Założenia Planu: Bezpieczny Wrocław

Plan Bezpieczny Wrocław Michał Jaros

1

Wrocław, 24 marca 2018r.

Zawartość WSTĘP....................................................................................................................................4 CENTRUM ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM MIASTA......6 PROGRAM BEZPIECZNE PRZEJŚCIA......................................................8 INICJATYWA “PRAWA MIESZKAŃCA”.....................................................10 BEZPIECZEŃSTWO DZIECI............................................................................11

Twierdza szkoła............................................................................................12

Wrocław

bez

dopalaczy.........................................................................13

Bezpieczeństwo w sieci.........................................................................13

BEZPIECZEŃSTWO RODZIN........................................................................14

Strefa Super Bezpieczna ......................................................................14

Wyspy pomocy..............................................................................................15

Bezpieczna Rodzina.................................................................................15

BEZPIECZEŃSTWO SENIORÓW...............................................................16

Program Senior S.O.S..............................................................................16

Niebieska Strefa...........................................................................................17

Punkt 65+..........................................................................................................18

STRAŻ MIEJSKA.....................................................................................................19 SPOTKANIA INFORMACYJNE......................................................................21

3

WSTĘP

Bezpieczeństwo nierozerwalnie związane jest z subiektywnym postrzeganiem otoczenia.

Jest to jedna z pierwotnych i podstawowych potrzeb każdego człowieka. Bezpieczeństwo dotyczy wszystkich, bez względu na płeć, wiek czy miejsce zamieszkania. Współczesne metropolie, a wśród nich również Wrocław, to miasta składające się z wielu poziomów – infrastrukturalnych demograficznych, kulturowych i społecznych. Urbanizacja wymusza na władzach samorządowych reagowanie na zachodzące w świecie przemiany oraz dostosowanie funkcjonowania miasta i jego struktur do rozwoju. Ważne jest, aby wraz z rozbudową aglomeracji wzrastał również poziom bezpieczeństwa i jego poczucie wśród mieszkanek i mieszkańców. Należy do tego wykorzystać wszystkie możliwe narzędzia, jakimi dysponuje samorząd.

Wyniki przeprowadzonej w 2017 roku Wrocławskiej Analizy Społecznej zdemaskowały obecne nastroje społeczne. W 2017 tylko 71,3% ankietowanych wskazało, że czuje się bezpiecznie w centrum Wrocławia (dla porównania - w 2014 roku dla 93,8% zapytanych centrum Wrocławia stanowiło bezpieczne miejsce). Tylko 63% pytanych oceniło przystanki MPK jako bezpieczne w ciągu dnia! To aż o 27% mniej niż w 2014 roku.

Alarmujące wyniki Analizy to konsekwencja zaniechań na wielu płaszczyznach.

W zestawieniu bezpiecznych i otwartych miast, sporządzonym w 2017 roku przez Fundację Schumana ”EUROPOLIS 2017”, Wrocław znalazł się na odległej 14 pozycji, za Siedlcami, Zamościem i Ostrołęką. W rankingu najbezpieczniejszych miast, pod względem skuteczności działania organów ścigania oraz niskiego poziomu przestępczości, Wrocław znalazł się poza pierwszą pięćdziesiątką. Wynik ten nie jest zaskakujący, jeśli weźmiemy pod uwagę wydarzenia jakie w ostatnich latach miały miejsce we Wrocławiu. W grudniu 2015 roku, para funkcjonariuszy pobiła 82-letnią kobietę na zapleczu sklepu za kradzież ogórka. Sprawa została ujawniona dzięki nagraniu z monitoringu. W maju 2016 roku na Komisariacie Wrocław-Stare Miasto zmarł Igor Stachowiak – skuty kajdankami i rażony kilkukrotnie paralizatorem. Funkcjonariusze przekroczyli swoje uprawnienia, rażąco naruszając prawa obywatelskie poprzez stosowanie tortur. W styczniu 2018 roku, po niespełna pół roku sprawowania funkcji, Komendant Miejski Policji we Wrocławiu błąkał się w nocy po ulicach miasta pijany, bez obuwia. Zaufanie do funkcjonariuszy spada, a administracja rządowa nie podejmuje kroków naprawczych. Przestępczość przybiera nowe, odważniejsze formy. Dowodem na to jest akcja dolnośląskich terrorystów, która miała miejsce w grudniu 2017 roku w Wiszni Małej, gdzie napastnicy posiadający broń maszynową śmiertelnie postrzelili jednego z funkcjonariuszy. Jeżeli szybko nie zostaną wdrożone działania naprawcze i zapobiegawcze, konsekwencje mogą być niewyobrażalne.

W 2016 roku procent wykrycia przestępstw na Dolnym Śląsku wynosił 60,7%, co tym samym oznacza spadek z 67% z 2013 roku, plasując nas na 14 miejscu wśród województw. Obserwujemy narastający problem dopalaczy w mieście oraz kreatywne formy oszustw starszych osób. Potrzebne są nowoczesne i kompleksowe rozwiązania, które zapewnią bezpieczeństwo i zwiększą zaufanie do służb.

W metropoliach zagrożenia dla mieszkańców niesie za sobą najczęściej przestrzeń publiczna.

Codziennie jesteśmy narażeni na nieszczęśliwe wypadki i zdarzenia. Do grupy najbardziej narażonych na odniesienie obrażeń uczestników ruchu drogowego zaliczamy pieszych i rowerzystów. Każdy z nas na co dzień jest pieszym. Niestety jak wynika z raportów Najwyższej Izby Kontroli Polska należy do grupy państw bardzo wysokiego ryzyka dla niechronionych uczestników ruchu. W 2015 roku piesi i rowerzyści stanowili 32%

4

poszkodowanych i 42% zabitych we wszystkich wypadkach drogowych! Poszkodowanymi bardzo często są dzieci i osoby starsze, a do zdarzeń paradoksalnie najczęściej dochodzi na nowo wybudowanych oraz zmodernizowanych drogach lub w miejscach, które z definicji powinny zapewnić bezpieczeństwo (przejścia dla pieszych, chodniki).

NIK w 2016 roku przeprowadził kontrolę działań podejmowanych przez Policję oraz Straż Miejską w zakresie ochrony najsłabszych uczestników ruchu drogowego. W wynikach z kontroli czytamy: ‘’W ocenie Najwyższej Izby Kontroli, działania realizowane w latach 2014–2015 przez Policję i Straże w celu zapewnienia bezpieczeństwa pieszym i rowerzystom były niewystarczające w stosunku do faktycznego poziomu zagrożenia tej grupy uczestników ruchu drogowego. Zarówno bowiem skala, jak i kierunek prowadzonych działań dotyczących: rozpoznawania zagrożeń, planowania i realizacji zadań przeciwdziałających zagrożeniom oraz współpracy pomiędzy podmiotami zaangażowanymi w problematykę bezpieczeństwa ruchu drogowego, w ograniczonym stopniu wpływały na poprawę poziomu bezpieczeństwa niechronionych uczestników ruchu drogowego (…)’’. Raporty NIK wskazują również, że ‘’ (…) działania podejmowane przez Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego i rady wojewódzkie są nieskoordynowane, a jakość przyjmowanych programów nie dawała gwarancji skuteczności ich realizacji. Wskazane instytucje nie stworzyły programów poprawy bezpieczeństwa na drogach dedykowanych niechronionym użytkownikom dróg’’. Liczba kolizji i wypadków zwiększa się w okresie jesienno-zimowym, ze względu na złe warunki atmosferyczne, wzmożony ruch samochodowy oraz śliską nawierzchnie.

Bezpieczeństwo pieszych i rowerzystów bardzo często uzależnione jest m.in. od:

- odpowiedniej infrastruktury właściwego oświetlenia; - wyniesienia przejść dla pieszych; - odpowiedniej nawierzchni przejścia oraz jego najbliższej okolicy; - zapewnienia widoczności; - odpowiedniego oznakowania przejść.

Ważne jest również przygotowanie uczestników ruchu drogowego oraz ich wiedza na temat właściwego poruszania się w przestrzeni publicznej. Na każdy z tych czynników mamy wpływ, dlatego w momencie gdy zawodzą działania na szczeblu ogólnopolskim, musimy zrobić wszystko aby Wrocław stał się bezpieczniejszy.

