Zoveel verhalen om te vertellen in de
KASTELEN, BUITENPLAATSEN EN LANDGOEDEREN
Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek
2
| Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek
Kastelen spreken tot de verbeelding. In de Achterhoek liggen talloze kastelen, buitenplaatsen en landgoederen verscholen in het landschap. Tussen de coulissen, langs het water en omringd door weelderige tuinen. Ze zijn onlosmakelijk met de omgeving verbonden. Ga op pad, vind je favoriete plekje en ontdek de vele verhalen. achterhoek.nl/kastelen-buitenplaatsen-landgoederen Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek
| 3
Kastelen en landgoederen Pronkjuwelen in het Achterhoekse landschap
De routes in dit boekje leiden je door het Achterhoekse coulissenlandschap. Het werd door de eeuwen heen gevormd. Je ontdekt een afwisselend schouwspel, met bossen, heide, zandruggen en agrarisch gebied. Kastelen en buitenplaatsen hadden een belangrijk aandeel in de vorming van het landschap. De boerderijen op de landgoederen, die je herkent aan de geschilderde luiken, zorgden voor het eten en drinken voor de bewoners van het kasteel of landhuis. Tussen de coulissen liggen de velden verscholen, waar keuterboeren kleinschalige landbouw en veeteelt bedreven. Eigenaren van buitenplaatsen legden weelderige tuinen aan om mee te pronken. Soms compleet met arboreta, doolhoven en sterrenbossen.
Centrum van macht
Kastelen en landgoederen kennen een rijke historie. Kastelen werden vooral gebouwd als verdedigingswerk: de muren, wallen, grachten en torens moesten de vijand buiten de deur houden. De heren van Huis Bergh bijvoorbeeld creëerden een waar machtscentrum met bezit en eigen rechten en plichten. Buitenplaatsen behoorden vaak toe aan rijke stedelingen. Een plek waar men kon ontsnappen aan de drukte en aangenaam kon verpozen. Voor de Gelderse landadel vormden de landgoederen een bron van inkomsten. De huizen werden
volgens de mode en gebruiken van toen ingericht. Je ziet dan ook veel gelijkenissen. Veel ‘grote huizen’ zijn met elkaar verbonden door huwelijk of familiebanden.
Erfgoed
De locaties vormen een belangrijk onderdeel van ons verleden; bekende mijlpalen vonden plaats, er werd geschiedenis geschreven en talloze sagen en legenden vonden er hun oorsprong. Tot op de dag van vandaag spreken de kastelen en landgoederen tot de verbeelding. Het is erfgoed waar we zuinig op moeten zijn. Tijdens de autoroute of een van de fietsroutes ontdek je zelf hoe bijzonder deze eeuwenoude gebouwen en landgoederen zijn. Luister naar verhalen en beleef de Achterhoekse kastelen, buitenplaatsen en landgoederen.
Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek | 5
Inhoud
•
•
Autoroute
5 Huis Verwolde
6 Kasteel Vorden
7
8 Huis Bergh
Restaurants
Overnachtingsadressen
6 | Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek
Pronkjuwelen 4 • Autoroute 6
Autoroute | 160 km ‘Achterhoekse Kastelen’ 8
Blijven slapen 10
Historische Buitenplaats Huis Landfort 12
Fietsroute | 70 km ‘Machtige Kastelen’ 14
Wasserburg Anholt 16
Fietsroute | 40 km ‘IJzer en Macht’ 18 • Kasteel Ruurlo 20 • Kunst en Cultuur 22 • Huis Verwolde 24
Fietsroute | 34 km ‘Acht Kastelenroute’ 26
Kasteel Vorden 28 • Eten en drinken 30
Keuken van Hackfort 32
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Fietsroute | 60 km ‘Kastelen, landgoederen en kunst’ 34
Kasteel Slangenburg 36
Fietsroute | 51 km ‘Kasteel en Hanze’ 38 • Huis Bergh 40
Leuk om te doen en te weten 42
•
•
Huis
1 Historische Buitenplaats
Landfort
2 Wasserburg Anholt
3 Kasteel Slangenburg 4 Kasteel Ruurlo
Keuken van Hackfort
Musea
Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek | 7
Lochem
Ruurlo
Zelhem
Dinxperlo
Anholt
Megchelen
‘s Heerenberg Zeddam Beek Didam Wehl Doetinchem Hummelo Doesburg Steenderen Vorden Zutphen Laren 3 2 1 8 7 6 5 4
Ulft
Autoroute | 160 km Achterhoekse Kastelen
De autoroute die we voor je uitstippelden verbindt de kastelen, buitenplaatsen en landgoederen waarover we in deze brochure vertellen. Je kunt de route starten waar je wilt. Ook leuk is om af en toe even van de route af te wijken om de omgeving nog meer te beleven.
