سخن مدارا :در نبود مردم ساالری و صلح در ایران
t e n . s w e n i a h a b . w w
ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳ ،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
w
شــکل گیــری و قــوت گرفتــن تفکــر مــردم ســاالری و صلــح در فرآینــد اجتماعــی و جهانشــمولی آن کــه بــه فرآینــد مدنــی شــدن حکومــت و ملــت ختــم مــی شــود ،مســیری بــس دشــوار در ایــران محســوب مــی گــردد .در ایــن فرآینــد الزم اســت هویــت هــای اجتماعــی و انســانی بــه تــراز یکدیگــر پیشــرفت کننــد و در کنــار هــم نــه در برابــر یکدیگــر ،بــه اســتیفای حقــوق انســانی روی آورنــد .پــس از انقــاب مشــروطه بــه ایــن ســوی ایــن تفکــر گاه رشــدیافته و گاه عقــب نشــینی داشــته اســت .امانوئــل کانــت از فالســفه شــناخته شــده زمانــی از صلــح ســخن مــی گویــد کــه صلــح در سرشــت کشــوری باشــد کــه جمهوریــت در آن ظاهــر مــی گــردد ،جمهوریتــی کــه اساســا آن را تحــت عنــوان مــردم ســاالری مــی شناســیم .وی آزادی ،برایــری قانونــی و حقوقــی تبعــه هــا ،حکومــت بــه نمایندگــی از مــردم و تفکیــک قــوا را از جملــه اجــزا تشــکیل دهنــده چنیــن سرشــتی مــی دانــد. آنچــه در افزایــش و یــا کاهــش هویــت مــردم ســاالری در حکومــت کــه منتهــی بــه صلــح در جامعــه مــی گــردد تاثیــر مــی گــذارد، وجــود حــکام عــادل و یــا تمامیــت خــواه بــوده اســت .در حالــی ایــن فرآینــد در ایــران امــروز بــه کنــدی و گاه در تقابــل بــا آن پیــش مــی رود کــه ابــزار الزم بــه طــرح ســاخت جامعــه و مــردم محــور حتــی پیــش از تشــکیل ایــن حکومــت مهیــا شــده اســت امــا تفکــر اســتفاده از ایــن ابــزار بــا موانــع بســیاری چــون حضــور تندروهــا در مســند قــدرت روبــرو اســت .البتــه ایــن فرآینــد در بســیاری از حیطــه هــا از جملــه شــکل گیــری هویــت هــای اجتماعــی در میــان مــردم بــه کمــال و گاه بــه نمایــه بلــوغ یافتــه ،نشــان داده شــده اســت و در ســالهای گذشــته «اجتمــاع ملــت» نشــان داده اســت کــه مــی توانــد در ســاختار ،ســاخت حکومــت مــردم ســاالر نیــز نقشــی اساســی داشــته باشــد حــال بگذریــم از یکــه تــازی و همچنیــن تمامیــت خواهــی حکومــت ایــران در عرصــه اجتماعــی کــه بیــش از آنکــه هویــت شــهروندی بــه شــهروندان ایرانــی اطــاق نمایندآنهــا را اتبــاع ایرانــی مــی نامــد .بدیــن ترتیــب ایــن پرســش جدیــت مــی یابــد کــه در ســاخت جامعــه ای مــردم ســاالر کــه منتــج بــه صلــح مــی گــردد نقــش ملــت هــا و حکومــت هــا چیســت و موانــع رســیدن بــه ایــن نــوع ســاختار اجتماعــی چــه مــی باشــد؟ جنبــش مــردم ســاالری و رویکــرد صلــح را مــی تــوان پــس از آغاز جنبــش مشــروطیت در ایــران شناســایی کــرد کــه ایــن تاریــخ از منظــر نگارنــده تنهــا مربــوط بــه تاریــخ معاصــر اســت و اســاف تواریــخ همــواره تــاش بــر رســیدن بــه معشــوقه صلــح بــوده انــد. همانطــور کــه اشــاره شــد جنبــش تفکــر مــردم ســاالری پــس از آغــاز جنبــش مشــروطیت شــکل گرفــت و در ایــن میــان پــس از گذشــت بیــش از صدســال همچنــان در گام هــای اولیــه رســیدن بــه آن هســتیم ،در عیــن حــال پــاره ای از مســایل از جملــه تفکــر رســیدن بــه آن رفتــه رفتــه در میــان مــردم گســترش یافتــه و در ایــن میــان از ســاختار سیاســی نیــز همــواره طلــب آن را کــرده انــد. رســانه هــای جمعــی ،تشــکل هــای صنفی ،تشــکیل های دانشــگاهی ،ســازمان هــای مــردم نهــاد و احــزاب خواهــان برابــری ،همــواره در ایــن مســیر نیــز بــه همراهــی مــردم تالشــی بــرای ابقــا (تفکــر آن نظریــه) و ســاخت ایــن جامعــه را داشــته انــد حــال کــه در ایــن بیــن شــاهد بــوده ایــم کــه همیــن نهادهــا نیــز در ســوی دیگــر( نهادهــای وابســته بــه قــدرت بــا ســاختار مدنــی) در خدمــت مبــارزه بــا مــردم ســاالری و تکیــه بــر قــدرت گروهــی اقلیــت در جامعــه
کــه تمــام قــدرت و ثــروت را از آن خــود کــرده انــد نیــز هســتیم. امــا دالیــل ممانعــت رســیدن بــه مــردم ســاالری از ســوی حکومــت هــا چیســت ؟ الــف .دولــت و در راس آن حکومــت بیــش از آنکــه نقــش ناظــر و حامــی را ایجــاد کنــد بیشــتر در نقــش ممیــزی و متصــدی حضــور یافتــه وصرفــا دســت بــه سیاســتگذاری توســعه دولــت حداکثــری مــی زنــد .ایــن رویکــرد کــه موجــب توســعه هــر چــه بیشــتر دولــت و کارکنــان دولــت مــی گــردد حضــور و دخالــت دولــت در راس تمامــی امــور را بــر پایــه تکیــه بــر حکومــت و همیــاری تمــام قــوا انجــام مــی دهــد .دولــت مجــوز دخالــت خــود را از حکومــت بــرای تاثیرمســتقیم بــر مــردم دریافــت مــی کنــد و در ایــن میــان حکومــت مــردم بــر مــردم تبدیــل بــه نقــش بــاال و پاییــن یــا همــان حکومــت سیاســتمداران بــر مــردم تبدیــل مــی شــود .نبایــد از یــاد بــرد کــه ماموریــت هــای تعریــف شــده دولــت و حکومــت بــر مــردم ،تعاریــف و خواســته هــای اســت کــه گاه از ســوی مــردم بــه آنهاتنفیــض مــی گــردد و حیطــه دولــت بجــای کوچــک شــدن و ایجــاد نقــش مــردم بــر مســند قــدرت برعکــس مــی گــردد و نقــش دولــت افزایــش یافتــه و بــه چــاق شــدن آن مبــادرت ورزیــده انــد. حــال بــا توجــه بــه رشــد وتوســعه دولــت مطالبــات مشــارکتی بــه مطالبــات مناقضــه ای تبدیــل مــی گــردد و بــه ایــن شــکل بســط قلمــرو سیاســی تنهــا پاســخ دهنــده مطالبــات عامــه مــردم ( در ایــن بخــش نیــز بــا گزینشــی برخــورد کــردن امتیــار بــه افــرادو گــروه هــای خــاص داده مــی شــود) قــرار مــی گــردد کــه ایــن امــر نیــز منجــر بــه نقــش پــر رنــگ و حتــی رانتــی حکومــت مــی گــردد. ب .