Keloglan vers2 by mim grafik

Keloğlan bir masal kahramanıdır. Başlangıçta beceriksiz, tembel biri gibi gözükürken olayların gelişmesiyle kurnaz, cesur ve becerikli olduğu ortaya çıkar ve sonunda mutluluğa ulaşır.

yüzünden yaptığı işi eline yüzüne bulaştıran biridir.

Beklenmedik bir anda, güç durumda kalmış bir insan ya da hayvana yardım ettiği için onlardaki olağanüstü güçlerin desteği ile talihi döner. Bu masal kahramanının Keloğlanın kaderi acımasız, başından geçen olayları haksızlık yapmayı huy edinmiş konu edinen masallara da kimseler karşısında kurnaz “Keloğlan Masalları” adı verilir. ve akıllıca davranışlarıyla da Türk masallarında Keloğlan, değişebilir. yaşlı annesiyle birlikte yaşayan öksüz ve yoksul bir Her iki durumda da Keloğlan delikanlıdır. varlıklı, güçlü bir insan olur ve annesiyle birlikte mutlu Yoksulluğunu ve bir yaşama kavuşur. Bu kimsesizliğini kurnazlığı, yönüyle Keloğlan tipi sorunları yardımseverliği ya da zekasıyla çözüp rahata cesaretiyle unutturur. kavuşabileceğinin örnekleriyle bizlere yol gösterir. Başlangıçta miskin miskin oturan, annesinin zoruyla Bu kitapta keloğlanın kıvrak istemeye istemeye iş tutan, zekasını öğrencilerimizle aptallığı ve unutkanlığı birlikte keşfedeceğiz.

Keloğlan ve Sesler

KELOĞLAN

Bir varmış bir yokmuş, Allah`ın kulu çokmuş. Bizim keloğlan keleş oğlan her işi beleş oğlan bir gün yola çıkmış, yürümüş, yürümüş taaaa uzaklardan bir ses duyduğunu sanmış, etrafı şöyle bir dinlemiş ama bu sefer de hiç ses duyulmuyormuş. Keloğlan iki adım atıyor, sonra etrafı dinliyormuş bir ara `güüm` diye bir ses duymuş, korkudan yüreği hop hop atmaya başlamış. O gün akşama kadar bu sesleri gürültüleri kovalamış durmuş. Akşam yatmış, sabah kalkmış ve annesine bir ses duydun mu diye sormuş. Annesi “hayır duymadım” demiş fakat keloğlan evde gezip duruyor ve sesleri dinliyormuş. SONRASINI TAHMİN EDEREK MASALI TAMAMLAYIN ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

MASALINIZA YENİ BİR İSİM BULUN ..................................................................................................... .....................................................................................................

KELOĞLANIN YERİNDE OLSANIZ DUYDUĞUNUZ SESİ NASIL TARİF EDERSİNİZ? ..................................................................................................... .....................................................................................................

Bu böyle günlerce sürmüş, keloğlanın sesler duyduğu herkese duyurulmuş. Günlerden bir gün bir adam gelmiş, keloğlanın kulağının içine bir şeyler söyleyip gitmiş. Keloğlan artık sesleri duymuyormuş. Herkes merak içindeymiş, sormuşlar; - Ne dedin de vazgeçti etrafı dinlemekten.. SİZCE ADAM KELOĞLANIN KULAĞINA NE SÖYLEMİŞ OLABİLİR? ........................................................................................................ ........................................................................................................ ........................................................................................................ ........................................................................................................ ........................................................................................................

SİZ ADAMIN YERİNDE OLSANIZ KELOĞLANIN KULAĞINA NE DERDİNİZ? ........................................................................................................ ........................................................................................................ ........................................................................................................ ........................................................................................................ ........................................................................................................

Keloğlan gülmüş, ne sırrı olacak bunun, kulağıma eğilip, yok bir şey yok hepsi hayal dedi, bitti sesler. KENDİ CEVAPLARINIZLA MASALDAKİ CEVAPLARI KARŞILAŞTIRINIZ ........................................................................................................ ........................................................................................................ ........................................................................................................ ........................................................................................................ ........................................................................................................ ........................................................................................................ ........................................................................................................ ........................................................................................................

MASALDAKİ HERHANGİ BİR BÖLÜMÜ RESİMLEYİN

KELOĞLAN

SEBEPSİZ KUŞ BİLE UÇMAZ ATASÖZÜNÜ AÇIKLAR MISIN? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

DERDİNİ SÖYLEMEYEN DERMEN BULAMAZ ATASÖZÜNÜ AÇIKLAR MISIN? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

ATASÖZLERİ İLE İLGİLİ ŞİİR YAZALIM ..............................................

..............................................

Keloğlan ve Çilli Tavuk Bir varmış, bir yokmuş, evvel zaman içinde kalbur saman içinde, uzak ülkelerden birinde bizim keloğlan yaşarmış. Keloğlan kelmiş, keleşmiş ama özellikleri pek bir güzelmiş. İnsanlarla ilgilenir, arkadaşlarına iyi davranır, hayvanları sever fakat çalışmaktan pek hoşlanmazmış. Anası ona ne zaman bir iş buyursa bir bahane uydurur, anası kızınca da oraya buraya saklanır dururmuş.

KELOĞLAN

Keloğlan yine annesinden saklanırken uykuya dalmış ve bir rüya görmeye başlamış. Rüyasında uzun bir yolda yürüyormuş, yürürken önce bir tavukla karşılaşıyormuş, tavuk;

SONRASINI TAMAMLAYIN ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

TAVUK KELOĞLAN’A NE DEMİŞTİR? ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Ah keloğlan bir bilsen başıma gelenleri diyerek, tilkilerin kendi kümesleri önünde nasıl gezdiklerini anlatmış durmuş. Keloğlan tam ona yardım etmek isterken, uyanmış… Uyanmış bir de ne görsün SENCE KELOĞLAN NE GÖRMÜŞ OLABİLİR? ...................................................................... ...................................................................... ...................................................................... ...................................................................... ...................................................................... ......................................................................

onların evindeki çilli tavuk tam göbeğinin üstünde oturmuyor mu ? Onu kanatlarından tutmuş hemen koşturup kümesin içine koymuş. Çilli horoz neye uğradığını şaşırmış ama keloğlan rüyanın etkisinde olduğu için tilkinin çilli tavuğu götüreceğini düşünmüş. . Keloğlan gözlerini ne zaman kapasa tilkinin çilli tavuğu kaçırdığını görüyormuş. En sonunda bakmış ki olmayacak, tilkiyi ziyaret etmeye karar vermiş. Tilki bizim keloğlanı görünce SENCE NE YAPMIŞ OLABİLİR? ................................................................................... ................................................................................... ................................................................................... ...................................................................................

çok sevinmiş, onu yuvasına davet etmiş, bizimki tilkinin yuvasına girmiş bir de ne görsün, NE GÖRDÜĞÜNÜ TAHMİN ET ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

bütün köyün kümeslerinden çalınan tavuklar tilkinin orada değil mi? Görmüş ama görmemezlikten gelmiş. Tilki her zamanki gibi bir plan peşindeymiş ama keloğlanın aklının ne kadar çabuk çalıştığını hesaba katmamış. TİLKİNİN PLANI NE OLABİLİR? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

KELOĞLAN

Tilkinin yuvasında biraz oturan keloğlan izin istemiş ama tilki ona izin verir mi hiç ? Onun planı keloğlanı da bir kafese kapatıp yemekmiş. KELOĞLAN TİLKİNİN YUVASINDAN NASIL KURTULABİLİR? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Keloğlan önce bir hoplamış, duvarda asılı duran meşaleyi alıp kendi kel kafasına tutmuş, buna bakan tilkinin gözleri kamaşmış, keloğlan bu sırada oradan uzaklaşmış. KELOĞLAN TAVUKLARI KURTARACAK MI NE DERSİN? NASIL? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Daha sonra köylerde tavuğu çalınan ne kadar köylü varsa onları toplayıp gelmiş, köylüler o kadar sinirlilermiş ki, bizim tilki evini barkını bırakıp kaçmış. Bir daha da onu oralarda gören olmamış. OKUDUĞUN MASALDAN ÇIKARDIĞIN DERS NE OLDU YAZAR MISIN? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

AKIL AKILDAN ÜSTÜNDÜR Atasözünü açıklar mısın? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

YUKARIDAKİ ATASÖZÜNÜN İÇİNDE GEÇTİĞİ İKİ TANE CÜMLE YAZAR MISIN? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

AKIL AKILDAN ÜSTÜNDÜR ATASÖZÜNÜ RESİMLER MİSİN

KELOĞLAN

Keloğlan ve Akıllı Küp birbirlerine destek olurlar, kuru ekmek yeseler kimselere belli etmezler, padişahlara layık yemekler yedik diyerek kötü durumlarından Bir varmış bir yokmuş. kimseleri haberdar Allah’ın kulu çokmuş, etmezlermiş. Keloğlan bir dağın başında, bir çok akıllıymış ancak ormanın yanıbaşında akıllı olduğu kadarda keloğlan’ın yaşadığı köy varmış. Keloğlanın bir tek tembelmiş. anacığı, anacığının da Keloğlanın anacığı bir tek kel oğlu varmış. Dünyada başka kimseleri bir gün hastalanmış, bütün iş güç keloğlana olmadığı için hep

kalıvermiş. O tembel keloğlan gitmiş, yerine aklı başında çalışkan bir keloğlan gelivermiş. Anası yattığı yerden keloğlana emirler yağdırıyor, bizimki de oradan oraya koşuyormuş. Bu böyle günlerce sürmüş, keloğlan sonunda yorgunluktan bir köşeye düşmüş.

MASALI TAMAMLAYIN ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

O sırada bir fare keloğlanın yanına gelip: - Keloğlan keleş oğlan, her işi beleş oğlan, nasıl ama çalışmak, zor geliyor di mi ? demiş. Keloğlan gözünü aralamış, fareyi kovalamış. Fare tekrar gelmiş bu sefer iyice yaklaşıp, - Heeyyy. Duydun mu prensesin başına gelenleri, her kim prensesi iyileştirse, kral onu kızıyla evlendirecekmiş, demiş. PRENSESİN HASTALIĞI NE OLABİLİR? ÇÖZÜM NASIL OLUR?

KELOĞLAN

Sonra bir çırpıda anlatmış, güzeller güzeli prenses aylardır ağlayıp duruyormuş ve onu kimseler susturamıyormuş. Kızımı güldüren her kim olursa, onu prens yapacağım demiş kral. SEN KELOĞLANIN YERİNDE OLSAN NASIL BİR ÇÖZÜM BULURDUN? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Keloğlan bunu duyduktan sonra, `Bu iş böyle olmayacak, başka şeyler yapmak lazım `diye hoplayıp zıplamaya başlamış. Öyle hoplayıp zıplayarak evlerinin yakınındaki dağın eteklerine kadar gelmiş. Dağın eteklerinde açan çiçekleri toplamış. Bu çiçeklerin özelliği insanları kıkır kıkır güldürebilmesiymiş. Anasından öğrendiği kadarıyla, hepsini bir araya getirirse, prensesi güldürebileceğini biliyormuş. Bütün gün topladığı çiçekleri bazı karışımlarla suladıktan sonra , çiçekleri alıp, sarayın yolunu tutmuş. Az gitmiş, uz gitmiş dere tepe düz gitmiş, sarayın kapısına geldiğinde iki takla atıp, sırada bekleyenlerin yanında sıraya geçmiş. Akşama doğru ona sıra geldiğinde neredeyse yorgunluktan uyuyacak hale gelmiş. Onu içeri almışlar. Keloğlan elindeki kağıdın içinde sakladığı çiçekleri prensese uzatmış. Prenses çiçekleri line alır almaz kıkır kıkır gülmeye başlamış, öyle çok gülüyormuş ki, kral, kraliçe ve beraberindeki herkes prensesle gülmeye başlamış. Prenses mutluluktan uçuyor gibiymiş. Keloğlan o gün kurulan düğünle prensesle evlenmiş, anasını hasta yatağından aldırmış ve saraya getirmiş. Anası da kel oğlunun kel kafasına kocaman bir öpücük kondurmuş.

“AKIL YAŞTA DEĞİL BAŞTADIR” atasözünü açıklayıp, bununla ilgili bir hikaye yazar mısın ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

KELOĞLAN

..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ...................................................................................................

Keloğlan ile Kırmızı Taş Bir varmış, bir yokmuş. Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde uzak bir ülkede Keloğlan ve annesi yaşarmış. Annesi onu çok sever ` kel oğlum keleş oğlum, canımın içi oğlum, büyüde anana bak, anan yaşlanıyor a oğlum` dermiş. Anası bunu söyledikçe keloğlan hoplar zıplar, şımarır` A benim canım anam, gözümün nuru anam, hele sen bir yaşlan, keloğlan bakar anam` diye cevap verirmiş. Bir gün annesi komşuya gitmek için evden çıkmış, çıkarken de, keloğlanı tembihlemiş. - Sakın ha evden dışarı çıkma, kırmızı taşla maşla oynama, sonra yel alır seni, orada anam diye ağlama. MASALI TAMAMLAYINIZ. ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

- Tamam anam, canım anam, hiçbir yere gitmem anam` demiş bizim keloğlan ve anasının arkasından el sallamış. Masal bu ya o sırada bir kuş keloğlanın odasının camına gelmiş ve ona seslenmiş. KUŞ KELOĞLANA NE DEMİŞTİR? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

KELOĞLAN

- Kırmızı taşa bak, hemen olduğun yerden kalk Prensesi bul, çabuk oradan uzaklaş. Diyerek uçmuş gitmiş. Keloğlan ne olduğunu anlamaya çalışmış ama bir türlü çözememiş. SENCE KUŞ NE ANLATMAK İSTEMİŞ? .................................................................................... .................................................................................... .................................................................................... .....................................................................................

