ไฮโดรบอกซ์ ปลูกผักไม่ใช้ดิน ต้นทุนต่ำ ทำง่าย

ไฮโดรโพนิกส (Hydroponics) คือระบบการปลูกพืชโดยไมใชดนิ แตเปนการปลูกในน้ำ พรอมกับใหธาตุอาหารทีพ ่ ชื ตองการอยางเหมาะสม รูปแบบการปลูกทีแ่ ปลกและแตกตาง จากการปลูกในดิน อีกทัง้ ลักษณะของพืชทีง่ อกงามแลดูสดสะอาด จัดเปนเสนหท ส่ี ามารถ ดึงดูดใจแกผทู พ ่ี บเห็นใหรสู กึ สนใจ นับวาเปนทางเลือกดีๆ สำหรับการปลูกพืชทีน่ า ลอง หนังสือเลมนีจ้ ะพาคุณมาเรียนรูก ารปลูกพืชไรดนิ ดวย “ไฮโดรบอกซ (Hydro Box)” กลองปลูกพืชไฮโดรโพนิกสราคาถูก ทีค่ ณ ุ สามารถทำเองไดงา ยๆ ใชงานไดจริง แนะนำ ทุกขั้นตอนการทำ เริ่มตั้งแตการทำไฮโดรบอกซ การลงมือเพาะตนกลาเพื่อนำไปปลูก ในไฮโดรบอกซ การใชปุย การดูแล จวบจนกระทัง่ พืชผักเจริญงอกงามสามารถนำมา รับประทานได

Contents ไฮโดรโพนิกส

• ที่มาของการปลูกพืชโดยไมใชดิน • การปลูกพืชระบบไฮโดรโพนิกส • การปลูกพืชไฮโดรโพนิกสทำไดอยางไร

ไฮโดรบอกซ

• รากพืชอยูไดอยางไรเมื่อไมมีการปมน้ำ เพื่อเพิ่มอากาศใหกับราก • สวนประกอบของไฮโดรบอกซ • การทำไฮโดรบอกซ • สรุปขั้นตอนการทำไฮโดรบอกซ

• ไฮโดรบอกซ กลองปลูกพืชไฮโดรโพนิกส ตนกลา • การเตรียมเพาะตนกลา ราคาถูกและใชงานงาย ISBN 978-616-527-703-7

786165

277037

DVD : 1 แผน ราคา : 120.หมวด : พืชและการเกษตร

รูจัก Hydroponics การปลูกพืชโดยไมใชดิน เรียนรูการทำ Hydro Box กลองปลูกพืชราคาถูก ใชงานงาย ประหยัดพื้นที่ แนะนำการเพาะตนกลา วิธีปลูก การใชปุย การดูแล ตลอดจนการเก็บเกี่ยว

• การเพาะตนกลา

อาหารของพืช

• ธาตุอาหารสำหรับพืชไฮโดรโพนิกส • จะหาปุยไฮโดรโพนิกสไดที่ไหน • การใชปุยไฮโดรโพนิกส

การปลูก การดูแล และการเก็บเกีย่ ว ผลิตโดย สำนักพิมพเอ็มไอเอส

213/3 ซอยพัฒนาการ 1 (สาธุประดิษฐ 34 แยก 6) แขวงบางโพงพาง เขตยานนาวา กรุงเทพฯ 10120 โทรศัพท 0-2294-8777 โทรสาร 0-2294-8787 www.MISbook.com

120.-

9

ไฮโดรบอกซ ปลูกผักไมใชดิน ตนทุนต่ำ ทำงาย

ปลูกผักไม ใช ดิน ต นทุนต่ำ ทำง าย

ไฮโดรบอกซ ปลูกผักไม ใช ดิน ต นทุนต่ำ ทำง าย

ตัวอยาง ใน DVD

ไฮโดรบอกซ

พรอม DVD

สาธิตการปฏิบติจริงทุกขั้นตอน!

