រយៈេពល៤៨េមា៉ងវី េដអូ ឃ្លី បរបស់ េលាក្របធាន សម រង ុី ស្តី ពីការេលើ ក កម្ព ស់ជី វភាព្របជាពលរដ្ឋ មានអ្ន កចូ លេមើ លដល់ េ ជាង ១៧មុឺ ននាក់
⅜រព័ត៌Ōនេចញផ⅝យេរЬងŬល់ៃថĞ www.moneaksekar.com ឆា្នំទី
២០
េលខ
៤៧៥៦ ៃថ្ង
ពុ ធ
ទី
១៥
ែខ
ឧសភា
ឆា្នំ
២០១៣
មហាបាតុ កម្ម របស់ បក សេ្រងា្គះជាតិ ៃថ្ងទី២០ ែខឧសភា េធ្វើឱ មហាជន
េមើ លេឃើ ញកាន់ ែតច ស់ ពី សារជាតិ គ.ជ.ប មិ នឯករាជ មិ នអព ្រកឹត
េលាក សម រង ុី េពលជួបពិ ភាក ជាមួ យសមាជិ កសភាសហរដ្ឋ អាេមរិក
េដាយៈ េខមរៈ សេង្វ គ
កុមអ្នកកាន់អំណាចបាន
ប
កាប់បព័ន្ធផសព្វផសោយមានវិទយុ ទូរ
កម្ម ករ-កម្ម ការិនី ក្ន ុងទិ វាពលកម្ម អន្តរជាតិ ៃថ្ងទី០១ ែខឧសភា ឆា្នំ២០១៣
ទសសន៍ទាំងរបស់រដ្ឋ និងឯកជនទាំង
សានីយវិ៍ ទយុ និងទូរទសសន៍ចន ើ ឆាម ំ ក
គណបកសបឆាំងបានស្នើសុំបើក
ប៉ុន្ត
អស់
ក្នុងបទសកម្ពុជា ហើយ
ហើយមិនតូវបានអនុ
ត
ះទ
យសារមានបច្ចកវិទយោព័ត៌
មានរីកចមើន កូនខ្មរជាចើនបាន ចករំលកព័ត៌មានតាមបណា្ដញ
តេ
ទំ ព័រទី ២ "ខ"
េលាក គង់ គាំ រំលឹកអំ ពី្របវត្តិ របស់ េលាក គាត ឈន់ ក្ន ុងរបបែខ្មរ្រកហម គណបក សេ្រងា្គះជាតិ ក៏ មានេគាលការណ៍សេ្រងា្គះសេម្ត ចទាំង៣ផងែដរ
េលាក កឹ ម សុ ខា អនុ្របធានគណបក សេ្រងា្គះជាតិ និ ងេលាក គង់ គាំ ដឹ កនាំមហាបាតុ កម្ម កាលពី ៃថ្ងទី២៤ ែខេមសា
េដាយៈ ចាន់ ្របយុ ទ្ធ
គងដាក់ជូនសាលារាជធានីភពញ ំ្ន
ឧសភា ដលគណបកសសង្គះជាតិ
គមងធ្វើមហាបាតុកម្មអហិងសោ
ក្នុងលិខិតចុះថ្ងទី១៤ ខ
គឺជាការជូនដំណឹងដល់អាជាធរពី
ទីលានបជាធិបតយយ និងដង្ហ
កបួន
យសន្តិវិធី
តេ
ងតាមចបោប់
ទំ ព័រទី ២ "ជ"
ជនអេនា្ត្របេវសន៍ យួ នមានសិ ទ្ធិចូ លរួមេបាះេឆា្នតអាចេធ្វើ
េលាក គង់ គាំ េពលែថ្លងេ
កាន់ សកម្ម ជន និ ងអ្ន កគាំ្រទគណបក សេ្រងា្គះជាតិ
សវនាការរបស់ សាលាក្តី ែខ្មរ្រកហមែដលរងឥទ្ធិពលនេយាបាយេពញបន្ទុក
ឱ សង្គ មកម្ព ុជាជួប្របទះនូវវិ បត្តិ ធ្ងន់ធ្ងរនាេពលអនាគត
េលាក គាត ឈន់ និ ង្រកុមេមដឹ កនាំែខ្មរ្រកហម េពល្រគប់ ្រគងអំ ណាច
េដាយៈ សួ ន សុ វិជា្ជ
ដំណើរការរបស់សាលាក្តីខ្មរ
ជនអេនា្ត្របេវសន៍ យួ នចូ លរួមេបាះេឆា្នតេ
សងា្កត់ ចុ ងេឃ្ន ស និ ងរស់ េ
យា៉ងអនាធិ បេតយ េលើ ៃផ្ទ បឹងទេន្លសាប
េដាយៈ េទព សេ្រមច
កាលពីថ្ងទី០៣ មិថុនា ឆាំ២០១២
កុមបឹកសោឃុំ-សងា្កត់អាណត្តិទី៣
ពញបន្ទុក
ក្នុងការ
ះ
តជើសរីស
មានភាពមិនបកតីកើតឡើងយា៉ង យសារតជនអ
បវសន៍យួនជាចើនមានសិទ្ធិចូល រួម
ះ
តេ
ត ហើយបជាពលរដ្ឋខ្មរ
ទំ ព័រទី ៣ "ឆ"
ភ្ល ន់ តារា កំ ពុងរកអន្តរាគមន៍ ទប់ តំ ែណងេពលែដលេរឿង អា្រសូវរបស់ ខ្លួន្រតូវបានម្រន្តីេយាធាទមា្លយជាបន្តបនា្ទប់
កហមមិនអាចស្វងរកយុត្តិធម៌និង
្រកុមេមដឹ កនាំែខ្មរ្រកហមេពលដឹ កនាំកមា្លំងតស៊ ូ េ
បើកកកាយរឿងរា៉វអាថ៌កំបាំងដល
បច្ចុបបន្ននះ បានជៀតជកផ្នក
យសារតកុមអ្នកកាន់អំណាច
ក៏ដូចជាដំណើរការជំនុំជមះសុើប
កើតមានក្នុងរបបខ្មរកហមបានទ
ន
បាយ
ក្នុងបព័ន្ធរដ្ឋបាល
តាមតំ បន់ ្រពំ ែដន
អង្កតរឿងក្តីពាក់ព័ន្ធអំពើឧកិដ្ឋកម្ម បល័យពូជសាសន៍
តេ
ក្នុងបទស
ទំ ព័រទី ៤ "ក"
ក្ន ុងចំេណាមដី សម ទានជាង២លានហិ កតា គឺ ្រកុមហ៊ុ នយួ នមានសិ ទិ ្ធ ្រគប់ ្រគងេ្រចើ នជាងេគបេង្កើ តហានិ ភ័ យស្រមាប់ កូ នេ ែខ្មរជនាន់ េ្រកាយ
េដាយៈ ជួយ ្របហារ
មនសិការខ្មរធាប់បានចុះផសោយ
ជាចន ើ លខមកហើយទាក់ទងរឿង អាសូវរបស់
ភ្លន់ តារា មប
កឧត្តមសនីយ៍តី ការតំបន់បតិបត្តិ
ការសឹករងបនាយមានជ័យធ្វើឱយ បុគ្គលនះភ័យស្លន់
យា៉ងខាំង
ហើយកំពុងរត់រកអន្តរាគមន៍ទប់តំ ណងកុំឱយរ ភ្ល ន់ តារា េមប ្ជ ការតំ បន់ ្របតិ បត្តិ ការសឹ ករងបនា្ទុយមានជយល ីពុ ករលួ យ
្គះរង្គើ។ ប៉ុន្តតាមប
ភពព័ត៌មានពីមន្តី
តេ
ធាតំបន់ប
ទំ ព័រទី ៤ "ង"
្របជាពលរដ្ឋ រងេ្រគាះេដាយសារអំ េពើ រំេលាភដី ធី ្លេ
ក្ន ុងេខត្ត បាត់ ដបង
េដាយៈ ជា សុ បិន្ត
សដ្ឋកិច្ចឲយ
បាលកម្ពុជាក្នុងការផ្តល់ដីសមបទាន
អនាធិបតយយមិនមានផលចំណញ
លន
បាយរបស់រដាភិ
កុមហ៊ុនឯកជន
ជាពិសសកុមហ៊ុនយួន-ចិនយា៉ង
ជនអេនា្ត្របេវសន៍ យួ ន និ ងកូ នេ
សមប់បទសជាតិ
ះទ ហើយ
បើតាមកត់សមា្គល់របស់កម ុ អង្គការ សង្គមសុីវិលមួយចំនួនបានបង្ហើប
រស់ េ
េលើ ទឹ កដី ែខ្មរយា៉ងពពាក់ ពពូ ន
ឲយដឹងថា ក្នុងរយៈពល១៧ឆាំ រដា ភិបាលកម្ពុជា បានចុះហត្ថលខា
តេ
ទំ ព័រទី ៣ "គ"
អភិ បាលេខត្ត េពាធិ៍សាត់ ទទួលបានផល្របេយាជន៍ ជនាញគយេ ្រចក្រពំ ែដនស្ទឹ ងែ្រតង-ឡាវ ឃុ បឃិ តឲ េមឈ្ម ួញ នរណាេបើ កៃដឱ ្រកុមហ៊ុ នយួ នបំផា្លញ ពី ឈ្ម ួញបំផា្លញៃ្រពេឈើ េពញបន្ទុកេ ភ្នំ ្រកវាញ េខង សុ ភា ដឹ កជញ្ជ ូនេ្របងេគចពន្ធែចកចាយេពញេខត្ត ស្ទឹ ងែ្រតង ៃ្រពេឈើ ែខ្មរយា៉ងមហន្តរាយដូចសព្វៃថ្ង េដាយៈ ជា ទន យ
េដាយៈ ចាន់ ចំ ណាន
េដាយៈ ជយ វាសនា
ធ្វើសកម្មភាពដាក់មា៉សុីនរ៉ដើមបី
ធំៗជាចើនគឿង បានដឹកជញ្ជូន
Witness) Witness ) ដលចញផសោយកាលពីថ្ងទី១៣ ខឧសភា ឆាំ២០១៣
កវាញ
ឡាវ យា៉ងគគឹកគគង
អាល្លឺម៉ង់បានកំពុងផ្តល់បក់កម្ចីដល់កុមហ៊ុនចំការ
បច្ចុបបន្ននះកុមឈ្មួញកំពុង
អារឈើជាចើនកន្លង
ក្នុងមួយថ្ងៗមានទូកប៉ុកចាយ
តំបន់ភ្នំ
បងសាង ំ គចពន្ធមកពីចកពដ ំ ន
យមានការបើកភ្លើងខៀវ
ពីមន្តីបរិសាន កមការគប់គង របស់
ក ថ ចនា ជាបធានមន្ទីរ
បរិសានខត្ត
ការបណ្ដតប ខូយ សុ ខា អភិ បាលេខត្ត េពាធិ៍សាត់
តេ
ការសមបសមួលពី
កអត ជា
ជំនាញគយបចាំចកពំដនស្ទឹង
ធិ៍សាត់ហយ ើ ក៏មាន
តង-ឡាវ ហើយមឈ្មួញដ៏មាន
យ ្ដ ពីសំណាក់
ទំ ព័រទី ៣ "ច"
យមាន
ឥទ្ធិពល ទូកដឹ កេ្របងពី ្រពំ ែដនឡាវចូ លេខត្ត សឹ ្ទ ងែ្រតងមានការឃុបឃិតពី សមត្ថ កិច្ច
តេ
ះ ខង សុភា បានបើ
ទំ ព័រទី ២ "ឃ"
របាយការណ៍របស់អង្គការឃាំមើលបរិសានពិភព
បានឱយដឹងថាសាជីវកម្មអន្តរជាតិរបស់ធនាគារពិភព ២ ដលឃុបឃិតជាមួយមន្តីមានអំណាច
ក( (Global Global
ក និងធនាគារ
ស៊ូយួនចំនួន
កម្ពុជា ដើមបីកាប់បំផាញ
ពឈើ និងដណ្ដើមដីធ្លីពីបជាពលរដ្ឋយា៉ងកំ
ល។ របាយការណ៍
របស់អង្គការ Global Witness បានឱយដឹងថាសាជីវកម្មហិរញ្ញវត្ថុអន្តរ ជាតិ និងធនាគារអាល្លឺម៉ង់បានឧបត្ថម្ភធនដល់កុមហ៊ុនយួនចំនួន២គឺ
តេ
ទំ ព័រទី ៤ "ស"
មានការកទមង់ គ.ជ.ប កទមង់
សារព័ ត៌មាន "មនសិ ការែខ្មរ" ្របចាំៃថ្ង ទំ ព័រទី ០២
នីតិវិធីរៀបចំការ
Tel: 016 375 777 E-mail : sithik.dam@gmail.com តមកពីទំព័រទី១ "ជ"
ស្តីពីបាតុកម្ម លិខិត
យសន្តិវិធី។
ក្នុង
ះគណបកសសង្គះជាតិ
បានជមបជូន
កអភិបាលរាជ
ធានីភ្នំពញ បា៉ សុជាតិវងស ថាគណ បកសសង្គះជាតិ នឹងរៀបចំធ្វើមហា
បាតុកម្មអហិងសោដើមបីទាមទារឱយ គណៈកមាធិការជាតិរៀបចំការ
ះ
ត (គ.ជ.ប) ទទួលយកអនុសា
សន៍របស់តំណាងពិសសអង្គការ សហបជាជាតិ
ក សុរិយា ស៊ូ
ប៊រឌី។ គណបកសសង្គះជាតិបាន ទាមទារឱយ គ.ជ.ប ទទួលយករបាយ ការណ៍សវនកម្មបញ្ជី តសមប់ការ
ះអ្នក
ះ
ះ
តជើស
តាំងតំណាងរាស្តនីតិកាលទី៥ ឆាំ ២០១៣ របស់វិទយោសានជាតិបជា
ធិបតយយសហរដ្ឋអាមរិក អង្គការ
និកហ្វិក និងអង្គការខុមហ្វលក្នុង ការរៀបចំធ្វើការចុះ ត និងបញ្ជី
ះអ្នក
ះអ្នក
ះ
ះ
ត
នឹងជួបជុំគា
វលា
៉ង ៧ពឹក
យ
សរីតឹមតូវ និងយុត្តិធម៌ និង
យ
ស្មើភាពគាសបតាមបទដានអន្តរ ជាតិពិតបកដ។
ក្នុងលិខិតរបស់គណបកស
សង្គះជាតិចុះថ្ងទី១៤ ខឧសភា ឆាំ២០១៣ បានប បាតុកម្មអហិងសោ
ក់ថា "មហា
យសន្តិវិធីនះ
តមកពីទំព័រទី១ "ខ"
សង្គមហ្វសប៊ុក។ បជាពលរដ្ឋខ្មរ
ខ្លះទៀតមិនបានតាមដានព័ត៌មាន ដលមានលក្ខណៈឯករាជយ អពយោ កឹត ផសោយពីកបទសធ្វើឲយប
ជាពលរដ្ឋជាចើន ទទួលបានព័ត៌ មានតមួួយចំហៀង ដលគផសោយ
ពីភាពវិជ្ជមានរបស់រាជរដាភិបាល
ដើមបីធ្វើសចក្តីថ្លងការណ៍ប អំពី
ក់
លជំហរគាំទ និងទាមទារឱយ
គ.ជ.ប អនុវត្តន៍តាមអនុសាសន៍
របស់អង្គការសហបជាជាតិ និងអង្គ ការសង្គមសុីវិល។ បនាប់ពីធ្វើសច ក្តីថ្លងការណ៍កបួនបាតុករនឹងធ្វើដំ ណើរដង្ហញត្តិយក
បគល់ជូន
តំណាងសហគមន៍អឺរ៉ុប និងតំណាង
នឹងជបជាព័ត៌មាន រួចចាត់វិធាន ការរៀបចំសណា្ដប់ធាប់ចរាចរណ៍
ពមទាំងការពារសន្តិសុខសុវត្ថិភាព ជូនដល់បាតុករ
យអនុគះ។
កុមអ្នកតាមដានសានការណ៍
បាយក្នុងបទសកម្ពុជាបាន
លើកឡើងថាគមងមហាបាតុកម្ម
ះ
