Alstadt Courant voorjaar 2024 by Studio Minke Themans

IN DIT NUMMER DE AARDAPPELKELDER STILLE ZONDE

Terugblik Het balkon

EXPERIMENTEREN MET WORTEL

toneelschool rotterdam

Tickets?

Via de website of direct aan de kassa.

EEN VOORJAAR VOL VERRASSENDE VOORSTELLINGEN

“Samen schudden wij de toneelwereld op met een nieuw Rotterdams geluid.”

Altstadt Rotterdam

Aelbrechtskolk 3 – 9

3025HA Rotterdam

www.altstadt-rotterdam.nl

De aardappelen rollen over de vloer van onze theaterzaal, Hamlet zingt zijn moeder toe in studio 3, de eerste pagina's van ‘Stille Zonde’ worden omgeslagen in de toneelbibliotheek, auditanten nemen zenuwachtig nog een laatste keer hun teksten door terwijl de hersens kraken bij de pubquiz-voorbereiding in de kelderbar. Ondertussen serveert Semmi u een heerlijk bakkie koffie in de ochtendzon, waar onze huiscowboy Jos aan zijn biertje nipt.

Sinds wij afgelopen oktober onze deuren wekelijks opende, is er ongekend veel leven in de brouwerij bij Altstadt. Nu de dagen weer langer worden, is niet alleen ons terras weer geopend voor zonzoekers, maar zet Altstadt ook de deuren open voor een bonte mix van opzienbarende projecten. Kom dus proeven van onze limoncello-spritz, flammkuchen en hartige borrelplankjes en kom vooral kijken naar ons verfrissend nieuwe aanbod aan activiteiten en voorstellingen.

Denk dan aan het bruisende O. Festival dat de muzikale ziel van Rotterdam wakker schudt of ‘Stille Zonde’, een intieme voorstelling die de ongekende geschiedenis van de homogemeenschap in Nederland vertelt. Samen met vernieuwende regisseurs zoals Marc Wortel en Vasilis Apostolatos, het talent van Toneelschool Rotterdam en onze eigen avondgroepen en weekendklassen, belooft Altstadt een lente vol verrassende voorstellingen.

Zin om zelf op de planken te staan? Nieuwe acteercursussen zijn net gestart en eind april is jouw kans om auditie te doen voor de Toneelschool Rotterdam. En goed nieuws voor de quizliefhebbers onder ons: wij sluiten binnenkort aan bij de tweewekelijkse pubquiz van café De Ooievaar, dat belooft avonden vol “onvervalste Rotterdamse gezelligheid”. Maar we beginnen met een nooit eerder in Nederland gespeelde toneeltekst van Georges Perec: De Aardappelkelder. Regie is in handen van niemand minder dan toneelveteraan Johan Doesburg. Hij maakt met een mix van de afstudeerders van de Toneelschool Rotterdam en spelers uit het Altstadt Ensemble een humorvolle, beklemmende voorstelling over de absurditeit van het dagelijks leven.

Het belooft een niet-te-missen voorjaar bij Altstadt Rotterdam. Nieuwsgierig? Pak een stoel in de zon, bestel een bakkie of een biertje en sla de krant open.

Tel. 010

info@altstadt-rotterdam.nl

791 01

VOORJAAR 2024

2 ALTSTADT COURANT

TONEEL MET BIER, BULDERLACH, BLOED, ZWEET, ZAAD EN TRANEN

Wij zijn het Altstadt Ensemble: een Rotterdams toneelcollectief en het huisgezelschap van toneelbroedplaats 'Altstadt Rotterdam'. Hier bedenken, creëren, produceren en spelen wij onze toneelvoorstellingen, waarbij de tekst en de acteurs altijd het uitgangspunt zijn. Dit doen wij met een combinatie van ambitieuze jonge acteurs én collega's die al decennialang toonaangevend zijn in ons vak. We vormen een bonte mix van toneelprofessionals. Samen schudden wij de toneelwereld op met een fris, rauw, Rotterdams geluid.

De afgelopen maanden ging het opschudden er flink aan toe: na seizoensopener 'Delirium', met een bijbehorende pop-up delirium bierbar, wisten we ternauwernood te voorkomen dat enkele bezoekers met drie-meter-hoge roze olifant en al in de kolk belandden; tranen vloeiden bij de indrukwekkende en belangrijke avond die we organiseerden om aandacht te vragen voor de burgerslachtoffers in het Palestijns-Israëlisch conflict; 'Wachten op Godot' trok zulke volle zalen dat we mensen op

de wachtlijst met pijn in ons hart terug de kou in moesten sturen en voor het eerst in ons bestaan verliet een klein groepje bezoekers op hoge poten onze theaterzaal tijdens de 'schandelijke vertoningen' in onze voorstelling 'Het Balkon', die zich afspeelde in een bordeel te midden van een stad in oorlog. (Als u dit leest: maakt u zich geen zorgen, het was allemaal theater!)

Overigens was er in deze opzienbarende voorstelling niets schokkender te zien dan wat het dagelijks leven ons te bieden

heeft. Het is maar net hoe je naar de wereld kijkt… Gelukkig bleven de vele andere bezoekers geboeid en verrukt op hun stoelen zitten, deden het haast in hun broek van het lachen en verlieten de zaal met een mix van verwondering en verontrusting over de wereld die deze voorstelling hen voorschotelde.

de wereld is onbegrijpelijk… dat is logisch

GEORGES PEREC, ‘DE AARDAPPELKELDER’

Temidden van deze woelige tijden werd er ook nog een ander ei gelegd: eind januari leverden we een omvangrijk werkstuk in bij de Gemeente Rotterdam in de hoop onderdeel te mogen worden van het 'cultuurplan' van onze stad.

Ook daar kwamen zweet en tranen aan te pas, kunnen we verzekeren. We hopen vurig hiermee erkenning en steun te krijgen van de stad Rotterdam, zodat we de komende jaren nog vele waanzinnige voorstellingen voor jullie kunnen spelen; Rotterdams talent op de kaart kunnen zetten; iedereen die iets met toneel heeft een kans kunnen geven om mee te doen en Altstadt te verankeren als culturele hotspot midden in Delfshaven. Eind juni verwachten we de voorlopige uitslag. De komende maanden zijn daarmee waanzinnig spannend voor de toekomst van heel Altstadt!

