េពលណាអ្ន កកាន់ អំ ណាចេ ្រសុកែខ្មរយល់ ច ស់ ពី សា្ថនការណ៍ ជាក់ ែស្ត ង េលាក សម រង ុី នឹ ងអាចបងា្ហញវត្ត មាន្របកបេដាយកិ តិ ្ត យសេ កម្ព ុជា
⅜រព័ត៌Ōនេចញផ⅝យេរЬងŬល់ៃថĞ www.moneaksekar.com ឆា្នំទី ២០ េលខ ៤៦៩២ ៃថ្ង េ
រ៍-អាទិ ត ទី ២៣-២៤ ែខ កុ ម្ភៈ ឆា្នំ ២០១៣
រដា្ឋភិ បាលមិ នយកចិ ត្តទុកដាក់ េធ្វើឱ កម្ម ករ-កម្ម ការិនីែខ្មរងាយ
េលាក សម រង ុី ចុ ះសួ រសុ ខទុក្ខ្របជាពលរដ្ឋ តាមមូ លដា្ឋននាេពលកន្លងមក
េលាក បារា៉ក់ អូ បាមា៉ ្របធានាធិ បតី សហរដ្ឋ អាេមរិក េពលបំេពញការងារ
្របឈមហានិ ភ័យនិ ងមាន្របាក់ ែខទាបបំផុតេ ក្ន ុងតំ បន់ អាសុី
ជនរងេ្រគាះេដាយសារជេមា្លះដី ធី ្លនាំគា្នតវា៉ទាមទារយុ ត្តិ ធម៌ មុ ខតុ លាការ
េដាយៈ េខមរៈ សេង្វ គ កម្ម ករ-កម្ម ការិនីេរាងច្រកកាត់ េដរយុ ងវា៉ ទាមទារ្របាក់ ែខនិ ង្របាក់ បំណាច់
េដាយៈ ជួយ ្របហារ
កម្មការិនីខ្មរ បានវាយតម្លថារដាភិ
មើលសានភាពរស់
ហ៊ុន សន មិនបានយកចិត្តទុកដាក់
មន្តីអង្គការអន្តរជាតិដលឃាំ
របស់កម្មករ-
បាលដឹកនាំ
យនាយករដ្ឋមន្តី
វង សូ ត រដ្ឋ ម្រន្តី្រកសួ ងការងារ
ឱយតឹមតូវចំ
ះជីវភាពរស់
របស់កម្មករ-កម្មការិនីតាមចបោប់
តេ
ទំ ព័រទី ២ "ជ"
េ ែករថយន្តដឹ កដី មាស េខមរា ព យាមកាៃឡសំ ណុំេរឿង េ្រគាះថា្នក់ ចរាចរណ៍ េ ជាេរឿងេចារកម្ម េដើ ម ីយករួចខ្លួន
ចំ
គានអ្វីគួរឲយសងស័យទៀតទ
ះដំ
ះសយន
បាយ
ជនរួមជាតិ ែខ្មរេ
កម្ពុជា នាពលបច្ចុបបន្ននះ គឺ
កុមអ្នកកាន់អំណាច
សុកខ្មរ
គានជមើសអ្វីផសងទៀតទ គឺតូវ
កាណាដា ទាមទារឱ រដា្ឋភិ បាលេដើ រតាមលទ្ធិ្របជាធិ បេតយ
តធ្វើការសមបសមួលអ
្ជើញ
ចូលរួមបកួតបជងក្នុងការ
កបធាន សម រងសុី ឲយវិលតឡប់
ះ
តជាតិអាណត្តិទី៥ នាថ្ងទី២៨
តេ
មកកាន់បទសកម្ពុជាវិញ ដើមបី
ទំ ព័រទី ៤ "ក"
្រគាន់ ែតដកត្រមុយកូ នេឈើ តូ ចៗ៦េដើ មមានេទាស្រពហ្ម ទណ្ឌចុ ះេបើ យួ ន
?
លួចដកបេងា្គល្រពំ ែដនជាេ្រចើ នេដើ មេ ្រសុកច្រនា្ទ្រតូវចាត់ ការែបបណា
េដាយៈ ចាន់ ចំ ណាន បជាពលរដ្ឋ
ក្នុងខត្តកំពត
មានការភាក់ផ្អើលគប់ៗគា ពល
ករថយន្តដឹកដីដ៏មានឥទ្ធិ
ពលបចាំខត្តកំពត បានពយោយាម រត់ការជាមួយសមត្ថកិច្ច និងមន្តី
តុលាការ ដើមបីកាឡសំណុំរឿង
កែន្លងែដលអាជា្ញធរយួ នដកបេងា្គល្រពំ ែដន្រតឡប់ េ
គះថាក់ចរាចរណ៍មួយ ដលកើត
េដាយៈ សួ ន សុ វិជា្ជ
ឡើងកាលពីថ្ងទី១៥ ខសីហា ឆាំ
២០១២ ដលបណា្ដលឲយមនុសស
តេ
ទំ ព័រទី ៣ "ច"
ចំ
ះមុខសហគមន៍អន្តរ
ជាតិកំពុងទាមទារឲយកុមអ្នកកាន់
េលាក អង្គ វង វឌ នា ្រតូវពិ និត េមើ លតុ លាការពុ ករលួ យជាបនា្ទន់
អំណាច
សន
វិ ញសា្ងត់ ៗ
សុកខ្មរ
លនូវបទ
ទាហានយួ នរារាំងមិ នឱ ្របជាពលរដ្ឋ ែខ្មរេ
ះលងអ្នក
បាយ ក៏ដូចជាទមាក់ ទបកាន់លើ
ក
បធាន សម រងសុី ដលតូវបានកុម
អ្នកកាន់អំណាចបើបស់បព័ន្ធ តុលាការជាឧបករណ៍ន
ពិ និត េមើ ល្រពំ ែដន
រារាំងនិងរករឿងមិនឲយ
កប
ធាន សម រងសុី វិលមកកាន់បទស
បាយ
តេ
ទំ ព័រទី ២ "ខ"
ទំ នាស់ ផល្របេយាជន៍ រវាង ធី បាញ់ និ ងយាយេ្រពឿង វិ បត្តិ សព្វែបបយា៉ងេ ក្ន ុង្របេទសកម្ព ុជាបច្ច ុប ន្នេកើ តេឡើងេដាយសារ ឈានដល់ ការប្រងា្កបេឈើ ្រគញូងខុសច ប់ ជាង១០េតាន គ.ជ.ប មិ នឯករាជ េហើ យបេ្រមើ ែតផល្របេយាជន៍ គណបក កាន់ អំ ណាច
េឈើ ្រគញូងជាង១០េតាន ែដលសមត្ថ កិច្ច ប្រងា្កប និ ងអ្ន កជាប់ ពាក់ ព័ ន្ធែដល្រតូវសមត្ថ កិច្ច ឃាត់ ខ្លួនេ
េដាយៈ ជា ទន យ
ក្នុងខត្តស្ទឹងតង តូវបានបញ្ជូន
បទល្មើសពឈើទង់ទយធំ
ធី បាញ់ ដលជាមឈ្មួញរកសុីឈើ
បើ
ះបីជាសំណុំរឿងបង្កប
ដល់តុលាការរួចហើយក៏
យ ក៏
ដ៏លបី
ស្ទឺ ងែ្រតង
ះ បចាំភូមិភាគឦសាន
កំពុងពយោយាមរត់ការដើមបី
តេ
ះលង
ទំ ព័រទី ២ "ឆ"
អុឹ ម សួ សី ្ត េម គ.ជ.ប មិ នឯករាជ
កត់សមា្គល់ថាការ
ន
ពីឆាំ១៩៩៨ រហូតមកមិនបានប
កុមអ្នកតាមដានសានការណ៍
បាយក្នុងបទសកម្ពុជាបាន
សមត្ថ កិច្ច េ្របើ អំ េពើ ហិ ង េលើ ្របជាពលរដ្ឋ ែដលតវា៉េរឿងជេមា្លះដី ធី ្ល
េទព នី ថា អគ្គ េលខាធិ ការ គ.ជ.ប
េដាយៈ ចាន់ ្របយុ ទ្ធ
រៀបចំ
ះ
តដល
យកម្ពុជាខ្លួនឯងចាប់តាំង
ពឹត្ត
សបតាម
យតឹមតូវ និងយុត្តិធម៌
លការណ៍បជាធិប
តយយសរីពហុបកស
ះទ។ ជា
ពិសសការ
ះ
តជាតិអាណត្តិ
ទី៣ ឆាំ ២០០៣ និងការ
តេ
ះ
ទំ ព័រទី ៣ "គ"
ត
អំ េពើ ពុករលួយដុះែស្ល របស់ េលាក វា៉ យ៉ ន មិ នអាច ការរស់ េ របស់ ្របជាពលរដ្ឋែខ្មរតាមតំ បន់ ្រពំ ែដនគឺ ជាយុ ទ្ធសា្រស្ត េលាក សម រង ុី េ ែតសង ឹមថាអាចវិ ល េផ្ទរសិ ទិ ្ធឲ អាជា្ញធរេខត្ត ៃ្រពែវង េដាះ្រសាយបានេទ ការពារបូ រណភាពទឹ កដី ទប់ ទល់ អំ េពើ ឈា្លនពានពី ្របេទសជិ តខាង ្រតឡប់ មកចូ លរួមក្ន ុងការេបាះេឆា្នតឆាប់ ៗ េដាយៈ មាន សម ត្តិ
េដាយៈ េទព សេ្រមច
េដាយៈ ជយ វាសនា
បានទមាយរឿងអាសូវពុករលួយ
ប
ដឹកនាំ
បនាប់ពីមន្តីពន្ធនាគារតូចតាច
របស់
សង្គមបានផ្តល់ជាអនុសាសន៍
ជិតខាងតាមរយៈការកសាងហដា
យល់ឃើញថា សាប័នពាក់ព័ន្ធក៏ដូច
រដ្ឋ
តេ
ទំ ព័រទី ៣ "ង"
កាន់បទសកម្ពុជាវិញ
រស់
ក្នុងតំបន់
បពឹត្ត
ះដើមបី
វា៉ យ៉ន េមពន្ធនាគារៃ្រពែវង
តេ
ទំ ព័រទី ៤ "ឃ"
ះលងអ្នក
ស
ក សម រងសុី បធានគណបកស
្រចកជាំ្រសងាំែដលភាគី េសៀមគំ រាមមិ នឱ កម្ព ុជាេធ្វើការអភិ វឌ
មុនពល
ះ
កនឹងបានវិលតឡប់មក
តជាតិអាណត្តទី ិ ៥ ដលគង
ថ្ងទី២៨ ខកក្កដា ឆាំ២០១៣។ ទន្ទឹមនឹងនះកុមអ្នក
វិភាគសានការណ៍ន
ជាយុទ្ធសាស្តទប់ទល់ការលួចរំកិល
ជាអង្គភាពបឆាំងអំពើពុករលួួយ
កនាយករដ្ឋមន្តី ហ៊ុន សន ឱយ
បាយដលកំពុងជាប់ឃុំរួចមក
សិទ្ធិមនុសស បានបងាញនូវសុទិដ្ឋិនិយមថា
រចនាសម្ព័ន្ធ និងលើកទឹកចិត្តឱយពល
ះគ
បនាប់ពីសហរដ្ឋអាមរិកបានដាក់សមាធធ្ងន់ៗលើរដាភិបាល
យ
សង្គះជាតិដលជាការរួមកមាំងគារវាងគណបកសសមរងសុី និងគណបកស
តាមតំបន់ពដន ំ ជាមួយបទស
ះ
មានការរៀបចំពាកយបណ្ដឹងដាក់ជូន កសួងមហាផ្ទផងដរ
ន
ថារដាភិបាលគួរឱយធ្វើការអភិវឌឍ
ក វា៉ យ៉ន ជាបធានពន្ធ
នាគារខត្តពវង ដលក្នុង
សកម្មជនពំដន និងអ្នកវិភាគ
បាយបានលើកឡើងថា វត្តមានរបស់
តេ
ទំ ព័រទី ៤ "ស"
ក
តូវមាន
សារព័ ត៌មាន "មនសិ ការែខ្មរ" ្របចាំៃថ្ង ទំ ព័រទី ០២ តមកពីទំព័រទី១ "ខ"
កម្ពជា ុ វិញ ដើមបីចូលរួមបកួតបជង ក្នុងការ
ះ
ត។
ពលដល
សហគមន៍អន្តរជាតិទាមទារឲយមាន ការសមបសមួលទមាក់ ទបកាន់លើ
លបទ
ក សម រងសុី កម ុ
អ្នកកាន់អំណាចតងតលើកឡើងពី ប
តុលាការ
ក្នុងបទសកម្ពុជា
ដលមានភាពឯករាជយ ហើយរដាភិ
បាលមិនអាចលូកដជៀតជកបាន វាកាន់តធ្វើឲយសហគមន៍អន្តរជាតិ អស់សំណើចយា៉ងខាំង
ពល
ដលគមើលឃើញយា៉ងចបោស់ថា
ក ហ៊ុន សន បានលូកដជៀត
ជកយា៉ងពញទំហឹងចូលក្នុងប ព័ន្ធតុលាការ
កម្ពុជា ជាក់ស្តង
គន់តសំណើរបស់នាយករដ្ឋមន្តី សៀម
ក ហ៊ុន សន បានសមប
របន្ថយ
សជនជាតិសៀម យា៉ង
សមួលឲយមានការ
ះលងនិងបន្ធូ
ងាយសួលបំផុត។ ក្នុងចំ
មសហគមន៍
អន្តរជាតិ គកំពុងនាំគាធ្វើការពិចារ
ណាយា៉ងសុីជម អំពីហតុផល ដលកុមអ្នកកាន់អំណាច ខ្មរបានលើកយកប ប
សុក
ដកតមុយ
្គលពំដនលខ១៨៥ ស្ថិត
ឃុំសំ ង សុកចនខត្តសាយរៀង ផ្តនា
ស
កបធាន សមរងសុី
តមកពីទំព័រទី១ "ជ"
ដលក្នុងហតុការណ៍
ះ
ក
សម រងសុី និងខ្មរស្នហាជាតិបាន នាំគាដកតមុយពំដន ជាកូនឈើ តូចៗចំនួន៦ដើម ជាប
យសំ
ថាវា
្គលឈានពានរបស់យួនចូល
ក្នុងទឹកដីខ្មរ។ អ្នកកាន់អំណាច សុកខ្មរបាន
ទបកាន់ថា
ក
បធាន សម រងសុី បានបពឹត្តនូវបទ ឧកិដ្ឋ ក្នុង ការ ដក តមុយ ពំ ដន កម្ពុជា-យួន ហើយបានផ្តនា
ស
ការ
ស
ឲយជាប់ពន្ធនាគារជាង១០ឆាំ។ប៉ុន្ត ទបកាន់និងការផ្តនា
នះ តូវបានមដឹកនាំពិភព
កក៏
ដូចជាសាធារណមតិជាតិ និងអន្តរ ជាតិមើលឃើញថា វាជារឿងន បាយសុទ្ធសាធ ហើយបើ
សពីបទពហ្មទណ ចុះ
ហតុអ្វីបានជារដាភិបាលកម្ពុជា និង
Tel: 016 375 777 E-mail : sithik.dam@gmail.com
តាម
បព័ន្ធតុលាការ
សុកខ្មរដល
អួតអាងថាមានឯករាជយភាព មិនធ្វើ ការ