តជើសរីសមដឹកនាំ
តាមរយៈយុទ្ធនាការ
យ
សនាយា៉ង
គគឹកគគងតាំងពីទីបជុំជនរហូត
ដល់តំបន់ជនបទ របស់សកម្មជន គណបកសសង្គះជាតិ បានធ្វើឲយ បជាពលរដ្ឋកាន់តផុសផុលខាំង
កម្ពុជាកំពុងតភ័យខាចនិងពយោយាម រារាំងមិនឲយគណបកសសង្គះជាតិ ផសព្វផសោយព័ត៌មានតាមកញ្ចក់ទូរ
ទសសន៍ ឬតាមបណា្ដញផសព្វផសោយ
ព័តមា ៌ នដទទៀតឲយបានទូលំទលា ូ យ
ះទ ហើយដើមបីបំពញតមូវ
ការចាំបាច់សមប់មន្តីរាជការ កង កមាំងបដាប់អាវុធ និងជនរួមឈាម ខ្មរ
គប់ទិសទី
កបធានសម
រងសុី បានសមចបង្កើតឲយមានឃ្លីប វីដអូ ពិសសមួយ
លើបណា្ដញ
សង្គម ហ្វសប៊ុក ដលមាន
ថា Rainsy TV ដលមានផ្ទុក
ះ
យ
វីដអូឃ្លីបជាចើន និយាយអំពីថាតើ
យើងទាំងអស់គានឹងរួបរួមគាយា៉ង ដូចម្តច ដើមបីការផាស់ប្តូរ
កម្ពុជា
ហើយយើងទាំងអស់គាតូវចូលរួម ជាកមាំងតមួយដើមបីសង្គះជាតិ យើង តាមរយៈការ ពលខាងមុខនះ។ សម រងសុី កំពុងមាន
ះ
តនា
កបធាន
ទនភាពក
លង
យសារការផលិតវីដអូឃ្លីប
ផសោយ
លើបណា្ដញសង្គម ហ្វស
លើកទី១របស់
ក ដលបានដាក់
ប៊ក ុ ទទួលបាន
គជ័យធំធងដល
គន់តច ប៉ុ
ះរយៈពល៤៨
៉ង
ះ្ណ គឺមានជនរួមឈាមខ្មរ ដល
មដឹកនាំគណបកសបឆាំងជាគូប ជងចូលរួមគឺជាការ ពី
ះ
តផ្ទុយ
លការណ៍បជាធិបតយយសរី
ពហុបកសទាំងសុង។
ក្នុងមហា
បាតុកម្មលើកទី២ បសិនបើ គ.ជ.ប តចន
លសំណើរបស់បកស ះ មាន
ន័យថា គ.ជ.ប គឺជាឧបករណ៍បមើ ជន៍គណបកសកាន់អំណាច
យា៉ងពិតបកដ ហើយមិនមនជា សាប័នគួរឱយទុកចិត្តឡើយ។
ចំណុចដលគួរឱយកត់សមា្គល់
ះគឺ
ក្នុងលិខិតរបស់គណបកស
សង្គះជាតិចុះថ្ងទី១៤ ខឧសភា ឆាំ២០១៣ បានបងាញឱយឃើញថា
បនាប់ពីធ្វើសចក្តីថ្លងការណ៍កបួន បាតុករ នឹងធ្វើដំណើរដង្ហញត្តិយក បគល់ជូនតំណាងសហគមន៍
ជូន គ.ជ.ប ដូចមុនទៀតទ។ បការ
ពីថ្ងទី២៤ ខមសា ឆាំ២០១៣ គឺ គ.ជ.ប ចន
លទាំងសុង។ ប
ជាតិបចាំកម្ពុជា គឺមិនដង្ហញត្តិ
នះ
យសារត គ.ជ.ប ធាប់ចន
លសំណរបស់ ើ គណបកសសង្គះ
ការនះហើយទើបគណបកសសង្គះ
ជាតិ បើ
២
ថ្ងទី២០ខឧសភា ទាមទារឱយ
ការសហបជាជាតិ អង្គការអន្តរជាតិ
រស់
ក្នុងបទសកម្ពុជាបានចូល
ជាតិតៀមធ្វើមហាបាតុកម្មលើកទី
មើលចើនជាង ១៧មុឺននាក់ ហើយ វីដអូឃ្លីប
ះ ជាសារន
ដ៏សំខាន់របស់ រងសុី
បាយ
កបធាន សម
កាន់មន្តីរាជការ កងកមាំង
បដាប់អាវុធ និងកម្មករ អំពីការដំ
ឡើងបក់ខ ដើមបីមានជីវភាពរស់
សមរមយ និងថ្លថ្នូរ ហើយវីដអូ
រយៈwww. facebook.com/
វីដអូឃ្លីបនះ មានរយៈពល
២នាទី ដល
កបធាន សម រងសុី
បានបរិយាយា៉ងលម្អិតពីសានភាព នអំពើពុករលួយនិងកមិតបក់ខ
របស់មន្តីរាជ ការ កងកមាំងបដាប់ អាវុធ និងកម្មករខ្មរទូ
យ
កបធាន សម រងសុី បានលើក
សង្គះជាតិ នឹងដំឡើងបក់បៀ
កបធាន សម រងសុី បាន
តដលគានវត្តមាន
តាមរយៈញត្តិដាក់ជូន គ.ជ.ប កាល
ណើរបស់គណបកសសង្គះជាតិ
តឹមតូវរបស់
លើកឡើងថា គណបកសបជាជន
ះ
អឺរ៉ុប និងតំណាងអង្គការសហបជា
ឡើងថា កយការ
ក ហ៊ុន សន។
ពះការ
ជាតិគឺជារឿងសំខាន់បំផុត ពះសំ
ឡើង ចង់ធ្វើការផាស់ប្តូរមដឹកនាំថ្មី
ជាការរីខ្លួនឲយរួចផុតពីការដឹកនាំមិន
ះ
តថ្ងទី២៨ ខកក្កដាខាងមុខ
ប
កអភិ
បាលរាជធានីភ្នំពញ បា៉ សុជាតិវងស
rainsy.sam.5។
ះទ។ ប៉ុន្តយា៉ងណាក៏
សង្គះជាតិទាមទារឱយមានវត្តមាន
សង្គះជាតិសងឃឹមថា
តាមការគងទុក"។ គណបកស
សមប់ការថ្លឹងថ្លង ដើមបីសមច ថ្មី
តមានគុណភាព
សង្គះជាតិដូចមុនទៀត
ឃ្លីបនះ អាចចូលមើលបានតាម
ចិត្ត
ះ
អង្គការសហបជាជាតិបចាំកម្ពុជា
ដលកតានះ បជាពលរដ្ឋមិនអាច ទទួលបានព័ត៌មានគប់ជុងជយ
ះអ្នក
ក សម រងសុី ចូលរួមក្នុងការ
លើកទី២ របស់គណបកសសង្គះ
តជើស
តសាជាថ្មី ដើមបីឱយបញ្ជី
វត្តភ្នំ ខណដូនពញ រាជធានីភ្នំពញ
ទីលានបជាធិបតយយសងា្កត់
តិវិធីសមប់ការ
ះ
ះ
ពិតបកដ។ ជាពិសសគណបកស
ន
តាំងតំណាងរាស្តឱយបពឹត្ត
ះ
ត ចុះ
នាថ្ងទី២០ ខឧសភា ឆាំ២០១៣
សាឡើងវិញ ពមទាំងចាត់វិធានការ គប់យា៉ងធានាអំពីយន្តការ និងនី
អ្នក
ះ
ះ
បាលថ្មី ដលដឹកនាំ
តរដាភិ
យគណបកស
ះបីសំណើ
ះសបតាម
អនុសាសន៍របស់មន្តីជាន់ខ្ពស់អង្គ ជាពលរដ្ឋកីក ជាពិសសយកមកដំ ឡើងបក់ខជូនមន្តីរាជការ ហើយ អ្វីដល បានធ្វើ មុន
កបធាន សម រងសុី ធាប់
យ
គជ័យកាលពីពល
កបធាន សម រងសុី បានប្ត
ជាយា៉ងមុតមាំថា
កនឹងបន្តធ្វើ
សាជាថ្មីម្តងទៀត ក្នុងទង់ទយធំ
ក្នុង រយៈពលយូរអង្វងដើមបីឲយ
ទូទាំងបទសកម្ពុជា កាយ
ជាការពិត។
កបធាន សម
រងសុី បានអំពាវនាវឲយជនរួមឈាមខ្មរ ទូ
មតាគាំទគណបកសសង្គះ
ជាតិ ក្នុងការ
ះ
តនាពលខាង
មុខនះពះគណបកសសង្គះជាតិ មាន
លន
បាយការប្តជាចិត្ត
និងមានការទទួលខុសតូវខ្ពស់ចំ ះ
គវាសនាបទសជាតិ និង
បជារាស្តខ្មរទូ
។
មន្តីរាជការ កងកមាំងបដាប់
នាក់
របស់
ក្នង ុ បទសកម្ពជា ុ កយពី
បាយដ៏សំខាន់
កបធាន សម រងសុី បាន
លើកឡើងថា ការប្តជាចិត្តក្នុងការ
លិកគប់កុមហ៊ុន គប់សហគស
ស្វះស្វងរកធនធានថវិកាដើមបីដំ
តូវដំឡើងបក់ខយា៉ងតិច ៦០មុឺន
កំណត់ឲយមាស់សហគស
គប់វិស័យ ទូទាំងបទសកម្ពុជានឹង រៀល បហាក់បហល១៥០ដុលារ អាមរិក ក្នុងមួយខ។ សម រងសុី បានប បើបស់បទពិ
ក់ថា
កបធាន
ធន៍របស់
កនឹង ក
អំឡុងពលធ្វើជារដ្ឋមន្តី នកសួង សដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ កាលពីដើម អាណត្តិទី១
យ
កបានកត់
សមា្គល់ឃើញថាបើយើងបំបាត់អំពើ
ពុករលួយតបន្តិច យើងអាចបមូល លុយបានចើនណាស់ សមប់យក មកដំឡើងបក់ខជូនមន្តីរាជការ និងបមើឲយគមងអភិវឌឍន៍។ ប
កបធាន សម រងសុី បាន
ក់បប់ជនរួមឈាមខ្មរទៀត
ថាយើងតូវតពយោយាមបមបមូល ធនធានដលយើងមាន និងថវិកា ជាតិ យក
ដាក់ចូលក្នុងហិបរបស់
រដ្ឋឲយបានគប់ចំនួនតាមរយៈការបំ
បាត់អំពើពុករលួយហើយយើងអាច យកបក់ទាំង
ះមកធ្វើការសារ
អភិវឌឍន៍បទសជាតិ ជួយដល់ប
ដលឃាំមើលការ
ក ទព នីថា ជាអគ្គលខាធិការ
ក អុឹម សួស្តី ជាបធាន និង អំណាចរួចជាសច។ ថ្មីៗនះ ក សម រងសុី បធាន កទព នីថា ជាអគ្គលខាធិការ ពះសាប័ននះជាឧបករណ៍បមើ គណបកសសង្គះជាតិដលកំពុង
ឡើងបក់ខជូនមន្តីរាជការ និង កាត់ដរ បងចកផលប
ងចក ជន៍
នបក់ចំណញជូនកម្មករឲយបាន សមសប តាមរយៈការលុបបំបាត់ អំពើពុករលួយ គឺជាយុទ្ធសាស្តដ៏
ល្អបសើរមួយ អាចធ្វើបានសមច គជ័យ។ បជាពលរដ្ឋបានប
ក់
ថា ការប្តជាចិត្តដើមបីលើកកម្ពស់ កមិត ជីវ ភាព រស់ រាស្តខ្មរទូ ថ្លថ្នូររបស់
របស់ បជា
ឲយមានភាពធូរធារ កបធាន សម រងសុី
គឺជាផ្នកមួយជួយឲយសង្គមខ្មរមាន ភាពសាតស្អំសំ
លុបបំបាត់អំពើ
ពុករលួយដ៏គួរឲយខ្ពើមរអើមបន្តិច ម្តងៗ ហើយផលប
ជន៍ដល
បានមកពីការលុបបំបាត់អំពើពុក
អ្នក
ះ
តជាថ្មីទ
ះ គឺការ
ះ
តថ្ង
ពល
ដលវិទយោសានជាតិបជាធិបតយយ
របស់សហរដ្ឋអាមរិក អង្គការខុម
ហ្វល និងអង្គការនិកហ្វិករកឃើញ ះ អ្នក
ះ
ត មាន
ភាពមិនបកតី ហើយជំរុញឱយមាន ការចុះ
តថ្ងទី២៨ ខកក្កដា ឆាំ២០១៣ តឹមតូវ ពះនរណាក៏ដឹងដរថា យសរីតឹម សាប័នរៀបចំការ ះ តក្នុងប
ះអ្នក
ះ
តូវបាន គ.ជ.ប ចន
តឡើងវិញ
លយា៉ង
ទទឹងទិស។ គ.ជ.ប ក្នង ុ បទស
តូវ និងយុតិធ ្ត ម៌បានឡើយ។ ជាការ ទសកម្ពុជាគឺជាឧបករណ៍របស់បកស យសារតមើល ពិតវិទយោសានជាតិបជាធិបតយយ កាន់អំណាច។
កម្ពុជាបច្ចុបបន្នតូវបាន
កនាយក
រដ្ឋមន្តី ហ៊ុន សន បដូច
របស់សហរដ្ឋអាមរិក អង្គការខុម ឃើញភាពមិនបកតីនការ ះ តក្នង ុ បទសកម្ពជា ុ នាពលកន្លង ហ្វល និងអង្គការនិកហ្វិកបានរក
គណៈកមាធិការរៀបចំការ
ះ
នឹង
ត
បទសមា៉ឡសុី ហើយសាប័ន
បានឡើយ ពះថាក់ដឹកនាំ គ.ជ.ប
មន្តីជាន់ខ្ពស់គណបកសកាន់អំណាច ហើយបមើតផលប
ជន៍បកស
កាន់អំណាចជាចើនអាណត្តិមក ហើយ។ ទង្វើរបស់ គ.ជ.ប ដល ចន
លសំណើរបស់គណបកស
សង្គះជាតិក្នុងការកទមង់នីតិវិធី រៀបចំការ អ្នក
ះ
ះ
ត និងចុះ
ះ
តឡើងវិញគឺជាភស្តុតាង
បងាញឱយឃើញថា គ.ជ.ប កំពុង បមើផលប
ជន៍គណបកសប
ជាជនរបស់
ក ហ៊ុន សន យា៉ង
ចញមុខ។ ហតុនះសហគមន៍អឺ
រ៉ុប អង្គការសហបជាជាតិនិងបណា្ដ
សានទូតនបណា្ដបទសសំខាន់ៗ
កម្ពុជាគួរតជំរុញឱយរដាភិបាល ក ហ៊ុន សន កទមង់បព័ន្ធ
ះ
តនិងផាស់ប្តូរសមាសភាព
ក សុរិយា ឃើញពីភាពមិនបកតីយា៉ងធ្ងន់ធ្ងរ មក ះហើយ ទើប នបញ្ជី ះអ្នក ះ តដល ស៊ូប៊រឌី អ្នករាយការណ៍ពិសសអង្គ
រៀបចំការ
ះ
ត ក្នុង បទស
ថាក់ដឹកនាំ គ.ជ.ប ជាបនាន់ ដើមបី
ឆាំងរបស់
ក អាន់វា៉ អុីបហុីម
ឱយអ្នកមាន
ធ្វើការរិះគន់យា៉ងខាំងកាអំពីភាពលំ
តាមឆន្ទៈពលរដ្ឋខ្មរ។ សហ
មានភាពហើម បង់សិទ្ធិ
ះ
មា៉ឡសុីកំពុងតូវបានគណបកសប