อ.เฉลิมชัย รุจิเรข

ISBN 978-616-527-703-7 ราคา 120 บาท สงวนลิขสิทธิ์ตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537 โดยส�ำนักพิมพ์เอ็มไอเอส ห้ามน�ำส่วนหนึ่งส่วนใดของหนังสือเล่มนี้ไปลอกเลียนแบบ ท�ำส�ำเนา ถ่ายเอกสาร หรือน�ำไปเผยแพร่บนอินเตอร์เน็ต และเครือข่ายต่างๆ ไม่ว่าจะในรูปแบบใดๆ นอกจากจะได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากทางส�ำนักพิมพ์เท่านั้น ชื่อผลิตภัณฑ์และเครื่องหมายการค้าต่างๆ ที่อ้างถึงเป็นของบริษัทนั้นๆ

ข้อมูลทางบรรณานุกรมของส�ำนักหอสมุดแห่งชาติ National Library of Thailand Cataloging in Publication Data เฉลิมชัย รุจิเรข. ไฮโดรบอกซ์ ปลูกผักไม่ใช้ดิน ต้นทุนต�ำ่ ท�ำง่าย.-- กรุงเทพฯ : เอ็มไอเอส, 2557.

80 หน้า.

1. การปลูกพืชในน�้ำยา. I. ชื่อเรื่อง.

631.585 ISBN 978-616-527-703-7

คณะผู้จัดท�ำ บรรณาธิการส�ำนักพิมพ์ ชิดพงษ์ กวีวรวุฒิ ผู้เขียน เฉลิมชัย รุจิเรข ออกแบบรูปเล่ม ไพโรจน์ บรรจงใจรักษ์ ออกแบบปก ชนิกานต์ กิตติปฎิมาคุณ ภาพประกอบ ณัฐพงษ์ พยัคคง พิสูจน์อักษร วารีรัตน์ แตงภู่ ประสานงานฝ่ายผลิต ปวีณา ไตรเวทย์ ประสานงานสื่อสิ่งพิมพ์ วารีรัตน์ แตงภู่ ฝ่ายการตลาด วราลี สิทธิจินดาวงศ์ พิมพ์ที่ บริษัท พิมพ์ดี จ�ำกัด ผู้พิมพ์/ผู้โฆษณา เสริม พูนพนิช จัดพิมพ์โดย : บริษัท ส�ำนักพิมพ์เอ็มไอเอส จ�ำกัด 213/3 ซอยพัฒนาการ 1 (สาธุประดิษฐ์ 34 แยก 6) แขวงบางโพงพาง เขตยานนาวา กรุงเทพฯ 10120 โทรศัพท์ 0-2294-8777 (สายอัตโนมัติ) โทรสาร 0-2294-8787 www.MISbook.com

จัดจ�ำหน่ายโดย : บริษัท ซีเอ็ดยูเคชั่น จ�ำกัด (มหาชน) 1858/87-90 ชั้น 19 อาคารทีซีไอเอฟ ทาวเวอร์ ถนนบางนา-ตราด แขวงบางนา เขตบางนา กรุงเทพฯ 10260 โทรศัพท์ 0-2739-8000 โทรสาร 0-2739-8609 www.se-ed.com

หากหนังสือเล่มนี้ผลิตไม่ได้มาตรฐาน อาทิ หน้ากระดาษสลับกัน หน้าซ�้ำ หน้าขาดหาย ส�ำนักพิมพ์ยินดีรับผิดชอบเปลี่ยนให้ใหม่ โดยส่งมาเปลี่ยนตามที่อยู่ด้านบนหรือติดต่อส�ำนักพิมพ์เอ็มไอเอส โทรศัพท์ 0-2294-8777 กรณีต้องการสั่งซื้อจ�ำนวนมาก กรุณาติดต่อฝ่ายการตลาด ส�ำนักพิมพ์เอ็มไอเอส โทรศัพท์ 0-2294-8777 เพื่อรับส่วนลดพิเศษ

ค�ำน�ำ

Preface

หากมีค�ำกล่าวว่า มีวิธีการปลูกพืชแบบไฮโดรโพนิกส์ (Hydroponics) หรือการ ปลูกพืชโดยไม่ใช้ดนิ ทีท่ ำ� ได้งา่ ยและเสียค่าใช้จา่ ยน้อยกว่าการปลูกพืชในดินก็คงจะไม่มใี ครเชือ่ แต่ถ้าท่านได้ศึกษาเรียนรู้ท�ำความเข้าใจและลงมือปลูกพืชด้วย “ไฮโดรบอกซ์ (Hydro Box)” ตามทีไ่ ด้รวบรวมไว้ในหนังสือเล่มนีแ้ ล้ว สิง่ ไม่นา่ เชือ่ นัน้ ก็จะเป็นทีป่ ระจักษ์ แก่ตวั ท่านเอง จากนัน้ ผูเ้ ขียนขอความกรุณาจากท่านได้โปรดเผยแพร่วธิ กี ารปลูกพืชแบบนีแ้ ก่ เพื่อนมนุษย์ผู้ที่สนใจสืบไปด้วย ขอขอบคุณ เฉลิมชัย รุจิเรข