Ondertussen gaan we onverstoorbaar door en dat belooft een voorjaar met vele voorstellingen die je nog lang bij zullen blijven. Ben je erbij?

“We vinden onszelf terug in een wereld gevuld met uitdagingen die zich van grenzen en verschillen niks aantrekken. Een klimaatcrisis voorop, op de voet gevolgd door groeiende economische ongelijkheid en toenemende sociale en politieke polarisatie wereldwijd. Wij maken toneelvoorstellingen die deze thema’s invoelbaar en bereikbaar maken - in plaats van immense complexiteiten, waar je je nauwelijks raad mee weet. Dat doen we zonder omhaal en met een gezonde dosis Rotterdamse humor.ˮ

VOORJAAR 2024 3

UIT HET ARTISTIEK BELEID VAN HUISGEZELSCHAP ALTSTADT ROTTERDAM

DE AARDAPPELKELDER

Een absurdistische voorstelling

Gedurende de hele maand maart wordt 'De Aardappelkelder' gespeeld bij Altstadt Rotterdam. In deze voorstelling spelen leden van ons ensemble mee met de vierdejaarsstudenten van de Toneelschool Rotterdam.

Eigenheimer Johan Doesburg neemt de regie op zich. Doesburg was onder andere 17 jaar lang artistiek directeur van Het Nationaal Toneel in Den Haag en is sinds enkele jaren als gastregisseur verbonden aan de Toneelschool Rotterdam.

"De aardappel. We hebben alles aan aardappelen te danken. Zij voeden ons. Dankzij hen overleven we, het is zelfs dankzij hen dat we iets te doen hebben."

Zeven mensen zitten opgesloten in een kelder. Er is niets, behalve een berg aardappelen om te schillen. Hoe lang ze daar al zijn? Waarom ze er überhaupt zijn? Wie ze zelf zijn? Ze zijn het vergeten. Geïnspireerd door de aardappel proberen ze hun verleden en de oorzaak van hun gevangenschap te achterhalen. Ze verzinnen toneelstukken, zoeken houvast in feiten, verliezen zich in theorieën en doen tussendoor hun behoefte. Ze zoeken naar een begrijpelijke

oorzaak voor hun situatie. Ligt het antwoord verstopt in een recept voor aardappelpannenkoekjes, de vier jaargetijden, dichtgemetselde vleermuizen, de geschiedenis van de aardappel of Hamlet?

Georges Perec, zoon van Poolse Joden, verloor tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn ouders; zijn vader aan het front, zijn moeder in een concentratiekamp. Met deze gebeurtenissen nog op zijn netvlies schreef hij in 1974 'De Aardappelkelder'. Perecs werk kenmerkt zich door een obsessie om alles tot in detail te beschrijven en te benoemen, een absurde poging naar antwoorden voor het onbegrijpelijke. Het resultaat is een absurdistische voorstelling vol verbeelding. Even ontroerend als humoristisch en relevant.

SPEEL DATA

13, 14, 16, 20, 21, 22, 28, 29 & 30 MAART

ZUKO, DÉLANO VAN DEN BERG EN JORDY VOGELZANG

ALTSTADT COURANT 4

REGIE JOHAN DOESBURG TEKST GEORGES PEREC VERTALING TOM KLEIJN SPEL LUCA TURENHOUT, ROHAN SUKHRAJ, SYLVIA REVERDA, ALBERT MATIL, IRNES

STILLE ZONDE

Over liefde, identiteit en angst

Voor de voorstelling 'Stille Zonde' slaat Altstadt de handen ineen met regisseur Vasilis Apostolatos en schrijver Marjet Moorman. De voorstelling toont de waargebeurde liefdesgeschiedenis van twee mannen tijdens de ‘sodomietenvervolging’ van 1730, een onderbelichte periode uit de Nederlandse geschiedenis – die even plotseling begon als eindigde.

De sodomietenvervolging in 1730 eiste de levens van meer dan honderd homoseksuele mannen en dwong honderden anderen te vluchten. Ondanks de ongekend hevige vervolgingen kreeg deze periode binnen de geschiedschrijving weinig aandacht. Regisseur Vasilis Apostolatos, zelf homoseksueel, is geraakt door deze geschiedenis, die de dramatische gevolgen laat zien van een plotselinge maatschappelijke kentering.

De meeste vonnissen vielen in Zuid Holland, omdat hier in 1730 een levendige homoseksuele subcultuur was ontstaan. Deze werd hard de kop in gedrukt; de relatieve vrijheid sloeg plotseling om naar uitsluiting en vervolging. De rechtbankverslagen van de

vervolgde mannen bleven bewaard in het archief van Hof van Holland. Deze vormen de basis van een nieuwe theatertekst.

Het verhaal volgt Pieter, een bi-culturele kunstenaar, en Diederick, een notaris. Ze ontmoeten elkaar 'kruisend' op het Voorhout en ontwikkelen al snel een hechte band. Diederick trouwt om aan sociale normen te voldoen, terwijl Pieter een leidende rol in de homogemeenschap op zich neemt. Gebaseerd op het archiefmateriaal zien we hun ontmoeting, de ontwikkeling van hun relatie, de omgang met de maatschappelijke veranderingen en uiteindelijk de cruciale rechtszaak.

SPEEL DATA

6, 7, 8, 15, 16, 20 & 21 JUNI, EN IN SEPTEMBER / OKTOBER 2024

REGIE VASILIS APOSTOLATOS TEKST MARJET MOORMAN

SPEL JORDY VOGELZANG, FELIX SCHELLEKENS EN NANETTE EDENS

VOORJAAR 2024 5

Klassiek reliëf van twee kussende mannen.