ទបកាន់ ឬផ្តនា
ធរយួន ដលបានលួច កបរ
ះបញ្ជន ូ
សអាជា
ដកប
ល ្គ
កង ុ ហាណូយ
វិញសាត់ៗ បនាប់ពី
កបធាន
សម រងសុី បានដកតមុយប
្គល
ពំដនលខ១៨៥ មិនបានប៉ុនាន
ថ្ងផង។ កុមអ្នកតំណាងរាស្តគណ បកស សម រងសុី បានចុះ រ
្ដ នប
ពិនិតយ
្គលពំដនផ្លូវការ
ដលតូវបានយួនបើគឿងចក ដកយកតឡប់
វិញ ដើមបីបំបាត់
ភស្តុតាង ពីការលួចរំកិលប
្គល
ពំដនចូលក្នុងទឹកដីខ្មរ ហើយ ប
្គលពំដនដលយួនបានដក
វិញ
ះ គឺជាប
្គលផ្លូវការ
បណា្ដបទសដទវិញ សកម្មភាព
ហើយវាមានរឿងរា៉វអាថ៌កំបាំងជា
តូវបានរដាភិបាលលើកតម្កើងជា
ដកប
របស់
កបធាន សម រងសុី ពិតជា
វីរជនស្នហាជាតិយា៉ងអង់អាចកា
ហាន ដលបានធ្វើសកម្មភាពការ ពារទឹកដី បឆាំងចំ
ះអំពឈា ើ ន
ពានរបស់បទសជិតខាង។
កុមអ្នកតាមដានសានការណ៍
ន
បាយបានលើក ជាចម្ងល់
ដដលៗ
កាន់
កនាយករដ្ឋ
មន្តី ហ៊ុន សន ឲយជួយឆ្លើយបំភ្លឺ ជុំវិញករណីដល បានដកតមយ ុ ប
ក សម រងសុី
ល ្គ ពដន ំ ហើយ
ថ្មីៗនះសាប័នចបោប់មួយ
ចើនដលអាជាធរយួនបានសមច ្គលពំដន
តាំងដលបាន មាន
ថាក់ឧកិដ្ឋ
ះ ចញពីទី
ះរួចហើយ បើគិត
សពហ្មទណលើសពី ទៀត សមប់ការបំ
ផ្លិចបំផាញប
្គលពំដនផ្លូវការ។
សមប់តមុយប
លខ១៨៥
្គលពំដន
ឃុំសំ ង សុកចន
ខត្តសាយរៀង ដល រងសុី បានដកគវង ដល់ពលនះ
ល
ក សម
ះ មក
កនាយករដ្ឋមន្តី
ហ៊ុន សន បានអះអាងថាមិនទាន់
មន្តីអង្គការករដាភិបាលមួយ
មានការកំណត់ទីតាំងជាក់លាក់លើ ប
ល ្គ ពដន ំ លខ១៨៥
ទ
ឡើយ
លគឺតមុយកូនឈើតូចៗ
ចំនួន៦ដើមដល
សុកចន ខត្តសាយរៀង ដល
ជាទពយសមបត្តិសាធារណៈអ្វីដរ។
ដូច្នះការលើកយកកម្មវត្ថុមួយនះ ផ្តនា
ស
កបធានសម រងសុី
មិនមានទំនាក់ទំនងរវាងហតុ និង បច្ច័យ
ះទ ហើយក៏គានភស្តុតាង
ណាមួយសមសបក្នុងការប្តឹង បកាន់
ទ
កបធាន សម រងសុី
ះ
ដរ។ សហគមន៍អន្តរជាតិបានមើល ឃើញយា៉ងចបោស់ពីចតនាន
បាយរបស់កុមអ្នកកាន់អំណាច សុកខ្មរ ដលភ័យខាចចំ ជាបិយភាពរបស់
ះប
កបធានសម
រងសុី ហើយពយោយាមតាមគប់មធយោ
បាយដើមបីរករឿង និងរារាំងមិនឲយ កបធាន សម រងសុី វិលតឡប់
មកកាន់បទសកម្ពជា ុ វិញ ដើមបីចល ូ រួមបកួតបជងក្នុងការ
ះ
ត
នាពលខាងមុខនះ ប៉ុន្តតាមរយៈ ះសយន
បាយថាក់អន្តរ
ជាតិមួយចបោស់ណាស់ដលថា វត្ត មានរបស់ ក្នុងការ
កបធាន សម រងសុី
ះ
តមានភាពចាំបាច់
ខាំងណាស់ ដើមបីធានាថា លទ្ធផល នការ
ះ
ត
ះ តូវបានទទួល
តមកពីទំព័រទី១ "ឆ"
វិញរដា
សហរដ្ឋអាមរិកបានរិះគន់ខាំងៗ
ចំនួនបានរិះគន់ថាការដលកម្មករ-
បក្ខពួករបស់ពួកគចំនួន៥នាក់ ឲយ
ចក សហគសកាត់ដរ ធ្វើអ្វីៗ
កាត់ថា (ILO) ដលមិនបានជួយ
ភ័យសព្វបបយា៉ង ហើយមានបក់
ឲយកត់សមា្គល់
ជាន់កងបវ័ញ្ចកមាំងពលកម្មរបស់
ការិនីខ្មរ ដលតូវ
របស់ខ្លួន
ះទ។ ផ្ទុយ
ភិបាលប
្ដយឱយកុមហ៊ុន
ង
សចតអំពើចិត្តជាពិសសការជិះ កម្មករ-កម្មការិនី ហើយករណីខ្លះ
លើអង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ
អ្វីទាល់ត
ះសមប់កម្មករ-កម្ម
ជិះជាន់រំ
ភសិទ្ធិ និងកងបវ័ញ្ច
ក
ងចក
មាស់ ងចក សហគសកាត់ដរ
កមាំងពលកម្មសចតអំពើចិត្ត។
មិនបាច់ផ្តល់ដំ
សហគសមួយចំនួន
អាចបិទអាជីវកម្មរបស់ខ្លួន
យ
ះសយសប
សបដល់កម្មករ-កម្មការិនី តាមចបោប់ ឡើយ។ ជាក់ស្តងករណី
ងចក
យុងវា៉ ក្នុងខត្តកណា្ដលកាលពីពល
ថ្មីៗនះបានបងាញពីការធ្វសប
ជាក់ស្តង
តាមបណា្ដ
ងចក
ក
ង
ចកសហគស មិនអនុវត្តន៍តាម ចបោប់របស់បទសកម្ពុជាឡើយ គឺ
ពួកគអាចបញឈប់កម្មករ-កម្មការិនី យមិនបានផ្តល់ដំ
ះសយ
ហសមួយរបស់រដាភិបាល និង
សមសប។ តាមបណា្ដ
រដាភិបាលតវូ ចំណាយបក់ជាចន ើ
ងាយកម្មករ-កម្មការិនីខ្មរ បើអំពើ
កសួងពាក់ព័ន្ធ ហើយ
ទីបំផុត
លានដុលារសមប់បើកបក់ខ និង
បក់បំណាច់ដល់កម្មករ-កម្មការិនី ក្នុងខណៈដល
ក ងចកគច
មួយចំនួន
ងចក
កបានបមាថមើល
ហិងសោលើកម្មករ-កម្មការិនីខ្មរតាម អំពើចិត្ត ហើយបង្ខំឱយធ្វើការថម ង ៉
យមិនគិតអំពប ី
សុខភាព
ល។
របស់កម្មករ-កម្មការិនី ដលធ្វើការ
គន់ចំៗថាកម្មករ-កម្មការិនីខ្មរងាយ
មានបក់ចំណូលតិចតួចមិនអាច
ខ្លួនបាត់ស
មន្តីអង្គការអន្តរជាតិបានរិះ
បឈមនឹងហានិភ័យ ហើយមាន បក់ខទាបបំផុត ពះ
ក្នុងតំបន់អាសុី
ក្នុងបណា្ដបទសផសងៗ
មដឹកនាំ និងកសួងពាក់ព័ន្ធបាន យកចិត្តទុកដាក់យា៉ងខាំងចំ សាភាពរស់
និងសានភាពការងារ
របស់កម្មករ-កម្មការិនីគ។ ឡក
ះ
យ
ក្នុងបទសកម្ពុជារដាភិ
បាលនិងកសួងពាក់ព័ន្ធជាពិសស
កសួងការងារ និងបណ្ដុះបណា្ដល វិជាជីវៈ ដលមាន
ក វង សូត
ជារដ្ឋមន្តី មិនបានយកចិត្តទុកដាក់ គាំពារកម្មករ-កម្មការិនី រាប់សននាក់ ដលកំពុងបមើការងារតាម
ង
ជាចើន
៉ង ក្នុងមួយថ្ងៗ ហើយ
ះសយជីវភាព
ះទ។
មន្តីសហជីពមួយចំនួនបាន
ឱយដឹងថាមួយរយៈពលចុងកយ នះការដល
ក
គសកាត់ដរ មិន
ងចកសហ
រពតាមចបោប់
នបទសកម្ពុជា ហើយរំ
ភបំ
ពានសិទ្ធិការងាររបស់កម្មករ-កម្មកា
បទសយួន បទសសៀម និងប
ទសឡាវជាដើម គឺបក់ខកម្មករ-
ក្នុងកុងបាវិតខត្តសាយរៀងកម្មករ -កម្មការិនីរាប់ពាន់នាក់នាំគាកក ឡើងតវា៉ ទាមទារឱយ
ក ងចក
រពលក្ខខណ និងចបោប់ការងារ
សបតាមសានភាពជាក់ស្តង។ ពុះកញ្ជោល
ះគឺមន្តីអាជាធរនិង
សាប័នពាក់ព័ន្ធមិនចាត់វិធានការ
ះសយឱយបានទាន់ពលវលាទ
កម្មការិនីខ្មរមានកមិតទាបជាងគ
ដលជាហតុធ្វើឱយ
បានសមរមយឡើយ។ បការនះបាន
លើកម្មករ-កម្មការិនី។ បើនិយាយពី
មិនអាចយក
ះសយជីវភាព
ធ្វើឱយកម្មករ-កម្មការិនីខ្មរ បឈម
នឹងការលំបាកសព្វបបយា៉ងក្នុង ខណៈដលបងសាំង តម្លទំនិញ លើទីផសោរ តម្លផ្ទះជួលទឹកភ្លើងចះ
តឡើងថ្លឥតឈប់ឈរ ហើយរដា ភិបាលមិនពមចាត់វិធានការ សយទាល់ត
ះ។
ះ
ក ហ៊ន ុ
សន មិនគិតគូរដល់ជីវភាពរស់ របស់កម្មករ-កម្មការិនី ដលប កមាំងពលកម្មដើមបី
្ចញ
ះសយជីវ
ភាពបចាំថ្ង។ រដាភិបាល
កហ៊ុន
សន ហាក់ដូចជាមានភាពធូររលុង
ក
ងចក
កាន់តបានចិតក្ន ្ត ង ុ ការគាបសង្កត់ កសួងការងារដលមាន
ក វង
យសារ
កជិះជាន់គាបសង្កត់និងរំ ការងារយា៉ងធ្ងន់ធ្ងរ។
ភសិទ្ធិ
ប៉ុ
្ណះ។ ការពិតរឿងរា៉វបង្កប
ឈើបណីតខុសចបោប់បមាណ១០ ននះ អាចកើតឡើង
បាន ក៏
យសារតមានទំនាស់ផ្ទក្នុងរវាង
មិនបើកបក់ខ និងបក់បំណាច់
ណាចកខត្តស្ទឹងតង។
ដល់ពួកគអាចបិទ ងចក
យ
ដល់កម្មករ-កម្មការិនីខ្មរ។ បការ
យាយពឿង ដលជាមឈ្មួញ
គាននរណាហា៊នប៉ះពាល់បចាំអា
សចក្តីរាយការណ៍ពីខត្តស្ទឹង
ជាកសិករកីករស់ បាននាំគា
ឃុំសំ
ង
ដកតមុយកូនឈើ
តូចៗចំនួន៦ដើម ដលយួនប៉ុនប៉ង រំ
ភយកដីសរបស់កសិករខ្មរ
ក៏ដូចជារំកិលពំដនចូលក្នុងទឹកដី ខ្មរ ហើយកយមកប ដន
កបរ
ដកយក
្គលពំ
ះ តូវបានយួនលួច
វិញយា៉ងស្ងៀមសាត់
ដលតង់ចំណុចនះ
កបធាន
សម រងសុី បានពនយល់ថា យួនបាន
ដកថយមួយជំហានក្នុងការឈាន ពានទឹកដីខ្មរ
ចំណុចសុកចន
ខត្តសាយរៀង អាចចាត់ទុកជា
គ
ជ័យធំធង សមប់ខ្មរស្នហាជាតិ ដលបានជំរុញឲយយួនដកថយ
វិញពះកន្លងមកយួនមិនងាយដក ថយទ។ បានប
កបធាន សម រងសុី
ក់ទៀតថា
កាន់អំណាច
ះជាកុមអ្នក
សុកខ្មរបានបើ
បស់បព័ន្ធតុលាការជាឡប់ឡក្នុង ការប្តឹង
ទបកាន់និងផ្តនា
កបបណាក៏
ស
យ វាជារឿងតូច
តាចទ ប៉ុន្តរឿងធំបំផុត
ះកុំឲយត
បាត់បង់ទឹកដីខ្មរ និងធ្វើឲយកសិករ តាមប
្ដយពំដន បាត់បង់
ដីសចំការ ជាករដូនតារបស់ពួក
ធំជាងគ មានខសទុ
និងទំនាក់
ទំនងល្អជាមួយមន្តីជំនាញរដ្ឋបាល ពឈើ ក៏ដូចជាមន្តីតុលាការ គ
សងស័យថា ករណីមួយនះ អាចនឹង មានការសមបសមួល
តាមអំ
ណាចទឹកលុយរបស់ ធី បាញ់ ឬតូវ អនុវត្តន៍ការពិន័យតាមចបោប់ដល ចងពីបទល្មើសពឈើប៉ុ
្ណះ គឺ
គកសមួលពីបទឧកិដ្ឋឲយ
ជា
ការពិន័យដូចធាប់បានធ្វើជារឿយៗ ប៉ុន្តគមិនចបោស់ទថា ករណីមួយ
កម្មអន្តរជាតិមិនអាចជួយអ្វីដល់កម្ម ករ-កម្មការិនីខ្មរបានឡើយផ្ទុយ វិញកម្មករ-កម្មការិនីខ្មរ
តរង
ទុក្ខវទនា និងមានការខ្វះខាតខាង ជីវភាព បើ
ះបីក្នុងមួយថ្ងៗអ្នក
ខ្លះខំបឹងធ្វើការងាររហូតជាង១០ ៉ងយា៉ងណាក៏
យ។
មន្តីអង្គការករដាភិបាល
ដលតាមដានសានភាពក្នុង
ង
បទសកម្ពុជាបាន
លើកឡើងថា បច្ចុបបន្ននះកម្មករ-
៤នាក់ គឺ ឆាំ
