Detail uit het uurwerk van de Reverso Tribute Gyrotourbillon van Jaeger-LeCoultre PAG I NA 5 4
GOODWOOD IWC KLOKT KLASSIEKERS
TO BREAK THE RULES, YOU MUST FIRST MASTER THEM. THE VALLÉE DE JOUX. FOR MILLENNIA A HARSH, UNYIELDING ENVIRONMENT; AND SINCE 1875 THE HOME OF AUDEMARS PIGUET, IN THE VILLAGE OF LE BRASSUS. THE EARLY WATCHMAKERS WERE SHAPED HERE, IN AWE OF THE FORCE OF NATURE YET DRIVEN TO MASTER ITS MYSTERIES THROUGH THE COMPLEX MECHANICS OF THEIR CRAFT. STILL TODAY THIS PIONEERING SPIRIT INSPIRES US TO CONSTANTLY CHALLENGE THE CONVENTIONS OF FINE WATCHMAKING.
ROYAL OAK DOUBLE BALANCE-WHEEL OPENWORKED IN STAINLESS STEEL
TEMPUS MAGAZINE
Inhoud Sfeer proeven op de Salon International de la Haute Horlogerie. Zie pagina 24
14 / EDITORIAL
Horlogenieuws uit Bazel en Genève. Zie pagina 28
16 / BUSINESS NEWS Nieuws en wetenswaardigheden uit de Haute Horlogerie.
Jaeger-LeCoultre viert 85 jaar Reverso in Argentinië. Zie pagina 54
8
24 / REPORTAGE SIHH Geen economische crisis of vluchtelingendrama kan de Salon International de la Haute Horlogerie in Genève van de wijs brengen. Maar kleine aanpassingen worden wel gedaan. 28 / HORLOGENIEUWS De 44 interessantste horloges van dit voorjaar, gepresenteerd in Bazel en Genève.
22 / VEILINGNIEUWS Horlogeliefhebbers met een robuust saldo kunnen uitzien naar veilingen met tal van bijzondere stukken.
VOORJAAR 2016
54 / 85 JAAR REVERSO Tempus toog naar Argentinië om met poloster Eduardo Novillo Astrada te praten over de jubilerende Reverso.
58 / CONNECTED WATCHES Mechanische Zwitserse horloges flirten met Silicon Valley – een update van aangesloten horloges. 62 / VRIJSTAANDE HORLOGEHUIZEN Een kleine groep zelfstandige horlogehuizen houdt stand tegen de merken die onderdeel zijn van een groter geheel. Maar… het ene onafhankelijke merk is het andere niet.
FLY YOUR DREAMS.
Join the conversation on #B_Original.
Big Pilot’s Watch Edition “Le Petit Prince”. Ref. 5009: The little prince tells the pilot he will give him a friendly laugh from the countless stars in the night sky. The sight this watch inspires similar sentiments, for every single detail is a joy to behold. The timepiece is not only an imposing 46 millimetres in diameter but also impresses with classic elegance that sets off the midnight blue dial to perfect advantage. Technical perfection,
on the other hand, is guaranteed by the IWCmanufactured 51111-calibre movement with its seven-day power reserve. Time enough to forget time and follow the dream-like journey of the little prince. IWC . E N G I N E E R E D FO R M E N . Mechanical movement, Pellaton automatic winding, IWC-manufactured 51111 calibre, 7-day power reserve when fully wound, Power reserve display, Date display, Central hacking seconds, Screw-in crown, Sapphire glass, convex, antireflective coating on both sides,
Special back engraving (figure), Water-resistant 6 bar, Diameter 46 mm, Calfskin strap by Santoni
IWC Schaffhausen, Switzerland. iwc.com. The world’s finest timepieces are exclusively available from selected watch specialists. For an illustrated catalogue or list of nationwide concessionaires please call: 020 711 08 68 or e-mail: concierge.europe@iwc.com
TEMPUS MAGAZINE
Inhoud De harmonieuze band tussen horloges en muziek. Zie pagina 68
Messcherpe horloges. Zie pagina 72
10
68 / MUZIEK EN HORLOGES Samenwerking tussen muzikanten, festivals en platenmaatschappijen wordt steeds meer gemeengoed, maar c’est le ton qui fait la musique. 72 / MESSCHERP Horloges die het Zwitserse kruis met trots dragen.
De slow time van MeisterSinger. Zie pagina 78
74 / TEGENDRAADSE TOURBILLON TAG Heuer schudt de horlogewereld wakker met zijn tourbillon van slechts 15.000 euro. 78 / MEISTERSINGER Het DuitsZwitserse merk MeisterSinger halveerde het aantal wijzers en legde daarmee de basis voor internationaal succes. CEO Manfred Brassler: ‘Ik kon het niet simpeler maken.’
Goodwood. Zie pagina 90
VOORJAAR 2016
82 / 10 VRAGEN AAN AUREL BACS De onafhankelijke veilingmeester over het horloge als investering, de invloed van internet op de branche en exorbitante veilingopbrengsten. 84 / MR MANUFACTURE Chopards Karl-Friedrich Scheufele viert twintig jaar
Chopard Manufacture. ‘Met onze L.U.C hebben we een nieuwe standaard in de industrie willen zetten.’ 88 / PORTRET Historicus Michael Friedman bewaakt heden en verleden bij Audemars Piguet. 90 / GOODWOOD IWC klokt klassiekers.
LUMINOR 1 950 8 D AYS G M T A C C I A I O - 4 4 M M ( R E F. 2 3 3 )
PA N E R A I . C O M
•
31 20 7 10 5994
TEMPUS MAGAZINE
Inhoud Diamanten: van vondst tot verlovingsring. Zie pagina 104
JUWELEN
Summer Trends. Zie pagina 94
94 / SUMMER TRENDS Zomerse Zen en zwierige sieraden vormen de trends voor het komende voorjaar.
LU X U RY
98 / BEESTACHTIG MOOI Boucheron vindt de inspiratie voor juwelen niet alleen in zijn eeuwenoude archief, maar ook in het dierenrijk, vertelt creatief directeur Claire Choisne.
104 / VAN VONDST TOT VERLOVINGSRING Van vindplaats tot vinger legt een diamant een lange, bewerkelijke weg af.
Beestachtig Boucheron. Zie pagina 98
12 110 / LUXE LEASEN Eigenaar zijn is leuk, maar lene ook. En luxe leasen is heel gemakkelijk.
VOORJAAR 2016
114 / SERVICEPAGINA
Luxe leasen. Zie pagina 110
TAG HEUER CARRERA CALIBRE HEUER 01
Chris Hemsworth works hard and chooses his roles carefully. He handles pressure by taming it, and turning it to his advantage. #DontCrackUnderPressure was coined with him in mind.
TEMPUS MAGAZINE
Editorial A decent watch In de eerste pagina’s van •Trigger Mortis,• het fantastische, door Anthony Horowitz geschreven James Bond-boek dat eind vorig jaar verscheen, verkoopt raketgeleerde Thomas Keller Amerikaanse militaire informatie aan de Russen. De van oorsprong Duitse Keller, die het vak leerde onder de bezielende leiding van Wernher von Braun maar die na 1945 zijn kennis en kunde besloot in te zetten ten behoeve van Amerikaanse lange-afstandsrakketen, had een aardig middenklasse-leven opgebouwd in zijn nieuwe vaderland. Met een Amerikaanse vrouw, Amerikaans huis, Amerikaanse auto en een Amerikaanse •Elgin 16-jewel military watch.• Vooral dat laatste zinde Keller niet. Hij miste ‘a decent watch – Swiss-made, of course, maybe a Heuer or a Rolex (…)’. Met de kwart miljoen dollar cash leek de gang naar de juwelier slechts een kwestie van tijd; helaas liep het voor de Germano-Amerikaan anders dan gepland. Dat lag overigens niet aan het feit dat het merendeel van de 250.000 ontvangen dollars vers van een Russische pers bleken te komen, maar aan het gegeven dat de vijftien jaar jongere cocktail waitress die zijn all-American wife was geworden in de transactie van haar echtgenoot eveneens een uitweg zag naar een beter leven, maar wel liever single dan getrouwd. Dus trakteerde ze haar echtgenoot na het sluiten van de deal op een kloek keukenmes in de buikholte, een douche van enkele liters benzine en een vuurtje. Het verdienmodel van Keller is natuurlijk twijfelachtig, het belang dat hij hecht aan een decent watch is evenwel toe te juichen. Dat zal James Bond, die ruim 300 pagina’s nodig heeft om onder meer het verraad van Keller goed te maken, onderschrijven. In dit boek draagt hij ‘a Rolex Submariner that was barely three years old’; een veilige keuze, net als de Omega’s die hij de laatste jaren om de pols gespt.
14
Thomas Keller had dit nummer van Tempus met plezier gelezen. Als hij het bij zijn initiële lijstje had gehouden, dan had hij zijn oog kunnen laten vallen op TAG Heuers zeer bereikbare tourbillon•Carrera•Heuer-02T Black Phantom, de innovatieve Connected van hetzelfde merk of, een meer traditionele keus, de nieuwe •Rolex•Daytona.• Waarschijnlijker is dat Keller, die in de laatste decennia van zijn leven een grote flexibiliteit in zijn keuzes had laten zien, zijn kluis met meerdere merken had gevuld. Bijvoorbeeld met stukken uit de brede collecties van IWC, Cartiers nieuwe •Drive,• Jaegers jubilerende Reverso of een van de vele andere noviteiten die de redacteuren van Tempus de afgelopen maanden hebben verzameld. En als hij met enig beleid met zijn geld was omgesprongen had hij zelfs het bordje bij een van de veilingen van Aurel Bacs omhoog kunnen steken – dat had hem zeker ‘a decent watch’ opgeleverd. Mischa van de Woestijne, hoofdredacteur VOORJAAR 2016
Geophysic Universal Time watch Philippe Jordan, Chief Conductor and Music Director in Paris and Vienna
Open a whole new world
TEMPUS MAGAZINE
Business News Comeback Het Juweel in Driebergen Een mooi initiatief krijgt een herstart. Van 10 t/m 12 juni vindt Het Juweel weer plaats, een verkoopexpositie met circa 25 juweliers, edelsmeden en horlogespecialisten. Op Buitenplaats Sparrendaal in Driebergen presenteren zij zowel hedendaagse als vintage collecties juwelen, horloges en sieraden. Online-korting via: juwelenbeurs.nl
Cartier opent tweede boutique in Nederland Cartier opent een tweede boutique in Amsterdam. Voor deze tweede winkel heeft het Franse huis, dat al een winkel heeft in de P.C. Hooftstraat, gekozen voor De Bijenkorf, waar de luxeminnende koper reeds shop-inshops kan vinden van Louis Vuitton, Gucci, Ferragamo en Hermès. De nieuwe boutique toont alle collecties, van de High Jewellery tot de High Watchmaking en opent in november 2016.
Tissot zet in op wielerevents
16
Tijdelijke Chanel boutique in P.C. Chanel heeft op 19 april een tijdelijke boutique geopend op P.C. Hooftstraat 94-96 in Amsterdam. Achter een volledig glazen gevel zijn de collecties te vinden van Karl Lagerfeld - Ready-to-Wear, de handtassen, schoenen en accessoires - en een selectie horloges. De huidige boutique zal in 2017, na renovatie, heropenen op P.C. Hooftstraat 66-68. VOORJAAR 2016
Tissot zal de komende vijf jaar tijdwaarnemingssystemen leveren aan de Tour de France en aan alle tijdritten van de Amaury Sport Organisation (ASO). De afgelopen vijftig jaar was Tissot al van meer wielerevenementen sponsor. Zo was het van 1988-1992 officieel tijdwaarnemer van de Tour, en werkt het sinds 1995 samen met de internationale wielersportunie (UCI). Het merk timet bovendien de wereldkampioenschappen wegwielrennen, baanwielrennen, mountainbiken en BMX.
BR-X1 THE HYPERSONIC CHRONOGRAPH The BR-X1 is the perfect synthesis of Bell & Ross’s expertise in the world of aviation watches and master watchmaking: an instrument with an innovative design, produced in a limited edition of only 250 pieces. Lightweight and resistant, the Carbone Forgé® case of the BR-X1 is protected by a high-tech ceramic bezel with a rubber strap. Ergonomic and innovative, the push buttons allow the chronograph functions to be used easily and efficiently. Sophisticated and reliable, the skeleton chronograph movement of the BR-X1 is truly exceptional and combines haute horlogerie finishes with extreme lightness. Ref. BR-X1 Skeleton Chronograph - Carbone Forgé® BELL & ROSS BENELUX : +31 20 222 48 59 | e-Boutique : www.bellross.com
TEMPUS MAGAZINE
Business News Hublot Dutch Edition Als Hublot ergens goed in is dan is het wel in het lanceren van gelimiteerde edities. Samen met Schaap en Citroen brengt het merk eind april een Dutch edition uit in een gelimiteerde oplage van 20 stuks in titanium (€ 15.800) en 7 in King Gold (€ 32.300). De Classic Fusion Aerofusion Chronograph heeft een automatisch geskeletteerd uurwerk en een donkerbruine alligatorlederen of rubberen band.
WATCH 2016 – must-see Op 21 en 22 mei vindt in het Okura Hotel Amsterdam de derde editie plaats van WATCH, een door Schaap en Citroen en Leon Martens Juwelier georganiseerd evenement waar gerenommeerde Zwitserse horlogehuizen als Breguet, Cartier, Zenith en Chopard hun nieuwe collecties presenteren. Partners zijn onder andere Het Financieele Dagblad, BMW en Okura Hotel Amsterdam. Alleen na aanmelding toegankelijk: watch2016.nl/fd
18
Magritte krijgt eigen Reverso ‘Ceci n’est pas une pipe, ceci est une Jaeger-LeCoultre Reverso’. Het Zwitserse horlogehuis eert de Belgische schilder René Magritte (1898 - 1967) met een eigen Reverso, waarop de pijp als gelakte gravure op de achterkant van de omkeerbare uurwerkbehuizing is afgebeeld. Het horloge werd ontwikkeld in samenwerking met Maison De Greef uit Brussel en er verschijnen vijf witgouden (€ 22.350) en vijftien stalen (€ 12.450) exemplaren. VOORJAAR 2016
TEMPUS MAGAZINE
Business News Baume & Mercier Capeland Shelby Cobra Baume & Mercier zet de samenwerking met automerk AC Cars Shelby American voort en komt dit jaar met twee nieuwe 44 mm. chronograafvarianten, de stalen Capeland Shelby Cobra 1963 en de Capeland Shelby Cobra 1963 Competition met een kast van deels zwart ADLC gecoat staal en een rubberen band. De twee horloges hebben uiterlijke verwijzingen naar een van de meest succesvolle racende Shelby Cobra’s uit de autosportgeschiedenis, een 289 Roadster die met nummer 15 in 1963 de 12 uur van Sebring wist te winnen.
Ace Jewelers uit Amsterdam is de eerste high-end juwelier die naast cash, creditcard- en pin-betalingen ook virtueel geld accepteert. Vanaf heden kan er ook met BitCoins worden afgerekend, in alle filialen en online. Volgens CEO Alon Ben Joseph speelt de winkel in op een groeiende vraag: ‘BitCoin wordt steeds belangrijker naast betaalmethoden als creditcards en PayPal. Wij hebben al een aantal belangrijke transacties gedaan met BitCoins.’
GETTY IMAGES FOR LAUREUS
20
Bitcoins bij Ace Jewelers
Jordy Cruijff spreekt bij Laureus Awards Een geëmotioneerde Jordy Cruijff nam onlangs de ‘Laureus Spirit of Sport Award’ in ontvangst namens zijn op 24 maart overleden vader Johan. De Laureus Sport for Good Foundation is een organisatie die topsporters en sociale projecten samenbrengt. IWC bracht als sponsor ook dit jaar weer een speciale Laureus-editie uit. VOORJAAR 2016
real watches for real people
Oris Carl Brashear Limited Edition Automatic mechanical movement Bronze case and crown Revolving bronze top ring Water resistant to 10 bar/100 m Limited to 2000 pieces
www.oris.ch
TEMPUS MAGAZINE
Business News Veilingen De liefhebbers van bijzondere horloges kunnen de komende maanden hun collecties op peil brengen door toe te slaan bij verscheidene grote en kleine veilingen. Tempus selecteerde er twee: Bonhams voor de Alfabetcollectie en Phillips, waar een kloeke collectie stalen chrono’s en verzamelhorloges wordt afgehamerd.
Patek Philippe, ref. 5020R.
Bonhams Uit de grootste privécollectie die ooit op een veiling is aangeboden, veilt Bonhams London op diverse momenten gedurende dit jaar de zogenaamde Alfabetcollectie van Jan Willem Frederik, baron van Wassenaer.
22
De collectie heeft voor elke letter van het alfabet een merk, van Arnold & Son tot Zenith, en is onderdeel van een verzameling van zo’n 2.000 horloges. Een van de mooiste, en duurste exemplaren is een Patek Philippe Perpetual Calendar Chronograph, reference 5020R, die wordt geschat op 25.000-37.000 euro. Het
Phillips In samenwerking met horloge-experts Bacs & Russo (zie pagina 82) houdt veilinghuis Phillips op 14 mei in Genève de veiling ‘Start Stop Reset’ en op 15 mei de ‘Geneva Watch Auction: Three’. Start Stop Reset staat in het teken van bijzondere stalen chronografen van merken als Patek Philippe, Rolex en Hublot. Een van de hoogtepunten is zonder twijfel de Rolex Antimagnetique split-second chronograaf uit 1942 met referentie 4113, volgens velen de belangrijkste Rolex ooit gemaakt. Het werd in een oplage van twaalf stuks speciaal gemaakt voor
nummer 051.314 het tweede exemplaar is dat is gemaakt. Het model is 44 mm. breed waarmee het tot de grootste horloges behoort die ooit door Rolex zijn gemaakt. Het is in uitstekende conditie en de waarde wordt geschat op 733.000 tot 1.400.000 euro. Op de Three-veiling, een dag later bij hetzelfde Phillips, komen zo’n 140 verzamelaarshorloges onder de hamer, waaronder een extreem zeldzame en nooit eerder aangeboden First Series Patek Philippe 18 karaat geelgouden perpetual calendar chronograph met maanfasen, ref. 2499, uit 1956. Dit horloge wordt op een waarde van 733.0001.400.000 euro geschat. Het
Rolex Daytona, ref. 116528.
model heeft de bijnaam ‘TV Watch’ dankzij zijn afgeronde, vierkante vorm. Het aangeboden exemplaar is roségoud, een van de geschatte 25 geproduceerde exemplaren. Andere hoogtepunten zijn een Rolex Daytona, ref. 116528 (geschat op 10.000-15.000 euro) en een Arnold & Son Double Balance Sidereal Time (geschat op 10.00012.000). Meebieden? De eerste veiling vindt plaats op 22 juni 2016 in de New Bond Street vestiging van het veilinghuis. VOORJAAR 2016
Patek Philippe, ref. 2499 First Series.
Rolex, ref. 4113.
enkele, niet nader gespecificeerde, racing teams en hun coureurs die door Rolex werden gesponsord. De kastnummers lopen van 051.313 tot 051.324, wat betekent dat het voorliggende horloge met kast-
horloge heeft een diameter van 37,5 mm. en een handopwinduurwerk. Er zijn in totaal vier series van deze referentie gemaakt, maar de First Series is de enige met vierkante chronopoussoirs. Elk jaar verlieten slechts negen exemplaren de ateliers van Patek Philippe, waarmee het totaal aantal van deze referentie over alle vier series op slechts 349 exemplaren uitkomt in 34 jaar.
L I F E
I S
A B O U T
M O M E N T S
C E L E B R AT I N G E L E G A N C E S I N C E 1 8 3 0
CLASSIMA STEEL, 40 MM SELF-WINDING www.baume-et-mercier.com
REPORTAGE SIHH
SIHH 2016
TEMPUS MAGAZINE
Over de mondiale horlogemarkt, Silicon Valley en de relativiteit van het begrip bereikbaarheid Door Mischa van de Woestijne >>
24 Stand van IWC met levensgrote Supermarine Spitfire.
VOORJAAR 2016
REPORTAGE SIHH
TEMPUS MAGAZINE
Toen de Salon International de la Haute Horlogerie (SIHH) in 1991 voor het eerst haar deuren opende, was de Geneefse beurs vooral bedoeld als kleinschalige tegenhanger van de steeds massaler wordende beurs in Bazel. Het grootste verschil tussen de SIHH en Baselworld was en is naast de omvang (de eerste editie van ‘Genève’ opende met niet meer dan vijf merken) voornamelijk het exclusieve karakter. De SIHH is al meer dan een kwart eeuw alleen toegankelijk voor retail en pers, vanzelfsprekend uitsluitend op uitnodiging. De beurs in Bazel is daarnaast jachtterrein voor advertentieverkopers, liefhebbers, toeleveranciers en folderjagers. Begin jaren negentig betekende de SIHH met stands van Cartier, Baume & Mercier, Piaget, Gerald Genta and Daniel Roth een tussenstop van een dag, inmiddels moet de agenda een
week worden geblokkeerd om in ieder geval de belangrijkste introducties en presentaties te zien. Naast de merken van de Richemont Group (Montblanc, IWC, Roger Dubuis, Van
Cleef & Arpels, Cartier , A. Lange & Söhne, Jaeger-LeCoultre, Baume & Mercier, Piaget, Panerai en Vacheron Constantin) presenteren Audemars Piguet, Richard Mille, Parmigiani Fleurier en Greubel-Forsey meer of minder schokkende noviteiten. Daarnaast was er, om het rijtje compleet te maken, dit jaar voor het eerst een afdeling Independent Watch Brands, waar negen kleinere, zonder uitzondering zeer exclusieve spelers hun nieuwe collecties konden tonen. De controles bij de ingang van de SIHH zijn strenger dan aan de buitengrenzen van Europa. Hier geen steekproeven of verlaten controlepunten: elke tas wordt intensief bekeken, toegangspassen worden bestudeerd en gescand. Eenmaal binnen bevindt de bezoeker zich in een parallel universum: de dure Zwitserse frank, afnemende Chinese consumptie, toenemend terrorisme, de vluchtelingenstromen, dreigende Brexit of gammele Europese economie lijken ver weg. Hoewel? Volgens •Arnaud•Carrez,• International Marketing and Communications Director van Cartier laten de aanslagen in Parijs, twee maanden voor de opening van de SIHH, zien dat er sprake is van een nieuwe realiteit: “We leven in een andere wereld dan we gewend waren. Het is een zeer volatiele realiteit, met grote en snelle veranderingen. Daar kunnen we en willen we onze ogen niet voor sluiten.” Dat wil niet zeggen dat er op de stand van het grootste merk binnen Richemont en op de SIHH sprake is van een negatief sentiment. “Cartier is very well prepared. Met een geschiedenis van 170 jaar, een portefeuille die bestaat uit horloges, juwelen en accessoires en de wereld als markt kunnen wij de huidige onzekerheden zonder twijfel weerstaan.” Cartier staat er goed voor maar, haast Carrez te benadrukken, daar was meer voor nodig dan een rijke geschiedenis en een brede collectie: “Rond de eeuwwisse- »
25
VOORJAAR 2016
REPORTAGE SIHH
ling was de hele industrie eigenlijk nogal arrogant. Wij hebben dat tijdig ingezien en zijn bescheidener geworden, hebben nog meer nadruk gelegd op excellence. Daarbij hebben we als een van de weinige merken hard ingegrepen na de loskoppeling van de Zwitserse frank en de euro, onder meer door een wereldwijde, uniforme prijsstructuur. Ook zijn we vanzelfsprekend permanent bezig met de ontwikkeling van nieuwe modellen en collecties, nieuw, maar altijd herkenbaar.” Een voorbeeld daarvan is de •Drive-• •collectie•die•Cartier•tijdens•de•SIHH• •2016•introduceerde:• “De Drive is de essentie van ons merk: stijlvol en elegant, duidelijke lijnen, onderscheidend en hoewel een nieuwe vorm toch heel herkenbaar. Mensen moeten zich verbonden voelen met een horloge, het moet meer met ze doen dan de tijd geven. Neem de kroon van de vorig jaar geïntroduceerde Clé de Cartier. Elegant, functioneel, technisch perfect, en met een prachtige klik als je hem sluit. Dat zijn de details die het verschil maken en die maken dat onze horloges tijdloos zijn.”
Wereldwijs Volgens •Hannes•Pantli,• boardmember van IWC en sinds 1972 verbonden aan het merk uit Schaffhausen, is er geen reden tot somberheid door de wijze waarop de sector zich heeft ontwikkeld: “De horloge-industrie is een wereldwijze industrie, met collecties die op alle continenten worden uitgerold. Dus als het ergens wat minder gaat, dan gaat het elders vaak beter. Wij moeten slim genoeg zijn om te weten waar klanten zitten.” Maar Pantli is ook kritisch: “De laatste tien jaar werden alle horloges in het hogere segment maar duurder en duurder. Op een zeker moment leek het alsof 20.000 euro voor een horloge niks was, maar het is heel veel geld, ook als je een enorme hoeveelheid geld hebt. Ik denk dat we allemaal een beetje de realiteit aan het verliezen waren,
26
maar gelukkig zijn wij op tijd iets intelligenter geworden en zorgen we dat onze horloges bereikbaar blijven voor een groot publiek. Niet iedereen in de industrie lijkt dat te begrijpen, maar nog exclusiever worden werkt niet.” Pantli erkent overigens dat die bereikbaarheid relatief is: “5.000 euro is nog steeds veel geld, maar voor liefhebbers van mechanische horloges is het niet onbereikbaar. En wie eenmaal het genot van een echt mechanisch horloge heeft gevoeld, die wil niets anders meer en zal naar het hogere segment groeien.
Het is voor ons belangrijk dat we dichtbij ons zelf blijven, dichtbij de waarden van het merk.”
Swiss Made Bij IWC, dat voor de gelegenheid een full size Supermarine Spitfire in haar stand heeft gehangen, speelt een belangrijk deel van haar geschiedenis zich af in de lucht. Zo staat 2016 in grote mate in het teken van de pilotenhorloges. Zo is er de • Big • Pilot’s • Heritage • •Watch,• met 55 mm. letterlijk polsbreed en gelimiteerd tot een oplage van 100 stuks. Nog steeds kloek maar kleiner is de 48 mm. variant van hetzelfde model, voor respectievelijk 16.600 en 15.000 euro om de pols te gespen. En voor wie dat nog steeds te VOORJAAR 2016
TEMPUS MAGAZINE
groot (en mogelijkerwijs te kostbaar) vindt, komt IWC met de 40 mm. grote Pilot’s Watch Mark XVIII in verschillende uitvoeringen vanaf 4.560 euro en de Pilot’s Watch Automatic in 36 mm. voor 4.560 euro met Santoni leren band en 5.600 euro met stalen band. Voor •Michel•Parmigiani,• oprichter van Parmigiani Fleurier, is bereikbaarheid ook een thema: “Onze horloges beginnen bij circa 8.000 Zwitserse frank, wat meer dan redelijk is voor de kwaliteit die wij bieden.” Dat wil overigens niet zeggen dat Parmigiani zich als prijsvechter positioneert: “Wij willen vooral anders zijn, wie een Parmigiani draagt is anders. Wij produceren 6.000 horloges per jaar, dat worden er maximaal 10.000. De grote merken hebben soms een honderdvoudige productie. Dat zijn vaak mooie en goeie horloges. Maar exclusief? Nee, dat zijn ze niet. Wij werken ook niet met ambassadeurs, onze klanten, dat zijn onze ambassadeurs. Daarbij zijn wij een van weinigen die echt 100% Swiss Made zijn. Dus elk onderdeel, alles, het hele horloge is gemaakt van in-house ontwikkelde, Zwitserse componenten. Dat kunnen we omdat we onafhankelijk zijn; voor ons geen hijgerige aandeelhouders of de druk van een grote groep: we zijn klein, onafhankelijk en werken in ons eigen tempo.” Maar ook Parmigiani kan zich niet onttrekken aan de realiteit: “We leven in een andere tijd. We moeten goed kijken waar onze klanten zitten. Het is niet slim om te vissen waar je grootvader zijn hengel uitgooide, je moet kijken waar nu de vis zit. Dat doen wij ook: de klanten van gisteren zijn anders dan die van vandaag, en die vandaag kunnen anders zijn dan die van morgen. De Chinese markt is belangrijk voor ons, maar weet je waar de Chinezen nu onze horloges kopen? In Europa.”