ALTSTADT COURANT 6

VOORJAAR 2024 7

Repetitie 'De Aardappelkelder' van Georges Perec Regie: Johan Doesburg | Spel: Jordy Vogelzang en Délano van den Berg (Altstadt Ensemble), Luca Turenhout, Rohan Sukhraj, Sylvia Reverda, Albert Matil en Irnes Zuko (4e jaars studenten en alumni Toneelschool Rotterdam)

TOOOOOOOOOOOOOOOO OOOOOOOOOOOONEEL

DEZE EDITIE

DE REGIEAANWIJZING

De meeste toneelstukken geven ons vrijwel alleen het gesproken woord. We weten wel wat de personages zeggen, maar wat ze denken en doen, laat staan voelen of vinden – staat er niet bij. Vaak zeggen deze personages volstrekt het tegenovergestelde van wat ze eigenlijk willen zeggen. Het zijn complexe, zelfsaboterende, doortrapte, misleidende en manipulatieve wezens – die mensen. Dat vergt een fantasie en analytisch vermogen van heb-ik-jou-daar. Daar zit ‘m ook de schoonheid, daardoor kunnen we telkens andere interpretaties loslaten op dezelfde tekst – en valt er in Hamlet – vierhonderd jaar na dato – telkens iets nieuws en relevants te ontdekken. Als toneelgroep maken wij het ons handelsmerk om juist niet álles in te vullen en laten een hoop over aan de verbeelding van het publiek. (Voor psychologisch drama kun je echt beter naar de film.) Dat zorgt voor verrassende, wonderlijke voorstellingen vol fantasie – die hopelijk een nieuw perspectief bieden voor onze zichzelf almaar tegen dezelfde-steen-stotende mensheid.

Enfin – het kan voor ons een verademing zijn wanneer de toneelschrijver er eens een flinke regie-aanwijzing bij schrijft. Waarin bijvoorbeeld beschreven staat wat de personages doen of hoe de ruimte eruit ziet. Dat kunnen we dan ter harte nemen, of al naar gelang over boord gooien.

Behalve bij de teksten van Samuel Beckett: bij het verkrijgen van de rechten voor het spelen van zijn toneelteksten moeten we een contract tekenen waarin staat dat we alle regieaanwijzingen zo nauwkeurig mogelijk zullen volgen en ten tonele zullen brengen. Maar goed, bij zo’n geniale toneelschrijver willen we ook niks over boord gooien. Zeg nou zelf?

ALTSTADT COURANT

TOOOOOOOOOOOOOOOO OOOOOOOOOOOONEEL

Vladimir: Ik heb me dus niet in de plaats vergist We kunnen gerust zijn.

(Hij raapt de hoed van Lucky op, bekijkt hem, geeft hem weer de goede vorm) Dat moet een mooie hoed zijn geweest.

(Hij zet hem op en geeft zijn hoed aan Estragon) Hier!

Estragon: Wat moet ik daarmee?

Vladimir: Hou even vast.

(Estragon neemt de hoed van Vladimir. Vladimir zet met twee handen de hoed van Lucky stevig op. Estragon zet de hoed van Vladimir op in de plaats van de zijne en geeft zijn hoed aan Vladimir. Vladimir neemt de hoed van Estragon.

Estragon zet met twee handen de hoed van Vladimir steviger op. Vladimir zet de hoed van Estragon op, in de plaats van Lucky’s hoed die hij aan Estragon geeft. Estragon neemt de hoed van Lucky. Vladimir zet met twee handen de hoed van Estragon steviger op. Estragon zet de hoed van Lucky op in de plaats van de hoed van Vladimir die hij aan Vladimir geeft. Vladimir neemt zijn hoed. Estragon zet met twee handen de hoed van Lucky steviger op. Vladimir zet zijn hoed op in de plaats van de hoed van EsWtragon die hij aan Estragon geeft. Estragon neemt zijn hoed. Vladimir zet met twee handen zijn hoed steviger op. Estragon zet zijn hoed op in de plaats van de hoed van Lucky die hij aan Vladimir geeft. Vladimir neemt

Tekstoneel is onze grote liefde. Het dwingt ons om teksten van iemand anders, uit een andere tijd en van een andere plaats – eigen te maken en geloofwaardig te laten klinken. Verplaatsen in een ander was letterlijk nog nooit zó op de letter.

Hiermee vertellen wij verhalen van over de hele wereld – en leggen we bloot hoe de mens telkens weer tegen dezelfde angsten en verlangens aanloopt. Herkenbaar, ontroerend, grappig, confronterend en relevant. We vertellen graag over ons vak.

de hoed van Lucky. Estragon zet zijn hoed met twee handen steviger op. Vladimir zet de hoed van Lucky op in de plaats van zijn eigen hoed die hij aan Estragon geeft. Estragon neemt de hoed van Vladimir. Vladimir zet met twee handen de hoed van Lucky steviger op. Estragon geeft de hoed van Vladimir aan Vladimir die hem neemt en hem aan Estragon geeft, die hem neemt en hem aan Vladimir geeft die hem neemt en hem weggooit. Dit alles met zeer snelle gebaren.)

Vladimir: Staat hij me?

Estragon: Past hij je?

Vladimir: Nee, maar hoe vind je me?

(Hij draait zijn hoofd koket links en rechts en neemt de houdingen aan van een mannequin)

Estragon: Ergerlijk!

Vladimir: Maar niet erger dan anders?

Estragon: Precies hetzelfde.

Vladimir: Dan kan ik hem houden. De mijne deed me pijn. (pauze) Hij jeukte.

Uit: Wachten Op Godot. Wachten op Godot was te zien bij Altstadt Rotterdam in de seizoen 2022 – 2023 en 2023 – 2024. Als het ons opnieuw lukt de rechten te bemachtigen komt dit fabelachtige toneelstuk eind dit kalenderjaar opnieuw op de planken.

VOORJAAR 2024 9

TERUGBLIK HANS SMIT OVER HET BALKON

‘HET BALKON’ OOGT VROLIJK, MAAR DE ONDERHUIDSE DREIGING IS STEEDS VOELBAAR

Iemand nog een dekentje? De medewerkers van het Altstadt Theater in RotterdamDelfshaven leggen bezoekers in de watten. Niet overbodig, want in de grote vierkante zaal is het aan de frisse kant. Het publiek zit rondom het speelvlak waar het huisgezelschap Het Balkon speelt. Een stuk van Jean Genet dat sinds de publicatie in 1956 slechts sporadisch te zien was in Nederland. Toevallig relatief vaak in de havenstad; bij het Rotterdams Toneel in 1967 en bij het Ro theater in 1978.