Biorąc przykład z Warszawy, która w raporcie sporządzonym przez Fundację Schumana ”EUROPOLIS 2017” zajęła pierwsze miejsce w rankingu najbezpieczniejszych miast w Polsce, musimy wdrożyć kompleksowe, spójne i skuteczne rozwiązania, które sprawią, że Wrocław będzie bezpieczniejszy. Oprócz działań na szczeblu rządowym i ogólnopolskim potrzebujemy spójnego i kompletnego programu, który poprawi poczucie bezpieczeństwa mieszkanek i mieszkańców w mieście. Konieczna jest koncepcja, która uwzględni potrzeby wszystkich wrocławianek i wrocławian. Plan, który zapewni poczucie bezpieczeństwa dzieci, rodzin, seniorów oraz turystów. Konieczne są zdecydowane działania, których wdrożenie pozwoli na zatrzymanie negatywnego trendu malejącego poczucia bezpieczeństwa. Wrocław musi odpowiadać na potrzeby społeczne i wsłuchiwać się w głosy każdego użytkownika przestrzeni publicznej. Plan: Bezpieczny Wrocław zawiera takie rozwiązania. Razem budujmy Bezpieczny Wrocław!

5

CENTRUM ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM MIASTA

W zakresie bezpieczeństwa istotna jest sprawna koordynacja działań różnych służb. Nawet najbardziej innowacyjne i skuteczne rozwiązania nie będą spełniały swojej roli, jeżeli nie będą połączone w jeden spójny system bezpieczeństwa, w którym osoby odpowiedzialne za różne obszary np. przedstawiciele służb, będą mogły reagować szybko i skutecznie w sytuacji zagrożenia, jak również zajmować się ochroną obywateli na poziomie gromadzenia oraz analizowania danych dotyczących bezpieczeństwa.

Odpowiedzią Planu: Bezpieczny Wrocław na ten niezbędny element poprawy bezpieczeństwa we Wrocławiu, jest Centrum Zarządzania Bezpieczeństwem Miasta. Jest to placówka, która powinna być obecna w życiu miasta i jego mieszkańców na co dzień, chociaż większość jej działań powinna być dla nich niewidoczna. Istotą systemu bezpieczeństwa jest bowiem działalność prewencyjna, zapobieganie wielu niebezpiecznym zdarzeniom oraz szybkie reagowanie na te zagrożenia, które już mają miejsce. CZBM miałby być centralną osią, wokół której skupiałyby się wszystkie działania zorientowane na poprawę bezpieczeństwa w mieście.

Niezwykle istotne jest tutaj podkreślenie różnicy między kompetencjami i funkcjonowaniem Centrum Zarządzania Kryzysowego oraz CZBM. Obie jednostki są potrzebne i powinny działać równolegle.

Centrum Zarządzania Kryzysowego zostało ustanowione w celu utrzymania szybkiego i sprawnego przebiegu informacji, zwłaszcza w razie sytuacji zagrożenia np. klęski żywiołowej. Natomiast CZBM ma zajmować się koordynowaniem służb oraz, a nawet przede wszystkim, analizą wszystkich danych zbieranych codziennie. Ma odpowiadać również za tworzenie raportów bezpieczeństwa. Ważna jest też współpraca z Radami Osiedli oraz organizacjami społecznymi. Nie wykluczone, że w przyszłości kompetencje Centrum Zarządzania Kryzysowego zostaną przejęte przez Centrum Zarządzania Bezpieczeństwem Miasta.

CZBM w swojej strukturze powinno dysponować odpowiednimi procedurami współpracy ze wszystkimi służbami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo, takimi jak Policja, Straż Miejska i Pogotowie Ratunkowe. W kwestii bezpieczeństwa najważniejszy jest bowiem czas reakcji. Okres od pojawienia się sygnału o konieczności interwencji, poprzez mobilizację odpowiednich służb, aż do pojawienia się na miejscu zdarzenia musi być więc jak najkrótszy. Wrocław może być miejscem, w którym taka jednostka zostanie sprawdzona w ramach pilotażu.

CZBM powinien realizować szereg zadań. Najważniejsze z nich to:

1. stały zespół ds. bezpieczeństwa, w którego skład będą wchodzić przedstawiciele służb. Do zadań tego zespołu należałoby analizowanie potencjalnych zagrożeń oraz zapobieganie im, wymiana informacji oraz doświadczeń dotyczących pracy operacyjnej;

2. biuro legislacyjne, odpowiedzialne za tworzenie i opiniowanie aktów prawnych, mających wpływ na bezpieczeństwo oraz współpracę z Komisją Praworządności i Bezpieczeństwa przy Radzie Miejskiej i Prezydencie. Do zadań biura należałoby przygotowywanie projektów zarządzeń oraz przedstawianie projektów uchwał, które mają podnieść poziom bezpieczeństwa; 3. tworzenie map potrzeb oraz zagrożeń we współpracy z mieszkańcami, Radami Osiedli itd., która to współpraca opierałaby się na sieci pełnomocników. Zadania CZBM w tym obszarze 6

to przede wszystkim współpraca z przedstawicielami mieszkańców w postaci Rad Osiedli oraz organizacji i stowarzyszeń. To również tworzenie interaktywnych i dostępnych dla szerokiego grona mieszkańców map zagrożeń, na których mieszkańcy mogliby wskazywać miejsca niebezpieczne, np. przejścia dla pieszych, miejsca słabo oświetlone na swoich osiedlach lub też rejony, w których są często zaczepiani np. przez bezdomnych;

4. tworzenie oraz przeprowadzanie kampanii edukacyjnych, programów szkoleniowych.

Dla bezpieczeństwa niezwykle istotna jest profilaktyka oraz przeprowadzanie kampanii edukacyjnych. Ta szeroko pojęta edukacja powinna być przeprowadzana zarówno z dziećmi i młodzieżą, jak i z kadrą pedagogiczną oraz rodzicami. Do zadań w tym zakresie należy również przeprowadzanie kampanii społecznych np. w komunikacji miejskiej oraz przy pomocy nowoczesnych kanałów komunikacji (aplikacje, kanały social media);

5. centrum monitoringu miejskiego - zbieranie oraz przetwarzanie informacji z kamer miejskiego monitoringu, pojazdów komunikacji miejskiej oraz współpraca z sektorem prywatnym;

6. tworzenie baz danych potrzebnych do zapewnienia bezpieczeństwa oraz koordynowanie rozwiązań (np. dostępne dla służb kody do domofonów wrocławskich osiedli, kody do szlabanów itd.). Zadania w tym obszarze to m.in. centralny rejestr dostępu do osiedli i poszczególnych klatek schodowych. Ma to na celu ułatwienie interweniującym służbom sprawne dostanie się w miejsce interwencji, gdzie zagrożone jest życie i zdrowie mieszkańców;

7. spójna struktura informacyjna, numery telefonów do najważniejszych służb (Policja, Straż Miejska itd.). Osoby korzystające np. ze strony internetowej CZBM miałyby w jednym miejscu kompendium wiedzy o numerach telefonów oraz adresach siedzib instytucji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo, również z podziałem na przedstawicieli służb obecnych na swoich osiedlach.

7

program bezpieczne przejścia

Wg raportu Biura Ruchu Drogowego Komendy Stołecznej Policji, w 2016 r. w Polsce miały miejsce 33 664 wypadki drogowe, z czego samochody osobowe uczestniczyły w aż 76% spośród nich. Dodatkowo, jedynie 7% spośród wszystkich wypadków, do jakich doszło w tym okresie na polskich drogach, spowodowali piesi. Za to niemal za każdym razem, jeżeli piesi brali udział w tego typu zdarzeniach, byli ofiarami.

Statystyki nie pozostawiają złudzeń – w samym tylko 2016 r. doszło w Polsce do 4047 wypadków z udziałem pieszych, w wyniku których śmierć poniosło 250 osób, a 4054 zostało rannych. To zatrważające.

O niebezpiecznej sytuacji na naszych przejściach świadczą również inne raporty. Wg Europejskiej Rady Bezpieczeństwa Transportu, która podsumowuje bezpieczeństwo pieszych na terenie Unii Europejskiej, Polska w 2015 r. znajdowała się na niechlubnym 3 miejscu pod względem liczby śmiertelnych wypadków pieszych na milion mieszkańców, blisko trzykrotnie przekraczając średnią europejską.

Jaki obraz bezpieczeństwa naszych przejść ukazują statystyki wrocławskie? Niestety, poziom bezpieczeństwa pieszych daleki jest od ideału. We Wrocławiu rocznie dochodzi do ok. 500 wypadków z udziałem pieszych. W miesiącach jesienno-zimowych na polskich drogach robi się szczególnie niebezpiecznie. Jak podaje Komenda Główna Policji, nasilenie zagrożenia następuje w godzinach 16.00 23.00, kiedy ruch nadal jest duży, a jednocześnie pogarszają się warunki oraz widoczność. Kluczowy jest tutaj brak odpowiedniego oświetlenia, dlatego też piesi są mniej widoczni.

