkant van de weg te rijden, heilige koeien te ontwijken en stalen zenuwen te hebben, want de overvolle wegen zijn soms levensgevaarlijk. Een veiligere optie is een goedkope taxi huren, met als voordeel dat je onderweg kan stoppen. Lokaal informeren wat de prijzen zijn en van tevoren de prijs bepalen met de chauffeur.

KLIMAAT EN BESTE REISTIJD De moessonperiode duurt van juni tot en met september en kan tropische stormen en hoge golven met zich meebrengen. De regens brengen nattigheid maar het klimaat blijft vrij warm. De beste reismaanden om Kerala te bezoeken zijn december tot en met februari, daarna valt er een verstikkende deken van hitte over het zuiden van India, al blijft de temperatuur in Kerala vergeleken bij andere staten vanwege de ligging, groene natuur en vele wateren relatief mild en goed te verdragen. De gemiddelde temperatuur stijgt het hele jaar niet uit boven 33 graden.

gerechten van Kerala zijn niet alleen gezond maar ook ongelooflijk lekker.

Kerala is het land van de Ayurveda, de oud-Indiase geneeskunde die zich richt op de balans tussen lichaam en geest. Overal groeien de kruiden die in deze geneeskunde worden toegepast en elk dorp heeft zijn eigen Ayurvedische apotheek. Massage is een belangrijk onderdeel van de Ayurvedische behandeling. De beste plekken om je te laten masseren of behandelen zijn te vinden op de site van Kerala Tourism en voorzien van een Green Leaf of Olive Leaf.

VISUM Voor India heeft u een geldig paspoort nodig en een visum, dat u tijdig moet aanvragen via het Indiase Verkeersbureau of direct bij de Indiase Ambassade in den Haag, Buitenrustweg 2, 2517 KP, tel 070-3469771.

TIJDVERSCHIL Tijdens onze zomertijd is het in Kerala 3,5 uur later, tijdens onze wintertijd 4,5 uur later.

Overnachten in een houseboat op de Backwaters is een must: www.rainbowcruises.in

FESTIVALS & FEESTEN In het voor 56,2% door hindoes, 24,7 % moslim en 19 % christenen (de zogenaamde Themaschristenen, die verschillende vormen van het Syrisch christendom belijden en behoren tot de oudste christelijke gemeenschappen ter wereld) zijn er het hele jaar door tempelfeesten en andere religieuze festivals.

De jaarlijkse Aranmula Boat Race behoort tot de bekendste.

Kutiyattam is de bekendste traditionele theatervorm uit God’s own Country en prijkt op de UNESCO Lijst van Meesterwerken van het Orale en Immateriële Erfgoed van de Mensheid.

Zie www.keralatourism.org en calender op www.keralatourism.org/dutch/event

VERVOER Binnen Kerala zijn er vele mogelijkheden voor vervoer: u kunt kiezen voor de (lokale) bus, trein of taxi.

Ook kunt u kleinere afstanden overbruggen per boot.

Voor wie durft is de scooter ideaal vervoer langs de kustlijn van Kerala, maar wie het binnenland en de bergen intrekt doet er verstandig aan een taxi met chauffeur te huren, of te kiezen voor het openbaar vervoer.

ACCOMODATIES Overal in Kerala vind je sfeervolle hotels, pensions, yoga en wellness-centra, waar je mooie kamers kan huren tegen relatief lage prijzen. Een echte aanrader

GEZONDHEID De hygiëne in Kerala staat op een hoog peil en er heerst geen malaria. Voor India zijn standaard inentingen nodig, waarbij vaccinaties tegen tyfus en DTP verplicht zijn. Informatie bij AMC Ziekenhuis Amsterdam, afdeling Tropische Ziekten (0900 9564) of bij de GGD in eigen woonplaats. Belangrijk: drink nooit zomaar water uit de kraan, eet geen onverpakt ijs, schil het fruit en eet bij voorkeur gekookte groentes. Maar in Kerala zijn heerlijke salades, zowel fruit als groente, doorgaans ook uitstekend te eten, zonder dat u er diarree van krijgt. De traditionele

zijn de hotels, resorts en budgethotels van de KTDC-keten, die gesitueerd zijn op de mooiste plekken van Kerala, o.a. in het tijger- en vogelreservaat, zie www.ktdc.com en www.keralatourism.org

INDIA

KERALA

INKOPEN ‘The place to be’ om tegen redelijke prijzen aardige kleren, stoffen, sieraden, kruiden, antiek of meubels te kopen is Cochin, de fraaie havenstad waar de Portugezen en de Nederlanders om de macht streden tot in de 18de eeuw. Er is een fraai Joodse synagoge, omringd door kleurrijke winkelstraatjes. Er zijn ook mooie oude Portugese huizen en de oudste kerk van India. Het wemelt er van de fraaie antiekzaken en winkeltjes met ambachtelijk vervaardigde producten.