REPORTAGE SIHH
TEMPUS MAGAZINE
Ook A. Lange & Söhne CEO •Wil-• •helm•Schmid• wijst op het toenemende belang van logistiek: “De vraag is bij ons altijd groter dan het aanbod, maar we moeten wel zorgen dat de timepieces daar zijn waar de klant is. Markten veranderen snel, klanten reizen veel. Daar op inspelen vergt gedegen planning en actuele kennis.” Dat moet overigens niet worden verward met marktonderzoek onder consumenten: “Wij volgen geen trends en kijken niet naar wat onze concurrenten doen. We hebben onze eigen strategie en overtuiging, en dat maakt Lange tot wat Lange is. We hebben ook geen specifieke focus op landen of culturen. Onze klant is de serieuze verzamelaar. Dat is een klein percentage van de wereldbevolking, maar de wereldbevolking groeit, en het aantal verzamelaars groeit mee. Daar focussen wij ons op.” Die verzamelaar, die een eenvoudige Lange kan kopen voor zo’n 15.000 euro maar die indien het saldo het toelaat ook een exemplaar van twee miljoen in de kluis kan leggen, kan zich na de laatste SIHH verheugen op onder meer twee nieuwe •eeuwigdu-• • rende • kalenders, • vanzelfsprekend voorzien van een tourbillion.
Bereikbaar Bereikbaarder heid speelt evenmin een rol voor • D o r o t h é e • He n r i o , • Marketing Director van Roger Dubuis. “Onze horloges beginnen bij circa 15.000 euro, maar kunnen gemakkelijk enkele tonnen kosten. Onze concurrenten zijn niet de andere horlogemerken. Wij moeten de klanten overtuigen van het kopen van een van onze horloges in plaats van een nieuwe auto, een kunstwerk of een jacht. Hoe we wat doen? Met de best mogelijke stukken, technisch
perfect en door het gebruik van de mooiste en meest bijzondere materialen.” Een voorbeeld daarvan is zonder twijfel de tijdens de SIHH gepresenteerde Roger Dubuis •Blossom•Vel-• •vet• waar uit mineralen en diamanten opgebouwde bloemen de roségouden kast vullen; voor wie aanschaf overweegt, is enige haast geboden: de oplage bestaat uit een enkel exemplaar.
Record Hoewel •Tim•Sayler,• Chief Marketing Officer van Audemars Piguet, zowel 2015 als 2016 als ‘challenging’ omschrijft, kon het merk vorig jaar een recordverkoop van 800 miljoen dollar optekenen, een groei van 100 miljoen ten opzichte van het jaar daarvoor. “Wij doen het de laatste anderhalf jaar beter dan het gemiddelde in de industrie. Hoe dat komt? We zijn al een paar jaar bezig met het vernieuwen van het merk, waarbij ons verleden zeker net zo belangrijk is als de toekomst. Kijk om je heen, bijna elk merk hier heeft een lange geschiedenis, maar het gevaar is dat je in die geschiedenis blijft hangen. Wij willen horloges maken die een nieuwe generatie verzamelaars aanspreken, verzamelaars die een bijzonder horloge met een bijzondere geschiedenis willen hebben. Denk aan bijvoorbeeld de Silicon Valley-guys, daar zitten veel jonge verzamelaars tussen en die zijn op zoek naar een horloge dat aansluit bij hun lifestyle, bij wie ze zijn.” Maar willen de nieuwe rijken van Silicon Valley dan geen smartwatch? Sayler: “Als ze iets willen, dan is het VOORJAAR 2016
even níet connected zijn.” De SIHH wordt gedomineerd door merken van Richemont; Audemars Piguet is als een van de weinige grote merken in Genève geen onderdeel van de luxegroep. “Wij zijn nog altijd privately owned en kunnen dus zelf onze koers bepalen. Zo maken we nu jaarlijks zo’n 39.000 horloges; dat kan groeien tot 40.000, maar that’s it. Als we er meer gaan maken, kunnen we de kwaliteit, het karakter en de identiteit die ons eigen is niet garanderen, dus dat is geen optie.” De door horloge-legende Gerald Genta ontworpen Royal Oak is een belangrijk ijkpunt in het imago van Audemars Piguet, en ook dit jaar introduceert het merk een aantal begerenswaardige varianten van dit klassieke horloge. Zo is er de •Royal•Oak•Concept•Supersonnerie,• voorzien van chronograaf, tourbillon en een minute repeater, waarmee uren, kwartieren en de minuten na het laatste kwartier in heldere tikjes kunnen worden opgeroepen. En het is juist de helderheid van de tikjes in de Supersonnerie die het diepe geluid van een traditionele buizenversterker doen verschrompelen. Met een prijskaartje van 599.340 euro geeft de Supersonnerie overigens een geheel eigen dimensie aan de uitdrukking ‘aftikken’, maar daar zal de verzamelaar die een van de 50 exemplaren die de komende drie jaar worden gemaakt te pakken krijgt, zich vermoedelijk niet druk over maken.
27
HORLOGENIEUWS
SALON INTERNATIONAL DE LA HAUTE HORLOGERIE 2016
Eclectische expansiedrift De Geneefse SIHH telde dit jaar maar liefst negen nieuwkomers. Naast de traditionele huizen als Cartier, Jaeger-LeCoultre, IWC, Panerai en Audemars Piguet, kreeg een negental artisanale createurs, waaronder Urwerk, Hautlence, MB&F en HYT, de mogelijkheid hun bijzondere blik op Haute Horlogerie te tonen. Het resultaat was een zeer eclectische hoeveelheid nouveautés met als centrale overeenkomst: vakmanschap.
Door Wijnand van den Brink >>
28 VOORJAAR 2016
TEMPUS MAGAZINE
MB&F SHERMAN PALLADIUM
Een M4 Sherman tank zoals de Amerikanen die gebruikten tijdens de Tweede Wereldoorlog woog zo’n 31 ton. De MB&F Sherman Palladium weegt 900 gram en mag dan vernoemd zijn naar een gepantserde gevechtstank met een groot kanon, de klokvariant is bijna aandoenlijk te noemen. De rupsbanden zijn eigenlijk de enige echte overeenkomst tussen klok en tank. Inspiratie voor deze met de hand verrijdbare tafelklok vond MB&Foprichter Max Büsser ook in Japanse speelgoedrobots uit de 50s die van tin gemaakt waren. MB&F werkte samen met de Zwitserse topklokkenmakers van L’Epée die al sinds 1875 klokken bouwen. Sherman heeft een gangreserve van acht dagen en is gemaakt uit 148 onderdelen. De twee ogen van Sherman dienen om het uurwerk op te winden of de tijd in te stellen met behulp van een sleutel en onder de transparante ‘schedel’ is het mechanische ‘brein’ zichtbaar. Deze uitvoering van palladium is gelimiteerd tot 200 stuks en kost € 13.800.
HORLOGENIEUWS
TEMPUS MAGAZINE
Urwerk UR-105 T-REX
Wild! Urwerk is een avantgardistisch jong horlogehuis dat furore maakt met onvergelijkbare creaties. Met de UR-105 T-Rex doet het merk er nog een schepje bovenop. De tijd wordt aangegeven door een enkele minutenwijzer die van oost naar west beweegt en door digitaal aangeduide uren die op satellieten draaien. Vier satellieten, elk voorzien van drie urenindexen, bewegen langs de minutenschaal in het zichtvenster. Ondanks deze ongewone complicatie is het meest opvallende element aan deze creatie toch de gepantserde bronzen ‘dinoschedel’. Doordat snel oxiderende brons is gebruikt, ontstaat tijdens het dragen een authentieke en vooral unieke uitstraling. Slechts 22 exemplaren worden vrijgelaten. De prijs is op aanvraag.
29
VOORJAAR 2016
»
HORLOGENIEUWS
TEMPUS MAGAZINE
Richard Mille RM 50-02 ACJ TOURBILLON SPLIT SECONDS CHRONOGRAPH
Een horloge met een prijskaartje van zeven cijfers moet wel iets bijzonders zijn. En dat ís deze Richard Mille tourbillon met split second chronograaf die in samenwerking met Airbus Corporate Jets is gemaakt. Wie een Richard Mille draagt, vliegt niet met een A-320 van een prijsvechter maar met zijn eigen Airbus. De kast van het horloge is gemodelleerd naar een vliegtuig-
Hautlence VORTEX 02
In de merknaam Hautlence zit de Zwitserse plaats verscholen waar het in 2004 allemaal begon voor dit kleine, onafhankelijke horlogehuis dat dit jaar op de SIHH debuteerde. De naam is een anagram van Neuchâtel. Gedurende de afgelopen twaalf jaar heeft Hautlence een aantal zeer eigen creaties geconcipieerd die opvielen door een soort van miniatuur lopende banden waarop de tijd als het ware werd getransporteerd. De nieuwste creatie heet Vortex 02 en in de futuristische kast van roségoud is een echappement te zien dat elk uur compleet roteert. Een microspektakel dat geheel in de eigen manufactuur wordt geproduceerd en dat wordt opgeluisterd door digitale uren en retrograde minuten. De prijs van de Vortex 02 is op aanvraag.
30
VOORJAAR 2016
raam en sommige componenten zijn afgewerkt met een aeronautische coating om corrosie te voorkomen, precies zoals in de luchtvaart gebeurt. De kast van de RM 50-02 is van een titaniumaluminiumlegering die ook gebruikt wordt in de turbinebladen van een straalmotor. Het horloge is gelimiteerd tot 30 stuks en de zevencijferige prijs die u nog tegoed heeft is € 1.116.000.
HORLOGENIEUWS
TEMPUS MAGAZINE
Panerai LO SCIENZIATO LUMINOR 1950 GMT TOURBILLON TITANIO
Bij Panerai kunnen ze meer dan historische modellen nieuw leven inblazen, veel meer. De 47 mm. grote Lo Scienziato Luminor 1950 GMT Tourbillon Titanio Luminor 1950, voorzien van manufactuurkaliber P.2005/T, bewijst het. Panerai mag dan in Neuchâtel zetelen, het huis is van oorsprong Italiaans en dus heet de afdeling Research & Development – hier is deze tourbillon geconcipieerd – heel zwierig ‘Laboratorio de Idee’. Alle Lo Scienziato-horloges
zijn opgedragen aan de Renaissanceastronoom, -filosoof en -wiskundige Galileo Galilei, zo ook dit geskeletteerde model. Dat skeletteren is geen handwerk, maar het resultaat van een inventief 3D-printproces (Direct Laser Sintering) dat resulteert in een 35 procent lichter uurwerk dan gebruikt werd in vorige edities van de Lo Scienziato. Het uurwerk met zes dagen gangreserve weegt slechts 23 gram. Gelimiteerd tot 150 stuks met een prijs van € 139.000.
HYT H2 TRADITION
Er is niets, maar dan ook helemaal niets traditioneels aan een hydromechanische tijdmachine van HYT en toch is er nu een model in de collectie dat ‘Tradition’ heet. Blauwe vloeistof geeft op futuristische wijze de uren weer, maar wanneer we naar de minuten en de seconden kijken, vallen de Romeinse cijfers, guilloché afwerking en kleine gelakte wijzerplaten op; die ogen inderdaad traditioneel. De basistechniek van twee miniatuurbalgen die de vloeistof rondpompen waardoor de retrogade-uren worden aangegeven, is natuurlijk allesbehalve klassiek en ook de 48,8 mm. kast van de H2 Tradition in titanium is verre van traditioneel en toch is het HYT gelukt klassieke elementen te integreren in een moderne basis. De HYT H2 Tradition is gelimiteerd tot 50 stuks en heeft een prijs van rond de € 175.000.
31 VOORJAAR 2016
HORLOGENIEUWS
TEMPUS MAGAZINE
Audemars Piguet ROYAL OAK DOUBLE BALANCE WHEEL OPENWORKED
Hoeveel variaties op een thema zijn er mogelijk? Het antwoord moet ‘oneindig’ luiden want met de Royal Oak Double Balance Wheel Openworked laat Audemars Piguet zien nog lang niet klaar te zijn met het achthoekige basisthema Royal Oak. In een geruststellend familiaire 41 mm. kast toont ‘AP’ innovatieve techniek voor connaisseurs. Zo is het uurwerk uitgerust met ‘s werelds eerste dubbele balanswiel-echappement. Door de
Bell & Ross BR 03 DESERT TYPE
Voor de vorm zeggen we dat de 42 mm. BR 03 Desert Type is ontworpen om aan de strenge eisen te voldoen van luchtmachtpiloten die in een tropische omgeving opereren. Dat de kleur van woestijnzand ook gewoon heel goed past in het hedendaagse modebeeld is natuurlijk ook een factor van belang. Toch zijn de basisprincipes van Bell & Ross wel degelijk prominent aanwezig in dit horloge. De punten afleesbaarheid, functionaliteit, nauwkeurigheid en waterdichtheid kunnen afgevinkt worden. De kast van matzwart, antiallergeen keramiek oogt behalve instrumenteel ook gewoon stoer en de horlogeband, die naar keuze van beige leer of van ultrasterke zwarte stof gemaakt is, bewijzen dat functionaliteit en trendgevoel prima samen kunnen gaan. € 3.400
32
VOORJAAR 2016
balanswielen aan elkaar te koppelen wordt meer stabiliteit en daarmee een grotere nauwkeurigheid gerealiseerd. Het fascinerende, dubbele ‘hart’ van het manufactuurkaliber 3132 uurwerk is geplaatst in een zorgvuldig geskeletteerde omgeving. De diepgrijze kleur van het uurwerk verleent het traditionele ambacht een contemporain tintje. Verkrijgbaar in staal voor € 44.000 en in roségoud voor € 77.000.
HORLOGENIEUWS
TEMPUS MAGAZINE
A. Lange & Söhne GRAND LANGE MOONPHASE LUMEN
De 41 mm. brede A. Lange & Söhne Grand Lange Moonphase Lumen is een lichtend voorbeeld van subtiliteit. Het platina horloge (alle Lumen-varianten worden uitgevoerd in platina) is een logische voorzetting van de eerste Lumen, de Grand Lange 1 uit 2013 en de tweede telg, de Zeitwerk Lumen uit 2014. In de Grand Lange Moonphase Lumen staat de grote datumaanduiding weer op een prominente plek en deze
wordt aangevuld met een maanfaseaanduiding die slechts eens in de 122,6 jaar een correctie van één dag behoeft. Hoogtepunt is echter de semi-transparante wijzerplaat van saffierglas die licht in staat stelt de datum én de 1.164 lasergegraveerde sterren op te laden en te laten stralen. Aan de basis staat het handopwindkaliber L095.4 opgebouwd uit 446 onderdelen. Gelimiteerd tot 200 stuks. Prijs op aanvraag.
Breguet TYPE XXI 3817
Louis Charles Breguet, de achter-achterkleinzoon van Breguets grondlegger Abraham-Louis; was een innovatieve pionier die onder andere in 1916 het Breguet XIV vliegtuig presenteerde. In de Breguet horlogemanufactuur werden cockpitinstrumenten en pilotenhorloges gebouwd. In 1935 verscheen de eerste Breguet polschronograaf en ongeveer twintig jaar later startte de productie van de Type XX chronograaf. De 2016-variant van dat horloge heet Type XXI 3817. Een trendy Breguet, want de patina-beige accenten op de leigrijze wijzerplaat zijn typisch retro. Deze flyback-chronograaf heeft een 12-urenteller en datumaanduiding, een dag/nacht indicatie en een kleine secondeaanduiding. Door het saffieren achterdeksel – een primeur voor een Type XX – is het zeer moderne uurwerk te zien met zijn silicium onderdelen; modern functioneel anno 2016. € 13.600
33
VOORJAAR 2016
HORLOGENIEUWS
TEMPUS MAGAZINE
IWC BIG PILOT’S HERITAGE WATCH 48
Opvallende nieuwkomer in de geheel vernieuwde IWC Pilot’s Watch-collectie is de Big Pilot’s Heritage Watch 48. Het horloge is geïnspireerd op de originele B-Uhr uit 1940 en heeft in de titanium kast (het origineel was van veel zwaarder staal) manufactuurkaliber 59125 met een gangreserve van acht dagen. In het achterdeksel geeft een klein venster zicht op de gangreserve-aanduiding. Rondom het uurwerk heeft IWC
gekozen voor een weekijzeren ring die het delicate mechanisme moet beschermen tegen schadelijke magnetische velden. Het is geheel in lijn met het oorspronkelijke pilotenhorloge dat onder alle mogelijke omstandigheden moest kunnen functioneren. Ook functioneel is de kalfsleren band met een dubbellaags ‘anti-verliesconstructie’ die voorkomt dat het horloge per ongeluk van de pols glijdt. Prijs: € 15.000
Edox GRAND OCEAN AUTOMATIC CHRONOGRAPH
Edox heeft ‘iets’ met extreme watersport. Powerboats bijvoorbeeld, maar ook de Extreme Sailing Series maken deel uit van het Edox-universum; als het maar extreem is. Uiterste precisie en vlekkeloze betrouwbaarheid zijn twee vereisten als het gaat om nautische horloges en dus voldoet de nieuwe Grand Ocean Chronograph Automatic aan deze strenge criteria. Het horloge is dan ook het officiële horloge voor de Extreme Sailing Series. De Grand Ocean valt op door de massieve 45 mm. kast met zwarte keramische duikring met markeringen. Het gebruikte uurwerk is misschien wel het beste chronograafkaliber aller tijden. Met een automatisch opwindend ETA Valjoux 7750 kaliber aan boord is een probleemvrije werking gegarandeerd. Een speciale chronowijzer biedt een countdown voor het aflezen van 4 minuten voordat de regatta van start gaat; een zeer functionele zeilfunctie. € 3.495
34 VOORJAAR 2016
HORLOGENIEUWS
TEMPUS MAGAZINE
Montblanc TIMEWALKER EXOTOURBILLON MINUTE CHRONOGRAPH
Deze sportieve TimeWalker, voorzien van tourbillon en chronograaf, is in meerdere opzichten een bijzondere verschijning. Het horloge mengt traditionele en sportieve designelementen, herbergt een klassieke complicatiecombinatie en is een heuse prijsvechter op de koop toe. Deze Haute-Horlogeriecreatie is gelimiteerd tot 100 stuks, dus zeer exclusief, maar met een prijs van
39.500 euro ook een ‘koopje’. Niet in absolute zin natuurlijk, maar in vergelijking met Zwitserse tourbillons die minstens 20.000 euro duurder zijn, wel degelijk. Technisch en esthetisch gezien is er ook veel te beleven met een zeer energiebewuste tourbillon als hart van het uurwerk en een strak gelijnde 44 mm. kast van titanium en koolstofvezel met een zwarte DLC titanium lunette.
Breitling BREITLING FOR BENTLEY GMT B04S CARBON BODY
Natuurlijk is een Bentley een GT waarin het goed flaneren is, maar dát doet het Engelse merk tekort. Bentley is namelijk een renstal in hart en nieren. Kijk naar het autosportverleden van Bentley, en meervoudige overwinningen in een ver en meer recentelijk verleden van de uitputtende 24 uur van Le Mans vallen op. Als hommage aan de Bentley racewagens die de grenzen van de techniek opzochten, presenteert Breitling een volledig uit koolstofvezel opgetrokken variant van de GMT B04S chronograaf. De 45 mm. kast is opgebouwd uit kleine draadjes carbon die worden geweven tot een paar honderd lagen die vervolgens om en om in een hoek van 45 graden van elkaar worden gelegd en dan met een warmtegevoelige hars aan elkaar worden gebakken. In totaal verlaten 250 stuks de oven die worden voorzien van een chronometernauwkeurig chronograafuurwerk met GMT-functie uit de eigen manufactuur. € 21.520
35 VOORJAAR 2016
HORLOGENIEUWS
TEMPUS MAGAZINE
Nomos GLASHÜTTE TETRA NEOMATIK
Om de verschillende collecties van Nomos goed uit elkaar te kunnen houden, is oog voor detail een vereiste. Wie ziet het verschil tussen een Tangente en een Ludwig? Juist, de fijngevoelige kenner. Er is echter één onverwisselbaar model in de collectie van het horlogehuis uit Glashütte en dat is de vierkante Tetra. Vierkante horloges zijn vele malen moeilijker aan de man te brengen dan ronde horloges en de oude Tetra had ook nog eens het nadeel buitengewoon klein te zijn uitgevallen;
29,5 x 29,5 mm. De nieuwe Tetra meet 33 x 33 mm. en hoewel dat niet meteen cijfers zijn die de kwalificatie ‘reusachtig’ verdienen, is het horloge met 3,5 mm. extra significant in persoonlijkheid gegroeid. Alles draait om proporties bij Nomos en die zijn nu precies goed. Dat geldt ook voor de diepblauwe kleur van de wijzerplaat met groene details en het gebruikte automatische DUW-3001 kaliber uit de eigen manufactuur. € 2.980
Blancpain FIFTY FATHOMS BATHYSCAPHE
Deze duiker heeft een uiterlijk dat niet anders dan retro kan worden genoemd, maar dat tot stand is gekomen door ongewone en innovatieve materialen te gebruiken. De kast is van grijs plasma keramiek en de lunette van datzelfde materiaal is voorzien van blauw keramiek en urenindexen van Liquidmetal. De originele Blancpain Bathyscaphe duikhorloges verschenen voor het eerst in de jaren 50 en in 2013 verscheen de versie zoals we die nu kennen. De wijzers zijn traditioneel en ook het no-nonsense uiterlijk grijpt terug naar een tijd waarin een duikhorloge als instrument werd gebruikt. Met deze grijze, zeer lichte 2016variant kan gerust professioneel tot 300 meter diep gedoken worden want de functionele basiseigenschappen zijn bewaard gebleven. Maar de kans dat deze Bathyscaphe recreatief in de Middellandse Zee gedompeld wordt, is vele malen waarschijnlijker. Prijs op aanvraag.
36 VOORJAAR 2016
HORLOGENIEUWS
TEMPUS MAGAZINE
Oris DIVERS SIXTY-FIVE 42 MM
Vorig jaar introduceerde Oris de retro-hit Divers Sixty-Five gebaseerd op een origineel Oris duikhorloge uit 1965. Met de nieuwe 42 mm. variant komt het merk nu tegemoet aan de wens van al die mannen die 40 mm. net even te klein vonden. De wijzerplaat is van een diepblauwe kleur die in bepaald licht bijna zwart lijkt, en het automatische Oris 733 kaliber
zorgt voor de aandrijving van de functies. Blikvanger is het ultradomed saffierglas met anti-reflectiecoating aan de binnenzijde. De stalen kast is waterdicht tot 100 meter en er zijn tal van bandvarianten verkrijgbaar. Een eenzijdig draaibare lunette met ingelegde 60-minuten schaal completeert de onmiskenbare duikerslook. € 1.850
Seiko PRESAGE LIMITED EDITION
De nieuwe Presage collectie put inspiratie uit mechanische horloges die teruggaan tot 1913 toen Seiko de Laurel presenteerde, het allereerste Japanse polshorloge. De uithangborden van de Presage instapcollectie zijn twee gelimiteerde chronografen die sterk leunen op de uitstraling van de Laurel. Debet daaraan zijn de wijzerplaten; eentje in zwart Urushi-lak en de ander in zacht wit email. Vooral die laatste variant ademt een vintage sfeer en roept verbazing op. Want hoe kan het dat deze, tot 1.000 stuks gelimiteerde stalen 42 mm. chronograaf die is voorzien van een automatisch manufacture-uurwerk met column wheel en verticale koppeling én een geëmailleerde wijzerplaat gemaakt door meesterambachtsman Mitsuru Yokozawa, een prijs heeft van slechts 2.500 euro? ‘Mitsuru san’ gaat het u niet vertellen en de Zwitserse concurrenten willen het niet weten.
37 VOORJAAR 2016
HORLOGENIEUWS
TEMPUS MAGAZINE
Certina DS PODIUM CHRONOGRAPH
Onder de diepzwarte PVDcoating gaat een chronometerprecies Precidrive quartz-uurwerk schuil dat ook een chronograaffunctie te bieden heeft. De 41 mm. DS Podium Chronograph wijkt maximaal 10 seconden per jaar af en dat kun je verwaarloosbaar noemen. Ook het uiterlijk mag er zijn. Bruin en zwart geven het horloge een gesoigneerd uiterlijk dat klassiek en
sportief, retro-sportief of anders Italiaans oogt – Italiaans als in bruine schoenen bij welke outfit dan ook en ermee wegkomen. Het ‘DS’ uit de naam verwijst overigens naar het Double Security systeem dat bestaat uit een versterkte kast, saffierglas en speciale pakkingen die water en vuil uit de buurt van het uurwerk houden. Veilige keuze met stijl. € 525
Fromanteel GENERATIONS PENDULUM
Het eerste mechanische horloge van het aanstormende Nederlandse horlogemerk Fromanteel werd vernoemd naar een 17e-eeuwse uitvinding die bepalend was voor de ontwikkeling van een nauwkeurig uurwerk, de slinger. Dankzij de regulerende slinger werd het mogelijk klokken te bouwen die niet enkel uren en minuten toonden, maar ook seconden. In een horloge is er geen plaats voor een slinger. In een automatisch uurwerk slingert wel een rotor rond, maar die draait de hoofdveer op. In een mechanisch horlogeuurwerk schommelt wél een balans, een geëvolueerd reguleringsmechanisme. Maar genoeg over de techniek. De Pendulum oogt stijlvol, ingetogen en klassiek en met een prijs onder de 1.000 euro past het in een filosofie die kwaliteit en prijs verenigt tot een concept dat affordable luxury heet. Geef er maar een slinger aan, geef het een naam, de Generations Pendulum ziet er gewoon serieus goed uit.
