Κρήτη by ΚΥΡΙΑΚΗ MIZAMIDOY

Κρήτη Λάουρα Γαράκη 1

Αϋ μζροσ - λίγα λόγια  Η Κριτθ είναι το μεγαλφτερο νθςί



   

ςτθν Ελλάδα και το 5ο μεγαλφτερο ςτθ Μεςόγειο. Βρίςκεται ςτο νότιο άκρο του Αιγαίου Πελάγουσ. Πρωτεφουςα κακϊσ και μεγαλφτερθ πόλθ τθσ είναι το Ηράκλειο. Ο πλθκυςμόσ τθσ Κριτθσ είναι 622.913 άνκρωποι. Ζχει μικοσ 260 χλμ και το πλάτοσ τθσ είναι 60 χλμ το μζγιςτο και 12 χλμ το ελάχιςτο. Ζχει τζςςερεισ νομοφσ: Λαςικίου, Ηρακλείου, Ρεκφμνου και Χανίων. Είναι πολφ ξακουςτι για τον τουριςμό, τον πολιτιςμό και τισ παραλίεσ τθσ.

Κλίμα 

Η ατμόςφαιρα τθσ Κριτθσ είναι αρκετά υγρι ανάλογα με τθν εγγφτθτα τθσ κάλαςςασ.  Ο χειμϊνασ είναι αρκετά ιπιοσ και υγρόσ, με αρκετζσ βροχοπτϊςεισ ςτα δυτικά τμιματα του νθςιοφ.  Η χιονόπτωςθ είναι ςπάνια ςτισ πεδινζσ εκτάςεισ αλλά αρκετά ςυχνι ςτισ ορεινζσ.  Κατά τθ διάρκεια του καλοκαιριοφ, θ μζςθ κερμοκραςία κυμαίνεται μεταξφ 25-30 βακμϊν κελςίου.

Πανίδα-χλωρίδα  Η Κριτθ είναι απομονωμζνθ από τισ

υπόλοιπεσ θπειρωτικζσ περιοχζσ τθσ Ευρϊπθσ, τθσ Αςίασ και τθσ Αφρικισ με αποτζλεςμα να εμφανίηει πολφ διαφορετικι χλωρίδα και πανίδα, όπωσ ο κρθτικόσ αίγαγροσ (κρι κρι), ο κρθτικόσ αγριόγατοσ και θ κρθτικι μυγαλι.  ΢τθν Κριτθ δεν υπάρχουν ηϊα επικίνδυνα για τον άνκρωπο.  Τπάρχουν εκατοντάδεσ είδθ ορχιδζασ .  Πολφ γνωςτά είναι τα βότανα τθσ Κριτθσ όπωσ ο δίκταμοσ και θ κόκκινθ τουλίπα.

Παραδοςιακά προϊόντα  Σα εφφορα εδάφθ και οι ιδιαίτερεσ κλιματολογικζσ ςυνκικεσ του νθςιοφ,

ςυνθγοροφν ςτθν παραγωγι των πιο φθμιςμζνων οπωροκθπευτικϊν προϊόντων και όχι μόνο.  Σο φθμιςμζνο ελαιόλαδο που διακρίνεται για τθν εξαιρετικι του ποιότθτα κεωρείται

ζνα από τα υγιεινότερα λάδια του κόςμου.  Σο κρθτικό κραςί ξεχωρίηει για τισ ποικιλίεσ του και τθν εκλεκτι του γεφςθ. Από τθν

Μινωικι περίοδο θ οινοπαραγωγι γνϊριηε μεγάλθ άνκθςθ. ΢τισ Αρχάνεσ βρζκθκε αρχαίο πατθτιρι.  Σο παραδοςιακό ποτό τθσ Κριτθσ είναι το ρακί ι θ τςικουδιά. Παράγεται από τθν

απόςταξθ των ςταφυλιϊν και είναι αλκοολοφχο ποτό με ιδιαίτερα οξφ γεφςθ.

 Η Κριτθ φθμίηεται και για τθν παραγωγι των οπωροκθπευτικϊν προϊόντων τθσ.

Γνωςτά για τθν ποιότθτά τουσ είναι τα πορτοκάλια, τα μανταρίνια και οι ντομάτεσ.  Εξίςου διάςθμα με τα αγροτικά προϊόντα είναι τα Κρθτικά τυριά. Η γραβιζρα, το

ανκότυρο και θ μυηικρα είναι τα τυριά που ξεχωρίηουν για τθν γεφςθ και τθν ποιότθτά τουσ.  Επίςθσ, θ Κριτθ φθμίηεται για τα νόςτιμα αρτοςκευάςματα που παράγει, από

παραδοςιακζσ ςυνταγζσ. Σα κρθτικά παξιμάδια ζχουν μεγάλθ παράδοςθ. Ιδιαίτερα γνωςτά είναι και τα ςκαλτςοφνια. Η γλυκιά ηφμθ τουσ ςε ςυνδυαςμό με τθν ντόπια μυηικρα φτιάχνουν μια ξεχωριςτι γεφςθ.  Η υφαντικι τζχνθ ζχει μακραίωνθ παράδοςθ ςτθν Κριτθ. ΢τα καταςτιματα