Sieraden, sjaals, kleding, stoffen, kleden, kruiden, gember, cashewnoten, Ayurvedische oliën, talloze theesoorten en andere producten worden niet alleen in Cochin, maar door heel Kerala te koop aangeboden. Waaronder op de lokale markten of in de Spicegardens onderweg

MEER INFORMATIE Indiaas verkeersbureau Amsterdam, India Tourism, Pand Zuid IJsbaanpad 9-11 1076 CV Amsterdam (tel 020 6208991, e-mail info@indiatourismnetherlands.com), zie www.indiatourismamsterdam.com en www.keralatourism.org

Kijk op www.meridiantravel.nl - 111

Boutique hotels in Costa Rica

Costa Rica ligt in Midden-Amerika en is de klassieke bestemming voor de natuur- en dierenliefhebber. Het land heeft ontzettend veel te bieden op dit gebied. Het is slechts een kwart groter dan Nederland maar u vindt er tropische regenwouden, moeraslanden, mangroves, vulkanen, bergen, nevelwouden en stranden. Reizen in Costa Rica is makkelijk, aangenaam en een fantastisch avontuur. Het land leent zich uitstekend om met een stoere 4x4 auto op ontdekking te gaan.

112 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Costa Rica, een klein land met vele verschillende gezichten en bezaaid met schitterende natuurparken. Een dag stopt u bij een vulkaan, de andere toert u door het regenwoud en aan het einde van de reis kunt u uitrusten aan een van de fraaie kusten.

Rijden in Costa Rica is relaxed; bij de autohuur kunt u er een GPS-systeem bij nemen die u probleemloos naar de mooiste en meest verborgen plekjes leidt.

U bepaalt uw eigen reistempo; onderweg kunt u stoppen in dromerige plaatsjes en genieten van een exotische versnapering in een karakteristieke ‘soda’, de Costa Ricaanse versie van een wegrestaurant waar van alles te krijgen is, van het gelijknamige watertje met prik - ‘una soda’ – tot en met wasknijpers en gefrituurde bananen. De lokale bevolking, ook wel ‘Ticos’ genoemd, staan bekend als gastvrij en zachtaardig. Dat Costa Rica een van de weinige landen ter wereld is zonder leger draagt wellicht bij aan de vredelievendheid.

Pura Vida In Costa Rica wordt Spaans gesproken, maar feitelijk is er één uitdrukking die de taal van de Costa Ricanen samenvat: ‘Pura Vida’. De standaardgroet en tegelijkertijd de favoriete oneliner van elke Costa Ricaan. Het staat voor zo’n beetje alles wat goed is in het leven; met Pura Vida in het vocabulaire komt u een heel eind, al spreekt u verder geen woord Spaans.

Boutique Hotels Ook heel ‘Pura Vida’ zijn de Boutique Hotels, juweeltjes van kleinschalige accommodaties die in heel Costa Rica verspreid liggen. Heerlijk om na een dag vol indrukken neer te strijken op een logeeradres dat zo fijn is dat je er voor altijd zou willen blijven.

Op de volgende bladzijden delen we de mooiste adresjes met u.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 113

Hotel Tango Mar – Tambor Tango Mar ligt nabij het dorpje Tambor. Dit hotel, midden in een ongerept gebied in het zuiden van het Nicoya schiereiland gelegen, is een klein paradijs op zich. De kamers liggen direct aan zee en het privÊ strand is schitterend. Op het terrein zijn verschillende zwembaden en uitzichtpunten over kliffen en de Stille Oceaan. Vlak naast Tango Mar is een waterval die direct in de oceaan stort - slechts op 6 andere plekken ter wereld te zien! Het hotel ligt vlakbij het Cabo Blanco National Park en het wildreservaat Curu, beide zeer de moeite waard om te bezoeken. Het is dan ook prettig wanneer u over een huurauto beschikt.

Verder kunt u vanaf het hotel een boottocht naar Isla Tortuga maken waar u goed kunt snorkelen.

114 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Playa Cativo – Golfito Je moet er wat voor over hebben om er te komen: de Playa Cativo Rain Forest Lodge ligt in het verre zuiden van Costa Rica, een ruig gebied waar massatoerisme een vreemd woord is.

