Echt 03 2017 Achterhoek Toerisme

//Magazine Achterhoek Toerisme nr. 03 | 2017

Vernieuwing en bereikbaarheid zijn essentieel Een interview met Bea Schouten, gedeputeerde provincie Gelderland

‘Er ligt een goede vertrouwensbasis om samen nog veel verder te komen’ Directeur Manuel Hezeman over 5 jaar Achterhoek Toerisme

En verder: Achterhoek fietsregio nummer 1 | Gelderse Samenwerking Samen sterker | Op zoek naar de Achterhoekse identiteit | In de media Wild eten in de Achterhoek | Regiocoördinatoren aan het werk

Kidsgeluk IN DE

Achterhoek De Achterhoek kent een breed en divers aanbod aan kinderattracties. Van (binnen)speeltuinen, tot ezeltochten, van zwembaden tot musea. Stichting Achterhoek Toerisme voert campagne om het aanbod voor kinderen in de Achterhoek te bundelen en te presenteren.

In de marketingcampagne ‘Kidsgeluk in de Achterhoek’ wordt de Achterhoek onder de aandacht gebracht als een aantrekkelijke regio waar gezinnen met kinderen (4-12 jaar) één of meerdere dagen ontspannen kunnen verblijven. Door de samenwerking kunnen de attracties hun slagkracht vergroten en zijn ze zichtbaar bij een breder publiek. Dragers van de campagne zijn de Kidsplattegrond en de website kidsgeluk.nl. Daarnaast zijn er verschillende online en offline activiteiten waarmee de aandacht van de consument wordt getrokken.

Aanmelden?

Deelname aan het samenwerkingsverband staat open voor iedere op kinderen gerichte dagattractie in de Achterhoek. Heeft u interesse in deelname aan de campagne, dan kunt u contact opnemen met Heleen Faber, h.faber@achterhoek.nl of 0545 250 380.

ECHT WELKOM

Inhoud blz.

Interviews

04 | Bea Schouten - Gedeputeerde van provincie Gelderland, over kansen en uitdagingen 06 | Manuel Hezeman, vijf jaar Achterhoek Toerisme 12 | Arnold Labohm en Marcella de Vos - Een mooie traditie

Campagnes &

samenwerkingen

EVEN STILSTAAN

H

ebt u dat nou ook? In de waan van de dag is er maar weinig tijd om stil te staan bij het ‘grotere geheel’. Even van een afstandje kijken naar je werkzaamheden, nadenken of je op de goede weg bent, de balans opmaken.

Meestal hebben we onze handen vol aan het afwerken van onze groeiende to-dolijst en is er weinig tijd voor reflectie. Bij ons op kantoor is dat niet anders.

We hadden de onderwerpen voor deze editie van ECHT bijna rond, toen ik me realiseerde dat we dit jaar vijf jaar bestaan. In september was het vijf jaar geleden dat Achterhoek Toerisme is opgericht. Wat vliegt de tijd Maar dat is het mooie van een eigen magazine: dat geeft je de kans om alsnog even stil te staan bij zo’n belangrijke mijlpaal. Om te bedenken waar we vandaan komen en waar we naartoe willen. Om te bespiegelen op hoogtepunten, successen en dingen die beter kunnen. Heel belangrijk om af en toe te doen!

Het deed me ook weer beseffen hoe essentieel goede relaties met ondernemers, overheden en andere stakeholders zijn. Zonder uw steun, feedback en inzet hadden we in de afgelopen jaren nooit zoveel kunnen bereiken. Ik wil u daar dan ook hartelijk voor bedanken.

10 | Marketingcampagnes Samen sterker 20 | Nederland, Vlaanderen en verder: de Achterhoek profileert zich!

22 | Partners van Achterhoek Toerisme

Nieuws uit de regio

08 | Achterhoek fietsregio nummer 1 14 | Regiocoördinatoren aan het werk 16 | Op zoek naar de Achterhoekse identiteit 18 | In de media

//Colofon Redactie: Achterhoek Toerisme Frieda Zieleman - tekst & redactie

Directeur Achterhoek Toerisme

PS: Het artikel over ons vijfjarig bestaan vindt u op pagina 8-9.

Fotografie: Sven Scholten Photography, Annette Piek, Stan Bouman, e.a.

Creatie: Studio Nieuwe Weide

STICHTING

ECHT nr. 03

Druk: Drukkerij Tesink

3

GEDEPUTEERDE PROVINCIE GELDERLAND • BEA SCHOUTEN

Vernieuwing en bereikbaarheid zijn essentieel Als gedeputeerde voor de provincie Gelderland heeft Bea Schouten onder andere toerisme in haar portefeuille. Wat ziet zij als de belangrijkste toeristische kansen en uitdagingen voor de provincie - en specifiek voor de Achterhoek?

“De economie trekt aan en daarmee ook het toerisme. Als provincie bekijken we hoe we hier optimaal van kunnen profiteren. We wonen natuurlijk in een prachtige, kansrijke provincie. De campagne ‘Gelderland levert je mooie streken’ is erg succesvol, daar gaan we zeker mee door. Deze campagne laat precies zien wat het sterke punt is van Gelderland: we hebben vier heel verschillende streken - Rivierenland, Regio Arnhem-Nijmegen, de Veluwe en de Achterhoek - die elkaar versterken en aanvullen.”

4

VERLEIDEN “In onze provincie bevinden zich grote dagattracties die veel bezoekers trekken.

Denk aan het Kröller-Muller Museum, Burgers’ Zoo en het Openlucht Museum. Met Museum More is ook de Achterhoek een grote publiekstrekker rijker. De kunst is om bij deze attracties aan te haken en de bezoeker te verleiden tot een langer verblijf. Dit kunnen we doen door arrangementen samen te stellen, waarbij een verblijf in de Achterhoek bijvoorbeeld wordt gecombineerd met een verblijf in Arnhem of

Nijmegen. Samenwerking is hierbij essentieel.”

BLIJVEN VERNIEUWEN “De Achterhoek heeft zelf natuurlijk ook sterke troeven in handen. Met op één: de mooie natuur, afgewisseld met leuke steden en dorpjes. Daarnaast is de Achterhoek sterk in evenementen. Die zijn heel belangrijk, want toeristen komen alleen terug als er steeds iets nieuws te beleven valt. Het is in alle opzichten belangrijk om te blijven vernieuwen. Op de Veluwe hebben we

ECHT nr. 03

GEDEPUTEERDE PROVINCIE GELDERLAND • BEA SCHOUTEN bindingen. Als het gaat om betere mobiliteit tussen de verschillende recreatiemogelijkheden in de Achterhoek,is ‘smart mobility as a service (SMAAS) veelbelovend. Het idee is dat je van de ene naar de andere attractie kunt fietsen met een smartbike, waarbij je wordt gegidst door de slimme software op die fiets. Zo’n innovatief project, dat nu nog in ontwikkeling is, past ook helemaal binnen de maaktraditie van de Achterhoek.”

INTERNATIONALE TOERISTEN “Als we kijken naar de internationale markt, biedt het HollandCity-concept van NBTC Holland Marketing veel kansen.

Nederland wordt hierbij gepresenteerd als metropool met verschillende aantrekkelijke districten. Door hierbij aan te haken, zetten we Gelderland beter op de kaart voor de internationale toerist.

Voor de Achterhoek heeft de Duitse markt ook veel potentie. Er komen al veel Duitsers naar de regio, maar we willen natuurlijk dat deze bezoekers vaker terugkomen en via mond-totmondreclame meer landgenoten enthousiast maken over de Achterhoek.”

//DRIE HOOGTEPUNTEN Als gedeputeerde wil Bea de provincie graag goed leren kennen, daarom komt ze vaak in de Achterhoek voor een korte vakantie of weekend. Drie van Bea’s hoogtepunten: 1. De omgeving van Winterswijk “Genieten van de prachtige natuur én de typisch Achterhoekse gastvrijheid.

Tijdens een fietstocht kwam ik langs een boerderij, waar je in de keuken zelf koffie en gebak kon pakken. Betalen ging op basis van goed vertrouwen.”

2. De Farm & Country Fair in Aalten “Een karakteristieke, typisch Achterhoekse beurs. Ik kwam daar ook in aanraking met het Follybos van de familie Ruesink, een bos vol met grappige en opvallende bouwwerken.”

3. Hotel Villa Ruimzicht in Doetinchem “Een prachtig pand, in een leuke stad met veel voorzieningen. Want ik hou ook van de stad, en van musea. Juist die afwisseling maakt de Achterhoek zo fijn.”

gezien dat sommige accommodaties en parken in kwaliteit achteruitgingen.

Zoiets straalt af op de hele regio. Voor de andere streken kunnen we daar een belangrijke les uit trekken: kwaliteit is voorwaarde nummer één.”

BETER BEREIKBAAR “Een ander belangrijk punt is bereikbaarheid. Daar zetten we als provincie stevig op in. Als de A15 is doorgetrokken, rijd je vanuit Nijmegen in een half uur naar Doetinchem. Ook investeren we in verbetering van de A12 en de spoorver-

ECHT nr. 03

//OVER BEA Bea Schouten (1963) is sinds april 2015 namens het CDA gedeputeerde bij de provincie Gelderland. Ze is verantwoordelijk voor gebiedsopgaven, milieubeleid, recreatie & toerisme en leefbaarheid. In het verleden was ze onder andere gemeenteraadslid in de gemeente Wijchen en vervulde ze diverse functies in de gezondheidszorg.

5

VIJF JAAR ACHTERHOEK TOERISME

//Waardering Manuel: “Het klinkt misschien wat weinig concreet, maar mijn hoogtepunt van de afgelopen vijf jaar is toch de waardering voor ons werk vanuit het bedrijfsleven, de overheid en de overige stakeholders.

Natuurlijk liggen daar heel veel succesjes, complimenten en mooie resultaten aan ten grondslag, maar daar kan ik er niet één uit pikken zonder de rest te kort te doen.

En waardering en het positieve effect van je werk zijn uiteindelijk het allerbelangrijkst.”

6

ECHT nr. 03

VIJF JAAR ACHTERHOEK TOERISME

‘Er ligt een goede vertrouwensbasis om samen nog veel verder te komen’ Afgelopen september bestond Achterhoek Toerisme vijf jaar. Een mooi moment om met directeur Manuel Hezeman de balans op te maken. Hoe zijn de eerste vijf jaar verlopen?

En wat staat er voor de komende periode op stapel?

I

n 2012 werd de Stichting Achterhoek Toerisme opgericht. Deze stichting volgde het Achterhoeks Bureau voor Toerisme op, dat failliet was gegaan. Daarnaast werd het recreatieschap ontmanteld, dat onder andere verantwoordelijk was voor de fiets- en wandelroutes en routenetwerken in de regio. Manuel: “Er waren dus eigenlijk twee taken die voortgezet moesten worden: regiomarketing en het Routebureau. In Achterhoek Toerisme kwamen deze taken samen in één nieuwe organisatie. Een groot voordeel, want er zijn veel raakvlakken. Bovendien kreeg de organisatie zo een breder fundament."

DRAAGVLAK OPBOUWEN Vijf jaar geleden moest er eerst begonnen worden met het opbouwen van draagvlak en vertrouwen onder de ondernemers en overheden. Manuel: “Gebrek aan draagvlak was één van de redenen van het faillissement van onze voorganger. Dus daar lag een belangrijke taak. Ik denk dat het onze kracht is geweest dat we heel klein zijn begonnen en steeds pas de volgende stap hebben gezet op het moment dat dat mogelijk was. Dus geen mooie verhalen vertellen die we niet konden waarmaken, of grootse plannen presenteren waar we geen invulling aan konden geven.

Tegelijkertijd hadden en hebben we het lef om de dingen die we willen doen gewoon te doen. Overigens werken we nog steeds met een relatief klein team.

Ik ben er trots op dat we met zo weinig mensen zoveel voor elkaar weten te boksen. Als je de juiste mensen op de

ECHT nr. 03

juiste plek zet, met de juiste verantwoordelijkheden en taken, is er heel veel mogelijk.”

DOELSTELLINGEN Achterhoek Toerisme wilde bij de start een aantal doelstellingen realiseren: groei van het aantal overnachtingen, groei van de bestedingen, een grotere participatie van het bedrijfsleven, meer aandacht voor kleine bedrijven en een plekje veroveren in de top 10 van populairste vakantieregio’s. Manuel: “De meeste doelstellingen hebben we behaald. Groei in het aantal bestedingen misschien niet helemaal, maar dat had vooral met een teruggang van recreatief winkelen te maken, iets waar wij als organisatie beperkt invloed op hebben."

NIEUWE PIJLERS De komende vijf jaar wil Achterhoek Toerisme vooral voortbouwen op het stevige fundament dat er ligt. Manuel: “Niet zomaar inspringen op elke kans die we zien, maar vooral onze investeringen van de afgelopen jaren goed blijven onderhouden. Zo blijven onze samenwerkingsverbanden in de verschillende sectoren heel belangrijk. We hebben wel twee nieuwe pijlers waar we ons op willen richten. De eerste is het verder professionaliseren en harmoniseren van gastheerschap. We gaan daarin samen optrekken met de VVV’s. Ten tweede willen we gaan functioneren als kennisplatform en onze kennis ontsluiten voor onze partners. Kortom, middels kennis waarde toevoegen aan het product van onze ondernemers."

IN HUN HART De Achterhoek is een dankbare regio om te promoten, vindt Manuel. “Het is natuurlijk prachtig hier, daarmee sta je al gelijk met 10-0 voor. Ik denk dat de diversiteit het sterkste punt is. Natuur, water, kastelen, Hanzesteden, gezellige stadjes: je vindt ze overal, maar nergens in één gebied zo dicht bij elkaar. Ook qua mentaliteit is het een fijne regio om voor te werken. Je moet eerst het vertrouwen winnen, simpelweg door de dingen die je doet, goed te doen.

