www.MISbook.com
RIFF & LICK GUITAR ISBN ราคา พิมพ์ครั้งที่ 1
978-616-527-096-0 240 บาท มิถุนายน 2554
สงวนลิขสิทธิ์ตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537 โดยสำานักพิมพ์เอ็มไอเอส ห้ามนำาส่วนหนึ่งส่วนใด ของหนังสือเล่มนีไ้ ปลอกเลียนแบบ ทำาสำาเนา ถ่ายเอกสาร หรือนำาไปเผยแพร่บนอินเตอร์เน็ตและเครือข่ายต่างๆ ไม่ว่าจะในรูปแบบใดๆ นอกจากจะได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากทางสำานักพิมพ์เท่านั้น
ชื่อผลิตภัณฑ์และเครื่องหมายการค้าต่างๆ ที่อ้างถึงเป็นของบริษัทนั้นๆ
ข้อมูลทางบรรณานุกรมของสำานักหอสมุดแห่งชาติ National Library of Thailand Cataloging in Publication Data อรรถพงศ์ บุญเสริมทรัพย์. RIFF & LICK GUITAR.-- กรุงเทพฯ : เอ็มไอเอส, 2554. 144 หน้า. 1. กีต้าร์ไฟฟ้า. l. ชื่อเรื่อง. 787.87 ISBN 978-616-527-096-0 คณะผู้จัดทำ� บรรณ�ธิก�รสำ�นักพิมพ์ ชิดพงษ์ กวีวรวุฒิ ผู้เขียน อรรถพงศ์ บุญเสริมทรัพย์ ฝ่�ยดนตรี เอกรินทร์ ศุภรณ์พานิช ออกแบบรูปเล่ม ไพโรจน์ บรรจงใจรักษ์ ออกแบบปก ประชา ธนะฤกษ์ พิสูจน์อักษร วารีรัตน์ แตงภู่ ประส�นง�นฝ่�ยผลิต วราลี สิทธิจินดาวงศ์ ประส�นง�นสื่อสิ่งพิมพ์ บุษกร กู้หลี ฝ่�ยก�รตล�ด ชลพิชา ครื้นจิต, มยุรี ศรีมังคละ พิมพ์ที่ บริษัท เอ็ม เอ เอช พริ้นติ้ง จำากัด ผู้พิมพ์/ผู้โฆษณ� สุเมธ อัศวนิลศรี
จัดพิมพ์โดย : สำานักพิมพ์เอ็มไอเอส 55, 57 ซอยพระรามที ่ 3 ซอย 53 ถนนพระราม 3 แขวงบางโพงพาง เขตยานนาวา กรุงเทพฯ 10120 โทรศัพท์ 0-2294-8777 (สายอัตโนมัติ) โทรสาร 0-2294-8787 www.MISbook.com
จัดจำ�หน่�ยโดย : บริษัท ซีเอ็ดยูเคชั่น จำากัด (มหาชน) 1858/87-90 ชัน้ 19 อาคารเนชัน่ ทาวเวอร์ ถนนบางนา-ตราด แขวงบางนา เขตบางนา กรุงเทพฯ 10260 โทรศัพท์ 0-2739-8222, 0-2739-8000 โทรสาร 0-2739-8356-9 www.se-ed.com
หากหนังสือเล่มนี้ผลิตไม่ได้มาตรฐาน อาทิ หน้ากระดาษสลับกัน หน้าซ้ำา หน้าขาดหาย สำานักพิมพ์ยินดีรับผิดชอบเปลี่ยนให้ใหม่ โดยส่งมาเปลี่ยนตามที่อยู่ด้านบน หรือติดต่อสำานักพิมพ์เอ็มไอเอส โทรศัพท์ 0-2294-8777 (สายอัตโนมัติ)
Street Funk Rollers
O A T
อรรถพงศ์ บุญเสริมทรัพย์
RIFF & LICK BE A GOOD GUITAR PLAYER
“ผมอยากเล่นกีต้าร์ให้ได้อย่างพี่เนี่ย...” “เอาอย่างนี้เลยนะครับ สอนผมด้วย...” ผมเจอข้อความเหล่านี้อยู่บ่อยๆ ทุกยุคทุกสมัยตลอดอาชีพนักกีต้าร์ของผม ความจริงก็ไม่ผดิ และไม่แปลกอะไรทีใ่ ครสักคนอยากเล่นดนตรีให้ได้อย่างศิลปินทีเ่ ราชอบ ผมเองก็เป็นโดยเฉพาะตอนเด็กๆ ก็จะอยากเล่นกีตา้ ร์ให้ได้อย่างคนโน้นคนนี้ แต่ปญ ั หาของคนทีเ่ ริม่ เล่นกีต้าร์ก็คือ “ผมอยากเล่นให้ได้อย่างนี้ สอนผมด้วย จะเอาเลย ไม่ต้องฝึกพื้นฐานหรอก ผมรู้ แล้ว เอาอย่างพี่เลยได้ไหม”