De autoroute slingert zich door het afwisselende Achterhoekse landschap. Je gaat ook een klein stukje over de grens, langs Wasserburg Anholt. Onderweg ontdek je dat elk kasteel en elk landgoed een heel eigen karakter heeft. Maar dat geldt ook voor de nabije omgeving ervan. Je komt onder andere door het glooiende Bergherbos, langs de Lochemse Berg, door de uitgestrekte Ruurlose bossen en langs essen, houtwallen en rivierlandschap. Kortom, je ziet het beste van de Achterhoek. achterhoek.nl/achterhoekse-kastelen
Tip!Je kunt de route natuurlijk in één dag rijden, maar dan heb je eigenlijk niet voldoende tijd om bij alle kastelen, buitenplaatsen en landgoederen sfeer te proeven. Het is daarom leuker om de route over meerdere dagen uit te spreiden. Op zoek naar een overnachtingsadres? Bekijk de tips die we je in deze brochure geven.
Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek | 9
Adresjes waar je uitgerust wakker wordt Heerlijk blijven slapen
Wil je langer van de Achterhoek blijven genieten? Er zijn genoeg gastvrije logeeradressen om uit te kiezen.
Logeren in een kasteel of op een landgoed maakt je ervaring natuurlijk helemaal compleet. Slapen in de kasteeltoren van Huis Bergh is een ware droom. Hotel Bakker ligt in het centrum van kastelendorp Vorden, het heeft aantrekkelijke arrangementen én een uitstekende keuken. Bij Landgoedhotel Woodbrooke wandel je zo vanuit je kamer het bijbehorende landgoed op.
Maar de Achterhoek kent nog veel meer hotels in bijzondere panden met een rijke
historie. Logeer je graag midden in de stad, boek dan een kamer bij Hof van Gelre, Villa Ruimzicht of Villa Wanrooy
Zoek je liever de rust en de natuur op, dan zijn Havezate Carpe Diem en Hotel Montferland aanraders.
Hou je van de kleinschaligheid van een bed & breakfast? Dan kun je bijvoorbeeld terecht bij De Brenschutte in Laren,
Aan de Boekhorst in Lochem of B&B De Molenkolk in Steenderen. Overal word je gastvrij en hartelijk ontvangen, want daar zijn Achterhoekers goed in!
Meer adresjes om te blijven slapen? Kijk op achterhoek.nl/blijven-slapen
VAN HOTEL NAAR HOTEL
Op hotelsindeachterhoek.nl staan diverse aantrekkelijke hotelarrangementen voor je klaar. Er zijn ook arrangementen waarbij je ‘hopt’ van hotel naar hotel. Via een mooie fiets- of wandelroute ga je elke dag naar een ander Achterhoeks hotel, terwijl je bagage voor je vervoerd wordt. Aanraders zijn het driedaagse fietsarrangement ‘Langs kastelen’ en het vierdaagse culinaire arrangement ‘Kastelen en sfeervolle stadjes’. Bij beide arrangementen doe je een aantal kastelen uit deze gids aan.
10 | Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek
Buitenplaats Huis Landfort
Op de Nederlands-Duitse grens, in Megchelen, ligt het eeuwenoude Huis Landfort. Al rijdend over mooie landweggetjes ontwaar je opeens een bijzonder park met een imposant landhuis, waarvan de wortels reiken tot aan 1434. Op deze historische buitenplaats heeft stichting Erfgoed Landfort een bijzonder project gerealiseerd.
Van 2017 tot 2023 is hard gewerkt om deze bijzondere buitenplaats haar oorspronkelijke grandeur terug te geven. Het in 1945
verwoeste monumentale koetshuis is herbouwd en het landhuis is volledig gerestaureerd en in stijl ingericht. Ook is de verdwenen moestuin gereconstrueerd en in oude luister hersteld, is er een leifruitmuur gebouwd én is het landschappelijke park gerenoveerd. De slingergracht is gebaggerd en opnieuw beschoeid en de oevers zijn met klei bestreken, zoals in de negentiende eeuw gebruikelijk was. Als bezoeker ben je van harte welkom in deze bloemrijke, monumentale omgeving.
12 | Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek
BEZOEK HUIS LANDFORT
In het seizoen is Historische Buitenplaats Huis Landfort op vrijdagen en zaterdagen te bezoeken. Je kunt (tegen betaling) op eigen gelegenheid een wandeling door het park maken. Daarnaast kun je op gezette tijden een instaprondleiding door het landhuis boeken. Er zijn vele bijzondere kunstvoorwerpen te bezichtigen, waaronder de fraaie collectie porseleinen papegaaien. Ook zijn er regelmatig bijzondere evenementen.