ះ អ៊ូ អីុឈីង អាយុ៤៥
ះ អ៊ូ ឡុង អាយុ៤៧ឆាំ
ះ
លីង ឈីគ័រ អាយុ៤៨ឆាំ និង
ះ
លីង ឈីតឹក អាយុ៤៣ឆាំ រួមទាំង ជនជាតិខ្មរមាក់ទៀត
ថានី អាយុ២២ឆាំមានទីលំ
ះ ជឹង ក្នុង
ភូមិ-ឃុំស្នួលសុកស្នួល ខត្តកចះ។
ជនសងស័យទាំង៥នាក់នះ តូវបាន
បញ្ជូនមកកាន់សាលាដំបូងខត្តស្ទឹង
តង ដើមបីចាត់ការបន្ត ដលក្នុង ះឈើគញូងចំនួន៥៨៦កំណាត់
បក់ជាង៣មុឺនដុលារអា មរិក រួម
បាយគាំពារពួកគឱយ
ឈើល្មើសចបោប់ចំនួន៣ គឿង ក៏
បាល និងកសួងពាក់ព័ន្ធពុំមាន បានតឹមតូវតាមចបោប់។ ហតុនះ
ហើយ ទើប បជាពលរដ្ឋ ខ្មរ មួយ ចំនួននាំគាធ្វើចំណាកសុក
រក
មានបក់ចំណូលខ្ពស់ជាង
ក្នុង
ការងារ
នួន៥នាក់ រួមមានជនជាតិចិនចំនួន
យសារតរដាភិ
សព្វបបយា៉ង លន
២០១៣ មានការឃាត់ខ្លួនមនុសសចំ
បទសជិតខាងដល
បទសរបស់ខ្លួនបើ
ះបីជាតូវ
បឈមនឹងគះថាក់ដល់អាយុជី វិតយា៉ងណាក៏
រាថយដរ។ ប
យ ក៏ពួកគមិន ទាំងអស់នះជា
ការទទួលខុសតូវរបស់រដាភិបាល ក ហ៊ុន សន ពះក្នុងមួយឆាំៗ
កើនឡើងជាបន្តបនាប់ ប៉ុន្តកម្មករតមានបក់ខទាប
ជាងកម្មករ-កម្មការិនីបទសជិត ខាង ហើយងាយបឈមនឹងហានិ ភ័យសព្វបបយា៉ងទាំងអស់៕
ទាំងមធយោបាយយានយន្តដឹកជញ្ជូន តូវបានបញ្ជូន
ះសយតាម
ផ្លូវចបោប់ផងដរ។គអាចចាត់ទុកថា ការបង្កបជំនួញឈើខុសចបោប់ ក្នុងខត្តស្ទឹងតង
ពលនះ គឺ
ការកងរាជអាវុធហត្ថសុក ក យា៉ យឿន។
ពឹកថ្ងទី២២ ខកុម្ភៈ គ
សង្កតឃើញមន្តី
ធាដ
ះ
ធី បាញ់ បានសាយបក់យា៉ងចើន រត់ការ
សាលាដំបូងខត្តស្ទឹង
តង ដើមបីឲយមានការ
ះលងជន
ជាតិចិនចំនួន ៤នាក់ និងខ្មរមាក់
ហើយក៏មានការសមបសមល ួ ដើមបី រំ
ះឈើគញូងមួយចំនួនមកវិញ
មកសុំអន្តរាគមន៍ពីរូប
ក។
បសិនបើតុលាការ
ក្នុង
បទសកម្ពុជា មានភាពឯករាជយឬ
កុមអ្នកកាន់អំណាចតូវការពងឹង នីតិ រដ្ឋ
យមិនលូកដជៀតជក
ចូលក្នុងបព័ន្ធតុលាការ ហតុអ្វីបាន ជាអ្នកកាន់អំណាច
សុកខ្មរ ឬ
សាប័នតុលាការមិនចាត់វិធានការ ប្តឹង
ទបកាន់អាជាធរយួន ដល
បានចូលមកលួចដកប
្គលពំដន
ផ្លូវការជាចើនដើម ប
កបរទីតាំង
្គលតមុយពំដនលខ១៨៥
ហើយបរជាដាក់
សទណយា៉ង
ធ្ងន់ធ្ងរបំផុតលើ
កបធាន សម
ជាង ១០
ននះ តូវបានគសា្គល់
មានទីលំ
ក្នុងខត្តកចះ ហើយ
ះ ថន ប៊ុនធា
ធា បាក់
ធា បាក់ នះគឺជាបងប្អូនរបស់ ធី
បាញ់ ជាមឈ្មួញរកសុីឈើគញូង ដ
ដ៏មានឥទ្ធិពលបចាំភូមិភាគ
ឦសាន។
ះ ថន ប៊ុនធា
ធា បាក់ នះមិនតូវបានសមត្ថកិច្ច ឃាត់ខ្លួន
ះទ បើ
ឈ្មួញមាក់នះរកសុីដុះស្ល ក៏
យ ប៉ុន្តគមិនដឹងថា
ះបីជាម ហើយ
ះថន
ប៊ន ុ ធា នះចំណាយបក់ប៉នា ុ នដើមបី រួចផុតពីការចាប់ឃុំខ្លួន តបពន្ធរបស់
ះទ សូមបី
ះ ថន ប៊ុនធា ក៏
មិនតូវបានសមត្ថកិច្ចឃាត់ខ្លួនអំ ឡុងពល
រព។
ទុកដាក់ថាតើ កុមអ្នកកាន់អំណាច សក ុ ខ្មរអាចយកបព័នតុ ្ធ លាការ
ធ្វជា ើ ឡប់ឡឬធ្វជា ើ ឧបករណ៍ន
បាយ ដើមបីធ្វើទុក្ខបុកម្នញមដឹកនាំ គណបកសបឆាំង និងបំបិទសំឡង រិះគន់បានយូរប៉ុនានទៀត
ពល
ដលសហគមន៍អន្តរជាតិបានមើល ឃើញ កាន់ ត ចបោស់ ពី មុខ មាត់ ដ៏ សនអាកក់របស់កុមអ្នកកាន់អំ ណាច
សុកខ្មរដលកំពុងភ័យ
ចស់ចល់ដូចមាន់រកពង ចំ បជាបិយភាពរបស់
ះ
កបធាន
សម រងសុី ដលចះតកើនឡើងជា លំដាប់អត់ដលធាក់ចុះ។ មកដល់ ៉ងនះ
កបធាន សម រងសុី
គឺជាបក្ខជនដ៏សំខាន់និងមានគីឡូ
ប៉ន ុ ប៉ងលួចរំកល ិ ប
ណាច
តូចៗចំនន ួ ៦ដើម ជាទីតាង ំ ដលយួន ល ្គ ពដនចូ ំ ល
ក្នង ុ ទឹកដីខ្មរ។ ជាការកត់សមា្គល់អ្នក តំណាងរាស្តគណបកសសមរងសុីបាន ប
ក់ថានីតវិិ ធនិ ី ងចំណាត់ការរបស់
តុលាការក្នង ុ សំណរឿង ំុ ពដនធ្វ ំ ម ើ ន ិ
ធ្ងន់តមាក់គត់ ដលអាចផ្តួលអំ ការ
ក ហ៊ុន សន តាមរយៈ
ះ
តនាថ្ងទី២៨ ខកក្កដា
ឆាំ២០១៣នះ ហើយ
យសារត
ខាចភាពបរាជ័យយា៉ងអាមា៉ស់មុខ ក ហ៊ុន សន បានលងលបង
បានតឹមតូវ និងមានភាពលម្អៀង
ខូច
ង្កតក៏សាប័នតុលាការមិនមានឆន្ទៈ
រួមក្នុងការ
ប
ឲយសបតាមអនុសាសន៍របស់មន្តី
ហើយក្នុងសវនាការ ឬនីតិវិធីសុើបអ ស្វងរកការពិត សំ
ះទ អាចមានចរន្ត
ធ្វើឲយមានការផ្តនា
ស
យតង់ៗនិងគានហតុ ផល
កបធាន សម រងសុី ដលជា
ជញ្ជូនមកពីពំដនឡាវ
សុក
សៀមបា៉ង ឡើងមកផ្លូវជាតិលខ៧ ចូលកុងស្ទឹងតង
យឆ្លងកាត់
សានសកុង យា៉ងគគឹកគគង។ ឈើគញូងរបស់
ះ ធា បាក់ ក៏
តូវបានដឹកបញ្ជូនបន្តមកកាន់សុក ស្នួលខត្តកចះ ដើមបីចញ
សុកយួនយា៉ងរលូនល្អ
មាន
លក់ យ
ះ ធី បាញ់ ជាអ្នករត់ការ
បើកផ្លូវយា៉ងរលូន។
ករណីបង្កបឈើគញូងរបស់
ះ ធា បាក់ ដលមាន
ះ ធី
យាយពឿង
ក់
ជាអ្នកស្នហាជាតិគួរឲយ
រងសុី ដលគន់តដកតមយ ុ កូនឈើ
សី ហង សំនៀង
សចក្តីរាយការណ៍បានប
ះ តូវគ
ដឹងថា ផ្តើមចញពីការបកបាក់ផ្ទ រកសុីឈើខុសចបោប់ ជាមួយ
ក
ជាមឈ្មួញរកសុីឈើខុសចបោប់ដ៏
មានឥទ្ធិពលបចាំខត្តស្ទឹងតង។ កន្លងមក
ះ ធា បាក់ និង
ះ
ធី បាញ់ ធាប់មានរកសុីចូលហ៊ុន ឬ
ជួយរត់ការបើកផ្លូវសមប់ការដឹក
ជញ្ជូនឈើខុសចបោប់ឲយយាយពឿង ហើយកយមកទំនងជាមានប ផ្ទក្នុង
ះ ធា បាក់ និង
ះ ធី
បាញ់ មិនសូវសុីខសសងាក់ជាមួយ
យាយពឿងហើយគសងស័យថា ការ បង្កបនះកើតឡើង
យសារដ
ជើងរបស់យាយពឿង រាយការណ៍
មន្តីជំនាញរដ្ឋបាលពឈើ ឲយ
ចុះបង្កបបើ
ះបីជាមន្តីជំនាញ
យរារាំងនិងរករឿងមិនឲយ
កបធាន សម រងសុី វិលមកចូល ះ
ត
យផាល់ និង
មិនពមកទមង់បព័ន្ធ
ះ
ត
អង្គការសហបជាជាតិ
យសុខ
ចិត្តបឈមការរិះគន់ជុំទិស៕
និងសមត្ថកិច្ចមួយចំនួន ធាប់បាន តមង់ជួរ
ទទួលផលប
ះ ធា បាក់ និង
យា៉ងណាក៏
ជន៍ពី
ះ ធី បាញ់
យ។ តាមទមាប់គឺ
យាយពឿង មិនចង់ឲយមានគូប ជងរកសុីឈើជាមួយគាត់ ហើយ
ះទ
ពលមានទំនាស់ប
ជន៍
កាន់តខាំងយាយពឿងមិនដល
ទុកឱកាសឲយឈ្មួញដទទៀតរក សុីឈើខុសចបោប់បាន សួល
យងាយ
ះឡើយ គឺអាចបឈមនឹង
ការបង្កបខាតឡុងចុង។
ពលសមត្ថកិច្ចនិងជំនាញ
រដ្ឋបាលពឈើនាំគាបងាញសាដ
ពីការបង្កបឈើខុសចបោប់បមាណ ១០
ន របស់
ះ ធា បាក់
ពលនះ បានធ្វើឲយពលរដ្ឋ
ទូទាំង
ខត្តស្ទឹងតងអស់សំណើចយា៉ង ខាំង ពះថាជំនួញឈើខុសចបោប់
របស់ឈ្មួញតូចតាចរាប់ទាំងទីតាំង ស្តុកឈើរបស់ មាន
ះ ធា បាក់ ដល
ះ ធី បាញ់ ចញមុខកាង
យា៉ងពញទំហឹង ប៉ុន្តគមិនដល
ឃើញមន្តីជំនាញ និងសមត្ថកិច្ច ក្នុងខត្តស្ទឹងតងចាត់វិធានការ
បង្កបជំនួញឈើខុសចបោប់ទង់
ទយធំរបស់យាយពឿងម្តងណា ឡើយ
គឺវាមានអាថ៌កំបាំងខាំង
ណាស់ដលទាមទារឲយរដ្ឋមន្តី ច័ន្ទ សារុន ពិនិតយមើលជំនួញឈើខុស ចបោប់របស់យាយពឿងឡើងវិញជា បនាន់ផងដរ៕
មព័ទ្ធផ្ទះសំណាក់ជា
ទីតាំងស្តុកឈើគញូងខុសចបោប់
ះដរ បរជាមានការឃាត់ខ្លួន
ជនជាតិចិនចំនួន៤នាក់ និងខ្មរមាក់ ដលមិនដឹងអ្វី
វិញ។
មានការបញ្ជាក់ផងដែរថា
ះ ថន ប៊ុនធា គឺជាមឈ្មួញរក
ជាអ្នករត់ការសមបសមួលផ្លូវផង
សសាន គឺ
សយរកខុសតូវឲយទ ទើបពលរដ្ឋ
ជន៍ក្នុងការ
ះ ធី បាញ់ ឬ
ះទ។
លាក់ទុកក្នុងផ្ទះសំ ណាក់របស់អតីត មប
គកំពុងតាមដានយា៉ងយកចិត្ត
ក្នុង និងទំនាស់ប
គយល់ចំ
សុីឈើគញូងដ៏ធំបចាំខត្តស្ទឹង
ន
ះ
យា៉ងណា
ការ
ជាទង់ទយធំមួយ ដលរកឃើញ ឈើគញូងបមាណជាង១០
អ្នកកាន់អំណាចមិនបានជួយ
បាញ់ ជាអ្នកជួយរត់ការ
ថា
នះអង្គការពល
មដឹកនាំចលនាបជាធិបតយយនិង
នះសាលាដំបូងខត្តស្ទឹងតង មាន
កាលពីលាចថ្ងទី២០ ខកុម្ភៈ ឆាំ
ចើនឆាំកន្លង
យ
្គលពំដនអាជាធរ
គូថស្វិតចំនួន ៣គឿង ធ្វើការដឹក
យសារត ធី បាញ់
ជាឈ្មួញរកសុីខុសចបោប់ទង់ទយ
ពលកន្លងមកក៏ប៉ុន្តរយៈពលជា
ន
ះប
ផងដរ។
ទៀតថា មាស់ឈើគញូងខុសចបោប់
បទល្មើសឈើបមាណ១០
សារការ
លើ
តងបានឲយដឹងថាសំណរឿង ំុ បង្កប
ជាតិយកចិត្តទុកដាក់យា៉ងខាំងនា
អំពកា ី របាត់បង់ដីសចំការ
គាត់ ហើយពលពលរដ្ឋពួយបារម្ភ
នះជារឿងដលអង្គការពលកម្មអន្តរ
កម្មការិនី
ដលពួកគរងគះ
ះទគឺរងគះតជនជាតិចិន
ចំនួន ៤នាក់ និងខ្មរមាក់ទៀត
រកសុីឈើខុសចបោប់ទង់ទយធំ និង
កមួយ
ដល់កម្មករ-កម្មការិនី ខ្មរ
ពល
ខ្លួន
ចំនួនធ្វើអ្វីៗសចតអំពើចិត្តរហូត
្ដយឱយ
ចំណូលពីវិស័យកាត់ដរមានការ
ះសយ
ះគឺបងប្អូនរបស់ធី
បាញ់ ជាមាស់ឈើមិនតូវបានឃាត់
ធី បាញ់ និងអ្នកសី ហង សំនៀង
កាត់ដរ រួចប
សូត ជារដ្ឋមន្តី គឺមានភាពយឺតយា៉វ យា៉ងខាំងក្នុងជួយរកដំ