Keloğlan evden çıkmış, saatlerce yürümüş, yürümüş bir süre sonra kaybolduğunu anlamış. Kaybolmuş ama sanki başka bir ülkeye gelmiş gibiymiş. Her yerde kırmızı taşlar varmış. Taşlara doğru eğilip dokunmaya çalışınca, taşlar kaçmaya başlıyormuş. Keloğlan onları kovalamış, taşlar kaçmış, keloğlan kovalamış taşlar kaçmış ve annesinin söylediği o rüzgar keloğlanı almış uçurmuş. Keloğlan uçarken bir yandan da annesinin sözlerini hatırlıyormuş. en sonunda kendini karanlık bir çukurun içinde bulmuş.

KELOĞLAN KUYUNUN İÇİNDEN NASIL KURTULABİLİR? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

, bir kuş uçmuş havaya doğru, bu kuş keloğlanın yanına gelen küçük kuşun ta kendisiymiş. Keloğlana kanadının birini uzatmış, keloğlan tam kanadını tutuyormuş ki, kuş onun eline... NE VERMİŞ OLABİLİR? ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

kırmızı bir taş bırakıp uçuvermiş. keloğlan kırmızı taşı eline alır almaz kuyudan kurtulmuş. kafasını çevirip bakmış ki, kocaman bir sarayın yanı başında duruyor: Sarayın kapısında yine o kuş, keloğlan elindeki kırmızı taşı kuşa doğru fırlatmış. Senin yüzünden nerelere geldim ben, anamı nasıl bulacağım söyle bana. Köyüme nasıl döneceğim diye bağırmaya başlamış. Taş kuşun kafasına çarpmış, çarpar çarpmaz etrafa kırmızı taşlar yağmaya başlamış ve o kız güzeller güzeli bir prenses olmuş. Keloğlan bu prensesle köyüne geri dönmüş.

HİKAYENİN SONUNU DEĞİŞTİR ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

GÖZÜ AÇIK DEYİMİNİ ÜÇ TANE CÜMLE İÇERİSİNDE KULLANINIZ ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

KELOĞLAN

.....................................................................................................

AKLI EVVEL deyiminin anlamı “çok zeki” Keloğlan için aklı evvel diyebilir miyiz, neden? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

BU DEYİMİ DOĞRULAYAN BİR HİKAYE YAZIN. ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .................................................................................................... .

..................................................................................................

Keloğlan ile Kuyudaki Dev

KELOĞLAN

Bir varmış, bir yokmuş, evvel zaman içinde, kalbur zaman içinde develer tellalken, pireler berberken, ben annemin beşiğini tıngır mıngır sallarken; ülkenin birinde bir kasaba varmış. Bu kasabanın kenar mahallelerindeki bir kulübede, çok fakir bir keloğlan ile ihtiyar annesi yaşamakta imiş. Keloğlan çok akıllı ve becerikli imiş fakat saçsız kafası ile de çok çirkin olduğu için kimse onu yanında çalıştırmazmış. Keloğlanın ihtiyar annesi ise el çamaşırı yıkar, hem kendini, hem del keloğlanı beslemeğe çalışır, zorluklar içinde geçinirlermiş. Keloğlanın canı çarşıya çıkıp dolaşmak istemiş. Bir de bakmış ki, uzakta bir kalabalık var. Kalabalığın ortasında bir adam bağıra bağıra bir şeyler söylüyor. Kalabalıktaki insanlarda onu dinlermiş. Bizim Keloğlan da kalabalığa sokularak bu adamın dediklerini dinlemiş.

ADAM BAĞIRA BAĞIRA NE ANLATIYORDUR ACABA? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

. Adam meğer şehrin tellallarından biriymiş. Keloğlanın dinlemekte olduğu tellal şöyle demekteydi. -Ağır bir iş için bir adama ihtiyaç vardır. Bu işi görecek adama yüz altın verilecektir. Talip olacak kimse varsa ortaya çıksın... SEN KELOĞLANIN YERİNDE OLSAN KABUL EDERMİYDİN NEDEN? KABUL ETMEZMİYDİN NEDEN? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Keloğlan etrafta toplanan kalabalıktan ses seda çıkmadığını görünce ve bu işin sonunda yüz de altın verileceğini öğrenince tellala: -Bu işi ben yaparım, yalnız bu yapılacak işi hemen bana söyle, demiş. Tellal Keloğlanı şöyle bir süzdükten sonra, gözü tutmamış olacak ki: -Oğlum, sen bu işi yapamazsın, iş çok zordur demiş. KELOĞLANI NEDEN BEĞENMEMİŞ OLABİLİR? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Bunu ancak akıllı, becerikli ve cesur adamlar başarabilir. Ben bunları sende göremiyorum, deyince Keloğlan: KELOĞLANIN YERİNE GEÇ VE ADAMA AKILLICA BİR CEVAP VER. ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

KELOĞLAN

.....................................................................................................

-Ummadığın taş baş yarar. Ben bu işi başarırım, diye cevap vermiş. Etrafta toplanan kalabalıktan alaylı gülüşmeler yükselmiş. Bu sırada tellal onun biraz da fakir haline acıyarak -Pekala oğlum… Madem ki kendine güveniyorsun sana şimdi yapacağın işi tarif edeyim… Uzak bir ülkeden mal getirmeye gidilecek… Yolculuk at sırtında olacak, ama sen bu yolculuğa katlanabilecek misin?.. diye sorunca. Keloğlan: -Ben yaparım dediğim her şeyi yaparım. Elbette katlanırım, karşılığını vermiş. Tellal: -Madem ki bu kadar güvenin var, bende sana bu işi veriyorum…Paranı şimdi mi, yoksa dönüşte mi istersin? Keloğlan da:

KELOĞLAN PARASINI ALSIN MI ALMASIN MI? NEDEN? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

-Şimdi verinde birazı yanımda bulunsun, geri kalanını anneme harçlık bırakırım, der. Bu şartlarla anlaşmaya varan Keloğlan sevinçle annesine koşarak durumu anlatır ve yanındaki parayı annesine bırakarak veda edip yapacağı işe gider. Toplanılan yerine gelen Keloğlan, yolculuğun hazır olduğunu ve kafilenin kendisini beklemekte olduğunu görür. Kafile başkanı Keloğlana hazır olup olmadığını sorar. Hazır olduğunu öğrenince küçük kafile hemen atlara binerek yola koyulur. İki gün durup dinlenmeden yol alırlar. Üçüncü gün Keloğlanın at sırtındaki yolculuktan vücudunun her tarafı ağrımaya başlar. Ama verdiği sözü ve aldığı parayı düşünerek sabırla yola devam eder. Artık akşam yaklaşmıştır. Kafile başkanı mola için kervanı durdurur. Keloğlan biraz dinleneceği için sevinmiştir. Ama bu sevinci çok sürmez. Atlar bağlandıktan sonra kafile başkanı kendini çağırır. Keloğlana der ki: -Keloğlan, şurada bir kuyu görüyorsun… -Evet, der bizim Keloğlan. -İşte şimdi, o kuyuya ineceksin… Korkmazsın değil mi?… Keloğlan kuyunun yanına gider bir sağına, bir soluna ve eğilip içine bakar, kafile başkanına dönerek:

-Ne var bunda korkacak, elbette inerim. der. keloğlan korksa bile korktuğunu belli etmemeğe çalışarak kuyuya inme hazırlığına başlar. Etrafını saran yol arkadaşları Keloğlan’ın beline kalın bir ip bağlarlar, kuyuya sarkıtırlar. Keloğlan kuyunun yarısına gelince sağ tarafında aniden bir kapı açılır. Adamın biri Keloğlan’ı kucakladığı gibi bu kapıdan içeri çeker… Neye uğradığını anlayamayan Keloğlan kendine gelince, bir de ne görsün!..

Geniş bir bahçe ve bu bahçenin ortasında büyük bir saray durmuyor mu? Sarayın bahçesinde güllerin arasında Dünya güzeli bir kız oturmuş, arkasında koyu siyah renkte bir zenci ayakta durmakta. çiçeklerin arasında bir tavus kuşu dolaşmaktadır. Şaşkınlıkla bunları seyre dalan Keloğlan birden arkasında gürleyen bir sesle aklı başından gider. Dönüp bakınca, ne görsün? NE GÖRMÜŞ OLABİLİR? ................................................. ................................................. .................................................

Koca bir dev. Arkasında durmuyor mu! Dev korkunç bir sesle: - “Eyyyy, adem oğlu!… Söyle bakalım, şu gördüklerinden hangisi daha güzel?..” Keloğlan korkudan tir tir titremeğe başlar. Ne cevap vereceğini şaşırır ama, biraz sonra aklı başına gelir ve biraz düşündükten sonra SENCE BU GÖRDÜKLERİNDEN HANGİSİ DAHA GÜZEL? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

KELOĞLAN

-Gönül neyi severse güzel odur sultanım, der. Dev, aldığı cevaptan memnun gibi görünür ve Keloğlan’a tekrar sorar. -Şu kız çok güzel, şu tavus kuşu çok hoş ama, şu zenci çok çirkin, çok kötü!.. Buna ne dersin?.. DEV’E SEN CEVAP VER ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Keloğlan artık ilk şaşkınlık ve korkudan kurtulmuştur. Yine cevabı yapıştırır: -Gönül neyi severse, güzel odur sultanım, diye tekrar aynı cevabı yapıştırır. Aldığı cevaptan çok hoşlanan dev, Keloğlan’a: -Aferin, sen akıllı bir çocuğa benziyorsun diye Keloğlan’a hemen yanındaki, ağaçtan kopardığı üç tane büyük narı verir. Ve: -Al bu narları. Dönüşte annenle birlikte yersin, diyerek Keloğlan’ın yanından ayrılmış.

Meğer Dev, her kuyuya inen insana bu soruları sorar fakat, bir türlü istediği akıllıca cevabı alamayınca çok kızar, hemen kellesini uçurur, sonra da etlerini yer, kafatasını sarayın duvarlarına asarmış. Böylece kuyuya inenlerin çoğu, Dev’in bu soruları karşısında kimi kız güzel, kimi tavuskuşu diye deve cevap verirlermiş.

Bu cevaplardan memnun kalmadığı için kuyuya inen bir daha yukarı çıkamazmış. Dev’in yanından ayrılan Keloğlan tekrar çıkış kapısına gelip yukarı nasıl çıkacağını düşünürken birden yukardan, su almak için sarkıtılmış bir kovanın kendisine doğru geldiğini görünce, Keloğlan hemen bu kovadan tutarak yukarı çıkar. Keloğlan’ı sapasağlam yukarı çıktığını gören arkadaşları, şaşkınlıktan ağızları bir karış açık, gözlerine inanamazlar ve birbirlerine bakışırlar. Zira kervancılar bu kuyudan su almak istedikleri zaman her seferinde Dev’e bir insanı kurban vermeleri adetmiş. Yol arkadaşları

onu böyle sapasağlam, güler yüzlü görünce tabii şaşkınlıktan kendilerini alamamışlar. Kafile başkanı merakını yenemeyerek Keloğlan’a: -Şimdiye kadar bu kuyuya salladığımız adamlardan hiçbiri geri dönmemiştir. Sen nasıl oldu da bu kuyudan sağlam çıktın evlat?… Keloğlan güler yüzle şu cevabı verir: -Nasıl çıktıysam çıktım.. Çıktım ya!… Siz ona bakın. Yeniden kafile yola koyulmuş. Varacakları o uzak ülkeye varmış. Atlara malları yükleyerek memlekete dönmüşler. Keloğlan elindeki Nar’ları sevinçle evine dönünce, annesi yine her zamanki gibi, el çamaşırı yıkamakta bulur. Annesi de oğlu geldiği için sevinmiştir. Yemekler yenir. Yemekten sonra da Keloğlan, Dev’in verdiği Nar’lardan birini çıkarıp yemek için ikiye böler. Bir de ne görsün? NE GÖRMÜŞ OLABİLİR? ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. .................................................

Dev’in verdiği Nar tanelerinin her biri meğer çok kıymetli birer mücevher imişler… Bunun değerini anlayan Keloğlan, zaman zaman bunların her birini azar azar satmış.. Ve Keloğlan öylesine zengin olmuş ki, artık ne kelliği kalmıştır, ne de çirkinliği, ne de annesinin çamaşırcılığı. Mutlu bir hayata kavuşmuşlar.. KUZGUNA YAVRUSU GÜZEL (ANKA) GÖRÜNÜR Atasözünü açıklayın ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

KELOĞLAN

ANNE VE YAVRUSU İLE İLGİLİ HİKAYE YAZ ................................................................................... ................................................................................... ................................................................................... ................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Keloğlan ve Sincap Masalı Bir zamanlar bir köyde bir kadın ile oğlu Keloğlan yaşarmış. Fakirlikten, açlıktan perişan durumdalarmış. Bazen evde yiyecek hiçbir şey bulunmaz, oğul Keloğlan sepeti alır eline düşermiş ormanın içine. Biraz mantar toplar getirirmiş anasına pişirmesi için. O gün yine sıkıntılı bir günmüş. Hava sisli ve yağmurluymuş. Keloğlan yine ormana gitmiş. Başlamış mantar toplamaya. Biraz da kendi yemiş. Sonra dinlenmek için oturmuş koca bir ağacın altına. Başını kaldırınca bir sincap görmüş, öylece oturup duruyormuş. Keloğlanı görünce birden daldan inmiş sincap ve ağlamaya başlamış. Kucağına almış keloğlan sincabı, öpmüş, sevmiş sakinleştirmeye çalışmış. “Aaaah, ah” demiş sincap, “Senin gibi bir arkadaş bulamadım şimdiye kadar.” Kendisi de dertlenen Keloğlan fakirliğini anlatmış sincaba. Çok acımış sincap onun haline, “gel sana bir iyilik yapayım” demiş.

SEN KELOĞLAN’A İYİLİK YAPSAN NE YAPARSIN? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Saatlerce yürümüşler ve sonuçta orman bitmiş uzakta kayalıklar görünmüş. Sincap, “Oraya git, seni keklikler karşılayacak sana üç soru soracaklar doğru bilirsen ne kazanacağını görürsün” demiş. Gerçekten de Keloğlanı keklikler karşılamış. Kraliçe keklik “sana üç sorumuz var, bilirsen iki küp altın alacaksın” diye konuşmuş. “Sorun” demiş Keloğlan. HAYDİ KELOĞLAN’A 3 ZOR SORU HAZIRLAYALIM ............................................................................. .............................................................................