Navigatie-adres Landfortseweg 4a 7078 BT Megchelen erfgoedlandfort.nl
WIST JE DAT…
… de bewoners René Dessing en Wim Dröge een buitenplaats als een kunstwerk zien, waarbij elk onderdeel zijn eigen functie heeft? René vertelt er meer over in het filmpje. Scan de qr-code om deze te bekijken.
Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek | 13
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! 44 43 45 04 06 92 88 87 90 86 35 73 77 65 85 84 82 81 80 79 76 68 64 53 48 46 42 38 14 13 12 69 50 24 Doetinchem Gaanderen Terborg Silvolde Ulft Gendringen Anholt Netterden ‘s Heerenberg Zeddam 1 2 3 4 5 6
Machtige Kastelen
Het is even doortrappen, deze wat langere fietsroute. Je ontdekt al fietsend het grensgebied rondom ’s-Heerenberg. Uitgestrekte weilanden wisselen zich af met de heuvels van Montferland. Op sommige stukken ligt de Rijn op een steenworp afstand en fiets je door een uitgestrekt rivierenlandschap. Ook fiets je een mooi stuk langs de Oude IJssel. Onderweg passeer je Kasteel Slangenburg, Huis Landfort, Kasteel Anholt en Huis Bergh. De levendige binnenstad van Doetinchem ligt ook op de route. achterhoek.nl/machtige-kastelen
Horeca onderweg
4 De Gracht (‘s-Heerenberg)
5 Het Montferland (Zeddam)
6 LEV Foodbar (Doetinchem)
TIPS VOOR ONDERWEG
1 Centrum Doetinchem
Ga winkelen, wandel rond en ga op zoek naar de muurschilderingen.
2 Dru Cultuurfabriek (Ulft)
Op het terrein van een voormalige ijzergieterij vind je nu cultuur, horeca en evenementen.
3 Wijngaard Montferland (Gendringen) Hier worden prijswinnende Achterhoekse wijnen gemaakt.
Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek | 15
Fietsroute
| 70 km
81 S 80 85 76 79 77 73 46 14 50 53 87 64 92 88 45 65 44 43 69 04 06 68 84 82 81 48 35 24 86 42 90 38 12 13
Fietsknooppunten
Wasserburg Anholt
Wasserburg Anholt (Kasteel Anholt) in Isselburg ligt net over de grens in Duitsland. Het is een van de meest imposante burchtcomplexen in de wijde regio. De waterburcht is omgeven door 35 hectare prachtig kasteelpark.
De geschiedenis van de waterburcht gaat terug tot de twaalfde eeuw. Ook het karakteristieke herkenningspunt, de donjon of ‘Dicker Turm’ dateert uit die tijd. Tussen de veertiende en zestiende eeuw is het kasteel aanzienlijk uitgebreid en kreeg het
de huidige afmetingen. In het voorjaar van 1945 werden kasteel en landgoed zwaar beschadigd. De toenmalige kasteelheer, prins Nikolaus Leopold zu Salm, startte onmiddellijk na de verwoesting met de wederopbouw.
Tot op de dag van vandaag is Kasteel Anholt een van de weinige kastelen in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen dat in particuliere handen is. Het is mogelijk om het kasteel onder begeleiding van een gids te bezoeken.
16 | Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek
RONDJE DOOR HET PARK
Wandel tijdens je bezoek zeker een rondje door het grote kasteelpark. In het park van bijna 35 hectare groot vind je onder andere vijverpartijen, een doolhof en een bloemenweide. Tickets zijn verkrijgbaar aan de kassa en in de onlineshop.
Navigatie-adres Schloß 1 46419 Isselburg (Duitsland) wasserburg-anholt.de
WIST JE DAT…
… Kasteel Anholt niet alleen vlak bij de Achterhoek ligt, maar ook een historische connectie heeft met Bredevoort en Bronkhorst? Ontdek meer over de rol die Gertrude von Milendonck daarin speelde.
in de Achterhoek | 17
Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen
Fietsroute | 40 km IJzer en Macht
Huis Landfort en Waterburcht Anholt liggen op slechts een steenworp afstand van elkaar en zijn omringd door prachtige natuur. Gek genoeg ervaar je zodra je de grens overfietst een verschil in landschap. Aan de Nederlandse kant is het heerlijk fietsen langs de stroom van de Oude IJssel en door Natuurgebied Engbergen. Vergeet in Duitsland niet om een bezoek te brengen aan het landschapspark bij Kasteel Anholt of het naastgelegen dierenpark. Wijk bij knooppunt 43 even van de route af om Huis Landfort te bezoeken (volg knooppunt 44). achterhoek.nl/ijzer-en-macht
Horeca onderweg
4 Parkhotel Wasserburg (Anholt)
5 Het Schaftlokaal (Ulft)
Tip: bestel een biertje bij een Biergarten of ga picknicken in Natuurgebied Engbergen.
