38 – MILITAIRE COURANT
ATLANTIC
De plantenbakken van Katwijk Opgegroeid in de achtertuin van het vliegkamp Valkenburg bij Katwijk, treedt Martin Boer in 1978 in dienst bij de Koninklijke Marine. Tweeëndertig jaar lang dient hij op diverse plekken om pas na zijn vertrek te vertellen over de vliegtuigen die zijn passie voor de marine aanwakkerden. In zijn laatste boek Breguet Atlantic verhaalt hij de geschiedenis van dit vliegtuig dat van 1969 tot 1984 in gebruik was bij de marineluchtvaartdienst. DOOR NIELS ROELEN
M
et het uit de vaart nemen van het vliegdekschip Hr.Ms. Karel Doorman, onder de bemanning bekend als de Hr.Ms. Rookverbod, verdwenen de Russische onderzeeers van de radar en ontstond de behoefte aan een modern lange afstand patrouillevliegtuig. De Breguet Atlantic, een kist die in alle opzichten uitgerust is voor het antwoord op de vraag: ‘Hoe vind je een speld in een hooiberg?’ ‘Wij waren beter dan de Amerikanen,’ zegt De Boer, terwijl hij uit een thermoskan twee mokken koffie inschenkt. Op tafel leg ik zijn boek over de Atlantic open tussen ons in op de pagina waar de doorsnee van de kist terug te vinden is. ‘Die eigenwijze Nederlanders kleurden een beetje buiten de lijntjes, wij durfden out of the box te denken en dat was vaak precies
MARTIN DE BOER, BREGUET ATLANTIC. IN DIENST BIJ DE MARINE LUCHTVAARTDIENST 1969–1984, ILLUSTRATIES: LUUK BOERMAN, UITGEVERIJ GEROMY, 128 PAGINA’S (€ 26,90)
Martin Boer wat nodig was om de Russen te vinden.’ De onderzeeboten waar ze tijdens de Koude Oorlog naar zoeken zijn net dolfijnen. Eens in de zoveel uur moeten ze ‘snuiveren’, dan varen ze net onder het wateroppervlak, gaan de periscopen omhoog en zuigen ze lucht aan voor een volgende duik. Daarna starten ze hun motoren om de accu’s op te laden. Vervolgens trekken ze een zog, een spoor in het water zoals vliegtuigen achterlaten in de lucht en dat is het moment waar de bemanning van de Atlantic op heeft gewacht, het moment dat de kat moet toeslaan. Venijnige duikbootbestrijder ‘Stand by to drop, drop now… now… NOW!’ Om zichtbaar te maken wat onzichtbaar was, worden in een vast patroon sonarboeien gelanceerd vanuit de buik van het vliegtuig, legt Martin uit, ‘maar als je wilt weten hoe groot
ze zijn, dan moet je naar Katwijk gaan, daar gebruikte iedereen de kunststof canisters van de boeien als plantenbak.’ Naast de kruispeilingen van de boeien en de radioberichten van overige eenheden op het water, zit het echte venijn van de Breguet Atlantic in de staart. De MAD-antenne die tot diep onder water de door metaal veroorzaakte veranderingen in het magnetisch spectrum waarneemt. Vliegen op de Atlantic is teamwork pur sang. ‘Natuurlijk moet er iemand tijdens een missie van zes tot twaalf uur een bak koffie zetten en een ei bakken, maar zodra de Tactical Coördinator (de TACCO) het nodig vindt, is het alle hens aan dek.’ De TACCO ontvangt alle informatie die bij de sensor operators binnenkomt. Hij bepaalt het tactische beleid en wat er moet gebeuren. ‘Niet de piloten?’ vraag ik. ‘Vliegers,’ corrigeert De Boer, ‘de marine heeft geen piloten.’