جامعــه ایــران در طــول ســالهای اخیــر کمتــر بــا تعاریــف دولــت حداقلــی آشــنا شــده انــد و نقــش دولــت را بــه عنــوان پــدر خانــواده پذیرفتــه انــد .بــه دلیــل شــکل گیــری حکومــت هــای نظامــی و پیاپــی در ایــران در ســالهای اخیــر و بخصــوص پــس از مشــروطه جامعــه ایرانــی فرهنــگ مــردم ســاالری را یــک فرهنــگ غربــی دانســته و مولفــه هــای صلــح را نیــز مولفــه هــای آرمانی و بــه دور از واقعیت ســخت جامعــه تلقــی مــی کنــد .تحلیــل و تجزیــه اندیشــمندان جامعــه شــناس و دانشــگاهیان در ایــران نشــان داده اســت کــه مــردم عــادت بــه دولــت و حکومتــی کــرده انــد کــه ســاختار بــاال بــه پاییــن دارد و نقــش خــود بــه عنــوان اهــرم هــای اصلــی جامعــه را فرامــوش کــرده انــد .البتــه الزم اســت بیــان شــود کــه شــکل گیــری جامعــه مدنــی در ایــران بخصــوص پــس از تنــش میــان دولت_حکومــت بــا مــردم در انتخابــات ۱۳۸۸ایــن رویکــرد کمــی تغییــر کــرد و گــروه هــا و افــراد و حتــی گــروه هــای زیرزمینــی نیــز بــه فعالیــت مدنــی و مــردم محــور خــود روی آورده انــد کــه حتــی مــی تــوان بــه شــکل گیــری گــروه هــای مدافــع حفــظ محیــط زیســت ویــا تشــکل هــای مربــوط بــه حقــوق کــودکان کار نیــز اشــاره داشــت. در جامعــه ی کــه ویژگــی هــای انتخاباتــی آن در هــر ۴ســال یکبــار بــه صــورت یــک تــوده بدخیــم رشــد مــی کنــد و پــس از مدتــی بــه تــوده خــوش خیــم تبدیــل مــی شــود کــه رفتــه رفتــه پنهــان مــی گــردد مــی بایســت بــه ایــن نکتــه توجــه داشــت کــه جامعــه ایرانــی کمتریــن بهــره وری را از مدیریــت سیاســی در جامعــه را خواهــد دیــد .ایــن نکتــه نیــز در برگیرنــده آن اســت کــه حکومــت سیاســی خــود مخالــف آگاهــی جامعــه از رســیدن بــه جامعــه مدنــی و مــردم ســاالر اســت و در آمــوزش مدنــی جامعــه جایــی را بــرای آمــوزش همگانــی ایــن امــر اختصــاص نــداده
سخن مدارا :در نبود مردم ساالری و صلح در ایران
t e n . s w e n i a h a b . w w w
تغییــر داده اســت .ایــن نظریــه و ایــن تفکــر بــه نوعــی مــی تــوان گفت کــه مانــع از ضدوبندهــای سیاســی و پیــش رفتــن بــه ســوی حکومــت مــردم ســاالر مــی باشــد کــه شــاهد تزئینــی بــودن ایــن نظریــه و ایــن تفکــر در ایــران هســتیم .نظریــه تفکیــک قــوا شــاید در برگیرنــده یــک نظریــه سیاســی و حقوقــی باشــد امــا بیــش از تمامــی اینهــا یــک عملکــرد اجتماعــی مــی باشــد کــه مــردم بتوانندبــا دادخواهــی از هــر قــوا از حقــوق حقــه خــود دفــاع کننــد و در جایــی کــه سیاســتمداران بــه عنــوان دایــه دار مــردم هســتند آنهــا را پاســخگو کــرد. ز .شــکل گیــری حکومــت مــردم ســاالر پایــان حکومــت اســتبدادی اســت .نبایــد از خاطــر بــرد کــه حکومــت هــا همــواره بــه جــای اجتماعــی بــودن بــه صــورت سیاســی و فرآینــد تمامیــت خواهــی در ایــران رشــد یافتــه اند.زمانــی کــه در یــک کشــور حکومــت مــردم بــر مــردم مســتقر گــردد پاســخگویی مســئوالن اجرایــی بــه باالتریــن ســطح خواهــد رســید و آنچــه در حکومــت فعلــی شــاهد عــدم ارائــه آن بــه دلیــل نبــود شــفاف ســازی هســتیم وجــود مــوارد شــبه برانگیــز و عــدم ســامت رفتــاری حاکمــان اســت.حکومت کــه مــی بایســت برآمــده از مــردم باشــد در حکومــت هــای اســتبدادی ایــن تفکــر رد مــی شــود و حکومــت برآمــده از جنــگ و نــزاع و یــا قــدرت نمایــی شــکل مــی گیــرد کــه ایــن رویکــرد تمامــا در تقابــل بــا تفکــر مــردم ســاالری مــی باشــد.در تفکــر مــردم ســاالری جنــگ هــا بــه پایــان مــی رســد و کشــورها بــا تفکــر صلــح آمیــز بــودن خــود بــه ســمت روابــط صلــح آمیــز بــا مــردم و کشــورهای دیگــر پیــش مــی رونــد و مــی تــوان گفــت کــه هــر چــه کشــوری مــردم ســاالرتر باشــد بــه همــان میــزان ثبــات روابــط میــان کشــورها بیشــتر مــی شــود. دو مــورد فــوق خــود نشــانگر آن اســت کــه در نبــود حکومــت مــردم ســاالر حقــوق مــردم پایمــان مــی گــردد و یــا کشــور بــه باتــاق جنــگ و خونریــزی کشــانده مــی شــود. حــاال بــا توجــه بــه مطالــب فــوق اگــر کشــوری بتوانــد بــه ســمت نمایندگــی مــردم بــر مــردم پیــش بــرود بــه ســمت جامعــه توســعه یافتــه تــر و صلــح آمیــز تــر خواهــد رفــت .در ایــن جامعــه مــردم بــه همیــاری بــا حکومــت خــود پیشــگام خواهنــد بــود و تضمیــن هــای بقــای جامعــه بــا محوریــت مــردم کــه منجــر بــه ســامت جامعــه مــی گــردد افزایــش مــی یابــد .در ایــن حکومــت نــه تنهــا بقــای سیاســی بلکــه چرخــه هــای اقتصــادی و فرهنگــی نیــز بــه ســمت تقویــت جامعــه مــردم ســاالر چرخانــده مــی شــود و جامعــه از مشــکالت بســیاری از کشــورهای توســعه نیافتــه بــه دور خواهــد مانــد. در ایــران بــه دلیــل نبــود اســتقرار حکومــت مــردم بــر مــردم شــاهد تنــش هــای بســیاری از جملــه نبــود حقــوق حقــه بــرای تمامــی شــهروندان ،عــدم شــفافیت هــای مالــی حکومــت ،وجــود فســاد ،وجــود تنــش هــای بیــن المللــی کــه ناشــی از نبــود حکومــت مــردم بــر مــردم اســت ،نبــود امنیــت اجتماعــی ،نبــود چرخــه هــای اقتصــادی فعــال و هــزاران مشــکالت دیگــر کــه ناشــی از برخــورد قهــری حکومــت بــا مــردم ایجــاد شــده اســت.