38 VOORJAAR 2016
HORLOGENIEUWS
TEMPUS MAGAZINE
Union Glashütte 1893 SMALL SECOND
Het jaar 1893 verwijst naar het jaar van oprichting van Union Glashütte en de Small Second als vanzelfsprekend naar de aanwezigheid van een kleine secondeaanduiding. Het zeer klassieke horloge is verkrijgbaar in een mannelijke maat van 41 mm. en een 34 mm. variant voor haar. Ondanks het maatverschil doet de kleine variant in niets onder voor de mannenuitvoering. Beide horloges zijn zeer goed geproportio-
neerd, klassiek en karaktervol. De aanwezigheid van de kleine secondeaanduiding op 6 uur geeft blijk van technische distinctie en oogt ingetogen elegant. De witte wijzerplaat met vloeiende Arabische cijfers oogt uiterst traditioneel en de omlijsting door een afgeronde, gepolijste lunette versterkt dat beeld. Welke variant u ook kiest, in beide horloges tikt een mechanisch uurwerk. € 1.820
Tissot HERITAGE 1936
Voor de dandy met fors postuur en gevoel voor horlogehistorie is deze 45 mm. Tissot een niet te versmaden tijdsaccessoire. De Heritage 1936 is een herinterpretatie van een handopwinder uit...? Juist! De band die onder de kast doorgaat, is een hommage aan de beginjaren van het polshorloge dat eigenlijk gewoon een verbouwd zakhorloge was. Een beetje solderen, stuk leer met gesp eraan en klaar! Wie de band verwijdert staat oog in oog met een fraai afgewerkt handopwinduurwerk dat uren, minuten en kleine seconden aanduidt, en dat gedurende 42 uur bij een volledig opgewonden hoofdveer. € 1.000
39 VOORJAAR 2016
HORLOGENIEUWS
TEMPUS MAGAZINE
Rolex OYSTER COSMOGRAPH DAYTONA
Omdat een stalen Daytona lange tijd moeilijker te vinden was (lees: Rolex minder stalen Daytona’s maakte), ging de prijs in het grijze circuit flink omhoog. Die prijs reikte op een zeker moment zo hoog dat een witgouden Daytona bij de erkende Rolex-dealer goedkoper was dan een stalen exemplaar bij de scharrelaar. En nu presenteert Rolex een stalen update van de Daytona. De lunette is nu van keramiek
MeisterSinger CIRCULARIS AUTOMATIK
Grootste nieuws bij MeisterSinger is de introductie van een nieuw automatisch uurwerk, het kaliber MSA01. De handopwindvariant, kaliber MSH01, werd door de jury van de prestigieuze Red Dot Design Award onderscheiden vanwege de opvallende schoonheid en nu is er een gebruiksvriendelijke automatische versie beschikbaar. Dat uurwerk met twee veertonnen en een gangreserve van vijf dagen is geplaatst in de 43 mm. brede Circularis. De rotor van het uurwerk is geskeletteerd in de vorm van het MeisterSinger-logo waardoor de schoonheid van het onderscheiden kaliber niet aan het zicht wordt onttrokken. De Circularis Automatik verschijnt in vijf gedaanten: twee met blauwe wijzerplaat waarvan één met gouden lunette en verder zijn er uitvoeringen met wijzerplaten in antracietgrijs, ivoor en bordeauxrood. € 4.498
40
VOORJAAR 2016
(Rolex noemt het Cerachrom) en de zwarte kleur was al eerder te zien op een Daytona uit 1965. Het automatische uurwerk in de 40 mm. kast is flink verbeterd, versimpeld voor meer nauwkeurigheid en levert chronometerprestaties gedurende 72 uur. Keuze uit een zwarte en een witte wijzerplaat, maar keuze is hier een moeilijk begrip want de run op dit icoon zal groot zijn. € 11.800
HORLOGENIEUWS
TEMPUS MAGAZINE
Raymond Weil MAESTRO BEATLES LIMITED EDITION
Hebben John, Paul, George en Ringo nog introductie nodig? De ‘Fab Four’ vormen de meest illustere popgroep aller tijden en zijn een hoogtepunt in de wereldmuziekgeschiedenis. Raymond, Raymond Weil het horlogemerk, geen muzikant, viert dit jaar zijn veertigste verjaardag. Het horlogehuis heeft al geruime tijd verschillende collecties en horloges in het
repertoire die een link hebben met muziek. De Maestro Beatles Limited Edition komt dus niet uit de lucht vallen. Het stalen 39,5 mm. horloge toont op de wijzerplaat de dertien Beatles-albums met een speciale verwijzing naar de LP ‘Help’ op 4 uur. Zowel op de wijzerplaat als het achterdeksel van gerookt saffierglas is een officieel Beatles-logo te vinden. Gelimiteerd tot 3.000 stuks. € 1.495
Christiaan van der Klaauw TITAN PERPETUAL
In 1655 ontdekte Christiaan de grootste maan die rond Saturnus cirkelt, Titan. Christiaan Huygens, niet Christiaan van der Klaauw. Die laatste maakte wel de Titan Perpetual, een horloge dat is voorzien van een module met een eeuwigdurende kalendercomplicatie en een opvallende maanfase van parelmoer en blauw glinsterend Aventurine Glass. Het uurwerk garandeert een eeuwig accurate kalender die ook het schrikkeljaar niet is vergeten. Aan de achterzijde van de zeer ferme 44 mm. stalen kast zorgen een zichtvenster en een bijzonder geplaatste rotor dat het zicht op het gecompliceerde uurwerk vrijwel onbelemmerd is. € 28.950
41 VOORJAAR 2016
HORLOGENIEUWS
TEMPUS MAGAZINE
Junghans MEISTER DRIVER
Dit retrohorloge heeft als inspiratie een Maybach. Maybach is het opperluxueuze Duitse automerk dat thuishoort in een universum waar ook Bentley, Rolls Royce en Bugatti zich bevinden en dat door Mercedes-Benz niet al te lang geleden uit de vergetelheid werd gehaald. Het ging ook weer ten onder, maar dit terzijde. Arthur Junghans, zoon van oprichter Erhard Junghans, was een autofanaat van formaat en de Meister Driver is geïnspireerd door
Zenith HERITAGE PILOT CAFÉ RACER
Je bromt richting het café waar ook je motormaten zich ophouden, je drinkt wat en natuurlijk draait het zoals altijd uit op strepen trekken met het achterwiel en stoplichtsprintjes tegen elkaar. Speciaal voor die doelgroep is er nu de Heritage Pilot Café Racer. Het horloge begon ooit als pilotenhorloge, maar doet het dus ook prima om de pols van een biker met stijl. In de 45 mm. kast van sterk staal tikt het beroemde El Primero 4069-chronograafkaliber met automatische opwinding. De modebewuste retrostijl van het horloge past bij de ‘Café Racer’ beweging die omstreeks 1920 in Engeland werd geboren. De leigrijze wijzerplaat en de beige oplichtende wijzers en Arabische cijfers lijken te zijn aangetast door de tijd, maar dat is trendy schijn. € 7.500
42
VOORJAAR 2016
de Maybach DS 8 Zeppelin, gebouwd in 1932. Van dit model werden maar 25 exemplaren gebouwd en het is een begrip onder liefhebbers. De contrasterende kleuren van de wijzerplaat en de gevoerde leren band zijn directe verwijzingen naar onderscheidende elementen van de klassieke Maybach. Oók klassiek is het handopwinduurwerk in de fijnzinnig gevormde stalen kast. € 1.225
HORLOGENIEUWS
TEMPUS MAGAZINE
Baume & Mercier CLIFTON CHRONOGRAPH COMPLETE CALENDAR
De Clifton-collectie werd in 2013 gelanceerd en beleeft in 2016 zijn voorlopige hoogtepunt met de Clifton Chronograph Complete Calendar. Het stalen 43 mm. horloge maakt gebruik van een automatisch Valjoux 7751-kaliber dat behalve een chronograaf ook een volledige kalender kan overleggen. Die kalender met een dag-, datum- en maandaanduiding geeft deze Clifton een voornaam gevuld voorkomen. Dat het ontwerp
is gebaseerd op een Baume & Mercier van omstreeks 1950 zorgt voor extra gravitas; deze ‘Baume’ is een zeer serieus horloge dat zijn mannetje staat in een lange lijn van klassieke kalenderhorloges. Verkrijgbaar met een zwarte leren en een stalen band en voor wie kiest voor de bicolor uitvoering in staal en roségoud is een bruine alligatorleren band beschikbaar. Prijzen beginnen bij € 4.800.
TAG Heuer CARRERA HEUER-01
Bij TAG Heuer zijn ze heel goed in het herbeleven van hun geschiedenis. De hedendaagse Carrera, Monaco en Monza modellen zijn herinterpretaties van klassiekers. Maar wat zijn de klassiekers van morgen? Dat zijn zeer zeker niet de retromodellen van vandaag. Vandaar dat TAG Heuer doorgaat met het ontwikkelen van de collectie. De Carrera Heuer-01 heeft in de naam de ronkende woorden ‘Carrera’ en ‘Heuer’ die horlogeliefhebbers aanspreken en de term ‘-01’ die doet voorkomen alsof we hier met een primeur te maken hebben. Klopt allemaal. Dit is een Carrera 2.0 met een modern vormgegeven kast waarin het Heuer-01 chronograafuurwerk uit de eigen manufactuur tikt. De samengestelde kast en de opengewerkte wijzerplaat zorgen voor een technisch uiterlijk; inspiratie voor retrohorloges van over 50 jaar? € 4.900
43 VOORJAAR 2016
HORLOGENIEUWS
TEMPUS MAGAZINE
Patek Philippe WORLD TIME CHRONOGRAPH REF. 5930G
Een nieuwe Patek uitroepen tot hoogtepunt van Baselworld 2016 is misschien makkelijk, maar eigenlijk onvermijdelijk. Dit jaar wordt Pateks supersporthorloge Nautilus veertig jaar, maar tot veler teleurstelling wordt dat later dit jaar pas gevierd. De teleurstelling was echter snel verdwenen toen de stralend blauwe Ref. 5930G in het vizier kwam. Het is een 39,5 mm. witgouden wereldtijdenhorloge dat ook nog eens een chronograaffunctie aan boord heeft. Met
Vacheron Constantin OVERSEAS CHRONOGRAPH
Gerald Genta is vooral bekend door zijn Nautilus voor Patek Philippe, de Royal Oak die hij tekende voor Audemars Piguet en in iets mindere mate door zijn IWC Ingenieur SL. De Overseas van Vacheron Constantin, die qua uiterlijk perfect in het rijtje past, is ook een echte ‘Genta’ maar de minst bekende van het stel. Het horloge dat Genta voor ‘VC’ in de jaren 70 ontwierp, heette in eerste instantie 222 en pas in 1996 werd voor een hertekende variant de naam Overseas bedacht. Voor het 20-jarig jubileum is er een geheel vernieuwde en vooral meer afgeronde Overseas ontworpen. De hier getoonde 42,5 mm. chronograafvariant valt op door een automatisch manufactuur-uurwerk met een gangreserve van 40 uur en het zeer gemakkelijke systeem om de bijgeleverde stalen, rubberen en leren banden te verwisselen. Prijs op aanvraag.
44
VOORJAAR 2016
slechts een 30-minutenteller voor de chronograaf op de met de hand geguillocheerde wijzerplaat, is het duidelijk dat de wereldtijdenfunctie het centrale thema is. 24 wereldsteden die 24 tijdzones representeren en een beweegbare 24-uursring zorgen voor accurate wereldtijden. Het automatische kaliber CH 28-520 HU maakt het allemaal mogelijk. Klassieke schoonheidselementen gecombineerd met een contemporaine kleur produceren een blijvende schoonheid. Prijs op aanvraag.
HORLOGENIEUWS
TEMPUS MAGAZINE
Casio G-SHOCK MR-G LIMITED EDITION ‘HAMMER TONE’
Origineel en onverwisselbaar, maar zeker niet duur, dat is de Casio G-Shock. Klopt, maar toch ook weer niet. De G-Shock heeft sinds het in 1982 op de markt kwam een gestage evolutie meegemaakt. De laatste vijf jaar is de ontwikkeling van het schokabsorberende horloge in een stroomversnelling geraakt. Het toppunt van G-Shock luxury coolness is de MR-G collectie met modellen die door de 1.000-euro grens gaan. De 20e verjaardag van MR-G is nu aanleiding voor een über-G-Shock die voor zes mille over de toonbank gaat. De exclu-
sieve Hammer Tone (ook wel bekend als de MRGG1000HT) waarvan 300 stuks gemaakt zijn, heeft een 54,7 mm. kast en band van DLC gecoat titanium. De kast is tot 200 meter waterdicht en het quartz-uurwerk wordt door licht aangedreven en er is ook een GPS-ontvanger ingebouwd. Wat het gebutste uiterlijk betreft, de Hammer Tone is gedecoreerd door een techniek te gebruiken die tsuiki heet en in het verleden werd aangewend om traditionele Japanse wapens en harnassen te maken. U raadt het al, dat is een hamertechniek. € 6.000
Omega SPEEDMASTER MOONPHASE MASTER CHRONOMETER
Vorig jaar introduceerde Omega de Globemaster voorzien van het allereerste geteste en goedgekeurde METAS-gecertificeerde uurwerk; een superchronometer. Dit jaar is het de beurt aan de allereerste chronograaf met METAS-certificaat, de Speedmaster Moonphase Chronograph Master Chronometer. Behalve een nauwkeurig uurwerk is ook de fotorealistische representatie van de maan het vermelden waard. Met een loep is zelfs een voetafdruk van een astronaut te zien! Het manufactuurkaliber 9904 dat is opgebouwd uit 368 onderdelen zorgt voor alle functies. Verkrijgbaar in verschillende uitvoering waaronder deze stalen variant met blauwe wijzerplaat, blauwe lunette en blauwe leren band. Er is ook een gelimiteerde uitvoering in platina met rode details; zwaar en zeldzaam. € 9.500 in staal.
45
VOORJAAR 2016
HORLOGENIEUWS
TEMPUS MAGAZINE
Tudor BLACK BAY BRONZE
Rood, blauw en zwart kende u waarschijnlijk al, geheel anders is de Black Bay in bronzen gedaante. Waar de eerstgenoemde varianten vooral refereerden aan de Big Crown uit 1958 en Tudor duikhorloges met hoekige ‘snowflake’ wijzers uit de jaren 70, is deze uitvoering meer een creatieve kijk op de maritieme wereld. De 43 mm. kast – inderdaad, 2 mm. groter dan de reguliere
Black Bay – herinnert aan bronzen duikhelmen van vroeger, maar de tot 200 meter waterdichte kast is niet van brons, maar bronskleurig. Staal is het basismateriaal en de kleur is een PVD-laag. Het automatische, chronometernauwkeurige MT5601 uurwerk is uit de eigen manufactuur en heeft als technisch hoogtepunt een balansveer van silicium. Retro aan de buiten-, modern aan de binnenkant. € 3.780
Parmigiani Fleurier TONDA CHRONOR ANNIVERSAIRE
Michel Parmigiani is zowel meesterhorlogemaker als horlogefilosoof en -mysticus. Dit jaar bestaat zijn merk twintig jaar en dat wordt gevierd met (natuurlijk) een bijzonder horloge, dat enige uitleg behoeft. De gouden Tonda Chronor Anniversaire is uitgerust met het eerste geïntegreerde rattrapanteuurwerk uit de eigen manufactuur. Dat is al bijzonder, maar in de naam Chronor gaat nog meer bijzonders schuil. Chronor is een samentrekking van de Franse woorden ‘chronographe’ en ‘or’ (goud) en dat slaat weer op het chronograafuurwerk dat in goud is vervaardigd. Makkelijker gezegd dan gedaan, want het gehele productieproces van uurwerk-onderdelen moest op de schop om tot een goed functionerend kaliber te komen. De Chronor Anniversaire wordt gemaakt in rosé- (50 stuks) en witgoud (50 stuks) en de prijs is op aanvraag.
46 VOORJAAR 2016
HORLOGENIEUWS
TEMPUS MAGAZINE
Cartier DRIVE DE CARTIER
Cartier is de absolute expert als het gaat om het bedenken van nieuwe vormen. Met de Drive de Cartier heeft het huis nu ook een kussenvormig model in de collectie. De 40 mm. kast met afgeronde hoeken en een slanke hoogte van slechts 11,25 mm., is een compleet nieuw design voor het Franse merk en het weet traditie en sportiviteit te verenigen in een verfijnd modern horloge. De naam Drive komt natuurlijk niet uit de lucht vallen,
het verwijst naar de geguillocheerde wijzerplaat die is geïnspireerd op radiatorroosters van klassieke auto’s en de kroon die wel iets wegheeft van een bout. Cartier bouwt al geruime tijd eigen uurwerken en ook voor de Drive is weer gekozen voor techniek uit de eigen Zwitserse manufactuur. Het automatische 1904-PS MC kaliber zorgt voor de aandrijving van uren, minuten en kleine seconde-aanduiding. Prijs: € 6.050
Staudt PRAELUDIUM HAND WOUND
Yvo Staudt was op weg professioneel accordeonist te worden, maar de liefde voor mechanische horloges bleek te groot om te negeren en dus koos de Twentenaar volledig voor het bouwen aan zijn horlogehuis(je) Staudt Watches Twente. Dat gaat goed getuige de eerste twee uitverkochte edities van de Praeludium. En dus is er nu een derde editie. De Praeludium Hand Wound volgt de twee automatische varianten op. Het gebruikte handopwinduurwerk is gebaseerd op een traditioneel kaliber dat normaal gesproken bestemd is of was voor zakhorloges. Zeer opvallend is het feit dat Staudt heeft gekozen om het uurwerk met 18 karaat goud te vergulden. Dat valt stralend op wanneer het horloge wordt omgedraaid. Iets subtieler en fijn voor horlogepuristen is de aanwezigheid van een zwanenhals fijn-regulering. De alligatorleren band wordt met de hand in Italië gemaakt. € 2.349
47 VOORJAAR 2016
HORLOGENIEUWS
TEMPUS MAGAZINE
Piaget EMPERADOR COUSSIN XL 700P
Dat Seiko de verjaardag van zijn eerste quartz-horloge aan de grote klok hangt en met een hommage kwam, is begrijpelijk. Het Aziatische quartz-uurwerk veroverde sinds de introductie de wereld. Het veegde ook bijna het mechanische Zwitserse uurwerk voor altijd onder het tapijt. De Zwitsers hielden zich 40 jaar geleden wel ook met quartz-techniek bezig, maar die bleek uiteindelijk te duur om te kunnen concurreren. Piaget viert dit jaar de 40e verjaardag van zijn eerste manufactuur quartz-uurwerk met de introductie van de Emperador Coussin XL 700P.
Het is een mechanisch/quartzhorloge geworden. Het hybridehorloge is voorzien van het nieuwe elektronisch gereguleerde, zelfopwindende 700P kaliber. Het uurwerk heeft een mechanische tandwieltrein die gebruikmaakt van een microrotor op 10 uur die de hoofdveer opwindt. Aan het eind van de tandwieltrein is geen echappement geplaatst, maar een generator waarvan de rotatie-snelheid wordt geregeld door een quartz-mechanisme dat te zien is onder de driearmige brug op 12 uur. Een hommage met evolutionaire trekjes. Prijs op aanvraag.
Luminox SPECIAL OPERATIONS CHALLENGE
Het partnership tussen de illustere Navy Seal teams en Luminox begon twintig jaar geleden toen de speciale commando-eenheid de bijzondere oplichtende eigenschappen van Luminox ontdekte. Een Luminox hoeft niet eerst ‘opgeladen’ te worden met licht, de lichtgevende elementen zijn zelfvoorzienend en niet afhankelijk van energie om helder op te lichten. In 2013 bouwde Luminox een serie horloges die specifiek voldoet aan de eisen van SEALs. De A.N.U. (Authorized for Navy Use) serie is uitgerust met onder andere een stalen kast, geschroefde kroon en kastdeksel en een lithium batterij met een levensduur van tien jaar. Dit jaar verschijnen twee modellen: de 3053Z Navy SEAL Colormark die opvalt door de zwarte 44 mm. kast van met koolstofvezel versterkt kunststof en de 4220 ANU die een 45 mm. kast van zwart PVD staal heeft. € 419 voor de 3053Z en € 649 voor de 4220.
48 VOORJAAR 2016
HORLOGENIEUWS
TEMPUS MAGAZINE
Jaeger-LeCoultre REVERSO TRIBUTE CALENDAR
Het woord icoon wordt in de Haute Horlogerie vaak gebruikt. Vaak ook erg makkelijk, maar met de Reverso heeft Jaeger-LeCoultre toch echt een icoon in de collectie. Een icoon dat dit jaar zijn 85e verjaardag viert. Het polohorloge is sinds 1931 in de basis niet veranderd en heeft door de draaibare kast altijd tot de verbeelding gesproken. Jaeger-LeCoultre heeft ter ere van deze verjaardag verschillende nieuwe varianten
Harry Winston PROJECT Z10
De futuristisch ogende Project Z10 van Harry Winston is een horloge dat zeer geschikt lijkt te zijn voor iemand als Superman/Clark Kent of Iron Man/Tony Stark. De ultra lichtgewicht 42,2 mm. kast is namelijk gemaakt van Zalium. Zalium klinkt alsof het in een open mijn op een planeet van ver buiten de Melkweg wordt gedolven, maar het is een legering die exclusief aan Harry Winston is voorbehouden. Dat zet Stark Industries en dus Iron Man al meteen buitenspel. De opengewerkte wijzerplaat is opgetrokken uit blauw geanodiseerd aluminium en vertoont een sterke gelijkenis met de Manhattan Bridge. Metropolisbewoner Superman moet dus iets anders zoeken voor de onbreekbare pols. Voor de overgebleven superhelden zijn de dubbele retrograde-aanduidingen en het automatische uurwerk het vernoemen waard. Prijs op aanvraag.
50
VOORJAAR 2016
gecreëerd waaronder de hier getoonde Reverso Tribute Calendar. Dit model voorzien van roségouden kast, handopwindkaliber 853 en bruine alligatorleren band oogt klassiek, maar maakt gebruik van de nieuwste productie- en uurwerktechnieken. Aan de voorzijde is een volledige kalender met dag, maand, datum en maanstand te zien en wie de kast omdraait, ziet een tweede tijdzone en een dag/nacht-indicator. Prijs: € 24.900.
LINKED TO MOTION The beautiful Swiss watch is now smart and connected, powered by MotionX®.
smartwatch.frederique-constant.com
HORLOGENIEUWS
TEMPUS MAGAZINE
Frédérique Constant MANUFACTURE PERPETUAL CALENDAR
Toen Montblanc in 2014 een mechanisch, stalen horloge met eeuwigdurende kalender introduceerde met een prijs die nipt onder de psychologisch belangrijke grens van 10.000 euro bleef, moet Frédérique Constant CEO Peter Stas hardop hebben geroepen ‘dat kunnen wij beter!’ Beter als in een beter horloge en beter als in een betere prijs. Dat laatste is objectief vast te stellen. De dit voorjaar geïntroduceerde Manufacture Perpetual Calendar kost 7.995 euro en dat is minder dan de Montblanc QP. Nu de subjectieve kant. Het gebruikte uurwerk dat in de eigen manufactuur werd ontworpen en na twee jaar het
Hermès SLIM D’HERMÈS EMAIL GRAND FEU
Vorig jaar introduceerde Hermès een nieuw rond horloge voorzien van een automatisch, door Vaucher vervaardigd Hermès H1950-uurwerk voorzien van micro-rotor en speciale Hermèsdecoratie (H-symbolen), de Slim d’Hermès. De technische basis is goed verzorgd en het uiterlijk is dat vanzelfsprekend ook. Behalve de perfecte proporties van de 39,5 mm. roségouden kast vallen vooral de Arabische cijfers op die zijn ontworpen door de vermaarde Franse typograaf Philippe Apeloig. De cijfers zijn geometrische vormen die ontdaan zijn van alle franje en die juist daardoor extra helder voor de dag komen. En dit tot 100 stuks gelimiteerde model heeft dan ook nog een zeer ingetogen, zachtwitte Grand Feu geëmailleerde wijzerplaat. De prijs is op aanvraag.
52
VOORJAAR 2016
levenslicht zag, is behalve robuust ook zeer eenvoudig in te stellen. Het FC-775-kaliber is slechts 6,7 mm. hoog en bestaat uit 191 onderdelen die door hightech CNC-machines zijn vervaardigd met het oog op een betere gang en een probleemvrije werking. Pas op 1 maart 2100 dient het kalenderuurwerk te worden bijgesteld. Het 42 mm. horloge toont de maancycli, minuten, uren, datum, dag, maan en het schrikkeljaar in vier getallen. Verkrijgbaar in verschillende wijzerplaatvarianten en ook een rosé-vergulde uitvoering staat in de catalogus. Zegt u het maar. € 7.995
Legends of their time. Sixty years ago Junghans created a legend with the historic Bundeswehr pilot watch – that legend is continued with the Meister Pilot. And reinvented at the same time. Because the Meister Pilot combines authentic aviation history and modern design in an unique, elegant watch of character. A watch for all those that follow their own path – on land and in the air.
INTERVIEW JAEGER-LECOULTRE
TEMPUS MAGAZINE
Onomkeerbaar succes voor de Reverso Door Alphons Overbeek >>
54
Een iconisch horloge is jarig. Reden om nieuwe helderheid te scheppen in het aanbod – en om de historische banden met het polospel op een heel bijzondere manier kracht bij te zetten... Eduardo Novillo Astrada lacht zijn parelwitte tanden bloot. Hij is het als een van de bekendste polospelers ter wereld gewend – al die aandacht van de pers, die hem in dit geval met iPhones en digitale camera’s te lijf gaat op het terras van een statig buitenhuis in Buenos Aires. Dan houdt hij zijn pols omhoog, waaraan een bijzonder horloge bungelt. Camera’s zoomen in, de lach wordt nog breder – maar wie verder kijkt, ziet onder die lach iets anders, een diepere emotie. Dan zegt hij, met een verrassend zachte stem: “Zal ik jullie het verhaal vertellen van dit horloge?”
Uitvinder De Zwitserse horloge-industrie houdt van verhalen – liefst het type verhalen waarin woorden figureren als ambacht, volharding en precisiewerk. Wat dat betreft heeft Jaeger-LeCoultre een streepje voor op veel andere proVOORJAAR 2016
Eduardo Novillo Astrada, Guillaume Canet, Astrid Munoz en Daniel Riedo, ceo van Jaeger-LeCoultre.
ducenten. Was het niet Antoine LeCoultre die zichzelf halverwege de negentiende eeuw het vak aanleerde, in een berghut in het Zwitserse Le Sentier? We zien een man die, bezeten van de kleinste onderdelen, in de traditie van de vakmensen uit zijn streek, dag en nacht aan het zweten is op het perfecte horloge. Een uitvinder die dag in dag uit aan de slag is met allerlei zelfbedachte meetinstrumenten
INTERVIEW JAEGER-LECOULTRE
en apparaten, levend op Gruyère en koffie – maar niet te veel caffeïne: zijn handen mogen niet trillen. Tegenwoordig zou je zeggen: een nerd.
