MINOAN WAVE JUNE JULY 2023

Page 1

JUNE - JULY 2023 WAVE CRETE # CYCLADES # ΙΤΑLΥ

Φίλες και φίλοι,

Εκ μέρους της MINOAN LINES, σας καλωσορίζουμε σε ένα ακόμη καλο -

καίρι με την υπογραφή της MINOAN LINES

και σας ευχαριστούμε που ταξιδεύετε μαζί μας, για περισσότερα

από 50 χρόνια. Αντλώντας έμπνευση από τη δική σας αναζήτηση για

την ποιοτική μεταφορά, η MINOAN

LINES συνεχίζει σταθερά το «ταξίδι»

της ως Μεγάλη Θαλάσσια Δύναμη

της Ελλάδας, αποτελώντας ένα από

τα ισχυρότερα brand names στον χώρο της ελληνικής επιβατηγού

ναυτιλίας αλλά και σημείο αναφοράς για τον κλάδο της ναυτιλίας στην Ευρώπη.

Πιστοποιημένοι βάσει αυστηρών

προτύπων για την ασφάλεια, την ποιότητα και την περιβαλλοντική διαχείριση και βραβευμένοι διεθνώς για την ταξιδιωτική εμπειρία που προσφέρουμε, σας «ταξιδεύουμε» και φέτος με τα σύγχρονα οικολογικά cruise ferries, όπου η πολυτέλεια, η άνεση και οι υψηλού επιπέδου προσφερόμενες υπηρεσίες εν πλω εγγυώνται μία άρτια ταξιδιωτική εμπειρία για το επιβατικό μας κοινό.

Θεωρώντας υποχρέωσή μας την προστασία του περιβάλλοντος, αποδεικνύουμε έμπρακτα την περιβαλλοντική μας ευαισθησία και συνείδηση. Είμαστε η πρώτη εταιρεία στον χώρο της ελληνικής επιβατηγού ναυτιλίας που επένδυσε στο νέο σύστημα καύσης και φιλτραρίσματος καυσαερίων (scrubbers) για τα πλοία Knossos Palace, Festos Palace και Kydon Palace, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευση της MINOAN LINES στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και στην προστασία του περιβάλλοντος.

Με σαφές όραμα και ισχυρό επιχειρηματικό ήθος, προχωρούμε με σεβασμό και υπευθυνότητα σε ενέργειες που προσβλέπουν στη βελτίωση της κοινωνίας μέσα στην οποία δραστηριοποιούμαστε.

Η MINOAN LINES ταξιδεύει για την Υγεία, για τον Πολιτισμό, για τον Άνθρωπο. Στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, στηρίζουμε σε ετήσια βάση ευπαθείς ομάδες, οργανισμούς, συλλόγους, εκπαιδευτικά και κοινωφελή ιδρύματα, με στόχο την ευημερία του κοινωνικού συνόλου και την εξέλιξή του.

Συνοψίζοντας, θα θέλαμε να σας ευχαριστήσουμε για την εμπιστοσύνη σας και υποσχόμαστε ότι θα συνεχίσουμε, με τον

Dear friends,

On behalf of the MINOAN LINES, we welcome you to another summer carrying our signature and we thank you for travelling with us for more than 50 years. Drawing inspiration from your search for quality transportation, MINOAN LINES continues its “journey” as the Great Maritime Power of Greece, being one of the strongest brand names in the Greek passenger shipping industry and a reference point for the shipping industry in Europe.

Certified under strict standards for safety, quality and environmental management, and awarded internationally for the travelling experience we offer, we once again “take you on a journey” with our modern ecological cruise ferries where luxury, comfort and high quality services offered on board guarantee a perfect travel experience for our passengers.

We consider it our duty to protect the environment and we demonstrate our environmental consciousness and awareness. We are the first company in the Greek passenger shipping industry to invest in the new combustion and exhaust gas scrubbers for the vessels Knossos Palace, Festos Palace and Kydon Palace, confirming MINOAN LINES’s commitment to reducing its environmental footprint and protecting the environment.

With a clear vision and strong corporate ethos, we proceed respectfully and responsibly to actions that aim to improve the society in which we conduct our business. MINOAN LINES travels for Health, for Culture, for Humanity. In line with our Corporate Social Responsibility, we support vulnerable groups, organisations, associations, educational and charitable institutions on an annual basis, aiming at the well-being of the society as a whole and its development.

ΕDITORIAL 5 JUNE - JULY 2023 WAVE

ίδιο ζήλο, όπως κάνουμε για περισσότερα από 50 χρόνια, να επενδύουμε στα υψηλά standards τόσο των πλοίων μας όσο και του ανθρώπινου δυναμικού μας, σε στεριά και θάλασσα, προκειμένου να συνεχίσουμε να σας προσφέρουμε μοναδικά ταξίδια εντός και εκτός Ελλάδας.

Υποδεχόμαστε λοιπόν τη φετινή τουριστική σεζόν «ξεκλειδώνοντας» την πιο αναβαθμισμένη ταξιδιωτική εμπειρία. Τα πλωτά παλάτια της MINOAN LINES -Knossos Palace, Festos Palace, Kydon Palace και το High-speed Catamaran Santorini Palace- σας μεταφέρουν και φέτος σε Κρήτη, Κυκλάδες και Ιταλία, καθιστώντας τη διαδικασία του ταξιδιού αντάξια του πιο ονειρικού προορισμού.

Γιατί στη MINOAN LINES, το ταξίδι ξεκινά από την πρώτη στιγμή που το σκέφτεσαι. Κι όταν σκέφτεστε «ταξίδι», θέλουμε να σκέφτεστε τη MINOAN LINES

Λουκάς Σιγάλας Διευθύνων Σύμβουλος της Minoan Lines

In conclusion, we would like to thank you for your trust and we promise that we will continue, with the same zeal, as we have been doing for more than 50 years, to invest in the high standards of both our ships and our human resources, on land and at sea, in order to continue to offer you unique trips in Greece and abroad.

Therefore, we welcome this year’s tourist season by “unlocking” the most upgraded travel experience. The sailing palaces of MINOAN LINES –Knossos Palace, Festos Palace, Kydon Palace and the High-speed Catamaran Santorini Palace– will take you to Crete, the Cyclades and Italy, making the voyage worthy of the most dreamy destination.

Because at MINOAN LINES, the journey starts from the first moment you think about it. And when you think of a “journey”, we want you to be thinking of MINOAN LINES

WAVE
6 JUNE - JULY 2023
Η/S/C SANTORINI PALACE

με

το high-speed catamaran Santorini Palace!

We set sail to the Cyclades with the high-speed catamaran Santorini Palace!

Σαλπάρουμε στις Κυκλάδες

r e a l e s t a t e s p e c i a l i s t s i n c e 1 9 8 9

Offices:

Athens: 13-15 Sofokleous Rd, Athens

w w w r e v i t h i s - r e a l e s t a t e c o m

D r o s i a : 2 M a r a t h o n o s S t r .

w w w . r e v i t h i s . c o m

Mykonos: New Region Drafaki Rd, (Above Piraeus Bank)

w w w m y k o n o s - r e a l e s t a t e c o m

Arachova: Old Nation Rd

www.parnassos-realestate.com

Vouliagmeni: Astir Marina Vouliagmenis, South Suburbs

w w w . g r e e k t o p v i l l a s . c o m

est 1989 R E V I T H I S G R O U P O F C O M P A N I E S
A L E X A N D E R R E V I T H I S , Y A N N I S R E V I T H I S , A K I S R E V I T H I S V I L L A S - H O T E L S - L A N D S - R E S I D E N T I A L , C O M M E R C I A L & I N D U S T R I A L B U I L D I N G S P R I V A T E I S L A N D S - R E N E W A B L E E N E R G Y S O U R C E S - P R O P E R T Y M A N A G E M E N T w w w . r e v i t h i s . c o m i n f o @ r e v i t h i s c o m / + 3 0 2 1 0 8 1 3 5 1 8 1 R E V I T H I S R E A L E S T A T E E S T 1 9 8 9 A L E X A N D E R R E V I T H I S , Y A N N I S R E V I T H I S , A K I S R E V I T H I S V I L L A S - H O T E L S - L A N D S - R E S I D E N T I A L , C O M M E R C I A L & I N D U S T R I A L B U I L D I N G S P R I V A T E I S L A N D S - R E N E W A B L E E N E R G Y S O U R C E S - P R O P E R T Y M A N A G E M E N T w w w . r e v i t h i s . c o m i n f o @ r e v i t h i s c o m / + 3 0 2 1 0 8 1 3 5 1 8 1 R E V I T H I S R E A L E S T A T E E S T 1 9 8 9

Έβανς 2, 71201, Ηράκλειο

τηλ: 2810 222245

Κονδυλάκη 31, 71305, Ηράκλειο

τηλ: 2810 252469, 2810 370130

email: info@chronoro.gr

e-shop: chronoro.gr

“Spilia” means “Cave”. ― Visit the natural cave of Mykonos

Eisagogiki Christodoulos A.

26610 30855 - 39593

26610 30855 - 39593

tel. 26610 30855 - 39593

26610 30855 - 39593

Moutsos tel.
Eisagogiki Christodoulos A.
Moutsos
Corfu email: moutsos@otenet.gr www.moutsos.gr a.e.v.e.n.o.x. Eisagogiki Christodoulos A.
tel.
Moutsos
Corfu email: moutsos@otenet.gr www.moutsos.gr a.e.v.e.n.o.x. Eisagogiki Christodoulos A.
tel.
Corfu email: moutsos@otenet.gr www.moutsos.gr a.e.v.e.n.o.x.
Moutsos
Corfu email: moutsos@otenet.gr
www.moutsos.gr a.e.v.e.n.o.x.
- 39593 email: moutsos@otenet. gr www.moutsos. gr 26610 30855 Eisagogiki Christodoulos A. Moutsos a.e.v.e.n.o.x tel. Corfu

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ MINOAN LINES S.A.

Ναυτιλιακή Εταιρεία

25ης Αυγούστου 17, 71202, Ηράκλειο

Tηλ. 2810-399800, Φαξ: 2810-330308 www.minoan.gr

OWNERSHIP MINOAN LINES S.A.

Shipping Company

17, 25th Avgoustou str. | Heraklion, Crete - Greece

Tel.: +30 2810-399800, Fax: +30 2810-330308

www.minoan.gr

ΠΑΡΑΓΩΓH – EΚΔΟΣΗ PMS MEDIA

Κηφισίας 312, 152 32, Χαλάνδρι, Αθήνα Τηλ: 210 3212037 info@pmsmedia.gr

ΔΙΕΥΘYΝΤΡΙΑ: Ξανθή Ηλιοπούλου

ΔΙΕΥΘΥΝΤHΣ ΣYΝΤΑΞΗΣ: Θανάσης Τολούδης

CREATIVE ART DIRECTOR: Nίκος Βατσίτσης

ART DIRECTOR: Ράνια Αναγνώστου

ΣYΝΤΑΞΗ: Mαρία Ατματζίδου, Αστερόπη Λαζαρίδου, Μία Κόλλια, Εύα Πετροπούλου

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Νίκη Σταθιά

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Εβίτα Λύκου

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Ανδρέας Σιμόπουλος

ΕΜΠΟΡΙΚH ΔΙΕΎΘΥΝΣΗ: Σταύρος Κεφαλόπουλος

ΥΠΕYΘΥΝΟΙ ΔΙΑΦHΜΙΣΗΣ: Γιώργος Ανδρεαδέλλης, Βούλα Καραβαγγέλη, Λένα Κονίτσα, Καίτη Κονίτσα, Mαριφίλη Παπανικολάου, Στέλλα Σελιανίτη, Πέγκυ Στεμπίλη

ΕΚΤYΠΩΣΗ: PaperGraph A.Ε.

Το τεύχος διατίθεται δωρεάν

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ή η αναμετάδο-

ση όλου ή μέρους του περιοδικού, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη. Η ΜΙΝΟΑΝ LINES δεν φέρει ευθύνη για τις απόψεις των

συντακτών του περιοδικού, όπως αυτές διατυπώνονται στα θέματα.

PRODUCTION – PUBLISHING

PMS MEDIA

312 Kifisias Ave., 152 32, Chalandri, Athens

Τel.: 210 3212037 info@pmsmedia.gr

MANAGING DIRECTOR: Xanthi Iliopoulou

MANAGING EDITOR: Thanassis Toloudis

CREATIVE ART DIRECTOR: Nikos Vatsitsis

ART DIRECTOR: Rania Anagnostou

CONTRIBUTORS: Maria Atmatzidou, Asteropi Lazaridou, Mia Kollia, Eva Petropoulou

COPY EDITOR: Niki Stathia

TRANSLATION: Evita Lykou

PHOTOS: Andreas Simopoulos

COMMERCIAL DIRECTOR: Stavros Kefalopoulos

ADVERTISING MANAGERS: Giorgos Andreadelis, Voula Karavaggeli, Lena Konitsa, Kaiti Konitsa, Marifili Papanikolaou, Stella Selianiti, Peggy Stebili

PRINTING: PaperGraph S.A.

Your Free Copy

It is illegal to publish, reproduce, or transmit in whole or part of the magazine without the written permission of the publisher. The MINOAN LINES isn’t responsible for the contributors’ opinions as they are represented on issues.

18 JUNE - JULY 2023 WAVE

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ CONTENTS

23 Lounge

24

Χορευτική συνύπαρξη A dancing concurrence

32

Έναν αιώνα πριν τον Παρθενώνα One century before the Parthenon

40

Ο πρεσβευτήστης της Κρητικής Μουσικής Τhe ambassador of Cretan music

50

Ένας γαστρονομικός παράδεισος

στην καρδιά του Ηρακλείου

A gastronomic paradise in the heart of Heraklion

58

Η υψηλή τέχνη των διακοπών The fine art of holidays

64

Ένα χειροποίητο μουσείο A handmade Museum

72

Επόμενη στάση: Διακοπές! Next stop: Holidays!

Ευγενία Σαμαρά Evgenia Samara

20 JUNE - JULY 2023 80
72 24
WAVE
50

90

Το μουσείο του σπουδαίου Κρητικού The museum of the great Cretan

98

Πίτες με άρωμα νησιωτικό Pies with the flavour of the islands

108

Δια χειρός Φύσης Made by Nature

118

Γιάννης Σμαραγδής Yannis Smaragdis

126

Η αιώνια μονή The eternal monastery

134

Τρεις Κόρες αφηγούνται την ιστορία τους Three Κores tell their story

140

Νεώριο Σύρου: Ακμή, Απαξίωση, Αναγέννηση

Νeorion Syros: Prosperity, Degradation, Regeneration

151 Health

163 About us

22 JUNE - JULY 2023 90 118 108 140 WAVE 134

people, places, events

lounge

TOM-GRIMBERTUNSPLASH

Χορευτική

συνύπαρξη

ΣΥΝΟΜΙΛΟΥΜΕ ΜΕ ΤΟΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΤΣΑΚΙΡΕΛΗ, ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟ

ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΧΟΡΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΣΙΚΙΝΝΙΣ ΚΑΙ ΜΑΘΑΙΝΟΥΜΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ, ΠΟΥ ΘΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΕΙ ΤΕΛΗ ΙΟΥΝΙΟΥ ΣΤΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΑ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: SIKINNIS

A DANCING CONCURRENCE

WE CHAT WITH KONSTANTINOS TSAKIRELIS, ARTISTIC DIRECTOR OF THE SIKINNIS DANCE AND PERFORMING ARTS CENTRE, AND LEARN MORE ABOUT THE ACTIVITIES, BUT ALSO ABOUT THE NEW SHOW OF THE SCHOOL, WHICH WILL BE PRESENTED AT THE END OF JUNE IN HERAKLION.

HΣίκιννις συστήθηκε επίσημα με το κοινό της Κρήτης τον περασμένο Ιούνιο, με την παράσταση «Β612», στο Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου. Ήταν μια εκδοχή του «Μικρού Πρίγκιπα», στην οποία συμμετείχαν μαθητές της σχολής κάθε ηλικίας, κλείνοντας με τον καλύτερο τρόπο μια χρονιά δημιουργίας. Όσο για τους θεατές, είχαν την ευκαιρία να μπουν, δια της μέθεξης, σε έναν μαγικό κόσμο έκφρασης και φαντασίας -τον κόσμο της Σίκιννις. Φέτος, στις 26, 27 και 28 Ιουνίου, η ομάδα της Σίκιννις θα παρουσιάσει μια παράσταση με θέμα τον «Μάγο του Οζ», και πάλι στο Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου. Μιλήσαμε με τον Κωνσταντίνο Τσακιρέλη, τον καλλιτεχνικό διευθυντή, ξεκλέβοντας λίγο χρόνο από τις δοκιμές, που τον κρατούν απασχολημένο το μισό εικοσιτετράωρο. «Βρισκόμαστε στην

Sikinnis was officially introduced to the Cretan audience last June, with the show “B612” at the Cultural Conference Center of Heraklion. It was a rendition of “The Little Prince”, with the participation of students of all ages, ending a year of creativity in the best possible way. As for the spectators, they had the opportunity to enter, via the mode of methexis, a magical world of expression and imagination -the world of Sikinnis.

This year, on 26, 27 and 28 June, the Sikinnis group will present a show on the theme of “The Wizard of Oz”, again at the Cultural Conference Center of Heraklion. We talked to Konstantinos Tsakirelis, the artistic director, taking some of his time from the rehearsals, which keep him busy half the day. “We are in the final stretch and all participants are looking forward to the show. The time has come for them to share with the other students the experience of being on stage together,

τελική ευθεία και όλοι οι συμμετέχοντες ανυπο-
26 JUNE - JULY 2023
WAVE
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ

Αντηλιακό σπρέι για παιδιά SPF 50+ Sun spray for children SPF 50+

6,99€

www.lidl-hellas.gr

5,99€

Bρείτε ακόμη περισσότερα αντηλιακά στα καταστήματα Lidl. Find even more sunscreens at Lidl stores.

Προστάτευσε κάθε καλοκαιρινή σου στιγμή με τα αντηλιακά Cien Sun και απόλαυσε με ασφάλεια τον ήλιο. Ανακάλυψέ τα αποκλειστικά στα καταστήματα Lidl.

This summer protect your skin with Cien sunscreen and enjoy the sun safely. Find them exclusively at Lidl stores!

Nιώσε
καλοκαίρι
Sun
1 L = 23,96€
Summer feeling Cien
Aντηλιακό γαλάκτωμα SPF 50 Sunscreen lotion SPF 50
250 ml
1 L = 27,96€
250 ml
!

μονούν για την παράσταση. Έχει έρθει η ώρα να μοιραστούν με τους υπόλοιπους μαθητές την εμπειρία της συνύπαρξης στη σκηνή, αφού

αρχικά δούλεψαν το έργο χωρισμένοι σε ομάδες. Η “συνάντηση”

αυτή, όπως και το μοίρασμα της εμπειρίας με οικογένεια και φίλους

έχει κάτι το συναρπαστικό. Είναι μια μεγάλη γιορτή».

Σε μια παράσταση της Σίκιννις, τα σκηνικά, και ιδίως τα κοστού -

μια, έχουν πίσω τους ώρες ατελείωτης κοπιαστικής εργασίας

μέχρι να ετοιμαστούν, όμως σίγουρα το αποτέλεσμα αξίζει τον κόπο. «Αφιερώνω πολύ χρόνο στα κοστούμια σε όλα τα στάδια

της προετοιμασίας, ξεκινώντας από την επιλογή των υφασμάτων.

Είναι μια χρονοβόρα διαδικασία, αλλά για εμάς κάτι το πολύ ουσιαστικό. Στις παραστάσεις μας, αυτό που προσπαθώ να δημιουργήσω είναι ένα σύμπαν δικό μας, όχι εκείνο του βιβλίου από το οποίο έχουμε εμπνευστεί. Πρόκειται για ένα δικό μας αφήγημα, μια δική μας ανάγνωση. Έτσι, ο θεατής δεν παρακολουθεί την ιστορία που ήδη γνωρίζει, αλλά κάτι άλλο. Η παράσταση του “Μάγου του Οζ” που θα δείτε, βασίζεται σε πολύ διαφορετικά ηθικά αφηγήματα. Είναι το κοινωνικοπολιτικό ταξίδι

having first worked the play in groups. There is something exciting about this “meeting”, as well as sharing the experience with family and friends. It is a great celebration”.

In a show by Sikinnis the sets, and especially the costumes, have hours of endless laborious work behind them until they are ready, but the result is definitely worth it. “I spend a lot of time on the costumes in all stages of preparation, starting with the selection of fabrics. It is a time-consuming process, but for us it is something very essential. In our shows what I try to do is to create our own universe, not the one of the book we have been inspired by. This is our story, our reading. Therefore, the viewer is not watching the story they already know, but something else. The show of “The Wizard of Oz” that you will see is based on very different moral narratives. It is the socio-political journey of a child getting to know the world”.

But, let’s start from the beginning. Sikinnis was founded in February 2020 and is housed in a stylish building in the heart of Heraklion. It offers classes in contemporary and classical dance, music and movement education, improvisation, strengthening and stretching

28 JUNE - JULY 2023 WAVE
ενός παιδιού που γνωρίζει τον κόσμο». Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Η Σίκιννις ιδρύθηκε τον Φεβρουάριο του 2020 και στεγάζεται σε ένα καλαίσθητο κτήριο

στην καρδιά του Ηρακλείου. Προσφέρει μαθήματα σύγχρονου και κλασικού χορού, μουσικοκινητικής αγωγής, αυτοσχεδιασμού, ενδυνάμωσης και stretching για μικρούς και μεγάλους, ενώ επίσης πραγματοποιεί εργαστήρια θεάτρου και προετοιμάζει παιδιά που θέλουν να δώσουν εξετάσεις σε ανώτερες και ανώτατες σχολές χορού. Όμως, η δράση της δεν περιορίζεται εκεί. Για τη Σίκιννις, η σύμπραξη με άλλες μορφές τέχνης, ιδιαίτερα με το θέατρο, είναι κάτι ιδιαίτερα σημαντικό. Ο Κωνσταντίνος Τσακιρέλης εξηγεί: «Ασχολούμαστε με την τέχνη του χορού τού σήμερα, όπως αυτή νοείται και διαμορφώνεται σε συνάρτηση με τις υπόλοιπες παραστατικές τέχνες και εστιάζουμε στην έρευνα και στον πειραματισμό. Η Σίκιννις είναι ταυτόχρονα μια στέγη που στοχεύει στην ανάπτυξη και την προώθηση της καλλιτεχνικής δημιουργίας και στην καλλιέργεια ενός δικτύου για το οποίο φιλοδοξεί να αποτελέσει χώρο συνάντησης μεταξύ δασκάλων, μαθητών, καλλιτεχνών και κοινού, σε τοπικό και διεθνές

for children and adults, while it also holds theatrical workshops and prepares children who want to take exams in higher dance schools. However, its activity is not limited there. For Sikinnis, the collaboration with other forms of art, especially theatre, is something particularly important. Konstantinos Tsakirelis explains: “We deal with the art of dance today, as it is understood and shaped in relation to the other performing arts and we focus on research and experimentation.

Sikinnis is, at the same time, a shelter that aims to develop and promote artistic creation and to cultivate a network, for which it aspires to be a meeting place between teachers, students, artists and the public, both locally and internationally”.

Cultivating not only dance, but also its related art forms, the people of Sikinnis are engaged in many activities, apart from classes, rehearsals and performances: seminars, presentations, exhibitions, concerts and residencies for artists from the rest of Greece and abroad. “The goal of Sikinnis is to share a total

επίπεδο».
30 JUNE - JULY 2023 WAVE
Playtime long overdue? Kids stay for free. BOOKINGS ON novotel.accor.com Novotel Athenes 4-6, Michail Voda street, 104 39 Athens, Greece T. (+30) 210 82 00 700 | F. (+30) 210 82 00 777 | M. h0866@accor.com

λοιπόν, όχι μόνο τον χορό αλλά και τις συγγενείς με αυτόν μορφές τέχνης, οι άνθρωποι της Σίκιννις καταπιάνονται με πολλά, εκτός από μαθήματα και πρόβες και παραστάσεις: με σεμινάρια, παρουσιάσεις, εκθέσεις, συναυλίες, αλλά και residencies για καλλιτέχνες από την υπόλοιπη Ελλάδα και το εξωτερικό. «Στόχος της Σίκιννις είναι να μοιραστούμε μια συνολική εμπειρία στον κόσμο της ορχηστικής τέχνης. Να μελετήσουμε, να εξερευνήσουμε, να αισθανθούμε, να ψυχαγωγηθούμε, να χορέψουμε παρέα με ανθρώπους που αισθάνονται όπως κι εμείς».

Όμως, τι σημαίνει Σίκιννις; Ο κ. Τσακιρέλης εξηγεί ότι η ονομασία προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό θέατρο -είναι ο χορός των

σατύρων στο σατυρικό δράμα: «Για το όνομά μας θέλαμε διάθεση διονυσιακή και θεατρική δράση, ρυθμό και φωνή. Καθένα από τα τρία δραματικά είδη, τραγωδία, σατυρικό δράμα, κωμωδία, είχε τον δικό του χαρακτηριστικό χορό. Η σίκιννις ήταν ένας χορός κωμικός, με γοργό ρυθμό, βίαιες κινήσεις, άλματα και πολύ θόρυβο από τους κρότους των ποδιών του Χορού των φαλλοφόρων σατύρων. Με τα ξέγνοιαστα τραγούδια και τις οργιαστικές ορχήσεις, το σατυρικό δράμα καθαιρούσε τον θάνατο, υμνούσε τη ζωή, το κρασί και τον έρωτα». Αυτή τη χαρά της ζωής είναι που επιδιώκει να αναδείξει και να εκφράσει η ομάδα.

Το καλοκαίρι στη Σίκιννις

Τον Ιούλιο, η σχολή θα συνεχίσει τη λειτουργία της, με μαθήματα σύγχρονου χορού.

Τον Αύγουστο, η Σίκιννις υποδέχεται το «RELAY - Thinking Artistic Material in Dance and Music», ένα πρόγραμμα Erasmus+ που συνδιοργανώνει μαζί με πανεπιστήμια

χορού και μουσικής από τη Γερμανία, τη Δανία και τη Ρουμανία. Στο πλαίσιο του project, θα πραγματοποιηθεί ανοιχτή παρουσίαση στα τέλη Αυγούστου στο Ηράκλειο, λεπτομέρειες για την οποία θα ανακοινωθούν στα social media της Σίκιννις.

Summer in Sikinnis

In July the school will continue its operation, with courses of contemporary dance.

In August, Sikinis welcomes “RELAY - Thinking Artistic Material in Dance and Music”, an Erasmus+ project co-organised with dance and music universities from Germany, Denmark and Romania. As part of the project, an open presentation will take place at the end of August in Heraklion, details of which will be announced on Sikinnis’ social media.

experience in the world of orchestral art. To study, to explore, to feel, to be entertained, to dance in the company of people who feel as we do”.

But what does Sikinnis mean? Tsakirelis explains that the name comes from the ancient Greek theatre -it is the dance of the satyrs in the satyr play: “For our name, we wanted a Dionysian and theatrical mood, rhythm and voice. Each one of the three dramatic genres, tragedy, satirical drama, comedy, had its own characteristic dances. Sikinnis was a comic dance, with a fast rhythm, violent movements, jumps and a lot of noise from the clattering of the feet of the Dance of the phallus satyrs. With its carefree songs and orgiastic orcs, the satirical drama debunked death, praised life, wine and love”. It is this joy of life that the group seeks to highlight and express.

4

32 JUNE - JULY 2023 WAVE
Καλλιεργώντας,
Στρατηγού
Βάσσου 4, Χανιώπορτα, Ηράκλειο, info@sikinnis.com

#EXPERIENCE THE AUTHENTIC

ΙΕΡΑΠΕΤΡΑ: Επισκεφτείτε την Ιεράπετρα στην Κρήτη για να απολαύσετε βραβευμένες παραλίες, αυθεντική ατμόσφαιρα, εξαιρετική γαστρονομία και συναρπαστικά μονοπάτια και φαράγγια. Αφεθείτε σε μια χαλαρωτική εμπειρία διακοπών, απολαμβάνοντας τον ήλιο, εξερευνώντας μαγικά τοπία και δημιουργώντας αξέχαστες αναμνήσεις!

IERAPETRA: Experience the best of Ierapetra in Crete, where award-winning beaches await your arrival. Immerse yourself in an authentic atmosphere, savor excellent local cuisine, and embark on breathtaking adventures along scenic paths and gorges. Indulge in a truly relaxing holiday experience as you soak up the sun, explore captivating landscapes, and create unforgettable memories in this charming coastal town!

visit
IERAPETRA

Έναν αιώνα πριν τον Παρθενώνα

ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΡΙΑ ΑΤΜΑΤΖΙΔΟΥ  BY MARIA ATMATZIDOU

ΠΑΝΕΜΟΡΦΗ ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ ΜΕ ΘΕΑ ΤΟ ΒΟΥΝΟ ΤΟΥ ΔΙΑ ΚΑΙ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΟΤΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΕ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Aπό τα βάθη του χρόνου στο Αιγαίο και δη στις Κυκλάδες αναπτύχθηκαν κάποιοι από τους σημαντικότερους πολιτισμούς που σφράγισαν ανεξίτηλα την ιστορία του ανθρώπινου γένους. Δεν είναι, λοιπόν, καθόλου τυχαίο που σε ένα κυκλαδονήσι με στρατηγική θέση στο Αιγαίο, τη Νάξο, κατασκευάστηκε από το περίφημο ναξιώτικο μάρμαρο, εκατό περίπου χρόνια πριν τον Παρθενώνα, ένας επιβλητικός αρχαίος ναός με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, ο οποίος λειτούργησε αδιάλειπτα μέχρι τα βυζαντινά χρόνια με τη μορφή χριστιανικής βασιλικής. Καθηλωτικός και αριστοτεχνικά αναστηλωμένος, ο αρχαιολογικός χώρος που περιλαμβάνει το ιερό και το μουσείο με τη συλλογή των ανασκαφικών ευρημάτων όχι μόνο δεσπόζει στο ανέγγιχτο φυσικό περιβάλλον με θέα το βουνό του Δία ή Ζα, αλλά γνώρισε διεθνή αναγνώριση για τον τρόπο που ενσωματώνεται στο φυσικό τοπίο.

One century before the Parthenon

THE IMPRESSIVE ANCIENT SANCTUARY IN NAXOS, DEDICATED TO APOLLO AND DEMETER, STANDS IN A BEAUTIFUL LOCATION OVERLOOKING MOUNT ZEUS AND IS CONSIDERED TO HAVE BEEN THE ARCHITECTURAL INSPIRATION FOR THE PARTHENON.

From the depths of time, some of the most important civilizations that have left an indelible mark on the history of the human race developed in the Aegean and especially in the Cyclades. Therefore, it is no coincidence that an imposing ancient temple with special architecture was constructed from the famous Naxian marble, about a hundred years before the Parthenon, in Naxos, a Cycladic island with a strategic position in the Aegean Sea, and operated uninterruptedly until the Byzantine years in the form of a Christian basilica. Captivating and masterfully restored, the archaeological site, which includes the sanctuary and the museum with the collection of excavated finds, not only dominates the untouched natural environment overlooking Mount Zeus or Za, but has also gained international recognition for the way it is integrated into the natural landscape.

ΤΟ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΟ ΑΡΧΑΙΟ ΙΕΡΟ ΣΤΗ ΝΑΞΟ, ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ ΣΤΟΝ ΑΠΟΛΛΩΝΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΔΗΜΗΤΡΑ, ΔΕΣΠΟΖΕΙ ΣΕ ΜΙΑ
ΕΜΠΝΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ.
34 JUNE - JULY 2023
WAVE

TravellersMap

Best DH Data Visualization website 2022

Το TravellersMap (TravellersMap.gr) είναι ένας δυναμικός χάρτης που στόχο έχει να αναδείξει, μέσα από σύντομα βίντεο, την ιστορικότητα τής Ανατολικής Μεσογείου. Συνδυάζοντας την ταξιδιωτική εμπειρία δυτικοευρωπαίων περιηγητών των προηγούμενων αιώνων, με τη σύγχρονη επιστημονική γνώση, το TravellersMap προσφέρει μία διαφορετική προσέγγιση στον “ελληνικό κόσμο”.

Four centuries of travel literature at your disposal with just a click

Εναρμονισμένο με το σύνολο των πρωτοπόρων ψηφιακών προϊόντων του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη, το TravellersMap αξιοποιεί:

• 20.000 εικονογραφικά τεκμήρια από περιηγητικές

εκδόσεις (travelogues.gr)

• 108.071 σελίδες από 201 εκδόσεις (traveltrails.gr)

• Σύγχρονα λήμματα

• Πλήθος video από εξειδικευμένους ιστορικούς στα

ελληνικά και στα αγγλικά

Τέσσερις αιώνες περιηγητικής λογοτεχνίας στο χέρι σας
ένα κλικ
με

Από τα βάθη των αρχαίων χρόνων μέχρι το Βυζάντιο

Η Νάξος φημιζόταν πάντα για την ευφορία της γης της -όπως αποδεικνύει περίτρανα η ποικιλία των φρούτων, των καρπών και των κηπευτικών της, το λάδι και το κρασί, αλλά και τα άφθονα βοσκοτόπια για τα γνωστά από την αρχαιότητα ναξιώτικα αιγοπρόβατα. Με βάση τον μύθο μάλιστα, στη Νάξο ανατράφηκε ο Δίας, συγκεκριμένα ο Ζευς ο Μιλώσιος, προστάτης των προβάτων, από τον οποίο πήρε το όνομά του το ψηλότερο βουνό του νησιού. Γι’ αυτήν ακριβώς την ευφορία της γης και την εν γένει γονιμότητα, οι Ναξιώτες από τα βάθη του χρόνου, και πιο συγκεκριμένα από

τον 8ο αι. π.Χ., στην κοιλάδα που απλώνεται σήμερα νότια του ιδιαίτερα γραφικού χωριού Σαγκρί, λάτρευαν τις χθόνιες θεότητες

του Απόλλωνα, της Δήμητρας και της Κόρης. Η τελευταία ήταν η κόρη της Δήμητρας, η γνωστή Περσεφόνη, η όμορφη νέα που άρπαξε ο ερωτοχτυπημένος Άδης, ώστε για κάποιους μήνες τον χρόνο να διαφεντεύει πλάι του τον Κάτω Κόσμο. Εδώ, λοιπόν, στην εύφορη κοιλάδα ξεκίνησε η υπαίθρια λατρεία τους, όπως δείχνουν και οι μικροί λάκκοι όπου μάλλον γίνονταν οι προσφορές των κατοίκων-αγροτών προς τις θεότητες του ιερού.

Στην πορεία του χρόνου, τον 6ο αι. π.Χ. και δη γύρω στο 530 π.Χ., στον χώρο αυτό ανεγέρθηκε ο αρχαϊκός μαρμάρινος ναός, δείγμα της πρώιμης περιόδου της ιωνικής αρχιτεκτονικής -απτό παράδειγμα της δεινότητας των Ναξιωτών να παρουσιάσουν μία νέα για την εποχή αρχιτεκτονική πρόταση, με καμπυλότητες στους κίονες και οπτικές εκλεπτύνσεις (που θα ενέπνεαν αργότερα τους δημιουργούς του Παρθενώνα), μεγάλα θυρώματα και μαρμάρινη δίρριχτη

From the depths of ancient times to Byzantium

Naxos has always been renowned for the fertility of its land -as evidenced by the variety of its fruits, grains and vegetables, its olive oil and wine, but also by the abundant pastures for the Naxian sheep and goats renowned since the ancient times. Actually, according to mythology, Zeus was raised on Naxos, specifically Milosios Zeus, the protector of the sheep, from whom the highest mountain of the island took its name. It is precisely for this prosperity of the land and fertility in general that the Naxians from the depths of time, and more specifically from the 8th century BC, in the valley that today lies south of the particularly picturesque village of Sagri, worshipped the chthonic deities of Apollo, Demeter and Kore. The latter was the daughter of Demeter, the famous Persephone, the beautiful young woman snatched by the love-struck Hades, so that for a few months of the year she would rule the Underworld alongside him. It was here, then, in the fertile valley that their outdoor worship began, as demonstrated by the small pits where the offerings of the inhabitants-farmers to the deities of the sanctuary were probably made.

In the course of time, in the 6th century BC and especially around 530 BC, on this site was erected the Archaic marble temple, an example of the early period of Ionic architecture -an example of the Naxians’ skill in presenting a new architectural proposal for the time, with curvatures in the columns and visual refinements (which would later inspire the creators of the Parthenon), large door-frames and a marble pitched roof. Naxos already had a strong position on land and sea, and during the years ruled by the tyrant Lygdamis, impressive works were carried out, among them the temple of Apollo at Palatia, today’s Portara at the entrance of the harbour.

The worship of the deities continued as attested by the inscribed

36 JUNE - JULY 2023 WAVE

στέγη. Η Νάξος είχε ήδη ισχυρή θέση σε στεριά και θάλασσα, ενώ τα χρόνια εκείνα που κυβερνούσε ο τύραννος Λύγδαμις, πραγματοποιήθηκαν εντυπωσιακά έργα, ανάμεσά τους ο ναός του Απόλλωνα στα Παλάτια, η σημερινή Πορτάρα στην είσοδο του λιμανιού.

Η λατρεία των θεοτήτων συνεχίστηκε όπως φαίνεται και από τα ενεπίγραφα αφιερώματα. Το ιερό, μάλιστα, είχε τη χρήση Τελεστηρίου, καθώς εκεί τελούνταν μυστηριακές τελετές προς τη Δήμητρα και την Κόρη, με τις επικλήσεις των μυημένων για τη βλάστηση της γης και τη γονιμότητα των έμβιων όντων. Κατά τη διάρκεια του 5ου-6ου αι. μ.Χ., ο αρχαίος ναός μετατρέπεται σε βυζαντινή βασιλική, γύρω από την οποία δημιουργούνται κατάλληλοι χώροι για την παραγωγή κρασιού και ελαιόλαδου, αλλά και τη δημιουργία κεραμικών. Η λειτουργία του ναού φαίνεται ότι σταματά τον 8ο αι. μ.Χ. και η λατρεία συνεχίζεται στον μικρό ναό του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου που είχε κατασκευαστεί στην ερειπωμένη βασιλική, αλλά μεταφέρθηκε σε άλλη θέση το 1977, ώστε να πραγματοποιηθεί η αναστήλωση του αρχαίου ναού.

Αναστήλωση

με σεβασμό στην ιστορία

-και στο φυσικό τοπίο

Η ανασκαφή και η έρευνα στο ιερό του Γύρουλα ξεκίνησε το 1954 από τον καθηγητή Νικόλαο Κοντολέοντα και συνεχίστηκε από τον καθηγητή Κλασικής Αρχαιολογίας Βασίλη Λαμπρινουδάκη και την ομάδα του, που απαρτιζόταν από εκλεκτούς αρχιτέκτονες και αρχαιολόγους, σε μία συνεργασία του Πανεπιστημίου Αθηνών με το

During the 5th-6th century AD, the ancient temple was converted into a Byzantine basilica

dedications. The sanctuary, in fact, was used as a Ceremonial Hall, as mystical ceremonies were performed there to Demeter and Kore with the invocations of the initiated for the vegetation of the earth and the fertility of living beings.

During the 5th-6th century AD, the ancient temple was converted into a Byzantine basilica, around which suitable areas were created for the production of wine and olive oil and the creation of ceramics. The operation of the temple appears to have ceased in the 8th century AD -worship continued in the small church of St Ioannis the Theologian, which had been built on the ruined basilica, but was moved to another location in 1977, in order to carry out the restoration of the ancient temple.

Restoration with respect to history -and the natural landscape

The excavation and research at the sanctuary of Gyroulas began in 1954 by professor Nikolaos Kontoleon and was continued by the professor of Classical Archaeology Vassilis Lambrinoudakis and his team, consisting of distinguished architects and

38 JUNE - JULY 2023 WAVE
Κατά τον 5ο-6ο αι. μ.Χ., ο αρχαίος ναός μετατρέπεται
σε βυζαντινή βασιλική
www.cosmoclinic.gr info@cosmoclinic.gr cosmoclinicgr cosmoclinicgr Αιτωλικού 55–57, Πειραιάς 185 45 Tηλ. κέντρο 210 46 11 204–206 697 46 11 204 Φροντίζουμε Νοιαζόμαστε Εξελισσόμαστε Με επίκεντρο τον ασθενή, οδεύουμε προς το μέλλον!

Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου.

Το πρόγραμμα αναστήλωσης του ναού

και διαμόρφωσης του χώρου ξεκίνησε

το 1995 ενώ στον αρχαιολογικό χώρο

λειτουργεί επίσης μουσείο που εγκαινιάστηκε το 2001 και στεγάζει την Αρχαιολογική Συλλογή Γύρουλα Σαγκρίου.

Εδώ εκτίθενται σημαντικά ευρήματα, μεταξύ των οποίων και αφιερώματα στις

θεότητες του ναού, που ήρθαν στο φως

κατά τη διάρκεια της ανασκαφής και τα οποία δεν συμπεριλήφθηκαν στο

έργο της αναστήλωσης. Χωρισμένη σε δύο μέρη, η ενδιαφέρουσα

συλλογή παρουσιάζει τη συνέχεια της λατρείας στο ιερό και αναδεικνύει την ανάπτυξη και εξέλιξη της κλασικής αρχιτεκτονικής, ενώ στον εξωτερικό χώρο του μουσείου ξεχωρίζει το μαρμάρινο ακριβές αντίγραφο του αετώματος του αρχαίου ναού. Για τον πρότυπο τρόπο που διεξήχθη η ανασκαφή αλλά και η αποκατάσταση και ανάδειξη του αρχαιολογικού αυτού χώρου, όπου προβάλλονται οι διαφορετικές ιστορικές περίοδοι (όπως αντίστοιχα και στο ιερό του Διονύσου στα Ύρια Νάξου), καθώς και για τη λιτή αρχιτεκτονική του τοπικού μουσείου και την αρμονική ένταξη στο φυσικό περιβάλλον, υπήρξε διεθνής αναγνώριση με το Ευρωπαϊκό βραβείο πολιτιστικής κληρονομιάς Europa

Nostra το 2003, «ως σημαντικά αξιοθέατα όχι μόνο για το νησί της Νάξου αλλά και για την ευρωπαϊκή μας κληρονομιά». Κάτι που σίγουρα κάνει την επίσκεψή μας στον αρχαιολογικό χώρο ακόμη πιο ενδιαφέρουσα και συναρπαστική.

archaeologists, in a collaboration between the University of Athens and the Technical University of Munich. The restoration program of the temple and the landscaping of the site began in 1995, while the archaeological site also includes a museum that was inaugurated in 2001 and houses the Archaeological Collection of Gyroulas Sagri. Here are exhibited important findings, including tributes to the temple deities that came to light during the excavation, and which were not included in the restoration work. Divided into two parts, the interesting collection presents the continuity of worship in the sanctuary and highlights the development and evolution of classical architecture, while the marble replica of the gable of the ancient temple stands out in the exterior of the museum. The exemplary way in which the excavation was carried out and the restoration and promotion of this archaeological site, presenting the different historical periods (as in the sanctuary of Dionysus in Yria, Naxos), as well as the simple architecture of the local museum and its harmonious integration into the natural environment, were internationally recognised with the European cultural heritage award Europa Nostra in 2003 “as important sites not only for the island of Naxos but also for our European heritage”. Which certainly makes our visit to the archaeological site even more interesting and exciting.

Αρχαιολογικό Μουσείο Γύρουλα  Archaeological Museum of Gyroulas

40 JUNE - JULY 2023 WAVE

THE AMBASSADOR OF CRETAN MUSIC

MUSICIAN AND COMPOSER WITH A RICH DISCOGRAPHY AND INTERNATIONAL CAREER, BUT ALSO A LUTHIER OF TRADITIONAL INSTRUMENTS, STELIOS PETRAKIS TALKS TO US ABOUT HIS ARTISTIC CAREER, CRETAN MUSIC AND HIS FUTURE PLANS.

ΜΟΥΣΙΚΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΤΗΣ ΜΕ ΠΛΟΥΣΙΑ ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ

ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΗ ΚΑΡΙΕΡΑ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ, Ο ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΕΤΡΑΚΗΣ ΜΑΣ ΜΙΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΤΟΥ ΠΟΡΕΙΑ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΗΤΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΑ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΑ.

Ο ΠΡΕΣΒΕΥΤΉΣ ΤΉΣ ΚΡΉΤΙΚΉΣ ΜΟΥΣΙΚΉΣ

Ποτέ δεν ξεχνώ πόσο είχα εντυπωσιαστεί όταν, μικρό κορίτσι, είδα τον Στέλιο Πετράκη, μαζί με τον αδελφό του Γιάννη -κι αυτοί παιδάκια του Δημοτικού τότε- να παίζουν λύρα σε μια εκδήλωση στο χωριό μας, τη Λάστρο. Κανένας άλλος φίλος μας δεν έπαιζε λύρα. Πράγματι, ο Στέλιος αγάπησε τη μουσική αυτού του τόπου από τα γεννοφάσκια του. «Ξεκίνησα από ένα φαινομενικά τυχαίο γεγονός. Ο πατέρας μου ήταν τότε δήμαρχος Σητείας και θέλοντας να στηρίξει τη σχολή λύρας που ίδρυσε τότε, έστειλε πρώτος τα παιδιά του να φοιτήσουν εκεί. Έτσι, στα οκτώ μου χρόνια άρχισε ένα μοναδικό, ιδιαίτερο ταξίδι, που συνεχίζεται μέχρι σήμερα και που έχει καθορίσει σε μεγάλο βαθμό τη ζωή μου». Γεννημένος το 1975 στη Σητεία, έκανε τα πρώτα του μαθήματα κρητικής λύρας στη Μουσική Σχολή Σητείας, με δασκάλους τον Γιάννη Δάνδολο (1983), τον Ross Daly (1984) και την Ελένη Δρεττάκη (1985-1993), υπό τη διεύθυνση του σπουδαίου Κώστα Μουντάκη. Το 1993, φοιτητής της Νομικής στην Αθήνα, συνέχισε τη μαθητεία του στη λύρα κοντά στον Ross Daly και παράλληλα μελέτησε άλλες συγγενικές παραδόσεις, κυρίως από τον χώρο της Μικράς Ασίας, καθώς και τα σχετικά με αυτές μουσικά όργανα.

Iwill never forget how impressed, as a little girl, when I saw Stelios Petrakis, with his brother Giannis -they were also primary school children at the time- playing the lyra at an event in our village, Lastro. No other friend of ours played the lyra. Indeed, Stelios has loved the music of this land since his very birth. “It started from a seemingly random event. My father was the mayor of Sitia at the time and, wanting to support the lyra school that was starting then, he was the first to enrol his children there. So, at the age of eight, I began a unique and special journey that continues to this day and has largely defined my life”.

Born in Sitia, in 1975, he took his first Cretan lyra lessons at the Sitia Music School, with teachers Giannis Dandolos (1983), Ross Daly (1984) and Eleni Drettaki (1985-1993), under the baton of the great Kostas Mountakis.

In 1993, as a law student in Athens, he continued his lyra apprenticeship with Ross Daly and at the same time he studied other related traditions, mainly from Asia Minor, as well as related musical instruments. “Lessons with Ross Daly did not take long to turn into rehearsals, rehearsals into performances and tours

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΑ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ  ΒY EVA PETROPOULOU
«Τα μαθήματα με τον Ross
42 JUNE - JULY 2023 WAVE
©Γιώργος Γαβαλάς ©George Gavalas

Daly δεν άργησαν να γίνουν πρόβες, οι πρόβες, εμφανίσεις και περιοδείες και, εντέλει, μια σχεδόν αδιάκοπη, πολυεπίπεδη συνεργασία με τον Ross και το Μουσικό Εργαστήρι Λαβύρινθος, εδώ και 30 χρόνια, ως μουσικός, μαθητής, οργανοποιός και ως δάσκαλος σε σεμινάρια».

Η πορεία του στη δισκογραφία ξεκίνησε το 2002 και αριθμεί 9 προσωπικούς δίσκους, που έχουν αποσπάσει πολλά διεθνή βραβεία και διακρίσεις. Οι δίσκοι αυτοί κυκλοφορούν στην Ελλάδα

και στο εξωτερικό από ελληνικές και γαλλικές εταιρείες.

Από την πνευματική στην υλική δημιουργία

Από πολύ νωρίς έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον και στην κατασκευή μουσικών οργάνων. Το μάτι του πάντοτε θα έπεφτε σε ένα κομμάτι ξύλο που θα έβρισκε παραπεταμένο σε κάποιο χωριό. «Το βλέπεις αυτό εκεί; Είναι κατράνι, παλιό, πρώτης τάξεως ξύλο για λύρες», μου είχε πει κάποτε, πριν από καμιά εικοσαριά χρόνια, σε μια χειμωνιάτικη βόλτα στη Λάστρο. Κανένας συνομήλικός μας, τότε, δεν θα ενδιαφερόταν για κάτι τέτοιο! «Όντως, το όνειρο να κατασκευάζω όργανα το είχα από μικρός. Όταν στα 18 μου ανέβηκα στην Αθήνα, ο Ross Daly με ενθάρρυνε πολύ να ακολουθήσω το συγκεκριμένο μονοπάτι. Άρχισα

να περνάω καθημερινά από το μαγαζί του Παύλου Ερευνίδη στα Εξάρχεια, ο οποίος με έμαθε πολλά και με βοήθησε να εμπιστεύομαι

το χέρι μου και να ρισκάρω. Αυτόν και τον Δημήτρη Ραπακούσιο θεωρώ δασκάλους μου στην οργανοποιία». Κάπως έτσι, σταδιακά, μεταξύ σοβαρού και αστείου, όπως συμβαίνουν σχεδόν όλα τα όμορφα πράγματα, ξεκινά αρχικά στην Αθήνα και στη συνέχεια στην Κρήτη το δικό του εργαστήρι κατασκευής: «Κατασκευάζω όργανα που γνωρίζω τον ήχο τους επειδή ξέρω να τα παίζω, ώστε να μπορώ να τα κρίνω και από την πλευρά του ακροατή, και από του παίκτη. Φτιάχνω, λοιπόν, κυρίως λύρες, λαούτα κρητικά, στεριανά και πολίτικα, μπουλγαριά, σάζια και κάποια μεσαιωνικά. Τα όργανά μου τα στέλνω σε όλο τον κόσμο, σε επαγγελματίες μουσικούς, σε ερασιτέχνες, αλλά και σε μουσεία, από την Αλάσκα, τη Βόρεια Αμερική και τη Βραζιλία, μέχρι στην άλλη μεριά, την Ιαπωνία και την Αυστραλία, και παντού ενδιάμεσα. Σύντομα ένα λαούτο μου θα φτάσει και στη μέση του Ειρηνικού, στη Χαβάη».

and, finally, an almost uninterrupted, multi-layered collaboration with Ross and the Labyrinth Music Workshop for 30 years, as a musician, student, luthier and seminar teacher”. His career in the recording industry began in 2002 and he has released 9 personal albums, which have received many international awards and distinctions. These albums have been released in Greece and abroad by Greek and French labels.

From spiritual to material creation

From a very young age he showed great interest in the construction of musical instruments. He would constantly set his eye on a piece of wood that he would find lying around in a village. “Do you see that over there? It’s Lebanese cedar, old, first-class wood for lyras”, he told me once, some twenty years ago, on a winter walk in Lastro. None of our peers, back then, would have been interested in such a thing. “Indeed, I had the dream of constructing instruments since I was a child. When I moved up to Athens at the age of 18, Ross Daly really encouraged me to follow that path. I started walking by Pavlos Erevnidis’s shop in Exarchia every day, and he taught me a lot and helped me to trust my hand and take risks. I consider him and Dimitris Rapakousios my teachers in instrument making”. Thus, gradually, in a manner between serious and funny, as almost all beautiful things happen, he starts his own workshop in Athens and then in Crete: “I build instruments that I know their sound because I know how to play them, so I can judge them from the listener’s point of view as well as from the player’s. Therefore, I mainly make

Το
στην Ουνταϊπούρ της Ινδίας.
Stelios Petrakis Quartet στο Sacred Spirit Festival το
2016,
The Stelios Petrakis Quartet at the 2016 Sacred Spirit Festival in Udaipur, India.
44 JUNE - JULY 2023 ©Προσωπικό Αρχείο Στέλιου Πετράκη ©
Archive
Stelios Petrakis Personal
ONE WAY.
PHILOSOPHY. Σαντορίνη # Μύκονος # Πάρος # Αντίπαρος # Ίος LAMWAY HOTEL MANAGEMENT GROUP Πανόρμου 71-73 Αμπελόκηποι Αθήνα 11524 T.: 210 3237621 e mail: info@lamway.gr www.lamway.gr Paros Agnanti Hotel     
ONE
Osom Resort, Mykonos     Relux Ios Hotel    

Με τον Ross Daly συνδέονται με μακροχρόνια φιλική και επαγγελματική σχέση.  He and Ross Daly have a long-standing friendly and professional relationship.

