Musea Achterhoek 2017

Musea in de

I N S P I R E R E N D E K U N S T E N L E V E N D I G E C U LT U U R

Van spannende

geschiedenis tot

modern

realisme

achterhoek.nl facebook.com/achterhoektoerisme

mooiachterhoek musea-achterhoek.nl

Cultuur snuiven in de

Achterhoek

2 | Musea Achterhoek

Een bezoek aan de Achterhoekse musea inspireert jong en oud.

Geniet van prachtige kunstwerken, luister naar boeiende verhalen en leer meer over de cultuur en de geschiedenis van de regio.

Kom een dagje cultuursnuiven en sfeer proeven!

Zet je zintuigen open voor het brede scala aan musea die de Achterhoek je te bieden heeft. Kunstliefhebbers kunnen hun hart ophalen bij een bezoek aan één van de prachtige musea vol toonaangevende schilder-, glas- en beeldhouwkunst van internationale grootmeesters. Maar ook voor de cultuurfanaat zijn er verschillende interessante musea over historische gebeurtenissen, de maakindustrie in de Achterhoek of oude gewoonten of vervlogen gebruiken uit de streek.

Het aanbod aan musea is divers en verrassend. Van inspirerende kunst tot klassieke muziek, en van spannende geschiedenis tot modern realisme, je vindt het in de Achterhoek. En dat allemaal te midden van een prachtige omgeving die uitnodigt tot het maken van heerlijke fietsen wandeltochten door het altijd mooie coulisselandschap.

In elk dorp of stadje dat je bezoekt vind je wel een bijzonder museum dat je iets vertelt over de historie van het dorp. Zo kun je kennis maken met hoe de mensen vroeger leefden op het platteland. En gezien onze ligging aan de Duitse grens is het niet vreemd dat er ook musea zijn over de Tweede Wereldoorlog, het verzet en het leven langs de grens.

Een weekendje weg Een bezoek aan de musea is bovendien heel goed te combineren met een compleet dagje of weekendje uit in de Achterhoek.

Bezoek de historische stadjes en dorpen, geniet van de gezellige terrassen en cafés en overnacht in één van de sfeervolle hotels en B&B’s.

achterhoek.nl Van spannende geschiedenis tot modern realisme | 3

Colofon

Uitgave: Stichting Achterhoek Toerisme Marktstraat 1, 7271 AX Borculo, tel. 0545 25 03 80, www.achterhoek.nl Vormgeving: Sterk-id corporate communicatie Fotografie: Stan Bouwman, Eva Broekema, Michael van Oosten, Annet Piek

Copyright: Stichting Achterhoek Toerisme 2017 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieĂŤn, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever is niet aansprakelijk voor schade, die het mogelijk gevolg zou kunnen zijn van verkeerde gegevens.

4 | Musea Achterhoek

Inhoud

Musea Achterhoek Société Museé Lalique Pays Bas 8 Kasteel Huis Bergh 10 Musea Zutphen 12 Villa Mondriaan 14 Museum MORE 16 Museum MORE | Kasteel Ruurlo 18 Geelvinck Muziek Museum 20 Nationaal Onderduikmuseum 22 Museum STAAL 24 De Walburgiskerk 25 Museum Boer Kip 25 Galerie De Burgerij 26 Heiligenbeeldenmuseum 26 Huis Verwolde 27 Brandweermuseum 27 Kristalmuseum 28 Boerderijmuseum De Lebbenbrugge 28 Erve Brooks en Erve Niehof 29 Museum de Scheper 29 Stadsmuseum Groenlo 30 Stadsboerderij Grolle 30 Streekmuseum De Roode Tooren 31 Galerie 1880 / Kunst of Art 31 Museum Smedekinck 32 Stadsmuseum Doetinchem 32 Stadsmuseum Bergh 33 De Moezeköttel 33 Grenslandmuseum 34 Koppelkerk 34 Tentoonstellingen Musea Achterhoek 35 Er valt nog meer te ontdekken!

Van punt naar punt Liever op de fiets?

Sfeervol overnachten Stadjes met een eigen verhaal Kastelen in de Achterhoek Culinair geluk