Vanuit de hoofdstad San José is het een rit van 5-7 uur, en met een vliegtuigje een klein uur, in beide gevallen gevolgd door een bootvaart naar de lodge, de enige manier om de accommodatie te bereiken. Maar dan kom je ook ergens: Playa Cativo ligt verscholen in het hart van een regenwoud, pal aan zee. Een paradijs zoals het paradijs is bedoeld. Het ‘wilde’ zuiden van Costa Rica staat bekend om de spectaculaire natuur en haar bewoners. In deze omgeving zult u de vele dieren, kleurrijke vogels en papegaaien kunnen spotten waar Costa Rica bekend om staat; hier regeert de natuur. De lodge organiseert tal van activiteiten, van ‘self guided tours’ tot en met ‘dolphin & whale watching tours’, en tussendoor kunt u ook nog meedoen aan yoga, opteren voor een ontspannen massage of van al het moois genieten vanaf het strand voor de deur of vanuit uw comfortabele kamer mét zeezicht.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 115

Grano De Oro – San José Het hotel Grano de Oro is een heerlijk ‘thuis’, een oase van rust in de hectische hoofdstad van Costa Rica, San José. Het sfeervolle hotel bevindt zich nabij Paseo Colon, een van de belangrijkste avenues van San José. Grano de Oro was oorspronkelijk een Victoriaans herenhuis dat werd omgebouwd tot een fijn boutique hotel met 40 kamers, waar de gasten huiselijk comfort en vriendelijke service kunnen verwachten. Naast de Victoriaanse charme van het huis en de kamers kunnen de gasten genieten van de culinaire hoogstandjes in het restaurant, waar een heuse Franse Chef de scepter/kokslepel zwaait. Er kan zowel binnen als ‘al fresco’, buiten op de gezellige patio worden gegeten. Grano de Oro is nu zo’n adresje waar het lijkt alsof je bij vrienden logeert - en zo is het!

116 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Chayote Lodge – Bajos del Toro Een van de nieuwste projecten van Costa Rica is de Chayote Lodge, gesitueerd in het hart van de befaamde koffieregio. Het is bedoeld om een stukje cultuur en natuur samen te brengen.

Gasten verblijven in een van de 12 bungalows, die stuk voor stuk zeer royaal zijn bemeten en vanaf het balkon schitterend uitzicht bieden op de omgeving: de Poas, Barva en Irazu vulkanen en de Central Valley, het kloppende hart van Costa Rica.

Het hoofdgebouw van de Chayote Lodge vormt het gezellige trefpunt met een grote open haard, bar, restaurant, terras en een Fair Trade winkeltje. De lodge organiseert excursies naar de nabijgelegen vulkanen alsook naar de Arenal vulkaan met het omringende nationaal park. Paardrijden en ‘ziplining’ behoren tevens tot de optionele activiteiten. De mantra van de lodge: ‘Dream Live Share’ klinkt door in alles wat er wordt ondernomen; een bijzondere lodge op een bijzonder mooie plek.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 117

El Silencio Lodge – Bajos del Toro El Silencio betekent De Stilte en die is er hoorbaar. Alleen de natuur ruist en regelt, woedt en kalmeert. Welkome geluiden van de kabbelende rivier, voorbij zoemende kolibries en kwetterende vogeltjes bereiken het panorama-terras van de comfortabele houten bungalow waar binnen een haardvuur knettert.

De enige afspraak die u misschien maakt is met de Wellness Therapist om de spabehandelingen door te nemen. De rest laat u over aan de ‘Eco Concierge’ die geruisloos achter de schermen werkt om elke vakantiewens in vervulling te laten gaan.

De lodge is omgeven door een prachtig nevelwoud – een privé natuurreservaat van de lodge – waar verschillende wandelroutes naar indrukwekkende watervallen leiden.

De lodge ligt op ca. 3 uur rijafstand van de hoofdstad San José, nabij 2 nationale parken: Poas vulkaan en Juan Castro Blanco.

118 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Meer informatie Voor meer informatie over deze boutique-hotels in Costa Rica kun je contact opnemen met Avila Reizen via www.avilareizen.nl, bellen met +31 (0) 23 785 of een mail sturen naar info@avilareizen.nl

DE WOESTIJNEN VAN

IRAN

Iran is een van de meest fascinerende reisbestemmingen op de grens van het Midden-Oosten en Azië, op de grens van eeuwenoude culturen en de moderne wereldpolitiek.