Ταξιδεύοντας με τη μουσική

Στην πολύχρονη πορεία του μέχρι σήμερα, έχει συνεργαστεί σε συναυλίες και ηχογραφήσεις με σημαντικούς μουσικούς της Μουσικής του

Κόσμου (Ross Daly, Efren Lopez, Bijan και Keyvan Chemirani), της παραδοσιακής μουσικής (Γιώργη Ξυλούρη, Βασίλη Σταυρακάκη), με συνθέτες (Χρήστο Λεοντή, Σταμάτη Σπανουδάκη, Stephanie Economou), καθώς και με τον κορυφαίο Ισπανό τραγουδιστή Manolo Garcia. Τα τελευταία χρόνια, έχει ιδρύσει το Κρητικό Κουαρτέτο (Stelios Petrakis Quartet), ένα σχήμα που ταξιδεύει την κρητική μουσική και τον χορό στα σημαντικότερα φεστιβάλ του κόσμου, καθώς και στις σπουδαιότερες αίθουσες, όπως το Carnegie Hall (Νέα Υόρκη), το Théâtre de la Ville και τη Philharmonie (Παρίσι). To κουαρτέτο, που στην παρούσα φάση απαρτίζεται, εκτός από τον ίδιο, από τους Δημήτρη Σιδερή (λαούτο, τραγούδι), Μιχάλη Κονταξάκη (μαντολίνο, τραγούδι) και Νίκο Λεμπέση (χορός), ουσιαστικά αποτελεί μια δική του πρόταση για το πώς μπορεί η κρητική μουσική να ανοίξει τα φτερά της «και να απευθυνθεί σε νέα, διεθνή φιλόμουσα ακροατήρια, όπως έχουν κάνει και άλλες μουσικές παραδόσεις εδώ και δεκαετίες και έφτασαν να είναι πολύ πιο γνωστές από τη δική μας, παγκοσμίως. Μακάρι το παράδειγμα του δικού μου κουαρτέτου να το ακολουθήσουν και άλλα σχήματα. Μόνο έτσι θα υπάρξει μια ελπίδα επανακαθορισμού τού πώς μπορούμε να απολαμβάνουμε καλύτερα κι εμείς εδώ την παραδοσιακή μας μουσική, εκτός και πέρα -για να μην πω πάνω- από τα γλέντια», εξηγεί. Ιδιαιτέρως αγαπητό και επιτυχημένο είναι επίσης το τρίο οργανικής

lyras, lutes, Cretan, from the mainland and Constantinople, bulgaris, sazs and some medieval instruments. I ship my instruments all over the world, to professional musicians, to amateurs, and to museums, from Alaska, North America and Brazil, to the other side, Japan and Australia, and everywhere in between. Soon one of my lutes will get to the middle of the Pacific Ocean in Hawaii”.

Travelling with music

In his long career to date, he has collaborated in concerts and recordings with important musicians of the Music of the World (Ross Daly, Efren Lopez, Bijan and Keyvan Chemirani), of traditional music (Giorgis Xylouris, Vasilis Stavrakakis), with composers (Christos Leontis, Stamatis Spanoudakis, Stephanie Economou), as well as with the leading Spanish singer Manolo Garcia. In recent years he has founded the Stelios Petrakis Quartet, an ensemble that takes Cretan music and dance to the world’s most important festivals, as well as to the most important venues such as Carnegie Hall (New York), Théâtre de la Ville and Philharmonie (Paris). The quartet, which currently consists, apart from himself, of Dimitris Sideris (lute, vocals), Michalis Kontaxakis (mandolin, vocals) and Nikos Lebesis (dance), is essentially his own proposal on how the Cretan music can spread its wings “and address new, internationally music-loving audiences, as other musical traditions have done for decades and have become much better known

©Τόνια Αυγουστάκη www.toniaphotography.com ©Tonia Avgoustaki www.toniaphotography.com

46 JUNE - JULY 2023
WAVE

Το ELYSIAN LUXURY HOTEL & SPA 5 ***** μπροστά στη θάλασσα, εκεί που το απέραντο γαλάζιο της Μεσσηνιακής θάλασσας συναντά το γαλάζιο του καθαρού Ελληνικού ουρανού, σας συστήνει μια ολοκαίνουρια ολιστική εμπειρία διακοπών και επαναπροσδιορίζει την αίσθηση της πολυτέλειας στην Καλαμάτα.

Μέσα σε ένα γαλήνιο τοπίο, αγκαλιασμένο από τη θάλασσα που το ιχνηλατούν οι φοίνικες, η πισίνα σε σχήμα του απείρου, σας χαμογελά και σας προσκαλεί να απολαύσετε τον ήλιο. Χαλαρώνοντας σε ένα από τα κιόσκια και ξαπλώστρες…

Μια κομψή collection από 44 πολυτελή δωμάτια και σουίτες με ξεχωριστή και εκλεπτυσμένη διακόσμηση και με 22 ιδιωτικές πισίνες, καλωσορίζει τους επισκέπτες σε μια παραδεισένια όαση ομορφιάς.

Διαλέξτε ένα από τα 22 πολυτελή μας δωμάτια και τις 22 σουίτες με ιδιωτικές πισίνες, σε μια εναρμονισμένη παλέτα από χρώματα που απαθανατίζουν το απέραντο λευκό της καθαρότητας, το απαλό αρμονικό γαλάζιο, τα δημιουργικά, θετικά και χαλαρωτικά χρώματα της γης, το εκλεπτυσμένο γκρι ή το κομψό μαύρο και το μυστηριώδες βαθύ βιολετί.

επιλογή είναι δική σας.

Συνοικία Κορδιά | Καλαμάτα 24100 | Τ.: 0030 2721 180100 | E-mail: elysianreception@gmail.com

Μοναδικό στυλ - Διακριτική πολυτέλεια για μοναδικούς επισκέπτες!
Η

μουσικής που έχει σχηματίσει με τον πολυοργανίστα Efren Lopez από τη Βαλένθια και τον από χρόνια φίλο και συνεργάτη του, περσικής καταγωγής Γάλλο μουσικό Bijan Chemirani. Το τρίο έχει εκδώσει δύο πολύ επιτυχημένους δίσκους («Μαύρα φρούδια» και «Taos») και έχει συμμετάσχει στα σπουδαιότερα φεστιβάλ της μουσικής αυτής στην Ευρώπη (Rudolstadt, Le son continu, Jazz sous les pommiers κ.ά.): «Χρησιμοποιώντας όργανα που ανήκουν σε διάφορα τοπικά μουσικά είδη, συνθέτουμε και συμπράττουμε έχοντας κοινές επιρροές, από τη μουσική της Κρήτης, της Μικράς Ασίας και της Μέσης Ανατολής, αλλά και την παλαιά μουσική της Ευρώπης». Επιπλέον, έχει εμφανιστεί ως σολίστ σε άλλα σχήματα, με τον Σταμάτη Σπανουδάκη, τον Χρήστο Λεοντή, τον Ross Daly, τον Manolo Garcia. Στις συνθέσεις του και στους προσωπικούς του δίσκους επηρεάζεται αναπόφευκτα από τις βαθιές του ρίζες στην κρητική μουσική, αλλά και από τους ήχους και τους δρόμους άλλων παραδόσεων που έχει μελετήσει, δημιουργώντας ένα «πάντρεμα» μοναδικό: «Έχω αναπτύξει καλλιτεχνικές και προσωπικές σχέσεις με κορυφαίους σολίστες μουσικούς από άλλες χώρες. Οι δεσμοί αυτοί έχουν γίνει τόσο ισχυροί, ώστε τελικά απευθύνομαι σε μεγάλο βαθμό σε αυτούς τους συνεργάτες όποτε ηχογραφώ τη μουσική μου. Έτσι, το αποτέλεσμα είναι λίγο ή πολύ “ανοικτό” κάθε φορά, σίγουρα ευρύτερο σε σχέση με τα στενά ενορχηστρωτικά όρια ενός δίσκου

than ours, worldwide. I hope that other groups will follow the example of my quartet. This is the only way there can be a hope of redefining how we can better enjoy our traditional music here too, in addition to -or even on top of- the festivals”, he explains. Particularly popular and successful is also the organ trio he has formed with the Valencian multi-instrumentalist Efren Lopez and his long-time friend and collaborator, the Persian-born French musician Bijan Chemirani. The trio has released two very successful albums (“Black Eyebrows” and “Taos”) and has participated in the most important festivals of this music genre in Europe (Rudolstadt, Le son continu, Jazz sous les pommiers etc.): “Using instruments belonging to various local musical genres, we compose and collaborate having common influences, from the music of Crete, Asia Minor and the Middle East, as well as the early European music”.

In addition, he has performed as a soloist in other groups with Stamatis Spanoudakis, Christos Leontis, Ross Daly, Manolo Garcia. In his compositions and personal albums, he is inevitably influenced by his deep roots in Cretan music, but also by the sounds and ways of other traditions he has studied, creating a unique “marriage”: “Charting my own course on the European stage of World Music for years now, I have developed artistic and personal relationships with leading soloist musicians from other countries. These ties have become so strong that I end up turning largely to these collaborators whenever I record my music. Thus, the result is more or less “open” each time, certainly wider than the narrow instrumental limits of an album of Cretan or even Greek traditional music. This marriage is a pleasant

κρητικής ή έστω ελληνικής παραδοσιακής μουσικής». Στο παρόν και το μέλλον Για τη δραστηριότητά του στην παρούσα φάση και τα μελλοντικά του σχέδια, αναφέρει: «Έχοντας μόλις επιστρέψει από τη Βαλένθια της
WAVE
Από αριστερά: Bijan Chemirani, Στέλιος Πετράκης, Efren Lopez.  From left: Bijan Chemirani, Stelios Petrakis, Efren Lopez. ©Laura Soriano

Ισπανίας, όπου συμμετείχα ως συνθέτης και μουσικός σε μια συναυλία-υπερπαραγωγή του Efren Lopez, με άλλους πέντε κορυφαίους μουσικούς από την Ευρώπη, θα επικεντρωθώ στο προσεχές διάστημα στην ολοκλήρωση των ηχογραφήσεων στις οποίες η βραβευμένη με Grammy συνθέτρια Stephanie Economou με εμπιστεύτηκε ως σολίστα για λογαριασμό της ταινίας ʺΓάμος αλά ελληνικά 3ʺ, που θα κυκλοφορήσει και στις ελληνικές αίθουσες το προσεχές φθινόπωρο».

Θα συνεχίσει, επίσης, τις καλοκαιρινές συναυλίες με το κουαρτέ-

το στο Ρέθυμνο (Νεραντζέ τζαμί, σχεδόν όλες τις Δευτέρες της θερινής σεζόν) και στα Χανιά (αίθουσα Μίκης Θεοδωράκης τις Τρίτες 3, 17 και 24 Οκτώβρη).

Τον Ιούνιο θα ταξιδέψει μαζί με το κουαρτέτο στο Πόζναν της Πο-

λωνίας και με το τρίο στην Opera της Lille, στη Βόρεια Γαλλία, για δύο συναυλίες. Όσο για τον Αύγουστο, θα βρεθεί στα Ανώγεια, στο πλαίσιο των σεμιναρίων του Μουσικού Εργαστηρίου Λαβύρινθος: «Θα διδάξω το αγαπημένο μου σεμινάριο “Oι μαθητές συνθέτουν” και θα εμφανιστώ μεταξύ άλλων με τον Ψαρογιώργη σε δύο σημαντικά γλέντια, σε Αβδού και Σίτανο. Τέλος, τον Σεπτέμβριο θα βρεθούμε ως τρίο και στη Νίσυρο, με τον Μιχάλη Κονταξάκη και τον Δημήτρη Σιδερή, για μια συναυλία του φεστιβάλ που διοργανώνει για δεύτερη χρονιά ο Δήμος Νισύρου, σε συνεργασία με τον

www.steliospetrakis.com

artistic fermentation that takes place within me in my effort to bring out each of my compositions as best as I can, to move and motivate the contemporary listener as much as possible. It comes naturally and truly, so I consider it as such when it crystallises and materialises in the open orchestrations I do. The strange thing would be if that didn’t happen on my records, that is, if I chose tight arrangements, even though I have such great international potential collaborators, that would be strange”.

In the present and in the future

On its current activity and future plans, he states: “Having just returned from Valencia, Spain, where I participated as a composer and musician in a special Efren Lopez concert-superproduction with five other leading musicians from Europe, I will be concentrating in the near future on completing the recordings in which Grammy award-winning composer Stephanie Economou has entrusted me as soloist for the film “My Big Fat Greek Wedding 3”, which will be released in Greek cinemas next autumn”. He will also continue his summer concerts with the quartet in Rethymno (Neratze Mosque, almost all Mondays of the summer season) and in Chania (Mikis Theodorakis Theatre on Tuesdays 3, 17 and 24 October). In June he will travel with the quartet to Poznan, Poland, and with the trio to the Opera of Lille, in northern France, for two concerts. As for August, he will be in Anogia, participating in the seminars of the Labyrinth Music Workshop: “I will be teaching my favourite seminar: “Students Compose”, and I will perform, among other things, with Psarogiorgis in two important feasts, in Avdou and Sitanos. Finally, in September we will be in Nisyros as a trio with Michalis Kontaxakis and Dimitris Sideris, for a concert of the festival organised for the second year by the Municipality of Nisyros, in collaboration with the Labyrinth”.

www.steliospetrakis.com

50 JUNE - JULY 2023
“Λαβύρινθο”».
©Γιώργος Γαβαλάς ©George Gavalas ©Προσωπικό Αρχείο Στέλιου Πετράκη.
WAVE
© Stelios Petrakis Personal Archive
Welcome to a place where shopping becomes an artistic journey, offering a huge variety of quality products. Indulge in the stunning interior and treat yourself to a moment of respite at our elegant Bar, as our in-store DJ creates an immersive atmosphere. Shopping therapy inMykonos! SUPERMARKET | FRUITS & VEGETABLES | DELICATESSEN | WINES & SPIRITS

ΒΑΣΙΣΜΕΝΟ ΣΤΙΣ ΠΙΟ ΑΓΝΕΣ ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΙ ΚΑΤΕΥΘΕΙΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΞΑΚΟΥΣΤΟ ΤΟΥ ΑΓΡΟΚΤΗΜΑ, ΤΟ ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΟ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΟ ΠΕΣΚΕΣΙ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ

Tο 2014, έπειτα από 16 χρόνια εντατικής προεργασίας ενός υπέροχου αγροκτήματος, δημιουργήθηκε το Πεσκέσι. Ένα εστιατόριο στην καρδιά του Ηρακλείου, με στόχο την αναβίωση ξεχασμένων συνταγών αλλά και υλικών του νησιού. Το αγρόκτημα δημιουργήθηκε το 1998, με βασικές αρχές τη βιολογική καλλιέργεια, την αναγεννητική γεωργία και την αναβίωση ντόπιων προϊόντων. Καθημερινά τροφοδοτεί το εστιατόριο Πεσκέσι με τα προϊόντα του: αυγά, λαχανικά, φρούτα, βότανα, μέλι κ.ά. αποτελούν τις ιδανικές πρώτες ύλες. Μέσω του αγροκτήματος εφαρμόζεται η μέθοδος του farm to table, αλλά και του table to farm, με την επιστροφή κάθε οργανικού απορρίμματος στο αγρόκτημα, για να γίνει η μετατροπή του σε οργανικό λίπασμα, μέσω της κομποστοποίησης που γίνεται στο κτήμα.

A

gastronomic paradise in the heart of Heraklion

BASED ON THE PUREST INGREDIENTS THAT COME DIRECTLY FROM ITS FAMOUS FARM, THE AWARD-WINNING PESKESI RESTAURANT USES EXCLUSIVELY CRETAN PRODUCTS AND DELIGHTS GREEK AND FOREIGN GUESTS ALIKE.

Peskesi was created in 2014, after 16 years of the intensive preparation of a wonderful farm. A restaurant in the heart of Heraklion, aiming to revive forgotten recipes and local ingredients. The farm was created in 1998, with its basic principles being organic farming, regenerative agriculture and the revival of local products. On a daily basis it supplies the Peskesi restaurant with its products: eggs, vegetables, fruits, herbs, honey, and more, are the ideal ingredients. The farm applies the farm to table method, but also the table to farm, with the return of all organic waste to the farm to be converted into organic fertiliser through composting that takes place on the property.

ΚΡΗΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΚΑΙ ΤΕΡΠΕΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΞΕΝΟΥΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ.
52 JUNE - JULY 2023
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΣΤΕΡΟΠΗ ΛΑΖΑΡΙΔΟΥ  ΒY ASTEROPI LAZARIDOU WAVE
Ένας
γαστρονομικός παράδεισος στην καρδιά του Ήρακλείου

Η ποτοποιία Cretan Spirits, από το 2012, έχει παρουσία στην ελληνική αγορά με την παρασκευή παραδοσιακών αλκοολούχων ποτών, όπως τσικουδιά (ρακή), ούζο, ρακόμελο και άλλα λικέρ με διάφορες γεύσεις.

Η Cretan Spirits παντρεύει και εμπλουτίζει τις παραδοσιακές συνταγές με σύγχρονες αποχρώσεις και πινελιές, δίνοντας ένα μοναδικό χαρακτήρα στα προϊόντα της. Μικρές αλχημείες με βάση το ούζο και κυρίως τη ρακή, συνδυάζονται με αυθεντικές γεύσεις αγνών εσπεριδοειδών και βοτάνων, δημιουργώντας ένα ξεχωριστό αποτέλεσμα.

Απολαύστε στα μπαρ και στα εστιατόρια του πλοίου

Cretan Spirits distillery, since 2012, is producing traditional spirits such as raki (Cretan tsikoudia), ouzo, rakomelo (raki with honey and herbs) and liqueurs in various flavors.

Cretan Spirits distillery uses traditional recipes and enriches them with modern ideas and techniques, giving a unique character to its products.

Little alchemies based on raki but also ouzo are combined with authentic flavors of fruits and herbs, creating a unique result.

Enjoy responsibly at the ship’s bars and restaurants

CRETAN SPIRITS DISTILLERY

Τηλ: 2810 311107

Tel: +30 2810 311107

Διεύθυνση: Μάνου Κατράκη 131, ΒΙΟ.ΠΑ.

Φοινικιάς, Ηράκλειο Κρήτης

Address: Manou Katraki 131, 71410 Finikia

Ind. Area, Heraklion Crete, Greece

Email: info@cretanspirits.gr

www.cretanspirits.com

Cretan Spirits distillery

www.apolafste.ypefthina.gr Áðïëáýóôå Õðåýèõíá

Σε μία έκταση 120 στρεμμάτων καλύπτονται μερικές από τις ανάγκες του εστιατορίου, ενώ ταυτόχρονα, μέσω συγκεκριμένων δράσεων -τράπεζα σπόρων, ημερίδες εκπαίδευσης σε νέους και παιδιά κ.ά.- διασφαλίζονται και οι αξίες της κρητικής γαστρονομίας.

Από τον Καζαντζάκη μέχρι σήμερα

Το όνομα Πεσκέσι είναι εμπνευσμένο από τον οικουμενικό μας συγγραφέα Νίκο Καζαντζάκη και συγκεκριμένα από το βιβλίο του «Αναφορά στον Γκρέκο». Ο συγγραφέας, απευθυνόμενος στον πνευματικό

του πατέρα Δομήνικο Θεοτοκόπουλο, αναφέρει: «… τι πεσκέσι να σου φέρω να θυμηθείς την Κρήτη…». Πλέον, το Πεσκέσι έγινε ο τόπος έκφρασης της γαστρονομίας του νησιού. Το εστιατόριο χρησιμοποιεί αποκλειστικά πρώτες ύλες από το νησί, πέρα από το αγρόκτημα, που αποτελεί την κύρια πηγή πρώτων υλών, σε ποσοστό που φτάνει ακόμα και στο 80% των αναγκών του εστιατορίου – το υπόλοιπο ποσοστό προέρχεται από τοπικούς μικροπαραγωγούς. Η λίστα κρασιών περιλαμβάνει ετικέτες μόνο από κρητικά οινοποιεία και η ίδια ακριβώς αρχή χρησιμοποιείται σε όλα τα ποτά και ροφήματα του εστιατορίου. Με στόχο τη βιώσιμη γαστρονομία, έχουν περιοριστεί οι χιλιομετρικές αποστάσεις για τη μεταφορά των υλικών που χρησιμοποιούνται. Με αυτόν τρόπο μειώνονται οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα από τα μέσα μεταφοράς προϊόντων. Επιπλέον, στηρίζεται η τοπική κοινωνία,

The area of 12 hectares covers some of the restaurant’s needs, while at the same time, the values of Cretan gastronomy are safeguarded through specific actions -seed bank, educational workshops for young people and children, etc.

From Kazantzakis to the present day

The name Peskesi is inspired by our ecumenical author Nikos Kazantzakis and specifically by his book “Report to Greco”. The author, addressing his spiritual father Dominikos Theotokopoulos, says: “... what peskesi [gift] can I bring to remind you of Crete...”. Nowadays, Peskesi has become the site of expression of the island’s gastronomy.

The restaurant exclusively uses materials sourced from the island, apart from the farm, that covers 80% of the products it uses - the rest comes from local micro-producers. The wine list includes only wines from Cretan wineries and the exact same principle is used in all the drinks and beverages of the restaurant.

Aiming for sustainable gastronomy, the distance for the transport of the ingredients used has been minimised. This reduces carbon dioxide emissions into the atmosphere from transportation of products. Furthermore, it supports the local community, with freshness and quality guaranteed.

WAVE
με τη φρεσκάδα και την ποιότητα να είναι εγγυημένες.
54 JUNE - JULY 2023

Όλα από τη γενναιόδωρη Κρήτη

Οι συνταγές προέρχονται από διάφορους τόπους του νησιού, από

τα Χανιά έως το Λασίθι, και αποτελούν μια έκφραση πολιτισμού.

Για το Πεσκέσι, η γαστρονομία αποτελεί μία πολιτισμική έκφραση

βασισμένη στην παράδοση και στον φυσικό πλούτο του τόπου.

Η κρητική κουζίνα και ειδικότερα η κρητική διατροφή χρησιμοποιούν πολλά υλικά από τα οποία τα περισσότερα συναντιούνται μόνο σε αυτό το μαγικό νησί. Άγρια χόρτα, βότανα και τεχνικές μαγειρικής που εφαρμόζονται στο νησί από τη μινωική περίοδο έρχονται στα πιάτα των ενθουσιασμένων θαμώνων. Ένα νησί που αν και γνώρισε πολλούς κατακτητές ανά τους αιώνες, ένα είναι το σίγουρο: η διατροφή του ντόπιου πληθυσμού παρέμεινε κατά βάση στα ίδια διατροφικά πρότυπα εδώ και αιώνες.

Πιάτα με ιστορία και προσωπικότητα

Ο κατάλογος του εστιατορίου αλλάζει πέντε με έξι φορές τον χρόνο και αυτό γιατί χρησιμοποιούνται μόνο βιολογικά και εποχικά προϊόντα, σύμφωνα με τις αρχές της βιωσιμότητας. Ένα δημοφιλές πιάτο είναι ο κρεοκάκαβος -μία συνταγή που συναντάμε στο εγχειρίδιο γαστρονομίας της ελληνιστικής εποχής «Δειπνοσοσφισταί» και περιλαμβάνει συνταγές και από την Κρήτη. Η κοπή του χοιρινού είναι πανσέτα αργομαγειρεμένη με μέλι και θυμάρι στον φούρνο και σερβίρεται με πουρέ οσπρίων. Τα μαναρόλια ή αλλιώς μπίζα, ένα «ξεχασμένο» κρητικό όσπριο το

Everything from generous Crete

The recipes come from various parts of the island, from Chania to Lasithi, and they are an expression of culture. For Peskesi, gastronomy is a cultural expression based on tradition and the natural wealth of the land.

The Cretan cuisine and especially the Cretan diet use many ingredients, most of which are found only on this magical island. Wild greens, herbs and cooking techniques that have been used on the island since the Minoan period are brought to the dishes of the enthusiastic patrons. For an island that has known many conquerors over the centuries, one thing is certain: the diet of the local population has remained basically the same for centuries.

Dishes with history and personality

The restaurant’s menu changes 5 to 6 times a year because only organic and seasonal products are used in accordance with the principles of sustainability. One dish that is popular is kreokakavos -a recipe found in the Hellenistic gastronomy manual “Deipnosophistae” which includes recipes from Crete. The cut of pork is pancetta, slow-cooked with honey and thyme in the oven and served with mashed legumes. Manarolia or biza, a “forgotten” Cretan legume which is revived in the restaurant and constitutes an important part

56 JUNE - JULY 2023 WAVE

οποίο αναβιώνει στο εστιατόριο και αποτελεί σημαντικό κομμάτι της κρητικής διατροφής, είναι σταθερή αξία σε κάθε κατάλογο. Αυτή την περίοδο, το βρίσκουμε μαγειρεμένο με πράσα και καυτερή πιπεριά.

Ο τυροπλακούντας αποτελεί εμβληματικό γλυκό του εστιατορίου.

Είναι μία συνταγή για την οποία υπάρχουν αναφορές από τον 6ο αιώνα π.Χ. σε ελληνιστικά γαστρονομικά εγχειρίδια. Ουσιαστικά

είναι το cheesecake που πλέον πρωταγωνιστεί σε πολλές κουζίνες

ανά τον κόσμο, σε ελληνική εκδοχή. Στο Πεσκέσι σήμερα παρασκευάζεται με ντάκο ως βάση και διάφορα κρητικά τυριά: μυζήθρα, ανθόγαλο και ντόπιο πρόβειο γιαούρτι, με μέλι και καρύδια από το ξακουστό αγρόκτημα.

Ενας μαγικός χώρος

Το αρχοντικό του Καπετάν Πολυξίγκη, μιας εκ των σημαντικότερων προσωπικοτήτων του 19ου αιώνα για την Κρήτη, αποτελεί τον εντυπωσιακό χώρο όπου στεγάζεται το εστιατόριο. Μεγάλη σημασία δίνεται και στο σέρβις, που ολοκληρώνει τη μαγική κρητική φιλοξενία. Μέσα από διαρκείς εκπαιδεύσεις του προσωπικού πάνω στο κρασί, στο ελαιόλαδο αλλά και στα προϊόντα του εστιατορίου, κάθε επισκέπτης έχει το προνόμιο να απολαύσει τη γαστρονομική εμπειρία που του αξίζει. Έτσι δημιουργείται μία αρμονία χώρου και προσωπικού, η οποία δένει με την

of the Cretan diet, is a fixed value in every menu. Currently we find it cooked with leeks and hot peppers.

Tyroplakoundas is an iconic dessert of the restaurant. It is a recipe for which there are references from the 6th century BC in Hellenistic gastronomic manuals. Basically, it is the cheesecake that is now the protagonist in many cuisines around the world, in a Greek version. In Peskesi today it is made with dakos (rusk) as a base and various Cretan cheeses: mizithra, anthogalo and local sheep’s yoghurt, with honey and walnuts from the famous farm.

A magical place

The mansion of Captain Polyxigis, one of the most important personalities of the 19th century for Crete, is the impressive site housing the restaurant. Great importance is also given to the service, which completes the magical Cretan hospitality. Through constant training of the staff on wine, olive oil and the products of the restaurant, every visitor has the privilege to enjoy the gastronomic experience they deserve. This creates a harmony of space and staff, which blends with the Cretan art music to create the atmosphere of Cretan hospitality to every visitor, whether foreign or Greek.

Peskesi

6-8 Captain Charalampi Street, Heraklion, Crete, tel. +302810 288887 peskesicrete.gr

κρητική έντεχνη μουσική για να δημιουργήσει το κλίμα της κρητικής φιλοξενίας σε κάθε επισκέπτη, είτε ξένο είτε Έλληνα. Πεσκέσι Καπετάν Χαραλάμπη 6-8, Ηράκλειο Κρήτης, τηλ. 2810 288887 peskesicrete.gr
58 JUNE - JULY 2023 WAVE

υψηλή τέχνη των διακοπών The fine art of holidays

ΣΤΗ ΜΥΚΟΝΟ ΚΑΙ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΑΝΕΜΩΝ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΑΡΟ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΝ ΤΟΥΣ ΤΑΞΙΔΙΩΤΕΣ ΠΟΥ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΘΑΥΜΑΣΟΥΝ ΑΠΟ ΚΟΝΤΑ ΦΥΣΙΚΕΣ ΟΜΟΡΦΙΕΣ

A BRAND NEW GALLERY IN MYKONOS AND TWO IMPORTANT EXHIBITIONS ON THE ISLAND OF WINDS AND PAROS AWAIT TRAVELLERS WHO WANT TO ADMIRE NATURAL BEAUTIES AND ARTISTIC CREATIONS.

Φέτος συμπληρώνονται είκοσι χρόνια από την ίδρυση της πρώτης γκαλερί Kapopoulos Fine Arts, το 2003, στη λεωφόρο Ποσειδώνος, από τον Βαγγέλη Καπόπουλο. Πλέον, έχει δημιουργηθεί ένα δίκτυο

γκαλερί με συνολικά δώδεκα αίθουσες τέχνης, δέκα στην Ελλάδα και δύο στην Κύπρο, που συνδέονται οργανικά μεταξύ τους και υπηρετούν τους ίδιους υψηλούς στόχους αισθητικής. Το 2005, με την ίδρυση της πρώτης γκαλερί Kapopoulos Fine Arts στη Μύκονο, «ξεκίνησε το ταξίδι μας στο Αιγαίο», λέει ο ιδρυτής του δικτύου των γκαλερί Βαγγέλης Καπόπουλος, «αν και νωρίτερα, ήδη από το 2000, κάναμε κάθε καλοκαίρι δημοπρασίες στη Σύρο. Πιστεύουμε ότι η τέχνη πρέπει να συνοδεύει τον άνθρωπο, τον ταξιδιώτη, παντού και ακόμα καλύτερα, στις ώρες της χαλάρωσης και της ανεμελιάς». «Φιλοσοφία της Kapopoulos Fine Arts είναι να φιλοξενεί στους χώρους τέχνης που διαθέτει τόσο κορυφαίους εικαστικούς παγκόσμιας εμβέλειας, πολύ μεγάλα ονόματα με τα οποία μάλιστα

This year marks twenty years since the founding of the first Kapopoulos Fine Arts gallery, in 2003 on Poseidon Avenue, by Evangelos Kapopoulos. Nowadays, a whole network of galleries has been created with a total of twelve art galleries, ten in Greece and two in Cyprus, which are organically linked to each other and serve the same high aesthetic goals.

In 2005, with the foundation of the first Kapopoulos Fine Arts gallery in Mykonos, “we started our journey in the Aegean”, says the founder of the gallery network Evangelos Kapopoulos, “although earlier, since 2000, we held auctions every summer in Syros, which were very successful. We believe that art should accompany people, travellers, everywhere and even more so in times of relaxation and leisure”.

60 JUNE - JULY 2023
Ή
ΜΙΑ ΟΛΟΚΑΙΝΟΥΡΙΑ ΓΚΑΛΕΡΙ
ΚΑΙ ΕΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΕΣ. ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΣΤΕΡΟΠΗ ΛΑΖΑΡΙΔΟΥ
WAVE
Mr. Brainwash Richard Orlinski

διατηρούμε αποκλειστική συνεργασία για την Ελλάδα, όσο και σημαντικούς, καταξιωμένους καλλιτέχνες από τη χώρα μας, αλλά να προτείνει και νεότερους. Έτσι δημιουργήσαμε στη Μύκονο και μία ακόμα γκαλερί αφιερωμένη στο έργο του Richard Orlinski».

Διεθνής αέρας στη Μύκονο

Γορίλες στο εντυπωσιακό μπλε του κοβαλτίου, λαμπερές αρκούδες, πολύχρωμοι δεινόσαυροι, εκτυφλωτικοί πάνθηρες και άλλα άγρια ζώα που μοιάζουν να το έσκασαν μόλις από το φυσικό τους περιβάλλον: αυτό είναι το μαγικό σύμπαν του κορυφαίου Γάλλου γλύπτη Richard Orlinski, τον οποίο υποδέχεται φέτος η Μύκονος με μία γκαλερί αποκλειστικά αφιερωμένη στις εντυπωσιακές δουλειές του. To Grand Opening του χώρου θα πραγματοποιηθεί στις 20 Ιουλίου, παρουσία του καλλιτέχνη. Η γκαλερί Orlinski στη Μύκονο φιλοξενεί χαρακτηριστικά έργα με την υπογραφή του διεθνούς γλύπτη, με πρώτα τα περίφημα άγρια ζώα του. Ο καλλιτέχνης δουλεύει με διάφορα υλικά και μέσα, δημιουργώντας κυρίως μονοχρωματικά τοτέμ, σε πέτρα, μάρμαρο, χρώμιο και γυαλισμένο μπρούντζο. Σε καθένα από αυτά τα γλυπτά, η υφή και η αντίθεση των υλικών είναι μέρος της εργασίας, όπως και η ίδια η μορφή.

Εφόσον βρεθείτε στη Μύκονο, μην παραλείψετε να επισκεφτείτε

και την κεντρική γκαλερί Kapopoulos Fine Arts στο νησί, που το

φετινό καλοκαίρι παρουσιάζει μια εικαστική συνάντηση κορυ -

φαίων διεθνών εικαστικών, αλλά και Ελλήνων με έντονη παρουσία

στο εξωτερικό: Carole Feuerman, Jeff Koons, Cecile Plaisance,

“The philosophy of Kapopoulos Fine Arts is to host in its art spaces both leading world-class visual artists, very big names with whom we have an exclusive collaboration for Greece, as well as important artists from our country who are well-established, but also to propose younger artists. Therefore, we created in Mykonos another gallery dedicated to the work of Richard Orlinski”.

An international breeze in Mykonos

Gorillas in striking cobalt blue, glowing bears, colourful dinosaurs, dazzling panthers and other wild animals that seem to have just escaped from their natural environment: this is the magical universe of the leading French sculptor Richard Orlinski, whom Mykonos welcomes this year with a gallery exclusively dedicated to his impressive works. The Grand Opening of the space will take place on 20 July, in presence of the artist.

The Orlinski Gallery in Mykonos hosts signature works by the international sculptor, starting with his famous wild animals. The artist works with various materials and media, creating mainly monochromatic totems in stone, marble, chrome and polished brass. In each of these sculptures the texture and contrast of materials is part of the work, as is the form itself.

If you find yourself in Mykonos, don’t forget to visit the main Kapopoulos Fine Arts gallery on the island, which this summer presents an artistic meeting of leading international artists, as

62 JUNE - JULY 2023 WAVE
Λάκης Λαζόπουλος
/ Lakis
Lazopoulos
T +30 22850 27034 E info@dalprofessorenaxos.com Dalprofessorenaxos.com Seafront, Naxos Town, 84300 Naxos, Greece Local fresh fish, meat and fresh pasta in all its glory Born out of Dedication to Quality and Creativity! PROFESSORE dal PROFESSORE dal PROFESSORE dal NAXOS

Mr. Brainwash, Punk me Tender, Damien Hirst, Antonio Segui, Idan Zareski, Leo Manelli, Frederic Avella, Cedric Bouteiller, Pavlos (Διονυσόπουλος), Αλέκος Φασιανός, μεταξύ άλλων.

Δημιουργική σύμπραξη στην Πάρο

Ένας γόνιμος διάλογος που αναδεικνύει τη χαρά της δημιουργίας, άλλοτε με έντονο χρώμα, άλλοτε πιο αφαιρετικά, αλλά πάντα με στόχο τη γεφύρωση με το κοινό μέσω της τέχνης, πραγματοποιείται τον Ιούλιο στην Πάρο.

Πρόκειται για μια σημαντική εικαστική συνάντηση ανάμεσα στον

κορυφαίο ζωγράφο Γιώργο Σταθόπουλο και τον Λάκη Λαζόπουλο που έχει υπηρετήσει το θέατρο και έχει μπει πλέον δυναμικά και στον χώρο της εικαστικής τέχνης. Η ενδιαφέρουσα συνύπαρξη φιλοξενείται στην Kapopoulos Fine Arts στην Πάρο: οι δύο εικαστικοί συνομιλούν μέσα από διαφορετικές εικαστικές γλώσσες, εκφράζοντας με το έργο τους, καθένας με τον τρόπο του, αυτά που τους απασχολούν.

Γκαλερί Orlinski, Ματθαίου Ανδρόνικου 48, κεντρικό Ματογιάννι, Μύκονος, mykonos@kapopoulosart.gr

Kapopoulos Fine Arts Μύκονος, Ενόπλων Δυνάμεων 15, κεντρικό Ματογιάννι, Μύκονος

Kapopoulos Fine Arts Πάρος, Ποτάμι, Νάουσα

well as Greeks with a strong presence abroad: Carole Feuerman, Jeff Koons, Cecile Plaisance, Mr Brainwash, Punk me Tender, Damien Hirst, Antonio Segui, Idan Zareski, Leo Manelli, Frederic Avella, Cedric Bouteiller, Pavlos (Dionysopoulos), Alekos Fassianos, among others.

A creative partnership in Paros

A fruitful dialogue that highlights the joy of creation, sometimes with intense colour, sometimes more abstractly, but always with the aim of communicating with the public through art, takes place in July in Paros. It is an important artistic meeting between the leading painter Giorgos Stathopoulos and Lakis Lazopoulos, who has served the theatre and has now entered the field of visual art. This interesting collaboration is hosted at Kapopoulos Fine Arts in Paros: the two artists converse through different artistic languages, expressing with their work, each in their own way, the things that concern them.

Orlinski Gallery, 48 Matthaiou Andronikou Street, central Matogianni, Mykonos, mykonos@kapopoulosart.gr

Kapopoulos Fine Arts Mykonos, 15 Enoplon Dynameon Street, central Matogianni, Mykonos

Kapopoulos Fine Arts Paros, Potami, Naousa

64 JUNE - JULY 2023 WAVE
Γιώργος Σταθόπουλος / Giorgos Stathopoulos
Richard Orlinski Damien Hirst

Ζουμερά κρεατικά και θαλασσινά στα κάρβουνα, σπιτικές γεύσεις της μαμάς και μεζεδάκια, εκλεκτό κρασί και μια υπέροχη ακροθαλασσιά... Από το 1978, σας προσφέρουμε πάντοτε το καλύτερο, με συνταγή την αγάπη, τα αγνά υλικά και το μεράκι μας για την ποιοτική κουζίνα.

Ακτή Παγκάλου 5, Κιτροπλατεία, Άγιος Νικόλαος, τηλ. 28410 83168

Facebook: FarosFamilyRestaurant

Enjoy delicious meat and seafood on bbq, mama’s cooking of local specialties, an exquisite wine selection and a magical seaside... Family owned, serving with love, since 1978. Your eating place in Agios Nikolaos.

5 Akti Pagalou, Kitroplatia, Agios Nikolaos, tel. 28410 83168

Facebook: FarosFamilyRestaurant

ΤΕΧΝΗ ΑΠΟ ΜΟΝΗ ΤΗΣ

ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΤΑΙ ΠΕΡΙΤΡΑΝΑ ΣΤΟ ΦΙΛΟΞΕΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟ «ΛΥΧΝΟΣΤΑΤΗΣ».

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΣΤΕΡΟΠΗ ΛΑΖΑΡΙΔΟΥ

Tο Μουσείο παραδοσιακής ζωής Κρήτης «Λυχνοστάτης»

είναι από το 1992 φυτεμένο μέσα στη Χερσόνησο, τον

δημοφιλή τουριστικό προορισμό της Κρήτης. Εκτείνεται σε μία έκταση 7 στρεμμάτων δίπλα στη θάλασσα και όλα τα κτίσματά του είναι φτιαγμένα σχεδόν αποκλειστικά από πρωτογενή υλικά όπως η πέτρα, το ξύλο και ο πηλός. Πρόκειται για ένα ιδιωτικό μουσείο, πρωτοβουλία της οικογένειας Μαρκάκη, που μαζί με τέσσερις ντόπιους εργάτες και ελάχιστους εθελοντές κατάφεραν με μόχθο, γνώση και αγάπη για την Κρήτη να δημιουργήσουν μέσα στο διάστημα 1986-1992 ένα ιδιαίτερο, «χειροποίητο» μουσείο. Η βιωματική λαογραφία, η φυσιογνωσία, η ανάδειξη της διαλεκτικής σχέσης της παράδοσης μέσα από τη συνομιλία του παρελθόντος με το παρόν και την προβολή τους στο μέλλον, είναι οι καταστατικοί σκοποί του μουσείου.

Η τέχνη της παράδοσης σε πρώτο πλάνο

Το πετρόκτιστο κτίριο του μουσείου.

 The stone-made building of the museum.

A handmade museum

TRADITIONAL LIFE IS AN ART IN ITSELF AND THIS IS AMPLY DEMONSTRATED IN THE HOSPITABLE MUSEUM “LYCHNOSTATIS”.

The Museum of the traditional life of Crete “Lychnostatis” is nestled in Hersonissos, the popular tourist destination of Crete, since 1992. It is spread over an area of 0.7 hectares by the sea and all its buildings are made almost exclusively of primary materials such as stone, wood and clay.

It is a private museum, an initiative of the Markakis family who, together with four local workers and a few volunteers, managed with hard work, expertise and love for Crete to create a special, “handmade” museum between 1986 and 1992. Experiential folklore, natural history, the emergence of the dialectical relationship of tradition through the conversation of the past with the present and their projection into the future, are the statutory objectives of the museum.

Το βασικό αφήγημα του μουσείου είναι η ζωή στην Κρήτη στα τέλη Η ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΖΩΗ ΕΙΝΑΙ
ΚΑΙ
ΑΥΤΟ
66 JUNE - JULY 2023 Ένα
χειροποίητο μουσείο
WAVE
The
of jewellery for more than 40 years Λαβύρινθος-Κοκκιάδη: Δικαιοσύνης 21, Hράκλειο, τηλ: 2810 346380 | Lavirinthos-Kokkiadi: 21 Dikaiosinis Street, Heraklion, tel: +30 2810 346380 Κόσμημα Κοκκιάδη: Δαιδάλου 35, Hράκλειο, τηλ: 2810 330350 | Kokkiadi Jewels: 35 Daidalou Street, Heraklion, tel: + 30 2810 330350 email: info@labyrinth.gr e-shop: kokkiadi.gr
art

του 19ου και στον 20ό αιώνα, το ήθος και οι αξίες της παράδοσης και η σχέση τους με τη φύση και τη σύγχρονη λαϊκή τέχνη της Κρήτης. Παράλληλα, οι κανόνες οικολογικής διαχείρισης που τηρούνται στο μουσείο (βιο-φυτοθεραπεία, πράσινη λίπανση), αλλά και οι παραδοσιακοί τρόποι καλλιέργειας (επαναχρησιμοποίηση απορριμμάτων, ανακύκλωση φυτικών υλών) που ακολουθούνται στους κήπους και στα φυτώριά του, το καθιστούν χώρο ενεργού λαογραφίας και βιωματικής φυσιογνωστικής αγωγής.

Οι συλλογές του μουσείου (λαογραφική, φυσιογνωστική, καλλιτεχνική και προ-βιομηχανικής τεχνολογίας) δεν υπάρχουν ξεκομμένα

η μία από την άλλη αλλά συλλειτουργούν, ξεκινώντας ένα μυστικό διάλογο μεταξύ τους και με τους επισκέπτες.

Οι συλλογές

Στη Λαογραφική, στο αγροτικό και το αστικό σπίτι, καθώς και στα εργαστήρια παραδοσιακών ασχολιών παρουσιάζονται αντικείμενα και τεκμήρια που σχετίζονται με τα παραδοσιακά επαγγέλματα, τα τοπικά έθιμα, τις κοινωνικές νοοτροπίες, τον τρόπο ζωής, τους θρύλους, καθώς και λοιπά λαογραφικά-εθνογραφικά στοιχεία. Η Φυσιογνωστική δεσπόζει στους κήπους και στα περιβόλια του μουσείου και ο επισκέπτης μπορεί να γνωρίσει δέντρα, φυτά και βότανα της περιοχής, καθώς και βρώσιμα χόρτα. Παρουσιάζονται τρόποι διαχείρισης φυτικών υλικών και οικολογικές πρακτικές, όπως η οργανική λίπανση. Επίσης, εκτίθενται πετρώματα και ορυκτά του νησιού σε ποικίλα μεγέθη, σχήματα και χρώματα, όπως χαλαζίτες, μάρμαρα, όνυχες, πετρώματα με οργανικά και φυτικά απολιθώματα κ.ά.

Στην Καλλιτεχνική, συναντάμε έργα λαϊκών αυτοδίδακτων καλλιτεχνών της Κρήτης, που με υλικά το ξύλο και την πέτρα αναδεικνύονται ως συνεχιστές της ανώνυμης λαϊκής τέχνης. Ξεχωριστή ενότητα στο μόνιμο εκθετήριο αποτελούν τα έργα από φυτικά και ανακυκλώσιμα υλικά.

Στην Προβιομηχανική τεχνολογία θα βρούμε μηχανήματα που χρησιμοποιούνταν κατά την προβιομηχανική περίοδο και είναι χαρακτηριστικά της τεχνογνωσίας στον τομέα της γεωργίας, όπως

The art of tradition in the foreground

The main narrative of the museum is life in Crete in the late 19th and 20th centuries, the ethos and values of tradition and their relationship with nature and contemporary Cretan folk art. At the same time, the ecological management rules followed by the museum (bio-phytotherapy, green fertilisation) and the traditional ways of cultivation (reuse of waste, recycling of plant materials) that are applied in its gardens and nurseries, make it a place of active folklore and experiential natural history education.

The museum’s collections (folklore, natural history, art and preindustrial technology) do not exist in isolation from one another, but rather work together, starting a secret dialogue with each other and with the visitors.

The collections

In the Folklore Collection, in the rural and the urban house, as well as in the workshops of traditional occupations, are presented objects and documents related to traditional professions, local customs, social attitudes, lifestyle, legends, as well as other folkloreethnographic elements.

The Natural History Collection dominates the gardens and orchards of the museum and visitors can learn about the trees, plants and herbs of the region, as well as about edible greens. There are presented ways of managing plant materials and ecological practices, such as organic fertilisation. Also on display are rocks and minerals of the island in various sizes, shapes and colours, such as quartzites, marbles, onyx, rocks with organic and plant fossils, etc. In the Art Collection, we find works by self-taught folk artists of Crete who, using wood and stone as materials, emerge as continuators of the anonymous folk art. The works made of plant and recyclable materials constitute a separate section of the permanent exhibition.

68 JUNE - JULY 2023 WAVE
Το αγροτικό σπίτι (πόρτεγο Κωστή Φραγκούλη).  The rural house (main hall Kostis Fragoulis). Το εκκλησάκι της Παναγίας της Ακροκυματούσας και ο περιβάλλων χώρος.  The chapel of Panagia Akrokimatousa and the surrounding area.

ελαιοτριβείο της εποχής (κοινώς φάμπρικα), ανεμό μυλο, χαρουπόμυλο, πρέσα αρωματικών φυτών, συ σκευαστήριο καπνού.

Ρακοκάζανα, μελισσόσπιτα και ξηραντήρια

Επιπρόσθετα, μέσα στο Μουσείο «Λυχνοστάτης» ο επι σκέπτης θα δει μητάτο, αλώνι, πατητήρι, ρακοκάζανο και ξυλοκάμινο. Επίσης, υπάρχουν εργαστήριο υφαντικής και φυτικών βαφών, εργαστήριο αγγειοπλαστικής, καθώς και ξυλουργείο και τσαγκαράδικο. Χαρακτηριστικά είναι ακόμη το μελισσόσπιτο και το ξηραντήριο αρωματικών φυτών και λουλουδιών. Τέλος, υπάρχει ένα παλιό σχολείο -με ενδεικτικά είδη διδασκαλίας της παλιάς εποχής- και το εκκλη σάκι της Παναγίας της Ακροκυματούσας.

Το μουσείο διαθέτει και αίθουσα πολλαπλών χρή σεων, χωρητικότητας 100 ατόμων, όπου διοργανώ νονται συνέδρια, σεμινάρια και παρουσιάσεις για το ανθρωπογενές και το φυσικό περιβάλλον της Κρήτης. Στο υπαίθριο θέατρο χωρητικότητας 250 ατόμων διορ γανώνονται καλλιτεχνικές εκδηλώσεις και περιοδικές εκθέσεις, ενώ στο παραδοσιακό καφενείο «Ο έρωντας» προσφέρονται παραδοσιακά αφεψήματα και ροφή ματα. Τέλος, στο πωλητήριο του μουσείου διατίθενται παραδοσιακά προϊόντα που παρασκευάζονται στο μου σείο όπως συκόπιτες, σταφίδες και πετιμέζι.

Το Μουσείο «Λυχνοστάτης» επελέγη ως υποψήφιο Ελλη νικό Μουσείο και προκρίθηκε στον τελικό για το Βραβείο του Ευρωπαϊκού Μουσείου της Χρονιάς 2010, καταλαμβά νοντας την τιμητική πέμπτη θέση για την παρουσίασή του.

www.lychnostatis.gr

In Pre-industrial technology we will find machines that were used during the pre-industrial period and are typical of the know-how in the field of agriculture, such as the olive press of the period (commonly called “fabrika”), windmill, carob mill, aromatic plant press, tobacco packing plant.

Raki cauldrons, beehives and kilns

In addition, inside the “Lychnostatis” Museum, the visitor will see a summer camp, a threshing floor, a wine press, a raki cauldron and a wood-burning stove. There is also a weaving and plant-based dyeing workshop, a pottery workshop, as well as a carpenter’s workshop and a shoemaker’s shop. Characteristic are also the beehive and the kiln for aromatic plants and flowers. Finally, there is an old school -with typical teaching materials of the old times- and the chapel of Panagia Akrokimatousa. The museum also has a multi-purpose hall with a capacity of 100 people, where conferences, seminars and presentations on the man-made and natural environment of Crete are organised. Artistic events and temporary exhibitions are organised in the open-air theatre with a capacity of 250 people, while the traditional café «O erontas» offers traditional drinks and beverages. Finally, the museum shop sells traditional products made in the museum such as fig-pies, raisins and molasses. The “Lychnostatis” Museum was selected as a nominee Greek Museum and qualified for the final of the European Museum of the Year Award 2010, taking the honorary fifth place for its presentation.

www.lychnostatis.gr

70 JUNE - JULY 2023
Ο κήπος με τα αρωματικά φυτά. Kάτω: Το ξυλόγλυπτο «Δέντρο της Γυναίκας».  The garden with the aromatic plants. Bottom: The carved “Woman’s Tree”.

