RAPORT Jakość powietrza
we Wrocławiu 01.I.2018-28.II.2019
Poseł na Sejm RP
Poseł na Sejm RP
Spis treści
Jakość powietrza we Wrocławiu - Raport
O raporcie
_02
Źródła danych
_03
Indeks jakości powietrza i normy
_04
Opis substancji
_05
Skutki dla zdrowia
_06
Polska
_07
Wrocław
_08
Jak zapobiegać?
_09
Załącznik
_10
2
Poseł na Sejm RP
O raporcie
Szanowni Państwo, Zbliżamy się do końca sezonu grzewczego. To doskonały moment na podsumowanie kwestii związanych z zanieczyszczeniem powietrza we Wrocławiu. Polska jest krajem o jednym z największych zanieczyszczeń powietrza w całej Unii Europejskiej a prym w zestawieniu najbardziej zanieczyszczonych europejskich miast wiodą niestety polskie miasta. Szacuje się, że z powodu zanieczyszczenia powietrza we Wrocławiu co roku przedwcześnie umiera około 500 osób. Podstawowym problemem związanym ze smogiem jest niska społeczna świadomość problemu zanieczyszczenia powietrza, jego przyczyn i skutków. Z tego przede wszystkim powodu powstał niniejszy raport, do którego lektury serdecznie zapraszam.
Micha Jaros
Poseł na Sejm RP - Platforma Obywatelska
Jakość powietrza we Wrocławiu - Raport
3
Poseł na Sejm RP
Źródła danych
Zagregowane dane archiwalne z okresu od 1 stycznia 2018 do 28 lutego 2019 pochodzą z Mapy Monitoringu Jakości Powietrza prowadzonej przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu [1] ze stacji pomiarowych przy ul. Korzeniowskiego[2] i przy ul. Wiśniowej[3].
https://air.wroclaw.pios.gov.pl/ [2] Wrocław, 50-226, Wybrzeże J.Conrada-Korzeniowskiego 18. Typ stacji: tła, metoda pomiaru: automatyczna+manualna. [3] Wrocław, 53-137, Wiśniowa. Typ stacji: komunikacyjna, metoda pomiaru: automatyczna. [1]
Jakość powietrza we Wrocławiu - Raport
4
Poseł na Sejm RP
Indeks jakości powietrza i normy Ocena jakości powietrza: Ocena jakości powietrza w Polsce jest realizowana w oparciu o następujące akty prawne definiujące system monitoringu powietrza , które definiują system monitoringu powietrza, określają zakres i sposób badania jakoś, określają minimalną liczbę stacji oraz metody i kryteria oceny • Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r., Prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2001, Nr 62, poz. 627). • Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. 2008 nr 199 poz. 1227). • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 września 2012 r. w sprawie dokonywania oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz.U. 2012, Nr 0, poz. 1032). • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. 2012, Nr 0, poz. 1031). • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 10 września 2012 r. w sprawie zakresu i sposobu przekazywania informacji dotyczących zanieczyszczeń powietrza (Dz.U. 2012 nr 0 poz. 1034). • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 listopada 2010 r. w sprawie sposobu i częstotliwości aktualizacji informacji o środowisku (Dz.U. 2010 nr 227 poz. 1485).