اســت حــال کــه ایــن موضــوع در مــدارس و ســطح عمــوم جامعــه کشــورهای توســعه یافتــه امــری حیاتــی و تاریخــی شــده اســت. ج .نقــش پررنــگ و تاثیرگــذار دولــت و حکومــت بــر تشــکل هــای مــردم نهــاد و تفکــر جمهوریــت در جامعــه .آنچــه در ایــن بخــش بیــان مــی شــود از عــدم اجــازه دولــت جهــت پیشــبرد اهــداف مدنــی در جامعــه اســت .حکومــت بــه دلیــل تفکــر توطئــه توهــم ناشــی از رشــد گــروه هــای مخالــف ،مانــع از تشــکیل گــروه هــای مردمــی و تاثیرگــذار شــهروندی در جامعــه مــی گــردد و تاکنــون تشــکل هــا و گــروه هــای بســیار بــه دلیــل همیــن تفکــر منحــل و یــا حتــی توســط قــوه قضائیــه مبتکــران و همــکاران آن جمــع بازداشــت شــده انــد. دولــت و حکومــت بــا وجــود آنکــه در ایــران اجــازه فعالیــت هــای تشــکل هــای مدنــی را نیــز تــا حــدودی مــی دهــد امــا موانــع قانونــی و محدودیــت هــای عملــی کــه در مقابــل آن تشــکیالت مــی گــذارد بــه نوعــی فعالیــت هــا را در محدودتریــن شــکل ممکــن رهــا مــی ســازد تــا ادامــه حیــات دهنــد و ایــن ادامــه حیــات فرقــی بــا نبــود ایــن نــوع تشــکیالت نمــی دهــد و در نهایــت ایــن نــوع شــکل گیــری تشــکیالت بیشــتر نمــای بیرونــی برخــود مــی بینــد تــا واقعیــت جــاری در شــکل گیــری ایــن نــوع فعالیــت هــا .دولــت و حکومــت در کنــار هــم تــاش دارنــد کــه نظــام مســتقر عــاری از هــر گونــه تهدیــد و فشــار و نقــد بــه ادامــه فعالیــت و حکومــت خــود بپــردازد و هــر نــوع اشــاره ی در تقابــل را بــا اغــراق خــاص نمایــان مــی ســازد و در نهایــت بــه عقیــم ســاختن آن ،اقــدام مــی کنــد .زمانــی کــه مــردم از برابــری برخــوردار نباشــند جمهوریــت یــک نظــام بــه خــودی خــود زیــر ســوال مــی رود و دولــت ایــران نیــز ایــن موضــوع را بــا بــی توجهــی مرتبــط بــه مقدســات جامعــه نشــان میدهــد و مــی گویــد کــه ایــن فرآینــد جهــت نگهــداری حکومــت اســامی الزم و ملــزوم اســت. د .عــدم نبــود حکومــت بــه نمایندگــی از مــردم زمانــی کــه مــردم جایگاهــی در انتخــاب فعالیــت هــای خــود ندارنــد .جامعــه ایرانــی بیــش از آنکــه بتواننــد انتخــاب کننــد و خــود گزینــه هــای ایجــاد کننــد تنهــا بــا گزینــه هــای خــاص روبــرو هســتند کــه مــورد تاییــد و بــه شــکلی مــی تــوان گفــت بــا نظــارت اســتصوابی و هدفمنــد جایگاهــی را بــرای نمایندگــی مــردم بــر مــردم نمــی گذارنــد.در حالــی از مولفــه هــای اصلــی حکومــت مــردم ســاالر ،حکومــت بــه نمایندگــی مــردم اســت کــه حکومــت اساســا خــود را بــه دور از اعضــای جامعــه مــردم تلقــی مــی کنــد و رســیدن بــه ایــن جایــگاه را الطــاف الهــی مــی پنــدارد و از ایــن رو نیــز حکومــت مــردم بــر مــردم را غربــی تلقــی مــی کنــد و تنهــا بــه نقــش حکومــت افــراد خــاص بــر مــردم را مــورد مهــر تاییــد قــرار میدهــد. و .عــدم تفکیــک قــوا و همیــاری سیاســی قــوا جهــت اســتقرار یــک حکومــت واحــد و بــه دور از محــور مــردم ســاالر .روابــط خویشــاوندی ،تجــارت هــای سیاســی ،روابــط حزبــی و منافــع مشــترک از جملــه شــکل گیــری یــک ســاختار بیمــار و بــه هــم پیوســته غیرمردمــی اســت .تفکیــک قــوا از جملــه اجــزاء تشــکیل دهنــده حکومــت هــای بــر پایــه جمهوریــت اســت. انقــاب مشــروطه خواســته هــای بشردوســتانه بســیاری از جملــه آنچــه حکومــت ایــران در ســالهای پــس از ۱۳۵۷در تفکیــک قــوا بــر اســاس نظریــات شــارل دو مونتســکیو را مطــرح جامعــه خــود شــاهد آن نشــده اســت وجــود مولفــه هــای مــی کنــد کــه منجــر بــه رویکــرد حقوقــی در حکومــت هــا مــی گــردد مــردم ســاالر و اســتقرار صلــح در ایــران بــوده اســت. امــا مــا شــاهد هســتیم کــه حداقــل در تاریــخ ۴۰ســاله گذشــته ایــن مرتضی اسماعیل پور -سردبیر بهایی نیوز نظریــه جــای خــود را بــه روابــط حســنه و بــدون از پاســخگویی قــوا ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
یادداشت ماه :مردمساالری و صلح ناپایدار
t e n . w e n i h a b . w
ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳ ،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
w
دوم بــا برســمیت شــناختن حقــوق اولیــه انســانها در اعالمیــه جهانــی حقــوق بشــر پــس از تأســیس ســازمان ملــل و ادغــام آن درقانــون اساســی دموکراتیــک زمینــه ایجــاد حکومــت هــای دموکراتیــک غربــی بصــورت کنونــی فراهــم گردیــده و یکــی
a
بــا شــناخت این ارزشــها و ایجــاد راهکاری اجرائــی آن کــه در طــی چنــد قــرن تکامــل یافــت و عاقبــت پــس از جنــگ جهانــی
w