Βρίσκουμε λύσεις για την εξοικονόμηση

• Εξοπλισμός ∆ικτύων και Ειδικών Ρευστών

• Εξαρτήματα για ανοξείδωτα δίκτυα ατμού (γαλακτοβιομηχανίες, τυροκομεία

και φαρμακοβιομηχανίες)

• Προτάσεις Βελτίωσης και Εξοικονόμησης Ενέργειας

• Περιορισμός θερμικών απωλειών

• Περιορισμός υγρασίας του ατμού

• Επιστροφή συμπυκνωμάτων

• Μελέτες δικτύων Ατμού και Ρευστών

• Ενεργειακές Μετρήσεις

ALEKAN ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ

Λ. Κωνσταντίνου Καραμανλή 177 Αχαρνές – Αθήνα | Τ: 210 240 1370

www.alekan.gr | e-mail: info@alekan.gr

ενέργειας στη Βιομηχανία σας!

articles & interviews

main deck

TOM-GRIMBERTUNSPLASH
74 JUNE - JULY 2023  ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΣΤΕΡΟΠΗ ΛΑΖΑΡΙΔΟΥ WAVE ΕΠΟΜΕΝΉ
ΔΙΑΚΟΠΈΣ! ΑΝ ΔΙΑΒΑΖΕΤΕ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΓΡΑΜΜΕΣ, ΕΙΣΤΕ ΕΝ ΠΛΩ ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΥΠΕΡΟΧΟ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟ ΟΜΩΣ Η MINOAN LINES ΣΑΣ ΤΑΞΙΔΕΥΕΙ ΣΕ ΠΟΛΛΟΥΣ ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΣΑΣ ΘΥΜΙΣΟΥΜΕ ΟΣΑ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΥΝ ΜΟΝΑΔΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟΥΣ ΕΠΙΣΚΕΦΤΕΙΤΕ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ!
ΣΤΑ ΣΉ:

 BY

ASTEROPI LAZARIDOU

75 JUNE - JULY 2023
IF YOU ARE READING THESE LINES, YOU ARE ON YOUR WAY TO A WONDERFUL DESTINATION. HOWEVER, MINOAN LINES TRAVELS YOU TO MANY MORE AND WE ARE HERE TO REMIND YOU OF WHAT MAKES THEM UNIQUE AND WHY YOU SHOULD VISIT THEM AT THE FIRST GIVEN OPPORTUNITY! WAVE

Ηράκλειο

Το Ηράκλειο φημίζεται για πολλά πράγματα, με την Κνωσό να είναι πρώτη στη λίστα και δικαίως, καθώς ήταν το κέντρο του πρώτου λαμπρού ευρωπαϊκού πολιτισμού, του Μινωϊκού. Το ανάκτορο της πόλης, πραγματικά εντυπωσιακό, είναι ο πλέον επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος της Κρήτης, με περισσότερους από 1.000.000 επισκέπτες τον χρόνο. Το Αρχαιολογικό Μουσείο του Ηρακλείου διαθέτει μοναδικούς θησαυρούς και ευρήματα από την Κνωσό και όχι μόνο. Το πρόσφατα ανακαινισμένο μουσείο θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα μουσεία στην Ευρώπη και το σπουδαιότερο στο είδος των εκθεμάτων του παγκοσμίως.

Για μια εναλλακτική και πολλά υποσχόμενη παραλία, επισκεφτείτε τον Ληστή. Βρίσκεται ανάμεσα στο Καστρί και την Καμπουλά, στη νότια ακτή του Ηρακλείου, και είναι μία από τις ομορφότερες και πιο άγριες παραλίες κοντά στο Ηράκλειο. Ξεχωρίζει για τα ρηχά, καταγάλανα νερά και την πράσινη βλάστηση περιμετρικά, με άμμο και ψιλό βότσαλο και έναν τεράστιο ογκόλιθο να τη χωρίζει στα δύο. Αν εξερευνήσουμε προς τα νότια, φτάνουμε σε μία μεγαλύτερη αμμουδιά που αποτελεί συνέχεια του Ληστή. Για να φτάσουμε, πρέπει να αφήσουμε το αυτοκίνητο και να περπατήσουμε στο μονοπάτι -όλα τα ωραία στη ζωή θέλουν προσπάθεια!

Πάρος

Μακριά από τη θάλασσα αλλά κοντά στην καρδιά μας βρίσκεται ένα από τα ωραιότερα χωριά των Κυκλάδων, οι Λεύκες.

Η βόλτα στα γραφικά σοκάκια, το ατέλειωτο χάζι

Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου

 Archaeological Museum of Heraklion

των παραδοσιακών πέτρινων σπιτιών που έχουν κάτι «εξωτικό» από βορειοανατολικό Αιγαίο, οι καλαίσθητες γκα -

Heraklion

Heraklion is famous for many things, with Knossos being first on the list and rightly so, as it was the centre of the first glorious European civilisation, the Minoan. The city’s palace, truly impressive, is the most visited archaeological site in Crete with more than 1,000,000 visitors a year.

The Archaeological Museum of Heraklion holds unique treasures and artifacts from Knossos and beyond. The recently renovated museum is considered one of the most important museums in Europe and the most important of its kind in the world.

For an alternative and promising beach, visit Listis. It is located between Kastri and Kampoula, on the south coast of Heraklion and is one of the most beautiful and wildest beaches near Heraklion. It stands out for its shallow, deep blue waters and the green vegetation around it, with sand and fine pebbles and a huge boulder dividing it in two. If we explore to the south, we reach a larger sandy beach that is a continuation of Listis. To get there, one has to leave their car and walk along the path -all good things in life take some effort!

Paros

Away from the sea, but close to our heart, is one of the most beautiful villages of the Cyclades, Lefkes. A stroll through the picturesque alleys, the endless bustle of traditional stone houses that have something “exotic” from the north-eastern Aegean, the elegant galleries that host works by emerging artists, the sense of Italian neorealism especially in the evening hours and the restaurants with very special flavours are just a few of the reasons to visit. Kalogeros Beach, apart from its wonderful waters, can be beneficial to our skin, which has been strained by the hot sun. The outlying rocks consist of green clay. Many people break off soft pieces, make mud with the seawater, spread it on their face and body and the whole beach is filled with strange and happy little green figures! Afterwards, you rinse off in the sea and your skin is softer than ever.

Λεύκες, Πάρος

 Lefkes, Paros

76 WAVE
JUNE - JULY 2023

λερί που φιλοξενούν έργα ανερχόμενων καλλιτεχνών, η αίσθηση σεκάνς ιταλικού νεορεαλισμού ειδικά τις απογευματινές ώρες και τα εστιατόρια με τις πολύ ιδιαίτερες γεύσεις, είναι λίγοι μόνο από τους λόγους που πρέπει να το επισκεφθείτε.

Η παραλία Καλόγερος, εκτός από υπέροχα νερά, έχει και ευεργετικές δράσεις στο ταλαιπωρημένο από τον καυτό ήλιο δέρμα μας. Τα ακρια-

νά βράχια είναι φτιαγμένα από πράσινη άργιλο. Πολλοί κόβουν μαλακά κομμάτια, σχηματίζουν λάσπη με το θαλασσινό νερό, την απλώνουν

σε πρόσωπο και σώμα και όλη η παραλία γεμίζει από παράξενα και χαρούμενα πράσινα ανθρωπάκια! Στη συνέχεια, ξεπλένεσαι στη θάλασσα και το δέρμα σου είναι πιο απαλό από ποτέ. Φεύγοντας από εκεί, το φαγητό στην πανέμορφη και κοντινή Μάρπησσα είναι υπέροχο. Η Παροικιά ήταν, είναι και θα είναι ένα από τα ωραιότερα σημεία των Κυκλάδων για νυχτερινή διασκέδαση. Μπαρ παραταγμένα στην παραλία αλλά και πιο εναλλακτικά μέσα στα στενάκια, υπόσχονται να μας ξενυχτήσουν.

Νάξος

Κάποιες φορές, η απλότητα αναδεικνύεται ως η μεγάλη νικήτρια. Η παραλία της Αγίας Αννας φημίζεται για την εντυπωσιακή της έκταση, τη μαλακή της άμμο, τις ποιοτικές ψαροταβέρνες που μας περιμένουν κατά μήκος της και φυσικά, τα καταγάλανα νερά. Αν την περπατήσεις από τη μία άκρη της ως την άλλη, θα διαπιστώσεις ότι όλοι είναι καλοδεχούμενοι. Από ερωτευμένα ζευγάρια που απολαμβάνουν τις πρώτες τους κοινές διακοπές, μέχρι χαρούμενες πολυπληθείς παρέες ή οικογένειες με παιδιά και κουβαδάκια.

Ολοι μπορούν να βρουν τη θέση τους!

Οσο ακαταμάχητη είναι η παραθαλάσσια Νάξος, άλλο τόσο ασυναγώνιστη είναι και η ορεινή εκδοχή της. Με το χωριό Απείρανθος να κερδίζει τις εντυπώσεις, οι πλατείες με τα πλατάνια, τον ελληνικό καφέ, τα νόστιμα μεζεδάκια και το γλυκό του κουταλιού θα σε κάνουν να ψάχνεις σπίτι να νοικιάσεις -ή να αγοράσεις για να μείνεις για πάντα εκεί!

Σαντορίνη

Η θέα από την Καλντέρα είναι έρωτας με την πρώτη ματιά. Οσες φωτογραφίες κι

Αγία Άννα, Νάξος  Agia Anna, Naxos

Μάρπησσα, Πάρος  Marpissa, Paros

Απείρανθος, Νάξος  Apeiranthos, Naxos

WAVE
JUNE - JULY 2023 77

αντικρίσεις με τα ίδια σου τα μάτια δεν μπορεί να ειπωθεί

με λόγια. Το μαγικό ηλιοβασίλεμα

της Οίας είναι μία άλλη ατραξιόν που συνή-

θως συνοδεύεται από το αυθόρμητο χειροκρότημα

εκστασιασμένων τουριστών -ο ήλιος υποκλίνεται με μία μεγαλόπρεπη βουτιά στη θάλασσα.

Δεν παραβλέπουμε επίσης ότι φημισμένη και για τα υπέροχα κρασιά της και με τον οινοτουρισμό να κερδίζει όλο και περισσότερους πιστούς ακολούθους, η Σαντορίνη μάς προσκαλεί σε οργανωμένες ξεναγήσεις σε οινοποιεία που ξεχωρίζουν.

Η εκδρομή και ξενάγηση με μικρό πλοίο στο ηφαίστειο μας βοηθά να συνειδητοποιήσουμε από κοντά την εκρηκτική ενέργεια

αυτού του μαγικού νησιού. Περιλαμβάνει και βουτιά στα κοντινά και καυτά νερά.

Μύκονος

Μακριά από την κοσμικότητα του διάσημου νησιού, ανακαλύπτουμε παραλίες-ησυχαστήρια που σχεδόν δεν θα πιστεύουμε ότι βρίσκονται στη Μύκονο. Ξεκινώντας από τον Αϊ-Γιάννη, τη συνοικία προς τη δυτική πλευρά του νησιού, και καλύπτοντας ένα μικρό χωμάτινο τμήμα του δρόμου, φτάνουμε στην παραλία Κάπαρη μετά από μία μικρή κατάβαση με τα πόδια. Εκεί κολυμπάμε σε ανοργάνωτη παραλία που μόνο Μύκονο δεν θυμίζει. Αν μείνουμε ως τη δύση, θα απολαύσουμε τον ήλιο να χάνεται πίσω από το θρυλικό

es in the Cyclades for nightlife. Bars lined up on the beach and more alternative bars in the alleys promise to keep us up all night long.

Naxos

Sometimes, simplicity is the great winner. Agia Anna Beach is famous for its impressive expanse, its soft sand, the quality fish restaurants that await us along the beach and of course, the deep blue waters. When you walk it from one end to the other, you realise that everyone is welcome. From couples in love enjoying their first holiday together, to happy crowds or families with children and sand buckets. There is a spot for everyone! While the coastal Naxos is irresistible, the mountainous aspect of the island is just as incomparable. With the village of Apeiranthos being the most impressive, the squares with plane trees, Greek coffee, delicious snacks and spoon sweets will have you looking for a house to rent -or buy to stay there forever!

Santorini

The view from the Caldera is love at first sight. No matter how many photos you have seen, no matter how much you have read, what you will witness with your own eyes cannot be described in words. Oia’s magical sunset is another attraction that is usually met with the spontaneous applause of ecstatic tourists -the sun bows with a majestic dip in the sea.

We also do not overlook the fact that Santorini is famous for its wonderful wines and with wine tourism gaining more and more loyal followers, Santorini invites us to organised tours to wineries that stand out.

The excursion and tour by small boat to the volcano helps us to realise the explosive energy of this magical island. It also includes a dive in the nearby and hot waters.

Mykonos

Away from the popularity of the famous island, we discover beaches-retreats that you would hardly believe to be in Mykonos. Starting

Στον δρόμο για Άνω Μερά και λίγο
φτάσουμε στον οικισμό,
που μας οδηγεί στο φράγμα του Μαραθιού, ένα από τα δύο φράγματα που
νησί της Δήλου.
πριν
στρίβουμε αριστερά ακολουθώντας τον δρόμο
JUNE - JULY 2023 78 WAVE Σαντορίνη  Santorini Σαντορίνη  Santorini

δεν φυσάει βοριάς, θα κολυμπήσουμε σε μία αγνή παραλία που θυμίζει άλλες εποχές.

Οι πολλές κοντινές σπηλιές αποτελούν καταφύγιο για τις μεσογειακές φώκιες, από τις οποίες πήρε και το όνομά της η παραλία.

Μία εκδρομή στη γειτονική Δήλο επιβάλλεται. Φορτισμένο ενεργειακά και μυθολογικά νησί, ευθύνεται και για το όνομα «Κυκλάδες», καθώς όλα τα υπόλοιπα νησιά κυκλώνουν νοερά το ολόφωτο νησί του θεού Απόλλωνα.

Μήλος

Ένα πανέμορφο νησί, με τη μία παραλία να είναι ωραιότερη από την άλλη. Η μεγαλύτερη σταρ, το Σαρακήνικο. Ξεκινώντας από

το ομώνυμο χωριό συναντάμε ένα μοναδικό σεληνιακό τοπίο. Λευκά, επιμήκη, σχεδόν οριζόντια βράχια απλώνονται παντού, σχηματίζοντας πλατώματα με κατεύθυνση τη θάλασσα. Τα βράχια είναι φαγωμένα από την αρμύρα και μοιάζουν σαν να είναι σμιλευμένα, δημιουργώντας μικρές και μεγάλες κοιλότητες. Εκεί, ανάμεσά τους, σχηματίζεται μια μικρή ξεχωριστή ακρογιαλιά, με τη θάλασσα να ανοίγει τη φιλόξενη αγκαλιά της. Βορειοδυτικά, το χωριό Τρυπητή είναι χτισμένο αμφιθεατρικά πάνω στην πλαγιά που κατεβαίνει στη θάλασσα. Το όνομά της το πήρε από τα μαλακά εδάφη της, που έμοιαζαν τρυπημένα, προερχόμενα από ηφαιστειογενή πετρώματα. Στο ύψωμα του χωριού σώζονται σπαρμένοι ανεμόμυλοι. Σήμερα, μερικοί από αυτούς είναι ενοικιαζόμενα δωμάτια με όλες τις ανέσεις.

Ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίσει κανείς τις μοναδικές φυσικές ομορφιές της Μήλου είναι ο γύρος του νησιού με καΐκι -μία μονοήμερη εκδρομή που αξίζει πραγματικά.

Σύρος

Μπάνιο στις παραλίες Κίνι, Φοίνικας, Ποσειδωνία. Ούζο με το μαγιό σε τραπέζι πάνω στην άμμο με θέα το ηλιοβασίλεμα. Ονειρεμένη βόλτα στα πανέμορφα νεοκλασικά αρχοντικά της συνοικίας Βαπόρια, αλλά και στα σοκάκια του μεσαιωνικού οικισμού της Ανω Σύρου -είναι σαφέστατα νησί που πρέπει να το περπατήσεις για να

Δήλος  Delos Κάπαρη, Μύκονος  Kapari, Myconos

from Agios Io annis, the quar ter on the west side of the island and covering a small dirt part of the road, we reach Kapari Beach after a short descent on foot. There we swim in a non-organised beach that doesn’t look anything like Mykonos. If we stay until sunset, we will enjoy the sun disappearing behind the legendary island of Delos. On the road to Ano Mera and just before we reach the settlement, we turn left following the road that leads us to the Marathi dam, one of the two dams that supply the island with water. Then we end up in Fokos, where, if there is no north wind, we will swim in a pure beach reminiscent of bygone eras. The many nearby caves are a refuge for Mediterranean seals, from which the beach takes its name.

A trip to neighbouring Delos is a must. It is an energy-charged and mythological island, which is also the reason for the name “Cyclades”, as all the other islands symbolically encircle the island of Apollo.

Milos

A beautiful island, with one beach more beautiful than the other. The biggest star, Sarakiniko. Starting from the homonymous village we encounter a unique lunar landscape. White, elongated, almost horizontal rocks spread everywhere, forming plateaus facing the sea. The rocks are eaten away by the saltwater and look like they have been chiselled, creating small and large cavities. There, between them, a small, special beach is formed, with the sea opening its welcoming embrace.

WAVE

79 JUNE - JULY 2023

Άνω Σύρος  Ano Syros

Κίνι, Σύρος  Kini, Syros

Μια επίσκεψη στη Σύρο δεν είναι ολοκληρωμένη

χωρίς επίσκεψη στα ρεμπετάδικα που ζουν, βασιλεύουν

και δοξάζουν τη μουσική του πολιούχου ρεμπέτη του νησιού Μάρκου Βαμβακάρη -η «Φραγκοσυριανή» μπορεί και να θεωρηθεί ο εθνικός ύμνος της Σύρου!

Τήνος

Το νησί που εδώ και σχεδόν δέκα χρόνια δεν είναι πια γνωστό μόνο για τον θρησκευτικό τουρισμό, έχει υπέροχες παραλίες, με την Κολυμπήθρα να είναι μία από τις πιο δημοφιλείς και πολυσύχναστες. Αλλά η Τήνος είναι κυρίως το νησί με τα ωραιότερα χωριά -Πύργος, Φαλατάδος, Υστέρνια, Πάνορμος, Δύο Χωριά, Καρδιανή, Πλατιά και τόσα άλλα που περιμένουν να τα ανακαλύψετε. Με άλλα λόγια, αν δεν περιηγηθείς στα τηνιακά χωριά, τα περισσότερα από τα οποία δεσπόζουν σε υψώματα με υπέροχη θέα, δεν μπορείς να πεις ότι έχεις γνωρίσει ουσιαστικά αυτό το πανέμορφο νησί. Ξεχωρίζουμε τον Πύργο, όπου δεσπόζει το λευκό στα κτίσματα, με τις χαρακτηριστικές καμάρες και τα γουστόζικα καφενεία για παραδοσιακά κεράσματα. Αλλά και τον Βώλακα, σε ύψος 340 μέτρων, με τους τεράστιους βράχους να θυμίζουν σεληνιακό τοπίο και να σε κάνουν να μοιάζεις με μικροσκοπικό αλλά ενθουσιώδη αστροναύτη. Σύμφωνα με τη μυθολογία, οι βράχοι αυτοί αποτελούν κατάλοιπα της Τιτανομαχίας.

phitheatrically on the slope that de scends to the sea. It got its name from its soft soils, which seemed to be drilled, deriving from volcanic rocks. On the hill of the village, windmills are preserved. Nowadays, some of them are rooms to let with all the amenities. The best way to get to know the unique, natural beauties of Milos is to go around the island by boat - a one-day excursion that is really worth it.

Syros

Swimming at the beaches of Kini, Finikas, Posidonia. Ouzo with your swimsuit on a table on the sand overlooking the sunset. A dreamy walk in the beautiful neoclassical mansions of the district of Vaporia, but also in the alleys of the medieval settlement of Ano Syros -it is clearly an island that you have to walk around to love it, not so much for lying on the beach all day.

A visit to Syros is not complete without a visit to the rebetadika that live, reign and glorify the music of the patron saint of the island, Markos Vamvakaris -”Fragosiriani” can be considered the national anthem of Syros!

Tinos

The island, which for almost ten years now is no longer known only for religious tourism, has wonderful beaches, with Kolimbithra being one of the most popular and crowded. But mostly, Tinos is the island with the most beautiful villages -Pyrgos, Falatados, Ysternia, Panormos, Dio Choria, Kardiani, Platia and so many others waiting to be discovered. In other words, unless you tour the Tinian villages, most of which are perched on hills with magnificent views, you can’t say that you’ve really gotten to know this beautiful island. We highlight Pyrgos, where the white buildings dominate, with the characteristic arches and the tasteful cafes for traditional treats. But also, Volakas, at a height of 340 metres, with its huge rocks reminiscent of a lunar landscape and making you look like a tiny but enthusiastic astronaut. According to mythology, these rocks are remnants of the Titanomachy.

WAVE

80 JUNE - JULY 2023
το αγαπήσεις, δεν προσφέρεται τόσο για να είσαι ολημερίς ξαπλωμένος στην
παραλία.

Introducing our elegant and versatile ice bucket, the perfect companion for keeping your drinks refreshingly chilled in style.

Παρουσιάζουμε την κομψή σαμπανιέρα μας, ο τέλειος τρόπος για να διατηρείτε τα ποτά σας δροσερά με στυλ.

Embrace the organic allure of our artisan-crafted root furniture, seamlessly blending nature’s rustic charm with contemporary design for a truly enchanting home decor.

Αφεθείτε στη φυσική γοητεία των επίπλων μας, από ρίζες δέντρων, φτιαγμένων στο χέρι, δημιουργώντας έναν χώρο που συνδυάζει την απλότητα με την καλλιτεχνική μεγαλοπρέπεια.

B arefoot Luxury Living

Indulge in a feast for the senses with our exquisite dinnerware collection, featuring elegant bu ets, timeless glassware, and stylish table mats that e ortlessly elevate every dining experience to a new level of sophistication.

Δημιουργήστε έναν μοναδικό χώρο συγκέντρωσης των καλεσμένων σας με την υπέροχη συλλογή μας από μπουφέ, ποτήρια και σουβέρ.

Discover the exquisite beauty of our resin-infused furniture, where craftsmanship meets innovation, bringing a touch of modern sophistication to your living space. Ανακαλύψτε την εξαιρετική

ομορφιά των επίπλων μας με ρητίνη, όπου η τέχνη συναντά την καινοτομία, φέρνοντας μια
νας κομψότητας
 MYKONOS
πινελιά μοντέρ-
στον χώρο σας.
Main Store: Agios Taxiarchis, 84600 (main road to Ano Mera) # Tel.+30 22890 71107 Branch Store: 43 Str, Florou Zouganeli, 84600 (Mykonos Town) # Tel. +30 22890 79363 Whats App / Viber: +30 6943 076155 # E-mail: info@choramykonos.com

ΕΥΓΕΝΊΑ ΣΑΜΑΡΑ EVGENIA SAMARA

THE FASCINATION OF SIMPLICITY

THE LEADING FEMALE ROLE IN THE BELOVED TV SERIES “SASMOS” IS A BEAUTIFUL AND TALENTED ACTRESS WHO STANDS FIRMLY ON THE GROUND, RESPECTS PEOPLE AND HONOURS FRIENDS AND COLLEAGUES.

Μαλλιά/Μακιγιάζ: Μόρφη Μενεμένογλου

Styling:

Eίναι γλυκιά, ανοιχτόκαρδη και καλόκαρδη. Είναι, επίσης, ιδιαιτέρως γοητευτική. Αυτός ο μαγικός συνδυασμός μαζί με μια «παιδική» απλότητα και πολύ χιούμορ, την καθιστά έναν άνθρωπο που θέλεις να έχεις δίπλα σου, να κάνεις φίλο σου, να δουλέψεις μαζί του. Ό κόσμος τη γνωρίζει χρόνια, μα τώρα την ανακαλύπτει ακόμη περισσότερο. Και όσο περισσότερο την ανακαλύπτει τόσο περισσότερο τη «συζητά». Με αυτό ως αφορμή, ξεκινάμε και τη δική μας συζήτηση.

Στην Έλλάδα δίνουμε σημασία στο «τι θα πει ο κόσμος» σε εντυπωσιακά μεγάλο βαθμό ακόμα -ίσως στα μεγαλύτερα μέρη όπως η Αθήνα αυτό κάπως να χάνεται, επειδή είναι μεγαλύτερο το πλαίσιο.

Mη νομίζετε… και στα μεγάλα μέρη περιορίζεσαι σε συγκεκριμένα σημεία καθώς οι άνθρωποι έχουν την τάση να δημιουργούν αγέλες και συνήθειες, οπότε θα βγεις στα ίδια μέρη, θα κάνεις συγκεκριμένα πράγματα, άρα στην πραγματικότητα ο κόσμος σου δεν θα είναι τόσο ευρύς. Εγώ, λόγω επαγγέλματος, έχω μεγαλύτερη προβολή, άρα περισσότερος κόσμος αποκτά αυτομάτως το δικαίωμα να με συζητήσει. Πολύ θέλω να ξεφύγω από αυτό και να απελευθερωθώ, γιατί για μένα είναι «φυλακή»

το να πρέπει να ζεις τη ζωή σου βάσει του τι θα σκεφτεί κάποιος άλλος. Δεν βγάζω τον εαυτό μου εντελώς έξω από αυτό -και

Morfi Menemenoglou

She is sweet, open-hearted and good-natured. She is also particularly charming. This magical combination with a “childlike” simplicity and a great sense of humour makes her a person you want to have next to you, to make a friend with, to work together. People have known her for years, but now they are discovering her further. And the more they discover her, the more they “discuss” her. This is the starting point for our discussion.

In Greece we pay attention to “what people will say” to an impressively high degree still -maybe in bigger cities like Athens this is somewhat reduced, because it’s a bigger setting. Actually... in big cities you’re also limited to certain places as people tend to form herds and habits, so you’ll go out in the same places, you’ll do certain things, so actually your world won’t be so wide. I, because of my profession, have a higher visibility, so more people automatically have the right to discuss me. I really want to escape from that and be free, because for me it’s a “prison” to have to live your life based on what someone else thinks. I don’t take myself completely out of it -my friends and I will also happen to discuss someone. It’s something that we, humans, generally do very easily, perhaps

ΤΗΣ
Η ΓΟΗΤΕΊΑ
ΑΠΛΟΤΗΤΑΣ
Η ΠΡΩΤΑΓΩΝΊΣΤΡ Ί Α ΣΤΗΝ ΑΓΑΠΗΜΈΝΗ Σ ΈΊ ΡΑ «ΣΑΣΜΌΣ» Έ ΊΝΑ Ί Μ Ί Α ΠΑΝΈΜ Ό ΡΦΗ ΚΑ Ί ΤΑΛΑΝΤΌΎΧΑ ΗΘ Ό Π ΌΊ ΌΣ Π ΌΎ ΠΑΤΑΈΊ Γ Έ ΡΑ ΣΤΗ ΓΗ, ΣΈΒ Έ ΤΑ Ί ΤΌΎΣ ΑΝΘΡ Ω Π ΌΎΣ ΚΑ Ί Τ Ί Μ Α ΦΊΛΌΎΣ ΚΑ Ί Σ Ύ Ν Έ ΡΓΑΤ Έ Σ.
80 JUNE - JULY 2023 ΑΠΌ ΤΗ MIA ΚΌΛΛΙΑ  ΒY MIA KOLLIA ΦΩΤΌΓΡΑΦΙΕΣ: ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΙΜΌΠΌΥΛΌΣ  PHOTOS: ANDREAS SIMOPOULOS
Αγγελική Τζελέπη,
Styling:
Angeliki Tzelepi, Hair/Makeup:
WAVE
Πλεκτό deux pièces Liu Jo (SHOP&TRADE) Knitted deux pièces Liu Jo (SHOP&TRADE)

Skinny jeans Guess, γιλέκο Τom Τailor (SHOP&TRADE)

Skinny jeans Guess, vest Τom Τailor (SHOP&TRADE)

μου θα τύχει να συζητήσουμε για κάποιον. Είναι κάτι που γενικώς κάνουμε εμείς οι άνθρωποι με ευκολία, ίσως για να νιώσουμε πιο καλοί και ανώτεροι. Προσπαθώ

πάντως να μη μιλώ για άλλους, ενώ συνειδητά επιλέγω να μη δίνω σημασία στο τι θα ακούσω για μένα και να είμαι όσο πιο ελεύθερη μπορώ.

Όταν τελειώσατε το σχολείο, είχατε κάποιο συγκεκριμένο στόχο ως προς το τι θέλατε να ακολουθήσετε επαγγελματικά;

Ήθελα να γίνω ηθοποιός από τα έξι μου! Πήγαινα σε ένα ιδιωτικό σχολείο όπου το κομμάτι των τεχνών ήταν πολύ ανεπτυγμένο. Σε μια σχολική παράσταση, πάνω στη σκηνή ένιωσα μια πολύ μεγάλη οικειότητα. Η παρουσία μου στη σκηνή μού δημιουργούσε μια αδρεναλίνη που την έβρισκα πολύ γοητευτική. Περνώντας τα χρόνια, συνέχισα να λέω ότι θέλω να γίνω ηθοποιός, όμως φτάνοντας στη Β’ λυκείου, άρχισε να σφίγγει ο κλοιός γύρω μου. Η οικογένειά μου αλλά και πολλοί καθηγητές μου

-ήμουν πολύ καλή μαθήτρια- άρχισαν να μου λένε ότι αυτό που ήθελα ήταν ένα χόμπι, ότι δεν θα μπορούσε να με ζήσει, ότι θα πέθαινα στην ψάθα. Έτσι, επειδή ήμουν και καλή στο σχέδιο και γενικά σε όλα τα καλλιτεχνικά, αποφάσισα να ασχοληθώ με την

in order to feel better and superior. I try to avoid talking about others, however, and consciously choose not to pay attention to what I hear about myself and be as free as I can.

When you finished school, did you have a specific goal as to what you wanted to pursue as a career?

I wanted to be an actress since I was six. I went to a private school where the arts aspect was very developed. Once, in a school play, on stage I felt a great intimacy. My presence on stage gave me an adrenaline rush that I found very attractive. As the years went by, I kept saying that I wanted to be an actress, but when I reached the second grade, things started to get tough around me. My family and many of my teachers -I was a very good student- started to tell me that what I wanted was really a hobby, that I couldn’t make a living out of it, that I would die poor. Therefore, since I was also good at drawing and all artistic things in general, I decided to do landscape architecture -in Thessaloniki, because at that time I didn’t want to leave my city for anything, without knowing exactly why. So, I took my final exams with this school as my first choice and the School of Agricultural Sciences as my second choice. Finally, I went to the School of Agricultural Sciences. However, from the very first year, I realised

83 JUNE - JULY 2023 WAVE
εγώ με τους φίλους
Μαύρο
τοπ Iceberg (SHOP&TRADE) Black top Iceberg (SHOP&TRADE)

Αρχιτεκτονική τοπίου -στη Θεσσαλονίκη, γιατί τότε δεν ήθελα

με τίποτα να φύγω από την πόλη μου, χωρίς να ξέρω τον λόγο

ακριβώς. Έτσι έδωσα πανελλήνιες με αυτή τη σχολή ως πρώτη

μου επιλογή και τη Γεωπονική ως δεύτερη. Τελικά πέρασα στη

Γεωπονική. Ήδη στο πρώτο έτος της σχολής όμως κατάλαβα ότι

αυτό ήταν κάτι που δεν με ενδιέφερε ιδιαίτερα και παρ’ όλο που

δεν την παράτησα, παράλληλα πήγα στη Δραματική Σχολή του Βασίλη Διαμαντόπουλου και κάποια στιγμή έκανα μεταγραφή

στη Σχολή του Ανδρέα Βουτσινά.

Αρα λοιπόν χωρίς δουλειά δεν θα μείνετε ποτέ στη ζωή σας -είτε

ένα θέατρο είτε έναν κήπο, κάτι θα κάνετε! Ναι, άνεργη, πιστεύω, δεν θα μείνω! Κατάφερα να βγάλω από μέσα μου την πεποίθηση που είχα ότι είμαι μια άχρηστη που θα πρέπει να καθαρίζω σκάλες ή δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο θα έκανα για να βγάλω κάποια χρήματα. Επειδή πραγματικά είχα αυτή την πεποίθηση, έχω αναπτύξει πολλές δεξιότητες για να

πείσω τον εαυτό μου ότι είμαι χρήσιμη. Ευτυχώς τώρα βλέπω ότι δεν μπλοκάρω τα πράγματα στη ζωή μου, οπότε πιστεύω ότι έχω φύγει από αυτό.

Ποια ήταν η πρώτη σας δουλειά; Κάποια στιγμή έμαθα ότι ο Αντώνης Κανάκης θα έκανε ραδιόφωνο, οπότε, επειδή ήταν και κοντά στο σπίτι μου, πήγα και του χτύπησα το κουδούνι και του είπα ότι θέλω να δουλέψω σε αυτό. Ετσι έκανα ένα demo και με πήραν. Μετά από λίγο καιρό, επειδή είχε ξεκινήσει και το «Ράδιο Αρβύλα», έκανα μια οντισιόν και με πήραν και εκεί. Όπότε ξαφνικά στα 19 μου βγάζω πολύ καλά λεφτά, για να ζω, να κάνω ταξίδια, να πληρώνω το σπίτι μου... Σε μια εποχή φυσικά που δεν καταλάβαινα ακριβώς τι

σημαίνουν τα λεφτά και έτσι όπως έρχονταν, τα σπαταλούσα

-ήταν λες και εξατμίζονταν. Σήμερα που το σκέφτομαι μερικές φορές, λέω, δεν πειράζει, καλά έκανα. Δεν στερήθηκα τίποτα

και τώρα ξέρω καλύτερα πώς να διαχειριστώ τα χρήματά μου.

Πώς φύγατε, λοιπόν, από τη Θεσσαλονίκη;

Είχα αρχίσει να δουλεύω και στο θέατρο στη Θεσσαλονίκη

και τρία χρόνια πριν φύγω από την πόλη μου το σκεφτόμουν

ότι κάποια στιγμή θα το κάνω. Ήθελα όμως να φύγω με μια ασφάλεια και όταν ο σκηνοθέτης Αλέξανδρος Πανταζούδης

μού πρότεινε την πρώτη μου σειρά, που λεγόταν «Εκδρομή» και θα έβγαινε στην τηλεόραση τον Ό κτώβριο, μόλις τελείωσαν τα γυρίσματα, τέλη Αυγούστου, ήρθα στην Αθήνα. Τότε άρχισα να ζω το όνειρο. Είχα και φίλους εδώ και έτσι δεν ένιωθα μοναξιά -περνούσα ζωή και κότα! Πέρασε όμως σχεδόν ένας χρόνος, τα λεφτά μου κόντευαν να τελειώσουν, ό,τι δουλειά ερχόταν για κάποιο λόγο τύχαινε να ακυρωθεί,

that this was not something I was particularly interested in and although I didn’t give it up, I went to the Drama School of Vassilis Diamantopoulos and at some point I transferred to the School of Andreas Voutsinas.

So, you will never be without a job in your life -whether it’s a theatre or a garden, you will always have something to do!

Yes, I don’t believe I’ll ever be unemployed! I managed to shake off the belief that I was a useless person who had to sweep stairs or I don’t know what else I would do to make some money. Because I really had this belief, I have developed many skills to convince myself that I am useful. Fortunately, now I see that I’m not blocking things in my life anymore, so I think I have moved on from that.

What was your first job?

At some point I found out that Antonis Kanakis was going to be on a radio show, so, because he lived close to my house, I went and rang the bell and told him that I wanted to work on what he was going to do. So, I did a demo and they picked me. After a while, since “Radio Arvyla” had started, I auditioned and I was accepted there as well. And all of a sudden, at 19, I’m making really good money to live, to travel, to pay for my house... At a time, of course, when I didn’t understand exactly what money meant and as it came in, I was wasting it away -it was like it was evaporating. Today, when I think about it sometimes, I say, it doesn’t matter, I did good. I was not deprived of anything and now I know better how to manage my money.

So how did you leave Thessaloniki?

I had also started working in the theatre in Thessaloniki and three years before I left my city, I was thinking about doing it at some point. But I wanted to leave with some sense of security. The director Alexandros Pantazoudis proposed my first series, called “Ekdromi”, which was going to be on TV in October. As soon as the shooting was over, at the end of August, I came to Athens. Then I began to live the dream. I had friends here, so I didn’t feel lonely -I was having the time of my life! Then almost a year went by, my money was about to run out, whatever job was coming along, for some reason, happened to be cancelled, but despite all that I had no regrets, because at that time I was very much in love, so I didn’t care about anything. I got an offer to go to Cyprus with very good money and my boyfriend was also going there for work, and of course I accepted. I stayed and worked there for a year and in the second year I decided to commute between Athens and Cyprus. With my final return to Athens, I settled

85 JUNE - JULY 2023
WAVE

αλλά παρ’ όλ’ αυτά δεν είχα καμιά στεναχώρια, γιατί εκείνη την περίοδο ερωτεύτηκα πάρα πολύ, οπότε δεν με ενδιέφερε τίποτα. Μου έγινε τότε μια πρόταση να πάω στην Κύπρο με πολύ καλά λεφτά, παράλληλα θα πήγαινε και ο φίλος μου εκεί για δουλειά και φυσικά δέχτηκα. Έμεινα και δούλεψα εκεί ένα χρόνο και τον δεύτερο χρόνο αποφάσισα να πηγαινοέρχομαι Αθήνα - Κύπρο. Με την τελική επιστροφή μου στην Αθήνα εγκαταστάθηκα για τα καλά και οι δουλειές έρχονταν η μία πίσω από την άλλη, από κάποιον που τύχαινε να με δει κάπου να παίζω. Και ευτυχώς που γινόταν έτσι, γιατί στις οντισιόν δεν περνάω καθόλου καλά -η ανασφάλεια έρχεται και με καταπλακώνει. Τώρα βέβαια, όσο περνάνε τα χρόνια, σιγουρεύομαι κάπως περισσότερο για τον εαυτό μου και έχω άλλη αντιμετώπιση στα πράγματα.

Άρα γενικά δεν είχατε ιδιαίτερες δυσκολίες στην πορεία σας. Αν με ρωτούσατε σε διάφορες φάσεις της ζωής μου, θα έλεγα ότι περνούσα πάρα πολύ δύσκολα, γιατί είμαι και λίγο drama queen. Σήμερα, κοιτάζοντας πίσω, μπορώ να πω ότι δεν δυσκολεύτηκα καθόλου. Σίγουρα έχω δουλέψει πολύ

και αγαπάω την πολλή δουλειά, αλλά δεν μου έχει συμβεί κάτι άσχημο σε όλη αυτή την πορεία. Μάλιστα μου ήρθαν

όλα αρμονικά, ένα βήμα τη φορά και αυτό ήταν μεγάλο κέρδος για μένα, γιατί δεν ένιωσα ότι έχασα πράγματα που έπρεπε να μάθω, πριν προχωρήσω παρακάτω και αυτό μου δημιουργεί σιγουριά.

Αν θα μπορούσατε να δείτε τον εαυτό σας από μακριά, ποια θα λέγατε ότι είναι τα χαρίσματά σας και ποια τα μειονεκτήματα; Θεωρώ ότι έχω πολύ καλή αντιληπτική ικανότητα, το οποίο με βοηθάει πάρα πολύ και στη δουλειά μου. Δεν αισθάνομαι ότι είμαι η καλύτερη ηθοποιός αλλά ξέρω ότι μπορώ να αντιληφθώ εύκολα τι μου ζητάει ο άλλος και να έρθω πολύ κοντά σε αυτό. Πιστεύω, επίσης, ότι είμαι πολύ επικοινωνιακή και μπορώ να συνεργαστώ με οποιονδήποτε άνθρωπο, σε οποιοδήποτε περιβάλλον και να τα πάμε καλά. Το τρίτο πράγμα που θα έλεγα, είναι ότι είμαι πολύ προσαρμοστική -όπου και να με ρίξεις, θα επιβιώσω. Στα μειονεκτήματά μου θα βάλω ότι μπορώ να πνιγώ σε μια κουταλιά νερό, έχω μεγάλη ροπή προς την υπερβολή, μπορώ να μεγεθύνω απίστευτα ένα απλό πράγμα. Σε περιόδους ανασφάλειας, «κλειδώνω» και επίσης νομίζω ότι τα ξέρω όλα ενώ δεν ξέρω τίποτα.

Πιστεύω ότι το θέατρο μας κάνει να κατανοούμε καλύτερα συμπεριφορές και ψυχολογικές καταστάσεις, που στη ζωή δεν θα αντέχαμε. Πώς το βλέπετε

down for good and the jobs came one after another, from people who happened to see me playing somewhere. And I’m glad it was like that, because I don’t have a good time at auditions -insecurity overwhelms me. Now, of course, as the years go by, I’m a little more confident about myself and I have a different approach to things.

In general, you have not had much trouble on your way. If you asked me during different stages of my life, I would say that I have had a very difficult time, because I am a bit of a drama queen. Today, looking back, I can say that I had no difficulty at all. I’ve certainly worked a lot and I love hard work, but nothing bad has happened to me along the way. In fact, it all came to me harmoniously, one step at a time and that was a big win for me, because I didn’t feel like I missed things that I needed to learn before moving on and that gives me confidence.

If you could see yourself from a distance, what would you say are your strengths and weaknesses?

I think I have a very good perceptive ability, which helps me a lot in my work. I don’t feel that I’m the best actress but I know that I can easily understand what someone is asking me to do and really approach it. I also believe that I am very communicative and can work with anyone, in any environment and get along well. The third thing I would say is that I am very adaptable -wherever you throw at me, I will survive. To my weaknesses I will include the fact that I can make a mountain out of a molehill, I have a great tendency to exaggerate, I can make a simple thing incredibly large. In times of insecurity, I “lock myself away” and also think I know everything when I know nothing.

86 JUNE - JULY 2023 WAVE
εσείς
Συμφωνώ απόλυτα. Το θέατρο είναι ένα θεραπευτικό μέσο -και
αυτό;
Έχει και κάτι γοητευτικό το να μπορείς να υποκριθείς ότι είσαι
κάποιος άλλος, ως ρόλος Τhere’s something fascinating about being able to pretend to be someone else, as a role
Λευκό φόρεμα
Iceberg (SHOP&TRADE) White dress Iceberg (SHOP&TRADE)

Skinny jeans Guess, γιλέκο Τom Τailor (SHOP&TRADE)

Skinny jeans Guess, vest Τom Τailor (SHOP&TRADE)

έτσι ξεκίνησε. Τι ήταν η κάθαρση στις τραγωδίες; Σαν να θεραπεύεσαι από κάτι, από ένα τραύμα, από ένα έλλειμμά σου. Από την πλευρά του ηθοποιού, κατανοείς ακόμη περισσότερα. Αν εγώ καλούμαι να παίξω έναν ρόλο που είναι πολύ μακριά από μένα, πρέπει να τον κατανοήσω, χωρίς να τον κρίνω. Πρέπει να βρω ένα κομμάτι του εαυτού μου που θα μπορούσε να είναι αυτός ο άνθρωπος -και αυτό είναι ένα ωραίο ταξίδι. Εξάλλου πιστεύω πλέον ότι εν δυνάμει είμαστε όλοι, όλα. Επίσης, έχει και κάτι γοητευτικό το να μπορείς να υποκριθείς ότι είσαι κάποιος άλλος, ως ρόλος. Το θέατρο έχει κάτι μαγευτικό: έχεις την απόλυτη ελευθερία, σε πλαίσιο ασφάλειας και αυτό για μένα είναι όνειρο.

Πείτε μου για την εμπειρία σας στον «Σασμό», που είναι ομολογουμένως μια πολύ επιτυχημένη σειρά και τόσο αγαπητή. Πρώτα απ’ όλα νιώθω πολύ ευγνώμων, γιατί τη χρονιά της πρώτης καραντίνας ήμουν συνέχεια στο σπίτι και είχα αρχίσει να βουλιάζω. Είχα οραματιστεί μια δουλειά όπως αυτή και τελικά είναι ακόμη καλύτερη από τις προσδοκίες μου, γιατί έχει όλα τα καλά στοιχεία -από το κείμενο, μέχρι όλους τους συνεργάτες, με πολλούς από τους οποίους ήθελα πάρα πολύ να παίξω. Αυτή η σειρά μού έδωσε πολλά πράγματα και προσωπικά, γιατί με είδαν πολλοί άνθρωποι και μου έφερε ωραίες συνεργασίες και στο θέατρο. Ήταν το εισιτήριό μου για να αλλάξω πίστα. Τι είναι για εσάς οι Κρητικοί και η Κρήτη; Η Μαρία Τζομπανάκη, που είναι από την Κρήτη και παίζει στη σειρά, είναι ένας πολύ ανοιχτός άνθρωπος και πολύ δοτικός

-είναι η ίδια η Κρήτη. Κουβαλάει πάρα πολύ όλη αυτή την ανοιχτωσιά των Κρητικών και τη μαγκιά -και το λέω με πολύ θετικό πρόσημο. Η Μαρία μού θυμίζει πολύ τη μητέρα μου, η οποία βέβαια είναι βόρεια, αλλά κάτι γίνεται με τη Θεσσαλονίκη και

την Κρήτη όσον αφορά κάτι τέτοια χαρακτηριστικά. Για τους Κρητικούς θα πω επίσης ότι είναι πολύ φιλόξενοι άνθρωποι -σε υπερθετικό βαθμό. Είναι δουλευταράδες και αγαπούν πολύ τα

ήθη και τα έθιμά τους, κάτι που εκτιμώ πολύ στους ανθρώπους.

Η Κρήτη είναι ένα από τα αγαπημένα μου μέρη στην Ελλάδα, είναι ένας ευλογημένος τόπος. Τη λατρεύω και πήγαινα πολλά καλοκαίρια για διακοπές εκεί πριν τον «Σασμό», ούτως ή άλλως.

Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια; Του χρόνου συνεχίζουμε με τον «Σασμό» και εγώ συνεχίζω επίσης με τον «Μισάνθρωπο», που έχει πάει πολύ καλά και χαίρομαι γι’ αυτό.

Ευχαριστούμε το Upupa Epops - The bar (Αλκμήνης 7, 118 54 Αθήνα, τηλ 21 2105 5214) για τη φιλοξενία.

I believe that theatre makes us better understand behaviours and psychological situations that we wouldn’t be able to cope with in real life. How do you see that?

I couldn’t agree more. Theatre is a therapeutic medium -and that’s how it started. What was catharsis in tragedies? As if you are healing from something, from a trauma, from a deficit. From an actor’s point of view, you understand even more. If I am called upon to play a role that feels very far from me, I must understand it, without judging it. I need to find a part of myself that could be that person -and that’s a nice journey. After all, I now believe that all of us are potentially everything. Also, there’s something fascinating about being able to pretend to be someone else, as a role. There is something magical about theatre: you have total freedom, in a context of security, and that for me is a dream.

Tell me about your experience on “Sasmos”, which is admittedly a very successful show and so well loved.

First of all, I feel very grateful, because in the year of the first quarantine I was always at home and I was beginning to sink. I had envisioned a job like this and it turns out to be even better than my expectations, because it has all the right elements -from the script, to all the collaborators, many of whom I really wanted to play with. This series gave me a lot of things personally, because a lot of people saw me and it brought me nice collaborations in theatre as well. It was my ticket to change track.

What are the Cretans and Crete to you?

Maria Tzobanaki, who is from Crete and plays in the series, is a very open person and very giving -she is the Crete itself. She carries a lot of that Cretan openness and bravado -and I say that in a very positive way. Maria reminds me a lot of my mother, who is of course from the north, but there is something about Thessaloniki and Crete in terms of such characteristics. For the Cretans I will also say that they are very hospitable people -to a superlative degree. They are hard-working and they love their customs and traditions very much, which I appreciate a lot in people. Crete is one of my favourite places in Greece, it’s a blessed land. I love it and used to vacation there frequently in the summers, even before “Sasmos”.

What are your future plans?

Next year we are continuing with “Sasmos” and I am also continuing with “The Misanthrope”, which has gone very well and I am happy about that.

WewouldliketothankUpupaEpops-Thebar(7AlkminisStreet, 118 54 Athens, tel. +3021 2105 5214) for their hospitality.

89 JUNE - JULY 2023
WAVE

THE MUSEUM OF THE GREAT CRETAN

THE NIKOS KAZANTZAKIS MUSEUM CELEBRATES 40 YEARS OF OPERATION AND ON THE OCCASION OF THE ANNIVERSARY, WE INTRODUCE ONE OF THE MOST IMPORTANT MUSEUMS IN CRETE AND REFLECT ON THE LIFE AND WORK OF ONE OF THE MOST PROMINENT GREEK AUTHORS.

90 JUNE - JULY 2023
WAVE
PHOTOS: NIKOS KAZANTZAKIS MUSEUM ARCHIVE

ΤΌ ΜΌΎΣΈΊΌ ΝΊΚΌΎ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ ΓΊΌΡΤΑΖΈΊ

ΤΑ 40 ΧΡΌΝΊΑ ΛΈΊΤΌΎΡΓΊΑΣ ΤΌΎ ΚΑΊ ΜΈ ΤΗΝ ΈΎΚΑΊΡΊΑ ΤΗΣ ΈΠΈΤΈΊΌΎ, ΓΝΩΡΊΖΌΎΜΈ ΈΝΑ ΑΠΌ ΤΑ ΣΗΜΑΝΤΊΚΌΤΈΡΑ ΜΌΎΣΈΊΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΚΑΊ ΑΝΑΨΗΛΑΦΌΎΜΈ ΤΗ ΖΩΗ ΚΑΊ ΤΌ ΈΡΓΌ ΈΝΌΣ ΈΚ ΤΩΝ ΈΠΊΦΑΝΈΣΤΈΡΩΝ

ΈΛΛΗΝΩΝ ΛΌΓΌΤΈΧΝΩΝ.

ε μια σειρά πολυθεματικών εκδηλώσεων για τη ζωή και το έργο του σπουδαίου Κρητικού συγγραφέα και στοχαστή θα τιμηθεί φέτος το καλοκαίρι η επέτειος των 40 χρόνων του Μουσείου Νίκου Καζαντζάκη. Όι δράσεις, που διοργανώθηκαν από κοινού με την Περιφέρεια Κρήτης, τελούν υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Επιπλέον, όμως, έχουν την υποστήριξη των μεγάλων δήμων και φορέων του νησιού, καθώς πρόκειται να πραγματοποιηθούν όχι μόνο στη Μυρτιά, έδρα του μουσείου,

Σημειωματάριο (1896-1897) από τα μαθητικά χρόνια του Καζαντζάκη και λεύκωμά του, της περιόδου 1900-1902, που φέρει τον τίτλο «Νεανικαί αναμνήσεις». Α notebook (1896-1897) from Kazantzakis’s student years and his scrapbook from the period 1900-1902, entitled “Youthful Memories”.

ΤΌ ΜΌΎΣΈΊΌ ΤΌΎ ΣΠΌΎΔΑΊΌΎ

ΑΠΌ ΤΗΝ ΕΥΑ ΠΕΤΡΌΠΌΥΛΌΥ

ΦΩΤΌΓΡΑΦΙΕΣ: ΑΡΧΕΙΌ ΜΌΥΣΕΙΌΥ ΝΙΚΌΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ

Τhe 40th anniversary of the Nikos Kazantzakis Museum will be celebrated this summer with a series of multithemed events on the life and work of the great Cretan author and intellectual. The actions, organised jointly with the Region of Crete, are under the auspices of the Ministry of Culture and Sports. Moreover, they also have the support of the major municipalities and institutions of the island, as they are to be held not only in Myrtia, the museum’s homebase, but also in various emblematic places throughout Crete.

91 JUNE - JULY 2023 WAVE
ΚΡΗΤΊΚΌΎ
Μ
αλλά και σε διάφορα εμβληματικά σημεία σε όλη την Κρήτη.
με θέμα τον Νίκο Καζαντζάκη, στους δρόμους
Τοιχογραφία
της Μυρτιάς.
 A mural of Nikos Kazantzakis on the streets of Myrtia.

Το ΜΝΚ ιδρύθηκε το 1983 στη Μυρτιά, την ιδιαίτερη πατρίδα του συγγραφέα, αλλά και του ιδρυτή του μουσείου, του σκηνογράφου και ενδυματολόγου Γιώργου Ανεμογιάννη. Το μουσείο στεγάζεται στο πατρικό της οικογένειας Ανεμογιάννη, καθώς και σε ένα μικρότερο παρακείμενο οίκημα, που ανήκε σε συγγενείς του Καζαντζάκη.

Το 2009 ανακαινίστηκε εκ βάθρων, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες ενός σύγχρονου μουσείου.

Η αρχή έγινε με τη συγκρότηση του Αρχείου Καζαντζάκη, που ξεκίνησε το 1976 από τον Γιώργο Ανεμογιάννη, αρχικά συγκεντρώνοντας σημαντικό τμήμα του προσωπικού αρχείου του συγγραφέα έπειτα από δωρεά της Ελένης Καζαντζάκη, ενώ στη συνέχεια πλήθος ιδιωτών συνέβαλε στη διεύρυνση του αρχείου, μια διαδικασία που συνεχίζεται έως και σήμερα. Ό

Γιώργος Ανεμογιάννης κληροδότησε επίσης στο μουσείο το προσωπικό του αρχείο, ένα από τα αρτιότερα θεατρικά αρχεία της Ελλάδας και όχι μόνο. Έτσι, το ΜΝΚ διαθέτει αυτή τη στιγμή ένα εξαιρετικά πλούσιο αρχείο, αποτελούμενο από

περίπου 50.000 αντικείμενα, που εμπλουτίζει συνεχώς τις συλλογές του με νέα τεκμήρια τα

οποία συντηρεί, διαφυλάσσει και αναδεικνύει.