Jakość powietrza we Wrocławiu - Raport
5
Poseł na Sejm RP
Indeks jakości powietrza i normy PM10
PM2,5
03
NO2
SO2
C6H6
CO
[µg/m3]
[µg/m3]
[µg/m3]
[µg/m3]
[µg/m3]
[µg/m3]
[µg/m3]
DOBRA
0-20
0-12
0-70
0-40
0-50
0-5
0-2
UMIARKOWANA
21-60
13-36
71-120
41-100
51-100
6-10
3-6
PONIŻEJ NORMY
61-100
37-60
121-150
101-150
101-200
11-15
7-10
NIEKORZYSTNA
101-140
61-84
151-180
151-200
201-350
16-20
11-14
ZŁA
141-200
85-120
181-240
201-400
350-500
21-50
15-20
KRYTYCZNA
>200
>120
>240
>400
>500
>50
>20
Indeks jakości powietrza
BRAK INDEKSU
Skąd czerpać informacje na temat jakości powietrza we Wrocławiu? https://air.wroclaw.pios.gov.pl/ https://aqicn.org/map/wroclaw/ http://powietrze.wroclaw.pl/
Jakość powietrza we Wrocławiu - Raport
6
Poseł na Sejm RP
Indeks jakości powietrza i normy
DOBRA Zanieczyszczenie nie stanowi zagrożenia
* dotyczy osób starszych, kobiet w ciąży, osób z chorobami serca oraz dróg oddechowych i innych podgrup
Zalecane aktywności fizyczne na zewnątrz
Zalecane odpoczywanie na świeżym powietrzu
Zanieczyszczenie powietrza stanowi minimalne zagrożenie dla osób starszych, kobiet w ciąży, osób z chorobami serca oraz dróg oddechowych i innych podgrup * dotyczy osób starszych, kobiet w ciąży, osób z chorobami serca oraz dróg oddechowych i innych podgrup
Zalecane spacery na zewnątrz
Zalecane aktywności fizyczne na zewnątrz
Zalecane odpoczywanie na świeżym powietrzu
* dotyczy osób starszych, kobiet w ciąży, osób z chorobami serca oraz dróg oddechowych i innych podgrup
ogranicz przebywanie na świeżym powietrzu
*
PONIŻEJ NORMY Zanieczyszczenie powietrza mogą stanowić zagrożenie dla osób starszych, kobiet w ciąży, osób z chorobami serca oraz dróg oddechowych i innych podgrup
Zalecane przebywanie na świeżym powietrzu
*
UMIARKOWANA
Dopuszczalne spacery na zewnątrz
Dopuszczalne aktywności fizyczne na zewnątrz
Ogranicz odpoczywanie na świeżym powietrzu
ogranicz przebywanie na świeżym powietrzu
Zalecane pozostanie w domu
Ogranicz spacery na zewnątrz
Ogranicz aktywności fizyczne na zewnątrz
Ogranicz jazdę samochodem
Zalecane pozostanie w domu
Zalecane poruszanie się komunikacją miejską
Zrezygnuj z aktywności fizyczne na zewnątrz
Zrezygnuj z jazdy samochodem
Dopuszczalne spacery na zewnątrz
Dopuszczalne aktywności fizyczne na zewnątrz
Ogranicz odpoczywanie na świeżym powietrzu
ogranicz przebywanie na świeżym powietrzu
NIEKORZYSTNA Osoby starsze, kobiety w ciąży, dzieci, osoby z chorobami serca oraz dróg oddechowych, astmatycy i inne podgrupy powinni unikać wychodzenia na zewnątrz. Niezalecane są aktywności na zewnątrz dla wszystkich. * dotyczy osób starszych, kobiet w ciąży, osób z chorobami serca oraz dróg oddechowych i innych podgrup
ZŁA Osoby starsze, kobiety w ciąży, dzieci, osoby z chorobami serca oraz dróg oddechowych, astmatycy i inne podgrupy powinni unikać wychodzenia na zewnątrz. Niezalecane są aktywności na zewnątrz dla wszystkich. * dotyczy osób starszych, kobiet w ciąży, osób z chorobami serca oraz dróg oddechowych i innych podgrup
KRYTYCZNA Osoby starsze, kobiety w ciąży, dzieci, osoby z chorobami serca oraz dróg oddechowych, astmatycy i inne podgrupy powinni bezwględnie wychodzenia na zewnątrz. Wszystkim odradza się wszelkie aktywności na zewnątrz dla wszystkich. * dotyczy osób starszych, kobiet w ciąży, osób z chorobami serca oraz dróg oddechowych i innych podgrup
Jakość powietrza we Wrocławiu - Raport
Zalecane spacery na zewnątrz
7
Poseł na Sejm RP
Opis substancji i ich oddziaływanie CO
NOx
Tlenek węgla (II) to bezwonny, bezbarwny oraz pozbawiony smaku gaz. Wytwarzany jest przede wszystkim podczas spalania surowców kopalnych oraz przy spalaniu paliw w silnikach samochodowych. Naturalnymi źródłami emisji są m.in. erupcje wulkanów, czy pożary.
