Interview Martin de Boer over Breguet Atlantic

De plantenbakken van Katwijk

Opgegroeid in de achtertuin van het vliegkamp Valkenburg bij Katwijk, treedt Martin Boer in 1978 in dienst bij de Koninklijke Marine. Tweeëndertig jaar lang dient hij op diverse plekken om pas na zijn vertrek te vertellen over de vliegtuigen die zijn passie voor de marine aanwakkerden. In zijn laatste boek Breguet Atlantic verhaalt hij de geschiedenis van dit vliegtuig dat van 1969 tot 1984 in gebruik was bij de marineluchtvaartdienst.

DOOR NIELS ROELEN

Met het uit de vaart nemen van het vliegdekschip Hr.Ms. Karel Doorman, onder de bemanning bekend als de Hr.Ms. Rookverbod, verdwenen de Russische onderzeeers van de radar en ontstond de behoefte aan een modern lange afstand patrouillevliegtuig. De Breguet Atlantic, een kist die in alle opzichten uitgerust is voor het antwoord op de vraag: ‘Hoe vind je een speld in een hooiberg?’ ‘Wij waren beter dan de Amerikanen,’ zegt De Boer, terwijl hij uit een thermoskan twee mokken koffie inschenkt. Op tafel leg ik zijn boek over de Atlantic open tussen ons in op de pagina waar de doorsnee van de kist terug te vinden is. ‘Die eigenwijze Nederlanders kleurden een beetje buiten de lijntjes, wij durfden out of the box te denken en dat was vaak precies

MARTIN DE BOER, BREGUET ATLANTIC. IN DIENST

Martin Boer

wat nodig was om de Russen te vinden.’ De onderzeeboten waar ze tijdens de Koude Oorlog naar zoeken zijn net dolfijnen. Eens in de zoveel uur moeten ze ‘snuiveren’, dan varen ze net onder het wateroppervlak, gaan de periscopen omhoog en zuigen ze lucht aan voor een volgende duik. Daarna starten ze hun motoren om de accu’s op te laden. Vervolgens trekken ze een zog, een spoor in het water zoals vliegtuigen achterlaten in de lucht en dat is het moment waar de bemanning van de Atlantic op heeft gewacht, het moment dat de kat moet toeslaan.

Venijnige duikbootbestrijder

‘Stand by to drop, drop now… now… NOW!’ Om zichtbaar te maken wat onzichtbaar was, worden in een vast patroon sonarboeien gelanceerd vanuit de buik van het vliegtuig, legt Martin uit, ‘maar als je wilt weten hoe groot ze zijn, dan moet je naar Katwijk gaan, daar gebruikte iedereen de kunststof canisters van de boeien als plantenbak.’ Naast de kruispeilingen van de boeien en de radioberichten van overige eenheden op het water, zit het echte venijn van de Breguet Atlantic in de staart. De MAD-antenne die tot diep onder water de door metaal veroorzaakte veranderingen in het magnetisch spectrum waarneemt. Vliegen op de Atlantic is teamwork pur sang. ‘Natuurlijk moet er iemand tijdens een missie van zes tot twaalf uur een bak koffie zetten en een ei bakken, maar zodra de Tactical Coördinator (de TACCO) het nodig vindt, is het alle hens aan dek.’ De TACCO ontvangt alle informatie die bij de sensor operators binnenkomt. Hij bepaalt het tactische beleid en wat er moet gebeuren. ‘Niet de piloten?’ vraag ik. ‘Vliegers,’ corrigeert De Boer, ‘de marine heeft geen piloten.’

MAART 2020 –39 ATLANTIC

De TACCO is de ‘kapitein op het schip.’ Hij stuurt de vliegers aan, bepaalt de koers en geeft aan wanneer het tijd is om de koepels, de vissenkommen in de neus en op de flanken van het toestel, te bemannen om het zeewater af te speuren. Het is de mens die het laatste stukje van de puzzel vormt en het beeld compleet maakt. Een zoekplaat die per oceaan verschilt omdat het heldere water van de Caraïben nu eenmaal anders is dan de groenbruine Noordzee. In 1985 worden de Nederlandse Breguet Atlantics aan Frankrijk verkocht en vervangen door de Lockheed Orion, die tot 2006 dienst zou doen voor de marineluchtvaartdienst op Valkenburg. Met het afstoten van deze lange afstand verkenners verdween een uniek stukje capaciteit uit de Nederlandse krijgsmacht.

Schrijver bij toeval

Bij toeval werd De Boer tijdens zijn missie in Bosnië schrijver. De dagboekverslagen die hij aan zijn familie en collega’s Nederland schreef, bundelt hij in zijn debuut: Mijn Drvar. Ook voor zijn tweede boek, Etienne, vormen dagboeknotities de basis. Een verhaal dat begint als de politie ’s nachts voor zijn deur staat en vertelt dat zijn zoon is overleden. Etienne is een indringend relaas over het verlies van een kind en gaat over de troost die familie, vrienden en buurtgenoten bieden. In het rijk geïllustreerde Breguet Atlantic beschrijft de auteur met gedegen onderzoek het wel en wee van dit Franse toestel bij de marineluchtvaartdienst. Het boek is meer dan een opsomming van de operationele inzet en de technische specificaties. Het zijn namelijk de politieke overwegingen, belangen en spelletjes die bij de aanschaf van de Atlantic spelen, die een interessant licht werpen op de aanschaf van bijvoorbeeld de F-35 of van nieuwe onderzeeërs. In de grote projecten van nu lijkt er weinig veranderd.

Breguet Atlantic

MICHEL KŒNIGUER MICHEL KŒNIGUER

herinneringen aan de vietnamoorlog

compleet verhaal in 3 delen(

1. DA NANG ISBN 9789463065184 2. CHU LAI ISBN 9789463065191

HARD COVER

17,95

3. YANKEE STATION ISBN 9789463065986 (APRIL ‘20)

1967. Kolonel Bradley "Redneck" Towsend, 68 jaar oud, piloot bij de Marines, leeft teruggetrokken in zijn chalet in de Rocky Mountains. Door zijn ziekte vult hij zijn dagen met tvHnieuwsuitzendingen kijken, bezorgd om zijn zoon die ApacheHhelikopterpiloot is in Irak. Als er zich een "kazernehulpje" aanbiedt, een jonge piloot die werd gestraft omdat hij in zijn overmoed een splinternieuwe FH22 in de prak heeft gevlogen, is dat voor de oude piloot een gelegenheid om herinneringen op te halen aan zijn tijd in het Verre Oosten...

WWW.SILVESTERSTRIPS.NL kijk op onze site voor meer vliegtuigstrips CM