Een land met niet alleen het legendarische Persepolis, schit­ terende, eeuwenoude steden als Isfahan en Shiraz, maar ook een land met uitgestrekte woestijngebieden, verstilde oases, kleine bergdorpen en rondtrekkende nomaden.

T E K S T & F O TO G R A F I E W I M VA N G I N K E L

Kalouts, Dasht-e Kalout

120 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Kijk op www.meridiantravel.nl - 121

122 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Linkerpagina vanaf linksboven met de klok mee Kalouts, Dasht-e Kalout; Koerdische man in Howrama; Koerdische vrouw in Palangan; de auteur in Deh Seyf Boven Koerdisch bergdorp Palangan

Maanlanding in de woestijn Stil zit ik te kijken. En te luisteren. Ik kijk naar het niets en luister naar het niets. Uitgestrekte niksheid, de overweldigende stilte van de woestijn. De betovering van het oneindig turen naar de horizon.

Ik ben in de Dasht-e Lut-woestijn, een van de twee grote woestijnen van Iran. En hier, niet ver van de met dadelpalmen omringde stad Shahdad, aanschouw ik een van de mooiste natuurfenomenen van Iran: de kaluts.

Alsof buitenaardse wezens enorme kunstwerken hebben neergezet in de

woeste leegte en vervolgens met stille trom weer zijn vertrokken. Enorme rotspartijen, bergen bijna, staan verspreid in de woestijn. De Grand Can­ yon, maar dan zonder rivier, zonder naams­ bekendheid en zonder toeristen. In veel landen zou dit een toeristische trekpleister zijn, maar hier zit ik alleen, na een nacht doorgebracht te hebben onder de sterrenhemel.

Even later slenter ik door het kleine oasedorpje Deh Seyf. Ik dwaal langs dadelpalmen en tuintjes gevoed door de qanats, een eeuwenoud ondergronds irrigatiesysteem. Verderop ze ik een oude bus wegroesten. Twee

karavanserai’s wachten op langstrekkende handelaren en reizigers. Je zou er een sfeervol hotel van kunnen maken; nu wassen de vrouwen van het dorp hun kleren in de nabij gelegen bron. Een van de vrouwen nodigt me uit voor een kopje thee.

De grotwoningen van Meymand Ook in het bijzondere dorp Meymand word ik uitgenodigd. Dit keer door Amir, een oude man met een gerimpeld gezicht en zachte ogen. Zijn huis is een van de vele rotswoningen die al duizenden jaren in gebruik zijn. In een uitgestrekte bergwand is in de

Kijk op www.meridiantravel.nl - 123

loop van eeuwen een van de meest karakteristieke dorpen van Iran ontstaan. Van een afstand is dit tegen de rotswand gekleefde dorp een bijzonder mooi gezicht. Een grot doet dienst als moskee, even verderop staan een paar Zoroastrische vuurtempels. Het vuur is uit, maar de vuurplaats is nog in tact en laat de rijke culturele geschiedenis van Meymand zien.

Amir woont er al z’n hele leven, vertelt hij terwijl hij me een kopje zelfgeplukte kruidenthee inschenkt. In zijn eenvoudige huis met lemen vloer staan een bed, enkele foto’s op een tafeltje en in een hoek een paar potten en pannen. Mijn gastheer is een van de weinigen die hier ook in de zomer woont, de meeste inwoners vertrekken om elders op het land te werken en komen in de winter weer terug.

Lemen dorpjes en imponerend landschap Naast Dasht-e Lut heeft Iran nog een grote woestijn: de Dasht-e Kavir, de grote zoutwoestijn. Aan de rand ligt de lemen stad Yazd, een van de meest tot de verbeelding sprekende steden van Iran door de oude binnenstad.

Yazd staat vol handelshuizen, moskeeën, mausolea en paleizen. De badgirs torenen boven de huizen uit.

De beroemde windtorens vangen al sinds mensenheugenis elk zuchtje

wind op om zo de onderliggende ruimtes te verkoelen. Airconditioning avant la lettre.

Yazd is een goede basis voor een verkenning van de Dasht-e Kavir-woestijn. Ik rijd over de desert highway richting Tabas. Het landschap verandert voortdurend door verschillende kleurschakeringen en zandduinen die elk weer een andere unieke vorm hebben. De rit gaat er dwars doorheen.