Chcąc poprawić bezpieczeństwo mieszkanek i mieszkańców naszego miasta na przejściach dla pieszych, musimy dążyć do zminimalizowania liczby wypadków oraz ofiar i osób rannych. Docelową liczbą jest wartość 0 - brak wypadków i ofiar.

Plan: Bezpieczny Wrocław uwzględnia ten cel, przedstawiając program „Bezpieczne Przejścia”. Projekt, którego głównym celem będzie poprawa bezpieczeństwa na przejściach dla pieszych oraz skrzyżowaniach.

Powinno odbywać się to dwutorowo: I. rozwiązania infrastrukturalne; II. rozwiązania legislacyjne.

8

Bezpieczeństwo pieszych to odpowiednia infrastruktura oraz lokalizacja miejsc szczególnie niebezpiecznych i ich systematyczne eliminowanie, poprzez stosowanie proponowanych rozwiązań.

Jeżeli chodzi o infrastrukturę, to współcześnie w Europie i na świecie stosuje się wiele nowoczesnych rozwiązań, mających poprawić poziom bezpieczeństwa. W całej Unii Europejskiej stosuje się różne rozwiązania: od przejść bez dodatkowych środków technicznych przez przejścia z azylem, „zebry”, „zebry” z dodatkowymi środkami budowlanymi, po przejścia dla pieszych z sygnalizacją świetlną i przejścia dla pieszych na różnych poziomach. Rodzaj jest uwarunkowany przede wszystkim standardem drogi oraz maksymalną dopuszczalną prędkością.

W wielu krajach zwraca się też uwagę na rodzaj farby, którą malowane są pasy na przejściach dla pieszych. Farby zapewniające odblask obowiązkowe są w Austrii, Niemczech, Norwegii i Szwajcarii. Stosowanie takiej farby powoduje u kierującego zwrócenie szczególnej uwagi na to, co dzieje się na przejściu.

Istotne jest również używanie odpowiedniej, antypoślizgowej nawierzchni w bezpośredniej okolicy przejść. Tego rodzaju materiały powodują zwiększenie współczynnika przyczepności, a przez to w sytuacji nagłej potrzeby zatrzymania skracają drogę hamowania. Pomimo stosowania wielu systemów wspomagających kierowców, najważniejszym czynnikiem jest nadal czas reakcji kierowcy.

Droga, jaką przebędzie pojazd w okresie przeciętnego czasu reakcji.

W kwestii infrastruktury przejść dla pieszych niezwykle ważne jest również odpowiednie oświetlenie, pozwalające kierowcy na dostrzeżenie pieszego w odpowiedniej odległości. Choć w Polsce doświetla się wiele przejść dla pieszych, to brak szczegółowych wytycznych powoduje, że pojawiają się niespójne, wprowadzające w błąd rozwiązania. Czasem nie wpływają one tak na sytuację, jak powinny – np. lampa umieszczona nad przejściem, oświetlająca pieszego z góry, najlepiej oświetla czubek głowy przechodzącego przez jezdnię, a nie jego sylwetkę. Dużo lepsze efekty dają oprawy, które oświetlają pieszego z boku, pod kątem. Chodzi więc o to, by kierowca widział nie ciemną sylwetkę pieszego na jasnym tle, ale oświetlonego pieszego na ciemniejszym tle.

Kolejnym problemem są sytuacje, w których przy tak częstych wymianach oświetlenia w miastach na energooszczędne lampy LED, pozostawia się oprawy na wysokościach i w liczbach, jakie stosowane były przy poprzednim rodzaju oświetlenia. W takich sytuacjach paradoksalnie wymiana świateł na nowsze, potencjalnie lepsze, może pogorszyć widoczność pieszych dla kierowców.

9

Zdaniem ekspertów prawidłowe oświetlenie przejść dla pieszych w Polsce mogłoby zmniejszyć liczbę wypadków z pieszymi od 20 do nawet 30 proc.

Przejścia dla pieszych powinny również charakteryzować się odpowiednią widocznością, zarówno dla pieszego jak i kierującego pojazdem. Bezpośrednie otoczone przejść musi być pozbawione wszelkich barier przestrzennych, ograniczających pole widzenia. Warto również zwrócić w tym miejscu uwagę na kwestię zakazu parkowania w odpowiedniej odległości. Parkowanie 10 m przed i za przejściem dla pieszych jest zabronione przepisami. Jednak na drodze dwujezdniowej (jednokierunkowej) dozwolone jest zatrzymanie pojazdu tuż za wyznaczonym przejściem dla pieszych, ponieważ nie utrudnia to obserwacji przejścia nadjeżdżającym pojazdom.

Przepisy dotyczące odpowiedniej odległości parkowania są niestety często nieprzestrzegane, przez to powodują zwiększenie zagrożenia. Tego rodzaju wykroczenia powinny być surowo karane.

Osobnym narzędziem, które ma pomóc w walce o bezpieczeństwo pieszych, są zmiany legislacyjne.

Obecne przepisy niejednokrotnie doprowadzają do sytuacji, w których pieszy, aby skorzystać z przejścia, musi wtargnąć na przejście, żeby móc wyegzekwować swoje prawo do skorzystania z niego. Teoretycznie ma pierwszeństwo. Jeśli chce przejść na drugą stronę, to musi wejść na jezdnię. Ale nie może tego zrobić, gdy jedzie nią sznur aut - oznaczałoby to wtargnięcie pod nadjeżdżający pojazd i winę pieszego w razie wypadku.

Takie rozwiązanie jest w polskim ustawodawstwie obecne od lat. Jest ono niebezpieczne dla pieszych i powinno się to zmienić. Z tą myślą przygotowałem projekt ustawy o poprawie bezpieczeństwa pieszych.

Zakłada on przede wszystkim pierwszeństwo dla pieszego w sytuacji, kiedy w jasny i wyraźny sposób sygnalizują zamiar wejścia na przejście dla pieszych. Takie rozwiązanie jest stosowane, z powodzeniem, w wielu krajach Europy Zachodniej. Kraje te mogą pochwalić się znacznie bardziej optymistycznymi statystykami odnośnie wypadków drogowych z udziałem pieszych. Należy więc korzystać z ich doświadczeń oraz stale podnosić kulturę jazdy polskich kierowców – to również jedno z podstawowych założeń tego projektu ustawy. Najważniejsze jest bowiem życie i zdrowie pieszych, którzy poruszają się w naszej przestrzeni publicznej.

INICJATYWA “PRAWA MIESZKAŃCA” Mieszkanki i mieszkańcy Wrocławia muszą czuć się w swoim mieście bezpiecznie i musimy mieć pewność, że za każdym razem funkcjonariusze Policji czy Straży Miejskiej dokonują interwencji w pełni profesjonalnie, z zachowaniem wszelkich zasad bezpieczeństwa, oraz stoją zawsze po stronie osób poszkodowanych.

Wrocław jest niestety jednym z miast, gdzie doszło do przekroczenia uprawnień oraz dopuszczono się zaniedbań, które skończyły się tragicznie. Na Komisariacie Policji przy ul. Trzemeskiej we Wrocławiu zginął młody mężczyzna. Ta sytuacja była skutkiem niedopuszczalnych nadużyć ze strony wrocławskich funkcjonariuszy. Momenty, w których policjanci przesłuchujący zatrzymanego zachowywali się w sposób skandaliczny i skrajnie nieodpowiedzialny, korzystając ze służbowego paralizatora w sposób odbiegający od wszelkich norm, zostały zarejestrowane na nagraniu dzięki kamerze w jaką był wyposażony wspomniany paralizator. Uważam, że wszystkie służby, które patrolują nasze ulice, zaczynając od Straży Miejskiej poprzez patrole policyjne, powinni być wyposażeni w kamery. To również komfortowa sytuacja dla wszystkich uczciwych i profesjonalnych osób. Będą mieli świadomość, że interweniując zgodnie z prawem będą zawsze chronieni przed nieuzasadnionymi oskarżeniami. To rozwiązanie, które jest korzystne dla obu stron funkcjonariuszy publicznych oraz obywateli.

10

Inicjatywa „Prawa Mieszańca” to również wspólne działanie administracji publicznej na poziomie samorządu, w postaci Urzędu Miejskiego oraz Prezydenta. Powołanie specjalnego pełnomocnika Prezydenta, do którego będzie można zgłaszać przypadki nadużyć służb. Niezwykle ważne jest bowiem zaufanie, jakim mieszkanki i mieszkańcy Wrocławia darzą przedstawicieli władz i podległych im służb. To zaufanie polega na wzajemnym zrozumieniu swoich obowiązków, ale też i praw. Przypadki nadużyć wśród funkcjonariuszy powinny być skutecznie wykrywane oraz karane. Podobnie w przypadku sytuacji, gdy to Policja lub Straż Miejska jest obiektem nieprawdziwych pomówień lub oskarżeń. Pełnomocnik Prezydenta, który byłby odpowiedzialny za tego typu sprawy, byłby rzecznikiem mieszkańców w środowisku stróżów prawa, gwarantując bezstronność oraz obiektywizm w sytuacjach, gdzie często górę biorą emocje i negatywne doświadczenia.