สารบัญ ไฮโดรโพนิกส์

1

ไฮโดรบอกซ์

9

ที่มาของการปลูกพืชโดยไม่ใช้ดิน การปลูกพืชระบบไฮโดรโพนิกส์ การปลูกพืชไฮโดรโพนิกส์ทำ� ได้อย่างไร ไฮโดรบอกซ์ กล่องปลูกพืชไฮโดรโพนิกส์ราคาถูกและใช้งานง่าย รากพืชอยู่ได้อย่างไรเมื่อไม่มีการปั๊มน�ำ้ เพื่อเพิ่มอากาศให้กับราก ส่วนประกอบของไฮโดรบอกซ์ การท�ำไฮโดรบอกซ์ สรุปขั้นตอนการท�ำไฮโดรบอกซ์

ต้นกล้า

การเตรียมเพาะต้นกล้า การเพาะต้นกล้า • วัสดุอุปกรณ์ในการเพาะต้นกล้า • การเพาะต้นกล้าโดยใช้ฟองน�ำ ้ • การเพาะต้นกล้าโดยใช้ทราย

2 5 7

10 13 14 20 26

29 30 34 34 36 44

CONTENTS อาหารของพืช

49

การปลูก การดูแล และการเก็บเกี่ยว

57

ธาตุอาหารส�ำหรับพืชไฮโดรโพนิกส์ จะหาปุ๋ยไฮโดรโพนิกส์ได้ที่ไหน การใช้ปุ๋ยไฮโดรโพนิกส์ การปลูก การดูแล และการเก็บเกี่ยว เกร็ดสาระ เจตนารมณ์ของผู้เขียน

50 52 54 58 62 71

ไฮโดรโพนิกส์

ที่มาของการปลูกพืชโดยไม่ใช้ดิน ในสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ ดินกับ พืชจะเกื้อกูลซึ่งกันและกัน พืชจะอาศัยดินเพื่อ การด�ำรงชีพ แต่ในขณะเดียวกันพืชก็ท�ำหน้าที่ ปกป้องดิน โดยการยึดเหนี่ยวและปกคลุมดินไว้ ไม่ให้เม็ดฝนและน�้ำท�ำลายชะล้างดินได้ง่าย การ ชอนไชของรากพืชก็เป็นการไถพรวนดินอย่าง เงียบๆ เศษซากส่วนต่างๆ ของพืชที่ย่อยสลายลง สู่ดินคือสารปรับปรุงดินชั้นเลิศ ก่อให้เกิดดินที่มี สภาพอุดมสมบูรณ์

เมือ่ มนุษย์เข้ามาในฐานะผูผ้ ลิตพืช สภาวะ เกื้อกูลกันระหว่างดินกับพืชก็เริ่มบกพร่องลง ยิ่ง จ�ำนวนประชากรเพิ่มมากขึ้น ดินก็ถูกใช้ผลิตพืช อย่างหนักหน่วง ไม่มเี วลาปล่อยให้พชื ได้ทำ� หน้าที่ เป็นผูป้ กป้องและบ�ำรุงดินอีกต่อไป ดินจึงเสือ่ มโทรม ลงอย่างรวดเร็ว อีกทัง้ พืน้ ทีเ่ พาะปลูกก็ยงั ถูกน�ำมา ใช้เพื่อก่อสร้างอาคารบ้านเรือนต่างๆ ท�ำให้พื้นที่ ปลูกพืชลดน้อยลงทุกขณะ หากแต่ความต้องการ ผลผลิตพืชเพิม่ มากขึน้ ตามจ�ำนวนประชากรมนุษย์ มนุษย์จงึ จ�ำเป็นต้องหาวิธกี ารผลิตพืชให้ได้ปริมาณ มากบนพื้นที่จ�ำกัด การปลูกพืชโดยไม่ใช้ดินเป็นวิธีการที่ถูก พัฒนาขึ้นมาเพื่อแก้ไขสถานการณ์ดังกล่าว ด้วย คุณสมบัตทิ สี่ ามารถผลิตพืชได้อย่างมีประสิทธิภาพ พืชเติบโตได้อย่างรวดเร็ว ได้ผลผลิตสูง ประหยัด น�้ำ และสามารถควบคุมสภาพแวดล้อมได้ดีกว่า