Middenin de woestijn ligt het stadje Kharanaq, met een oude, lemen binnenstad. Vervallen, maar misschien daardoor juist zo sfeervol. De omliggende woestijn en ruige bergen doen de rest. Er staat een mooie karavanserai waar je kunt overnachten.

Dieper in het woestijnlandschap, richting Garmeh, ligt het kasbah-achtige dorpje Bayaziyeh. Denk aan het toeristische Ouarzazate in Marokko, maar dan zonder drommen medelanders. Hier ben je alleen. Het is totaal vervallen en de omgeving is desolaat.

Bayaziyeh is een onontdekte schat voor woestijnliefhebbers.

Woestijn zoals een kind het tekent Dasht-e Kavir is bezaaid met karakteristieke woestijndorpjes, zoals Mesr. Dit plaatsje is omringd door

een woestijn zoals een kind een woestijn tekent: met rollende zandduinen.

Vanaf de richels van de hoge duinen ontvouwt zich een indrukwekkend uitzicht op het roze landschap. Iets verder ligt het kleine woestijndorp Farahzad waar je kunt overnachten in een spiksplinternieuw hotel met hartelijk personeel. Ik had me ingesteld op een zeer eenvoudige overnachting, maar geniet hier zomaar van een warme douche! ‘s Ochtends zie ik de zon opkomen over de duinen, waarna ik een tocht per kameel maak. Ook hier overvalt de stilte me.

Mijn kameel kijkt me amechtig aan en herkauwt zijn eten. Wat een paradijs!

Shiraz: gedichten en indrukwekkende historie O wijndrager, verblijdt mijn kelk met wijn, gezwind!

O minstreel, breng me het lot, mij goed gezind.

Dit is een van de bekende strofen van Hafez, ’s lands meest geliefde dichter en begraven in Shiraz, wat ooit de stad was van dichters, poëzie, wijn en liefde. De wijn is verdwenen, maar Shiraz is nog steeds de stad van de poëzie. Gelegen op een hoogte van zo’n 1500 meter aan de rand van het Zagrosgebergte, is het een van de

Links Koerdische man Palangan Rechts Karavanserai Iraans/Iraakse grens Koerdistan Rechterpagina Vrijdagmoskee Yazd

124 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Kijk op www.meridiantravel.nl - 125

126 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Straatbeeld Howraman e Takht

Kijk op www.meridiantravel.nl - 127

128 - Kijk op www.meridiantravel.nl

meest geliefde bestemmingen van Iran. Tegen het vallen van de avond verzamelen families en verliefde stelletjes zich in de groene tuinen rondom de mausolea van de dichters Hafez en Saʿdī. Iraniërs komen graag samen op dit soort plekken. Om elkaar te spreken, te genieten van de avondbries en te beminnen met de ogen.

Shiraz bezit met deze twee mausolea en de prachtige Eramtuin een paar van de mooiste bezienswaardigheden van het land. De Vakilbazaar, met een labyrint van steegjes, is ook een bezoek waard. Hier worden grote schalen door koperslagers met de hand bewerkt, zoeken de nomadenvrouwen van Ghasga’i in hun kleurrijke rokken naar lapjes stof, wachten tapijtverkopers loom op een klant en lurken oude mannen in het theehuis aan een waterpijp.

Een andere bijzondere plek van Shiraz is de Shah Cheraghschrijn, een van de belangrijkste sjiitische pelgrimsoorden van het land. Hier liggen de zonen van de Zevende Imam begraven. De graven worden omgeven door met kleine spiegels bedekte wanden. Pelgrims lopen af en aan om de graven aan te raken of drukken een vluchtige kus op de wand. Het is een drukte van jewelste zonder

geluid. De stilte vind je ook terug in de Nasir al Molkmoskee. De ramen hebben allemaal glas-in-lood, zodat je door een betoverend kleurenpalet loopt als de zon naar binnen schijnt.

Niet ver van Shiraz ligt ’s lands bekendste monument: Persepolis. Het was de basis van vorsten als Xerxes en Darius en is platgebrand door Alexander de Grote. Hoeveel meer historie wil je hebben? Bijzonder indrukwekkend is de trap naar de apadana, de plaats waar de sjahs hun audiënties hielden. 23 volkeren zijn afgebeeld op de trappen naar het plateau en geven een goed beeld van de volkeren zoals die 2500 jaar geleden leefden in en rond het Perzische Rijk.

Betoverend turquoise in Isfahan Het wemelt er van de arabesken, mozaïeken, tegeltjes, koepels, portalen en pilaren. Welkom in Isfahan.