Στους εκθεσιακούς χώρους του μουσείου ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει 650 εκθέματα, χωρισμένα σε πέντε θεματικές ενότητες: 1) Ό Άνθρωπος Καζαντζάκης, 2) Η «Όδύσεια» του Κα-

Getting to know the Nikos Kazantzakis Museum

The Museum was founded in 1983 in Myrtia village, homeland of the author, but also of the founder of the museum, the set and costume designer Giorgos Anemogiannis. The museum is housed in the family home of the Anemogiannis family and also in a smaller adjacent house, which belonged to relatives of Kazantzakis. In 2009 it was thoroughly renovated in order to meet the needs of a modern museum. The first step was the compilation of the Kazantzakis Archive, which began in 1976 by Giorgos Anemogiannis, initially gathering a significant part of the author’s personal archive from a donation by Eleni Kazantzakis, while subsequently numerous private individuals contributed to the expansion of the archive, a process that continues to this day. Giorgos Anemogiannis also bequeathed to the museum his personal archive, one of the most complete theatrical archives in Greece and elsewhere. Thus, the Museum currently possesses an extremely rich archive, consisting of approximately 50,000 objects, constantly enriching its collections with new items that it preserves, maintains and presents.

In the exhibition halls of the museum the

WAVE
Γνωριμία με το Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη
Μόνιμη Έκθεση, η ενότητα της «Όδύσειας». Διακρίνεται έργο του μεταλλοτεχνίτη Γιώργου Μωραϊτόπουλου.  Permanent Exhibition, the section of "Odysey". A work by the metalworker Giorgos Moraitopoulos is visible.

ζαντζάκη, 3) Αλληλογραφία, Φίλοι και Επιρροές, 4) Πρώιμα και Θεατρικά Έργα και η «Ασκητική»

και 5) Μυθιστορήματα και Ταξιδιωτικά Έργα.

Στη Μόνιμη Έκθεση, ο επισκέπτης εξοικειώνεται

με την προσωπικότητα του συγγραφέα μέσα από

τις επιστολές και τα ημερολόγιά του, προσωπικά

αντικείμενα, ταξιδιωτικά ενθύμια, φωτογραφίες, μακέτες σκηνικών και κοστουμιών από παραστάσεις έργων του, αλλά και μέσα από σπάνιο οπτικοακουστικό υλικό και έργα τέχνης εμπνευσμένα από τον λογοτεχνικό του κόσμο. Παράλληλα, μπορεί να παρακολουθήσει ένα 20λεπτο ντοκιμαντέρ για τη ζωή και το έργο του, το οποίο διατίθεται και σε ειδική παραγωγή του μουσείου, σε κινούμενα σχέδια, για παιδιά 8-15 ετών. Τέλος, μπορεί να περιηγηθεί στην έκθεση με ασύρματη ακουστική ξενάγηση ή να προγραμματίσει μια ξενάγηση από το επιστημονικό προσωπικό του μουσείου. Πέρα από την κύρια μουσειακή λειτουργία του, το ΜΝΚ δραστηριοποιείται και στον χώρο των εκδόσεων. Επίσης, στις εγκαταστάσεις του λειτουργεί βιβλιοθήκη που προωθεί την έρευνα πάνω στο έργο του Καζαντζάκη, ενώ υλοποιούνται εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης, καθώς και εκπαιδευτικές δράσεις για παιδιά, ενήλικες, οικογένειες, εκπαιδευτικούς και εφήβους. Τέλος, το ΜΝΚ έχει τη δυνατότητα να διοργανώσει ποικίλες εκδηλώσεις, όπως συνέδρια, ημερίδες, φεστιβάλ, συναυλίες και παραστάσεις.

Μόνιμη Έκθεση, ενότητα αφιερωμένη στα μυθιστορήματα και τα ταξιδιωτικά έργα του Καζαντζάκη.  Permanent Exhibition, a section dedicated to the novels and travel works of Kazantzakis.

visitor can admire 650 exhibits, divided into five thematic sections: 1) Biographical elements, 2) The poem “Odysey” by Kazantzakis, 3) Friends and influences, Letters, 4) Early works, Theatre plays, Children’s books, “The Saviours of God” and 5) Novels and Travelogues.

In the Permanent Exhibition, the visitor gets to know the personality of the author through his letters and diaries, personal objects, travel souvenirs, photographs, models of sets and costumes from performances of his works, but also through rare audiovisual material and works of art inspired by his literary world. At the same time, visitors can watch a 20-minute documentary on his life and work, which is also available in a special animated production of the museum for children aged 8-15 years. Finally, visitors can tour the exhibition with a wireless audio tour or schedule a guided tour with the museum’s scientific staff.

Apart from its main museum function, the Museum is also active in the field of publications. It also has a library that promotes research on the work of Kazantzakis, while there are educational programs for students of all levels of education, as well as educational activities for children, adults, families, teachers and adolescents. Finally, the Museum has the capacity to organise a variety of events, such as conferences, workshops, festivals, concerts and performances.

93 JUNE - JULY 2023

Όι επετειακές εκδηλώσεις

l Θέατρο: Νίκου Καζαντζάκη, «Νικηφόρος Φωκάς», από το Θέατρο των Vivi, σε σκηνοθεσία Τηλέμαχου Μουδατσάκι. 10/7 Μυρτιά, Ηράκλειο, 12/7 Ιερά Μονή Αρκαδίου, Ρέθυμνο, 14/7 Ιερά Μονή Τοπλού, Σητεία.

l Μουσική: Vamos Ensemble, «Μουσικά Στίγματα».

Ένα μουσικό ταξίδι στην εποχή των ταξιδιών του Καζαντζάκη στην Ευρώπη (έργα Αττίκ, Πιάφ, Σκαλκώτα, Κουρτ Βάιλ). Σολίστ: Τάσος Αποστόλου, Άννα Κώττη.

25/6 Φρούριο Φιρκά, Χανιά, 16/7 Μυρτιά, Ηράκλειο, 17/7 Νεάπολη Λασιθίου.

l

Μουσική: Συναυλία της Συμφωνικής Όρχήστρας Νέων Κρήτης, υπό τη διεύθυνση του Μίλτου Λογιάδη, με συμφωνικά έργα των αγαπημένων συνθετών του Καζαντζάκη και συνθέσεις βασισμένες σε κείμενά του. Σολίστ: Τάσης Χριστογιαννόπουλος. 19/11 Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου. l Έκθεση φωτογραφίας: «Ταξιδεύοντας… Αναμνήσεις», μια έκθεση που στοχεύει να αναδείξει την επιτυχημένη πορεία των 4 φεστιβάλ «Ταξιδεύοντας…», που το μουσείο διοργάνωσε στη Μυρτιά από το 2016 έως το 2019, προαναγγέλλοντας συγχρόνως το αντίστοιχο φεστιβάλ του 2024. Η έκθεση θα παρουσιαστεί τον Ιούλιο σε 4 διαφορετικά σημεία/εγκαταστάσεις, σε γειτονιές της Μυρτιάς. Θα πραγματοποιηθούν επίσης παράλληλες δράσεις. Καλλιτεχνική επιμέλεια: Χρυσόστομος Σπετσίδης, Γιάννης Μαυραντωνάκης.

l Βίντεο: Ένα επετειακό βίντεο για τα 40 χρόνια του ΜΝΚ θα προβληθεί κατά τη διάρκεια των κεντρικών και επιλεγμένων εκδηλώσεων του μουσείου.

l Συνέδριο: «Η γυναικεία μορφή στη ζωή και το έργο του Νίκου Καζαντζάκη». 20-22/10 στο Ηράκλειο, με την υποστήριξη του Δήμου Ηρακλείου και της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης.

l Κεντρικές εκδηλώσεις: 3/8 στη Μυρτιά και τον Νοέμβριο στην Αθήνα. Στη διάρκεια των εκδηλώσεων θα γίνει αναφορά στην ιστορία, στα επιτεύγματα και στις δράσεις του ΜΝΚ και θα τιμηθούν προσωπικότητες που συνέβαλαν και συνεχίζουν να συμβάλλουν στη λειτουργία του. l Διαδικτυακές δράσεις: «Κρυμμένα Διαμάντια», μια ψηφιακή προβολή 12 τεκμηρίων από τις συλλογές του μουσείου, που στοχεύει να αναδείξει μέρος του πλούτου των συλλογών, να τιμηθεί ο ιδρυτής του Γιώργος Ανεμογιάννης και να τονιστεί η σημασία της συνεισφοράς των δωρητών.

«Διαδικτυακό εργαστήριο μικρομυθοπλασίας», μια περιήγηση γνωριμίας με την υπερ-μικρή αφηγηματική φόρμα (micro-fiction). Εισηγητής: Γιάννης Φαρσάρης, συγγραφέας και εκπαιδευτικός. Πραγματοποιήθηκε 4 Μαρτίου-2 Απριλίου.

Το τραπέζι στο οποίο προτιμούσε να εργάζεται ο συγγραφέας. Ξεχωρίζει η συλλεκτική πρώτη έκδοση της «Όδύσειας», που τυπώθηκε σε 300 αριθμημένα αντίτυπα (Αθήνα, 1938).  The table where the writer preferred to work with the collector’s first edition of the “Odysey”, printed in 300 numbered copies (Athens, 1938).

Νίκος Καζαντζάκης: γνώση, πνεύμα, πατρίδα, ελευθερία, ζωή

Γεννήθηκε στο Μεγάλο Κάστρο (σημερινό Ηράκλειο) στις 18 Φεβρουαρίου του 1883, στην ακόμη τότε τουρκοκρατούμενη Κρήτη και μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον όπου η αγάπη για την πατρίδα και την ελευθερία, καθώς και η σημασία της έννοιας του χρέους ήταν υψίστης σημασίας. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα (1902-1906) και ακολούθησαν μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι (1907-1909), όπου επηρεάστηκε βαθιά από τις φιλοσοφικές αρχές του Μπερξόν και του Νίτσε. Την εποχή αυτή άρχισε η συστηματική του ενασχόληση με τα γράμματα, ενώ πραγματοποίησε πλήθος ταξιδιών στο εξωτερικό, αρκετές φορές ως ανταποκριτής εφημερίδων, όμως τα κίνητρά του δεν ήταν αμιγώς βιοποριστικά. Ό ι εμπειρίες και οι εικόνες που αντλούσε ταξιδεύοντας ήταν για τον Καζαντζάκη ιδιαίτερα σημαντικές, καθώς μεταφέρονταν αργότερα στα βιβλία του.

Υπηρέτησε ως γενικός διευθυντής στο Υπουργείο Περιθάλψεως (1919), διορίστηκε Υπουργός άνευ Χαρτοφυλακίου (1945), εργάστηκε ως σύμβουλος λογοτεχνίας στην UNESCO (1946) και διετέλεσε πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Συγγραφέων. Το 1956 τιμήθηκε στη Βιέννη με το Βραβείο Ειρήνης και προτάθηκε ως υποψήφιος για το Νόμπελ Λογοτεχνίας εννέα φορές. Υπήρξε συγγραφέας, μεταφραστής, αρθρογράφος, όμως ο ίδιος, έχοντας γράψει τη δική του « Όδύσεια», ένα μεγαλειώδες έργο

WAVE
94 JUNE - JULY 2023

Nikos Kazantzakis: knowledge, spirit, homeland, freedom, life

He was born in Megalo Kastro (modern-day Heraklion) on 18 February 1883 in Crete, which was still under the Ottoman rule, and grew up in an environment where the love for his homeland and freedom, as well as the significance of the concept of duty, were of paramount importance. He studied law in Athens (19021906), followed by postgraduate studies in Paris (1907-1909), where he became profoundly influenced by the philosophical principles of Bergson and Nietzsche. It was at this time that he began his systematic pursuit of writing, while he made numerous trips abroad, several times as a newspaper correspondent, but his motives were never purely financial. The experiences and images he drew from travelling were particularly important for Kazantzakis, as they were later transferred to his books. He served as director general of the Ministry of Relief (1919), was appointed Minister without Portfolio (1945), worked as a literary advisor to UNESCO (1946) and became president of the National Society of Greek Authors. In 1956 he was awarded the Peace Prize in Vienna and was nominated for the Nobel Prize for Literature nine times. He was an author, translator, columnist, but he himself, after writing his own “Odysey”, a magnificent work of 33,333 verses, considered himself first and foremost a poet. He wrote plays, travelling and philosophical

The anniversary events

l Theatre: “Nikiforos Fokas”, by Nikos Kazantzakis, directed by Telemachos Moudatsakis, by the Vivi Theater. 10/7 Myrtia, Heraklion, 12/7 Holy Monastery of Arkadiou, Rethymno, 14/7 Holy Monastery of Toplou, Sitia.

l Music: “Musical spots”, by the Vamos Ensemble orchestra. A musical journey to the era of Kazantzakis’s travels in Europe (works by Atik, Piaf, Skalkotas, Kurt Weill). Soloists: Tasos Apostolou, Anna Kotti. 25/6 Firka Fortress, Chania, 16/7 Myrtia, Heraklion, 17/7 Neapolis, Lasithi.

l Music: Concert of the Youth Symphony Orchestra of Crete, under the direction of Miltos Logiadis, symphonic works by composers who were among the favourites of Nikos Kazantzakis as well as compositions based on his texts. Soloist: Tassis Christogiannopoulos. 19/11 CulturalConference Center of Heraklion.

l Photo Exhibition: “Travelling... Memories”, an exhibition that aims to highlight the successful course of the four “Travelling…” festivals, which the museum organised in Myrtia from 2016 to 2019, announcing at the same time the upcoming 2024 festival. The exhibition will be presented in July in 4 different locations/stations, in neighbourhoods of Myrtia. Parallel actions will also take place. Artistic Curator: Chrysostomos Spetsidis, Yiannis Mavrantonakis

l Video: An anniversary video for the 40 years of operation of the Museum will be shown during the main and selected events of the Museum.

l Conference: “The female form in the life and work of Nikos Kazantzakis”. 20-22/10 in Heraklion, with the support of the Municipality of Heraklion and the Vikela Municipal Library.

l Major events: 3/8 in Myrtia and in November in Athens. During the events, reference will be made to the history, achievements and actions of the Museum, while there will be honoured personalities who have contributed and continue contribute to the operation of the Museum.

l Online actions:

“Hidden Diamonds”, a digital projection of 12 items from the museum’s collections, which aims to highlight part of the richness of the collections, to honour its founder Giorgos Anemogiannis, and to highlight the importance of the donors’ contribution.

“Online microfiction workshop”, a tour to get to know the world of micro-fiction. Lecturer of the workshop: Yannis Farsaris, author and educator. It took place on 4 March-2 April.

WAVE 95 JUNE - JULY 2023

33.333 στίχων, θεωρούσε τον εαυτό του πρωτίστως ποιητή. Έγραψε θεατρικά έργα, ταξιδιωτικά και φιλοσοφικά δοκίμια, ωστόσο έγινε ευρύτερα γνωστός λόγω των μυθιστορημάτων του: «Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» (1946), « Ό Χριστός ξανασταυρώνεται» (1948), « Ό καπετάν Μιχάλης» (1950), « Ό τελευταίος πειρασμός» (1951), «Αναφορά στο Γκρέκο» (1961), κ.ά. Το έργο του έχει μεταφραστεί και εκδοθεί σε περισσότερες από 50 χώρες και έχει διασκευαστεί για το θέατρο, τον κινηματογράφο, το ραδιόφωνο και την τηλεόραση.

Παντρεύτηκε δύο φορές, το 1910 τη Γαλάτεια Αλεξίου και το 1945

την Ελένη Σαμίου, η οποία στάθηκε πιστά και ακούραστα στο

πλευρό του, μέχρι τον θάνατό του στις 26 Όκτωβρίου 1957 στο Φράιμπουργκ της Γερμανίας, από ασιατική γρίπη. Κηδεύτηκε στο Ηράκλειο με τιμές, ενώ πλήθος κόσμου τον συνόδευσε στην τελευταία του κατοικία, στον προμαχώνα Μαρτινέγκο.

Όσο ζούσε, ο Καζαντζάκης πολεμήθηκε για τις πεποιθήσεις του, για τις συχνά σκανδαλώδεις για την Ελλάδα της εποχής ιδέες

του και για τον μη συμβατικό τρόπο ζωής του, όμως συγχρόνως αγαπήθηκε από τους Έλληνες όσο λίγοι. Η ανύψωση του ανθρώπινου πνεύματος ήταν ένα ζήτημα που τον απασχόλησε σε όλη του τη ζωή. Καθόλου τυχαία, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τον ατομικό όλεθρο της Χιροσίμα προέτρεψε τους διανοούμενους όλου του κόσμου να ενώσουν τις δυνάμεις τους με στόχο την ειρήνη και την ενίσχυση των ανθρωπιστικών αξιών. Το ήθος του αποτελεί πηγή έμπνευσης για τους νέους εδώ και δεκαετίες, ενώ στις μέρες μας παραμένει πάντα σημαντικός και επίκαιρος, ένα σύμβολο πνευματικότητας, ελευθερίας και αστείρευτης αγάπης για την πατρίδα και τη ζωή.

Έπάνω: Διάφορα προσωπικά του αντικείμενα: ρολόι χειρός, είδη καπνιστού, γυαλιά οράσεως και δαχτυλίδι που ανήκε στη μητέρα του συγγραφέα, Μαρία Χριστοδουλάκη.  Above: Miscellaneous personal belongings: wristwatch, smoking accessories, eyeglasses and a ring belonging to the author’s mother, Maria Christodoulaki. Αριστερά: Έπιστολή του συγγραφέα προς τον Σουηδό ελληνιστή Μπέργε Κνες, όπου εκφράζει την ευχαρίστησή του που το έργο «Ό Χριστός ξανασταυρώνεται» θα γυριστεί ταινία στη Γαλλία και δεξιά, το σενάριο του Ζιλ Ντασέν και φωτογραφία της Μελίνας Μερκούρη, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων.  Left: Letter from the author to the Swedish Hellenist Börje Knös, expressing his pleasure that his work, “Christ Recrucified”, will be made into a film in France; right, the script by Jules Dassin and a photograph of Melina Mercouri during the filming.

WAVE 96 JUNE - JULY 2023

essays, but he is best known for his novels: “Zorba the Greek” (1946), “Christ Recrucified” (1948), “Captain Michalis” (1950), “The Last Temptation” (1951), “Report to Greco” (1961) and more. His works have been translated and published in more than 50 countries and have been adapted for theatre, cinema, radio and television.

He married twice, in 1910 to Galatea Alexiou and in 1945 to Eleni Samiou, who stood faithfully and tirelessly by his side until his death on 26 October 1957 in Freiburg, Germany, from Asian flu. He was buried in Heraklion with honours, while a large number of people accompanied him to his last residence, at the Martinengo Bastion.

During his lifetime, Kazantzakis was persecuted for his beliefs, for his ideas, often scandalous for Greece at the time, and for his unconventional way of life, but at the same time he was loved by the Greeks as few others. The elevation of the human spirit was a subject that preoccupied him throughout his life. It is no coincidence that after World War II and the atomic devastation of Hiroshima, he urged intellectuals around the world to join forces for peace and the strengthening of humanitarian values. His ethos has been a source of inspiration for young people for decades, while nowadays he remains important and relevant, a symbol of morality, spirituality, freedom and endless love for his country and life.

ΜΝΚ info

l Στον Πολυχώρο λειτουργεί πωλητήριο, όπου διατίθενται ελληνικές και ξενόγλωσσες εκδόσεις έργων του Καζαντζάκη, μελέτες για το έργο του, έργα τέχνης, αντίγραφα εκθεμάτων και πολλά είδη δώρων για μικρούς και μεγάλους, εμπνευσμένα από τη ζωή και το έργο του συγγραφέα.

l Στον Πολυχώρο υπάρχει επίσης café, καθώς και ειδικά διαμορφωμένη παιδική γωνιά, για δημιουργική απασχόληση.

l Η Μόνιμη Έκθεση είναι πλήρως προσβάσιμη σε άτομα με κινητικά προβλήματα και προβλήματα όρασης.

l Ωράριο: Απρίλιος-Όκτώβριος: Δευτέρα-Κυριακή, 9:0017:00. Νοέμβριος-Μάρτιος: Δευτέρα-Παρασκευή και Κυριακή 10:00-15:00.

l Πληροφορίες: www.kazantzaki.gr, 2810 741689.

Nikos Kazantzakis Museum info

l The Museum’s Complex hosts a gift shop where Greek and foreign language editions of Kazantzakis’s works, studies on his work, works of art, copies of exhibits and many kinds of gifts for children and adults, inspired by the life and work of the author, are available.

l There is also a café, as well as a specially designed children’s corner, for creative activities.

l The Permanent Exhibition is fully accessible to people with mobility and visual impairments.

l Opening hours: April-October: Monday-Sunday, 9:0017:00. November-March: Monday-Friday and Sunday 10:00-15:00.

l Information: www.kazantzaki.gr, +30 2810 741689.

WAVE 97 Τοιχογραφία με θέμα
JUNE - JULY 2023
τον Νίκο Καζαντζάκη, στους δρόμους της Μυρτιάς.  A mural of Nikos Kazantzakis on the streets of Myrtia.

PIES WITH THE

ALTHOUGH WE ARE MORE FAMILIAR WITH THE DELICIOUS TRADITIONAL PIES OF EPIRUS, THE PIES OF THE ISLANDS, SWEET OR SAVOURY, ARE ALSO ONE OF A KIND!

ΑΠΌ ΤΗ ΜΑΡΙΑ ΑΤΜΑΤΖΙΔΌΥ 

Για κάποιον ανεξήγητο λόγο, έχουμε συνδυάσει τις πίτες με πιο χειμωνιάτικο καιρό και πιο ορεινές περιοχές. Μια ζεστή σπανακόπιτα ή μια πεντανόστιμη κριτσανιστή τυρόπιτα είναι σίγουρα μια γαστρονομική απόλαυση μπροστά από το τζάκι, βλέποντας έξω τη βροχή ή το χιόνι. Και ίσως οι περισσότεροι από εμάς είχαμε την τύχη να γευτούμε τις νοστιμότατες παραδοσιακές πίτες της Ηπείρου ή της Βόρειας Ελλάδας γενικότερα. Είναι όμως κι αυτές οι πίτες οι νησιωτικές, που εκεί που δεν το περιμένεις, σε εκπλήσσουν ευχάριστα -και σου ξελογιάζουν τον ουρανίσκο. Από τις πίτες τις σφακιανές μέχρι την κρεατότουρτα της Κρήτης, τη σεφουκλωτή της Νάξου και την κρεμμυδόπιτα της Μυκόνου, μέχρι τη μυζηθρόπιτα της Πάρου και τη γλυκιά σαν το καλοκαιρινό όνομά της καρπουζόπιτα της Μήλου, οι κυκλαδίτικες και κρητικές πίτες κρύβουν μέσα τους υπέροχους θησαυρούς του τόπου τους -και πάνω απ’ όλα το μεράκι των ανθρώπων τους.

For some inexplicable reason we associate pies with more wintry weather and more mountainous areas. A hot slice of spinach pie or a delicious crunchy portion of a cheese pie is certainly a culinary delight; to eat in front of the fireplace, watching the rain or snow outside. And perhaps most of us have been lucky enough to taste the delicious traditional pies of Epirus or northern Greece in general. But there are also the pies from the islands, which will give you a pleasant surprise when you least expect it -and seduce your palate. From the pies of Sfakia to the Cretan “meat cake”, the “sefoukloti” (chard pie) of Naxos and the onion pie of Mykonos, the mizithra pie of Paros and the sweet, as its summer name, watermelon pie of Milos; the Cycladic and Cretan pies conceal the wonderful treasures of their land -and above all the passion of their people.

ΑΝ ΚΑΊ ΌΛΌΊ ΜΑΣ ΓΝΩΡΊΖΌΎΜΈ ΤΊΣ ΝΌΣΤΊΜΌΤΑΤΈΣ ΠΑΡΑΔΌΣΊΑΚΈΣ ΠΊΤΈΣ ΤΗΣ ΗΠ ΌΊ ΝΗΣΊΩΤΊΚΈΣ ΠΊΤΈΣ, ΓΛΎΚΈΣ Ή ΑΛΜΎΡΈΣ, ΈΊΝΑΊ ΈΠΊΣΗΣ ΜΌΝΑΔΊΚΈΣ ΣΤΌ ΈΊΔ
WAVE
ΠΊΤΕΣ ΜΕ ΆΡΩΜΆ ΝΗΣΊΩΤΊΚΌ
WAVE

Κυκλαδίτικες πίτες -και πιτάκιαγια όλα τα γούστα! Σέσκουλα, βλίτα κι αγριόχορτα, αρωματισμένος μάραθος, άνηθος και δυόσμος, ασκόλυμπροι και ξινίθρες, ταπεινά κρεμμυδάκια, ακόμη και τσουκνίδες από την άγονη γη των Κυκλάδων αποτελούσαν τη βάση για το τραπέζι των νησιωτών στο διάβα της ιστορίας. Κι έτσι ψήνονταν στους ξυλόφουρνους οι ευωδιαστές πίτες χωρίς τυρί, λόγω νηστείας στη διάρκεια της Σαρακοστής. Με το κριτσανιστό τους χρυσαφένιο φύλλο, «δουλεμένο» στο χέρι, οι νησιώτισσες νοικοκυρές συνδύαζαν με μαεστρία και εφευρετικότητα ό,τι τους έδινε απλόχερα η κυκλαδίτικη γη. Μια δαγκωνιά κι όλη η φύση θαρρείς αποκάλυπτε τα αρώματά της και μάγευε τον ουρανίσκο. Η νηστεία τέλειωνε κι ερχόταν το παραδοσιακό τοπικό τυράκι του κάθε νησιού, πεντανόστιμο κι αφράτο, να προστεθεί στη γαστρονομική απόλαυση. Ή και μόνο του, αδιαφιλονίκητος πρωταγωνιστής στη γευστική μαγεία: Όπως στα «πιταράκια» της Μήλου, όπου η μανούρα και το λαδοτύρι έχουν την πρωτοκαθεδρία. Ή στην πασχαλινή ζαφοριστή τυρόπιτα της Σαντορίνης με το χλωρό τυράκι, όπου κυριαρχεί βέβαια η ζαφορά (σαφράν ή κρόκος), μαζί με το άρωμα της κανέλας. Στο νησί όμως της εντυπωσιακής καλντέρας και των μαγευτικών ηλιοβασιλεμάτων, έχουμε και ένα άλλο είδος εδέσματος από ζύμη, τα μελιτίνια. Αν και γλύκισμα πασχαλινό, συνοδεύει όλες τις στιγμές της χαράς, της αγάπης και του καλωσορίσματος. Με λεπτό φύλλο και λαχταριστή γέμιση από τοπική μυζήθρα, με κανέλα και μαστίχα και με «τσιμπήματα» γύρω από τη ζύμη, είναι σίγουρα μία από τις πιο γευστικές σαντορινιές παραδόσεις. Αυτά τα «τσιμπήματα», δηλαδή οι πλισέ πτυχώσεις στα παραδοσιακά γλυκά τυροπιτάκια, είναι που ξεχωρίζουν και στην Τήνο. Με το τηνιακό λευκό τυρί, το πέτρωμα, πλημμυρισμένες από αρώματα μαστίχας, βανίλιας, πορτοκαλιού και κανέλας, μοσχοβολιστές και ασυ-

Cycladic pies -and patties- for all tastes!

Chard, blites and wild greens, aromatic fennel, dill and spearmint, golden thistles and sourgrass, humble onions and even nettles from the barren land of the Cyclades have been the mainstay of the islanders’ meals throughout history. And so, are baked the delicious pies in the wood-fired ovens without cheese due to the Lent fasting. With their crunchy golden pastry, “worked” by hand, the islands’ housewives combined masterfully and inventively everything given to them by the land of the Cyclades. One bite and all of nature seemed to reveal its aromas and enchant the palate. Once the fast was over, the traditional local cheese of each island, delicious and fluffy, was added to the culinary delight. Or was used independently, an undisputed protagonist in the culinary magic: such are the “pitarakia” of Milos, where manoura and ladotyri prevail. Or in the Santorini’s Easter saffron cheese pie with the fresh cheese, where “zafora” (saffron or crocus) dominates, along with the scent of cinnamon. But on the island of the impressive caldera and magnificent sunsets, we also have another kind of doughy delicacy, namely the “melitini”. Although it is an Easter dessert, it accompanies all moments of joy, love and hospitality. With a thin pastry and a delicious filling of local mizithra, with cinnamon and mastic, and with “pinches” around the

WAVE
100 JUNE-JULY 2023

ναγώνιστες, οι λεγόμενες «τσιμπητές» δεν είναι μόνο

ότι λιώνουν στο στόμα αλλά

και… διατυμπανίζουν την αξία

της κάθε νοικοκυράς στο κέντημα της ανάλαφρης ζύμης.

Αλλά και στην κοσμοπολίτικη Μύκονο, οι παραδόσεις καλά

κρατούν -τουλάχιστον όσον αφορά

την αγάπη για τις παραδοσιακές γεύσεις. Εδώ ξεχωρίζει η κρεμμυδόπιτα που

θρυμματίζεται ευχάριστα στο στόμα, με το

μαλακό λευκό τυράκι, την ξινομυζήθρα (ξινότυρο)

ή την παραδοσιακή τυροβολιά, τα γλυκά κρεμμύδια με την

άφταστη γλύκα όταν ψήνονται, τον άνηθο και τον μάραθο και το φύλλο το χοντρό -μια πίτα λιτή αλλά πεντανόστιμη.

Το ίδιο εύκολη και απολαυστικότατη είναι και η μυζηθρόπιτα της Πάρου, αγαπημένη και αφράτη, κάτι σαν cheesecake αλά ελληνικά, με θυμαρίσιο μέλι, κανέλα και μαστίχα, να συντροφεύει με τη βελουδένια υφή της τις χαρούμενες στιγμές. Βλέπετε, στα νησιά είναι μάλλον κανόνας παρά εξαίρεση, οι πίτες και τα πιτάκια με τυρί να είναι και αλμυρά και γλυκά, ανάλογα με την περίσταση -και την όρεξη της παρέας. Και σ’ όποιον δεν αρέσει το τυράκι, υπάρχουν και οι χορτοφουσκωτές, παραδοσιακές πίτες με χόρτα εποχής και βότανα, για να φέρνετε τη φύση στο τραπέζι σας σαν τους Παριανούς. Στην εύφορη Νάξο μπορεί η πατάτα της να είναι το σήμα κατατεθέν των γεύσεων με ονομασία προέλευσης, η σεφουκλωτή πίτα της όμως θα μπορούσε να είναι η πρωταγωνίστρια

dough, it is definitely one of the most delicious traditions of Santorini. These “pinches”, i.e. the “pleated” folds in the traditional sweet cheese pies, are the ones that stand out in Tinos as well. With the Tinian white cheese, petroma, filled with the aromas of mastic, vanilla, orange and cinnamon, fragrant and incomparable, the so-called “chimbites” do not only melt in the mouth, they are also... a testament to the competence of every housewife in the embroidery of light dough.

But even in cosmopolitan Mykonos, traditions are still alive and well -at least as far as the love for traditional flavours is concerned. Here what stands out is the onion pie that crumbles pleasantly in the mouth, with the soft white cheese, xinomizithra or the traditional tyrovolia, the sweet onions with their unparallel sweetness when baked, the dill and fennel and the thick pastry -a simple but delicious pie.

The mizithropita of Paros is just as easy and delicious, beloved and fluffy, something like a cheesecake à la Greek, with thyme honey, cinnamon and mastic, to accompany the happy moments with its velvety texture. You see, on the islands it is the rule rather than the exception that pies and patties with cheese can be both savoury and sweet, depending on the occasion -and the appetite of the party. And for those who don’t like cheese, there are also vegetarian, traditional pies, the “hortofouskotes” with seasonal greens and herbs, to bring nature to your table like the locals of Paros do.

In fertile Naxos, the potato may be the hallmark of flavours with a designation of origin, but its “sefoukloti” pie could be the protagonist of the gastronomic scene in Naxos. In two versions, sweet and savoury, it takes its name from the chard, its basic (green) ingredient, which is ingeniously combined with raisins, and sometimes drizzled with virgin honey before it is served piping hot at the table.

And if the combination of greens and sweet raisins with honey

γαστρονομικό στερέωμα. Σε δύο εκδοχές, γλυκιά και αλμυρή, πήρε WAVE
στο ναξιώτικο

το όνομά της από τα σέσκουλα, το βασικό της υλικό (χορταρικό), που συνδυάζονται ευρηματικά με σταφίδες και άλλοτε περιχύνεται με παρθένο μέλι πριν σερβιριστεί ζεστή ζεστή στο τραπέζι. Και αν ο συνδυασμός χορταρικών και γλυκιάς σταφίδας με μέλι και σουσάμι μπορεί να ξενίζει, τι να πει κανείς για μία πίτα… από καρπούζι; Στην πανδαισία των πολύχρωμων γεωλογικών σχηματισμών της Μήλου, δεν θα μπορούσε να λείπει μία πίτα γλυκιά από το πιο αντιπροσωπευτικό καλοκαιρινό -και κατακόκκινο- φρούτο.

Η ψίχα του ενώνεται ευρηματικά με λάδι, μέλι, σουσάμι κι αλεύρι και μέσα σε ελάχιστο χρόνο, έχετε μπροστά σας την παραδοσιακή καρπουζόπιτα. «Αδερφή» της είναι η λωλή της Σίφνου, μία γλυκιά κολοκυθόπιτα, με κίτρινη ή κόκκινη κολοκύθα, ανάλογα με την εποχή, που μοσχοβολά από αρώματα κανέλας, γαρίφαλου και πορτοκαλιού. Όπως και η αρωματική μελόπιτα, με τοπικό ανθότυρο, μέλι και αλεύρι, να λιώνει στο στόμα και να ευφραίνεται ο ουρανίσκος.

Χωρίς μέλι αλλά σίγουρα με λάδι φτιάχνεται και η απλούστερη ίσως πίτα όλων των εποχών. Πού; Κατ’ αρχάς στην Κίμωλο αλλά και σε άλλα κυκλαδονήσια. Πρόκειται για τη λαδόπιτα ή λαδένια, που μόνο με ντομάτα, κρεμμύδια και λάδι, θα μπορούσε αντί για πίτα να ήταν… πίτσα αλά ελληνικά ή κάτι σαν ιταλική φοκάτσια. Φέρει όμως μέσα της όλη την απλότητα και την αυθεντικότητα των Κυκλάδων. Αν πάλι θέλετε να γευτείτε ψαρομεζέδες, που είναι πεντανόστιμοι σε όλα τα νησιά, δοκιμάστε και μία άλλη εκδοχή τους: τη συριανή αθερινόπιτα. Όσο κι αν ακούγεται παράξενο ή πολύπλοκο, δεν είναι τίποτε άλλο παρά φρέσκια αθερίνα που τηγανίζεται μαζί με κρεμμύδια, αλεύρι, κάπαρη και μαϊντανό, κι όλα τα υλικά μαζί σχηματίζουν μία

WAVE

and sesame seems strange, what about a... watermelon pie? In the feast of the colourful geological formations of Milos, a sweet pie from the most representative summer fruit -which is also bright red- could not be missing. Its flesh is ingeniously combined with oil, honey, sesame seeds and flour and in no time, you have the traditional watermelon pie. Its “sister” is the “loli” of Sifnos, a sweet pumpkin pie, with yellow or red pumpkin, depending on the season, which is scented with aromas of cinnamon, cloves and orange. Just like the aromatic honey pie, with local anthotyro, honey and flour, melting in your mouth and delighting your palate. Without honey but definitely with oil, this is probably the simplest pie to make. Where? First of all in Kimolos but also in other Cycladic islands. We are talking about the oil pie or “ladenia”, made only with tomato, onions and oil, which instead of being a pie could have been... a pizza à la Greek, or something like the Italian focaccia. However, it carries within it all the simplicity and authenticity of the Cyclades. Now, if you want to taste fish meze, which is delicious on all the islands, try another version: the Syrian sand smelt pie. As strange or complicated as it may sound, it’s nothing more than fresh sand smelt fried with onions, flour, capers and parsley, and all the ingredients together form a pie of incomparable taste, which, while browning in the pan, seems to breathe all the freshness of the sea.

103 JUNE - JULY 2023

πίτα ασύγκριτης γεύσης, που την ώρα που ροδίζει μέσα στο τηγάνι, θαρρείς ότι μοσχοβολά όλη τη φρεσκάδα της θάλασσας.

Βασίλισσα της γεύσης η Κρήτηκαι στις πίτες!

Μαζίσουθέλωναπερνώπίκρες,χαρέςκαιλύπες, Καιδεμενοιάζειγιαφαΐνα’χειςσυνέχειαπίτες

(www.mantinades.gr)

Εμείς πάντως λέμε μακάρι να μας φίλευαν συνέχεια πίτες! Ιδιαίτερα

αυτές τις κρητικές σαρικόπιτες που τσιτσιρίζουν μέσα στο τηγάνι -το τραγανιστό τους φύλλο με την ξινομυζήθρα είναι σκέτη απόλαυση!

Πήραν το όνομά τους από το σαρίκι, το παραδοσιακό κεφαλομάντιλο, τα κρόσσια του οποίου «συμβολίζουν τα δάκρυα των Κρητικών

αλλά και τα πολλά χρόνια της Τουρκοκρατίας στην Κρήτη», όπως λέει η Κρητικιά Χρυσούλα Γιαννακάκη, που μας εμπιστεύτηκε τη συνταγή της για τις σαρικόπιτες: «Το σαρίκι βέβαια το φοράνε και σήμερα στην Κρήτη, στους γάμους φοράνε το λευκό, που συμβολίζει τη χαρά. Το μαύρο πλέον, εκτός από τα δάκρυα, συμβολίζει και τη λεβεντιά». Σαρικόπιτες, λοιπόν, με γεύση και συμβολισμούς. Αλλά και καλιτσούνια, καλτσούνια, ανεβατά ή λυχναράκια, αφράτες φωλιές ζύμης με τοπικό τυρί μαλάκα Χανίων ή πηχτόγαλο, αλμυρά ή με θυμαρίσιο μέλι -μια μπουκιά δεν είναι ποτέ αρκετή! Και για να μείνετε για πάντα δεμένοι στα (γευστικά)

Crete is the queen of tasteeven in pies!

Iwanttospendmytimewithyou,my sorrows,joysandhighs,

And I won’t care if all we eat is homemade pies (www.mantinades.gr)

We, for one, say we wish we were constantly offered pies! Especially these Cretan sarikopita pies that sizzle in the pan -their crispy crust combined with xinomizithra is a real treat! They were named after the sariki, the traditional headband, the fringes of which “symbolise the tears of the Cretans and the many years of the Turkish occupation in Crete”, as the Cretan Chrysoula Giannakaki, who shared with us her sarikopita recipe, says: “The sariki is, of course, still worn today in Crete; at weddings they wear the white one, which symbolises joy. The black one nowadays symbolises not only tears but also valour”.

Therefore, sarikopita pies are full of flavour and symbolisms. But so are the kalitsounia, kaltsounia, anevata or lychnarakia, fluffy dough nests with local Chania malaka cheese or pichtogalo, salty or with thyme honey -one bite is never enough! And if you want to stay forever tied to the (delicious) nets of Crete, you just have to try the incredible “sfakianopita”, with its soft pastry, with xinomizithra and honey to delight your mouth and your soul.

WAVE
δίχτυα της Κρήτης, αρκεί να δοκιμάσετε την ασύλληπτη σφακιανόπιτα, με το μαλακό το φύλλο, με ξινομυζήθρα και μέλι να λιγώνεται το στόμα και η ψυχή.
104 JUNE - JULY 2023
ξύλινα δάπεδα εσωτερικών / εξωτερικών χώρων αθλητικά, επενδύσεις και ξυλεία Παρουσίαση κατόπιν ραντεβού: +30 2108217184 / koliga@koligas.gr / www.koligas.gr

Από την άλλη, τα αχνιστά μυζηθροπιτάκια είναι ίσως οι πιο σαγηνευτικοί «απόγονοι» της σφακιανόπιτας. Ανοίγονται με μαεστρία μέσα στο τηγάνι με το λάδι το ζεματιστό και προσφέρονται στη στιγμή. Φυσικά, το μέλι δεν λείπει ούτε εδώ. Άλλωστε όποιος δοκίμασε κρητική γραβιέρα με μέλι, ξέρει πώς απογειώνονται όλες μαζί οι αισθήσεις. Κι αν γευτεί ταυτόχρονα και παγωμένη ρακή, ξελογιάζεται μια για πάντα.

Τα τυριά της Κρήτης είναι πραγματικά ξεχωριστά. Το ίδιο όμως είναι

και τα ολόφρεσκα χορταρικά της και τα αρωματικά της βότανα. Γι’ αυτό και τα μάραθα δεν θα μπορούσαν να λείπουν από τις κρητικές πίτες. Όι παραδοσιακές μαραθόπιτες ή μαραθοπιτάκια με την πολύ λεπτή ζύμη που μοσχοβολούν την ώρα που ροδίζουν στο τηγάνι, αλλά και η μεγάλη μαραθόπιτα που φουρνίζεται για να φτάσει στο τραπέζι ζεστή και τραγανή, δεν μπορεί παρά να «μεθύσει» με τα αρώματά της τους τυχερούς που θα τη γευτούν. Άλλωστε, η ζύμη της περιέχει και ρακή! Κι όσο πιο άγριος είναι ο μάραθος και πιο αγνά τα αρωματικά βότανα τόσο πιο μοσχοβολιστή η μαραθόπιτα. Και ήρθε η ώρα της τούρτας! Μια τούρτα, όμως, λίγο διαφορετική. Η κρητική! Η παραδοσιακή κρεατόπιτα με γέμιση από ξεκοκαλισμένο αρνί ή κατσίκι, προσθέτοντας και ξινομυζήθρα ή τυρομάλαμα και φυσικά το αντιπροσωπευτικό στακοβούτυρο, ψήνεται σίγουρα το Πάσχα, αλλά μπορείτε να τη γευτείτε όλες τις εποχές του χρόνου. Γιατί οι νησιωτικές παραδοσιακές πίτες μπορεί να είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τον τόπο που τις γέννησε, είναι όμως και… παντός

καιρού! Χειμώνα-καλοκαίρι, είναι πάντα, μα πάντα απολαυστικές!

Και μια μπουκιά αρκεί…. για να μεταφερθείς νοερά στο νησί. Ακόμη

και μέσα στην καρδιά του χειμώνα!

Παραδοσιακές σαρικΟπιτες της Κρητης

Ύλικά

# 4-5 περίπου ποτήρια αλεύρι # 1 ρακοπότηρο ρακή # 1 ρακοπότηρο ελαιόλαδο

# 1/2 ρακοπότηρο χυμός από λεμόνι

# Λίγο αλάτι

# 1/2 κιλό ξινομυζήθρα

# 2 ποτήρια χλιαρό νερό # Mέλι για το σερβίρισμα

Έκτέλεση

1. Βάζουμε τα 4 ποτήρια αλεύρι σε μπολ.

2. Κάνουμε μία τρύπα στη μέση και προσθέτουμε τη ρακή, το λάδι, το λεμόνι, το αλάτι.

3. Ρίχνουμε το νερό λίγο λίγο και ζυμώνουμε μέχρι να γίνει η ζύμη απαλή.

4. Αν χρειαστεί, προσθέτουμε και το υπόλοιπο αλεύρι.

5. Σκεπάζουμε τη ζύμη με υγρή πετσέτα και την αφήνουμε για 15 λεπτά.

6. Θρυμματίζουμε την ξινομυζήθρα.

7. Χωρίζουμε τη ζύμη σε 4 κομμάτια και ανοίγουμε λεπτό φύλλο.

8. Κόβουμε το φύλλο σε μακρόστενες λωρίδες (περίπου 30 εκ).

9. Απλώνουμε την ξινομυζήθρα κατά μήκος, στο κέντρο της κάθε λωρίδας, και την κλείνουμε. Στη συνέχεια τυλίγουμε κάθε λωρίδα όπως το σαρίκι ή όπως το σαλιγκάρι.

10. Αφού τελειώσουμε όλες τις σαρικόπιτες, τις τηγανίζουμε σε

μπόλικο καυτό λάδι και από τις δύο πλευρές μέχρι να ροδίσουν. 11. Μετά τις βάζουμε για λίγο σε απορροφητικό χαρτί και τις σερβίρουμε με μέλι.

ΘερμέςευχαριστίεςστηνκυρίαΧρυσούλαΓιαννακάκη,ΗράκλειοΚρήτης.

106 JUNE - JULY 2023
WAVE

Traditional sarikopita pie of Crete

Ingredients

# 4-5 glasses of flour

# 1 shot glass of raki

# 1 shot glass of olive oil

# 1/2 shot glass of lemon juice

# A pinch of salt

# 1/2 kilo of xinomizithra

# 2 glasses of lukewarm water

# Honey to serve

Directions

1. Place the 4 cups of flour in a bowl.

2. Make a hole in the middle and add the raki, oil, lemon juice and salt.

3. Add the water little by little and knead until the dough becomes soft.

4. If necessary, add the rest of the flour.

5. Cover the dough with a damp towel and let it rest for 15 minutes.

6. Crumble the xinomizithra.

7. Split the dough into 4 pieces and roll out into a thin pastry sheet.

8. Cut the sheet into long strips (about 30 cm).

9. Spread the xinomizithra lengthwise, in the center of each strip, and close it. Then wrap each strip like a sariki or a snail shell.

10. After you have finished all the sarikopita pies, fry them in plenty of hot oil on both sides until golden brown.

11. Then place them on absorbent paper for a short while and serve them with honey.

Warm thanks to Ms Chrysoula Giannakaki, Heraklion, Crete.

On the other hand, steaming mizithra patties are perhaps the most seductive “descendants” of the sfakianopita. They are masterfully rolled out in the pan with the scalding oil and served straight away. Of course, honey is also present here. Besides, anyone who has tasted the Cretan graviera with honey knows how all the senses take off together. And if one drinks cold raki at the same time, they are seduced once and for all.

The cheeses of Crete are really special. But so are its fresh greens and aromatic herbs. That’s why fennel could not be left out of Cretan pies. The traditional fennel pies or fennel patties, with the very thin dough fragrantly smelling while they are browning in the pan, but also the large fennel pie that is baked to reach the table warm and crispy, cannot help but “intoxicate” with their aromas the lucky ones who will taste them. Besides, its dough also contains raki! And the wilder the fennel and the purer the aromatic herbs, the more fragrant the fennel pie.

And now it’s time for the cake! A cake, however, slightly different. The Cretan cake! The traditional meat pie with a filling of boneless lamb or goat, with the addition of xinomizithra or tyromalama and of course the characteristic stakovoutiro, is definitely baked at Easter, but you can enjoy it at any time of the year. Because traditional island pies may be inextricably linked to the place that gave birth to them, but they are also... always available! Winter and summer, they are always enjoyable! And one bite is enough.... to mentally transport you to the island. Even in the heart of winter!

WAVE
107 JUNE - JULY 2023

ΔΊΆ ΧΕΊΡΌΣ ΦΎΣΗΣ

ΎΠΈΡΌΧΌΊ ΓΈΩΛΌΓΊΚΌΊ ΣΧΗΜΑΤΊΣΜΌΊ, ΠΌΎ ΧΡΈΊΑΣΤΗΚΑΝ ΈΚΑΤΌΜΜΎΡΊΑ ΧΡΌΝΊΑ ΓΊΑ ΝΑ ΔΗΜΊΌΎΡΓΗΘΌΎΝ, ΚΌΣΜΌΎΝ ΣΗΜΈΡΑ ΤΊΣ ΚΎΚΛΑΔΈΣ ΚΑΊ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗ. ΆΠΌ ΤΗ ΜΆΡΊΆ ΆΤΜΆΤΖΊΔΌΎ

108 JUNE - JULY 2023
WAVE

WONDERFUL GEOLOGICAL FORMATIONS, WHICH TOOK MILLIONS OF YEARS TO BE SHAPED, ADORN THE CYCLADES AND CRETE TODAY.

MADE BY NATURE

Σπήλαιο Συκιάς, Μήλος  Cave of Sikia, Μilos

Κρήτη

πόκρημνα βάραθρα, πανύψηλοι βράχοι, απόκοσμα σπήλαια, εξωτικά φαράγγια, κρυμμένες λίμνες και παραλίες-διαμάντια, ηφαιστειακά πετρώματα σμιλεμένα από τους αέρηδες στο πέρασμα του χρόνου -αυτό ακριβώς αντικρίζουν σήμερα οι επισκέπτες στα νησιά της Ελλάδας. Εικόνες που κόβουν την ανάσα, που καθηλώνουν με την εναλλαγή εντυπωσιακών σχημάτων και χρωμάτων, που προκαλούν δέος με το ύψος ή το βάθος -και που σίγουρα αποδεικνύουν περίτρανα ότι ο μεγαλύτερος καλλιτέχνης όλων των εποχών ήταν, είναι και θα είναι πάντα η φύση. Μία σημαντική γεωλογική κληρονομιά που παραδόθηκε στον άνθρωπο, με την ελπίδα -και την υποχρέωση- να την προστατεύει και να τη διατηρεί ανέγγιχτη για τις επόμενες γενιές.

Ό εντυπωσιακός Βουρβουλίτης

Στα νότια παράλια του Ηρακλείου, ανάμεσα σε ψηλούς γκριζοκάστανους βράχους διακοσμημένους με χαμηλά πρασινωπά δέντρα κα αρωματικούς θάμνους, βρίσκεται το απόκρημνο και άκρως επιβλητικό βάραθρο του Βουρβουλίτη. Στο βάθος του κρύβεται μία πανέμορφη λίμνη που συνδυάζει το αλμυρό νερό της θάλασσας, με την οποία συνδέεται υπογείως, με το γλυκό νερό της λίμνης. Στα βαθυγάλανα με σμαραγδιές αποχρώσεις νερά της, καθρεφτίζεται, θαρρείς, όλη η εντυπωσιακή άγρια ομορφιά της Κρήτης. Για να φτάσει κανείς στον Βουρβουλίτη, περνάει πρώτα από την εκπληκτική παραλία του Αγιοφάραγγου, στην οποία καταλήγει το ομώνυμο φαράγγι. Ακολουθεί

Αγιοφάραγγο, Κρήτη  Agiofarago, Crete

Steep gulfs, towering rocks, eerie caves, exotic gorges, hidden lakes and gem beaches, volcanic rocks carved by the winds over time -this is what the visitors can see today on the islands of Greece. Breath-taking images, riveting with the alternation of striking shapes and colours, awe-inspiring with their height or depth -and surely proving that the greatest artist of all time was, is and always will be nature. An important geological heritage handed down to the people, with the hope -as well as the responsibility- to protect it and keep it intact for future generations.

Crete The impressive Vourvoulitis

On the southern coast of Heraklion, among high grey-brown rocks decorated with low greenish trees and aromatic shrubs, lies the steep and highly imposing gulf of Vourvoulitis. Its depths hide a beautiful lake that combines the salty water of the sea, with which there is an underground link, with the fresh water of the lake. Its deep blue waters with emerald shades reflect the impressive wild beauty of Crete. To reach Vourvoulitis, one first has to pass by the stunning beach of

WAVE
Ά
Βουρβουλίτης,  Vourvoulitis, Crete
Κρήτη
110 JUNE - JULY 2023

μία δεκάλεπτη ανηφορική πορεία σκαρφαλώνοντας πάνω στους βρά-

χους και ύστερα αρχίζει η κατάβαση στο βάραθρο, που ενέχει όμως κινδύνους, οπότε θέλει προσοχή και κατάλληλα άνετα παπούτσια.

Όταν όμως βουτήξετε στα πεντακάθαρα βαθιά νερά και σηκώσετε

το βλέμμα σας ψηλά, στους αγέρωχους βράχους που προσπαθούν

να φτάσουν τον ουρανό, ε, τότε, ναι, θα δείτε ότι άξιζε τον κόπο.