Sleutelen Het negentiende-eeuwse verhaal kreeg een staartje; het geploeter bleek immers niet onsuccesvol. Zo ontwikkelde Antoine LeCoultre het opwinden van een polshorloge via de kroon,
TEMPUS MAGAZINE
om eens wat te noemen. Maar mogelijk zijn meest geweldige vondst was een organisatorische. Waar even verbeten soortgenoten nogal eens aan eenzaamheid ten onder gingen, kreeg Antoine LeCoultre in 1866, na ruim drie decennia uitvinden, een briljante ingeving. Hij startte een groot atelier, waar vaklieden met elkaar ingewikkelde horloges in elkaar sleutelden, samen kennis deelden en een stevige
Jaeger-LeCoultre Polo Ambassador Eduardo Novillo Astrada, Palermo.
basis konden leggen voor een productie met enig volume. LeCoultre doopte het huis La Grande Maison; nog
rijzenaar meldde. Edmond Jaeger zocht vakidioten voor de productie van een door hem uitgedacht kaliber, het mechanische hart van een nieuw horloge. Kleinzoon Jacques-David LeCoultre nam de opdracht aan; het succesvolle vervolg zou in 1937 leiden tot een bedrijf dat de naam van beide families zou dragen. Maar toen hadden de heren al een horloge ontworpen dat zou uitgroeien tot een iconisch model – een horloge dat speciaal bedoeld was voor polospelers van het Britse leger in kroonkolonie India. De vondst: een horlogekast die met een eenvoudige handeling kon worden omgeklapt ter bescherming tegen het geweld van mallets, paarden en de bal op het poloveld. Het ‘sporthorloge’ moest beslist eenvoudig te dragen zijn; het formaat bescheiden; aldus luidde het decreet van het Britse leger in de Vallée de Joux. Het leidde tot een rank horloge in Art-Decostijl. Zonder poespas en met een zeker nut, want: als het ware op te bergen aan de pols. De Zwitsers noemden het Reverso, een verwijzing naar de draaibeweging die het horloge zou onderscheiden van de rest. Officieren blij, Indiase en Britse zakenlieden aan de rand van het poloveld nieuwsgierig; de Reverso kreeg al snel naam en faam als een even bescheiden als kostbaar stijlicoon – voor hem en haar bovendien: het horloge had een androgyne sensualiteit.
Dames Jaeger-LeCoultre bouwde al snel wereldwijd naam op rond de Reverso,
55
Een horlogekast die eenvoudig kon worden omgeklapt ter bescherming tegen het geweld van mallets, paarden en de bal op het poloveld steeds de naam voor de productiefaciliteit van het merk en al even vanzelfsprekend nog immer gevestigd in Zwitserse dal waar alles ooit begon, de Vallée de Joux – inmiddels geboortegrond voor horloges van verschillende topmerken. Reverso Jaeger-LeCoultre Polo Ambassador Eduardo Novillo Astrada Reverso Watch.
Icoon Antoine LeCoultre was al jaren overleden toen zich in de vallei een PaVOORJAAR 2016
waarvan regelmatig nieuwe uitvoeringen verschenen; die markant genoeg – gezien de militaire oorsprong – hoofdzakelijk door dames werden gekocht. Uiteraard werden zulke versies steeds gecompliceerder – het is onder grote horlogehuizen een automatisme om juist de bekende modellen ook uit te brengen in varianten die het technisch kunnen van het huis optimaal tonen. Bij Jaeger-LeCoultre »
INTERVIEW JAEGER-LECOULTRE
TEMPUS MAGAZINE
geldt dat helemaal: als een van de zeer weinige horlogehuizen fabriceert het merk alle onderdelen voor alle modellen in eigen huis (de ‘Manufacture’, waar overigens ook voor andere merken wordt geproduceerd). In 2007 besloot het huis om dan eindelijk een vooral voor de mannelijke klanten bedoelde variant van de Reverso op de markt te brengen, de Squadra. Met dat sportieve, robuuste model zocht Jaeger-LeCoultre met frisse energie weer het poloveld op; een sport die het sindsdien zichtbaarder dan ooit tevoren omarmt door sponsoring van grote toernooien en poloteams. Zoals in Argentinië, waar het huis eind 2015 tientallen journalisten van heinde en verre inviteert voor het bijwonen van de finale van de Argentijnse Open. Opwarmertje voor het jubileumjaar: zang en dans en polosport op topniveau. En feestjes op terrassen van statige stadspaleizen. Eduardo Novillo Astrada is zojuist onthaald als de held die hij is, en nu houdt hij zijn arm omhoog en kijken tientallen mensen naar de Reverso die daar glinstert in het zomeravondlicht. “Een verhaal…”
Grande Reverso Ultra Thin Tribute to 1931.
56
– werd niet alleen opgeluisterd met een serie nieuwe modellen, maar – bijzonderder – ook met een stroomlijning van de collectie: die werd heel overzichtelijk in drieën geknipt.
Polo in Jaipur India, jaren 30.
In Zwitserland dansen technische kunde en marketing een eeuwige pasde-deux: soms leidt een overmaat aan goedbedoelde nerdiness tot modellen die peperduur zijn en feitelijk alleen bruikbaar als verzamelobject voor de connaisseur, soms doet overmatige marketing juist weer afbreuk aan de belofte van exclusiviteit van het horloge. In het geval van Jaeger-LeCoultre leidde een veelheid van uitvoeringen
Segmentatie Vanaf heden kunnen juweliers hun klanten een van de Reverso tot de behoefte om – heel Zwitsers – wat orde Monogram op de Jaeger-LeCoultre-horloge en structuur terug te brengen Reverso Classique voorleggen uit de categorie Lady. Reverso One (vooralsnog in het gamma. Het was ook drie damesmodellen), Rewel een beetje ingewikkeld geworden: zo kwam bijvoorbeeld al verso Tribute (modellen met ingewiksnel een ‘Squadra Lady’ van de eerder kelde complicaties) dan wel Reverso als ‘mannenhorloge’ neergezette Classic – een categorie die is gebouwd Reverso Squadra. Aldus besloten de rond de originele unisex uitvoering. bazen van het horlogehuis: dit jubile- Nieuwe modellen zullen voortaan in umjaar – de Reverso is 85 geworden een van deze drie segmenten worden VOORJAAR 2016
INTERVIEW JAEGER-LECOULTRE
uitgebracht. Elke uitvoering van de Reverso Classic-lijn is bovendien in drie maten te koop (small, medium en large), al naar gelang polsdikte en zichtbaarheidsbehoefte van de drager. Binnen die drie basisrichtingen is uiteraard allerlei maatwerk mogelijk; dat past een vooraanstaand huis immers. Begin dit jaar werd daartoe dan ook Atelier Reverso geopend, waar de spe-
TEMPUS MAGAZINE
cialisten op bestelling een andere kleur wijzerplaat in het horloge verwerken, of diamanten toevoegen. Schoenenontwerper Christian Louboutin droeg extra bij aan de feestvreugde door zeven wijzerplaten en zeven horlogebanden te ontwerpen die op verzoek in het horloge kunnen worden geplaatst. En ook de techneuten konden vol-
Reverso wijzerplaten uit de Heritage Gallery.
uit hun gang gaan. Dat leidde dit voorjaar tot de presentatie van de Reverso Tribute Gyrotourbillon. In een oplage
Het gezelschap internationale journalisten is ineens doodstil, in de Argentijnse avond. Eduardo Novillo Astrada weet zich gehoord. “Er zijn Reverso’s in soorten en maten, natuurlijk”, zegt hij dan. “Ze maakten voor mij iets unieks - in een oplage van één exemplaar, ik ben er ongelooflijk trots op. De kleur van de wijzerplaat is ontleend aan de kleur van onze familieranch.” Het horloge gaat af, voorzichtig laten in handschoenen gestoken assistentes het langs ogen en camera’s gaan. “Op de kast staan de gegraveerde monogrammen van mijn twee broers en van mijzelf.” Iemand vraagt: hoe speelt het nou, zo’n horloge? AsReverso Collectie. trada’s glimlach verdwijnt. “Ik draag dit horloge alleen buiten het poloveld. Het is simpelweg te bijzonder om beschadiging te riskeren – ja, ik weet het, schokvast, veilig voor het uurwerk en het saffierglas als ik de kast eenmaal 180 graden heb gedraaid – maar dat maakt me allemaal niet uit.” Hij wijst op de kast. “Kijk, dit monogram is de triple crown. Die verwijst naar de drie belangrijkste polowedstrijden die we in een enkel seizoen wonnen: mijn drie broers en ik, in 2003 was dat. Mijn broer Javier was van ons misschien wel de beste, hij was zeker begaafder dan ikzelf. Hij is er niet meer, in 2014 stierf hij aan kanker. Hij was 38. Ik mis hem, natuurlijk, maar op deze manier is hij toch altijd bij me. En dat geeft enorm veel kracht.”
57
Astrada’s glimlach verdwijnt. ‘Ik draag dit horloge alleen buiten het poloveld. Het is simpelweg te bijzonder’
Een technische tekening voor de Reverso Classic Duo.
van 75 stuks verleidt dit meesterwerk de meest sophisticated koper. Aan beide zijden is een vrij bewegende gyrotourbillon zichtbaar in de platina kast; een van de ‘grandes complications’ ofwel de meest ingewikkelde technische hoogstandjes, die de invloed van zwaartekracht op het horloge moet voorkomen. Wie dat wenst, kan zich voor 270 duizend dollar eigenaar noemen. VOORJAAR 2016
Even is het stil op het horlogefeestje, dan heft het gezelschap de flûtes met champagne. Op het leven. Astrada toost mee, de glimlach is terug. Het horloge om de beroemde pols glimt ons allemaal nog eens tegemoet: meer dan een kostbaar kleinood, meer dan een technisch wondertje in rechte lijnen. Een horloge kan wel degelijk een deel van iemands ziel worden.
ACHTERGROND CONNECTED HORLOGES
TEMPUS MAGAZINE
ZWITSERS MET EEN VLEUGJE SILICON VALLEY
Connected horloges vinden aansluiting Door Jorrit Niels >>
58
Sinds de komst van de Apple Watch zijn smartwatches meer dan een gadget voor early adopters. Het is een manier om uw standing mee tentoon te stellen en dus zetten de traditionele horlogemerken er ook op in. Een tussenstand uit de wereld van de smart... nee, wacht... connected watches. Want praat over een elektronische toevoeging bij een traditioneel horlogemerk en de benaming smartwatch is toch echt uit den boze. Maar dat voor later. De uitzondering hierop is de eind vorig jaar geĂŻntroduceerde TAG Heuer Connected. Een vreemde benaming voor een horloge dat zich toch echt met recht een smartwatch mag noemen. Ontwikkeld in samenwerking met Intel is dit horloge van 1.350 euro het dichtste dat bij de Apple Watch komt. Als het gaat om de meer traditionele merken, tenminste. Gemaakt van titanium en met een VOORJAAR 2016
Samsung Gear S2 by DeGrisogono.
gloednieuwe Intel Atom Processor, genoeg geheugen en een lang meegaande batterij is dit een indrukwekkend pakket. Door het gebruik van Android Wear werkt de TAG Heuer het beste in combinatie met een Android telefoon,
ACHTERGROND CONNECTED HORLOGES
TEMPUS MAGAZINE
TAG Heuer Connected met naar keuze in te stellen wijzerplaten.
ruim 13.000 euro. Verkrijgbaar vanaf deze zomer, maar nog altijd ZuidKoreaans. Echt Zwitsers is de Breitling Exospace B55 met de B55 SuperQuartz. En nee, hiermee zijn geen hele e-mails of sms-gesprekken af te lezen, maar enkel informatie waarvoor Breitling staat. Dat zijn pilotenhorloges en dus kunt u heel gemakkelijk vliegdata opslaan en vluchten timen met het horloge en die data uploaden naar de telefoon. Maar ook andersom, gebruik de app om een alarm in te stellen of de tijd op het horloge. Notificaties zijn voorhanden van sms’jes, Whatsapp en e-mails, alsook de naam van een binnenkomend gesprek, maar daar houdt de connected
Frédérique Constant Horological Smartwatch.
watch van Breitling dan ook op. Functioneel en handig, zonder opeens mee te willen doen met de jongens uit Silicon Valley.
Hulpmiddel
Bulgari Diagono Magnesium.
met een iPhone zijn namelijk niet alle functies te gebruiken. Een tekortkoming, samen met een wat lage schermresolutie, maar de mogelijkheid om na twee jaar de connected ‘in te ruilen’ voor een nieuwe (mechanische) Calibre 5 tegen bijbetaling van nog eens de initiële aanschafprijs van de Connected, maakt veel goed. De Connected is een indrukwekkende eerste stap van het merk. Smartwatch smart, maar dan zonder de ner-
Kijk naar andere merken en ook daar is het connected-aspect een hulpmiddel. Zoals MotionX in Mondaine en Peter Stas’ Frédérique Constant en Alpina met een fitness- en slaaptracker in de zogenaamde Horological Smartwatch van 995 euro. Of Tissots
59
De Connected is een indrukwekkende eerste stap van het merk. Smartwatch smart, maar dan zonder de nerdie look die look. Verwacht de opvolger in 2017. Voor wie graag wil glimmen is er de Samsung Gear S2, door De Grisogono belegd met meer dan 120 witte en zwarte diamanten met een prijs van VOORJAAR 2016
recent geïntroduceerde Smart Touch die draait op Tissots eigen besturingssysteem. Over het horloge van titanium is nog weinig bekend. Behalve de prijs van zo’n 900 euro en dat er »
ACHTERGROND CONNECTED HORLOGES
TEMPUS MAGAZINE
naast de gebruikelijke Touch-opties als weer en tijdsynchronisatie, ook navigatie aanwezig is. Net zoals de Breitling kan het instellen van het horloge dus volledig via de telefoon gebeuren.
Band Een andere populaire, en iets veiligere, oplossing zijn de merken die bij het mechanische blijven en hun ‘connected’ toevoeging houden bij de polsband. Over de IWC Connect is nog weinig bekend, behalve dat er een activity tracker in zit en dat de gebruiker ‘toegang heeft tot the Internet of Things’. Heel algemeen dus, meer nieuws in de komende maanden. Wel is Montblanc e-Strap.
Breitling Exospace B55.
IWC Connect.
bekend dat de IWC Connect zo groot wordt als een knoop en kan worden overgeheveld in een rubberen band om mee te gaan sporten. De e-Strap van Montblanc is al wel te koop. In combinatie met een Timewalker (vanaf 3.255 euro) of los voor 350 euro. Zoals de naam doet vermoeden is het een toevoeging aan de polsband bestaande uit een touchscreen met ruimte voor twee regels tekst . De functies? Onder meer een activity tracker, notificaties van de mobiele telefoon, besturing van de muziek en, heel handig, de camera.
60 Compromis
Het echt integreren van smartwatch-functies op het scherm vinden veel merken dus nogal spannend.
Tissot Smart Touch.
Hublot schijnt in 2017 of 2018 met een smartwatch te komen, maar wat en hoe precies; dat zal liggen aan de groeiende of dalende populariteit van de gadget. VOORJAAR 2016
De ontwikkeling van slimme en vooral connected toevoegingen aan bewezen mechanische techniek zal echter voorlopig nog wel populair blijven. Zoals in de aangekondigde Bulgari Diagono Magnesium, die door middel van NFC-technologie uw Mastercard vervangt, uw Bentley opent of uw Four Seasons-hotelkamer. Met een verwachte prijs van 4.800 euro weer eens iets anders dan uw vertrouwde Centurion kaart. Overigens belooft Bulgari de data veilig te bewaren in een beveiligde cloudserver, gehuisd diep in de Zwitserse Alpen. In een geheime militaire bunker, dat spreekt. Maar of het een blijvende waarde wordt bij de volgende SIHH en Baselworld? Dat zal blijken als de consument is uit geëxperimenteerd en zijn keuze heeft gemaakt tussen een full on elektronische smartwatch, of een traditioneel Zwitsers horloge met een vleugje Silicon Valley. Maar met een markt van 30 miljoen slimme horloges in 2015 naar 50 miljoen in 2016, lijkt dat antwoord te zijn gegeven.
20028
ACHTERGROND ONAFHANKELIJKE MERKEN
TEMPUS MAGAZINE
Vrijstaande horlogehuizen Door Wijnand van den Brink >>
Wat hebben Rolex, Patek Philippe en Oris met elkaar gemeen behalve dat het horlogeproducenten zijn? Dat ze geen onderdeel zijn van een groot conglomeraat, maar onafhankelijk: vrijstaande horlogehuizen. Maar waag het niet alle ‘onafhankelijken’ over een kam te scheren.
Foto:
62 VOORJAAR 2016
ACHTERGROND ONAFHANKELIJKE MERKEN
De strijd om heerschappij over de horlogewereld wordt gedomineerd door grote groepen die verschillende horlogemerken naar voren schuiven om de markten te veroveren. Traditionele merken als Omega, TAG Heuer en Cartier zijn geen onafhankelijk opererende huizen meer, maar brigades die
TEMPUS MAGAZINE
met geallieerde bataljons namens een conglomeraat ten strijde trekken. Swatch Group is een door de Hayekfamilie geleide multinational die traditionele huizen als Breguet, Blancpain en Omega onder de vleugels heeft, Richemont heeft als paradepaardje Cartier, en TAG Heuer hoort
Rolex, Genève.
bij LVMH. De ‘vuurkracht’ van deze conglomeraten is immens en het lijkt wel alsof onafhankelijke horlogehuizen die het zonder de bescherming van een moederbedrijf moeten stellen een grimmig lot wacht. Dat is echter niet altijd het geval. Sterker nog, onafhankelijkheid kan ook leiden tot een duidelijke merkidentiteit en een flexibele, heldere en snel anticiperende bedrijfsvoering.
Alles onder één dak Toonbeeld van onafhankelijkheid is Rolex. De opbouw van het hedendaagse concern is een gevolg van strategieën die voor het eerst in 1965 tot uiting kwamen. In dat jaar verplaatste Rolex zijn hoofdkantoor van het centrum van Genève naar een industriële zone buiten de stad genaamd Les Acacias. De architecten Addor en Julliard ontwierpen twee hoekige torens van staal, glas en aluminium die tot doel hadden indruk te maken én tevens onderdeel waren van een plan om de bestaande infrastructuur van het horlogehuis radicaal te veranderen. »
63 Het hoofdkwartier van Oris in Hölstein in Noordwest Zwitserland.
VOORJAAR 2016
ACHTERGROND ONAFHANKELIJKE MERKEN
Traditioneel gebeurde de productie in verschillende kleine ateliers verspreid over de stad, maar nu werd alles samengebracht onder één groot dak. Dat werkte beduidend efficiënter en het gevolg was dat de productie groeide en het gebouw al snel te klein werd. Tussen 1978 en 1995 bouwde Rolex daarom twee nieuwe gebouwen in Les Acacias. Later werden ook productiefaciliteiten gebouwd in de Geneefse buitenwijken Chêne-Bourg (2000) en in Plan-les-Ouates (2005).
TEMPUS MAGAZINE
Chopard Manufacture in Genève.
Integratie Het strategisch neerzetten van gebouwen om zo tot groei te komen is niet iets wat enkel is voorbehouden aan onafhankelijke huizen. De strategie van verticale integratie die ervoor
Patek Philippe, Genève.
64
De absolute topposities in de wereld van de Haute Horlogerie worden ingenomen door onafhankelijke horlogehuizen
zorgde dat de toeleveranciers in het bedrijf werden geïntegreerd waardoor inmiddels een autonomie is gerealiseerd van 95 procent, is dat wel degelijk. Rolex is zelfvoorzienend en daardoor nagenoeg onkwetsbaar voor invloeden van buitenaf. Brein achter de operatie was Patrick Heiniger. Rolex-oprichter Hans Wilsdorf, die in 1960 overleed, zorgde ervoor dat het merk na zijn dood eigendom werd van de non-profit Hans Wilsdorf
Foundation die hij in 1945 oprichtte. Die stichting is nog steeds 100 procent eigenaar van het miljardenbedrijf dat op fluisterstille toon tevens een van Europa’s grootste liefdadigheidsorganisaties is. Ook een vrij opvallend verschil met een voor aandeelhouders opererende multinational. Na Wilsdorfs verscheiden nam André Heiniger het roer bij Rolex over en in 1992 volgde zoon Patrick hem op. Onder Patrick Heiniger werd RoVOORJAAR 2016
lex de volledige, verticaal geïntegreerde manufactuur die het nu is. 27 losse ateliers werden geïntegreerd tot vier productiefaciliteiten. Rolex maakt inmiddels een geschat aantal van één miljoen horloges per jaar (de stichting hoeft geen precieze aantallen vrij te geven en doet dat dus ook niet) en staat aan de absolute horlogetop. Rolex is een totaal in zichzelf gekeerd horlogehuis dat niet kijkt naar wat andere producenten doen. En die introverte filosofie heeft het bedrijf geen windeieren gelegd.
Familiebedrijf Opvallend is dat de absolute topposities in de wereld van de Haute Horlogerie worden ingenomen door onafhankelijke horlogehuizen. Rolex ís de grootste en Patek Philippe heeft de grootste reputatie. Die reputatie wordt bevestigd door veilingresultaten en is gefundeerd op een rijke geschiedenis. Patek Philippe is niet en-
ACHTERGROND ONAFHANKELIJKE MERKEN
TEMPUS MAGAZINE
Belangrijke, onafhankelijke luxe horlogehuizen Audemars Piguet
Rolex / Tudor Zwitserland
Frédérique Constant / Alpina
Breitling Zwitserland
Zwitserland
Chanel
Chopard
Patek Phillipe
Frankrijk
Zwitserland
Zwitserland
Oris
Nomos
MB&F
Zwitserland
Duitsland
Zwitserland
Peter SpeakeMarin
Zwitserland
Engeland
MeisterSinger
Urwerk
DeBethune
Duitsland
Zwitserland
Zwitserland
Conglomeraten en hun luxe horlogemerken Kering
Swatch Group
Richemont
LVMH
Zwitserland
Frankrijk
Sandoz Family Foundation
VOORHEEN PPR Frankrijk
Zwitserland
ONDERDELEN
ONDERDELEN
ONDERDELEN
ONDERDELEN
ONDERDELEN
Gucci • Boucheron • Ulysse-Nardin • GirardPerregaux
Breguet • Harry Winston • Blancpain • Glashütte Original
A. Lange & Söhne
Parmigiani Fleurier
JeanRichard
Jaquet Droz • Omega • Longines • Rado • Union Glashütte
Bulgari • Hublot • TAG Heuer • Zenith • Chaumet • Fred • Dior
•
•
•
Tissot • Certina • Mido • Hamilton • Swatch
Zwitserland
•
Baume & Mercier •
Cartier • IWC • JaegerLeCoultre •
Montblanc • Officine Panerai • Piaget • Roger Dubuis • Vacheron Constantin •
Van Cleef & Arpels
VOORJAAR 2016
kel onafhankelijk, het is ook nog eens een familiebedrijf. Het horlogehuis dat werd gesticht door een avontuurlijke Pool en een ingenieuze Fransman is sinds 1932 eigendom van de familie Stern. Patek Philippe heeft zo’n honderd patenten op zijn naam staan, bouwde de meest gecompliceerde zak- en polshorloges ter wereld en heeft door de jaren een klantenkring opgebouwd die leest als een geschiedenisboek. De leiding van het horlogehuis is in handen van Honorair President Philippe Stern, President Thierry Stern (zoon van Philippe) en Managing Director Claude Peny. Toen Philippe Stern nog als President fungeerde, versterkte hij de industriële structuur van het huis en consolideerde hij de onafhankelijke positie. Zoon Thierry, die in 2009 het roer overnam, bleef op de ingeslagen weg die er ook voor moet zorgen dat Patek Philippe voortdurend innoveert op uurwerkgebied en dat de kwaliteit van het allerhoogste niveau blijft. Het gerucht gaat dat de Swatch Group ten tijde van de troonswisseling in 2009 serieuze interesse heeft getoond om Patek Philippe aan de portefeuille toe te voegen, maar dat is niet gebeurd.
Op de kleintjes letten Patek Philippe en Rolex hebben een unieke positie van onaantastbaarheid verworven, maar hoe zit het met horlogehuizen die kleiner zijn dan Rolex en niet de indrukwekkende geschiedenis van Patek Philippe kunnen overleggen? Voor merken als Oris, Breitling, Frédérique Constant en Nomos betekent onafhankelijkheid een constant opboksen tegen merken die vallen onder grote groepen en die op prijsniveau concurreren. Een juwelier die bijvoorbeeld graag een middenklassemerk als Oris wil voeren – Oris maakt herkenbare, bereikbare horloges die enkel puur mechanische uurwerken bevatten –, maar al Swatch Group-merk Omega in de collectie heeft, zou best wel eens onder druk gezet kunnen worden om niet voor Oris te kiezen, maar voor Hamilton, Tissot of Longines (of alle drie deze Swatch Group-merken) om toch vooral het prestige verschaffende Omega niet kwijt te raken. Ook op het gebied van marketingkracht is het voor een- »
65
ACHTERGROND ONAFHANKELIJKE MERKEN
zaten vaak strijden met ongelijke budgetten. Een dure Hollywood friend of the brand op billboards versus een slimme guerrilla-campagne via sociale media. David tegen Goliath.
Me too Eigenheid is een eigenschap die een onafhankelijk merk een opvallend gezicht moeten geven en daarmee een sterke en onderscheidende positie op de horlogemarkt. Me too-producten zijn gedoemd ten onder te gaan in een eindeloze zee generieke horloges. En dat weet een aantal zeer verschillende, onafhankelijk opererende merken maar al te goed. Audemars Piguet heeft bijvoorbeeld de sterke Royal Oak in de collectie; dat is bijna een merk op zich. De hardnekkige geruchten dat ‘AP’ te koop zou zijn worden even hardnekkig ontkend. De eigenaren van het huis laten geen mogelijkheid onbenut te benadrukken dat ‘AP’ onderdeel is van het erfgoed van het plaatsje Le Brassus waar het zetelt en dat opgaan in een groep de ziel uit het huis zou halen. Dan Breitling, dat merk is vanaf de beginjaren van het huis een producent van professionele instrumenten en dan met name pilotenhorloges. Stoere horloges die steeds meer met eigen uurwerken worden uitgerust om niet meer afhankelijk te zijn van toeleveranciers die onderdeel zijn van een groep. Bij Breitling is alles erop gericht onafhankelijk te zijn en te blijven. Ook bij het door het Nederlandse echtpaar Stas opgerichte Frédérique
66
kwamen terecht in zeer aantrekkelijk geprijsde horloges waardoor een unieke propositie ontstond.
Principekwestie Origineel voor de dag komen is één ding, gedrevenheid van de eigenaar of eigenaren is ook een belangrijke factor. Zo heeft het Duitse Nomos sinds de oprichting in 1992 Haute Horlogerie ‘gedemocratiseerd’ door traditioneel ambacht en een klare vormtaal samen te voegen en te streven naar een zo goed mogelijk horloge tegen een redelijke prijs. Deze manier van werken komt overeen met de principes van de Deutscher Werkbund, een designstroming die net als bijvoorbeeld Bauhaus past in een rijke Duitse vormgeeftraditie. Net zoals Frédérique Constant-oprichter Stas is de grondlegger van Nomos, Roland Schwertner, zijn bedrijf begonnen vanuit een overtuiging, een hoogstpersoonlijk idee. Geboekte successen zijn dan persoonlijke successen, het bewijs van het eigen gelijk en des te meer reden om op de ingeslagen weg door te gaan.