Rondom het Meidan Emam (een van de grootste pleinen ter wereld) kijk je je ogen uit. De Sjamoskee en de Sjeik Lutfahllahmoskee, twee van de mooiste moskeeën van Iran op loopafstand van elkaar, mag je eigenlijk niet overslaan tijdens een bezoek aan deze stad. Verdwaal in de bazaar, sta op het balkon van het Ālī Qāpūpaleis en aanschouw Isfahan zoals Sjah Abbas

IRAN

ZELF NAAR IRAN? Neem contact op met Dimsum Reizen. Zij organiseren al ruim tien jaar op maat gemaakte reizen voor individuele reizigers en bijzondere groepsreizen naar Iran en andere bestemmingen in Azië.

Dimsum Reizen Kromme Nieuwegracht 12 3512 HG Utrecht www.dim-sum.nl info@dim-sum.nl 030 230 08 47

dat ooit deed. Loop naar een van de theehuizen, verborgen in de eeuwenoude bruggen van Isfahan, knoop een gesprek aan en geniet van het beste van Iran: praten met de gastvrije inwoners. ■

Linkerpagina boven Moskee Mahan Linkerpagina onder Zandduinen Mesr Onder Koerdische vrouw Palangan

Waarom Iran?

Iran? Is dat niet gevaarlijk? Is daar wat te zien? Ja, er is daar enorm veel te zien. En nee, gevaarlijk is het zeker niet.

Ondanks het beeld dat we van het land hebben, met z’n strenge regime, is het een van de veiligste landen om rond te reizen. Je wordt overal hartelijk ontvangen en iedereen wil een praatje met je maken. Ze nodigen je uit voor een kopje thee, een maaltijd thuis of helpen je met de weg vinden. Ook vrouwen kunnen veilig rondreizen in Iran, mits ze zich aan de islamitische kledingvoorschriften houden.

In de praktijk betekent dat het dragen van een hoofddoek en een lange, wijde blouse of jas.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 129

Foto’s Erik op de Beeck

COLUMN LEVEN IN DE POOLGEBIEDEN

130 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Om te kunnen (over)leven in de poolgebieden hebben mens, dier en plant zich moeten aanpassen. In deze column vertelt Jonneke van Eijsden - eigenaar van Beluga Adventures over de verschillende aspecten van het leven in de poolgebieden die zij is tegengekomen tijdens haar reizen in de poolgebieden.

Genieten van het noorderlicht Zoek je naar succes op Facebook? Plaats dan een fotoserie, of beter nog een time-lapse, van het noorderlicht. Het aantal kijkers en likers is iedere keer weer verbazingwekkend. Nog niet zo heel lang geleden was het fenomeen noorderlicht of Aurora Borealis helemaal niet zo bekend. Het leek wel of het niet zo vaak gezien werd.

ook bij de aarde. Door het magnetisch veld van de aarde wordt de zonnewind vooral naar de poolgebieden getrokken. Hoog in de atmosfeer komen de elektrisch geladen deeltjes van de zonnewind in botsing met verschillende deeltjes die daar rondzweven. Bij de botsing ontstaat poollicht. In het noorden wordt dat noorderlicht genoemd.

Jaren geleden was een van de sprekers tijdens het Arctisch Weekend een Nederlander die helemaal gefascineerd was door het noorderlicht. Hij had een kleine machine ontwikkeld waarmee hij het verschijnen noorderlicht kon ‘voorspellen’. Later is deze Nederlander, Rob Stammes, naar de Lofoten verhuisd om zich nog verder te kunnen overgeven aan zijn passie: het noorderlicht. Om anderen deelgenoot te maken van dit alles heeft hij in 2007 het Polar Light Center opgezet. Bezoekers aan het centrum konden zich opgeven voor een ‘noorderlichtwaarschuwing’. Je ontving dan per SMS een berichtje als er noorderlicht te zien zou zijn. Dus niet meer uren in de kou naar de hemel staren, maar gericht in de warme kamer wachten op het SMS-je.

Het licht dat wij waarnemen is vooral wit en geelgroen. Maar bij intens noorderlicht zijn ook de kleuren blauw en rood te zien. De vorm waarin noorderlicht te zien is, varieert van strepen tot enorme waaierende gordijnen. Omdat het steeds beweegt en verandert van vorm, kleur en intensiteit is het enorm fascinerend.

Driedaagse voorspelling Tegenwoordig is het allemaal wat makkelijker. Je kijkt op de site aurora-service.eu/aurora-forecast en je ziet precies hoe actief het noorderlicht op dit moment, over een kwartier en over een half uur is. Ook is te zien waar het noorderlicht goed te zien zou moeten zijn.