TIPS VOOR ONDERWEG
1 De Moezeköttel (Megchelen)
Krijg een beeld van het na-oorlogse leven in dit bewaard gebleven mini-boerderijtje.
2 Min40celsius (Varsselder) Verrassend bezoekerscentrum over het unieke landschap van de regio.
3 Natuurgebied Engbergen (Voorst) In dit recreatiegebied kun je onder andere wandelen, golfen, suppen en kanoën. Voor de kinderen zijn er veel speelmogelijkheden.
Fietsknooppunten
53 S 03 83 02 67 62 06 68 75 63 87 53 69 43 19 62 42 41 66 65 45 *Maak bij knooppunt 43 een kort uitstapje naar Huis Landfort door knooppunt 44 te volgen 18 | Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! 42 62 19 43 41 06 03 67 02 75 87 69 65 66 83 68 63 62 53 45 Ulft Gendringen Anholt Megchelen 1 2 3 4 5 Isselburg
Kasteel Ruurlo
Dit kasteel is een van de locaties van Museum MORE, het grootste museum voor modern realisme in Nederland. Kunstverzamelaar Hans Melchers (19382023) raakte op jonge leeftijd in de ban van Kasteel Ruurlo. In 2013 kon hij een jongensdroom verwezenlijken door dit kasteel te kopen. Hij liet het volledig in oude glorie herstellen. Zijn doel: een plek creëren waar zijn collectie werken van de Nederlandse kunstenaar Carel Willink
(1900-1983) tot haar recht komt.
Daarnaast wilde hij iets terugdoen voor de Achterhoek. De streek waar hij decennia met veel plezier woonde.
Om het kasteel ligt een mooi park, aangelegd in Engelse landschapsstijl. Ook de Oranjerie bij het kasteel is in stijl heropend. Er is nu een horecagelegenheid gevestigd. Het park en de Oranjerie zijn vrij te bezoeken.
20 | Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek
DOOLHOF EN LIEFDESPAD
Op een steenworp afstand van Kasteel Ruurlo bevindt zich het grootste haagbeukendoolhof van Nederland. Het is een uitdaging voor jong en oud om hier de weg naar de toren te vinden. Ben je in het museum geïnspireerd geraakt door de liefdevolle manier waarop Carel Willink zijn muze Mathilde heeft vastgelegd? Wandel dan het Liefdespad, een route van ruim vijf kilometer waarbij de liefde centraal staat. doolhofruurlo.nl | liefdespad.nl
Navigatie-adres Vordenseweg 2 7261 LZ Ruurlo kasteelruurlo.nl
WIST JE DAT…
… Kasteel Ruurlo eeuwenlang in handen is geweest van de familie Van Heeckeren, die ook veel andere buitenplaatsen in bezit had? Zij hebben een stevige stempel gedrukt op Ruurlo en omgeving.
Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek | 21
Musea die je inspireren Kunst en cultuur
Behalve aan kastelen en landgoederen, is de Achterhoek ook rijk aan musea. Er zijn diverse erfgoedmusea waar je alles ontdekt over de geschiedenis van de streek. Ook kunstmusea en galerieën zijn er volop. Je bewondert er werken van nationaal en internationaal bekende grootmeesters, maar ook van regionale talenten. Wij tippen een aantal musea die je onderweg kunt bezoeken. Soms moet je wel even iets van de route afwijken. musea-achterhoek.nl
Stadsmuseum Bergh (’s-Heerenberg)
Leer de geschiedenis van de stad ’s-Heerenberg en omstreken kennen. Door middel van een audiotour en lichtbeelden worden de levensverhalen verteld van vijf Berghse vrouwen.
Museum MORE (Gorssel)
Bezoek naast de vestiging in Kasteel Ruurlo ook zeker museum MORE in het centrum van Gorssel. In het adembenemende gebouw is een uitgebreide collectie modern-realistische kunst te zien. Er zijn regelmatig wisselende tentoonstellingen.
Museum STAAL (Almen)
Hier beleef je het landschap, de geschiedenis en de cultuur van de Achterhoek. Je treedt in de voetsporen van de bekende dichter A.C.W. Staring. De omgeving vormde de inspiratiebron voor zijn werk.
Lalique Museum (Doesburg)
Dit museum is gewijd aan de wereldberoemde Franse juwelen- en glasontwerper René Lalique (1860-1945). Het museum is gevestigd in drie sfeervolle rijksmonumenten in het centrum van Hanzestad Doesburg.