Heb je dat vertrouwen eenmaal, dan sluiten Achterhoekers je echt in hun hart. Je kunt dan samen nog veel verder komen!”

7

NU ÉN IN DE TOEKOMST!

Achterhoek fietsregio nummer 1 De Achterhoekse fietsroutestructuur vormt een belangrijk visitekaartje voor de regio. Keer op keer wordt de regio uitgeroepen tot beste fietsregio van Nederland. Om de kwaliteit ook in de toekomst hoog te houden, wordt er achter de schermen veel werk verricht.

O

f het nu gaat om de provincie Gelderland als geheel of de Achterhoek in het bijzonder, iedereen is het er unaniem over eens: dit is de beste fietsregio van Nederland! In september kreeg Gelderland zelfs het UCI Bike Region Label uitgereikt door de UCI (de Internationale Wielerunie).

Dit label is bestemd voor regio’s en steden die fietsen in hun regio stimuleren door goede en veilige fietspaden en sportevenementen.

VIJF STERREN Maar ook het Landelijk Fietsplatform is enthousiast. Om de twee jaar verricht

8

dit platform een landelijk vergelijkend onderzoek. In de Kwaliteitsmonitor fietsregio’s 2017 scoort de provincie Gelderland de maximale vijf sterren.

In 2013 stelde het Fietsplatform ook al dat de ‘3614 kilometer fietsroute van de Achterhoek de beste fietsregio van Nederland vormt’. Het rapport roemde vooral de staat van het onderhoud en de bewegwijzering.

LANDSCHAP Uit een onderzoek van fietswebsite Fietsen123 blijkt eveneens dat de provincie Gelderland in 2017 de meest populaire fietsprovincie is. Bijna 2.600

ECHT nr. 03

NU ÉN IN DE TOEKOMST!

// DE ECONOMISCHE BETEKENIS VAN FIETSEN

respondenten deden mee aan dit onderzoek. Voor de recreatieve fietser is een aantrekkelijk landschap de belangrijkste factor: 76 procent van de respondenten zet dit criterium op de eerste plaats. Een goed fietsknooppuntennetwerk speelt ook een belangrijke rol (58 procent), terwijl de kwaliteit van de fietspaden met 52 procent op de derde plaats eindigde.

ROUTESTRUCTUUR OP PEIL Natuurlijk hebben we als Achterhoek Toerisme niet overal grip op. In de fietsbeleving speelt het landschap een heel belangrijk rol, net als de accommodaties, horeca en voorzieningen langs de route. Maar ook de staat van de fietspaden en de bewegwijzering zijn van belang. En daar hebben we wel degelijk direct invloed op. We werken dan ook hard om de routestructuur op peil te houden, te verbeteren en aan te passen. Dit gebeurt in samenspraak met het toeristisch bedrijfsleven. De fiets- en

ECHT nr. 03

wandelstructuur in de Achterhoek is dan ook niet statisch, maar juist heel dynamisch.

ONDERZOEK NAAR BELEVING Samen met de gemeenten heeft Achterhoek Toerisme de Fietsersbond opdracht gegeven onderzoek te verrichten naar belevingsaspecten.

Zo’n vijftig vrijwilligers kijken naar aspecten als de kwaliteit van de routes, drukte en verkeersveiligheid, de geschiktheid voor e-bikes en het onderhoudsniveau van de paden en de bewegwijzering. Wanneer deze gegevens bekend zijn, gaan we bekijken welke aanpassingen wellicht nodig zijn.

Met als belangrijkste doel: het Achterhoekse fietsnetwerk ook in de toekomst aan de top houden!

- 84 procent van de Nederlandse bevolking bezit één of meer fietsen; 16 procent van de Nederlanders bezit een elektrische fiets.

- In 2016 zijn 928.000 nieuwe fietsen verkocht.

- Fietsers gaven in een jaar tijd € 186 miljoen uit aan consumpties tijdens het fietsen van een dagtocht.

- Tijdens 3,9 miljoen van 14 miljoen vakanties in eigen land wordt weleens gefietst.

- 28 procent van de vakanties waarin weleens gefietst wordt is een specifieke fietsvakantie, waarbij meer dan de helft van de dagen aan fietsen besteed wordt.

- Het aantal fietsvakanties in eigen land schommelt de afgelopen jaren meestal rond de 1,1 miljoen. 2014 was een topjaar met 1,2 miljoen vakanties.

- Tijdens een fietsvakantie gaven Nederlanders gemiddeld € 33,80 per persoon per dag uit, dit is 29 procent meer dan tijdens een gemiddelde binnenlandse vakantie (€ 26,10).

Gemiddeld wordt € 324,- per persoon per vakantie uitgegeven.

Bron: Fietsrecreatiemonitor,

Landelijk Fietsplatform

9

MARKETINGCAMPAGNES

Samen sterker De afgelopen periode hebben we veel aandacht in de landelijke media weten te genereren voor onze campagnes. Daarnaast organiseerden we diverse bijeenkomsten om samen terug te blikken - en natuurlijk vooruit te kijken!

DEELNEMERSBIJEENKOMST KIDSGELUK IN DE ACHTERHOEK De eerste twee jaar van de campagne Kidsgeluk in de Achterhoek zijn bijna voorbij. In 2016 hebben achttien attracties in de Achterhoek hun krachten gebundeld om de Achterhoek op de kaart te zetten als aantrekkelijke regio voor gezinnen met kinderen. Voor deze campagne zijn vijf characters, een overzichtelijke plattegrond met attracties en kinderroutes en een Kidsgeluk-paspoort met spaarkaart ontwikkeld. In 2016 en 2017 hebben we diverse online en offline activiteiten uitgevoerd ter promotie van de campagne, onder andere in Wendy, de Kidsvakantiegids, de Achterhoek Vakantiekrant en als bijlage bij Libelle en Margriet.

Op 10 oktober vond de eerste deelnemersbijeenkomst plaats bij Musea Zutphen. Namens Musea Zutphen gaf Anita Kuipers een presentatie over de musea en het aanbod dat zij voor kinderen hebben ontwikkeld. Vervolgens blikte projectcoördinator Heleen Faber samen met de aanwezige ondernemers terug op de campagne 2016-2017 en vooruit naar de invulling van de nieuwe campagneperiode 2018-2019. Na de presentaties kreeg het gezelschap een rondleiding door de musea en werd de middag afgesloten met een netwerkborrel. www.kidsgeluk.nl facebook.com/kidsgelukachterhoek

MUSEA ACHTERHOEK Met de campagne Musea Achterhoek brengt Achterhoek Toerisme de Achterhoekse musea landelijk onder de aandacht.

De campagne, die nu voor het eerst een looptijd heeft van twee jaar, blijft groeien. Waar zich vorig jaar 23 musea verbonden, vertegenwoordigt de campagne de komende twee jaar 29 deelnemers. Deze zijn in de nieuwe brochure Musea Achterhoek te zien, die eind september verspreid werd via deelnemers, VVV’s en TIP’s.

De campagne kreeg in september aandacht op de landelijke radio, via Ster & Cultuur van de NPO. Ook is de flyer meegeseald bij het september/oktobernummer van het Museumtijdschrift en werd er in het tijdschrift zelf een hele pagina aan de campagne gewijd. Het herfstnummer van Muze besteedde eveneens aandacht aan de Achterhoekse musea. Op 5 oktober werden de kunstmusea en de campagne bovendien bij het grote publiek onder de aandacht gebracht op een hele pagina in Trouw. www.musea-achterhoek.nl

Musea Zutphe

n

12

Een bezo ek aan Zutp hen is niet aan de vern complee ieuwde Mus t zonder prachtige ea Zutphen, een bezo historisch ek centraal e binnenst ad van Hanz gelegen in de estad Zutp Stadspal hen. eis aan ouds te plein De Musea Zutphen - het Sted rijksmonum Zutphen elijk Mus en Museum ent. Sam eum en met de Henriette partners gehuisves culturele Polak en horecapa t in het prach rtners aan tige 17e eeuw zijn streven de rijksmonum het plein Musea Zutp entale stad se , spaleis het hen erna het ’s Grav Heeckere ar om n’. Geschiede ‘Hof van enhof opnie uw een vorst nis, cultu verblijfpla beeldende urhistorie ats met allure elijke kunst en , actualiteit te maken, zij dat al samen. Het komen hierin in de Midd zoals Hof van Heec eleeuwen oudste plein keren ligt was. aan het van Zutphen: Welkom Op deze het ‘s Grav plek bego bij de Mus enho f. n de gesc ea Zutphen Via het bijzo van de stad hiedenis ndere sche en ligt de kiemcel van lpenpoortj meer dan provincie e waarin Gelderlan 10.000 sche de d. Niet voor lpen zijn betreedt ’s-Graven verwerkt, niets is het u de intiem hof daaro m een arche e en fraai museum vormgege ologisch tuin met ven terras. In aan de recht de orangerie erzijde vind je de entre e, | Musea Achter

hoek

Brochure Musea Achterhoek

ACHTERHOEK IMAGOCAMPAGNE – BINNENLEVEN

Deelnemersbijeenkomst Kidsgeluk

10

De afgelopen periode hebben we de Achterhoek als najaarsbestemming onder de aandacht gebracht van de consument.

Verschillende thema’s zijn samengebracht om het aantrekkelijke aanbod weer te geven, waaronder musea, wild eten, wandelen en hotels. Zo was op de landelijke radiostations NPO 1, NPO 2 en NPO 4 een radiocommercial van de Achterhoek te horen en werd er een Binnenleven-special meegeseald bij het tijdschrift Margriet. De herfstgids is verspreid voor gasten in de regio en in verschillende media is aandacht geweest voor de najaarscampagne.

ECHT nr. 03

MARKETINGCAMPAGNES

BIJEENKOMST CULTUURZOMER ACHTERHOEK In de DRU Cultuurfabriek hebben we op 2 oktober, in samenwerking met verschillende partijen als Stichting Pak An, Erfgoed Gelderland en De Gruitpoort, een bijeenkomst georganiseerd voor evenementenorganisatoren in de Achterhoek. Doel was om informatie te delen over het Cultuur- en Erfgoedpact en de projectactiviteiten binnen het project Cultuurzomer. Ook wilden we bijpraten over de relevante ontwikkelingen in de Achterhoek en actieve organisaties in de Achterhoek een podium geven, zoals Stichting Pak An. De eerste stap om elkaar beter te leren kennen en van elkaar te leren is hiermee gezet. Mart Hillen, rasechte Achterhoekse muzikant, zorgde voor een muzikaal intermezzo. Volgend jaar wordt er een vervolgbijeenkomst georganiseerd, waarschijnlijk bij de start van het Cultuurzomerseizoen (begin mei).

Excursiedag deelnemers Wild eten in de Achterhoek

www.cultuurzomerachterhoek.nl www.facebook.com/cultuurzomer

EXCURSIEDAG DEELNEMERS WILD ETEN IN DE ACHTERHOEK Al 36 jaar werken de Achterhoekse (hotel)restaurants samen om Wild eten in de Achterhoek onder de aandacht te brengen.

Jaarlijks vindt een openingsdiner of –lunch plaats, maar dit jaar is gekozen voor een hele dag. Deze dag vond plaats op maandag 2 oktober. Op het programma stonden onder andere een ‘kijkje in de keuken’ bij de recent verbouwde Gouden Leeuw in Bronckhorst, een bezoek aan de Zutphense Musea, een wildlunch en een masterclass bier en spijs. Tot slot waren de deelnemers uitgenodigd voor de landelijke opening van de Bockbierdag, waar het eerste vaatje bockbier werd aangeslagen. We kijken terug op een zeer geslaagde dag. www.wildetenindeachterhoek.nl

Bijeenkomst Cultuurzomer Achterhoek

ACHTERHOEK OP KAMPEER- EN CARAVAN JAARBEURS Het kampeerseizoen is nauwelijks ten einde, of we zijn in de Achterhoek alweer bezig met volgend jaar. Van 11 t/m 15 oktober jl. presenteerden we op onze stand op de Kampeer- en Caravan Jaarbeurs in Utrecht ons vernieuwde kampeeraanbod.

Tijdens de beurs zijn honderden brochures verspreid en Campings Cards Achterhoek uitgegeven. Met deze Camping Card kan de gast in het voor- en naseizoen voordelig overnachten op een Achterhoekse camping. Daarnaast verzorgde campagneleider Mira Nouwt in het ANWB Kampeertheater een inspiratiesessie over (kamperen in) de Achterhoek. Er waren veel enthousiaste toehoorders. www.kamperenindeachterhoek.nl

ECHT nr. 03

11

Een mooie traditie Inmiddels is het bijna net zo’n traditie als wild eten zelf: de campagne ‘Wild eten in de Achterhoek’ die dit jaar voor de 36ste keer gehouden wordt. Arnold Labohm - managing director van Hampshire Hotels Avenarius in Ruurlo en ’s-Gravenhof in Zutphen - en Marcella de Vos van Achterhoek Toerisme in gesprek over het succes van de campagne.

12

ECHT nr. 03

WILD ETEN IN DE ACHTERHOEK

WAAROM DOEN JULLIE MEE AAN DEZE CAMPAGNE? Arnold: “Ik vind het heel goed dat we de Achterhoek met z’n allen profileren als dé regio waar je kunt genieten van wild.

Geen enkele andere regio doet dat zo sterk, daar mogen we trots op zijn. Door samen naar buiten te treden, leg je meer gewicht in de schaal. Natuurlijk, het kan zijn dat je geld in zo’n campagne stopt en gasten uiteindelijk niet bij jou, maar bij een concurrent komen eten of slapen. Dat is een risico. Maar ik vind: als je uitgaat van je eigen kracht, kan zo’n samenwerking alleen maar goed uitpakken.”