៉ង ហើយអាចធ្វើ ការសហបជាជាតិ ទទួលបន្ទុកសិទ្ធិ ះរាប់លាននាក់បាត់ មនុសសបចាំកម្ពុជាផ្តល់អនុសាសន៍ ត ថ្ងទី២៨ ខ ឱយមានការកទមង់បព័ន្ធ ះ ត
អៀង
កក្កដាខាងមុខ។ មានន័យថាការជំ និងផាស់ប្តូរសមាសភាពថាក់ដឹកនាំ រុញរបស់គណបកសសង្គះជាតិឱយ គ.ជ.ប ដើមបីឱយការ ះ តមាន
ដូច្នះ
មានការអនុវត្តតាមអនុសាសន៍របស់ ភាពសរី និងយុត្តិធម៌។ អនុសាសន៍ ក សុរិយា ស៊ូប៊រឌី មាន ក សុរិយា ស៊ូប៊រឌី និងចុះ ះ របស់
តមកពីទំព័រទី១ "ឃ"
បស់ផលប
ហើយគឺល្មមដល់ទីបញ្ចប់ហើយអ្វីៗ
ពាក់ព័ន្ធ កុំឲយហើបមាត់ពីរឿងរកសុី
ក្នុងបទសកម្ពុជា ចើនឆាំមក
អាចល្អបសើរ
សង្គះជាតិឈ្នះ
កយពលបកស
តឡើងដឹកនាំ
បទសកម្ពជា ុ នាពលខាងមុខនះ។ សារន
បាយស្តីពីការលើក
ខ្មរទូ
របស់បជារាស្ត
យចាប់ផ្តម ើ ពីការដំឡង ើ
ជន៍ដើមបីបិទមាត់
បិទភ្នកមន្តីជំនាញនិងសមត្ថកិច្ច រត់ពន្ធបងសាំង្ធពីបទសឡាវ មក
លក់ចកចាយក្នង ុ ខត្តស្ទង ឹ តងដល ប
នះទាមទារឲយផ្នកពាក់ព័ន្ធពិ
តមានភាពមិនបកតីដូច
ះ ដើមបីបន្តចក
លក់
គប់សាប័ន
ទូទាំងខត្តស្ទឹងតង
ក្នុងខត្ត តូវបានមឈ្មួញ ខង
ហា៊នផ្តល់ឲយ៣០លីត
៦០លីត
ក ហ៊ុន
សុកថាឡាបរិវា៉ត់ កំពុងមានភាព
ទសកម្ពុជា។ ជំហានបនាប់ទៀត
ដឹកជញ្ជូនចូលមកលក់ចកចាយក្នុង
៣០ឆាំមកហើយ ដល
សន បានកាន់អំណាចដឹកនាំប គណបកសសង្គះជាតិមាន ន
ល
បាយកាត់បន្ថយពន្ធនាំចូល
លើបភទទំនិញសបចបោប់មួយ
ចំនួន ជាពិសសការបើបស់បក់
ឧបត្ថម្ភធនដ៏ស្ងៀមសាត់ ដើមបីបញ្ចុះ តម្លបងសាំងឲយបហាក់បហល បទសកបរខាង រួមទាំងទំនិញសព្វ សារពើ
តាមទីផសោរមិនឲយថ្លហួស
ហតុ ប៉ះពាល់ជីវភាពរស់ បជារាស្តខ្មរទូ ចំណូលតិចតួច
របស់
ដលមានបក់
ះទ។ គណបកស
សង្គះជាតិ ហា៊នសនយោនិងធ្វើការ ប្តជាចិត្តបបនះ ក៏ពះត
ក
បធាន សម រងសុី មានមធយោបាយ
គប់គន់ក្នុងការលុបបំបាត់អំពើ
ពុករលួយ ដើមបីបមូលថវិកាជាតិឲយ បានគប់ចំនួនយកមកដំឡើងបក់
ខជូនមន្តីរាជការនិងយកមកបើ
គគឹកគគង
យកុមឈ្មួញបាន
ទីរួមខត្តស្ទឹងតងទាំងយប់ទាំងថ្ង
ះ
ទ។ ការដឹកជញ្ជូនបងសាំងទង់ ទយធំជាងគតាមទូកប៉ុកចាយ របស់មឈ្មួញ ខង សុភា រស់
ភូមិបាចុង ជាប់មាត់ទន្លក្នុងឃុំពះ
បាត កុងស្ទឹងតង គឺឈ្មួញដ៏មាន
លន
បាយពយោបាល
យមិនគិតបក់។
ដូច្នះដើមបីឱយជីវភាពរបស់ខ្លួនប
សុខភាពតឹមតូវ គឺបជាពលរដ្ឋខ្មរ ទូទាំងបទសតូវ
ះ
តគាំទ
គណបកសសង្គះជាតិកុំបីខាន៕
សមប់កុមមន្តីដលមានភារកិច្ច ឡើងមកបជុំ
រាជធានីភ្នំពញ
សុទ្ធតទំនាក់ទំនងសុំរបបសាំងពី
មឈ្មួញ ខង សុភា មិនដលខក
ណង
ក ឡូយ សុផាត គួរគិតគូរ
សាំងគចពន្ធរបស់មឈ្មួញ ខង សុភា មកពីចំណុចពំដនឡាវ ចកចាយ
ទូទាំងខត្តស្ទឹងតង
ឡើងវិញផង ពះភាពអនាធិប
តយយនការដឹកជញ្ជូនបងសាំង គចពន្ធរបស់មឈ្មួញ ខង សុភា
ធ្វឲ ើ យខាតបង់ចំណល ូ ថវិកាជាតិចន ើ សន្ធឹកសនាប់ក្នុងមួយថ្ងៗ។ ជាពិ
សសមន្តីខិលខូចពុករលួយដល
ឃុបឃិតឲយមឈ្មួញ ខង សុភា រក សុីនាំចូលបងសាំងគចពន្ធមកពី ពំដន ឡាវយា៉ង អនាធិប តយយ ះគួរតូវបានដាក់ពិន័យ ឬ
ខានម្តងណាឡើយ បើនិយាយពីជំ
កម្មទាំង
វិញពួកគមានភារកិច្ចបងា្ករបង្កប
ចបោប់ដើមបីបមូលចំណូលជូនជាតិ
ពន្ធ ប៉ុន្តសកម្មភាពជាក់ស្តងពួកគ មិនដលយកចិត្តទុកដាក់បង្កបទ
ក៏ពះតមឈ្មួញ ខង សុភា ចះ បងចកប
ជន៍ឲយមន្តជំ ី នាញ
ះ ពះរាជរដាភិបាល
កំពុងតរឹតបន្តឹងទប់សា្កត់ទំនិញខុស ឲយបានគប់ចំនួន ហើយ
ក ឱម
យុិនទៀង បធានអង្គភាពបឆាំង
អំពើពុករលួយ ក៏កំពុងតចាត់វិធាន ការ
បឆាំងចំ
ពុករលួយផងដរ៕
ះមន្តីខិលខូច
ជាមួយមន្តីជំនាញ និងសមត្ថកិច្ច ពាក់ព័ន្ធជាពិសសមាន
ក អត
ជាមន្តីគយបចាំចកពំដនស្ទឹង
តង-ឡាវ ជាអ្នកជួយសមបសមល ួ ទើបការដឹកជញ្ជូនបងសាំងគច ពន្ធរបស់
ះ ខង សុភា មិនដល
មានការរំខានម្តងណាឡើយ។ មានការប
ក់ផងដរថាទូក
ពន្ធមកពីពំដនឡាវឆ្លងកាត់តាម
មុខសាលាសុកថាឡាបរិវា៉ត់ ទាំង យប់ទាំងថ្ង
យកុមឈ្មួញបាន
បើកយា៉ងលឿន ហើយទូកប៉ុកចាយ ជាចើនគឿងបានឈប់បន្តកន្ទុយ គា
ចំណុចភូមិកាំងមមា៉យ ឃុំ
ពះបាត ជាប់ចំងទន្លមគង្គ ខាង លិចធនាគារបមាណ១០០ម៉ត
ក្នុងកុងស្ទឹងតងហើយមានកម្មករ
ះ
ណនាំ ឲយបញឈប់ភាពអស
ឥទ្ធិពលមាក់នះមានទំនាក់ទំនងល្អ
ទន្លមគង្គ គឺបើកបរឆ្លងកាត់តាម
ះ គឺ
ក្នុងពលស្នើសុំម្តងៗ។ ជាពិសស
និងទប់សា្កត់ការដឹកជញ្ជន ូ ទំនញ ិ គច
បង្កបការដឹក
រាស្តខ្មរទូ
ដលបជារាស្តខ្មរគាំទខាំងបំផុត
ក្នុងមួយខ ហើយមន្តីធំៗវិញគ
ជញ្ជូនបងសាំងខុសចបោប់ទាំង
ប៉ុកចាយដលដឹកបងសាំងគច
ហើយរឿងសំខាន់
តាម
យអ្នកខ្លះទទួល
នាញគយនិងនគរបាលសដ្ឋកិច្ច
បស់ក្នុងការសារអភិវឌឍន៍បទស
ជាតិបមសច ើ ក្តត ី វូ ការចាបា ំ ច់របស់
ឋានៈនិងតួនាទី
ចំណកសមត្ថកិច្ចជំនាញមិនដល ឃើញចញមុខ
ក កុល សំអុល ជាអភិបាល
ពីភាពអសកម្មនការដឹកជញ្ជូនបង
ប៉ុកចាយធំៗជាចើនគឿងមកពី ទារអន្តរជាតិភូមិវុឺនខាំ ឃុំអូរសាយ
ះសកម្មភាពរកសុីដឹកជញ្ជូនបង
មឈ្មួញ ខង សុភា មានទំនាក់
ទូទាំងខត្តស្ទឹងតង។
ជាការប្តជាចិត្តដ៏សំខាន់មួយដល នះទ អស់រយៈពល
តយយសរីពហុបកសពិតបកដ៕
ខត្តស្ទឹងតង ទើបឡើងជំនួសតំ
៣០លីត
យាយពីប
ក
តឱយបាន
ដូរឲយឈ្មួញតូចតាចជាចើនទៀត
បានរបបសាំងពី ២០
ចកពំដនឡាវ ឆ្លងកាត់តាមចក
ះ
សាំងគចពន្ធរបស់របស់ខ្លួន។
កបរ
ចាយដឹកជញ្ជូនតាមរថយន្ត
តងបានឲយដឹងថា សកម្មភាពដឹក
កុម អ្នក កាន់ អំណាច មិន ហា៊ននិ
ហ៊ុន សន រៀបចំ
ដ៏ធំមួយ
ហើយសមប់អ្នកមានមុខមានមាត់
ជញ្ជូនបងសាំងគចពន្ធតាមទូក
ះទ ហើយតូវតជំរុញ
ះកុឲយ ំ មានការរំខានចំ
ស្តុកទុកក្នុងឃាំង
ការិនី បុគ្គលិកកុមហ៊ុនគប់វិស័យ
យា៉ងតិច៦០មុឺនរៀលក្នុងមួយខគឺ
ពលរដ្ឋ
អសទា ់ ង ំ
ចញពីទូកយក
បងសាំងគចពន្ធរបស់មឈ្មួញ
សចក្តីរាយការណ៍ពីខត្តស្ទឹង
ះ
ជាចើននាក់រង់ចាំជញ្ជូនបងសាំង
សុភា បងចករបបសាំង
និងដំឡើងបក់ខជូនកម្មករ កម្ម
្ដយឱយការ
តក្នុងបទសកម្ពុជាបពឹត្តតាម
លការណ៍បជាធិប
ថវិកាជាតិចើនសន្ធឹកសនាប់។
បដាប់អាវុធ ឲយបាន១លានរៀល
នួយមិនតូវប
តឹមតូវតាម
បាយមួយ
ទំនងល្អជាមួយមន្តីនិងសមត្ថកិច្ច
ខង សុភា ធ្វើឲយខាតបង់ចំណូល
គមន៍អន្តរជាតិ និងបទសមាស់ជំ
និងដាក់សមាធលើរដាភិបាល
និតយមើលឡើងវិញផង ពះភាព
អនាធិបតយយនការរកសុីដឹកជញ្ជូន
តសប
បាន បើមិនអ៊ីចឹងទលទ្ធផលនការ
តអាចទទួលយក
កុមអ្នកវិភាគន
មនុសសនិងបំផាញការអភិវឌឍជាចន ើ
ះ
របៀបលួចបន្លំបំភ្លឆន្ទៈរបស់បជា
ះ
បទសមា៉ឡសុីជាមិនខាន។
យសរីតឹមតូវ និងយុត្តិធម៌ សហភាពអន្តរសភា បទសបារាំង ភសិទ្ធិ
ក្នុងបទសកម្ពុជាទាល់ត
ឱយលទ្ធផលនការ
មានការកទមង់ គ.ជ.ប ទើបលទ្ធ
ះ
ះ
កីកបង្កើតឲយមានអំពើរំ
រកគណបកសកាន់អំណាច។
ផលនការ
តឡើងវិញគឺជារឿងសម ការគាំទយា៉ងខាំងកាពីសហរដ្ឋអា សបដើមបីឱយការ ះ តបពឹត្ត មរិក សហភាពអឺរ៉ុប សភាអឺរ៉ុប អ្នក
សើរជាងមុន និងមានការគាំពារផ្នក
ថាអំពើពុករលួយបង្កើតឲយមានភាព
ទាំងពីរនាក់នះតូវបានគដឹងថាជា
យសរីតឹមតូវ និងយុត្តិធម៌
មិនអាចបពឹត្ត
នូវយុត្តិធម៌សង្គម ក៏ដូចជាការអភិ បានមើលឃើញគប់ៗ គារួចហើយ
ក អឹុម សួស្តី ជាបធាន
ក ទព នីថា ជាអគ្គលខាធិ
ថា បញ្ជី
ក អុឹម សួស្តី ជាបធាន និង
គឺជាសាប័នដលមិនអាចជឿជាក់
បានឡើយ។ ជាក់ស្តង
កតូវបាន ះ ធំជាងគលើសកល ះ កុមអ្នកវិភាគវាយតម្លថាជារឿង
មាន
ក្នុង
ទី២៨ ខកក្កដាខាងមុខឱយបពឹត្ត
ំ នការបន្លំសន្លឹក តនាពល តក្នុងប កុឱយមា ក ទសកម្ពុជាបានវាយតម្លថាបសិន ឆាប់ៗខាងមុខ។ សំណើរបស់ កាន់សហរដ្ឋអាមរិក បើគានការកទមង់បព័ន្ធ ះ ត សម រងសុី គានការផាស់ប្តរូ សមាសភាពថាក់ដឹក ដលជាមហាអំណាចបជាធិបតយយ នាំ គ.ជ.ប និងគានការចុះបញ្ជី
ត
ការមិនអាចរៀបចំការ
ះ
អ្នកជំងឺកីក
វឌឍន៍លើគប់វិស័យ។ដូចដលយើង
និង
ជន៍គណបកសកាន់អំណាច បំពញបសកកម្ម សហរដ្ឋអាម រិកបានជំរុញឱយសហរដ្ឋអាមរិកដាក់ យា៉ងកអឺតកទម។ ក ហ៊ុន សន ដើមបី កុមមន្តីអង្គការករដាភិបាល សមាធលើ
រលួយអាចធ្វើឲយមានកំណើននចំ
ណូលថវិកាជាតិ និងអាចធានាបាន
ដលមាន
ប
ដលឃាំមើលការ
ះ
បទសកម្ពុជាបានរិះគន់ថា គ.ជ.ប
មាន
បក់ខជូនមន្តីរាជការ កងកមាំង
កម្មករ-កម្ម
បានសាប់សារន
ះកម្មករ កម្មការិនី បុគ្គ
ះមានភាព ឱយមហាជនមើលឃើញយា៉ងចបោស់ ជ.ប បានរៀបចំបញ្ជី អំពីមុខមាត់ពិតរបស់ គ.ជ.បដល មិនបកតីដើមបីជួយដល់បកសកាន់
កុមមន្តីអង្គការករដាភិបាល
បទសហ្វីលីពីនជាដើម។
តាមរបៀបក្លងបន្លំ ពះអីគ.