22 | Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek
Stadsmuseum Doetinchem
Proef de sfeer van het Doetinchem van lang geleden. Luister naar de verhalen van de inwoners van toen en nu en zet een VRbril op om de geschiedenis te herbeleven.
Galerie 1880 - Kunst of Art (Laag-Keppel)
Midden in kunstenaarsdorp Laag-Keppel staat een neogotisch kerkje. Sinds 1987 is hier Galerie 1880 gevestigd. De galerie
heeft een grote collectie moderne kunst. In Zutphen bevindt zich ook een vestiging.
Heiligenbeeldenmuseum Kranenburg (Vorden)
Het museum bezit veel devotionalia zoals kruisbeelden, liturgische gewaden, boekwerken en liturgische gebruiksvoorwerpen. Elk jaar wordt een deel van de belangrijke collectie van Henk Ensink tentoongesteld.
Kastelen,
landgoederen in de Achterhoek | 23
buitenplaatsen en
Huis Verwolde
In Huis Verwolde stap je terug in de tijd. Je ziet hier hoe een adellijke familie het huis tweehonderd jaar lang bewoonde. Het bovenhuis is ingericht alsof de vroegere bewoners er elk ogenblik kunnen terugkeren. In het onderhuis maak je via een interactieve presentatie kennis met de bewoners en hun personeel. In de
keuken van het kasteel kun je een kopje thee of koffie drinken. Je kunt het hele huis bezichtigen door mee te doen aan een rondleiding. Het onderhuis kun je op eigen gelegenheid bezoeken en de tuin is vrij toegankelijk. Er worden regelmatig rondleidingen georganiseerd rondom een speciaal thema, ook voor kinderen.
24 | Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek
BEROEMDE BOOM
De Dikke Boom op Landgoed Verwolde is beroemd. De oudste zomereik van Nederland is naar schatting zo’n 500 jaar geleden geplant en meet een omtrek van maar liefst acht meter. Om de boom te bezoeken volg je de geel-zwarte bordjes. Het pad slingert zich langs andere bijzondere bomen op het landgoed. Bijvoorbeeld het minder fortuinlijke restant van de eik ‘Oom Frits’. Deze werd geplant ter ere van de geboorte van Frederik van der Borch van Verwolde.
Navigatie-adres
Jonker Emilelaan 4
7245 TL Laren glk.nl/verwolde
WIST JE DAT…
… het verantwoordelijkheidsgevoel van jonker Emile van den Borch van Verwolde ver reikte? In WOII was hij actief in het verzet, een daad die hij met z’n dood moest bekopen.
Kastelen,
landgoederen in de Achterhoek | 25
buitenplaatsen en
Vorden
Kranenburg
De
‘t
Ruurlo
Wildenborch De Wiersse
Medler
De
Hackfort Den
1 2 3 4 5
Huize Onstein
Kieftskamp
Kasteel Vorden
Bramel
Fietsroute | 34,7 km Acht kastelenroute
De Achtkastelenroute bestaat al vanaf 1913. Je kunt de route starten op het Marktplein in Vorden. Je fietst langst de acht kastelen Hackfort, Den Bramel, De Wildenborch, ‘t Medler, De Wiersse, Het Onstein, De Kieftskamp en Vorden. Ook fiets je over een aantal landgoederen met mooie landhuizen, namelijk Het Suideras, Het Enzerinck en ‘t Zelle. De meeste kastelen langs deze route worden particulier bewoond, en zijn daarom niet opengesteld voor publiek. Kasteel Vorden is bijna iedere dag te bezoeken en de tuinen van De Wiersse zijn op gezette tijden te bezoeken. De route is met gele, zeshoekige routebordjes bewegwijzerd. achterhoek.nl/acht-kastelenroute
Horeca onderweg
3 De Keuken van Hackfort (Vorden)
4 Hotel Restaurant Bakker (Vorden)
5 Bosloods 1873 (Vorden)
TIPS VOOR ONDERWEG
1 Schaapskudde De Belhamel Grote kans dat je tijdens je fietstocht deze schaapskudde tegenkomt, want de kudde graast op verschillende plekken in de omgeving. Thuisbasis is schaapskooi ‘Graafsekamp’ in Warnsveld.
2 Lochemse Berg en Kale Berg Fiets een klein stukje om deze bosrijke heuvels te bezoeken. Vanaf de heuvels heb je een prachtig uitzicht over het glooiende landschap.
Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek | 27
Kasteel Vorden
Kasteel Vorden werd al genoemd in de twaalfde eeuw. Het kasteel ligt aan de rand van het dorp Vorden en is een van de weinige kastelen waar je binnen kunt kijken. Met een audiotour of de kasteelheer als gids wandel je letterlijk door de woonvertrekken van de huidige eigenaren Karin de Rouw en Jos Hoenen. Met veel plezier en passie zijn ze voortdurend bezig met de inrichting van
het kasteel. Authentieke meubels, kunst, servies, prachtige stoffen: je komt het allemaal tegen tijdens je bezoek. Direct naast het kasteel is restaurant Bosloods 1873 gevestigd. Daar koop je ook je toegangskaartje voor het kasteel. Je krijgt een audiotour en de sleutel van het hek mee, waarmee je jezelf toegang tot het kasteel verschaft.
28 | Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek
TEGELROUTE VORDEN
Bij het NS-station van Vorden start een bijzondere wandelroute van ongeveer twee kilometer lang. Je wandelt langs achttien granieten fototegels. De tegels van vijftig bij vijftig centimeter liggen in de trottoirs op historische locaties in het dorp Vorden. Het zijn meestal plekken waarop bijzondere gebouwen hebben gestaan. Ook gebouwen of straatbeelden die dusdanig gewijzigd zijn dat ze niet meer op de oude situatie lijken, zijn meegenomen in de route.
Navigatie-adres
De Horsterkamp 8 7251 AZ Vorden kasteelvorden.nl
WIST JE DAT…
… er onder het kasteel in Vorden holle ruimtes schijnen te zijn. Het verhaal gaat dat het misschien wel plekken zijn waar bewoners bij gevaar hun kostbaarheden opborgen. Wat zou er liggen?
Kastelen,
landgoederen in de Achterhoek | 29
buitenplaatsen en
De Achterhoekse smaakmakers Lekker lokaal eten en drinken
Het zijn het landschap, de gewassen die geteeld worden, de dieren die opgroeien en gehouden worden én het zijn de makers, verwerkers en koks die de Achterhoek smaak geven. Ze maken dat je hier geniet van mooie, pure en eerlijke ingrediënten.
Zo van het land, op je bord. Vers, gezond en met liefde bereid en dat proef je.
Lokaal geteelde producten zijn niet alleen lekker, voedzaam en duurzaam, ze zorgen ook voor een gevarieerd landschap en een gezonde bodem. Door lokale producten te kopen, help je dus om het mooie Achterhoekse landschap in stand te houden.
Tijdens je auto- of fietstocht langs kastelen en landgoederen, kom je ze overal tegen: stalletjes langs de weg, boerderijwinkels, wijngaarden en theetuinen. Stop hier zeker even voor een pauze en neem wat lekkers mee. Bij fruitboerderij Horstink maken ze van eigen fruit de lekkerste sapjes én cider. In de landwinkel krijg je spontaan lekkere trek. smaakmakersvandeachterhoek.nl
IN DE BUURT GEMAAKT
In deze restaurants koken ze zoveel mogelijk met lokale ingrediënten:
• De Keuken van Hackfort (Vorden)
• LEV Foodbar (Doetinchem)
• Restaurant Lokaal (Villa Ruimzicht, Doetinchem)
• Orangerie De Pol (Gaanderen)
• Het Arsenaal 1309 (Doesburg)
• Karels Restaurant | Hotel (Braamt)
Daarnaast kun je bij veel restaurants lokaal gebrouwen bieren of wijnen uit een van de Achterhoekse wijngaarden proeven.
Tip!In het najaar serveert een groot aantal restaurants een wildmenu. Op wildetenindeachterhoek.nl staan de deelnemers met hun verwenarrangementen!
30 | Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek
Keuken van Hackfort
Restaurant de Keuken van Hackfort is gevestigd in het koetshuis van Kasteel Hackfort in Vorden, waar vroeger de paardenstal, de oranjerie, de rijtuigstalling en een tuinmanswoning waren gevestigd.
Vanaf het terras heb je uitzicht op ‘de Hof van Hackfort’, de historische kasteelmoestuin waar - net als vroeger - groenten, fruit,
bloemen en kruiden voor eigen gebruik worden geteeld. De koks van het restaurant creëren verrassende gerechten met alles wat de tuin hen geeft. Daarnaast werken ze zoveel mogelijk samen met leveranciers die op het landgoed en in de nabije omgeving boeren en produceren. Over het landgoed kun je ook prachtige fiets- en wandeltochten maken.
32 | Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek
CONCERTEN EN ANDERE ACTIVITEITEN
In de prachtige Westerholtzaal van Kasteel Hackfort worden regelmatig concerten en theatervoorstellingen gehouden. Hier geniet je van cultuur in een bijzondere entourage: een historische plek midden in de natuur.