មានសរីភាពវិញ ហើយរឿងដលគួរ
ក្នង ុ ការគប់គង ងចកសហគស
កម្មការិនីខ្មរបឈមនឹងការលំបាក
តំបន់ពាណិជ្ជកម្មពិសស
ពលដលកម្មករ-កម្មការិនី តវា៉យា៉ង
នឹងបក់ខរបស់កម្មករ-
យសារតរដាភិបាល
ះ
ស្តង
កើតឡើងយា៉ងពញបន្ទុក។ ជាក់
ធៀប
កម្មការិនី បទសជិតខាងដូចជា
គឺ
ក្នុងតំបន់អាសុី
ចកកាត់ដរ
របស់បទសកម្ពុជាឱយបានតឹមតូវ
ះទ។ បើបៀប
ខទាបបំផុត
រិនី គឺជាកតាដលធ្វើឱយមានការតវា៉
ចក សហគសកាត់ដរ និងវិស័យ ផសងៗទៀត
កម្មការិនីខ្មរងាយបឈមនឹងហានិ
ះ
្គលឈើដលគានតម្ល ពះ
្គលពំដនទ ហើយក៏មិនមន
ដំ
ទនភាពយា៉ងកលងចំ
ការរួមកមាំងជាមួយខ្មរស្នហាជាតិ
ល គន់ត
វាមិនមនជាទីតាំងពិតបកដ ន ប
កបធាន សម រងសុី មាន
កបធាន សម
រងសុី បានដកគវង ជាប
សា្គល់ពីសហគមន៍អន្តរជាតិ។
តង ហើយក៏មាន
ះ ធី បាញ់
ដរសមប់ការដឹកជញ្ជូនឈើពីខត្ត ស្ទឹងតង
លក់
សុកយួន តាម
ចកសុកស្នួល ខត្តកចះ។ ការ បង្កបឈើគញូងជាង១០
ន
នះ បានធ្វើឡើងកាលពីថ្ងទី២០ ខកុម្ភៈ
ចំណុចភូមិលើ សងា្កត់
សះប្ញសសី ជាយកុងស្ទឹងតងហើយ
វាជាទីតាំងស្តុកឈើគញូងដ៏ធំ ដល
www.watphnom-news.com
ឡង់គីស័រ ចំនួន ២គឿង និងកាមរី
រា៉វដ៏សមបូរបប ទំនាក់ទំនងផសោយពាណិជ្ជកម្មៈ 012 999 161
កុមឈ្មួញបានបើបស់រថយន្ត
គហទំព័រដលបមូលផ្តុំ
យព័ត៌មានកមសោន្ត សង្គម និងរឿង
តមកពីទំព័រទី១ "គ"
ជាតិអាណត្តិទី៤ ឆាំ២០០៨ ដល រៀបចំ
យគណៈកមាធិការជាតិ
របៀចំការ
ះ
ត (គ.ជ.ប) ដល
មាន
ក អុឹម សួស្តី ជាបធានបាន
អៀង
ខាងបកសបជាជនដល
ធ្វើឱយលទ្ធផលនការ
ះ
តលំ
ជាគណបកសកាន់អំណាចទាំងសុង
តម្តង។ ហតុនះហើយទើបមជឈ ដានជាតិនិងអន្តរជាតិរិះគន់ចំៗថា គ.ជ.ប ដលមាន ជាបធាន និង
ក អុឹម សួស្តី
កទព នីថា ជា
អគ្គលខាធិការ គឺជាឧបករណ៍ដាច់
ណាចចាប់តាំងពីឆាំ១៩៩៨ រហូត
ហ៊ុន សន ដឹកនាំបទសកម្ពុជាធ្វើ
វបបធម៌គាន
មាន
ជាចើនពាន់លានដុលារក្នុងខណៈ
ដលជួយឱយគណបកសបជាជនឈ្នះ
មកដល់បច្ចុបបន្ន។ គ.ជ.ប ដល
ក អុឹម សួស្តី ជាបធានបាន
បើគប់មធយោបាយជួយឱយបកសប ជាជនបន្តគប់គងអំណាចប៉ុន្ត ពលដលបកសបជាជនឈ្នះ
ត
តាមរយៈលបិចកលរបស់ គ.ជ.ប គឺ គណបកសនះមិនបានគិតគូរយក ចិតទុ ្ត កដាក់ចំ
ះជីវភាពរស់
របស់បជាពលរដ្ឋឡើយ។ ជាក់ស្តង បច្ចុបបន្ននះរដាភិបាល
ក ហ៊ុន
សន ធ្វើមិនដឹងមិនឮអ្វីទាំងអស់ចំ ះជីវភាពរស់
របស់បជាពល
ថ្លរបស់គណបកសបជាជនកម្ពុជា
រដ្ឋក្នុងខណៈដលបងសាំងនិងទំ
កឹត ហើយបើលបិចសព្វបបយា៉ង
ហើយពលរដ្ឋ កម្មករ-កម្មការិនី មន្តី
ពះ គ.ជ.ប មិនឯករាជយមិនអពយោ
ដើមបីជួយដល់គណបកសបជាជន។ កុមមន្តីអង្គការករដាភិបាល
ដលឃាំមើលសានការណ៍ន បាយ សដ្ឋកិច្ច និងប
សង្គមក្នុង
បទសកម្ពុជាបានរិះគន់ថាវិបត្តិក្នុង
និញលើទីផសោរចះតបន្តឡើងថ្ល
រាជការ គូបងៀន ទាហាន នគរ បាល តូចតាចមានបក់ចំណូលតិច តួចមិនអាចទប់ទល់ជាមួយទំនិញ លើទីផសោរដលខ្ពស់កប់ពពក។
អ្នកតាមដានសានភាពសដ្ឋកិច្ច
បទសកម្ពុជាបច្ចុបបន្នកើតឡើង
និងវិបត្តិសង្គមក្នុងបទសកម្ពុជា
ជួយឱយគណបកសបជាជនឈ្នះ
បាត់បង់ដីធ្លីសចំការ ហើយធ្វើចំ
យសារត គ.ជ.ប មិនឯករាជយ ត
គប់គងអំណាចជាចើនអាណត្តិ កន្លង
នះ។ ជាក់ស្តងបច្ចុបបន្ន
អំពើពុករលួយកើតឡើងយា៉ងពញ
បន្ទុកគឺជាកំហុសរបស់ គ.ជ.ប ពះ
អីបើ គ.ជ.ប មិនជួយឱយគណបកស បជាជនឈ្នះ
តផ្ទុយពីឆន្ទៈបជា
ពលរដ្ឋទ គឺគណបកសបជាជនដល គប់គងអំណាចមិនប
្ដយឱយ
មានអំពើពុករលួយយា៉ងធ្ងន់ធ្ងរដូច សព្វថ្ងនះឡើយ។
យសារត
គ.ជ.ប ជួយឱយគណបកសបជាជន ឈ្នះ
តបន្តគប់គងអំណាចទើប
គណបកសបជាជនប
្ដយឱយមន្តី
ជាន់ខ្ពស់ដលគប់គងសាប័នរដ្ឋ
សំខាន់ៗបពឹត្តអំពើពុករលួយលួច ជាតិបំផាញជាតិតាមអំពើចិត្ត។ ប ការនះជារឿងដល គ.ជ.ប មិនអាច ះសាយករួចខ្លួនបានឡើយពះ
គណបកសបជាជនកម្ពុជាអាចគប់ គងបទសដល់សព្វថ្ងនះ គឺ
យ
សារត គ.ជ.ប ជួយជមជងឱយ ឈ្នះ
តនាពលកន្លងមក។
កុមអ្នកសង្កតការណ៍ឯករាជយ
ក៏បានលើកឡើងដរថា ការដល បជាពលរដ្ឋរាប់លាននាក់បន្តរស់
កមបនាត់នភាពកីករកចំណូល មិនបាន៤០០០រៀលក្នុងមួយថ្ងគឺ
យសារត គ.ជ.ប ជួយឱយគណ
បកសបជាជនឈ្នះ
តគប់គងអំ
តមកពីទំព័រទី១ "ង"
គួរតចាប់អារម្មណ៍ពីភាពអសកម្ម
និងការកងបវ័ញ្ចរបបឧបត្ថម្ភអ្នក សដល
ក វា៉ យ៉ន បានប
ពឹត្តរាប់សិបឆាំមកហើយ ដើមបីនាំ មន្តីខិលខូចពុករលួយយក
ផ្តនា
សតាមចបោប់ គឺជាការរួមចំណក
លុបបំបាត់អំពើពុករលួយផង និង ជួយឲយការកទមង់រដ្ឋបាលសាធា
រណៈរបស់រដាភិបាលមានបសិទ្ធ ភាពពិតបកដផងដរ។
មន្តីពន្ធនាគារតូចតាច
ក្នុង
ខត្តពវង បានសម្តងការមិនពញ ចិត្តចំ
ះ
កអភិបាលរងខត្តព
វងមាក់ ដលធ្វើការគំរាមកំហងបំ
បិទសិទ្ធិសរីភាពរបស់ពួកគមិនឲយ តវា៉ ឬបើកកកាយអំពើពុករលួយដុះ ស្លរបស់
ក វា៉ យ៉ន បនាប់ពីក
សួងមហាផ្ទ បានចញលិខិតផ្ទរ សិទ្ធិឲយអភិបាលខត្តពវងចញ មុខ
ះសយបាតុភាពដលកំពុង
ផ្ទុះឡើង
ក្នុងពន្ធនាគារខត្តព
វង។ បើតាមសចក្តីណនាំរបស់ កសួងមហាផ្ទ គឺអាជាធរខត្តព
វងតូវធ្វើការសមបសមួលសវ
បានលើកឡើងថាការដលពលរដ្ឋ ណាកសុក
រកការងារ
បទស
ជិត ខាង ដើមបី បាន បក់ ចំណូល សមប់ចិញ្ចឹមជីវិតក៏ជាកំហុសរបស់ គ.ជ.ប ដលមាន ជាបធាន និង
ក អុឹម សួស្តី
ក ទព នីថា ជា
អគ្គលខាធិការដរ។
យហតុថា
រដាភិបាលដលកើតចញពីការ
ះ
តមិនសបតាមឆន្ទៈបជាពល
រដ្ឋនិងឈ្នះ បានប
យសារលបិចទុច្ចរិត
្ដយឱយមន្តីជាន់ខ្ពស់ អ្នក
មានលុយ អ្នកមានអំណាចនិងកុម
ហ៊ុន ដលទទួលបានដីសមបទាន សដ្ឋកិច្ចធ្វើសកម្មភាពឆក់ប្លន់ដីធ្លី បជាពលរដ្ឋតាមអំពើចិត្ត។ បសិន បើគណបកសបជាជនមិនឈ្នះ
ត
តាមលបិចកលរបស់ គ.ជ.ប ទ
ះ
គឺបកសនះមិនអាចបន្តដឹកនាំរដាភិ បាល ហើយក៏មិនអាចប មានអំពើរំ
្ដយឱយ
ភដីធ្លីកើតឡើងយា៉ង
ពញបន្ទុកដូចសព្វថ្ងនះដរ។
កុមអ្នកសង្កតការណ៍ពីអង្គការ
ករដាភិបាលបានរិះគន់ចំៗថា ពល គ.ជ.ប ដលមាន សួសី្ត ជាបធាន និង
ក អុឹម
ក ទព នីថា
ជាអគ្គលខាធិការ ជួយឱយគណបកស បជាជនឈ្នះ
ទើបរដាភិបាល
តដឹកនាំរដាភិបាល ក ហ៊ុន សន
ធ្វើអ្វីៗសចតអំពើចិត្តដូចសព្វថ្ង នះ។ ជាក់ស្តងរដាភិបាល
ក
មន្តតូ ី ចតាចមួយចំនន ួ បានលើក
ឡើងថា
ក វា៉ យ៉ន បានបើបស់
ដជើងសំខាន់ៗរបស់គាត់ចំនួន៣ នាក់រម ួ មាន
ះ អ៊ំុ ឧសសោហ៍
រស់ ចិនា និង
ះ
ះ អ៊ុំ រ៉យឿន ដល
សុទ្ធសឹងជាសាច់ញាតិនិងមន្តីជំនិត របស់គាត់ ដើមបីងាយសួលក្នុងការ បពឹត្តអំពើពុករលួយកងបវ័ញ្ច របបឧបត្ថម្ភអ្នក
ស និងកិបកង
របបបសកកម្មមន្តីតូចតាចយក ធ្វើមានធ្វើបានផាល់ខ្លួន។
ក វា៉
យ៉ន ក៏បានឃុបឃិតឲយមន្តីមួយចំ
ការងារយា៉ងហត់នឿយ បរជារងនូវ ការកាត់របបបសកកម្ម និងបក់
រលួយ បក្ខពួកនិយម ផ្ទុយពីចំណាត់
ការកទមង់របស់កសួងមហាផ្ទ។
រវាងអ្នកមាន និងអ្នកកមានសភាព កាន់តធំ
ៗ
យសារតរដាភិ
សដ្ឋកិច្ចបកប
យតមាភាពរួច
បាលមិនគិតគូរបងចកកំណើន
កំណើនសដ្ឋកិច្ចសមប់តបមើ ប
ជន៍កុមអ្នកមានលុយអ្នក
មានអំណាច។ ដូច្នះហើយទើបប ជាពលរដ្ឋកម្ពុជារាប់លាននាក់ងើប មិនផុតពីភាពកីក
យសារ
ជន៍ផាល់ខ្លួន។
កុមអ្នកវិភាគសានការណ៍បាន
រិះគន់ទៀតថា ការដលជនអ វសន៍យួនកំពុងរស់
ប
យា៉ងពពាក់
ពពូនលើទឹកដីកម្ពុជា និងបន្តហូរចូល ទឹកដីកម្ពុជាឥតឈប់ឈរក៏ជាកំហុស របស់ គ.ជ.ប ដលមាន សួស្តី ជាបធាន និង
ក អុឹម
ក ទព នីថា
ជាអគ្គលខាធិការដរ។
យសារ
តគ.ជ.ប ជួយឱយបកសបជាជនឈ្នះ តពីមួយអាណត្តិ
មួយអាណត្តិ
ទើបនាយករដ្ឋមន្តី ហ៊ុន សនមិន ះ សយ ប
អ
ប
វសន៍យួនខុសចបោប់ ហើយគាំពារ ជនអ
បវសន៍យួន
សចក្តីអៀនខាស។ ប
យគាន
ទាំងអស់
នះជាការទទួលខុសតូវ និងជាកំ
ហុសបវត្តិសាស្តសមប់ គ.ជ.ប ពះ
យសារត គ.ជ.ប មិនឯក
រាជយហើយបមើប បកសបជាជន
ជន៍គណ
យឥតងាករ ទើប
រដាភិបាលដឹកនាំ
យនាយករដ្ឋ
មន្តីហ៊ុន សន អាចធ្វើអ្វីៗសចត
អំពើចិត្ត។ ការទទួលខុសតូវរបស់ គ.ជ.ប មានទំហំធំធងណាស់ចំ
ះ
មុខបវត្តិសាស្តនបទសកម្ពុជា
ពះ រាល់ ការ ដឹកនាំ មិន តឹម តូវ របស់រដាភិបាល
ក ហ៊ុន សន
គឺ កើត ចញ ពី លបិច អាកក់ របស់ គ.ជ.ប យា៉ងពិតបកដ។