ទី២ របស់បកសសង្គះជាតិអាចធ្វើ
ការិនី
កមាំងបដាប់អាវុធទូ
១លានរៀលក្នុងមួយខ បហាក់ ហើយចំ
ចំនួនបានលើកឡើងថាគ.ជ.ប ដល
កម្ពស់ជីវភាពរស់
អាវុធ និងកម្មករ កម្មការិនី រាប់លាន
បហលនឹង ២៥០ដុលារអាមរិក
ពឹទ្ធសភាអូសលី និងពឹទ្ធសភាន
សចក្តីបថារបស់ មន្តីរាជការ កង
វតសរ៍ ជូនមន្តីរាជការ កងកមាំងប ដាប់អាវុធ ឲយបានយា៉ងតិចក្នុងមាក់
និងកុមសង្គមសុីវិលក្នុងបទស សបតាមឆន្ទៈបជាពលរដ្ឋ។ បើមិន កម្ពុជាក៏ យ។ មហាបាតុកម្មលើក ដូច្នះទ ការ ះ តនឹងបពឹត្ត
www.watphnom-news.com គហទំព័រដលបមូលផ្តុំ
យព័ត៌មានកមសោន្ត សង្គម និងរឿង
រា៉វដ៏សមបូរបប ទំនាក់ទំនងផសោយពាណិជ្ជកម្មៈ 012 999 161
តមកពីទំព័រទី១ “គ”
អង្គការសិទមនុ ិ្ធ សសអាដហុក ដលបាន
កុមហ៊ុនបរទសមួយចំនួន ឬគន់
បង្កត ើ ការងារឲយបជាពលរដ្ឋក្នង ុ សក ុ
ទូទាំងបទសឲយកុមហ៊ុនយួន
បានបងាញថារដាភិបាលកម្ពុជាបាន
កិច្ចយក
បជាពលរដ្ឋសមប់បង្កបង្កើនផល
បគល់ដីបមាណ ១,៥លានហិកតា និងមួយផ្នកតូចមានឈ្មួញខ្មរឈរ ះឲយកុមហ៊ុនបរទស ដល
អាចចាត់ទុកថា ការផ្តល់ដីសមបទាន សដ្ឋកិច្ច របស់
យខ្វះការទទួលខុសតូវ
កនាយករដ្ឋមន្តី ហ៊ន ុ សន
គឺជាផ្នកមួយនាំឲយវិនាសហិន
ច
ធនធានធម្មជាតិនិងពឈើគួរឲយ កសាយបំផុត។
កុមអង្គការសង្គមសុីវិលបាន
ប
ក់ថា រដាភិបាលកម្ពុជាបានប
គល់ដីសមបទានសដ្ឋកិច្ចឲយ
កុម
ហ៊ន ុ ឯកជនចន ើ សន្ធក ឹ សនាប់ហយ ើ
បើពិនិតយលើរបាយការណ៍របស់ក
សួងកសិកម្ម គឺមានចំនួនតិចជាង ការបគល់ឲយកុមហ៊ុនឯកជនជាក់ ស្តងឆាយណាស់ ដលប
នះទំ
នងជាងមានការបន្ថយតួលខ កុំឲយ មើលឃើញពីការផ្តល់ដីសមបទាន សដ្ឋកិច្ចចើនពក។ ពាក់ព័ន្ធនឹងតួ
លខខុសគាសមប់ការផ្តល់ដីសមប ទានសដ្ឋកិច្ច
ពលនះ
ក
ច័ន្ទ សារុន ជារដ្ឋមន្តីកសួងកសិកម្ម បានប
ក់ថា កសួងរបស់គាត់មិន
មនជាសាប័នតមួយដលមានសិទ្ធិ អំណាចក្នង ុ ការផ្តល់ដីសមបទានសដ្ឋ កិច្ចឲយ
កុមហ៊ុនឯកជន
ះទ។
ហតុដូច្នះកសួងកសិកម្មមានត
តួលខ ដលកសួងនះបានផ្តល់ដី សមបទានសដ្ឋកិច្ចឲយ
កុមហ៊ុន
ឯកជន ហើយតួលខរបស់កសួង បរិសាន និងសាប័នផសងៗទៀត
ដលមានចំណកក្នង ុ ការផ្តល់ដសមប ី ទានសដ្ឋកិច្ចផងដរ
ះ គឺជារឿង
មួយផសង។ គរកឃើញថាសាប័ន
ដលមានសិទ្ធិអំណាចផ្តល់ដីសមប ទានសដ្ឋកិច្ចឲយ
កុមហ៊ុនឯកជន
រួមមាន កសួងកសិកម្មកសួងបរិ
សាន កសួងឧសសោហកម្ម និងមាន
កុមហ៊ុនជាចើនទៀត កំពុងធ្វើស កម្មភាពគប់គងនិងអាជីវកម្ម តាមតំបន់ដីសមបទានសដ្ឋកិច្ច
យ
ងលើលិខិតជូនដំណឹងរបស់ទី
ស្តីការគណៈរដ្ឋមន្តី ក៏ដូចជាលិខិត ជូនដំណឹងរបស់សាលាខត្ត រាជធានី មួយចំនួនផងដរ។
ងតាមរបាយការណ៍របស់
ចញផសោយកាលពីចុងឆាំ២០១២ ផ្តល់ដីសមបទានសដ្ឋកិច្ចឲយ ហ៊ុនឯកជន ហើយក្នុង
កុម
ះមានកុម
តជាកុមហ៊ុនសុំដីសមបទានសដ្ឋ
លក់ដូរបន្តឲយកុមហ៊ុន
បរទសប៉ុ
បើពិនិតយ
្ណះ។
លើទមង់ការនា
ហ៊ុនយួនចើនជាងគ បមាណ ២
ពលកន្លងមក គរកឃើញថារដាភិ
សួងកសិកម្មមានតបមាណ ១,៧
សដ្ឋកិច្ចឲយ
លានហិកតា ប៉ុន្តតួលខរបស់ក លានហិកតាប៉ុ ណាស់។
្ណះ គឺខុសគាឆាយ
យឡក រាជរដាភិបាល
កម្ពុជា បានចញបទប
ថ្មីមួយ
កាលពីថ្ងទី៧ ខឧសភា ឆាំ២០១២
បានបកាសបញឈប់ការផ្តល់ដីសមប
ទានសដ្ឋកិច្ចជាផ្លូវការ ប៉ុន្តគរក ឃើញថា រាជរដាភិបាលកម្ពុជា
តបានចញអនុកឹតយចំនួន ៦៦
យបំរុងដីចំនួនជាង៣សនហិក
តាទុកបគល់ឲយកុមហ៊ុនឯកជនវិនិ
គបន្ថមទៀត ហើយភាគចើន
ដីក្នុងអនុកឹតយទាំង៦៦
ះ មានប៉ះ
ពាល់តំបន់ការពារនិងតំបន់អភិរកស។ ការផ្តល់ដីសមបទានសដ្ឋកិច្ចគឺជា យុទសា ្ធ សមិ ្ត នអំ
យផលសមប់
បជាពលរដ្ឋខ្មរ
ះទ ពះតាម
រយៈការផ្តល់ដីសមបទានសដ្ឋកិច្ច នះ បានធ្វើឲយបជាពលរដ្ឋកីកជា
ចើនតូវគឆក់ប្លន់ដីធ្លី និងបណ្ដញ ចញពីផ្ទះសមបង
យបង្ខំ គមិន
ដលឃើញកុមហ៊ុនដីសមបទាន ទាំង
ះអនុវត្តន៍ឲយបានតឹមតូវ
តាមទមង់ការអភិវឌឍន៍វិនិ
គឲយ
សបតាមខ្លឹមសារដលមានចងក្នុង អនុកឹតយ
ះទ។
អ្នកតំណាងរាស្តគណបកសប
ឆាំងបានរិះគន់
ក្នុងរដ្ឋសភាជាតិ
ជាញឹកញាប់ថា ការផ្តល់ដីសមបទាន សដ្ឋកិច្ចរបស់រដាភិបាលនាពល
បច្ចុបបន្ននះ ធ្វើឡើងមិនតឹមតូវ
គាន តមាភាពខ្វះ ការ គប់ គងជា លក្ខណៈបព័ន្ធបណា្ដលឲយមានការ បង្កជ
ះដីធ្លីដ៏រាុំរ៉
ក្នុងបទស
កម្ពុជា ហើយរដាភិបាលបានផ្តល់ដី សមបទានសដ្ឋកិច្ចដល់កុមហ៊ុន
ជាង២៥០លើផ្ទដីសរុបជាង ២លាន ហិកតា ហើយក្នុងចំ
មកុមហ៊ុន
ដលទទួលបានដីសមបទានទាំង ះ ភាគចើនលើសលប់ជាកុម
ហ៊ុនយួន ហើយមានកុមហ៊ុនមួយ ចំនួនទៀត គន់តឈរ
ះឲយ
បាលកម្ពុជា បានផ្តល់ដីសមបទាន
កុមហ៊ុនយួនយា៉ង
គំហុក គឺរង្វង់ឆាំ២០១០ ឆាំ២០១១
និងឆាំ២០១២ ហើយដីសមបទាន សដ្ឋកិច្ចភាគចើនមានប៉ះពាល់ដី សចំការ បង្កបង្កើនផលរបស់បជា ពលរដ្ឋ បង្កើតឲយមានជ
សាស្តសបកខា ក្នុងការ ជ
ះ
តាមដីសមបទានសដ្ឋកិច្ច
កហ៊ុន សន បានចញបទប
ឲយកម ុ ហ៊ន ុ សមបទានទាង ំ បង្កើនផល
លគឺរាល់ពលមាន
ទំនាស់ដីធ្លី
តាមតំបន់ដីសមបទាន
សដ្ឋកិច្ចតូវតគិតគូរប បទប
របស់
ហ៊ុន សន មិនតូវបានកុមហ៊ុន
សមបទានយកចិតទុ ្ត កដាក់អនុវត្តន៍ឲយ មានបសិទ្ធភាព
លខ០១
ឡត ប៉ុន្ត ប
យសារតប
ផល
ជន៍នាំមុខបានធ្វើឲយមន្តីនិង
សមត្ថកិច្ចជាចើនសាប័នមើលមិន ឃើញពីអំពើល្មើសចបោប់របស់កុម
ឈ្មួញ
ះទដលទាមទារឲយ
ក
ច័ន្ទ សារុន ជារដ្ឋមន្តីកសួងកសិកម្ម រុកា្ខបមាញ់តួតពិនិតយមើលប នះឡើងវិញជាបនាន់។
សចក្តីរាយការណ៍ពីសុកភ្នំក
វាញបានឲយដឹងថា មានមា៉សុីនអារ ឈើជាចើនកន្លងកំពុងធ្វើសកម្ម ភាពបន្លឺសំឡងកងរំពងពញព ដូចជា ១.
ចំណុចអូរធំ ភូមិរាំង
មនុសសមា
ដល់ គឺជាឱកាសដល
កុមឈ្មួញអាចធ្វើអ្វីៗតាមតអំពើ ចិត្ត។ កាលពីដើមខមសាកន្លង នះ
យមានសចក្តីរាយការណ៍
និងប្តឹងផ្តល់ពីកុមអ្នកសារព័ត៌មាន គសង្កតឃើញកុមកមាំងចមុះ របស់សុកភ្នំកវាញ បមាណ៣០ នាក់ បានចុះ
បង្កបដុតបំផាញ
មា៉សុីនអារឈើខុសចបោប់ចំនួន៣
គឿង ប៉ុន្តបនាប់ពីកមាំងចមុះបាន ដកថយមកវិញ គសង្កតឃើញទី តាំងមា៉សុីនអារឈើអស់ទាំង
បានបន្តធ្វើសកម្មភាពដដល មិន ដឹងជាមានអាថ៌កំបាំងអ្វីទ។
សចក្តីរាយការណ៍បានឲយដឹង
ខាវ ឃុំសន្ទ សុកភ្នំកវាញ មាន
ទៀតថា
អូរសាន់ ជារបស់
ជាទទួលបានផលប
មាស់ ៣.
ះ ទូច យាន ២.
ចំណុច
ះ ទួត យ៉ុម
ចំណុចអូរសាន់លើ មានមា៉
សុីនអារឈើរបស់ស្តីមាក់ និងប្តី
ះចយ ស្ថិត
សុកភ្នំកវាញ ៤.