2

3

HYDROPONICS

4

การปลูกพืชระบบไฮโดรโพนิกส์ การปลูกพืชโดยไม่ใช้ดินเป็นวิธีการ ปลูกพืชที่เลียนแบบมาจากการปลูกพืชในดิน จากการศึกษาพบว่า สิ่งที่พืชพึ่งพาดินคือ น�้ำและ แร่ธาตุอาหารพืชเพื่อการด�ำรงชีวิต อากาศเพื่อ การหายใจของรากพืช ดังนั้น ถ้าสามารถจัดการ ให้น�้ำ แร่ธาตุอาหารพืช และอากาศกับรากพืช ได้อย่างพอเพียงและต่อเนื่อง ก็ไม่จ�ำเป็นต้อง ปลูกพืชลงในดินก็ได้ จากแนวคิดนี้จึงมีการปลูก พืชให้รากพืชสัมผัสกับน�้ำโดยตรง พร้อมกับให้ ธาตุอาหารพืชและเพิม่ อากาศให้อย่างเหมาะสม ก็ พบว่าพืชสามารถเจริญงอกงามได้ดกี ว่าการปลูกพืช ในดินเสียอีก การปลูกพืชโดยไม่ใช้ดนิ ในลักษณะนี้ เรียกว่า ไฮโดรโพนิกส์ (Hydroponics) ปัจจุบันการปลูกพืชไฮโดรโพนิกส์ก�ำลัง ได้รับความสนใจและเป็นที่นิยมอย่างมาก เพราะ รูปแบบการปลูกพืชมีความแปลกและแตกต่างไป จากการปลูกพืชในดินอย่างสิน้ เชิง อีกทัง้ รูปลักษณะ ของพืชทีง่ อกงามและดูสดสะอาดไม่มดี นิ หรือเศษ วัสดุตา่ งๆ ติดอยูก่ บั ส่วนของพืชเลย จัดเป็นเสน่หท์ ี่ สามารถดึงดูดใจให้แก่ผทู้ ไี่ ด้พบเห็น ก่อให้เกิดความ รู้สึกสนใจ ใคร่รู้และอยากจะปลูกพืชด้วยวิธีนี้ได้ เองบ้าง 5

6

การปลูกพืชไฮโดรโพนิกส์ท�ำได้อย่างไร การปลูกพืชไฮโดรโพนิกส์จะต้องมีปัจจัยต่างๆ ดังนี้ 1. แปลงปลูกที่สามารถรองรับน�ำ้ ที่ใช้ปลูกพืช พร้อมทั้งมีที่ยึดต้นให้รากพืชสัมผัสกับน�ำ้ และให้ต้น พืชทรงตัวเพื่อรับแสงแดดได้ 2. ปั๊มน�้ำ ส�ำหรับหมุนเวียนน�้ำเพื่อเพิ่มอากาศให้กับรากพืช 3. ปุ๋ยไฮโดรโพนิกส์ เพื่อเพิ่มธาตุอาหารลงในน�้ำที่ใช้ปลูกพืช และจะต้องใช้เครื่องมือตรวจวัดค่า ความเข้มข้นของปุ๋ยที่เติมลงไปในน�้ำให้อยู่ในระดับที่เหมาะสมกับพืชที่ปลูก 4. เครื่องมือตรวจวัดค่าความเป็นกรดเป็นด่างของน�้ำที่ใช้ปลูกพืช และต้องเติมสารปรับสภาพ กรด-ด่างของน�้ำ เพื่อควบคุมให้นำ�้ มีระดับกรด-ด่างที่เหมาะสมตลอดระยะเวลาการปลูกพืช แปลงปลูกพืชไฮโดรโพนิกส์ในปัจจุบนั มีราคาแพงมาก เพราะการคิดค้นออกแบบและการผลิตมี รูปแบบเฉพาะ อีกทั้งจ�ำนวนการผลิตก็ยังถือว่าน้อยมาก ท�ำให้ต้นทุนการผลิตต่อหน่วยสูงมาก และการ ที่ต้องมีเครื่องมือวัดค่าความเข้มข้นของปุ๋ยและเครื่องมือตรวจวัดค่าความเป็นกรดเป็นด่างของน�้ำเพื่อ ประกอบการใช้งาน ก็ยิ่งท�ำให้ต้องใช้เงินลงทุนเพิ่มสูงมากขึ้นอีก วิธีการปลูกก็มีความยุ่งยากในการปรับค่าความเป็นกรดเป็นด่างของน�้ำ และการควบคุมระดับ ความเข้มข้นของธาตุอาหารพืชตลอดระยะเวลาการปลูกพืช จึงต้องอาศัยความรูแ้ ละประสบการณ์อย่างมาก ปัญหาด้านอุปกรณ์การปลูกพืชไฮโดรโพนิกส์มรี าคาแพงและวิธกี ารปลูกทีย่ งุ่ ยาก จัดเป็นอุปสรรค ส�ำคัญที่ท�ำให้ผู้สนใจและอยากจะปลูกพืชด้วยวิธีนี้ได้เองบ้างต้องเลิกล้มความคิดไป