កុមអ្នកសង្កតការណ៍បាន
លើកឡើងទៀតថាសូមបីតករណី បព័ន្ធតុលាការមិនឯករាជយ ហើយ តូវធ្វើការងារ
យលំបាក ប៉ុន្ត
សមប់ការងារដលពាក់ព័ន្ធលុយ កាក់ គសង្កតឃើញ
ក វា៉ យ៉ន
បើបស់តបក្ខពួករបស់គាត់ ៤-៥ នាក់ប៉ុ
្ណះ ដើមបីកុំឲយបករឿងអា
សូវពុករលួយ គឺជាការបមូលលុយ យក
ធ្វើមានធ្វើបានសាត់ៗ។
យា៉ងណាក៏
យ អំពើកងបវ័ញ្ច
របបឧបត្ថម្ភអ្នក
ស ក៏ដូចជាការ
កាត់របបឧបត្ថម្ភ ឬរបបបសកកម្ម
របស់មន្តីពន្ធនាគារតូចតាច ដល ក វា៉ យ៉ន កំពុងបពឹត្តស្ថិត
ក ធ្វើឲយមានការតវា៉និងដាក់
ពាកយបណ្ដឹងដល់កសួងមហាផ្ទ ក្នុងពន្ធនាគារខត្តពវងនះ ក
សួងមហាផ្ទមិនអាចផ្ទរសិទ្ធិ្ឲយអា
ជាធរខត្តពវង សមបសមួល ះសយបានទ ពះគន់ត
ជាបក្ខពួករបស់
មន្តីតូចតាចជាមាស់បណ្ដឹងពីសំ
ក វា៉ យ៉ន មាន
ឱកាសមកបើកបក់ខ និងរបប ឧបត្ថម្ភផសងៗទៀត
យសរី។
មន្តីតូចតាចបានបង្ហើបឲយដឹង
ដលតូវធ្វើ ក្នុងពន្ធនាគារខត្តព
សជាង៣០០
នាក់ ប៉ុន្តសមប់ការងារលំបាកៗ តូវបាន
ក វា៉ យ៉ន ចាត់តាំងឲយ
មន្តីដលគានខសទុ
និងមិន
មនជាបក្ខពួករបស់គាត់ទទួលខុស
គំរាមកំហងនិងបំបិទសិទ្ធិសរីភាព ណាក់អភិបាលរងខត្តមាក់រួច
ហើយ។ អំពើពុករលួយនិងភាពអ សកម្មរបស់
យគណបកសនះមិនគិតគូរ
កទមង់បព័ន្ធយុត្តិធម៌ឱយសប
តាមអនុសាសន៍របស់សហគមន៍ អន្តរជាតិ និងបទសមាស់ជំនួយ ទ ហើយប
ក វា៉ យ៉ន កំពុងកាយ
ជាគំរូអាកក់បំផុត
ក្នុងសង្គម
Tel: 016 375 777 E-mail : sithik.dam@gmail.com
អយុត្តិធម៌បំផុត ហើយកុមគួសារ
យឡក
ះ សាយសុភា ដល
ជនរងគះបានអំពាវនាវឲយអង្គការ
តូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ឃុំខ្លួនតាំងពី
ជួយពិនិតយមើលប
នះមិនមានកំហស ុ អ្វទ ី បរជាទទួល
សង្គមសុីវិលនិងសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធ នះឲយបានសុី
ជម ដើមបីកុំឲយ
ក មាស ខមរា
អាចធ្វើអ្វីៗតាមតទំនើងចិត្ត។
បើតាមការអះអាងរបស់សាកសី
ថ្ងកើតហតុរហូតដល់ពលបច្ចុបបន្ន រងថ្មបាក់យា៉ងអយុត្តិធម៌បំផុត។
បើតាមសំណុំរឿងរបស់មន្តី
ជំនាញដលបានបញ្ជូន
កាន់តុ
បចាខត្ត ំ កំពត គឺ
ក មាស ខមរា
ជាអ្នកបើកបរហើយបានរត់គចខ្លួន កយពលកើតហតុ ប៉ុន្ត
ះ
សាយ សុភា ដលអង្គុយអបអ្នក បើកបរ ក្នង ុ នាមជាពរថ ូ យន្តតវូ បាន
សមត្ថកិច្ចចាប់ឃាត់ខ្លួនហើយមាន ការ
ទទមាក់កហ ំ ស ុ ថា
ះ សាយ
លួចយករថយន្ត
បើកបរហើយ
មន្តីជំនាញទំនងជាទទួលបានផល
កាន់តុលាការ ដើមបី
គា ជាដសាំរបស់
ករថយន្តដឹក
ករថយន្តដឹកដី
របស់ គ.ជ.ប ដលមាន
ក អុឹម
សួស្តី ជាបធាន និង
ក ទព នី
ដលមន្តីជាន់ខ្ពស់ទាំងពីរនាក់នះ ការ
ះ
តត
ទៀតគឺការ
ះ
តជាតិអាណត្តិទី៥ ថ្ងទី២៨ ខ
កក្កដា ឆាំ២០១៣ មិនអាចបពឹត្ត យតឹមតូវនិងយុត្តិធម៌សប
តាមឆន្ទៈបជាពលរដ្ឋខ្មរឡើយ។ ការ
យសារតមើលឃើញថា
ះ
តក្នុងបទសកម្ពុជាជា
ចើនអាណត្តិកន្លង ពឹត្ត
នះមិនប
យសរី និងយុត្តិធម៌សប
តាម
លការណ៍បជាធិបតយយ
សរីពហុបកស ទើប
ក សុរិយា
ស៊ូប៊រឌី អ្នករាយការណ៍ពិសសអង្គ
ការសហបជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិ មនុសសបចាំកម្ពុជា ជំរុញឱយមានការ កទមង់បព័ន្ធ
ះ
តនិងផាស់
ប្តូរសមាសភាពថាក់ដឹកនាំ គ.ជ.ប
ជារឿងសំខាន់។ ក៏ប៉ុន្តរហូតមក
ដល់ពលនះរដាភិបាល និងកសួង មហាផ្ទមិនបានធ្វើការកទមង់ប ព័ន្ធ
ះ
តនិងផាស់ប្តូរសមាស
ភាព គ.ជ.ប តាមការជំរុញពីអង្គកា
រសហបជាជាតិ សហរដ្ឋអាមរិក និងសហគមន៍អន្តរជាតិ
ះឡើយ
ពះគណបកសកាន់អំណាចខាច ចាញ់
ត។ ដូច្នះរាល់ប
វិបត្តិ
សង្គមជាតិដលកើតឡើងនាពល បច្ចុបបន្ន ក៏ដូចជា
ពលខាងមុខ
គឺជាការទទួលខុសតូវរបស់ គ.ជ.ប
ទាង ំ សង ុ ពះ គ.ជ.ប កំពង ុ បន្តបើ
ពាក់ព័ន្ធករណីគះថាក់ចរាចរណ៍ ះតូវបានសមត្ថកិច្ចបញ្ជូន
តាមផ្លូវចបោប់ប៉ុន្ត
ជាជនឈ្នះ
តបន្តទៀត ហើយ
ពលដលបកសបជាជនឈ្នះ គឺបកសនះពុំមាន
លន
ចបោស់លាស់ក្នង ុ ប ការពារប
ត
បាយ
ះសយ និង
ជន៍ជាតិខ្មរឡើយ៕
មួយចំនួនក្នុងពលកន្លងមកហាក់ ដូចជាមិនទាន់ធ្វើឲយ ពឺ
មជើង
ដល ប
ក្នុងចំ
ក វា៉ យ៉ន
ឡើយទ។
មអំពើពុករលួយ
ក វា៉ យ៉ន បឹងបមូលផល
ជន៍យក
ផាល់ខ្លួន
ធ្វើមានធ្វើបាន
ះ គឺរឿងតូចតាចមួយ
ពាក់ព័ន្ធរបបហូបចុករបស់អ្នក
ស
ដលរដាភិបាលបានផ្តល់បក់ឧប
ត្ថម្ភក្នុងមួយថ្ងៗ ចំនួន២៨០០រៀល សមប់មាក់ ហើយអ្នក
ស
ទូ
ទាំងខត្តពវងមានបមាណ៣០០
នាក់ ប៉ុន្តការចំណាយជាក់ស្តងក្នុង មួយថ្ង
ះ រស់ ចិនា បានយក
បក់បមាណ ១៥ ប៉ុ
្ណះ
ផ្គង់អ្នក
២០មុឺនរៀល
ទិញម្ហូបសមប់ផ្គត់
ស។ បើគិតតាមកបោច់
សី គយកចំនួនអ្នក
ស
គុណ
ចំនួនលុយឧបត្ថម្ភថ្លបាយក្នុងមួយ
ថ្ង ២៨០០រៀល គឺថាគន់តថ្ល
បាយក្នុងមួយថ្ងតូវចំណាយលើតួ លខដល់
ះ ប៉ុន្ត
កងរបបអ្នក
ជាង ៨០មុឺនរៀលឯ ពលមានការកិប
ស
យចំណាយ
តឹមត ២០មុឺនរៀលក្នុងមួយថ្ង គឺ ក វា៉ យ៉ន និងបក្ខពួករបស់គាត់
រៀលយក
ចកគាចាយវាយនិង
ងាយសួលបំផុត ហើយប បានកាយ
នះ
ជាទមាប់យា៉ងអាកក់
ក្នុងពន្ធនាគារខត្តពវង៕
ះសយ
ក មាស ខមរា
បានពយោយាមរត់ការដើមបីកាឡសំ ណុំរឿងមួយនះ ពីករណីគះថាក់ ចរាចរណ៍ឲយ
ជារឿង
មបីពួកគមានលស
រកម្ម ដើ
ះបន្ទុកយក
រថយន្តដឹកដីដលបង្កគះថាក់ចរា ចរណ៍មកបើបស់វិញឲយរួចផុតពី ការរកសោទុកជាវត្ថុតាង។ ការកាឡ
សំណុំរឿងនះផងដរ អាចជួយឲយ
ក មាស ខមរា រួចផុតពីបន្ទុក
ដលតូវសងជំងឺចិត្តចំ
ះកុមគួ
សារជនរងគះ ក្នុងករណីដលរថ យន្តដឹកដីរបស់គាត់ បានបើកបំបុក ទាំងកំ ល
លើសានថ្ម កណា្ដល
កុងកំពត ហើយបសិនបើ
ក
មាស ខមរា អាចរត់ការកាឡសំ ណុំរឿងបាន
គជ័យ
ះ ពិតជា
អយុត្តិធម៌ខាំងណាស់ សមប់កុម គួសារជនរងគះ។
បើតាមសចក្តីប
ក់របស់
សាកសីបានឲយដឹងទៀតថា ក្នុងហតុ ការណ៍ គះ ថាក់ ចរាចរណ៍
ះ
រថយន្តដឹកដីបង្កហតុដលគដឹង ថាមាន
ះ គា ជាអ្នកបើកបរនិង
ជាដសាំរបស់
ក មាស ខមរា
បានរត់គចខ្លួនបាត់ស ជនរងគះ
ល រីឯ
ះសាយ សុភា ដល
អង្គុយអបអ្នកបើកបរជាកម្មកររបស់
ក មាស ខមរា ជាចើនឆាំមក
ហើយ
ះ ក៏តូវបានសមត្ថកិច្ចជាប់
ឃាត់ខ្លន ួ យក
ដាក់ពន្ធនាគារ
យ
ទបកាន់ពីបទសមគំនិតក្នុងអំពើ
លបិចសព្វបបយា៉ងដើមបីឱយបកសប
ធ្វើមានធ្វើបានផាល់ខ្លួន បានយា៉ង
ហូតមុខតំណងបធានពន្ធនាគារ
សារព័ ត៌មាន “មនសិ ការែខ្មរ” ្របចាំៃថ្ង ទំ ព័រទី ០៣
រកម្មយា៉ង
របួសមនុសស ៤នាក់ និងសាប់មាក់
មហាផ្ទផងដរ ដូចដលមន្តីតូច រដ្ឋបាលក្នុងការដាក់ពិន័យនិងដក
ជារឿង
ពញបន្ទុក។ ដូច្នះអ្វីៗគឺជាកំហុស
ក្នុងសាប័នតុលាការកើតមានយា៉ង
អាចសល់បក់បមាណ ៦០មុឺន
តាចមួយចំនួនបានរំលឹកថាវិធានការ
មាក់ ឲយ
មួយចំនួនបានឲយដឹងថា សំណុំរឿង
ខ្មរ ហើយផ្ទុយពីការកទមង់របស់
អគ្គនាយកដានពន្ធនាគារ នកសួង
តមកពីទំព័រទី១ "ច"
៤នាក់ រងរបួសធ្ងន់សល និងសាប់
្ដយឱយអំពើពុករលួយ
តធ្វើជាមដឹកនាំសាប័នរៀបចំ
តពួកគអាចបពឹត្តអំពើពុករលួយ
គិត គូរ
របស់ គ.ជ.ប គឺរដាភិបាលដលគប់
ជាអ្នកមានទពយ
សមបត្តិយា៉ងមហាសាល ដើមបីប
តតាមលបិចអាកក់
ថា ជាអគ្គលខាធិការ ហើយការ
មដឹកនាំនិងមន្តីជាន់ខ្ពស់ក្នុងជួររដា ភិបាលកាយ
ពលដលគណបកស
ពលដល
ចាប់ផ្តើមពីដំបូងទី ក៏មានបាតុភាព
មានមុខមកបំពញការងារសុទ្ធសឹង
វង ដលមានអ្នក
ពវង ឃុបឃិតឲយមានអំពើពុក
គង
ទៀតគមាត
ឧបត្ថម្ភផសងៗ ប៉ុន្តមន្តីដលមិន
ជាស្វងរកកំហុសឆ្គងរបស់
កវា៉
អាហារ។ លើសនះ
កបឈមនឹងហានិភ័យខ្វះសបៀង
ហើយបាតុភាពដលកំពុងកើតមាន
ខាំង ខណៈដលពួកគមកបំពញ
តដរ។
បជាជនឈ្នះ
ម្លះ៉ បន្តមកបើកបក់ខជាទៀងទាត់
ធ្វើឲយមន្តីមួយចំនួនខឹងសមបោយា៉ង
សពរ៍រាលដាលយា៉ង
ពញបន្ទុកក៏ជាកំហុសរបស់ គ.ជ.ប
រយបន្តរស់កមបនាត់នភាពកី
លើ
ចំនួន១២នាក់តាំងពីឆាំ២០០៧ មក
ទៀតថា ជាធម្មតា មានការងារចើន
យ៉ន ក្នង ុ នាមជាបធានពន្ធនាគារខត្ត
ដលពលរដ្ឋបមាណជិត៤០ភាគ
នួន ដលមិនមានមុខមកធ្វើការងារ
ជវរកដើមហតុ ដលនាំឲយមន្តី
តូចតាចប្តឹងមកើយរបស់ខ្លួន ក៏ដូច
ឱយរដាភិបាលជំពាក់បំណុលបរទស
បរ
រកម្មលួចយករថយន្តយក
បើក
យចិត្តឯង ហើយបានបុកជន