KELOĞLAN

Bir kiraz ağacını gösteren kraliçe keklik “O ağaçta kaç kiraz var söyle bakalım” diye sormuş. KİRAZ AĞACINDA KAÇ TANE KİRAZ OLUR SÖYLE BAKALIM .......................................................................... .......................................................................... ..........................................................................

“Onu bilmeyecek ne var, senin altın tüylerinin sayısı kadar.” Nereden bildiğini sorunca da “say da bak” demiş. Doğru kabul etmişler bu yanıtı. İkinci soru “Dünyanın tam ortası neresi” demiş kraliçe keklik. HAYDİ KELOĞLAN’DAN ÖNCE SEN CEVAPLA ..................................................................................................... .....................................................................................................

Bunu da “Tam senin ayağını bastığın yer” diye yanıtlamış Keloğlan, “inanmıyorsan ölç de bak!” Bu da doğru kabul edilmiş. Son soruda ise eline iki tane ceviz alan kraliçe “hangisi daha ağır bil bakalım” demiş. BİL BAKALIM HANGİSİ AĞIR? .......................................................................... ..........................................................................

“Suya daha fazla batan ceviz daha ağırdır” diye yanıtlamış Keloğlan. Bu da doğru kabul edilince iki küp altın verilmiş kendisine. Koşa koşa evine dönmüş Keloğlan altınları anasına teslim edip hemen sincabı aramaya başlamış. Sincabı bulunca onu yine ağlar bulmuş, “Ben...” demiş sincap SİNCAP’IN DERDİ NE OLABİLİR? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

“Aslında padişahın kızıyım. Fakat bana büyü yapıldı ve bu hale geldim.” Ona yardımcı olacağını söylemiş Keloğlan. Ancak sincap “Çok zor” demiş, “Kaf Dağı’na gideceksin, bir ejderhanın olduğu mağaradan zümrüt suyunu alıp getireceksin.” Kasabadan keskin bir kılıç alan keloğlan Kaf Dağı’na varmış. Mağaranın ağzında bekçilik yapan dev yılanları kılıcıyla kesmeye başlamış. Yılanların çıkardığı sesi duyan ejderha mağaradan çıkıp aşağılara doğru

inmeye başlamış. Bunu fırsat bilen Keloğlan mağaraya girip zümrüt suyunu getirdiği şişeye doldurmuş. Koşarak sincaba dönen Keloğlan’ı sevinçle karşılamış sincapcık. Zümrüt suyunu içer içmez de dünyalar güzeli bir kız olmuş. Birlikte kızın padişah babasının sarayına gitmişler. Padişah da durumu öğrenince bir deve yükü altın armağan etmiş ona. Anası ile ömürlerinin sonuna kadar sıkıntısız, mutlu bir yaşam sürdürmüşler.

PRENSESİN SİNCAP OLUŞU İLE İLGİLİ ÖYKÜ YAZ ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

KELOĞLAN

“KURUNUN YANINDA YAŞ DA YANAR” ATASÖZÜNÜ AÇIKLAYINIZ ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................ ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ..................................................................................

Keloğlan ve Vefasız Arkadaşı Bir varmış, bir yokmuş, hem de Allahın kulu çokmuş, bu kullardan biri de herkesin adını sanını işittiği bizim ünlü Keloğlanmış. Keloğlan`ın bir arkadaşı varmış. Adı Kaya imiş. Yedikleri içtikleri bir gidermiş. Çok samimi imişler. Böyle imiş ama Kaya aşırı derecede kıskanç ruhlu biriymiş. Bir gözünü diğer gözünden kıskanırmış ve çok da çekemez bir yapısı varmış… Keloğlan o kadar masum, o kadar safmış ki, canım ciğerim diyerek sevmekte olduğu Kaya`nin bu çok çirkin huyunu bilmezmiş. Kendisi gibi bilirmiş. Amacı bundan böyle gurbet ellere çıkıp iş bulmakmış. Fakat, tek başına gidemezmiş, çünkü hiç gurbete çıkmamış. Bu yüzden arkadaşı Kaya’ya açmış fikrini. O da münasip bulmuş ve beraberce çıkmaya karar vermişler. Keloğlan anasının elini öpmüş, tam evden çıkacakken, anası, kuruş kuruş biriktirdiği bir miktar parayı, oğlunun avucuna sıkıştırmış ve iyice tembih etmiş:

“Ey benim saf oğlum, dünyalar çiçeği çocuğum. Bilirim ben seni, birlikte olduğun arkadaşına dikkat et. Herkesi kendin gibi saf ve temiz sanma. Yoksa, başın çok ağrır. Gurbete ilk defa çıkıyorsun. Ne hain ol, ne de hainliğe uğra. Hadi uğurlar ola, kara talihin açık ola. Yalnız, çok bekletme beni, gözlerimi yollarda koma emi!” Kaya ile köy dışında buluşan Keloğlan, azık torbaları ellerinde kara gurbet yollarına çıkmışlar. Gitmişler, gitmişler, bir yere gelip oturmuşlar. Karınları da çok acıkmış. Oturup azıklarını yemişler bir güzel. “Ya bismillah” diyerek, yeniden yollara revan olmuşlar. Dağ, dere, tepe aşıp bir kasabaya girmişler. Karınları yine çok acıkmış, ama azıkları bitmiş. Kaya, Keloğlan`ın parası olduğunu bilirmiş, kendisinin de varmış parası elbette ama, bunu O`na hiç söylememiş. Kaya, kendisine acındırır bir ruh haliyle, şöyle demiş: “Keloğlan gardaşlığım, yoktur beş param, varsa olsun haram. Açlıktan bir hal olduk, yolumuza yürümekten aciz kaldık. Yap bana bir iyilik. Fırından koca birer somun alalım, açlığımızı bastıralım”.

ŞİMDİ KELOĞLAN NE YAPMALI? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

KELOĞLAN

Çok yufka yürekliymiş ya Keloğlan, doğru girmiş fırına iki somun ekmek ve biraz helva alıp çıkmış. Bir çeşme başına varıp, güzelce karınlarını doyurmuşlar. Az gitmişler, uz gitmişler, altı ay bir güz gitmişler. Karınları öyle acıkmış ki, mideleri gurul gurul edermiş. Ama, Keloğlan`ın parası tükenmiş. Arkadaşında da olmadığını sanıyormuş: “Yahu demiş Keloğlan, kaldık beş parasız, ne olacak bizim halimiz?” O kadar aç gözlüymüş ki Hüsem, hâlâ, cebinde parası olmadığını söylemekteymiş, varsa kuşkusunu tamamen yok etmek için arkadaşının. Karınlarına taş bağlayıp yollarına devam etmişler. Bir yokuşa yukarı çıkarken, bayılıp düşmüşler açlıktan. Bir süre öylece kalmışlar. Biraz ham erik yemişler ve tekrar yürümüşler. Büyük bir ormanlığın yanına gelmişler. Birden bire etraflarının eşkıyalar tarafından sarılması ile neye uğradıkların anlayamamışlar. Ama, Hüsem çok daha fazla korkmuş, çünkü, tüm foyası şimdi ortaya çıkacakmış. Parasını eşkıyalar alacakmış. Pos bıyıklı eşkıyanın biri,

yüksek sesle emir vermiş. “Heey, Keloğlan, önce sen çıkar bakayım altınları, paraları!” Kendinden emin bir şekilde, söylenmiş Keloğlan. “Yok param, yalansa ölsün anam, ister inan ister inanma, yalnız kötülük yapma bana!” Eşkıya, hiç inanır mı? Tutmuş kulağından, çekiştire çekiştire, “Ulan”, demiş “süt çocuğu, kel kafanı koparırım bak. Beni zorlama, çıkar dök şuraya, üstündekileri”. Bizimki pek neşeliymiş. Nasıl olsa bir şey bulamayacaklarmış. Hiç ciddiye almazmış gibi bir eda içindeymiş. Buna sinirlenen eşkıya, kuşak altlarını, iç ceplerini, çarığının içini bile aramış Keloğlan`ın, tabii hiçbir şey bulamamış. Keyifli keyifli gülmüş Keloğlan, “Demedim mi ben size, anacığımın verdiği üç beş kuruşum vardı. Yolda bitirdim. İnanmazsanız Kaya’ya sorun”. Harami başı, çirkin bir kahkaha atmış. “Yok anasının gözü, kim kimin şahidi ulan? Dazlak kafanı yüzerim ha... Peki, şimdi çok sevgili arkadaşını görelim bakalım”.

Hemen savunmaya geçmiş Keloğlan, “O zavallıyı da boşuna aramayın. Yoktur beş parası, gözlerine baksana kör talih karası”. Kaya, asıl şimdi çok daha perişan hale düşmüş. Bu çok sevgili arkadaşına yalancı çıkmak, haramilerin yapacağı kötülükten daha fazla üzmüş kendisini Buna rağmen, yalan söylemekten geri durmayan Kaya, “Ben de Keloğlan`dan nafakalandım. Yoktur param, varsa olsun haram”. Fakat harami başı, yutmamış. Çünkü, bu oğlan, hiç de Keloğlan gibi saf görünmüyormuş. Bed bed bağırmış, “Ulan” demiş “Ananın sütü daha ağzında kokuyor, bir de bize yalan söylüyorsun. Ben ararsam fena olur. En iyisi mi, dök şuraya paraları”. Hâlâ direnirmiş Kaya, “Arayın şu çarpık oğlanın üstünü”, diye emir vermiş Harami başı. Hemen aramışlar ve gömleğinin iç cebinden epey para çıkmış. Tabii yüzü gözü kıpkırmızı olmuş utancından, korkusundan. En çok, arkadaşının yalanını anlamasından, yerin dibine girmiş sanki... Çok sinirlenen eşkıyalar, öyle bir girişmişler ki Kaya’ya, ağzı burnu kanamış. Yüzü gözü morarmış dayaktan. “Hadi defol, cehennem ol buradan”, diyerek kovmuşlar. Keloğlan, korkusundan tir tir titrermiş. Acaba, kendisini de dövecekler miymiş?

Yalvaran bir dille şöyle demiş, “Etmeyin eylemeyin, beni öldürmeyin! Bırakın gideyim yoluma, kavuşayım garip anama”. Fakat harami başı, hiç de sandığı ve korktuğu gibi konuşmamış. Şöyle demiş. Haydi Keloğlan’a sen cevap ver: ................................................ ................................................ ................................................ ................................................ ................................................ ................................................ ................................................ ................................................

“Sen, çok temiz ve safsın. Yalan söylemedin bize. Biz senin gibi harbileri severiz be Keloğlan. Dünyalar Keloğlan`ın olmuş. Eşkıyaların başı, “Şimdi sana bir yer tarif edeceğim”, diye devam etmiş konuşmasına, “Bak, şu tepeyi görüyor musun; hah işte o tepeye çık, sağ tarafa bakınca, büyük bir mağara göreceksin. Mağaraya in, sağ köşesinden itibaren otuz metre kadar ileride büyük bir taş göreceksin. Üzerinde dev resmi vardır. O taşın altını kaz, altın bulacaksın”. Eşkıyalara dünyalar dolusu teşekkür edip hemen yola çıkmış Keloğlan. Tepeye tırmanıp, zirveye ulaşmış. Şöyle bir bakınmış, söylenen mağaraya doğru gitmiş.

Kısacası üzerinde dev resmi bulunan taşın yanına varmış. Etrafına bakınmış, kimseler yokmuş. Sivri bir taşla taşın altını oymaya başlamış. Çok fazla yorulmadan bir testi altın bulmuş. Türküler söyleye söyleye evine doğru gelirken anası onu görmüş. `Acaba niye erken döndü` diye geçirmiş içinden. Keloğlan, çil çil altınları annesinin gözleri önünde dökmüş. Kadıncağız o kadar sevinmiş ki düşüp bayılmış. BİR KÜP ALTININ OLSA NE YAPARSIN? .....................................................................

KELOĞLAN

Biz, bakalım Kaya`nın maceralarına. Kaya, nice memleketleri dolaşmış, işe girmiş, işten çıkmış, ama bir türlü para biriktirememiş. Gurbetlerden dönmüş köyüne. Köyün girişinde kulaklarına davul zurna sesleri gelmiş. Seslerin geldiği yöne doğru bakmış. Bir kocaman konak ve önünde büyük bir kalabalık varmış. Hızlı hızlı o kalabalığın bulunduğu yere doğru yürümüş. Bir de ne görsün. Keloğlan`ın eski evinin yerinde kocaman bir konak. Şaşkınlıktan deliye dönmüş. Bu olacak iş miymiş? Acaba rüya mı görmekteymiş? Varmış, birine şöyle sormuş, “Ne var bugün burada, bu kalabalık neyin nesi?” Adam, “Keloğlan, köyün fakir ailelerinin çocuklarını sünnet ettiriyor” demiş. Bu duyduğu haber karşısında, tuz yemiş keçiler gibi yalanmaya başlamış, inanamamış. Kıskançlık damarları kabarmış ve yine sormaya devam etmiş. “Yahu” demiş, “Hadi bu şöleni anladık diyelim, peki şu konak da neyin nesi? Benim bildiğim burada zavallı bizim Keloğlan`ın fakir anası ile oturduğu kötü bir ev vardı. Yanılıyor muyum yoksa?” Adam, “Yoo”, demiş, “hiç de yanılmıyorsun”. Hayret dolu bakışları, adamın da şaşkınlaşmasına sebep olmuş ve sürdürmüş konuşmasını adam, “Gördüğün gibi konak üç katlı. Bir katında

anası ile kendisi oturuyor Keloğlan Bey`in. Öteki katta ise köyün hocası oturuyor. Hem de burada çocuklara ders veriyor. Üçüncü kat ise, misafirhane. Köyümüze gelen yabancılar, burada kalıyorlar. Bitmedi demiş adam, daha bitmedi. Az aşağıda yeni bir bina daha yaptırıyor. Orayı da yetim ve sahipsiz hastalara ayıracak. Senin anlayacağın Keloğlan, artık hepimizin beyi, hepimizin babası oldu”. YARDIMLAŞMAK, YARDIMETMEK NASIL BİR DUYGU ANLAT. YARDIM ETTİĞİN ZAMAN NE HİSSEDİYORSUN? ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. .................................................................................