7

ไฮโดรบอกซ์

HYDRO BOX ไฮโดรบอกซ์ กล่องปลูกพืชไฮโดรโพนิกส์ราคาถูกและใช้งานง่าย ไฮโดรบอกซ์ เป็นชือ่ ของอุปกรณ์สำ� หรับ ปลูกพืชไฮโดรโพนิกส์ ซึ่งเกิดจากค�ำ 2 ค�ำ คือ ไฮโดร (Hydro) ที่มาจากค�ำว่า ไฮโดรโพนิกส์ (Hydroponics) กับค�ำว่า บอกซ์ (Box) ซึ่ง แปลว่ากล่อง เมื่อรวมค�ำทั้งสองเข้าด้วยกันเป็น ไฮโดรบอกซ์ (Hydro Box) จึงหมายถึง กล่อง ปลูกพืชไฮโดรโพนิกส์นั่นเอง ไฮโดรบอกซ์เป็นอุปกรณ์การปลูกพืช ไฮโดรโพนิกส์ที่ราคาถูกมาก เพราะสามารถ ประดิษฐ์ใช้ได้เองด้วยวิธีการและเครื่องมือง่ายๆ จากกล่องโฟมธรรมดาๆ ทั่วไป ใช้ปลูกพืชได้ หลากหลายชนิด และไม่ต้องใช้กระแสไฟฟ้าใน

10

การปั๊มน�้ำเพื่อเพิ่มอากาศให้แก่ราก ประกอบ กับการพัฒนาปุ๋ยไฮโดรโพนิกส์ที่สามารถใช้กับ น�้ำทั่วไปได้โดยไม่ต้องปรับสภาพกรด-ด่างของน�้ำ รวมถึงการปรับวิธีการใช้ปุ๋ยไฮโดรโพนิกส์ โดย การตวงวัดปริมาณแทนการใช้ปุ๋ยที่ต้องตรวจวัด โดยใช้เครื่องมือวัดค่าความเข้มข้นของปุ๋ย ท�ำให้ การปลูกพืชไฮโดรโพนิกส์โดยใช้ไฮโดรบอกซ์ทำ� ได้ ง่าย เพียงแค่เติมน�้ำลงในไฮโดรบอกซ์ ตวงปุ๋ย ไฮโดรโพนิกส์ใส่ลงไปในน�้ำ แล้วน�ำต้นพืชไปปลูก เพียงเท่านีพ้ ชื ทีป่ ลูกก็จะเจริญงอกงามได้ดงั่ ใจโดย ไม่ต้องมีการปฏิบัติอื่นใดที่ยุ่งยากอีกเลย

