prakti jk
52 www.villamedia.nl
juni 2013
prakti jk
53
Ieder voor zich, (schijn) zekerheid voor ons allen
van ZZP Nederland: ‘Vaak zeggen opdrachtgevers: “Ik wil wel dat je 48 weken per jaar bij mij werkt. Maar ik wil je niet op de loonlijst, want dat is te duur”. Dat gaat tegen de regels van de Belastingdienst in: je móet in principe meerdere opdrachtgevers hebben. Als je je registreert bij een payrollbedrijf, ben je sowieso geen ZZP’er.’ Dat is dan ook een van de grootste nadelen van payrollsystemen, vindt ZZP Nederland: als ondernemer geniet je namelijk het recht van de zelfstandigen- en startersaftrek, mits je op jaarbasis meer dan 1225 uur besteedt aan je onderneming. Kits: ‘Stel, je kunt een half jaar via payrolling bij een opdrachtgever werken, dan moet je die andere zes maanden onafgebroken meer dan veertig uur in de week (47, red.) als freelancer werken om aan dat urencriterium te komen.’
Interviewen, fotograferen, filmen, reportages maken of schrijven? Appeltje-eitje. Maar dat financiële gedoe, dat is vaak iets waar freelancers niet uitkomen. Veel ZZP’ers zoeken hulp. Bij professionals of bij elkaar. Tips voor geldelijk gewin voor freelancers.
voor onder meer NRC en Ikon. Stel
tekst Merlijn Ensing en Lisanne van Sadelhoff beeld Berend VonK
ze breekt een been, wordt voor een
Vangnet voor pechvogels
Ze voelde zich prettig bij het idee, zegt Adinda Akkermans, freelancer
langere periode ziek of raakt op een andere manier arbeidsongeschikt, dan kun je terugvallen op het Ondernemerschap inleveren
De financiële rompslomp die voor
arbeidsrechtelijke risico’s over, zo-
freelancers onvermijdelijk is, kan
als het verzorgen van arbeidsover-
op het bordje worden geschoven
eenkomsten, ontslagprocedures en
van zogenoemde payrollbedrij-
loondoorbetalingen en verzekerin-
ven. Na inschrijving registreert de
gen bij arbeidsongeschiktheid. In
ZZP’er zijn uren, die het payroll-
Nederland zijn er ongeveer 750 pay-
bedrijf vervolgens factureert aan
rollbedrijven waarbij tienduizenden
de opdrachtgever. Echter, van ieder
freelancers (niet alleen journalisten)
brutobedrag dat via payroll wordt
zijn aangesloten.
gefactureerd, gaat een percen-
Een beetje ondernemerschap inle-
tage naar het payrollbedrijf. In
veren voor vastigheid, dus. Maar
ruil daarvoor neemt het bedrijf de
pas op. Leo Kits, woordvoerder
‘Zodra je je registreert bij een payrollbedrijf, ben je sowieso geen ZZP’er’
Broodfonds. Elke ZZP’er die zich aansluit bij een broodfonds legt iedere maand een vast bedrag in. Een ‘schenking’, zo noemen de fondsen het. Wie door ziekte niet kan werken, krijgt maximaal twee jaar lang maandelijks uitbetaald. De hoogte van dat ‘maandinkomen’ is afhankelijk van de periodieke schenking, die variëert van 45 tot 90 euro per maand. Daarnaast zijn er nog eenmalige instapkosten (275 euro) en een
prakti jk
54 www.villamedia.nl
maandelijkse contributie (10 euro).
genoeg met het binnenharken van
Akkermans betaalt 55 euro per
opdrachten. De meeste freelance
maand aan het broodfonds waar ze
journalisten zijn bovendien niet
bij aangesloten is. Daardoor krijgt ze,
juridisch onderlegd. Daarom is juri-
mocht ze niet kunnen werken, twee
dische hulp, ook bijvoorbeeld voor
jaar lang maandelijks een uitkering
incasso’s, geen overbodige luxe. Dat
van duizend euro. ‘Ik kan er mijn vaste lasten van betalen.’ Ondernemer André Jonkers bedacht het concept negen jaar geleden met twee collega’s. Alle ZZP’ers kunnen lid worden van een broodfonds. Zo’n vijf procent van de in totaal duizend leden werkt in de media. Inmiddels zijn er 35 broodfondsen en zijn er 20 in oprichting. Het eerste halfjaar is belangrijk voor een fonds, zegt Jonkers. ‘Als je in die periode weinig zieken hebt, dan kun je een lekkere buffer opbouwen.’ Die buffer, daar valt ZZP Nederland over; is die wel groot genoeg? De stichting noemt het idee van een broodfonds een ‘sterk sociaal idee,
‘In de zeven jaar tijd dat brood fondsen bestaan, is het nog niet voor gekomen dat een zieke níét is uit betaald’
is doorgaans peperduur, tenzij je lid van staatssecretaris Jetta Klijnsma.
bent van de NVJ. Die biedt kosteloze
Daarom wil ze zelfstandigen helpen
juridische hulp. Ook de FreeLancers
bij het opzetten van een collectieve
Associatie doet dat.
pensioenregeling: een eigen fonds om geld in te stoppen voor later.