KRIJGEN JULLIE DANKZIJ DEZE CAMPAGNE MEER BOEKINGEN BINNEN? Arnold: “Zeker! Voor veel hotels en restaurants zakt het aantal boekingen na de zomer behoorlijk in, maar met onze wildarrangementen verlengen wij het seizoen. Met name Avenarius trekt in het najaar een groot aantal wildliefhebbers. Veel van hen komen elk jaar terug om te genieten van onze wildgerechten en -arrangementen.”

Marcella: “Gasten kunnen rechtstreeks bij een hotel of restaurant reserveren, maar ook via de campagnewebsite wildetenindeachterhoek.nl. Wij zien de laatste jaren duidelijk een stijgende lijn in de reserveringen. Met name hotelgasten komen veelal van buiten de Achterhoek.”

Geen enkele andere regio profileert zich zo sterk als dé regio waar je kunt genieten van wild

IS ER EEN SPECIFIEKE DOELGROEP VOOR DE CAMPAGNE? Arnold: “Het grootste deel van de wildliefhebbers is vijftigplus.

Niet dat de jongere generatie niet van wild houdt, maar vijftigplussers hebben nu eenmaal meer tijd en geld om een hele avond uitgebreid te tafelen. We zorgen ook altijd voor een vegetarisch menu en een optie zonder wild. Maar ook mensen die niet van wild houden, maken we blij met onze typische wildsfeer: de open haard, de sfeervolle inrichting - zelfs onze bedrijfskleding passen we erop aan!”

Marcella: “Wild wint bij veel doelgroepen weer aan populariteit. Het past binnen de trend van puur eten, willen weten waar je eten vandaan komt. We zien heel duidelijk een groei in het aantal boekingen uit België. Belgen houden van kant-enklare arrangementen en van eten van hoge kwaliteit. Ze zijn ook bereid om daar geld aan uit te geven.”

WAAR BESTAAT DE CAMPAGNE PRECIES UIT? Marcella: “De website is een belangrijke drager van de campagne. We geven ook elk jaar een brochure uit met informatie over wild eten en een overzicht van de verschillende arrangementen. Daarnaast zorgen we voor publiciteit in diverse online en offline media. Zo waren we dit jaar zichtbaar in onder andere Trouw, Volkskrant, Muze, Foodies en Discover Benelux en te beluisteren op landelijke radio.”

Arnold: “Dat is nou echt een voorbeeld van iets wat je in je eentje niet kunt bereiken, die media-aandacht. Toch blijft de brochure ook belangrijk. Die wordt overigens niet alleen tijdens het wildseizoen gebruikt. Voor veel mensen is het ook gedurende de rest van het jaar een mooi overzicht van kwaliteitsrestaurants in de regio.”

EN DIT JAAR VERSCHIJNT ER OOK NOG EEN BOEK? Marcella: “Klopt! Culinair journalist Jacques Hermus was vorig jaar mee op een van onze persreizen en raakte zo enthousiast dat hij besloot een boek te maken. In het ‘Wildkookboek’ neemt hij de Achterhoek als uitgangspunt, maar de thema’s zijn universeler. Er staan ook heerlijke wildrecepten in van de chefs die zijn aangesloten bij de campagne. Dit boek zal voor extra profilering van de regio zorgen in diverse culinaire bladen.”

ECHT nr. 03

//WILDWIJN De deelnemende restaurants kiezen elk jaar een gezamenlijke wildwijn (dit jaar de Epicuro Appassimento 2016). Volgens Arnold geeft dit echt een meerwaarde: “Je hebt dan een concrete, gemeenschappelijke deler.

Iedereen serveert dezelfde wijn voor dezelfde prijs. Ik ga altijd naar de proeverij waar de wildwijn wordt geselecteerd.”

13

IN DE REGIO

Regiocoördinatoren aan het werk Vanuit Achterhoek Toerisme werken regiocoördinatoren om lokale activiteiten te ondersteunen,samenwerkingen te versterken en de zichtbaarheid van de gemeente te vergroten. De medewerkers worden op verzoek van lokale overheden ingezet. Benieuwd wat zij zoal doen? Hier leest u het!

GEMEENTE BRONCKHORST // RELATIEDAG Op 4 oktober vond de jaarlijkse Relatiedag Toerisme en Recreatie Bronckhorst plaats. Regiocoördinator Heleen Faber vertelt: “Zo’n 85 toeristische ondernemers uit de gemeente hebben aan deze middag deelgenomen. Eerst vertelde ik ze over de projecten die het afgelopen jaar in Bronckhorst zijn uitgevoerd en die voor komend jaar op de planning staan. Kennismakelaar Annemiek Riefel nam de aanwezigen vervolgens mee in een inspirerende kennissessie over de ‘customer journey’. Na de presentaties stonden een rondleiding door het stadje Bronkhorst en een bezoek aan Forellenvijver Breukink en de Bronckhorster Brewing Company op het programma.”

14

GEMEENTEN BRONCKHORST EN BERKELLAND // GASTHEERSCHAP Het Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid (IVN) heeft een cursus voor recreatie-, horeca- en agrotoeristische ondernemers ontwikkeld: ‘Gastheer van het Landschap’. De cursus werd onlangs in zowel de gemeente Bronckhorst als de gemeente Berkelland gehouden. Het doel was om de ondernemers in deze gemeenten (meer) kennis over de waarde van het landschap in hun gemeente bij te brengen. Zij zijn immers de schakel, de gastheer, tussen de natuur en de bezoekers. Het traject wordt mede mogelijk gemaakt door de provincie, de betrokken gemeenten en Achterhoek

Toerisme. Manuel Hezeman, directeur van Achterhoek Toerisme, reikte in Bronckhorst de certificaten uit aan de deelnemers.

GEMEENTE OOST GELRE // PROJECT MET SAXION De gemeente Oost Gelre maakt gebruik van een kennis- en innovatiewerkplaats van Saxion Hogeschool Deventer. Dr. Michiel Flooren, associate lector en programmamanager vrijetijdseconomie, begeleidt Groenlo bij de verdere positionering als toeristische trekpleister. Hij vertelt: “De vrijetijdssector is een jonge sector met veel kleine bedrijfjes.

Als die bedrijven willen innoveren, komen ze vaak tekort in kennis en tijd.

Daar kan de kennis- en innovatiewerkplaats veel in betekenen. Onze studenten kijken rond, stellen vragen - óók vragen die je misschien liever niet hoort - en hebben allemaal stage gelopen in het buitenland. Zij hebben een schat aan nieuwe ideeën.”

ECHT nr. 03

IN DE REGIO OOST ACHTERHOEK // DAGTOUR ‘GRENZHOPPERS’ Sinds een jaar werken gemeenten, bedrijven en culturele instellingen uit de Achterhoek en Kreis Borken intensief samen in het netwerk ‘Grenzhoppers’.

De regiocoördinatoren van de gemeenten Aalten, Oost Gelre, Oude IJsselstreek en Berkelland zijn hierin vertegenwoordigd. Het doel is betere samenwerking over de grens, door elkaar te leren kennen en informatie uit te wisselen. Een van deze projecten betreft toeristische highlights. Het idee is om één à twee keer per jaar een bustour te organiseren voor baliemedewerkers, toeristisch coördinatoren en anderen geïnteresseerden om de toeristisch interessante attracties te leren kennen, aan zowel Nederlandse als Duitse zijde. De eerste Grenzhoppers-dagtour vond plaats op 10 oktober.

Deze tour langs de toeristische trekpleisters van Südlohn (D) en Winterswijk was een groot succes. Aankomend jaar volgen meer dagtours. www.grenzhoppers.eu

Samenwerking met Saxion

IJzersterk genieten

Bernou Wagenaar van Achterhoek Toerisme werkt voor de gemeente Oost Gelre intensief samen met Flooren én de aangestelde studenten. “Het is goed om studenten eens naar je manier van presenteren te laten kijken. Zij hebben een frisse blik en denken out of the box.

Het project voor Oost Gelre loopt nog tot februari en we zijn zeker van plan vaker gebruik te maken van deze geweldige mogelijkheid van Saxion.”

Studenten hebben een frisse blik en denken out of the box

GEMEENTE OUDE IJSSELSTREEK // BLOTEVOETENPAD De regiocoördinator van Oude IJsselstreek, Mira Nouwt, heeft bijgedragen aan de realisatie van een BloteVoetenpad. Deze nieuwe attractie is begin juni

ECHT nr. 03

geopend in natuur- en recreatiegebied Engbergen (bij Gendringen).

Het BloteVoetenpad Engbergen is een avontuurlijk wandelpad van ongeveer 1,5 kilometer met verschillende ondergronden. www.facebook.com/ blotevoetenpadengbergen

GEMEENTE OUDE IJSSELSTREEK // ‘BROCHURE IJZERSTERK GENIETEN’ In Oude IJsselstreek werd ook een nieuwe brochure gelanceerd: ‘IJzersterk Genieten in Oude IJsselstreek’. In de brochure staan meer dan vijftien arrangementen voor een veelzijdig dagje uit op en rondom het DRU Industriepark.

Het DRU Industriepark is een echte hotspot in Oude IJsselstreek, die veel bezoekers trekt. Met de nieuwe arrangementen profiteren het industrieel erfgoed en de toeristische sector nog beter van elkaar.

Dagtour 'Grenzhoppers' Rosenhaege

15

WEEK VAN ERFGOED EN RUIMTE IN DE ACHTERHOEK VAN A-Z

Op zoek naar de Achterhoekse identiteit D

Bijzondere landschappen, gebouwen en verhalen bepalen mede de identiteit van de Achterhoek. Tegelijkertijd heeft de Achterhoek te maken met uitdagingen als een veranderende economie, krimp en duurzaamheid.

In de Week van Erfgoed en Ruimte (eind september j.l.) gingen inwoners, bestuurders en bedrijven samen op zoek naar de vraag hoe de identiteit van de Achterhoek behulpzaam kan zijn bij deze uitdagingen.

De Week van Erfgoed en Ruimte (WEER) is een initiatief van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en zeven Achterhoekse gemeenten.

Samen met bewoners en bedrijven werd onderzocht wat de identiteit van de Achterhoek is en hoe deze kan worden ingezet om regio-specifieke oplossingen te vinden. Een andere vraag die centraal stond, was: hoe kunnen we erfgoedwaarden in een veranderde samenleving een duurzame toekomst geven?

Elke dag van de week bespraken maximaal zestig genodigden een thema met elkaar, telkens op een andere locatie in de Achterhoek. De thema’s waren: historische stadsranden, stormramp, naoorlogse stadscentra, duurzaamheid en vitale stadscentra.

De insteek was om te denken vanuit kansen en niet vanuit beperkingen.

EIGEN TOEKOMST Ook kinderen werden bij de week betrokken. Kinderen uit groep 7/8 van vier lokale basisscholen gingen aan de slag met het thema identiteit en het onderwerp van de dag. De eindresultaten daarvan, van toneelvoorstelling tot expositie of kunstwerk, tonen de visie van deze jonge Achterhoekers op het vraagstuk en tegelijk op hun eigen toekomst.

OOGST Op vrijdag werd er met diverse betrokkenen, bestuurders en genodigden teruggeblikt op de week. In dynamische tafelgesprekken kwam de oogst van de hele week voorbij en werden mogelijkheden voor de toekomst besproken.

TOEGANKELIJK WEER werd onder andere financieel ondersteund door de provincie Gelderland. Gedeputeerde Josan Meijers licht toe: “Gelderland is rijk aan cultuur en

erfgoed en daar ben ik trots op. Als provincie willen we een klimaat bieden waarin onze parels verder tot bloei komen. Wij vinden het belangrijk dat cultuur en erfgoed toegankelijk zijn voor de inwoners en bezoekers van Gelderland. Zodat iedereen ervan kan genieten.”

Erfgoed en cultuur zijn de bouwstenen voor een vitale economische en maatschappelijke ontwikkeling

BOUWSTENEN Volgens Meijers leveren cultuur en erfgoed een belangrijke bijdrage aan de Achterhoekse samenleving. “Het zijn de bouwstenen voor een vitale economische en maatschappelijke ontwikkeling.

Ze bepalen mede de identiteit binnen

V.l.n.r. 'Ridder Bas', Marlies Claasen, Hans Suurmond, Manuel Hezeman en Renee Koning

16

ECHT nr. 03

WEEK VAN ERFGOED EN RUIMTE IN DE ACHTERHOEK VAN A-Z

V.l.n.r. Linda Commandeur, Josan Meijer, Susan Lammer en Ted Kok

de Achterhoek. Een prettige en gezonde woon- en leefomgeving met een bloeiend verenigingsleven en een goed cultuur- en erfgoedklimaat zijn belangrijke redenen om in de Achterhoek te willen wonen, zo blijkt ook uit onderzoek. Er liggen grote kansen om de ruimtelijke opgaven van de Achterhoek - krimp, leegstand, leefbaarheid, herontwikkeling, toerisme - te koppelen aan de kracht van cultuur en erfgoed, aan de eigenheid en identiteit van de regio.”

BINDMIDDEL De gemeente Aalten was een van de deelnemende gemeenten. Ted Kok, wethouder Erfgoed en Ruimte in deze gemeente, vertelt wat erfgoed voor zijn gemeente betekent: “Erfgoed is van groot belang voor de gemeente Aalten.

Het is belangrijk voor ons historisch besef en voor de identiteit, die deze week centraal staat. Erfgoed levert een belangrijke bijdrage aan onze economie en aan onze maatschappij. Het fungeert

ECHT nr. 03

als bindmiddel en trekt bezoekers naar onze streek. Door de krachten te bundelen en verbindingen te leggen, kunnen we het erfgoed nog beter onder de aandacht brengen. De Week Erfgoed en Ruimte is hier een prima middel voor.”