Niestety, dla większości osób, kontakt z przedstawicielami służb mundurowych ma związek z udziałem w sytuacjach nieprzyjemnych i niepożądanych, takich jak bycie ofiarą kradzieży lub napaści, nieodpowiednie parkowanie lub nawet przejście w miejscu niedozwolonym. Również system kar za nieprzestrzeganie obowiązujących przepisów i otrzymanie mandatu to doświadczenie, którego z pewnością nikt nie może zaliczyć do udanych. Bulwersujące przykłady zachowania się przedstawicieli służb, takie jak pobicie staruszki na tyłach jednego z wrocławskich supermarketów przez dwójkę funkcjonariuszy Policji, sprawiają, że cierpi wizerunek i opinia całych środowisk, odpowiadających za porządek w mieście.

Dlatego też, aby budować wzajemne zaufanie na linii obywatele - funkcjonariusze, Inicjatywa „Prawa Mieszkańca” zakłada przeprowadzenie szeregu akcji edukacyjnych, mających na celu zwiększenie zaufania mieszkańców do służb mundurowych.

BEZPIECZEŃSTWO DZIECI W toku wychowania oraz kształcenia dzieci na prawidłowy przebieg procesu nauczania wpływa odpowiednia kadra dydaktyczna, zaangażowanie oraz motywacja uczniów, ale także zapewnienie właściwych warunków higieniczno-zdrowotnych. Prowadzenie placówek dydaktycznych nakłada obowiązek przestrzegania przepisów prawa oraz stałego monitorowania bieżącej sytuacji. Kontrole przeprowadzone w 2016 roku przez Najwyższą Izbę Kontroli w 60 szkołach publicznych (30 szkołach podstawowych i 30 szkołach gimnazjalnych) wykazały szeroką skalę zaniedbań w polskich szkół. W skontrolowanych placówkach ”(...) nie zorganizowano uczniom zajęć z pełnym uwzględnieniem zasad higieny pracy umysłowej, tym samym nie zostały stworzone optymalne warunki do efektywnego przyswajania wiedzy. Również działania podejmowane w celu zapewnienia bezpiecznego i higienicznego pobytu uczniów w szkole nie były skuteczne”. Według raportu NIK sanitarno-techniczny stan budynków oraz sposób zagospodarowania obszaru w pobliżu szkoły w 68,3% skontrolowanych placówkach nie zapewniał uczniom bezpiecznego pobytu. Prawie 12% jednostek nie było przygotowanych w sposób prawidłowy do przeprowadzenia ewakuacji w razie zagrożenia. Czytając wyniki kontroli, najbardziej jednak przeraża stan przygotowania szkół do niesienia pomocy przedlekarskiej. 48,3% badanych szkół nie jest w pełni przygotowana do jej udzielenia! Apteczki są niewłaściwie rozmieszczone i wyposażone, a w 28 szkołach w części apteczek znajdowały się środki przeterminowane – skrajnie nawet o 17 lat.

Zapewnienie uczniom bezpieczeństwa w szkole to jeden z najważniejszych obowiązków dyrektorów i nauczycieli. Nie mogą oni jednak zostać pozbawieni wsparcia w swoich działaniach, ponieważ to Gmina odpowiada w szczególności za zapewnienie warunków działania szkoły lub placówki, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki (art. 5 ust. 7 ustawy o systemie oświaty). Jako kandydat na Prezydenta Wrocławia uważam, że konieczna jest ścisła współpraca miasta i szkół w tym zakresie.

11

Plan: Bezpieczny Wrocław zawiera kompleksowe działania, które stanowić będą uzupełnienie pracy nauczycieli i kadry zarządzającej placówkami. Powodzenie tego planu uzależnione jest jednak od ścisłej współpracy w trójkącie: rodzice – dzieci – nauczyciele. Bez tego nie jesteśmy w stanie prowadzić działań naprawczych lub prewencyjnych. Wola współpracy w tym zakresie jest niezbędna. · Twierdza szkoła

Szkolny system monitoringu wizyjnego jest niezbędnym elementem systemu bezpieczeństwa.

Powinien on być standardem wyposażenia każdej placówki oświatowej we Wrocławiu. Monitoring spełnia funkcje prewencyjną, dowodową oraz interwencyjną. Pomaga zapewnić bezpieczeństwo w szkołach.

Według NIK 84% nauczycieli biorących udział w ankiecie dotyczącej monitoringu wizyjnego uważa, że system monitoringu pozwala zwalczać problemy wychowawcze. Bezpieczeństwo wyraźnie poprawia się w placówkach, gdzie zainstalowano kamery monitorujące. Obecność kamer w szkołach zwiększa poczucie bezpieczeństwa wśród dzieci i młodzieży oraz wzmacnia poczucie zaufania rodziców do placówek dydaktycznych. Rodzice bez obaw o życie lub zdrowie swoich pociech, mogą pozostawić je w szkolnych murach. Plan: Bezpieczny Wrocław zakłada również wzmocnienie bezpieczeństwa w szkołach poprzez zapewnienie profesjonalnej ochrony, która uniemożliwi przedostanie się do budynku osób niepożądanych.

Elementem programu jest także kompleksowa kampania edukacyjna uświadamiająca o współczesnych zagrożeniach. W szkołach muszą odbywać się cyklicznie lekcje, warsztaty i prelekcje z zakresu:

- przeciwdziałania przemocy fizycznej, psychicznej, seksualnej, finansowej, - szkodliwego wpływu substancji odurzających, - przeciwdziałania spożywania alkoholu w młodym wieku, - radzenia sobie ze stresem, dbania o sferę emocjonalną i relacje z innymi, - nauki wyrażania emocji, właściwej komunikacji, - przeciwdziałania rasizmowi i ksenofobii, - nauki empatii, tolerancji i szacunku, - propagowania zdrowego stylu życia, aktywności fizycznej, - pierwszej pomocy, - reagowania na sytuacje kryzysowe: atak terrorystyczny, napad z bronią itp., - poruszania się w ruchu drogowym.

Spotkania takie powinny być prowadzone w postaci: zabaw, gier, skeczy, konkursów, scenek teatralnych i innych form zapewniających aktywny udział uczniów oraz interakcje. Ważne jest również organizowanie posiedzeń przedstawicieli służb mundurowych, zespołu wychowawczego i kierowniczego, rady rodziców oraz samorządu uczniowskiego . Celem tych działań ma być usprawnienie dialogu w obrębie tej grupy - koniecznych do omówienia największych problemów z którymi boryka się dana placówka oraz wskazania najlepszych sposobów ich rozwiązania.

W zależności od rodzaju problemu do grupy powinni zostać zaproszeni przedstawiciele organizacji pozarządowych oraz eksperci, którzy na co dzień ścierają się z tego rodzaju trudnościami. Takie spotkania pozwolą na wzrost zaufania i otwartość we wzajemnych relacjach. Kluczowym elementem poprawy bezpieczeństwa dzieci i młodzieży jest także partnerska współpraca szkoły oraz rodziców. Umożliwi to wczesne

12

reagowanie na pojawiające się problemy, wzajemne dzielenie się wiedzą o tym jak uczyć dzieci właściwego postępowania oraz zapewnienie właściwej pomocy i wsparcia w sytuacjach kryzysowych. Ponadto ważnym elementem jest wprowadzenie jednolitego algorytmu postępowania rodziców i nauczycieli w przypadku ujawnienia ucznia - ofiary przestępstwa lub ucznia-sprawcy. · Wrocław bez dopalaczy

Według danych Najwyższej Izby Kontroli, w latach 2010-2016 odnotowano w Polsce ponad 16 tys. osób zatrutych bądź podejrzewanych o zatrucie dopalaczami. To ogromna liczba. Najwyższa Izba Kontroli podkreśla, że liczba ta jest szacunkowa i zaniżona, gdyż funkcjonujący system diagnozowania oraz informowania o takich przypadkach nie został uregulowany i dopracowany prawnie.

Dopalacze to jedno z niebezpieczeństw zagrażające dzieciom i młodzieży. Handel dopalaczami kwitnie w Internecie oraz sprzedaży bezpośredniej, a nieskuteczność podejmowanych działań oraz bezczynność prawna na poziomie centralnym wymusza na samorządach przejmowanie inicjatywy w radzeniu sobie z tym problemem. Dlatego oprócz wywierania presji na władzę wykonawczą oraz ustawodawczą w celu wdrożenia na szczeblu ogólnopolskim kompleksowych i skutecznych rozwiązań, trzeba działać lokalnie.