Werkruimte
Maar of zo’n regeling er ooit zal
Gezamenlijk een werkruimte delen
komen, is de vraag. ZZP’ers wil-
kan een uitkomst zijn voor wie het
len doorgaans niet vastzitten aan
alleen werken zat is (lees ook het
betaalverplichtingen. Zeker in deze
verhaal over de collectieven op
economisch zware tijden heeft
pagina 48-51). Oók financieel is dat
het opbouwen van een pensioen
heel aantrekkelijk.
bovenop de gebruikelijke AOW niet
De huur wordt vanzelfsprekend ge-
de hoogste prioriteit, constateert
lijkmatig verdeeld, net als de kosten
PvdA-kamerlid Mei Li Vos. Ze blijft
voor zaken als internet en energie.
desondanks positief. ‘Met een
En je gebruikt allemaal eenzelfde
beetje geluk is zo’n collectief pen
koffiezetapparaat, dat dus maar één
sioenfonds er over twee, drie jaar.’
keer aangeschaft hoeft te worden.
maar wel wankel’. Een broodfonds kan alleen slagen als er voldoende
Journalisten zonder befje
geld in huis is en er weinig zieken
‘Succes ermee, hè!’ Dat was alles wat
Fiscus
Naast de gebruikelijke mkb-vrijstel-
zijn, aldus een woordvoerder. ‘Wij
freelancer Bram de Vrind te horen
denken dat de groepen groter
kreeg toen dagblad De Pers op de
teringsaftrek kunnen journalisten
moeten zijn voor een gefundeerde
fles ging, nu ruim een jaar geleden.
nog genieten van een aantal fiscale
ling en de ondernemers- en inves-
basis. Denk aan zo’n duizend man.’
De Vrind was als webredacteur
voordelen, weet boekhouder Ron
Jonkers: ‘In de zeven jaar tijd dat
verbonden aan de gratis kwaliteits-
van der Bruggen. Als voorbeeld
broodfondsen bestaan, is het nog
krant. ‘Ik werd met een kluitje het
noemt hij de btw-vrijstelling voor
niet voorgekomen dat een zieke níét
riet ingestuurd. Wegener bood me
journalistiek werk.
is uitbetaald.’
totaal geen compensatie.’
Daarnaast is het mogelijk om een deel van de internetkosten en
Een andere belangrijke vraag: hoe
De Vrind was not amused. Hij scha-
weet je dat de zieke de boel niet
kelde het advocatenteam van de
belkosten met privé-verbindingen
belazert? Jonkers: ‘Als fonds kun je
NVJ in en zij wezen hem al direct op
(bij thuiswerken bijvoorbeeld) af te
altijd een doktersverklaring vragen
zijn contract waar een opzegtermijn
trekken van je winst. Afhankelijk
of langsgaan, maar je zou wel gek
van drie maanden in bleek te staan.
van je situatie kan de aftrek oplopen
zijn je netwerk op te lichten.’ Akker-
De keuze was dus simpel voor Wege-
tot de helft van de internetkosten
mans maakt zich ook niet zo druk.
ner: of drie maanden doorbetalen
en driekwart van de belkosten. ‘Ook
‘Natuurlijk ken je niet iedereen, maar
of vervangend werk aanbieden.
de bonnetjes van vakliteratuur,
ik vertrouw de oprichters. Ze zijn
Daarop werd een constructie aange-
werkgerelateerde spullen en zake-
heel professioneel. Het was niet zo
boden waardoor De Vrind vanaf dat
lijke etentjes moet je goed bewaren.
van: we gaan even gezellig een leuk
moment nog slechts twee maanden
Je hebt wel eens dingetjes die niet
kon werken. Na tussenkomst van de
altijd puur zakelijk zijn, maar geen
spaarpotje maken met z’n allen.’
juridische afdeling kwamen beide
haan die er naar kraait.’ Als je zelf
Vermogend grijs worden
partijen alsnog tot elkaar. De Vrind
een beetje de boel bijhoudt, kost de
Een kwart van de freelancers bouwt
ging werken voor DeOndernemer.
ondersteuning door een boekhou-
een pensioen op dat lager ligt dan
nl, een zijtak van DePers.nl en werkt
der minder dan 1000 euro per jaar
50 procent van hun huidige bruto
daar tot op de dag van vandaag.
en levert per saldo gemoedsrust en
inkomsten, blijkt uit onderzoek
Als ZZP’er ben je vaak al druk
ook nog eens harde cash op.