Misschien komt dat door de rauwe aard van het stuk. De rebelse Franse toneelschrijver speelt met schijn en werkelijkheid en de moraal van machthebbers. Hij plaatst Het Balkon in het bordeel van Madame Irma, een soort maatschappij in het klein waar iedereen de rol kan spelen die hij wil: of dat nu bisschop, generaal of rechter is, als je maar genoeg betaalt is alles mogelijk. De meisjes van Irma spelen het spel wel mee. En dan is er ook nog de échte politiecommissaris voor wie het hoogst haalbare is, dat iemand hem zal willen spelen in het bordeel. Intussen bedreigt de revolutie die buiten woedt deze constellatie. 'Is er nog nieuws van buiten?' is een regelmatig terugkerende zin.

Altstadt wil een platform zijn voor het wat schrale (tekst-) theaterlandschap van Rotterdam

en Genet is daarbij een goeie keus: Het Balkon dendert verbaal bijna drie uur lang door en is in de regie van Johan Simons een heerlijke etalage geworden van theatraliteit en acteergeweld die aan de films van Fellini doet denken.

acteergeweld die aan de films van Fellini doet denken

De meer dan twintig rollen worden op de lege speelvloer over een vijftal acteurs verdeeld die de uitgebreide regieaanwijzingen van Genet in hun tekst opnemen. Zo neemt Niki Verkaar met haar elastieken lichaam alle meisjes voor haar rekening en Délano van den Berg heeft niet meer dan een mijter of pruik nodig om in een wellustige bisschop of rechter te transformeren.

Maar de echte power komt toch wel van Elsie de Brauw als Madame Irma en vooral van Bert Luppes als de politiecommissaris. Lange tijd is zijn enige bijdrage hardop de regieaanwijzing 'Mitrailleurvuur!' roepen vanaf de zijkant maar áls hij dan opstaat trekt hij in zijn lange leren jas als een stofzuiger alle aandacht naar zich toe. Dreigend en sluipend, en passant een dansje makend met een bezoekster die terugkeert van het toilet.

Schmieren wordt het nergens. Het Balkon oogt vrolijk, maar de onderhuidse dreiging en actualiteit zijn voortdurend goed voelbaar, zelfs als tijdens scènewisselingen het lieflijke Edelweiss klinkt. 'Bless my homeland forever' is immers een wens die van alle tijden is.

Recensie uit: Trouw, 26 december 2023

ALTSTADT COURANT 10

AFGELOPEN FEBRUARI WERD (VOORLOPIG) DE LAATSTE VOORSTELLING VAN ‘HET BALKON’ GESPEELD. WE KIJKEN TERUG OP EEN WAARDEVOLLE, WAANZINNIGE REEKS. Trouw

“Een heerlijke etalage van theatraliteit en acteergeweld die aan de films van Fellini doet denken.”

de Theaterkrant

“Jordy Vogelzang slaagt er in het bijzonder in Genets argumentaties, drogredenen, omkeringen en travestie dusdanig te vertolken dat ze direct tot nadenken stemmen.”

de Volkskrant

“De acteurs in dit stuk, waarin hooggeplaatsten een bordeel bezoeken, storten zich op hun rol met ontzagwekkende overgave.”

de Theaterkrant

“Met theater als wapen in opstand tegen de gevestigde orde.”

VOORJAAR 2024 11

Délano van den Berg Jordy Vogelzang Bert Luppes Niki Verkaar

ALTSTADT COURANT 12

Jordy Vogelzang en Elsie de Brauw in ‘Het Balkon' van Jean Genet. Regie: Johan Simons & Marijke de Kerf JOHAN SIMONS HEEFT ZICH INMIDDELS ALS VASTE REGISSEUR AANGESLOTEN BIJ ONS GERSE, JONGE, ROTTERDAMSE TONEELGEZELSCHAP

STATEMENT

REGISSEUR JOHAN SIMONS

Na jaren van reizen en de wereld verkennen voel ik dat het tijd is om mijn ervaringen en inzichten door te geven aan de volgende generaties. Rotterdam, de stad waar ik voor het eerst in aanraking kwam met kunst en waar ik opgroeide, heeft altijd een speciale plek in mijn hart gehad. Als geboren Heerjansdammer en voormalig student van de Rotterdamse dansacademie voel ik een diepe verbondenheid met deze stad. Hier heb ik mijn jeugd doorgebracht en mij ontwikkeld als kunstenaar. Mijn vader had in Delfshaven zijn bakkerswijk en vertelde me verhalen over het vooroorlogse Rotterdam. Ik heb de stad zien transformeren tot een architectonisch wonder. Rotterdam heeft zichzelf opnieuw uitgevonden zonder de last van het verleden te dragen zoals sommige andere steden. Ik wil mijn bijdrage leveren aan de voortdurende groei en ontwikkeling van deze stad. Ik geloof sterk in de kracht van samenwerking en vernieuwing.

In Altstadt, een plek die voor mij bol staat van potentieel, hoop ik een nieuwe manier van theater maken te ontdekken. Mijn drang om de traditie te doorbreken komt voort uit de overtuiging dat door het oude af te breken we ruimte creëren voor nieuwe tradities, die vernieuwend en inspirerend zullen zijn. Er is altijd iets nieuws te ontdekken en de beste manier om dat te doen is door samen te werken met een nieuwe generatie.

VOORJAAR 2024 13

EXPERIMENTEREN MET WORTEL

ALTSTADT COURANT

Waar kijken we naar? Twee toch best moderne mensen komen er niet meer uit. Ze staan op scherp, hoe kan het ook anders, het is 2024 en er zijn dingen aan de hand! Maar welke reflex krijgt nu voorrang – vechten of vluchten? Zijn de reflexen nog wel aanwezig?

Op zoek naar de passende reactie op nou ja… alles… ondergaat hun zenuwstelsel alvast een verandering: minder en minder zijn ze in staat hun impulsen te beheersen, hoofden bijzaken worden niet meer uit elkaar gehouden. Agressie, verwondering, megalomane zelfreflectie en de liefde voor alles in het bijzonder mengt zich in de taal. Ondertussen lijkt bewegen, denken en praten wel dezelfde activiteit te zijn geworden. Wat denk je, loopt dit goed af?