ះ ចន្នី
ឃុំសតបុរី
ថ្មបអប់ មាន
មា៉សុីនអារឈើដ៏ធំមួយកន្លងដល ក
ះណាល់និងបពន្ធ
ះ
មុំ ហើយទី៥.មានមា៉សុីនអារឈើដ៏ ធំមួយកន្លងទៀត
ឈើតម្តង ជារបស់
ក្នុងដនព
ះ សុីម។
មា៉សុីនអារឈើទាំងនះបានធ្វើស
កម្មភាពយា៉ងគគឹកគគង គាន កងញញើតអ្វីទ ពះពួកគបាន បង់លុយជូនមន្តីជំនាញនិងសមត្ថ កិច្ចពាក់ព័ន្ធចប់សព្វគប់អស់ហើយ
ះ
ក នត វណ្ណរា៉ ជានាយ
ផ្នករដ្ឋបាលពឈើកវាញ មិនដឹង ជន៍ពីកុម
ឈ្មួញដលកំពុងធ្វើសកម្មភាពដាក់
មា៉សុីនរ៉អារឈើយា៉ងគគឹកគគង ះក្នុងកមិតណាទ ពះ
ក
នត វណា្ណរា៉ មិនដលឮមាត់ឮក ពី
ះទ ជាពិសស
តាមទីកន្លងដលកុមហ៊ុនយួន
ទទួលបានដីសមបទាន គឺយួនមិន ដល
គយល់ចំ
រដ្ឋខ្មរ
ះបជាពល
ះទ រួចកុមហ៊ុនយួនទាំង
ះបានឈូសឆាយបំពានរំ
កទមគួរឱយពួយបារម្ភបំផុត។ លន
បាយផ្តល់ដីសមប
ទានសដ្ឋកិច្ចដ៏អនាធិបតយយរបស់
ក ហ៊ុន សន នាពលបច្ចុបបន្ន
នះកំពុងដើរផ្ទុយពីយុទ្ធសាស្តកាត់ បន្ថយភាពកីកហើយ
សាសផ្ត ្ត ល់ដសមប ី ទានសដ្ឋកិចឲយ ្ច
កុមហ៊ុនឯកជនឬកុមហ៊ុនបរទស ដូច
ក្នុងបទសកម្ពុជា
មានការប
ក់ថារដាភិបាល
យកតអ្នកវិនិ
ងចកកច្នផលិតផលនិងសមប់
បទប
្ណះ ពះមាន
ពីថាក់លើ
ហើយ។ តាម
ក នត វណា្ណរា៉ មាន
ការទើសទាល់បំផុតក្នុងការចុះ
បង្កបសកម្មភាពបើបស់មា៉សុីន រ៉ អារចៀកឈើ ត
ទី
ះ ក៏ពះ
ក នត វណា្ណរា៉ ទទួលបាន
ផលប
ជន៍ពីទីតាំងមា៉សុីនអារ
ចង់មានប
វងឆាយទដូចះ្ន ហើយ
ឈើទាំង
ះជាប់ជាបចាំគឺគាត់មិន
បានជាគសង្កតឃើញថា កយ ការបង្កបតប៉ុនាន
៉ងប៉ុ
អារឈើចំនួន៣គឿង កាលពីដើម ខមសា កន្លង
នះ បើកុំតអ្នក
សារព័ត៌មានរាយការណ៍ជូនអគ្គនា
យករដ្ឋបាលពឈើ ហើយមាន ប
ចុះ
ពីលើ ទើប
ក នត វណា្ណរា៉
ដុតមា៉សុីនអាឈើទាំង
ះ
្ណះ
ពលដលកមាំងចមុះដកថយមក វិញកម ុ ឈ្មញ ួ ជាមាស់មា៉សន ីុ អារឈើ ទាំង
ះ ដូចជា
ះ ទូច យ៉ុម និង
ះ ទូច យាន ះ ណាល់
បានបន្តធ្វើសកម្មភាពអារចៀកឈើ យា៉ងគគឹកគគងដដល។ យា៉ងណាក៏
យ រាជរដាភិ
បាលកម្ពុជាទើបតបានចញបទ ប
លខ០១ ឲយមន្តីនិងសមត្ថ
ះ្ណ
លគឺគបងចកដីឲយ
ហើយកុមអ្នកវិនិ
ទសកម្ពុជា បានឱយដឹងថាមានជន
ផលដំណាដ ំ លបមឲយ ើ សងាក់ផលិត កម្មរបស់ ងចកតប៉ុ
្ណះ។ ការ
ះសកម្មភាពកាប់បំផាញព
ឈើនិងការដាក់មា៉សុីនរ៉ អារចៀក ភ្នំកវាញ
សាត់របស់
ក្នង ុ សក ុ
វិញ ហើយភាពស្ងៀម
ងចក
យ
មិនឲយកុមឈ្មួញបនាបតម្លតាមត អំពើចិត្ត
ះទ ហើយសមប់បជា
ពលរដ្ឋដលគានដីធ្លីបង្កបង្កើនផល អាចចូលបមើការងារ
តាម ង
ចកកច្នផលិតផលវត្ថុធាតុដើម ទាង ំ
ះ
តាមភូមិ ឃុរំ បស់ខ្លន ួ មិន
ចាបា ំ ច់ធ្វចំ ើ ណាកសក ុ បថាន
យបថុយ
លក់កមាំងពលកម្ម
កបទស គួសារ
លផ្ទះសមបង កុម
ះទ។
កបធាន សម រងសុី ធាប់
បានរិះគន់ ចំ
ះ
លន
បាយ
ផ្តល់ដីសមបទានសដ្ឋកិច្ចដ៏អនាធិប តយយដលជារូបភាពមួយក្នុងការ បំផាញពឈើគួរឲយ
កសាយ
ជាទីបំផុត ហើយតម្លនការជួលដី សមបទាន
ក្នុងបទសកម្ពុជាក្នុង
មួយហិកតាតឹម៥ដុលារប៉ុ
្ណះ
កជាងបណា្ដបទសដទដល់
៥០ដងឯ
ះ។
លការណ៍
របស់គណបកសសង្គះជាតិបាន
គិតគូរយា៉ងចបោស់លាស់អំពីការប មូលពន្ធពីដីសមបទានសដ្ឋកិច្ចដើមបី យកមកបង្កើនចំណូលថវិកាជាតិ
សមប់ការដំឡើងបក់ខជូនមន្តី
រាជការកងកមាំងបដាប់អាវុធឲយ បាន១លានរៀលក្នុងមួយខ ខណៈ ដល
ក ហ៊ុន សន មិនបានគិត
គូរបមូលពន្ធពីដីសមបទានសដ្ឋកិច្ច ជាយូរឆាំមកហើយ បរជាបង្កើត ចបោប់គាបជំរិតបង្ខំឲយបជាពលរដ្ឋ បង់ពន្ធលើអចលនទពយ
យគាន
ក្តីអាណិតអាសូរ ដលអាចនិយាយ បានថា
លការណ៍បង្កើនចំណូល
ក្នង ុ សក ុ របស់
ក ហ៊ន ុ សន បាន
តឹមតការចបាច់កពលរដ្ឋឲយលាន អណា្ដតតប៉ុ
្ណះ៕
ធានមន្ទីរបរិសាន
ក ថ ចនា និង
នាយខណរដ្ឋបាលពឈើខត្ត
ធិ៍
សាត់ បានដឹងយា៉ងចបោស់អំពីសកម្ម ភាពដាក់មា៉សុីនរ៉អារចៀកឈើជា ចើនកន្លង
ក្នុងភូមិសាស្តសុក
ភ្នំកវាញ ប៉ុន្តគានការបង្កប
ះ
ទមិនដឹងជាមានមូលហតុអ្វី ហើយ
បើតាមការវាយតម្លរបស់បជាពល រដ្ឋមួយចំនួនបានឲយដឹងថា
មា៉សុីនអាឈើខុសចបោប់ទាំង
ក
ះ
គឺជាបភពឆាំងបាយមិនចះរីងស្ងួត របស់មន្តីជំនាញនិងសមត្ថកិច្ចពាក់ ព័ន្ធទើបគានការបង្កប។
បើតាមសចក្តីរាយការណ៍បាន
ឲយដឹងថា តំបន់ពឈើ កវាញ ខត្ត
ការវិនាសហិន
សុកភ្នំ
ធិ៍សាត់ កំពុងរងនូវ
ចយា៉ងឆាប់រហ័ស
យសារតកុមឈ្មួញមិនដល
រាងចាល ចំ
ះវិធានការទប់សា្កត់
បទល្មស ើ ពឈើរបស់រាជរដាភិបាល ះទជាពិសសកយពលមាន លខ០១ គសង្កតឃើញ
កុមឈ្មួញដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ
ឈើបើបស់មា៉សុីនរ៉អារចៀក ឈើយា៉ងអនាធិបតយយខាំងជាង មុន
ទៀត។ មានការប
ក់ផង
ដរថា ក្នុងមួយថ្ងៗមានការកាប់បំ
ផាញពឈើដឹកជញ្ជូនបមាណ៤០ ៥០រទះ អូស
យ
ឬកបី
កាប់បំផាញពឈើខុសចបោប់អាច
ចបោស់ថា ភាពអនាធិបតយយនការ
ដល់ថាក់ដឹកនាំខត្ត ដរហើយមើល
ជន៍ណាមួយ
ធិ៍សាត់ខ្លះ
។ ជាពិសសប
៤
៥ម៉តគូប គឺបងាញកាន់ត
កាប់បំផាញពឈើ វាញ ខត្ត
លងសើច
សុកភ្នំក
ធិ៍សាត់ មិនមនជារឿង ះទ៕
ហ៊ុន សន
ត
តាមបណា្ដ
ះធំខត្តកណា្ដល។ ការដល ះ
ឃុំ-សងា្កត់ទាំង
តតាមបណា្ដ
ះអនុ
អ
បវសន៍យួនចូលរួម
ប
ក់អត្តស
តឱយជន ះ
ត
យសារតពួកគមានឯកសារ
ណតឹមតូវ និង
ដឹងថាអ្នកទាំង
ះ
ះ
តគាំទ
គណបកសកាន់អំណាច។ បការនះ
ធ្វើឱយកុមអ្នកវិភាគមួយចំនួនបាន
សម្តងសចក្តីពួយបារម្ភយា៉ងខាំង ចំ
ះគះថាក់សមប់បទសជាតិ
នាពលអនាគត ពះជនអ វសន៍យួនមានសិទ្ធិ
ះ
ប
តជើស
រីសមដឹកនាំជំនួសពលរដ្ឋខ្មរ។ តាមបញ្ជី
សមប់
ះ
ះ
តឆាំ២០១២
តជស ើ តាង ំ តំណាង
រាស្តនីតិកាលទី៥ ឆាំ២០១៣ លខ កូដខត្ត១៧
ះខត្តសៀមរាប
ះ
កន្លងមកមន្តីគណបកសសមរងសុី
សុក
ះធំ ខត្តកណា្ដលធាប់
បានតវា៉ឱយអាជាធរ និងសាប័នពាក់ ព័នលុ ្ធ ប បញ្ជី
ះជនជាតិយួនចញពី
ះ
ត ប៉ុន្តគណៈកមាធិការ
ជាតិរៀបចំការ ដលមាន ធាន និង
ះ
ត (គ.ជ.ប)
ក អុឹម សួស្តី ជាប
ក ទព នីថា ជាអគ្គ
លខាធិការមិនពមលុប
ះតាម
ពាកយបណ្ដឹងរបស់គណបកសបឆាំង ឡើយ។ ផ្ទុយ
វិញ គ.ជ.ប បាន
យកលសថាជនជាតិយួនទាំង មានឯកសារប
ក់អត្តស
តឹមតូវ និងធាប់ចូលរួម
ះ
ះ
ណ
ត
ជាចើនអាណត្តិមកហើយគឺថាក់ដឹក នាំ គ.ជ.ប មិនពមពិចារណា លើចបោប់ស ជនអ ះ
តិដើមបីលុប
ះ
បវសន៍យួនចញពីបញ្ជី
តទ។ ទង្វើរបស់ គ.ជ.ប
បវសន៍
ះជនជាតិយួន
ក្នុងបញ្ជី
ះ។ បញ្ជី
ះតាមរយៈ
ឱយមហាជនបានដឹងគឺមានជនជាតិ យួនជាចើននាក់មាន
ះ
ក្នុង
ការិយាល័យលខ០៤៤១ ដូចជា ះង្វៀង ថាន់ឌឿក, ង្វៀង ឌីយឹុង
, ង្វៀង ធីង៉ុក, ង្វៀង ធីថាន់, ង្វៀងធី បុប ជាដើម។ សរុប
គឺមាន
ះ
បវសន៍យួនរាប់រយនាក់
ដល មាន សិទ្ធិ ចូលរួម
ះ
ត
កមាធិការជាតិរៀបចំការ
ះ
ត
ះជារឿងដលគណៈ
មិនអាចលាក់បាំងបានឡើយ។ កុម អ្នកសង្កតការណ៍មួយចំនួនបានកត់ សមា្គល់ថាជនអ រស់
បវសន៍ដូចសព្វថ្ង។
ពះគដឹងថាជនអ
បណា្ដញសង្គម (ហ្វសប៊ុក) ដើមបី
ហើយបញ្ជី
អ
ះសយ
ះទីតាំងការិយាល័យ
តដលបានប
ជនអ
ប
តមិនហា៊នបើចបោប់
បវសន៍ ដើមបី
ជន៍គណ
សាលារៀនភូមិទី៧ បានបងាញឱយ យា៉ងចើន
អ
ក
គឺជាការបមើផលប
ចុងឃ្នៀស លខកូដការិយាល័យ
ឃើញថាមាន
ធ្ងន់ធ្ងរបសិនបើរដាភិបាល
ះសងា្កត់
លខកូដសងា្កត់ ០៧១ ០៤៤១
ត។ កតាទាំងនះអាចធ្វើឱយ
ះ
ឃុំមួយចំនួនក្នុងសុកលើកដក និង មន្តីរៀបចំការ
ះ
បទសកម្ពុជាជួបគះថាក់យា៉ង
សងា្កត់ចុងឃ្នៀស កុងសៀមរាប
គឺ
Tel: 016 375 777 E-mail : sithik.dam@gmail.com
ក្នុងប
ជាតិយួនជាចើនចូលរួម
សក ុ
លក់ឲយ
មានការធានាតម្លពីរាជរដាភិបាល
ហើយក្នុងមួយរទះអាចដាក់បាន
បងចកផលប
ត
រួចយក
ក ខូយ សុខា នាំឲយគ
សងស័យថា កុមឈ្មួញដលរកសុី
ះ
ខត្តសៀមរាប និង
ធ្វើសកម្មភាពកាប់បំផ្លាញព្រៃ
ធិ៍សាត់ បរជាធ្វើមិនដឹងមិនឮ
ឃាំមើលការ
ធ្វើបបនះ នាំឲយបជាពលរដ្ឋមាន
បក់ចំណូលពីការបង្កបង្កើនផល
សារព័ ត៌មាន “មនសិ ការែខ្មរ” ្របចាំៃថ្ង ទំ ព័រទី ០៣
តបាន។ តាមរបាយការណ៍
ជំនាញបច្ចកទសឲយពលរដ្ឋដាំដុះ
ខុសចបោប់ឲយមានបសិទ្ធភាព ប៉ុន្ត ក ខូយ សុខា អភិបាលខត្ត
ះ
របស់អង្គការករដាភិបាលដល
បង្កើត ងចកនិងបណ្ដុះបណា្ដល
បទប
បង្កបទប់សា្កត់ការដឹកជញ្ជូនឈើ
តមកពីទំព័រទី១ “ឆ”
រាប់លាននាក់មិនអាចចូលរួមក្នុងការ
គទុនមានសិទ្ធិ
កិច្ចពាក់ព័ន្ធយកចិត្តទុកដាក់បងា្ករ
ឈើយា៉ងអនាធិបតយយ
ះទ ហើយការនាំ
តាម
គទុន ដលបង្កើត
គាត់គប់គង
ដុតបំផាញមា៉សុីន
ះទ។
បណា្ដបទសមួយចំនួនគទទួល