រងគះរងរបួសចំនួន ៤នាក់សាប់ មាក់
យចតនា។បើ តាមការអះ
អាងរបស់សាកសី និង ជនរងគះ ផាល់បានឲយដឹងថា
ះគា ជាអ្នក
បើកបររថយន្តបានរត់គចខ្លួនហើយ ជាដសាំរបស់
ក មាស ខមរា
លាការ គឺបានដាក់បន្ទុក លើ
ទបកាន់
ះ សាយ សុភា ជាអ្នក
បង្កគះថាក់ចរាចរណ៍ ធ្វើឲយ
ះ
ដី និងជាអ្នកបើកបរបង្កឲយមានគះ ថាក់ចរាចរណ៍
ពល
ះ តូវរួច
ខ្លួន ដលមកដល់ពលនះតូវ
ះ
គា កំពុងដើរហើរយា៉ងមានសរីភាព ចំណក
ះ សាយ សុភា វិញតូវ
សមត្ថកិច្ចចាប់ឃុំខ្លួនយា៉ងអយុត្តិ ធម៌។ ហតុផលដល
សុភា ជាអ្នកបើកបរ ដើមបី ទបកាន់លើ
ប
ះគា
ះបន្ទុក វិញ។
ជន៍ចើនកស់កលពី
ក មាស ខមរា
ទើបបានជាមាន ការឃុបឃិតកាឡ
សំណុំរឿងនះ ពីករណីគះថាក់ ចរាចរណ៍
ជាអំពើ
រកម្ម ហើយ
ក្នុងបទសកម្ពុជាទើបតមាន
ករណីនះមួយទ។
បើតាមការពិនិតយលើសានភាព
ក មាស
នការកសំណុំរឿងនះ គឺសំណង
និងសាប័នតុលាការដើមបីកាឡសំ
របួសចំនួន៤នាក់ ក៏ដូចជាសាប់ចំ
ខមរា បានរត់ការជាមួយសមត្ថកិច្ច ណុំរឿងពីគះថាក់ចរាចរណ៍ ជារឿង
រកម្ម
ះ ក៏ពះត
មានការ
ះបន្ទក ុ
ក
មាស ខមរា ចង់សមបសមួលឲយ ទបកាន់ ហើយ
អាចយករថយន្តបនដឹកដី ពណ៌ស ពាក់សាកលខ ភ្នំពញ ០៧៣៣
យកមកបប ើ ស់វិញ បនាប់ពីសមត្ថ
កិច្ចបានដាក់ជាភស្តុតាងសមប់សំ ណុរឿង ំ ក្តន ី ះ ហើយវាជាមធយោបាយ ដល
ក មាស ខមរា រួចផុតពី
ជំងឺចិត្តសមប់ជនរងគះដលរង នួនមាក់តូវធាក់
បទលួចរថយន្តរបស់
រងគះផង។
ពលមានការកា
ឡសំណុំរឿងពីគះថាក់ចរាចរណ៍ ជាអំពើ
រកម្មសមត្ថកិច្ចអាច
ះលងរថយន្តដលបង្កគះថាក់
យករថយន្តបន
ជន៍ដលបានមកពី
ការពយោយាមកាឡសំណុំរឿងនះ គឺ
ក មាស ខមរា អាចរួចផុតពី
ការទទួលខុសតូវ ប៉ុន្តវាមានភាព
អយុត្តិធម៌ខាំងណាស់ សមប់កុម គួសារជនរងគះ។
កុមគួសាររបស់
ះ សាយ
គា និងតូវជាប់ឃុំខ្លួន
យសារឧ
សុភា ដលទទួលរងថ្មបាក់ពី បាយកលអាកក់របស់
ះ
ក មាស
ខមរា បានទទូចសុំឲយផ្នកពាក់ព័ន្ធ ជាពិសសអង្គការសង្គមសុីវិលជួយ
សវជវករណីនះ ដើមបីស្វងរក យុត្តិធម៌ ដល់
ះ សាយ សុភា
ឡើងវិញផង ពះរឿងរា៉វដលកើត ឡើងមានសាកសីប លាស់ ថា
ក់យា៉ងចបោស់
ះ គា ជាដសាំរបស់
ករថយន្តដឹកដីដ៏មានឥទ្ធិពល
សពី
បើក
ផង និងតូវទូទាត់សំណងដល់ជន
ងាយសួលបំផុត។ អាចប ថាផលប
ក
លគឺ
បរ ហើយបង្កគះថាក់ចរាចរណ៍
ចរាចរណ៍
ក់បាន
ះ សាយ
ះ សាយ សុភា តូវជាប់
បន្ទុក តូវ សង ជំងឺ ចិត្ត ដល់ ជន រង
គះចំនន ួ ៤នាក់នង ិ សាប់មាក់ យា៉ង
លើ
សុភា ជាអ្នកធានារា៉ប់រង
ផុត ហើយ
ះ យា៉ងងាយសួលបំ
ក មាស ខមរា អាច បើបស់ធ្វើអា
ជីវកម្មយា៉ងសុខសួលរួមទាំងអាច
រួចផុតពីការទទួលខុសតវូ លើសំណង ជំងឺចិតសម ្ត ប់ជនរងគះផងដរ។
គប់ៗគាកំពុងតាមដានយា៉ង
យកចិត្តទុកដាក់ ពីសកម្មភាពដល ក មាស ខមរា បានចំណាយ
បក់ចើនសន្ធឹកសនាប់យក
រត់
ការជាមួយសមត្ថកិច្ច និងមន្តីតុលា
ការដើមបីជួយសមបសមួលឲយមាន ការកាឡសំណុំរឿងពីករណីគះ ថាក់ចរាចរណ៍ ដើមបី
ជាអំពើ
រកម្ម
ះបន្ទុកទទួលខុសតូវរបស់
ខ្លួន ហើយករណីនះទាមទារឲយរដ្ឋ មន្តីកសួងយុត្តិធម៌
ក អង្គ វងស
វឌឍោនា ជួយពិនិតយមើលចំណាត់ការ
មិនបកតីដលមានការកាឡសំណំុ រឿងពីស មានទុក្ខ
ជា
ធ្វឲយ ើ ជនស្លត ូ តង់
សឡើងវិញជាបនាន់៕
សារព័ ត៌មាន “មនសិ ការែខ្មរ” ្របចាំៃថ្ង ទំ ព័រទី ០៤ តមកពីទំព័រទី១ "ក"
ខកក្កដា ឆាំ២០១៣ នះ សុវត្ថិភាព
យ
យមានសិទ្ធិសរីភាព
ពញលញតាមការទាមទាររបស់
សហគមន៍អន្តរជាតិដលមានបារាំង និងអាមរិកកំពុងនាំមុខ។
លគឺ
ពលដលកម ុ អ្នកកាន់អំណាច សុកខ្មរ យល់ដឹងពីសានភាព
ជាក់ស្តង ក៏ដូចជាភាពកមសោយ របស់ខ្លួនរួចហើយ
ះ
ក សម
រងសុី នឹងបងាញវត្តមានបកប កិត្តិយស
យ
ក្នុងបទសកម្ពុជា
ដើមបីបន្តបសកកម្មបមើជាតិមាតុ ភូមិនិងបជារាស្តខ្មរ
យគាន
បំផុត ទមំពួកគទទួលបាន
គ
ជ័យក្នុងការកមាត់មដឹកនាំផាច់ការ
ឲយចុះចញពីអំណាច។ ប៉ុន្តសាន ភាពជាក់ស្តង
ក្នង ុ បទសកម្ពជា ុ
កបធាន សម រងសុី មិនចង់
ទូទាំងពិភព
កដលបានជួយជមជងនិង
ឈឺឆាលចំ
ះអំពើធ្វើទុក្ខបុកម្នញ
របស់កុមអ្នកកាន់អំណាចមកលើ មដឹកនាំចលនាបជាធិបតយយដ៏
សំខាន់
ក្នុងបទសកម្ពុជា ហើយ
ពិភព
កបានលើកទឹកចិត្ត និង
ជានិច្ចកាល មហាអំណាច
ទូទាំង
ផ្តល់ក្តីសងឃឹមយា៉ងជលជបំផុត ចំ
ះបុព្វហតុនការទាមទារលទ្ធិ
បជាធិបតយយនិងការ
រពសិទ្ធិ
មនុសស។ ដំណាក់កាលចុងកយ
នះ មានការបើបស់អំណាចប
ជាជនយា៉ងផុសផុល ក្នុងការផាស់ ប្តូរមដឹកនាំថ្មី ដូចជា
ក្នុងពិភពអា
រា៉ប់ ដលមានការបង្ហូរឈាមបជា
រាសស្ល ្ត ត ូ តង់គួរឲយអាណិតអាសូរ ប
តមកពីទំព័រទី១ "ឃ"
្គលពំដនពីបទសជិតខាង។
ការផ្តល់អនុសាសន៍របស់សកម្មជន
កបធានពយោ
ះសយន
បាយថាក់អន្តរជាតិមួួយ ដើមបី សយប
ះ
ខ្មរ ជាពិសសសមប់
ការវិលតឡប់របស់ មកបន្តអាជីពន
កបធាន
បាយបមើជាតិ
មាតុភូមនិ ិ ងបជារាសខ្ម ្ត រឡើងវិញ។
កបធាន សម រងសុី បាន
ក់ទៀតថា សហរដ្ឋអាមរិក
សហភាពអឺរ៉ុប ជាពិសសបទស
មូលសំឡងរបស់អន្តរជាតិ ដើមបី
ដាក់សមាធលើកម ុ អ្នកកាន់អណា ំ ច ន
សុកខ្មរឲយ
បកាន់លើ
ថាបទសជិតខាងបានលួចរំកិល ប
ដនរំ
្គលពំដន និង
ការរស់
ះប
្គលពំ
ភចូលក្នង ុ ទឹកដីខ្មរ។ ដូចះ្ន របស់បជាពលរដ្ឋតាម
ខសពំដន និងការកសាងហដារច នាសម្ព័ន្ធ
តាមតំបន់ពំដនគឺជា
រាំងការរំ
ភបំពានបូរណភាពទឹក
មធយោបាយដ៏បសើរបំផុតដើមបីរា
ដីពីសំណាក់បទសជិតខាង និង ដើមបីកុំឱយបទសជិតខាងរំ
ភ
លើអធិបតយយភាពនិងបូរណភាព ទឹក ដី ខ្មរ សច ត អំពើ ចិត្ត ត ទៀត ពះប
បូរណភាពទឹកដី
ជារឿងអាយុជីវិតជាតិ។ អ្នកវិភាគប
សង្គម
និង
បូរណភាពទឹកដីក្នុងបទសកម្ពុជា
បានលើកឡើងថា វិធានការការពារ
ទឹកដីតាមពំដនមិនឱយបរទសជិត ខាងរំ
ភ ឬរំកិលពំដនមានប
សិទ្ធភាព គឺរដាភិបាលគបបីជំរុញការ អភិវឌឍ
តាមពំដនឱយមានគប់
ទ
ការពារដីធ្លី។ យើងអាចមើលឃើញ
យា៉ងចបោស់ផាល់ភ្នកពីជំនួបរបស់ បធានាធិបតីអាមរិក ជាមួយ
ក
ហ៊ន ុ សន មានការលើកឡើង
យ
តង់ៗពីសចក្តីពួយបារម្ភចំ ពើរំ
សរីភាព នការប ការស្នើឲយ ន
ះអំ
ភសិទ្ធិមនុសស ការបំបិទសិទ្ធិ ្ចញមតិ និងមាន
ះលង ក៏ដូចជាទមាក់
លនូវបទ
ទបកាន់លើអ្នក
បាយ ហើយបើគានការក
ទមង់ណាមួយទ
ះ កម្ពុជាលំ
បាកក្នុងការធ្វើសមាហរណកម្ម ចូល ជាំសងាំ ពំបទល់កម្ពុជា-សៀម ក្នុងខត្តឧត្តរមានជ័យ។ ពាក់ព័ន្ធនឹងប
ដលរស់
យួននិងបទសសៀម បានអះអាង
ស
កបធាន សម រងសុី
រដ្ឋខ្មររស់
ជាមួយបទសជិតខាង គឺបទស
លនូវបទ
ក៏ដូចជាសកម្មជនការពារសិទមនុ ិ្ធ សស
បជាពលរដ្ឋរស់
តាមពប ំ ទល់ដនជាប់
ះលងអ្នក
បាយ ទមាក់
ពំដន និងកុមអ្នកវិភាគឯករាជយ
បបនះ បានកើតឡើងបនាប់ពីពល
ខាងលើនះ
តាមប
្ដយ
ពំដនខ្មរ-សៀម ក៏ដូចជាពលរដ្ឋ
តាមតំបន់ពំដនខ្មរ-
យួន បានរិះគន់ថាសព្វថ្ងនះរដាភិ បាល
ក ហ៊ុន សន និងមន្តីអាជា
ធរតាមបណា្ដខត្តជាប់ពំដនមិន បានលើកទឹកចិត្តឱយបជាពលរដ្ឋ តាំងទីលំ
តាមពំដនឬក៏ធ្វើការ
អភិវឌឍតំបន់ពំដនឱយមានភាពរីក ចមើនទ។ ផ្ទុយ
វិញរដាភិបាល
សម្ព័ន្ធមានទឹកភ្លើង ផ្លូវថ្នល់ សាលា រៀន មន្ទីរពទយ តាមតំបន់ពំដន និងមានបជាពលរដ្ឋរស់
ចើនគឺ
អាចទប់សា្កត់ការលួចរំកិលពំដន
ពីបទសជិតខាងយា៉ងមានបសិទ្ធ ភាព គឺបសើរជាងការ ថ្មកំណត់ពំដន
ះប
្គល
ទៀត។
សារតកំណើនបជាពលរដ្ឋរស់
យ
តាមតំបន់ពំដនអាចរារាំងអំពើរំ ភឈានពានពីសំណាក់បទស
ជិតខាង
ះហើយទើបថ្មីៗកន្លង
នះទាហានឈុត
សៀមចូលមក
រារាំងមិនឱយពលរដ្ឋខ្មរសាងសង់ លំ
ដាន និងតូបលក់ដូរ
ចក
ជន៍ ពះសានភាពន
បាយ
ក្នុងបទសកម្ពុជាតូវ
បានមដឹកនាំពិភព
កដឹងឮសព្វ
ះជា
ក ហ៊ុន
សន ចង់បកសយកាឡរឿងពិត ក៏មិនអាច
រួចដរ
តង់ថាជំហរ
របស់សហរដ្ឋអាមរិក មិនគាំទការ ដឹកនាំណាមួយដលមានអំពរំើ
ភ
សិទមនុ ិ ្ធ សស និងការដើរថយកយ នលទ្ធិបជាធិបតយយ
ះទ។
រហូ ត មក ដល់ ជំ នួ ប រវាង លោក នាយករដ្ឋមន្តីបារាំង ជាមួយ
ក
កបធាន សម រងសុី ជាពិសស លនូវបទ
តាមហតុផលន
ទបកាន់
បាយ សំ
រាំងនិងរករឿងមិនឲយ
រា
កបធាន
សម រងសុី វិលតឡប់មកកាន់បទស កម្ពជា ុ វិញ ដើមបីចូលរួមបកួតបជង ក្នង ុ ការ
ះ
ត។ការទាមទាររបស់