Oczywistym jest fakt, że punkty gdzie sprzedawane są dopalacze nie mają prawa mieścić się w lokalach należących do miasta. Należy maksymalnie uprzykrzyć życie sprzedawcom tych trucizn poprzez:

- zwiększenie patroli służb mundurowych w obrębie miejsc, gdzie prawdopodobnie sprzedawane są dopalacze i wzmożone kontrole prewencyjne osób korzystających z tego typu punktów; - wsparcie prawne dla osób, które zdecydują się pozywać zbiorowo wynajmującego lokal; - uciążliwe remonty chodników w pobliżu wejścia do lokalu, w którym sprzedawane są dopalacze; - kontrole organów administracji publicznej m.in.: Państwowej Inspekcji Pracy, Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Krajowej Administracji Skarbowej, ZUS, Inspekcji Handlowej.

Wielotorowe i spójne działania pozwolą na zmniejszenie skali sprzedaży dopalaczy oraz ochronę dzieci i młodzieży.

· Bezpieczeństwo w sieci

Jak wcześniej wspomniałem, wiele szkół ma problem z zapewnieniem odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa w sieci oraz uniemożliwieniem dostępu do treści niepożądanych. Program Plan: Bezpieczny Wrocław zakłada wyposażenie sprzętu komputerowego znajdującego się w placówkach oświatowych w oprogramowanie uniemożliwiające dostęp do stron zawierających treści nieodpowiednie dla dzieci oraz młodzieży. Rozwiązanie to pozwoli zagwarantować odpowiedni standard bezpieczeństwa online we wszystkich szkołach. Przy współpracy z organizacjami pozarządowymi szkoły powinny prowadzić szkolenia dla rodziców, które pozwolą im:

- zapoznać się z obecnymi trendami w sieci wśród młodzieży, - poznać strony, aplikacje oraz rodzaje komunikatorów, z których korzysta młodzież, - poznać zagrożenia występujące w sieci i sposoby reakcji na nie, - pozyskać wiedzę nt. przeciwdziałania cyberprzemocy.

13

Uzupełnieniem działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa w sieci powinna być również wielotorowa kampania społeczna, uświadamiająca każdemu skalę zagrożeń oraz powagę problemu. Spoty, filmy oraz zdjęcia w mediach społecznościowych, multimedialny przekaz w komunikacji zbiorowej, urzędach i kinach oraz plakaty w przestrzeni publicznej pozwolą poszerzyć skalę działania. Wsparcie zapewni także odpowiednia akcja informacyjna, która w formie przyjaznej dla młodzieży stanowić będzie kompendium wiedzy o instytucjach i organach, do których można zgłosić się po pomoc w kryzysowej sytuacji. Ważnym elementem są również warsztaty dla dzieci i młodzieży, które pozwolą im odróżnić prawdę od fałszu – informacje prawdziwe i tzw. fake newsy – pomiędzy którymi w świecie wirtualnym zaciera się w granica.

Uczniowie muszą umieć weryfikować treści, które napotykają w Internecie, selekcjonować informacje oraz wiedzieć jak chronić swoją prywatność.

BEZPIECZEŃSTWO RODZIN Dom to uniwersalna przestrzeń każdego z nas Dom i jego najbliższe otoczenie np. szkoła i przedszkole, które powinny znajdować się w najbliższej okolicy osiedla mieszkaniowego, to podstawowa przestrzeń każdego człowieka. Poczucie bezpieczeństwa w tej intymnej strefie jest potrzebą tak priorytetową, jak bycie najedzonym, wyspanym i zdrowym.

Każdy jej członek powinien czuć się bezpiecznie w miejscu, w którym żyje – chodzi do szkoły, pracuje, spędza czas wolny. Obowiązkiem włodarzy miast jest zapewnienie bezpiecznej przestrzeni publicznej przy pomocy wszystkich dostępnych im narzędzi. Fundacja Schumana w badaniach EUROPOLIS 2017 zbadała bezpieczeństwo indywidualne Polek i Polaków – czyli poczucie bezpieczeństwa w domach i najbliższej okolicy. Wrocław uplasował się dopiero na 14 pozycji wśród miast pod względem bezpieczeństwa indywidualnego (za Krakowem i Warszawą). Niestety, w naszym mieście rocznie wszczyna się około tysiąca procedur o założenie tzw. niebieskiej karty czyli dokumentu wypełnianego przez funkcjonariuszy Policji, wypisywanego w trakcie interwencji związanej z przemocą w rodzinie. Stale rośnie liczba rodzin, których członkowie posiadają niebieskie karty. Problemem jest również niedostatecznie oświetlona i monitorowana przestrzeń miejska. W badaniach Fundacji Schumana EUROPOLIS 2017 Wrocław znajduje się poza pierwszą dwudziestką miast z największą liczbą latarni w stosunku do powierzchni miasta (na km²) oświetlających ulice i chodniki oraz poza pierwszą dwudziestką miast z największą liczbą kamer na km² powierzchni.

Wrocławskie rodziny nie mogą czuć się zagrożone w swoim mieście. Chcę, aby moja żona i nasze dzieci żyły w mieście bezpiecznym i przyjaznym. Plan: Bezpieczny Wrocław zawiera kompleksowe rozwiązania, które pomogą podnieść poziom bezpieczeństwa naszego miasta. · Strefa Super Bezpieczna Musimy zwracać szczególną uwagę na miejsca, w których czas spędzają rodzice i ich dzieci. Są to m.in.: place, skwery, place zabaw, parki, bulwary, kąpieliska. Wszystkie te obszary powinny zostać objęte monitoringiem miejskim. Monitoring pozwoli na prewencyjne odstraszenie potencjalnych sprawców wykroczeń i przestępstw, poprawi poczucie bezpieczeństwa, natomiast nagranie stanowić będzie ewentualne dowody czynów niedozwolonych. Konieczne jest kompleksowe doświetlenie tych terenów, na przykład z wykorzystaniem lamp solarnych. Ważnym elementem jest również zwiększenie ilości patroli policji oraz straży miejskiej

14

w okolicy miejsc, gdzie najczęściej przebywają rodziny. Bezpieczeństwo w przestrzeni miejskiej poprawią również odpowiednia dbałość o zieleń miejską. Żywopłoty i krzewy nie powinny być wyższe niż 110 cm, a drzewa przycinane tak, aby zapewnić widoczność do wysokości ponad 2,30 metra. W ten sposób tworzy się widoczna przestrzeń i zwiększa pewność, że nie zostaniemy zaatakowani. Na terenach rekreacyjnych oraz w miejscach często uczęszczanych przez rodziców z dziećmi należy zamontować specjalne guziki alarmowe. Pomogą one w sytuacjach, kiedy potrzeba natychmiastowej reakcji. Będzie je można uruchomić w przypadku wystąpienia zagrożenia, a wydawany przez nie sygnał zawiadomi odpowiednie służby. · Wyspy pomocy

Dzieci mogą być poddawane różnego rodzaju złym emocjom i negatywnym wpływom. Dlatego bardzo ważne jest zapewnienie im opieki i uruchomienie miejsc, w których będą mogły czuć się bezpiecznie oraz do których będą mogły się udać, aby uzyskać pomoc. Takie miejsca przewidziane w Planie: Bezpieczny Wrocław to tzw. Wyspy Pomocy. To specjalne punkty, uruchamiane w różnych miejscach miasta, m.in. w galeriach handlowych, domach kultury czy na samych osiedlach. Nie muszą to być miejsca adaptowane od nowa. Już teraz istnieje wiele punktów, które oferują różnego rodzaju pomoc. Musi być to jednak objęte jednym, wspólnym programem i dofinansowaniem. Wyspy Pomocy to swego rodzaju oazy, do których dziecko borykające się z problemami w domu czy w szkole będzie mogło się zgłosić. Wiemy, że dzieci są świadkami i nierzadko ofiarami różnych przykrych i niebezpiecznych zdarzeń. Mamy moralny obowiązek jako osoby dorosłe pomagać takim dzieciom. Temu właśnie służyć będą Wyspy Pomocy. Dziecko znajdzie tam opiekę, zrozumienie i bezpieczeństwo. Pracownicy, którzy będą przyjmować potrzebujących będą przeszkoleni, aby w pełni profesjonalny i odpowiedzialny sposób zaopiekować się i udzielić pomocy. Wówczas pozwalając podzielić się problem, będzie w stanie pomóc, jak również zainterweniować u odpowiednich instytucji.