هــواداران و فرضیــه پــردازان حکومــت مردمســاالریکی از مزایــای مهــم این روش حکومتــی را ایجــاد صلــح در درون جامعــه و بیــن ممالــک دموکراتیــک میدانســتند. حــال بــا وجــود تعــداد چشــمگیرحکومت هــای مردمســاالر در جهــان تــا چــه حــد ایــن فرضیــه در درون جوامــع دموکراتیک و در ســطح جهانــی بحقیقــت پیوســته؟ آیــا دنیــای امــروز صلــح آمیــز تــر از قــرن هــای گذشــته اســت؟ تــا چــه میــزان دولــت هــای مردمســاالرقادر بــه برقــراری در صلــح جها ننــد ؟ حکومــت هــای مر د مســا ال ر غربــی ثمــره و نتیجــه یــک رده از ارزش هــای نویــن اخالقــی و اجتماعــی انــد کــه از دوران رنســانس آغــاز گشــته و رفتــه رفتــه تکامــل یافتنــد .بطــور مختصــر و فهرســت وار ارزش هــای بنیادیــن مردمســاالری را بــه ایــن نحــو میتــوان خالصــه نمــود: اصلیــت فــرد بــه ایــن معنــی کــه انســانبعنــوان شــهروند بــا تمــام نیازهایــش در
s
فرح دوستدار_ پژوهشگر و محقق علوم سیاسی
محور اقدامات حکومت قرار دارد. اصالــت عقــل بــه ایــن معنــی کــه عقــلمهمتریــن قــوه تشــخیص در وجــود انســان اســت .پــس مســائل را بایــد بــا نیــروی عقــل ســنجید. انســانها دارای ارزش برابرنــد و قانــونبایــد بــا آنهــا یکنــوع معاملــه کنــد. قانــون بایــد آزادی انســانها را در حیطــهاجتمــاع ،اقتصــاد و سیاســت تضمیــن کنــد. حکومــت مســئول حفــظ جــان و مــالشــهروندان خــود بــوده و موظــف اســت بــدون اعمــال خشــونت آرامــش وامنیــت آنــان را تأمیــن نمایــد. قــدرت و اختیــارات کشــورداری درحکومــت مردمســاالر مــادام العمــر در دســت فــرد یاگــروه مشــخصی نیســت بلکــه بــا روش صلــح آمیــز انتخابــات و بــا شــراکت همــه شــهروندان بــرای مــدت معینــی بــه حزبــی واگــذار میشــود.
پس از دیگری ئآسیس شدند. یکــی از دســت آورد هــای مهــم دموکراســی ایجــاد صلــح بیــن شــهروندان و از میــان برداشــتن جنــگ هــای داخلــی و ایجــاد امنیــت و آرامــش در درون مملکــت بــود. جنــگ و برخــورد مســلحانه نیــز بیــن کشــورهای دموکراتیــک غربــی یعنــی امریــکای شــمالی و اروپــای غربــی کــه در دو جنــگ جهانــی دنیــا را بخــاک و خــون کشــانده بودنــد نیــز بــا عقــد معاهــدات مختلــف از میــان برداشــته شــد. بــا وجــود آگاهــی بشــر در مــورد لــزوم صلــح و پیشــرفت دانــش سیاســی بشــر در زمینــه مملکــت داری و رعایــت حقــوق بشــر دنیــای کنونــی بیــش از هــر زمــان دیگــری نــا امــن و آســیب پذیــر اســت .در جنــگ هــای قــرون گذشــته اکثــرا قشــون دو طــرف متخاصــم بــا هــم روبــرو شــده و قربانیــان نیــزاز بیــن آنــان بودنــد .در حالیکــه در جنگهــا و متخاصمــات کنونــی قربانیــان اکثــرا مــردم عــادی و شــهروندان بــی دفــاع کوچــه و خیاباننــد .بــا وجــود راهکارهــای پیشــرفته امنیتــی حکومــت هــای دموکراتیــک امــروزه قــادر حفــظ نیســتند جــان و امنیــت شــهروندان خــود را تضمیــن کننــد. ســه مانــع کلــی ایجــاد صلــح را در جهــان مشــکل ســاخته .ایــن ســه مانــع عبارتنــد از: -١عــدم بســط دموکراســی و حکومــت قانــون در روابــط بیــن ملــل تحوالتــی کــه قــدم بقــدم پیــش رفتــه و عاقبــت منجــر بــه تشــکیل حکومــت هــای مردمســاالر گردیــد همگــی در چارچــوب حکومــت هــای ملــی قــرار دارد .مقصــود ازفــرد انســان شــهروند اســت .حکومــت هــای دموکراتیــک تنهــا در برابرشــهروندان خــود مســئولند و تنهــا حفــظ حقــوق و رعایــت نیازهــای آنــان را وظیفــه خــود
یادداشت ماه :مردمساالری و صلح ناپایدار
t e n . s w e n i a h a b . w w w
مســئولند و تنهــا حفــظ حقــوق و رعایــت نیازهــای آنــان را وظیفــه خــود میداننــد. یکــی از دالیــل محــدود ســاختن خواســته هــای دموکراتیــک بــه واحــد هــای ملــی نتیجــه برســمیت شــناختن حاکمیــت ملــی و لــزوم عــدم مداخلــه حکومــت هــا در مســائل داخلــی ســایر کشورهاســت کــه در معاهــده صلــح « وســت فالیــا « در نیمــه قــرن هفــده میــادی بــه تصویــب رســید . .بــر طبــق ایــن معاهــده کــه جنــگ هــای خانمانســوز ســی ســاله را در اروپــا خاتمــه داد حــدود کشــور هــا در اروپــا مشــخص گشــته و حــق حاکمیــت مســتقل ملــی آنهــا شــناخته شــد. از آن پــس اصــل عــدم مداخلــه در مســائل داخلــی ممالــک بعنــوان قانــون بیــن المللــی شــناخته شــده و در ســایر میثــاق هــای بیــن المللــی نیــز مــورد توافــق قــرار گرفــت. اصــول و ارزش هــای دموکراتیــک در ســطح بیــن المللــی مــورد قبــول تمــام ممالــک جهــان نیســت .در ایــن ســطح رقابــت قدرتهــا و ســعی آنــان در پیشــبرد منافــع ملــی ادامــه دارد .و ممالــک دموکراتیــک نیــز در صــورت لــزوم جنــگ بعنــوان گزینه ای سیاســی اســتفاده کــرده و مبالــغ نجومــی صــرف تســلیحات میکننــد .تأســیس ســازمان ملــل متحــد پــس از خاتمــه جنــگ جهانــی دوم بــدون تردیــد نقطــه عطفــی در تاریــخ سیاســت بیــن المللــی بــود. باوجــود فعالیــت هــای بســیار در زمینــه بهبــود روابــط بیــن المللــی ســازمان ملــل تاکنــون قــادر بــه برقــراری صلــح در جهــان نبــوده .