Tlenki azotu są jednymi z najgroźniejszych zanieczyszczeń atmosfery. Przede wszystkim występują postaci dwóch tlenków: tlenku azotu (NO) oraz dwutlenku azotu (NO2). Emitowane są do atmosfery w wyniku procesu spalania, w obecności tlenu i wysokich temperatur. Za emisję odpowiadają m.in. spalanie paliw, transport, hutnictwo, przemysł chemiczny
Oddziaływanie Związek ten jest silnie toksyczny, poważnie zagraża zdrowiu i życiu człowieka. Tlenek węgla (II) w dużych ilościach łącząc się z hemoglobiną zawartą we krwi, powoduje niedotlenienie tkanek (stężenie 0,16% objętościowego CO, prowadzi do wciągu dwóch godzin do śmierci). Powoduje w wyższych stężeniach ból głowy i wymioty, przy mniejszych można zapaść w śpiączkę. Przez swoje właściwość fizykochemiczne nazywany jest “cichym zabójcą”. Przez co bardzo często dochodzi do zaczadzenia.
Jakość powietrza we Wrocławiu - Raport
Oddziaływanie Tlenki azotu są szczególnie niebezpieczne dla organizmu ludzkiego. Działają drażniąco w kontakcie ze skórą, oczami. Tlenki azotu w 60% wchłaniają się w górnych drogach oddechowych a pozostała część dociera do pęcherzyków płucnych. Powodują one tworzenie się w organizmie kwasu azotowego czy uszkadzają tkankę płucną. Sprzyjają rozwojowi przewlekłych zapaleń oskrzeli i rozedmy płuc. Tlenki azotu w atmosferze bardzo łatwo ulegają reakcji w wodą, tworząc kwaśne deszcze, co wpływa negatywnie na kwasowość gleb. Może powodować to wiele trudno odwracalnych szkód, m.in. od korozji metali, do degradacji środowiska (niszczenie lasów, zakwaszenie gleby oraz zbiorników wodnych). Przyczyniają się do powstawania smogu fotochemicznego, Tlenki Azotu ze spalinami oraz pod wpływem światła prowadzą do powstania trujących gazów (m.in. ozonu, formaldehydu, nadtlenku wodoru), powodując trudności z oddychaniem.
8
Poseł na Sejm RP
Opis substancji i ich oddziaływanie SO2
Pyły zawieszone PM10 i PM2,5
Dwutlenek siarki jest niezwykle reaktywnym, bezbarwnym, o duszącym zapachu, drażniącym drogi oddechowe gazem. Za największą emisję SO2 odpowiada produkcja energii elektrycznej oraz innych procesów przemysłowych. Wpływ mają również procesy takie: ekstrakcja metali z rud, czy spalanie paliw o wysokiej zawartości siarki.
Pył zawieszony jest mieszaniną niezwykle małych cząstek. Pyłem zawieszonym PM10 są wszystkie cząstki mniejsze niż 10µm, natomiast w przypadku PM2,5 osiągają mniejsze rozmiary niż 2,5 µm. Zanieczyszczenia pyłowe mogą osiągać różne rozmiary oraz kształty. Ponadto posiadają zdolność do adsorpcji na swojej powierzchni innych, bardzo szkodliwych zanieczyszczeń (dioksyn czy metali ciężkich). Pyły zawieszone przede wszystkim emitowane są bezpośrednio a takich źródeł jak pożary, unoszenia się pyłu z placów budów, dróg niepokrytych asfaltem, procesów spalania.
Oddziaływanie Ma działanie toksyczne, atakuje najczęściej drogi oddechowe i struny głosowe. Po wniknięciu do ściany dróg oddechowych przenika do krwi i dalej do całego organizmu. Kumuluje się w ściankach tchawicy i oskrzelach oraz w wątrobie, śledzionie, mózgu i węzłach chłonnych. Duże stężenie SO2 może prowadzić również do zmian w rogówce oka. Podobnie jak w przypadku tlenków azotu, dwutlenek siarki w połączeniu z wodą, tworzy kwaśne deszcze negatywnie oddziałujące na środowisko. W okresie zimowym, w wyniku spalania dużej ilości zanieczyszczonych siarką surowców naturalnych, może dochodzić do pojawienia się smogu w aglomeracjach miejskich.