ចំ
កមាំងចមុះ
បណា្ដប
ទសដទ គមិនបានអនុវត្តន៍យុទ្ធ
ការកាប់បំផាញពឈើយា៉ងអនា
ធិបតយយក្នុងតំបន់ភ្នំកវាញ ដល
ភ
លើដីធ្លីបជាពលរដ្ឋខ្មរយា៉ងកអឺត
ពិត
របស់រាជរដាភិបាលយា៉ងចបោស់ក
យ
កនាយករដ្ឋមន្តី
ដលពួកគដាក់មា៉សុីនអារឈើទាំង
សកម្មភាពផ្ទុយពីបទប
ជន៍ប
ជាពលរដ្ឋជាធំ។ យា៉ងណាក៏
ធិ៍សាត់ផងដរ ហើយការបើ
ះ ឆាយពីទីបជុំជន មិនសូវមាន
ះខ្វៀល
ដីភូមចញ ិ ទុកឲយបជាពលរដ្ឋបង្ក
ឲយល្អមើលតប៉ុ
បស់មា៉សុីនរ៉អារចៀកឈើ គឺជា
ះសយ
បសិនបើមានការប៉ះពាល់ដីភូមិ គឺ
គឺអាចធ្វើសកម្មភាពអារចៀកឈើ
លាន់រំពងពញព ណាមួយទីតាំង
ក ហ៊ុន
សន បានបកាសឲយអនុវត្តន៍យុទ្ធ
តមកពីទំព័រទី១ “ច”
ក ខូយ សុខា ជាអភិបាលខត្ត
ះដីធ្លីដ៏
រាលដាល ហើយពលខ្លះ
តប៉ុ
បវសន៍យួន
ខុសចបោប់លើទឹកដីខ្មរភាគ
ចន ើ មានលិខត ិ ប
ក់អត្តស
និងមានប័ណ្ណ
ះ
បាកយា៉ងខាំង
ពល
ណ
ត ចំណកប
ជាពលរដ្ឋខ្មរមួយចំនួនជួបការលំ ចុះ
ះ
ជនអ
បវសន៍យួន ជាងយកចិត្ត
ទុកដាក់ចំ
ះបជាពលរដ្ឋខ្មរជា
មាស់ទឹកដី
ទៀត។ ជាក់ស្តងជន
ប័ណ្ណ
ត និងមានឯកសារ
អ
បវសន៍យួនភាគចើនមាន
ប
ក់អត្តស
ះ
ណ ប៉ុន្តសមប់
ពលរដ្ឋខ្មរមួយចំនួនបរជាគានឯក សារប
ក់អត្តស
ណ
វិញ។
តាមការអះអាងរបស់កុមអ្នក
សង្កតការណ៍ឯករាជយបានរកឃើញ ថាបច្ចប ុ បន្ននះយា៉ងតិចមានជនជាតិ យួនពី៤
៥លាននាក់កំពុងរស់
និងបកបរបររកសុី លើទឹកដីខ្មរ ហើយជនជាតិយួនមួយចំនួនបាន កាយ
ជាមន្តីជាន់ខ្ពស់ក្នុងសាប័ន
រដ្ឋសំខាន់ៗទៀតផង
យក្លងភទ
ជាខ្មរ។ បច្ចុបបន្នជនអ យួន
បវសន៍
តបន្តហូរចូលមករស់
ខុសចបោប់លើទឹកដីខ្មរ
យជក
កមសាកសមាគមយួនដ៏ធំក្នុងរាជ ធានីភ្នំពញ និងសាខាសមាគមយួន តាមបណា្ដខត្ត-កុងនានាយា៉ង
ចើន
កម្ពុជា។ ជនអ
បវសន៍៍
យួនភាគចើនមានភាពងាយសួល ក្នង ុ ការធ្វលិ ើ ខត ិ ប
ក់អត្តស
ណ
យពួកគគន់តចំណាយលុយ
បកសកាន់អំណាចយា៉ងពិតបកដ
ឱយ
យួនទាំង
ជាក់ស្តងកន្លងមកមានសចក្តីរាយ
ះគឺជាអ្នក
ទគណបកសបជាជន។ សូមប
ះ
តគាំ
ក់ថាកន្លងមកកសួង
មន្តអា ី ជាធរនិងសមត្ថកិចថា ្ច ក់
មូលដានជាការសច
ហើយ។
ការណ៍ពីរឿងអាជាធរសងា្កត់ចបោរអំ ទី១សងា្កត់ ចបោរអំ
ផ្តល់ឯកសារប
លើទឹកដីខ្មរ ហើយក្នុង
កាក់ភ្លចគិតពីគះថាក់សមប់
រឿនស្ថិតិជនបរទសដលរស់
ះរួមមាន
ទាំងជនជាតិយួនដលកំពុងរស់
យា៉ងពពាក់ពពូនលើទឹកដីខ្មរផង
ក់អត្តស
ទី២ ដល
មហាផ្ទធាប់បង្កើតគណៈកម្មការជំ
បទសជាតិ។
ការរិះគន់របស់មជឈដាននានា
ដរ។ ក៏ប៉ុន្តរហូតមកដល់ពលនះ
ជុំវិញករណីជនអ
លខពិតបកដអំពីចំនួនជនអ
និងមានសិទ្ធិចូលរួម
កសួងមហាផ្ទមិនដលប បវសន៍យួនដលរស់
្ចញតួ
ខុសចបោប់
លើទឹកដីខ្មរឡើយ ហើយហាក់ដូច ពយោយាមលាក់បាំងយា៉ងបុងបយ័ត្ន បំផុត។ ជាមួយគានះកុមមដឹកនាំ
គណបកសបជាជន និងជាមដឹកនាំ នរដាភិបាលកម្ពុជាបច្ចុបបន្នតង
ទទួលយកសំណរបស់ ើ មដឹកនាយ ំ ន ួ ក្នុងការគាំពារជនជាតិយួនរស់
ខុសចបោប់លើទឹកដីខ្មរ។ ហតុនះ
ហើយទើបគសង្កតឃើញថាមន្តី អាជាធរខ្មរតាមបណា្ដខត្តនានាទូ
ទាំងបទសយកចិត្តទុកដាក់គាំពារ
ណដល់
ជនជាតិ យួនដើមបីជាថ្នូរនឹងលុយ
មាន
ះ
បវសន៍យួន
ក្នុងបញ្ជី ះ
ះ
ត
តជើស
រីសមដឹកនាំខ្មរជំនួសបជាពលរដ្ឋ
ខ្មរមាស់បទសមិនមនជាការរីស
អើងជាតិសាសន៍ ឬញុះញង់ឱយមាន ការរីសអើងជាតិសាសន៍ទ។ ប៉ុន្ត ជារឿងដលរដាភិបាល
ក ហ៊ុន
សន តូវពិចារណា និងអនុវត្តន៍តាម ចបោប់បកប
យបសិទ្ធភាពដើមបី
ចៀសវាងកុំឱយមានគះថាក់ដល់
បទសជាតិនាពលអនាគត ពះ ចបោប់អ
បវសន៍ដ៏សំខាន់តូវ
បានរដ្ឋសភាអនុម័តឱយចូលជាធរ មានតាំងពីឆាំ១៩៩៤ម្ល៉ះ៕
ជួរ ថាក់ ដឹកនាំ ខ្មរ ក ហម នឹង តូវ
សារព័ ត៌មាន “មនសិ ការែខ្មរ” ្របចាំៃថ្ង ទំ ព័រទី ០៤
តុលាការ
Tel: 016 375 777 E-mail : sithik.dam@gmail.com តមកពីទំព័រទី១ “ក”
កម្ពុជា។
ក គង់ គាំ បានលើក
ឡើងអំពីរឿងរា៉វអាថ៌កំបាំងជាចើន
ដទទៀត
គឺ
សាស្តរបស់ខ្លួនឡើងវិញ ដើមបីកុំ
ឲយ
របស់យួនត
ទៀត។
ក គង់ គាំ បានរៀបរាប់
រឿងរា៉វបវត្តិសាស្តដ៏អាថ៌កំបាំងជា ចើនបប់ជនរួមឈាមខ្មរទូ
ឲយ
បានដឹងរឿងពិត ហើយក្នុងវទិកា មួយ
សងា្កត់ ភ្លើងឆះរទះ ជាយ
រាជធានីភ្នំពញ
ក គង់ គាំ ក៏
បានលើកឡើងពីបវត្តិរបស់ ហ៊ុន សន និង
ក
ក គាត ឈន់ ឲយ
គ
ក ះ
ក ហ៊ុន សន ជាប់រវល់ខាំងពក ក ហ៊ុន សន ក៏បានពងខ្លឹម
សារមួយចំនន ួ ហើយយកមកបគល់ ក ជួយរៀបចំសំបុត
ដលជាឱកាស
ះ
ក បានដឹងរឿង
រា៉វជាចើន ទាក់ទិនករណីដលយួន ចង់បាន
កគាត ឈន់ ឲយមកជួយ
ធ្វើការងារបមើរបបសាធារណរដ្ឋ បជាមានិតកម្ពុជា ពះ
ក គាត
ឈន់ គឺជាមនុសសមាក់ដលមានឥទ្ធិ
ពលក្នង ុ ជួរបកសកុមយ ុ្ម និសកម្ព ្ត ជា ុ និង មានទំនាក់ទំនងជិតដិតជាមួយថាក់ ដឹកនាំយួនជាន់ខ្ពស់ជាចើន។
ក គង់ គាំ បានរំលឹកទៀត
បជាពលរដ្ឋបានដឹងអំពីដំណើរដើម
ថាយួនបានទុកចិត្ត គាត ឈន់ បំផុត
គង់ គាំ បានប
អតីតទីបឹកសោរបស់ ប៉ុល ពត ដូច្នះ
ទងក្នុងរបបខ្មរកហម ថា
យ
ក់ថា
ក
កមិនជឿ
កនាយករដ្ឋមន្តី ហ៊ុន សន
បានសា្គល់ លាស់
ក គាត ឈន់ ចបោស់
ះទ ប៉ុន្តយួនធាប់បាន
បប់
សរសំបុត ដើមបីអ
ក ហ៊ុន សន ឲយសរ
្ជើញ
កាន់
កគាត ឈន់
ក គាត ឈន់ ឲយ
មកជួយការងារជាមួយរដាភិបាល សាធារណរដ្ឋបជាមានិតកម្ពុជាអំ
តមកពីទំព័រទី១ “ង”
តិបត្តិការសឹករងបនាយមានជ័យ បានឱយដឹងថា
ះបី
ក ភ្លន់ តារា
ចំណាយលុយកាក់ចើនយា៉ងណា
ក៏បហលជាមិនអាចបិទបាំងអំពើ អាកក់របស់ខ្លួនបានដរ។
យ
សារថារឿងអាសូវពុករលួយរបស់
កផា្កយ១ ភ្លន់ តារា មានពាកយ
បណ្ដឹង
ក្នុងដអង្គភាពបឆាំងអំ
ពើពុករលួយ ហើយរដ្ឋមន្តីកសួង ការពារជាតិ និងអគ្គមប
កង
ការន
ធពលខមរភូមិន្ទ ក៏បាន
ដឹងរឿងនះរួច
ហើយដរ។
អំពើពុករលួយរបស់
កផា្កយ
សពីបទ
ទី៧ ខមករា ឆាំ១៩៧៩។
រត់ខាត់ខាយពីភ្នំពញ កយពីថ្ង
ទសវតសរ៍មកហើយ ដូច្នះខ្មរទូ
ឲយចាញ់ឧបាយកល និងមហិច្ឆតា
ជំនុំជមះ
ឧកិដ្ឋកម្មជាចើនករណី មិនខុសពី
គង់ គាំ បានបន្តទៀតថា
តូវភាក់រលឹកនិងពិនិតយមើលបវត្តិ
ះ
មកឆ្លើយបំភ្លឺឬ
ឡុងខ្មរកហមតូវបានបណ្ដញឲយ
ដលយួនមានមហិច្ឆតានិងឧបាយ
កលកាប់សមាប់ពូជសាសន៍ខ្មរចន ើ
ះ
ក៏ពះត អ្វីដល
ក គាត ឈន់ គឺជា
កបធាន សម រងសុី បាន
លើកឡើងគឺមិនសូវខុសទតង់ថា
បើសាលាក្តីខ្មរកហមមិនតូវបាន
មដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នរបបខ្មរកហម ះទ។
ក គង់ គាំ
បានបន្តទៀតថា តាមការគងទុក សាលាក្តីខ្មរកហមនឹងធ្វើការងារ សុើបអង្កតឬជំនុំជមះ
សមន្តី
មួយចំនួនដលពាក់ព័ន្ធអំពើឧកិដ្ឋ
កម្មក្នុងរបបខ្មរកហម ដូចមានរៀប ចំក្នុងបញ្ជី
ះយា៉ងវងអនាយរួច
រាល់អស់ហើយ ដូច្នះបជាពលរដ្ឋ មិនតូវចាញ់ការ
សនាអកុសល
របស់មនុសសមួយចំនួន
ះទ ជា
ពិសសការលើកឡើងរបស់
ហ៊ុន សន អំពីការបង្កសង្គម ពលគាត់ចាញ់
ក
តនាពលខាង
មុខនះ។ រំលឹកដល់បសាសន៍របស់
កបធានសម រងសុី ដលបាន
ប
ក់ថា បសិនបើបកសសង្គះ
ជាតិឈ្នះ
តក្នុងឆាំ២០១៣នះ
នឹងមានការរៀបចំបព័ន្ធតុលាការឲយ ឯករាជយអពយោកឹត ហើយតូវបញឈប់ រាល់ការជៀតជកផ្នកន
បាយ
ក្នង ុ សាលាក្តខ ី រ្ម កហមដលពល
ះមន្តមួ ី យចំនន ួ ដលកំពុងកាន់អំ
កុមអ្នកកាន់អំណាច ជាពិសស
ណាចហើយជាប់ពាក់ព័ន្ធជាមួយអំ
ការផ្ទក្នុងទ
តូវសាលាក្តីខ្មរកហម
ក ហ៊ុន សន ជៀតជកកិច្ច ះគជឿជាក់ថាកុម
មន្តីក្នុងជួររដាភិបាលជាចើនដល ធាប់មានអតីតកាលបមើការងារក្នុង
ពើឧកិដ្ឋកម្មក្នុងរបបខ្មរកហមនឹង ផ្តនា
ះ
ស ដើមបីផ្តល់ភាពយុត្តិធម៌
ជូនកុមគួសារជនរងគះទូ
។
តារា មានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងករណី
ចបោស់លាស់ ពះភាពលបីលបោញ
កាប់ឈើគញូងលើទឹកដីសៀមនិង
អំពើពុក រលួយ លច ឮ ជាយូរ មក
បញ្ជូនបជាពលរដ្ឋខ្មរឱយចូល
ជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបទល្មើសរកសុីដឹក
ជញ្ជូនឈើបណីតបភទធ្នង់ចូល ទឹកដីសៀម ហើយតវូ សមត្ថកិចពាក់ ្ច ព័ន្ធបង្កបកាលពីពលថ្មីៗកន្លង នះ។ សូមបីត
តាមចករបៀង
បើកដឱយកូន
កមឱវាទរកសុី
ក្នុងសុកមា៉ឡ ក៏
ក ភ្លន់ តារា
ជួញដូរឈើគញូងខុសចបោប់យា៉ង ពញបន្ទុកដរ រហូតតូវបានមន្តី
តុលាការ និងសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធចាត់
វិធានការបង្កប។ ដូច្នះការដល
ក ភ្លន់ តារា ក្នុងការបពឹត្ត