37 37 38 39 39 39

Van spannende geschiedenis tot modern realisme | 5

Goor

Achterhoek

Bathmen

Twello

Epse

Zuidloo

Stokkum

Oxe

Stokkum

Kring van Dorth

Harfsen

N339

Wilp A1

5

Oolde

Diepenheim

14 Laren

46 N3 Westerflier

Exel

Bussloo

4 N3

Appen

Eefde

Voorst

ek

NoordEmpe

Kleinmsterdam

Almen 9

45

11

10 3

23

Lochem

De Horst

Wientjesvoort

enburg

Vorden 12

13Kran

Everwenninkhoek

Voor-Drempt Hoog-Keppel

Bevermeer

Angerlo

Bingerden

Loil

Greffelkamp De Nevelhorst

Holthuizen De Heegh

Wehl

De Schutterij

Heelweg-West

Harreveld

Kwartier

N8

36

N316

Braamt

N316 Heuven Warm Vethuizen

N335

17

Loerbeek

N3

Oud-Dijk

Oud eI Js

Wijnbergen

Zeddam

N335

N316

Stokkum

Herwen

Etten

8 N1 Lichtenberg Bontebrug Aa -St

Varsselder

Azewijn

Veldhunten

‘s-Heerenberg

Grote Breedenbroek N31 7

Spijk

6 | Musea Achterhoek

Emmerich am Rhein

Lintelo

Aalten

De Heurne

Dinxperlo

Gendringen

28

Wieken

Netterden

Heu

Breedenbroek

ra n g

Milt

Wals

Lobith

Dale

N318

Sinderen

Silvolde

Ulft

Rafelder

Lengel

Boven-Sling e

Binnenheurne

Silvoorderbuurt

Ziek

2 26

Tolkamer

Varsseveld

Gaanderen

Terborg

KleinAzewijn

Babberich

Ba

l se

Heide

Westendorp

A18

Stroombroek

Lichtenvoo

Heelweg-Oost

A18

Kilder

Didam Nieuw-Dijk

2

Tuinkamer

Halle

HalleNijman

25

Meerenbroek

Heidekant Plantage

Beek

Aerdt

Heidenhoek

Doetinchem

N316

N336

3

Holthuizen

17

Kleindorp

N81

eekhorst

Oud-Zevenaar

30

Winkelshoek Wassinkbrink

N3

8

N1

N3

IJzevoorde

Nieuw-Wehl

Zevenaar

Langerak

Eldrik

Zieuwent 't Rolder

24

Wittebrink

Laag-Keppel23

Oude IJssel

Giesbeek

Hummelo

Lievelde

MariĂŤnvelde

HalleHeide

Zelhem

Velswijk

5

Doesburg

A1

Wolversveen Oosterwijk

N3 1

1 22

Ruurlosebroek Heurne

Keijenborg 17

48

A3

Veldhoek

Dunsborg

Gooi

Achter-Drempt

N3

G

N3 N314

Bekveld

Ellecom

N31

9

Varssel

Hengelo

Toldijk

Rha

Olburgen

Avest

Beltrum

15

el ss

48

IJ

N3

Dieren

Steenderen

De Emmer

Haarlo

Lintvelde

G

Nieuwenhuishoek

Wissinkhoek WinkelerBruil hoek

Noordink

Baak

Leostichting

6

Covik

Hambroekplas

16

e ng Sli se lo

Spankeren

Linde

S

Overbiel

15 Dijkhoek N3

Brinkmanshoek

Ruurlo

Delden

17

Brouwershoek

N319

15

Borculo

Boschheurne

Mossel

Wichmond

N N315

n roe

86

Geesteren

Heure

Barchem

Bronkhorst N7

25

Nederbiel

9

Brummen

Broek

Kulsdom

Respelhoek

Cortenoever

Heimeriete

Noordijk

N8

Zwiep

Klein Dochteren

N31

Vierakker

Gelselaar

Nettelhorst

Warken

Zutphen 7

beek

18

Ampsen

N346

Warnsveld

Voorstonden Wapsum

Steeg

Berkel

Dovenkamp N3

Tonden

eren

naal

Twenteka

Scheggertdijk

M

Armhoede

Exel-Tol

Groot Dochteren

8

Gietelo

Kerspel

Verwolde

Joppe

Gorssel Quatre Bras

Markelo

Beusbergen

Markelose Broek

N332

Deventer

27 Megchelen

Is s

el

IJzerlo

Twekkelo

Enschede

A3

Wiene

5

Bentelo Beckum

Kwartierdorp

rhoek e t h c A e d n i a e s Mu Boekelo

Hengevelde

Bad Boekelo

Stepelo

N1

8

N739

Eppenzolder

N347

Rutbeke

Sint Isidorushoeve

Markvelde

Haaksbergen

Holthuizen

Buurse

Brammelo Lochuizen

Honesch

Rietmolen

Langelo

Neede N1

8

Spilbroek

Berkel

Mallem Loo

19

Eibergen

Rekken

Olden Eibergen Hupsel

Be

N18

Holterhoek

el

rk

Zwilbroek

20

Vreden

Groenlo Eefsele

21

Zwolle oe Gr

Meddo

n

l os e

N3

19

e

Sl

in g

Huppel

e ‘t Hilgelo

Henxel

Vragender

orde

Winterswijk 4 Corle

18 N3

’t Klooster

Slingeplas Hollenberg

Brinkheurne Kotten

Miste

29Bredevoort

Vosseveld

Sling e

N313

arlo

Ratum

Haart

N31

9

Woold

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

Société Museé Lalique Pays Bas Kasteel Huis Bergh Musea Zutphen Villa Mondriaan Museum MORE Museum MORE | Kasteel Ruurlo Geelvinck Muziek Museum Nationaal Onderduikmuseum Museum STAAL De Walburgiskerk Museum Boer Kip Galerie De Burgerij Heiligenbeeldenmuseum Huis Verwolde Brandweermuseum Kristalmuseum Boerderijmuseum De Lebbenbrugge Erve Brooks en Erve Niehof Museum de Scheper Stadsmuseum Groenlo Stadsboerderij Grolle Streekmuseum De Roode Tooren Galerie 1880 / Kunst of Art Museum Smedekinck Stadsmuseum Doetinchem Stadsmuseum Bergh De Moezeköttel Grenslandmuseum Koppelkerk

8

n

urne

Duitsland

Borken

Bocholt Van spannende geschiedenis tot modern realisme | 7

Société Musée Lalique Pays Bas René Lalique (1860- 1945) wordt de Da Vinci van de juwelen- en glaskunst genoemd. De werken van de “meester” uit de art nouveau en art deco periode zijn vervuld van symboliek en “geheime” details. Musea uit de gehele wereld, waaronder het “Metropolitan museum of Art” uit New York, geven werken in bruikleen aan het museum.

Het museum is gehuisvest in een tweetal oude Rijksmonumenten waar bezoekers gastvrij worden ontvangen in een sfeervolle ambiance. Gasten krijgen door de uitleg van gidsen en beeldschermen in het museum

8 | Musea Achterhoek

inzicht in de symboliek en de “geheime” details die Lalique in zijn objecten heeft verwerkt.

Lezingen onder het genot van een glaasje prosecco bij de concertvleugel, gevolgd door een rondleiding en luxe lunch in onze stijlsalon zijn op afspraak mogelijk.

Tentoonstellingen

René Lalique De vaste tentoonstelling van het museum is geheel gewijd aan het werk van juwelen­ ontwerper en glaskunstenaar René Lalique.

De werken geven een beeld van het clientèle van de kunstenaar.

Rond 1900 wordt René Lalique internationaal gezien als dé ontwerper van het moderne sieraad. De groten der aarde en actrices pronkten met zijn sieraden.

Tot juni 2018 “Jan Toorop & Het Animisme” Veel onbekende werken worden tentoon­ gesteld. De focus ligt volledig op zijn afkomst en de invloed hiervan op zijn werk.

Toorop stelt hierover in zijn interview met Wiessing uit 1925: “Indië heeft véél voor mij betekend. Indië kan niet uit mij worden weggedacht. De grondslag van mijn werk is oostersch.” De term “animisme” slaat op de mystieke sfeer te midden waarvan Toorop in zijn jeugd is opgegroeid.

Juli 2018 - juni 2019 Marc Chagall Een tentoonstelling over Marc Chagall (1887-1985) waarbij eveneens zeer veel onbekende werken worden tentoongesteld.

Lalique kiest motieven zoals de natuur en vrouwelijke vormen. Hij ontpopt zich tevens tot glaskunstenaar. Zijn kennismaking met de luxe parfumindustrie zorgt voor een stroomversnelling.

Hij ontwikkelt een werkwijze die het midden houdt tussen kunst en industriële vormgeving: moderne industriële luxe.

Naast de werken die in een relatief kleine oplage worden geproduceerd, ontwerpt Lalique unica’s voor de zeer gefortuneerden uit zijn tijd. De werken in het museum zijn juwelen, parfumflacons, glazen beelden en siervazen. De juwelen van Lalique hebben soms een getaxeerde waarde van 100 miljoen euro. De objecten zijn iconisch, geliefd en overal ter wereld zeer gewild.

musee-lalique.nl 1 Société Musée Lalique Pays Bas Gasthuisstraat 1 6981 CP Doesburg 0313 47 14 10 www.musee-lalique.nl

Van spannende geschiedenis tot modern realisme | 9

Kasteel Huis Bergh Wie een bezoek brengt aan het stadje ’s-Heerenberg wacht een overweldigende ervaring. Opeens ontvouwt zich het uitzicht op het middeleeuwse kasteel Huis Bergh, omgeven door een gracht en half omsloten door een oude vestingwal.

Het prachtige kasteel Huis Bergh gelegen aan de rand van het grensstadje ’s-Heeren­ berg kent al een bouwgeschiedenis vanaf de 12e eeuw. Achter die vestingwal liggen de kasteeltuinen die in 2016 zijn gerestaureerd en die tot de oudst gedocumenteerde tuinen van Nederland behoren. De eerste vermelding van die tuinen is al in 1461.

Het kasteel was ooit in het bezit van de graven Van den Bergh en Fürsten von Hohen­zollern. Door de eeuwen heen hebben branden en oorlogen het kasteel een ander aanzien gegeven: van een middeleeuwse burcht veranderde het kasteel in een lustslot.

10 | Musea Achterhoek

Eenmaal binnen wacht de bezoeker een aangename verrassing: het kasteel herbergt een verzameling aan kunstvoorwerpen die uniek genoemd mag worden.

Laat middeleeuwse kunstverzameling Het was textielfabrikant Jan Herman van Heek die het kasteel in 1912 kocht van de Fürsten von Hohenzollern. Hij was gefascineerd door de middeleeuwen en bracht een laat middeleeuwse kunst­verzameling bijeen, waar hij zijn kasteel mee inrichtte. Hij verzamelde o.a. Noord-Europese kunst uit de omgeving van Jeroen Bosch en Lucas Cranach. De 15e en 16e -eeuwse

portrettengalerij, die voor Nederland uniek is, laat de ontwikkeling van het portret zien. Van Heek bracht ook een bijzondere verzameling Italiaanse panelen bijeen. Tevens verwierf hij een collectie middeleeuwse boeken met prachtige miniaturen en schitterend penwerk.

De kunstverzameling van Huis Bergh is een typisch voorbeeld van een particuliere verzameling middeleeuwse kunst uit het eerste kwart van de 20e eeuw. Van Heek was een van de grootste mecenassen in zijn tijd.

In de middeleeuwse toren is een wapen- en een muntenverzameling, afkomstig van de eigen Munt. Boven op het dak van de toren kan men genieten van een prachtig uitzicht. In 1946 bracht Van Heek zijn totale bezit onder in een Stichting om het voor Nederland te behouden. Tot zijn bezit hoorden ook 1600 ha bossen en weilanden, monumenten en een archief waarvan het

oudste stuk uit 1227 dateert. Kasteel, kunst­ verzameling, tuinen en de bosrijke omgeving van het kasteel vormen een Gesamt­kunst­ werk. In het koetshuis op de voorburcht kan men genieten van een glas wijn.