ERFGOED EN TOERISME Ook Achterhoek Toerisme was betrokken bij de Week Erfgoed en Ruimte.

Erfgoed en toerisme beïnvloeden elkaar namelijk over en weer. Zo neemt het aantal buitenlandse toeristen dat de Achterhoek bezoekt toe. Zij zijn over het algemeen erg geïnteresseerd in cultuurhistorie. Dat is in de Achterhoek natuurlijk volop te vinden, denk aan kastelen, Hanzesteden, industrieel erfgoed en musea. Tegelijkertijd geeft het toerisme een positieve impuls aan de bedrijvigheid en levendigheid in de kleine kernen. Dit draagt eraan bij dat de Achterhoek een aantrekkelijke regio blijft om in te wonen.

BEKIJK MEER OVER WEER Meer informatie over WEER, de aangesloten partners en het programma is te vinden op weer-achterhoek.nl U vindt hier ook presentaties, beeldmateriaal en een videoverslag van deze week.

17

IN DE MEDIA Musea Achterhoek 230x290.qxp_Musea Achterhoek 230x290 28-07-17 15:45 Pagina 1

De Achterhoek in de media

in de

Achterhoek

t e kuns trie assiek s van kl atieve indu v o n n tot i

Een bezoek aan de Achterhoekse musea inspireert jong en oud. Geniet van prachtige kunstwerken, luister naar boeiende verhalen en leer meer over de cultuur en de geschiedenis van de regio. Kom een dagje cultuursnuiven en sfeer proeven!

Zet je zintuigen open voor het brede scala aan musea die de Achterhoek je te bieden heeft. Kunstliefhebbers kunnen hun hart ophalen bij een bezoek aan één van de prachtige musea vol toonaangevende schilderglas- en beeldhouwkunst van internationale grootmeesters. Maar ook voor de cultuurfanaat zijn er verschillende interessante musea over historische gebeurtenissen, de maakindustrie in de Achterhoek of oude gewoonten of vervlogen gebruiken uit de streek. En gezien onze ligging aan de Duitse grens is het niet vreemd dat er ook musea zijn over de Tweede Wereldoorlog, het verzet en het leven langs de grens. Bekijk het aanbod op www.musea-achterhoek.nl

Realisme. Er zijn ruim tweehonderd Nederlandse topwerken uit de afgelopen eeuw te zien, van grootmeesters als Carel Willink, Pyke Koch, Jan Mankes en Charley Toorop. Bezoek ook de nieuwe vestiging Museum More Kasteel Ruurlo, een monumentaal thuis voor de grootste Carel Willinkcollectie. www.museummore.nl

Tweehonderd Nederlandse topwerken Museum MORE in Gorssel is het grootste museum voor Modern

Zutphense schatten en moderne kunst Geschiedenis, cultuurhistorie, beeldende kunst en actualiteit komen samen in de vernieuwde Musea Zutphen, het Stedelijk Museum Zutphen en Museum Henriette Polak. Gehuisvest in het stadspaleis Hof van Heeckeren in de historische binnenstad van Zutphen. www.museazutphen.nl

Op deze pagina’s een selectie van onlangs verschenen publicaties.

Begin van Piets carrière Piet Mondriaan (1872-1944) verwierf wereldfaam in Parijs en New York, maar begon zijn schilderscarrière in Winterswijk.

Hier ontdekte hij zijn passie voor schilderen en tekenen. Sinds 2013 is in het voormalige woonhuis van de familie Mondriaan museum Villa Mondriaan gevestigd. www.villamondriaan.nl

Terug naar de middeleeuwen Huis Bergh in ’s-Heerenberg is een van de grootste kastelen van Nederland. Met zijn prachtige uitstraling en laatmiddeleeuwse kunstcollectie is het een echte toeristische trekpleister. Je ziet er onder andere vroeg-Italiaanse schilderijen, middeleeuwse handschriften en belangrijke werken uit de Duitse kunst van de zestiende eeuw. www.huisbergh.nl

Museumtijdschrift // oplage 16.500

René Lalique, de Da Vinci van de juwelen en glaskunst Het Lalique Museum in Doesburg heeft een internationale collectie kunst uit de periode van de art nouveau. Ontdek ‘geheime’ details in de juwelen en de glaskunst van René Lalique. Hij werd in 1900 internationaal gezien als dé ontwerper van het moderne sieraad. www.musee-lalique.nl

Piano’s met karakter, muziek met een verhaal Het achttiende-eeuwse herenhuis ‘De Wildeman’, gelegen in de sfeervolle binnenstad van Zutphen, nodigt uit tot een bezoek aan het Geelvinck MuziekMuseum. Hier zijn belangrijke instrumenten uit de Sweelinck Collectie te zien én te horen. In de pop-up tentoonstelling voor jong en oud maak je kennis met dit bijzondere muziekinstrument, de piano. www.geelvinck.nl

ADVERTORIAL

WEEKENDJE

CULINAIR GELUK

Stadjes met een eigen verhaal

in de Achterhoek

musea-achterhoek.nl DE HERFST. EIGENLIJK IS ER GEEN BETER SEIZOEN OM DE VEELZIJDIGHEID VAN DE ACHTERHOEK MET AL JE ZINTUIGEN TE ERVAREN. UITGESTREKTE BOSSEN hoek.nl achter IN DE MOOISTE TINTEN GEEL, ROOD EN BRUIN. HOEVEEL PADDENSTOELEN TEL JE? JE RUIKT DE GEUR VAN DE HERFST, DE ZOMER IS VOORBIJ. MAAR HOE KOUD HET BUITEN OOK IS, IN DE ACHTERHOEK WORD JE ALTIJD WARM ONTVANGEN!

Wild eten in de Achterhoek – Een culinaire traditie Vanaf half oktober tot eind januari heeft de Achterhoekse gastronomie weer talloze smakelijke en bijzondere wildgerechten op het menu. Ruim twintig restaurants serveren dan smaakvolle wildgerechten. De koks werken veelal met wild uit hun eigen regio. Zij weten precies hoe ze dit vlees het beste tot hun recht kunnen laten komen.

Niet voor niets rijdt menig liefhebber in het najaar naar de Achterhoek voor een heerlijke reerug of hazenpeper.

SMAKELIJKE WILDARRANGEMENTEN De Achterhoekse wildrestaurants bieden aantrekkelijke een- of meerdaagse arrangementen aan, variërend van een avond culinair genieten tot meerdere dagen volledig verzorgd overnachten in één van de Achterhoekse hotels of b&b’s. Reserveer nu een heerlijk arrangement via wildetenindeachterhoek.nl.

Stappen en trappen Stap voor stap de Achterhoek verkennen en haar mooie, in herfstkleuren gehulde coulisselandschap in je opnemen. Stippel zelf je route uit aan de hand van het nieuw aangelegde wandelkeuzenetwerk.

Volg de markeringen door pittoreske dorpen, langs statige herenhuizen en over glooiende heuvels. Wandel langs beekjes en grote rivieren die de streek doorkruisen. achterhoek.nl/wandelen Zin in een mooie fietstocht, maar geen kaart of navigatie bij de hand? Geen enkel probleem in de Achterhoek! De regio is namelijk aangesloten op het internationale fietsknooppuntennetwerk.

Je hoeft maar op je fiets te springen en je komt vanzelf een knooppunt tegen. Op elk punt staat een bord met een handige kaart, zodat je kunt kiezen naar welk knooppunt je daarna fietst. Zo bepaal je zelf de lengte van je route. achterhoek.nl/fietsen

Gun je jaar zelf in dit in de getijde he nu ko Achterho t geluk arra mt voor ee ek. Of je len, tengement, om nteculinair musea fietsen of éé wandete n van de weeken bezoeken, na kun je dje Achterho een er we ek tegen.er even

Foodies // oplage 36.000

In de Achterhoek zijn tal van stadjes en dorpen waar de geschiedenis tot op de dag van vandaag zichtbaar is in de historische gebouwen, de smalle straatjes, de stadsgrachten en de stille hofjes. Elk stadje heeft een eigen verhaal, dat vaak wordt verteld in een museum of tijdens een stadswandeling. Maar ook shopliefhebbers kunnen in de Achterhoek hun hart ophalen.

Levendige cultuur en inspirerende kunst

Lekker dichtbij..

Een bezoek aan een Achterhoeks museum inspireert je, hoe jong of oud je ook bent! Zet je zintuigen wagenwijd open en geniet van het gevarieerde aanbod. De Achterhoek heeft een breed scala aan kunst en cultuur voor je in petto. Bezoek bijvoorbeeld een van de prachtige musea vol toonaangevende schilder-, glas- en beeldhouwkunst van internationale grootmeesters. Verder vind je in elk dorpje of stadje wel een bijzonder museum dat je mee terug neemt naar historische gebeurtenissen, het verzet in de Tweede Wereldoorlog en de maakindustrie in de Achterhoek. Of een museum dat je alles leert over oude gewoonten en vervlogen gebruiken. Kijk voor meer informatie op musea-achterhoek.nl.

De uitdrukking ‘wat je van ver haalt, is lekker’ klopt eigenlijk niet. Want juist de smaak van streekproducten is ongeëvenaard. En dat is niet zo vreemd, want streekproducten krijgen ruim de tijd om te groeien en te rijpen. Traditiegetrouw valt er in de nazomer en de herfst veel te oogsten. In de Achterhoek zie je nu dus overal kraampjes langs de weg met de lekkerste producten van (of uit!) eigen bodem.

46 foodies

foodies 47

Pasar Reportage Achterhoek // oplage: 35.000

Hartstocht in de

Achterhoek De Achterhoek is een streek in Nederland die drijft op passie.

Of je nu spreekt met de hardwerkende boer in zijn boomgaard, de adellijke vrouw in haar tuin of de gepensioneerde houtbewerker aan de kerk: ze worden allemaal gedreven door een frisse hartstocht. Pasar fietst drie dagen lang door deze afwisselende regio.

1

SchAttig BronkhorSt

TeksT Toon Verlinden – FoTo’s SiSka VandecaSTeele

iJSJeS, wiJn en AppelS

2

- wiJn -

‘Elk jaar is een topjaar’, lacht wijnboer Job Huisman. Hij haalt iets uit zijn zak dat nog het meeste lijkt op de uitschuifbare verrekijker van een ontdekkingsreiziger. ‘Een refractometer. Daarmee meten we het suikergehalte van de druiven.’ Hij kneust een druif tussen zijn vingers en wrijft het sap over de lens van het toestelletje.

Daarna tuurt hij als een volbloed piraat door het apparaat. ‘Yes, deze zijn perfect en kunnen we volgende week oogsten.’

Voor een leek als ik lijkt het vreemd dat de wijnboer zo noordelijk nog wijnranken kan verbouwen. Maar Huisman gebruikt blijkbaar nieuwe rassen die gedijen in noordelijke omstandigheden en goed

De eerste dag fietsen we een scharrelroute. Het parcours voert langs boerderijen en landerijen waar je kan eten en drinken. Ons type fietstocht!

- iJS - klein -

Met zijn 150 inwoners is Bronkhorst het kleinste stadje van Nederland. Het is zo groot als een filmset en behoudt volgens mij zijn stadsrechten omdat het er zo schattig uitziet.

Er is gewoon niemand die dit kleine plekje zijn stadsnaam durft af te nemen. Net zoals je geen ijsje steelt van een klein kind.

Het is ‘de ideale trouwlocatie’, zeggen de inwoners er zelf over, en daar is zeker iets van aan. De kerk, de herberg-met-feestzaal en het aandoenlijke Dickensmuseum staan op een kluitje bij elkaar. Loop je verder door de straatjes, dan struikel je over middeleeuwse kasseiweggetjes die speciaal gebouwd lijken voor je trouwfoto’s. Als je geen hoge hakken draagt tenminste.

- hoUt -

Onder de kerktoren van Bronkhorst staat Ton, 81 jaar, zijn hobby uit te oefenen: houtbewerking. Zijn verweerde

PASAR SePtembeR 2017

13

14

18

PASAR SePtembeR 2017

gezicht met aardappelneus en grote glimlach doen hem een beetje lijken op een vrolijke kabouter. ‘Zo komt een mens nog eens buiten’, lacht hij als we vragen waarom hij onder de kerk zijn houtsculpturen staat bij te schuren. En hij neemt ons met veel plezier mee in de kerk, waar een tijdelijke tentoonstelling van hem staat.

Kleine ontmoetingen zoals deze zijn typerend voor de streek. In de Achterhoek heb je geen grote pretparken of attracties, enkel kleinschalig en afwisselend toerisme. Tijd om de rest van de regio te verkennen.

- FrUit Bij ijsboerderij De Steenoven serveren ze ‘ijs zonder E-nummers’. We gluren eens binnen bij de verblijven van de koeien en merken dat ze allemaal op een zacht waterbedje liggen. ‘Dat vinden ze leuk’, zegt de ijsboer. ‘Jij ligt toch ook niet graag met je knoken tegen de grond?’ Een van de koeien staat recht en wandelt naar de melkmachine. Het apparaat zoekt de spenen van de uier automatisch op en begint te melken.

De koeien kiezen hier zelf wanneer ze worden gemolken en aan dit tempo produceert elk dier zo’n 9.600 liter melk per jaar.

Daarmee wordt onder andere het verse ijs gemaakt dat je hier kan eten. Je ziet de melk zo van de melkmachine naar de ijsjesmaker lopen. Veel korter kan een productieketen niet zijn. → ijsvandesteenoven.nl

tegen vocht kunnen. De druiven smaken ook heerlijk. Of dit écht een topjaar is voor hem, probeer ik nog eens. ‘Elk jaar is een topjaar’, glimlacht hij onvermurwbaar terwijl hij verder aan de slag gaat in zijn wijngaard.