11

12

รากพืชอยู่ได้อย่างไรเมื่อไม่มีการปั๊มน�้ำเพื่อเพิ่มอากาศให้กับราก หากท่านมีโอกาสได้เดินส�ำรวจตามล�ำน�ำ้ หรือคูคลองต่างๆ จะพบเศษวัสดุที่ลอยน�ำ้ ได้ เช่น ขอนไม้ ผลมะพร้าวแห้ง หรือเศษโฟม ซึ่งบางที จะมีต้นพืชชนิดต่างๆ เจริญเติบโตเกาะติดอยู่กับ วัสดุที่ลอยน�้ำดังกล่าว นั่นคือพืชไฮโดรโพนิกส์ที่ เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ มีรากแผ่กระจายอยู่ใน น�้ำโดยที่รากไม่เน่า หากเราน�ำรากของพืชชนิด เดียวกันที่มีต้นขนาดใหญ่ซึ่งขึ้นอยู่ในดินมาแช่น�้ำ

ไม่นานรากก็จะเน่าตายไป ทั้งนี้เป็นเพราะรากไม่ คุ้นเคยกับสภาพที่แช่อยู่ในน�้ำ ผิดกับต้นพืชที่มี รากแช่สัมผัสอยู่ในน�ำ้ ตั้งแต่ตอนที่ยังเป็นต้นเล็กๆ หรือตั้งแต่เริ่มออกจากเมล็ด รากจะค่อยๆ พัฒนา ตัวเองและปรับสภาพให้สามารถด�ำรงชีวติ อยูใ่ นน�ำ้ ได้ ดังนัน้ การปลูกพืชไฮโดรโพนิกส์จงึ ใช้ตน้ พืชทีเ่ พิง่ เกิดรากอ่อนๆ สีขาว น�ำมาปลูกให้รากแช่สมั ผัสกับ น�้ำจึงจะประสบผลส�ำเร็จ

13

ส่วนประกอบของไฮโดรบอกซ์ ไฮโดรบอกซ์มสี ว่ นประกอบ 2 ส่วน คือ กล่องปลูกพืชและแผ่นปลูกพืช กล่องปลูกพืช ท�ำหน้าที่รองรับน�้ำที่ใช้ ปลูกพืช เป็นกล่องโฟมที่พบเห็นกันทั่วไป เช่น กล่องโฟมใส่ผลไม้ รูปร่างและขนาดของกล่องโฟม สามารถเลือกให้เหมาะสมกับชนิดของพืชทีจ่ ะปลูก ได้ กล่าวคือ พืชผักรับประทานใบทัว่ ไป เช่น คะน้า ผักกาดขาว กวางตุ้ง ผักบุ้งจีน เป็นต้น ควรเลือก กล่องโฟมทรงกว้างและแบน เพราะความกว้างจะ ท�ำให้ปลูกผักเหล่านี้ได้มาก ส่วนของรากที่ไม่แผ่ กว้างและไม่ยาวมากนักจึงไม่จำ� เป็นต้องใช้กล่องที่ มีความลึกมาก แต่ส�ำหรับพืชไม้เลื้อยต่างๆ ล�ำต้น จะเลือ้ ยไปได้ไกลและมีใบจ�ำนวนมาก ท�ำให้มคี วาม ต้องการใช้นำ�้ ในอัตราทีส่ งู อีกทัง้ ส่วนรากก็มจี ำ� นวน มากและแผ่ไปได้ไกล จึงควรเลือกกล่องโฟมที่มี ขนาดใหญ่และลึกเพื่อบรรจุน�้ำและมีพื้นที่รองรับ รากพืชได้มาก ส่วนพืชชนิดอื่นๆ ที่ต้องการปลูก ก็ใช้หลักเกณฑ์คือ เลือกกล่องโฟมที่มีขนาดและ รูปทรงให้สอดคล้องกับรูปลักษณ์ของพืช ซึง่ กล่อง โฟมทีใ่ ช้กนั อยูโ่ ดยทัว่ ไปก็มหี ลายขนาดให้เลือกใช้ อย่างกว้างขวาง