Overnachten in een luxe torensuite behoort ook tot de mogelijkheden. Daarnaast kan in het kasteel ook een vergadering of huwelijksfeest plaats vinden. Temidden van de prachtige kunstverzameling en inspirerende natuur komt een bijeenkomst op een speciale manier tot haar recht.

huisbergh.nl 2 Kasteel Huis Bergh Hof van Bergh 8 7041 AC ‘s-Heerenberg 0314 66 12 81 www.huisbergh.nl

Van spannende geschiedenis tot modern realisme | 11

Musea Zutphen Een bezoek aan Zutphen is niet compleet zonder een bezoek aan de vernieuwde Musea Zutphen, centraal gelegen in de prachtige historische binnenstad van Hanzestad Zutphen.

Stadspaleis aan oudste plein De Musea Zutphen - het Stedelijk Museum Zutphen en Museum Henriette Polak - zijn gehuisvest in het prachtige 17e eeuwse rijksmonumentale stadspaleis het ‘Hof van Heeckeren’. Geschiedenis, cultuurhistorie, beeldende kunst en actualiteit komen hierin samen. Het Hof van Heeckeren ligt aan het oudste plein van Zutphen: het ‘s Gravenhof.

Op deze plek begon de geschiedenis van de stad en ligt de kiemcel van de provincie Gelderland. Niet voor niets is het ’s-Gravenhof daarom een archeologisch

12 | Musea Achterhoek

rijksmonument. Samen met de culturele partners en horecapartners aan het plein, streven de Musea Zutphen ernaar om het ’s Gravenhof opnieuw een vorstelijke verblijfplaats met allure te maken, zoals zij dat al in de Middeleeuwen was.

Welkom bij de Musea Zutphen Via het bijzondere schelpenpoortje waarin meer dan 10.000 schelpen zijn verwerkt, betreedt u de intieme en fraai vormgegeven museumtuin met terras. In de orangerie aan de rechterzijde vind je de entree,

Op de eerste etage maakt Museum Henriette Polak haar reputatie waar als hét museum voor modern-klassieke schilder- en beeldhouwkunst in Nederland met oog voor hedendaags talent.

Kijk de vele kunstenaarsportretten in de ogen en maak een keuze uit het Digitale Depot en stel je eigen tentoonstelling samen.

Beide musea organiseren meerdere wissel­ tentoon­stellingen per jaar, kijk op de website voor de actuele informatie.

museumwinkel en het auditorium. Aan de linkerzijde bevindt zich de ingang van het gezellige museumcafé en de museum­lounge waar je het werk van artist in residence pen­ tekenaar Henk Bouwman kunt bewonderen.

Het Stedelijk Museum Zutphen vertelt ‘Het verhaal van Zutphen’ chronologisch en thematisch in de middeleeuwse kelder en op de begane grond van het Hof van Heeckeren met gebruikmaking van unieke objecten uit de museale, archeologische en archiefcollecties. Sommige van deze objecten behoren tot de oudste van Nederland en zelfs ver daarbuiten, zoals de oudste foto ooit in Nederland gemaakt!

Audiotours/rondleidingen Bij de balie van de musea zijn gratis audio­ tours verkrijgbaar die je langs de topstukken van de collecties leiden. Elke laatste zondag van de maand is er een gratis rondleiding.

Je kunt je hiervoor aanmelden via het algemene e-mailadres van het museum: museazutphen@zutphen.nl (tot 1 januari ‘18, hierna: info@museazutphen.nl)

museazutphen.nl 3 Musea Zutphen in het Hof van Heeckeren ’s Gravenhof 4 7201 DN Zutphen 0575 51 68 78 www.museazutphen.nl

Van spannende geschiedenis tot modern realisme | 13

Villa Mondriaan Piet Mondriaan (1872-1944) is één van de belangrijkste vernieuwers van de schilderkunst. Hij verwierf wereldfaam in Parijs en New York, maar begon zijn schilderscarrière in Winterswijk. Van zijn achtste tot zijn twintigste jaar woonde Piet Mondriaan met zijn ouders, broers en zus in een villa aan de Zonnebrink.

Hier ontdekte hij zijn passie voor schilderen en tekenen en zette hij zijn eerste stappen op het kunstenaarspad. Hier, in Villa Mondriaan, is het allemaal begonnen.

De Villa Sinds 2013 is museum Villa Mondriaan gevestigd in de villa en de naastgelegen panden aan de Zonnebrink. Hier wordt het

14 | Musea Achterhoek

levensverhaal van Piet Mondriaan verteld.

In twee nieuwgebouwde tentoonstellings­ ruimtes wordt vroeg werk van Mondriaan tentoon­gesteld. Dit wordt mogelijk gemaakt door middel van een nauwe samenwerking met het Gemeentemuseum Den Haag. In het voormalige woonhuis van de familie Mondriaan wordt aandacht besteed aan de leermeesters die Piet Mondriaan in zijn Winterswijkse periode beïnvloedden.

Andere tentoonstellingen en hedendaagse kunst Naast de vaste opstelling biedt het museum ook ieder half jaar een wisselende tentoonstelling. Hierin wordt het vroege werk van Mondriaan in verband gebracht met andere kunstenaars, kunststijlen of -disciplines. Jong of opmerkelijk talent staat daarbij centraal.

Daarnaast wordt in Villa Mondriaan ook aandacht besteed aan hedendaagse kunst.

Ieder half jaar biedt het museum twee jonge kunstenaars de mogelijkheid hun werk in het museum te tonen. In het huis waar een van de grootste vernieuwers van de moderne kunstgeschiedenis opgroeide, krijgt nu het nieuwe talent van deze tijd een podium.

Beleving In Villa Mondriaan krijg je als bezoeker een complete beleving. Voor iedere bezoeker is er een gratis audiotour met achtergrond­informatie. Ook is er een Villa Mondriaan app, waarmee je het museum in eigen tempo en volgorde kunt bekijken. Voor de kinderen ligt een speurtocht klaar. In het gezellige museumcafÊ geniet je voor, tijdens of na je bezoek van een drankje en heerlijk gebak.

villamondriaan.nl 4 Villa Mondriaan Zonnebrink 4 7101 NC Winterswijk 0543 51 54 00 www.villamondriaan.nl

Van spannende geschiedenis tot modern realisme | 15

Museum MORE Museum MORE is het grootste museum voor Modern Realisme. In het adembenemende gebouw zijn ruim 200 Nederlandse top­ werken uit de afgelopen eeuw te zien.

Een museum vol met de magie van kunst!

Met grootmeesters als Carel Willink, Pyke Koch, Jan Mankes en Charley Toorop die uitblinken in technische perfectie en grote ambachtelijkheid. Hun werk kan mysterieus zijn, nietsontziend of juist een blik werpen op een werkelijkheid die niet van deze wereld lijkt. Ze werden wel eens ‘de beschaafde heren van de goede smaak’ genoemd.

Expres een beetje dubbelop. Maar zoals

16 | Musea Achterhoek

dat hoort bij heren (en ook dames) van stand, doorstaat hun realistische kunst moeiteloos de tand des tijds. Deze kunstenaars lieten zich niet hinderen door modegrillen en bouwen vaak voort op een traditie van Hollandse Meesters, Vlaamse primitieven of Italiaanse Renaissancekunst. Maar altijd op geheel eigen wijze. Naast de eigen collectie zijn er altijd wisselende grote tentoonstellingen te zien die het oneindig rijke spectrum van realistische kunst laten zien.

MORE biedt méér Het prachtige gebouw van MORE is een attractie op zich en is ontworpen door Hans van Heeswijk. De architect die ook verantwoordelijk was voor de uitbreiding van De Hermitage, het Mauritshuis en de nieuwe entree van het Van Gogh Museum.

MORE biedt graag extra service aan zijn bezoekers. Zo zijn er oplaadpunten voor e-bikes en is er gratis wifi in het museum.

In de fraaie museumwinkel kun je heerlijk shoppen en in Café MORE kun je genieten van een echt goede kop koffie of een heerlijke lunch.

Kasteel Ruurlo Sinds juni 2017 is de tweede locatie van Museum MORE, Kasteel Ruurlo, geopend.