DOĞRUNUN YARDIMCISI ALLAHTIR ATASÖZÜNÜ AÇIKLAR MISIN? ................................................................................... ................................................................................... ................................................................................... ................................................................................... ................................................................................... ...................................................................................

DOST KARA GÜNDE BELLİ OLUR ATASÖZÜNÜ AÇILAR MISIN? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

DOST İLE İLGİLİ ÜÇ TANE CÜMLE KURUNUZ. ........................................................... ........................................................... ........................................................... ........................................................... .......................................................... ...........................................................

KELOĞLAN

“KUL HATASIZ OLMAZ” ATASÖZÜNÜ AÇIKLAYINIZ ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

EN SEVDİĞİN DOSTUNUN RESMİNİ ÇİZER MİSİN?

Keloğlan’ın Sazı Bizim bilmediğimiz çok eski olmayan zamanların birinde, köylerden şirin mi şirin bir köyde, yaşamakta olan ailelerden biri de Keloğlan ile anasıymış. Fakirlik adeta yazgılarıymış. Onca yıl, anası bu fakirlikten kurtulmak için çok uğraşmış, ama, bir türlü kurtulamamış.

KELOĞLAN

Keloğlan ne mi yaparmış? Birkaç keçi ile bir de eşeği varmış. işte her gün, gün doğarken eski püskü evinden çıkar, meralara, çayırlara uzanır, eşeği ve keçilerini bir güzel doyurduktan sonra, türkülerle, şarkılarla evine dönermiş. Keloğlan’ın arkadaşları, kendisini her gördüklerinde: - Yaşlı kadının Keloğlan’ı, eşeğinin bile yoktur palanı, diyerek dalga geçerler, bir de kahkahalarla kendilerinden geçerlermiş.

ALAY ETMEK NASIL BİR DAVRANIŞTIR? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

SENİNLE ALAY EDİLDİĞİ ZAMAN NE HİSSEDİYORSUN? YAZAR MISIN? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Her keresinde, şikayet dilli olarak, bütün bunları anasına aktarınca, işittiği sözler ekseriya şöyle olurmuş: - A benim biricik oğulcuğum, ne yapalım? Bizim de kaderimiz böyleymiş. Gelen giden ne olsa söyler. İnsanların ağzı torba değil ki büzeyim. Üzme tatlı canını, hem de bu ihtiyar ananı. Keloğlan, bu sözlere itiraz etmiş: - Hayır ana, arkadaşlarımın lafları çok dokun yor bana. Yarından tezi yok ineceğim kasabaya. iş bulacağım kendime, çok para kazanıp döneceğim evime. Görsünler neymiş Keloğlan... Ne yapsın, ne desin anası: - Peki oğlum, madem öyle düşündün. Bildiğin gibi yap, ama, beni de

unutma. Yolun açık olsun. Dayanamayan Keloğlan, ne yapıp edip, şu fakirlik belasından kurtulmaya yemin etmiş. Birçok plan, program yapmış, amma bunların hemen hepsi kocaman birer hayalmiş. Bir akşam köyde bir düğün varmış. Keloğlan anasından izin alıp düğüne gitmiş. Bir delikanlı, elinde sazı çok güzel türküler söylermiş. Halk adeta keyfinden yerlere yatarmış. Türküler bitmiş, herkes delikanlıya bahşiş vermiş. Bir bohçayı dolduran delikanlı, bu türkülerin üstüne bir türkü da ha söylemiş. Keloğlan, bayılmış bu işe. Bu sazcı gibi saz çalıp türkü söylemeye heveslenmiş. Böylece çok bahşiş atıp anası ile

birlikte fukaralığa son vermek istermiş Önce, bir saz gerekiyor tabii. Parası yokmuş ki, gidip bir saz alsın. Arkadaşı yokmuş ki ödünç istesin. Dedesinden kalma bir dut ağacı varmış. En kalın dalını kesmiş, götürmüş bir saz ustasına. - Ustam, demiş, büyük hayır alırsın, bana bir saz yap, işte dut dalı. - Önce para, önce para Keloğlan, diye söylenmiş adam. - Yok, karşılığını vermiş bizimki. - Öyleyse, benden de saz yok, hadi git bakalım, diyerek, sözünü bağlamış adam. Lakin, kafayı bir kere takmış ya Keloğlan, üstelemiş.

HAYDİ SAZ USTASINI İKNA EDECEK BİR YOL DÜŞÜN ve KELOĞLAN’I BU ZOR DURUMDAN KURTAR ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Bir sazlık dal getireyim sana, olur mu? - Hah demiş, kelini şimdi çalıştırdın, beni de razı ettin. Sazını üç gün sonra gel ol. Ama gelirken de bir sazlık dut dalı getirmeyi unutma, yoksa avucunu yalarsın. Hoplaya zıplaya çıkıp gitmiş Keloğlan, şimdiden eline aldığı değneklerle saz çalma provaları yaparmış. Üç gün sonra, dut dalını da alıp saz ustasının dükkanına varmış. Ama saz çalmayı bilmediği için, yalvarmış. - Ey ünlü saz ustası kurbanın olayım senin, şu sazı öğret... Usta - Keloğlan, iyi günüme denk geldin, illaki beni mecbur ettin... Otur bakayım şuraya, demiş ve tarif etmiş.

KELOĞLAN

Saz çalmayı kısa sürede öğrenen Keloğlan, her sabah önüne kattığı keçileri ve eşeğiyle akşamlara kadar saz çalıp, türkü söylermiş. Tın tın tellere vurur, hop oturur hop zıplarmış. Fakat henüz köylüleri, onun ne güzel saz çalıp, türkü söylediğini bilmezlermiş. Bu nedenle hep alay ederlermiş. Keloğlan, böyle söyleyenlere şöyle dermiş: Gülün ey insanlar siz gülün Ne getireceği belli olmaz yarınki günün Gülün ey insanlar siz gülün İyi bir saz ustası olayım da görün. Sabrın elinden ne kaçabilir!.

ŞİMDİ SEN BİR BİR ŞİİRLE KELOĞLAN’IN HAZIRLIĞINI ANLAT ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ...............................................

sinirlenen keloğlan, almış sazı eline, vurmuş yanık teline. Ben bir garip Keloğlanım Eşeğimin yok palanı Varım yoğum doğruluktur Hiç de sevmem ben yalanı. Tabii, bir süre sonra bahşişler gelmeye başlamış. Cepleri almaz olmuş. Doğru anasına koşmuş. Anası nasıl sevinmesin ki… Böyle düğünlere gide gide, artık ünlü bir türkücü ve sazcı olmuş Keloğlan. Anası bir gün: - Ah Keloğlanım, görüyorsun artık perişanım, demiş. Gözlerim görmez, ellerim tutmaz oldu. Ocağımızda bir gelin olsa da, ben bir kenara çekilsem. Ha! Ne dersin dazlak kafalı oğlum?

Keloğlan acımış anasına. - Benim öyle biri aklımda yok ana, senin varsa söyle, demiş. Anası bir kızı önermiş: - Küpçü Ali’nin kızı tam bize göre… -Peki, sırf seni kırmamak için, ses çıkarmıyorum. Nasıl biliyorsan öyle olsun. Kadıncağız belini tuta tuta gitmiş, Küpçü Ali’nin kapısını tıklatmış. - Allah’ın emri, peygamberin kavli ile kızını oğluma eş, kendime gelin yapmaya geldim, demiş. Küpçü Ali, kötü kötü sırıtmış. - Bak sen bizim Keloğlan’ın anasına. Var git işine be kadın. Yemeye ekmeğiniz yok, bir de gelmişsin kapıma kız istiyorsun.

KELOĞLANIN ANNESİ NE YAPMALI? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

KELOĞLAN

Bu sözleri kapı aralığından dinleyen kız, çok üzülmüş. Çünkü bir düğünde saz çalıp türkü söylerken gördüğü Keloğlan’a aşıkmış. Ama, hiçbir şey diyememiş, çünkü babasından çok korkarmış. Kadın, evine dönünce halinden anlamış oğlu ve konuşmuş. - Ana ne bu halin, vermedi mi yoksa kızını Küpçü Ali? Ağlamış ihtiyar kadın: - Kovdu beni, sen önce yemeye ekmek bul, dedi. Zenginlik neymiş, nasıl olurmuş, gösterecekmiş Küpçü Ali’ye. Eşeğini çıkarmış ahırdan, sazını vurmuş omzuna, öpüp anasının ellerinden, duasını almış. Eşeğine binip yollara düşmüş. Tam Küpçü Ali’nin evinin önünden geçerken, bir türkü tutturmuş:

İyi dinle Küpçü Ali Bugün günlerden salı Hor gördün beni ve anamı Anlayacaksın biraz bekle zamanı Fakir deyip kızını vermedin Güya kendince kibirlendin Küçük gördün beni ve anamı Anlayacaksın biraz bekle zamanı Küpçü Ali, peşi sıra bakınıp homurdanırken, kızı, bostandan kederli kederli seyretmiş Keloğlan’ı. Baka kalmış öylece... Köyünden çıkan Keloğlan, gitmiş gitmiş Şehir mehir dememiş, zaten bağrı hasretten yanarmış, almış sazı eline, vurmuş garip garip teline, asılmış en güzel türküsüne.

HAYDİ HİKAYEYİ SEN TAMAMLA ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

KISMETİNDE NE VARSA KAŞIĞINA O ÇIKAR ATASÖZÜNÜ AÇIKLAR MISIN? ............................................................................................ ............................................................................................ ............................................................................................ ............................................................................................ ............................................................................................ ............................................................................................

“KÖTÜLÜK HER KİŞİNİN KÂRI, İYİLİK ER KİŞİNİN KÂRIDIR” ATASÖZÜNÜ AÇIKLAR MISIN ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

İYİLİKLE İLGİLİ BİR YAZI YAZALIM ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Keloğlan ile Nasrettin Hoca

KELOĞLAN

Keloğlan kasabaya tavuk satmaya gitmiş. Pazara gelince elindeki iki tavuğa müşteri aramaya başlamış. Adamın biri tavuklara bir altın vermiş. Keloğlan bunu kabul etmemiş. İlle de iki tavuğa iki altın isterim demiş. Keloğlan`ın tavukları bir altına vermediğini gören adam: “Bak Keloğlan, bende bir define haritası var. Yalnızım, yaşlandım artık. Bu sebepten defineyi aramaya çıkamadım. Eskiden Zenginoğlu`nun konağında çalışırdım. Bu haritayı bana Zenginoğlu vermişti. iki tavuk benim olsun, harita senin olsun, defineyi ara bul, ömrünce mutlu ol” demiş.

Keloğlan adama inanmış, değiş tokuş yapılmış. Keloğlan akşamüstü yorgun argın köyüne dönmüş. Anası: “A benim kel oğlum, kabak oğlum. Hiç bu kağıt parçasına iki tavuk verilir mi? Sen tavukları satıp gaz, tuz alacaktın. Kandırmışlar seni. Şimdi karanlıkta otur, yemekleri tuzsuz ye de aklın başına gelsin” diyerek bağırıp çağırmış. Keloğlan oralı olmamış, aklı fikri definedeymiş. Sabahı zor etmiş, erkenden kalkmış. Anasına: “Ana ben defineyi aramaya gidiyorum. Kışlık yiyecek hazırlamıştım. Varsın gaz olmasın, akşamları erken yatarsın. Varsın tuz olmasın, komşudan istersin. Defineyi bulursam, seni sultanlar gibi yaşatacağım` demiş. Anasının elini öpmüş. Keloğlan`ın kararlı olduğunu gören anası çaresiz fikir değiştirmiş. “Güle güle git, Keloğlan. inşallah defineyi bulursun” diyerek Keloğlan’ı uğurlamış. Keloğlan dağ-bayır aşmış, günlerce aramış, sonunda haritadaki kuyuyu bulmuş. Define bu kuyunun içindeymiş. Kuyuya attığı taş tak diye ses çıkarmış. KUYUDAN GELEN SESE BAKILIRSA KUYU BOŞ MUDUR, DOLU MUDUR? ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Keloğlan kuyuda su olmadığını anlamış. Fakat geçen yıl köydeki kör kuyuya inen ve bir daha çıkamayan üç kişi aklına gelmiş. Yanımda köyden getirdiğim ip var. Kuyunun kenarına bağlayıp insem ya ben de onlar gibi kuyudaki zehirli dumandan boğulur kalırsam halim nice olur, diye düşünceye dalmış. Evvela bana mert, sözünün eri, kuyudaki tehlikeyi ortadan kaldırabilecek bir yardımcı lazım. Böylesi de nerelerde bulunur, diye düşünürken aklına Nasreddin Hoca gelmiş. “Tamam” demiş, “Hoca bu işin çaresini bulur.” Az gitmiş uz gitmiş, sonunda Akşehir`e varmış. Sormuş, Nasreddin Hoca`nın evini göstermişler. Kapıyı çalmış. Nasreddin Hoca kapıyı açmış. “Buyurun evladım” demiş, “Hocam bizim köyde bana Keloğlan derler. Sizin önemli bir meselenin çözümüne yardımınızı rica edecektim. Beni dinlemek zahmetine katlanırsanız çok sevinirim.” Hoca Keloğlan`ı evine buyur etmiş. Keloğlan define haritasına nasıl sahip olduğunu, anasına veda edip köyden ayrıldığını, haritadaki kuyuyu bulduğunu, kuyuya neden inemediğini anlatmış. “Eğer defineyi bulursak yarı yarıya paylaşırız, Hocam. Ne dersiniz?” diyerek sözü bağlamış. NASRETTİN HOCA NASIL BİR ÇÖZÜM BULMUŞ OLABİLİR? ........................................................ ........................................................ ........................................................ ........................................................ ........................................................ ........................................................ ........................................................