Ingelijfd Totale toewijding die niet wordt bedreigd door groepspolitiek en andere afleidende zaken kan leiden tot succes en groei. En dan wordt een klein, vrijstaand horlogehuis interessant om ingelijfd te worden door een groep. Zo zijn de groepen ontstaan en zo groeien ze nog steeds – Ulysse Nardin is bijvoorbeeld de laatste grote aanwinst van Kering en Harry
Horlogehuizen van de conglomeraten hebben vaak het persoonlijke contact met hun clientèle verloren
Constant en zustermerk Alpina wordt zo veel mogelijk in eigen beheer gedaan. De sterke visie van Peter Stas heeft ervoor gezorgd dat Frédérique Constant al snel na de oprichting in 1988 naam verwierf. Klassieke horloges tegen concurrerende prijzen was het uitgangspunt van de ex-Philipsman en later werd tevens ingezet op de vervaardiging van eigen uurwerken. Ook deze manufactuurkalibers
Winston is verworven door Swatch Group. Een merk dat zich niet laat verwerven is het in 1860 opgerichte familiebedrijf Chopard. In 1963 besloot Paul André Chopard, kleinzoon van oprichter Louis-Ulysse, tot de verkoop van zijn bedrijf bij gebrek aan opvolging. Hij verkocht Chopard aan Karl Scheufele, nazaat van een dynastie van horlogemakers en juweliers uit VOORJAAR 2016
TEMPUS MAGAZINE
het Duitse Pforzheim. Onder de familie Scheufele groeide Chopard uit tot een internationaal bedrijf met meer dan honderd boutiques wereldwijd. Inmiddels voert zoon Karl-Friedrich het bewind over de horlogetak en is dochter Caroline verantwoordelijk voor de juwelen, maar Karl en zijn vrouw Karin zijn nog steeds actief binnen het bedrijf; niemand denkt aan iets anders dan aan het welzijn van het familiebedrijf Chopard. Wanneer de eigenaren maar betrokken en eigenwijs genoeg zijn, er sprake is van een familieaangelegenheid en de producten concurrerend genoeg, is onafhankelijkheid een onbetaalbaar goed.
Artisanale creativiteit Behalve de onafhankelijke horlogemerken die met veel omvangrijkere tegenstanders strijden om de gunst van het grote publiek, zijn er kleine, artisanale horlogemakers die met onverschrokken creativiteit een positie hebben verworven die vooral door verzamelaars en puristen wordt gewaardeerd. Vrijstaande horlogehuizen als DeBethune, Speake-Marin, MB&F en Urwerk zijn opgericht door vrijdenkers en het resultaat van eigen ideeën, niet van marktdenken. Deze horloges vullen een niche die is ontstaan omdat de traditionele horlogehuizen die onderdeel zijn van een conglomeraat het persoonlijke contact met hun zeer betrokken clientèle hebben verloren. Wie een SpeakeMarin horloge aanschaft, kan Peter Speake-Marin persoonlijk bellen als hij een vraag heeft over het uurwerk of gewoon wil palaveren over de schoonheid van de decoratie van de bruggen. Onafhankelijke horlogehuizen zijn er in alle soorten en maten. De machtige moloch Rolex, het mechanische middenklasse-merk Oris en het kleine en avontuurlijke Urwerk delen het element onafhankelijkheid, maar zijn tegelijkertijd compleet verschillend. Onafhankelijkheid op zich is natuurlijk ook geen verkoopargument, de producten die op wat voor manier ook een sterke, eigen identiteit uitdragen en zekerheid bieden in de vorm van kwaliteit en continuïteit zijn dat wel degelijk. En wie juicht er nu niet voor de underdog?
AN ENDLESS PASSION FOR CHRONOGRAPHY AND PRECISION.
Sporting functionality and timeless elegance in one. Slightly rounded dial with chronograph counters. Generous stainless-steel case, sapphire crystal with anti-reective coating on both faces. Premium-quality automatic movement with a highly intricate skeletonised rotor. Screwed-on case back with sapphire crystal. A timepiece for enthusiasts of German watchmaking: precise, timeless and beautiful.
NORAMIS CHRONOGRAPH
w w w. u n i o n - g l a s h u e t t e . c o m
MARKETING MUZIEK
TEMPUS MAGAZINE
HORLOGEMERKEN BENUTTEN LIEFDE VOOR MUZIEK
C’est le ton qui fait la musique Door Melinda Braaksma >>
68
Ooit was het enige deuntje dat uit een tijdinstrument kwam het geluid uit de koekoeksklok of het getinkel van de hamertjes van een minute repeater. Maar tijden veranderen en muziek is inmiddels voor veel horlogemerken – met Raymond Weil voorop – veel meer dan dat. Een work-out met muziek in de oren gaat zo veel makkelijker; dat weten we al sinds Rocky Balboa. De playlist van de Apple Watch zorgt dan ook voor een welkome muzikale omlijsVOORJAAR 2016
ting van een rondje Amsterdamse Bos of Kralingse Plas. Ook wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat muziek een positief effect kan hebben op de stemming, het uithoudingsvermogen en het doorzettingsvermogen van de mens. Veel moderne sporthorloges en smartwatches zijn daarom voorzien van een geheugen voor liedjes en sommige hebben zelfs de mogelijkheid om muziek te streamen van muziekdiensten als zoals Spotify. De connectie tussen muziek en horloges is overigens niet nieuw.
MARKETING MUZIEK
TEMPUS MAGAZINE
Weil. Ceo Elie Bernheim, kleinzoon van oprichter Raymond Weil, stuurt het veertig jaar oude merk aan en is zelf een begenadigd pianist en cellist. Zijn moeder, Diana Weil, is professioneel concertpianiste. Bernheim doet er alles aan om zijn passie voor muziek te verenigen met zijn liefde voor horloges. Dit jaar had het merk de klapper van de Baselworld Fair: Raymond Weil sloot een partnerovereenkomst met Apple Corps. En dat is niet de producent van de Apple Watch uit Cupertino, maar het bedrijf dat werd opgericht door The Beatles om hun muziekrechten in onder te brengen. De nieuwe Maestro The Beatles Limited Edition is een mijlpaal in de collectie, die toch al vol staat met muzikale iconen uit de operawereld (Nabucco, de opera van Giuseppe Verdi), jazz (de Gibson-gitaar) en crooners (de Frank Sinatra Limited Edition). Het nu uitgebrachte Beatles-horloge verschijnt in een oplage van 3.000 stuks en draagt de titels van alle dertien Beatles albums. Tussen de urencijfers staan er twaalf vermeld, het dertiende album HELP! is als silhouetlogo op vier uur geplaatst. Elie Bernheim: “Wie kan er nog meer zeggen dat ze hun veertigste verjaardag vieren met The Fab Four?”
‘Music is a world within itself, it’s a language we all understand’ Stevie Wonder
Raymond Weil Maestro Beatles Limited Edition.
‘Music is everybody’s possession. It’s only publishers who think that people own it’ John Lennon Een horlogemerk dat al vanaf zijn oprichting de banden met de muziekwereld nauw aanhaalt, is Raymond
Voor wie het nog niet wist, de innige band tussen tijd en ritme, ofwel horlogemakers en muzikale genieën is niet alleen een ontwikkeling uit recente jaren. Al in de achttiende eeuw is er sprake van een muzikale relatie tussen de befaamde horlogemaker Abraham-Louis Breguet en de componist Gioachino Rossini, die klant was bij Breguet. In de registers van het merk staat Rossini’s horloge, een gouden No. 4604 met kalender, dat hij overigens ‘vintage’ kocht, ingeschreven naar aanleiding van een onderhoudsbeurt. De horlogemaker zelf had een VOORJAAR 2016
Breguet Classique La Musicale.
grote voorliefde voor muziek: hij liet zijn zoon Antoine klarinet studeren, een instrument dat in de tweede helft van de achttiende eeuw een avant-gardistisch instrument was, én het lievelingsinstrument van tijdgenoot Wolfgang Amadeus Mozart. Laatstgenoemde schreef heel graag voor de klarinet. De partituren daarvoor waren overigens zo ingewikkeld dat zijn muziekuitgever hem vroeg wat meer verkoopbare muziek te schrijven. Iets wat Breguet, die een grote liefde had voor prototypen, moet hebben herkend omdat aan hem meermalen werd gevraagd om ook verkoopbare horloges te maken in plaats van alleen ingewikkelde modellen. Andere muzikale klanten van Breguet waren de Poolse pianolegende Arthur Rubinstein en de Russische componist Sergei Rachmaninov. Een merk dat zo met muziek verweven is, kan bijna niet anders dan het muzikale Concours van Genève sponsoren. En ook de New York Philharmonic, Carnegie Hall en de Opera in Rome kunnen op de steun van Breguet rekenen. Om Rossini te eren, maakte Breguet in 2010 de ‘Musicale’: een horloge dat een thema uit Rossini’s opera de Stelende Ekster laat horen. In dit horloge werd voor het » Gioachino Rossini.
AC H T E RG RO N D VA N VO N D ST TOT V E R LOV I N G S R I N G
de horlogeateliers van Swatch en lardeerde dat met de geluiden uit een uurwerk. Chiara Luzzana vindt haar inspiratie voor composities op meer ongebruikelijke plaatsen, zoals in straten en fabrieken en componeert daar muziek van. In de Boncourt-fabriek van Swatch, waar de mechanische Swatch Sistem51 wordt gebouwd, nam ze het tikken van het horloge en elk individueel radertje op, met behulp van speciale microfoons die ze zelf bouwde. De compositie heet ‘60 Bpm – The sound of Swatch’ en het werd de officiële soundtrack van het Arsenale Pavilion op de Biënnale van Venetië in 2015.
eerst de magnetische regulator geplaatst die het tempo van de muziek constant moet houden, dezelfde complicatie waarmee anno 2016 ook de Tradition Tourbillon Minute Repeater is uitgerust.
‘I don’t know anything about music. In my line you don’t have to’ Elvis Presley Maar ook in muziek uit andere stromingen, zoals de rock ‘n’ roll en de jazz zijn horlogemakers graag geziene gasten. In 1961 koos Elvis Presley voor een horloge van Hamilton in zijn film Blue Hawaii. Het horlogemerk brengt tot op de dag van vandaag varianten van het driehoekige model uit die die voorliefde eer bewijzen. Of het Zwitserse Parmigiani, dat al sinds 2007 officieel partner is van het Montreux Jazz Festival en daarvoor elk jaar een limited edition model uitbrengt. De Tonda Métrographe die vorig jaar uitkwam heeft neongele accenten op de wijzerplaten die verwijzen naar het vrolijke logo van het festival. In 2015 bracht het merk ter ere van het festival ook de Tonda Tourbillon Solo de Jazz uit en in 2014 de Tonda Mambo. De laatste is ook een tourbillon, in een platina kast. De wijzerplaten van beide horloges zijn prachtig ingelegd met houtsnijwerk. Of Oris, dat de jazzpianist Theloneous Monk eert met een limited edition in rokerig blauw als in de jazz-cafés van New Orleans. Het horloge kent één kleine dissonant, maar wel een die de musicus had weten te waarderen: tussen de 10 en 12 staan geen 10, maar 11 minutenstreepjes.
70
TEMPUS MAGAZINE
‘Without music, life would be a mistake’ Friedrich Nietzsche Parmigiani Tonda Mambo.
En ook dit jaar is er weer volop muzikaal nieuws bij de horlogemerken. Zo
Elvis Presley met zijn Hamilton Ventura.
‘I came into music just because I wanted the bread. It’s true. I looked around and this seemed like the only way I was going to get the kind of bread I wanted’ Mick Jagger Muziek komt soms ook vanuit onverwachte hoek in de horlogewereld terecht. Zo componeerde de Italiaanse geluidsartieste Chiara Luzzana een lied dat is opgebouwd uit de ritmische en melodische lijnen van de machines in VOORJAAR 2016
werd bij Zenith een model onthuld dat tot stand kwam in nauwe samenwerking met de Rolling Stones. Op de dag dat Baselworld opende, kwam het nauwkeurig geregisseerde akkoord van de band op het design van de wijzerplaat, die naast de befaamde Rolling Stones-tong ook de Union Jack bevat. De zegetocht van de Rolling Stones bij het Zwitserse horlogemerk begon in 2014 met de El Primero Chronomaster 1969 Tribute to the Rolling Stones, een automatische chronograaf met wijzers die verwezen naar de frets op de Fender
AC H T E RG RO N D VA N VO N D ST TOT V E R LOV I N G S R I N G
TEMPUS MAGAZINE
Telecaster-gitaar van Keith Richards. Het herkenbare ‘Tongue & Lip Design’ van John Pasche sierde de wijzerplaat. Al met al een redelijk subtiel model, dat meer een Zenith-horloge was dan een Stones-horloge. Op 25 maart jongstleden gaf de band een legendarisch concert op Cuba en daarom is gekozen voor een extravagante Rolling Stonesversie van de Academy Christophe Colomb met onderin de horlogekast een gepatenteerde Gravity
Zenith Academy Christophe Colomb Tribute to The Rolling Stones.
rijke, op muziek in alle toonsoorten gebaseerde, horlogecollectie ook een merk van deze tijd. Naast de sponsoring van de BRIT Awards die luister worden bijgezet met een speciale versie van de Toccata, heeft het merk onlangs een overeenkomst gesloten met Universal Music en zal het binnen afzienbare tijd zijn eigen radiostation exploiteren. Ceo Elie Bernheim ziet het als een extraatje voor de kopers van zijn horloges: “We hebben de rechten om de muziek van Universal Music uit te zenden. Daarvoor wordt nu een digitaal platform ontwikkeld op drie niveaus. Op het openbare niveau kan iedereen luisteren naar een door ons samengestelde playlist van veertig nummers, lekker tijdens het sporten of op het werk. Het tweede niveau is voor ingeschreven luisteraars. Je kunt dan kiezen tussen diverse ‘radiostations’, zoals Freelancer of Nabucco Radio – genoemd naar onze
Thelonious Monk met rechts de naar hem vernoemde Oris Limited Edition.
Control gyroscopische module en een hoog- frequentie-uurwerk met een tikgetal van 36.000 omwentelingen per uur (5 Hz). Zeniths CEO Aldo Magada zucht gelukzalig als hij het model toont. “Er worden vijf exemplaren van het horloge gemaakt. De Rolling Stones verenigen een publiek dat vier generaties beslaat. Ik ben blij dat we dit model nu aan iedereen kunnen laten zien.” Van een heel andere orde zijn de horloges van het Zwitserse Manufacture Royale. Dit horlogehuis werd in 1770 opgericht door de illustere Franse filosoof Voltaire en beleefde in 2010 zijn wedergeboorte. Manufacture Royale maakt niet alledaagse horloges en een van de creaties die het meest tot de verbeelding spreken is de driedimensionale minute repeater tourbillon Opera die de gehele Sydney Opera House doet verbleken. De minute repeater zit in een 50 mm. brede, 18 karaat rosé- en witgouden kast en komt in een gefineerde
De driedimensionale minute repeater tourbillon Opera van Manufacture Royale.
houten kist die de vorm heeft van de Parijse La Bastille opera. Voor een van de twaalf exemplaren moet wel een bedrag van 1 miljoen euro worden neergelegd.
‘Music should strike fire from the heart of man, and bring tears from the eyes of woman’ Ludwig van Beethoven Terug naar Raymond Weil. Dat horlogemerk toont zich naast de omvangVOORJAAR 2016
71
collecties – en naar honderden songs luisteren. Het derde niveau is voor de eigenaren van een Raymond Weil horloge, de leden van de Weil Club. Door het serienummer van hun horloge in te voeren, krijgen zij toegang tot een nog grotere keuze aan muziek, maar er zijn ook video’s te bekijken, cd’s of concertkaarten te winnen, eventueel met meet & greet. Wij hebben een authentieke liefde voor muziek, die delen we graag met onze klanten. ” Kortom, muziek verbindt, én muziek sure means business.
PORTRET SWISS MILITARY
Messcherp Door Jorrit Niels >> We houden van de Zwitsers vanwege hun horloges, chocolade en niet heel doorzichtige bankwezen. En natuurlijk om hun zakmessen. De meer uitgebreidere exemplaren bieden voldoende uitklapgereedschap om een Alfa Romeo uit de jaren zestig te restaureren of een hert te doden, villen, bereiden en te verwerken tot een lederen hesje en schoudertas. Handig, maar zelden toegepast. Gelukkig komen steeds meer Swiss Army merken met horloges. De vraag dringt zich op welk merk nu eigenlijk het meeste recht heeft op dat roodwitte kruis? Een overzicht.
72 Swiss Military by Chrono SM34054 Limited Edition.
Swiss Military by Chrono
Roadster Black Night van Wenger.
TEMPUS MAGAZINE
700 euro. Een mooie mix van retro in de vorm van de nieuwe Navalus die op Baselworld werd gepresenteerd, tot aan de forse Night Rider alarm chronograaf met een diameter van 45 mm.
Wenger Het ‘echte werk’ start met Wenger, dat is er één met een echte geschiedenis. Wenger maakt sinds 1893 Swiss Military messen (dus geen Swiss Army), maar zegde deze in 2013 vaarwel in ruil voor een focus puur op (reis)tassen en horloges. Op horlogegebied houden ze het qua prijs bescheiden – zo
De I.N.O.X. van Victorinox.
drijfsnaam erop. Niet echt historisch erfgoed dus, maar wel een legitiem kruis aan de pols met prijzen tot circa 700 euro.
Swiss Military Hanowa
Hanowa bestaat sinds De jongste van het 1963 en ontdekte in viertal. Nog maar zo’n 1990 de lucratieve dertig jaar oud en een markt als je een Zwitveredeld reclamevoersers rood kruis op je tuig van Chrono AG. Swiss Military Hanowa Navalus. wijzerplaat plakt. Wat Ze hebben dan wel een luxer afgewerkt en licentie van de Swiss Confederation, naast quartz is er ook de keus uit memaar ze maken net zo lief 500 generie- chanische uurwerken. Prima kwalike quartz-uurwerken met uw be- teit en een prijs die loopt tot ongeveer VOORJAAR 2016
rond de 400 euro – maar ze blijven nog steeds Swiss Made.
Victorinox Swiss Army Dit bedrijf, opgericht in 1884, levert sinds 1891 messen aan het Zwitserse leger en daarom het enige merk dat het rode kruis met schild mag dragen als logo op hun producten. En dat een officiële licentie ‘Swiss Army’ mag gebruiken als officiële leverancier. De horlogelijn begon in 1989 en de modellen zijn een mix tussen sportief en klassiek. Aan de binnenzijde zowel uitstekende Ronda quartz- als mechanische ETA-uurwerken. De meeste prijzen liggen hier rond de 800 euro met een enkele uitschieter naar 2.400 euro.
Circularis Automatic Powerful movement – immaculate design � ��
www.meistersinger.net o.a. verkrijgbaar bij: Aalsmeer: Sparnaaij Juweliers, Zijdstraat 90 Alkmaar: Marc Lange, Mient 12 Amersfoort: van Hell Juweliers, Utrechtsestraat 28 Amsterdam: Juwelier-Horloger Harry Tromp, Rokin 48; QP Exclusieve Horloges, Willemsparkweg 154 (hoek Cornelis Schuytstraat) Apeldoorn: van Hell Juweliers, Hoofdstraat 133 Arnhem: Juwelier Punte, Rijnstraat 33 Barendrecht: Juwelier Ettema, Middenbaan 57-59 Breda: Pertijs Juwelier, Parkstraat 12-14 Bussum: Juwelier Geerling, Wilhelminaplantsoen 1 Culemborg: Bouman Juwelen, Markt 43 Delft: Van Loenen Horlogerie, Markt 63 Den Haag: Juwelier Christianne Dings, Frederik Hendriklaan 115; Juwelier van Willegen, Hoogstraat 15 Doetinchem: Juwelier Kopmels, Boliestraat 56 Enschede: Koelink Juwelier, Haverstraatpassage 32-34 Eindhoven: Juwelier C. van de Kerkhof, Rechtestraat 38 Ermelo: Wajer Juwelier, Stationsstraat 81A Goes: Fabery de Jonge, Lange Kerkstraat 30 Haarlem: F.J. Driessen Juweliers, Barteljorisstraat 1 Haren (GN): HA Juweliers, Rijksstraatweg 170 Heerenveen: Popma & Popma Juweliers, Dracht 37 Heerlen: Juwelier Oostwegel, Geleenstraat 55 Helmond: Stockx Juwelier-Diamantair, Ameidestraat 8 Hengelo (Ov.): Kwekkeboom Juweliers, Brinkstraat 8 Laren (NH): René Kahlé Juweliers, Brink 32A Leiden: De Gunst Juwelier, Nieuwe Rijn 7 Maastricht: Jos Naebers Juwelier, Havenstraat 10 -12 Middelharnis: Juwelier Keuvelaar, Zandpad 32 Mijdrecht: Juwelier van Beek, Dorpsstraat 36 Nijmegen: Juwelier van Baal, Broerstraat 53 Nijverdal: Saffier Juwelier, Grotestraat 115 Oss: Juwelier Marijnissen, Kerkstraat 9 Oudewater: Juwelier Reijersen, Korte Havenstraat 16 Oud-Beijerland: Gentlemen, Oost-Voorstraat 4-6 Rijssen: Saffier Juweliers, Haarstraat 11 Roosendaal: Herbers & Jenniskens Juweliers, Passage 26 Rotterdam: A.P. van Willegen Juwelier, Schiekade 4; Brunott Juweliers, Oude Binnenweg 45 ’s-Hertogenbosch: Ton van Grinsven Juwelier, Hinthammerstraat 50 Schoonhoven: Rikkoert Juweliershuys, Haven 1 - 13 Spijkenisse: Atelier Ed Nobel, Oranjelaan 26 Utrecht: Punte Juwelier Horloger, Choorstraat 34-36 Veenendaal: Horlogerie van Manen, Hoogstraat 28 Venlo: Nellissen Juwelen, Markt 4 (naast stadhuis) Vianen: ’t Juweliershuis Reijersen-van Buuren, Voorstraat 15 Voorschoten: Juwelier van Dam, Schoolstraat 89-91 Winterswijk: Milikan Juwelier, Wooldstraat 22 Zoetermeer: Juwelier van Koningsbruggen, Promenadeplein 104 Zwolle: Juwelier Geerink, Diezerstraat 104 Agent: Time Company, info@timecompany.nl Tel. +31 570 514200
ACHTERGROND TAG HEUER
TEMPUS MAGAZINE
TAG HEUER SPOT MET ALLE HORLOGEWETTEN
Tegendraadse tourbillon Door Wijnand van den Brink >>
74
In de wereld van de Haute Horlogerie, waar emoties, romantiek, verwondering en mysterie de boventoon voeren, dringt soms de kille waarheid binnen. TAG Heuer durft het aan om een in Zwitserland gebouwde tourbillon te lanceren tegen een prijs die tot voor kort niemand voor mogelijk had gehouden. Voor 15.000 euro draagt u al een ‘wervelwind’ om de pols en dat schudt een heleboel mensen ruw wakker. Toen het gevaar van het goedkope quartz-horloge was afgewend, maakten de producenten en liefhebbers van mechanische horloges een stilzwijgende afspraak: in de parallelle wereld VOORJAAR 2016
van het luxe, door de batterij inmiddels achterhaalde mechanische horloge, gelden enkel emotionele wetten en creëren we een omgeving van luxe, begeerte, traditie, mystiek en ga zo maar verder. Dit wordt al meer dan dertig jaar nageleefd door producerende en consumerende horlogeliefhebbers. Immers, wanneer je de wetten van de gewone wereld loslaat op die van het mechanische horloge – een pragmatisch systeem als het gaat om prijs en precisie, waarin waar voor je geld, veel voor weinig en de term prijs-kwaliteitverhouding regeren – valt de industrie » van de Haute Horlogerie stil.
ACHTERGROND TAG HEUER
TEMPUS MAGAZINE
75 TAG Heuer Carrera Heuer-02T Black Phantom. VOORJAAR 2016
ACHTERGROND TAG HEUER
Ook TAG Heuer houdt zich aan de afspraak, of moeten we zeggen hield zich aan de afspraak? Het Zwitserse horlogehuis introduceert nu namelijk een gecompliceerd horloge dat is gemaakt volgens nieuwe regels. De stalen Carrera Heuer-02T Tourbillon is een combinatie van een chronograaf en een zwaartekracht trotserend tourbillonmechanisme met een prijs van rond de 15.000 euro. U leest het goed, de combinatie van een chronograaf en een tourbillon-mechanisme voor 15.000 euro! Om het geheel in perspectief te plaatsen, bij Audemars Piguet kost die combinatie van complicaties ruim 260.000 euro, bij Vacheron Constantin ruim 290.000 euro en bij Richard Mille staat er een tourbillon-chronograaf in de catalogus voor ruim 950.000 euro. Appels met peren vergelijken? Als het gaat om het gebruik van staal versus exotische en/of edele metalen voor de kast en de wijze van produceren en afwerken van de uurwerkonderdelen is dat misschien zo, maar het eindresultaat is en blijft een Zwitserse chronograaf-tourbillon, een Haute-Horlogeriecreatie van mythische proporties voor de prijs van een aangeklede Volkswagen Up!
Storytelling Dat het gerenommeerde TAG Heuer uit La Chaux-de-Fonds de ‘budget tourbillon’ op de markt brengt is op-
merkelijk en tegelijkertijd ook niet. Het horlogehuis is gebouwd op een historie van sportieve chronografen, de mythe van Steve McQueen die een Heuer Monaco droeg in de film ‘Le Mans’ en de sponsoring van legendes als Ayrton Senna. TAG Heuer heeft dus wel kaas gegeten van storytelling, hét instrument dat mechanische horloges aan de man brengt. Wie echter weet dat Jean-Claude Biver aan het stuur zit bij TAG Heuer (marketingman Biver deed Blancpain uit de as herrijzen, verkocht het aan Swatch Group, deed hetzelfde met Hublot en verkocht het aan LVMH en nu is hij binnen die groep verantwoordelijk voor de horlogedivisie en dus voor TAG Heuer) is minder verbaasd. Biver wil TAG Heuer weer jong en sexy maken; een merk dat jonge mensen de wereld van het luxe horloge binnenlokt en daar vasthoudt. Eerst koop je een quartz-aangedreven Formula 1, vervolgens een mechanische Carrera en uiteindelijk een tourbillon.
Luid alarm TAG Heuer vermorzelt de concurrentie op het gebied van prijs, maar misschien wordt er wel meer gekraakt
TEMPUS MAGAZINE
dan prijzen alleen. De Carrera Heuer02T Tourbillon is wellicht ook wel het luid loeiende alarm op het nachtkastje dat horlogeadepten wereldwijd doet ontwaken uit een heerlijke, zelfverkozen droom. Overigens is TAG Heuer niet het eerste Zwitserse horlogehuis dat een tourbillon presenteert met een prijs die een stuk lager ligt dan de gangbare vanaf-prijs van 100.000 euro voor een Zwitserse ‘wervelwind’. In 2010 presenteerde het Geneefse Alpina de Extreme Tourbillon Regulator Manufacture met een prijs van 41.500 euro en in 2012 deed het gerenommeerde JaegerLeCoultre de gevestigde orde opkijken toen het de Master Ultra Thin Tourbillon van net onder 60.000 euro presenteerde. Gedurende vele jaren konden horlogehuizen niet genoeg benadrukken dat het werk van hun ambachtelijke meesterhorlogemakers verduiveld moeilijk en dus peperduur was. Logisch gevolg daarvan: wie wil genieten van een complicatie als een tourbillon dient daar vorstelijk voor te betalen. De prijzen die Alpina en Jaeger-LeCoultre hanteerden waren echter nog geen reden voor alarm.