λαϊκισ τζχνθσ πωλοφνται χειροποίθτα υφαντά κεντιματα ςε μοναδικά ςχζδια. 6

Πολιτιςμόσ-Παράδοςθ  Ομιλείται θ κρθτικι διάλεκτοσ, θ οποία κεωρείται θ παλαιότερθ ελλθνικι διάλεκτοσ.  Τπάρχει μεγάλθ μουςικι παράδοςθ «ςτθ μαντινάδα» που είναι ζνα δεκαπενταςφλλαβο ποίθμα με ομοιοκαταλθξία.  Η Κριτθ είναι γνωςτι για τθν παραδοςιακι μουςικι τθσ με χαρακτθριςτικό όργανο τθν κρθτικι λφρα και το λαοφτο.  Μεγάλθ παράδοςθ υπάρχει και ςτο χορό με αρκετά διαφορετικά είδθ τα οποία κεωροφνται ςυνζχεια αρχαίων χορϊν.

Πολιτιςμόσ-Ιςτορία  Ζχει ξεχωριςτι κζςθ ςτθν Ελλθνικι μυκολογία και πρωταγωνιςτεί

ςτον Ελλθνικό πολιτιςμό από τισ απαρχζσ του.  ΢τθ Κριτθ άκμαςε περίπου από το 3000 π.Χ - 1400 π.Χ. ζνασ από τουσ πρϊτουσ πολιτιςμοφσ τθσ Ευρϊπθσ, ο Μινωικόσ.

Δθμιουργοί τθσ Κριτθσ • ΢τθ λογοτεχνία Κρθτικοί ςυγγραφείσ ζχουν • • • •

•

προςφζρει πολλά. Γνωςτότεροι είναι : Βιτςζντηοσ Κορνάροσ που ζγραψε τον Ερωτόκριτο τον 17ο αιϊνα. Ο Νίκοσ Καηαντηάκθσ τον 20ο αιϊνα, ο οποίοσ προτάκθκε 3 φορζσ για Νόμπελ λογοτεχνίασ. Ο βραβευμζνοσ με Νόμπελ Οδυςςζασ Ελφτθσ. ΢τθ διάρκεια τθσ Αναγζννθςθσ ςτθν Κριτθ αναπτφχκθκε θ Κρθτικι ςχολι ηωγραφικισ που επθρζαςε το Δομίνικο Θεοτοκόπουλο γνωςτό και ςαν Ελ Γκρζκο. Ζνασ από τουσ γνωςτότερουσ Κρθτικοφσ μουςικοφσ τον 20ο αιϊνα είναι ο Νίκοσ Ξυλοφρθσ.

Βϋ μζροσ  Η Κριτθ είναι ζνασ από τουσ δθμοφιλζςτερουσ προοριςμοφσ διακοπϊν.  Ασ επιςκεφτοφμε τθν Κριτθ ανά νομό.

Νομόσ Λαςικίου Φοινικόδαςοσ Βάι

• Είναι μια από τισ πιο όμορφεσ

και ιδιαίτερεσ τοποκεςίεσ ςε ολόκλθρθ τθ Μεςόγειο. • Πρόκειται για ζνα πανζμορφο φοινικόδαςοσ, με μεγάλθ αμμώδθ παραλία που απλώνεται μπροςτά του. • Προςελκφει χιλιάδεσ επιςκζπτεσ κάκε χρόνο.

΢πιναλόγκα  Είναι ζνα μικρό νθςί κοντά ςτθν

Ελοφντα.  Ζχει γίνει γνωςτι ςαν το νθςί των λεπρϊν.  Εδϊ απομονϊνονταν οι λεπροί από τθν Κριτθ και τθν υπόλοιπθ Ελλάδα μζχρι το 1957.  ΢ιμερα τθ ΢πιναλόγκα επιςκζπτονται κάκε καλοκαίρι χιλιάδεσ τουρίςτεσ.

Δικταίο Άντρο 

Εντυπωςιακό ςπιλαιο, πλοφςιο ςε ςταλαγμίτεσ και ςταλακτίτεσ.  Ο μφκοσ κζλει να γεννικθκε εδϊ ο Δίασ.  Ήταν ιδθ από τθν αρχαιότθτα φθμιςμζνο ςπιλαιο αφιερωμζνο ςτθ λατρεία του μζγιςτου των κεϊν, όπωσ προδίδουν τα πολυάρικμα ανακιματα που βρζκθκαν εδϊ.  Βρίςκεται ςτθν πλαγιά τθσ οροςειράσ Δίκτθ, ςτο οροπζδιο Λαςικίου. 13

Νομόσ Ηρακλείου

Φαιςτόσ  Ήταν θ δεφτερθ ςθμαντικότερθ

πόλθ τθσ Κριτθσ κατά τθ δεφτερθ χιλιετία προ Χριςτοφ, μετά από τθν Κνωςό.  Αποτελεί ςιμερα ςθμαντικό αρχαιολογικό χϊρο.  Βρίςκεται ςτα νοτιοδυτικά του Ηρακλείου, ςε απόςταςθ 62 χλμ

