Recensie Cézembre

SEPTEMBER 2021 – 43 BOEKEN

Strijd om een eiland

Cézembre is een eiland voor de kust van Bretagne bij Saint-Malo. In de Tweede Wereldoorlog werd het bezet door de nazi’s die het eiland veranderden in een fort om zich te verdedigen tegen aanvallen vanaf zee. In september en oktober 1944 werd Cézembre zwaar gebombardeerd door de geallieerden en met de grond gelijk gemaakt. Over die gebeurtenissen maakte de Franse stripmaker Nicolas Malfin een indrukwekkend stripverhaal van 140 pagina’s.

DOOR HANS POLS

Het eiland ging deel uitmaken van de Atlantikwall, de Duitse verdedigingslinie die liep van Noorwegen tot aan de grens van Spanje. Er waren zowel Duitsers als Italianen gestationeerd. In juni 1944 werd de linie doorbroken met de invasie van Normandië. In het verhaal, dat Malfin noemde naar het eiland, staan twee tieners uit Saint-Malo centraal: de jongen Erwan en Françoise, de dochter van de bakker, waar Ewan verliefd op is. De strijd om de bevrijding van Saint-Malo is in augustus 1944 al in volle gang en Erwan probeert zich met zijn vrienden Corentin, Marie en Théo aan te sluiten bij het verzet. Aan de hand van hun belevenissen vertelt Nicolas Malfin over de inwoners van de Bretonse stad Saint-Malo en de moeilijke periode die zij doormaken. Hun huizen en levensmiddelen worden gevorderd door de Duitsers en de stad wordt zwaar beschadigd door beschietingen en bombardementen. Een deel van de inwoners van Saint-Malo verzet zich, een ander deel collaboreert. Dat heeft ook gevolgen voor het vriendengroepje van Erwan waar we in een proloog mee kennismaken. In de herfstmaanden van 1944 is het leven voor hen gevaarlijker dan ooit. Het net sluit zich om de Duitsers die daardoor steeds repressiever worden en ook de collaborateurs, zoals de opportunistische Bastien Fenec, voelen zich in het nauw gedrukt nu de geallieerden oprukken en een aanval op handen is.

Liefde en oorlog, verzet en collaboratie, het is tamelijk traditioneel drama, maar de geroutineerde striptekenaar Malfin weet het goed te vertellen. De tekeningen zijn goed verzorgd en Malfin weet hoe hij een pagina op moet bouwen. De personages in Cézembre komen overtuigend over en Malfin heeft zich heel goed gedocumenteerd, wat de overtuigingskracht ten goede komt. Maar zonder dat het het verhaal in de weg staat. Het blijft fictie. Cézembre is het eerste stripverhaal dat Malfin zelf schreef en dat gaat hem goed af. Door regelmatig van vertelperspectief te wisselen en soms dezelfde gebeurtenissen door de ogen van verschillende hoofdrolspelers te laten zien weet hij het verhaal boeiend te houden dat, op een paar flashbacks na, lineair verteld wordt.

Cézembre is een verhaal in twee delen. Aan het einde van het eerste deel heerst er chaos in de straten van Saint-Malo en in het fort op Cézembre. Erwan en Françoise zijn van elkaar gescheiden. De mannen van Saint-Malo worden gevangen gehouden in het Fort National, omringd door zeewater, en Françoise is ontvoerd door Bastien en wordt vastgehouden op Cézembre, waar soldaten wanhopig de Duitse stellingen proberen te verdedigen onder bevel van een officier die er vast van overtuigd is dat het Derde Rijk hun zal komen redden. Erwan weet uit het Fort National te ontsnappen en neemt de onmogelijke taak op zich om Françoise te bevrijden van het eiland om haar leven te redden. Ondertussen nemen de bombardementen op Cézembre in hevigheid toe. Tot aan de laatste pagina’s blijft het verhaal spannend en blijft de vraag of de twee geliefden elkaar terug zullen vinden en of ze de dramatische gebeurtenissen van oktober 1944 allebei zullen overleven. Het verhaal en de personages in Cézembre zijn verzonnen, maar de gebeurtenissen die de achtergrond vormen zijn authentiek. Aan beide boeken is een historisch dossier toegevoegd over onder meer het verzet in Saint-Malo en de strijd om Cézembre.

Een deel van de inwoners van Saint-Malo verzet zich, een ander deel collaboreert.

HHHH H