Eerst koop je een quartz-aangedreven Formula 1, vervolgens een mechanische Carrera en uiteindelijk een tourbillon
Toptourbillons
76
De prijzen van een tourbillon-horloge kunnen de ton gemakkelijk overstijgen. Maar dan krijg je ook wel meer dan alleen een tourbillon.
Meer dan €100.000
Meer dan €100.000
Meer dan €150.000
PANERAI LO SCIENZIATO LUMINOR 1950 GMT TOURBILLON TITANIO
BULGARI OCTO ULTRANERO FINISSIMO TOURBILLON
GIRARD-PERREGAUX LA ESMERALDA TOURBILLON
De kast van de Octo Ultranero Finissimo Tourbillon is een complicatie op zich en verwijst naar de architectuur van Rome. Dit horloge met vliegende tourbillon – de tourbillon rust op een enkele brug aan de onderzijde – is slechts 1,95 mm dik.
La Esmeralda, een zakhorloge dat op de Parijse Wereldtentoonstelling van 1889 een gouden medaille in de wacht sleepte, vormde de inspiratie voor deze nieuwe polstourbillon met dezelfde naam. Inclusief Three Golden Bridges, waar Girard-Perregaux beroemd om is.
Voor Panerai ’s eigen P.2005/T handopgewonden uurwerk is gebruikgemaakt van een inventief 3D-printproces (Direct Laser Sintering) waardoor het 35 procent lichter is dan het P.2005/S uurwerk en slechts 23 gram weegt. Gelimiteerd tot 150 stuks.
VOORJAAR 2016
ACHTERGROND TAG HEUER
TEMPUS MAGAZINE
Montblanc TimeWalker ExoTourbillon Minute Chronograph.
De situatie werd al nijpender toen Montblanc zich op de markt van complicaties begaf en de prijzen begon aan te scherpen. In de catalogus staat bijvoorbeeld de TimeWalker ExoTourbillon Minute Chronograph LE100 met een prijs van 40.000 euro. In diezelfde catalogus staat ook de Tourbillon Cylindrique Geosphères
lons, maar het zijn wel degelijk tourbillons. Het prijsverschil is gebaseerd op afwerkingsniveaus, aantal manuren, gebruikte materialen, productietechnieken enzovoorts, maar om de consument 210.000 euro verschil te verklaren tussen de ene en de andere tourbillon is toch een uitdaging. Wat TAG Heuer met zijn Heuer02T Tourbillon zegt, is eigenlijk dat iedereen jarenlang veel te veel betaalde voor een Zwitserse tourbillon – voor één Montblanc tourbillon koop je twee Carrera Heuer-02T Tourbillons (een zwarte Phantom en de uitvoering in blank titanium) plus een Monaco Calibre 11 en een Formula 1 Calibre 16 – en dat het bouwen van een dergelijke complicatie helemaal niet zo mythisch moeilijk is. TAG Heuer laat het alarm loeien, knalt het licht aan terwijl de horlogewereld ‘Vasco da Gama’ lekker ligt te droAlpina Extreme Tourbillon men. Is iedereen voor 250.000 euro. Regulator Manufacture. nu klaarwakker, of De TimeWalker draaien we ons om heeft als extraatje een chronograaffunctie en de Geo- en slapen we verder in de hoop de sphères toont de wereldtijden, maar droom weer op te kunnen pakken? het meest prominente en aanspreken- Het laatste is een stuk lucratiever, de woord in de naam is ‘tourbillon’. dus waarschijnlijk dromen we rustig Het zijn totaal verschillende tourbil- verder.
Meer dan €150.000
Meer dan €150.000
Meer dan €150.000
LEROY AUTOMATIC TOURBILLON REGULATOR
CABESTAN TRIPLE AXIS TOURBILLON
Het kleine, exotische Leroy presenteert een forse vliegende tourbillon die zo precies werkt dat het horloge wordt geleverd met een chronometercertificaat van Besançon Observatory. Het automatische uurwerk is geskeletteerd en de vormgeving is uiterst romantisch te noemen. Gelimiteerd tot slechts zeven stuks.
Traditionele ambachtelijkheden leidden tot deze avantgardistische creatie. Meesterhorlogemaker Eric Coudray bouwde een tourbillon die draait om drie assen in plaats van een enkele. Coudray bouwt 135 exemplaren en heeft per horloge 1.044 onderdelen nodig. Dat heeft effect op de prijs.
AUDEMARS PIGUET ROYAL OAK TOURBILLON CHRONOGRAPH OPENWORKED Een tourbillon en een chronograaf drijven de prijs van deze ‘AP’ al op. Ook is de kast van platina en het uurwerk minutieus geskeletteerd. Verder zit de secondeaanduiding niet op de tourbillon, maar op 9 uur. Dat is extra gecompliceerd.
VOORJAAR 2016
77 Meer dan €250.000 MB&F HM NO. 6 SV
De MB&F Horological Machine No. 6 SV (Sapphire Vision) is een doorzichtig meesterwerk dat is opgetrokken uit 475 onderdelen. Het hart van dit horloge is de vliegende tourbillon die is omringd door vier bolvormige koepels. In twee daarvan zijn de uren en minuten af te lezen. Gelimiteerd tot tien stuks in 18 karaat roségoud en tien stuks in platina.
INTERVIEW MEISTERSINGER
TEMPUS MAGAZINE
DE SLOW TIME VAN MEISTERSINGERS CEO MANFRED BRASSLER
‘ Ik heb het geprobeerd, maar ik kon het niet simpeler maken’ Door Melinda Braaksma >>
78
Tijd is geld en tempus fugit. Maar niet bij MeisterSinger, het Duits-Zwitserse horlogemerk met slechts een enkele wijzer. Oprichter Manfred Brassler laat zich niet opjagen, ook niet als de klanten zich verdringen in zijn stand op Baselworld. Tempus kreeg vier kwartier – ongeveer – met de filosofische ondernemer. Op de Baselworld Fair mogen dan tienduizenden horloges en klokken tikken, niemand heeft er tijd. Inkopers rennen van afspraak naar afspraak en journalisten krijgen bij de meeste CEO’s niet meer spreektijd dan een half uur – Jean-Frédéric Dufour van Rolex houdt zelfs helemaal geen audiënties. De dames en heren directeuren hebben overigens zelf ook geen minuutje vrij om zich buiten het speciaal opgebouwde tijdelijke hoofdkwartier te wagen. Hoe anders is het bij MeisterSinger. Drukte genoeg in de stand, maar wanVOORJAAR 2016
neer wij ons om twee minuten voor drie melden voor ons interview met directeur Manfred Brassler, zit deze rustig, met een kop koffie onder handbereik, de krant te lezen. Het woord haast komt niet in zijn woordenboek voor, vertellen medewerkers. Deze zen-visie op tijd vormt de basis van het succesvolle horlogemerk dat Brassler oprichtte, een merk dat hij opbouwde rond een concept van horloges met maar één wijzer. “Je hoeft niet op de seconde of op de minuut
Manfred Brassler.
nauwkeurig te weten hoe laat het is”, meent hij. “Een horloge moet accuraat zijn, natuurlijk, maar we kopen een horloge niet om zijn precisie. We zijn gefascineerd door die kleine mechaniekjes die honderden jaren blijven werken. Ik heb een Comtoiseklok van 250 jaar oud; die heb ik echt niet om de tijd op af te lezen, maar omdat hij eeuwigheidswaarde heeft.”
De filosoof Het is ongeveer vijf over drie Wat bewoog Brassler om voor een eenwijzerhorloge te kiezen? “Ik wilde een archaïsch meetinstrument ont-
INTERVIEW MEISTERSINGER
werpen, het uit het ‘vakje’ horloges nemen – waarin zo veel merken elkaar kapot concurreren – en terugstoppen in het vakje ‘instrumenten’. Het eenwijzerhorloge is the real stuff. Tijdmeting begon ooit met een zonnewijzer en de eerste horloges en de klokken op kerktorens hadden maar één wijzer, dat was genoeg om ongeveer te weten hoe laat het was. Tegen-
TEMPUS MAGAZINE
Inderdaad zijn alle MeisterSingerdragers die je spreekt aanhanger van de slow time-filosofie van Brassler. De horlogeman is ervan overtuigd dat de druk van de klok funest is voor ons geluk: “Wanneer ik tegen mijn kind
Uurwerk van de Circularis Automatik.
zeg dat ik geen tijd heb, dan begrijpt hij daar niets van. ‘Je hebt toch even veel tijd als ik? Waar is jouw tijd dan gebleven?’ Het kind zal dat uitleggen als ‘je hebt geen tijd voor mij, ik ben blijkbaar niet belangrijk genoeg’. En terecht. Ook Paleograph. geloof ik dat je bij de echt woordig worden belangrijke we geleefd door de dingen je tijdsklok. Vanaf onze kinbewustzijn beter dertijd wordt ons gekunt uitschakelen, en leerd dat een horloge moet luisteren naar je negen enkele cijfers en hart. Als ik zit te tekedrie dubbele cijfers heeft. nen, ben ik me niet beDus zette ik een 0 voor alle wust van wat ik doe. Dan enkele cijfers op de wijzerben ik gelukkig. Je bent plaat. Dat verwarde de zelf het centrum, als jij niet mensen direct. Voor mij volledig gelukkig bent Circularis Automatik. moest een horloge weer van binnen – en ik ben de subjectieve tijd aangeniet religeus – dan gaat ven, een eigen, persoonlijke tijd, in het fout. Dit lijkt filosofisch, maar het plaats van het symbool van objectieve is menselijk, ik vertel niets nieuws.” tijd. Een precieze klok was ooit bedoeld om werktijden te registreren. De ondernemer Door de jaren heen, is die ‘werktijd’ in Het is ongeveer tien voor half vier ons privéleven geslopen. Volgens mij zijn er daarom zo veel mensen met een burn-out. Maar jouw eigen tijd Brassler mijmert: “Toen ik mijn bedrijf startte in 2001 deed ik alles zelf, hoeft niet gemeten te worden.” VOORJAAR 2016
ik werkte vanuit mijn huis in Münster en zat te tekenen aan de keukentafel. Daarna moest ik de weg op om die duizend horloges die ik had laten maken aan de man te brengen. Maar de juweliers in Duitsland voegen niet snel een nieuw merk toe aan hun collecties en ze vroegen zich af wat ik ze voor nieuws te bieden had. Toen ik mijn koffer opendeed, was die scepsis meteen verdwenen: in 2002 schreef ik zeventig nieuwe klanten.” En de zaken gaan nog steeds goed. “2001, het jaar van 11 september was verrassend genoeg ons beste jaar, en de laatste twee jaar kennen we de grootste omzetstijging van de afgelopen vijf jaar, terwijl de horloge-industrie het toch erg moeilijk heeft. Misschien dat de mensen terug willen naar de basics in tijden dat het wat minder gaat.” Sommigen zeggen dat MeisterSinger misschien iets te scheutig is met het uitbrengen van limited editions. Brassler: “In Nederland komt onze distributeur Time Company elk jaar met een Dutch limited edition, ze vinden het leuk om samen met hun juweliers ideeën te genereren. Zij geven aanwijzingen en ik maak de ontwerpen. Die modellen zijn altijd na een paar weken uitverkocht, sommige verzamelaars willen ze allemaal hebben. Dan zijn er lokale juweliers, zoals Reijersen in Oudewater en Punte in Utrecht en Arnhem, die een speciale editie willen voor hun klanten. Niet veel merken staan daarvoor open, maar als het niet conflicteert met onze collectie doen we dat graag. Vergeet niet dat dertig extra horloges voor een juwelier een significant aantal is. Ook in Oostenrijk, België en Turkije hebben we wel speciale edities uitgebracht, waaronder vijftig exemplaren van een speciale Toots Thielemans-editie. Al met al is het vaak een lokale aangelegenheid.”
79
De visionair Het is ongeveer tien over half vier De afgelopen vijftien jaar heeft Brassler een team om zich heen verzameld, waarmee hij het merk gestaag uitbouwt. “Voor de productie heb ik een jonge, Zwitserse partner, Johannes Jahnke van Synergies Horlogè- »
INTERVIEW MEISTERSINGER
TEMPUS MAGAZINE
res in Biel. We gebruiken vooral ETA den een echte Porsche. Ik realiseerde en Sellita-uurwerken, die we soms me dat je bij een goed product niet veel modificeren, en sinds twee jaar hebkunt veranderen, anders verliest het aan waarde. Met ons modelben we ook eigen kalibers: de MSH01 nummer 01 heb ik de taal al gedefinihandopwinder, en de MSA01 autoeerd, je kunt er niet veel meer aan vermaat die we dit jaar hebben gelananderen, net als bij Porsche. Zodra ik te ceerd. De MSA01 in onze Circularis ver ga, kan ik het vergeten. Doordat ik Automatik is geweldig. Volgend jaar zoveel teken, heb ik een goed gevoel wil ik een heel mooi gangreserve-movoor balans ontwikkeld, ik zie de del uitbrengen en ook voor 2018 heb kracht van eenvoud. Het grootste comik iets moois op stapliment dat iemand me pel staan. Mijn uitkan geven is ‘Ik heb het eindelijke doel is geprobeerd, maar ik een alarmhorloge, kon het niet simpeler hoewel we moeten maken.’ Toen ik begon, uitkijken dat we kende ik de marketingons prijsplafond ideeën zoals ‘na zeven niet overstijgen. jaar wordt een product Onze gemiddelde zwak en moet je het prijs ligt rond de opnieuw ontwerpen’. 3.000 euro. De Maar als het een klasPaleograph eenwijsieker is, dan telt dat zer monopusher niet meer. Ik zou trots column-wheel MeisterSinger zijn als later blijkt dat chronograaf, kost Hora Edition MeisterSinger ook zo’n 6.000 euro, maar van juwelier klassieker is.” daarvan maken we Reijersen met Is één wijzer op een ‘extra uur’. maar 40 à 50 exemhorloge niet ook een plaren per jaar. beperking? “Uiteraard, Prijsstijgingen zijn MeisterSinger soms moet ik noodgreonvermijdelijk als Circularis Automatik pen gebruiken, zoals in bordeaux. je technische funceen jumping hour of ties gaat toevoegen. Ei. En dan ons fer- een draaiende schijf voor de datum. Het alternatief zou mate-logo, een te- Wij vragen ons natuurlijk af of we zijn om stil te blijNürnberger Ei ken in de muziek kunnen blijven vernieuwen met deze zakhorloge. ven zitten. Dat wildat aangeeft dat een beperking, maar er is nog genoeg varilen we niet, maar een tourbillon of een honderdjarige noot zo lang mag worden aangehou- atie mogelijk. Kijk naar onze nieuwe, kalender hoeven we niet te maken. den als de muzikant wil. Het is een kleine Phanero. Dit uurwerk zouden Wie zou een MeisterSinger voor heel persoonlijke invulling van de we normaal gesproken in de 40 mm. 150.000 euro willen kopen? Het zou een paradox zijn, qua filosofie en prijs.” ‘Eén wijzer op een horloge is ook een
80
De designer
Het is ongeveer tien voor vier
Brassler vertelt waarom hij koos voor de naam MeisterSinger, een verwijzing naar de opera Die Meistersinger von Nürnberg van Richard Wagner. “Ik ben gefascineerd door symfonieën en instrumentale muziek, vooral klassiek. De Meistersinger was op zangscholen in de Middeleeuwen de zanger die het beste in staat was om een hoge noot te halen. Bovendien stond Nürnberg bekend om zijn eenwijzerige zakhorloges, het Nürnberger
beperking; soms moet ik noodgrepen gebruiken, zoals een jumping hour’
muziek. Precies waar ons merk voor staat. Samen met een wijzerplaat met 144 streepjes die elk voor vijf minuten staan geeft een MeisterSinger horloge in mijn optiek precies de juiste hoeveelheid tijd aan.” Autodidact Brassler kijkt veel naar vakgenoten, en dan niet de minste: “Toen ik jong was probeerde Porsche met de 928 een praktische wagen te maken, onder meer met een kofferbak. Maar de mensen wilden ‘m niet, ze wilVOORJAAR 2016
kast van de Pangea hebben gestopt, maar ik wilde graag een kleinere kast in de collectie hebben voor mannen die een kleinere maat zoeken. Of we voegen een rode wijzer toe of een gekleurde wijzerplaat. Dan is het meteen een beetje sportiever. Dus ook binnen onze beperkingen kunnen we nog zoveel variëren. Dat is het voordeel van een klein merk, we zijn flexibel. Ik heb er alle vertrouwen in.” Het is ongeveer 5 voor 4.
Information & Shops › www.edox.ch
INTERVIEW AUREL BACS
In het veilingrijk van de vintage horloges heeft hij een mythisch imago: Aurel Bacs. Het voormalige hoofd van Christie’s horloge-afdeling was er medeverantwoordelijk voor dat de verkopen bij dat veilinghuis in tien jaar stegen van 8 naar 127 miljoen dollar. Inmiddels is hij weer terug, als zelfstandige die samenwerkt met veilinghuis Phillips. Een van zijn veilingen bracht onlangs 22 miljoen euro op terwijl deze werd geschat op ‘maar’ 17,3 miljoen. Verzamelaars verdringen zich om te zien wat superstar Bacs nu weer onder de hamer brengt. Tien vragen aan de expert. Wanneer ontstond het horlogevirus bij u? “Mijn vader was een hobby-horlogeverzamelaar en vanaf mijn twaalfde ging ik elke vakantie met hem mee naar vlooienmarkten en antiekwinkels om te speuren naar vondsten. Twee jaar later kreeg ik het ‘virus’ pas echt. Er kwam iets emotioneels bij dat het rationele te boven ging. En altijd vintage horloges. Toen betaalde je maar 10, 20 of 50 Zwitserse francs voor een Certina, Tissot of Eterna,
Rolex De Rolex Submariner gedragen door Sir Roger Moore in 007’s Live and Let Die (verkocht voor $ 365.000).
Patek Philippe Een Patek Philippe split-seconds chronograaf (ref. 1436) in staal uit de jaren 40 (verkocht voor $ 3.301.000).
TEMPUS MAGAZINE
maar als twaalfjarige is dat een hoop.” Waarom vintage? “Bij moderne horloges analiseer je alles heel duidelijk. Diameter, uurwerk, aantal gram goud et cetera. Heel rationeel. Bij vintage komt er een dimensie bij. Gemaakt in een tijd vóór de computer en dus uniek geproduceerd en met een afkomst. Misschien was het gedragen door Churchill of meegenomen op een Braziliaanse jungleexpeditie of was het een ongewild cadeau en lag het jarenlang onaangeroerd in een la. Net als een barn find, zoals je met auto’s hebt. Geen één is als de ander.” En horloges als investering? “Mensen die het puur doen voor de investering zijn naar mijn mening geen echte horlogeliefhebbers. Mijn hoop is dat iemand een horloge koopt om zijn leven prettiger te maken. Natuurlijk ontken ik niet dat het een investering kan zijn. Dit jaar verkocht ik horloges voor een miljoen die ik tien jaar eerder voor een paar honderdduizend verkocht. Met die winst kun je een Ferrari kopen of je wijnkelder aanvullen. Maar koop een horloge vooral uit liefde voor z’n horologische komaf, niet omdat je er over een
10 VRAGEN AAN AUREL BACS, HORLOGEVEILINGMEESTER
De man 82 de met hamer Door Jorrit Niels >> VOORJAAR 2016
INTERVIEW AUREL BACS
paar jaar een paar ton uit kunt halen.” Stel dat je liefde en investering wilt combineren, wat is dan een goede combinatie? “The usual suspects, als Rolex, Vacheron Constantin, Audemars Piguet en Patek Philippe. Maar denk niet dat je goud in handen hebt met enkel het merk. Een vintage horloge is pas een goed exemplaar als je kijkt naar de
TEMPUS MAGAZINE
kwaliteit van het uurwerk, de originaliteit van de onderdelen en herkomst. Let daar goed op. Een onprofessionele restauratie kan een horloge onaantrekkelijk maken. Zelfs het schoonmaken van de wijzerplaat is al genoeg om de waarde te laten kelderen. Daarbuiten is de simpele werking van vraag en aanbod uiteraard ook enorm belangrijk.”
‘Eén goed horloge is beter dan twee middelmatige. En koop altijd de beste die je je kunt veroorloven’
Aurel Bacs.
Wat is de rol van het internet in uw wereld? “Dat heeft gezorgd voor een revolutie. Informatie is nu altijd en direct voorhanden en niet alleen uit boeken of via experts die je moet opzoeken. En je kunt vanaf de andere kant van de wereld bieden op je droomhorloge.” Uw markt maakt een stevige groei door. Geschat wordt dat horlogeveilingen goed zijn voor jaarlijks 300 miljoen dollar. “De wereld heeft zichzelf geopend en zal blijven groeien. Horlogeverzamelaars in Jakarta en Beijing, wie had dit twintig jaar geleden gedacht? Die honger en interesse zie ik alleen maar toenemen in die gebieden. Het gevaar is dat veilinghuizen de drang hebben naar meer groei. Als men een ton wil uitgeven of meer, dan volstaat een leuke e-brochure niet, je moet face-toface zitten. Laten zien, laten voelen. Daarom ben ik voor mijzelf begonnen. Bij Christie’s overzag ik uiteindelijk 2.500 verkopen met ongeveer hetzelfde aantal verzamelaars. Ik doe nu een fractie, maar wel hoe ík het wil.” Doen die hoge veilingprijzen u nog wat? “Als je mij tien jaar geleden had gevraagd of ik ooit een Patek Philippe van 5 miljoen dollar zou veilen, dan zou ik hebben gezegd ‘natuurlijk niet’. Maar in de context van vandaag klopt het. Waarom zou de meest zeldzame Patek niet 5 miljoen waard zijn, als de meest zeldzame Ferrari 30 miljoen is of een Picasso 150 miljoen?” Wat is uw advies voor iemand op zoek naar een goed vintage horloge? “Eén goed horloge is beter dan twee middelmatige. En koop altijd het beste dat je je kunt veroorloven. Stel je kijkt naar een Rolex en ze hebben er één van 8.000 en één van 9.000 euro in een net iets betere conditie. Koop dan die laatste en denk niet dat je met die eerste 1.000 euro bespaart. Want uiteindelijk doe je dat niet.” En dan de gouden vraag: wat is hét horloge voor ieders wishlist? (lacht) “Een Patek, nee, een Rolex... of een Vacheron. Nee, onmogelijk. Als er een perfect horloge bestaat, wat valt er dan nog te ontdekken?”
VOORJAAR 2016
I N T E RV I EW C H O PA R D
TEMPUS MAGAZINE
KARL-FRIEDRICH SCHEUFELE VIERT 20 JAAR CHOPARD MANUFACTURE
Mr Manufacture Manufactuur (m): ~ In de wereld van het mechanische horloge wordt de Franse term manufacture, of manufactuur in het Nederlands, gebruikt om aan te duiden dat een horlogemerk minimaal één eigen (zelf-ontwikkeld) horloge-uurwerk in productie heeft.
Door Melinda Braaksma >>
84
Zelf produceren of inkopen? Met die vraag werden veel horlogemerken geconfronteerd toen de belangrijkste leverancier van uurwerken – de Swatch Group – aankondigde op termijn mogelijkerwijs niet meer aan merken buiten de groep te kunnen leveren. Chopard ontwikkelde twintig jaar geleden al een onafhankelijke manufactuur. Een gesprek met grondlegger Karl-Friedrich Scheufele. De term Manufacture is aan inflatie onderhevig. Elk horlogemerk noemt zichzelf tegenwoordig manufactuur, ook al produceert het niet alle onderdelen van zijn horloges in eigen huis of ontwikkelde het ook maar één eigen mechanisch kaliber. Bij de Chopard Manufacture – die dit jaar zijn twintigste verjaardag viert – evenwel geen gemarchandeer met terminologie of techniek. Karl-Friedrich Scheufele, co-president van het juwelen- en VOORJAAR 2016
horlogemerk, stond aan de wieg van de horlogeateliers, die vanaf dag één chronometer-gecertificeerde uurwerken afleverden. “Ik wilde meer geloofwaardigheid en authenticiteit opbouwen rondom onze herenhorlogecollectie”, herinnert hij zich de reden dat hij een eigen uurwerkfabriek wilde starten. “Later kwam daar onze wens tot onafhankelijkheid bij, want het bleek niet altijd meer mogelijk om de uurwerken die ik voor mijn collectie wilde hebben in te kopen. De term manufactuur wordt vandaag de dag inderdaad misbruikt, het is belangrijk dat iedereen zijn huiswerk doet als hij een horloge gaat kopen. Wij bedenken en ontwikkelen elk uurwerk in eigen huis, en daarna maken we het ook helemaal zelf, inclusief de prototypes. Ik vind dat een manufactuur alle belangrijke vakmensen in het eigen bedrijf moet hebben, zodat je alle onderdelen zelf kunt
I N T E RV I EW C H O PA R D
Karl-Friedrich Scheufele.
TEMPUS MAGAZINE
historie dan wij. Onze manufactuur is opgezet in een pretty pressing pace, maar als het nodig was namen we de tijd die nodig was om de juiste stappen te zetten. We wilden met onze Chopard Manufacture een nieuwe standaard zetten en hebben daarom ook een nieuwe top-end collectie gecreëerd, de L.U.C collectie. De naam is een ode aan de grondlegger van ons merk, Louis-Ulysse Chopard. Inmiddels hebben we twee manufactures,
compatible op hetzelfde adres.” In 2007 werd daarom 6000 m2 productieruimte aangekocht en een jaar later waren de eerste industrieel geproduceerde basisuurwerken (‘ébauches’) een feit. “Ik heb geen dag spijt van die beslissing. Sommige onderdelen voor de L.U.C collectie worden in de Fleurier Ebauches geproduceerd voor de Chopard Manufacture en andere uurwerken worden geheel in de Chopard Manufacture gemaakt, dat
LUC Perpetual Twin.
hangt af van de complexiteit. Verder maakt de Ebauches een basisuurwerk dat we voor verschillende modellen gebruiken. We moeten praktisch blijven, want onze horloges moeten ook betaalbaar blijven. De tourbillons en de perpetual calendars worden wel volledig in de Chopard Manufacture gemaakt.”