In mei 2024 gaat het Altstadt Ensemble samen met regisseur Marc Wortel het experiment aan om passende vormen te vinden voor het afbeelden van hedendaags leven. Bij de totstandkoming van deze voorstelling wordt geen gebruik gemaakt van artificiële intelligentie, denken wij.

MARC OVER ZIJN DRIJFVEREN ALS REGISSEUR

Op een dag viel het mij pas echt op: de overvloed aan verhalen, berichten, meningen en schandalen die ik op een dag tot me neem. Ik kijk, klik, scroll, lees en luister, en ‘voel’ me door een ongelofelijke berg aan ongekend materiaal, drama, ontroering, wreedheid. Een enorm scala aan emoties wordt in me opgeroepen in een paar seconden. Als een verslaafde volg ik onbekende wegen door een labyrint van content. De ene plotlijn lokt me naar links, de andere naar rechts. Het lijkt wel een middeleeuwse vierendeling, met paarden bevestigd aan elke ledemaat. Het lijkt wel alsof ik het heerlijk vind, maar weten doe ik dat eigenlijk niet. Ik weet toenemend niet meer wat ik van mezelf nog verwacht te doen met al deze omwoeling. Natuurlijk voel ik de behoefte me te positioneren, maar dat leidt al snel tot een volgende crisis, want wat weet ik nou echt? Luister ik naar de onderbuik? De intuïtie? Het intellect? Of toch naar de meerderheid, de minderheid, die celebrity?

Steeds vaker kan ik alleen nog maar lachen als antwoord op al deze

grilligheid. Maar deze lach is toenemend slechts een ventiel voor een enorme innerlijke desoriëntatie. Wanneer zal ik eindelijk gek worden, vraag ik me af. Het zou niet onlogisch zijn. Maar wat als ik niet gek word, en blijkt dat ik dit gewoon uit kan houden? Wat zegt dát dan?

Als regisseur werkte ik vaak met toneelteksten die een klassieke structuur hadden. Een onderwerp, thema wordt bij de kop gepakt en in pak-hem-beet negentig minuten belicht: eerst geïntroduceerd, dan conflictrijk doorgekauwd en tot slot afgesloten. Bij het regisseren concentreerde ik me als een gek op de contrasten, de tegenstrijdigheden, het onlogische – als ik het ook maar ergens dacht te ontdekken. Maar ondertussen groeit het verlangen een nieuw soort theater te maken. Een theater dat de structuur heeft van onze (moderne?) gedesoriënteerde concentratie.

Ik heb altijd al een zwak gehad voor de surrealisten, met hun (zoals ik het zelf zie) zoektocht naar de vonk van

MARC WORTEL is in 2005 afgestudeerd aan de acteursopleiding van de Hogeschool voor de Kunsten Arnhem. Al tijdens zijn opleiding heeft hij enkele toneelstukken geschreven en geregisseerd. Van 2006 – 2010 studeerde hij regie aan de Hochschule für Schauspielkunst in Berlijn. Sindsdien heeft hij meerdere voorstellingen gemaakt bij het Hessische Landestheater Marburg, in Amsterdam, Theater Luzern (Zwitserland), Theater Vorpommern, Theater Trier, Theater junge Generation in Dresden en Sydhavn Teater in Kopenhagen.

plotselinge betekenis die overspringt tussen twee totaal van elkaar verschillende dingen. Mijn fascinatie ging altijd uit naar teksten die reële problemen tot in de uiterste consequentie doorvoeren, en daardoor grotesk en absurd worden. Het Groteske heeft nooit echt postgevat in Nederland, door het grote geloof in de maakbaarheid van ons eigen leven. Ook in het theater draait het daarom vooral om individueelpsychologische toneelstukken.

Er bestaat in het dierenrijk het begrip ‘overspronggedrag’: het beschrijft het gedrag van een dier dat, gevangen tussen twee overlevingsstrategieën (vlucht of aanval), plotseling kiest voor een absurde, derde optie, die er vaak toe leidt dat een tegenstander wordt verbluft. Deze derde optie is de extreem theatrale.

Dit gedrag wil ik met mijn acteurs zichtbaar maken. Psychologisch drama is verleden tijd. Ik wil acteurs radicaliseren. Om onze werkelijkheid anders te verbeelden, anno 2024.

*Gerepeteerd in een gebouw waar ook pinda’s worden verwerkt.

DE UITKOMST VAN HET EXPERIMENT MET MARC IS TE ZIEN BEGIN MEI. SPEELDATA: 4, 9, 10 & 11 MEI

VOORJAAR 2024 15

VOOR IEDEREEN MET EEN NIET AFLATENDE NOODZAAK OM TE ACTEREN

De studenten van de Toneelschool Rotterdam zijn vaste bewoners van Altstadt. Verscholen achter onze theaterzaal verschansen zij zich in drie spel-studio’s waar ze zich een slag in de rondte werken om zich het acteervak eigen te maken. Nieuwsgierig?

TONEELSCHOOL

Temidden van toneelhuis Altstadt Rotterdam bieden wij een praktijkgerichte opleiding, geleid door een team van gerenommeerde docenten. Onze opleiding staat open voor iedereen vanaf 18 jaar die gedreven wordt door een niet-aflatende noodzaak om te acteren.

# We stellen geen eisen aan je vooropleiding, maximale leeftijd of profiel. Het gaat ons om jouw talent en toewijding om het vak te leren.

# Met lessen op woensdag, donderdag en vrijdag, bieden we een flexibel rooster dat te combineren is met werk of andere verplichtingen.

# Ons curriculum is rijk en divers, met twee jaar vaktechniek gevolgd door twee jaar projecten praktijkwerk, waarbij je directe feedback en begeleiding krijgt van acteurs en regisseurs uit het werkveld.

ALTSTADT COURANT 16

ROTTERDAM

AUDITIE DOEN?

Om toegelaten te worden op de opleiding neem je deel aan de selectiedagen. Wij stellen geen eisen aan vooropleiding, max. leeftijd of profiel. De minimum leeftijd is 18 jaar.

Tijdens de selectie werk je met verschillende docenten van de opleiding en maak je kennis met de school. Aan het eind bespreken we jouw mogelijkheden in een evaluatiegesprek. Je weet dan direct of je bent aangenomen voor de opleiding.