In het kasteel in de bosrijke omgeving van de Achterhoek, staat het leven en werk van Carel Willink centraal. Kasteel Ruurlo is gevestigd op de Vordenseweg 2 in Ruurlo en is geopend van dinsdag t/m zondag van 11.00 tot 17.00 uur.

Nationaal erfgoed De kunstcollectie van Hans Melchers vormt de kern van Museum MORE. Het museum wil de waardering voor realistische kunst vergroten bij een breed publiek. De nadruk ligt hierbij op 20ste-eeuwse en hedendaagse kunst. De verzameling breidt zich nog altijd uit en MORE kan zich het grootste - en misschien wel mooiste - museum voor Modern Realisme noemen.

museummore.nl 5 Museum MORE Hoofdstraat 28 7213 CW Gorssel 0575 76 03 00 www.museummore.nl

Van spannende geschiedenis tot modern realisme | 17

Museum MORE | Kasteel Ruurlo Ontdek het leven en werk van grootmeester Carel Willink in Kasteel Ruurlo waar kunst, historie, architectuur en natuur samenkomen. In de bosrijke omgeving van de Achterhoek ligt het bijzondere Kasteel Ruurlo. Het rijksmonument is een van de mooiste kastelen van de omgeving en wordt omringd door een prachtige en levendige Engelse landschapstuin.

Kunstverzamelaars Hans en Monique Melchers, initiatiefnemers van Museum MORE, hebben hun Carel Willink-collectie ondergebracht in Kasteel Ruurlo. Het kasteel en het omliggende landschapspark zijn volledig gerestaureerd. Architect Cor Bouwstra, couturier Ronald Kolk en architect Hans van Heeswijk werden ingeschakeld om vijf eeuwen bouwgeschiedenis te combineren met moderne architectuur.

18 | Musea Achterhoek

Het kasteel Door de bijzondere mix van de schilderijen van topkunstenaar Carel Willink, architectuur uit verschillende eeuwen, de naastgelegen oranjerie en al het natuurschoon van de Achterhoek, staat Kasteel Ruurlo garant voor een bijzonder dagje uit. De kamers van het kasteel zijn te betreden met een ticket van het museum. Voor de niet museumbezoeker is de omliggende Engelse landschapstuin en oranjerie gratis toegankelijk.

Meesterlijk raadselachtig Een grootmeester van formaat als Carel Willink (1900-1983), verdient een monumentaal thuis. Vandaar dat maar liefst 45 werken te zien zijn in Kasteel Ruurlo. Van een zelfportret dat hij op 18-jarige leeftijd maakte tot en met het beroemde schilderij ‘Portret van Mathilde’.

De opstelling in Kasteel Ruurlo toont de ontwikkeling van een zoekende kunstenaar, die zich later weet te ontplooien als de nooit geëvenaarde schilder van een elegant en raadselachtig oeuvre. Naast het werk van Carel Willink, zijn ook bijzondere creaties van de modeontwerpster Fong Leng te zien. Magisch, historisch, theatraal en extravagant komen samen in Kasteel Ruurlo.

Museum MORE in Gorssel Museum MORE heeft twee locaties. Naast het bijzondere Kasteel Ruurlo staat middenin het prachtige dorp Gorssel, het mooiste museum voor modern realisme. Sinds 2015 worden hier werken van Nederlandse realistische topkunstenaars getoond, zoals Jan Mankes, Pyke Koch en Charley Toorop.

Naast de eigen collectie zijn er voortdurend wisselende tentoonstellingen te zien. Door het ruime aanbod kan MORE zich naast het mooiste, waarschijnlijk ook het grootste museum voor modern realisme noemen.

museummore-kasteelruurlo.nl 5 Museum MORE | Kasteel Ruurlo Vordenseweg 2 7261 LZ Ruurlo 0575 76 03 00 www.museummore-kasteelruurlo.nl

Van spannende geschiedenis tot modern realisme | 19

Geelvinck Muziek Museum Zutphen Juli 2017 opende een nieuw museum zijn deuren in Zutphen: het Geelvinck Muziek Museum in Huis De Wildeman, gelegen pal in de sfeervolle historische binnenstad.

Een bezoek aan dit voor Nederland unieke muziekmuseum is alleen al aantrekkelijk vanwege het historische gebouw: het stamt uit de late middeleeuwen en die geschiedenis is nog goed zichtbaar: zoals de bijzondere schuilkapel uit 1628 en de lommerrijke binnenplaats. Het klassieke front van dit statige huis weerspiegelt de late 18e eeuw, de tijd van Ludwig van Beethoven.

20 | Musea Achterhoek

In de stijlkamers met fraaie schilderijen en opvallende vormgegeven klavier­ instrumenten, stapt u terug in zijn tijd.

Ludwig van Beethoven Is Ludwig van Beethoven, de belangrijkste componist uit de klassieke muziek, in Zutphen geboren?! De revolutionair vernieuwende muziek, die het genie Beethoven schreef, maakte hem tot een

symbool voor vrijheid en rechtvaardigheid.

De idolate aanbidding, die hem al tijdens zijn leven te deel viel, staat echter in schril contrast met zijn bewogen leven.

De invloed van zijn composities heeft na ruim twee eeuwen niet in kracht ingeboet. Ontdek deze eigenzinnige geschiedenis in onze verrassende tentoonstelling.

Piano’s met karakter, muziek met een verhaal In het museum is een groot aantal bijzondere klavierinstrumenten te zien, zoals een spinet uit 1742 en ‘s werelds oudste rechtopstaande piano uit 1790.

De piano is in de loop der eeuwen uitgegroeid tot een wonder der techniek: wereldwijd het meest bespeelde instrument, van klassiek tot jazz en pop. Echter, de huidige volle, maar ook wollige klankkleur van de moderne concertvleugel lijkt daardoor niet meer op de lichte, heldere klank van de vroege fortepiano, waarvoor Mozart en Beethoven hun muziek schreven.

Marie-Antoinette Marie-Antoinette, de frivole Koningin van Frankrijk, was in haar jeugd als dochter van de Oostenrijkse keizer opgevoed met het klavecimbel. Toen de fortepiano in de mode kwam, omarmde zij deze innovatieve trend van harte. Slechts één jaar voor de revolutie uitbrak, werd de tafelpiano, die nu te zien is in ons museum, door Sébastien Erard voor haar gebouwd. Nog geen drie jaar later werd zij veroordeeld tot de guillotine.

De rebelse jaren ‘60 - ‘70 van de vorige eeuw deden de interesse voor de authentieke uitvoering van deze muziek herleven. Belangrijke instrumenten uit de Sweelinck Collectie, die indertijd voor het gelijknamige Conservatorium van Amsterdam bijeen zijn gebracht, zijn nu in ons museum te zien en vaak ook te beluisteren. Tevens zie je hoe de gecompliceerde restauratie van historische piano’s in zijn werk gaat. En je kunt kennis­ maken met bijzondere instrumenten, zoals de glaschord, de physharmonica, de pianola en de dulcitone. Op enkele vleugels mag je zelf spelen!

Beleef de muziek van Mozart, Beethoven en Chopin, zoals hun tijdgenoten die ervaren hebben. Regelmatig zijn er concerten, lecture-recitals en andere activiteiten.

Of kom zelf spelen! Kijk op onze website voor meer informatie.

geelvinck.nl 7 Geelvinck Muziek Museum Zaadmarkt 88, 7201 DE Zutphen 020 639 07 47 info@geelvinck.nl www.geelvinck.nl

Van spannende geschiedenis tot modern realisme | 21

Nationaal Onderduikmuseum Het Nationaal Onderduikmuseum, gevestigd in drie met elkaar verbonden rijks monumentale panden aan de Markt in Aalten, vertelt van het (over) leven van een gemeenschap in gewone en ongewone tijden.

In Nationaal Onderduikmuseum te Aalten wordt een beeld gegeven van het dagelijks leven van burgers in de bezettingsjaren 19401945. Ervaar hier interactief ‘de oorlog onder één dak’ met de verhalen van de bewoners tijdens WOII: een gezin met twee kindertjes, de Duitse Ortskommandant en onderduikers.