...นี่คือประเด็นครับ... เราเชือ่ ว่าเรารูพ้ นื้ ฐาน เรารูส้ กึ ว่ามันง่าย ไม่จา� เป็นต้องฝึก เอาแบบทีต่ รงประเด็นเลยดีกว่า คือบอกวิธีมาแล้วจะจัดการปะติดปะต่อเอาเอง เราเชื่ออย่างนั้น ข่าวดีคือ ผมสามารถบอกคุณได้ว่าต้องท�าอย่างไร แต่ข่าวร้ายก็คือ คุณจะไม่มีวันเล่นได้อย่างคนที่คุณชื่นชอบ หลายคนพยายามค้นคว้าหา วิธกี าร พัฒนาเทคนิคการเล่นกีตา้ ร์ของตนเองให้ดขี นึ้ กว้างขึน้ และหลากหลายขึน้ หลายๆ คนท�าได้ รู้เคล็ดลับต่างๆ และเล่นได้อย่างคล่องแคล่วเชี่ยวชาญ แต่ประโยชน์จริงๆ ของสิ่งที่คุณฝึกอยู่คือ อะไร คุณรูเ้ ทคนิคของคนนัน้ เคล็ดลับของคนนี้ คุณมีวธิ กี ารต่างๆ มากมายในคลังของคุณ แต่คณ ุ จะใช้มันที่ไหน อย่างไร เมื่อวันหนึ่งคุณค้นพบว่า คุณเป็นคนที่มีเทคนิคต่างๆ มากมาย แต่แล้ว สิ่งหนึ่งที่คุณไม่เคยสนใจเลยตลอดชีวิตของการเล่นกีต้าร์ ซึ่งท�าให้คุณตีบตันและไปต่อไปไม่ได้...
...สิ่งนั้นที่คุณขาดไป คือความเป็นดนตรี (Music) ครับ ค�าถามก็คือ แล้วดนตรีอยู่ตรงไหนในการ เรียนรู้การเล่นกีต้าร์ มาถึงตรงนีผ้ มขอถามคุณกลับบ้างนะครับ คุณมีเวลาไหมครับ พร้อมที่จะเรียนรู้หรือ เปล่า และทีส่ า� คัญคุณจะยอม “ละทิง้ ” สิง่ ทีค่ ณ ุ เคย เชือ่ ว่าง่าย แล้วพร้อมเริม่ ต้นใหม่กบั สิง่ ทีผ่ มจะบอก หรือไม่ ถ้าคุณพร้อม ผมยินดีที่จะบอกคุณว่า ผม ขอแนะน�าสิ่งที่ยิ่งใหญ่สิ่งหนึ่งในการเล่นกีต้าร์ที่ คุณเคยคิดว่ามันเป็นเรื่องเล็กน้อย หรืออาจจะไม่ เคยสังเกตเห็นมาก่อนในสายตาคุณ ความยิ่งใหญ่ ที่ครอบคลุมเรื่องเล็กๆ น้อยๆ อย่าง “เทคนิค” ที่ คุณขวนขวายหามาสารพัดสารเพเพื่อที่จะเติมเต็ม วิธีการเล่นของคุณ แต่มันไม่เคยเต็ม จากนีไ้ ป ผมขอเชิญคุณเข้าสูก่ ารเรียนรูด้ นตรีโดยมีกตี า้ ร์เป็นส่วนประกอบ เพือ่ ผลทีไ่ ด้ใน ท้ายที่สุด คุณจะเป็นนักกีต้าร์ที่ดีได้อย่างที่คุณอยากจะเป็น ในงานชุดทีผ่ า่ นมา (Rock Guitar by Oat) ผมได้เกริน่ คร่าวๆ ให้ทราบถึงพืน้ เพทางดนตรี ของผม
CONTENTs PART 1 10 Riffs
1
Riff 1: Power Rhythm
2
Riff 2: Bm 6/8
5
Riff 3: Em and A7 Medium Soul
7
Riff 4: Open a Funk Feel
10
Riff 5: Open a Heavy Rock
12
Riff 6: Slow Rock
14
Riff 7: IV III II I (Vm7)
16
Riff 8: Open D Alternated
18
Riff 9: E Heavy Riff คู่ 8
21
Riff 10: Am Boogie
23
PART 2 10 Licks
27
Lick 1: Bm Heavy Rock
28