Zapewnienie komfortu i bezpieczeństwa to najważniejsze założenia Wysp Pomocy. · Bezpieczna Rodzina

Zapewnienie bezpieczeństwa rodzinom to zadanie, które wymaga szczególnej uwagi. Rodziny z dziećmi są szczególnie narażone na niebezpieczeństwa. Niestety, nie wszystkie rodziny funkcjonują w sposób, w jaki powinny. Zdarzają się przypadki przemocy, której ofiarami padają zarówno małżonkowie, jak i dzieci. Przemoc ta posiada różne oblicza, zaczynając od przemocy fizycznej, poprzez przemoc psychiczną, kończąc na przemocy ekonomicznej. Naszym obowiązkiem w momencie, kiedy dostrzeżemy krzywdę, jest jak najszybsza reakcja. Najgorsza w sytuacji przemocy w rodzinie jest bowiem bierność. Temu służyć ma telefon zaufania, pod który będą mogły dzwonić ofiary przemocy, jak i osoby, które taką krzywdę dostrzegają u swoich sąsiadów lub członków rodziny. Po drugiej stronie telefonu znajdować się będzie psycholog, który w profesjonalny sposób będzie w stanie pomóc dzwoniącemu. Program Bezpieczna Rodzina to również zapobieganie przemocy i pomoc w dostrzeżeniu sygnałów, które będą sygnalizować o możliwości pojawienie się jej w przyszłości. W związku z tym, w celu stworzenia akcji profilaktycznych skierowanych do mieszkańców, należy współpracować z organizacjami pozarządowymi, zajmującymi się pomocą ofiarom przemocy. Dostępne dla mieszkańców będą również poradniki, które pokażą jak reagować na niepokojące sygnały, co pozwoli na zapobiegnięcie wielu rodzinnym tragediom.

15

BEZPIECZEŃSTWO SENIORÓW

Naszym obowiązkiem jest zapewnienie szczególnego bezpieczeństwa najstarszym mieszkańcom Wrocławia. To grupa społeczna, której potrzeby i zagrożenia są związane bezpośrednio z ich zaawansowany wiekiem, często również nienajlepszym już stanem zdrowia oraz pewnymi ograniczeniami i możliwościami ruchowymi oraz problemami w kontakcie ze światem zewnętrznym.

Realizacja potrzeb tej grupy wiekowej nosi również miano projektowania uniwersalnego – bowiem spełnia się przy tym potrzeby wszystkich ludzi. Udogodnienia związane z nimi, również w zakresie bezpieczeństwa, są też wygodnymi rozwiązaniami dla innych osób. Dodatkowo, każdy z nas w przyszłości zostanie seniorem. Dlatego nasze przyszłe potrzeby powinny zostać spełnione już teraz, tak byśmy wtedy nie musieli zmagać się z tymi problemami w przyszłości.

Plan: Bezpieczny Wrocław to szereg propozycji, które pozwolą podnieść poziom ich bezpieczeństwa.

Nie zapomina również o fakcie, że we Wrocławiu prężnie działają kluby seniora oraz wiele stowarzyszeń i organizacji zrzeszających osoby starsze. Miasto powinno być aktywne jeśli chodzi o swoje seniorki i seniorów. · Program Senior S.O.S.

Seniorki i seniorzy to grupa społeczna, którą należy szczególnie chronić. Zarówno w przestrzeni publicznej jak i dbać o ich bezpieczeństwo, gdy są w domach.

Wg badań z 2012 r., przeprowadzonych przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych w Warszawie, osoby wieku 65 lat w ponad 20% to osoby mieszkające samotnie. Obraz ten poszerzają dane Głównego Urzędu Statystycznego z roku 2016, które pokazują, że już w wieku 65+ ponad 58 proc. kobiet to wdowy. Jak widać, często osoby starsze przebywają w swoich mieszkaniach i domach samemu.

Nieraz dochodzi do sytuacji, w których osoba starsza znajdzie się w sytuacji niebezpiecznej, zagrażającej jej życiu i zdrowiu. Bardzo ważne jest wtedy możliwość szybkiego wezwania pomocy. W tym celu zakładamy wyposażenie seniorów we Wrocławiu w specjalne systemy alarmowe, informujące np. rodzinę lub służby o tym, że dzieje się coś niedobrego. Sposób działania takiego urządzenia jest prosty. Aby w każdej chwili uzyskać pomoc, wystarczy mieć przy sobie urządzenie w postaci niewielkiego breloczka alarmowego i w sytuacji zagrożenia po prostu wcisnąć przycisk. To wystarczy do uruchomienia całodobowego systemu alarmowego i otrzymania błyskawicznej pomocy ze strony odpowiednich służb. Taki system otrzymałby każdy senior i seniorka w mieście. Wdrożenie takiego narzędzia wymaga oczywiście przeprowadzenia testów i analiz, aby był maksymalnie skuteczny.

O ludzkim życiu często decydują minuty. Tak jak istotnym jest, aby szybko wezwać pomoc, która może uratować nasze zdrowie i życie, tak równie ważnym jest, aby służby medyczne po dotarciu na miejsce, mogły udzielić tej pomocy błyskawicznie i skutecznie. Aby ułatwić interweniowanie służbom w sytuacji, kiedy osoba poszkodowana jest nieprzytomna lub ma problemy z komunikacją, Plan: Bezpieczny Wrocław zakłada wyposażenie seniorów w tzw. koperty życia. Jest to fizyczny dokument, w którym znajdują się podstawowe informacje, opisujące właściciela i stan jego zdrowia: imię i nazwisko, data urodzenia, historia chorób, grupa

16

krwi, zażywane leki, uczulenia itd. Takie podstawowe pozwolą służbom ratunkowym na udzielenie właściwej pomocy.

Koperty życia powinny być przechowywane w lodówce. Jest to bowiem miejsce, które jest zarówno odporne na działanie warunków atmosferycznych, jak też łatwo dostępne i proste do zlokalizowania przez osobę, która wchodzi do mieszkania po raz pierwszy. Ponadto lodówka jest obecna w każdym mieszkaniu i domu. Informacje są przechowywane w plastikowej kopercie, odpornej na wilgoć. Na drzwiach lodówki powinien dodatkowo znajdować się magnes lub naklejka informująca o tym, że w środku znajduje się dokumentacja, niezwykle przydatna przy niesieniu pomocy poszkodowanym. Koszt takich kopert życia, podobnie jak koszt systemów S.O.S., jest nikły w stosunku do realnych korzyści dla mieszkańców.

Wprowadzenie w życie niebieskich kopert to jeden z priorytetów Planu: Bezpieczny Wrocław.

Bezpieczeństwo w mieszkaniach to również czujniki dymu i czadu. Wg statystyk Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej, rocznie w całej Polsce dochodzi do kilku tysięcy zdarzeń związanych z czadem.

Na przełomie lat 2015-2016 w okresie wrzesień-marzec, liczba wypadków wyniosła 3878. 2229 osoby zostały ranne, a 50 zmarło. Równie alarmujące są statystyki dotyczące pożarów. W 2015 roku w Polsce odnotowano prawie 30 tys. pożarów mieszkań, 7414 osób trafiło do szpitala, a 512 osób poniosło śmierć.

W okresach jesienno-zimowych, gdy mieszkanki i mieszkańcy korzystają z różnego rodzaju urządzeń grzewczych, są szczególnie narażeni na szkodliwe działanie trujących substancji, które wydzielają się w związku z procesem spalania. Tlenek węgla jest gazem niewyczuwalnym dla człowieka. Dostaje się do organizmu przez układ oddechowy, a następnie jest wchłaniany do krwioobiegu. Powoduje to poważne zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka. Uniemożliwia prawidłowe rozprowadzanie tlenu we krwi i powoduje uszkodzenia mózgu oraz innych narządów wewnętrznych. Następstwem ostrego zatrucia może być nieodwracalne uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, zawał serca, lub nawet niewydolność organizmu i śmierć.

Aby uniknąć tego typu zagrożeń, Plan: Bezpieczny Wrocław zakłada wyposażenie seniorek i seniorów w czujniki dymu i czadu, które badają poziom zanieczyszczenia powietrza niebezpiecznymi związkami i w sytuacji wykrycia zagrożenia uruchamiają alarm. Taki system ratuje życie, ponieważ w sytuacji zaczadzenia, u osoby poszkodowanej występuje osłabienie i znużenie, później traci przytomność i – jeśli nikt nie przyjdzie mu z pomocą – śmierć. W przypadku pożaru domownicy i sąsiedzi otrzymują ostrzeżenie o zagrożeniu, co pozwala uniknąć nieodwracalnych konsekwencji oraz zmniejszyć ryzyko utraty zdrowia i życia. · Niebieska Strefa

Plan: Bezpieczny Wrocław zakłada ustanowienie tzw. Niebieskich Stref, czyli miejsc, w których często możemy spotkać osoby starsze np. przychodnie, szpitale, urzędy, ale także kościoły i dworce. Z uwagi na to, że przebywają tam osoby starsze, które częściej od młodszych osób mogą mieć problemy zdrowotne, znajdujące się w tych miejscach osoby powinny zachować szczególną ostrożność. Dotyczy to również kierowców i pozostałych uczestników ruchu, poruszających się w pobliżu wskazanych miejsc. Powinniśmy dołożyć wszelkich starań, aby miejsca te zostały w dodatkowy sposób zabezpieczone.