នាយករដ្ឋមន្តីបារាំង មានអត្ថន័យ សំខាន់ខាំងណាស់ដល
ក ហ៊ុន
សនតវូ ពិចារណាបនាប់ពីសហគមន៍
អឺរ៉ុប ក៏ដូចជាសភាអឺរ៉ុបដលមាន តំណាងរាសរាប់ ្ត រយនាកម ់ កពី ២៧ បទស ដលបាន
្កល
ដឹកនាំមិនតឹមតូវរបស់
សការ
ក ហ៊ុន
សន ជាពិសសពាក់ព័ន្ធនឹងការផ្តនា ស
កបធាន សម រងសុី តាម
ត ហើយអាជាធរខ្មរមិនហា៊ន
ឈ្មួញទុច្ចរិត ហើយកុមឈ្មួញនិង ឈ្មួញបានបើអំណាចបណ្ដញប
ជាពលរដ្ឋចញពីដីធ្លីយា៉ងកំ ល។ ការដលរដាភិបាល និងអាជាធរមិន លើកទឹកចិតឱយ ្ត ពលរដ្ឋ
រស់
តាមតំបន់ពំដន និងមិនយកចិត្ត ទុកដាក់អភិវឌឍន៍
តំបន់ពំដន
គឺជាកតាដលធ្វើឱយបទសជិតខាង រំ
ភឈានពានទឹកដីខ្មរសច
តអំពើចិត្ត និងរំកិលប ចូលក្នុងទឹកដីខ្មរ
កងអ្វីទាំងអស់។
្គលពំដន
យគានខាច
បជាពលរដ្ឋខ្មរដលរស់
អន្លង់ វងខត្តឧត្តរមានជ័យ បានឱយ ពលជាចើនឆាំកន្លង
នះភាគី
សៀមបានលួចរំកិលពំដនចូលមក ក្នុងទឹកដីខ្មរបមាណ២០០ម៉ត ហើយការរំកិល
ះអាជាធរខ្មរមិន
ហា៊នចញមុខតវា៉ ឬប
្ចញបតិ
កម្មជាមួយភាគីសៀមម្តងណាទ គឺ
សៀមអាចធ្វើអ្វីៗសចតអំពើចិត្ត របស់ខ្លួន។ ពលរដ្ឋខ្មរទាំង
ះបាន
លើកឡើងទៀតថា កន្លងមកភាគី
សៀមអាចអភិវឌឍន៍ភូមិដាន និងក សាងហដារចនាសម្ព័ន្ធ ផ្លូវកល
ស៊ូ ពមទាំងសំណង់រឹងមាំតាមពំ
ដនយា៉ងកអឺតកទម។ ប៉ុន្តរដា ភិបាលនិងអាជាធរខ្មរ
តាមពំ
ដនមិនអាចធ្វើការអភិវឌឍបានដូច
ក
ផូសនើបានពមានយា៉ងចបោស់លាស់
វត្តមានចូលរួមបកួតបជង
រឿងដលឈឺចុកចាប់ខាំងបំផុត
គឺសចក្តីប
ក់របស់
ផ្ទាល់និងពេញលេញពីសំណាក់
ក ម៉ខល
កបធាន សម រងសុី ទ
បក់កុមអ្នកកាន់អំណាច
តយយមិនតូវបានសហគមន៍អន្តរ
បរទសអាមរិក ដលបានប ខ្មរ
ក់
តាម
សុក
យឥតលាក់លៀមថា ដំណើ
រការ
ះ
ល
រិក
ពី៣ខមុន ធាប់បានពនយល់បប់
កបធានសម
ក ហ៊ុន សន យា៉ងជាក់ចបោស់រួច
ហើយថា តវូ បញឈប់អំពរំើ
ក ម៉ខល ផូសនើ ក៏បាន
មនុសសនិងធានារៀបចំការ
ធិបតយយសរីពហុបកសផងដរថា
ទូលំទូលាយគួរជាទីទុកចិត្ត ហើយអ្វី
បទពិ ស
ធន៍នការអនុវត្តលទ្ធិបជា
បជាធិបតយយដលល្អបំផុត
ក្នុងបទសមួយ គឺតូវធានាថា
កាន់អំណាច ក៏អាចប
យផាល់ពីសំ
កបធាន សម រងសុី។
កនាយករដ្ឋមន្តី ហ៊ុន សន
ដំណើរការ
មន៍អន្តរជាតិកំពុងដាក់ការទាមទារ
ះ
តជាតិអាណត្តិ
ទី៥ នាខកក្កដា ខាងមុខនះ គឺជា
មរៀនដ៏សំខាន់បំផុតដលសហគ ប្តជាចិត្តរបស់កុមអ្នកកាន់អំណាច
ះបពឹត្ត
ះ
បកប
ត
យផាល់ ះ
ត
្ណះ គឺគណបកសបជាជន
ក សម រងសុី មិនអាចចូលរួមបកួតប តមិនបកប
យភាពសរី
លការណ៍បជាធិបតយយសរីពហុបកស។
កាលពីថ្ងអងា្គរ ទី១៩ ខកុម្ភៈ ឆាំ២០១៣
ក ម៉ខល ផូសនើ
ឧបការីរដ្ឋមន្តីកសួងការបរទសសហរដ្ឋអាមរិកបានដាក់សមាធដល់រដា ះលង
ទបកាន់លើ
ក ម៉ម សូណង់ដូ នាយកវិទយុសមបុកឃ្មុំនិង
ក សម រងសុី បធានបកសសង្គះជាតិឱយ
កអាចវិលតឡប់ចូលសុកវិញ
ះ
តអាចបពត ឹ ្ត
មុនការ
ះ
ត ដើមបីធានាថាការ
យសរី និងយុត្តធ ិ ម៌ ហើយអាចទទួលយកបាន
បាយទាង ំ អស់។ ការលើកឡើងរបស់
ក ម៉ខល
ទឹកដីកម្ពុជា មិនឱយបរទសលួចរំកិល ផូសនើ ឧបការីរដ្ឋមន្តីកសួងការបរទសសហរដ្ឋអាមរិកបានធ្វឡើ ើ ងរយៈ ពំដនពិតមន។ ក្នុង
ះយុទ្ធសា ពល៣ខកយពលដលបធានាធិបតីអាមរិក
ក បារា៉ក់ អូបាមា៉
គួរឲយកត់សមា្គល់
ត
រួចហើយក៏
យ។ មិនខុសពីការ
រងសុី
លគឺសានភាពន
លើកឡើងរបស់ ះទ
បាយ
ឯ
ប
សចក្តីប
្ណះ គឺអាច
ការ
យ
ត
វត្តមានរបស់
កបធាន សម រងសុី
ទាំងអស់ឲយនាំគា
ះ
គវាសនាបទសជាតិ ក្នង ុ
របស់
ក ហ៊ុន សន ហើយដឹកនាំ
ឆាំ២០១៣ នះសំ
តមួយ ដល
បទសជាតិ
លការណ៍នលទ្ធិបជាធិប
ទៀត
ះ មានន័យថា
ស្តងកពីការសាងសង់កាសុីណូ សហគមន៍អន្តរជាតិ នឹង
្កល
សន មិនបានកសាងហដារចនាស អន្តរជាតិ ដើមបីពងឹងការ
រពសិទ្ធិមនុសស ក៏ដូចជាពងឹងលទ្ធិបជាធិប
តាមពំដនគឺរដាភិបាល
ក ហ៊ុន ដូច្នះរដាភិបាលកម្ពុជាគួរតអនុវត្តន៍តាមអនុសាសន៍របស់សហគមន៍
ម្ព័ន្ធផសងៗនិងលើកទឹកចិត្តឱយបជា តយយតាមរយៈការ ពលរដ្ឋ ដន
រស់
សជុំទិសនាពលខាងមុខជាមិនខាន។
តាមប
ទាក់ទងនឹងប
្ដយពំ
ះ
ត
យតឹមតូវ និងយុត្តិធម៌។
ខាងលើនះ
ក សម រងសុី ដលកំពុងស្ថិត
ក្នុង
ះទ។ បការនះហើយដល បទសបារាំងបានមានបសាសន៍ថាកមការជួយជមជងពីអន្តរជាតិ
ធ្វើឱយបទសជិតខាង គឺយួននិង ដលរួមមានបទសបារាំង និងសហរដ្ឋអាមរិក សៀម
តបន្តសកម្មភាពរំ
ភ ឡប់មកកាន់បទសកម្ពុជាវិញ
ំ ។ ឈានពាន បូរណភាពទឹកដីខ្មរ កក្កដា ឆា២០១៣
មុនពល
ក សម រងសុី បានប
ះ
ករំពឹងថាអាចវិលត តជាតិថ្ងទី២៨ ខ
ក់ថា "បើការ
ះ
ត
ះ
ំ ឆាំង គឺមិនអាចយកជាការបាន ហើយធ្វើទុក្ខបុកម្នញលើពលរដ្ឋខ្មរ មិនមានការចូលរួមពីមដឹកនាគណបកសប រស់
តាមខសពំដនយា៉ងកំ ល ទហើយពលណាមដឹកនាំបទសកម្ពុជាសព្វថ្ងយល់ចបោស់អំពីសាន
ដូចជាករណីទាហានសៀមឈុត
ការណ៍ពិតបកដគឺពល
ះខ្ញុំនឹងមកដល់បទសកម្ពុជាវិញភាម"។
ចូលមកហាមឃាត់មិនឱយបជាពល កុមមន្តីអង្គការករដាភិបាលដលឃាំមើលការ រដ្ឋខ្មរសាងសង់លំ
ដាន និងតូប កម្ពុជាក៏បានលើកឡើងដរថា វត្តមានរបស់ ះ
វិភាគប
សង្គម និងសកម្មជនពំ ឥតបានការ ហើយរដាភិបាលដលកើតចញពីការ
គឺរដាភិបាល
ក្នុងការ
តជាតិអាណត្តទី ិ ៥ គឺជារឿងមិនអាចខ្វះបានឡើយបើមិនដូច្នះទ
ចកជាំសងាំ កាលពី
នះ។ កុមអ្នក ជ័យជំនះរបស់គណបកសបជាជនក្នុងការ
ដនបានលើកឡើងថាប
តក្នុងបទស
ក សម រងសុី
លក់ដូរ
ពលថ្មីៗកន្លង
ះ
ពំដន អាចបឈមមុខចំ
ក ហ៊ុន សន គួរ មានរបស់
ះ
តនឹងកាយ ះ
ជារឿង
តមិនតឹមតូវ
ះសមាធរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិជាមិនខាន។ វត្ត
ក សម រងសុី ចូលរួម
ក្នុងការ
ះ
តស ប
តាមអនុ
បើកការពិភាកសោជាសាធារណៈនិង សាសន៍របស់សហគមន៍អន្តរជាតិ គឺជាជមើសតមួយគត់ដើមបីឱយសហ មានការចូលរួមពីផ្នកពាក់ព័ន្ធមាន គមន៍អន្តរជាតិទទួលសា្គល់លទ្ធផលនការ សង្គមសុីវិល និងបកសបឆាំងជាដើម ទើបអាច
ដនបកប
ះសយនិងការពារពំ បាយ យបសិទ្ធភាព៕
ះ
តជាផ្លូវការ។
កុមមន្តីអង្គការករដាភិបាលដលឃាំមើលសានការណ៍ន
ក្នុងបទសកម្ពុជាបានលើកឡើងថា អ្នកកាន់អំណាច និងគណ
បកសកាន់អំណាចក្នុងបទសកម្ពុជាមិនគួរបើបស់បព័ន្ធតុលាការដើមបី
រកការរីកចមើននិង
ក សម រងសុី មដឹកនាំគណបកសជំទាស់ដ៏សំខាន់
ទៀតឡើយ។ ការកាត់
ស
ក សម រងសុី ឱយជាប់ពន្ធនាគាររយៈ
ពល១២ឆាំ ក្នុងសំណុំរឿងដកតមុយប
្គលពំដនលខ១៨៥
ឃុំ
សំ ង សុកចន ខត្តសាយរៀង ពមទាំងសំណុំរឿងក្លងឯកសារសាធា រណៈ និងផសោយព័ត៌មានមិនពិត គឺធ្វើឡើងក្នុងហតុផលន សាធ ពះ ទាំងបំពាន ប
បាយសុទ្ធ
ក សម រងសុី ពុំមានកំហុសដូចដលតុលាការ
ះទ។ សកម្មភាពរបស់
ទបកាន់
ក សម រងសុី ក្នុងការដកតមុយ
្គលពំដនលខ១៨៥ និងផសព្វផសោយផនទីបទសកម្ពុជាដលមាន
តម្កល់ទុក
អង្គការសហបជាជាតិធ្វើឡើងក្នុងឆន្ទៈការពារដីសពលរដ្ឋ
និងការពារបូរណភាពទឹកដីជាប
ដលគណៈកមាធិការជាតិរៀបចំការ ក សម រងសុី ចញពីបញ្ជី
២០១២ គឺជាចតនាចង់ផាត់ បកប
ជន៍ជាតិ។ លើសនះ
ះអ្នក
ះ
ទៀតការ
ត (គ.ជ.ប) លុប
ះ
ះ
តកាលពីដើមខវិច្ឆិកា ឆាំ
ក សម រងសុី ចញពីឆាកន
យលបិចកលគួរឱយស្អប់ខ្ពើមបំផុត។
បាយ
មួយរយៈពលចុងកយនះអង្គការសហបជាជាតិ សហរដ្ឋអាមរិក
បទសបារាំងនិងអូសលីជាដើមបានជំរុញឱយរដាភិបាល
ក ហ៊ុនស
ន កទមង់របៀបរបបដឹកនាំរបស់ខ្លួន ហើយបើកផ្លូវឱយ
ក សម រងសុី
មដឹកនាគណបកសជំ ំ ទាស់វិលតឡប់ចូលសក ុ វិញ ដើមបីចូលរួមពញលញ ក្នុងការ
ះ
តជាតិអាណត្តិទី៥ ថ្ងទី២៨ ខកក្កដា ឆាំ២០១៣។
ប្តូរសមាសភាពថាក់ដឹកនាំ គ.ជ.ប ក៏រដាភិបាល
ក ហ៊ុន សន កំពុងដើរខុសគន្លងលទ្ធិបជាធិបតយយហើយ
ផ្តួលអំណាច
សន្តិភាពពិតបកដ៕
ើ សហរដ្ឋអាមរិក ឬក៏អត់ ហើយបសិនបើរដាភិបាលកម្ពុជា ក៏ ជា ផ្នក មួយ ន យុទ្ធសាស្ត ទប់ សំណរបស់ ដីកម្ពុជាដរ។ ក៏ប៉ុន្តតាមពិនិតយជាក់ រដាភិបាល
តគាំទ
កាប់
ក៏ប៉ុន្តរដាភិបាល
សា្កត់ការលួចរំកិលពំដនចូលទឹក តបងាញជំហររឹងរូសជាមួយសហរដ្ឋអាមរិកត
ះ
កបធាន សម រងសុី ឲយឡើងកាន់
ស្តក្នុងការសាងសង់កាសុីណូតាម បានជួបពិភាកសោទ្វភាគីជាមួយនាយករដ្ឋមន្តី ហ៊ុន សន។ ឥឡូវនះមជឈ ពំដនជាប់ជាមួយបទសជិតខាង ដានជាតិ និងអន្តរជាតិកំពុងរង់ចាំមើលថារដាភិបាលកម្ពុជាអនុវត្តន៍តាម