Beleef mee hoe het er in het dagelijks leven van de bewoners aan toe ging, welke keuze men moest maken. Ervaar hoe moeilijk het is om stroom op te wekken en hoe benauwd het in de onderduikruimte was.

22 | Musea Achterhoek

In de oude Dorpsboerderij wordt ingegaan op de agrarische ontwikkeling en huis­ nijverheid van Aalten en de regio.

Ga op zoek naar de ingang van de illegale drukkerij en bekijk de persoonsbewijzen.

Leef in de opkamer mee met de evacués uit Scheveningen, die vanwege de Atlantikwall hun woonplaats moesten verlaten.

Het Nationaal Onderduikmuseum Aalten maakt deel uit van het Nationaal Themajaar Verzet 2018 en neemt deel aan het Erfgoedfestival Gelderland Grensland.

Het museum verhaalt ook over het leven en werken van een gemeenschap door de tijd heen. Met name over het unieke karakter van de hoornindustrie en de grensoverschrijdende geschiedenis van de textielindustrie, die zeer belangrijk is geweest voor de ontwikkeling van Aalten.

Escaperoom Wanneer je de (educatieve) Escaperoom in het Nationaal Onderduikmuseum binnentreedt heb je aan de deur met je vrijheid betaald. Wat je hier zult tegenkomen zijn de vraagstukken en de dilemma’s die iedereen zal ervaren wanneer hij of zij moet vluchten. Als je kiest om te vluchten uit jouw wereld moet je afstand doen van wat je kent en weet.

Je zult alles op alles moeten zetten om staande te blijven in je nieuwe situatie.

Het komt er nu op aan dat je inzicht hebt in je nieuwe situatie. Een scherp zicht hebt zodat je tekens kunt herkennen, besluiten durft te nemen en afstand neemt van wat je tot op heden wist. Krijg je het voor elkaar om onder de radar te duiken, onzichtbaar te worden, onhoorbaar te worden voor de vijand? www.escaperoom-aalten.nl

nationaalonderduikmuseum.nl 8 Nationaal Onderduikmuseum Markt 12 - 16 7121 CS Aalten 0543 47 17 97 www.nationaalonderduikmuseum.nl

Van spannende geschiedenis tot modern realisme | 23

Open vanaf 8 december 2017

Museum STAAL Een museum over het land van dichter Staring: de Achterhoek. Anthony Christiaan Winand Staring is een geboren en getogen Achterhoeker. Landheer, dichter, politicus en landbouwkundige. Getrouwd in het kerkje in Almen. De dichtregel van zijn meest bekende gedicht verwijst hiernaar: “Elk weet waar ’t Almensch kerkje staat.”

De teksten van dichter A.C.W. Staring nemen je mee en laten je de Achterhoek op een onverwachte manier ervaren. Muziek, romantiek, landbouw, de Hoofdige Boer en gedichten. Het zijn een aantal van de thema’s die in het museum aan bod komen.

Ze verbinden de tijd waarin Staring leefde

24 | Musea Achterhoek

(1767-1840) met het nu. Want aanpassingen die Staring in het landschap heeft aan­gebracht zijn nog steeds zichtbaar. En de thee­koepel aan de Berkel, gebouwd in opdracht van dochter Constantia, is nog altijd een favoriete bestemming voor wandelaars en fietsers.

In de leeshoek met bibliotheek staat koffie en thee klaar. En op de Kinderzolder mogen kinderen zelf weten waar Almens kerkje staat.

museumstaal.nl 9 Museum STAAL Dorpsstraat 39 7218 AC Almen info@museumstaal.nl www.museumstaal.nl

De Walburgiskerk

Museum Boer Kip

Beleef in de Walburgiskerk de historie en laat je verwonderen door alle schatten van de kerk. De Walburgiskerk van Zutphen bestaat al bijna 1000 jaar.

Een stadsboerderij in Zutphen. Daar woonde boer- en kunstschilder Herman Kip tot aan zijn dood in 2006. De boerderij is daarna geschonken aan de gemeente Zutphen en wordt nu als museum opengesteld door vrijwilligers.

Via de kerk kan je de Librije bezoeken, de unieke zestiende-eeuwse kettingbibliotheek.

Daarvan zijn er nog twee in heel Europa.

Deze “openbare leeszaal” bevat kostbare boeken: zoals het werk van Copernicus, Erasmus en de eerste Nederlandse Statenbijbel.

Het Bader-orgel, met maar liefst 2400 orgelpijpen, behoort tot de top 5 van de Nederlandse kerkorgels. Regelmatig vullen de prachtige Renaissance-klanken van dit instrument de kerk.

De exacte openingstijden, de programmering met exposities en evenementen, de huur­ prijzen en meer informatie vind je op de website.

Herman Kip, boer van beroep, leefde als kluizenaar in een stadsboerderij, zonder voorzieningen zoals zijn ouders daar in de 19e eeuw leefden.

Ook was hij kunstschilder. Zijn kunstwerken zijn vooral aangebracht op borden, vazen, melkbussen ect. Ook tafels, stoelen en kasten zijn beschilderd. Voor zijn schilderijen gebruikte hij vaak een stuk hout of een vel papier. Kenners scharen zijn schilderwerk onder de naïeve, primitieve schilderkunst.

De thema’s die hij schilderde waren zeer divers. Veel bloemen en dieren maar ook godsdienstige taferelen en dorpsgezichten.

walburgiskerk.nl 10 De Walburgiskerk Kerkhof 3 7201 DM Zutphen 0575 54 70 58 www.walburgiskerk.nl

museumboerkip.nl 11 Museum Boer Kip Oude Touwbaan 24 7205 AS Zutphen 0575 51 32 18 www.museumboerkip.nl

Van spannende geschiedenis tot modern realisme | 25

Galerie De Burgerij

Heiligenbeeldenmuseum

Midden in het gezellige en cultuurrijke Achtkastelendorp Vorden vind je het monumentale pand ‘De Burgerij’. Galerie De Burgerij stelt jaarlijks vijf verkoop­ exposities samen van hedendaagse kunst uit binnen- en buitenland.

De H.-Antonius-van-Paduakerk is ontworpen in 1855 en gewijd in 1867. Het is de oudst bewaard gebleven kerk van architect P.J.H. Cuypers, ook bekend geworden door de bouw van meer dan zestig kerken en het Rijksmuseum en Centraal Station in Amsterdam. De kerk heeft in 2000 een toepasselijke herbestemming gekregen als Heiligenbeeldenmuseum.

Op een gastvrije en laagdrempelige wijze toont Galerie De Burgerij aan een publiek van kunstkenners en kunstliefhebbers (in spé) professionele kunst. De wisselende exposities tonen een diversiteit aan kunstuitingen in figuratieve, abstracte dan wel conceptuele stijlen, vervaardigd met hulp van traditionele en/of vernieuwende technieken en materialen.

Het gevarieerde aanbod aan kunst, de inrichting, het prachtige licht en de bloemrijke beeldentuin ontvangen van bezoekers keer op keer veel lof. Voordrachten, muziekuitvoeringen en ‘Met de Kunstenaar aan tafel’ begeleiden met regelmaat de exposities. Aan de galerie is (in de beeldentuin) een thee- en koffie­ schenkerij verbonden.

deburgerij-vorden.nl 12 Galerie De Burgerij Zutphenseweg 11 7251 DG Vorden 06 51 11 23 90 www.deburgerij-vorden.nl

26 | Musea Achterhoek

Het museum bezit veel devotionalia zoals heiligenbeelden, kruisbeelden, boekwerken en liturgische gewaden- en gebruiksvoorwerpen.

Naast permanente aandacht voor het thema ‘Cuypers op de Kranenburg’ wordt jaarlijks een speciaal thema belicht.