Σαντορίνη

Χρωματιστές παραλίες και… ταξίδι στη Σελήνη

Κοντά στο φημισμένο Ακρωτήρι, ένα κατακόκκινο σκηνικό ξεδιπλώνεται στην εντυπωσιακή παραλία που μόνο η φύση μπορούσε τόσο αριστοτεχνικά να στήσει. Πρόκειται για την Κόκκινη Παραλία, μοναδική και ανεπανάληπτη. Αφήνετε το όχημά σας και περπατάτε για λίγο στο σηματοδοτημένο μονοπάτι, απολαμβάνοντας ταυτόχρονα τη θέα των πορφυρών από τα ηφαιστειακά πετρώματα βράχων, προτού βυθιστείτε στα πεντακάθαρα νερά. Ή σαλπάρετε με το εκδρομικό καΐκι και συνεχίζετε για άλλους κοντινούς προορισμούς… και άλλα χρώματα.

Για τη μικρή… αλλά θαυματουργή Άσπρη Παραλία. Γιατί

Άσπρη Παραλία, Σαντορίνη  White Beach, Santorini

Agiofarago, where the homonymous gorge ends. Then comes a ten-minute uphill walk climbing up the rocks, and finally the descent into the gulf, which is dangerous, so you need to be careful and wear suitable, comfortable shoes. However, once you dive into the crystal clear deep waters and look up to the towering cliffs that strive to reach the sky, well, then yes, you will see that it was worth it.

Santorini Colourful beaches and... a trip to the Moon

Near the famous Akrotiri, a bright red backdrop unfolds on an impressive beach that only nature could have created so masterfully. It is the Red Beach, unique and unrivalled. Leave your vehicle and walk for a while on the marked trail while enjoying the view of the crimson volcanic rock formations before plunging into the crystal clear waters. Or sail on the excursion boat and continue on to other nearby destinations... and other colours. For the small... but wondrous White Beach. Because the combination of the towering white cliffs with the sparkling deep blue waters and the dark shades of sand and pebbles can be nothing less than a miracle. If you are a keen swimmer, you can go from one beach to another and admire the caves carved into the rocky shoreline. And if you want to experience first-hand

WAVE JUNE - JULY 2023 111
Kόκκινη Παραλία, Σαντορίνη  Red Beach, Santorini
μόνο θαύμα μπορεί να είναι ο συνδυασμός των πανύψηλων κατάλευκων βράχων με τα αστραφτερά βαθυγάλαζα νερά και τις σκουρόχρωμες αποχρώσεις

Κολυμπήθρες, Πάρος Kolymbithres, Paros

στην άμμο και στα βότσαλα. Αν είστε δεινοί κολυμβητές, μπορείτε από τη μια παραλία να φτάσετε στην άλλη και να θαυμάσετε τις σπηλιές που έχουν λαξευτεί στη βραχώδη ακτογραμμή. Κι αν θέλετε να βιώσετε από πρώτο χέρι πώς θα μπορούσε να μοιάζει η Σελήνη… ίσως αξίζει η επίσκεψη στα νότια του νησιού, εκεί που επιβλητικοί ανοιχτόχρωμοι βράχοι απλώνονται σε μία τεράστια παραλία με βαθιά νερά, σαν ένα τείχος λαξεμένο με εξαιρετική μαεστρία από τους πιο ταλαντούχους γλύπτες. Γιατί στη Βλυχάδα, το τοπίο είναι απόκοσμο… και μαγικό, σαν ένα υπαίθριο γεωλογικό μουσείο.

Πάρος

Όι διάσημες Κολυμπήθρες

Ίσως οι πιο ξακουστές θαλάσσιες κοιλότητες σε γρανιτένιους βράχους, σαν «κολυμπήθρες» φτιαγμένες από τους τεχνίτες της φύσης, τα κύματα της θάλασσας και τους συνεχείς ανέμους. Και είναι πολλές -από τη μια πλευρά στην άλλη, λείες και στρογγυλεμένες, μικρότερες και μεγαλύτερες, αλλού να γεμίζουν με το δροσερό νερό της θάλασσας που ζεσταίνεται κάτω από τον εκτυφλωτικό ήλιο, ο απόλυτος πειρασμός για ηρεμία και χαλάρωση. Κι αλλού να προτρέπουν τον επισκέπτη στο δυτικό τμήμα του κόλπου της Νάουσας να εξερευνήσει αυτό το γεωλογικό θαύμα που χρειάστηκε εκατομμύρια χρόνια για τη δημιουργία του.

Το Φαράγγι των Νεκρών

Κολυμπήθρες, Πάρος Kolymbithres, Paros

Στο παραδοσιακό και απομονωμένο ψαροχώρι της Κάτω Ζάκρου, γύρω στα 40 χλμ. από τη Σητεία και 100 χλμ. από τον Άγιο Νικόλαο, καταλήγει ένα φαράγγι εκπληκτικής ομορφιάς αλλά και… τρομακτικού

Κρήτη
WAVE 112 JUNE - JULY 2023

what the Moon might look like... it could be worth a visit to the south of the island, where imposing light-coloured rocks spread across a vast beach with deep waters, like a wall carved with great mastery by the most talented sculptors. Because in Vlychada, the landscape is eerie... and magical, like an open-air geological museum.

Paros

The famous Kolymbithres

Perhaps the most famous sea cavities in granite rocks, like “swimming pools” made by the craftsmen of nature: the waves of the sea and the constant winds. And they are many -from one side to the other, smooth and rounded, smaller and larger, sometimes filled with the cool sea water warming under the blinding sun, the ultimate temptation for peace and relaxation. And sometimes inviting visitors to the western part of Naoussa Bay to explore this geological wonder that took millions of years to create.

Crete

The Gorge of the Dead

The traditional and isolated fishing village of Kato Zakros, around 40 km from Sitia and 100 km from Agios Nikolaos, is the end of a gorge of amazing beauty which also has a frightening name. And yet, this impressive gorge with its geological treasures and amazing biodiversity is a true celebration of life. It also protects our cultural heritage, as tombs with impressive findings dating back to Minoan times

have been excavated in the caves along the route -hence its name. The Zakros Gorge during the summer months is a real paradise for those who love hiking and exploration, since the European Path E4, starting from Tarifa in Spain, ends here. The crossing from Ano Zakros takes about two hours 0and afterwards one can enjoy Cretan delicacies or dive into the crystal clear waters.

Syros Aerolithos, from the bowels of the Earth

In the most untouched corner of Syros, the northern side of the island, or Ano Meria, rare metamorphic rocks are scattered in the natural landscape, rocks that have changed their shape due to very strong pressures and very high temperatures prevalent in the depths of the Earth. All this during an impressive geodynamic process over millions of years. Some of these rocks are the blueschists with their characteristic blue colour and the eclogites, rounded dark rocks. This is the case of Aerolithos, the rock, about ten meters high, which got its name from a local legend, according to which at some point, long ago, it fell from the sky to the ground. And yet, it stands alone tall in the windswept landscape, stepping firmly on the land that gave birth to it. This unique geological phenomenon is worth admiring; hiking along the marked trails on

113 JUNE - JULY 2023
WAVE
Το Φαράγγι των Νεκρών, Κρήτη  The Gorge of the Dead, Crete

ονόματος. Κι όμως, το εντυπωσιακό αυτό φαράγγι με τους γεωλογικούς

θησαυρούς και την εκπληκτική βιοποικιλότητα είναι ένας πραγματικός ύμνος στη ζωή. Προστατεύει μάλιστα και την πολιτιστική μας κληρονομιά, καθώς στις σπηλιές που συναντά κανείς στη διαδρομή έχουν ανασκαφεί τάφοι με εντυπωσιακά ευρήματα που χρονολογούνται στους μινωικούς χρόνους -από εκεί άλλωστε πήρε και το όνομά του. Το φαράγγι της Ζάκρου τους καλοκαιρινούς μήνες είναι ένας πραγματικός παράδεισος για όσους αγαπούν την πεζοπορία και την εξερεύνηση, καθώς μάλιστα εδώ καταλήγει το Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Ε4, που ξεκινά από την Ταρίφα της Ισπανίας. Η διάσχισή του ξεκινώντας από την Άνω Ζάκρο διαρκεί περίπου δύο ώρες -και μετά μπορεί κανείς να απολαύσει τους κρητικούς μεζέδες ή να βουτήξει στα πεντακάθαρα νερά.

Σύρος

Αερόλιθος, από τα έγκατα της γης

Στην πιο ανέγγιχτη γωνιά της Σύρου, τη βόρεια πλευρά του νησιού, ή αλλιώς Απάνω Μεριά, βρίσκονται διάσπαρτα στο φυσικό τοπίο σπάνια μεταμορφωμένα πετρώματα, πετρώματα δηλαδή που έχουν αλλάξει μορφή λόγω πολύ ισχυρών πιέσεων και πολύ μεγάλων θερμοκρασιών που επικρατούσαν στα βάθη της γης. Κι όλα αυτά κατά τη διάρκεια μίας εντυπωσιακής γεωδυναμικής διαδικασίας σε βάθος εκατομμυρίων χρόνων. Κάποια από αυτά τα πετρώματα είναι οι κυανοσχιστόλιθοι, με το χαρακτηριστικό τους μπλε χρώμα και οι εκλογίτες, στρογγυλεμένοι σκουρόχρωμοι βράχοι. Τέτοιος είναι και ο Αερόλιθος, ο βράχος ύψους περίπου δέκα μέτρων, που πήρε το όνομά του λόγω του τοπικού μύθου, σύμφωνα με τον οποίο κάποια στιγμή στα βάθη του χρόνου έπεσε από τον ουρανό στη γη. Κι όμως, υψώνεται μονάχος

the north side and seeing up close a very important geotope of great scientific value -but also of impressive wild beauty.

Crete Komolithi or Sand Dunes

It could be the “Cappadocia of Crete”. Or the “White Meteora”. Or again the “Cretan Pyramids”. In any case, it is certain that the white conical forms of soft clay in the village of Potamida Kissamos, about 35 km from Chania, are one of a kind. They stand out with their impressive shape, carved by the strong winds over time, and the way they rise above the green plain, with only a few tufts of green on top. Based on evidence discovered by Greek and foreign researchers, it is claimed that they formed around 7 million years ago. In fact, they “emerged” from the depths of the sea -hence the marine fossils found in the komolithi, in which they discovered iron pyrite and traces of gold. And if someone wants to admire more of nature’s amazing creations of soft clay (which is famous for its healing properties), they only have to travel to Koufonisi in Sitia, and especially to Asprougas Beach, where the bright white geological formations with their striped streaks stand out in the impressive landscape.

Κομόλιθοι, Κρήτη  Komolithoi, Crete

Κομόλιθοι, Κρήτη  Komolithoi, Crete

114 JUNE - JULY 2023
WAVE

στο ανεμοδαρμένο τοπίο, πατώντας γερά στη γη που τον γέννησε.

Αξίζει να θαυμάσει κανείς το μοναδικό αυτό γεωλογικό φαινόμενο, πεζοπορώντας στα σηματοδοτημένα μονοπάτια της βόρειας πλευράς

και να δει από κοντά έναν πολύ σημαντικό γεώτοπο μεγάλης επιστημονικής αξίας αλλά και εντυπωσιακής άγριας ομορφιάς.

ή Αμμόλοφοι

Θα μπορούσε να είναι η «Καππαδοκία της Κρήτης». Ή τα «Λευκά Μετέωρα». Ή πάλι οι «Κρητικές Πυραμίδες». Πάντως σίγουρα οι λευκές

κωνικές μορφές από μαλακό άργιλο στο χωριό Ποταμίδα Κισσάμου, περίπου 35 χλμ. από τα Χανιά, είναι μοναδικές στο είδος τους. Ξεχωρίζουν με το εντυπωσιακό τους σχήμα που σμιλεύτηκε από τους δυνατούς ανέμους στο πέρασμα του χρόνου, καθώς και όπως υψώνονται πάνω από την καταπράσινη πεδιάδα, με μόνο λίγες τούφες πράσινου στην κορυφή τους. Με βάση στοιχεία που έχουν ανακαλύψει Έλληνες και ξένοι ερευνητές, υποστηρίζεται ότι σχηματίστηκαν γύρω στα 7 εκατομμύρια χρόνια πριν. Και μάλιστα «αναδύθηκαν» μέσα από τα βάθη της θάλασσας -εξού και τα θαλάσσια απολιθώματα που ανευρέθηκαν στους κομόλιθους, στους οποίους μάλιστα ανακαλύφθηκαν και σιδηροπυρίτης αλλά και ίχνη χρυσού. Και αν κάποιος θέλει να θαυμάσει κι άλλες εκπληκτικές δημιουργίες της φύσης από μαλακό άργιλο (που φημίζεται για τις θεραπευτικές του ιδιότητες), αρκεί να ταξιδέψει μέχρι το Κουφονήσι της Σητείας και ειδικότερα στην παραλία Άσπρουγα,

Tinos Volakas of the Giants

One of the most picturesque traditional settlements of Tinos is Volax or Volakas -with its cobbled streets, its whitewashed houses, but also with poems or songs engraved on the doors and windows. However, what is most impressive are the huge granite boulders, scattered across an imposing landscape that is inextricably linked to myths of Titans, Cyclops and Giants. One cannot help but wonder how these rare landforms, rounded and captivating, all came together in this place. There are many scientific studies and interpretations, such as that their form is due to chemical and wind erosion of the granite by water and air over millions of years. Nevertheless, the myths are still alive and kicking -as are the powerful thrills for those who dare to climb the rocks.

Milos

Pirate lairs - geological wonders

On the island of the legendary pirates, a boat ride around the coastline is enough to get you a glimpse of unique geological formations with an inexhaustible palette of colours -the most impressive traces left behind by volcanic activity millions of years ago. Among them are the Arkoudes, the two opposing rocks that rise from the sea and appear to roar at each other, just before we see the most special wonder of nature, the emblematic Sarakiniko. Where the absolute

Βόλακας, Τήνος  Volakas, Tinos

115
του
Κρήτη Κομολίθοι
JUNE - JULY 2023
WAVE

όπου οι κατάλευκοι γεωλογικοί σχηματισμοί με τις ριγέ ραβδώσεις ξεχωρίζουν στο εντυπωσιακό τοπίο.

Βόλακας των Γιγάντων

Ένας από τους πιο γραφικούς παραδοσιακούς οικισμούς της Τήνου είναι ο Βωλάξ ή Βόλακας -με τα πλακόστρωτα καλντερίμια, τα κάτασπρα προσεγμένα σπίτια του, αλλά και με ποιήματα ή τραγούδια χαραγμένα στα πορτοπαράθυρα. Όμως το πιο εντυπωσιακό είναι οι τεράστιοι γρανιτένιοι ογκόλιθοι, διάσπαρτοι σε ένα επιβλητικό τοπίο που συνδέεται άρρηκτα με μύθους για Τιτάνες, Κύκλωπες και Γίγαντες. Δεν μπορεί παρά να αναρωτηθεί κανείς πώς αυτές οι σπάνιες γεωμορφές, στρογγυλεμένες και καθηλωτικές, βρέθηκαν όλες μαζί σε αυτόν τον τόπο. Πολλές οι επιστημονικές μελέτες και ερμηνείες, όπως ότι η μορφή τους οφείλεται στη χημική και αιολική αποσάθρωση του γρανίτη από το νερό και τον αέρα κατά τη διάρκεια εκατομμυρίων χρόνων. Όι μύθοι πάντως καλά κρατούν -όπως και οι δυνατές συγκινήσεις για όσους τολμούν να αναρριχηθούν στους βράχους.

λημέρια - γεωλογικά θαύματα

Στο νησί των θρυλικών πειρατών αρκεί μια βόλτα με σκάφος γύρω από την ακτογραμμή για να θαυμάσει κανείς μοναδικούς γεωλογικούς σχηματισμούς, με μια ανεξάντλητη παλέτα χρωμάτων -τα πιο εντυπωσιακά χνάρια

white, dazzling under the sun, of the volcanic tops with the half-hidden caves, forms the captivating blue lake -perhaps the most atmospheric image of Milos. Next is Glaronisia, the impressive vertical rocks of andesitic lava, which form a cluster of three islands. They hang like giant stalactites as if from the sky and sink into the depths of the sea. And then there is Kleftiko, the ultimate pirate hideout, a complex of huge white rocks emerging from the sea with arches and galleries carved by mother Nature herself. And in the centre, well hidden, the great sea loch with the most emerald waters. A unique experience! Like the dive into the turquoise waters in the cave of Sykia, in the impressive geological formation that only small boats can penetrate through the small opening -and the view of the sky is incredibly riveting through the “big eye” of the cave ceiling.

Mykonos Granites from within the depths of myth

According to the Greek geographer and historian Strabo, the fearless Hercules relentlessly chased the Giants of ancient Greek mythology to Mykonos, where he crushed them with the giant rocks he threw at them. Another myth has the king of gods, Zeus, exterminating the Titans here and throwing them into the bowels of the earth. Perhaps that is why, even if they are the result of an impressive geological phenomenon, the round granite rocks, ranging from one to three metres in diameter, scattered in the area of St George Spilianos, to the west of Chora, continue to captivate the imagination.

JUNE - JULY 2023 116 WAVE
Τήνος
Ό
Μήλος Πειρατικά
που άφησε πίσω της η ηφαιστειακή δραστηριότητα εκατομμύρια χρόνια πριν. Ανάμεσά τους οι Αρκούδες, οι δύο αντικριστοί βράχοι που
Σαρακίνικο, Μήλος  Sarakiniko, Milos

Γλαρονήσια, Μήλος  Glaronisia, Milos

ξεπροβάλλουν από τη θάλασσα και μοιάζουν να βρυχώνται η μία στην άλλη, λίγο πριν εμφανιστεί μπροστά στα μάτια μας το πιο ιδιαίτερο θαύμα της φύσης, το εμβληματικό Σαρακήνικο. Εκεί που το απόλυτο λευκό, εκτυφλωτικό κάτω από τον ήλιο, των ηφαιστειακών τόφων με τις μισοκρυμμένες σπηλιές σχηματίζει την καθηλωτική γαλάζια λίμνη -την πιο ατμοσφαιρική ίσως εικόνα της Μήλου. Ακολουθούν τα Γλαρονήσια, οι εντυπωσιακοί κάθετοι βράχοι από ανδεσιτική λάβα, που σχηματίζουν μία συστάδα τριών νησιών. Σαν γιγαντιαίοι σταλακτίτες κρέμονται, θαρρείς, από τον ουρανό μέχρι να βυθιστούν στα βάθη της θάλασσας. Και ύστερα το Κλέφτικο, το απόλυτο κρησφύγετο των πειρατών, ένα σύμπλεγμα από τεράστιους λευκούς βράχους που ξεπροβάλλουν από τη θάλασσα με καμάρες και στοές που λάξευσε η ίδια η φύση. Και στο κέντρο του, καλά κρυμμένη η μεγάλη θαλάσσια λίμνη με τα πιο σμαραγδένια νερά. Μια εμπειρία μοναδική! Όπως και η βουτιά στα γαλαζοπράσινα νερά στο σπήλαιο της Συκιάς, στον εντυπωσιακό

γεωλογικό σχηματισμό που μόνο μικρές βάρκες μπορούν να εισχωρήσουν από το μικρό άνοιγμα -και η θέα στον ουρανό είναι απίστευτα καθηλωτική μέσα από το «μεγάλο μάτι» της οροφής τους σπηλαίου.

Μύκονος

Γρανίτες από τα βάθη του μύθου

Σύμφωνα με τον Έλληνα γεωγράφο και ιστορικό Στράβωνα, ο ατρόμητος Ηρακλής κυνήγησε ανελέητα τους Γίγαντες της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας μέχρι τη Μύκονο, όπου και τους κατατρόπωσε με τους γιγαντιαίους βράχους που έριξε καταπάνω τους. Άλλος μύθος θέλει τον βασιλιά των θεών, Δία, να εξοντώνει εδώ τους Τιτάνες και να τους ρίχνει στα έγκατα της γης. Ίσως γι’ αυτό, ακόμη κι αν είναι αποτέλεσμα ενός εντυπωσιακού γεωλογικού φαινομένου, οι στρογγυλοί γρανιτένιοι βράχοι, με διάμετρο που κυμαίνεται από ένα έως τρία μέτρα, διάσπαρτοι στην περιοχή του Αϊ-Γιώργη του Σπηλιανού, στα δυτικά της Χώρας, συνεχίζουν να εξάπτουν τη φαντασία.

Γλαρονήσια, Μήλος  Glaronisia, Milos

Γρανίτες, Μύκονος  Granites, Mykonos

JUNE - JULY 2023 117 WAVE

ΓΊΑΝΝΗΣ ΣΜΑΡΑΓΔΗΣ

YANNIS SMARAGDIS

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΊΣ

ΤΌ ΠΕΠΡΩΜΕΝΌ ENCOUNTERS WITH DESTINY

THE INTERNATIONALLY ACCLAIMED DIRECTOR OF THE GREAT FILMS ABOUT THE LIVES OF IMPORTANT GREEKS TALKS TO US ABOUT THE THINGS THAT PAVED THE WAY FOR HIS CAREER AND HIS WORK.

και η παγκόσμια;

Η Ελλάδα, η χώρα μας, είναι η μόνη στον κόσμο που έχει τριπλό πολιτισμό: τον μινωικό πολιτισμό, τον πολιτισμό της κλασικής περιόδου, της Αθήνας δηλαδή, και τον βυζαντινό πολιτισμό. Αυτός ακριβώς αντανακλάται στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα της Κρήτης και κυρίως ενσωματώνεται στο φως της. Αυτό το φως, άλλωστε, είναι το κυρίαρχο στοιχείο του ελληνισμού. Ό Όδυσσέας Ελύτης, που γεννήθηκε και αυτός στο Ηράκλειο, έλεγε ότι τα μυστήρια της Ελλάδας συντελούνται κάτω από το λυτρωτικό φως. Τον κυματισμό του φωτός και τη σημασία του τα αισθάνθηκα όταν ήμουν περίπου πέντε ή έξι χρονών και ζούσα στο χωριό μας στον Ψηλορείτη. Με σημάδεψε ένα χρυσοκίτρινο απογευματινό φως με τριανταφυλλένιες ανταύγειες, να απλώνεται το σούρουπο πάνω από το γκρι τοπίο των βουνών της Κρήτης. Στις Γωνιές, το χωριό μου, τα βουνά εμπόδιζαν τη θέα των κατοίκων προς τη θάλασσα. Έτσι, τα απογεύματα πριν πέσει ο ήλιος, μπορούσα τουλάχιστον να δω να συντελούνται αυτά τα μυστήρια του φωτός.

Τι σας χάρισαν τα χρόνια που ζήσατε στο Παρίσι; Το Παρίσι απέκτησε μεγάλη σημασία για μένα γιατί πριν πάω, όπως και οι περισσότεροι αριστεροί νεολαίοι της εποχής, δεν αγαπούσαμε τα ελληνικά πράγματα -κακώς, κάκιστα, αργότερα, Δόξα τω Θεώ, απεγκλωβίστηκα- και ακολουθούσα και εγώ τις μόδες ευρύτερα και τη μόδα του γαλλικού κινηματογράφου, που ήταν η extravagance

What is Crete, Mr. Smaragdis? Your Crete and the global one?

Greece, our country, is the only one in the world to feature a triple civilisation: the Minoan civilisation, the civilisation of the classical period, that is, of Athens, and the Byzantine civilisation. Precisely this is reflected in the surrounding atmosphere of Crete and, above all, embodied in its light. This light, after all, is the dominant element of Hellenism. Odysseas Elytis, who was also born in Heraklion, used to say that the mysteries of Greece take place under the redemptive light. I felt the rippling of light and its importance when I was about five or six years old and living in our village on Psiloritis. I was marked by a golden-yellow afternoon light with rose-purple highlights, spreading at dusk over the grey landscape of the mountains of Crete. In Gonies, my village, the mountains blocked the residents’ view to the sea. Therefore, in the afternoons before the sun went down, I could at least see these mysteries of light taking place.

What did your years in Paris give to you?

Paris became very important for me, because before I went there, like most of the leftist youth of the time, we didn’t love Greek things -unfortunately, in fact; later, thank God, I got away from it- and I followed the fashions in general and the fashion of French cinema, which was the extravagance of the time. At that time, I liked the deconstructive element of those films, the feeling of not accepting classicism. I also directed a short film -“Two Three Things”- which was a trendy piece of work, but it won awards both in Greece and abroad and my mind was blown! However,

Ό Δ ΊΈΘΝ ΩΣ ΑΝΑΓΝΩΡ Ί ΣΜΈΝ ΌΣ ΣΚΗΝ Ό ΘΈΤΗΣ ΤΩΝ ΣΠ ΌΎΔΑΊΩΝ ΤΑ Ί Ν ΊΩ Ν Γ Ί Α ΤΗ ΖΩ Η ΣΗΜΑΝΤ Ί ΚΩ Ν Έ ΛΛ Η ΝΩΝ, ΜΑΣ Μ Ί Λ Α Γ Ί Α ΌΣΑ ΔΡ Ό Μ ΌΛΌΓΗΣΑΝ ΤΗΝ Π Ό Ρ Έ ΊΑ ΚΑ Ί ΤΌ ΈΡΓΌ ΤΌΎ.
ΜΕ
118 JUNE - JULY 2023 ΑΠΌ ΤΗ MIA ΚΌΛΛΙΑ  ΒY MIA KOLLIA ΦΩΤΌΓΡΑΦΙΕΣ: ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΙΜΌΠΌΥΛΌΣ  PHOTOS: ANDREAS SIMOPOULOS
Ποια είναι η Κρήτη, κύριε Σμαραγδή; Η δική σας
WAVE

της εποχής. Τότε μου άρεσε αυτό το αποδομητικό στοιχείο που είχαν

αυτές οι ταινίες, το αίσθημα μη αποδοχής του κλασικισμού. Έκανα

και μία μικρού μήκους -«Δυο τρία πράγματα»-, που ήταν μια μοδάτη

μπάφα, η οποία όμως βραβεύτηκε και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό

και πήραν τα μυαλά μου αέρα! Μετά όμως από αυτό το βραβείο, μου

συνέβη ένα περιστατικό στο μουσείο του Λούβρου που μου άλλαξε

τον μέσα κόσμο μου. Ένας φύλακας δεν με άφησε να αγγίξω το

αριστουργηματικό άγαλμα της Αφροδίτης της Μήλου που μας το

έχουν κλέψει οι Γάλλοι. Του απάντησα, «δεν μπορείτε να μου απαγορέψετε να το αγγίξω γιατί είναι δικό μας, ελληνικό» και εκείνος μου ανταπάντησε, «δικό σας ήταν, τώρα δεν είναι». Έκλαψα μόνος μου σε μια γωνιά και σαν λάμψη, ένιωσα έναν εσωτερικό κραδασμό και από αρνητής του ελληνικού πολιτισμού, άρχισα να συλλαβίζω το ιερό αναγνωστάρι του ελληνισμού. Εκεί στο Παρίσι, έχοντας στην αριστερή μου μασχάλη τον Όδυσσέα Ελύτη και στην άλλη τον Γιώργο Σεφέρη

και στο κέντρο του μυαλού μου, τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη.

Συνδέετε την Έλένη, τη γυναίκα σας, με την ύπαρξή σας. Πώς ξεκινά αυτή η σχέση ζωής και πώς σας αλλάζει ολοκληρωτικά; Η Ελένη ήταν, είναι και θα είναι ο προστατευτικός άγγελός μου, για τούτη αλλά και για τις επόμενες διαδρομές της ψυχής μου. Όταν πέθανε ο πατέρας μου ήμουν 16 ετών. Μετακομίσαμε από το Ηράκλειο στην Αθήνα και για λόγους βιοπορισμού, δούλευα σε ένα φαρμακείο στο Χαλάνδρι. Μία μέρα εισέβαλε ένα θαύμα: ένα πανέμορφο πλάσμα που έλαμπε. Αισθάνθηκα αμέσως ότι αυτή η γυναίκα κάτι ήταν για μένα, αλλά δεν ήξερα καθόλου τι να κάνω για να την πλησιάσω και να την… κατακτήσω. Όπότε κατέβηκα στην Κρήτη, πήρα κάτι αντίγραφα μινωικών παραστάσεων από ευτελή υλικά για να της τα δωρίσω και

after this award, I experienced an incident at the Louvre that changed my inner world. A guard did not allow me to touch the masterpiece statue of Aphrodite of Milos that the French have stolen from us. I replied “you cannot prohibit me from touching it because it is ours, it is Greek” and he replied “it used to be yours, now it is not”. I cried alone in a corner and like a flash, I felt an inner vibration and from being a denier of Greek culture I began to spell out the sacred reading of Hellenism. There, in Paris, with Odysseas Elytis in my left armpit and Giorgos Seferis in the other, and Alexandros Papadiamantis in the centre of my mind.

You associate Eleni, your wife, with your existence. How does this lifelong relationship begin and how does it change you completely?

Eleni was, is and will be my protective Angel, for this and for the next journeys of my soul. When my father died, I was 16 years old. We moved from Heraklion to Athens and for livelihood reasons, I worked in a pharmacy in Chalandri. One day a miracle stepped in: a beautiful, glowing creature. I immediately felt that this woman was something for me, but I had no idea what to do to approach her and... conquer her. So I went down to Crete, I got some copies of Minoan representations made of cheap materials to gift to her and show her the culture I come from. I thought it was the way to make her love me. When I gave them to her, she was staring at them like they were made of gold. So, she asked me if I planned to stay in the pharmacy and when I told her I

120 JUNE - JULY 2023
WAVE 

από ποιον πολιτισμό προέρχομαι. Πίστευα ότι έτσι θα την έκανα να με αγαπήσει. Όταν της τα έδωσα, τα κοίταζε σαν να ήταν από χρυσάφι. Με ρώτησε, λοιπόν, αν σκόπευα να παραμείνω στο φαρμακείο και όταν της είπα ότι θέλω να γίνω σκηνοθέτης, μου απάντησε, «σου πάει». Έγινα σκηνοθέτης, λοιπόν, για να επιβεβαιώσω αυτό που μου είπε εκείνο το πλάσμα, ο αιώνιος και ακατάλυτος

άγγελός μου. Μου έδειξε τον δρόμο της μοίρας μου και έκτοτε δεν

έφυγε στιγμή απ’ τη ζωή μου. Μου πήρε λίγο χρόνο για να καταλάβω

ότι η Ελένη ήταν ο άγγελος μου. Αλλά ήταν! Είχε φτερά, τα οποία μου δάνειζε για να κάνω τις ταινίες μου και μετά της τα γύριζα πίσω για

να μη μείνει άπτερη. Είμαι δημιούργημά της, δεν είμαι αυτόφωτος. Και τώρα, που έχει μετοικήσει στην αιώνια αθανασία, στους βαθείς κρυφούς κυπαρισσώνες, αναζητώ το ασημένιο χρώμα των φτερών της και από τι αόρατα υλικά είναι φτιαγμένα, αναζητώ το ασημένιο νήμα που με δένει αιώνια μαζί της. Πώς επιλέγει κάποιος συνειδητά να κάνει κινηματογράφο; Κοιτάξτε, πιστεύω ότι ο καθένας έρχεται σ’ αυτ τον κόσμο φέρνοντας μαζί του τα σημάδια της μοίρας του -απλώς πρέπει να αποκτήσεις συναίσθηση της μοίρας σου, γιατί μόνο τότε μπορεί να είσαι χρήσιμος στους άλλους. Αν δεν τη βρεις, ούτε ευτυχία θα πάρεις ούτε ευτυχία θα δώσεις. Εγώ ήμουν τυχερός για δύο λόγους. Όταν κατεβήκαμε από το βουνό, από το χωριό μου, δεν είχα δει ποτέ κινηματογράφο. Ένα καλοκαιρινό βράδυ, έτσι όπως αλήτευα με άλλα μικρά παιδιά, είδα μία μάντρα και μπροστά μου μία κινούμενη εικόνα, που δεν ήξερα καθόλου τι είναι. Φυσούσε και λίγο αεράκι και εγώ έβλεπα κάτι σαν σκιές πάνω σε ένα παλλόμενο πανί. Ανέβηκα πάνω στο πεζούλι και κοίταζα μια αυτό και μια τα αστέρια. Ένιωσα εκείνη

την ώρα ότι οι σκιές, τα αστέρια, το σύμπαν, όλα έχουν κάποια σχέση

και ότι και εγώ έχω κάποια σχέση με αυτά. Επρόκειτο ασφαλώς για μια ασπρόμαυρη ταινία που παιζόταν σε έναν καλοκαιρινό κινηματογράφο. Τότε απέκτησα συναίσθηση του ρόλου για τον οποίο είχα έρθει σ’ αυτή τη γη.

Όι υπόλοιποι, πώς μπορούμε να ανακαλύψουμε αυτό που πρέπει να κάνουμε στη ζωή μας; Πώς βρίσκουμε τη μοίρα μας; Μόνο αν δούμε με τα μάτια του εσωτερικού εαυτού μας. Αν δεν κάνεις αυτή την εσωτερική διείσδυση, δεν πρόκειται να αναριγήσει η ψυχή. Αν σε παρασύρουν πράγματα έξω από τον εαυτό σου, όπως διάφορες ιδεολογίες ή η αίσθηση μιας ευμάρειας, θα χαθείς και δεν θα βρεις τον δρόμο σου. Αν διεκδικήσεις την ψυχή σου για να βρεις το ανώτερό σου στοιχείο, αυτό που συνδέεται με τον Θεό, μόνο τότε θα μιλήσει η ψυχή σου. Αλλά πρέπει να αποφασίσεις μόνος σου να κάνεις την εσωτερική διαδρομή -και όχι την εξωτερική, που κάνουν οι περισσότεροι άνθρωποι. Έχει μεγάλη σημασία να συμφιλιωθείς με αυτό για το οποίο έχεις έρθει σ’ αυτή τη γη, ακόμη κι αν είσαι οδοκαθαριστής. Γιατί μόνο τότε θα πάρεις χαρά, ό,τι κι αν κάνεις.

Eσείς πώς συναντηθήκατε τελικά με αυτή την ευτυχία; Ξύπνησα ένα πρωί και είπα στη γυναίκα μου την Ελένη ότι είδα στον ύπνο μου ολόκληρη μια ταινία. Της τη διηγήθηκα και μου είπε ότι πρέπει οπωσδήποτε να την κάνω. Ήταν για τον Παπαδιαμάντη και τελικά πραγματοποίησα το «Καλή σου νύχτα κυρ’ Αλέξανδρε» για την τηλεόραση. Η ταινία αγαπήθηκε πολύ και με συμφιλίωσε με τον εαυτό

wanted to be a director, she said “it suits you”. Therefore, I became a director to affirm what that creature, my eternal and indestructible Angel, told to me. She showed me the path of my destiny and has never left my life since. It took me a while to realise that Eleni was my angel. But she was! She had wings, which she would lend me to make my films and then I would give them back to her so she wouldn’t be left without wings. I’m her creation, I’m not a self-made man. And now that she has moved on to eternal immortality, in the deep hidden cypress groves, I seek the silver colour of her wings and what invisible materials they are made of, I seek the silver thread that binds me eternally to her.

How does one consciously choose to make cinema?

Look, I believe that everyone comes into this world carrying with them the signs of their destiny -you just have to become aware of your destiny because only then you can be useful to others. If you don’t find it, you will neither get, nor give happiness. I was lucky for two reasons. When we came down from the mountain, from my village, I had never seen a cinema. One summer evening, as I was hanging out with other young children, I saw a yard and in front of me a moving image that I didn’t know at all what it was. There was a little breeze and I could see something like shadows on a waving piece of cloth. I climbed up on the stone wall and was staring at it and at the stars. I felt at that moment that the shadows, the stars, the universe, everything had a connection and that I had a connection to them. It was, of course, a black and white film, screened in an open-air summer cinema. That’s when I became aware of the role which I had come to fulfil on this earth.

For the rest of us, how can we discover what we need to do in our lives? How can we find our destiny?

Only if we look with the eyes of our inner self. If you don’t make this inner breakthrough, the soul is not going to be stirred. If you are lured by things outside of yourself, such as various ideologies or a sense of prosperity, you will get lost and not find your way. If you claim your soul to find your higher element, that which is connected to God, only then will your soul speak. But you have to decide for yourself to take the inner path and not the outer path that most people take. It is very important to come to terms with what you have come to do on this earth, even if you are a street sweeper. Because only then will you get to find joy in whatever you do.

How did you finally meet this happiness?

I woke up one morning and told my wife Eleni that I had dreamed of a whole film. I told her about it and she said I should definitely do it. It was about Papadiamantis and I finally did the TV film “A Good Night to You Mr. Alexandre”. The film was much loved and made me reconcile with myself. Again, as you can see, my wife showed me the way. I was truly fortunate to live with an angel by my side.

How do you choose the characters you have worked on?

Let me say first of all that we don’t choose the characters, they choose us. Because these entities exist, in other dimensions of course, but they exist. You must find a way to hear them out, for they show you the path you must follow to establish their souls. All the major schools of philosophy, religions if you will, hold that the soul is never ending and therefore you must “converse” with their eternal dimension. You need

123 JUNE - JULY 2023
να
της δείξω
WAVE

μου. Πάλι, όπως βλέπετε, τον δρόμο μού τον έδειξε η γυναίκα μου. Είχα πραγματικά την τύχη να ζω με έναν άγγελο δίπλα μου.

Πώς επιλέγετε τις προσωπικότητες με τις οποίες έχετε ασχοληθεί;

Να πω κατ’ αρχάς ότι τις προσωπικότητες δεν τις επιλέγουμε εμείς, εκείνες μάς επιλέγουν. Γιατί οι οντότητες υπάρχουν, σε άλλες βεβαίως διαστάσεις, αλλά υπάρχουν. Θα πρέπει να βρεις τον τρόπο

να τις ακούσεις καλά, γιατί εκείνες σού δείχνουν τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσεις για να στερεώσεις τις ψυχές τους. Όλες οι μεγάλες φιλοσοφικές σχολές, οι θρησκείες αν θέλετε, υποστηρίζουν πως η ψυχή δεν τελειώνει και συνεπώς πρέπει να «συνομιλήσεις» με την αιώνιά τους διάσταση. Θα πρέπει να βρεις το ασημένιο νήμα για να βεβαιωθείς ότι διαχειρίζεσαι το διάβα τους με τον σωστό τρόπο. Όταν γυρίζαμε, ας πούμε, τον Παπαδιαμάντη στη Σκιάθο, ακόμα και το συνεργείο καταλάβαινε ότι κάποιος μάς κοίταζε τις ώρες της δουλειάς, την ώρα των γυρισμάτων. Όταν κάναμε την ταινία για τον Καβάφη, με πρωταγωνιστή τον σπουδαίο Δημήτρη Καταλειφό, ερχόταν η -επίσης σπουδαία- Μάγια Λυμπεροπούλου που έπαιζε τη μητέρα του, και με ρωτούσε κοιτάζοντάς τον στο καμαρίνι: «Ποιος είναι αυτός ο κύριος απέναντι, Γιάννη μου;». Εγώ της έλεγα ότι είναι ο Δημήτρης ο Καταλειφός κι εκείνη μου απαντούσε, «Όχι, Γιάννη, είναι ο κύριος Καβάφης». Εκείνη έβλεπε μόνο τη μεταμόρφωση. Και στον Γκρέκο, όταν γυρίζαμε τις βασικές σκηνές σε ένα στούντιο στην Αθήνα, ακόμη και οι επισκέπτες που έρχονταν, και μάλιστα σημαντικά πρόσωπα, κοίταζαν όλοι προς τα πάνω, προς τον ουρανό. Νομίζω ότι όλοι αισθάνονταν ένα γλυκό μάτι που μας κοίταζε συνεχώς. Το ίδιο έγινε αργότερα και με τον Βαρβάκη στην ταινία «Ό Θεός αγαπάει το χαβιάρι» και με τον Καζαντζάκη. Μάλιστα, όταν ο «Καζαντζάκης» προβλήθηκε στα κεντρικά της Unesco στο Παρίσι, εκεί όπου εκείνος είχε δουλέψει και η αύρα του πότιζε την ατμόσφαιρα, έζησα μία βάσανο όπως ο ίδιος όσο ζούσε, όταν τον κατηγορούσαν για άθεο. Στην αίθουσα ήταν μόνο ξένοι, διότι ένας Έλληνας που δίδασκε γαλλικά σε συμπατριώτες μας εκεί, είχε καθυβρίσει την ταινία, με αποτέλεσμα να τους αποτρέψει από το να έρθουν. Όταν τελείωσε η ταινία, το κοινό σηκώθηκε όρθιο και χειροκροτούσε για πέντε λεπτά. Και μάλιστα ακούστηκε μια φωνή ότι αυτή η ταινία θα έπρεπε να έχει πάρει το βραβείο των Καννών! Η ταινία λοιπόν είχε την ίδια μεταχείριση που είχε και ο Καζαντζάκης στη ζωή του, όταν τον κατηγορούσαν για άθεο -περάσαμε επίσης μία βάσανο. Τώρα, ετοιμάζοντας την ταινία «Καποδίστριας», είμαι σίγουρος πως θα υποστώ την ίδια βάσανο που υπέστη ο ίδιος υπερασπιζόμενος μια ανώτερη Ελλάδα και θυσιάστηκε για το μέλλον των Ελλήνων. Δεν με πτοούν οι δυσκολίες… Αρκεί ο Θεός να δώσει να γίνει η ταινία… με όποιο προσωπικό κόστος… Η διείσδυση στο εξωτερικό ήταν εύκολη υπόθεση; Τα έργα γίνονται για να υπάρχουν, όχι για να βραβευτούν. Εάν έχεις βάλει ολόκληρο τον εαυτό σου μέσα σε ένα έργο, δεν σε απασχολεί αν αυτό θα αναγνωριστεί από τους «επαΐοντες», οι οποίοι σταθερά πέφτουν έξω. Άλλωστε, οι ταινίες δεν κρίνονται ούτε από το εξωτερικό, ούτε από τα φεστιβάλ,

to find the silver lining to make sure you are managing their passage in the right way. For example, when we were shooting Papadiamantis in Skiathos, even the crew understood that someone was watching us during the working hours, during the shooting. When we were making the film about Cavafy, starring the great Dimitris Katalifos, the -also great- Maya Liberopoulou, who played his mother, would come and ask me questions looking at him in the dressing room: “Who is that gentleman sitting across, my Yannis?”. I was telling her that it was Dimitris Katalifos and she would reply, “No, Yannis, it’s Mr Cavafy”. She could only see the transformation. In Greco, too, when we were shooting the main scenes in a studio in Athens, even the guests who came in, and even important people, all looked upwards, towards the sky. I think we all felt a sweet gaze constantly looking at us. The same happened later with Varvakis in the film “God Loves Caviar” and with Kazantzakis. In fact, when “Kazantzakis” was screened at the Unesco headquarters in Paris, where he had worked and his aura permeated the atmosphere, I experienced a suffering as he did when he was accused of being an atheist. There were only foreigners in the hall because a Greek who was teaching French to our compatriots there, had subjugated the film and prevented them from coming. When the film ended, the audience stood up and applauded for five minutes straight. And a voice was heard saying that this film should have won the Cannes Film Festival award! So, the film got the same treatment that Kazantzakis got in his life when he was accused of being an atheist, we also went through a suffering. Now, preparing the film “Kapodistrias”, I am sure that I will endure the same suffering that he himself endured defending a superior Greece and sacrificed for the future of the Greeks. I am not afraid of difficulties... As long as God allows the film to be made... at whatever personal cost...

Was international penetration an easy task?

Works are made to exist, not to be awarded. If you have put your whole self into a piece of work, you don’t care whether it will be recognised by the “laureates” who consistently fall short. After all, films are not judged by the international community, nor by the festivals, nor by the critics, but by how the souls of the people who have seen them are illuminated or not, and especially by the passage of time. Both of these elements are not defined by you, they define themselves.

124 JUNE - JULY 2023 WAVE
το πώς φωτίζονται ή δεν φωτίζονται οι ψυχές των ανθρώπων που τις έχουν δει και κυρίως από το κύλισμα του χρόνου. Και τα δύο αυτά στοιχεία δεν τα ορίζεις εσύ, αυτοορίζονται.
ούτε από τους κριτικούς, αλλά από
Οι ταινίες κρίνονται από το
πώς φωτίζονται ή όχι οι ψυχές
των
ανθρώπων που τις έχουν δει
Films are judged by how the souls of the people who have seen them are illuminated or not
© Μαρία Καφετζάκη /
Maria Kafetzaki

Η ΑΙΩΝΙΑ ΜΟΝΗ

ΧΤΊΣΜΈΝΗ ΣΤΗ ΜΈΣΗ ΈΝΌΣ ΑΓΡΊΌΎ, ΣΧΈΔΌΝ ΑΝΎΔΡΌΎ ΤΌΠΊΌΎ, Η ΜΌΝΗ ΤΌΠΛΌΎ ΠΈΡΊΒΑΛΛΈΤΑΊ ΑΠΌ ΤΌΠΊΑ ΜΌΝΑΔΊΚΗΣ ΌΜΌΡΦΊΑΣ ΚΑΊ ΑΠΌΤΈΛΈΊ ΠΌΛΌ ΈΛΞΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΌΛΊΚΌΤΈΡΗ ΈΣΧΑΤΊΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ, ΌΧΊ ΜΌΝΌ

ΓΊΑ ΤΌ ΊΣΤΌΡΊΚΌ, ΘΡΗΣΚΈΎΤΊΚΌ, ΑΡΧΊΤΈΚΤΌΝΊΚΌ ΚΑΊ ΠΌΛΊΤΊΣΤΊΚΌ ΈΝΔΊΑΦΈΡΌΝ ΤΗΣ, ΑΛΛ Α

IN THE

OF A WILD, ALMOST ARID LANDSCAPE, TOPLOU MONASTERY IS SURROUNDED BY LANDSCAPES OF UNIQUE BEAUTY AND IS A POLE OF ATTRACTION IN THE EASTERNMOST CORNER OF CRETE, NOT ONLY FOR ITS HISTORICAL, RELIGIOUS, ARCHITECTURAL AND CULTURAL INTEREST, BUT ALSO FOR ITS VINEYARDS AND ORGANIC OLIVE GROVES.

THE ETERNAL MONASTERY

ΚΑ Ί Γ Ί Α ΤΌΎΣ ΑΜΠ Έ ΛΩ Ν Έ Σ ΤΗΣ ΚΑ Ί ΤΌΎΣ Έ ΛΑ ΊΩ Ν Έ Σ Β ΊΌΛΌ Γ Ί Κ Η Σ ΚΑΛΛ Ί ΈΡΓ ΈΊ ΑΣ. BUILT
MIDDLE
ΑΠΌ ΤΗΝ ΕΥΑ ΠΕΤΡΌΠΌΥΛΌΥ  BY EVA PETROPOULOU WAVE 127 JUNE - JULY 2023

δρύθηκε τον 14ο αι. μ.Χ. και βρίσκεται στο βορειοανατολικότερο

άκρο της Κρήτης, 18 χιλιόμετρα από την πόλη της Σητείας, λίγο πριν το φοινικόδασος Βάι. Η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Παναγίας Ακρωτηριανής και Αγίου Ιωάννου Θεολόγου Τοπλού Σητείας είναι ένα από τα παλαιότερα και ιστορικότερα μοναστήρια του νησιού και το μεγαλύτερο οχυρωματικού τύπου στην ανατολική Κρήτη. Xτίστηκε στα τελευταία χρόνια της Ενετοκρατίας και η ανοικοδόμησή της σε φρουριακή μορφή συνδέθηκε με τις βενετοκρητικές οικογένειες των Κορνάρων (Cornaro) και των Μέτζων (dei Mezzo) της Σητείας, χορηγών της μονής. Ήκμασε κατά τη διάρκεια του 14ου, του 15ου και του 16ου αιώνα και η μονή συνέχισε να ευημερεί έως το 1612, όταν ισχυρός σεισμός έπληξε την ανατολική Κρήτη. Ό Πανοσιολογιότατος Ηγούμενος Αμβρόσιος Σκαρβέλης προσθέτει: «Χάρη, όμως, στις ενέργειες

του λογίου ηγουμένου της Γαβριήλ Παντόγαλου, τον οποίο οι Ενετοί τοποθέτησαν στη μονή για την αποκατάστασή της, αντιλαμβανόμενοι τη σπουδαιότητα του σημείου και τον ρόλο της μονής σε περίπτωση επιδρομής των Όθωμανών, οι ζημιές αποκαταστάθηκαν».

Το 1646 η οθωμανική κατάκτηση σήμανε το τέλος της περιόδου ακμής και ακολούθησαν εκτεταμένες λεηλασίες. Τον καιρό εκείνο, η μονή, γνωστή ως Ακρωτηριανή, μετονομάστηκε σε Τοπλού, από την τουρκική λέξη «τοπ», που παραπέμπει στο σφαιρικό σχήμα που είχε το βόλι κανονιού. Το μοναστήρι διέθετε τηλεβόλο όπλο, το οποίο παραχώρησαν οι Ενετοί ως προνόμιο στη μονή, για την αντιμετώπιση του εχθρού. Με την ανάδειξη του μοναχού Παρθένιου Καφούρου ως ηγουμένου εγκαινιάστηκε μια νέα σημαντική περίοδος, κατά την οποία έγιναν εργασίες ανακαίνισης και κορυφαίοι Κρήτες ζωγράφοι

Founded in the 14th century AD, it is located at the north easternmost tip of Crete, 18 km from the town of Sitia, just before the palm forest of Vai. The sacred Monastery Panagia Akrotiriani and St. Ioannis Theologos Toplou Sitia is one of the oldest and most historical monasteries on the island and the largest fortified monastery in eastern Crete. It was built in the last years of Venetian rule and its reconstruction in fortress form was associated with the Venetian families of Cornaro and dei Mezzo of Sitia, patrons of the monastery. It flourished during the 14th, 15th and 16th centuries and the monastery continued to prosper until 1612, when a strong earthquake struck eastern Crete. His Eminence Abbot Ambrosios Skarvelis adds: “Thanks, however, to the actions of its learned Abbot, Gavriil Pantogalos, whom the Venetians placed in the monastery for its restoration, realising the importance of the site and the role of the monastery in case of an Ottoman invasion, the damage was restored”. In 1646 the Ottoman conquest marked the end of the period of prosperity and extensive looting followed. At that time, the monastery, known as Akrotiriani, was renamed Toplou, from the Turkish word “top” referring to the spherical shape of the cannonball. The monastery had a long-range weapon, which the Venetians granted as a privilege to the monastery, to confront the enemy. With the elevation of the monk Parthenios Kafouros as Abbot, a new important period was initiated, during which renovation work was carried out and leading Cretan painters created numerous icons. The monastery developed great national and social work during the Turkish occupation, while its contribution to the Revolution of 1821 was crucial. In 1704 it was declared a Stauropegion (directly on the primate of the Patriarchate), in order to protect its property from the heavy taxation of the invaders. Despite the patriarchal protection, however, on 26 June 1821, twelve monks, including the then Abbot Zacharias, and several locals were massacred in front of the monastery’s door, in order to suppress the Revolution of

Ι
WAVE
128 JUNE - JULY 2023 Η αυλή μεταξύ της εξωτερικής πύλης και εκείνης που οδηγεί στο φρουριακό κυρίως τμήμα του μοναστηριού.  The courtyard between the outer gate and the
fortified
monastery.
one that leads to the
main part of the

Τα περίφημα κρασιά της Μονής.  The famous wines of the Monastery.

Η πρώτη πύλη εισόδου της Ίεράς Μονής Τοπλού.

 The first entrance gate of the Holy Monastery of Toplou.

φιλοτέχνησαν πλήθος εικόνων. Η μονή ανέπτυξε σπουδαίο εθνικό και κοινωνικό έργο επί Τουρκοκρατίας, ενώ καθοριστική υπήρξε η συμβολή της στην Επανάσταση του 1821. Το 1704 ανακηρύχθηκε Σταυροπηγιακή (υπαγόμενη απευθείας στο Πατριαρχείο), προκειμένου να διασωθεί η περιουσία της από τη βαρύτατη φορολογία των κατακτητών. Παρά την πατριαρχική προστασία, όμως, στις 26 Ιουνίου 1821 δώδεκα μοναχοί με πρώτο τον τότε ηγούμενο Ζαχαρία και αρκετοί ντόπιοι σφαγιάστηκαν μπροστά στην πόρτα της μονής, με απώτερο σκοπό να καταστείλουν την Επανάσταση του Γένους. Η μονή έπαιξε σπουδαίο ρόλο στην Κρητική Επανάσταση (1866-1869), με τον ηγούμενο Μελέτιο Μιχελιδάκη να εκλέγεται μέλος της επαναστατικής επιτροπής.