85
Obstakels
Chopard LUC Perpetual Chrono Calibre LUC 0310-L.
maken, zelfs je eigen balansveren.” Twintig jaar, is dat lang of kort voor een manufactuur? Scheufele lacht: “Tijd is relatief: de meeste manufactures hebben een veel langere
de Chopard Manufacture en de Fleurier Ebauches. We realiseerden ons dat als we grotere aantallen wilden maken, we in serie moesten produceren, en de twee faciliteiten waren niet VOORJAAR 2016
“Het grootste obstakel dat we moesten overwinnen, was dat alle stappen in het productieproces van scratch uitgedacht moesten worden, er was geen handboek beschikbaar van zo en zo moet je het doen. Ik had gelukkig mensen om me heen met veel knowhow. En het was ook een voordeel dat we niet hoefden voort te borduren op bestaande manieren en structuren. Nu konden we elke stap met ‘nieuwe ogen’ definiëren. Het duurde misschien iets langer, maar ik geloof dat het resultaat duurzamer is, en echt »
I N T E RV I EW C H O PA R D
van onszelf. Dat maakt me trots.” En dan te bedenken dat Scheufele geen horlogemaker is, maar juwelier. “Ik kan inmiddels een minder verfijnd horloge wel in- en uit elkaar halen, maar ik ben nog altijd slechts een serious amateur. Gelukkig heb ik in twintig jaar ook veel geleerd en is er veel kennis in ons bedrijf. Mijn vader is horlogemaker. Toen ik hem over mijn plannen vertelde, was hij overigens niet meteen enthousiast - laten we het constructive scepticism noemen. Het was 1993, mechanische horloges waren niet zo populair als nu en de horlogefans waren nog niet zo geïnteresseerd in welk uurwerk er binnenin een horloge tikte. Maar ik vond het een noodzakelijke stap. Mijn vader zei: ‘We kunnen die uurwerken toch allemaal inkopen?’ Tien jaar later was dat natuurlijk niet meer zo. Toen vroeg hij me: ‘Kunnen we niet meer uurwerken zelf maken?’ ”
L.U.C 1860 Vader Karl gaf het groene licht om in 1993 het – toen nog geheime – horlogeproject te lanceren. Zijn zoon koos vervolgens niet de gemakkelijkste manier om een origineel kaliber te creëren: er moest een micro-rotor op voor maximale flexibiliteit, een automatische opwinding in twee richtingen om de betrouwbaarheid te garanderen, een behoorlijke gangreserve en het moest mogelijk zijn om er complicaties in te integreren. Daarnaast moest het eindresultaat esthetisch
TEMPUS MAGAZINE
verantwoord zijn. De nieuwe Manufacture werd heel discreet opgezet in de Val-de-Travers in de Jura. Helaas werd het eerste project, kaliber ASP 94, een mislukking. Het uurwerk maakte veel te veel geluid en paste niet in de gewenste productiestrategie. De tweede poging was de L.U.C 1.96, een uurwerk met dubbele veerton (Twin Technology). Dit eerste automatische kaliber, met een 22 karaat gouden microrotor, een dubbele veerton en 65 uur gangreserve werd gepresenteerd in 1996 in het L.U.C 1860-model en was een succes. Scheufele: “We maken onze L.U.C collectie voor de echte aficionados van fine mechanical watchmaking die een mooi gemaakt horloge met een eigen uurwerk kunnen waarderen, en daarvoor een realistische prijs willen betalen.” Een horloge dat ook nog eens driemaal getest is; de uurwerken hebben het COSC-certificaat, en vaak ook het Geneva Seal en het keurmerk van de, mede door Chopard opgerichte, Fleurier Quality Foundation. Ook na twee decennia is dat de strategie. Scheufele: ”In de conservatieve horlogewereld is twintig jaar niet lang. Ik wist toen ik startte, dat het meer dan twintig jaar zou duren om echt een naam te vestigen en die ook
te communiceren. Ik denk dat wij nu volwassen zijn. In Zwitserland mag je met twintig jaar gaan stemmen, dus wij kunnen nu onze stem gaan laten horen.” Steeds meer concurrenten waarderen de Chopard Manufacture. “Waren ze in het begin nog afwachtend, nu nemen ze ons pretty seriously. De gespecialiseerde journalisten en verzamelaars vinden dat ons merk nog altijd niet op waarde wordt geschat. Van de week hoorde ik iemand zeggen: ‘De Chopard Manufacture is een van de best bewaarde geheimen van de horloge-industrie.’ ”
Fairmined gold Scheufeles doel is om op termijn alle horloges uit de L.U.C collectie van fairmined, ofwel duurzaam gewonnen, goud te maken. “Al onze gecompliceerde L.U.C horloges worden er al in uitgevoerd, en dat willen we langzaam uitbreiden naar de rest van de collectie. Alleen is de beschikbaarheid van het goud nog een obstakel. We hebben wat vooruitgang geboekt in het enthousiasmeren van onze leveranciers, want wij zitten zelf nu eenmaal niet in de mijnbouw. Het gaat langzaam, maar ik geloof dat als een nieuwe beweging eenmaal aanslaat,
Een horloge dat driemaal getest is: het heeft COSC-certificaat, Geneva Seal en het keurmerk van de Fleurier Quality Foundation
86 20 jaar L.U.C
Twintig jaar historie heeft Chopard al veel mooie uurwerken en innovatieve concepten opgeleverd. Een bloemlezing.
1996
2000
2003
2005
L.U.C 1860
L.U.C QUATTRO ’s Werelds eerste handopwinduurwerk met vier veertonnen
L.U.C TOURBILLON CLASSIC
L.U.C LUNAR ONE
Microrotor, twee veertonnen
VOORJAAR 2016
COSC-gecertificeerde tourbillion
Perpetual calendar met 3D maanfase en grote datum
I N T E RV I EW C H O PA R D
TEMPUS MAGAZINE
noemde 1860, een stalen eeuwigdurende kalender – de Perpetual Twin (kaliber L.U.C 96.51-L) – en een eeuwigdurende kalender-chronograaf (3.10-L). Scheufele: “Die laatste vind ik persoonlijk het meest interessante kaliber dat we tot nu toe gemaakt hebben. Omdat het twee heel klassieke en praktische functies in één horloge combineert, de chronograaf en de kalender. Deze voor ons nieuwe combinatie werd erg goed ontvangen op de beurs. Het is enorm gedetailleerd. Ik denk dat aandacht voor details de sleutel is tot succes. Soms zie ik een prototype en dan is het toch niet helemaal zoals ik het in gedachten had, de wijzers zijn niet lang gedat andere merken zulChopard LUC noeg of de tint van de len volgen. Na verloop Perpetual Chrono in Fairmined Gold. wijzerplaat is niet helevan tijd zal de vraag of er maal zwart. Een L.U.C is duurzaam goud is geeen optelsom van een bruikt niet eens meer gesteld worden, dan is er gewoon all- enorme hoeveelheid details die op de leen nog maar fairmined gold. Het is nu een of andere manier moeten sanog een noviteit, en in ons bedrijf niet mensmelten. Hoe simpeler een horlozo makkelijk te organiseren; het is ge eruit ziet, hoe gecompliceerder het een separate productie binnen de pro- vaak is om het goed te ontwerpen.” ductie. Maar we vinden het uitermate Scheufele wijst naar de XPS 1860. “En we lanceren ons eerste L.U.C horloge, belangrijk.” Op Baselworld introduceerde Cho- dat we in 1996 lanceerden, opnieuw. pard drie nieuwe L.U.C modellen: een Dit jaar komt het in een iets grotere herdenkingsuitgave van de eerder ge- uitvoering, maar het is in essentie deChopard Manufacture in Le Fleurier.
zelfde L.U.C 1860 waar het allemaal mee begon. Het is een klassieker, alleen is de diameter aan de hedendaagse smaak aangepast, van 38,5 mm. naar 40 mm. Omdat we ook een betaalbaar herdenkingsmodel wilden hebben, komt hij naast goud ook in roestvrij staal. De meeste L.U.C horloges zijn uitgevoerd in 18 karaat goud of platina, maar roestvrij staal is ook een prachtig materiaal, als het goed is afgewerkt zou ik niet weten waarom dat niet in de Haute Horlogerie zou mogen worden gebruikt. Niet iedereen wil een mooi uurwerk bezitten in een kast van goud.”
Toekomstmuziek Later dit jaar worden nog drie nieuwe kalibers geïntroduceerd, om het 20jarig jubileum te vieren. “Op één daarvan wacht ik al twintig jaar en we hebben er de afgelopen vijf jaar aan gewerkt. Een minute repeater, met een onwaarschijnlijk mooi geluid.” Heeft Karl-Friedrich Scheufele nog dromen? “Uiteraard, en daar wordt aangewerkt. Als je alles in eigen huis wilt ontwikkelen, moet je veel tijd steken in het opleiden van vakmensen. Momenteel leiden we binnen ons bedrijf 45 jonge mensen op, waarvan de helft horlogemakers. De andere helft werkt in disciplines als juwelen maken, polijsten, graveren en diamantzetten. Training in de ambachten is al twintig jaar een heel belangrijk aspect voor Chopard. Het is tenslotte onze toekomst....”
87 2010
2010
2010
2014
2016
L.U.C ALL-IN-ONE
L.U.C ENGINE ONE
14 complicaties, waaronder tourbillon, volledige kalender en equation of time
Tourbillon geïnspireerd op de auto-industrie
L.U.C LOUIS ULYSSE – THE TRIBUTE
L.U.C TRIPLE CERTIFICATION TOURBILLON
L.U.C FAIRMINED MINUTE REPEATER
Zakhorloge-kaliber dat ook als polshorloge gedragen kan worden
Gecertificeerd door COSC, Poinçon de Genève en Fleurier Quality Foundation
VOORJAAR 2016
Minute repeater die aan het eind van het jaar wordt gelanceerd
PORTRET AUDEMARS PIGUET
Audemars Piguethistoricus Michael Friedman houdt de wacht Door Mischa van de Woestijne >>
Waarom heeft Audemars Piguet een historicus in dienst? Omdat het merk ervan overtuigd is dat zijn toekomst alleen gewaarborgd kan worden als het past in de lange en rijke geschiedenis van het Haute Hologerie-huis. “Don’t be afraid, I am not marketing.” Michael Friedman, horloge-
historicus van dienst bij Audemars Piguet, maakt meteen duidelijk wat zijn rol is bij de horlogemaker uit Le Brassus. “Ik werk voor en met het bedrijf om de geschiedenis van onze uurwerken te reconstrueren, plaats de historie in een hedendaags perspectief en ja, die vertaal ik in mogelijke toekomstplannen. Natuurlijk
88 Audemars Piguet Royal Oak Perpetual Calendar in goud.
VOORJAAR 2016
TEMPUS MAGAZINE
helpt dat het bedrijf, maar net als ons merk, ben ik onafhankelijk en geen verlengstuk van de marketingafdeling.” De Amerikaan Friedman is ook bepaald geen huiskamergeleerde. Hij is curator, horloge-expert, veilingmeester en docent, maar hij produceert ook documentaires, speelt in een bandje dat Chronoserfs heet en is de spin in het web in de manufactuur, een wandelende encyclopedie en de man die verleden en heden aan elkaar lijmt.
Curator Friedmans loopbaan tussen de horloges en klokken begon in 1996 bij het Willard House & Clock Museum waar hij als assistent-curator werkte. Het jaar erop ging hij aan de slag als curator bij The National Watch & Clock Museum, waar hij onder andere een nieuwe afdeling ontwikkelde en inrichtte. In 1999 verliet hij de museumwereld en startte hij als Vice President en Department Head of Watches bij veilinghuis Christie’s in New York. Van Christie’s vertrok hij naar concurrent Sotheby’s en sinds 2013 is hij de vaste historicus van Audemars Piguet. Friedmans werk is misschien het
PORTRET AUDEMARS PIGUET
TEMPUS MAGAZINE
Michael Friedman.
beste uit te leggen aan de hand van een concreet voorbeeld, het uitbrengen van de recent geïntroduceerde Royal Oak Perpetual Calendar. Het horloge is natuurlijk onderdeel van de befaamde Royal Oak-collectie –
het revolutionaire stalen sporthorloge uit 1970 dat werd ontworpen door Gerald Genta – maar ook is het voorzien van een eeuwigdurende kalender en die complicatie neemt een speciale plaats in bij ‘AP’. Aan Fried-
‘Sinds de oprichting van het huis in 1875 is er een focus geweest op het produceren van gecompliceerde uurwerken’
man de taak het nieuwe model te verklaren aan de hand van de geschiedenis. “De eeuwigdurende kalender is van wezenlijk belang voor de geschiedenis van AP en eigenlijk die van alle mensen. Het is een venster op het verleden. Het omvat namelijk de astronomie waarvan horlogerie een afgeleide is. Tegenwoordig vergeten we vaak dat, voordat de mens taal en technologie had, hij wel al een relatie had met de nachtelijke hemel”, vertelt Friedman. “AP’s eerste eeuwigdurende kalender in een polshorloge verscheen in 1955 en de eerste automatische eeuwigdurende kalender in 1978. Vandaag de dag komt een eeuwigdurende kalender veel voor, maar toentertijd bouwden alleen Patek Philippe en wij dergelijke horloges.”
Focus Friedman neemt ons mee naar de duistere tijden van de quartzcrisis: “Sinds de oprichting van het huis in 1875 is er een focus geweest op het produceren van gecompliceerde uurwerken. Het bedrijf is nooit weggeweest uit de handen van de families die AP oprichtten en heeft alle moeilijke perioden als wereldoorlogen en economische crises weerstaan. Dat deed ons merk door zich niet af te laten leiden van waar we goed in zijn; het vervaardigen van hoogwaardige, gecompliceerde zak- en polshorloges. Dus ook toen goedkope quartz de wereld overspoelde, bleef AP trouw aan het mechanische uurwerk.” De eerste Royal Oak met een eeuwigdurende kalender verscheen in 1984. “Het horloge is een directe afstammeling van referentie 5548 uit 1978. De nieuwste Royal Oak Perpetual Calendar is een evolutie als het gaat om de gebruikte uurwerktechniek, het design, de afleesbaarheid van de wijzerplaat en de authenticiteit. Het nieuwe model is zeer doordacht en heel goed uitgevoerd en het past daarom perfect in de historie van Audemars Piguet; zowel wat betreft het verre verleden als de recente geschiedenis.”
89
VOORJAAR 2016
REPORTAGE GOODWOOD
IWC EN DE GOODWOOD MEMBERS MEETING
TEMPUS MAGAZINE
Passie op 90 vier wielen Door Mischa van de Woestijne >>
VOORJAAR 2016
REPORTAGE GOODWOOD
TEMPUS MAGAZINE
Hoewel IWC dit jaar veel aandacht geeft aan horloges met een aviatische inspiratie is het merk gelukkig de liefhebbers van snelheid (en stijl) op vier wielen niet vergeten. IWC is sinds vorig jaar Official Timing Partner van de jaarlijkse Goodwood Members Meeting waarmee de start van het racingseizoen wordt gevierd. Tijdens de 74e editie van deze meeting heeft IWC een nieuwe Ingenieur Chronograph gelanceerd. Het horloge komt in drie verschillende uitvoeringen en met het nieuwe IWC 69370 kaliber. De meest exclusieve is de in een massieve, roodgouden kast gevatte Ingenieur Chronograph Editi-
Ingenieur Chronograph Edition ‘74th Members Meeting at Goodwood’.
on ‘74th Members Meeting at Goodwood’, gelimiteerd tot 74 stuks (a 20.900). De Ingenieur Chronograph Edition ‘Rudolf Caracciola’, vernoemd naar de legendarische coureur, heeft een oplage van 750 stuks (a 8.000). De Ingenieur Chronograph Edition ‘W125’ is geïnspireerd op de Mercedes-Benz W125 Silver Arrow en is eveneens gelimiteerd tot 750 stuks en voor 8.200 euro de uwe.
Mercedes-Benz W125 Silver Arrow.
91 MARCUS DODRIDGE
VOORJAAR 2016
TOUJOURS AJOUR bronjewelry.com
JUWELEN
TEMPUS MAGAZINE
HOR L O G E S - BU S I N E S S - J U W E L E N
JUWELENTRENDS ZWIERIGE ZOMERSE ZEN PAGI NA 9 4
EN OOK :
BOUCHERON, DE EERSTE JUWELIER OP PLACE VENDÔME
Adelaarring van Boucheron
93 House of Eléonore.
VOORJAAR 2016
94
VOORJAAR 2016
Ebel verkent het blauw van de zee met de nieuwe Wave Lady in roestvrij staal met een gegalvaniseerde wijzerplaat. Binnenin tikt een Ronda-quartzuurwerk. € 1.850
Veertig jaar jong is het Happy Diamonds concept van Chopard. De nieuwste loot aan de stam heet Happy Dreams en heeft één of meerdere dansende diamanten. € 3.340
De hanger Nyima Pagoda van Shamballa is geïnspireerd op de minaretten van de gouden stupas, de Boeddistische tempels in de Himalaya. Met pavégezette diamanten. € 10.550
Chanel voerde de band van zijn Boy.Friend Tweed horloge uit in staal dat is geweven alsof het tweed is. Een verwijzing naar het roemruchte couture verleden van het merk. € 7.500
De Nakata Metropolitan Dream armband voor heren, misstaat ook de dames niet. Damiani werkte hiervoor samen met Hidetoshi Nakata, model, trendsetter en voormalig Japanse voetbalster. Prijs op aanvraag.
TRENDS TEMPUS MAGAZINE
Dit collier Phylo van Fope voelt zijdezacht aan en is nieuw in de collectie van het Italiaanse merk. Het afgebeelde exemplaar is 80 cm lang en bevat 0,53 crt. aan diamanten. € 3.490
VOORJAAR 2016
Mattioli viert de zomer met een nieuwe collectie. Deze ring komt uit de Antea-lijn en is uitgevoerd in roségoud met onyx en wit agaat. € 1.170
De Hippie Chic oorhangers van Choices by DL hebben nu ook een Ajour-variant. De roze agaten eyecatchers zijn afneembaar en verwisselbaar. € 3.040
Tamara Comolli voegt de Fairy Tale collectie toe aan haar collectie: een eenvoudig design in goud, met een sensuele touch. Vanaf € 3.990
SUMMER ZEN
Bijen, harten en sterren zijn de componenten van Gucci’s nieuwe Timeless Automatic horlogecollectie. Lente in optima forma. € 1.490
Het Italiaanse Buccellati zet voet op Nederlandse bodem met deze waterval aan 18 karaat geelgouden ringen. De Hawaii-oorhangers zijn er in diverse lengtes. Vanaf € 1.420.
TRENDS TEMPUS MAGAZINE
95
Vlinderend de zomer door met deze roségouden oorhangers uit de Schaap en Citroen Highlights collectie, bezet met parelmoer en diamant. € 495
96 Ontworpen en gemaakt in Nederland, deze zwierige oorhangers van Angelina. Bloemen van 18 karaat goud, toermalijn en Zuidzeeparels. € 1.695
Het collier Trasformista van Nanis heeft twee verschijningsvormen: klassiek of meer natuurlijk. Uitgevoerd in 18 karaat handgegraveerd goud, met diamanten. € 30.992
VOORJAAR 2016
Bigli kiest voor suède armbanden in roze, rood en oranje deze zomer. De Milla Valentijn banden kunnen versierd worden met verwisselbare medaillons in goud met diamant. Vanaf € 1.875
In alligatorleer gestoken roségouden quartz-horloge Faubourg Manchette Joaillerie van Hermès, met een wijzerplaat van natuurlijk lapis lazuli, vier diamanten en 36 baguette-geslepen saffieren. € 24.000
TRENDS TEMPUS MAGAZINE
Ook parels zijn er in alle kleuren. Schoeffel zet in op paars met dit Scarlet parelcollier. De kleur van de zoetwaterparels is geheel natuurlijk. € 47.600
VOORJAAR 2016
De Joy Bouquet ringen van BRON zijn een boeket van kleur en vrolijkheid. Met diamanten kosten de ringen € 750, met diamant en kleurrijke saffieren € 975
La Grande Classique de Longines is er deze zomer in zachtroze ingelegd parelmoer. De diameter van het quartzhorloge is een luttele 29 mm. € 1.280
ZWIERIGE ZOMER
Bulgari’s Diva’s Dream heeft een automatisch uurwerk, kaliber BVL262, met een retrograde minutenwijzer en jumping hour in de trendkleur paars. € 31.300
TRENDS TEMPUS MAGAZINE
97
INTERVIEW BOUCHERON
TEMPUS MAGAZINE
Pegasus, paardenarmband in witgoud met pavégezette diamanten.
Beestachtig Boucheron 98 Door Melinda Braaksma >>
VOORJAAR 2016
INTERVIEW BOUCHERON
Boucheron is een van de oudste juwelenhuizen ter wereld. Het Franse merk staat, naast de moderne Quatre-collectie, vooral bekend om juwelen die het veelzijdige dierenrijk representeren. Creatief directeur Claire Choisne over Place Vendôme, het dierenrijk als inspiratie en de waarde van een rijke historie. 26, Place Vendôme. Een statig wit pand op een mythische plek in Parijs. Op de Place Vendôme zetelen ‘s werelds meest luxe juweliers en horlogers, sommige al meer dan honderd jaar. Het is ook de plek die Coco Chanel inspireerde tot de creatie van haar eerste horloge, de Première, die de vorm had van het achtkantige plein waar ook het Ritz Hotel is gevestigd waarin ze permanent woonde. Toch was het niet Coco Chanel die als eerste een winkel opende op dit fameuze plein. Dat was Frédéric Boucheron, in 1893. In 1858 had de edelsmid zijn eerste winkel annex atelier al geopend onder de bogen van het Palais Royal, waar hij voor vooraanstaande klanten als groothertog Alexander (de latere tsaar Alexander III) en zijn vrouw Maria Féodorovna juwelen maakte. In de beginjaren kwamen er vooral ‘koninklijke’ juwelen van de werkbank, zoals tiara’s, broches en extravagante colliers, vaak ter gelegenheid van bijzondere gebeurtenissen. Ook exceptionele edelstenen speelden een belangrijke rol in de collecties van Boucheron. Toen de diamanten uit de Franse kroonjuwelen in 1887 werden geveild, was Boucheron de enige Franse koper. Een diamant, die had toebehoord aan keizerin Eugenie, leidde tot veel speculatie over wie Boucherons opdrachtgever was. Maar al snel bleek dat de romanticus de prachtige steen voor zichzelf had gekocht om hem in een ring voor zijn vrouw Gabrielle te zetten. Zijn andere aankopen waren de start van talrijke juwelen die op de kroonjuwelen waren geïnspireerd. Daarnaast mondde Boucherons voorliefde voor flora en
TEMPUS MAGAZINE
Boucheron, kan zich goed indenken welke aantrekkingskracht het plein op Boucheron en zijn clientèle moet hebben gehad. “De Place Vendôme vormt het hart van Parijs, het is statig en vol belofte. Nog altijd zijn onze ontwerpstudio, ons atelier en de winkel op hetzelfde adres gevestigd als waar Frédéric Boucheron ooit begon. Elke dag loop ik door de Rue de la Paix naar de studio. Frankrijk heeft een rijke, lange historie en een bijzonder savoirfaire in High Jewellery. Op de Place Vendôme Quatre Radiant Edition ring, komen die allepavégezet met diamanten in maal samen. Die wit- en geelgoud. omgeving inspireert me enorm.” Choisne, zelf opgeleid tot goudsmid, werkt Claire Choisne. sinds 2011 bij Boucheron. “De opdracht die ik meekreeg was om hedendaagse stukken te ontwerpen, met respect voor ons erfgoed. De tekeningen in ons archief vertegenwoordigen de geschiedenis van ons Maison. Ik ontwerp nieuwe creaties op basis van die historie, die ik leven inblaas met onze edelsmeden en de man die jacht maakt op de mooiste edelstenen, Thierry Collier Plume de Paon uit de Bleu Robert.” Want de Jodhpur High edelstenen speJewelry Collection, len, zeker in de gezet met marmer Python slangenarmband in roségoud, dierencollectie, en diamant op pavégezet met bruine diamant en nog altijd een witgoud. smaragden voor de ogen. prominente rol bij Boucheron. fauna uit in tal van gouden en zilve- Die belangstelling voor de natuur en ren voorwerpen waarin de afbeeldin- het dierenrijk begon al bij de grondlegger van het merk die geregeld siergen van dieren waren gebruikt. voorwerpen met dieren aan de High Jewellery collectie toevoegde. De eerste echt In 1893 verplaatste Boucheron zijn commerciële collectie met een beestwinkel en atelier naar de zonnigste achtig tintje was echter de Serhoek van de Place Vendôme, omdat pent-collectie, die in 1968 werd gelan‘de diamanten in de etalages daar het ceerd, zesenvijftig jaar na Boucherons mooist schitteren’. Claire Choisne, dood. De slang als talisman is nog alde huidige creatief directeur van tijd een van de bekendste iconen »
99
VOORJAAR 2016
INTERVIEW BOUCHERON
van het Maison. Claire Choisne wendt zich ook voor haar moderne interpretaties nog tot het grote Boucheron-archief om inspiratie op te doen. “Toen ik hier net begon heb ik me ingegraven in al die boeken, en nog steeds ga ik regelmatig naar het archief. Het is inspirerend, zowel vanuit technisch als esthetisch oogpunt. Als ik iets ontwerp probeer ik een brug te slaan tussen creaties uit het verleden en het heden. Zo combineer ik de hedendaagse technieken met de expertise van Boucheron. Een resultaat daarvan is de succesvolle collectie Quatre.” En in dat combineren komt ze eigenlijk weinig obstakels tegen, vertelt ze: “Ik krijg de kans om de grenzen op te zoeken van wat onze edelsmeden en stenenzetters kunnen maken en de grenzen van de materialen waarmee we willen werken. Zoals marmer, dat we in onze laatste juwelencollectie Bleu de Jodhpur hebben gebruikt. Het was de eerste keer dat iemand dat ooit heeft gedaan in High Jewellery. Ik werk volgens het principe van Frédéric Boucheron die altijd zei: ‘Wij bestaan om emotie te creëren’. Maar natuurlijk doe ik dat op mijn manier, door de grenzen van die crea-
Place Vendôme, anno 2016.
Nuri, kaketoe-oorhangers met saffier, tsavoriet en diamant. Boucheron in 1893. Chinha, adelaarring met een cabochongeslepen tanzaniet (11 crt.).
‘Wanneer ik iemand tegenkom met een Boucheron-juweel is dat uiteraard de mooiste beloning die ik kan krijgen’
100 ties te verkennen.” Net als Boucheron zelf, heeft Choisne niet één bepaalde doelgroep voor ogen wanneer ze juwelen ontwerpt. “Ik denk meer in thema’s en kwaliteiten, zoals ‘vrouwelijkheid’ en ‘eigentijds maar met respect voor het verleden’. Ik heb natuurlijk wel een beeld van de Boucheron-vrouw – dat is een vrouw met een sterke, eigenwijze persoonlijkheid. En wanneer ik iemand tegenkom, buiten mijn werk om, met een Boucheron-juweel, is dat
TEMPUS MAGAZINE
uiteraard de mooiste beloning die ik kan krijgen. Het is vlijend om te zien welke emoties onze creaties kunnen oproepen, dat gaat ver boven het materiële aspect van onze juwelen.”
Symboliek Inmiddels kent de moderne dierencollectie – Boucheron’s Animals – zo’n twintig modellen, die ieder hun eigen symboliek hebben. Zo werd de kaketoe Nuri gedoopt, het Indonesische woord voor schoonheid, en VOORJAAR 2016
draagt de pauw de naam van Hera, de Griekse godin die naar verluidt de ‘ogen’ op de pauwenstaart zette. Dieren in alle maten, van de kleinste kolibrie tot enorme beesten, zoals de olifant, komen tot leven onder de handen van Choisne en haar team. Goud wordt gebeeldhouwd en gepolijst. De edelsteenexperts en -zetters van het merk selecteren vervolgens een kleurenpalet van exclusieve edelstenen die zoveel mogelijk aansluiten op de natuurlijke kleuren van de dieren. Claire Choisne is echter stellig, als ze zegt: “Ik heb de mooiste baan ter wereld. Vandaag mogen wij ook een pagina in het grote Boucheron-boek schrijven. Maar het belangrijkste ontwerp moet nog getekend worden.”