چنانچــه آمــار نشــان میدهــد ،بــا وجــود آنکــه در هفتــاد ســال تاریــخ ایــن ســازمان جنــگ بیــن ممالــک بســیار تقلیــل یافتــه ولــی دنیــا بیــش از تمــام دوران تاریــخ شــاهد جنــگ هــای ناحیــه ای ،دینــی و قومــی بــوده .جنــگ هــای رو بــه گســترش ســالهای اخیــر درخــاور میانــه نشــانگر ناتوانــی ســازمان ملــل متحــد در حــل مشــکل جنــگ در جهــان اســت. تــا زمانــی کــه ارزش هــای مردمســاالری و حکومــت قانــون بســطح جهانــی بســط داده نشــود و مرجــع بیــن المللــی بــا اختیــارات کامــل مأمــور بــه اجــرای آن نگــردد نمیتــوان بــه ایجــاد صلــح در جهــان امیــد داشــت. -٢پدیده تروریسم و اختالفات قومی و مذهبی گســترش تروریســم و اســتفاده ابــزاری از مذهــب جهــت پیشــبرد اهــداف سیاســی نــه
تنهــا خــاور میانــه را بخــون و آتــش کشــانده بلکــه صلــح و امنیــت داخلــی ممالــک دموکراتیــک را نیــز بخطــر انداختــه. قربانیــان ایــن نــوع جنــگ شــهروندان و افــراد عادینــد و ابــزار آن یعنــی بمــب هــای کوچــک و یــا تفنــگ و مسلســل بــه ســادگی قابــل دسترســی بــوده و اســتفاده از آن آســان اســت .بنــا بــه تخمیــن متخصصیــن مبــارزه بــا مشــکل تروریســم یکــی از چالــش هــای پیچیــده قــرن بیســت و یکــم خواهــد بــود. -٣تولیــد و فــروش بــی رویــه اســلحه در کشــورهای صنعتــی امــروزه آگاهــی و دانــش و بشــری در مــورد لــزوم صلــح و ثبــات و امنیــت در جهــان بیــش از هــر دوران دیگریســت و وســائل و ابــزار ارتبــاط و همــکاری بیــن فرهنــگ هــا و ممالــک جهــان در نتیجــه پیشــرفت هــای تکنولوژیکــی بیــش از هــر زمــان دیگــری
مهیاســت .باوجــود تمامــی امکانــات چــرا مــردم جهــان خصوصا در شــهر های بزرگ بایــد در زندگــی روزمــره خــود بــا خطــر تــرور و نابــودی دســت در گریبــان باشــند. یکــی از بزرگتــری موانــع در راه دســتیابی بــه صلــح تمرکــز اقتصــادی ممالــک صنعتــی جهــان بــر تولیــد اســلحه و بازاریابــی آنســت. از دیــدگاه صنعــت اســلحه ســازی جنــگ الزمــه زنگــی و مهمتریــن منبــع در آمــد آنــان اســت از اینــرو تمایلــی بــه ایجــاد صلــح در جهــان ندارنــد .از ســوی دیگــر سیاســت و اداره مملکــت نیازمنــد و وابســته بــه در آمــد هــای اقتصادیســت .برقــراری صلــح و کاهــش صنعــت اســلحه ســازی موجــب کمبــود در آمــد در کشــورهای بــزرگ
ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
صنعتــی جهــان میگــردد .در نتیجــه مســئله صلــح دربــن بســت و در دایــره ای شــیطانی قــرار دارد و خــروج از آن در موقعیــت کنونــی جهــان بســیار مشــکل بنظــر میرســد. از دیــدگاه جامعــه بهائــی الزمــه صلــح در جهــان تحولــی بنیادیــن در نگــرش انســانها اســت و بایــد در انتهــا منجــر بــه بســط ارزش هــای دموکراتیــک در ســطح جهانــی گــردد .بــا وجــود آنکــه اکثــر ممالــک جهــان اعالمیــه جهانــی حقــوق بشــر را بعنــوان ســندی معتبــر بــه رســمیت شــناخته انــد بعلــت موانــع زیــر زمینــه اخالقــی کــه ضامــن اجــرای آنســت هنــوز فراهــم نگردیــده: تمرکــز افــکار اکثــر مــردم جهــانبــر ســود اقتصــادی و منافــع مــادی بــی توجهــی بــه نیــاز هــای روحــی ومعنــوی انســان هــا ماننــد نیــاز بــه امنیــت و آســایش خاطــرو زندگــی در محیطــی امــن. نبــود همــدردی وبــی اعتنائــی بــهحفــظ جــان انســانها .جنــگ نشــانه بــی تفاوتــی سیاســیون مســئول بــه درد و رنــج ملیونهــا انســانی اســت کــه قربانــی خرابــی هــای جنــگ میشــوند. ایــن بیتفاوتــی در طیــف وســیعی از مخترعیــن ابــزار جنگــی ،ســازندگان و فروشــندگان آن و همچنین سیاستمداران تصمیــم گیرنــده نهادینــه شــده .در واقــع یــک یــک ایــن گــروه هــا مســئول کشــتار و بــی خانمــان شــدن هــزاران قربانــی ،مــرد ،زن و کــودک هســتند. نــه تنهــا آگاهــی بــه لــزوم صلــح بلکــه ایمــان قــوی بــه برابــری ارزش انســانها و لــزوم وحــدت و دوســتی بیــن نــوع بشــر میتوانــد زمینــه مســاعدی جهــت برقــراری نظــام جهانــی جدیــدی را فراهــم ســازد .جامعــه جهانــی بهائــی در ایجــاد زمینــه اخالقــی چنیــن نظامــی کوشاســت .شــارع ایــن آئیــن بیــش از صــد ســال پیــش زمامــداران جهــان را هشــدار داده و دعــوت نمــود بــه توافــق و اتحــاد و ایجــاد یــک ســازمان بینالمللــی کــه دارای اختیــارات حقوقــی بــوده و بتوانــد ضامــن برقــراری صلــح در جهــان شــود. دموکراســی بعنــوان روش حکومتــی بــه تنهائــی قــادر بــه برقــراری صلــح در جهــان نیســت .از میــان برداشــتن جنــگ در جهــان در وحلــه اول مســئله ای اخالقیســت و بــرای دســتیابی بــه آن جامعــه جهانــی نیــاز بــه تحــول بنیادیــن ارزش هــای اخالقــی دارد.