Jakość powietrza we Wrocławiu - Raport
Oddziaływanie Pył zawieszony ma bardzo negatywne oddziaływanie na zdrowie ludzkie. Ze względu na swoje małe rozmiary, z łatwością może przedostawać się do płuc, powodując zatrucie, zapalenia górnych dróg oddechowych, pylicę, nowotwory płuc, choroby alergiczne i astmę. Pył PM2,5 posiada zdolność przedostawania się głęboko do płuc - pęcherzyków płucnych, powodując ich trwałe uszkodzenie, a następnie przedostawać się do krwi. Poprzez odbijanie promieniowania docierającego do Ziemi stwierdzono, że przyczynia się do powolnego ochładzania klimatu.
9
Poseł na Sejm RP
Opis substancji i ich oddziaływanie C6H6
03
Benzen jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych związków organicznych, otrzymywanych z ropy naftowej. Spala się kopcącym płomieniem. Toksyczny, rakotwórczy, wykazuje działanie narkotyczne. Otrzymywany jest na wielką skalę w czasie przeróbki węgla kamiennego (smoła węglowa) i ropy naftowej. Wykorzystywany jest jako surowiec do syntez tworzyw sztucznych, barwników, detergentów i farmaceutyków. Stanowi wysokoenergetyczny składnik benzyny silnikowej.
Ozon to odmiana tlenu o cząsteczce trójatomowej. Jest to drażniący gaz o barwie bladoniebieskiej i charakterystycznej woni. w naturalny sposób powstaje na wysokości 30-50 km. Koncentruje się na wysokości ok. 23 km. W stratosferze ozon stanowi swoistą “tarczę ochronną” chroniącą biosferę Ziemi, w troposferze jest niepożądany, gdyż należy do gazów cieplarnianych. Ozon troposferyczny jest zanieczyszczeniem wtórnym. Powstaje w wyniku reakcji fotochemicznych zachodzących w powietrzu zanieczyszczonym tlenkami azotu, węglowodorami i tlenkiem węgla pochodzących głównie transportu drogowego. Formowaniu ozonu sprzyja wysoka temperatura, duże nasłonecznienie i duża wilgotność powietrza.
Oddziaływanie Ze względu na wysoką zawartość benzenu w benzynie, spalinach silników samochodowych oraz w dymie tytoniowym, narażenie ludzi na obecność tego związku w powietrzu staje się istotnym problemem. Innym źródłem narażenia na benzen jest obecność benzenu w produktach spożywczych oraz w wodzie pitnej. Benzen wchłania się głównie w postaci par drogą oddechową, a ciekły benzen jest wchłaniany przez skórę. U ludzi ostre zatrucia benzenem o dużych stężeniach (od 10000 do 65200 mg/m3 przez 5÷10 min) prowadzą do śmierci, poprzedzonej objawami narkotycznymi, arytmią i zaburzeniem oddychania.
Jakość powietrza we Wrocławiu - Raport
Oddziaływanie Ozon może powodować chwilowe zaburzenia funkcji oddechowych, szybki i płytki oddech oraz bóle głowy, zwłaszcza przy większym wysiłku fizycznym. Wysokie stężenia ozonu mogą powodować podrażnienia górnego odcinka dróg oddechowych, kaszel i napady duszności. Możliwe są podrażnienia i swędzenie oczu, bóle klatki piersiowej, podrażnienia śluzówki, a także choroby dróg oddechowych (nosa, gardła i płuc).
10
Poseł na Sejm RP
Polska 2017
Jakość powietrza we Wrocławiu - Raport
2018
2017
2018
Źródło: Lista Polskich miast z największym smogiem - Greenpeace/iQAir/Air Visual
11
Polska
Jakość powietrza we Wrocławiu - Raport
Poseł na Sejm RP
Źródło: Lista Polskich miast z największym smogiem - Greenpeace/iQAir/Air Visual
12
Poseł na Sejm RP
Wrocław - źródła smogu
62% zanieczyszczeń we
Wrocławiu to efekt spalania paliw stałych w piecach,
24% generuje transport, a 12% – przemysł
62% 24%
12% Jakość powietrza we Wrocławiu - Raport
Udział poszczególych źródeł odpowiedzialnych za przekroczenia norm pyłu zawieszonego-PM10 w Polsce. Źródło: Ocena jakości powietrza w strzefach w Polsce w roku 2013, GIOŚ.