Nasreddin Hoca: Uzun süredir kullanılmayan veya etrafındaki toprak tabakasından içine zehirli hava sızan kuyularda, yeterli hava akımı olmadığı için, bu zehirli hava birikir. Eğer böyle kuyulara inilirse insanı zehirler, öldürür. Söylediğine göre kuyunun derinliği dokuz on metre varmış. Kuyunun çevresini kazıp genişletmek çok yorucu ve zahmetli, ikimiz başaramayız. Yardımcı bulmaya kalksak kulaktan kulağa yayılır, halk kuyunun başına dolar. Başka bir yol bulmalıyız Keloğlan. Sen bizde birkaç gün misafir kal, düşünüp hal çaresini bulurum.

Nasreddin Hoca sonraki iki gün planlar yapmış, taslaklar çizmiş. Planları demirciye götürmüş. Bu aletlerin olanını vermesini, olmayanı çizime uygun olarak yapmasını tembihlemiş.

KELOĞLAN

ile birlikte demirciye yaptırmış oldukları büyük körüğü kuyunun yanına indirmişler. Yaklaşık on santim genişliğindeki borunun bir ucunu kuyunun dibine sallamışlar. Diğer ucunu körüğe takmışlar. Haftasına aletler hazır olmuş. iki Birlikte körüğe temiz hava basmaya eşeğin çektiği bir araba almış. Arabaya başlamışlar. Yıllardır burada aletleri, yiyecek, içecek gibi ihtiyaçları biriken durgun ve zehirli hava, koymuş. Karısıyla vedalaşıp eşeğine temiz ve basınçlı havanın etkisiyle binmiş. Nasreddin Hoca eşeğiyle parçalanmaya, yavaşça yükselmeye, önde, Keloğlan arabayla arkada, yola kuyudan çıkmaya başlamış. Körük her koyulmuşlar. Günlerce süren zahmetli hava basışında kuyudaki zehirli hava yolculuktan sonra definenin bulunduğu oranı azalıyormuş. Bu işlem ertesi gün kuyuya varmışlar. de devam etmiş. Üçüncü gün kuyunun temizlendiğine kanaat getirmişler. Yine Hoca kuyuyu incelemiş. Keloğlan de her şeyden emin olmak için...

ŞİMDİ SEN ONLARIN YERİNDE OLSAN NE YAPARDIN? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Nasreddin Hoca arabada getirdiği bir kediyi çuvala koymuş. Çuvalı ipe bağlayıp kuyunun dibine sarkıtmış. Yarım saat sonra kediyi çıkardığında dipdiri olduğunu görmüş. Keloğlan ipi beline bağlayıp kuyuya inmiş. Haritada belirtilen taşı çıkarmış. Taşın altındaki toprağı kazınca, sandığı bulmuş. Yanındaki diğer ipe sandığı bağlamış ve Hoca`ya kendisini çekmesi için seslenmiş. Keloğlan kuyudan çıkınca, Hoca ile sandığı yukarıya çekmişler. Sandığın kilidini kırıp, kapağını açınca, bir de ne görsünler:

ACABA SANDIKTAN NE ÇIKMIŞ OLABLİR? DAHA BAŞKA NELER OLABİLİR? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Çil çil altınlarla dolu imiş sandığın içi, Çok sevinmişler. Hemen altınları paylaşmışlar. Ertesi gün, Nasreddin Hoca eşeğiyle Akşehir`e, Keloğlan arabayla köyüne doğru yola koyulmuşlar. Keloğlan köyünde dillere destan bir konak yaptırmış. Hizmetçiler, uşaklar tutmuş. Tarlalar, bağlar, bahçeler satın almış. Anasıyla birlikte sultanlar gibi yaşamaya başlamış. ÇİL ÇİL ALTINLARIN OLSA NE YAPARSIN, NASIL DEĞERLENDİRİRSİN? .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... ..........................................................................

DANIŞAN DAĞI AŞMIŞ DANIŞMAYAN YOLU ŞAŞMIŞ ATASÖZÜNÜ AÇIKLAYINIZ. ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Keloğlan ile Şifalı Su Bir varmış, bir yokmuş. Köylerin birinde Keloğlan ile yaşlı anası varmış. Çok da fakir yaşantıları ile, büyük sıkıntı içindeymişler ama, gönülleri tok olduğu için, huzurluymuşlar. Bir zaman gelmiş ki, artık evde yiyecek namına hiçbir şey kalmamış. Yaşlı kadın, bir çare, bir çare derken, tavuklardan birini oğluna sattırmaya karar vermiş. Zaten topu topu üç tavukları varmış.

KELOĞLAN

Anası şöyle demiş: - Aslan Keloğlanım, verdiğim her işi hemen unutan oğlanım, al şu tavuğu da, götür pazara satıver. Evde yiyecek hiçbir şeyimiz kalmadı. Yeteri kadar öteberi al da gel. TAVUĞU SEN NASIL SATARDIN? ......................................................................... ......................................................................... ......................................................................... ......................................................................... ......................................................................... ......................................................................... ......................................................................... .........................................................................

Tavuğu alan Keloğlan, şen şakrak bir yürüyüşle, gitmiş pazara. Birisi, kendisi gibi tavuk satarmış. Birkaç tane de tavuğu varmış. Keloğlan`ın bir yere gitmesi gerekiyormuş. Tek tavuğunu, bu adama emanet etmiş: - Tavukçu emmi, benim işim çıktı. Az sonra döneceğim. Sakın ben gelmeden satma. - Tamam diye söylenmiş adam, yalnız, çok bekleme derim sana. Giden Keloğlan, işini hemen görmüş ve tekrar tavuklarının bulunduğu yere gelmiş. Fakat birden bire şaşırmış. Çünkü...

NE GÖRMÜŞ OLABİLİR? ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Çünkü ne tavukçu, ne de tavuklardan hiçbir eser yokmuş. Keloğlan, anasına ne cevap vereceğini düşünmeye başlamış. Neredeyse korkusundan eve gidemezmiş. Ama başka da çaresi yokmuş. Dönmüş evine eli bomboş olarak. Tabii ne olmuş? ANNESİ NE YAPMIŞTIR? ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Anası, bir güzel dayak atmış. Kara günler sürüp gidermiş. Yine anasından gelmiş şöyle bir öneri: - Keloğlan, sana iyi bir iş bulmamız gerekir. Bir komşumuzun tarlası çok fazla. Bir tanesini yancı olarak istesek, çalışır mısın? - Hay hay anacığım, elimden geldiği kadar çalışırım. Bunun üzerine tarla sahibi ile görüşmüş anası ve yancı olarak ekme iznini almış. Hemen oğluna vermiş azık torbasını, doğru tarlaya göndermiş. Günlerce çalışmış Keloğlan ve tarlayı bir baştan bir başa sürmüş, tarla sahibinin öküzleriyle. Buğdayı serpip üstünü topraklamış ... Gel zaman git zaman aylar dönmüş hasat zamanı gelmiş. Yine tek başına kalmış kocaman tarlada. Terlere boğula boğula ekini biçmiş bir yere yığmış. Akşam olmuş, evine dönmüş Keloğlan: - Ana demiş, görevimi yaptım. Ekinleri biçtim, bir kenara yığdım. Sinirlenmiş anası: - Ah oğlum, sen de hiç akıl yok mu? Keloğlan “Olmaz mı ana, hem de çok...” Anası, “Oğlum, nerede sende akıl, hiç ekin biçilir de gece yüzü tarlada bırakılır mı?” - Niye ana?

ANNESİ NE DEMEK İSTEMİŞ OLABİLİR? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

KELOĞLAN

- Oğlum, saf oğlum, çalarlar çalarlar ... Keloğlan, kendi kel kafasına bir şaplak atmış: - Eyvah, hiç aklıma gelmedi. Hemen gidip alıp geleyim. - Hey allahım. Oğlum, gece şimdi, gece. Ekin getirilmez bu karanlıkta, yarın sabah gün doğmadan gidersin. Sabah olur olmaz, daha gün doğmadan buğday tarlasına giden Keloğlan, gördüğü durum karşısında çok üzülmüş. Çünkü, ekinler olduğu gibi götürülmüş. Neşesi kaçmış, türkü bile söylemekten vazgeçmiş... Köyün içine girmiş, herkesin kapı önlerini tek tek bakıp kontrol etmiş. Birkaç kadın, Keloğlan`ın ne aradığını sormuşlar o da `ekinlerimi tarladan çalmışlar, ben de bakıyorum`

diye konuşmuş. Kadınlardan biri, `Sen ne abuk sabuk bir oğlansın, utanmıyor mu¬sun bizi hırsızlıkla suçlamaya` diye bağırmış. Keloğlan, `Hem suçlu, hem güçlüsünüz. Ekinimi çalanları biliyorsanız, söyleyin. Bilmiyorsanız susun bari` diye çıkışmış. Bunun üzerine, kadınlar ellerine geçirdikleri sopalarla Keloğlan`a başlamışlar dayak atmaya. Keline keline vurmuşlar Keloğlan`ın. Sonra da öldü diye bırakmışlar. Bir zaman sonra, kendine gelen Keloğlan, üstünü başını silke silke hem yürümüş, hem ağlamış. Bir ihtiyar çıkmış karşısına. Bembeyaz sakalları varmış. Bir süre merhametli bakışlarla Keloğlan`ı süzmüş, sonra şöyle söylemiş:

KELOĞLANA NASIL YARDIM EDEBİLİR? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

anası ve soluksuz düşmüş evin kapısına. Keloğlan, bir yandan da şöyle konuşurmuş, ana, yakında altın vereceğim sana, şimdi inanmayacaksın belki de, lakin göreceksin gelecek ay geldiğinde`.. Bu sözler kadını hiç tatmin etmemiş: `Hadi oradan, beni bir de kandırmaya A benim toy çocuğum, nedir derdin? utanmıyor musun?` Keloğlan, ne Yara bere olmuş her tarafın. Anlatıver dediyse de inandıramamış. Nur yüzlü hele güzel oğlan. Zaten, içini ihtiyarla olan konuşmasını da anlatmış dökmek isteyen Keloğlan, bu fırsatı ama, anası, `Bu bir masal`, demiş. değerlendirmiş: Neyse ağzım burnum derken, gelecek - Halim çok kötü Nur Dede, annem ay olmuş. Keloğlan`ın neşesi yerine beni bekler evde, hiçbir şey kalmadı gelmiş. Kümesin önüne var¬mış, elde. Şansım iyi gitmiyor. Pazara, tavuk beyaz başı, tavuğu yakalamış. `Beyaz götürüyorum çalıyorlar, ekin biçiyorum başlı tavuk, altın yumurtla artık`, aşırıyorlar, şaşırdım kaldım. demiş. Beyaz başlı tavuk, birkaç kere gıdaklamış ve on altın yumurtlamış. Nur yüzlü ihtiyar, şöyle konuşmuş, Anasının gözleri fal taşı gibi açılmış, `Bundan sonra şunu yapacaksın toy rüyalarda gezindiğini sanmış. Hep oğlan. iki tavuğunuzdan beyaz başlı olana ayda bir kere `Beyaz başlı tavuk, saflığından dolayı, işleri iyi göremeyen Keloğlan`ı alıp kollarının arasına, öpüp altın yumurtla artık` de. Yalnız, bu sırrı sevmiş, sonra da şöyle demiş: `Oy kimseye söyleme, bir de anan bilsin.` anasının akıllı oğlancığı, öpsün seni anacığın. Artık fakirlik bitti. Yalnız bunu Teşekkür etmiş ve evine gitmiş kimseye söyleme, boş boğazlık etme`. Keloğlan. Anasını daha kim durdurur, Sonra pazara koşmuş Keloğlan, istediği kim sakinleştirebilir? Küplere binen kadar yiyecek alıp dönmüş köyüne. Bir kadın, `Vah benim aptal oğlum vah... sonraki ay gelmiş. Beyaz başlı tavuk Sen yine on altın yumurtlamış. Böyle birkaç hiç akıllanmayacak mısın ` demiş. sene bolluk içinde yaşamışlar. Köyde Eline geçirdiği bir odunla Keloğlan`ı iskender adında bir adam varmış. kovalamaya başlamış, Keloğlan Çekemezin, hasedin tekiymiş. Her kaçmış, anası kovalamış, evin etrafını nasılsa beyaz başlı tavuğun ayda bir tamamen dönmüşler. Çok yorulmuş kere altın yumurtladığını öğrenmiş.

ALTIN YUMURTLAYAN TAVUĞUN OLSA NE YAPARDIN? .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... ................................................................ ... ....................................................................

KELOĞLAN

Birçok yöntem denemiş , tavuğu aşırmak için Keloğlan`ı kandırmaya karar vermiş. Günlerce Keloğlan`ı takip etmiş, en uygun yerde yakalamış: `Keloğlan, sana bir şey söylemek istiyorum` demiş. `Allah Allah, demiş Keloğlan, senin benimle ne işin ola ki Ateş Emmi hayrola`... `Bir tavuğa ihtiyacım var`, diye belirtmiş isteğini. Keloğlan`ın çok tuhafına gitmiş, gülmüş de. `Memlekette tavuk mu kalmadı emmi, var git işine hele`, diyerek bir de çıkışmış adama Keloğlan. Hemen ne cevap vereceğini düşünmüş Ateş. Bulmuş da: - Beyaz başlı tavuklara bayılırım. O da sadece sende var. - `Yani benim beyaz başlı tavuğumu mu istiyorsun?` Ateş emmi, - `Bedava istemiyorum, alacaksın paranı, vereceksin beyaz başlı tavuğumu` demiş. KELOĞLAN NE YAPMALI, SEN NE YAPARDIN? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Bende satılık tavuk yok`, diye direnmiş Keloğlan. `Çok büyük para vereceğim Keloğlan. Ananla yıllarca bolluk içinde yaşayacağınız kadar büyük para, çok para dediğin ne kadar Ateş Emmi? Uzatmayalım`, pazarlık yapmışlar, bir tavuk fiyatı¬nın 400 katı para karşılığı, Keloğlan, beyaz başlı tavuğu anasından gizli olarak adama vermiş.