Τον 18ο αιώνα, η Μονή Τοπλού αποτελούσε ένα από τα σημαντικότερα εκκλησιαστικά-πνευματικά κέντρα της Κρήτης. Από το 1856 λειτούργησε στους χώρους της σχολείο. Μετά την ίδρυση της Κρητικής Πολιτείας κρίθηκε διατηρητέα και στις αρχές του 20ού αιώνα συνέχιζε να επιτελεί σπουδαίο κοινωνικό

the Nation. The monastery played an important role in the Cretan Revolution (1866-1869), with Abbot Meletios Michelidakis being elected a member of the revolutionary committee.

In the 18th century, Toplou Monastery was one of the most important ecclesiastical-spiritual centres of Crete. Since 1856, a school operated in its premises. After the foundation of the Cretan State, it was deemed worthy of preservation and at the beginning of the 20th century it continued to perform important social and charitable work. During the German Occupation it was a refuge for National Resistance fighters and hosted an allied radio, which led to the execution of Abbot Gennadios Syllignakis and many monks and local fighters. “It is also worth noting that the Toplou Monastery lovingly cared for the lepers in Spinalonga, with Hieromonk Chrysanthos Katsoulogiannakis dedicating his life to the patients for decades”, adds Father Ambrosios.

In recent years, on the initiative and under the supervision of the Prior, Filotheos Spanoudakis, in cooperation with the 13th

και φιλανθρωπικό έργο. Κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής υπήρξε καταφύγιο αγωνιστών της Εθνικής WAVE
© Μαρία Καφετζάκη / Maria Kafetzaki

Ό Προηγούμενος πατέρας Φιλόθεος και ο Ηγούμενος πατέρας Αμβρόσιος.  The Prior Father Filotheos and the Abbot Father Ambrosios.

Το φοινικόδασος Βάι, που αποτελεί μέρος της περιουσίας της Μονής.  The Vai palm forest, which is part of the Monastery’s estate.

Ephorate of Byzantine Antiquities of Crete and its supervisor Manolis Borboudakis, restoration work was carried out on the monastery’s facilities and monastery buildings, conservation work was carried out on the relics and in 1992 was inaugurated the monastery’s museum.

The Toplou Monastery up close

Αντίστασης και φιλοξενούσε συμμαχικό ασύρματο, γεγονός που οδήγησε στην εκτέλεση του ηγουμένου Γενναδίου Συλλιγνάκη και πολλών μοναχών και ντόπιων αγωνιστών. «Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί πως η Μονή Τοπλού διακόνησε με αγάπη τους λεπρούς στη Σπιναλόγκα, με τον ιερομόναχο Χρύσανθο Κατσουλογιαννάκη να αφιερώνει τη ζωή του στους ασθενείς επί δεκαετίες», συμπληρώνει ο πατέρας Αμβρόσιος.

Τα τελευταία χρόνια, με πρωτοβουλία και επιστασία του Προηγουμένου Φιλόθεου Σπανουδάκη, σε συνεργασία με τη 13η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Κρήτης και τον προϊστάμενό της, Μανώλη Μπορμπουδάκη, πραγματοποιήθηκαν εργασίες αναστήλωσης των εγκαταστάσεων και των μετοχίων της μονής, έγιναν εργασίες συντήρησης των κειμηλίων και το 1992 εγκαινιάστηκε το μουσείο της μονής. Η

Το μοναστήρι αναπτύσσεται σε τρεις ορόφους γύρω από μια εσωτερική αυλή και διαθέτει δύο

The monastery is developed on three floors around an inner courtyard and has two successive entrances. Passing through the large outer gate, the visitor enters the outer courtyard, while the second gate, which leads to a small inner courtyard where the Katholikon is located, is called the “wheel door”, which once facilitated the monk who was in charge of opening and closing the very heavy door. Above this particular gate is the “katachytra” or “murderer’s hole”, from which hot oil, lead or hot water was thrown at the invaders.

The Katholikon, a two-aisled church dedicated to the Nativity of the Virgin Mary and to St. Ioannis the Theologian, has a façade with a pediment of Renaissance style and bears three builtin engraved inscriptions: the inscription of the abbot Gabriel Pantogalos, a smaller one coming from the church of St. Constantine of Sitia and a larger one, known as the “Arbitration of Magnets”, dating from 112-111 BC. One aisle predated the construction of the castle, as there was a small temple of the Virgin Mary in the same location. The complex we see today began to be built around it and later the second aisle was added.

130 JUNE - JULY 2023 WAVE
Μονή Τοπλού από κοντά
επάλληλες εισόδους. Διαβαίνοντας τη μεγάλη εξωτερική πύλη, ο επισκέπτης εισέρχεται στην εξωτερική αυ© Αρχείο Ιεράς Μονής Τοπλού / Toplou Monastery Archive © Αρχείο Ιεράς Μονής Τοπλού © Toplou Monastery Archive

λή, ενώ η δεύτερη πύλη, που οδηγεί σε μικρή εσωτερική αυλή, όπου βρίσκεται το Καθολικό, ονομάζεται «πόρτα του τροχού», που άλλοτε διευκόλυνε τον καλόγηρο που ήταν επιφορτισμένος με το άνοιγμα και το κλείσιμο της πολύ βαριάς θύρας. Πάνω από τη συγκεκριμένη πύλη διακρίνεται η «καταχύτρα» ή «τρύπα του φονιά», από όπου έριχναν στους εισβολείς καυτό λάδι, μολύβι ή καυτό νερό.

Το Καθολικό, δίκλιτος ναός αφιερωμένος στο Γενέσιο της Θεοτόκου και στον Άγ. Ιωάννη τον Θεολόγο, διαθέτει πρόσοψη με αετωματική μορφή αναγεννησιακού ρυθμού και φέρει τρεις εντοιχισμένες εγχάρακτες επιγραφές: Την επιγραφή του ηγουμένου Γαβριήλ Παντόγαλου, μια μικρότερου μεγέθους προερχόμενη από τον ναό του Αγ. Κωνσταντίνου Σητείας και μία μεγαλύτερη, γνωστή ως «Διαιτησία των Μαγνήτων», που χρονολογείται στο 112-111 π.Χ. Το ένα κλίτος προϋπήρχε της οικοδόμησης του καστρομονάστηρου, καθώς στην ίδια θέση υπήρχε μικρός ναός της Παναγίας. Γύρω απ’ αυτό άρχισε να οικοδομείται το συγκρότημα που βλέπουμε σήμερα και αργότερα προστέθηκε το δεύτερο κλίτος. Ό τοιχογραφικός διάκοσμος του ναού μαρτυρά την παλαιότητα του χώρου, ενώ στο τέμπλο υπάρχουν αξιόλογες βυζαντινές εικόνες. Ό επισκέπτης έχει επίσης την ευκαιρία να θαυμάσει σπουδαία έργα τέχνης και ιστορικά κειμήλια στο μουσείο της μονής, όπως την πολυπρόσωπη εικόνα «Μέγας ει Κύριε» (1770) του τοπικού αγιογράφου Ιωάννη Κορνάρου, την Παναγία την Αμόλυντο (15ος αι.), την Κοίμηση της Θεοτόκου (15ος αι.), τον Ένθρονο Χριστό (15ος αι.), έργο του Αν-

The fresco decoration of the church testifies to the age of the place, while the iconostasis contains remarkable Byzantine icons. The visitor also has the opportunity to admire great works of art and historical relics in the museum of the monastery, such as the many-faced icon “Great Art Thou, O Lord” (1770) by the local hagiographer Ioannis Kornaros, the Virgin Mary Amolynto (15th century), the Assumption of Mary (15th century), the Christ Enthroned (15th century) by Andreas Ritzos, the “Descent into Hades” (17th century), Saint John the Baptist (17th century) by F. Kavertzas, the “Virgin Mary Rodon Amaranton” and others. The museum also preserves many manuscripts, old liturgical books, rare old editions (Souda dictionary, 1499), patriarchal documents (sigillia), seals, a unique collection of prints and engravings, revolutionary flags and other items of historical value. The library of the monastery contains rare volumes, while the renovated refectory is decorated with high art frescoes, created by the novice hagiographer Emmanuel Beteinakis. Other treasures of the monastery are the holy relics of saints that are kept in the sacristy.

This wine...

An important part of the monks’ daily life, apart from the fulfilment of religious and liturgical duties, is the work of the land. Native and international grape varieties are cultivated in the 35

131 JUNE - JULY 2023
WAVE
© Αρχείο Ιεράς Μονής Τοπλού / Toplou Monastery Archive
Η Τράπεζα της Μονής.  The High Altar of the Monastery.

δρέα Ρίτζου, την «Εις Άδου κάθοδο» (17ος αι.), τον Τίμιο Πρόδρομο (17ος αι.) έργο του Φ. Καβερτζά, το «Ρόδον το Αμάραντον» και άλλες. Στο μουσείο επίσης φυλάσσονται πολλά χειρόγραφα, παλαίτυπα λειτουργικά βιβλία, σπάνιες παλαιές εκδόσεις (λεξικό Σουΐδα, 1499), πατριαρχικά έγγραφα (σιγίλλια), σφραγίδες, μια μοναδική συλλογή χαρακτικών και χαλκογραφιών, επαναστατικά λάβαρα και άλλα είδη ιστορικής αξίας. Η βιβλιοθήκη της μονής περιλαμβάνει σπάνιους τόμους, ενώ η ανακαινισμένη τράπεζα κοσμείται από υψηλής τέχνης νωπογραφίες, που φιλοτέχνησε ο δόκιμος αγιογράφος Εμμανουήλ Μπετεινάκης. Θησαυρό της μονής αποτελούν επίσης ιερά λείψανα αγίων που φυλάσσονται στο σκευοφυλάκιο.

Τον οίνον

τούτον…

Σημαντική θέση στην καθημερινότητα των μοναχών, πέρα από την εκπλήρωση των θρησκευτικών και λειτουργικών καθηκόντων, κατέχει η εργασία της γης. Γηγενείς και διεθνείς ποικιλίες σταφυλιών καλλιεργούνται στους αμπελώνες έκτασης 350 στρεμμάτων της μονής, παράγοντας δύο σειρές βιολογικών οίνων με Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη Λασίθι, την Toplou Premium και την Toplou Organic, καθώς επίσης και τσικουδιά, παραδοσιακή και παλαιωμένη. Ό πατέρας Αμβρόσιος τονίζει: «Η καλλιέργεια του αμπελιού και της ελιάς ανέκαθεν αποτελούσε μία από τις κύριες ασχολίες των μοναχών, όμως τα τελευταία χρόνια, κυρίως χάρη στις προσπάθειες του προκατόχου μου, πατέρα Φιλόθεου, η μονή αποτελεί πλέον σπουδαίο κέντρο βιολογικής καλλιέργειας και παράγει προϊόντα γνωστά στην αγορά για την ποιότητά τους». Ό επισκέπτης μπορεί να δοκιμάσει τα κρασιά, τα αποστάγματα και το ελαιόλαδο, συμμετέχοντας σε μια γευσιγνωσία στη «Φάμπρικα», έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο στο προαύλιο του μοναστηριού. Περισσότερες πληροφορίες, στην ιστοσελίδα www.ktimatoplou.gr. Θείο

ελαιόλαδο

Με πρωτεργάτη τη Μονή Τοπλού και τη συμμετοχή 23 ελαιοπαραγωγών, το 1999 ιδρύθηκε η εταιρεία Βιοκαλλιεργητές Σητείας Α.Ε., με

hectares of vineyards of the monastery, producing two series of organic wines with Protected Geographical Indication Lasithi, Toplou Premium and Toplou Organic, as well as traditional and aged tsikoudia. Father Ambrose emphasises: “The cultivation of vines and olives has always been one of the main occupations of the monks, but in recent years, mainly thanks to the efforts of my predecessor, Father Filotheos, the monastery has become an important centre of organic farming and produces products known in the market for their quality”. Visitors can sample the wines, spirits and olive oil by participating in a tasting in the “Fabrika”, a specially designed area in the courtyard of the monastery. For more information, visit www.ktimatoplou.gr.

Holy olive oil

With the initiative of the Toplou Monastery and the participation of 23 olive growers, in 1999 was founded the company Biocultivators of Sitia S.A., with the aim of upgrading the quality of olive oil in the region, following strict quality standards. The olive oil of the “Koroneiki” variety, which is bottled at the company’s facilities and exported all over the world, is distinguished by its golden-

Όι βιολογικοί αμπελώνες της Μονής

καλλιεργούνται εδώ και αιώνες.

 The organic vineyards of the Monastery have been cultivated for centuries.

132 JUNE - JULY 2023
© Αρχείο Ιεράς Μονής Τοπλού /
Archive
Toplou Monastery
WAVE

Στο μουσείο της Μονής φιλοξενούνται σπουδαία ιστορικά και θρησκευτικά κειμήλια.

 The museum of the Monastery houses important historical and religious relics.

Aριστερά: Λεπτομέρεια από το παλιό πατητήρι σταφυλιών, με χρονολογία 1709.

 Left: Detail of the old grape press, dated 1709.

στόχο την αναβάθμιση της ποιότητας του ελαιολάδου στην περιοχή, ακολουθώντας αυστηρά ποιοτικά πρότυπα. Όπως μας εξηγεί ο πατέρας Αμβρόσιος, η ιδιαιτερότητα του σητειακού ελαιολάδου οφείλεται στη γεωγραφική θέση, στο μικροκλίμα της περιοχής και στην αγάπη των ανθρώπων: «Έχουμε πάνω από 3.000 ώρες ηλιοφάνειας ετησίως, ήπιους χειμώνες και καλοκαιρινά μελτέμια και οι ελαιώνες μας εκτείνονται σε ορεινά και ημιορεινά ασβεστολιθικά και αμμώδη εδάφη.

Όμως, ιδιαίτερα σημαντικό είναι και το ότι η καλλιέργεια γίνεται σε ένα περιβάλλον όπου κυριαρχεί η ηρεμία, η πίστη στην παράδοση και η αφοσίωση των τοπικών καλλιεργητών στο ευλογημένο αυτό δέντρο». Τα μοναστήρια μπορεί ανέκαθεν να συνδέονταν με την καλλιέργεια αγροτικών προϊόντων, προκειμένου να εξασφαλίσουν οικονομική αυτάρκεια, όμως, σύμφωνα με τον πατέρα Αμβρόσιο, η εργασία αυτή ουσιαστικά αποτελεί άλλη μία διακονία αγάπης: «Η Ιερά Μονή Τοπλού, ακολουθώντας την πίστη της Όρθόδοξης Εκκλησίας για την προστασία της κτίσεως ως δώρο Θεού προς τον άνθρωπο και τη διάσωση του φυσικού περιβάλλοντος, καλλιεργεί με τη βιολογική μέθοδο και επιπλέον, χρόνια πριν, πρωτοστάτησε στη δημιουργία του πρώτου σύγχρονου αιολικού πάρκου της περιοχής».

green colour, fresh, complex aromas, balanced flavour and pleasant aftertaste. As Father Ambrosios explains, the peculiarity of the olive oil of Sitia is due to the geographical location, the microclimate of the region and the love of the people: “We have more than 3,000 hours of sunshine per year, mild winters and summer winds and our olive groves are spread over mountainous and semi-mountainous limestone and sandy soils. However, it is particularly important that the cultivation is done in an environment where tranquillity, faith in tradition and the devotion of local growers to this sacred and blessed tree prevail”. Monasteries may have always been associated with the cultivation of agricultural products in order to ensure economic self-sufficiency, but, according to Father Ambrosios, this work is essentially another ministry of love: “The Holy Monastery of Toplou, following the Orthodox Church’s belief in the protection of creation as God’s gift to man and the preservation of the natural environment, cultivates using the organic method and, in addition, years ago, it pioneered the creation of the first modern wind farm in the region”.

133 JUNE - JULY 2023 WAVE

ΤΡΕΙΣ ΚΌΡΕΣ

ΑΦΗΓΌΎΝΤΑΙ

THREE KORES TELL THEIR STORY

ΤΡΕΊΣ Γ ΎΝΑΊΚΕΊΕΣ ΜΌΡΦΕΣ ΕΡΧΌΝΤΑΊ ΑΠΌ ΤΑ ΒΑΘΗ ΤΌΎ ΧΡΌΝΌΎ. ΛΑΞΕΜΕΝΕΣ

ΜΕ ΒΑ ΣΗ ΤΑ ΑΝΑΣΚΑΦΊΚ Α ΔΕΔΌΜΕΝΑ ΚΑΊ ΤΊΣ ΤΕΚΜΗΡΊΩΜΕΝΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΊΌΛΌΓΩΝ.

ΑΠΌ ΤΗ ΜΑΡΙΑ ΑΤΜΑΤΖΙΔΌΥ  BY MARIA ATMATZIDOU WAVE

134 JUNE - JULY 2023
ΤΗΝ ΙΣΤΌΡΙΑ ΤΌΎΣ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΡΧΑΊΑ ΕΛΕΎΘΕΡΝΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ, ΣΤΗΝ ΠΌΛΗ ΌΣΕΡ ΤΗΣ ΓΑΛΛΊΑΣ ΚΑΊ ΣΤΌ ΛΌΎΒΡΌ ΤΌΎ ΠΑΡΊΣΊΌΎ, ΑΛΛ Α ΚΑΊ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΡΧΑΊΑ ΘΗΡΑ, ΤΗ ΓΝΩΣΤΗ ΜΑΣ ΣΑΝΤΌΡΊΝΗ,
ΑΠΌ ΤΗ ΣΜΊΛΗ ΤΌΎ ΓΛΎΠΤΗ ΜΕ ΤΗΝ ΊΔΊΑΊΤΕΡΗ ΔΑΊΔΑΛΊΚΗ ΤΕΧΝΌΤΡΌΠΊΑ, ΜΊΛΌΎΝ ΣΕ ΠΡΩΤΌ ΠΡΌΣΩΠΌ,
FROM ANCIENT ELEFTHERNA IN CRETE, TO THE CITY OF AUXERRE IN FRANCE AND THE LOUVRE IN PARIS, BUT ALSO FROM ANCIENT THERA, OUR FAMILIAR SANTORINI, THREE FEMALE FIGURES COME FROM THE DEPTHS OF TIME. CARVED FROM THE SCULPTOR’S CHISEL WITH THE PARTICULAR DAEDALIAN STYLE, THEY SPEAK IN THE FIRST PERSON, BASED ON THE EXCAVATION DATA AND THE DOCUMENTED STUDIES OF ARCHAEOLOGISTS.
135 JUNE - JULY 2023 WAVE H Kόρη της Ελεύθερνας 
Eleutherna
Η Κυρία της Οσέρ  The Dame d’Auxerre Η Κόρη της Θήρας  The Kore of Thera © YΠΠ Ό Α
Τhe
Kore

Η ΚOΡΗ ΤΗΣ ΕΛΕYΘΕΡΝΑΣ

ΕλεύθερνατηςΚρήτης.Σευψόμετρο380μέτρα,στονκαταπράσινο λόφοτουΠρινέ,ανάμεσασεαμπέλιακαιλιόδεντρακαιθέατονΨηλορείτη, η έμπνευση και η δεξιοτεχνία ενός τεχνίτη σε εργαστήριο γλυπτικής μού έδωσε σχήμα και πνοή. Σκάλιζε ακούραστα τη γυναικείαμορφήμουστονασβεστόλιθοπουυπήρχεάφθονοςσταλατομεία της πόλης. Σχηματοποιούσε τη μέση που την έσφιγγε η ζώνη μου, τα χέρια μου που ακουμπούσαν ελαφρά στον μηρό ή ανάμεσα στα στήθημου,τηστάσηπουαναδείκνυετηχάρηκαιτοπαράστημάμου, τουςκαμπυλωτούςγλουτούςμουαλλάκαιτομακρύμουένδυμαπου έπεφτεμεχάρηκαλύπτονταςόλοτοκορμί,αφήνονταςακάλυπταμόνο

τα άκρα και τους αστραγάλους μου. Το σχέδιο του ενδύματός μου ήταν πολύ ιδιαίτερο, σίγουρα σύμφωνα με τις επιταγές της μόδας εκείνηςτηςεποχής:μεκάθετεςγραμμέςσανκρόσσιακαιμοτίβαμε κοκκινωπέςοριζόντιεςκαιτεθλασμένεςταινίες.Τότε,τηνίδιαεποχή πουηποιητικήέμπνευσηγεννούσετην«Ιλιάδα»καιτην«Όδύσσεια», πρέπειναήμουνκιεγώδείγμαεξαιρετικήςτεχνοτροπίαςκαιγλυπτικής δεξιοτεχνίας.Καιναστεκόμουνστητήκιαγέρωχησεένατετράγωνο ταφικόμνημείοστηΝεκρόπολητηςΌρθήςΠέτρας-κιαγόγγυστανα προφύλασσατα«σύνορα»ανάμεσαστονΕπάνωκαιτονΚάτωΚόσμο. Μετοπέρασματουχρόνου,θάφτηκακιεγώκάτωαπότηγη,παρέαμε λίθινουςπολεμιστές-ναήτανάραγεοιάγρυπνοιφρουροί,οιΚουρήτες πουχτυπούσαντιςασπίδεςτουςγιανακαλύψουντοκλάματουμικρού ΔίακαινατονσώσουναπότηφονικήμανίατουπατέρατουΚρόνου; Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη στιγμή εκείνη του 1987, που η σκαπάνη του αρχαιολόγου Νικόλαου Σταμπολίδη με έφερε ξανά στο φως. Αν και δυστυχώς,όχιολόκληρη.Μόνοτοκάτωμέροςτουκορμιούμουείχε διασωθεί-κιαυτόόχιχωρίςφθορές. Όπωςκαιτοαριστερόμουχέρι

μεταμακριάμουδάκτυλακαιτηνπαλάμημουανοιχτήναακουμπά στονμηρό. Όμως,ακόμηκιέτσι,ακόμηκιαντούψοςμουδενξεπερνά τα60εκατοστά,ξεχωρίζωανάμεσασταάλλαεκπληκτικάεκθέματα στοΜουσείοτηςΑρχαίαςΕλεύθερνας. Ίσωςεπειδήκόπηκαμυστηριωδώςσταδύο. Ήεπειδήέχωμίααδερφή,κάπουμακριά,στοΛούβρο. Εκείνη,όμως,είναιολόκληρη.Κιέχειάλλαμυστικάνασαςδιηγηθεί.

THE ELEUTHERNA KORE

Itwas650BCwhenIfirstsawthelightinEleftherna,Crete.At analtitudeof380metres,onthegreenhillofPrine,amongvineyardsand limetrees,overlookingPsiloritis,theinspirationandtheskillofacraftsman inasculptureworkshopgavemeshapeandbreath.Hetirelesslycarved myfemaleformintothelimestonethatwasabundantinthecity’squarries. Heoutlinedmywaistthatwastightlyboundbymybelt,myhandsthat restedlightlyonmythighorbetweenmybreasts,theposethatshowed

Πώς ήταν πιθανώς η αρχική μορφή της Κυρίας της Οσέρ, σύμφωνα με το τμήμα Κλασικών Σπουδών του Πανεπιστημίου

του Κέιμπριτζ.

What the Dame d’ Auxerre originally looked like, according to Cambridge University’s Facualty of Classics.

136
Ήταντο650π.Χ.ότανείδαγιαπρώτηφοράτοφωςστην
JUNE - JULY 2023
WAVE ©
Μουσείο της Ελεύθερνας  Museum of Eleftherna Αρχαιολογικό Μουσείο Θήρας  Archaeological Museum of Thera MARIE-LAN NGUYEN
©
NEDDY SEAGOON

Γιαχρόνιαήμουν«θαμμένη»ανάμεσαστακιβώτιαμιαςσκο-

τεινήςαποθήκης,ξεχασμένηστοΜουσείοτηςAuxerre,μιαςπόλης στηΒουργουνδία.Το1907,όμως,μεαντίκρισεέκπληκτοςοεπιμελητής MaximeCollignonκαιμεπήρεμαζίτουστοΜουσείοτουΛούβρου.

Και ενώ μου έδωσαν το προσωνύμιο Κυρία της Όσέρ, δεν ήξεραν ποιαείμαι,ούτεαπόπούκαταγόμουν-εγώόμωςήξεραβαθιάμέσα

μου ότι άλλη ήταν η πατρίδα μου. Το μυστήριο καλά κρατούσε, για χρόνιαπολλά.Μέχριτηδεκαετίατου‘90,πουηαρχαιολογικήομάδα του καθηγητή Νικόλαου Σταμπολίδη έφερνε στο φως εντυπωσιακά

ευρήματατηςΑρχαίαςΕλεύθερνας-μαζίτουςκαιτοκατωκόρμιτης Κόρης. Όι ομοιότητες με γυμνό μάτι ήταν πολλές -το ίδιο υλικό, η συγγένειασταμοτίβακαιστηντεχνοτροπία,ηχρονολογικήτουςσχέση. Και αργότερα έγιναν πετροχημικές αναλύσεις, που απέδειξαν περίτρανα ότι εγώ, η Γαλλίδα, ήμουν τελικά Κρητικιά. Και μάλιστα

H

Δαιδαλική Τέχνη

Πήρε το όνομά της από τον μυθικό τεχνίτη, εφευρέτη και αρχιτέ-

κτονα Δαίδαλο, που σύμφωνα με την παράδοση εργάστηκε στη Μινωική Κρήτη και δημιούργησε αγάλματα σε φυσικό μέγεθος, τόσο αληθινά, που έμοιαζαν έτοιμα να κινηθούν προς τα εμπρός. Όμως, τα γλυπτά της δαιδαλικής τεχνοτροπίας δεν είναι μόνο «δαιδαλώδη» αλλά και μικρότερα, όπως η Κυρία της Όσέρ, με ύψος μόλις 75 εκατοστά. Δαίδαλα άλλωστε στην αρχαία Ελλάδα ονομάζονταν όλα τα περίτεχνα έργα, συμπεριλαμβανομένων των αγαλμάτων, αλλά και τα ξόανα από ξύλο. Όι μορφές έχουν μεγαλύτερη

πλαστικότητα, είναι μετωπικές, τα χέρια κολλημένα στους μηρούς

και η κόμμωση που ονομάζεται «οροφωτή» ή «δαιδαλική φενάκη», χαρακτηρίζεται από τα μαλλιά χτενισμένα σε βοστρύχους ή σε

δύο μάζες που πέφτουν και από τις δύο πλευρές του προσώπου

και μοιάζουν σαν η μορφή του γλυπτού να φορά περούκα.

offmygraceandstature,mycurvybuttocksbutalsomylonggarment thatfellgracefullycoveringmyentirebody,leavingonlymylimbsand anklesuncovered.Thedesignofmygarmentwasveryspecial,certainlyin keepingwiththefashionofthetime:verticallineslikefringesandpatterns withreddishhorizontalandcrookedstripes.Backthen,atthesametime thatpoeticinspirationwasgivingbirthtothe“Iliad”andthe“Odyssey”, Imusthavebeenanexampleofexceptionalstyleandsculpturalskill. Andstandingerectandproudinasquarefunerarymonumentinthe NecropolisoftheOrthiPetra;andIwouldhavestoodpatientlyguarding the“border”betweentheAboveandtheUnderworld.Withthepassage oftime,Itoowasburiedbeneaththeearth,alongwithstonewarriors -couldtheyhavebeenthevigilantguards,theKourites,beatingtheir shieldstocoverthecryofbabyZeusandsavehimfromthemurderous furyofhisfatherCronus?Iwillneverforgetthatmomentin1987whenthe pickaxeofthearchaeologistNikolaosStampolidisbroughtmebackto light.Although,unfortunately,notthewholeofme.Onlythelowerpartof mybodyhadsurvived-andnotwithoutdamage.Aswellasmylefthand withmylongfingersandmyopenpalmrestingonmythigh.Butevenso, eventhoughIamnomorethan60cmtall,Istandoutamongtheother amazingexhibitsintheMuseumofAncientEleftherna.Maybebecause Iwasmysteriouslycutinhalf.OrbecauseIhaveasister,somewherefar away,intheLouvre.Butsheiswhole.Andshehasmoresecretstotellyou.

THE DAME D’AUXERRE

For years I was “buried” among the boxes of a dark storage room,forgottenintheMuseumofAuxerre,acityinBurgundy.In1907, however,thecuratorMaximeCollignonwassurprisedtoseemeand took me with him to the Louvre. And while they gave me the title of Dame d’Auxerre, they didn’t know who I was, nor where I came from -but I knew deep down that this was not my homeland. The mystery

The Daedalic Art

It was named after the mythical craftsman, inventor and architect Daedalus, who, according to tradition, worked in Minoan Crete and created life-size statues, so realistic that they seemed ready to move forward. However, the sculptures of the Daedalian style can also be smaller, such as the Dame d’Auxerre with a height of only 75 cm. In ancient Greece, Daedala was the name given to all elaborate works, including statues, but also to wooden idols. The figures have more plasticity, are frontal, the hands are glued to the thighs and the hairstyle, called “serpentine” or “Daedalian peruke”, is characterised by the hair combed into bows or in two masses falling from both sides of the face and appearing as if the sculpted figure is wearing a wig.

WAVE
Η ΚΥΡIΑ ΤΗΣ ΟΣEΡ
JUNE - JULY 2023 137
Μουσείο του Λούβρου The Louvre Museum

είχα αδερφή, την Κόρη, με συγγένεια που φτάνει στο 99,73%. Είχα πιθανότατακιεγώγεννηθείαπότονίδιομαργαϊκόασβεστόλιθο,στο ίδιοεργαστήριο,γύρωστο640π.Χ.,στηνΑρχαίαΕλεύθερνα.Μετην αδερφή μου χωριστήκαμε βίαια, μάλλον τον 19ο αιώνα. Τότε, αφού πέρασααπίστευτεςπεριπέτειες,πιθανόταταέσπασακιεγώστημέση -παρόλοπουαργότερακόλλησαντακομμάτιαμου.Δενξέρω,όμως,

ποια είναι πιο τυχερή, εγώ που διασώθηκα ολόκληρη ή εκείνη που αναπνέει ακόμη τον αέρα της Κρήτης, γεμάτο θαλασσινή αλμύρα καιαρώματατουβουνού.Χαίρομαι,όμως,πουσανένααπόταλίγα σωζόμεναγλυπτάτηςδαιδαλικήςτεχνοτροπίας,δίνωτηδυνατότητα -σε ειδικούς και μη- να θαυμάσουν μέσω εμού τα γλυπτά της «οικογένειάς μου». Υποστηρίζεται ότι απεικονίζω μία Κόρη ή μία νεαρή αριστοκράτισσαπουέφυγεαπότηζωήπριντηνώρατηςήμίααρχαϊκή θεά. Ίσως την Περσεφόνη, την κόρη της Δήμητρας που άρπαξε ο θεός του Κάτω Κόσμου και την έκανε βασίλισσά του -κι εκείνη λατρεύεται ως χθόνια θεότητα της βλάστησης και της γονιμότητας. ΧάρηστηδεινότητατουΚρητικούτεχνίτη,στέκομαιόρθιακιευθυτενήςκαισαςκοιτάζωκατάματα,μεταπόδιαμουόμωςναακουμπούν γερά στη γη, και δη στο βάθρο μου. Φοράω ζώνη που σφίγγει τη λεπτή μου μέση, επίβλημα στους ώμους και εντυπωσιακό φόρεμα με γεωμετρικά σχέδια που φτάνει μέχρι κάτω στους αστραγάλους καικάποτεδιακοσμούντανμεέντοναχρώματα.Ταμαλλιάμουείναι περίτεχνα χτενισμένα, το ένα χέρι μου ακουμπά στο στήθος και το άλλο στον μηρό. Κι αν η αριστερή πλευρά του προσώπου μου έχει φθαρεί ανεπανόρθωτα, συνεχίζουν να διαγράφονται τα αμυγδαλόσχημα μάτια μου και το χαρακτηριστικό μου χαμόγελο, το γνωστό «αρχαϊκόμειδίαμα»-πουάνοιξεδιάπλαταόταντο2004ταξίδεψααπό τοΛούβρογιανασυναντήσωτη«δίδυμηαδερφήμου»στηνΑθήνα καιβρεθήκαμεγιαπρώτηφοράμαζί,δίπλαδίπλα,έστωκαιγιαλίγο. Μετηνελπίδαναξανασυναντηθούμε..

Η ΚOΡΗ

lastedformanyyears.Untilthe1990swhenthearchaeologicalteamof professorNikolaosStambolidisbroughttolightsomeimpressivefindings ofAncientEleftherna-includingtheKore’sbottomhalf.Thesimilarities tothenakedeyeweremany-thesamematerial,theaffinityinmotifsand style,thechronologicalrelationship.Andlater,petrochemicalanalyses werecarriedout,whichprovedthatI,theFrenchgirl,wasCretanafterall. AndIevenhadasister,theKore,withakinshipof99,73%.Iwasprobably alsobornfromthesamemarlylimestone,inthesameworkshop,around 640BC,inAncientEleftherna.MysisterandIwereforciblyseparated, probablyduringthe19thcentury.Then,aftergoingthroughincredible adventures,Iprobablybrokeinhalftoo-althoughlatermypiecesgot glued together. But I don’t know who is luckier, me, surviving in one piece,ortheonewhostillbreathestheairofCrete,fullofseasaltand thearomasofthemountain?Iamglad,however,thatasoneofthefew survivingsculpturesoftheDaedalianstyle,Igivetheopportunity,to expertsandnon-specialists,toadmirethroughmethesculpturesofmy “family”.ItisclaimedthatIamdepictingaKoreorayoungaristocrat who passed away before her time or an archaic goddess. Perhaps Persephone,thedaughterofDemeterwhowassnatchedbythegod oftheUnderworldandmadehisqueen-andsheisworshippedasthe chthoniandeityofvegetationandfertility.ThankstotheskilloftheCretan craftsman,Istanduprightandstraightandlookyouintheeye,butwith myfeetfirmlyontheground,particularlyonmypedestal.I’mwearinga beltthatcinchesmyslimwaist,shoulderpadsandastrikinggeometric patterneddressthatgoesdowntomyanklesandwasoncedecorated withbrightcolours.Myhairiselaboratelycombed,onehandrestsonmy chestandtheotheronmythigh.Eveniftheleftsideofmyfacehasbeen irreparablywornaway,myalmond-shapedeyescontinuetobeoutlined alongwithmycharacteristicsmile,thewell-known“archaicgrin”-which widenedwhenItravelledfromLouvrein2004tomeetmy“twinsister” inAthens,andwemetforthefirsttimetogether,sidebyside,evenifonly forashorttime.Inthehopeofmeetingagain.

THE KORE OF THERA

πριν , στη σημερινή Σαντορίνη. Ό γλύπτης που με φιλοτέχνησε πρέπει να ήταν αυθεντία στο είδος του: χρησιμοποίησε το φημισμένο πάλλευ-

Γεννήθηκα 2.700 χρόνια

Στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, το 2004, στο πλαίσιο της έκθεσης «Ελεύθερνα. Πόλη - Ακρόπολη - Νεκρόπολη», η Κυρία

της Όσέρ έμεινε στην Αθήνα για λίγους μήνες. Σήμερα συ-

νεχίζει να εκτίθεται στο Μουσείο του Λούβρου. Στο Μουσείο

της Ελεύθερνας αξίζει κανείς σήμερα να παρακολουθήσει την

κινηματογραφική

a magical island, today’s Santorini. The sculptor who created me must have been a master of his kind: he used the famous white marble of

The return

At the Museum of Cycladic Art, in 2004, in the context of the exhibition “Eleftherna. City - Acropolis - Necropolis”, the Dame d’Auxerre stayed in Athens for a few months. Today it continues to be exhibited in the Louvre Museum. At the Museum of Eleftherna it is worth seeing the film adaptation of her story: how she was uprooted from her homeland, leaving her sister behind.

ΤΗΣ ΘHΡΑΣ
JUNE - JULY 2023 138 WAVE
μεταφορά της ιστορίας της: πώς ξεριζώθηκε από τον τόπο της, αφήνοντας πίσω την αδερφή της.
Η επιστροφή
I was born 2,700 years agoon

κο μάρμαρο της Νάξου, για να δημιουργήσει ένα δαιδαλώδες γλυπτό. Υψώνομαι στητή κι αγέρωχη και προκαλώ το δέος με το επιβλητικό μου ύψος των σχεδόν τριών μέτρων. Δημιουργήθηκα χάρη στην υψηλή αισθητική της αριστοκρατίας της Αρχαίας Θήρας -τα επιτύμβια γλυπτά, όπως εγώ, ήταν πραγματικά έργα τέχνης που αν και γεννιούνταν μέσα από τον ανθρώπινο πόνο

και την ανάγκη των ζωντανών να τιμούν τους νεκρούς τους, ήταν μάρτυρες και της οικονομικής τους ευμάρειας. Για χιλιάδες χρόνια ήμουν θαμμένη στο νεκροταφείο της αρχαίας Θήρας. Το 2000, όμως, «αναδύθηκα» από τη γη, χάρη στην αρχαιολογική σκαπάνητουεπίμονουΘηραίουαρχαιολόγουΧαράλαμπουΣιγάλα.Βρέθηκασχεδόνακέραιη,πραγματικόθαύμαγια«ένασπάνιο αριστούργημα της ελληνικής γλυπτικής του 7ου αιώνα π.Χ.» όπως με αποκάλεσαν. Μόνο η άκρη της μύτης μου έχει καταστραφεί, όπως και ο βραχίονας του λυγισμένου δεξιού χεριού μου, αλλά το μακρύ δωρικό πέπλο που καλύπτει το κορμί μου είναι ευτυχώς άθικτο.Ανκαιείχαεξάψειόλωντηφαντασία,έμεινακρυμμένη στις αρχαιολογικές αποθήκες μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2022,όταντότε,αποκαλύφθηκαγιαπρώτηφοράστοκοινό -και φαίνεται ότι το μάγεψα. Τώρα μάλιστα ταξίδεψα για πρώτηφοράμακριάαπότηνπατρίδαμου,στηΡώμη.Και στέκομαι εδώ, στις Θέρμες του Διοκλητιανού, συνο μιλώντας θαρρείς με εκατοντάδες άλλα μοναδικά αριστουργήματα, εκπροσωπώντας τον τόπο μου και προκαλώντας τον θαυμασμό στους επισκέπτες της έκθεσης «Η στιγμή και η αιωνιότητα». Σύντομα θα επιστρέψω σπίτι μου και, όπως μου είπαν, θα γίνω το κεντρικό «πρόσωπο» του ανακαινισμένου Αρχαιολογικού Μουσείου Θήρας. Κάποια στιγμή στο άμεσο μέλλον. Ελπίζω, για μια αιωνιότητα.

NaxostocreateaDaedaliansculpture.Istandtallandproud,and I inspire awe with my imposing height of almost three metres. I was created thanks to the high aesthetics of the aristocracy of Ancient Thera -the funerary sculptures, like myself, were truly works of art that, although born out of human suffering and the need of the living to honour their dead, were also a testimony to their economic prosperity. For thousands of years, I was buried in the cemetery of ancient Thera, in an idyllic place on the northern slopes of Sellada. In 2000, however, I “emerged” from the earth, thanks to the archaeological pick axe of the persistent archaeologist Charalambos Sigalas from Thera. I was found almost intact, a real miracle for “a rare masterpiece of Greek sculpture of the 7th century BC” as they called me. Only the tip of my nose is destroyed, as well as part of my bent right arm, but the long Doric veil covering my body is thankfully intact. Although I had captured everyone’s imagination, I remained hidden in the archaeological storerooms until September 2022, when I was revealed to the public for the first time -and I seem to have enchanted them. After all, I, like the other Kores, project in my own way the eternal ideal of beauty. In fact, now I have travelled for the first time away from my homeland, to Rome. And here I stand, in the Baths of Diocletian, in conversation with hundreds of other unique masterpieces, representing my country and evoking the admiration of visitors to the exhibition “The Moment and Eternity”. Soon I will return home and, I am told, I will become the central “face” of the renovated Archaeological Museum of Thera. Sometime in the near future. I hope, for eternity.

στη Ρώμη

Η έκθεση «L’istante e l’eternità. Tra noi e gli antichi», στις Θέρμες του Διοκλητιανού στη Ρώμη, που συνδιοργανώνεται με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων

του Υπουργείου

Πολιτισμού και

Αθλητισμού, θα διαρκέσει μέχρι τις 30 Ιουλίου 2023.

A trip to Rome

The exhibition “L’istante e l’eternità. Tra noi e gli antichi”, at the Baths of Diocletian in Rome, co-organised with the Ephorate of Antiquities of Cyclades of the Ministry of Culture and Sports, will last until 30 July 2023.

Θέρμες του Διοκλητιανού  The Baths of Diocletian 139 JUNE - JULY 2023
Ταξίδι
WAVE © YΠΠ Ό Α

ΝΕΏΡΊΟ ΣΥΡΟΥ ΆΚΜΗ ΆΠΆΞΊΩΣΗ,

ΤΌ ΝΗΣΊ ΚΑΊ ΤΗ ΧΩΡΑ, ΠΈΡΑΣΑΝ ΑΠΌ 40 ΚΎΜΑΤΑ ΠΡΌΤΌΎ ΒΡΈΘΌΎΝ ΚΑΊ ΠΑΛΊ ΣΈ ΗΡΈΜΑ ΝΈΡΑ ΚΑΊ ΑΤΈΝΊΖΌΎΝ ΤΌΎΣ ΑΝΌΊΧΤΌΎΣ ΠΛΈΌΝ ΌΡΊΖΌΝΤΈΣ ΜΈ ΑΊΣΊΌΔΌΞΊΑ.

WAVE

140 JUNE - JULY 2023
ΑΠΌ ΤΗ ΜΙΑ ΚΌΛΛΙΑ  ΤΑ ΊΣΤΌΡΊΚΑ ΝΑΎΠΗΓΈΊΑ ΤΗΣ ΣΎΡΌΎ, ΑΞΊΌΘΈΑΤΌ ΤΌΎ ΛΊΜΑΝΊΌΎ ΓΊΑ ΤΌΎΣ ΈΠΊΣΚΈΠΤΈΣ ΚΑΊ ΤΑΎΤΌΧΡΌΝΑ ΖΩΤΊΚΌΣ ΧΩΡΌΣ ΈΠΊΧΈΊΡΗΜΑΤΊΚΗΣ ΑΝΑΠΤΎΞΗΣ ΓΊΑ

NEORION SYROS PROSPERITY, DEGRADATION, REGENERATION

THE HISTORIC SHIPYARDS OF SYROS, AN ATTRACTION OF THE HARBOUR FOR VISITORS AND AT THE SAME TIME A VITAL AREA OF COMMERCIAL DEVELOPMENT FOR THE ISLAND AND THE COUNTRY, HAVE BEEN THROUGH HELL AND BACK BEFORE THEY RETURNED TO CALM WATERS AND ARE NOW FACING THE OPEN HORIZONS WITH CONFIDENCE.

Έικόνες από το παρελθόν: δύο στιγμιότυπα από την καθέλκυση του πλοίου «Σύρος» στο Νεώριο.  Images from the past: two snapshots of the launching of the ship “Syros” in Neorion.

Tο ναυπηγείο της Σύρου χτίστηκε το 1860, στη θέση που βρισκόταν το παλιό λοιμοκαθαρτήριο. Τα σχέδια για την ανέγερσή του έγιναν στην Ευρώπη και την κατασκευή επέβλεψε ο διάσημος Ιταλός αρχιτέκτονας Pietro Sampo. Τον Απρίλιο του επόμενου χρόνου, κηρύχθηκε και η ίδρυσή του από την πρώτη Ατμοπλοϊκή Εταιρεία, την οποία διηύθυνε επί χρόνια ο Ηλίας Κεχαγιάς. Αρχικά, το εργοστάσιο κατασκεύαζε μικρές ατμομηχανές, αντλίες, λέβητες, πιεστήρια, ακόμα και μικρά ραβδωτά κανόνια κατά την Κρητική Επανάσταση, ενώ περιλάμβανε και τμήματα μηχανουργείου, λεβητοποιείου και χυτηρίου. Το πρώτο μεταλλικό εμπορικό πλοίο στην Ελλάδα ναυπηγήθηκε στο Νεώριο το 1892 και το δεύτερο το 1903, με σχέδια του Ερμουπολίτη ναυπηγού Αλέξανδρου Κρυστάλλη. Στη μακρόχρονη ιστορία του το ναυπηγείο άλλαξε πολλά χέρια, με φάσεις ακμής και παρακμής. Τα πρώτα χρόνια, την τεχνική διεύθυνση είχαν Άγγλοι και Γάλλοι μηχανικοί ενώ επιφανείς Ερμουπολίτες διετέλεσαν μέτοχοι, σύμβουλοι, αλλά και δανειστές ή προμηθευτές της εταιρείας, που πτώχευσε το 1893. Ύστερα από πέντε χρόνια, το εργοστάσιο ανέλαβε η εταιρεία «Νεώριον & Μηχανουργεία Σύρου», ενώ το 1925 τον έλεγχο απέκτησε ο Κασιώτης εφοπλιστής Μηνάς Διακάκης.

The Syros shipyard was built in 1860, on the site of the old quarantine house. The plans for its construction were made in Europe and the building was supervised by the famous Italian architect Pietro Sampo. In April of the following year, its foundation was declared by the first Company of Greek Steamers, which was managed for years by Elias Kechagias. Initially, the factory manufactured small steam engines, pumps, boilers, presses and even small rifled cannons during the Cretan Revolution, while it also included parts of a machine shop, a boiler house and a foundry.

The first metal merchant ship in Greece was constructed in Neorion in 1892 and the second in 1903, designed by Alexandros Krystallis, a naval architect from Ermoupoli. In its long history the shipyard has changed hands many times, going through periods of prosperity and decline. In the early years, English and French engineers were in charge of the technical management, while prominent residents of Ermoupoli were shareholders, consultants, as well as lenders or suppliers of the company, which went bankrupt in 1893. After five years, the factory was taken over by the company “Neorion Machine Works of Syros”, while in 1925 control was acquired by the shipowner Minas Diakakis from Kasos.

The post-war regression

Το 1950 ανέλαβε την επιχείρηση ο εφοπλιστής Μηνάς Ρεθύμνης και πέντε χρόνια αργότερα, στο Νεώριο παραχωρήθηκε μια σιδερένια πλωτή δεξαμενή, που είχε αποκτήσει το Ελληνικό Δημόσιο μέσω των γερμανικών επανορθώσεων. Το 1968, οι Ανδριώτες εφοπλιστές αδελφοί Γουλανδρή αγόρασαν την εταιρεία, η επιφάνεια της

Πάνος Ξενοκώστας, πρόεδρος

και διευθύνων σύμβουλος του ομίλου ONEX.

 Panos Xenokostas, President and CEO of ONEX Group.

In 1950, the shipowner Minas Rethymnis took over the business and five years later, Neorion was given an iron floating tank, which had been acquired by the Greek State through German reparations. In 1968, the shipowners Goulandris brothers from Andros bought the company, the surface area of the facility more than doubled, while two floating tanks arrived in Neorion, which

142 WAVE
Η μεταπολεμική παλινδρόμηση
JUNE - JULY 2023

εγκατάστασης υπερδιπλασιάστηκε, ενώ κατέφθασαν στο Νεώριο

και δύο πλωτές δεξαμενές που υπάρχουν ως σήμερα. Παράλληλα, καθώς ανεγείρονταν νέα μηχανουργεία με σύγχρονα για την εποχή μηχανήματα, επεκτείνονταν οι προβλήτες και αυξήθηκαν σημαντικά οι θέσεις εργασίας.

Η πετρελαϊκή κρίση του 1973 ανάγκασε τον Γιάννη Γουλανδρή

να ενσωματώσει την εταιρεία Ένφιλντ -ιδιοκτησίας του επίσης-,

η οποία παρήγαγε ηλεκτρικά αυτοκίνητα στο Ηνωμένο Βασίλειο, στην εταιρεία του Νεωρίου, μεταφέροντας τη γραμμή παραγωγής

των αυτοκινήτων στο νησί της Σύρου και δημιουργώντας μία νέα

εταιρεία με την ονομασία «Ένφιλντ-Νεώριον Ε.Π.Ε.».

Αποχώρηση των αδελφών Γουλανδρή και κλείσιμο

Το 1979 οι αδελφοί Γουλανδρή, οι οποίοι είχαν συμβάλει στην καλύτερη, ίσως, περίοδο του Νεωρίου, εγκατέλειψαν την επιχείρηση

λόγω της οικονομικής κρίσης της εποχής και η εταιρεία περιήλθε στον έλεγχο των τραπεζών και του κράτους, που ανέθεσαν τη διαχείριση στην αγγλική εταιρεία Appledore.

Το Νεώριο παρέμεινε υπό τον έλεγχο των τραπεζών έως το 1992, όταν η τότε κυβέρνηση αποφάσισε το κλείσιμό του, στο πλαίσιο των ιδιωτικοποιήσεων.

Μετά από χρόνια προβλημάτων, το 2018, η πρόταση του ομίλου ΌΝΕΧ έτυχε της στήριξης των εργαζομένων και σύσσωμης της τοπικής κοινωνίας, έχοντας μάλιστα την πιο ανταγωνιστική προσφορά από όλους. Έκτοτε, τα ναυπηγεία ακολουθούν μια εντυπωσιακά ανοδική πορεία -η Minoan Lines μάλιστα, τα υποστηρίζει πραγματοποιώντας εκεί ετήσιους δεξαμενισμούς των πλοίων της και άλλες εργασίες.

Το ιστορικό κτήριο των ναυπηγείων.

 The historic building of the shipyards.

still exist today. At the same time, as new machine shops were built with modern machinery for the time, the docks were expanded and the number of jobs increased significantly.

The oil crisis of 1973 forced John Goulandris to incorporate the company Enfield Automotive -also owned by him- which produced electric cars in the United Kingdom, into the company of Neorion, transferring the car production line to the island of Syros and creating a new company called “Enfield-Neorion Ltd”.

Το Νεώριο πλήρως… απασχολημένο -στη μέση, διακρίνονται οι δύο πλωτές δεξαμενές.

 The Neorion fully... engaged -the two floating tanks can be seen in the middle.

WAVE
JUNE - JULY 2023 143

Η νέα εποχή

Ό Πάνος Ξενοκώστας, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ομίλου ONEX, ο άνθρωπος που οραματίστηκε και πραγματοποίησε την αναγέννηση αυτού του κολοσσού, μας μιλά για αυτή τη συναρπαστική αλλά και εξαιρετικά δύσκολη εμπειρία: «Το 2018 ήρθαν και με βρήκαν οι τότε εργαζόμενοι, σημερινοί άνθρωποι του σωματείου, για να μου εξιστορήσουν τα δεινά που είχαν περάσει τα προηγούμενα χρόνια. Είχαν ακούσει προφανώς ότι αναλαμβάνω εταιρείες που έχουν διαλυθεί και έχω τη δυνατότητα να τις εξυγιαίνω, αλλά και ότι μου αρέσει πολύ ο βιομηχανικός-τεχνολογικός χώρος, σε συνδυασμό με το ότι δεν με τρομάζει το ρίσκο και το πρόβλημα».

Πού νομίζετε ότι χάθηκε το παιχνίδι προηγουμένως;

Τα ναυπηγεία είχαν κλείσει γιατί, πρώτον, οι ιδιοκτήτες

Retreat of the Goulandris brothers and shutdown

In 1979 the Goulandris brothers, who had contributed to perhaps the best period of Neorion, abandoned the business due to the recession of the time and the company came under the control of the banks and the state, which entrusted the management to the English company Appledore.

The Neorion remained under the control of the banks until 1992, when the government decided to close it down as part of the privatisation process.

After years of difficulties, in 2018 the ONEX Group’s proposal received the support of the employees and the local community as a whole, with the most competitive offer of all. Since then, the shipyards have been on an impressive upward trajectory -Minoan Lines even supports them by carrying out annual ship refuelling and other operations there.

The new era

Panos Xenokostas, President and CEO of ONEX Group, the man who envisioned and carried out the rebirth of this colossus, talks to us about this exciting, but also extremely difficult experience: “In 2018, the employees of the time, now the union people, came to me to tell me about the suffering they had gone through in the previous years. They had obviously heard that I take over companies that have gone bust and I have the ability to turn them around, but also that I really like the industrial-technological sector, combined with the fact that I’m not afraid of risk and trouble”.