14

แผ่ น ปลู ก พื ช ท� ำ หน้ า ที่ ใ ห้ ต ้ น พื ช ยึดเหนี่ยวเพื่อทรงล�ำต้นและให้ส่วนรากสามารถ แช่อยู่ในน�้ำได้ มีลักษณะเป็นแผ่นโฟมที่มีขนาด พอดีกบั พืน้ ทีผ่ วิ น�ำ้ ของกล่องปลูกพืช มีชอ่ งส�ำหรับ ปลูกพืชทีม่ ขี นาดและระยะห่างระหว่างช่องแต่ละ ช่องเหมาะสมกับชนิดของพืชที่จะปลูก อีกทั้งยัง มีชอ่ งขนาดใหญ่ทมี่ ฝี าเปิด-ปิดได้ไว้สำ� หรับเติมน�ำ้ เติมธาตุอาหารพืช หรือตรวจดูปริมาณน�ำ้ ในกล่อง ปลูกพืช กรณีนำ� กล่องโฟมทีม่ ฝี ากล่องติดมาด้วยมา ท�ำเป็นกล่องปลูกพืชก็สามารถน�ำฝากล่องโฟมนัน้ มาท�ำเป็นแผ่นปลูกพืชได้ โดยใช้มดี คัตเตอร์ตดั ขอบ นอกของฝากล่องโฟมออกให้เหลือเป็นแผ่นโฟมใน ขนาดทีส่ ามารถน�ำลงไปลอยเต็มพืน้ ทีผ่ วิ น�ำ้ ในกล่อง ปลูกพืชได้ จากนัน้ น�ำมาเจาะเป็นช่องปลูกพืชและ ช่องขนาดใหญ่ทเี่ ป็นฝาเปิด-ปิด ทัง้ นีจ้ ะมีวธิ กี ารท�ำ โดยละเอียดในล�ำดับถัดไป

15

ทัง้ กล่องปลูกพืชและแผ่นปลูกพืชเป็นวัสดุ จ�ำพวกโฟม ซึง่ มีคณ ุ สมบัตเิ ป็นฉนวนกันความร้อน ท�ำให้การปลูกพืชทีต่ อ้ งวางกล่องให้ได้รบั แสงแดด เป็นเวลานานหรือตลอดวันไม่เกิดสภาวะอุณหภูมิ ของน�้ำสูงหรือน�้ำร้อนขึ้น จนกระทบต่อการเจริญ เติบโตของพืชเหมือนกับการน�ำวัสดุชนิดอื่นๆ มา ท�ำเป็นกล่องปลูกพืชและแผ่นปลูกพืช ยกเว้นพืช ที่ปลูกเป็นพืชที่ต้องการแสงน้อยก็สามารถเลือก ใช้วัสดุอื่นแทนโฟมได้

16

17

18

19

การท�ำไฮโดรบอกซ์

20

วัสดุอุปกรณ์ 1. กล่องโฟม ขนาดที่น�ำมาสาธิตคือ กว้าง 55 ซม. ยาว 40 ซม. สูง 20 ซม. เหมาะส�ำหรับปลูกผักที่ รับประทานใบ (เช่น คะน้า ผักกาดขาว กวางตุง้ ฮ่องเต้) เพราะจะปลูกได้หลายต้น แต่ถา้ ปลูกพืชต้นใหญ่อย่าง มะเขือเทศ บวบ ซึง่ มีรากยาวและเยอะ ให้เลือกกล่อง ใหญ่และสูงมากกว่านี้ 2. มีดคัตเตอร์ ใช้ตัดฝากล่องโฟม 3. อุปกรณ์ส�ำหรับเจาะกล่องโฟมให้เป็นช่อง โดยใช้ กระบอกโลหะ ตัดปลายให้เรียบและลับปลายด้าน หนึ่งให้คม ขนาดของกระบอกแล้วแต่การใช้งาน ซึ่ง ถ้าเป็นผักรับประทานใบทัว่ ไปจะใช้เหล็กทรงกระบอก มีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1 นิ้ว เพราะโคนของ ผักพวกนี้จะไม่ใหญ่ไปกว่านี้ แต่ถ้าเลือกปลูกพืชที่ มีโคนขนาดใหญ่ เช่น บวบ ถ้าใช้ช่องเล็กโคนก็จะ ถูกช่องท่ี่เจาะรัดจนคอด ดังนั้นควรจะเจาะให้ใหญ่ กว่า โดยอาจใช้กระป๋องปลากระป๋องหรือกระป๋อง กาแฟ เอามาเปิดด้านฝาออกแล้วตัดด้านหนึ่งให้ เหลือแต่ความคมของโลหะเรียบๆ ก็ใช้เป็นอุปกรณ์ ในการเจาะได้แล้ว 4. พลาสติกส�ำหรับรองกล่อง เช่น ถุงด�ำใส่ขยะ 5. ปากกาเมจิกใช้ส�ำหรับท�ำรอยในการตัดหรือเจาะ และ ไม้บรรทัดส�ำหรับทาบตัดให้ตรง 21