Ter voorbereiding

We vragen je een monoloog voor te bereiden. Deze kan je zelf uitkiezen. Kies hiervoor een stuk tekst (in het Nederlands) uit een bestaand toneelstuk. Leer de tekst goed, zodat je deze kan gebruiken tijdens het werken.

Kosten

We vragen voor deelname aan de selectiedag een vergoeding van € 20. Dit dient als definitieve bevestiging voor je deelname.

Aankomende auditie data 20 & 21 APRIL 2024 (VOL = VOL)

Aanmelden www.toneelschoolrotterdam.nl

Wist je dat… Toneelschool Rotterdam een particuliere opleiding is? Met onze stichting en het studiefonds zetten we ons in om deze vorm van onderwijs toegankelijk te maken. Met 115 lesdagen per jaar voor € 4.950 (met de mogelijkheid van deelbetaling), zijn we aanzienlijk toegankelijker dan andere particuliere opleidingen, zonder in te leveren op kwaliteit of kwantiteit. Bovendien kan je, indien je in aanmerking komt voor het studiefonds, tot € 2.000 van je lesgeld vergoed krijgen.

VOORJAAR 2024 17

NEEM (GRATIS) EEN KIJKJE BIJ EEN VAN DE PRESENTATIES! Reserveren via toneelschoolrotterdam.nl

Nikolaj Vasiljevitsj Gogol (1809

– 1852)

DE REVISOR

VAN NIKOLAJ VASILJEVITSJ GOGOL

Je komt na de vakantie thuis. Er is ingebroken. Op hoge poten ga je naar de politie. Je geeft op wat je kwijt bent. Iets meer, je gouden horloge – die je toch al kwijt was – ook als vermist, en je camera ook want die klootzakken van de verzekering geven liefst niks of altijd maar een deeltje terug van wat je kwijt bent. Je geeft een veel duurdere camera op dan die je zelf helemaal niet kwijt bent, anders ga je er niet op vooruit, wat moet je ook met twee dezelfde camera’s? Iedereen doet dat. Steeds duurdere relatie geschenken ontvangen met kerst, flink geld aan een ambtenaar geven om iets wat makkelijker voor elkaar te krijgen. Als wethouder geef je een bouwvergunning aan de aannemer die een gratis reis voor jou en je vrouw in het vooruitzicht stelt. Van de inzamelingsactie voor het goede doel wilde je uiteraard zelf ook iets overhouden. Als je je kind op de universiteit wilt laten slagen kost dat geld, iets meer lesgeld voor die voldoendes op het rapport. Zij doen dat toch ook? Ach – schei uit – iedereen doet het.

Het begint klein, vol onschuld, geleidelijk en breed lachend. Zo wordt er steeds vaker het onmogelijke toch plots mogelijk, en steeds weer met diezelfde onschuld. In Rusland was er ergens in de provincie eens een stadje waar inderdaad echt iedereen, ja iedereen dit door en door beoefende. En iedereen werd er steeds beter van. Zo groeide iemand uit tot burgemeester en al snel zal heel het stadje vol met alleen maar hooggeëerde notabelen. Tot een zogenaamde ‘revisor’ uit Moskou orde op zaken komt stellen. Dan raakt heel de stad van streek.

TE ZIEN VANAF VRIJDAG 19 APRIL

TREFF 24

VAN KOMEDIE TOT TRAGIE, VAN REALISME TOT ABSURDISME

Het theaterfestival aan het einde van het seizoen van Toneelschool Rotterdam (TSR)

Tijdens dit festival voert het 4e jaar hun examenvoorstelling op en maken de studenten uit het 2e en 3e jaar allemaal in totale vrijheid een voorstelling, in de buurt van of in Altstadt. Een festival dat druipt van enthousiasme, creativiteit en energie. Een festival waar de studenten van Toneelschool Rotterdam zichzelf en hun talenten tonen aan de stad.

TE ZIEN OP 22 & 23 JUNI

ALTSTADT COURANT 18

REGIE BART KIENE TEKST NIKOLAJ GOGOL SPEL 1E EN 2E JAAR STUDENTEN VAN TSR

SPEL 2E, 3E & 4E JAAR STUDENTEN VAN TSR

TREFF 24 22 & 23 JUNI

ONZE ALUMNI KOM JE OP VELE PLAATSEN TEGEN, VAN TERSCHELLING (OEROL) TOT SCHIEDAM (DE STOKERIJ)

ALUMNI

Dichtbij huis vinden we een groep alumni die onder regie en begeleiding van regisseur Frans Strijards (bekend van o.a. Art & Pro) een eigen voorstelling maakt – dit gebeurt bij Altstadt om de hoek, in 'De Toneelgarage'.

Afgelopen voorjaar hebben zij, in samenwerking met afgestudeerden van andere toneelscholen, een succesvolle, zeer bezienswaardige en spectaculaire voorstelling gemaakt van het stuk 'Allegro Barbaro' van Frans Strijards. Hij deed ook de regie. Deze nieuwe toneelgroep (die zich de naam 'De Toneelgarage' heeft toegeëigend) zal dit voorjaar opnieuw aan een reeks voorstellingen gaan werken. Dat gebeurt weer opnieuw in die Toneelgarage in de Dunantstraat waar ook t.z.t. een aantal voorstellingen te zien zullen zijn. Hopelijk luidt dat een artistiek vruchtbare samenwerking in met de school en andere initiatieven.

Check actuele projecten en speeldata op: www.toneelgarage-rotterdam.nl

VOORJAAR 2024 19

ALTSTADT COURANT 20

Jordy Vogelzang, Philippe Lemaire en Délano van den Berg in ‘Delirium’ van Slawomir Mrozek. Regie: Philippe Lemaire & Marijke de Kerf

VOORJAAR 2024 21

WEEKEND- & AVOND ACTEERCURSUSSEN

Altstadt Rotterdam wil toneel op welke manier ook aan de man te brengen. Dat doen we naast onze eigen professionele producties en structurele lessen aande studenten op de Toneelschool, ook door het vak over te dragen op wie maar wil, van welk niveau dan ook, van welke leeftijd dan ook.