Wijnboerderij ‘t Heekenbroek is open ‘als de vlag uithangt’. Een heerlijke tijdsaanduiding vind ik dat. Voor mensen die hun tocht graag iets strakker plannen, of als de vlag toevallig is gaan waaien: je kan er van woensdag tot zondag sowieso elke namiddag terecht voor een wijnproeverij of lunch. → heekenbroek.nl

Tegen het einde van de dag passeert onze tocht nog bij fruitboerderij Horstink. De laatste twee weekends van september organiseren ze hier appelplukdagen en op regelmatige tijdstippen kan je er wandelroutes door de boomgaarden volgen, ideaal tijdens het bloesemseizoen.

Tom Horstink heeft een gezonde appelrode blos op de wangen, net wat je verwacht van iemand die de hele dag buiten werkt.

Vandaag heeft hij een zware én warme dag achter de rug, maar hij maakt toch graag tijd voor een praatje. ‘We plukken bijna een half jaar lang fruit’, vertelt hij. ‘In mei starten we met de kersen en aardbeien. Dat gaat geleidelijk over in de pruimen en loopt verder naar de appels en peren. Zoals je ziet, zitten we nu tot over onze oren in de appels. We hebben vandaag de hele dag geplukt, maar die rijen daar moeten er morgen ook af. Ze kunnen echt niet te lang meer blijven hangen: de zon brandt fel en dat is niet goed voor de vruchten.’ Tom kijkt bezorgd, alsof zijn kinderen te lang in de zon hebben gelegen. ‘Ja, het is een hard, maar tof leven’, gaat hij verder. ‘Als ik in de winter appelbomen snoei, dan mag het regenen en sneeuwen zoveel het wil: daar geniet ik écht van.’ → fruitbedrijfhorstink.nl

- FoUt -

We fietsen van de fruitboerderij terug naar Bronkhorst en rijden grandioos verkeerd. De scharrelroute gebruikt geen knooppunten en soms is het een beetje zoeken. Dat neemt niet weg dat het wel leuk kan zijn om eens goed fout te rijden. Dankzij onze omweg botsen we per toeval op de rivier de IJssel en worden we getrakteerd op een prachtig tochtje langs het water.

Een aanrader om daar eens een kijkje te gaan nemen. Op het einde van de dag komen we vermoeid terug aan in Herberg de Gouden Leeuw in Bronkhorst. Het stadje is te klein om als volwaardige dagbestemming te dienen, maar het is een schitterende uitvalsbasis om de omgeving te verkennen.

PASAR SePtembeR 2017

15

16

PASAR SePtembeR 2017

IN DE MEDIA Reizen ADVERTORIAL

OP VERKENNING IN DE ACHTERHOEK, IN OOSTELIJK GELDERLAND

Het geluk van Nederland Het geluk schuilt soms in een klein hoekje ... en dat geluk vind je ongetwijfeld in de Achterhoek, een streek in het oostelijke deel van de Nederlandse provincie Gelderland en grenzend aan Duitsland. Hier geen torenhoge appartementsblokken of autostrades maar wel een schitterende natuur, ontelbare sporen uit een rijk verleden en musea maar ook lekkers uit eigen streek en talrijke winkeltjes.

16

kerk is het Mariaportaal aan de zijkant van de kerk en uiteraard de librije, een oude kettingbibliotheek waarvan er in heel Europa nog slechts 3 bestaan! De Wijnhuistoren kan er dan weer prat op gaan dat de bekende klokkengieters HIER ZIJN DE VAN ROSSEMS Hemony hier hun eerste klokkenspel NPO 2, 20.30 UUR ontwierpen. Stap zeker ook eens binnen in het Bornhof, wellicht het meest De broers en zus Van Rossem onderrustigte plekje in Zutphen. Hier orgazoeken hoe Enschede de Tweede niseerde kanunnik Borro ouderenzorg Wereldoorlog, het verlies van de texvoor mannen en vrouwen. Wandel tielindustrie en de vuurwerkramp te daarna even verder tot of onder de boven is gekomen. Naast industriële ‘Salttoren’ die later de naam DrogeVilla Mondriaan, het vroegere woonhuis van Piet Mondriaan, in Winterswijk. napstoren kreeg, verwijzend naar de bouwwerken is ook veel moderne stadsmuzikant Drogenap die hier midarchitectuur te zien. den de 16de eeuw woonde. Ook van- Let onderweg zeker even op de Berkel- het kasteel van Hackfort. We rijden er- vroege werken. Ook de omgeving van daag wordt deze toren nog bewoond. dame - een kunstwerk van een ‘kloeke’ naartoe langs een weg omzoomd door Winterswijk nodigt uit om te fietsen en Het is trouwens een gegeerd woon- dame in badpak en met badmuts die een dubbele rij bomen; hiermee eta- te wandelen. Opvallend in de AchterDe Wijnhuistoren in Zutphen. plekje – er is zelfs een wachtlijst - on- klaarstaat om het water in te duiken- leerde de kasteelheer o.m. zijn rijk- hoek is dat heel wat gebouwen donkeren de brug die schuin afloopt en je dus dom. Het kasteel zelf kan je niet bezoe- groen of ossenbloedrood geschilderde danks het weinige comfort.

Een ander apart adresje is het stadspa- best je hoofd wat intrekt bij het onder- ken, de oude kasteeltuin die tegen- raamwerk hebben. Tijdens de zomerISABEL DERAEDT IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII leis, aan het ‘s Gravenhofplein, dat nu door varen. We sluiten de dag af met woordig nog altijd gebruikt wordt als maanden is ook heerlijk ontspannen Waar anders dan in Hanzestad en be- het nieuwe stadsmuseum huisvest. een bezoek aan Bronkhorst; een goed fruit-, groente- en bloementuin wel en in het Strandbad in Winterswijk. Marschermd stadsgezicht Zutphen kun- Ook speciaal is het eet- en drinkadresje het Koetshuis kan je lekker eten.

Het Einde bewaard stadje dat zich08.40 als hetGoedekleinste in06.35 kant weetje: het bad werd in de jaren 13.26 Jonas gaat Ochtendprogramma’s 09.15 06.30 Kinderprogramma’s 05.55 Ochtendprogramma’s nen we onze kennismaking met de het Volkshuis. Het werd in 1898 opge800 jaar oude Kasteel van10.50 Vorden is 1930 van Nederland profileert. met13.28 de hand speeltijd!

10.05 Zembla Bureau Voor-helemaal morgenstadje Nederland 09.00 NOS Journaal jutten Veragegraven. zonder vrienden - De oordeel 11.20 De Wereld Draait Door 12.15 Achterhoek starten? Zutphen, dat zijn richt door de Volksbond tegen Drankdan weer bijzonder omdat het enkele 13.34 is Wat ben ik... 13.39 Het 09.15 Nederland in beweging 09.30 NOS Een bezoekGoocheltruc aan de Achterhoek trouBinnensteBuiten 12.48 Politieke partijen: 50niet compleet Journaal 09.40 Max Geheugentrainer 10.00 jaren toneel - stuk 13.45 13.55 Sesamontstaan zou vinden in de tijd van de misbruik en tot op vandaag wordt dienst deed als gemeentehuis.

EN KASTELEN er TUINEN wens zonder evenApennoten langs Plus 13.00 Journaal Socutera NOS Journaal 10.15karakteristieke NOS Kamerdebat 12.30 Sedert 14.10 Bollie & Billie 14.25 Nelli en Romeinen, was ooit een machtscen- nog steeds geen alcohol geschonken. ruim NOS tien jaar is het13.21 opnieuw Met zijn coulissente gaan bij straat een van de vele wijngaar13.25 De wandeling 13.55 Groen Licht 14.25 Nora 14.30 Ringel Oranje boven, down under 13.00 NOS Jourtrum en in de middeleeuwen een belandschap is de Achterhoek een aan- privébezit en wordt het bewoond door den. Deze streek is tenslotte eenSingel van de19 14.40 Kiwi & Tussen Kunstdie en hiermee Kitsch 15.20 Geloof en een naal 13.20 NOS omgeving Kamerdebat 14.40 Kook Strit 14.45 Grizzy en de Lemmingen 14.55 langrijke handelsstad - mede dankzij VAREN OP DE BERKEL de Rouw, haar meisgename om te fietsen en te Karin grootste wijngebieden in Nederland.

Hoop Liefde 16.00 NOS Journaal 16.10 Het mee met MAX 15.00 NOS Journaal 15.20 Rudi het racevarken 15.25 Smart&Dart zijn ligging aan de rivieren de IJssel en Na een fijne stadswandeling is het tijd wandelen en vind je er instagramwaar- jesdroom - wonen in een kasteel - Wij stopten even bij wijngaard Hessegeheim van de Meester 16.50 Natuur op 2: Pauw 16.20 Smaakt naar meer 17.00 NOS 15.40 Peperbollen 16.05 Rechill 16.20 Brugde Berkel - en dat zien we nog steeds om te water te gaan en met een fluister- dige plekjes in overvloed. Het kleine, waarmaakte.

Zevan richtte het kasteel he- Geloof link in Winterswijk waar we een rondHet avontuur opgroeien 17.50 Journaal 17.10 Tijd voor MAX 17.55 Politieke klas 16.30 SpangaS 16.55 Checkpoint 17.20 weerspiegeld in het huidige stads- boot de Berkel en de grachtenpartijen opnieuw van gezellige Vorden is vandaag ons ver- lemaal enkele proevertjes kregen en eenzelf Hoop Liefdein en in een deel leiding en Smart&Dart 17.40 Gek op jou! 17.50 Jill beeld, waar bijna elk gebouw en plekje Zutphen te verkennen. De schippers/ trekpunt voor de Achtkastelenroute, van het kasteel kan je zelf heerlijk van de gepassionneerde wijnbouwer wel een bijzonder verhaal heeft. Met- gidsen zijn allen vrijwilligers. Gestart de oudst bewegwijzerde fietsroute van ronddwalen in de vertrekken. De char- Gerhard Ensing. Sommige van zijn wijeen in het oog springend - letterlijk en met 1 fluisterboot en zo’n 1.800 opva- Nederland. De meeste kastelen kun- mante kasteelvrouw is trouwens niet nen vielen trouwens al in de prijzen. figuurlijk - zijn o.m. de Sint-Walbur- renden per jaar, varen er nu 7 boten en nen weliswaar niet bezocht worden, vies om zelf haar handen vuil te ma18.30 Nederland Journaal 18.05 Brugklas. Scripted-realityreeks. Geen giskerk en de Wijnhuistoren. Uniek genieten zo’n 28.000 gasten per18.00 ze Hallo staat ook in voor de schoonmaar ook het exterieur loont de moeite ken: jaar NOS 18.50 BinnensteBuiten.

Lifestylemagazine.

18.15 EenVandaag. Actuamagazine met het feest. aan de protestantse Sint-Walburgis- van de mooie natuur rond Zutphen. om te zien. Een van de blikvangers is maak van de vertrekken en roert zelf in 19.20 Hart & Ziel: Music Match. Spelprolaatste nieuws en achtergronden uit bin18.20 SpangaS. Jeugdserie. Dylan vraagt The Hurt Locker. de kookpotten. gramma over vooroordelen rond klassieke nen- en buitenland. aan zijn moeder waarom ze nooit voor Bijmuziek. het landgoed De Wiersse is vooral Een metaldrummer, een politie18.45 NOS Sportjournaal hem heeft gezorgd. deman 16 hectare tuin diedocent alle aanen eengrote Surinaamse hebben 19.00 De Wereld Draait Door. Talkshow.

18.40 Het Klokhuis. Jongerenprogramma. dacht - terecht - naar zich toe trekt. alle drie een favoriete klassieke compositie 20.00 NOS Journaal Het Klokhuis Onderneemt: Van idee tot types tuinen, eenvoor moesdie een speciale betekenis ze heeft.

20.25 Oranje boven, down under. Magazine Verschillende plan. Om een eigen bedrijf te beginnen, 19.55enVan alle Tijden. Florus en in het kader van de World Solar Challenge. tuin heb je natuurlijk eerst een idee nodig. kunstwerken vloeienWijsenbeek hier nemen opwat tegen AnSiep Wijsenbeek Verslag van de World Solar Challenge, 19.00 NOS Jeugdjournaal naadloos in elkaar over en ookhet heel nemiek van Leeuwen enzeldzame, Karin ter Horst. dwars door Australië. Drie Nederlandse 19.25 Proefkonijnen. Populairwetenschapvogels, waaronder enkele 20.30zich Hierhier zijn helemaal de Van Rossems.

Cultureel universiteiten doen mee met hun zonnepelijk programma. Kunnen mannen een voelen thuis. Opmagazine. Enschede. wagen. bevalling aan? Dat is wat Dennis en Valerio erwijl het in moderne oorlogsfilms dikwijls om de zinderende vervemerkelijk is dat de familie de tuin zelf 21.10 Haagse Lobby.

Documentairereeks zich afvragen en gaan ondervinden. En ze 20.45 Rode Lopershow Gouden Televizierling gaat die zich tijdens de missie van militairen meester maakt, is er onderhoudt - een passie die doorgegewaarin Rick Nieman de machten en krachkrijgen het zwaar, heel zwaar!

Ring Gala. Magazine. Liveverslag vanaf de in het tussen docudrama en thriller schakelende The Hurt Locker geen werd van generatie op generatie-, ten in politiek Den Haag onderzoekt. Rook20.25 Keuringsdienst van waarde. Consurode loper van het Gouden Televizier-Ring ven met vrijwilligers enonderzoekt stagiairs. de stilzitten bij. Ruim twee uur lang zijn we in de puinhopen van Irak op pad gordijnen.

Rick Nieman mentenmagazine. Natuurgerijpt.