Where do you think the game got lost before?

The shipyards were closed because, firstly, their owners did not realise what happened with the transition from drachma to euro.

τους δεν
JUNE - JULY 2023 144 Η εικόνα των ναυπηγείων γίνεται ακόμη sπιο εντυπωσιακή υπό το φως των προβολέων.  The shipyards are even more impressive under the spotlights.

Από το 1861 το Νεώριο αποτελεί σήμα κατατεθέν της

τι συνέβη με τη μετάβαση από τη δραχμή στο ευρώ. Η Ελλάδα είχε χάσει το πλεονέκτημα του δραχμικού εργασιακού κόστους. Πριν, δηλαδή, τα ναυπηγεία εισέπρατταν σε δολάρια και πλήρωναν σε δραχμή, γεγονός που από μόνο του δημιουργεί ένα φθηνότερο εργατικό κόστος. Η μετάβαση λοιπόν στο σκληρό νόμισμα του ευρώ κατέστησε το εργατικό κόστος υψηλότερο σε σχέση με άλλες χώρες στα Βαλκάνια, την Τουρκία κ.λπ. Δεύτερον, δεν παρατήρησαν ότι χτίζονταν πολλά ναυπηγεία στις γειτονικές χώρες. Και τρίτον, έπαιξε καταλυτικό ρόλο ο κακός συνδικαλισμός, που δημιουργούσε τρομερά προβλήματα στη λειτουργία, με αποτέλεσμα πολλοί εργάτες να φεύγουν. Ό καλός συνδικαλισμός είναι απαραίτητος, γιατί όταν έχεις χιλιάδες υπαλλήλους είναι αδύνατον να συνεννοηθείς, αν δεν έχουν καλούς εκπροσώπους. Όσοι εργάτες έφευγαν από την Ελλάδα, μάθαιναν σε άλλες χώρες πώς λειτουργούν τα ναυπηγεία και άρα αυξανόταν ο ανταγωνισμός κάτω από τη μύτη τους. Επίσης, ακολούθησαν το στερεότυπο ότι τα ναυπηγεία πάνε προς Ανατολάς και ότι η Ελλάδα δεν μπορεί πια να παραμείνει στο παιχνίδι. Κάτι που δεν ισχύει και εμείς το σπάσαμε, συνειδητοποιώντας ότι με σωστή διαχείριση μπορούμε να αντεπεξέλθουμε ακόμη και στον μεγαλύτερο ανταγωνιστή μας, που είναι οι Τούρκοι.

Ποια ήταν η συνθήκη που παραλάβατε;

Καθώς δεν γινόταν καμία επένδυση σε συντήρηση, επισκευή και αναβάθμιση του εξοπλισμού, παραλάβαμε σκουριά. Φτιάχνουμε συνεχώς και δεν τελειώνει αυτή η ιστορία… Το πιο σημαντικό για να ξεκινήσει η μάχη ήταν ότι οι εργαζόμενοι μου μετέφεραν ότι θα έβαζαν πλάτη σε όλα, αρκεί να άνοιγε πάλι η επιχείρηση.

Η δουλειά μας ήταν πάρα πολύ δύσκολη, γιατί έπρεπε να εκσυγχρονιστεί ακόμη και το θεσμικό πλαίσιο. Το πιο καίριο όμως ήταν ότι μέχρι την εξυγίανση, που θα ήταν πάρα πολύ χρονοβόρα, θα έπρεπε να δημιουργηθεί και μία περίοδος ενδιάμεσης λειτουργίας, γιατί και οι εργαζόμενοι έπρεπε να ξεκινήσουν να δουλεύουν αλλά και το ίδιο το ναυπηγείο όσο περισσότερο δεν «κινείται» τόσο κινδυνεύει να διαλυθεί -ακόμη και δεξαμενές βούλιαζαν. Επίσης,

Greece had lost the advantage of drachma labour costs. That is, before, the shipyards collected in dollars and paid in drachma, which in itself creates a cheaper labour cost. Therefore, the transition to the hard currency of the euro has made labour costs higher than in other countries in the Balkans, Turkey, etc. Secondly, they did not notice that many shipyards were being built in neighbouring countries. And thirdly, bad trade unionism played a catalytic role, creating terrible problems in the operation, resulting in many workers leaving. Good trade unionism is essential, because when you have thousands of employees it is impossible to get along if they don’t have good representatives. Those workers who left Greece were learning in other countries how the shipyards worked, and so competition increased under their very nose. They also followed the stereotype that the shipyards are going East and that Greece can no longer stay in the game. Something that is not true and we have challenged it, realising that with proper management we can cope even with our biggest competitor, which is Turkey.

What was the condition that you received?

As there had been no investment in maintenance, repair and upgrading of equipment, we received rust. We keep making more and more and there’s no end to this story... The most important factor to get the battle started was the workers telling me that they would back anything, as long as the business was reopened. Our job was very, very difficult, because even the institutional framework had to be modernised. But the most crucial thing was that until the clean-up, which would have been very time-consuming, a period of interim operation had to be created, because both the workers had to start working and the shipyard itself was in danger of falling apart the longer it was not “moving” -even the tanks were sinking. Also, you don’t just turn a key in an industry from “off” to “on” and it starts working in a second. It takes time.

When did you welcome the first ship?

In March 2018 the first ship arrived but things were still very difficult because Greece had a bad reputation. There was a terrible prejudice and in order to overcome it, there was a great struggle. The battle was multi-layered: the staff had to trust you,

συνειδητοποίησαν
145 JUNE - JULY 2023 WAVE
Σύρου.  Since 1861 the Neorion has been a trademark of Syros.

Χρειάζεται χρόνος.

υποδεχθήκατε το πρώτο πλοίο;

Τον Μάρτιο του 2018 ήρθε το πρώτο καράβι αλλά τα πράγματα ήταν ακόμη πολύ δύσκολα, γιατί η Ελλάδα είχε κακή φήμη πια. Υπήρχε τρομερή επιφύλαξη και για να την ξεπεράσουμε, δόθηκε μεγάλος αγώνας. Η μάχη ήταν πολυεπίπεδη: το προσωπικό έπρεπε να σε εμπιστευτεί, οι πελάτες να επιστρέψουν και επίσης να σε εμπιστευτούν και να επιστρέψουν και οι επενδυτές. Αυτό διήρκεσε ενάμιση χρόνο. Επίσης, πληρώσαμε πολλά χρέη του παρελθόντος, κάτι που δεν έχει ξαναγίνει.

Ό σκοπός ήταν να δημιουργήσουμε μία βάση ότι δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Γιατί όταν πληρώνεις σε εργαζόμενους χρέη άλλου, προφανώς

δείχνεις άλλες αρχές και άλλες αξίες. Σχεδόν όλοι πια οι άνθρωποι που δούλευαν πριν, δουλεύουν και τώρα, εκτός από ελάχιστους -και πολλοί ακόμη επιπλέον, είμαστε πάνω από 600 άνθρωποι. Το πρόβλημα είναι ότι πια δεν βρίσκεις εξειδικευμένους εργάτες, δεν υπάρχει κόσμος δηλαδή για να παρακολουθήσει την αύξηση που μπορούμε να έχουμε, γιατί εκλείπει το επάγγελμα. Ξεκινήσαμε μία σχολή στη Σύρο μαζί με το Υπουργείο Παιδείας για εκπαίδευση και τον Σεπτέμβριο ξεκινάμε μαζί με τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης στην Ελευσίνα. Είμαι περήφανος που δουλεύω με μία μεγάλη ομάδα, που μοιραζόμαστε όλοι το ίδιο όραμα, να ξαναφτιάξουμε δηλαδή δυνατά ναυπηγεία.

Και ποιο είναι το μέλλον των Ναυπηγείων;

Στη Σύρο έκλεισε ο πρώτος κύκλος, κατά τον οποίο πήγαμε από τον θάνατο στην αναγέννηση. Κάνουμε πια 150 πλοία τον χρόνο, αποδείξαμε ότι η Ελλάδα μπορεί να ξανακάνει ναυπηγεία και έχουμε προχωρήσει σε βασικές επενδύσεις. Η επόμενη πενταετία είναι η μεγάλη, ακόμη μεγαλύτερη πρόκληση, γιατί πρέπει να πάμε με τους ανθρώπους μας στην επόμενη μέρα. Χρειάζεται νέος κύκλος επενδύσεων, μηχανολογικές επενδύσεις σε καινούργια συστήματα με τεχνολογία και τον άνθρωπο μέσα σε αυτό, για να μπορέσουμε να κάνουμε τα πράγματα πιο γρήγορα και πιο έξυπνα.

Η νέα πενταετία θα μας πάει στο νέο πρόσωπο που ονειρευόμαστε.

Πανοραμική άποψη της Έρμούπολης, με τα ναυπηγεία στο βάθος.

 Panoramic view of Ermoupoli, with the shipyards in the background.

the customers had to come back, and also the investors had to trust you and come back. This lasted a year and a half. We also paid off a lot of past debts, which has never been done before. The purpose was to create a basis that we are not all the same. Because when you pay someone else’s debts to employees, you obviously demonstrate different principles and different values. Almost all the people who were working before are working now, except for a few -and many more new ones, we have over 600 people. The problem is that you can’t find skilled workers anymore, so there are no people to follow the growth that we can have, because the profession is dying out. We started a school in Syros together with the Ministry of Education for training and in September we are starting together with the Public Employment Service in Eleusis. I am proud to work with a great team, where we all share the same vision, to rebuild strong shipyards.

And what is the future of the shipyards?

The first cycle, in which we went from death to rebirth, was completed in Syros. We now build 150 ships per year; we have proven that Greece can redevelop shipyards and we have made key investments. In the next five years we have the big, even bigger challenge, because we have to bring our people into tomorrow. We need a new round of investments, engineering investments in new systems with technology and human beings in it, so that we can do things faster and smarter. The next five years will take us to the new version of us that we dream of.

WAVE

146 JUNE - JULY 2023
δεν γυρίζεις ένα κλειδί σε μία βιομηχανία από το «off» στο «on» και αρχίζει να λειτουργεί στο δευτερόλεπτο.
Πότε

ΤΟΥ ΟΜΊΛΟΥ GRIMALDI GUARANTEED BY GRIMALDI GROUP

ε μακρά ιστορία, που χρονολογείται από το 1947, ο Όμιλος Grimaldi δραστηριοποιείται στη λειτουργία φορτηγών (Ro/Ro), οχηματαγωγών (μεταφορέων αυτοκινήτων) και επιβατηγών πλοίων, παρέχοντας, μέσω των θαλάσσιων μεταφορών, ολοκληρωμένες υπηρεσίες logistics στους μεγαλύτερους κατασκευαστές οχημάτων παγκοσμίως.

Όι υπηρεσίες που παρέχει ο όμιλος, με έδρα τη Νάπολη, περιλαμβάνουν επίσης τη μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων, παλετοποιημένων και ενοποιημένων φορτίων, αλλά και επιβατών, με έναν σύγχρονο στόλο με περισσότερα από 130 φορτηγά πλοία πολλαπλών χρήσεων, αποκλειστικά οχηματαγωγά (μεταφορείς αυτοκινήτων), όπως επίσης και επιβατηγά.

Ό Όμιλος Grimaldi προσφέρει ένα ευρύ δίκτυο θαλάσσιων υπηρεσιών για επιβάτες στη Μεσόγειο Θάλασσα με την Grimaldi Lines, τη Minoan Lines και την Trasmed, καθώς και στη Βαλτική και Βόρεια Θάλασσα μέσω της ελεγχόμενης εταιρείας Finnlines.

Η Grimaldi Lines προσφέρει θαλάσσιες συνδέσεις στους πλέον δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της Ισπανίας, της Ελλάδας, της Ιταλίας (συμπεριλαμβανομένων της Σικελίας και της Σαρδηνίας) και της Τυνησίας.

Μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας, η εταιρεία προσφέρει συχνά δρομολόγια καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, από την Ηγουμενίτσα προς τα λιμάνια του Μπρίντιζι (Απουλία) και της Ανκόνα (Μάρκε), τα οποία μάλιστα συνδέονται και με την Κέρκυρα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Έχοντας επίγνωση της ανάγκης για παροχή περισσότερο καινοτόμων και ανταγωνιστικών υπηρεσιών υψηλής ποιότητας προς τους επιβάτες του, ο Όμιλος Grimaldi διαθέτει έναν στόλο σύγχρονων επιβατηγών κρουαζιερόπλοιων, προσφέροντας στάνταρντ υπηρεσίες κρουαζιέρας, καθώς

With a long history dating back to 1947, the Grimaldi Group specializes in the operation of Ro/Ro (roll-on/roll-off) vessels, car carriers and ferries. It is a dedicated supplier of integrated logistics services based on maritime transport to the world’s major vehicle manufacturers.

Through its maritime services, the Naples-based group also transports containers, palletized/unitized cargo and passengers with a modern fleet of over 130 Ro/Ro and multipurpose vessels, pure car carriers and ferries.

The Grimaldi Group offers a wide network of maritime services for passengers in the Mediterranean Sea, under the Grimaldi Lines, Minoan Lines and Trasmed brands, and in the Baltic and North Sea, through the controlled company Finnlines.

Grimaldi Lines offers maritime connections to the most popular tourist destinations in Spain, Greece, Italy (including Sicily and Sardinia) and Tunisia.

Between Greece and Italy, the company offers frequent year-round services connecting Igoumenitsa to the Italian ports of Brindisi (Apulia) and Ancona (Marche). During the summer, services between both Italian ports and Corfu are operated as well.

Aware of the need to offer ever more innovative, highquality and competitive services to its passengers, the Grimaldi Group deploys a fleet of modern cruise ferries, providing cruise ship standard facilities, and new generation state-of-the-art Ro/Ro-Passenger ferries.

The flagships of the Grimaldi Lines fleet are the Cruise

Μ
και επιβατηγών οχηματαγωγών πλοίων (Ro/Ro) νέας γενιάς. Όι ναυαρχίδες του στόλου της Grimaldi Lines είναι τα “Cruise
148 JUNE - JULY 2023 WAVE ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΓΥΗΣΗ
Ό ΔΎΝΑΜΊΚΌΣ ΌΜΊΛΌΣ ΠΡΌΣΦΈΡΈΊ ΈΝΑ ΈΎΡΎ ΔΊΚΤΎΌ ΘΑΛΑΣΣΊΩΝ ΎΠΗΡΈΣΊΩΝ ΎΨΗΛΗΣ ΠΌΊΌΤΗΤΑΣ ΓΊΑ ΈΠΊΒΑΤΈΣ ΣΤΗ ΜΈΣΌΓΈΊΌ
THE DYNAMIC CORPORATE GROUP OFFERS A WIDE NETWORK OF HIGH-QUALITY SERVICES FOR TRAVELERS IN THE MEDITERRANEAN.

Roma” και “Cruise Barcelona”, τα οποία είναι δρομολογημένα μεταξύ Ιταλίας και Ισπανίας, στη γραμμή Τσιβιταβέκια - Πόρτο Τόρες - Βαρκελώνη. Παρά το γεγονός ότι αποτελούν ήδη τα μεγαλύτερα κρουαζιερόπλοια στη Μεσόγειο, το 2019 επιμηκύνθηκαν και ανακαινίστηκαν, γεγονός που τους επιτρέπει να μεταφέρουν πλέον μέχρι και 3.500 επιβάτες. Επιπλέον, χάρη στις μεγάλης διάρκειας μπαταρίες λιθίου, οι οποίες επαναφορτίζονται κατά την πλοήγηση, οι εκπομπές αέριων ρύπων εκμηδενίζονται κατά τη διάρκεια της αγκυροβόλησης.

Και τα δυο πλοία είναι εξοπλισμένα με 499 μεγάλες και καλαίσθητες καμπίνες, 595 άνετες αεροπορικές θέσεις, ένα À la carte και δύο Self-service εστιατόρια, πισίνα, σολάριουμ και ένα σύγχρονο κέντρο wellness, με σάουνα, χαμάμ και αίθουσα μασάζ. Παρέχονται επίσης υπηρεσίες αναψυχής εν πλω, όπως καζίνο, video games, ντισκοτέκ, παιδική χαρά και μία αίθουσα συνεδρίων, χωρητικότητας 300 ατόμων. Όλα τα επιβατηγά πλοία του Όμίλου Grimaldi συνδυάζουν εξαιρετική άνεση εν πλω με επιλογές χαμηλού κόστους. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στις οικογένειες, καθώς και σε ομάδες φίλων και φοιτητών, με μειωμένες τιμές ναύλων σε όλες τις γραμμές. Επιπροσθέτως, πραγματοποιούνται κατά περιόδους θεματικές εκδηλώσεις εν πλω για τα πλοία της Grimaldi Lines στη γραμμή Τσιβιταβέκια - Βαρκελώνη, ενώ η Grimaldi Lines Tour Operator προσφέρει ακτοπλοϊκά και ξενοδοχειακά πακέτα σε Ελλάδα, Ισπανία και Ιταλία (συμπεριλαμβανομένων της Σικελίας και της Σαρδηνίας).

Ό Όμιλος Grimaldi είναι η πρώτη ιταλική ναυτιλιακή εταιρεία που απέκτησε τα πιστοποιητικά SMS, ISO 9001 και ISO 14001 για την Ασφάλεια, την Ποιότητα και το Περιβάλλον. Δύο άλλες από τις πιο πρόσφατες διακρίσεις της Grimaldi Lines για την εξαιρετική τους επίδοση στις επιβατικές μεταφορές είναι αυτές στα World Travel Leaders Award (2016) και στα Italia Travel Awards (2018 και 2019).

Roma and Cruise Barcelona, both deployed between Italy and Spain on the Civitavecchia-Porto Torres-Barcelona route. Despite being already the biggest cruise ferries in the Mediterranean, in 2019 they were lengthened and refurbished, which has enabled the two sister ships to transport up to 3,500 passengers. Moreover, thanks to mega lithium batteries, which are recharged during navigation, they can reduce emissions to zero while at berth.

Both vessels are equipped with 499 large, elegant cabins, 595 comfortable reclining seats, an à la carte and two selfservice restaurants, a swimming pool, a solarium bar and a modern wellness centre with sauna, hammam and massage room. On board entertainment services include a casino, a video game corner, a discotheque, a playground area for children and a 300-person conference room.

All the Group’s passenger ships perfectly combine excellent comfort on board with low-cost options. Special attention is given to families, groups of friends and students, with fare reductions offered on all routes. In addition, thematic events are periodically organised on board the Grimaldi Lines vessels mainly on the Civitavecchia-Barcelona route, while Grimaldi Lines Tour Operator offers ship and hotel packages in Greece, Spain and Italy (including Sardinia and Sicily).

The Grimaldi Group is the first Italian shipping company to have obtained the SMS, ISO 9001 and ISO 14001 certifications for Safety, Quality and Environment. Recent recognitions received by Grimaldi Lines for its outstanding performance in passenger transport include the World Travel Leaders Award (in 2016) and the Italia Travel Awards (in 2018 and 2019).

WAVE

life & well-being health

Kαμιά άλλη εποχή του χρόνου

το δέρμα μας δεν είναι τόσο

εκτεθειμένο, όχι μόνο στον ήλιο

και τον αέρα, αλλά και στο… βλέμμα

των γύρω μας. Γι’ αυτό, λίγο πριν τις

διακοπές είναι η καλύτερη στιγμή να ασχοληθούμε με τα προβλήματά του

και να διορθώσουμε τυχόν ατέλειες

στο πρόσωπο και το σώμα.

Ευτυχώς, η κλινική και κοσμητική δερματολογία είναι εδώ για να μας βοηθήσει. Στις υπηρεσίες Κλινικής Δερματολογίας περιλαμβάνονται η θεραπεία της ακμής και των ουλών που προκαλεί, η χαρτογράφηση σπίλων, η θεραπεία της τριχόπτωσης, των ευρυαγγειών, η αντιμετώπιση της υπεριδρωσίας, των αγγειακών βλαβών κ.α., οι οποίες αποσκοπούν σε ένα καθαρό και υγιές δέρμα. Στον τομέα της Κοσμητικής Δερματολογίας υπάρχει μια πληθώρα θεραπειών φροντίδας και αντιγήρανσης για πρόσωπο και σώμα, με υπηρεσίες όπως η laser αποτρίχωση, η ανάπλαση, οι ενέσιμες θεραπείες (botox, υαλουρονικό οξύ), τα fillers, οι RF ραδιοσυχνότητες, το fractional laser, τα νήματα PDO, η δερμοαπόξεση με διαμάντι, η κρυολιπόλυση, οι στοχευμένες θεραπείες για την κυτταρίτιδα και το τοπικό πάχος, η αντιμετώπιση της χαλάρωσης κ.α. Το σύγχρονο και καλαίσθητο δερματολογικό ιατρείο της Βενετίας Μπλιάμπτη (Ygeia-Derma) προσφέρει όλες αυτές τις θεραπείες κλινικής και κοσμητικής δερματολογίας για το πρόσωπο και το σώμα που ικανοποιούν κάθε ανάγκη του δέρματος, σε όλες τις ηλικίες.

Το ιατρείο είναι εξοπλισμένο με τελευταίας τεχνολογίας ιατρικό εξοπλισμό και πολυάριθμο έμπειρο προσωπικό, ώστε να διασφαλίζεται

κάθε φορά η άριστη ποιότητα παροχής ιατρικών υπηρεσιών, εναρμονισμένων με τα διεθνή πρότυπα. Η ιατρική ομάδα του Ygeia-Derma είναι σε θέση να εκτελέσει με ασφάλεια κάθε είδους θεραπεία κλινικής και αισθητικής δερματολογίας.

Η Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος Βενετία Μπλιάμπτη Η Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος Βενετία Μπλιάμπτη αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και ειδικεύθηκε στο αντικείμενο της Δερματολογίας - Αφροδισιολογίας εξ ολοκλήρου στις κλινικές και στα εξειδικευμένα τμήματα του Νοσοκομείου Δερματολογικών και Αφροδίσιων Νόσων «Α. Συγγρός». Αποτέλεσε επίσης συνεργάτιδα μεγάλης εταιρείας επεμβατικής και κοσμητικής δερματολογίας, έχοντας στο ενεργητικό της χιλιάδες εφαρμογές LASER, καθώς και εκπαιδεύσεις ιατρών. Είναι μέλος της Ελληνικής Δερματολογικής και Αφροδισιολογικής Εταιρείας (ΕΔΑΕ) της Επαγγελματικής Ένωσης Ελλήνων Δερματολόγων - Αφροδισιολόγων (ΕΕΕΔΑ) της Ελληνικής Εταιρείας Δερματοχειρουργικής (ΕΕΔΧ).

No other time of the year is our skin so exposed; not only to the sun and wind, but also to the… gaze of those around us. That’s why just before the holidays, it is the best time to deal with its problems and correct any imperfections on the face and body.

Fortunately, clinical and cosmetic dermatology is here to help us. The services of Clinical Dermatology include the treatment of acne and the scars it causes, mole mapping, the treatment of hair loss, spider veins, the treatment of hyperhidrosis, vascular lesions, etc, which aim at a clean and healthy skin.

In the field of Cosmetic Dermatology there is a variety of care and anti-aging treatments for the face and body, with services such as laser hair removal, regeneration, injectable treatments (botox, hyaluronic acid), fillers, RF radiofrequencies, fractional laser, PDO threads, diamond dermabrasion, cryolipolysis, targeted treatments for cellulite and local fat, treatment of sagging, etc.

The modern and elegant dermatology clinic of Venetia Bliampti (Ygeia-Derma) offers all these clinical and cosmetic dermatology treatments for the face and body that meet every skin need, at all ages. The clinic is equipped with state-of-the-art medical equipment and a large number of experienced staff, in order to ensure the excellent quality of medical services, always in line with international standards. The medical team of Ygeia-Derma is capable of safely performing any kind of clinical and aesthetic dermatology treatment.

Dermatovenereologist Venetia Bliampti

Dermatovenereologist Venetia Bliampti graduated from the Medical School of the University of Ioannina and specialised in the field of Dermatology - Venereology entirely in the clinics and specialised departments of the Hospital for Dermatological and Venereal Diseases “A. Sygros”. She has also been a partner of a large company in interventional and cosmetic dermatology, having in her portfolio thousands of LASER applications, as well as providing training for physicians.

She is a member of the Hellenic Society of Dermatology and Venereology, the Professional Association of Greek DermatologistsVenereologists and the Hellenic Society for Dermatologic Surgery.

Δρ Βενετία Μπλιάμπτη Δερματολόγος Αφροδισιολόγος | Dr Venetia Bliampti Dermatologist Venereologist
Τέλειο δέρμα για τέλειο καλοκαίρι!
Perfect skin for a perfect summer!

Η αντιμετώπιση Αρθρίτιδας Ισχίου

με τη σύγχρονη μέθοδο SUPERPATH

Άμεση απαλλαγή από τον πόνο του ισχίου χάρη στη συνδυαστική χρήση SuperPATH και σύγχρονης ψηφιακής τεχνολογίας για την αντιμετώπιση της αρθρίτιδας του ισχίου στο ΙΑΣΩ Γενική Κλινική από τον Διευθυντή Ορθοπεδικό Χειρουργό Δρ Κωνσταντίνο Ιντζόγλου και την ομάδα του. Η τεχνική SuperPATH, που πραγματοποιείται στο MINISCO Ορθοπεδικό Κέντρο (www.minisco.gr), αποτελεί την πιο σύγχρονη εξέλιξη στην αρθροπλαστική του ισχίου. Η SuperPATH εξασφαλίζει διατήρηση και προστασία των μυών και τενόντων γύρω από την άρθρωση του ισχίου. Η SuperPATH δεν περιλαμβάνει εξάρθρημα ισχίου διεγχειρητικά και μειώνει στο ελάχιστο τις πιθανότητες εξαρθρήματος μετεγχειρητικά!

Η SuperPATH επιτρέπει στον ασθενή να βαδίσει άμεσα και φυσιολογικά χωρίς να κουτσαίνει, όπως συμβαίνει κάποιες φορές με άλλες παραδοσιακές τεχνικές. Οι ασθενείς περπατούν λίγες μόνο ώρες μετά, την ίδια μέρα της επέμβασης και μπορούν να πάρουν εξιτήριο την επόμενη κιόλας μέρα. Ταυτόχρονα ο πόνος μετά από SuperPATH Αρθροπλαστική Ισχίου είναι ελάχιστος, σημαντικά ηπιότερος και εύκολα αντιμετωπίσιμος με συνήθη, απλά παυσίπονα.

Τι ακριβώς είναι η SuperPATH Αρθροπλαστική Ισχίου;

Η SuperPATH Αρθροπλαστική Ισχίου είναι η πλέον σύγχρονη και ελάχιστα επεμβατική τεχνική για την αντιμετώπιση της αρθρίτιδας του ισχίου. Είναι μια επέμβαση που εξασφαλίζει μόνιμα απαλλαγή από πόνο και άμεση φόρτιση τις πρώτες ώρες αμέσως μετά το χειρουργείο! Με τη SuperPATH ελαχιστοποιoύμε την πιθανότητα μετεγχειρητικού εξαρθρήματος, της πιο σοβαρής δηλαδή

επιπλοκής μιας κλασικής επέμβασης αρθροπλαστικής ισχίου. Ποια είναι η σημαντική διαφορά της σύγχρονης μεθόδου SuperPATH με τις συμβατικές;

Η βασική διαφορά είναι η απουσία διεγχειρητικού εξαρθρήματος -δηλαδή, κατά τη διάρκεια του χειρουργείου, δεν εξαρθρώνουμε καθόλου την κεφαλή του ισχίου, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες επεμβάσεις που συμβαίνει αυτό.

Η SuperPATH εξασφαλίζει βέλτιστη τοποθέτηση των υλικών της αρθροπλαστικής ισχίου, εξαφανίζει οποιονδήποτε πόνο και επιτρέπει πλήρη κινητικότητα στην άρθρωση του ισχίου, βελτιώνοντας έτσι για πάντα την ποιότητα ζωής των ασθενών μας!

Συνοπτικά, τα πλεονεκτήματα της μεθόδου SuperPATH και της ταυτόχρονης χρήσης ψηφιακής τεχνολογίας είναι:

1. Προστασία και διαφύλαξη των μαλακών μορίων (κανένας μυς δεν κόβεται)

2. Μικρότερη αιμορραγία

3. Ελάχιστος έως και καθόλου πόνος

4. Άμεση κινητοποίηση και εξιτήριο από το νοσοκομείο

5. Κανένας περιορισμός

6. Ταχύτερη ανάρρωση - αποκατάσταση και επιστροφή στην

The treatment of Hip Arthritis with the modern SUPERPATH approach

Immediate relief from hip pain through the combined use of SuperPATH and modern digital technology for the treatment of hip arthritis at the IASO General Clinic by the Director of Orthopaedic Surgery Dr Konstantinos Intzoglou and his team.

The SuperPATH technique, practiced at MINISCO Orthopaedic Centre (www.minisco.gr), is the most modern innovation in hip arthroplasty. SuperPATH ensures preservation and protection of the muscles and tendons around the hip joint. SuperPATH does not involve intraoperative hip dislocation and minimises the chances of dislocation postoperatively!

SuperPATH allows the patient to walk directly and naturally without limping, as is sometimes the case with other traditional techniques. Patients walk only a few hours later, on the same day of surgery, and can be discharged the very next day. At the same time, the pain after SuperPATH Hip Arthroplasty is minimal, significantly milder and easily treatable with standard, simple painkillers.

What exactly is SuperPATH Hip Arthroplasty?

SuperPATH Hip Arthroplasty is the most modern and minimally invasive technique for the treatment of hip arthritis. It is an operation that ensures permanent relief from pain and immediate weight-bearing (function) in the first hours right after surgery! With SuperPATH we minimise the possibility of postoperative dislocation, the most serious complication of a classic hip replacement surgery.

What is the major difference between the modern SuperPATH method and the conventional ones?

The main difference is the absence of intraoperative dislocation -that is, during the surgery we do not dislocate the femoral head at all, unlike other procedures where this is the case.

SuperPATH ensures optimal placement of hip arthroplasty materials, eliminates any pain and allows full mobility in the hip joint, thus forever improving the quality of life of our patients!

Briefly, the advantages of the SuperPATH method and the simultaneous use of digital technology are:

1. Protection and preservation of soft tissue (no muscles are cut)

2. Less bleeding

3. Minimal to no pain

4. Immediate mobilisation and discharge from hospital

5. No constraints

6. Faster recovery - rehabilitation and returning to everyday life

7. The hip feels more “normal”

ισχίο
καθημερινότητα 7. Το
έχει αίσθηση πιο «φυσιολογική»
Δρ Κωνσταντίνος Σ. Ιντζόγλου, MD, PhD Διευθυντής Ορθοπεδικός Χειρουργός, Β’ Ορθοπεδική Χειρουργική, ΙΑΣΩ Γενική Κλινική, Διδάκτωρ Ιατρικής Αθηνών Dr Konstantinos S. Intzoglou, MD, PhD Director of 2nd Orthopaedic Department IASO General Clinic, Doctor of Medicine, University of Athens www.minisco.gr

Coronary Artery Disease - Surgical Treatment

Η στεφανιαία νόσος αποτελεί σήμερα τη συχνότερη

αιτία θανάτου αλλά και νοσηλείας στον δυτικό κόσμο.

Βασικός παθογενετικός μηχανισμός είναι η ανάπτυξη

αθηρωματικής πλάκας στον αυλό των στεφανιαίων

αρτηριών και η δημιουργία στένωσης που προκαλεί

μείωση της αιμάτωσης της καρδιάς. Σε δεδομένη

χρονική στιγμή, η πλάκα μόνη της ή με τη δημιουργία

θρόμβου αποφράσσει πλήρως τον αυλό και δημιουργεί έμφραγμα (νέκρωση) στην αντίστοιχη περιοχή του μυοκαρδίου.

Η στεφανιαία νόσος είναι πολυπαραγοντική. Οι κυριότεροι προδιαθεσικοί παράγοντες που ενοχοποιούνται για την εμφάνισή της είναι: 1. Κάπνισμα 2. Υπερλιπιδαιμία 3. Αρτηριακή Υπέρταση 4. Σακχαρώδης Διαβήτης 5. Κληρονομικότητα 6. Προσωπικότητα τύπου Α, δηλαδή η παρουσία έντονου στρες στην καθημερινότητά μας. Όταν η στεφανιαία νόσος προχωρήσει και η πλάκα αποφράξει μεγάλο μέρος του αυλού του αγγείου, μπορεί να δώσει συμπτώματα. Κύριο σύμπτωμα είναι ο στηθαγχικός πόνος, που εκδηλώνεται με δυσφορία στο κέντρο του θώρακα. Η αντιμετώπιση της στεφανιαίας νόσου είναι αρχικά φαρμακευτική. Με την κατάλληλη θεραπεία και την αλλαγή συνηθειών και τρόπου ζωης, μπορούμε να επιβραδύνουμε την εξέλιξη της νόσου και να προλάβουμε δυσάρεστα συμβάματα όπως το έμφραγμα. Όταν η νόσος εξελιχθεί και ο αυλός του αγγείου στενέψει σημαντικά, τότε η αντιμετώπιση πρέπει να είναι επεμβατική. Οι επιλογές εδώ είναι δύο: Η Αγγειοπλαστική και η Χειρουργική.

Η αγγειοπλαστική είναι επεμβατική μέθοδος που μπορεί να ανοίξει βλάβες των αγγείων τοπικά με την τοποθέτηση ενδαγγειακών ναρθήκων (stent), ώστε

να κρατηθεί το αγγείο ανοικτό.

Η χειρουργική αντιμετώπιση συνίσταται στην παράκαμψη της βλάβης (by pass) και την προσφορά αίματος περιφερικότερα της στένωσης.

Η παράκαμψη γίνεται με τη χρήση μοσχευμάτων, δηλαδή αγγείων που φέρνουν αίμα στην ισχαιμική περιοχή του μυοκαρδίου, δημιουργώντας μια νέα, διαφορετική οδό.

Τα μοσχεύματα είναι δύο τύπων: Τα αρτηριακά και τα φλεβικά. Στις μέρες μας, η επέμβαση αυτή, που είναι η συχνότερα πραγματοποιούμενη καρδιοχειρουργική επέμβαση, γίνεται με συνθήκες απόλυτης ασφάλειας και ο διεγχειρητικός και μετεγχειρητικός κίνδυνος είναι πολύ μικρός. Σε αυτό έχουν συμβάλει και οι νέες τεχνικές που χρησιμοποιούμε, μερικές από τις οποίες είναι:

• Η παρασκευή αρτηριακών μοσχευμάτων με νυστέρι υπερήχων που ελαχιστοποιεί το τραύμα στους ιστούς.

• Η χρήση περισσότερων αρτηριακών μοσχευμάτων.

• Μέτρηση των ροών στα μοσχεύματα για την τεκμηρίωση του καλού αποτελέσματος αλλά και την υπόδειξη τυχόν προβλήματος το οποίο διορθώνεται προτού δημιουργήσει συνέπειες για τον ασθενή.

• Ελάχιστα επεμβατική αορτοστεφανιαία παράκαμψη με mini στερνοτομή και πάλλουσα καρδιά.

Συμπερασματικά, η στεφανιαία νόσος είναι μια πολύ συχνή νόσος, που όμως μπορεί να προληφθεί, να επιβραδυνθεί και να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά.

Coronary artery disease is now the most common cause of death and hospitalisation in the western world. The main pathogenetic mechanism is the gradual plaque build-up in the lumen of the coronary arteries and the creation of stenosis that causes a reduction in blood supply to the heart. At a given point, the plaque, alone or with the formation of a clot, completely occludes the lumen and creates an infarction (necrosis) in the corresponding area of the myocardium.

Coronary artery disease is multifactorial. The main predisposing factors implicated in its occurrence are:

1. Smoking 2. Hyperlipidemia 3. Arterial hypertension 4. Diabetes mellitus 5. Heritability 6. Type A personality i.e. the presence of intense stress in our daily life

When coronary artery disease progresses and the plaque obstructs much of the lumen of the vessel, it can give symptoms. The main symptom is chest pain manifested by discomfort in the centre of the thorax.

The treatment of coronary artery disease is initially medicinal. With proper treatment and changes in habits and lifestyle we can slow down the progression of the disease and prevent unpleasant events such as a heart attack.

When the disease progresses and the lumen of the vessel becomes significantly narrowed then treatment has to be invasive. There are two options here: Angioplasty and Surgery.

Angioplasty is an invasive method that can open damaged vessels locally by placing endovascular stents to keep the vessel open. The surgical treatment consists of bypassing the blocked artery and supplying blood peripherally to the stenosis.

The bypass is done by using blood vessels that bring blood to the ischemic area of the myocardium creating a new different pathway. There are two types of grafts: Arterial and venous.

Nowadays, this procedure, which is the most frequently performed cardiac surgery, is carried out under conditions of absolute safety and the intraoperative and postoperative risks are very low. This has been facilitated by the new techniques we use, some of which are:

• The preparation of arterial grafts with an ultrasound scalpel that minimizes tissue trauma.

• The use of more arterial grafts.

• Measuring the flows in the grafts to confirm the good result and to identify any problem which can be corrected before it creates consequences for the patient.

• Minimally invasive coronary artery bypass grafting with mini sternotomy and a beating heart.

In conclusion, coronary artery disease is a very common disease that can be prevented, slowed down and treated effectively.

Στεφανιαία Νόσος - Χειρουργική Αντιμετώπιση
Θεοχάρης Ξενικάκης Καρδιοχειρουργός, Επιστημονικός Υπεύθυνος Creta Interclinic - Η καρδιοχειρουργική ομάδα αποτελείται από τους Θεοχάρη Ξενικάκη, Ανδρέα Ευσταθίου, Μανόλη Μανουσάκη. Theocharis Xenikakis Cardiac Surgeon, Scientific Director Creta Interclinic - Τhe cardiac surgery
consists
Theocharis Xenikakis,
Efstathiou,
Manousakis. www.cardioiasis.gr
team
of:
Andreas
Manolis

παθήσεων

Modern treatment of orthopaedic conditions

Hαναγεννητική ιατρική στις περιπτώσεις

των αθλητικών κακώσεων και της

οστεοαρθρίτιδας αποτελεί πλέον τον

«χρυσό κανόνα» για την ταχεία αποκατάσταση

και επανένταξη των ασθενών, στις καθημερινές

δραστηριότητές τους και κυρίως στις προηγούμενες

επιδόσεις τους. Η κυτταρική θεραπεία και η

μηχανική ιστών είναι οι κύριες μέθοδοι της αναγεννητικής ιατρικής, με χρήση αυτόλογων κυττάρων και παραγόντων. Βασική ιδέα αποτελεί η προσαρμογή της θεραπείας στις ανάγκες του κάθε ασθενούς και η αποκατάσταση σχετιζόμενων ή συμπαρομαρτούντων προβλημάτων που συμβάλλουν στην εκάστοτε παθολογία.

βλαστικά κύτταρα Τα πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα αποτελούν έναν ενδογενή μηχανισμό αναγέννησης και επιδιόρθωσης και μπορούν να «αυτοανανεωθούν», να διαφοροποιηθούν σε άλλα είδη κυττάρων, ενώ παράλληλα συμβάλλουν στη διατήρηση της κυτταρικής ομοιόστασης και στην αντικατάσταση νεκρών κυττάρων σε περίπτωση τραυματισμού/ασθένειας. Μετά από πολυετή έρευνα, έχουν δημιουργηθεί συγκεκριμένα πρωτόκολλα που αφορούν τη δημιουργία αυτόλογων βλαστοκυττάρων μετά από λήψη λιπώδους ιστού ή κυττάρων μυελού των οστών. Η κάθε περίπτωση εξατομικεύεται και αντιμετωπίζεται με τον τρόπο που συνάδει με τις ανάγκες και τη βαρύτητά της. Τα πάντα γίνονται με πλήρως αυτόλογο τρόπο και ακολουθούνται οι διεθνείς κανόνες ασφάλειας και έρευνας για τις κυτταρικές θεραπείες. Προκειμένου να επιτευχθεί το βέλτιστο αποτέλεσμα, επιλέγονται τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας (MIS) όπως η αρθροσκόπηση, που αποτελεί μέθοδο εκλογής για τον καθαρισμό των ανατομικών δομών των αρθρώσεων, την αποκατάσταση της λειτουργικότητας της άρθρωσης και την ελαχιστοποίηση της εξέλιξης της αρθρίτιδας. Σημαντικό ρόλο στην επιτυχία της μεθόδου διαδραματίζουν τα εξειδικευμένα πρωτόκολλα αποκατάστασης που εφαρμόζονται μετεγχειρητικά.

Αυτόλογες θεραπείες με εξαιρετικά αποτελέσματα

Επιπλέον, η χρήση Platelet Rich Plasma/Fibrin (PRP/PRF), δηλαδή το πλάσμα του αίματος που λαμβάνεται μετά από απλή αιμοληψία και ειδική επεξεργασία με ενεργοποίηση των αυξητικών και επουλωτικών παραγόντων, είναι μια διαδικασία εντελώς αυτόλογη και επαναλήψιμη, της οποίας τα αποτελέσματα είναι εμφανή άμεσα από τα πρώτα δύο 24ωρα μετά την έγχυση. Ειδικότερα το πλάσμα πλούσιο σε ινική (PRF) είναι μια επαναστατική προσέγγιση στην επούλωση και αποκατάσταση τραυματισμών του μυοσκελετικού συστήματος εν γένει και μπορεί εύκολα να συνδυαστεί με κυτταρικές θεραπείες, επαυξάνοντας το θεραπευτικό αποτέλεσμα. Συνδυαστικά με ενισχυτικές ενέσιμες θεραπείες με κολλαγόνο, υαλουρονικό και χονδροϊτίνη - γλυκοζαμίνη, βελτιώνουν το μικροπεριβάλλον της περιοχής τραυματισμού και προσφέρουν βέλτιστη τοπική αναγέννηση. Η μηχανική υποστήριξη που παρέχεται από το κολλαγόνο αντιπροσωπεύει ένα φυσικό ικρίωμα στήριξης (Bio-scaffold) πάνω στο οποίο μπορεί κανείς να «χτίσει» οποιαδήποτε θεραπεία. Εξελικτικά, η αναγεννητική ιατρική θα αποτελεί το 10% όλων των θεραπειών ανεξαρτήτως ειδικότητας μέσα στην επόμενη δεκαετία.

Regenerative medicine in cases of sports injuries and osteoarthritis is now the “golden standard” for the rapid rehabilitation and reintegration of patients in their daily activities and above all in their previous capacity. Cell therapy and tissue engineering are the main methods of regenerative medicine using autologous cells and agents. The basic idea is to adapt the treatment to the needs of each patient and restore related or concurrent problems that contribute to the pathology in question.

Multipotent stem cells

Multipotent stem cells constitute an endogenous regeneration and repair mechanism and can “self-renew”, differentiate into other cell types, while at the same time helping to maintain cellular homeostasis and replace dead cells in case of injury/disease. After many years of research, specific protocols have been developed for the generation of autologous stem cells following the harvesting of adipose tissue or bone marrow cells. Each case is individually tailored and treated in a way that is consistent with its needs and severity. Everything is done in a fully autologous way and follows the international safety and research rules for cell therapies. In order to achieve the optimal result, we choose minimally invasive techniques (MIS) such as arthroscopy, which is the method of choice for cleaning the anatomical structures of the joints, restoring the functionality of the joint and minimising the progression of the arthritis. The specialised rehabilitation protocols applied postoperatively play an important role in the success of the method.

Autologous treatments with excellent results

Moreover, the use of Platelet Rich Plasma/Fibrin (PRP/PRF), i.e. blood plasma obtained after a simple blood draw and special treatment with the activation of growth and healing agents, is a completely autologous and reproducible procedure, the results of which are immediately evident from the first two days after the injection. In particular, Platelet Rich Fibrin (PRF) is a revolutionary approach to healing and rehabilitation of musculoskeletal injuries in general and can be easily combined with cellular therapies, enhancing the therapeutic effect. Combined with supportive injectable treatments with collagen, hyaluronic acid and chondroitin - glucosamine, they improve the microenvironment of the injured area and offer optimal local regeneration. The mechanical support provided by collagen constitutes a natural Bio-scaffold on which one can “build” any treatment. Progressively, regenerative medicine will account for 10% of all treatments regardless of specialty within the next decade.

Δρ. Γεώργιος Αθ. Σκάρπας Επικ. Καθηγητής Ορθοπαιδικής Χειρουργικής, Διευθυντής Γ’ Ορθοπαιδικής Κλινικής Αθλητικών Κακώσεων, Αναγεννητικής & Ρομποτικής Χειρουργικής Νοσοκομείου ΜΗΤΕΡΑ

Georgios Ath. Skarpas

Assistant Professor of Orthopaedic Surgery, Head of 3rd Orthopaedic Clinic of Sports Injuries, Regenerative & Robotic Surgery, MITERA Hospital

https://orthoacademy.gr/

Σύγχρονη
ορθοπαιδικών
αντιμετώπιση των
Πολυδύναμα

Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια

Cerebrovascular accidents

Τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια αποτελούν μία από

τις κυριότερες αιτίες θανάτου και αναπηρίας. Σύμφωνα

με έρευνες, στην Ελλάδα σημειώνονται περίπου 60.000 εγκεφαλικά επεισόδια κάθε χρόνο, ενώ 2 στους 10 ασθενείς καταλήγουν ένα μήνα μετά.

Γιατί συμβαίνουν; Τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια προκαλούνται όταν η ροή του αίματος διακόπτεται ή μειώνεται. Τι σημαίνει παροδικό ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο; Το παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο διαρκεί συνήθως

λίγα λεπτά της ώρας. Εκδηλώνεται με τα ίδια ακριβώς συμπτώματα με το «κανονικό» εγκεφαλικό επεισόδιο, απλά υποχωρούν γρήγορα. Το 1/3 των ασθενών που έχουν υποστεί παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο θα υποστούν και δεύτερο, το οποίο είναι κατά κανόνα σοβαρότερο.

Ποιοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης

Cerebrovascular accidents (CVAs) are one of the leading causes of death and disability. According to research, approximately 60,000 CVAs occur in Greece every year, and 2 out of 10 patients pass away one month later.

Why do they happen?

CVAs are caused when the blood flow is interrupted or reduced.

What is a transient ischaemic attack?

The transient ischemic attack (TIA) usually lasts only a few minutes. It manifests itself with exactly the same symptoms as a “normal” stroke, which just go away quickly. One third of patients who have suffered a TIA will suffer a second, which is usually more severe.

• το οικογενειακό ιστορικό • το έμφραγμα του μυοκαρδίου

• η ηλικία • η αυξημένη αρτηριακή πίεση • η υψηλή χοληστερόλη • ο σακχαρώδης διαβήτης • η παχυσαρκία • το κάπνισμα • η έλλειψη σωματικής άσκησης

• τα καρδιαγγειακά νοσήματα • η χρήση διεγερτικών ουσιών όπως π.χ. η κοκαΐνη και η μεθαμφεταμίνη • διάφορες παθήσεις της πήξης του αίματος Με ποια συμπτώματα εκδηλώνονται;

• αδυναμία και μούδιασμα στα άνω ή στα κάτω άκρα • αστάθεια κατά

τη βάδιση • αδυναμία συντονισμού κινήσεων • δυσκολία κατά την ομιλία

• διαταραχή της αντίληψης • αίσθηση ιλίγγου ή έντονης ζάλης • κεφαλαλγία

• εμετός • διαταραχές στην όραση

Θεραπευτική αντιμετώπιση

Η βασική εξέταση για τη διάγνωση των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων

είναι η αξονική τομογραφία, η οποία μας δίνει τη δυνατότητα να αναγνωρίσουμε εάν πρόκειται για ισχαιμικό ή για αιμορραγικό επεισόδιο.

Τα πρώτα 24ωρα είναι πολύ κρίσιμα για την πορεία του ασθενή. Η θεραπεία περιλαμβάνει κυρίως χορήγηση αντιπηκτικών φαρμάκων και φαρμάκων για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Σε ορισμένες περιπτώσεις είναι πιθανό

να χρησιμοποιηθούν stents, τα οποία κρατούν «ανοιχτά» τα αιμοφόρα αγγεία στην περιοχή του αυχένα. Όσον αφορά τα αιμορραγικά αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια πραγματοποιείται:

• χειρουργική επέμβαση προκειμένου να παροχετευτεί το αίμα από τον εγκέφαλο και να μειωθεί η ενδοεγκεφαλική πίεση και να αποκατασταθούν τα αιμοφόρα αγγεία • φαρμακευτική αγωγή για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης και του οιδήματος του εγκεφάλου

Πρόληψη

Οι ασθενείς που έχουν υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο να υποστούν και δεύτερο. Για τον λόγο αυτό σε συνεννόηση με τον γιατρό τους καλούνται να: • ρυθμίσουν τη χοληστερόλη, τα επίπεδα σακχάρου και την αρτηριακή πίεση • ακολουθήσουν διατροφή φτωχή σε αλάτι, ζάχαρη και λιπαρά • χάσουν βάρος, εφόσον χρειάζεται • διακόψουν το κάπνισμα • προσπαθήσουν να ελέγξουν το άγχος • ακολουθούν πιστά τη φαρμακευτική αγωγή

What factors increase the risk of occurrence

• family background • myocardial infarction

• age • high blood pressure

• high cholesterol

• diabetes mellitus

• obesity

• smoking

• lack of physical activity

• cardiovascular diseases

• the use of stimulants such as cocaine and methamphetamine

• various coagulations disorders

What are the symptoms?

• weakness and numbness in the upper or lower limbs • gait instability

• uncoordinated movement

• dysarthria

• headache

Therapeutic treatment

• perceptual disturbance

• experiencing vertigo or dizziness

• vomiting

• visual disturbances

The basic test for the diagnosis of CVAs is a CT scan, which allows us to identify whether the stroke is ischemic or haemorrhagic. The first few days are very critical for the patient’s progress. Treatment mainly involves the administration of anticoagulant drugs and drugs to control blood pressure. In some cases, it may be possible to use stents, which keep the blood vessels in the neck area “open”.

With regard to haemorrhagic vascular strokes:

• surgery is performed to drain blood from the brain in order to reduce intracerebral pressure and restore the blood vessels

• medication is administered in order to reduce blood pressure and swelling of the brain

Prevention

Patients who have had one stroke are at high risk of having a second attack. For this reason, in consultation with their doctor, they are advised to:

• regulate cholesterol, sugar levels and blood pressure

• follow a diet low in salt, sugar and fat

• lose weight if needed

• quit smoking

• try to control stress

• strictly adhere to the medication

Δημήτριος Τσολάκης MD Ιατρός Παθολόγος | Dimitrios Tsolakis MD Internist www.pathologos-tsolakis.gr

Το «γόνατο του άλτη» (μετάφραση του “jumper’s knee”)

είναι μία παραστατική περιγραφή της τενοντοπάθειας του

επιγονατιδικού τένοντα. Συναντάται συχνά σε αθλητές που παρουσιάζουν πόνο στην πρόσθια επιφάνεια του γόνατος

και τοπική ευαισθησία. Συνδέεται με την έντονη άσκηση

και κυρίως με την επανάληψη κινήσεων έκτασης κατά τη διάρκεια της προπόνησης ή των αγώνων. Πρόκειται για μία πάθηση του επιγονατιδικού τένοντα, δηλαδή της δέσμης συνδετικού ιστού που συνδέει την επιγονατίδα με την κνήμη. Αθλητές στίβου, ποδοσφαίρου, μπάσκετ ή βόλεϊ ταλαιπωρούνται συχνότερα, ενώ η ηλικιακή ομάδα από 20 έως 40 ετών έχει τη συχνότερη εμφάνιση.

Η κύρια αιτία που προκαλεί αυτό το πρόβλημα είναι η επαναλαμβανόμενη καταπόνηση λόγω της άσκησης. Υπάρχουν τρία στάδια της πάθησης: Στάδιο 1: Πόνος μετά τη δραστηριότητα.

Στάδιο 2: Πόνος κατά τη διάρκεια και μετά τη δραστηριότητα. Στάδιο 3: Πόνος συνεχής. ανεξαρτήτως δραστηριότητας. Περιορισμός της απόδοσης.