ไฮโดรโพนิกส (Hydroponics) คือระบบการปลูกพืชโดยไมใชดนิ แตเปนการปลูกในน้ำ พรอมกับใหธาตุอาหารทีพ ่ ชื ตองการอยางเหมาะสม รูปแบบการปลูกทีแ่ ปลกและแตกตาง จากการปลูกในดิน อีกทัง้ ลักษณะของพืชทีง่ อกงามแลดูสดสะอาด จัดเปนเสนหท ส่ี ามารถ ดึงดูดใจแกผทู พ ่ี บเห็นใหรสู กึ สนใจ นับวาเปนทางเลือกดีๆ สำหรับการปลูกพืชทีน่ า ลอง หนังสือเลมนีจ้ ะพาคุณมาเรียนรูก ารปลูกพืชไรดนิ ดวย “ไฮโดรบอกซ (Hydro Box)” กลองปลูกพืชไฮโดรโพนิกสราคาถูก ทีค่ ณ ุ สามารถทำเองไดงา ยๆ ใชงานไดจริง แนะนำ ทุกขั้นตอนการทำ เริ่มตั้งแตการทำไฮโดรบอกซ การลงมือเพาะตนกลาเพื่อนำไปปลูก ในไฮโดรบอกซ การใชปุย การดูแล จวบจนกระทัง่ พืชผักเจริญงอกงามสามารถนำมา รับประทานได

Contents ไฮโดรโพนิกส

• ที่มาของการปลูกพืชโดยไมใชดิน • การปลูกพืชระบบไฮโดรโพนิกส • การปลูกพืชไฮโดรโพนิกสทำไดอยางไร

ไฮโดรบอกซ

• รากพืชอยูไดอยางไรเมื่อไมมีการปมน้ำ เพื่อเพิ่มอากาศใหกับราก • สวนประกอบของไฮโดรบอกซ • การทำไฮโดรบอกซ • สรุปขั้นตอนการทำไฮโดรบอกซ

• ไฮโดรบอกซ กลองปลูกพืชไฮโดรโพนิกส ตนกลา • การเตรียมเพาะตนกลา ราคาถูกและใชงานงาย ISBN 978-616-527-703-7

786165

277037

DVD : 1 แผน ราคา : 120.หมวด : พืชและการเกษตร

รูจัก Hydroponics การปลูกพืชโดยไมใชดิน เรียนรูการทำ Hydro Box กลองปลูกพืชราคาถูก ใชงานงาย ประหยัดพื้นที่ แนะนำการเพาะตนกลา วิธีปลูก การใชปุย การดูแล ตลอดจนการเก็บเกี่ยว

• การเพาะตนกลา

อาหารของพืช

• ธาตุอาหารสำหรับพืชไฮโดรโพนิกส • จะหาปุยไฮโดรโพนิกสไดที่ไหน • การใชปุยไฮโดรโพนิกส

การปลูก การดูแล และการเก็บเกีย่ ว ผลิตโดย สำนักพิมพเอ็มไอเอส

213/3 ซอยพัฒนาการ 1 (สาธุประดิษฐ 34 แยก 6) แขวงบางโพงพาง เขตยานนาวา กรุงเทพฯ 10120 โทรศัพท 0-2294-8777 โทรสาร 0-2294-8787 www.MISbook.com

120.-

9

ไฮโดรบอกซ ปลูกผักไมใชดิน ตนทุนต่ำ ทำงาย

ปลูกผักไม ใช ดิน ต นทุนต่ำ ทำง าย

ไฮโดรบอกซ ปลูกผักไม ใช ดิน ต นทุนต่ำ ทำง าย

ตัวอยาง ใน DVD

ไฮโดรบอกซ

พรอม DVD

สาธิตการปฏิบติจริงทุกขั้นตอน!

อ.เฉลิมชัย รุจิเรข