MONZA CHRONO SWISS MADE RACING CHRONOGRAPH WITH A STAINLESS STEEL CASE, SAPPHIRE CRYSTAL GLASS AND PRECISION TACHYMETER, € 399
WWW.LEMARQWATCHES.COM
LUXURY
TEMPUS MAGAZINE
HOR L O G E S - BU S I N E S S - LU X U RY
LUXE TE LEASE
103
PAGI NA 110
DIAMANTEN: VAN VONDST TOT VERLOVINGSRING
EN OOK :
GOODWOOD: IWC KLOKT KLASSIEKERS
VOORJAAR 2016
ACHTERGROND DIAMANT
TEMPUS MAGAZINE
DIAMANT:
Van vondst tot verlovingsring
104 Door Ivo Weyel >>
Diamanten spreken al eeuwenlang tot de verbeelding. De onverwoestbare edelsteen oefent een ongekende aantrekkingskracht op elke vrouw – en een enkele man, mits de edelsteen van de juiste grootte, slijpvorm, kleur en helderheid is. De lange reis die een diamant aflegt van vindplaats naar vinger is dan ook een reis naar perfectie.
VOORJAAR 2016
Ze zeggen dat hij dagenlang in zijn werkplaats zat. Dat hij al die tijd niet sprak, niet at, alleen maar starend voor zich uitkeek, beitel en hamer in de hand. In opperste concentratie tuurde hij naar een ruw brok steen, een ongeslepen diamant zo groot als een struisvogelei, groter dan een mannenvuist, de grootste diamant die de aarde ooit heeft voortgebracht, meer
ACHTERGROND DIAMANT
TEMPUS MAGAZINE
In de diamantslijperij van Joseph Asscher, circa 1908.
Joseph Asscher klooft de Cullinan op 10 februari 1908.
De Cullinan in de Engelse koninklijke scepter.
105 eigenaar van de diamantmijn waar hij gevonden was, Sir Thomas Cullinan. De steen was in 1905 gedolven in Transvaal, Zuid-Afrika, en genereerde een wereldsensatie waar de pers maar geen genoeg van kreeg. Premier Louis Botha besloot (na veel gesteggel en stemrondes in het parlement) de steen cadeau te doen aan de Engelse koning Edward VII, als dank voor zijn loyaliteit jegens Transvaal. De koning aanvaardde de gift ‘voor mijzelf en mijn »
De Cullinan in de Engelse kroon.
dan drieduizend caraat. Zijn naam was Joseph Asscher, diamantslijper te Amsterdam, en de naam van de diamant ‘The Cullinan’, genaamd naar de VOORJAAR 2016
ACHTERGROND DIAMANT
opvolgers’, zoals hij zei in zijn speech, en leverde hem drie jaar later af bij Asscher met de opdracht hem te kloven. Een nobele taak, maar omdat de hele wereld meekeek over zijn schouders, was de spanning bijna ondraaglijk. Het kloven ging toen nog met de hand, hamer en beitel, louter op gevoel, en dat luisterde ongekend nauw. In diamant zitten natuurlijke insluitsels, onregelmatigheden, nerven en breekpunten, en daaruit moest de juiste worden gevonden, want een fractie van een millimeter in de verkeerde hoek en de steen kon verpulveren tot gruis. Asscher tuurde dus lang, heel lang, tot hij de juiste had gevonden. Hij transpireerde en ademde zwaar en had een dokter en een zuster stand-by voor het geval zijn hart het zou begeven. Hij pakte zijn beitel en hamer en sloeg toe, in één forse houw. Toen werd het donker voor zijn ogen en viel hij bewusteloos ter aarde. Zo de mare gaat.
TEMPUS MAGAZINE
De 404 crt. grote Lulo Diamond die in 2015 werd gevonden in Angola.
Ekster Anderen zeggen dat er van flauwvallen geen sprake was, noch van een dokter, en dat de champagne werd opengetrokken. Maar verhalen en sagen horen nou eenmaal bij grote diamanten. Uit de Cullinan werden negen joekels van diamanten geslepen (plus nog eens 96 kleinere), waarvan de twee grootste terechtkwamen in de Engelse kroonjuwelen. De andere zeven kwamen in privébezit van de koning, tot groot plezier van zijn schoondochter, de latere Queen Mary, die een ekster was van de eerste orde en zich graag behing met karrenvrachten diamanten. Van nummer III en IV (respectievelijk 94,4 en 63,9 caraat) maakte zij een broche – in de koninklijke familiekring bijgenaamd Granny’s Chips (Oma’s Schilfers) – die nog steeds wordt beschouwd als ’s werelds kostbaarste broche, geschat op meer dan honderd miljoen euro. De huidige koningin Elizabeth droeg hem tijdens haar staatsbezoek aan Nederland in 1958, stevig verankerd op de revers van haar mantelpakje. Ze bezocht de werkplaats van
106 Steltman Diamond Collection met gekleurde diamanten.
VOORJAAR 2016
Joseph Asscher. Het weerzien, vertelde een nazaat van Joseph, was emotioneel. Een ruwe diamant ziet er niet uit als een diamant zoals wij die kennen.
ACHTERGROND DIAMANT
TEMPUS MAGAZINE
Gassan 121 Brown Diamond.
(Ter vergelijking: de Cullinan woog in ruwe vorm ruim 6 ons). Grote diamanten zijn zeldzaam. Hoe groter, hoe zeldzamer. Zo bestaan er slechts enkele tientallen ruwe diamanten met een gewicht van meer dan 100 caraat. Dat vertaalt zich natuurlijk ook in de prijs. Vandaar dat allemaal kleine diamantjes met een gezamenlijk gewicht van – laten we zeggen – 10 caraat, gigantisch veel minder waard zijn dan één diamant van hetzelfde gewicht. Dat er onlangs een diamant van 404 caraat werd gevonden in Angola, is dus zo zeldzaam dat het wereldnieuws is. Maar wat kost een ruwe diamant in vergelijking met een geslepen steen, en waardoor wordt de prijs bepaald? Welnu, de prijs verschilt enorm: de Lulo-diamant uit Angola is in ruwe vorm voor 16 miljoen dollar doorverkocht, zijnde zo’n kleine 40.000 dollar per caraat. Terwijl de Pink Star, een geslepen roze diamant van 60 caraat, op een veiling in 2013 ruim 72 miljoen dollar opbracht, zijnde dus meer dan 1 miljoen dollar per caraat. In het slijpproces (dat drie jaar duurde) verloor de Pink Star ruim de helft van zijn gewicht.
Sweet Josephine
Cartier Biennale Ring.
De Pink Star, de naam zegt het al, is roze. Wat ons brengt bij een volgend prijsbepalend aspect: de kleur. Gekleurde diamanten zijn zeldzamer dan witte. Dus per definitie duurder, zou je zeggen. Dat klopt. Althans op dit moment. Gekleurde diamanten zijn namelijk à la mode. Zo’n tien jaar geleden was dat nog niet het geval. Toen wilde bijna niemand ze hebben, en waren ze dus een stuk goedkoper dan witte. Niets veranderlijker dan de
107
Er bestaan slechts enkele tientallen ruwe diamanten met een gewicht van meer dan 100 caraat Meer als een stuk glas, grofkorrelig en dof. De glans komt pas door het aanbrengen van gladde facetten, steeds in een gekantelde hoek ten opzichte van elkaar, waarin het licht reflecteert. Hoe meer facetten, hoe meer glinstering. De meest bekende slijpvorm,
briljant, heeft minimaal 56 facetten. Door al dat slijpen en polijsten vermindert het gewicht van de steen, dat wordt uitgedrukt in caraten. Eén caraat weegt 0,2 gram, en wordt uitgedrukt in 100 punten. Een half caraat wordt dus aangeduid als 50 punten. VOORJAAR 2016
mens, en gaandeweg werden ze van quantité négligeable tot de nec plus ultra voor diamantliefhebbers. Ze verkrijgen hun kleur doordat er in het miljoenen jaren durende proces waarin een diamant wordt gevormd, inmenging van andere grondsoorten aan »
ACHTERGROND DIAMANT
te pas komt (bijvoorbeeld borium bij ken namelijk leeg. Althans, over een blauwe diamanten), dan wel door nog jaar of twintig zitten stenen naar veronopgehelderde processen die met de wachting alleen nog zo diep, dat deldruk, hitte en structuur te maken heb- ven duurder wordt dan ze ooit op ben. Bruin komt het meeste voor, rood kunnen brengen. Tegelijkertijd is de is het zeldzaamst. Een kleine rode dia- artificiële diamant in opkomst. De mant kan dus oneindig veel kostbaar- moderne mens kan namelijk machider zijn dan een grote witte. Maar niets ligt vast in de diamantwereld. Je zou kunnen zeggen dat het – tot op een bepaalde hoogte – een kwestie is van wat de gek ervoor geeft. En de gek betaalt zich blauw op dit moment. Enter Joseph Lau, miljardair te Hongkong. Hij kocht onlangs de Blue Moon (elke grote steen krijgt een naam) van 12 caraat voor 48,5 miljoen dollar en gaf die aan zijn dochter. Zij heeft blijkbaar meer dan één vinger, dus luttele weken later kocht hij een roze steen van 16,08 caraat voor 28,5 miljoen dollar en noemde die naar haar, Sweet Josephine. Leuk detail in deze: de echte Sweet Josephine is zeven jaar oud. Met recht een groeidiamant. House of Eléonore De grootste Empress oorhangers geslepen diamet artificiële oranje mant ter wereld diamanten. is trouwens ook gekleurd. Hij De roze Sweet Josephine weegt 545,67 cadiamant van 16,08 crt. raat, is amberkleurig, heet The
108
De moderne mens kan machinaal 100% diamanten maken die niet verschillen van natuurlijk gegroeide stenen
Golden Jubilee en is eigendom van koning Bhumibol van Thailand die hem cadeau kreeg toen hij vijftig jaar op de troon zat. Vandaar de naam. Waaruit blijkt (zie Elizabeth) dat je als gekroond hoofd de meeste kans hebt een aardige steen als presentje te krijgen. Sweet Josephine uitgezonderd. Voor gewone stervelingen blijft het een kwestie van stevig in de buidel tasten. Hoe stevig dat in de toekomst blijft, is ongewis. Diamantmijnen ra-
naal diamanten maken die in geen enkel opzicht verschillen van natuurlijk gegroeide stenen. Het zijn 100% diamanten. Dus geen zirkonia’s, moissanieten of andere namaakdiamanten die in veel opzichten – zoals de hardheid – verschillen van echte. Het enige verschil tussen de huidige artificiële en de natuurlijke is dat het proces waarin pure koolstof verwordt tot keiharde diamant niet miljoenen jaren vergt, maar slechts een paar weVOORJAAR 2016
TEMPUS MAGAZINE
ken. Ze zijn dus een stuk goedkoper. Dat zou de doodsklap voor echte diamanten kunnen zijn. ‘Synthetische’, ‘in laboratorium vervaardigde’ dan wel ‘man-made’ diamanten, zoals ze ook worden genoemd, hebben nog een ander voordeel: ze zijn 100% clean: 100% milieuvriendelijk, slavenarbeidvrij en gegarandeerd dat er geen blood diamond tussenzit. Het is dus allesbehalve opmerkelijk dat de diamantwereld (met De Beers, ’s werelds grootste diamantproducent voorop) te hoop loopt tegen synthetische stenen. ‘Schande! Nep! Weg ermee!’, roepen ze en doen er alles aan om de stenen in een kwaad daglicht te stellen, mede door op het gevoel te werken. De grootste aantrekkingskracht van diamant is immers de door de diamant-industrie bedachte romantische gevoelens. Een product dat door een laboratorium in drie weken in elkaar is geflanst, kan nooit echte liefde vertegenwoordigen. Aldus De Beers.
Monopolie Wat wel opmerkelijk is, is dat De Beers c.s. zelf ook op grote schaal synthetische stenen produceert. Sterker: De Beers is de grootste speler in deze. Ook het eerbiedwaardige Royal Asscher, de Amsterdamse diamantfirma die in 1854 door de Cullinan-klover Joseph werd opgericht, is aandeelhouder in een joint-venture die House of Eléonore heet. Zij verkopen de stenen met open vizier gewoon via internet, terwijl De Beers geheimzinnig doet over hun oogpunten. Boze tongen beweren zelfs dat ze de nieuwe markt geheel willen opkopen en monopoliseren om er vervolgens voor te zorgen dat de stenen nooit en te nimmer op de markt zullen komen, om zo de waarde van de natuurlijke stenen veilig te stellen. Hoe dan ook, er breken spannende tijden aan in de diamantwereld. Ik vroeg Jacqueline Karachi, hoofd van de Haute Joaillerie-divisie van Cartier, of ze ooit synthetische diamanten zal gebruiken in haar juwelen. ‘Nooit!’, zei ze stellig. Om dit gaandeweg het interview steeds verder af te zwakken; van ‘misschien’, via ‘you never know’ tot ‘als het eenmaal algemeen geaccepteerd is, waarschijnlijk wel.’ Arme Josephine.
Tijd voor maatwerk Interhiva laat zien hoe perfect een zwembad zijn kan. Door gebruik te maken van het unieke Polystone is elk zwembad volledig op maat te maken. Polystone is een hoogwaardige kunststof die gelast kan worden. Dat maakt elke vorm mogelijk, maar ook het integreren van trappen, overloopgoten, roldekberging en zelfs
de ruimte voor de technische installatie. Het bijzondere materiaal is zeer sterk, vormvast, kleurecht, anti-bacterieel en bestand tegen UV en chemicaliĂŤn. Laat uw dromen werkelijkheid worden en ontdek hoe Interhiva u daarbij kan helpen. Wij laten we u graag alle mogelijkheden zien!
REPORTAGE LUXE LEASEN
TEMPUS MAGAZINE
LEASE EEN HORLOGE
Luxe te Leen Door Jorrit Niels >>
110
You never actually own a Patek. Dat is wat Patek Philippe zijn potentiële klanten al jaren vertelt, u ‘bewaart’ ze slechts voor het nageslacht. Maar bij het New Yorkse Eleven James moet die Nautilus na drie maanden toch echt weer retour. Daarvoor komt dan weer wel een Rolex Daytona of een Omega Speedmaster Co-Axial in de plaats. Zie het als de ‘Netflix voor horloges’. Volgens oprichter Randy Brandoff ‘gaat het niet meer om eigendom, maar om toegang’. En andere luxe volgt. Randy Brandoff is ceo van Eleven James en deed inspiratie op als chief marketing officer bij NetJets. Een bedrijf waar privéjets te leen zijn met de Private Jet Card. Zeg maar een privéjet op de manier waarop u betaalt voor Spotify. Per 25 uur voor een flat fee toegang tot privéjets. Een afroeptijd van minimaal vier uur van tevoren en ze staan startklaar op de baan. “Bij NetJets kwam ik voor het eerst in aanraking met collaboratieve consumptie van luxe”, vertelt Brandoff. “Ik heb daar gezien dat de luxemarkt is geVOORJAAR 2016
Horlogecollectie bij Eleven James.
worden tot iets waar de juiste toegang en ervaring het wint van enkel het eigendom. Of het nu gaat om privévliegtuigen, vakantievilla’s, auto’s of handtassen.” Eleven James hoort daar ook bij en deelt hetzelfde concept. Door middel van een maandelijks lidmaatschap ontvangt u vanaf elke vier maanden ($ 149 per maand) tot aan elke twee maanden ($ 189) een nieuw horloge. Let wel, dat kan oplopen tot 1.259 dollar per maand, maar dan kan er tweemaandelijks goede sier worden gemaakt met een Patek Philippe Calatrava 6000G, een Lange 1 of een witgouden Rolex Daytona om de pols. Voor de horloge-aficionado met angst voor krassen, wees gerust: elk horloge wordt voor uitleen getest, gecheckt en waar nodig onderhouden. Uw polsmaat is trouwens on file. Dus eenmaal
REPORTAGE LUXE LEASEN
TEMPUS MAGAZINE
voornaamste redenen voor lidmaatschap. “Je bent horlogefan en hebt de mogelijkheid om zo op een betaalbare manier eens iets anders te dragen en je ontmoet andere leden in een omgeving die bij je past. Wil je een reservering bij die nieuwe hotspot of heb je een pak nodig, onze conciërgeservice helpt.” Voor nu is Eleven James nog voorbehouden aan Noord-Amerika en Canada, maar volgens de Amerikaanse leenheer zal Europa snel volgen: “It’s a matter of time. Een te makkelijke woordgrap, maar we komen naar Europa en naar dus ook Nederland.”
PK’s on loan Iets wat al wel haalbaar is voor iemand aan onze kant van de oceaan is
Een Aston Martin Rapide van AutoVivendi.
111
Voor 1.259 dollar per maand kun je goede sier maken met een Patek Philippe Calatrava of een Lange 1
E.J. Randy Brandoff van Eleven James.
ontvangen kan het modelletje direct om. In totaal is er toegang tot honderden horloges in verschillende prijscategorieën en een collectie die regel-
matig wordt ververst. “Je draagt ze voor een fractie van de eigenlijke prijs”, aldus Brandoff. “En de mogelijkheid om een horloge uit te proberen voordat je ‘m koopt.” En hebt u zelf een collectie, maar ingezet op het verkeerde fonds of een wegzakkende valuta? U kunt de eigen horloges ook inbrengen om te verhuren tegen een percentage. Volgens Brandoff is het onderdeel uitmaken van een club één van de VOORJAAR 2016
de Britse privé-autoclub AutoVivendi. Vanuit hun hoofdkantoor in Londen bedienen ze klanten van over de hele wereld. De Monaco Grand Prix meemaken vanaf een megajacht is nagenoeg standaard; met een privéjet naar de Autosalon van Genève, geen probleem. Maar hun eigen collectie is waar het om draait. Directeur Craig Williams: “Onze klanten hebben hun eigen luxe auto’s en supercars, maar kopen er doorgaans niet elk jaar »
REPORTAGE LUXE LEASEN
TEMPUS MAGAZINE
een stuk of twaalf. De mogelijkheid om te rijden wat je wilt, zonder het gedoe van onderhoud en de financiële druk van eigendom, maakt deze vorm steeds populairder. Zelfs voor mensen met genoeg geld. Ze realiseren zich dat ze die Lamborghini Aventador en Ferrari 488 GTB niet tegelijkertijd kunnen rijden en hoe weinig ze die auto’s überhaupt rijden.” En daarbij, de supercar aanpassen aan de gelegenheid waarvoor u hem nodig heeft, daar is natuurlijk ook iets voor te zeggen. Bij een huwelijk waar u in rok moet aantreden, past een Aston Martin Rapide toch iets beter dan een Lamborghini Huracan. Bewaar die voor een iets ‘plattere’ bui. Ophalen is uit den boze, de gekozen supercar wordt op elke gewenste
Lamborghini Aventador bij AutoVivendi.
112
Bij een huwelijk waar u in rok moet aantreden, past een Aston Martin Rapide toch iets beter dan een Lamborghini Huracan
plek en tijd bij u afgeleverd. “In de jaren 90 kocht je cd’s, nu stream je de muziek die je wilt en wanneer je wilt. Tijden veranderen.” Veel vrijheid en service, met een bijbehorend prijskaartje. Wilt u ruim keuze hebben en toegang tot de gehele collectie, dan is ruim 37.000 euro nodig voor het jaarlidmaatschap en krijgt u zo’n zestig dagen per jaar een auto. Eigen baas of weet u uw CFO te overtuigen, dan bestaat er een be-
drijfslidmaatschap voor 22.000 euro voor maximaal vijf personen en dertig dagen per jaar een auto. Een jaarlijkse supercar-rijcursus is inbegrepen bij beide opties.
Hervé Léger.
Hermès voor een week Prijzig, maar dit staat tot niets als u het vergelijkt met de minimaal 116.000 euro die u betaalt voor een Private Jet Card van NetJets. U heeft hiermee toegang tot een privéjet voor VOORJAAR 2016
25 uur en het werkt als een soort rittenkaart. Hoe dan ook een kaart die de AmEx Centurion doet lijken op een BasicFit-pas. Even een dagje shoppen in Londen
REPORTAGE LUXE LEASEN
TEMPUS MAGAZINE
die Valentino, Hervé Léger of Diane von Fürstenberg en betaal 75 tot 204 euro voor vier dagen chique doen. Nog zo’n Amerikaanse klassieker als Rent the Runway is de website Bag, Borrow or Steal. Zeg maar de Eleven James op tassengebied. Die Hermès Birkin Bag voor een week (€ 250) of een vintage Chanel (€ 90), geen enkel probleem. Op het Europese equivalent MonLuxe is zelfs een bijbehorend juweel mogelijk van merken als Chanel en Dior. De uitleg die de week erop moet worden gegeven, waar die waanzinnige tas is gebleven... die is aan u. Het lenen van luxe is dan ook zeker niet voor iedereen weggelegd. Toch zijn er tal van redenen om het te doen. Mensen die wel het geld hebben, maar
Hermès Birkin Bag.
NetJets.
NetJets.
Little Black Book Horloges
Kleding
Eleven James, elke twee tot vier maanden een nieuw uurwerk.
Chic by Choice, voor de vrouw die niet bij elk gala of trouwerij een maandsalaris wil spenderen.
ELEVENJAMES.COM
Privéjets NetJets, een privéjet op afroep met de Private Jet Card. Op te waarderen per 25 vlieguren. NETJETSEUROPE.COM
Supercars Auto Vivendi, waar en wanneer dan ook toegang tot de nieuwste supercars. AUTOVIVENDI.COM
CHICBYCHOICE.COM
Handtassen Bag, Borrow or Steal of MonLuxe, voor zo ongeveer elke highend handtas denkbaar. BAGBORROWORSTEAL. COM, MONLUXE.COM
113
Het populaire Rent the Runway biedt in de VS de mogelijkheid om designerkleding te huren voor die ene speciale avond per jet of een weekend een McLaren 570S, de populariteit van de deeleconomie in het luxere segment is hier en maakt kinderspel van Airbnb en Uber. Toch is er ook nog het een en ander mogelijk voor minder dan een ton of vele tienduizenden euro’s. Het populaire Rent the Runway biedt in de VS de mogelijkheid om designerkleding te huren voor die ene speciale avond. Het Europese alternatief hiervoor is Chic by Choice. Kies VOORJAAR 2016
het gemak verkiezen boven eigendom. Of de groep die wel eens wil proeven van het goede leven en dit zo op een (de ene keer wat meer dan de andere) bereikbare manier kan doen. En met het gemak waarmee u nu een heel seizoen House of Cards bingewatcht binnen een weekend. Surf een tiental minuten over het web en u meet zich het uiterlijk aan van een one percenter. Althans, voor die ene week dan.
TEMPUS MAGAZINE
Adverteerdersindex
Colofon
Audemars Piguet Bagijn bv Tel: +31 (0)20 470 08 91
Panerai Groupe Richemont Tel: +31 (0)20 342 86 66
Tempus is een uitgave van de FD Mediagroep
Baume & Mercier Groupe Richemont Tel: +31 (0)20 342 86 66
Parmigiani Fleurier www.parmigiani.ch
Bell & Ross www.bellross.com Bonebakker Juwelier Tel: +31 (0)20 673 75 77 BRON Juwelen www.bronjewelry.com Cartier Cartier International Tel: +31 (0)20 342 96 66
Patek Philippe www.patek.com Raymond Weil S. Weisz Uurwerken Tel: +31 (0)20 679 46 33 Rolex Schaap & Citroen Tel: +31 (0)20 346 34 00 TAG Heuer Schaap & Citroen Tel: +31 (0)20 346 34 00
Commercieel Directeur Job van Wagensveld Hoofdredacteur Mischa van de Woestijne, MI7 Media Intelligence mischa@mi7.nl Redactie Melinda Braaksma (tekst en eindredactie), Wijnand van den Brink, Jorrit Niels, Alphons Overbeek, Ivo Weyel, Mischa van de Woestijne Conceptontwikkeling Jappe Croon, Knook bv info@knookbv.nl Art direction Antoine Hamers, Wolk Ontwerp Haarlem info@wolkontwerp.nl
Edox S. Weisz Uurwerken Tel: +31 (0)20 679 46 33
Tudor Schaap & Citroen Tel: +31 (0)20 346 34 00
Sales Natasja Veldman Sales Manager natasja.veldman@fdmediagroep.nl Tel: +31 (0)20 592 86 08
Frédérique Constant IBB Tel: +31 (0)20 342 80 80
Union Glashutte The Swatch Group Tel: +31 (0)40 219 99 38
Bob Huysmans International Sales Manager bob.huysmans@fdmediagroep.nl Tel: +31 (0)6 53 316 801
Interhiva Tel: +31 (0)342 42 70 42
Van der Gang Watches Tel: +31 (0)519 82 02 20
IWC Groupe Richemont Tel: +31 (0)20 342 86 66
Order en Traffic Joep Roël joep.roel@fdmediagroep.nl Tel: +31 (0)20 592 85 65 Drukwerk Habo Dacosta
Jaeger-LeCoultre Groupe Richemont Tel: +31 (0)20 342 86 66
114 Junghans S. Weisz Uurwerken Tel: +31 (0)20 679 46 33
Op de cover van Tempus: Detail van het uurwerk van de Jaeger-LeCoultre Reverso Tribute Gyrotourbillon, diamanten ringen van Steltman Juwelier en de Panerai Lo Scienziato Luminor 1950 GMT Tourbillon Titanio.
Detail uit het uurwerk van de Reverso Tribute Gyrotourbillon van Jaeger-LeCoultre PAG I NA 8 0
LEMARQ Watches Tel: +31 (0)35 621 09 27 info@lemarqwatches.com MeisterSinger Time Company Tel: +31 (0)570 51 42 00
GOODWOOD IWC KLOKT KLASSIEKERS
Cover CS6.indd 1
22-04-16 11:04
De redactie heeft haar best gedaan om alle rechthebbenden van de in dit magazine geplaatste foto’s te achterhalen. Mocht het zo zijn dat u als rechthebbende(n) alsnog niet benaderd bent, dan kunt u hiervoor contact opnemen met de redactie.
Oris Oris Benelux Tel: +31 (0)6 53 95 33 92 VOORJAAR 2016
M ANUFACTUR E DE H AU TE H OR LOGER IE
TONDA METROGR APHE
Steel case Chronograph automatic movement Date in an aperture Integrated titanium/steel bracelet Made in Switzerland www.parmigiani.ch
ACE & DIK JEWELERS VAN BAERLESTRAAT 46, AMSTERDAM, +31 20 571 15 60 ATELIER MICHGELSEN BOSSTRAAT 20, SOEST, +31 35 602 49 71
DRIVE DE CARTIER MANUFACTURE MOVEMENT 1904 MC THE DRIVE DE CARTIER COLLECTION IS ELEGANCE REDEFINED. THE SLEEK LINES OF THIS CUSHION-SHAPED WATCH CREATE A TRULY STYLISH PIECE, BROUGHT TO LIFE BY THE MAISON MANUFACTURE MOVEMENT 1904 MC. ESTABLISHED IN 1847, CARTIER CREATES EXCEPTIONAL WATCHES THAT COMBINE DARING DESIGN AND WATCHMAKING SAVOIR-FAIRE. # W H ATD R I V E S YO U
Explore and shop www.cartier.com - (020) 719 2455