KELOĞLANIN YAPTIĞI DAVRANIŞ DOĞRU MU YANLIŞ MI AÇIKLAR MISIN. ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Birkaç gündür beyaz başlı tavuğu göremeyen Keloğlan`ın anası, feryadı basmış. Oraya bakmış bulamamış, buraya bakmış görememiş, siniri tepesine çıkmış. Àh Keloğlan, vah Keloğlan, kara günler kapıda oğlan, beyaz başlı tavuk nerede? Keloğlan gerçeği söylemiş. Òldu bir kere ana`, demiş. Sattım bir kere. Hem de 400 tavuk parası aldım. Belini tuta tuta bir sopa kapmış yaşlı kadın, Keloğlan`ın peşine düşmüş. Ahıra girmiş Keloğlan, ardından anası. Dört dönmüşler. Kadının feri kesilmiş, sopayı bırakmış. Olduğu yere devrilmiş. Keloğlan, anasına çok acımış, o hırsla evden kaçmış, gide gide köy dışına çıkmış. içli içli ağlamış... Derken, Nur Dede, karşısına çıkmış. Àh toy evladım, ne var yine? Nedendir böyle içli içli dertlenişin? Dök derdini bana, bir çözüm bulayım sana`. DEDENİNİN ÇÖZÜMÜ NE OLABİLİR? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Dökmüş içini Nur Dede`ye, `Şansım bir türlü yüzüme gülmüyor Nur Dede. Anam ağlıyor evde, bakamaz oldum yüzüne. Kendime değil, yaşlı anama acıyorum, yaptım bir kere hata, binip gideceğim buralardan yağız bir ata`. Çok acımış Keloğlan`a Nur Dede. `Anan için bir yol daha göstereceğim sana. Sizin evin aşağısında, bir su gözesi var. Çok şifaIı bir sudur, haberin ola. ince (verem) ve taun (veba) hastalığına çok iyi gelir. Su satarak anana bakarsın. Yalnız, bu kere akıllı ol, kimseye bahsetme.`

KELOĞLAN

Böyle demiş adam ve bir anda kaybolmuş. Keloğlan, koşa koşa eve gelmiş. `Ana, kurban ana, bir müjdem var sana. Oralı olmamış anası. Keloğlan: “Ana, bu sefer kimseye söylemeyeceğim” demiş. Anası: “Neymiş? Hadi gevezelik etme de söyle şu müjde dediğin şeyi” Başlamış anlatmaya oğlu. “Bizim şu aşağıda bir su gözesi var ya ana, işte o su çok şifalıymış, ince hastalık ve tauna iyi gelirmiş. Kova kova satacağım, evimizi istediğin yiyeceklerle dolduracağım.” Kadının hoşuna gitmiş: “Bu kere olsun ağzını sıkı tut. Hadi bekleme, ilk siftahını bu gün yap. eşeği ahırdan çıkar, güğümleri doldur kovalarla pazarda sat.” Keloğlan, eşeğinin yuları elinde, inmiş suyun gözüne. Kapları

doldurmuş, yürümüş gitmiş pazara.. Keloğlan, tellal gibi başlamış bağırmaya: `Duyduk duymadık demeyin, Keloğlan suyunu deneyin, taundan, inceden kurtulun!` Halk bir anda başına toplanmış. Biri sataşmış, `Kimi kandırıyorsun sen? Hiç su satılır mı? Nerede görülmüş bu?` Keloğlan, adamı duymamış bile, ilan etmeye devam etmiş. Kasaba`nın Kadısı oradan geçermiş, Keloğlan`ın nidasını duyunca, yanına yaklaşıp demiş ki, `Halkı kandırmaktan dolayı, seni cezalandırırım Keloğlan. Hadi, pılını pırtını topla ve köyüne dön. Keloğlan, `Denemesi bedava Kadı Efendi`, demiş. `istersen, bir tas iç`.

KADI NE DEMİŞ OLABİLİR? ....................................................................................... ....................................................................................... ....................................................................................... ........................................................................................

Kadı: `Yok yahu` demiş, `önce sen iç bakalım, hem ben göreyim, hem de ahali. Ne bilelim, belki zehirli su satacaksın. Hadi dikle tası kafana`. Kadı madı dinlememiş Keloğlan, patavatsızca karşılık vermiş. `Oldu mu Kadı Efendi. Biz, insanları kandıracak kadar kötü müyüz? Hem ben, ne inceden, ne de taundan şikayetçiyim. Ne diye içeyim ki?`. - Kim söyledi sana bu suyun şifalı

olduğunu? Kendin hekim misin? Aklın bu işlere ermez senin. Bu insanların sağlığı da benden sorulur`. Sonra seni hapse atarım bak. Saf oğlanın saflığı gitmiş, aksiliği gelmiş üstüne. `Peki sen doktor musun Kadı Efendi` diye söylenmeye devam etmiş. `Nereden biliyorsun bu suyun hastalıklara iyi gelmediğini. iftira atma bana, beddua ederim sana`.

Kadı, kadılığını gösterip demiş ki: - `Bu dediğin doğrudur. Öyle ya, ben hekim değilim. En iyisi ince veya taundan mustarip birini bulup ona içirelim suyu.` Olacak ya, hemen bir ince (verem) hastası öne çıkmış. `Verin bana bir tas su` demiş. `Verin de içeyim`. Hasta olan bir kadınmış. Bir de yalvarmış. Keloğlan, bir tas suyu içirmiş kadına. Bir dikleyişte suyu içmiş. Birdenbire öyle bir iştaha gelmiş ki, hemen bir şeyler yemek istemiş. Bu nedenle, şöyle konuşmuş: - `Bana somun somun ekmek getirin. Karnım aç, çok aç. Hepsini yiyeceğim, hepsini`. Bir anda, kadının yüzü canlanmış, sanki veremden eser kalmamış. Herkes, Keloğlan`a hayran hayran bakarmış. Ummadığın taş, baş yarar. Keloğlanı gördünüz mü? Meğer, ne marifetleri varmış. Yaşlı bir kadının kel kafalı oğlu deyip gülerdik, ama meğer neymiş be diye konuşmaya başlamışlar. Ahali, şimdi Kadı`nın ne diyeceğini merak edermiş. KADI NE DEMİŞTİR? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Gayet memnun ve rahat bir sesle: - `Seni hepimiz adına kutluyoruz Keloğlan` demiş Kadı. `Büyük bir hizmet yapacaksın artık. Bütün memleketlerde nam yapacaksın. Hem bütün bunlardan başka, büyük sevap alacaksın. Bütün ahali senden su alabilir. Hadi kolay gelsin` demiş ve gitmiş. Suyun tamamını satan Keloğlan, eşeğini yiyeceklerle yüklemiş dönmüş köyüne. Yolda pek neşeli olduğunu gören köylüler, takılmışlar. - `Hayrola Keloğlan. Suyu ne yaptın? Keloğlan, - `Döktüm`, demiş, `kızdım döktüm`. Fakat eşeğin sırtında bir sürü yiyecek olduğu için, birisi ciddi ciddi öğrenmek istemiş, gerçeği ve sormuş: - `Bizimle kafa bulma Keloğlan, peki bunca yiyeceği neyle aldın?` - `Şimdi ben ne söylesem, bana inanmayacaksınız. Ne diye konuşayım?`

Annesi, suyu satıp bir eşek yükü yiyecekle gelen oğlunu görünce, mutluluk gözyaşları dökmüş. Düş gördüğünü sanmış. Oğluna sarılıp öpüp koklamış. . Kıskanç ve ahlaksız adam Ateş Emmi, bu kez şifalı suya dikmiş gözünü. Keloğlan’ı yalnız bir yerde durdurup, `Suyu bana satar mısın` diye sormuş. Fakat, bu sefer, anasının da Nur Dede`nin de sözlerini unutmamış Keloğlan. İçten pazarlıklı olarak şöyle cevap vermiş: BU SEFER KELOĞLAN NE YAPMIŞTIR? SEN OLSAN NE YAPARDIN? ..................................................................................................... .....................................................................................................

KELOĞLAN

- “Bu seferki pazarlığımız kolay olmayacak, ama anlaşabilirsek, suyu satmayı düşünebilirim. Hey be Keloğlan, aslansın sen, dünyalarda bir tanesin. Borcumu söyle, anlaşmayı yapalım”. Keloğlan, ciddi ciddi demiş ki: - “iki deve yükü altın getir, suyu gözesiyle, kaynağıyla birlikte al.” BU AKILLI BİR ÇÖZÜM MÜ? ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ................................................................................

Ateş Emmi şok olmuş, sanki gözleri donmuş. Ağzını burnunu eğip bükmüş: `Bana bak`, diye bağırmış Keloğlan`a. `O kadar altını, ben değil padişahlar bile zor bulur.` `Sen bilirsin öyleyse Ateş Emmi. Madem paran yok, öyleyse tabanları yağla da çek git` diye, sanki dalgasını geçmiş Keloğlan.

HAYDİ MASALI SEN DEĞİŞTİR. İSTEDİĞİN KARAKTER YER VE SONUÇ DEĞİŞİKLİĞİ YAPABİLİRSİN ..................................................................... ..................................................................... ..................................................................... ..................................................................... ..................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

“DOĞRU SÖYLEYENİ DOKUZ KÖYDEN KOVARLAR” ATASÖZÜNÜ AÇIKLAR MISIN? ..................................................................... ..................................................................... ...................................................................... ..................................................................... ..................................................................... ..................................................................... ..................................................................... ..................................................................... ..................................................................... ......................................................................

SEN BU MASALLA İLGİLİ BİR ATASÖZÜ TASARLA ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Keloğlan ve Padişah Masalı Diyarın birinde bir Keloğlan ve bir de bunun anası varmış. Keloğlan ve anası eski bir evde otururlarmış. Birgün anası gelerek Keloğlan`a demiş ki: -Al oğlum, babadan kalan altınları bozdur da bir usta getir ki şu evi başımıza yıkılmadan yeniden yaptıralım.

KELOĞLAN

Keloğlan altınları almış, yolda giderken bir topluluğun kedinin birisini dövdüklerine şahit olmuş. Hemen ortaya atılarak: -Alın şu altını da onu dövmeyi bırakın, demiş. Altını vererek kediyi kurtarır, kediyle beraber yoluna devam eder. Bir süre gittikten sonra bir de bakar ki bu seferde yine üç-beş kişi bir köpeği sopalıyor. Yine hemen müdahale ederek: -Durun ne yapıyorsunuz, alın şu altını da o hayvanı dövmeyi bırakın, der. Böylece köpeği de kurtarır ve yanında hem köpek, hem de kedi olduğu halde yoluna devam eder. Tam şehre yaklaştığı sırada yine bir kalabalıkla karşılaşır. Bu seferde oduncular bir meşe kesmiş ve içinden çıkan büyük kargayı öldürmeye çalışıyorlarmış. Yine Keloğlan dayanamaz ve: -Şu bir altını alında o kargayı serbest bırakın, der. Bu şekilde karga da kurtarır. Karga Keloğlana: -Hey âdemoğlu ben kargalar padişahının oğluyum. Babamla kızıştık ve buraya saklandım. Lakin yerimi buldular. Gel beraber tekrar babama gidelim, der. Keloğlan ve karga ile birlikte padişah karganın huzuruna çıkarlar. Şehzade yılan olanları babasına anlatınca padişah karga buna sevinir ve Keloğlanı mükafatlandırmaya karar verir. Keloğlana seslenerek: ŞİMDİ KENDİNİ KRAL KARGANIN YERİNE KOY, KELOĞLANA NE DERDİN? .................................................................................... .................................................................................... .................................................................................... .....................................................................................

-Dile benden ne dilersen, âdemoğlu, der. Tam bu sırada padişahın oğlu şehzade karga Keloğlan`a fısıldayıp, dilinin altındaki mührü istemesini söyler. Keloğlan da: -Mührünüzü istiyorum, deyince Padişah karga: -Benim en kıymetli hazinemi istiyorsun ama oğlumu kurtardığın için yine de vereceğim, der. Sonra da bu mühre ne emrederse onun yerine geleceğini söyler ve mührü Keloğlan`a verir. Keloğlan mührü, kediyi ve köpeği alıp evine gelir. Oğlunun boş geldiğini gören anası Keloğlanı epey azarlar. Ertesi gün Keloğlan anasına: ELİNDE HER İSTEDİĞİNİ GERÇEKLEŞTİREN MÜHÜR OLSA NE YAPARDIN? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

-Ana bana git padişahın küçük kızını iste, der. Anası olmaz oğlum, koskoca padişah kızını sana verir mi? dediyse de Keloğlan`ın ısrarı üzerine çaresiz gider padişahtan küçük kızını Keloğlan`a ister. Padişah da: KELOĞLANIN YAPAMAYACAĞI BİR ŞEY İSTER SENCE NE İSTER? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

-Benim sarayımın karşısına aynı güzellikte bir saray yaptırırsanız kızımı veririm, der. Anası gelip olanları Keloğlan`a anlatır. Keloğlan gülerek: -Ne üzülüyorsun ana, beş dakikalık iş, der. Hemen mühürden bir saray yapmasını ister ve koskocaman bir saray ortaya çıkar. Ertesi sabah padişah uyandığında sarayı görünce şaşırır ve çaresiz olarak kızını Keloğlan`a verir.

DİLEKLERİNİ GERÇEKLEŞTİREN MÜHÜRÜNÜ NEREDE SAKLARSIN? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Keloğlan yeni sarayında mührü en güzel köşeye koyar.

KELOĞLAN

Bir gün Keloğlan evde yokken, bu mührün varlığından haberdar olan birisi boncukçu kılığında gelir ve Keloğlan`ın karısına inci, boncuk satmak ister. Hiç parası olmadığını söyleyen geline, evde bulunan ne varsa getir, alırım deyince gelin de gider mührü getirir ve satıcıya verir. Uyanık adam mührü aldığı gibi gölün karşı tarafına geçer ve Keloğlan`ın sarayı olduğu yerde yığılı kalır. Padişah da kızını Keloğlan`dan alır. Akşam kedi ve köpekle eve gelen Keloğlan olanları duyduğundan üzüntüden renkten renge girer. Bu sırada kedi ortaya atılarak: -Mührü ben bulurum, ama gölü geçemem, der. KEDİNİN GÖLÜ GEÇMESİ İÇİN FİKİR ÜRET .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... ...........................................................................