Lick 2: A Southern Rock
31
Lick 3: Bm Hard Rock 6/8
33
Lick 4: Em A7 คู่ 8
36
Lick 5: Dorian Mode
39
Lick 6: Em 70s Style
42
Lick 7: Mixolydian Mode
44
Lick 8: Phrygian Dark Age
47
Lick 9: D Major Reggae
49
Lick 10: Pentatonic Killer
51
CONTENTs
PART 3 ภาคผนวก 55 พื้นฐานขั้นคู่และบันไดเสียงต่างๆ
56
โน้ตบนคอกีต้าร์
57
ขั้นคู่ครึ่งเสียงและขั้นคู่เต็มเสียง
59
บันไดเสียงเมเจอร์ (Major Scale)
61
บันไดเสียงไมเนอร์ (Minor Scale)
66
บันไดเสียงเพนทาโทนิก (Pentatonic Scale)
70
> บันไดเสียงเมเจอร์เพนทาโทนิก (Major Pentatonic Scale)
72
> บันไดเสียงไมเนอร์เพนทาโทนิก (Minor Pentatonic Scale)
77
Relative Major and Minor
81
Guitar Mode Diagram
87
Ionian
88
Mixolydian
100
Dorian
91
Aeolian
103
Phrygian
94
Locrian
106
Lydian
97
Note & Tab Symbol สัญลักษณ์บนบรรทัด Tab
109 110
Street Funk Rollers
1
PART
10 Riffs
1
Riff Power Rhythm
แบบฝึกหัดนีเ้ ป็นการเล่นจังหวะ (Rhythm) ทีใ่ ช้กบั แนวเพลง ฮาร์ดร็อก (Hard Rock) จนไปถึงเฮฟวีเมทัล (Heavy Metal) เป็นส่วนใหญ่ โดยแพทเทิร์นนี้จะอยู่ในคีย์ Em มีการเล่นสายเปิด ที่สาย 6 เป็น Pedal Tone หรือเสียงยืนพื้นที่ใช้เล่นซ�้าไปซ�้ามา สาเหตุที่ใช้โน้ต E (สายเปิดที่สาย 6) เพราะเป็นโน้ตรูท (Root) ของคีย์เพลงนี้ ส่วนคอร์ดที่ใช้จะมีคุณภาพคอร์ดเป็นคอร์ดคู่ 5 ใช้โน้ตตัวที่ 1 กับ 5 ของคอร์ด ซึ่งนิยมมากในแนวเพลงร็อกไปจนถึง เมทัล อาจได้ยินบางคนเรียกคู่ 5 ว่า Power Chord และมีการ อุดสาย ซึ่งเป็นเทคนิคที่นิยมและจ�าเป็นมากในเพลงร็อก ส�าหรับ ผู้ที่ไม่เคยใช้วิธีนี้หรือเพิ่งฝึกกีต้าร์ ควรหาเวลาฝึกการอุดสายด้วย ให้ทดลองวางสันมือในต�าแหน่งต่างๆ กัน และใช้น�้าหนักมากน้อย ต่างกัน จนเจอต�าแหน่งและน�้าหนักที่ให้เสียงที่ต้องการ อุปกรณ์ ส�า คัญในการช่ว ยฝึกไม่ว่าจะเล่ น ดนตรี แนวไหนก็ คื อ เครื่ องให้ จังหวะ (Metronome) เพราะจะท�าให้เราเล่นได้ตรงจังหวะ และมี ความช�านาญมากขึน้ นอกจากการอุดสายแล้วยังมีการรูดนิว้ (Slide) ซึ่งเป็นการรูดนิ้วที่จับคอร์ดคู่ 5 ไปหาคอร์ดอื่น และมีการท� าให้ เสียงสัน้ ห้วนในบางจังหวะ วิธกี ารก็คอื ผ่อนแรงทีจ่ บั คอร์ดลง สังเกต โน้ตและแท็บ (Note and Tab) ที่มีจุดอยู่ใกล้ๆ หัวโน้ตซึ่งเรียกว่า Staccato เป็นเครือ่ งหมายทีบ่ อกว่าโน้ตนัน้ ต้องเล่นเสียงสัน้ ห้วน แต่ จะสั้นยาวแค่ไหนสามารถฟังและดูตัวอย่างในดีวีดีได้
2
By Oat - Street Funk Rollers
3
5
7
0
9 7
0
P.M.
7 5
0
7 5
0
P.M.
5 3
P.M.