17

Służyć temu mają defibrylatory i apteczki, w które będą wyposażone Niebieskie Strefy. Mają one zapewnić maksymalnie szybką pomoc w razie pojawienia się w tych strefach zagrożenia. Skorzystać z nich będą mogły nie tylko osoby starsze, ale wszyscy, którzy takiej pomocy będą potrzebowali. Jeśli defibrylator zostanie pobrany z Niebieskiej Strefy, informacja o tym od razu trafi do Centrum Zarządzania Bezpieczeństwem Miasta. Sprawdzone wówczas zostanie, czy na miejsce to wezwane zostały służby medyczne, czy osoby znajdujące się w sytuacji ratowania ludzkiego życia nie zdążyły tego zrobić. Jeśli taka informacja jeszcze do służb nie trafiła, wówczas natychmiast na miejsce wysłana zostanie pomoc medyczna. Może się również zdarzyć, że defibrylator zostanie pobrany w sytuacji, gdy nie wystąpi zagrożenie życia i ktoś to zrobi np. dla zabawy. Ważne jest wówczas zweryfikowanie tego sygnału poprzez np. podgląd monitoringu.

Kolejnym elementem jakimi mają się odznaczać Niebieskie Strefy, jest rozwinięcie sieci monitoringu, które wpłynie na zwiększenie poczucia bezpieczeństwa wśród seniorów. Monitoring pełnić może funkcję odstraszającą wobec osób mających zamiar popełnić czyn zabroniony a także, jeśli do takiego czynu dojdzie, nagranie z monitoringu będzie mogło zostać wykorzystane jako dowód w sprawie. Rosnąca jakość urządzeń monitorujących ulice pozwala z coraz większą dokładnością rozpoznawać sprawców wykroczeń i przestępstw. Centrala monitoringu powinna znajdować się w Centrum Zarządzania Bezpieczeństwem Miasta, pracując w trybie całodobowym, przez 7 dni w tygodniu.

Aby Niebieskie Strefy funkcjonowały w sposób efektywny, należy zadbać o bezpieczny ruch pieszych.

Piesi w starciu z pojazdem zawsze będą na pozycji straconej, dlatego trzeba podjąć działania, które tę sytuację poprawią. Wśród planowanych działań wymienić można wyniesienie większej ilości przejść dla pieszych, tworzenie wysp na skrzyżowaniach czy poprawę oświetlenia, aby pieszy był widoczny dla kierowcy z daleka – co z kolei pozwoli prowadzącemu pojazd na rozpoczęcie hamowania w bezpiecznej odległości od przejścia dla pieszych. Poprawa bezpieczeństwa pieszych to jedno z najważniejszych założeń Planu: Bezpieczny Wrocław, jednak dla tej grupy społecznej, jaką są seniorzy, są one niezwykle ważne. Seniorki i seniorzy poruszają się bowiem w sposób wolniejszy i mniej dynamiczny niż młodsze osoby. Zwrócenie szczególnej uwagi kierowców pozwoli ich jeszcze lepiej ochronić, niż ma to miejsce dotychczas.

Ostatnim elementem niebieskich stref jest ułatwienie poruszania się po niej dzięki likwidacji barier architektonicznych czy przestrzennych, o czym wspominałem już w Planie: Bezpieczny Wrocław.

· Punkt 65+

Punkty 65+ będą powstawać w ścisłej współpracy z Radami Osiedla i będą one organizowane w sieci Centrów Aktywności Lokalnej. W punktach 65+ seniorzy otrzymają bezpłatne porady i pomoc m.in. psychologa czy terapeuty uzależnień – zarówno tych, o których myślimy w pierwszej chwili jak choroba alkoholowa czy narkotyki, ale też dla tych, którzy nie mogą uwolnić się z sideł hazardu czy leków. W tych punktach będzie im zapewniona profesjonalna pomoc w związku ze zgłoszonymi problemami.

W punktach 65+ będzie również możliwość porozmawiania ze Strażnikiem Miejskim, który będzie zbierał informacje o problemach występujących na osiedlu, z którymi borykają się mieszkańcy. Wówczas strażnik miejski, posiadając taką wiedzę, będzie mógł działać na rzecz rozwiązania tych problemów i poprawy sytuacji na osiedlu. Niektórych zagrożeń bezpieczeństwa da się uniknąć dzięki odpowiedniej działalności

18

edukacyjnej i uczulaniu seniorów na niektóre próby popełnienia przestępstwa. Dlatego w punktach 65+ będzie możliwość przeprowadzania różnych szkoleń, m.in. o tym w jaki sposób zabezpieczyć się przed wyłudzeniami metodami na wnuczka lub na policjanta. Seniorzy wyposażeni w taką wiedzę będą lepiej chronieni i w lepszy sposób będą w stanie zadbać o własne bezpieczeństwo. Istotnym podkreślenia jest fakt, że punkty 65+ będą realizowane we współpracy z organizacjami pozarządowymi, takimi jak chociażby Centrum Praw Kobiet. Działający w organizacjach pozarządowych społecznicy posiadają ogromną wiedzę w zakresie, w którym działa dana organizacja i w bardzo profesjonalny, a jednocześnie bardzo prosty sposób będą w stanie swoją wiedzę przekazać seniorom.

STRAŻ MIESJKA

Straż Miejska Wrocławia jako jednostka, której funkcjonowanie związane jest z samorządem lokalnym i władzami Wrocławia, powinna odgrywać ważną rolę w kwestii bezpieczeństwa mieszkanek i mieszkańców miasta. Aby było to możliwe, konieczne jest wprowadzenie zmian zarówno w strukturze wrocławskiej Straży Miejskiej, jak i zakresie jej działania.

Obecna struktura Straży Miejskiej wygląda następująco: na jej czele stoi Komendant Straży Miejskiej Wrocławia, który sprawuje ogólne kierownictwo w zakresie organizacji pracy oraz zapewnia odpowiednie funkcjonowanie Straży. Komendant wykonuje swoje obowiązki przy pomocy Zastępców Komendanta, Głównego Księgowego oraz komórek organizacyjnych. Pracą komórek kierują natomiast naczelnicy lub kierownicy. Zastępca Komendanta ds. Służby nadzoruje pracę Oddziału Patrolowo-Interwencyjnego, Oddziału Centrum Kierowania, Oddziału Patrolowo-Prewencyjnego oraz Oddziału Ochrony Środowiska.

Zastępca Komendanta ds. Logistyki sprawuje nadzór nad Referatem organizacyjno-prawnym i kadr, Referatem logistyki, Sekcją informatyki i łączności oraz Sekretariatem i Kancelarią. Bezpośrednio Komendantowi podporządkowane są również samodzielne stanowiska, takie jak Radca prawny, Stanowisko ds. bhp, Stanowisko ds. bezpieczeństwa informacji, Stanowisko ds. komunikacji społecznej, Stanowisko ds. analiz i planowania, Zespół ds. kontroli i skarg, Zespół szkolenia i doskonalenia zawodowego, Zespół oskarżycieli publicznych oraz Zespół ds. koordynacji programów prewencyjnych.

Wśród zadań Straży Miejskiej można wymienić ochronę spokoju i porządku w miejscach publicznych, czuwanie nad porządkiem i kontrola ruchu drogowego, kontrolowanie publicznego transportu zbiorowego, współdziałanie z właściwymi podmiotami w zakresie ratowania życia i zdrowia obywateli, pomocy w usuwaniu awarii technicznych i skutków klęsk żywiołowych oraz innych miejscowych zagrożeń, zabezpieczenie miejsca przestępstwa, katastrofy lub innego podobnego zdarzenia albo miejsc zagrożonych takim zdarzeniem przed dostępem osób postronnych lub zniszczeniem śladów i dowodów, do momentu przybycia właściwych służb, a także ustalenie, w miarę możliwości, świadków zdarzenia, ochrona obiektów komunalnych i urządzeń użyteczności publicznej; współdziałanie z organizatorami i innymi służbami w ochronie porządku podczas zgromadzeń i imprez publicznych, doprowadzanie osób nietrzeźwych do izby wytrzeźwień lub miejsca ich zamieszkania, jeżeli osoby te zachowaniem swoim dają powód do zgorszenia w miejscu publicznym, znajdują się w okolicznościach zagrażających ich życiu lub zdrowiu albo zagrażają życiu i zdrowiu innych osób, informowanie społeczności lokalnej o stanie i rodzajach zagrożeń, a także inicjowanie i uczestnictwo w działaniach mających na celu zapobieganie popełnianiu przestępstw i wykroczeń oraz

19

zjawiskom kryminogennym i współdziałanie w tym zakresie z organami państwowymi, samorządowymi i organizacjami społecznymi oraz konwojowanie dokumentów, przedmiotów wartościowych lub wartości pieniężnych dla potrzeb gminy.