In de kerstperiode wordt jaarlijks een grote tentoonstelling van kerstgroepen en kerststallen ingericht met een wisselende collectie. Het museum is dan iedere dag geopend, behalve 1ste kerstdag en nieuwjaarsdag.

heiligenbeeldenmuseum.nl 13 Heiligenbeeldenmuseum Kranenburg-Vorden Ruurloseweg 101 7251 LD Kranenburg-Vorden 0575 55 64 88 www.heiligenbeeldenmuseum.nl

Huis Verwolde

Brandweermuseum

Huis Verwolde is een compleet ingericht landhuis en neemt je mee op reis naar het verleden. Je ziet hoe één adellijke familie het huis 200 jaar lang bewoonde.

In Borculo, het stadje gelegen in de Achterhoek, vind je één van grootste brandweermusea in Nederland.

Bezoek het onderhuis op eigen gelegenheid en ervaar d.m.v. een interactieve presentatie hoe het personeel vroeger leefde en werkte of luister naar de verhalen tijdens de rond­ leiding door de ingerichte vertrekken in het bovenhuis.

Ook kinderen vermaken zich op Verwolde.

Ze kunnen op het bed van de huisknecht liggen, een bloemboeket samenstellen en een monogram op bestek graveren. Voor een wandeling door de tuin is er een speurtocht beschikbaar.

In de historische keuken is de theeschenkerij gevestigd met een heerlijk terras aan de vijver. De tuin is vrij toegankelijk. Vergeet daarnaast ook de kasteelwinkel niet!

glk.nl/verwolde 14 Huis Verwolde Jonker Emilelaan 4 7245 TL Laren 0573 40 18 25 www.glk.nl/verwolde

Het museum herbergt een unieke verzameling brandweermateriaal dat in vroegere dagen behoorde tot de uitrusting van menig brandweerkorps. Hierdoor krijg je een zeer goed beeld van de brandbestrijding vanaf het allereerste begin tot aan het eind van de jaren zeventig.

Te bezichtigen zijn o.a.: verschillende hand­ bediende pompen welke werden getrokken door manschappen en diverse pompen aangedreven door benzinemotoren, kleine en grote uitrustingsstukken die nodig waren om een brand te kunnen bestrijden, waar­ onder ladderwagens, manschappenwagens, handbrandblustoestellen en aanhangerspuiten.

De pronkstukken van het museum zijn: een Seagrave uit 1917, een Ahrens Fox uit 1927 en een Mercedes Benz uit 1928.

brandweermuseumborculo.nl 15 Brandweermuseum Hofstraat 5 7271 AP Borculo 0545 27 19 66 www.brandweermuseumborculo.nl

Van spannende geschiedenis tot modern realisme | 27

Kristalmuseum

De Lebbenbrugge

Welke stenen werden vroeger gebruikt om vuur te maken? Hoe ziet een meteoriet er in het echt uit? En hoe zeef je goud uit een rivier? Je komt het allemaal te weten in het Kristalmuseum.

Het boerderijmuseum De Lebbenbrugge laat vooral het oude Achterhoekse boeren­ leven van rond 1900 zien. Het heeft een multifunctionele ontvangstruimte en een gezellig tuinterras.

In dit voor alle generaties leukste museum van de Achterhoek vind je honderden edel­ stenen, mineralen en fossielen. Maar ook het skelet van een holenbeer en overblijfselen van dinosauriërs. In de nagebootste mijn zie je hoe stenen groeien en in de donkere kamer ontdek je welke kleuren sommige stenen geven onder ultraviolet licht. Na afloop kun je zelf ‘goud’ wassen en voel je je een echte schatzoeker. Verder vind je in de schitterende museumwinkel en galerie altijd wel een leuk aandenken om mee te nemen naar huis.

De Lebbenbrugge staat aan de voormalige Hessenweg, vroeger een belangrijke verbindings­route van Duitsland naar Holland.

Het achterste deel dateert van omstreeks 1400. Rond 1550 werd het voorhuis dwars op de boerderij gebouwd en diende als jachthuis van de Heren van Borculo. Daardoor kreeg het gebouw een vorstelijk aanzien.

Nieuwsgierig? Kom dan snel naar het Kristalmuseum in Borculo.

kristalmuseum.nl 16 Kristalmuseum Burg. Bloemersstraat 1 7271 DA Borculo 0545 27 22 00 www.kristalmuseum.nl

28 | Musea Achterhoek

Later kreeg De Lebbenbrugge ook nog de functie van tolhuis. De passanten kwamen voor de tolafdracht vaak even binnen om hun dorst te lessen en soms ook om te overnachten. Daardoor werd het ook een herberg. En doordat de postkoets hier regelmatig stopte ontstond hier één van de eerste postkantoren van Nederland.

lebbenbrugge.nl 17 Boerderijmuseum De Lebbenbrugge Lebbenbruggedijk 25 7271 SB Borculo 0545 27 21 78 b.g.g. 0545 27 43 91 www.lebbenbrugge.nl

Erve Brooks en Erve Niehof

Museum de Scheper

In het kerkdorpje Gelselaar liggen de fotogenieke museumboerderijen Erve Brooks en Erve Niehof. Beide geven een inkijkje in het vroegere boerenleven met zijn gebruiken.

In Museum de Scheper vind je de hele geschiedenis van Eibergen e.o.: van geologische vondsten tot gebruiks­ voorwerpen uit eind vorige eeuw en regelmatig exposities met beeldende kunst of een historisch onderwerp.

Bekijk de statige ‘pronkkamer’, drink een kopje koffie in de ‘kökken’ of bepaal zelf wat kunst of kitsch is in de ‘endskamer’. Op zolder is de vaste tentoonstelling ‘Grensland binnenstebuiten’ te bezichtigen. Een bezoek is een uitje voor alle leeftijden en een laag­ drempelige manier om kinderen kennis te laten maken met de geschiedenis van het boerenleven. Ontdek waarom boerinnen hun linnen keurig streken, vouwden en opstapelden of probeer zelf een zandtapijt te strooien. In de terrastuinen is het heerlijk vertoeven onder de kweeperenboom of bij de kruidentuin. Kinderen halen hun hart op in de verschillende speeltuinen. In de Saksische boerderij Erve Brooks is een pannenkoekenboerderij gevestigd.

Het museum laat met vondsten uit Oligo­ ceen, Mioceen en Pleistoceen de geologie van de Achterhoek zien. 10.000 jaar geleden kwamen hier mensen jagen op de toendra­ vlakten en sindsdien kwamen er huisjes, verdedigingswerken, begraafplaatsen en (water)wegen. Op het museumterrein bevindt zich ook de herbouwde authentieke boerderij de Vuurrever uit Haarlo. Landbouw, industrialisering, stakingen, kinderarbeid, scholing, kleding, cultuur en persoonlijk­ heden als Willem Sluiter en Menno ter Braak brachten leven in de brouwerij. De historische kleding­verzameling is de grootste van Gelderland. De eeuw van foto, film en televisie levert informatie van vóór de oorlog tot de jaren zeventig.

erve-brooks.nl 18 Erve Brooks en Erve Niehof Broekhuisdijk 5 7275 CB Gelselaar 0545 48 13 71 www.erve-brooks.nl

museumdescheper.nl 19 Museum de Scheper Hagen 24 7151 CA Eibergen 0545 47 10 50 www.museumdescheper.nl

Van spannende geschiedenis tot modern realisme | 29

Stadsmuseum Groenlo

Stadsboerderij Grolle

In het Stadsmuseum Groenlo staat de Tachtigjarige Oorlog centraal.

Het museum Stadsboerderij Grolle gelegen in het centrum van Groenlo dateert van 1623. Het is een prachtig voorbeeld van een vroeg 17e eeuwse stadsboerderij, de enige in Groenlo en omgeving.

Deze oorlog heeft een grote invloed gehad op onze vestingstad. Diverse belegeringen en de daaropvolgende versterkingen hebben Grol tot één van de sterkste vestigingen in de 17e eeuw in de Nederlanden gemaakt.

Een informatieve film geeft in het kort een overzicht van de Nederlandse onafhankelijk­ heidstrijd tegen het Spaanse bestuur. Het museum beschikt over historische wapens, een stadsmaquette, een prentenkabinet, schilderijen en talloze andere objecten die samen een goed beeld geven van deze rumoerige tijd.