Op avonden en in het weekend is er ruimte om toneellessen te volgen en mee te spelen in voorstellingen van verschillende amateurgezelschappen.

Bekijk het actuele cursusaanbod op toneelschoolrotterdam.nl

AMATEURGOEP

MUZIEKTHEATER met Louis Lemaire & Pim van Alten

De muziektheatergroep onder leiding van Louis Lemaire presenteert dit seizoen een opmerkelijke productie die een hedendaagse draai geeft aan het klassieke verhaal van Hamlet. In deze voorstelling ontvangt een tiener voor zijn 16de verjaardag een camera, waarmee hij verzeild raakt in een avontuur dat speelt met de grenzen van tijd, realiteit en fictie. Het ensemble, bestaande uit zeven amateur spelers, vertelt met een vermenging van filmbeelden, live gespeelde scènes en gezongen stukken, een rijk verhaal van liefde, verwarring en schoonheid.

Louis Lemaire, met een indrukwekkende achtergrond in het theater, begon zijn carrière in 1960 bij het Nieuw Rotterdams Toneel. Hij heeft een cruciale rol gespeeld in de ontwikkeling van zowel kinder- als jeugdtheater in Nederland, onder meer door de oprichting van het Rotterdamse Cabaret 'In den Twijfelaar', Kindertheater Wiedus, Jeugdtheater Hofplein en de MBO Theaterschool. Deze productie belooft een voortzetting van Lemaire's traditie in het creëren van toegankelijke, doch diepgaande theaterervaringen.

TEKST Patricia Kuiper | REGIE Louis Lemaire | SPEL Bernadette, Germaine, Tjeerd, Sophie, Ibrahim, Marije, Hilde | MUZIKALE BEGELEIDING Pim van Alten | SPEELDATA 1 t/m 5 april

Reserveren via toneelschoolrotterdam.nl

ALTSTADT COURANT 22

AMATEURGEZELSCHAP

TRIBUNAAL

Wij zijn Tribunaal. Een groep liefhebbers die elkaar hebben gevonden tijdens een 15-weekse avondcursus "scènes uit" in 2021. Een jaar later, juni 2022, speelden we onze eerste voorstelling, genaamd: ‘Tribunaal’. Deze titel hebben we toegeëigend als de naam van onze club. Sindsdien maken we twee grote producties per seizoen. Altijd toneel, altijd wat anders. We laten ons graag uitdagen. Samen verkennen we zoveel mogelijk op het gebied van toneel. We houden van dialoog en discussie. We zijn zelfkritisch, wikken en wegen en laten ons graag verrassen. Een tribunaal is er niks bij.

REGIE Jan Roelof Schonekamp | SPEL Carlo, Bernadette, Gino, Liselotte, Michel, Nouchka, Ron, Rutger, Suzanne | SPEELDATA begin juni 2024

Reserveren via toneelschoolrotterdam.nl

AMATEURGEZELSCHAP

STUURLUI

Amateurgroep Stuurlui repeteert onder leiding van onze eigen Délano van den Berg wekelijks op dinsdagavond bij Altstadt. Wat ooit (2016/2017) begon met een pilot van een groep geïnteresseerden is onder aanvoering van de (meestal) fanatieke kern inmiddels vijf voorstellingen verder (inclusief corona-onderbreking). Tsjechov, Brecht, Molière, Albee en Ayckbourn – hebben ze al op hun cv bij kunnen schrijven, op eigenzinnige en vaak op zeer verdienstelijke wijze gespeeld. We hebben een aantal legendarische avonden gekend. Niet alleen rondom of in de voorstelling maar vooral ook in de repetities.

REGIE EN TEKST Délano van den Berg SPEL Ellen, Cahit, Arjan, Marja, Christo, Annika, Charlotte, Gerard SPEELDATA eind juni 2024

Reserveren via toneelschoolrotterdam.nl

VOORJAAR 2024 23

DÉLANO OVER STUURLUI

TONEELSPELEN IS JE GEDRAG STUREN

Ik ben zelf ook als amateur begonnen. Ik koester hele warme herinneringen aan die periode dankzij een aantal amateur collega’s die heel enthousiast en serieus met mij gewerkt hebben en me opnamen in de toneelgroep.

Gelukkig zijn wij er allen van overtuigd dat er bij het beoefenen van toneel door amateurs, studenten of wie dan ook géén andere regels gelden dan voor de professionelen. Het is een misvatting dat toneelspelen enkel leuk is om te doen. Als je hobbymatig een sport beoefent, speel je ook om te winnen. Reuze fanatiek en uitdagend is het zelfs, want het succes van gisteren biedt geen garanties voor vandaag!

de beleving, vindt plaats bij het publiek

Toneelspelen is je gedrag sturen, zodanig dat je daarmee effect kan bewerkstelligen bij het publiek,

een effect wat je vooraf tijdens de repetities hebt bedacht! Het effect, ofwel de beleving, vindt plaats bij het publiek en niet bij jezelf, jij zet het puur vakmatig aan; geeft vorm met alles wat je hebt: lichaam, stem en je speltechniek. Dilettanten zijn in basis stuur-lui en redden het met enthousiasme, overgave en intuïtie. Van bijsturen is weinig sprake, maar dat kun je leren.

Leren is niet leuk. Dat gaat met vallen en opstaan, en vooral het vallen doet pijn. Falen. Confronteren. Spelen kun je leren. En enthousiast kun je daarna opnieuw worden. De kracht van een gezond toneelgezelschap is dat er vertrouwen is om onbespied

met elkaar te vallen in de repetitie om vervolgens bij de voorstellingen net op tijd op te staan.

het is jouw verbeelding van een rolfiguur

De paradox van de toneelspeler: het komt voort uit jezelf, maar je bent het zelf niet. Het is jouw verbeelding van een rolfiguur. Geloofwaardig en persoonlijk, maar nooit privé. Althans – dat is de werkmethode die wij hanteren. Die manier van werken in combinatie met de wil van de Stuurlui heeft een hele reeks aan momenten opgeleverd die ik nooit zal vergeten, die mij enorm inspireren en die tegelijk een idee geven wat een durf en fantasie de leden hebben ontwikkeld. Een aantal schud ik uit m’n mouw, omdat het kan: de onbespiede rochel van Yvonne als Masja,

Han baanbrekend in z’n onderbroek als Koelygin, Leander met de té hete afwaskraan, Jasmijn onbespied in de modder, Adri moedig op en neer kruipend om de muziek te verslaan, Cahit zorgend dat iemand die aan de kant in een nootje stikt de voorstelling overleeft, de humor van Marja met het touwtje en daarna de hoepel, het fanatisme van Arjan in elke rol vastbijtend, de overgave van Annika bij Andrea Bocelli, de sierlijke vrijheid van Stefanie en de helm van Christo. En iedere minuut met Ellen werken is een hoogtepunt op zich, van plop tot Poetin.