Gala 2017, waar heel bekend Nederland op samen Van mei t.e.m. oktoberOoit zijn er elke anti-tabakslobby. was dedontabakslobby met een team explosievenopruimers. De film vertelt niet zozeer een verhaal, 21.00 Ersin in wonderland. Reportagereeks z’n allermooist samenkomt om te horen Q Achterhoek ligt op nog geen en de eerste van de heeft de machtigste ter zaterdag wereld. Inmiddels wie de felbegeerde publieksprijs gaat win- derdag (2017). Acapulco. Acapulco is een beruchte maar bestaat uit een reeks scènes die zijn gestoeld op een zeldzaam goed op300 kilometer Brussel.

Somde anti-tabakslobby de 22 overhand. nen. stad.van Vroeger was dit de favoriete badmaand rondleidingen. Op oktober gebouwde spanning. Cameravoering, montage en regie zijn er vanaf de eermige wandelingen eninternationale fietsroutes, tespeciale zien. Kunstmagazine 21.00 Gouden Televizier-Ring Gala 2017. plaats van supersterren, is21.45 er ookNu een Open Tuindag. over actuste minuut op gericht de kijker te laten beleven wat de Amerikanen beleven ele tentoonstellingen. Shio Kusaka en zoals wij denen, Verslag van de 52ste editie van het Goumaar sinds start van de drugsoorlog in kan jede ook doen in een vreemde omgeving, omgeven door burgers van wie ze niet weten of Jonas Wood. den Televizier-Ring Gala. Welke televisie2007 heerst er chaos. met een gids.

Een aanrader!

MONDRIAAN EN WIJN

DE VOLKSKRANT DONDERDAG 12 OKTOBER 2017

RTV SELECTIE

DE GELDERSE STREKEN, HET WANDELGEBIED BIJ UITSTEK!

Film

Het najaar is dé periode om de Gelderse streken al wandelend te leren kennen. Als de bladeren aan de bomen kleuren van frisgroen naar goudgeel, verandert het landschap van de kleurrijke zomer naar het goud van de herfst. De peren hangen rijp aan de bomen en worden na de pluk in september verkocht bij de vele landwinkels in Rivierenland, Veluwe, Achterhoek, het Rijk van Nijmegen en de Regio Arnhem. De schatten aan cultuur in historische kastelen, paleizen en musea zijn weer helemaal klaar om herontdekt te worden.

Televisie

TIPS

Journalistieke cinema De Achterhoek verwent

met een ruime portie natuur, cultuur, erfgoed en streeklekkers.

T

die hun goed- of slechtgezind zijn, sluipschutters en bommen.

Van de ogenschijnlijke hoofdrolspeler Guy Pearce is 10 minuten na het begin van de film niets meer over, dankzij de bom die hij onschadelijk moest maken. Dan zit je bij elke volgende operatie wel op het puntje van je stoel, zeker wanneer zijn opvolger (Jeremy Renner) weliswaar al 873 bommen heeft geneutraliseerd, maar ook onverantwoorde risico’s neemt.

The Hurt Locker is een mijlpaal in het oeuvre van Kathryn Bigelow. Niet alleen won ze als eerste vrouw in de geschiedenis de Oscar voor beste regie, ook markeerde de film voor haar een omslag van genrefilms naar een journalistiekere benadering van cinema. Met opvolgers Zero Dark Thirty, over de uitschakeling van Osama bin Laden, en het recente Detroit, over de rassenrellen van 1967, heeft ze een officieuze trilogie over Amerika in oorlogstijd gemaakt.

persoonlijkheden vallen in de prijzen? En welk programma is het meest populair en wint de felbegeerde Gouden TelevizierRing 2017?

22.50 Pauw. Talkshow.

23.50 NOS Journaal 00.10 Oranje boven, down under 00.40 Pauw 01.40 EenVandaag 02.10 NOS Journaal 02.42 Tekst-TV

Het Bigelow, kasteel van Vorden.

The Hurt Locker (Kathryn 2008) Veronica, 20.30-23.10 uur.

Net 5, 20.30-22.30 uur.

Berend Jan Bockting

Advertentie

De diversiteit in het landschap maakt dat deze streken oneindig veel

landgoederen, langs beken en boerenerven.

Struinen in Rivierenland

Klompenpaden zijn cultuurhistorische

Avontuurlijk aangelegd? Kom struinen langs

wandelroutes die particuliere terreinen, zoals

de Waal in Rivierenland. Struinen is een

landgoederen en boerenland, toegankelijk

verrassende manier om de uiterwaarden te

maken voor wandelaars. Rust, kleinschaligheid

ontdekken en te genieten van de ongerepte

en de combinatie van cultuur en natuur

natuur. De struinroutes zijn bewegwijzerd en

bepalen de sfeer. De paden vertellen bewoners

met de wandelschoenen aan en de verrekijker

en wandelaars over de geschiedenis van de

in de aanslag doorkruis je steeds wisselende

omgeving. Het wandelen is afwisselend en

landschappen. Langs de rivier grazen de

soms zelfs avontuurlijk als je over hekjes klimt,

Brandrode Runderen en paarden. De natuur-

spannende bruggetjes oversteekt of dwars

liefhebber geniet van de omgeving en de rust;

door een kudde koeien moet…

de wandelaar van een sportieve uitdaging.

Ruurlo is de

Lengte: 10 km Bewegwijze ring: Download de gratis AbelLife app, kijk voor instruc ties op geldersestre ken.nl/wand elen.

Startpunt: De Luifel, Dorpsstraat 11 in Ruurlo Highlights onderweg: - De Wiers se - Museum MORE - Kasteel Ruurlo

plek waar de

tv-serie de Zeven sprong Meester Frans van der Steg en oud aan hield jong de buis geklui sterd. Breng aan dit dorp een bezoek en laat je meene men in de voetsp van de meest oren er. Onderweg wordt er verteld complot van over het de Zevenspron g, maar ook invloed die over de de familie van Heeckeren lange Ruurlo en omge tijd op ving gehad heeft. Er is echter meer te ontde nog veel kken. zich afspeelde.

Het is elke keer weer een verras sing wat er houtwallen achter de van het

coulisseland schap tevoor Struin doorkomt. eenWeet uniek natuur­ en wandelgebied in de Moringerwaarden met deze bewegwijzerde schijn jij wat een Meen e is? Wat struinroute.eigenl Deijk? wandelroute Struinen door start bij Moeke Mooren. doende bosMoringerwaarden En waaro mieren buitengebied leeft!

21.00 Ersin in wonderland

VERONICA

RTL 7

SBS 9

FOX

18.00 Flodder 18.30 Bezopen Bestuurders 19.00 Idioten Op De Weg 19.30 Stop! Politie 20.30 FILM Transporter 2: Actiethriller.

Frank Martin is de chauffeur en lijfwacht van Jack, het zoontje van het hoofd van de DEA. Enkele criminelen ontvoeren de jongen. Frank zet al zijn kennis en kunde als elitesoldaat en superchauffeur in om de jongen te redden. 22.10 The Transporter 00.10 Politie op je hielen 01.10 Teleshop 7: Nachtlounge 05.00 Teleshop 7: Morning Chat 05.45 Teleshop 7: Car Tracks

18.20 Overspel in de Liefde 19.35 Beschuldigd 20.30 Steenrijk, Straatarm 21.25 Oplichters in het Buitenland 22.20 Mr. Frank Visser doet uitspraak 23.15 Marvel’s Agents of S.H.I.E.L.D. 01.00 AstroTV 02.30 Tommy Teleshopping 05.00 Loop: Hart van Nederland - Late editie

18.00 Will and Grace 18.25 The Simpsons 20.10 The Goldbergs 21.05 The Flash 22.00 The Gifted 23.00 Vikings 00.00 The Simpsons 00.55 The Nanny 01.55 The Flash 02.40 Storage Hunters UK

m stinkt het

toch opeens

zo? Het

Heb je wel gehoo Lengte: ca.

9 kilometer, in te korten 2 of 5 kilometer. Uit te rd vannaar de zeven..?

Herke n je hem? De breiden naar 13 kilometer. wegwijzer uit de tv-serie ‘De Zeven Bewegwijzering: Groene spronpaaltjes g’ uit de jaren ’80. waarm de plek Startpunt: Hotelee Moeke Blauwe Sluis Dit 1B,is Appeltern elke Mooren, aflevering begon. Voor was de opnames de plek bijna Highlights onderweg: perfect. Er ontbra k alleen één (de rodeHam - De Gouden wijzer) en de weg herberg was in geen velden wegen Runderen - Brandrode te vinden. De of extra weg werd tijdelijk Let op: gecre van oktober t/m april vaart het Pontje ëerd en een aantal decor delen herbe Ham niet.

Breid route dan uit naar 13 km of vormden rg je ‘De Rode Man’. De ga voorplaats de verkorte van 5 km. binnenopnamen vonde in eenversie oude schuu n r in de tuin Huis Ruurlo van Kasteel , dat in de serie het Trappenhui Elke avond s was. werd de wegw ijzer weer opgeb orgen.

Vanaf hier loop je via een bruggetje

Een bezoek waard

al snel het natuurgebied in.

◆ De Tuinen van Appeltern

De prachtige flora en fauna in dit

Onderweg passeer je het dorpje

gebied is voor iedere wandelaar een

Appeltern. Een bezoek aan De Tuinen

lust voor het oog. Geniet van het

van Appeltern mag dan niet ontbreken.

geluid van water- en zangvogels en

Hier vind je 200 voorbeeldtuinen op 22

laat je verrassen door de kudde

hectare. Volg de Fluistertour en doe

Brandrode Runderen, een met

nieuwe inspiratie op voor je tuin. Ook

uitsterven bedreigd runderras.

wanneer je op pad bent met kinderen is

Onderweg heb je uitzicht op De

dit park een aanrader. Zeker weten dat

Gouden Ham, een recreatieplas

ze zich vermaken in de boomhutten, de

waar het heerlijk vertoeven is.

hagendoolhof, met het kabouterpad of op het speelterrein ‘Natuurlijk spelen en ontdekken’.

66

◆ De Korenmolen Even uitpuffen tijdens de wandeling?

Restaurant De Korenmolen ligt aan de mooie Bovendijk in Maasbommel.

3

Waarom mochten de nonnen van Zutphen maar acht schapen houden in hun klooster? Het is een van de intrigerende dingen die we te weten komen in Hanzestad Zutphen. Het stadje ligt ongeveer tien kilometer fietsen bij Bronkhorst vandaan en als je er binnen fietst, valt direct op dat de stad perfect georganiseerd is voor tweewielers. Er zijn zelfs fietssnelwegen met pechstroken en invoegvakken.

→ inzutphen.nl

- nonnen Maar waarom mochten de nonnen maar acht schapen houden? De vraag klinkt als een leuk raadseltje, maar wordt beantwoord met ijskoude economische logica.

In het handelsstadje lag een klooster waar een stel uiterst succesvolle nonnen woonden: ze brouwden bier en verhandelden wol en verkochten zo goed dat de handelsgilden in opstand kwamen. Om aan het geklaag van de gilden tegemoet te komen, besliste het stadsbestuur dat de nonnen enkel nog mochten verhandelen wat ze binnen hun eigen muren konden verbouwen. In de praktijk wilde dat zeggen: ongeveer acht schapen op hun binnenkoer. Niet meer. De handel van de nonnen werd doodgeknepen en de gilden waren weer gelukkig.

Rondje Wekeromse Zand Wandel de N7 Het Wekeromse Zand staat bekend als een van0 de ‘laatste’ grote stuifzandgebieden van Nederland.

Natuu rwandevanl-ongeveer Het stuifzandgebied heeft een oppervlakte 100 hectare. Moeflons en wilde schapen zorgen ervoor dat ro ute het stuifzand­ en heidegebied wordt opengehouden.

Lengte: 16 km Bewegwijze ring: Groen e markering Startpunt: Fletch er Parkhotel Val Monte Oude Hollew eg 5, Berg en Dal Vanaf Fletch er Parkhotel Val Monte ga linksaf. Na vijftig je meter wande l je bij het uitkijkpunt het ADVERTORIAL bos in. Hier ga je linksaf.

Volg vanaf hier de bewegwijzer ing.

Highlights onderweg: - Filosofenbe ek - Duivelsberg - Heerlijkheid Beek Lengte: 8 km - Het uitzich t op PerSoort route: Stuifzandroute singen vanaf de Bewegwijzering: Rode paaltjes Wolfsheuvel Startpunt: Parkeerplaats aan de Vijfsprong, Vijfsprongweg, Wekerom Highlights onderweg: -

Celtic Fields

-

Stuifzandgebied

-

Zwerfkeien

Deze unieke wandeling voer Het Wekeromse Zand over is een groot, t je achtopen ‘bergen’ met bijzondere stuifzand met indrukwekkende namenvergezichten. zoals de Je kunt het nu haast niet voorstellen, maar Boterberg, de Sterr enberg zo’n honderdvijftig jaar geleden moetenen de Duivelsb erg.

Ook wandel je onderweg grote delen van de Veluwe er zo uitgezien door bossen en bied hebben. De bewoners van toen hadden t het heuv el­ achtige land weinig oog voor de schoonheid van ditschap prac htige vergezic hten woeste landschap. Voor de boeren vanover de polders, schi lderaeen Wekerom vormde het stuifzand chtige laantjes en het rivie dagelijkse bedreiging.