In het museum is er speciale aandacht voor de kinderen. Zo is er een kinderfilm, een spel, een speurtocht en er zijn verkleedspullen die allemaal betrekking hebben op de Tachtigjarige oorlog.

stadsmuseumgroenlo.nl 20 Stadsmuseum Groenlo Mattelierstraat 33 7141 BP Groenlo 0544 46 26 68 www.stadsmuseumgroenlo.nl

30 | Musea Achterhoek

In het museum zie je onder andere een “mooie Kamer”, een woonkeuken met bedstee, een grote schouw, een weefkamer met 17e eeuws weefgetouw en diverse oude boerenwerktuigen en gebruiksvoorwerpen.

Op de oude zolder is een expositieruimte waar wisseltentoonstellingen van uiteen­ lopende aard te zien zijn.

In de theeschenkerij tonen wij oude films en fotopresentaties over Groenlo in het verleden. Op de leestafel in de expositie­ ruimte ligt uniek materiaal over Groenlo, zoals boeken, tijdschriften en oude kranten, waaronder uitgaven van de Geldersche Bode van rond 1920.

stadsboerderijgrolle.nl 21 Stadsboerderij Grolle Notenboomstraat 15 7141 AB Groenlo 0544 46 87 29 www. stadsboerderijgrolle.nl

Streekmuseum De Roode Tooren

Galerie 1880 / Kunst of Art

Streekmuseum De Roode Tooren toont objecten betreffende de geschiedenis van het oude Richterambt Doesborgh (1340), destijds ongeveer de gemeente Doesburg en de vroegere gemeenten Angerlo, Hummelo en Keppel.

Vanuit twee prachtige locaties vervult Kunst of Art de wensen van kunst­ liefhebbers uit de Achterhoek en verre omgeving. In Laag-Keppel en Zutphen vind je een groot aantal werken van gerenommeerde kunstenaars. Je wordt van harte uitgenodigd om er ter plekke en wellicht zelfs thuis van te genieten.

In De Roode Tooren zijn onder andere een werkende tabakskerverij uit 1894, een kruide­ nierswinkel (1880/1940), bodem­vondsten, handel en ambacht, religie, brandweer, folklore, een maquette van Doesburg rond 1650 en een schaal­model van de historische schipbrug te zien. Bijzonder is de Theo Colenbrander Salon. Keramiek en tapijten van Colenbrander genieten internationale bekendheid. Hij werd in 1841 te Doesburg geboren en overleed in 1930 te Laag-Keppel.

Het museum is voor iedereen gratis toe­gan­kelijk. Uiteraard wordt een vrijwillige bijdrage in de daarvoor aanwezige giftenbus bijzonder op prijs gesteld.

Midden in kunstenaarsdorp Laag-Keppel staat een neogotisch kerkje, dat rond 1880 werd gebouwd als kerkelijke voorziening bij het nabijgelegen kasteel. Sinds 1987 is Galerie 1880 hierin gevestigd. De galerie presenteert hier een grote collectie moderne kunst. In 2018 wordt het monument gerestaureerd en omgetoverd tot één van Achterhoeks mooiste galeries. In de Hanzestad Zutphen ligt de andere locatie van Kunst of Art. Net als in het kerkje in Laag-Keppel zijn alle getoonde werken hier te huur en te koop.

Meer informatie over de galerie in Zutphen vind je op de website.

deroodetooren.nl 22 Streekmuseum De Roode Tooren Roggestraat 9-11-13 6981 BJ Doesburg 0313 47 42 65 www.deroodetooren.nl

kunstofart.nl 23 Galerie 1880 / Kunst of Art Hummeloseweg 4a 6998 AD Laag-Keppel 06 27 31 93 61 / 06 30 40 29 38 www.kunstofart.nl

Van spannende geschiedenis tot modern realisme | 31

Museum Smedekinck

Stadsmuseum Doetinchem

Museum Smedekinck is gevestigd in een eeuwenoude, gerestaureerde boerderij.

Men kan er zien hoe de bewoners van het Achterhoekse platteland door de eeuwen heen leefden en werkten.

Maak een reis door de tijd in het Stads­ museum. Je vindt er kunst, cultuur en een prachtige collectie over Doetinchem en de ontwikkeling van de stad.

In de vroegere woonvertrekken waant de bezoeker zich algauw in een tijd zo rond het begin en de eerste helft van de vorige eeuw. In De Stal zijn naast de permanente expositie doorlopend wisselexposities te zien.

De Daele is een multifunctionele ruimte, waar men ook iets kan drinken. Op het erf staan De Schure - met oude werk­plaatsinrichtingen en een expositie over WO2 in Zelhem en omstreken - een werktuigberging, bijen­ schuur en het Ludgerkerkje. Verder vindt men hier een kruidentuin, historische landbouwgewassen en oude fruitrassen.

Museum Smedekinck is interessant voor jong en oud, is rolstoelvriendelijk en heeft een invalidentoilet.

museumsmedekinck.nl 24 Museum Smedekinck Pluimersdijk 5 7021 HW Zelhem 0314 62 06 64 www.museumsmedekinck.nl

32 | Musea Achterhoek

In het hartje van Doetinchem vind je het Stadsmuseum Doetinchem. Het Stadsmuseum is gehuisvest in het Oude Postkantoor, een gebouw van architect Joseph Crouwel uit 1920 en gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School.

Het Stadsmuseum heeft oude kaarten, schilderijen, tekeningen en een schoolklasje uit de jaren ’30. Twee maquettes laten het Doetinchem van 1830 en 1940 zien.

Touchscreens en een luisterstoel met belevingsverhalen voeren je mee in het leven van bewoners van toen. In het ‘Kindermuseum’ kunnen kinderen hun eigen verzameling tonen. Wisseltentoonstellingen met diverse thema’s maken de beleving compleet.

stadsmuseumdoetinchem.nl 25 Stadsmuseum Doetinchem Burgemeester van Nispenstraat 2 7001 BS Doetinchem 0314 33 55 57 www.stadsmuseumdoetinchem.nl

Stadsmuseum Bergh

De Moezeköttel

Stadsmuseum Bergh dompelt de bezoeker onder in de rijke geschiedenis van de stad ’s-Heerenberg en het graafschap Bergh.

De Moezeköttel is een gerestaureerde en authentiek ingerichte noodwoning, die in enkele jaren tijd is uitgegroeid tot een begrip, met zelfs internationale allure.

Kasteelstad ’s-Heerenberg, waarin kasteel en stad beide binnen de vestingwal lagen, wordt getoond aan de hand van een prachtige interactieve maquette met belichtings­ techniek en animaties. Bijzonder is dat de historische verhalen worden verteld door vijf markante historische vrouwen, ieder vanuit een eigen positie op de maatschappelijke ladder: een horige boerin, een hooghartige gravin, een zachtmoedige gravin, een rijke burgerdame en de oude vrouw Mechteld ten Ham die beschuldigd werd van hekserij.

Alles wordt verteld met behulp van audio- en videotechniek die je de verhalen intens laten beleven.

Het museum vormt een ideale start van stads­ wandelingen. Die zijn individueel te lopen of, na aanmelding, onder leiding van een gids.

Het kleine open­luchtmuseum staat in het buitengebied van Megchelen en geeft een beeld van de situatie, waarin veel inwoners verkeerden direct na de Tweede Wereldoorlog.

Van 1945 tot 1967 bood de woning, met slechts één slaapkamer, onderdak aan 3 verschillende families, waar­onder een gezin met 3 kinderen. De voor dit doel toegevoegde karloods, doet dienst als bezoekersruimte en infocentrum.

De Moezeköttel is een gewilde pleisterplaats voor fietsers en wandelaars. Er zijn 4 grens­ overschrijdende fiets- en wandelroutes ontwikkeld, verkrijgbaar in onze cadeaushop of te downloaden. Groepen kunnen op afspraak worden rond­geleid.

stadsmuseumbergh.nl 26 Stadsmuseum Bergh Marktstraat 3 7041 AH ’s-Heerenberg 06 19 98 14 57 www.stadsmuseumbergh.nl

moezekottel.nl 27 De Moezeköttel Asbroek 2a 7078 AE Megchelen 0315 68 37 48 www.moezekottel.nl

Van spannende geschiedenis tot modern realisme | 33

Grenslandmuseum

Koppelkerk

Als ergens de ultieme beleving te vinden is van het leven op de grens tussen twee landen, dan is het in Dinxperlo. Het plaatsje groeide door de jaren heen vast aan het Duitse Suderwick. Logisch dat hier heel wat spannende verhalen over te vertellen zijn. Verhalen die je in het Grenslandmuseum kunt terugzien.