Ook dit seizoen doen we met Stuurlui weer een gooi naar de prijzen.

Dit keer heb ikzelf speciaal voor hen een tekst geschreven.

ALTSTADT COURANT 24

Elsie de Brauw, Niki Verkaar en Délano van den Berg aan het repeteren voor ‘Het Balkon'.

OPZOEK NAAR RUIMTE?

ALTSTADT STUDIO’S

Onze stad zit vol verrassingen. Ga voor de gebaksvitrine het trapje af naar links en u staat in onze kelderbar/ theaterfoyer; ga nu de rode deur door, steek de blauwe hal over, nog een trapje op, een kleiner rood deurtje door (pas op voor uw hoofd) en u vindt uzelf terug tussen de boeken in onze toneelbibliotheek met eigen terras aan het water.

Draai u nu om – ga terug het trapje af en dan naar links – zo’n tien stappen rechtdoor, de dubbele deuren door en daar staat u plots middenin onze theaterzaal (plaats voor +150 man, met een balkon); loop nu over de speelvloer, door de geluidssluis, langs de kleedkamer in-spe (nu nog vostrekt onherkenbaar, meer een bouwmaterialen-opslag), en u staat opeens in Studio 3 (plaats voor 40 man, heel geschikt voor presentaties in wat kleine setting).

Betreed nu het trappenhuis, ga de trap op naast de lift en u loopt tegen repetitiestudio 1 én 2 aan. Als u daar nu de balletvloer oversteekt en dan achter het zwarte gordijn de deur door gaat en over het balkon, langs de expositiewand, doorloopt – bent u precies weer terug waar u begonnen bent, in Altstadt Kantine, waar u terecht kan voor een ontbijt of lunch en goede bak koffie.

Wij hebben plaats voor (theater)repetities, presentaties, vergaderingen, feestjes, congressen, yogalessen, trouwerijen of – alles tegelijk. Alle opbrengsten gaan naar onze artistieke en educatieve activiteiten.

Interesse? Mail naar verhuur@altstadt-rotterdam.nl

Support Altstadt Rotterdam

Als liefhebber van Altstadt Rotterdam heb je verschillende mogelijkheden om je steun te betuigen. Wij maken onze ‘stadt’ graag toegankelijk voor iedereen, dat doen we ook door de boel betaalbaar te houden. Jouw bijdrage helpt ons dit doel te realiseren.

Elke bijdrage, groot of klein, wordt enorm gewaardeerd en zorgvuldig ingezet voor de toekomst van Altstadt Rotterdam. Meld je aan via de website of neem contact op voor meer informatie over hoe je kunt helpen.

altstadt-rotterdam.nl/support support@altstadt-rotterdam.nl

ALTSTADT COURANT 26

MOGELIJKHEDEN OM BIJ TE DRAGEN

Meer schenken = Minder belasting betalen Ja, je leest het goed! Een gift aan Altstadt Rotterdam kan jou ook financieel voordeel opleveren dankzij belastingaftrek, zelfs méér dan wat je schenkt! Als een Culturele ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling) bieden wij je de kans om op fiscaal aantrekkelijke wijze te schenken. Dit kan op twee manieren:

• Reguliere Gift: Een eenmalige gift is aftrekbaar van de belasting, met een drempel die afhankelijk is van je inkomen. Voor culturele ANBI's mag je 25% extra aftrekken bovenop het gedoneerde bedrag.

• Periodieke Gift: Een periodieke gift biedt nog meer voordeel, aangezien elke euro direct aftrekbaar is zonder drempel. Deze gift verbindt je voor minimaal vijf jaar aan ons, met een vast bedrag per jaar. Voor het vastleggen van zo'n gift is geen notariële akte nodig, en wij kunnen helpen met de overeenkomst.

ER IS PLAATS VOOR (THEATER)REPETITIES, PRESENTATIES, VERGADERINGEN, FEESTJES, CONGRESSEN, YOGALESSEN, TROUWERIJEN OF – ALLES TEGELIJK

Alle opbrengsten gaan naar onze artistieke en educatieve activiteiten.

Interesse? Mail naar verhuur@altstadt-rotterdam.nl

Zakelijke Partnerschappen

Heb je een bedrijf en wil je Altstadt Rotterdam steunen met een jaarlijkse financiële bijdrage? Overweeg dan sponsor te worden of je aan te sluiten bij onze zakelijke club.

Word 'Altstadt Vriend'

Voor € 75 per jaar of meer kun je 'Altstadt Vriend' worden, wat je recht geeft op speciale voordelen, zoals onze nieuwsbrief en exclusieve toegang tot onze jaarlijkse ambassadeursavond en de gerse Altstadt-Courant aan huis bezorgd!

Nalaten aan Altstadt

Bijdragen via nalatenschappen zijn essentieel voor onze toekomstige projecten en groei. Overweeg Altstadt op te nemen in je testament om een blijvende impact te maken. Voor een persoonlijk gesprek, neem contact op met Marijke de Kerf via marijke@altstadt-rotterdam.nl

VOORJAAR 2024 27

Tickets? Via de website of direct aan de kassa.

ALTSTADT AGENDA

MAART / 03 locatie

13/03 De Aardappelkelder Try Out AT 14/03 De Aardappelkelder Try Out AT 16/03 De Aardappelkelder Première AT 20/03 De Aardappelkelder AT 21/03 De Aardappelkelder AT 22/03 De Aardappelkelder AT 28/03 De Aardappelkelder AT 29/03 De Aardappelkelder AT 30/03 De Aardappelkelder AT