តៀម
និងអ្នកសឡាញ់លទ្ធប ិ ជាធិបតយយ
ះអត់តម្ល គានភាពសប
លើ
ក ហ៊ុន សន អស់
ដគាបមូល កមាំងខ្មរស្នហាជាតិ
កមិនអាចមកចូលរួមបកួតប
ត
តឹមតូវរបស់
កាន់តចើនឡើងៗធ្វយា៉ ើ ងណាពួត
កបធាន សម រងសុី បាន
គាបសង្កត់
ដលកំ
ខ្លួនរួបរួមជាមួយបកសសង្គះជាតិ
ណាមួយនាពលខាងមុខនះ ដល
តាម
ះរាស្តខ្មរទូ
ក៏កំពុងតធ្វើឲយរាស្តខ្មរទូ
ភូមា។
ះ
តនាថ្ងទី២៨ ខកក្កដា
រយៈពល៣០ឆាកន្ល ំ ងមកនះហើយ
ះការកទមង់ដ៏ឆាប់
ពះវាជាការ
យ
ពុងបវបវារស់កមការដឹកនាំមិន
កាន់ផ្លូវតូវ ដូចដលសហ
ត
ះ
ធំធង ចំ
សុកខ្មរ កទមង់របៀបដឹកនាំ
យផាល់ នឹងធ្វើឲយការ
កប
ឆាំ២០១៣ កំពុងផ្តល់ក្តីសងឃឹមយា៉ង
ទាមទារឲយកុមអ្នកកាន់អំណាច
ះ
ះ
កិតយស ិ្ត មកចូលរម ួ បកួតបជងក្នង ុ
មាស់ជំនួយដ៏សំខាន់អាចដាក់ការ
ក់បន្ថមទៀតថា ការ
ក់របស់
ធាន សម រងសុី អំពវត្ត ី មានបកប
ផសង សហគមន៍អន្តរជាតិដលជា
ប
កាន់
តឲយមានភាពសរីនិងយុត្តិធម៌។
ពលកម ុ អ្នកកាន់
គជ័យចំ
ះ
ផ្លូវតូវ និងរៀបចំដំណើរការ
អំណាចអស់ផ្លូវដើរ ឬគានជមើសអ្វី
ះ
សុកខ្មរ
កទមង់របៀបដឹកនាំ
ក្នុងបទសកម្ពុជា អាចប
ក់បានថា
ះទ តាមរយៈការដាក់សមាធ
ឲយកុមអ្នកកាន់អំណាច
កប ធាន សម
បួលតក្នុង១វិនាទីប៉ុ
គជ័យ
លគឺសហគមន៍
អន្តរជាតិមិនទុកឲយរាស្តខ្មរស្ថិត
អន្តរជាតិបានពមានមិនទទួលសា្គល់
គានភាពសរីនិងយុត្តិធម៌ មិនសប
ះ
យតមាភាពទ គឺការឈ្នះរបស់គណបកសបជាជននឹងកាយ
គួររំលឹកថា កាលពីឆាំ២០១២ ភិបាលកម្ពុជាឱយ
ះ
ពលនះបាន ហើយអ្វដល ី
យើងកំពុងធ្វើបានទទួល
ះបីជាសហគមន៍
ក សម រងសុី មកចូលរួមបកួត
កនាយករដ្ឋមន្តី ហ៊ុន សន និងគណបកសសង្គះជាតិ
ះ
យខ្លន ួ ឯងបើ
ចបោប់និងគាននរណាទទួលសា្គល់ទ
បជងក្នុងការ
បាយ
សាសន៍របស់អង្គការសហបជាជាតិ តាមរយៈការជំនះរៀបចំការ
ះសយន
ទម្លះុ ទមាយភាពទ័លចកផ្នកន
ះអនុ
ទបកាន់លើ
ក្នុងបទសកម្ពុជាបច្ចុបបន្នគណបកសន
ជារឿងឥតន័យ ពះជាការ
យធ្វើមិនដឹងមិនឮ ចំ
កបធាន
បាយថាក់អន្តរជាតិមួយទ ទើបអាច
ក ហ៊ុន
លបទ
្ជើញ
តការស្វងរកដំ
សន ក៏ចាប់ផ្តើមលងលបងខូច
ឲយទមាក់
យតមាភាព និងមានការទទួលសា្គល់ពីសហគមន៍
ក សម រងសុី។ ដូច្នះបើ
កើនឡើងឥតឈប់ឈរ
ជង
តគឺជារឿងសំខាន់ណាស់ដើមបីឱយការ
យហតុថា
ក បធាន
សម រងសុី ក៏ដូចជាការគាំទចះត
លបំណងដលសហគ
តមកពីទំព័រទី១ "ស"
ក្នង ុ ការ
បជាបិយភាពរបស់
សហគមន៍អន្តរជាតិ។
ពល
ហតុនិង
កបធាន សម រងសុី ហើយអ
មន៍ អន្តរ ជាតិ តូវ ពិនិតយមើល ការ
ះភាពបរាជ័យ
រហ័ស
ះ គឺការចូល
បានដឹងឮគប់បបយា៉ងអំពីបុព្វ
គានការគំរាមកំហងរករឿង ហើយ
ក ហ៊ុន សន
ដលមិនអាចខ្វះបាន
រិះគន់របស់ពួកគយា៉ងទូលំទូលាយ
កនាយករដ្ឋមន្តី ហ៊ុន សន លើកលងការ
ពំដនពិតជាយុទ្ធសាស្តមួយក្នុង
ត
យសារត
គមន៍អន្តរជាតិធាប់បានធ្វើ
ណាក់
្ចញសំឡង
ះ
ប៉ុន្ត
ឲយមានភាពសរី និងយុតធ ិ្ត ម៌មានភាព
រួមបកួតបជង
កុមដលមាននិនាការផ្ទុយពីអ្នក
កន្លងធ្វើការឱយបានរឹងមាំដូចភាគី និងយុត្តិធម៌សបតាម គំរាមកំហងសព្វបបយា៉ង។
ភសិទិ្ធ
ផ្តល់អនុសាសន៍និងចករំលកនូវ
តាមពំដន សូមបី របស់
ះទ ពះខាចភាគីសៀម
កសី ហុីលឡារី
គ្លីនតុន មកកាន់បទសកម្ពុជា កាល
ទូលាយ មានការចូលរួមបកួតប
តសមត្ថកិច្ចរដាភិបាលតាមប៉ុស្តិ៍ពំ ជងបកប
សៀម
ក ម៉ខល
ក បារា៉ក់ អូបាមា៉ និងអតីតរដ្ឋ
មន្តីការបរទស
តមួយមានភាពទូលំ
សាមញ្ញទ ដលមិនអាចសាងសង់ កម្ពុជា របស់
ដន ក៏មិនអាចសាងសង់ប៉ុស្តិ៍ ឬ
ក់របស់
ទសសនកិច្ចរបស់បធានាធិបតីអាម
ការណ៍នលទ្ធិបជាធិបតយយដល
រងសុី។
ះទ។បើតាម
ផូសនើ បានឲយដឹងថា អំឡុងដំណើរ
តូវតមានភាពសរី និងយុត្តិធម៌
យផាល់ពី
លការណ៍នលទ្ធិបជាធិប
សចក្តីប
ថ្ងទី២៧ ខកក្កដា ឆាំ២០១៣នះ
ះ
តដលមិនសប
ជាតិទទួលសា្គល់
តជាតិអាណត្តិទី៥ នា
មានការជឿទុកចិត្តសបតាម
ះ
ះ គឺ
ដំណើរការ
សព្វថ្ងនះមិនថាតបជាពលរដ្ឋ បាយដលជាគូបជងខាំងកាមានតពីរប៉ុ ដានរស់
យ
ផូសនើ ជាឧបការីរដ្ឋមន្តីកសួងការ
តវា៉ជាមួយអាជាធរសៀមឡើយ។ អន្តរជាតិ។
លំ
តនា
ខកក្កដា ខាងមុខនះបសិនបើគាន
បជាធិបតយយ។
ភាគីសៀមទ ពះភាគីសៀមមិន សម រងសុី អនុ
សម រងសុី បានពនយល់ទៀតថា មាន
ះ
ជង
តូវទមាក់
ភ័យខាចចំ
រួចហើយថា ដំណើរការ
ះ
ការងារសមប់ជាតិមាតុភូមិនិងលទ្ធិ
និងបញឈប់ការធ្វើទុក្ខបុកម្នញលើ
ក ម៉ម សូណង់ដូ
ទាំងនាយករដ្ឋមន្តីបារាំង បធា
បធាន សម រងសុី ដលបានបំពញ
ជាការ
ះលង
តយយ និងផ្ទុយពីការចង់បានរបស់
ក ម៉ខល
ហ៊ុន សន ក៏មានការទាមទារឲយមាន ការ
និងមានសិទ្ធិសរីភាពពញលញ។
នាធិបតីអាមរិក និង
ការរកសោអធិបតយយភាព បូរណភាព ពីគប់គណបកសន
ឱយកុមហ៊ុននិង
ដឹងថាតាមការសង្កតជាក់ស្តងរយៈ
ដានតាមខសពំដនឱយ
បានចើន។ ការកសាងហដារចនា
ក
ពនយល់បប់
បារា៉ក់ អូបាមា៉ ប៉ុន្តវាជារឿងឥតប
សុកខ្មរអំពីការអនុវត្តរបបប
ជាធិបតយយសរីពហុបកស។
ះសន្ទុះគាំ
ពួកគមានសុភវិនិច្ឆ័យចំ
រាប់លានហិកតា
សង់លំ
ឬសាង
ផលផសងៗ
ក ហ៊ុន
ទរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិដល
ធាប់បានអះអាងថាការអភិវឌឍតាម
រយៈការផ្តល់ដីសមបទានសដ្ឋកិច្ច
តំបន់ចកពំដនជាំសងាំ សុក
រស់
ះ
កហ៊ន ុ សន ពយោយាមលើកហតុ
បាយ ក្នុងសំណុំរឿ
ងពំដនដលករណីនះ
បរជាយកចិត្តទុកដាក់អភិវឌឍន៍តាម
ហដារចនាសម្ព័ន្ធ និងលើកទឹកចិត្ត បជាពលរដ្ឋឱយ
រវាងកម្ពជា ុ អាមរិក។ ក្នង ុ ជំនប ួ
គប់អស់ហើយ
ះទ ទើប
បារាំង កំពុងតនាំមុខគក្នុងការប
ះអ្នកបជាធិបតយយនិង
សន កាន់តភ្លភ្ន ឺ កចំ
យាមស្វងរកដំ
ឡើង
ថ្លងអំណរគុណយា៉ងជលជ អ្នកស្នហាយុត្តិធម៌
កាន់តរលូនល្អ និងកាន់តសុជម ី
ពិតបកដ
ប
បំផុតចំ
ហតុផលន
ឃើញការបង្ហូរឈាមណាមួយកើត
ការធ្វើទុក្ខបុកម្នញទៀតឡើយ។
កបធាន សម រងសុី បាន
ក្នុងសហគមន៍អន្តរជាតិជាពិសស
លំបាកក្នុងការធ្វើឲយមានទំនាក់ទំនង
Tel: 016 375 777 E-mail : sithik.dam@gmail.com
ក ហ៊ុន សន បានចន
លសំណរបស់ ើ សហគមន៍
អន្តរជាតិ ហើយសូមបីតការទាមទារឱយកទមង់បព័ន្ធ
ះ
តនិងផាស់
ក ហ៊ុន សន មិន
អនុវត្តន៍តាមដរ។ ចំណុចនះតូវបានអ្នកសង្កតការណ៍ជាតិ និងអន្តរជាតិ វាយតម្លថា រដាភិបាលកម្ពុជាកំពុងបឈមមុខ ជាមួយសហគមន៍អន្តរជាតិ ហើយអ្វីដលជាខាតបង់
ះគឺកម្ពុជាមិនបានទទួលជំនួយរាប់ពាន់លាន
ដុលារសមប់យកមកអភិវឌឍន៍បទសជាតិឡើយ។ ប ជារៀងដល
ទាំងអស់នះ
កនាយករដ្ឋមន្តី ហ៊ុន សន និងកុមមដឹកនាំគណបកស
បជាជនកម្ពុជា តូវពិនិតយមើលឡើងវិញ ហើយតូវបើកផ្លូវឱយ រងសុី វិលចូលបទសកម្ពុជា
ក សម
យឥតលក្ខខណ ពះអង្គការសហបជាជាតិ
សហគមន៍អន្តរជាតិ និងសហរដ្ឋអាមរិក បានដឹងយា៉ងចបោស់ថាសំណុំរឿង របស់
ក សម រងសុី គឺជាហតុផលន
សរុបសចក្តីមក
មុនពល
ះ
បាយ។
ក សម រងសុី អាចវិលតឡប់ចូលសុកវិញ
ត បសិនបើ
កនាយករដ្ឋមន្តី ហ៊ុន សន និងកុម
មដឹកនាំគណបកសកាន់អំណាចគិតគូរអំពីផលប ចង់ធ្វើឱយមានភាពល្អក់កករចំ
ជន៍ជាតិ និងមិន
ះទំនាក់ទំនងជាមួយសហគមន៍អន្តរជាតិ។
បសិនបើនាយករដ្ឋមន្តី ហ៊ុន សន និងគណបកសកាន់អំណាចមិនបន្ទន់ ឥរិយាបថបើកផ្លូវឱយ ភាពក្នុងការ ផលនការ
ះ
ះ
ឆាប់ៗខាងមុខ
ក សម រងសុី ចូលរួមបកួតបជងបកប
តទ
តតាមរបៀបលួចបន្លំ
ថ្ងទី២៨ ខកក្កដា ឆាំ ២០១៣
ះទ។ កុមអ្នកវិភាគសានការណ៍ន
កម្ពុជាបានរិះគន់ថាជំហររឹងរូសរបស់
និងប
បាយក្នុងបទស
កនាយករដ្ឋមន្តី ហ៊ុន សន និង
កុមមដឹកនាគណបកសកា ំ ន់អំណាចធ្វើឡើងក្នុង ឱយបានយូរអង្វង
លបំណងរកសោអំណាច
យមិនបានគិតអំពីផលប៉ះពាល់ដល់ប
ជន៍បជាពលរដ្ឋទូទាំងបទស
បទសកម្ពុជាមានការផាស់ប្តរូ ខ្មរទូទាំងបទសតូវ
យតមា
ះ គឺសហគមន៍អន្តរជាតិមិនទទួលសា្គល់លទ្ធ
ះ
ជន៍ជាតិ
ះឡើយ។ ដូច្នះដើមបីឱយ
រកភាពល្អបសើរជាងមុន គឺបជាពលរដ្ឋ
តទមាក់គណបកសបជាជនចញពីអំណាច
ពះគណបកសបជាជនកំពុងដឹកនាំបទសជាតិផ្ទុយពី
លការណ៍
លទ្ធិបជាធិបតយយនិងមានអំពើពុករលួយកើតឡើងយា៉ងពញបន្ទុក៕