Een voormalige kerk omgetoverd tot baken van kunst en cultuur. Kom cultuur snuiven in het pittoreske vestingstadje Bredevoort!

Het Grenslandmuseum is in het oudste pand van Dinxperlo, uit omstreeks 1787 gevestigd.

Het museum vertelt het verhaal van het unieke karakter van de dorpen Dinxperlo (NL) en Suderwick (D). Twee dorpen die als één voelen en toch gescheiden zijn door de lands­ grens. ln het museum is een overzicht te zien van zaken die met het hele grensgebeuren te maken hebben. De collectie bestaat uit authentiek materiaal zoals uniformen, documenten, foto’s en in beslag genomen wapens en smokkelwaar. Tevens zijn er wisselende exposities te vinden.

grenslandmuseum.nl 28 Grenslandmuseum Markt 1b 7091 CJ Dinxperlo info@grenslandmuseum.nl www.grenslandmuseum.nl

34 | Musea Achterhoek

De Koppelkerk is sinds 2015 een vrijplaats voor kunst en cultuur. Alle vormen van kunst en cultuur komen samen in deze voormalige kerk. Overdag is de Koppelkerk een museum met wisselende, hoogwaardige exposities; ’s avonds verandert de kerk in een podium voor concerten, lezingen en schrijversgesprekken.Naast de indruk­ wekkende expositieruimte vindt men in de kerk een gezellig Boekencafé: een knusse huiskamer met een houtkachel en overal boekenkasten. Om even op adem te komen met een kopje koffie na het kunst kijken, of gewoon even de krant te lezen.

De Koppelkerk is gevestigd in de Heerlyck­ heid Bredevoort: een middeleeuws vesting­ stadje vol antiquariaten en kunstenaars.

koppelkerk.nl 29 Koppelkerk | vrijplaats voor kunst & cultuur Koppelstraat 35 7126 AG Bredevoort 0543 21 60 05 www.koppelkerk.nl

Musea

Tentoonstellingen

Achterhoek

De Achterhoekse musea hebben veel te bieden op gebied van kunst en cultuur. Jaarlijks stellen zij speciale tentoonstellingen samen en organiseren ze vele activiteiten.

Van tentoonstellingen met internationale kunstenaars tot veelbelovende (jonge) Nederlandse kunstenaars.

Een overzicht van alle tentoonstellingen en actuele openingstijden van alle musea zijn te vinden op www.musea-achterhoek.nl.

musea-achterhoe k.nl Van spannende geschiedenis tot modern realisme | 35

De

achterhoek ...er valt nog meer te ontdekken!

36 | Musea Achterhoek

De Achterhoek is te mooi en veelzijdig voor maar één dag. Combineer je bezoek aan een van de prachtige musea met wat de Achterhoek nog meer te bieden heeft.

Of je nu houdt van een rustgevende bos­ wandeling, snuffelen in knusse boetiekjes of rondstruinen in eeuwenoude kastelen: de Achterhoek is de uitgelezen plek om er een paar dagen tussenuit te gaan.

Van punt naar punt De Achterhoek leent zich bij uitstek als decor voor een mooie wandeling. Struin door het prachtige coulisselandschap en geniet van de rust en de ruimte. Wandel door pittoreske dorpen, langs statige herenhuizen en over glooiende heuvels.

Laat je bij de lokale VVV inspireren over de talloze wandelmogelijkheden in de omgeving of maak gebruik van het handige keuzepuntensysteem. Daarmee stippel je heel gemakkelijk je route uit. Met ruim 3.000 kilometer aan bewegwijzerde wandelpaden en 150 startlocaties is er voldoende keuze!

Bij de VVV’s en Toeristische Informatiepunten zijn wandelkaarten en routebundels van het keuzepuntensysteem verkrijgbaar. www.achterhoek.nl/wandelen

Liever op de fiets?

Mooie fietspaden, handige knooppunten en prachtige routes. Voor fietsers is de Achterhoek een waar walhalla. De regio is aangesloten op het internationale knooppuntennetwerk.

Je hoeft maar op de fiets te springen en je komt vanzelf een knooppunt tegen. Maar er zijn ook uitgestippelde themaroutes te verkrijgen bij de lokale VVV. Wat dacht je van een wijnroute langs Achterhoekse wijnbouwers of bloemrijke theeterrassen?

Zo kun je een museumbezoek combineren met een tocht door het mooie coulisse­ landschap en onderweg genieten van Achterhoekse streekproducten. www.achterhoek.nl/routes

Van spannende geschiedenis tot modern realisme | 37

Mooi en

veelzijdig

Sfeervol overnachten Na veel moois te hebben gezien is het fijn om je dag af te sluiten met een overnachting in een van de sfeervolle Bed & Breakfasts. Hier beleef je die Êchte Achterhoekse gastvrijheid; een warm onthaal door de eigenaar, een opgemaakt bed en een heerlijk ontbijt met verse streekproducten. Geniet van de stijlvolle inrichting in een monumentaal pand. Of proef de historie in een karakteristiek verbouwde boerderij, met uitzicht op de landerijen. Maar er zijn ook comfortabele villa’s, eigentijds ingericht met volop luxe. Kijk voor alle overnachtingsmogelijkheden op www.achterhoek.nl/karakteristiek.

38 | Musea Achterhoek

Stadjes met een eigen verhaal In de Achterhoek zijn tal van stadjes en dorpen waar de geschiedenis tot op de dag van vandaag zichtbaar is in de historische gebouwen, de smalle straatjes, de stads­ grachten en de stille hofjes. Elk stadje heeft een eigen verhaal. Combineer je bezoek aan een museum met een stadswandeling en laat je de verhalen door een stadsgids vertellen. Maar ook shopliefhebbers kunnen in de Achterhoek hun hart ophalen in de vele kleine speciaalzaken.

Kastelen in de Achterhoek Op je fiets- of wandeltocht door de Achterhoek kom je tientallen buitenverblijven van de oud-Gelderse adel tegen. Omdat veel kastelen nog bewoond zijn, zijn ze niet allemaal vanbinnen te bewonderen.

Maar meestal is er wel een mooie fiets- of wandelroute die over het landgoed voert.

Zo kun je de statige panden goed van buitenaf bewonderen. Museum More | Kasteel Ruurlo, Kasteel Huis Bergh en Huis Verwolde zijn natuurlijk wel te bezoeken.

Culinair geluk Liefhebbers van lekker eten weten het allang: met een bezoekje aan de Achterhoek doe je je smaakpapillen een groot plezier.

De streek barst namelijk van de ambachte­ lijke streekproducten, fantastische restaurants en wijn uit eigen wijngaarden.

Je proeft gewoon dat alles met passie gemaakt, geteeld en bereid is. Vanaf half oktober tot eind januari sieren wild­gerechten de Achterhoekse menukaarten. Het is dan genieten van uitgebreide wildarrange­ menten. Van culinaire 6-gangendiners tot ‘wilde’ weekenden, het is allemaal mogelijk.

Nieuwsgierig geworden? Kijk op www.wildetenindeachterhoek.nl of www.proefhetvoorjaar.nl.

Liever overnachten in een van de uitnodigende hotels in de Achterhoek? Zij hebben bijzondere arrangementen samengesteld om jou een onvergetelijk verblijf te bezorgen.

Op www.hotelsindeachterhoek.nl boek je gemakkelijk een nachtje, weekendje of weekje weg.

hotelsindeachterho ek.nl Van spannende geschiedenis tot modern realisme | 39

Van artistieke inspiratie tot historische expeditie...

Er is meer om te ontdekken...

Een bezoek aan de Achterhoekse musea inspireert jong en oud. Geniet van prachtige kunstwerken en leer meer over de cultuur en geschiedenis van de regio. Kijk op musea-achterhoek.nl