Συμπτώματα

• ευαισθησία ή/και πόνος στην περιοχή της επιγονατίδας

• πόνος στην έκταση του γόνατος

• αύξηση του πόνου κατά τις νυχτερινές ώρες

• πόνος κατά τη διάρκεια της κάμψης ή έκτασης των γονάτων

• τοπικό οίδημα

• έντονο αίσθημα πόνου σε κινήσεις όπως το τρέξιμο, τα άλματα ή το περπάτημα με αντίσταση

• μειωμένη κινητικότητα του γόνατος

Αντιμετώπιση

Συντηρητικά, με τεχνικές όπως οι παρακάτω:

• Μείωση της δραστηριότητας

• Παγοθεραπεία

• Χρήση ειδικού νάρθηκα ή taping για υποστήριξη

• Λήψη αντιφλεγμονώδους αγωγής με βάση τις συμβουλές του ιατρού

• Τοπικές εγχύσεις επουλωτικών παραγόντων υπό καθοδήγηση με υπέρηχο Γενικότερα, η τροποποίηση της δραστηριότητας συνοδευόμενη από ειδικό ασκησιολόγιο είναι η λύση στο πρόβλημα. Φυσικοθεραπεία με αναλγητικά ρεύματα, κρουστικό υπέρηχο, μαλάξεις, laser, βελονισμός, μαζί με διατάσεις και πλειομετρικές ασκήσεις, είναι η κατάλληλη θεραπεία, η οποία πρέπει να συνεχίζεται για πολλούς μήνες για τη διατήρηση του αποτελέσματος.

Μουντζούρης Θ. Θεοφάνης Φυσικοθεραπευτής, απόφοιτος του Α.Τ.Ε.Ι. Αθήνας και ενεργό μέλος του Πανελλήνιου Συλλόγου Φυσικοθεραπευτών, μοναδικός επίσημος εξουσιοδοτημένος εκπαιδευτής στην Ελλάδα διαμαγνητικής αντλίας CTU Mega 20 κρουστικών κυμάτων διαμαγνητικής κρούσης swave

“Jumper’s knee” is a graphic description of patellar tendonitis. It is often seen in athletes who present with pain in the anterior surface of the knee and local tenderness. It is associated with intense exercise and especially with the repetition of stretching movements during training or games. It is a condition of the patellar tendon, which is the band of connective tissue that connects the patella to the tibia. Track and field, football, basketball or volleyball athletes are most often affected, while the age group from 20 to 40 years exhibits the most frequent occurrence.

The main cause of this problem is repetitive strain due to exercise. There are three stages of the condition:

Stage 1: Pain after activity.

Stage 2: Pain during and after activity.

Stage 3: Continuous pain regardless of activity. Limitation of performance.

Symptoms

• tenderness and/or pain in the patella area

• pain while stretching the knee

• an increase in pain at night

• pain during bending or stretching of the knees

• localised oedema

• severe pain during movements such as running, jumping or walking against resistance

• decreased mobility of the knee

Treatment

Conservatively, with techniques such as the following:

• Decrease in activity

• Cold therapy

• Use of a special splint or taping for support

• Administration of anti-inflammatory treatment according to the doctor’s advice

• Local injections of healing agents under ultrasound guidance

In general, the modification of the activity accompanied by a specific training book is the solution to the problem. Physiotherapy with analgesic currents, percussive ultrasound, massage, laser, acupuncture, together with stretching and plyometric exercises, is the appropriate treatment which should be continued for many months to maintain the result.

Theofanis Th. Mountzouris

Physiotherapist Graduate of Athens University of Applied Sciences and active member of the Panhellenic Association of Physiotherapists, the only official authorised trainer in Greece of CTU Mega 20 S-wave diamagnetic pump

www.physiof.gr
Τενοντοπάθεια Επιγονατιδικού Τένοντα
(Γόνατο του Άλτη) Patellar Tendonitis (Jumper’s Knee)

MOMMY MAKEOVER!

ατά τη διάρκεια της γέννας, γίνονται πολλές αλλαγές στο σώμα, με αποτέλεσμα πολλές γυναίκες μετά από αυτή τη διαδικα-

σία να είναι στενοχωρημένες με το σώμα τους και απογοητευμένες. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ανάμεικτα συναισθήματα, όπως μειωμένη αυτοεκτίμηση, προβλήματα στις συζυγικές σχέσεις κ.λπ.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, η γυμναστική, οι κρέμες και τα διάφορα μηχανήματα δεν μπορούν να βοηθήσουν. Ακόμα και γυναίκες με φυσιολογικό βάρος μπορούν να παρουσιάζουν κρεμάμενη κοιλία.

Ωστόσο, η Πλαστική Χειρουργική μπορεί να βοηθήσει.

Μια μίνι κοιλιοπλαστική ή ολική κοιλιοπλαστική σε συνδυασμό με λιποαναρρόφηση μπορεί να μετατρέψει το σώμα μας δραματικά. Η κοιλιοπλαστική είναι μια σημαντική επέμβαση, η οποία σε νέους υγιείς ανθρώπους είναι πολύ ασφαλής και έχει πολύ καλά και μόνιμα αποτελέσματα.

Ένα άλλο σημείο που «χαλάει» είναι το στήθος: μπορεί να «αδειάσει» και να «κρεμάσει» ή, σε κάποιες περιπτώσεις, να μεγαλώσει σημαντικά. Ανάλογα με την περίπτωση, μπορεί να γίνει ανόρθωση με ή χωρίς σιλικόνες, αυξητική ή μειωτική μαστών. Με αυτή την επέμβαση μπορούμε να βελτιώσουμε σημαντικά την εμφάνιση του στήθους, ανάλογα και με τις προτιμήσεις της κάθε γυναίκας. Το αποτέλεσμα είναι ένα νεανικό στητό στήθος για πολλά χρόνια.

Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί βραχιονοπλαστική

(λιποαναρρόφηση και ανόρθωση στα μπράτσα), ανόρθωση μηρών ή γλουτών κ.λπ. Ανάλογα με την περίπτωση, αυτές οι επεμβάσεις

μπορούν να γίνουν ταυτόχρονα, την ίδια μέρα ή μετά από 3-4 μήνες.

Υπάρχουν και κάποιες θεραπείες στο ιατρείο που μπορούν να βοηθήσουν στο mommy makeover:

• Μη επεμβατική κρυογλυπτική, για 30-40% μείωση του τοπικού πάχους σε μία μόνο συνεδρία. Ιδανικό για ψωμάκια, ράχη, εσωτερικό των μηρών, γόνατα, μπράτσα κ.λπ. • Μηχανήματα τελευταίας γενιάς τα οποία προσφέρουν θεαματική μείωση του τοπικού πάχους μέσα σε 2-3 μήνες. Χωρίς αποθεραπεία, με επιστροφή στις καθημερινές εργασίες την ίδια ημέρα. Όπως και lipomassage-endermologie, εξειδικευμένη θεραπεία σμίλευσης σώματος, ιδανική για μείωση κυτταρίτιδας, τοπικό πάχος και βελτίωση της χαλάρωσης. Αυτές οι δύο μη επεμβατικές θεραπείες σε συνδυασμό μπορούν να έχουν πάρα πολύ καλά αποτελέσματα σε όλο το σώμα.

Όλες οι επεμβάσεις έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα και αν σας ενδιαφέρει μια τέτοια επέμβαση, πρέπει να επικοινωνήσετε με έναν εξειδικευμένο έμπειρο Πλαστικό Χειρουργό, για να σας λύσει όλες τις απορίες.

During childbirth many changes take place in the body and as a result many women after this process are unhappy and frustrated with their bodies. This can lead to mixed emotions, low self-esteem, problems in marital relationships, etc. In these cases exercise, creams and various apparatuses cannot help. Even women of normal weight can present with abdominal fat and laxity. However, Plastic Surgery can help.

A mini tummy tuck or full tummy tuck combined with liposuction can dramatically transform our bodies. A tummy tuck is an effective procedure which in young healthy people is very safe and has very good and permanent results.

Another area that “goes bad” is the breasts: they can become “deflated” and “sag” or in some cases grow significantly. Depending on the case, we can perform a breast lift with or without silicones, breast augmentation or reduction. With this procedure we can significantly improve the appearance of the breast depending on the preferences of each woman. The result is a youthful, firm breast for many years to come.

In some cases, you may need brachioplasty (liposuction and lift of the arms), thigh or buttocks lift, etc. Depending on the case, these surgeries can be done simultaneously on the same day or after 3-4 months.

There are also some treatments in the doctor’s office that can help with the mommy makeover:

• Non-invasive fat freezing, for 30-40% reduction of fat in a single session. Ideal for saddlebags, back, inner thighs, knees, arms, etc.

• Latest generation machines that offer dramatic reduction of local fat within 2-3 months. No recovery, returning to daily tasks on the same day. Also, lipomassage-endermologie, specialised body sculpting treatment ideal for cellulite reduction, local fat reduction and improvement of laxity. These two non-invasive treatments combined can have very good results all over the body.

All procedures have advantages and disadvantages and if you are interested in such a procedure, you should contact a qualified and experienced Plastic Surgeon to answer all your questions.

Κ
Λουίζα Μιχαλάκη Πλαστικός Χειρουργός |
www.mihalaki.gr
Louisa Michalaki Plastic Surgeon

ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ: η κρυoσυντήρηση ωαρίων δίνει τη λύση

FERTILITY PRESERVATION:

Oocyte Cryopreservation Provides The Solution

Με τη γέννησή του, το θήλυ διαθέτει 2.000.000 ωάρια. Με την έναρξη της περιόδου, μειώνονται σε 400.000. Στην ηλικία των 30 ετών, υπάρχουν 100.000 ωάρια, ενώ στην ηλικία 45-55 ετών, που η γυναίκα μπαίνει στην κλιμακτήριο-εμμηνόπαυση, είναι ελάχιστα ή μηδενίζονται. Είναι φανερό λοιπόν ότι η γονιμότητα μειώνεται με το πέρασμα του χρόνου. Η κρυοσυντήρηση ωαρίων είναι μια σύγχρονη ιατρική μέθοδος, η οποία δίνει τη δυνατότητα στις γυναίκες να κρυοσυντηρήσουν τα ωάριά τους σε μια καλή αναπαραγωγική ηλικία, 25-35 ετών, ώστε να μπορούν να επιλέξουν αργότερα τη στιγμή που επιθυμούν να τεκνοποιήσουν.

Τί μου προσφέρει η κρυοσυντήρηση ωαρίων; • Παράταση γονιμότητας: συλλέγω και συντηρώ τα ωάριά μου σε νεαρή ηλικία και τα χρησιμοποιώ όταν προκύψουν οι κατάλληλες συνθήκες.

• Διατήρηση της γονιμότητας εκεί που ο οργανισμός έχει καταπονηθεί από παθήσεις (καρκίνος, κ.α.) και τις θεραπείες αυτών. • Έχοντας επιλέξει την κρυοσυντήρηση ωαρίων σε νεαρή αναπαραγωγική ηλικία: α. Εξασφαλίζω ικανοποιητικό αριθμό ωαρίων για το μέλλον. β. Πετυχαίνω τον στόχο μου με τη λιγότερη προσπάθεια. γ. Αποφεύγω αυξημένες πιθανότητες πολλαπλών προσπαθειών IVF σε μεγαλύτερη ηλικία. δ. Μικρότερα ποσοστά χρωμοσωμικών και άλλων ανωμαλιών, διότι με την πάροδο της ηλικίας, η ποιότητα των ωαρίων μειώνεται. ε. Μπορώ να συνεχίσω να εργάζομαι προς την ολοκλήρωση των στόχων μου, με αυξημένες πιθανότητες τεκνοποίησης όταν το επιλέξω. Επιπλέον, επιλέγω την κατάλληλη σχέση χωρίς την πίεση του «βιολογικού ρολογιού».

στ. Έχω περισσότερες πιθανότητες να αποκτήσω παιδί με δικό μου γενετικό υλικό, ακόμη και σε μεγαλύτερη αναπαραγωγική ηλικία, αν το αποφασίσω.

Το επιθυμητό αποτέλεσμα μιας κρυοσυντήρησης ωαρίων είναι η γέννηση παιδιού/παιδιών από τα ωάρια αυτά. Το βέλτιστο αποτέλεσμα έρχεται, όταν η γυναίκα έχει κρυοσυντηρήσει 12-15 ωάρια. Με τις νέες μεθόδους κρυοσυντήρησης και επαναφοράς (απόψυξης), η επιβίωση των ωαρίων μπορεί να ανέρχεται σε ποσοστό έως και 95%. Από τη στιγμή της κρυοσυντήρησης, ο χρόνος έχει ουσιαστικά παγώσει και η ποιότητα των ωαρίων παραμένει αμετάβλητη έως την απόψυξη. Σημαντικό είναι να γνωρίζουμε ότι η κρυοσυντήρηση ωαρίων ναι μεν αυξάνει κατά πολύ τις πιθανότητες τεκνοποίησης σε μεγαλύτερη αναπαραγωγική ηλικία, από την άλλη όμως δεν την εγγυάται. Η διαδικασία

At birth, the female child is carrying 2,000,000 eggs. By menarche, these are reduced to 400,000. At the age of 30, there are 100,000 eggs, while at the age of 45-55, when a woman enters menopause, there are few or no eggs left. Therefore, it is obvious that fertility decreases over time. Oocyte cryopreservation is a modern medical method that enables women to cryopreserve their eggs at a good reproductive age, 25-35 years old, so that they can choose later in life the moment they wish to have children.

What does oocyte cryopreservation has to offer to me?

• Prolonging fertility: collecting and preserving my eggs at a young age and using them when the right conditions arise.

• Preservation of fertility when the body is stressed by diseases (cancer, etc.), and their treatments.

• Having chosen to cryopreserve oocytes at a young reproductive age:

a. I secure a sufficient number of eggs for the future.

b. I achieve my goal with the least effort.

c. I avoid increased chances of multiple IVF attempts at an older age.

d. Lower rates of chromosomal and other abnormalities, because with age the quality of the eggs decreases.

e. I can continue to work towards completing my goals, with increased chances of having children when I choose to do so. Moreover, I can choose a suitable relationship without the pressure of the “biological clock”.

f. I have a better chance of having a child with my own genetic material, even at an older reproductive age, if I decide to.

The desired outcome of oocyte cryopreservation is the birth of a child/children from these eggs. The optimal result comes when the woman has cryopreserved 12-15 eggs. With new methods of cryopreservation and thawing, egg survival can be as high as 95%. From the moment of cryopreservation, time has essentially frozen and the quality of the eggs remains unchanged until thawing. It is important to know that while egg cryopreservation greatly increases the chances of having children at an older reproductive age, it does not guarantee it. The process is carried out in order to provide choice and hope.

γίνεται ώστε να υπάρχει επιλογή και ελπίδα.
Κωνσταντίνος Δημητρούλης Μαιευτήρας Γυναικολόγος, Ειδικός στην Ανθρώπινη Αναπαραγωγή, Διευθυντής του Κέντρου Βιογενετικής Konstantinos Dimitroulis Obstetrician Gynaecologist, Specialist in Human Reproduction, Director of the Biogenetic Centre www.Biogenetic.gr

επαφής!

Summer without glasses and contact lenses!

άν ανήκετε στη μεγάλη ομάδα εκείνων που

έχουν προβλήματα όρασης, τότε σίγουρα τα νέα

δεν θα μπορούσαν να είναι καλύτερα, αφού η εξέλιξη της τεχνολογίας και η εμπειρία τριών και πλέον δεκαετιών στη Διαθλαστική Χειρουργική υπόσχονται άμεσα αποτελέσματα και μια καινούργια ζωή χωρίς γυαλιά και φακούς επαφής. Περισσότερες από 30 εκατομμύρια επεμβάσεις με excimer laser γίνονται κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο. Η διόρθωση της μυωπίας, της υπερμετρωπίας και του αστιγματισμού με laser είναι μια υψηλής τεχνολογίας διαδικασία, με εντυπωσιακά αποτελέσματα. Διαρκεί ελάχιστα λεπτά, γίνεται με τη χρήση αναισθητικών σταγόνων, ώστε να μην αισθανθείτε καθόλου πόνο και τα αποτελέσματά της είναι μόνιμα. Η επιλογή να διορθώσει κάποιος την όρασή του με laser είναι μια απόφαση που προσφέρει καλύτερη ποιότητα όρασης, με αποτέλεσμα καλύτερη ποιότητα ζωής!

Είναι όμως το καλοκαίρι κατάλληλη εποχή; Θα πρέπει να πούμε ότι όλες οι εποχές του χρόνου είναι εξίσου ασφαλείς και ενδεδειγμένες, με την προϋπόθεση ότι μετά την επέμβαση δεν επιτρέπεται το κολύμπι στη θάλασσα ή σε πισίνα για 15 ημέρες. Μοναδικός λόγος που επιβάλλει αυτόν τον περιορισμό είναι η αποφυγή τυχόν μετεγχειρητικών μολύνσεων.

Εάν λοιπόν ο Αύγουστος είναι ο μήνας των θερινών διακοπών σας, προλαβαίνετε -διορθώνοντας την όρασή σας με laser- να χαρείτε το καλοκαίρι σας απαλλαγμένοι από τα γυαλιά ή τους φακούς σας. Εάν όμως ήδη βρίσκεστε σε διακοπές, προγραμματίστε το για το φθινόπωρο ή τον χειμώνα, ανάλογα με τις δραστηριότητές σας.

Αυτό που πρέπει να γνωρίζει κάποιος είναι ότι για να υποβληθεί σε διαθλαστική επέμβαση πρέπει να είναι άνω των 18 ετών και να έχει υγιείς οφθαλμούς. Ο πλήρης προεγχειρητικός έλεγχος είναι αυτός που θα αποκλείσει άτομα που δεν είναι ενδεδειγμένοι υποψήφιοι για διαθλαστική επέμβαση. Σε κάθε περίπτωση, η ασφάλεια, η ποιότητα και το άριστο αποτέλεσμα των επεμβάσεων στη διαθλαστική χειρουργική είναι το ζητούμενο για κάθε ασθενή και ο στόχος κάθε χειρουργού. Τα οφέλη από την επέμβαση επικεντρώνονται κυρίως στη βελτίωση των καθημερινών δραστηριοτήτων, χωρίς εξάρτηση από γυαλιά ή φακούς επαφής. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην Αμερική, ποσοστό πάνω από 93% ανέφερε ότι είναι απόλυτα ευχαριστημένο με τα αποτελέσματα και ποσοστό 73% δήλωσε λυπημένο που δεν είχε κάνει την επέμβαση νωρίτερα! Περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες είπαν ότι ξεκίνησαν «μια καινούργια ζωή» μετά την επέμβαση!

Κωνσταντίνος Τουρμούζης, ΜΒΒS, BSc Royal United Hospital, UK, Επιστημονικός Συνεργάτης

ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

Ι

f you belong to the large group of those who have vision problems, then surely the news could not be better, since the evolution of technology and more than three decades of experience in refractive surgery promise immediate results and a new life without glasses and contact lenses.

More than 30 million excimer laser procedures are performed every year around the world. The correction of myopia, hyperopia and astigmatism with laser is a high-tech procedure with impressive results. It takes only a few minutes, is performed with the use of anaesthetic drops, so as not to feel any pain, and its effects are permanent. Choosing to correct one’s vision with laser is a decision that offers better quality of vision, resulting in a better quality of life!

However, is summer the right season? It should be said that all seasons of the year are equally safe and appropriate, with the condition that swimming in the sea or in a swimming pool is not allowed for 15 days after the procedure. The only reason for this restriction is to avoid any post-operative infections.

Therefore, if August is the month of your summer holidays, you have time -by correcting your vision with laser- to enjoy your summer free of glasses or lenses. Alternatively, if you are already on holiday, plan it for autumn or winter, depending on your activities.

What you need to know is that in order to undergo refractive surgery one must be over 18 years old and their eyes must be healthy. Complete preoperative screening is what will exclude people who are not appropriate candidates for refractive surgery. In any case, the safety, quality and excellent results of refractive surgery procedures are the aim for every patient and the goal of every surgeon.

The benefits of the surgery primarily concentrate on improving daily activities, without dependence on glasses or contact lenses. According to a survey conducted in America, more than 93% of respondents stated that they were completely satisfied with the results and 73% expressed their regret for not having had the procedure sooner! More than half of the respondents said they began “a new life” after the surgery!

Ε
Καλοκαίρι χωρίς γυαλιά και φακούς
www.eyecenter.gr

H/S/F KNOSSOS PALACE

H/S/F KYDON PALACE

H/S/C SANTORINI PALACE

ABOUT
Διεθνές Σήμα Κλήσης / International Call Sign SYNR Μήκος (μ.) / Length (m.) 214 Πλάτος (μ.) / Breadth (m.) 26,40 Υπηρεσιακή Ταχύτητα (Κόμβοι) / Service Speed (Knots) 28 Αριθμός Επιβατών / Number of Passengers 1718 Αριθμός κλινών / Number of Beds 758/448 Χωρητικότητα Αυτοκινήτων / 665 I.X. / Cars ή / or Car Deck Capacity 115 Φορτηγά / Trucks + 110 I.X. / Cars Έτος Ναυπήγησης / Year of Built 2001 Ναυπηγείο / Shipyard FINCANTIERI, ΙΤΑΛΙΑ / ITALY H/S/F FESTOS
Διεθνές Σήμα Κλήσης / International Call Sign SVDA8 Μήκος (μ.) / Length (m.) 214 Πλάτος (μ.) / Breadth (m.) 26,40 Υπηρεσιακή Ταχύτητα (Κόμβοι) / Service Speed (Knots) 26,50 Αριθμός Επιβατών / Number of Passengers 2104 Αριθμός κλινών / Number of Beds 644 Χωρητικότητα Αυτοκινήτων / 735 I.X. / Cars ή / or Car Deck Capacity 135 Φορτηγά / Trucks + 110 I.X. / Cars Έτος Ναυπήγησης / Year of Built 2002 Ναυπηγείο / Shipyard FINCANTIERI, ΙΤΑΛΙΑ / ITALY
PALACE
Διεθνές Σήμα Κλήσης / International Call Sign SVDJ4 Μήκος (μ.) / Length (m.) 214 Πλάτος (μ.) / Breadth (m.) 26,40 Υπηρεσιακή Ταχύτητα (Κόμβοι) / Service Speed (Knots) 26,5 Αριθμός Επιβατών / Number of Passengers 1898 Αριθμός κλινών / Number of Beds 644 Χωρητικότητα Αυτοκινήτων / 735 I.X. / Cars ή / or Car Deck Capacity 135 Φορτηγά / Trucks + 110 I.X. / Cars Έτος Ναυπήγησης / Year of Built 2001 Ναυπηγείο / Shipyard FINCANTIERI, ΙΤΑΛΙΑ / ITALY
Διεθνές Σήμα Κλήσης / International Call Sign SYDM Μήκος (μ.) / Length (m.) 85 Πλάτος (μ.) / Breadth (m.) 21,2 Υπηρεσιακή Ταχύτητα (Κόμβοι) / Service Speed (Knots) 35 Αριθμός Επιβατών / Number of Passengers 1156 Μηχανές / Engines 4X7200 KW/ CATERPILLAR Χωρητικότητα Αυτοκινήτων / 117 I.X. / Cars ή / or Car Deck Capacity 2 Λεωφορεία / Busses + 101 I.X. / Cars Έτος Ναυπήγησης / Year of Built 2005 / 2016 Refit Ναυπηγείο / AUSTAL, ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ / AUSTRALIA Shipyard FINCANTIERI, ΙΤΑΛΙΑ / ITALY www.minoan.gr
ABOUT US WAVE 163 SUMMER - AUTUMN 2021 ΈΜΠΈΊΡΊΈΣ ΈΝ ΠΛΩ THE JOY OF THE JOURNEY ΜΊΝOAN LINES Απολαύστε την πολυτέλεια, την άνεση και τις ανθρωποκεντρικές υπηρεσίες που προσφέρουν τα πλοία της MINOAN LINES Enjoy the luxury, comfort and passenger-oriented services, all standard on every cruise ferry in the MINOAN LINES fleet ABOUT US

πό την επιβίβαση μέχρι την άφιξη στο τελικό λιμάνι προορισμού, κύριο μέλημα του εκπαιδευμένου προσωπικού

της MINOAN LINES είναι η ασφάλεια των επιβατών και

η δημιουργία μιας χαλαρωτικής και άνετης ταξιδιωτικής εμπειρίας. Ξεκινήστε το ταξίδι σας από τους φιλόξενους, μοντέρνους, αναπαυτικούς και υγειονομικά ασφαλείς χώρους των πλοίων της εταιρείας, απολαμβάνοντας τον καφέ, το φαγητό, το ποτό ή το γλυκό σας, με θέα το απέραντο γαλάζιο των ελληνικών θαλασσών.

Η εταιρεία, έχοντας ήδη συμπληρώσει 50 έτη επιτυχημένης λειτουργίας, ιδρύθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1972 και το 1974 ξεκίνησε η πορεία της στον χώρο της ακτοπλοΐας. Από τότε μέχρι και σήμερα, διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στις γραμμές όπου δραστηριοποιείται και αποτελεί υπόδειγμα ταξιδιωτικής πρωτοπορίας, κατέχοντας περίοπτη θέση ανάμεσα στις κορυφαίες εταιρείες της επιβατηγού ναυτιλίας σε Ελλάδα και Ευρώπη.

Από το 2008 η MINOAN LINES είναι μέλος του Ιταλικού Όμίλου Grimaldi, ενός εκ των μεγαλύτερων μεταφορέων οχημάτων και μηχανημάτων παντός τύπου (roll-on/roll-off), εμπορευματοκιβωτίων

και επιβατών στον κόσμο. Ό Όμιλος Grimaldi εδρεύει στη Νάπολη Ιταλίας, με υποκαταστήματα σε περισσότερες από 25 χώρες, 17.000 υπαλλήλους και πάνω από 130 πλοία που προσεγγίζουν περισσότερα από 140 λιμάνια παγκοσμίως.

Το δίκτυο της MINOAN LINES καλύπτει ένα ευρύ φάσμα εσωτερικού αλλά και εξωτερικού τουρισμού. Με τα πολυτελή και οικολογικά πλοία μας συνδέουμε στις γραμμές του εσωτερικού, το Ηράκλειο Κρήτης, τον Πειραιά και τις Κυκλάδες και στις γραμμές της Αδριατικής, την Ελλάδα με την Ιταλία. Τα Cruise Ferries KNOSSOS PALACE και FESTOS PALACE καθιστούν το ταξίδι πιο ευχάριστο και άνετο από ποτέ, συνδέοντας με καθημερινές αναχωρήσεις τον Πειραιά με το Ηράκλειο.

Επιπλέον, τη θερινή περίοδο, προσφέρεται απευθείας σύνδεση από τον Πειραιά και το Ηράκλειο με το νησί της Αφροδίτης, τη μαγευτική Μήλο, σε λίγες μόνο ώρες, με τα πλωτά παλάτια KNOSSOS PALACE και

FESTOS PALACE, με ημερήσια δρομολόγια από τα τέλη Ιουνίου μέχρι

και τις αρχές Σεπτεμβρίου, στη γραμμή Πειραιάς - Ηράκλειο - Πειραιάς.

Όσον αφορά την επιλογή κατηγορίας θέσης, αξίζει να σημειωθεί ότι η MINOAN LINES προσφέρει διάφορες κατηγορίες καμπινών και θέσεων στα πλοία της. Μπορείτε να επιλέξετε να ταξιδέψετε σε οικονομική θέση, απολαμβάνοντας τις υπηρεσίες σε ένα από τα ευρύχωρα και άνετα σαλόνια του πλοίου, στις νέες θέσεις

V.I.P, οι οποίες προσφέρουν ιδιωτικότητα και άνεση σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο του πλοίου, είτε σε μία από τις διαφορετικές κατηγορίες καμπινών, αναλόγως με τις ανάγκες σας, αν ταξιδεύετε

μόνοι, με παρέα ή με την οικογένειά σας. Μάλιστα, για όσες και όσους ταξιδεύουν με τους αγαπημένους τετράποδους φίλους τους, η MINOAN LINES προσφέρει ειδικά διαμορφωμένες Pet καμπίνες, αν δεν θέλετε να τους αποχωριστείτε κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. «Ανεβαίνοντας» λίγο πιο πάνω στον ταξιδιωτικό χάρτη της χώρας μας, επεκτεινόμαστε στα κυκλαδονήσια. Φτάνουμε στη Μύκονο, τη Σαντορίνη, την Πάρο, τη Σύρο, τη Νάξο και την Τήνο με το υπερσύγχρονο catamaran SANTORINI PALACE, από τον Πειραιά ή το Ηράκλειο.

Το SANTORINI PALACE είναι ένα από τα πιο πολυτελή Highspeed Catamaran πλοία στην Έυρώπη στην κατηγορία του. Διαθέτει πλήρως ανανεωμένο ξενοδοχειακό εξοπλισμό, προσεγμένο σε

From the moment of embarkation until the arrival at the final port destination, the main objectives of the trained personnel of MINOAN LINES are the safety of their passengers and the assurance of a deluxe and comfortable travel experience. Begin your journey in one of the welcoming, hospitable, modern, comfortable, health safe lounges and public areas of the company’s cruise ferries, savoring your cup of coffee, meal, drink or dessert while enjoying the great blue color of the Greek seas.

The company has already completed 50 years of successful operation, it was founded in the Cretan city of Heraklion in 1972, and its course in the shipping sector began in 1974. Since then, it has played a leading role in the routes it serves and has set the standards in travel innovation, holding a prominent position among the foremost passenger ship companies in Greece as well as in Europe.

Since 2008 MINOAN LINES has been a member of the Italian Grimaldi Group, one of the largest carriers of vehicles and machinery of all types (roll-on/roll-off), containers and passengers in the world. The Grimaldi Group is headquartered in Naples, Italy, with branches in more than 25 countries, 17,000 employees and over 130 vessels approaching more than 140 ports worldwide.

The network of MINOAN LINES covers a wide range of domestic and foreign tourism. With our luxurious and ecological ships, we connect with the domestic routes, Heraklion, Crete, Piraeus and the Cyclades and with the Adriatic routes, Greece with Italy. Cruise Ferries KNOSSOS PALACE and FESTOS PALACE make the trip more pleasant and comfortable than ever, connecting Piraeus with Heraklion with daily departures.

In addition, during the summer season, a direct connection is offered from Piraeus and Heraklion with the island of Aphrodite, the enchanting Milos, in just a few hours, with the floating palaces KNOSSOS PALACE and FESTOS PALACE with daily itineraries from late June to early September, on the route Piraeus – Heraklion – Piraeus.

With regard to the selection of accommodation categories, it is worth noting that MINOAN LINES offers various cabin and accommodation categories on its ships. You can choose to travel in economy class, enjoying the services in one of the spacious and comfortable lounges of the ship, in the new V.I.P. seats, which offer privacy and comfort in a specially designed area of the ship, or in one of the different cabin categories, depending on your needs, whether you are travelling alone, with friends or with your family. In fact, for those travelling with their beloved four-legged friends, MINOAN LINES offers specially designed Pet cabins if you wish to be with them during the journey. “Climbing” a little further up the travel map of our country, we expand to the Cycladic islands. We reach Mykonos, Santorini, Paros, Syros, Naxos and Tinos with the luxurious, ultramodern catamaran SANTORINI PALACE, from Piraeus or Heraklion.

SANTORINI PALACE is one of the most luxurious High-speed Catamaran ships in Europe in its class. It features completely renewed hotel equipment, carefully thought out in every detail, and offers a high level of service on board. With two levels of airline-style seating, premium and economy, one level of 104 luxury premium class seats, five snack bars and a shop with accessories and travel essentials for on-board shopping, SANTORINI PALACE offers luxury, comfort, and safety thanks to its state-of-the-art safety and navigation systems.

WAVE Α
κάθε
164 JUNE - JULY 2023

λεπτομέρεια, και προσφέρει υψηλό επίπεδο παρεχόμενων υπηρεσιών εν πλω. Με δύο επίπεδα θέσεων αεροπορικού τύπου, premium και economy, ένα επίπεδο 104 πολυτελών καθισμάτων διακεκριμένης θέσης, πέντε σνακ μπαρ και ένα κατάστημα με αξεσουάρ και είδη ταξιδιού

για αγορές εν πλω, το SANTORINI PALACE προσφέρει πολυτέλεια, άνεση και ασφάλεια, χάρη στα υπερσύγχρονα συστήματα ασφαλείας και πλοήγησης που διαθέτει. Για τους λάτρεις της Ιταλίας, αξίζει να σημειωθεί ότι το πλοίο ΚYDON PALACE δραστηριοποιείται στη γραμμή Hγουμενίτσα - Μπρίντιζι. Με ελληνική σημαία και ελληνικά πληρώματα, τα καθημερινά δρομολόγια του ΚYDON PALACE εκτελούνται, σε συνδυασμό με τα δρομολόγια

του M/V IGOUMENITSA, από την Grimaldi Euromed S.P.A.

Πέρα από την απαράμιλλη αισθητική και πολυτέλεια, την υψηλή ασφάλεια, την ποιότητα και την άνεση των πλοίων της εταιρείας μας, κάθε επιβάτης της MINOAN LINES μπορεί να απολαύσει κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, ανάλογα με την κατηγορία του πλοίου που ταξιδεύει, ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών.

Στα καταστήματα των πλοίων διατίθενται επιλεγμένα προϊόντα για εσάς ή δώρα για τους δικούς σας ανθρώπους, ενώ για online πλοήγηση έχετε τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσετε το smartphone, tablet ή το προσωπικό σας laptop, κάνοντας χρήση των υπηρεσιών του ασύρματου δικτύου Wi-Fi.

Also, for lovers of Italy, it is worth noting that the ship KYDON PALACE operates on the route Igoumenitsa - Brindisi. Under the Greek flag and Greek crews, the daily itineraries of KYDON PALACE are operated, in conjunction with the itineraries of M/V IGOUMENITSA, by Grimaldi Euromed S.P.A.

Apart from the unparalleled aesthetics and luxury, the high safety, quality and comfort of our company’s vessels, every passenger of MINOAN LINES can enjoy during the trip, depending on the category of the vessel traveled, a wide range of services.

Shop for select products at one of the stores on board - treat yourself or buy for your beloved ones. Hop on-line on your own smartphone, tablet or laptop from the comfort of your coach or seat, using Wi-Fi services available.

Regarding the meals options, in the two restaurants, A la carte and Self Service, of our cruise ferries KNOSSOS PALACE and FESTOS PALACE, the experienced chefs will travel you with their gastronomic creations and quality ingredients, many of which are produced from the fertile soils of the Cretan land. At SANTORINI PALACE respectively, choose the ideal breakfast for you with your favorite coffee, delicious croissants, yogurt, honey and fresh fruits or enjoy a light lunch with delicious wraps and healthy salads from the basic or vegetarian menu in one of the luxurious bars of the ship.

WAVE

με τις επιλογές γευμάτων, στα δύο εστιατόρια Α la carte και Self Service, που διαθέτουν τα πλοία μας KNOSSOS PALACE, FESTOS PALACE και KYDON PALACE, οι έμπειροι σεφ θα σας ταξιδέψουν με τις γαστρονομικές δημιουργίες τους και τα ποιοτικά υλικά, πολλά εκ των οποίων μάλιστα παράγονται από τα εύφορα εδάφη της κρητικής γης. Στο SANTORINI PALACE αντίστοιχα, επιλέξτε το ιδανικό για εσάς πρωινό με τον αγαπημένο σας καφέ, λαχταριστά κρουασάν, γιαούρτι, μέλι και φρέσκα φρούτα ή απολαύστε ένα ελαφρύ μεσημεριανό γεύμα με νόστιμα wraps και υγιεινές σαλάτες από το βασικό ή το vegetarian μενού σε ένα από τα πολυτελή μπαρ του πλοίου.

Άνεση, πολυτέλεια και ποιοτικές υπηρεσίες εν πλω συνδυάζονται με τη φιλοξενία και την ευγένεια του προσωπικού των πλοίων μας, για να σας ταξιδέψουν με ταχύτητα και ασφάλεια στους αγαπημένους σας προορισμούς!

Η MINOAN LINES, από την ίδρυσή της έως και σήμερα, αναγνωρίζει την ευθύνη που της αναλογεί απέναντι στην κοινωνία και επιδιώκει να δραστηριοποιείται ενεργά και με συνέπεια στo πλαίσιo των αρχών της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, αναπτύσσοντας καινοτόμες δράσεις και παρουσιάζοντας σημαντικό κοινωνικό έργο.

Η εταιρεία προσπαθεί πάντοτε, βάσει της ανθρωποκεντρικής της φιλοσοφίας και με πλήρη σεβασμό προς τις αρχές και αξίες της, να ενθαρρύνει και να επιβραβεύει αξιόλογες πρωτοβουλίες και προσπάθειες.

Με πλήρη επίγνωση του κοινωνικού της ρόλου, στο πλαίσιο της εταιρικής στρατηγικής και εμπορικής πολιτικής της, προωθεί ένα ολοκληρωμένο, συντονισμένο, ποιοτικό και ουσιαστικό κοινωνικό έργο, θέτοντας σημαντικούς στόχους, συμμετέχοντας ενεργά και υποστηρίζοντας κάθε χρόνο, μέσω χορηγιών (οικονομικών ή δωρεάν/εκπτωτικών εισιτηρίων με τα πλοία του στόλου της MINOAN LINES), κοινωνικά ευπαθείς ομάδες, διάφορους πολιτιστικούς συλλόγους, κοινωνικούς φορείς, αθλητικά σωματεία, οργανισμούς, εκπαιδευτικά και κοινωφελή ιδρύματα, με σκοπό την ευημερία του κοινωνικού συνόλου και την πρόοδο. Τέλος, οφείλουμε να τονίσουμε ότι στο πλούσιο πλάνο των δράσεων Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, προάγεται η καλλιέργεια της περιβαλλοντικής συνείδησης και η αειφόρος ανάπτυξη. Η MINOAN

LINES είναι η πρώτη εταιρεία στον χώρο της ελληνικής επιβατηγού ναυτιλίας που εναρμονίστηκε πλήρως με τις νέες απαιτήσεις του Διεθνούς Ναυτιλιακού Όργανισμού (ΙΜΌ), έχοντας επενδύσει και ολοκληρώσει την εγκατάσταση συσκευών καθαρισμού καυσαερίων (SCRUBBERS) στα high-speed ferries KNOSSOS PALACE, FESTOS PALACE και KYDON PALACE, μετατρέποντάς τα σε πλοία περισσότερο φιλικά προς το περιβάλλον.

Η MINOAN LINES δεν ακολουθεί

Dining options include an A la carte and a Self Service restaurant, where experienced chefs take diners on a gastronomic journey with their culinary creations, made with quality ingredients, many of them being the fruits of the fertile Cretan soil.

Comfort, luxury and quality services on board are combined with the hospitality and courtesy of our vessels’ staff to travel you quickly and safely to your favorite destinations!

MINOAN LINES, since their establishment, have recognized their responsibility towards society and seek to act and operate actively and consistently within the principles of Corporate Social Responsibility by developing innovative actions and presenting important social work.

The company always strives, based on its anthropocentric philosophy, and with full respect towards its principles and values, to encourage and reward worthwhile initiatives and efforts.

Being aware of its social role and in the context of its corporate strategy and commercial policy, MINOAN LINES promotes an integrated, coordinated, quality and significant social work, by setting important goals, actively participating and supporting, on an annual basis, through sponsorships (financial support or free / discounted tickets with the cruise ferries of MINOAN LINES’ fleet) socially vulnerable groups, various cultural associations, social organizations, sports clubs, organizations, educational and charitable institutions, aiming for the prosperity of the society as a whole and its progress.

All in all, we must emphasize that in the rich plan of Corporate Social Responsibility activities, the cultivation of environmental awareness and sustainable development are promoted. MINOAN LINES is the first company in the field of Greek passenger shipping that fully complies with the new requirements of the International Maritime Organization (IMO), having invested and completed the installation of exhaust gas cleaning devices (SCRUBBERS), in the high-speed ferries KNOSSOS PALACE, FESTOS PALACE and KYDON PALACE, converting them into more environmentally friendly vessels.

MINOAN LINES does not just follow developments, it pioneers in them and continues to be on a growth trajectory by investing in the future and development of the tourism product for the benefit of our country.

166 JUNE - JULY 2023 WAVE Σχετικά
απλά τις εξελίξεις, πρωτοπορεί σε αυτές και εξακολουθεί να βρίσκεται σε τροχιά ανάκαμψης επενδύοντας στο μέλλον και στην ανάπτυξη του τουριστικού προϊόντος προς όφελος της πατρίδας μας.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ & ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ INFORMATION & RESERVATIONS: +30 2810 399899 reservation@minoan.gr, booking@minoan.gr @Minoan_Lines https://www.instagram.com/minoanlines https://www.facebook.com/MinoanLines.gr Minoan Lines’ blog: https://getaway.minoan.gr/ Με την υπηρεσία Web Check-in από τη Minoan Lines μπορείτε για τις γραμμές εσωτερικού να εκτυπώσετε ή να κατεβάσετε σε ηλεκτρονική μορφή τα εισιτήριά σας στην οθόνη του κινητού σας και να επιβιβαστείτε στο πλοίο, επιδεικνύοντάς τα με τα απαραίτητα ταξιδιωτικά σας έγγραφα (αστυνομική ταυτότητα ή διαβατήριο). ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ & ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ INFORMATION & RESERVATIONS: +30 2810 399899 reservation@minoan.gr, booking@minoan.gr @Minoan_Lines https://www.instagram.com/minoanlines https://www.facebook.com/MinoanLines.gr Minoan Lines’ blog: https://getaway.minoan.gr/ Με την υπηρεσία Web Check-in από τη Minoan Lines μπορείτε για τις γραμμές εσωτερικού να εκτυπώσετε ή να κατεβάσετε σε ηλεκτρονική μορφή τα εισιτήριά σας στην οθόνη του κινητού σας και να επιβιβαστείτε στο πλοίο, επιδεικνύοντάς τα με τα απαραίτητα ταξιδιωτικά σας έγγραφα (αστυνομική ταυτότητα ή διαβατήριο).

AWARD-WINNING QUALITY IN TRAVEL

ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΗ ΠΌΊΌΤΗΤΑ ΣΤΌ ΤΑΞΊΔΊ

ΗΜinoan Lines είναι η πιο αναγνωρισμένη ναυτιλιακή εταιρεία σε Ελλάδα και Ευρώπη. Έχει κερδίσει πολλά βραβεία ποιότητας και κορυφαίες διακρίσεις, που αφορούν τα πλοία της, τις υπηρεσίες και τον επαγγελματισμό της, από αρκετούς

ευυπόληπτους οργανισμούς και έντυπα, ως ακολούθως:

TOURISM AWARDS 2022

ΧΡΥΣΟ ΒΡΑΒΕΊΟ στις Δράσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης που

υλοποιεί η εταιρεία, με τίτλο υποψηφιότητας «Η Minoan Lines είναι πάντα κοντά στον άνθρωπο και τις αξίες του!».

ΧΡΥΣΟ ΒΡΑΒΕΊΟ για την παρουσία της Minoan Lines στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης / Social Μedia Presence, με τίτλο υποψηφιότητας «Η Minoan Lines συνεχίζουν τη Δυναμική τους Παρουσία στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης».

TOURISM AWARDS 2021

inoan Lines is the most highly regarded shipping company in Greece and Europe. It has won several quality awards and top distinctions for its vessels, services and outstanding professional standards from a number of highly rated institutions and publications, as follows:

TOURISM AWARDS 2022

GOLD AWARD in the Corporate Social Responsibility Actions category, with nomination title «Minoan Lines is always close to the society and its values!»

GOLD AWARD in the Social Media Presence category, with the nomination title: “Minoan Lines continues its dynamic presence in Social Media”.

TOURISM AWARDS 2021

ΧΡΥΣΟ

ΒΡΑΒΕΊΟ στην κατηγορία Search Engine Optimization (SEO) Strategy - Στρατηγική Βελτιστοποίησης για Μηχανές Αναζήτησης, με τίτλο υποψηφιότητας «Βελτιστοποίηση της SEO Στρατηγικής σε 5 χώρες».

ΧΡΥΣΟ

ΒΡΑΒΕΊΟ στην κατηγορία Social Media Presence/Παρουσία

στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Η Minoan Lines συνεχίζει τη δυναμική της παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Facebook και Instagram).

TOURISM AWARDS 2020

ΧΡΥΣΟ ΒΡΑΒΕΊΟ για την Ταξιδιωτική Εμπειρία (Travel Experience), στην ενότητα Travel.

ΧΡΥΣΟ ΒΡΑΒΕΊΟ για την Online Strategy της Μinoan Lines, στην ενότητα Online Strategy.

GREEK HOSPITALITY AWARDS 2020 & 2018

«Καλύτερη εταιρεία στην Ελληνική Ακτοπλοΐα».

TOURISM AWARDS 2019

ΧΡΥΣΟ ΒΡΑΒΕΊΟ για την Υποστήριξη των Τοπικών Κοινοτήτων / Δράσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης στο σύνολό τους που υλοποιεί η εταιρεία, στην ενότητα Branding / Public Relations / People Strategy.

ΧΡΥΣΟ ΒΡΑΒΕΊΟ για τους νέους προορισμούς, στην ενότητα Attractions & Destinations για την ανάδειξη νέων ελληνικών προορισμών.

CORPORATE SUPERBRANDS 2018-2019 & 2016-2017

Η εταιρεία με την «Κορυφαία Επωνυμία στον χώρο των μεταφορών».

ICAP GROUP 2018 & 2017

«True Leader» στην κατηγορία «Θαλάσσιες Μεταφορές».

TOURISM AWARDS 2018

ΧΡΥΣΟ ΒΡΑΒΕΊΟ για το MINOAN LINES BONUS CLUB, το πρωτοπόρο και ευέλικτο loyalty πρόγραμμα πιστών επιβατών.

ΧΡΥΣΟ ΒΡΑΒΕΊΟ για τη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος των πλοίων της εταιρείας και την προστασία του περιβάλλοντος.

ΧΡΥΣΟ ΒΡΑΒΕΊΟ για την ολοκληρωμένη OnLine Digital καμπάνια με τίτλο «Away with the Müllers».

TOURISM AWARDS 2017

ΧΡΥΣΟ ΒΡΑΒΕΊΟ στην κατηγορία «Υποστήριξη τοπικών κοινοτήτων / Δράσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης».

ΧΡΥΣΟ ΒΡΑΒΕΊΟ στην κατηγορία «Ηλεκτρονική παρουσία & επικοινωνία» για το ΝΕΌ Minoan Lines Online Σύστημα Κρατήσεων.

LLOYD’S LIST GREEK SHIPPING AWARDS 2016 Η «Καλύτερη Εταιρεία της Χρονιάς στον κλάδο της Ελληνικής Επιβατηγού Ναυτιλίας - Passenger Line of the Year».

GOLD AWARD in the Search Engine Optimization (SEO) Strategy category, with the nomination title “Optimization of SEO Strategy in 5 countries”.

GOLD AWARD in the Social Media Presence category. Minoan Lines continues its dynamic presence in social media (Facebook and Instagram).

TOURISM AWARDS 2020

GOLD AWARD for Travel Experience, in the Travel section/category.

GOLD AWARD for the Online Strategy of Minoan Lines, in the Online Strategy section/category.

GREEK HOSPITALITY AWARDS 2020 & 2018

“Best Greek Coastal Shipping company”.

TOURISM AWARDS 2019

GOLD AWARD for the Support of Local Communities and Corporate Social Responsibility actions, implemented by the company, in the Branding / Public Relations / People Strategy category.

GOLD AWARD for the “New Destinations” in the Attractions & Destination category.

CORPORATE SUPERBRANDS 2018-2019 & 2016-2017

“Top Corporate Brand Name in the Sea Transportation Sector”.

ICAP GROUP - 2018 & 2017

“True Leader” in the category “Maritime Shipping”.

TOURISM AWARDS 2018

GOLD AWARD for MINOAN LINES BONUS CLUB, the pioneering and flexible customer loyalty program.

GOLD AWARD for the reduction of the energy footprint of the company's vessels and the protection of the environment.

GOLD AWARD for the integrated On-Line Digital Campaign entitled “Away with the Müllers”.

TOURISM AWARDS 2017

GOLD AWARD in the category “Supporting local communities / Actions of Corporate Social Responsibility”.

GOLD AWARD in the category “Online presence and communication” for the NEW Minoan Lines’ Online Booking System.

LLOYD’S LIST GREEK SHIPPING AWARDS 2016

“Passenger Line of the Year”.

Μ
WAVE
169 JUNE - JULY 2023

Μinoan Lines Bonus Club

του, αποδεικνύοντας την τεράστια απήχηση του στο επιβατικό κοινό στην Ελλάδα και το εξωτερικό!

Χρυσό Βραβείο στο Minoan Lines Bonus Club στα Tourism Awards 2018 & Ασημένιο Βραβείο στα Προγράμματα Επιβράβευσης Τourism Awards 2021 & 2022.

• 10-20% έκπτωση στις γραμμές ΚΡΗΤΗΣ, ΚΥΚΛΑΔΩΝ, ΑΔΡΙΑΤΙΚΗΣ

• Δωρεάν εισιτήρια σε όλες τις κατηγορίες επιβατών και οχημάτων.

• 10-20% έκπτωση στα εστιατόρια και μπαρ των πλοίων.

• 10-15% έκπτωση στα καταστήματα των πλοίων.

• Ειδικές προσφορές μόνο για τα μέλη.

*Δεν ισχύει για τα λιμενικά τέλη.

Η BONUS CLUB ΚΑΡΤΑ ΣΑΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΗ ΨΗΦΙΑΚΑ!

Τώρα η Minoan Lines Bonus Club κάρτα σας είναι διαθέσιμη ψηφιακά!

Φροντίζουμε για τη δική σας διευκόλυνση!

Μπορείτε πλέον να κατεβάσετε την κάρτα μέλους σας, σε ηλεκτρονική μορφή, στη συσκευή που επιθυμείτε και να την

έχετε πάντα μαζί σας!

Συνδεθείτε στο www.minoan.gr στον Minoan Lines Bonus Club λογαριασμό σας, εκτυπώστε την κάρτα σας η κατεβάστε την στον υπολογιστή, το tablet ή το smartphone σας.

Δεν είστε ακόμα μέλος;

Εγγραφείτε τώρα στο www.minoan.gr

και κερδίστε τους πρώτους 100 πόντους!

Tηλ.:

e-mail: bonusclub@minoan.gr

Μinoan Lines Bonus Club

The truly innovative customer loyalty program of Minoan Lines now has 457.000 members and 18 years of successful operation from the launch, demonstrating its enormous appeal to the passenger public in Greece and abroad.

Gold Award for Minoan Lines Bonus Club at Tourism Awards 2018 & Silver Award for Loyalty Programs at Tourism Awards 2021 & 2022.

Benefits:

• 10-20% discount on CRETE, CYCLADES, ADRIATIC routes.

• Free tickets in all accommodation and private vehicle categories.

• 10-20% discount at the bars and restaurants on board.

• 10-15% discount at the stores on board.

• Promotions and offers only for members.

*Not applicable on fixed dues.

YOUR BONUS CLUB CARD IS AVAILABLE DIGITALLY!

Minoan Lines Bonus Club goes digital!

We have good news for you!

As a Minoan Lines Bonus Club member, you don’t need to have a physical card in order to enjoy all the benefits.

Log in to your Minoan Lines Bonus Club account at www. minoan.gr and download your digital loyalty card, print it or save it to your smartphone, tablet or laptop for quick access to your membership details.

Not a member yet? Sign up now on www.minoan.gr and get your first 100 points for free!

Tel.:

e-mail: bonusclub@minoan.gr

Το πρωτοποριακό ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΙΣΤΟΤΗΤΑΣ ΕΠΙΒΑΤΩΝ των ΜΙΝΩΙΚΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ, έχει συμπληρώσει 457.000 μέλη στα 18 χρόνια επιτυχημένης λειτουργίας από την έναρξη
Προνόμια:
+30 2810 399850, Fax: +30 2810 342607 2810 399850, Fax: 2810 342607
ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΙ ΕΛΛΑΔΟΣ & ΚΥΠΡΟΥ «ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ & ΣΙΑ» - ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΗ ΣΕΡΒΙΑΣ 12-14. ΑΘΗΝΑ - ΤΗΛ 210 3311227-8-9 www.festinagroup.gr Festina Group hellas FESTINA_GROUP_HELLAS

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.