Köpek de: -Ben gölü yüzerek geçebilirim, sen de sırtıma oturursun, sen de geçmiş olursun, der. Kedi köpeğin sırtına biner ve karşıya geçerler. Adamın evinin önüne varınca, köpek kapıda beklemiş, kedi bir fare yakalayıp kuyruğuna acı biber sürmüş. KEDİNİN PLANI NE OLABİLİR? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Daha sonra içeri girmiş ve mührü çalan adam uyurken farenin kuyruğunu adamın burnuna sokmuş. Böylece adam hapşırmış ve dilinin altındaki mühür dışarı fırlamış. Kedi hemen mührü kapmış ve köpeğe binmiş. Tam gölün ortasına geldiklerinde kedi mührü ağzından düşürür ve onu bir balık yutar. ŞİMDİ GÖLÜN İÇİNDEKİ BALIĞI NASI BULABİLİRLER? ......................................................................................... ......................................................................................... ......................................................................................... ......................................................................................... ......................................................................................... .........................................................................................

Bu sefer de iş köpeğe düşer. Keloğlan ve köpek balık pazarına gitmişler. Köpek tek tek balıkları koklayarak mührün hangi balığın karnında olduğunu Keloğlan`a göstermiş. Keloğlan da hemen o balığı satın almış ve beraber eve gelmişler. Keloğlan tekrar sarayına ve karısına kavuşmuş ve yeniden kırk gün kırk gece süren bir düğünle evlenmiş. Kedi, köpek, Keloğlan, karısı ve anası hep beraber mutluluk içinde yaşamışlar.

HİKAYENİN SONUNU DEĞİŞTİRSEN NASIL DEĞİŞTİRİRDİN? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Keloğlan ile Devler

KELOĞLAN

Bir varmış bir yokmuş, eski zamanların birinde, bir nine ile oğlu varmış. Kafası kel olduğundan, herkes o oğlana Keloğlan dermiş. Keloğlan para kazanmak için yola çıkmış. Az gitmiş, uz gitmiş, gide gide bir kasabaya inmiş. Karnı da çok ama çok acıkmış. Parası da ya azmış yahut hiç yokmuş. Bir koca karının evine varmış, kapısını vurmuş, ekmek istemiş, yemiş... İş aramış, bulamamış, bir güzel de paylanmış. Geri dönmemeye pek kararlıymış ya, ne olur ne olmaz, dağlarda, ormanlarda lazım olur diye düşünmüş. Bir demirci dükkanına varıp, kendine demir bir kılıç yaptırmış. Takmamış beline, almış eline. O kadar çok yol gitmiş ki, kaç köy, kaç kasaba geçtiğini unutmuş. Çok sessiz ve karanlık bir gecede, bir derin vadiye

inmiş. Eli kılıcında gözü sesteymiş. Bir gürültü ile irkilmiş. Kulak kabartmış, çok korkmuş. Bu sesleri daha önce hiç duymamış. İnmiş daha da aşağılara, gördüğü manzara, az kalsın aklını başından alacakmış. Birçok dev, bir arabadaymış. Durmadan konuşuyorlarmış. Meğer devler düğün yemeği pişirirmiş. Kocaman kocaman ocakları varmış. Ev büyüklüğündeki kazanların biri indirilip biri bindiriliyormuş. O kadar meraklanmış ki Keloğlan, daha yakından görmek için birkaç adım yürümüş. Her nasılsa devin birisi kendisini görmüş. Demir kılıç yaptırdığına çok sevinmiş. Ama bu kadar dev ile nasıl baş edeceğini düşündükçe, üzülmüş, korkmuş. Korkmakla olmuyormuş, yiğitliği tutmuş. Kendisine bakınıp duran dev, çok neşeli bir kahkaha patlatmış, bütün

dağları dalgalandırmış. Arkadaşlarına dönmüş, şöyle seslenmiş, - `Bulduk, bulduk.` Bir dev, `Ne buldun diye sormuş. Keloğlanı gören dev, ağzından salyalar akıta akıta, `Bir insan` demiş, `bir insan.` Başka bir dev, pek iştahlı imiş. Çoktandır insan eti yememiştik. Ayağımıza kadar geldi. Hep birlikte bir hey çekmişler, Keloğlanı yemeğe karar vermişler. Keloğlan, bakmış ki durum ciddi. Kaçsa nereye kaçacak?

ŞİMDİ KELOĞLANIN YERİNDE OLSAN NE YAPARSIN? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Dövüşmeye kalkışsa beceremeyecek. `Şunları hele bir korkutayım` diye düşünmüş ve gayet sert bir sesle haykırmış: `Yüreğiniz varsa topunuz birden gelin. Devler, yedi dağı titreten bir kahkaha atmış. `Acaba şu zavallı çocuk neyine güveniyor` diyen bir dev, Keloğlan`ın yanına çıkmış, demir kılıcı görünce irkilmiş, arkadaşlarına seslenmiş: - `Hey dikkatli olun,

Miron Padişahı`nın büyülü kılıcına benzeyen bir kılıcı var.` Bu sözler üzerine Keloğlan bayağı sevinmiş, hem de yalancı pehlivanlar gibi şov yapmaya, el kol sallamaya başlamış. Bir şeyler daha söylemiş: - Benden hatırlatması devler, acırım size, yazık olur hepinize.` Devlerden biri biraz alaycı bir dille, Çok kabadayılık yapıyorsun yavru insan. Eni konu

bir kılıcın var` demiş. Keloğlan kılıcını havaya kaldırıp konuşmuş: Şimdi kılıcımı iki kez sallarsam, hepiniz ölürsünüz. Çünkü zehir saçar. Çok korkmuş devler. Birkaç adım geri çekilmişler. Birkaç tanesi kaçıp gitmiş, birkaç tanesi korkusundan yerlere yığılmış. Bakmış ki söylediği her söz devler üzerinde büyük etkiler yapıyor, şöyle demiş Keloğlan:

HAYDİ, DEVLERE NE SÖYLEMEK İSTERSİN? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Korkmayın, korkmayın! Eğer dediğimi yaparsanız kılıcımı sallamam. Bir dev, `Emriniz olur keloğlan. Hemen söyle ne istediğini. Yapmaya hazırız. Bize dokunma yeter ki. Ne olursun, yiğit delikanlı!

KELOĞLAN

O kadar çok şişinmiş ki Keloğlan, aç karnını bastıra bastıra emir vermiş devlere: - “En güzel yemeklerinizden bana güzel bir sofra hazırlayın bakalım. Hadi, durmayın daha öyle karşımda pısırık pısırık. Sallarsam kılıcı, sonunuz olur çok acı.` Sevinmiş devler, bir de takla atmışlar kocaman kocaman

gövdeleriyle. Titrek titrek konuşmuşlar. - `Aman Keloğlan, kılıcı zehirli yiğit oğlan, dokunma bize, hemen sofranı hazırlıyoruz` demişler. Göz açıp yummaya kalmadan mükellef bir sofra kurulmuş. Karnı çok aç olan keloğlan, sofradaki yemeklerin tümünü yemiş. Biraz da yanına almış öteberilerden. Kalkmış yoluna giderken devlerden biri şöyle demiş: - `Ey yiğit, seninle bir pazarlık yapalım mı?` - `Ne pazarlığı` diye sormuş Keloğlan. - `Şu kılıcını bize satar mısın` demiş dev.

KILICI SATMALI MI KELOĞLAN YA DA NE YAPMALI? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Keloğlan ağırdan almış, işi iyice kıymete bindirmiş. `Hoppala... Oldu mu ya şimdi? Siz taşıyamazsınız ki onu.` - `Niçin taşıyamayız ki kılıcı? Biz çok güçlüyüz` diyen bir deve şu karşılığı vermiş: `Üstelik o kadar pahalıdır ki bu, paranız yetmez.` Yaşlı dev, `iki küp altına ne dersin Keloğlan` diye sormuş.

Bu öneri çok hoşuna gitmiş Keloğlan`ın. `Nerede altınlar` diye sormuş. Çok memnun kalan yaşlı dev: - `Biraz ötede, Çengir Vadisi’nin düzlük yerinde` diye tarif etmiş, bir yakut sandık var. Altınlar o sandığın içinde. Bize yasak oralara yaklaşmak. Ama senin için bir sakıncası yok. Git ve al!` Buna aklı yatmış Keloğlan`ın, şöyle karşılık vermiş: - `Kılıcın ağırlığını azalttım. Özel bir duası var, onu okudum. Fakat zehir saçmasını engellemedim. Kılıcı şuraya bırakıyorum. Ben buradan tamamen uzaklaşıncaya kadar sakın dokunmayın. Çünkü, kokumu alır almaz zehir kusar benden hatırlatması.` Devler korkuyla karışık bir duyguyla, - `Hay hay emriniz olur Keloğlan, hele yürü git sen` demişler.

vermişler. Tutup Keloğlanı getirmelerini istemişler. Büyük bir intikam duygusu ile Keloğlan`ın peşine düşen devler, gitmiş, gitmiş, ama onu bulamamışlar. Yine devam etmişler, ama biri uçurumdan yuvarlanmış, biri yorgunluktan düşüp ölmüş. Üçüncüsü ise tek başına aramayı sürdürmüş. Keloğlan hâlâ gidermiş. Islığını da hiç kesmezmiş. Bir ormanlıktan geçerken, bir tilki ile karşılaşmışlar. İkisi de birbirini çok sevmiş. Selamlaşmış, oturup iki laf etmişler. Tam bu sırada oturdukları yer titremeye başlamış. `Eyvah` demiş tilki `neler oluyor?` Hemen, durumu anlamış Keloğlan: - `Korkacak bir şey yok, bir dev bize doğru geliyor.` Fakat böyle derken tilkiye güvenirmiş Keloğlan. Yoksa korkudan az kalsın düşüp bayılacakmış.

Yer sarsılmaya, havada toz bulutları belirmeye, ağaçlar da sallanmaya Kılıcı yere bırakan Keloğlan el başlamış. Dev giderek yaklaşıyormuş. sallayarak çekip gitmiş. Çengir Vadisi`ne varan Keloğlan, yakut sandığı Keloğlan`ın yüzü gözü sararmış. Tilki, acımış arkadaşına. Biraz önce, bulmuş. Hemen omzuna alıp yola erkeklik havaları atmasına zaten girmiş. Keyfinden de inanmamışmış. Moral vermek istemiş: türkü söylermiş. Biz bakalım devlerin haline. Bir zaman sonra, kılıcı yerden - `Buraların kralı benim Keloğlan, dev almışlar, bir de bakmışlar ki ne zehir tek başına değil ordusuyla gelse para saçıyor ne de kesiyor. etmez.` Kandırıldıklarını anlayan devler, bunu hazmedememiş. Bir insan yavrusunun Keloğlan sevinç içinde ellerini çırpmış, tilkiyi kulaklarından tutup sevmiş. Tilki oyununa gelmenin hırsıyla çileden hesapsız yardım eder mi? çıkmışlar. Aralarından üç deve görev

Devin sıcak nefesi alev alev yüzlerini yalamaya başlamış ama, hâlâ tilkide bir hareket yokmuş. Keloğlan titremeye başlamış. - `Etme tilki kardeş` demiş, `kurbanın olayım, kurtar beni şu devin elinden.` - `Ben seni kurtaracağım ama, sen de bana bir konuda yardımcı olacaksın. Anlaştık, değil mi` demiş tilki. Hiçbir şey düşünemiyormuş Keloğlan. - `O iş o kolay, hadi artık ne yapacaksan yap` diye yalvarmış.

KELOĞLAN

Tilki, havalara bakmış, etrafı dikizlemiş ve öyle bir ulumuş ki yer gök inlemiş. Bir anda yüzlerce tilki etrafına toplanmış. Bu kadar tilkiyi birarada gören dev, korkusundan olduğu yere yıkılıp ölmüş. Tilki, yeniden ulumuş, yüzlerce tilki kaybolmuş. Keloğlanı bir düşünce almış, `Acaba tilki yakut sandığı ister miymiş?` Tilki sitem etmiş, `Hâlâ ne istediğimi sormayacak mısın Keloğlan kardeş?` Mahçup olan Keloğlan kuşkulu kuşkulu karşılık vermiş, - `Sıkıntıdan hep unuttum, buyur seni dinliyorum.` Tilki anlatmış meramını: TİLKİ NE İSTEMİŞ OLABİLİR? ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................ ................................................................................. ................................................................................. .................................................................................

`Şu ileride bir ev ar. Bu evin avlusunda öyle güzel bir tavuk gördüm ki hâlâ unutamıyorum. Bembeyaz başı, altın gibi tüyleri var. Parıl parıl parlıyor. Kırmızı gagalarıyla rüyalarıma giriyor. Kaç defadır denedim, yakalayamadım. Kırk günden beri ortalıkta göremiyorum. Ne yap yap,bu tavuğu bana getir!` Tilkinin isteğinin yakut sandık olmamasına çok sevinmiş Keloğlan. `istediğin buysa olmuş bil` demiş hemen gitmiş. Araya sora tavuğun sahibini bulmuş Keloğlan. Selam vermiş. Yakut sandığı yere bırakmış.