Kijk voor het programma op keukenvanhackfort.nl/agenda
Navigatie-adres Baakseweg 6 7251 RH Vorden keukenvanhackfort.nl
WIST JE DAT…
… de laatste bewoner Arend zoveel liefde voor het landgoed had, dat hij liever in armoede leefde en in de kou zat dan het landgoed van de hand te doen? Bij zijn overlijden liet hij het na aan Natuurmonumenten.
Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek | 33
! !! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! 49 83 02 42 93 89 88 84 81 68 67 64 63 62 61 58 55 53 52 45 44 23 22 21 18 14 13 66 12 Laren Lochem Barchem Ruurlo Vorden Almen 1 2 3 4 5 6
Fietsroute | 60 km
Kastelen, landgoederen en kunst
Een route waarbij de landgoederen als parels aan een snoer geregen zijn. Veel groen dus! Neem de tijd om een bezoek te brengen aan de kastelen en landhuizen onderweg. Maar je komt ook door de historische binnenstad van Lochem, waar volop leuke horeca-adressen zijn om even uit te rusten. Je fietst langs de flanken van de Lochemse Berg en door agrarisch gebied. Je ziet de rivier de Berkel door het landschap slingeren en ontdekt het landgoed van dichter en landbouwkundige Staring, De Wildenborch. achterhoek.nl/ kastelen-landgoederen-en-kunst
Horeca onderweg
4 De Heikamp (Ruurlo)
5 De Hoofdige Boer (Almen)
6 Hotel-restaurant De Lochemse Berg (Lochem)
TIPS VOOR ONDERWEG
1 Heiligenbeeldenmuseum (Vorden)
Hier bekijk je kruisbeelden, liturgische gewaden, boekwerken en liturgische gebruiksvoorwerpen.
2 Staringkoepeltje (Lochem)
Dit romantische theekoepeltje aan de rivier De Berkel bereik je na een klein stukje wandelen. Je zet jezelf over met een voetveer.
3 Tuinen van de Wildenborch
De privétuinen, aangelegd in Engelse landschapsstijl, zijn enkele keren per jaar geopend.
Fietsknooppunten
Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek | 35
89 S 88 84 81 44 49 45 42 53 52 55 58 61 66 68 67 64 63 62 93 89 18 23 22 21 83 02 12 13 14
Kasteel Slangenburg
In het midden van Landgoed Slangenburg staat een prachtig kasteel uit de zeventiende eeuw, omringd door een mooi wandelgebied. Het is echt genieten tijdens de vier gemarkeerde wandelroutes die bij het kasteel beginnen. Je loopt langs prachtige brede beukenlanen, bloeiende weides, vijvers, akkers en zelfs een hertenkamp.
In het seizoen is het kasteel elke zaterdag en zondag geopend voor het publiek. Wandel samen met een gids door de eeuwenoude gangen en bekijk kamers vol met schilderingen en indrukwekkend meubilair. In het koetshuis van het kasteel is een horecagelegenheid. Tijdens je lunch of kop koffie heb je hier een fantastisch uitzicht.
36 | Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek
WANDELEN NAAR DOETINCHEM
Op het landgoed kun je prachtig wandelen. Maar je kunt ook in de voetsporen van missionaris Ludger treden en een deel van het Ludgerpad, een meerdaagse wandelroute, afleggen. Bijvoorbeeld naar het centrum van Doetinchem. Je komt door het bijzondere natuurgebied De Zumpe, een vochtig gebied met onder andere broekbossen, weilanden en poelen. Hier komen zeldzame dieren en planten voor. achterhoek.nl/ludgerpad.nl
Navigatie-adres
Kasteellaan 6
7004 JK Doetinchem kasteelslangenburg.nl
WIST JE DAT…
… Kasteel Slangenburg van binnen één groot kunstwerk is. Meer dan veertig schilderijen en muurschilderingen sieren de wanden en plafonds van het kasteel. Meer weten over de geschiedenis daarvan?
Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek | 37
Fietsroute | 50 km Kasteel en Hanze
De Achterhoek heeft meer dan alleen kastelen. Houd je van groen, kunst, lekker eten én van sfeervolle straatjes? Fiets dan deze route. Je fietst in het stroomgebied van de Oude IJssel, die door Doetinchem gaat en bij Doesburg uitmondt in de IJssel. Geniet onderweg van het groen en waan je terug in de tijd in de pittoreske straatjes van Hanzestad Doesburg. Je vindt hier authentieke winkeltjes en vergeet ook niet een kijkje te nemen bij het Arsenaal. Doetinchem is een levendige stad met uitgebreide voorzieningen. Het zijn stadjes met contrasten, maar beide leuk om te bezoeken. achterhoek.nl/kasteel-en-hanze