Μάλια  Βρίςκονται 37 χιλιόμετρα ανατολικά από το Ηράκλειο, ςτθ βόρεια ακτι τθσ

Κριτθσ.  Ανατολικά από τα ςθμερινά Μάλια βρίςκεται το μινωικό ανάκτορο των Μαλίων.  Είναι το τρίτο ςε μζγεκοσ ανάκτορο τθσ μινωικισ Κριτθσ και είναι χτιςμζνο ςε μια τοποκεςία προνομιακι, κοντά ςτθ κάλαςςα και πάνω ςτο δρόμο που ςυνδζει τθν ανατολικι με τθν κεντρικι Κριτθ.  Σο ανάκτορο των Μαλίων κατά τθ μυκολογία χρθςίμευε ςαν κατοικία του ΢αρπθδόνα, αδερφοφ του Μίνωα, και πρωτοχτίηεται το 1900 π.Χ.

Αρχαιολογικό μουςείο Ηρακλείου  Είναι το μουςείο ςτο οποίο

παρουςιάηεται ςχεδόν ςτο ςφνολό του ο μινωικόσ πολιτιςμόσ.  Είναι από τα μεγαλφτερα και πιο αξιόλογα μουςεία ςτθν Ελλάδα και ζνα από τα ςθμαντικότερα ςτθν Ευρϊπθ.

Νομόσ Ρεκφμνου Ιδαίον Άντρον  Σο μεγαλφτερο τμιμα του νομοφ είναι ορεινό. Σο όροσ Κδθ ι

Ψθλορείτθσ είναι το ψθλότερο βουνό τθσ Κριτθσ (2.456 μ).  ΢τθ ρίηα τθσ κορυφισ του Ψθλορείτθ πάνω από το οροπζδιο τθσ Νίδασ, βρίςκεται το ςπιλαιο Ιδαίον Άντρον. Κατά τθ μυκολογία θ Ρζα ζκρυψε εκεί τον νεογζννθτο Δία για να μθν τον καταπιεί ο πατζρασ του ο Κρόνοσ. 19

Ιερά Μονι Αρκαδίου.  Ιςτορικι μονι τθσ Κριτθσ ςτο

νομό Ρεκφμνου γνωςτι για το ολοκαφτωμα: κορυφαία πράξθ του απελευκερωτικοφ αγϊνα των Κρθτϊν ενάντια ςτουσ Οκωμανοφσ, ςφμβολο θρωιςμοφ και κυςίασ.

Φορτζτηα  Σο περίφθμο φροφριο τθσ Φορτζτηασ ςτθν πόλθ του

Ρεκφμνου, καταςκευάςτθκε το 1.573 – 1.580 από τουσ Βενετοφσ για να προςτατεφςει τουσ κατοίκουσ από τθν Σουρκικι απειλι.

Νομόσ Χανίων Φαράγγι τθσ ΢αμαριάσ  Φυςικι μαγεία αποτελοφν τα

δεκάδεσ φαράγγια του νομοφ. Σο διαςθμότερο και πιο ξακουςτό από όλα είναι το φαράγγι τθσ ΢αμαριάσ με μικοσ 16 χλμ και πλάτοσ από 3,5 ωσ 150 μζτρα. Σα κάκετα τοιχϊματα φτάνουν και τα 500 μ. Σο πζραςμά του επιτρζπεται μόνον από τον Μάιο ωσ τον Οκτϊβριο και χρειάηονται 5-6 ϊρεσ. 23

Βιβλιογραφία 1. 2. 3.

5. 6.

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%81%CE%AE%CF%84%CE%B7 http://commons.wikimedia.org/wiki/%CE%9A%CF%81%CE%AE%CF%84%CE%B7 http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%BF%CE%BC%CF%8C%CF%82_%CE%A1%CE%B5 %CE%B8%CF%8D%CE%BC%CE%BD%CE%B7%CF%82 http://el.wikiphttps://elgr.facebook.com/agapaokritiedia.org/wiki/%CE%99%CE%B4%CE%B1%CE%AF%CE%BF_%C E%AC%CE%BD%CF%84%CF%81%CE%BF http://www.explorecrete.com/index-gr.html https://www.google.gr/search?q=%CE%BA%CF%81%CE%AE%CF%84%CE%B7+%CF%86%CF%89% CF%84%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B5%CF%82&tbm=isch&tbo=u&s ource=univ&sa=X&ei=x-KcUp3WCMXGswaBqYCgCQ&ved=0CDMQsAQ&biw=1280&bih=929 http://www.holiday.gr/gr/page.php?page_id=284 https://www.google.gr/search?q=%CE%B5%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CE%BD%CE%B5%CF%82+ %CE%B1%CF%80%CF%8C+%CE%B5%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CF%8E%CE%BD%CE%B5%CF%82 +%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD+%CE%BA%CF%81%CE%AE%CF%84%CE%B7&tbm=isch&tbo =u&source=univ&sa=X&ei=_MqkUuW1AsKWtQbq8IGACQ&ved=0CF4QsAQ&biw=1024&bih=692

Ελαφονήσι