បកសសង្គះជាតិ គឺចង់ឲយសាប័នតុ
លាការមានភាពឯករាជយ ដើមបីធានា ភាពយុត្តិធម៌សង្គម ហើយសមប់ សាលាក្តីខ្មរកហម គឺអាចបន្តដំ
ណើរការសុើបអង្កតឬការជំនុំជមះ សការរៀបចំសំណុំរឿងថ្មីៗបន្ត
ពីសំណុំរឿងលខ ០០២ អាចថា
មានសំណុំរឿង០០៣ ០០៤ ០០៥ រហូតដល់ ០០៧ ជាដើម
តាម
យន្តការរបស់សាលាក្តីខ្មរកហម។ ក គង់ គាំ បានចំអកថាគន់ត
ដឹងខ្លួនជិតចាញ់
ត កុមអ្នកកាន់
អំណាចមួយចំនួន ជាពិសស
ក
នាយករដ្ឋមន្តី ហ៊ុន សន បាន បងាញឲយឃើញពីអាកបបកិរិយាភ័យ បារម្ភយា៉ងខាំងខាចគនាំ ស។ តង់ចំណុចនះ
គាំ បានប
ក់ថា
កាត់
ក គង់
យសារតធាប់
បានធ្វើអំពើអាកក់ ក៏បង្កើតឲយមាន ការភ័យខាចស
លខ្លួនឯង ដូច្នះ
អ្នក កាន់ អំណាច មួយ ចំនួន កំពុង
ថា
គា
សង្គះជាតិជួយរំ
ភ័យស្លន់
ហើយតងតលួចសួរ
វិញ
មក ថាតើពួកគកំពុង
តសង្គះអី? គឺចំណុចនះ គង់ គាំ ចង់ប
ក
ក់បប់កុមអ្នក
កាន់អំណាចឲយយល់កាន់តចបោស់ ថា
លការណ៍របស់បកសសង្គះ
ជាតិមិនតឹមតសង្គះបទសជាតិ
ះទគឺ
លការណ៍
សង្គះសម្តចទាំង៣ ផងដរ។
ក គង់ គាំ បានពនយល់យា៉ង
លម្អិតថា
ក ហង សំរិន តូវបាន
យួនរំកិលពំដនលបតបាក់យក ភូមិកំណើតបាត់
ហើយ គឺ
ក្នុងភូមិកក់ ដល
ទី
ធាប់បាន
បំពញបសកកម្ម
ះមានសុទ្ធ
សឹងជាសាច់ញាតិបងប្អន ូ របស់ ហង សំរិន ហើយពល ះ
កបានសួរ
ក
ដល់ទី
ពលរដ្ឋអំពី
ភូមិថ្លុកតច មកគប់គងរស់
ប
យ
ះតង់និង
យគិតគូរផល
ជន៍រួមជាធំ ទើបគានអំពើ
សងសឹកកើតឡើង។ យា៉ងណាក៏
បានប ន
យ
ក គង់ គាំ
ក់ជាថ្មីម្តងទៀតថា
ល
បាយសំខាន់បំផុតរបស់គណ
បកសសង្គះជាតិ គឺមិនយកខ្មរណា មាក់ធ្វើជាសតូវ
ះទ ដូច្នះគួរត
កុមអ្នកកាន់អំណាចមួយចំនួនយល់
ពីខ្លួនឯងឲយបានចបោស់ដូចដលកុម
ក
ជាទឹកដីខ្មររៀងរហូតត
។ ដូច្នះ
មានវិធីតមួយគត់ បជាពលរដ្ឋតូវ តនាំគា
ះ
តឲយគណបកស
សង្គះជាតិ ទើបសងឃឹមថាពលរដ្ឋ ភូមិថ្លុកតច ដលជាសាច់ញាតិ
របស់
ក ហង សំរិន មិនបាត់
បង់ទឹកដី ហើយក៏អាចជួយសង្គះ ដីភូមិរបស់
ក ហង សំរិន មិន
ឲយរំកិលចូលដីយួនផងដរ។ ក គង់ គាំ បានប
ក់ទៀត
តមកពីទំព័រទី១ "ស"
នះទ។
កុមហ៊ុនចំការ ស៊ូវៀតណាមរា៉ប់ប័រ និងកុមហ៊ុនហុងអាញ់យា៉ឡាយ កផា្កយ ដលកំពុងបពឹត្តបំពានចបោប់ពឈើរបស់កម្ពុជា ហើយកាប់ឈើធ្វើអា ១ ភ្លន់ តារា បានឱយដឹងថា ពល ជីវកម្មខុសចបោប់យា៉ងពញបន្ទុកបណា្ដលឱយប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរស់ បភពដលស្និទ្ធនឹង
ដលរឿងអាសូវរបស់បុគ្គលនះតូវ របស់បជាពលរដ្ឋ។ មន្តីអង្គការ Global Witness ដលជាបធានកុម បានលាតតដាងជាសាធារណៈជា ការងារដីធ្លីបានរិះគន់ថាគមងអភិវឌឍន៍របស់កុមហ៊ុនយួនទាំងពីរ ះ
ពិសសបនាប់ពីមានពាកយបណ្ដឹង គានតមាភាព គានការចូលរួមពីបជាពលរដ្ឋមូលដាន គានសំណងនិង កាន់ អង្គភាព បឆាំង អំពើ ពុក មានការបើបស់កមាំងបដាប់អាវុធ ដើមបីការពារដីចំការឱយកុមហ៊ុន រលួយ គឺថាក់លើបាន
ះ
ទាំង
ះ។ របាយការណ៍ដដលបាន
ទបកាន់រដាភិបាលកម្ពុជាថា
សួរនាជា ំ ចន ើ លើក។ ក៏ប៉ន ុ ប ្ត ហល បានផ្តល់អាជាប័ណ្ណសមបទានសដ្ឋកិច្ចបំពានចបោប់ ហើយមិនបានចាត់ ក ភ្លន់ តារា ហា៊នចំណាយលុយ វិធានការពលដលកុមហ៊ុនបំពានចបោប់ យបើកចំហ។ របាយការណ៍
ព័ន្ធនឹងបទល្មើសរកសុីដឹកជញ្ជូន
កាក់យា៉ងចើនដើមបីបិទបាំងអំពើ របស់អង្គការ Global Witness ក៏បានលាតតដាងផងដរអំពីមុខមាត់ ពុករលួយរបស់ខ្លួនទើបអ្វីៗចះត ឈ្មួញ និងមន្តីមានអំណាចមួយចំនួនដលជាប់ពាក់ព័ន្ធករណីកុមហ៊ុន
សមារៈផសងៗពីកូន
បទល្មើសនាំទំនិញគចពន្ធពីទឹកដី
តំណងយា៉ងរឹងមាំ។ មួយរយៈពល
ហុង មប
ការ
មានជ័យក្នុងការជំរិតយកលុយ និង ភាពតវូ បានកូន
ជាចើនអង្គ
ដាក់ពាកយបណ្ដង ឹ
កាន់ អង្គភាព បឆាំង អំពើ ពុក
រលួយជាបន្តបនាប់។ ជាពិសសការ ដល
ក ភ្លន់ តារា បើកដឱយប
ឈើខុសចបោប់ក៏ដូចជា
ពីកយ
សៀមចូលទឹកដីខ្មរ គឺជារឿងមិន អាចមើលរំលងបានឡើយ។
ក
ទៀ បាញ់ រដ្ឋមន្តីកសួងការពារជាតិ
និងនាយឧត្តមសនីយ៍ ប៉ុល សារឿន
ធានការិយាល័យក១ និងនាយស
អគ្គមប
នាយទាហាន និងពលទាហានន
ចបោស់លាស់ និងដាក់ពិន័យតាម
នាធិការកាត់
លរបបផសងៗរបស់
តំបន់បតិបត្តិការសឹករងបនាយមាន
ជ័យកំពុងតធ្វើឱយនាយទាហាននិង ពលទាហានអស់ទឹកចិត្តដើមបីធ្វើការ ងារបមើអង្គភាព។ ជាមួយគានះ
ការនកង
ធពល
ខមរភូមិន្ទ គួរពិនិតយមើលឱយបាន ចបោប់
លើ
កផា្កយ១ ភ្លន់ តារា
ដើមបីចៀសវាងកុំឱយមន្តី
បស់តួនាទីខុសបកតីត
ធាបើ
ទៀត។
ឥឡូវនះរឿងអាសូវមួយទៀត
មានភាពស្ងប់សាត់ ហើយអាចរកសោ ចុងកយនះ
ពលរឿងរា៉វបក
ធាយកាន់តធំ ទើប ភ័យស្លន់
ក ភ្លន់ តារា
យា៉ងខាំង ហើយរត់
រកអន្តរាគមន៍ពីថាក់លើដើមបីទប់
តំណង របស់ខ្លួន ឱយ ខាង ត បាន ហើយបសិនបើនរណាហា៊នចញ មុខការពារតំណងរបស់ ១ ភ្លន់ តារា
កផា្កយ
ះបកដជាជាប់
ះក្នុងនាមជាអ្នកទទួលសំណូក
ពីជនពុករលួយជាមិនខាន។
នាយទាហាន និងពលទាហាន
ក
ដលនាយទាហាន និងពលទាហាន
ក្នុងខត្តបនាយមានជ័យដលតាម
អត់ឱនបានឡើយ ពះសូមបីតអំ
មានជ័យលើកមកលាតតដាង គឺ
ភ្លន់ តារា បានឱយដឹងថាឥឡូវនះ
រៀងអាសូវពុករលួយរបស់
ភ្លន់ តារា មានសភាពធំធងមិនគួរ យដលថាក់លើផ្តល់ឱយនាយ
នតំបន់បតិបត្តិការសឹករងបនាយ
ក ភ្លន់ តារា បានឃុបឃិតគាធ្វើ
កផា្កយ១
មជឈដានបជាពលរដ្ឋ និងមន្តីរាជ
ទាហាន និងពលទាហានការពារពំ
អាជីវកម្មថ្ម
កងបវ័ញ្ចយា៉ងកំ
បន់បតិបត្តិការសឹករងបនាយមាន
ហើយធ្វើការរិះគន់គប់ៗគា។ ហតុ
កអឺតកទម។ សកម្មភាពរបស់
បឹងរត់រកអន្តរាគមន៍ពីថាក់លើដើមបី
ដនក៏
ក ភ្លន់ តារា និងបក្ខពួក
លដរ។ រឿង
អាសូវទាំងឡាយរបស់
ក ភ្លន់
តារា តូវបានថាក់លើដឹងយា៉ងចបោស់ ហតុនះហើយទើបគាត់រត់រកអន្ត
យបើបស់គឿង
ដានរឿងអាសូវរបស់
ចកឈូសឆាយភ្នំកយបនាយតំ ជ័យ ដើមបីប
ជន៍ផាល់ខ្លួនយា៉ង
ក ភ្លន់ តារា ក្នុងការធ្វើអាជីវកម្ម
រាគមន៍ពីថាក់លើដើមបីទប់តំណង
ថ្មភ្នំនាំឱយបជាពលរដ្ឋ និងមន្តីអាជា
បណ្ដឹងរបស់នាយទាហានជាចើន
កន្លងមកពុំមាននរណាហា៊នប៉ះពាល់
យា៉ងបុងបយ័ត្ន បើ នាក់បានបញ្ជូន
ះបីពាកយ
ដល់អង្គភាពប
ឆាំងអំពើពុករលួយក៏
យ។
នាយទាហាន និងពលទាហាន
តាមបណា្ដអង្គភាពនានាចំណុះតំ
បន់បតិបត្តិការសឹករងបនាយមាន ជ័យបានឱយដឹងថាអំពើអាកក់របស់ កូន
ក ភ្លន់ តារា គឺការចាត់តាំងឱយ ជំនិតៗ
ទាក់ទងជាមួយ
សមត្ថកិច្ចការពារពំដនសៀមដើមបី
រកសុីដឹកជញ្ជូនទំនិញខុសចបោប់និង រកសុីឈើខុសចបោប់។
ក ភ្លន់
ធរមូលដានរិះគន់យា៉ងខាំង ក៏ប៉ុន្ត កផា្កយ១ ដ៏មានអំណាចបចាំ
ខត្តបនាយមានជ័យនះទ។ សារអាងអំណាចជាមប
យ
ការតំ
បន់បតិបត្តិការសឹករងបនាយមាន ជ័យទើប
ក ភ្លន់ តារា ធ្វើអ្វីៗ
សចតអំពើចិត្តរហូតមានការឃុប
ឃិតឱយពលរដ្ឋខ្មរផសងគះថាក់ ចូល
កាប់ឈើគញូងលើទឹកដី
សៀម។ ប
នះកសួងការពារ
ជាតិនិងអគ្គមប
ការនកង
ធពលខមរភូមិន្ទតូវពិនិតយឱយបាន
ការក្នុងខត្តបនាយមានជ័យសា្គល់ ះ
ក ភ្លន់ តារា យា៉ងចបោស់
នះហើយទើប
ក ភ្លន់ តារា ខំ
យួនកាប់បំផាញពឈើខ្មរយា៉ងមហន្តរាយ។
ងតាមចបោប់ភូមិបាលនបទសកម្ពុជាបានចងយា៉ងចបោស់ថា
ការផ្តល់ដីសមបទានសដ្ឋកិចដល់ ្ច កុមហ៊ុនមួយមិនអាចឱយលើសពី១មុឺន
បើគិតតឹមឆាំ២០១២ រដាភិបាល សដ្ឋកិចជា ្ច ង២,៦លានហិកតា ឱយ
១៦ដង។
ក ហ៊ុន សន ផ្តល់ដីសមបទាន
កុមហ៊ុនឯកជនក្នុងសុក និងកុម
ហ៊ុនបរទស ហើយភាគចើនដីសមបទានទាំង
ះសមប់ដាំ
ដំណាំកសិ-ឧសសោហកម្មជាចើនបភទទៀត។ ទាក់ទិននឹងប
ស៊ូ និង នះ
កុមមន្តីអង្គការករដាភិបាលក្នុងបទសកម្ពុជាដលឃាំមើលភាព វិនាសហិន
ចនធនធានធម្មជាតិបានឱយដឹងថាកមលសនដីសមប
ទានសដ្ឋកិច្ចកុមហ៊ុនយួន កុមហ៊ុនចិន និងកុមហ៊ុនក្នុងសុកមួយចំ នួនបានធ្វើសកម្មភាពបំផាញពឈើខ្មរយា៉ងពញបន្ទុក។ ដូច្នះរដាភិ បាលរបស់ គចំ
កនាយករដ្ឋមន្តី ហ៊ុន សន ជាអ្នកទទួលខុសតូវធំជាង
ះវិនាសកម្មពឈើនាពលបច្ចុបបន្ន។
តាមរូបភាពថតពីផា្កយរណបរបស់អង្គការ Global Witness បាន
បងាញអំពីការកាប់បំផាញពឈើខុសចបោប់យា៉ងគគឹកគគងទាំងខាង
ក្នុង និងខាងកតំបន់ដីសមបទានសដ្ឋកិច្ចដលផ្តល់ឱយកុមហ៊ុនយួន ហុងអាញ់យា៉ឡាយ និងកុមហ៊ុនចំការ
ស៊វៀត ូ ណាមរា៉បប័ ់ រ
ខមករាឆាំ២០១១ និងខកុម្ភៈឆាំ២០១៣។
ច
ះ
ងតាមសាកសីនិងការ
ក្នុងបទសកម្ពុជា។ របាយការណ៍របស់ Global Witness បាន ក់ថា "យើងបានរកឃើញកុមហ៊ុនហុងអាញ់យា៉ឡាយ តូវបាន