Straż Miejska powinna stanowić wsparcie dla Policji, jednak niestety dzisiaj tego wsparcia nie ma. Obie formacje powinny ze sobą współpracować, jednak i w tym zakresie pojawiają się problemy. Może to wynikać z faktu, że część zadań Policji i Straży Miejskiej się dubluje - brakuje wyraźnego rozdzielenia obowiązków obu tych formacji. Uważam, że Straż Miejska we Wrocławiu powinna skupić się na zadaniach związanych z poprawą i usprawnianiem życia na wrocławskich osiedlach. Dodatkowo, Straż Miejska powinna mieć wyraźnie antysmogowy charakter. To znaczy, że strażnicy miejscy powinni skupić się na zadaniach związanych z ochroną środowiska oraz kontrolowaniu tego, czym wrocławianie palą w swoich piecach. Wówczas, w realny sposób będziemy mogli wpływać na poprawę jakości powietrza we Wrocławiu, co obecnie jest bardzo potrzebne.

Funkcje Straży Miejskiej powinny być jasno określone i granica między jej zadaniami, a zadaniami Policji powinna być wyraźnie widoczna. Straż Miejska powinna zajmować się mniej poważnymi wykroczeniami, które mają miejsce w mieście. Te najcięższe zadania pozostaną w gestii Policji, natomiast strażnicy miejscy będą zajmować się porządkiem publicznym i działaniami obliczonymi na zmniejszenie i docelowe wyeliminowanie problemu smogu we Wrocławiu.

Obecnie w Straży Miejskiej mamy ok. 250 etatów. Istnieje jednak ok. 70 wakatów, na które nabór trwa, ale mimo tego nie ma chętnych do przyjścia do pracy. To niebezpieczna sytuacja. Wydaje się, że jedynym sposobem na zachęcenie osób do przychodzenia do pracy w tej formacji może być podniesienie wynagrodzenia oraz poprawa perspektyw związanych z pracą i rozwojem w Straży Miejskiej.

Strażnicy Miejscy powinni być przyporządkowani do konkretnych osiedli, na wzór dzielnicowych.

Osoba strażnika miejskiego powinna być znana mieszkańcom, którzy muszą mieć możliwość zgłoszenia np. problemu z paleniem śmieci przez sąsiada. Wówczas, strażnik miejski, wyposażony w wiedzę o danym problemie, może próbować go rozwiązać, np. poprzez przeprowadzenie kontroli czym tak naprawdę pali sąsiad. Jeśli okaże się, że wykorzystuje do tego materiały zakazane, wówczas będzie mogła zostać nałożona na niego kara. Może to zachęci mieszkańca do przestrzegania przepisów prawa i nieszkodzenia środowisku.

Informowanie strażników miejskich o występujących problemach tego typu pozwoli na dużo sprawniejsze rozwiązywanie takich mniejszych osiedlowych problemów, do angażowania których nie jest potrzebna Policja.

Strażnicy mają zostać wyposażeni w kamery, rejestrujące ich pracę oraz stanowiące materiał do oceny ich pracy.

Istotna podkreślenia jest współpraca strażników miejskich z Radami Osiedli. Radni osiedlowi posiadają najlepszą wiedzę odnośnie problemów na danym osiedlu oraz rzeczy, które należy zmienić. Wiedzę taką mogą przekazywać strażnikowi miejskiemu. Jeśli będzie to np. problem z parkowaniem pojazdów, strażnik miejski będzie mógł w tej sprawie interweniować. Warto również wyznaczyć konkretne godziny, w czasie których strażnik miejski będzie dostępny w siedzibie Rady Osiedla lub w wyznaczonym miejscu. Wówczas, mieszkańcy chcący porozmawiać ze strażnikiem i pragnący podzielić się swoimi spostrzeżeniami, będą mieli na to szansę.

20

Warto podkreślić, że praca strażników miejskich jest mierzalna. Świadczyć o niej może ilość interwencji podjętych czy ilość przeprowadzonych kontroli. Na podstawie takich danych można wówczas stwierdzić, czy straż miejska jako formacja wykonuje dobrą pracę, czy należy coś w jej funkcjonowaniu poprawić.

Przepisy dotyczące strażników miejskich i funkcjonowaniu Straży jako formacji powinny być jasne i przejrzyste.

Nie powinny pojawiać się jakiekolwiek wątpliwości w kwestii ich interpretacji. Będzie to służyło wizerunkowi i funkcjonowaniu Straży Miejskiej Wrocławia. Odpowiednio skonstruowane prawo będzie również bronić samych funkcjonariuszy.

Wizerunek Straży Miejskiej należy z pewnością poprawić. Straż Miejska musi być formacją skierowaną na problemy bliskie ludziom. Strażnicy miejscy mają pomagać ułatwiać życie na osiedlach, a nie utrudniać - jak sądzi część osób. W tym celu, aby wizerunek strażników uległ poprawie, muszą iść za tą zmianą czyny.

Strażnicy miejscy muszą brać czynny udział w życiu osiedla, rozumieć problemy, z jakimi ludzie na nich mieszkający się borykają. Aby możliwa była taka zmiana wizerunkowa, potrzeba w Straży Miejskiej osób godnie opłacanych, które rozumieją swoje zadania i mogą je realizować w oparciu o zrównoważony budżet.

SPOTKANIA INFORMACYJNE

Stworzyłem Plan: Bezpieczny Wrocław razem z zespołem ekspertów, obejmujących swoją wiedzą i doświadczeniem różne obszary związane z bezpieczeństwem. Zagadnienie skutecznej poprawy bezpieczeństwa jest możliwe do zrealizowania tylko w sytuacji, gdy opracowywane jest w sposób kompleksowy i skoordynowany. Bezpieczeństwo i jego dynamiczny charakter nie pozwalają na określenie jednej i zawsze skutecznej metody. Pozwala jednak na opracowanie metodologii i przygotowania odpowiednich procedur.

Niemniej nie można zapominać o spostrzeżeniach i uwagach samych obywateli. Niniejszy dokument ma bowiem stanowić pełną informację o założeniach Planu: Bezpieczny Wrocław. Aby tak się stało, musi on odpowiadać na rzeczywiste potrzebny mieszkanek i mieszkańców Wrocławia. Przeprowadzony w toku prac nad programem szereg badań społecznych oraz analiza raportów i opracowań organizacji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo musiał zostać uzupełniony o informacje płynące bezpośrednio od samych wrocławian.

21

Temu właśnie mają służyć spotkania informacyjne, które przeprowadzałem na początku 2018 r.

Obrazuje je poniższa tabela:

Data

Godzina

Miejsce

15 stycznia 2018 r.

18:00

Stowarzyszenie TRATWA, ul. Legnicka 65

17 stycznia 2018 r.

18:00

Zajezdnia Dąbie, ul. Tramwajowa 1/3

19 stycznia 2018 r.

18:00

Centrum Europrofes ul. Ofiar Oświęcimskich 17

29 stycznia 2018 r.

16:30

Klub Seniora Magnolia, XV LO ul. Wojrowickiej 58

22

Data

Godzina

Miejsce

30 stycznia 2018 r.

18:00

Spółdzielnia Mieszkaniowa „Piast”, ul. Benedyktyńska 15

12 marca 2018 r.

17:30

Klub Seniora Magnolia przy XV LO, ul. Wojrowicka 58

15 marca 2018 r.

18:00

Spółdzielczy Dom Kultury, ul. Widna 17

Podczas wymienionych spotkań, mieszkanki i mieszkańcy dzielili się swoimi uwagami i spostrzeżeniami.

Wiele z nich się powtarzało się na różnych osiedlach i dotyczyło obszarów, które były już uwzględnione w Planie: Bezpieczny Wrocław . Najczęściej pojawiały się uwagi dotyczące:

- poprawy bezpieczeństwa na przejściach dla pieszych; - poprawy oświetlenia i widoczności w przestrzeni publicznej; - poprawy działania i zwiększonej obecności na osiedlach funkcjonowania Straży Miejskiej;

23