Tavuğun sahibi sormuş, - `Nereden gelip nereye gidersin Keloğlan?` - Ùzaklardan gelip uzaklara gidiyorum` diye cevap vermiş Keloğlan. Az sonra, çok güzel bir kızın, elindeki ayran tası ile geldiğini görmüş. Çarpılmış, başı dönmüş. Bakakalmış kıza. Ayranı başına dikmiş, üstüne başına dökmüş. -`Hah` demiş, `Ben aradığımı buldum, altın küpü ve şu güzel kız. Daha ne isterim ki` diye düşünmüş, tavuğu söylemeyi unutmuş. Ev sahipleri `Bu sandığın içinde ne var` diye sormuş. Keloğlan àltın var` diye yanıtlamış. Adamın gözleri fal taşı gibi açılmış, bakışları sandıkta kalmış. Mutlaka sahip olmak istemiş. Keloğlan`ın aklı fikri kızdaymış. Tilki bekleye bekleye ağaç olmuş, sinirinden ulumuş. Bunu işiten tavuğun sahibi àvucunu yala` diye söylenmiş. - Àaaa... vay be` demiş Keloğlan. - `Ne var` diye sormuş adam. `Ne öyle ay, vay deyip durdun?` - `Bir ses duydum`; demiş Keloğlan, `tilki sesiydi galiba.` Asıl niyetini gizlemiş. Adamın sesi sertleşmiş: - `Bıktım usandım bu pis düşmandan. Akşam sabah vurmak için bekliyorum, bir türlü denk getiremiyorum...` - `Tavuğun, horozun çok mu` demiş keloğlan. - `Hiçbiri umurumda değil` diye konuşmuş adam, `yalnız beyaz başlı, kırmızı gagalı, altın tüylü bir tavuğum var ki. Tilkinin yüzünden kümeste ölecek. Görsen hele bir Keloğlan, dünyada bu kadar güzel tavuk yoktur.` ÇOK GÜZEL BİR TAVUĞUN VAR SATAR MISIN YA DA ONU NASIL KORURSUN? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

KELOĞLAN

- `Sat bana` diyen Keloğlan`;a şöyle demiş adam: - `Olur ama pazarlıksız yumurta bile satılmaz.` Keloğlan, - `Ne istersin` demiş. Adam - `sandıkla değişelim` demiş. Keloğlan, - `Çocuk mu kandırıyorsun? Hiçbir sandık altın bir tavuğa verilir mi be adam?` Adam, - `Sen özelliklerini biliyor musun tavuğumun? Ezbere konuşma` demiş. Meraklanmış Keloğlan: - `Sahi mi, ne özellikleri varmış tavuğunuzun?` - `Çok güzel gıdaklar` diye cevap vermiş adam. Bir kahkaha atmış Keloğlan. - `Gıdaklamayan tavuk mu olur?` Adam, - `iyi ama benimki güzel gıdaklama yarışmalarında hep birinci gelir, çok para kazandım...` - `Bak sen sahiden pek hünerliymiş. Bir gıdaklasın da göreyim` demiş Keloğlan. Adam başını sallamış: `Şimdi olmaz.` Keloğlan, `Neden olmazmış` demiş. Adam, `tilki pusuda bekliyor, duymadın mı` diye yanıtlamış. - `Doğru, peki zaten kümesten çıkaramıyorsun, sat gitsin bana uygun bir fiyata` diye yeniden üstelemiş Keloğlan. Adam bu fikre bayılmış, `öyle ya` demiş içinden `kümeste ölüp gidecek.` Çetin bir pazarlık yapmışlar. iki kese altına anlaşmışlar. Tavukla birlikte sandığını da alıp yola koyulan Keloğlan, gidip tilkiyi bulmuş, tavuğu teslim etmiş.

KELOĞLANIN YAPTIĞI DAVRANIŞ DOĞRU MU? .......................................................................... .......................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ...........................................................................

Çok teşekkür eden tilki, sevinçli sevinçli ormanlara doğru giderken Keloğlan da yakut sandığı omzunda köyün yolunu tutmuş. Keloğlan`ın bir sandık dolusu altınla geldiğini gören yaşlı anası, çok memnun olmuş, kucaklayıp bağrına basmış. Bir sürü de dualar etmiş. Keloğlan sandığı eve bırakmış. Anasına demiş ki, - `Ne istersin ana, söyle de ineyim pazara.` Birkaç yiyecek almasını söylemiş anası Keloğlan`a. O da inmiş pazara. Doldurmuş çuvalları erzakla yüklemiş eşeğine. Bütün köylüler şaşırmış bu işe. ÖYKÜ’YE YENİ BİR BAŞLIK BULUR MUSUN? ..................................................................................................... .....................................................................................................

ÖYKÜDE ANLATILMAK İSTENEN ANAFİKİR NEYDİ? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .................................................................................................... . .................................................................................................... .....................................................................................................

Kayıkçı ile Keloğlan

KELOĞLAN

Bir varmış bir yokmuş, evvel zaman içinde bir padişahın iki çocuğu varmış. Bunlardan biri oğlan, biri de dünyalar kadar güzel bir kızmış. Padişah, çoçuklarını her şeyden çok sever, onların her istediğini yerine getirirmiş. Bir gün padişah şöyle düşünmüş, - “Ben oğlum üzülmesin, sıkılmasın diye onun hiçbir şeyine karışmadım. Halbuki bir gün öldüğüm zaman, memleketin idaresi ona kalacak. Onun bu ülkeyi idare edebilmesi için tecrübeli ve bilgili olması lazım. Şu halde hemen hocalar tutarak zamanın bilgilerini oğluma öğretmeliyim.”

oynatmak dururken ne diye kafamı yorayım?” Hakikaten şehzadenin dünyada en çok sevdiği şey sarayın meydanlığında at koşturup, oynamakmış.

Bunu düşünür düşünmez hemen vezirini yanına çağırmış ve olanı biteni anlatmış. Bu fikir veziri memnun etmiş. Ertesi gün derhal memleketin her tarafına haberler yollanmış. Memleketin en bilgili adamları saraya çağrılmış. Yalnız padişahın oğlu bundan hiç memnun olmamış, hatta üzülmüş. Çünkü o şöyle düşünüyormuş:

Günler geçmiş ve şehzadeye hocalar tutulmuş. O, düşündüklerini kimseye söyleyemediğinden, hırslı hırslı sarayın bahçesinde dolaşıyormuş. Birdenbire bir ağacın dibine uzanmış uyuyan, üstü başı gayet perişan, kendi yaşlarında bir genç görmüş. Gencin yüzünden, iyi bir insan olduğu anlaşılıyormuş. Şehzade onu omuzlarından sarsarak uyandırmış ve ona: - “Burada kuru toprak üzerinde uyuduğuna göre, hiç derdin yok galiba, kimsin sen?” demiş. O da : - “Ben Keloğlan kulunuz , sarayın kayıkçılarındanım, dünyada dertsiz kul olur mu efendim, ama her derdin dermanı bulunur elbet. Fakat derdini söylemeyenler bu dermanı bulamazlar” demiş.

- “Niçin insan canını eziyete sokmalı? İşte babam da okuma yazma bilmiyor. Memleketi idare edemiyor mu? Millette onu pekala seviyor. Meydanda at

Bunu duyan şehzade derdini Keloğlan`a anlatmış. Zavallı Keloğlan bunun dert olduğuna bir türlü inanamıyormuş. Bunun üzerine şehzadeye :

KELOĞLAN ŞEHZADEYE NASIL BİR ÖNERİDE BULUNMUŞTUR? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

- “Aman efendim herkesin derdi bunun gibi olsa, dünyada okuyup öğrenmekten büyük nimet olur mu?” demiş. Bunu duyan şehzade birdenbire Keloğlan`ı omuzlarından yakalamış ve : - “Dur, aklıma bir şey geldi. Madem ki öyle, benim yerime sen geç. Hocalar nereden bilecekler senin ben olmadığını? Benim esvaplarımı giyersin, ders günleri ben de benim odalarıma hiçbir hizmetçinin girmemesini emrederim. Seni gören olmaz siz ders yaparken, ben de istediğimi yaparım” demiş. Şehzade derdine çare bulduğu için çok seviniyormuş ama bu çok tehlikeli bir iş olduğu için Keloğlan itiraz ederek : - “Nasıl olur efendim, babanız duyarsa benim başımı uçurtur” demiş. Fakat şehzade onu hiç dinlememiş ve: - “Hey, Keloğlan, sana emrediyorum eğer dediklerimi yapmazsan babamdan önce ben senin başını uçururum anladın mı?” demiş. Keloğlan zavallı bir emir kuluymuş. Daha fazla itiraz edememiş, ayrıca okumak yazmak, öğrenmek dünyada en çok istediği şeylermiş. Günler ve aylar geçmiş. Keloğlan ders günleri şehzadenin odasında giyinip, hazırlanıp hocaları bekliyormuş. Ders

bitince de yine aşağı kayanın başına iniyormuş. Fakat şehzadeye her seferinde, yaptığı işin fenalığını anlatıyor, yol yakınken dönmesini söylüyormuş ama şehzade söz dinlemiyormuş. Bir gün Keloğlan dersini bitirip dışarı çıktığında padişahın kızı ile karşılamış. Onu görünce az daha orada pat diye düşüp ölecekmiş. Kızın güzelliği sanki onu büyülemiş. Prenses: - “Kardeşimi görmeye gelmiştim” demiş. Keloğlan da kendini toplayarak: - “Ağabeyiniz ders biter bitmez bahçeye indiler” diye cevap vermiş. Keloğlan her sabah güneş doğarken evinden çıkar; kayığına biner ve sarayına gelirmiş. Sonra bütün gün yolcu taşır, geç vakitte de evine dönermiş. Keloğlanın kayıklarının geçtiği bu su bir dere değil bir gölmüş. Şehir gölün bir kıyısında kuruluymuş. Öbür kıyısı ise saraya aitmiş. Keloğlan her sabah ve akşam kayığına binince gözlerini gölün titreşen sularına diker ve sulara şöyle söylermiş:

HAYDİ BİR ŞARKI DA SEN YAZ. Çek çek çekirdek Çekirdeğin içi yok Keloğlan`ın suçu yok Padişahın nesi var Türlü türlü fesi var At oynatan oğlu var İnci dizen kızı var

KELOĞLAN

Padişahı bir görsem Sarı Kız`ı istesem Keloğlan bunu o kadar söylemiş ki bütün sazlar, sular ve kuğular bu şarkıyı öğrenmişler. Bu sırada hocalar da her gün padişaha haberler yollatıp, talebeleri olan şehzadenin çok akıllı bir genç olduğundan bahsediyorlarmış. Padişah da bundan çok memnun oluyormuş. Günlerden bir gün hocalar artık, şehzadeye öğretilecek hiçbir şey kalmadığını, bütün bilgileri ona verdiklerini söyleyerek, padişahtan izin istemişler. Giderlerken de eğer isterse yabancı ellerin bilginlerini davet

edip, oğlunu imtihan ettirmesini, oğlunun her imtihandan muvaffak olabileceğini de belirtmişler. Bu haber şehzade ile Keloğlan`ı çok korkutmuş. Her şey meydana çıkınca, haklı olarak kızan padişah Keloğlan`ın kafasını uçurtacakmış. Şehzade en doğrusunun gidip gerçekleri anlatmak olacağını düşünerek babasına gitmiş. Ondan önce de Keloğlan`a artık saraya

gelmemesini, onun kendisini aratacağını, eğer padişah Keloğlan`ı ararsa sakın meydana çıkmamasını söylemiş. Zavallı Keloğlan korkuyla evine kaçıp saklanmış. Padişah oğlunu dinledikten sonra o kadar kızmış ki az daha oğlunu öldürecekmiş. Fakat buna Sarı Kız mani olmuş. Yabancı ellerin bilginleri yavaş yavaş memlekete geliyorlarmış. Şimdi onlar kimi imtihan edeceklermiş. Zavallı adam o gece hiç uyumamış.

ŞİMDİ PADİŞAHA YARDIM ET VE ONU BU SIKINTILI DURUMDAN KURTAR. ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Ertesi sabah kayıkları hazırlatmış. Padişah şehir tarafına geçecekmiş. Göl, o sabah saatlerce Keloğlan`ı beklemiş. Fakat gelen giden yokmuş. Onun yanık sesiyle söylediği şarkıya o kadar alışmışlar ki, bakmışlar Keloğlan gelmiyor, sazlar sallana sallana, kuğular süzüle süzüle, sular titreye titreye bu şarkıyı söylemeye başlamışlar : Çek çek çekirdek Çekirdeğin içi yok Keloğlan`ın suçu yok

Padişahın nesi var Türlü türlü fesi var At oynatan oğlu var İnci dizen kızı var

Padişahı bir görsem Sarı Kız`ı istesem

Padişah bu şarkıyı duyunca o kadar şaşırmış ki, her derdini unutuvermiş. Sonra da birdenbire : - “Bu şarkının bittiği yere kadar gidelim. Beni aldatan Keloğlan`ı da böylelikle bulabiliriz” demiş. Şarkının bittiği yerde kayıklardan inmişler. İlk gördükleri adam da onlara Keloğlan`ın evini göstermiş. Padişahın adamları zavallı Keloğlan`ı kapanıp ağladığı odasından alarak, padişahın huzuruna getirmişler. Dizlerine kapanan Keloğlan`a padişah: - “Cezan ölümdür. Senin kafanı uçuracağım. Bir padişahı aldatmanın ne demek olduğunu öğreneceksin” demiş. AKILLI KELOĞLAN PADİŞAHA BİR ÖNERİDE BULUNMUŞ ACABA NE OLABİLİR? ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... .....................................................................................................

Fakat akıllı bu işin imtihan bittikten sonra yapılmasını çünkü memlekette yabancı bilginlerin huzuruna çıkabilecek başka bir gencin belki bulunamayacağını söylemiş. Bunun üzerine Keloğlan`ın öldürülmesi birkaç gün ertelenmiş.

KELOĞLAN

İmtihan günü geldiğinde, padişah bu imtihanı seyretmeye oğlunu tanıyanları çağırmamış. Yalnız Sarı Kız bir kapı arkasından içeriyi seyrediyormuş. Birdenbire Keloğlan`ı görünce çok şaşırmış. Çünkü onu bir gün ağabeyinin odasında görmüş ve o günden sonra da ona aşık olmuş.

Keloğlan o gün fevkalade bir imtihan vermiş. Padişah kendisini mahcup etmediği için memnun oluyor ve böyle akıllı bir çocuğu öldürmediğine de seviniyormuş. Salon boşalıp ortada padişah, vezir ve Keloğlan kalınca, içeri Sarı Kız girmiş ve babasına Keloğlanın canını bağışlaması için yalvarmış. Vezir de aynı şeyi düşünüyormuş. Bunun üzerine padişah : - “Ey Keloğlan, görüyorum ki sen memleket için lazım bir adamsın. Seni affediyorum. Benden ne dilersin?” demiş.

HAYDİ KELOĞLANA BİR FİKİR VER. .......................................................................... .......................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ...........................................................................

Keloğlan duyduklarına inanamıyormuş. Dizlerine kapanarak: - “Sağol padişahım” demiş ama arkasını söyleyememiş. Fakat padişah anlamış, bir kızına bir de Keloğlan`a bakmış ve gülümsemiş. Onlar ermiş muradına, biz de erelim muradımıza...