Bovendien geeft men een driedaagse voorspelling.

Maar wat is noorderlicht? In eenvoudige bewoordingen: Als er uitbarstingen op de zon zijn, worden er elektrisch geladen deeltjes het heelal in geslingerd.

Men noemt dat zonnewind. Deze zonnewind komt

Zuiderlicht Rijst de vraag is er ook zuiderlicht? Jazeker, dat is er ook. De zonnewind buigt immens af naar beide poolgebieden. Echter om bij Antarctica op dezelfde zuiderbreedtegraad te komen als in het noorden (rond de poolcirkel, red.) is geen eenvoudige opgave. Dus zijn er maar heel weinig mensen die het fenomeen Aurora Australis met eigen ogen hebben waargenomen. De Keizerspinguïns die overwinteren op Antarctica kunnen iedere winter tijdens hun lange koude broedperiode onbeperkt genieten van het fenomeen. In de film Happy Feet wordt het grote lied gezongen terwijl het zuiderlicht aan de hemel spettert.

Maar met alle hedendaagse techniek om geen moment te hoeven missen van het prachtige kleurenspektakel, is er nog één voorwaarde waaraan voldaan moet worden: er moet heldere hemel te zien zijn. Het mogen wolken zijn, maar het liefst zo onbewolkt mogelijk.

En dan is het genieten geblazen! n

CAMBODJA

JUNGLE BOOKTAFERELEN Wie Cambodja zegt, zegt Angkor Wat. De in de 12e eeuw gebouwde tempel is zelfs vereeuwigd op de vlag van het land. Het bouwwerk werd tussen 1113 en 1145 neergezet door de Khmer (ook wel Angkor genoemd). Tot de 13e eeuw vormde dit volk het machtigste en welvarendste rijk van Zuidoost-Azië. Men blonk uit in techniek, kunst en architectuur.

Tegenwoordig – bijna 900 jaar later – beschouwen velen Angkor Wat als een wereldwonder. Geen wonder dat miljoenen toeristen jaarlijks naar het complex trekken. In het door natuur overwoekerde complex wanen vakantiegangers zich figuranten in Jungle Book, dat zich eveneens afspeelt in een verwilderde tempel.

Vâ|á|Çx

DIM SUM 點心

Tapa’s op zijn Aziatisch. Van ‘s morgens vroeg tot ‘s avonds laat, het is altijd tijd voor Dim Sum. Hapjes in allerlei soorten en maten. Het bewijst dat de Chinese keuken zo veel meer is dan alleen wokken.

Geserveerd in kleine porties, lijkt het doel bij Dim Sum om zoveel mogelijk verschillende smaaksensaties in een zo kort mogelijke tijd te ervaren. Bestel wat je wil en geniet!

Wie zich tegoed doet aan de Chinese delicatessen, ervaart dat de keuze reuze is. De meeste hapjes worden geserveerd in mandjes van bamboe.

De ‘schatkistjes’ zijn stuk voor stuk gevuld met pareltjes. Dim Sum kan gestoomd, gefrituurd, gekookt, gebakken of geroosterd zijn. Bekend zijn de deegbolletjes gevuld met vlees, kip of groenten, de Chinese pasteitjes en de dumplings met vis of garnalen.

Verder mogen ook noedels, soep, verse groenten, gebakken rijst, desserts, cakejes, taartjes en pudding niet ontbreken tijdens een Dim Sum-diner.

Bij de gerechten horen ook een aantal sausjes en kruiden waar de lekkernijen in ondergedompeld kunnen worden voor extra smaak. Denk aan sesamolie, gefermenteerde zwarte bonen en sojasaus.

Oude zijderoute Dim Sum vindt zijn oorsprong zoals gezegd in China. De uitgebreide variant wordt Yum Cha genoemd en gaat gepaard met veel kopjes thee. Het lijkt daarin op een Engelse High Tea. De traditie van deze manier van tafelen ontstond langs de oude zijderoute, een netwerk van karavaanroutes door Centraal-Azië, waarlangs eeuwenlang handel werd gedreven. Op de plekken waar de handelaars stopten

om te rusten, serveerde men traditiegetrouw thee (goed voor de spijsvertering). De gezellige tentjes aan de kant van de weg groeiden langzaam maar zeker uit tot eethuizen, waar ook tijd en ruimte was voor een hapje.