ទបកាន់ថាកំពុងសហការជាមួយកុមហ៊ុនឧកញា៉ទី ភាព ដើមបីកាប់
និងដឹកជញ្ជូនឈើចញពីតំបន់សមបទានទាំង
ះក្នុងខត្តរតនគិរីសប
ូ ណាមចំនួន២ គឺកុមហ៊ុន ក ភ្លន់ តារា និងបក្ខពួកធ្វើ ពលដលសាខារបស់កុមហ៊ុនចំការ ស៊វៀត ដំណើរមកកាន់រាជធានីភ្នំពញដើមបី ដុងភូ និងដុងណាវ កំពុងសហការជាមួយកុមហ៊ុនផសងទៀតដលអង្គ ករកឃើញថាបានកាប់ឈើ យខុស ជួបជាមួយមន្តីជាន់ខ្ពស់មួយចំនួន ការឃាំមើលបរិសានពិភព ជុំវិញរឿងអាសូវរបស់ខ្លួន។ ក៏ប៉ុន្ត ចបោប់ ទូទាំងបទសកម្ពុជា"។ បនាប់ពីមានការផ្ទៀងផាត់អង្គការឃាំ ក Global Witness បានឱយដឹងថាសាជីវកម្ម កិច្ចខិតខំបឹងបងរបស់ ក ភ្លន់ មើលបរិសានពិភព
គទឹកបក់បមាណ១៥លានដុលារ រួចទ ហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិកំពុងតវិនិ ពះអំពើអាកក់ទាំងឡាយតូវបាន ដលស្មើនឹងភាគហ៊ុនជិត៥ភាគរយ រីឯធនាគារអាល្លឺម៉ង់មានភាគហ៊ុន តារា បហលជាមិនអាច
ហើយ៕
ះតល់មានទំហំធំជិតប៉ុនបទស
៤,៥លានដុលារក្នុងកុមហ៊ុនហុងអាញ់យា៉ឡាយ។
ក គង់ គាំ បានប
តវា៉ដណ្ដើមយកសិទ្ធិគប់គង យ
គ
ក់យា៉ងចបោស់ថា
សាយស
ះតល់ស្ថិត
សឡាញ់ទឹកដី។
យសារ
មុនពល
ះទ ដូច យួន
នាកីករហមរហាមខាំងណាស់ ហើយការសមចនាគា ំ ស្មើនឹងនាំគា
ត ឡើង
យសារយួន
លបតបាក់មកវិញ ជាពិសសជួយ
ះត
សង្គះជីវភាពរបស់បជារាស្តខ្មរ
ល់មកគប់គងជាទពយសមបត្តិមហា
ឲយ រួច ចាក ផុត ពីភាពកីក រហម
សាលរបស់ខ្មរវិញ ហើយគួរឲយអ
រហាមទុក្ខវទនាទាំងឡាយទាំងពួង
ភ័ព្វជាទីបំផុត មិនគួរណាបជាពល
យសារតកាដឹកនាំដ៏អសមត្ថ
ជួបមដឹកនាំសំគិះធ្វើឲយ
ភាពរបស់
ះតល់ហើយ គំរាមមិនឲយ ះតល់ឬ
សង្គះបទស
ទឹកដីដលបាត់បង់
ចាត់ចងបើបស់យន្តការគប់បប
ទាក់ទងនឹងប
ត
ជាតិ ឲយរួចផុតពីគះថាក់ សង្គះ
គប់គងបទសកម្ពុជា នឹងរៀបចំ
ពលរដ្ឋនឹកនា
ះ
ឲយគណបកសសង្គះជាតិមានន័យ
ឡើងទៀតថា កយពលគណ
បាត់
ក ហ៊ុន
សន ធ្វើបាបបជារាស្តខ្មរឲយវទ
ក គង់ គាំ ក៏បានលើក
រដ្ឋខ្មរទូ
តនាខកក្កដា ខាង
យា៉ងចបោស់រួចហើយថា
ក់ថា
យា៉ងដើមបីតវា៉ទាមទារយក
ះ
មុខនះ ពះគប់ៗគាបានដឹងឮ
ក ហ៊ុន សន។
បកសសង្គះជាតិឈ្នះ
ក គង់ គាំ
គិតពិចារណាឲយបានចបោស់លាស់
អង្គការសហបជា
ះតល់ តូវបានបាត់បង់
ះទ
បានទទូចសុំឲយបជារាស្តខ្មរទូ
ខណៈដលកម្ពុជាបានយកផនទី
ក គង់ គាំ បានប
ះតល់
ថាជាមនុសសមិនសឡាញ់ជាតិ មិន
បង់តាំងពីសម័យសង្គមរាស្តនិយម
ដល
ះ
ដលរូបភាពបបនះគមើលឃើញ
ទសវតសរ៍ឆាំ១៩៨០ គឺមិនមនបាត់
ជាតិកាលពីឆាំ១៩៥៤
របស់បជាពលរដ្ឋមិនគួរតូវ
នះបំភត ិ បំភយ ័ មិនឲយពលរដ្ឋនឹកគិត
យួនអំឡុងដើម
តម្កល់
ក់ទៀតថា
បានកុមអ្នកកាន់អំណាច បច្ចុបបន្ន
ក្នុងដន អធិបតយយភាពរបស់ខ្មរ ទើបតបាត់បង់
ះតល់
យផលផ្នកសដ្ឋកិច្ចនិងការ
រស់
បើតាមឯកសារបវត្តិសាស្ត បាន ប
តគិត
សិង្ហបុរីបច្ចុបបន្ននះ ហើយមានអំ
ះតល់ គឺ
ផលធនធានធម្មជាតិ និងមានសកា
ក ហ៊ុន សន និង
គណបកសបជាជនកម្ពុជាអស់រយៈ
ះ
ពលជាង ៣៤ឆាំកន្លងមកនះ៕
ខាងលើនះកុមអ្នកឃាំមើលធនធានធម្មជាតិក្នុង
បទសកម្ពុជាបានរិះគន់ថាការផ្តល់ដីសមបទានសដ្ឋកិច្ចគឺជាបភពន វិនាសកម្មពឈើក្នុងបទសកម្ពុជា ហើយបើគិតពីតម្លនទុនវិនិ
គ
និងតម្លពឈើដលតូវកុមហ៊ុនកាប់បំផាញ គឺកម្ពុជាមានការខាតបង់ យា៉ងចើនសន្ធឹកសនាប់។ ជាក់ស្តងកុមហ៊ុនយួន កុមហ៊ុនចិនដល ទទួលបានដីសមបទានសដ្ឋកិច្ចពីរដាភិបាល
ក ហ៊ុន សន
ខត្ត
បានធ្វើសកម្មភាពបំផាញពឈើខ្មរឱយវិនាសសាបសូនយ។ ក្នុង
ះក ុ ម
កចះ ស្ទឹងតង រតនគិរី មណលគិរី ពះវិហារ និង
ធិ៍សាត់ជាដើម
ហ៊ុនយួនសុីអរសុីខ ដលទទួលបានដីសមបទានសដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់ព ឡង់សមប់វិនិ
គដាំ
ស៊ូរយៈពល៩៩ឆាំ បានធ្វើសកម្មភាពកាប់
ឈើធ្វើអាជីវកម្មខុសចបោប់ទាំងក្នុងរង្វង់ដីសមបទាន និងករង្វង់ដីសមប ទានដលប
ទាំងអស់នះអាចមានការឃុបឃិតពីមន្តីអាជាធរ និង
សមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធផងដរ។ បសិនបើពុំមានការឃុបឃិតពីមន្តីអាជា ធរ មន្តីរដ្ឋបាលពឈើ មន្តីបរិសាន និងសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធទ
ះគឺ
កុមហ៊ុនយួនមិនអាចកាប់បំផាញពឈើតាមអំពើចិត្តឡើយ។ អ្នកតាមដានប
ប៉ុន្តកយពល
ស៊ូវៀតណាមរា៉ប់ប័រទទួល
នះ
លាតតដាងរួច
ត
បានជាង១,៦សនហិកតាដលលើសពីចបោប់កំណត់ដល់
ជិត៥មុឺនហិកតា ចំណកកុមហ៊ុនចំការ
មនជារឿងលងសើចទ។ តាមប ប បានឱយដឹងថា ប៉ុនានថ្ងកន្លង
ចាំគណបកសសង្គះជាតិឈ្នះ ះតល់វិញ ពះ
តនឹក
រកសោសិទ្ធិតវា៉ទាមទារ
ជា សុីម ក៏គួរតរកសោភាពស្ងៀមសាត់
មក
សុើបអង្កតរបស់ខ្លួនអង្គការ Global Witness ដលមានមូលដាន ះបីចណា ំ យ ភចបោប់ យបើក ចើនប៉ុនណា ក៏មិនគិតដរ ពះ ទីកុងឡុងបទសអង់គ្លសបាន ទបកាន់ការរំ ករណីមានពាកយបណ្ដឹងធាក់ដល់ដ ចំហនះ យសារមានកិច្ចសហការរវាងពួកឈ្មួញ និងមន្តីមានអំណាច
ភពព័ត៌មានគួរឱយទុកចិត្តមួយចំនួន
មកគប់គងវិញឲយខាងតបាន។
ហិកតាបានទ ប៉ុន្តកុមហ៊ុនហុងអាញ់យា៉ឡាយទទួលបានដីសមបទាន
ទប់តំណងរបស់ខ្លន ួ
អង្គភាពបឆាំងអំពើពុករលួយមិន
ក
ពំដន ដលចុងកយបជា
ពលរដ្ឋគប់ៗគាបថាចង់បានទឹកដី
ះទ ប៉ុន្តគណបកស
តចមកវិញហើយចំណក
ះយកភូមិថ្លុក
នុពលផ្នកសដ្ឋកិច្ចខាំងសមបើម។
បកសសង្គះជាតិមាន
ក
ះតល់
សង្គះជាតិ
និងភាពកីករហមរហាម
សង្គះពលរដ្ឋឲយរួចផុតពីទុក្ខ
ងារបមើជាតិ
បមើបជាពលរដ្ឋ
ក ហង សំរិន
ជាទឹកដីខ្មរ សមបូរ
ប
ឲយមដឹកនាំកសាងតអំពើល្អ ធ្វើការ
ពល
ឲយស្ងៀមគឺជារឿងល្អរង់ចាំគណបកស
ឲយរួចផុតពីគះមហន្តរាយ និង
ហើយបានជាទសសនវិទូបានទាមទារ
ហើយមិនមនទើបតកើតឡើងនា ពលថ្មីៗកន្លង
ក់ទៀត
លការណ៍សំខាន់របស់គណ
តំបន់បតិបត្តិការសឹករងបនាយ
១ ភ្លន់ តារា
កផា្កយ១ ភ្លន់ តារា ជាប់ពាក់
របស់
ក គង់ គាំ បានប
ថា
សង្គមក្នុងបទសកម្ពុជាបានកត់សមា្គល់ថាកន្លង
កនាយករដ្ឋមន្តី ហ៊ុន សន ធាប់សនយោកាត់កខ្លួនឯង បសិនបើ
មិនអាចទប់សា្កត់បទល្មើសបំផាញពឈើបកប
យបសិទ្ធភាព។
ក ហ៊ុន សន សនយោជាសាធារណៈចំ
ពលរដ្ឋរួចមកបទល្មើសបំផាញពឈើ ដដល ហើយមិនឃើញ
ះមុខបជា
តកើតឡើងយា៉ងពញបន្ទុក
ក ហ៊ុន សន អនុវត្តន៍តាមពាកយសនយោរបស់
ខ្លួនឡើយ គឺសូមបីតចុះចញពីអំណាចក៏
ក ហ៊ុន សន មិនហា៊នផង
ហើយកំពុងរកវិធីសព្វបបយា៉ងដើមបីរកសោអំណាចឱយបានយូរ។ និយាយ ឱយងាយសាប់ពាកយសនយោរបស់
ក ហ៊ុន សន ក្នុងការទប់សា្កត់បទ
ល្មើសបំផាញពឈើ គឺជារឿងឥតប នះបទល្មើសបំផាញពឈើ
ជន៍ពះរហូតមកដល់ពល
តកើតឡើងយា៉ងពញបន្ទុកពុំមានការ
ទប់សា្កត់ឡើយ។ ជាពិសសការផ្តល់ដីសមបទានសដ្ឋកិច្ច ជមកសត្វព ឬ
តំបន់ពអភិរកសឱយកុមហ៊ុនមួយចំនួនវិនិ
ក្នុងដន គដាំ
ស៊ូ និងដំណាំកសិ-ឧសសោហកម្មផសងៗគឺជាការបើកដឱយកុមហ៊ុន
ទាំង
ះកាប់ឈើធ្វើអាជីវកម្មខុសចបោប់ បមូលលុយដាក់
៉យា៉ង
សន្ធឹកសនាប់ ពលដលបជាពលរដ្ឋរងផលប៉ះពាល់យា៉ងធ្ងន់ធ្ងរ។
កុមអ្នកសង្កតការណ៍ជាតិ និងអន្តរជាតិបានលើកឡើងថារបាយ
ការណ៍របស់អង្គការឃាំមើលបរិសានពិភព
ក Global Witness បាន
បងាញថាវិនាសកម្មពឈើក្នុងបទសកម្ពុជាមួយរយៈពលចុងកយ នះកើតឡើងតាមរយៈរដាភិបាល
ក ហ៊ុន សន ផ្តល់ដីសមបទាន
សដ្ឋកិចឱយ ្ច កុមហ៊ុនក្នុងសុក និងកុមហ៊ុនបរទស
យមិនបានសិកសោ
អំពីផលប៉ះពាល់ជាមុន។ ជាក់ស្តងកុមហ៊ុនហុងអាញ់យា៉ឡាយ និង កុមហ៊ុនចំការ
ស៊ូវៀតណាមរា៉ប់ប័រ កំពុងធ្វើសកម្មភាពបំផាញព
ឈើសុកខ្មរឱយរលត់រលាយ ហើយបជាពលរដ្ឋខ្មរជាពិសសជនជាតិ ដើមភាគតិចកំពុងរងផលប៉ះពាល់យា៉ងធ្ងន់ធ្ងរ
យសារពួកគាត់មិន
ក ហ៊ន ុ សន ជាអ្នកទទួលខុសតវូ ទាង ំ សង ុ ចំ
ះវិនាសសកម្មពឈើ
អាចបកបមុខរបរជាបពណីបានត
ទៀត។ មានន័យថារដាភិបាល
កម្ពុជា ពះការផ្តល់ដីសមបទានសដ្ឋកិច្ចជាង ២,៦លានហិកតាដល់
កុមហ៊ុនក្នុងសុក និងកុមហ៊ុនបរទស គឺជាការបើកដឱយកុមហ៊ុន ទាំង
របស់
ះកាប់បំផាញពឈើសចតអំពើចិត្ត។ មយោ៉ងទៀតបទប
កនាយករដ្ឋមន្តី ហ៊ុន សន ក្នុងការជំរុញឱយអាជាធរតាមបណា្ដ
ខត្តនានា ពមទាំងកសួង និងសាប័នពាក់ព័នទប់ ្ធ សា្កត់បទល្មើសបំផាញ ពឈើបានកាយ
ជារឿងឥតប
កាប់ឈើធ្វើអាជីវកម្មខុសចបោប់
ជន៍ ពះមកដល់ពលនះការ
តកើតមានពញបន្ទុកដដល៕