Horeca onderweg
4 De Gouden Karper (Hummelo)
5 Villa Ruimzicht (Doetinchem)
6 Stadsbierhuys De Waag (Doesburg)
TIPS VOOR ONDERWEG
1 Stadsmuseum Doetinchem (Doetinchem ) Ontdek hier alles over het verleden van de stad Doetinchem.
2 Glasmuseum Lalique (Doesburg) Dit museum in Doesburg is gewijd aan de Franse glaskunstenaar René Lalique.
3 Galerie 1880 (Laag-Keppel) Bewonder moderne kunst in het neogotische kerkje midden in kunstenaarsdorp Laag-Keppel.
38 | Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek
Fietsknooppunten 37 S 91 33 60 32 06 09 49 18 13 12 38 37 01 35 36 37 29 30 31 86 42
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! 37 36 35 01 91 60 06 09 49 86 42 38 37 33 32 31 30 29 18 13 12 Doesburg 5 Achter-Drempt Drempt Hoog-Keppel Laag-Keppel Hummelo Doetinchem Gaanderen 1 2 6 3 4
Huis Bergh
Wie een bezoek brengt aan het stadje ‘s-Heerenberg wacht een overweldigende ervaring. Opeens ontvouwt zich het uitzicht op het middeleeuwse kasteel Huis Bergh, omgeven door een gracht en half omsloten door een oude vestingwal. Dit kasteel behoort tot de grootste waterburchten van Nederland. De bouwgeschiedenis gaat terug tot de dertiende eeuw. In de loop der
jaren hebben uitbreidingen, verfraaiingen, branden en oorlogen het aanzien van het kasteel veranderd. Van een middeleeuwse verdedigingsburcht werd het langzamerhand een fraai slot. Het kasteel beschikt over een uitgebreide kunstcollectie. In de directe omgeving van het kasteel bevindt zich het achttiende-eeuwse parkbos De Plantage.
40 | Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek
BERGHS MUNTMEESTERHUIS
De graven Van den Bergh hadden muntbedrijven op of bij hun kastelen in ‘s-Heerenberg, Hedel en Stevensweert. De muntslag, die op middeleeuwse privileges was gebaseerd, bloeide vooral in de zestiende eeuw. Op veler verzoek is de Oude Grafelijke Munt op Huis Bergh heropend. Onder leiding van een muntmeester kun je hier zelf een munt slaan.
Navigatie-adres Hof van Bergh 8 7040 AD ‘s-Heerenberg www.huisbergh.nl
Het museum is in 2024 en een deel van 2025 gesloten vanwege renovatiewerkzaamheden.
WIST JE DAT…
… de Grafelijke Korenmolen in Zeddam ook tot de bezittingen van Huis Bergh behoort? De machtige eigenaren van het kasteel hadden zogenaamd wind- en maalrecht op hun grondgebied.
Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in de Achterhoek | 41
Wil je meer weten over de kastelen en buitenplaatsen in deze brochure? Kijk dan op achterhoek.nl/ kastelen-buitenplaatsen-landgoederen
Ontdek de verhalen
Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen zijn al vele eeuwen geworteld in de Achterhoek. Door de tijd zijn er interessante, verrassende en bijzondere verhalen ontstaan. Alle 9 locaties uit deze brochure krijgen hun eigen verhaal. Dat wordt op de website gepubliceerd.
Nog meer kastelen
Gelderland telt nog veel meer kastelen, buitenplaatsen en landgoederen. Kijk op geldersestreken.nl/ kastelen voor een overzicht. Ontdek welke kastelen jij wilt bezoeken.
Vorstelijke feesten en partijen
Veel kastelen zijn te huur als vergader-, evenementenof feestlocatie. Kom vergaderen of feestvieren in een bijzondere entourage! Kijk voor de mogelijkheden op achterhoekconventionbureau.nl
Colofon
Dit is een uitgave van Stichting Achterhoek Toerisme 2024. Deze uitgave is mede mogelijk gemaakt door Provincie Gelderland, de samenwerkende Achterhoekse gemeenten Vrijetijdseconomie en de deelnemende kastelen, buitenplaatsen en landgoederen. De uitgever is niet aansprakelijk voor schade, die het mogelijk gevolg zouden kunnen zijn van verkeerde gegevens. Overname van vermelde gegevens alleen met schriftelijke toestemming van de uitgever. Onder voorbehoud van druk-, type en zetfouten. Kijk voor meer informatie op achterhoek.nl
Redactie Frieda Zieleman Ontwerp Dolf Heebing (Deunk& Heebing) Fotografi e Stan Bouwman, A. Lechtape, Hip & Stijl fotografi e, Rutger Hollander, Achterhoek Toerisme en anderen.