9 7
0
7 5
0
P.M.
7 5
0
5 3
0
P.M.
0
0
7 5
0
P.M.
0
0
7 5
5 3
P.M.
0
0
9 7
7 5
0
P.M.
0
0
0
7 5
5 3
7 5
0
0
P.M.
7 5
9 7
0
5 3
7 5
0
P.M.
0
7 5
9 7
0
P.M.
0
0
5 3
P.M.
9 7
0
P.M.
0
0
0
5 3
7 5
0
P.M.
0
0
7 5
9 7
0
P.M.
0
0
5 3
7 5
0
P.M.
0
0
7 5
9 7
3
2
9
0
P.M.
0
0
P.M.
4
0
0
9 7
0
11
0
P.M.
9 7
0
0
0
0
7 5
7 5
0
P.M.
0
0
5 3
0
P.M.
0
0
0
0
P.M.
0
0
0
0
7 5
7 5
0
P.M.
0
0
5 3
0
P.M.
0
0
0
0
7 5
0
7 5
7 5
9 7
7 5
Riff Bm 6/8
2
By Oat - Street Funk Rollers
แบบฝึกหัดนี้อยู่ในคีย์ Bm ใช้อัตราส่วน 6/8 ซึ่งเป็นอัตรา จังหวะแบบผสม คือใน 1 ห้องมีหวั ใจของจังหวะเป็นตัวด�าประจุด 2 ตัว (ใช้ตัวด�าประจุด 1 ตัวเป็น 1 จังหวะ) ซึ่งแต่ละจังหวะก็แบ่งออกเป็น เขบ็ต 1 ชั้น 3 ตัว ความแตกต่างของอัตราจังหวะแบบนี้เมื่อเทียบ กับ 4/4 คือ จังหวะ 4/4 แต่ละจังหวะจะแบ่งทีละ 2 แต่อัตราส่วน 6/8 แต่ละจังหวะจะแบ่งออกเป็น 3 ดังนั้น การฝึกก็ไม่ต่างจาก โน้ต 3 พยางค์เลย อาจฝึกแบบเล่นโน้ต 3 ตัวต่อการเคาะเท้า 1 ครั้ง ก็ได้ โดยที่จังหวะหนักหรือจังหวะเน้นนั้นอยู่ที่โน้ตตัวแรกของกลุ่ม เช่น ใน 1 ห้องอาจนับแบบ 1-2-3...1-2-3 โน้ตตัวเน้นหนักจะอยู่ ที่เลข 1 เป็นต้น โน้ตที่ใช้ก็จะเป็นโน้ตในคอร์ด เราจะได้ยินเสียง คอร์ดโทนด้วยในบางคอร์ดที่เน้น ซึ่งจะไม่ได้เล่นแค่คู่ 5 เพียงอย่าง เดียว และรูท (Root) ของคอร์ดก็ไม่ได้อยู่ที่สายบนเสมอไป ขอให้ ลองศึกษาดูนะครับ
5
Bm
2
A
2
2
P.M.
4
4
2
2
2
P.M.
4
4
4
4
4
P.M.
7
7
4
4
4
P.M.
7
7
5
D
5
D#º
5
5
P.M.
7
7
5
5
5
P.M.
7
7
6
6
6
P.M.
7
7
6
6
6
P.M.
7
7
9
Em
7
E#º
7
7
P.M.
9
9
7
7
P.M.
7
9
9
8
8
8
P.M.
9
9
8
8
8
P.M.
9
13
F#
9 9 9
P.M.
6
F#7
11
11
9 9 9
P.M.
11
11
11 11 11 9 9 9
P.M.