خبرهای کوتاه جامعه بهائیان ژیال شهریاری شهروند بهایی در تهران بازداشت شد
t e n . s w e n i a h b . w
بــه گــزارش خبرگــزاری بهایــی نیــوز ناطقــه نعیمــی شــهروند بهایــی زندانــی در زنــدان یــزد ،بعــداز ظهــر امــروز ۲۶مــرداد ۱۳۹۵بــا گذرانــدن بیــش از یــک ســوم حکــم خــود و بــا اجــرای قانــون آزادی مشــروط از زنــدان آزاد شــد. بنابــر گــزارش بهایــی نیــوز ایــن شــهروند بهایــی پیشــتر در تاریــخ ۱۵مهــر ســال گذشــته بــه همــراه خانــم اعظــم مطهــری جهــت گذرانیــدن دوران محکومیــت صبا گلشن شهروند بهایی زندانی خــود بــه زنــدان یــزد معرفــی شــده بــود. با پایان مرخصی ،شیدا تائید به به مرخصی آمد پیشــتر ناطقه نعیمی در تاریخ هشــتم خرداد زندان بابل منتقل شد مــاه ســال جــاری بــرای اولیــن بــرای از بــه گــزارش خبرگــزاری بهایــی نیــوز زنــدان یــزد به مرخصــی ده روزه آمده بود. بــه گــزارش خبرگــزاری بهایــی نیــوز شــیدا صبــا گلشــن شــهروند بهایــی زندانــی ایــن شــهروند بهایــی کــه همســر فریبــرز تائیــد شــهروند بهایــی زندانــی پــس از عــدم در زنــدان اصفهــان امــروز در تاریــخ باغــی دیگــر شــهروند بهایــی زندانــی ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳ ،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
w
بــه گــزارش خبرگــزاری بهایی نیوز ســونیا احمــدی طعامــی شــهروند بهایــی ســاکن مشــهد شــامگاه ۲۷مــرداد مــاه ۱۳۹۵ از زنــدان وکیــل آبــاد مشــهد آزاد شــد. بنابــر گــزارش مجموعــه خبــری بهایــی نیــوز در حالــی خانم ســونیا احمــدی طعامی از زنــدان وکیــل آبــاد مشــهد ازاد شــد کــه ۹مــاه و ۹روز از دوران محکومیــت ایــن شــهروند بهایــی باقــی مانــده بــوده اســت. ســونیا احمــدی (طعامــی) پیشــتر در تاريــخ ١١آبــان مــاه ١٣٨٨در مشــهد دســتگير شــد .وي پــس از ٣مــاه بازداشــت موقــت بــا قيــد وثيقــه آزاد شــد .ســونیا احمــدي، شــهریورماه ۱۳۹۱جهــت گذرانــدن حکــم ۵ســال حبــس تعزیــری ،خــود را بــه زندان «وکیلآبــاد مشــهد» معرفــی کــرد و در دي مــاه ١٣٩٢بــا اعــام آزادي از زنــدان ترخيــص شــد ،ولــي در ۲۱فروردیــن ،۱۳۹۳از «دایــره اجــرای احــکام» ،جهت ادامــه حبــس ،بــه صــورت تلفنــی احضــار شــد.این زندانــی بهایــی ،بــه اتهــام «اقــدام علیــه امنیــت کشــور» و «تبلیــغ علیــه نظــام از طریــق عضویــت در تشــکیالت بهائــی» بــه تحمــل ۵ســال محکــوم شــده اســت« .ســونیا احمــدی» نزدیــک بــه ۱۳ســال پیــش نیــز بــه اتهــام «اعتقــادات مذهبــی» بــه مــدت ۲ســال و نیــم را در زنــدان «وکیلآبــاد مشــهد» گذرانــده بــود.
a
ناطقه نعیمی از زندان یزد آزاد شد
سونیا احمدی طعامی از زندان وکیل آباد مشهد آزاد شد
w
بــه گــزارش خبرگــزاری بهایــی نیــوز ژیــا شــهریاری شــهروند بهایــی ســاکن طهــران (تهــران) روز گذشــته توســط مامــوران امنیتــی اســتان بازداشــت شــد. بنــا بــه گفتــه منابــع مطلــع بــه خبرنــگار مجموعــه خبــری بهایــی نیــوز مامــوران امنیتــی ســاعت ۳بعــداز ظهــر روز گذشــته ۲۲مــرداد بــه همــراه دو ماشــین ســواری و یــک وانــت خانــم ژیــا شــهریاری را در مــکان دیگــری غیــر از منــزل خــود بازداشــت و وی را بــه منــزل خــود در خیابــان زنجــان انتقــال داده و پــس از تفتیــش منــزل تمامــی کتــب امــری ،شــعائر مذهبــی ،سیســتم کامپیوتــر ،لــب تــاب ، موبایــل و تمامــی کارتهــای بانکــی وی را پــس از دو ســاعت تفتیــش جمــع کرده و وی را نیــز بــه مکانــی نامعلــوم منتقــل کــرده اند الزم بــه یــادآوری اســت کــه پــس از بازداشــت ژیــا شــهریاری همچنــان دلیــل بازداشــت وی عنــوان نشــده اســت و همچنیــن وی همســر بــرادر خانــم مهــوش ثابــت (شــهریاری ) یکــی از مدیــران جامعــه بهایــی ایــران مــی باشــد کــه هــم اکنــون در حــال گذرانــدن دوران محکومیــت خــود در زنــدان اوین می باشــد. بازداشــت شــهروندان بهایــی در ســالهای گذشــته همــواره از ســوی نهادهــای امنیتــی بــه دلیــل اعتقــاد شــهروندان بهایــی بــه دیانــت بهایــی بــوده اســت.