Het resulteerde in de culture traditie van Dim Sum en Yum Cha.

gepakt’ dienen te worden, net als Chinese gelukskoekjes eigenlijk.

Letterlijk betekenen de twee woorden ‘raakt je hart’ en er zijn er maar weinigen die na een avond Dim Sum kunnen ontkennen dat dat niet is gebeurd.

Heel Azië

Drie typische Dim Sum-gerechten

Een traditie die zich inmiddels over heel Azië verspreid heeft. De Chinezen zijn altijd al bevlogen reizigers geweest en trekken er sinds jaar en dag op uit. Ze hebben zich op alle denkbare plekken ter wereld gevestigd. Dim Sum vond zodoende ook zijn weg naar de Filipijnen, Vietnam, Laos, Maleisië en Indonesië, waar het inmiddels niet meer weg te denken is uit het straatbeeld. In Singapore is het eveneens een doorslaand succes. Niet gek als je weet dat zestig procent van de bevolking Chinees is.

Zondag In Azië begint men de zondag dolgraag met een Dim Sum. De familie nestelt zich aan een tafel, neemt eerst een theetje en laat de obers passeren met trolleys met lekkers. Na de ouders kiezen de kinderen wat ze willen, maar eigenlijk maakt het niet uit wie eerst kiest, want zoals altijd wordt alles met elkaar gedeeld. Rolt er een trolley met een gewenst gerecht door een gang aan de andere kant van het restaurant, dan staat de liefhebber op en loopt hij er gewoon heen.

Aandenken De naam Dim Sum is afgeleid van een Kantonese uitdrukking: een klein aandenken. Zeer toepasselijk aangezien de heerlijke gerechtjes altijd ‘uit-

Gestoomde garnalen dumplings (Har gau) Een moeilijk te bereiden dumpling.

De huid moet doorschijnend zijn, maar toch ook stevig en enigszins taai. De garnaal moet aan de binnenkant bovendien perfect gebakken zijn en een lekker knapperige bite hebben.

De huid is van tarwezetmeel met tapioca en dient op smaakt gebracht te worden met varken, lente-uitjes en bamboescheuten.

Deegbolletje gevuld met gestoofd varkensvlees van de barbecue (Cha siu bao) Het klassieke gistbroodje. Gestoomd en gevuld met varkensvlees van de barbecue, bereid op traditionele Chinese wijze. Het deeg is zacht en kruimelig, de vulling hartig en zoet tegelijk.

Gefrituurde kippen voeten (Fung zao) Ook wel ‘phoenix klauwen’ genoemd.

De voeten van de kip worden afgehakt en gefrituurd totdat ze opzwellen. Vervolgens worden ze gestoomd en in een zoete hartige saus met gefermenteerde sojabonen op smaak gebracht. De sponsachtige en zachte structuur wordt in de Azië als uniek beschouwd. n

In het volgende nummer o.a.

Microbier uit Portland, Oregon In Portland is het, zo gaat het verhaal, allemaal begonnen. Al in 1888 bood lokale brouwer Henry Weinhard aan om zijn bier gratis uit de Skidmore Fountain te laten spuiten. Weinhard was verantwoordelijk voor een groot deel van de bierproductie van het noordwesten, totdat hij terrein verloor aan grotere brouwerijen als Pabst en Miller, die de laatste Weinhard Brouwerij in 1999 sloten. Toch heeft de legendarische Weinhard vele mensen in Oregon én omstreken geïnspireerd tot het uitoefenen van het op twee na oudste ambacht van Amerika: zelf drank maken.

Het rode hart van Australië De Ayers Rock of Uluru mag bij een bezoek aan Australië niet op het programma ontbreken, al is het alleen maar om bij thuiskomst te zeggen de wereldberoemde steen te hebben gezien. Dat geldt dan overigens maar voor een derde deel, want tweederde ligt onder het rode aardoppervlak verscholen. De meeste bezoekers staan versteld van de enorme afmetingen van deze monoliet, die bovengronds 348 meter hoog, drie kilometer breed is en een omtrek heeft van bijna negen kilometer.

Meer info over Meridian Travel Magazine, verschijnings-data, onderwerpen etc. vind je op www.meridiantravel.nl

Al 28 jaar dé specialist Rusland Oekraïne Georgië Armenië Baltische landen

Vraag nu de gratis brochure aan!

rgië • Oekraïne • Geo ische landen • Rusland • Balt

Armenië

2 0 14

telefoon: 020 – 2012777 | e-mail: info@bolsjoj.nl | internet: www.bolsjoj.nl