Bijrenla harde ndsc zuidwestenhap. wind overdekte het opstuivende zand hele

akkers! Dat is niet veranderd in de afgelopen Het ontstaan van Zand de N70 honderdvijftig jaar. Het Wekeromse is wande lroute gaat terug naar 1970, het natuurbesch een van de weinige plekken in Nederland ermingsjaar Sinds die tijd . is de kan waar het stuifzand nog in beweging N70 een zeer populaire wandelroute onder natuu komen als het hard waait. rliefhebbers . De totale route is circa 16 gebied Het Wekeromse zand is een leuk voor kilometer lang. De route een hoog sporti heeft kinderen om lekker te spelen en ef te gehalt rennen! e, waardoor de N70 is uitgegroeid En natuurlijk net zo leuk voortot deeen ouders die veel gebruikt oefenparcours voor hardlopers en zich weer even kind willen voelen. lange afstan wandelaars. d Met een groep , zijn tweeën alleen, voor of jong met Combineer deze wandelroute een en oud, de N70 maakt wandelaar entho iedere weekend op Park Berkenrhode.

Deze usiast ! vijfsterrenaccommodatie ligt in Wekerom, Combineer bossen. verscholen in de Veluwse deze wande lroute met een aan het Afrika bezoek Museum in Berg en Dal. maak je in een Hier binnen- en buiten museum kennis met Afrikaanse kunst en culturen. mee op reis Ga en zie en ontde k alles over verschillende de landen en volker en.

een kop koffie, een heerlijke lunch of bijvoorbeeld het vijfgangen-

67

verrassingsmenu.

68

Voor een museum over deze kunststroming is een gids of boekje met wat extra uitleg wel leuk meegenomen. Modern realisme probeert de werkelijkheid immers zo goed mogelijk mee te geven. Dat levert prachtige, quasi fotoperfecte schilderijen op, maar het wordt nog interessanter als iemand je de verhalen achter de schilderijen vertelt. Zo krijg je onder andere de geschiedenis te horen van Raoul Hynckes, een schilderende Vlaming die tijdens Wereldoorlog I naar Nederland vluchtte, of van Wim Schumacher, de kunstenaar die in het dagelijkse leven huisschilder was en dag in dag uit muren en plafonds schilderde. Ben je een kunstliefhebber? Dan is dit een verplichte stop.

hAnzeStAd zUtphen

landschap biedt prachtige vergezichten.

gerestaureerde molen geniet je van

Toeractief najaar 2017 // oplage 35.000

SchilderiJen AlS Foto’S

Er ging een bekende Nederlandse bankier failliet. Om te voorkomen dat zijn Nederlandse kunstcollectie verloren ging, kocht de rijke ex-chemicus Hans Melchers ongeveer duizend van zijn Nederlandse werken. Allemaal moderne realistische kunst. Melchers schafte zich daarop het oude gemeentehuis van Gorssel aan, zette er een splinternieuwe en indrukwekkende aanbouw achter en opende in 2015 de deuren van Museum MORE. Zo komt het dat het grootste museum voor MOdern REalisme te vinden is in een klein dorpje in de Achterhoek.

Op een kleine tien kilometer fietsen van het grotere Zutphen.

namen zoals de Boterberg en de Duivelsberg. Het heuvelachtige

bossen verkleuren in het najaar en zijn heerlijk om in te wandelen.

Onder de wieken van de schitterend

Volkskrant en Trouw // bereik 688.000

Dankzij onze omweg botsen we op de rivier de IJssel en worden we getrakteerd op een prachtig tochtje langs het water.

wandelroute aan! Deze wandeling voert je over acht ‘bergen’ met fraaie

lekker wil bewegen in de natuur kan er zijn hart ophalen. De prachtige

Het Kasteel en de Zevenspron g

Struinen door de Moringerwaarden

18.00 The Big Bang Theory 18.20 Mom 19.40 The Big Bang Theory 20.30 FILM The Hurt Locker: Amerikaanse actiethriller. Een groep Amerikaanse elitesoldaten wordt in Irak belast met een levensgevaarlijke opdracht: bommen ontmantelen in het heetst van de strijd. Wanneer sergeant James de leiding krijgt over een getraind explosieven opruimingsteam, sleept hij zijn ondergeschikten roekeloos mee in een dodelijk katen-muisspel met de vijand. De dood laat hem schijnbaar onverschillig. 23.10 FILM Death Sentence: Amerikaanse actiethriller.

01.20 Utopia 01.45 Astro TV 04.00 Disney XD

wandelroutes te bieden hebben. Ken je de N70 natuurwandelroute al?

Op maar weinig plaatsen in Nederland tref je namelijk zo’n unieke

vorig jaar verkozen tot het mooiste natuurgebied van Nederland! Wie

Trek je wandelschoenen aan en ontdek de Gelderse streken!

Kijk voor meer wandelroutes op geldersestreken.nl/wandelen

Welkom in Ruur lo. Tijdens deze wandeling laat je de bebouwd al snel acht e kom er je. Je kom t langs de esgronden en over (zan d)wegen die bijna verlaten zijn. Achter de coulissen popt elke keer wee ander uitzic ht op. Een akke r een r, boerderijtje met kenmerke een nde luiken of de Baakse Beek die rusti g voortkabbelt.

Je loopt over voor­ malige land goederen, door bossen en langs de Zevensprong.

Voor meer info, surf naar: www.achterhoek.nl

RTL 8

Wandel door het bos, een stadshart, langs de rivieren en in de polders.

De Veluwe, het mooiste natuurgebied van Nederland De Veluwe is prachtig. Heuvelachtig, gevarieerd en uitgestrekt. En

ADVERTOR I

Q

18.05 The Bold and the Beautiful 18.35 The Bold and the Beautiful, the Beginning 19.05 Bouwen met Bryan 19.35 De bouwbroers: kopen & verkopen 20.30 Detectives op donderdag: A Touch of Frost 22.10 Bones 23.05 De bouwbroers: kopen & verkopen 00.00 Bouwen met Bryan 00.30 Teleshop 8: Nachtlounge 05.00 Teleshop 8: Morning Chat 05.30 Teleshop 8: Car Tracks 05.45 Teleshop 8: Morning Chat

In de Regio Arnhem en het Rijk van Nijmegen kun je heerlijk wandelen.

inspirerende musea.

64

Wereld Draait Door 03.18 Tekst-TV

18.00 Nieuwe tijden 18.30 Gordon Ramsay: Oorlog in de keuken! 19.30 Galileo 20.30 Expeditie Robinson 22.00 Foute vrienden 22.40 Foute vrienden 23.40 Nieuwe tijden 00.10 Galileo 01.10 Teleshop 5: Nachtlounge 05.00 Teleshop 5: Car Tracks 05.30 RTL De Journal

De veelzijdigheid van de Regio Arnhem en het Rijk van Nijmegen

tientallen buitenverblijven van de oud-Gelderse Adel en vele

Klompenpad voert je door weilanden, over

22.00 Nieuwsuur

RTL 5

producten van Veluwse bodem!

variërende decor! Behalve indrukwekkende natuur kent de regio ook een rijke historie. Verspreid in het Achterhoekse landschap liggen

platteland op! De wandeling over een

21.35 Control Alt Delete. Reportagereeks De laatste dag trekken we naar het ui22.55 Het Uur van de Wolf: Ik hoor alles HORECATIPS over technologische ontwikkelingen. terste puntje van de Achterhoek: WinVincent Bijlo. Documentaire van Floris Al22.02 PowNews Flits. Nieuwsmagazine.

Wij verbleven & dineerden in hoterswijk omwille van zijn grensligberse dat over de Nederlandse cabaretier Vin22.15 Sluipschutters. Komische sketchreeks.

Karper in Humging enBijlo, het rijke winkelaanbod heel blind tel cent die sinds zijn geboorte is De Gouden 22.45 The Murder Detectives. Britse documelo. Wementaire aten verder in rond de moord op wat uitzijn Duitsland de vloer enburen nu ook gehoorover dreigt te verliezen. overlekker de zaak het Volkshuis (Zuthpen), Meeskrijgt. Winterswijk kan trouwens uittiener Nicholas‘tRobinson. terhuys en restaurant Bakker ( pakken met een bekende oud-bewoVorden) en in Bijzonder Gewoon ner: Piet Mondriaan. De meesten ken(Winterswijk).

Fietsen huurden nen hem2Doc: vooral(t)error van zijn01.16 vlakken en het 01.30 23.55 Nachtzoen 23.50 De Wereld Draait Door 00.45 Keuwe bij Bleuminck en 01.20 Ersin in wonNieuwsuur 03.10 Tekst-TV ringsdienst(Vorden) van waarde werken met primaire kleuren maar dat Oonk (Winterswijk). derland 01.55 Control Alt Delete 02.30 De was pas later in zijn schilderscarrière.

22.55 Ik hoor alles - Vincent Bijlo

producent van een Erkend Veluws Streekproduct, dat zijn heerlijke

met mooie vergezichten; je staat versteld van het prachtige,

Klompenpaden en snuif de geur van het

De Zondag // oplage 700.000 21.00 Gouden Televizier-Ring Gala 2017

stuifzandlandschappen. Honger gekregen? Maak een stop bij een

statige herenhuizen en kastelen, klimmend over glooiende heuvels

Wandel dwars door het boerenland over de

Horrible Bosses (Seth Gordon, 2011) Onder leidinggevenden zouden psychopaten ruimer zijn vertegenwoordigd dan elders. De meedogenloze leidinggevende, de nymfomane tandarts en de cokeverslaafde nietsnut zijn in Horrible Bosses het vleesgeworden kwaad. De film is de zoveelste loot aan de ‘gross out’komedieboom, met komedies zoals The Hangover, bedoeld voor een volwassen publiek en drijvend op (verwijzingen naar) seks en viezigheid. Lang niet allemaal even leuk, maar het enthousiasme waarmee cast en crew over de grenzen gaan heeft iets aanstekelijks. Vooral de doorgaans brave Jennifer Aniston, die hier als oversekste tandarts taal uitslaat waar een bootwerker zich nog voor zou schamen.

Onderweg kom je wellicht wel een ree of wild zwijn tegen… Ook vind je op de Veluwe mooie heidevelden, grasvlakten en prachtige

mooie Achterhoek. Over boerenerven, door pittoreske dorpen, langs

Klompen aan en gaan!

Praktische info

In Winterswijk kan je het vroegere woonhuis van Piet Mondriaan bezoeken waar vooral de nadruk wordt gelegd op zijn jongste levensjaren en

Wandelgeluk in de Achterhoek Vind het geluk in het maken van een heerlijke wandeltocht door de

Acht kAStelen rond Vorden

→ museummore.nl

- hAnzeStAd -

Honderd jaar geleden was de apotheker van Vorden toevallig ook de voorzitter van de toeristische dienst. De man deed een gouden zet: hij werkte een fietstocht uit die je langs acht kastelen rond Vorden voert. De tocht mixt cultuur en natuur en trekt nog steeds heel wat toeristen. Kleine disclaimer: je kan de kasteeltjes zelf niet zomaar bezoeken, maar de kasteeldomeinen zijn op zich zeker de moeite waard.

4

Zutphen is altijd al een handelsstad geweest. Het was een van de achttien Nederlandse Hanzestadjes: steden die vroeger een vergunning hadden om via het IJsselmeer en de Oostzee handel te drijven met Denemarken. Gids Marjolijn leidt ons door de stad. Of we wisten dat de doorreiswoning van keizer Karel V ooit stond waar nu onze auto geparkeerd staat? Nee, dat wisten we niet. Of dat grote honden vroeger de stad niet binnen mochten omdat de inwoners van Zutphen een heilige schrik hadden voor hondsdolheid? Het was een regel die je wel bij meer middeleeuwse steden tegenkwam: enkel kleine schoothondjes mochten de stad binnen. Een hond was ‘klein’ als die door de stijgbeugel van een ruiter kon – stijgbeugels waren toen een stuk groter dan nu – en daar komt onze uitdrukking ‘dat kan niet door de beugel’ vandaan. Kijk, dat zijn van die leuke weetjes die je enkel van een gids te horen krijgt.

5

- tUin Neem bijvoorbeeld de tuinen van landgoed De Wiersse. In het midden van het terrein ligt een charmant kasteeltje en de vriendelijke hofdame komt ons glimlachend tegemoet gewandeld. Ze ziet er niet uit zoals je van een hofdame verwacht, maar lijkt eerder een vrouw die dagelijks volop in de tuin werkt. Wat ze waarschijnlijk ook doet.

De tuinen zijn weergaloos: ze zijn al meer dan driehonderd jaar in de familie en worden nog steeds met zorg bijgehouden. Over elk elementje in het landschap is nagedacht. De netjes getrimde struiken kaderen de omliggende weilanden in als waren het schilderijtjes en de berkenbomen maken lange tunnels waar het zonlicht een vreemd schaduwspel speelt. Om nog maar te zwijgen van alle bloemen en planten die er groeien. Het komt allemaal heel natuurlijk en ongeforceerd over en de omgeving nodigt uit tot ontdekken.

Of hofdame Laura Gatacre zelf nog van haar tuin kan genieten?

‘Ja, maar ik zie de hele tijd dingen die nog moeten gebeuren en loop altijd met een notitieboekje rond om zaken op te schrijven. De tuin overheerst mij, niet omgekeerd.’

Landgoed De Wiersse is maar beperkt open, maar als het je interesseert is het zeker de moeite om je vakantie te plannen rond die openingstijden. Om aan te geven hoe indrukwekkend ze zijn: naast de rustige wekelijkse rondleidingen tussen mei en september, organiseert het landgoed jaarlijks een aantal open dagen, tijdens het bloesemseizoen bijvoorbeeld. Op die open dagen komen er maar liefst dertig- tot veertigduizend mensen vanuit de hele wereld kijken.

Fietsen in de

Achterhoek

De Achterhoek is een streek in de provincie Gelderland die haar naam dankt aan het feit dat ze, welja, wat afgelegen in een hoek van Nederland ligt. Geen drukke steden of grote attracties hier, maar rustige en kleinschalige bezienswaardigheden. Ideaal om te verkennen met de fiets.

erheen Afstand Brussel – Zutphen: 250 km.