13
Poseł na Sejm RP
Wrocław - indeks jakości powietrza w latach 2017 i 2018
Wrocław, Poland
Jakość powietrza we Wrocławiu - Raport
2017
2018
21,9
22,9
14
Wrocław - liczba dni rocznie z przekroczeniem indeksu jakości powietrza
Jakość powietrza we Wrocławiu - Raport
Poseł na Sejm RP
15
Poseł na Sejm RP
Wrocław
miesiąc
Jakość powietrza we Wrocławiu - Raport
poziom dopuszczalny w okresie rocznym - 40 µg/m3
poziom dopuszczalny w okresie rocznym - 40 µg/m3
poziom dopuszczalny w okesie rocznym - 30 µg/m3
poziom dopuszczalny w okesie rocznym - 30 µg/m3
poziom dopuszczalny w okresie dobowym 40 µg/m3
poziom dopuszczalny w okresie rocznym 20 µg/m3
poziom dopuszczalny w okresie rocznym 20 µg/m3
NO2 Dwutlenek azotu [µg/m3]
NO2 Dwutlenek azotu [µg/m3]
NOx Tlenki azotu [µg/m3]
NOx Tlenki azotu [µg/m3]
PM10 Pył zawieszony PM10 [µg/m3]
PM2.5 Pył zawieszony PM2.5 [µg/m3]
PM2.5 Pył zawieszony PM2.5 [µg/m3]
Korzeniowskiego
Wiśniowa
Korzeniowskiego
Wiśniowa
Korzeniowskiego
Korzeniowskiego
Wiśniowa
styczeń 2018
liczba dni z przekroczeniem
3
20
18
31
3
17
14
luty 2018
liczba dni z przekroczeniem
6
23
18
28
9
26
27
marzec 2018
liczba dni z przekroczeniem
3
27
16
31
8
25
25
kwiecień 2018
liczba dni z przekroczeniem
0
25
5
29
0
12
12
maj 2018
liczba dni z przekroczeniem
0
18
0
29
0
1
4
czerwiec 2018
liczba dni z przekroczeniem
0
12
0
30
0
0
0
lipiec 2018
liczba dni z przekroczeniem
0
12
4
31
0
0
0
sierpień 2018
liczba dni z przekroczeniem
0
21
5
31
0
0
0
wrzesień 2018
liczba dni z przekroczeniem
4
25
11
30
0
0
2
październik 2018
liczba dni z przekroczeniem
2
21
15
31
3
13
16
listopad 2018
liczba dni z przekroczeniem
0
19
19
30
6
28
28
grudzień 2018
liczba dni z przekroczeniem
0
11
14
31
4
14
14
razem rok 2018
liczba dni z przekroczeniem
18
234
125
362
33
136
142
styczeń 2019
liczba dni z przekroczeniem
1
20
13
31
6
14
15
luty 2019
liczba dni z przekroczeniem
4
18
17
28
6
21
21
rok 2019
liczba dni z przekroczeniem
5
38
30
59
12
35
36
16
Poseł na Sejm RP
Co zrobić aby zlikwidować SMOG?
Zwiększać świadomość społeczną by wspólnie, skutecznie rozwiązać problem SMOGU.
Zwiększać powierzchnię zieleni i ilość nasadzeń drzew.
Jakość powietrza we Wrocławiu - Raport
Poprawić i usprawnić komunikację zbiorową.
Za powstawanie smogu jesteśmy odpowiedzialni wszyscy i każdy z nas może coś w tej sprawie zrobić...
Zinwentaryzować sposoby ogrzewania mieszkań, domów etc.
Wymienić źródła ciepła oraz dokonać termorenowacji budynków.
Wykonać audyt energetyczny.
Przyłączać kamienice i domy do miejskiej sieci ciepłowniczej.
17
Poseł na Sejm RP
Michał Jaros Biuro Poselskie ul. Ofiar Oświęcimskich 36 50-059 Wrocław T: +48 510 126 096 E: michal.jaros@sejm.pl
/MichalJarosPL /jarosmichal /michaljarospl