۲۳مــرداد ۱۳۹۵جهــت مــداوای پزشــکی بــه مرخصــی درمانــی آمــد. بنابــر گــزارش مجموعــه خبــری بهایــی نیــوز پیشــتر ایــن شــهروند بهایــی بــه دلیــل عــدم تمدیــد مرخصــی درمانــی از ادامــه درمــان خــود بازمانــده بــود و بــا وجــود پیگیــری هــای بســیار ایــن شــهروند بهایــی مجــدد جهــت ادامــه درمــان بــه مرخصــی درمانــی آمــده اســت. صبا گلشــن پیشتر از ســوی شــعبه ۱دادگاه انقــاب یــزد در تاریــخ ۲۷فروردینمــاه ۱۳۹۳بــه ۴ســال حبــس تعزیــری و یــک ســال حبــس تعلیقــی محکومشــده اســت. ایــن شــهروند بهایــی کــه در یــک بازداشــت دســته جمعــی بازداشــت شــده بــود اســت بــه همــراه دیگــر شــهروندان بهایــی کــه۲۰ تــن مــی باشــند هــر کــدام از یــک ســال تــا چهارســال محکــوم بــه حبــس تعزیــری و تعلیقــی شــده بودنــد ،.ایــن احــکام از ســوی شــعبه ۱دادگاه انقــاب یــزد صــاد شــد و در تاریــخ ۲۷فروردیــن ۱۳۹۳در شــعبه تجدیــد نظــر اســتان بــه تاییــد رســید.
در زنــدان یــزد مــی باشــد بــه دو ســال حبــس تعزیــری محکــوم شــده اســت.
خبرهای کوتاه جامعه بهائیان
t e n . s w e n i
تمدیــد مرخصــی بــه زنــدان بابل منتقل شــد. بنابــر گــزارش مجموعــه خبــری بهایــی نیــوز پیشــتر ایــن شــهروند بهایــی در تاریــخ ۲۰مــرداد مــاه ۱۳۹۵ بــه مرخصــی ۱۰روزه آمــده بــود. الزم بــه یــادآوری اســت کــه ایــن شــهروند بهایــی در تاریــخ ۴تیرمــاه ۱۳۹۵ جهــت اجــرای حکــم یــک ســال زنــدان بــه زنــدان بابــل منتقــل شــده اســت. شــیدا تائیــد پیشــتر در تاریــخ ۲بهمــن ۱۳۹۱توســط مامــوران امنیتــی بازداشــت و منــزل وی نیــز مــورد تفتیــش و بازرســی قــرار گرفتــه بــود بــه همــراه بیــان بابایــی بــه مــدت ســه روز در بیخبــری و بــدون اطــاع خانــواده در اداره اطالعــات ســاری بازداشــت بودنــد و در مجمــوع ۲۵روز در اداره اطالعــات ســاری در بازداشــت بســر بــرد. شــیدا تاییــد متولــد ۱۳۶۹اســت و بــه یــک ســال حبــس تعزیــری از ســوی دادگاه انقــاب محکــوم شــده اســت.
a h
بازداشت دو شهروند بهایی در شیراز
a b . w w w بــه گــزارش خبرگــزاری بهایــی نیــوز روز گذشــته در تاریــخ ۶شــهریور ۱۳۹۵نعمــت هللا بنگالــه بــه همــراه دخترشــان نازنیــن بنگالــه بازداشــت شــدند. بنابــر گــزارش مجموعــه خبــری بهایــی نیــوز مامــوران امنیتــی اســتان شــیراز نعمــت هللا بنگالــه و نازنیــن بنگالــه را مقابــل منــزل ایــن دو شــهروند بهایــی بازداشــت کردنــد و پــس از تفتیــش منــزل و محــل کار تعــدادی از امــوال شــخصی آنهــا از جملــه سیســتم کامپیوتــر ،موبایــل ،کتــاب هــا ونوشــته هــای شــخصی و شــعائر مذهبــی را مصــادره کردنــد. بــه گفتــه یــک منبــع مطلــع بــه خبرنــگار بهایــی نیــوز «بــرادر آقــای نعمــت هللا
بنگالــه بــه اداره اطالعــات اســتان شــیراز کــه بــه پــاک ۱۰۰معــروف اســت مراجعه کــرده امــا هیــچ جوابــی بــه او نــداده انــد و همچنــان از محل نگهداری این دو شــهروند بهایــی اطالعــی در دســت نیســت». در روزهــای گذشــته تعــدادی از شــهروندان بهایــی شــیراز بازداشــت و همچنــان در بازداشــت بــه ســر مــی برنــد.
و تعلیقــی شــده بودنــد ،.ایــن احــکام از ســوی شــعبه ۱دادگاه انقــاب یــزد صــاد شــد و در تاریــخ ۲۷فروردیــن ۱۳۹۳در شــعبه تجدیــد نظــر اســتان بــه تاییــد رســید.
نازنین بنگاله شهروند بهایی با قرار وثیقه آزاد شد
اعظم مطهری از زندان یزد آزاد شد
بــه گــزارش خبرگــزاری بهایــی نیــوز اعظــم مطهــری لحظاتــی پیــش در تاریــخ ۲۰شــهریور ۱۳۹۵پــس از ســپری کــردن دوران محکومیــت از زنــدان یــزد آزاد شــد. بنابــر گــزارش مجموعــه خبــری بهایــی نیــوز اعظــم مطهــری در حالــی پیشــتر در تاریــخ ۳۰مــرداد مــاه ۱۳۹۵بــه مرخصــی پانــزده روزه آمــده اســت کــه تنهــا ۲۱روز از دوران محکومیــت ایــن شــهروند بهایــی باقــی مانــده بــود. ایــن شــهروند بهایــی پیشــتر در تاریــخ ۱۴مهــر مــاه ســال گذشــته بــه همــراه خانــم ناطقــه نعیمــی جهــت گذرانیــدن دوران محکومیــت یکســاله خــود بــه زنــدان یــزد معرفــی شــده بــود الزم بــه یــادآوری اســت کــه شــمیم اتحــادی فرزنــد خانــم مطهــری مــی باشــد کــه پیشــتر در ماههــای گذشــته پــس از تحمــل بیــش از ســه ســال حبــس در زنــدان یــزد آزاد شــده اســت. پیشــتر اعظــم مطهــری بــه همــراه ۱۹شــهروند بهایــی دیگــر در اســتان هــای اصفهــان و یــزد بــه طــور دســته جمعــی بازداشــت شــده بودنــد . ۲۰شــهروند بهایــی کــه پیشــتر بازداشــت شــده بودنــد هــر کــدام از یــک ســال تــا چهارســال محکــوم بــه حبــس تعزیــری
ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
بــه گــزارش خبرگــزاری بهایــی نیــوز نازنیــن بنگالــه شــهروند بهایــی ســاکن شــیراز کــه پیشــتر در تاریــخ ۶شــهریور ۱۳۹۵بــه همــراه پدرشــان بازداشــت شــد روز يكشــنبه ٢١شــهريور مــاه ۱۳۹۵بــا قــرار وثیقــه آزاد شــد. بنابــر گــزارش مجموعــه خبــری بهایــی نیــوز نازنیــن بنگالــه بــه همــراه نعمــت هللا بنگالــه مقابــل منــزل خــود بازداشــت شــده بودنــد و ضمــن تفتیــش منــزل ، محــل کســب آقــای نعمــت هللا بنگالــه نیــز مــورد تفتیــش قــرار گرفــت. نازنیــن بنگالــه بــا وجــود قــرار وثیقــه ۱۷۵میلیــون تومانــی از بازداشــتگاه اداره اطالعــات معــروف بــه پــاک ۱۰۰شــیراز آزاد شــد کــه همچنــان از محــل نگهــداری نعمــت هللا بنگاله اطالعی در دســت نیســت. الزم بــه یــادآوری اســت کــه در زمــان بازداشــت ایــن دو شــهروند بهایــی ماموران امنیتــی اداره اطالعــات بــه صــورت خشــن منــزل شــخصی ایــن دو شــهروند بهایــی را مــورد تفتیــش قــرار داده انــد . پیشــتر بــه گفتــه یــک منبــع مطلــع بــه خبرنــگار بهایــی نیــوز اعــام کــرده بــود کــه «بــرادر آقــای نعمــت هللا بنگالــه بــه اداره اطالعــات اســتان شــیراز کــه بــه پــاک ۱۰۰معــروف اســت مراجعــه کــرده امــا هیــچ جوابــی بــه او نــداده انــد و همچنان از محــل نگهــداری ایــن دو شــهروند بهایــی اطالعــی در دســت نیســت».