Zo’n 3 uur rijden.

→ dewiersse.com

- topJAAr Tijdens de Achtkastelentocht valt op dat een groot aantal huizen een combinatie van dakpannen én riet gebruikt als dakbedekking. Het riet begint boven in de nok en loopt naar beneden, waarna het abrupt overgaat in dakpannen. Het ziet er wat uit als een slecht geschoren huis, of als een dak met een Jommekeskapsel. Maar het is – hoe kan het ook anders – iets van vroeger: riet was toen een stuk goedkoper dan dakpannen. Mensen bouwden hun huis dus met een rieten dak en vervingen dat dan stelselmatig door dakpannen zodra ze het konden betalen.

Het te-arm-om-dakpannen-te-kopen-verhaal staat in schril contrast met het groot aantal kastelen dat de adel hier in dezelfde tijd bouwde om de stank van de stad te ontvluchten. Ze zochten hier een plek om tot rust te komen. Ik denk nog even terug aan Job Huisman, de wijnboer van onze eerste dag. ‘Elk jaar is een topjaar’, zei hij. Ik snap nu wat hij bedoelt: in de Achterhoek is elk jaar een topjaar. Dat had die adel driehonderd jaar geleden ook al door. <<

gebouw werd binnenin omgetoverd tot luxueus hotel. Vlak bij het centrum van Zutphen en recht tegenover de kerk is transport ter plaatse het een aanrader voor iedereen die in De stadjes die wij bezochten liggen stijl wil logeren. Ze hebben trouwens allemaal op fietsafstand van elkaar. ook een topkeuken. 's Gravenhof 6, Met de (elektrische) fiets kom je dus 7201 DN Zutphen. hampshire overal. Wil je nog grotere hotelsgravenhofzutphen.com delen van de Achterhoek ar verkennen, dan heb je niet na 6. Ga er…

Kamperen nd een wagen nodig. Ook huis zo De Achterhoek is een het openbaar vervoer t in fluisterboo perfecte regio om te zit goed in elkaar. je met de de … een tocht stukje van ste kamperen: groen, mooi kZutphen. Het je ook bij de vertre rust, natuur en toch eten & en. n vind Zutph lP stadswalle stadjes op fietsafstand. drinKen nhage 1, 7201 .nl plaats. rijke t-zutphen Eerder dan een speci1 Herberg de Gouden fluisterboo fieke camping te noemen, Leeuw: dit gezellige verwijzen we je door naar de plekje roept een sfeer op website Kamperen in de Achtervan reizigers die samenkomen hoek die je een handig overzicht geeft en plezier beleven. Prachtig gelegen van de 27 campings in de streek. in het centrum van Bronkhorst. Je kamperenindeachterhoek.nl kan hier ook logeren in mooie themakamers zoals kamers in Engelse meer info countrystijl of een Dickenskamer, die achterhoek.nl: veel informatie om je reis uitkijkt op het Dickensmuseum. voor te bereiden. Ook de plaatselijke Bovenstraat 2, 7226 LM Bronkhorst. toerismekantoren zijn goed uitgerust en herbergdegoudenleeuw.com een bezoekje waard.

2 Fruitbedrijf Horstink: fruit in de winkel of vers van de fruitboer, het smaakt toch anders. Passeer je bij Fruitbedrijf Horstink, wandel dan Zutphen 2 km zeker de boerderijwinkel eens binnen en koop een portie fruit, recht 4 uit de boomgaard. Prinsenmaatweg GELDERLAND N345 5 3, 7224 NE Steenderen.

6 fruitbedrijfhorstink.nl

doen!

3 Bronkhorst: schattig dorpje, excuseer: stadje. Hier kan je een uurtje rondwandelen. Gps-gebruikers opgelet: Bronckhorst – met ck – is de verzamelnaam voor een aantal steden in de regio. Bronkhorst – met k – is de naam van het stadje.

4 Zutphen: bij het toerismekantoor van Zutphen kan je een stadswandeling met gids boeken voor groepen vanaf 8 personen (al kan je misschien wel aansluiten bij een andere groep). Onze gids Marjolijn was boeiend en to the point. Houtmarkt 75, 7201 KL Zutphen. inzutphen.nl

IJssel

1 3

Brummen

Bronkhorst N348

2

Steenderen Fruitbedrijf Horstink

Het Zwarte Schaar

Doesburg

slapen

PASAR SePtembeR 2017

17

18

PASAR SePtembeR 2017

5 Pasar logeerde in ’s Gravenhof Zutphen: dit knappe 17de-eeuwse

N317 N338

Oude IJssel

19

N314

GELDERSE SAMENWERKING

Nederland, Vlaanderen en verder: Gelderland profileert zich!

De vier Gelderse streken (regio Arnhem-Nijmegen, Veluwe, Achterhoek en Rivierenland) hebben in september een nieuwe najaarscampagne gelanceerd, met als doel meer wandelaars naar Gelderland te trekken. Daarnaast richt de regio zich– met veel succes! - op de Vlaamse markt. En ook de vele landgoederen en kastelen in de provincie worden internationaal op de kaart gezet.

INTERNATIONALE AANDACHT VOOR KASTELEN Op 7 september is het officiële startsein gegeven voor de verhaallijn ‘Kastelen en Buitenplaatsen’ op Kasteel de Haar in Utrecht. NBTC Holland Marketing zet hiermee samen met partners de mooiste en aantrekkelijkste kastelen en buitenplaatsen van Nederland op de kaart. Samen vertellen ze het verhaal van indrukwekkende tuinen, rijke collecties en beroemde bewoners door de eeuwen heen.

20

De verhaallijn Kastelen en Buitenplaatsen is onderdeel van de HollandCity-strategie. Met deze strategie positioneert NBTC Nederland als één grote stad en zet daarmee in op spreiding van toerisme. De Achterhoekse kastelen Kasteel Huis Bergh, Museum MORE Kasteel Ruurlo en Huis Verwolde participeren in deze nieuwe verhaallijn.

De regionale bureaus voor toerisme in Gelderland hebben besloten om, naast

de landelijke NBTC-campagne, het Gelderse aanbod nog eens extra onder de aandacht te brengen. Hierbij haken wij actief in op de landelijke campagne.

Met een additionele Gelderse campagne hopen wij het aanbod in Gelderland nóg beter in de markt te kunnen zetten en daarmee actief aandacht te vragen voor de kastelen en landgoederen in Gelderland.

ECHT nr. 03

GELDERSE SAMENWERKING VLAAMSE MARKT De campagne ‘Gelderland levert je mooie streken’ richt zich ook op de Vlaamse markt, een belangrijke markt voor het inkomend toerisme in Nederland. Om het aanbod van de Gelderse streken bekend te maken bij de doelgroep worden er diverse campagnes geïnitieerd. Een duidelijke afstemming en focus op doelgroepen en bijbehorende bezoekmotieven is hierbij van essentieel belang.

streken... in de Gelderse Kom wandelen

20 wandel routes -

ONTDEK HET GELDERSE GOUD

minuten de hoogtepunten van een wandeling in beeld. Daarnaast schreef een blogger mooie artikelen over routes en ging er een fotograaf op pad die een Plog (Photo blog) maakte van de routes.

Met de campagne ‘Ontdek het Gelderse goud’ wilden de vier Gelderse streken in de maand oktober extra veel bezoekers naar de provincie trekken. Oktober is natuurlijk wandelmaand bij uitstek! Voor de campagne is een routeboekje gemaakt, waarin twintig Gelderse routes worden uitgelicht. Deze routes zijn ook op www.geldersestreken.nl te vinden.

De content is online breed uitgezet via social media, de website en bannering.

Daarnaast zijn er verschillende radiospots gemaakt, die op diverse zenders te horen zijn geweest. Ook stond er twee weken een digitale reclamemast langs de A16. Het routeboekje is meegezonden als bijlage van Toeractief magazine nummer 5. In dit magazine stond ook een Gelderland-special van zes pagina’s.

Om de routes via diverse media onder de aandacht te brengen, zijn er influencers op pad gegaan om inspirerend (beeld)materiaal te maken. Zij wandelden allemaal twee routes per regio. Een vlogger-duo bracht in ongeveer twee

23

Amsterdam

29 7

22

6 8 4

5

28

21 10

13

3

27

25 20

11

12

In de voorjaarscampagne zijn er diverse activiteiten uitgevoerd in Vlaanderen.

Dit heeft geresulteerd in een mooie campagne met geweldige resultaten.

Even op een rijtje: Advertorial Libelle Vlaanderen (12-07-2017) Oplage: 217.519 Bereik: 911.600 Online campagne met wedstrijdelement Impressies: 8.668.000 Clicks: 26.009

Travel ads Impressies: 881.409 Clicks: 21.317

26 14

18

15

19

17 24 16

2

N

1

W

Kastelen-& Buitenplaatsen

ECHT nr. 03

Resultaten voorjaar/zomer 2017

Facebook ads campagne Impressies: 3.631.000 Clicks: 48.865

!

9

Onlangs is er bij de Gazet van Antwerpen een Gelderse special (thema najaar) gevoegd, in een oplage van ruim 107.000 stuks. Daarnaast start er rond deze tijd een campagne met Plus Magazine, waarbij er veel aandacht is voor de Gelderse streken.

O

Z

Met de online campagne zijn meer dan 5.000 adressen verzameld voor verdere follow-up. Bovengenoemde activiteiten zijn nog aangevuld met bestickering op tien bussen en tien trams in de regio Antwerpen, gedurende een hele maand.

21

KRACHTEN GEBUNDELD

EC HT

// PARTNERPA

KKETTEN ACH

TERHOEK TOE

// OOK MEEDOEN? We nodigen u van harte uit om te participeren en samen met ons de Achterhoek neer te zetten als de prachtige vakantiebestemming die het is. We hebben een brochure samengesteld met ons activiteitenplan. Hierin staan ook de verschillende abonnementen beschreven waaruit u kunt kiezen. Er zijn mogelijkheden voor elk budget! Hebt u interesse? Vraag onze brochure dan aan via info@achterhoek.nl of tel: (0545) 250 380.

Nationale en internationale promotie terh

van de Ach

Uw bedrijf in

binnen de

oek en haa

r partners

beeld

regiomark

eting acti

viteiten

En verd er: Sa men werk de Acht en aan erhoek de toek | Offline omst | Toeristi & online Imagocam sch Maga activite pagne vo zine | iten | or Buitenla Routepro ndse ma ducten rkt | Ro utepakke t ATO1748_P

artnerpakke

22

tten_210x29

7mm.indd

RISME

1

14-09-17

ECHT nr. 03 15:55

KRACHTEN GEBUNDELD

Partners van Achterhoek Toerisme Zonder partners kunnen we als Achterhoek Toerisme ons werk niet doen.

Want samen met het toeristisch bedrijfsleven vergroten we onze slagkracht en bereiken we onze gezamenlijke doelgroepen beter. Draagt u onze mooie regio ook een warm hart toe? Word dan partner en profiteer van de vele voordelen!

A

chterhoek Toerisme is de toeristische marketingorganisatie voor de Achterhoek. We werken intensief samen met het toeristisch bedrijfsleven en elf Achterhoekse gemeenten. In binnen- en buitenland verzorgen we de marketing voor de domeinen recreatie, toerisme en cultuur.

Met vernieuwende marketinguitingen en aantrekkelijke, fysieke producten willen we meer bezoekers aantrekken, die langer willen verblijven, meer besteden en tot herhalingsbezoeken overgaan.

Daarnaast draagt Achterhoek Toerisme zorg voor een goede toeristische infrastructuur. Dit alles met de ambitie om het toeristisch marktaandeel van de Achterhoek en de merkreputatie blijvend te versterken.

Om een impuls te kunnen geven aan de toeristisch-recreatieve sector, werkt Achterhoek Toerisme samen met vele partners. Want door middelen en kennis

te bundelen, vergroten we de slagkracht en bereiken we doelgroepen beter. De marketingactiviteiten van Achterhoek Toerisme worden in de basis gefinancierd door het bedrijfsleven. Er zijn twee manieren waarop ondernemers kunnen participeren: via een partnerabonnement of deelname aan campagnes.

namelijk zichtbaarheid en promotionele activiteiten in diverse uitingen.

U kunt denken aan een profielpagina op www.achterhoek.nl en opname in de bedrijvenindex van het toeristisch magazine. De abonnementen zijn jaarlijks opzegbaar.

PARTNERS

Naast het abonnement is het ook mogelijk om deel te nemen aan de marketingcampagnes. Binnen deze campagnes slaan groepen ondernemers de handen ineen om zo de voor hen relevante doelgroep(en) te bereiken.

Achterhoek Toerisme coördineert deze campagnes. Voorbeelden zijn: Hotels in de Achterhoek, Karakteristiek Achterhoek en Proef het Voorjaar. De ondernemersbijdragen vloeien rechtstreeks naar de marketingactiviteiten die voor deze ondernemers – kampeerbedrijven, hotels, attracties, restaurants, musea, et cetera - van belang zijn.

Met de jaarlijkse bijdragen van ondernemers kunnen we algemene zaken als de website, het toeristisch magazine van de Achterhoek, pers en pr, productontwikkeling en andere promotionele activiteiten financieren. Dit zijn activiteiten waarmee de aantrekkelijkheid van de regio bij een groot publiek onder de aandacht wordt gebracht en waarin partners zoveel mogelijk worden opgenomen. Als partner heeft u een abonnement waarmee u jaarlijks bijdraagt aan de marketingactiviteiten.

Natuurlijk staat daar ook iets tegenover,

CAMPAGNES

// WIST U DAT… onze partners onze toeristische producten, zoals wandel- en fietskaarten, voor een aantrekkelijk tarief kunnen inkopen? In de meeste gevallen met een inkoopmarge van 40 procent!

ECHT nr. 03

23