Bm
11 11 11 8 8 8
9
9
1
Lick Bm Heavy Rock
แบบฝึกหัดนี้จะเป็นการเล่น Lick ที่รวดเร็ว และใช้วิธีการ เล่น Pedal Note เหมือนในแบบฝึกหัด Riff แต่ในแบบฝึกหัดนี้ สายที่จะเล่นเป็น Pedal นั้นมีอยู่ถึงสาย 2 เลยทีเดียว การอุดสาย จะค่อนข้างยากกว่าสายบนๆ จึงควรฝึกเรื่องการอุดสายในสาย 2 ให้มากๆ โดยทดลองวางมือด้วยน�้าหนักต่างๆ กัน และในต�าแหน่ง ต่างๆ จนกว่าจะได้เสียงการอุดสายที่สมบูรณ์ จากนั้นฝึกการเน้น น�้าหนักการดีดที่มือขวา ในขั้นแรกอาจไม่ต้องเล่นโน้ตในสเกลตาม แบบฝึกหัดก็ได้ อาจดีดสายเปล่าไปก่อน แต่เน้นจังหวะให้ตรงกับโน้ต ในสเกล เมือ่ คล่องแล้วจึงเล่นตัวโน้ตในแบบฝึกหัดลงไปสัก 1 ตัว แล้ว ฝึกการเน้นตามเดิม จากนั้นอาจเพิ่มโน้ตเข้าไปเรื่อยๆ หรือเล่นตาม โน้ตจริงทั้งหมดเลยก็ได้ ส่วนเทคนิคอื่นๆ ก็คือการเล่น Hammer on และ Pull off อย่างรวดเร็วไปหาสายเปล่า ความยากคือการฝึก เทคนิคนี้ให้ชัดเจน ไม่มีเสียงของสายอื่นรบกวน จึงต้องอุดสายอื่นๆ ด้วยมือขวาและมือซ้าย การอุดสายเป็นสิ่งส�าคัญมากในการเล่นให้ ชัดเจนในทุกแบบฝึกหัด
28
By Oat - Street Funk Rollers
7 0 0 0 0 0 5 0 0 0 0 0 8 0 0 0
P.M.
P.M.
0 0 7 0 0 0 0 0 10 0 0 0 8 0 0 0
P.M.
P.M.
P.M.
P.M.
3
H P P 7 0 0 0 0 0 5 0 0 0 0 0 8 0 0 0
P.M.
P.M.
P.M.
H P P
0 0 7 0 0 0 0 0 5 7 5 0 3 5 3 0
P.M.
5
7 0 0 0 0 0 5 0 0 0 0 0 8 0 0 0
P.M.
P.M.
P.M.
0 0 7 0 0 0 0 0 10 0 0 0 8 0 0 0
P.M.
P.M.
P.M.
7
H P P 7 0 0 0 0 0 5 0 0 0 0 0 8 0 0 0
P.M.
P.M.
P.M.
H P P
0 0 7 0 0 0 0 0 10 12 10 0 8 10 8 0
P.M.
29
2
9
7 0 0 0 0 0 5 0 0 0 0 0 8 0 0 0
P.M.
P.M.
0 0 7 0 0 0 0 0 10 0 0 0 8 0 0 0
P.M.
P.M.
P.M.
P.M.
11
H P P
7 0 0 0 0 0 5 0 0 0 0 0 8 0 0 0
P.M.
P.M.
H P P
0 0 7 0 0 0 0 0 5 7 5 0 3 5 3 0
P.M.
P.M.
13
7 0 0 0 0 0 5 0 0 0 0 0 8 0 0 0
P.M.
P.M.
0 0 7 0 0 0 0 0 10 0 0 0 8 0 0 0
P.M.
P.M.
P.M.
P.M.
15 H P P
7 0 0 0 0 0 5 0 0 0 0 0 8 0 0 0
P.M. 30
P.M.
P.M.
HP P
0 0 7 0 0 0 0 0 10 12 10 0 8 10 8 0
P.M.
7
Lick A Southern Rock
2
By Oat - Street Funk Rollers
แบบฝึกหัดนี้เป็น Lick ที่คิดอยู่บนพื้นฐานของ Am Pentatonic กับโน้ตโครมาติก บวกกับเทคนิคอีกหลายๆ อย่างที่นิยมใช้ในเพลงบลูส์ อย่างแรกที่เราจะได้ยินก็คือการสไลด์ เราได้ฝึกการสไลด์มาบ้างแล้วใน แบบฝึกหัดที่ผ่านๆ มา ต่อมาเป็นการดันสาย ¼ เสียง ซึ่งต้องอาศัยการ ฟังอย่างมาก ส�าหรับผู้ที่ไม่เคยเล่นดันสาย ¼ เสียงมาก่อน ให้เริ่มจาก ฟังการดันสายแบบครึ่งเสียง แล้วจินตนาการว่าเราต้องดันแค่ครึ่งหนึ่ง ของครึ่งเสียง นอกจากนั้นก็มีการดีดข้ามสาย การควบคุมเสียงตัวโน้ต ให้สั้นยาวแตกต่างกัน สิ่งเหล่านี้รวมกันท�าให้เกิดส�าเนียงที่ดีได้
31
1/4
7
8
9
full
P
8
10 8
9
1/4
P 9
7
5
7
5 7
5 5
3
1/4
7
32
9
8
8 9
full
P 10 8
7
P
5
5
7
7
7
5
7
5 7
7
6
5
3
0
1/4
P 9
P
5
5 5
7
5
5 7
P 7
5
P 7
6
5
3
0