خبرهای کوتاه جامعه بهائیان دلنوشته مادر «واحد خلوصی» فعال حق تحصیل بهایی ،در سالروز بازداشت وی
e n . s w e n i a h a b w w w
بــه گــزارش خبرگــزاری بهایــی نیــوز وحیــده اقدامیــان مــادر واحــد خلوصــی ژیال شهریاری با قرار وثیقه از فعــال حــق تحصیــل در ســالروز بازداشــت زندان اوین آزاد شد فرزنــد زندانــی بهایــی خــود دلنوشــته ای نوشــته انــد کــه در اختیــار مجموعــه بــه گــزارش خبرگــزاری بهایــی نیــوز ژیــا بهایــی نیــوز قــرار گرفتــه اســت. شــهریاری شــهروند بهایــی ســاکن تهــران دلنوشته مادر واحد خلوصی به شرح زیر لحظاتی پیش در تاریخ ۲۳شــهریور ۱۳۹۵ می باشد: بــا قــرار وثیقــه از زنــدان اویــن آزاد شــد. واحد بی گناهم امــروز ۲۲شــهریور اســت و ایــن بنابــر گــزارش مجموعــه خبــری بهایــی یعنی»یــک ســال» اســت کــه تــو پشــت نیــوز ژیــا شــهریاری در حالــی در تاریــخ دیــوار هــای بلنــد و ســرد زنــدان بــدون ۲۲مــرداد مــاه ۱۳۹۵توســط نیروهــای هیــچ گناهــی محبوســی .جــان گرامــی امنیتــی اداره اطالعــات بازداشــت شــده بــود مــا ،کســی چــه مــی دانــد کــه در ایــن کــه دلیــل بازداشــت ایــن شــهروند بهایــی زمــان بــر تــو و خانــوادهات چــه گذشــت؟ عنــوان نشــد و مدتــی از محــل نگهداری این وقــت دیــدن تــو و دیگــر بیگناهــان ،در شــهروند بهایــی اطالعــی در دســت نبــود. انتظــار دیــدار خانوادههــا ،پشــت دو پلمب عینک سازی یک شهروند پیشــتر بنــا بــه گفتــه منابــع مطلــع بــه ردیــف شیشــه فاصلــهدار و میلههایــی خبرنــگار مجموعــه خبــری بهایــی نیــوز ازآهــن ،بــه فکــر فــرو مـیروم بــه کدامیــن مامــوران امنیتــی ســاعت ۳بعــداز ظهــر گنــاه و جــرم ناکــرده ایــن فاصلههــا روز ۲۲مــرداد بــه همــراه دو ماشــین ایجــاد شــده؟ و جوابــی کــه نمــی یابــم. ســواری و یــک وانــت خانــم ژیــا عزیــزم ،بــه وقــت مالقــات ،آن زمانــی را شــهریاری را در مــکان دیگــری غیــر از دیدهام که پدرت گوشــی را برداشــته تا با تو منــزل خــود بازداشــت و وی را بــه منــزل صحبــت کنــد امــا بغض گلویــش را میگیرد خــود در خیابــان زنجــان انتقــال داده و پــس و اشــک از چشــم مــرد جــاری میشــود و از تفتیــش منــزل تمامــی کتــب امــری ، گوشــی را بــه مــن یــا خواهــرت میدهــد. شــعائر مذهبــی ،سیســتم کامپیوتــر ،لــب تاب بهایی در اصفهان دیدهانــد و دیدهایــم نــگاه نگــران ومظلومانــه خواهــرت را کــه در بــه گــزارش خبرگــزاری بهایــی نیــوز ،موبایــل و تمامــی کارتهــای بانکــی وی را جســتجوی تــو بیــن کابینهاســت .روز گذشــته یکشــنبه ۲۱شــهریور ۱۳۹۵پــس از دو ســاعت تفتیــش جمــع کرده و وی دیــدهام کــه چگونــه بیقراریــم ،آرام محــل کســب امیــن هللا ایمنــی شــهروند را نیــز بــه مکانــی نامعلــوم منتقــل کردنــد. میگیــرد وقتــی بــا خنــدهای دلگرمکننــده بهایــی ســاکن اصفهــان پلمــب شــد .الزم بــه یــادآوری اســت کــه ژیــا شــهریاری همســر بــرادر خانــم مهــوش پشــت میلههــا قــرار میگیــری ،آن زمانــی کــه خــودم را فرامــوش میکنــم بنابــر گــزارش مجموعــه خبــری بهایــی ثابــت (شــهریاری ) یکــی از مدیــران و تمــام حرفهایــم از ذهــن مــیرود .نیــوز بــه نقــل از منابــع مطلــع « پیشــتر جامعــه بهایــی ایــران مــی باشــد کــه هــم ســنگ صبــورم ،مــن صبــوری را از تــو مامــوران اماکــن عمومــی بــه محــل کســب اکنــون در حــال گذرانــدن دوران محکومیت آموختــم و یــاد گرفتــم کــه صبورانــه در ایــن شــهروند بهایــی مراجعــه کردنــد خــود در زنــدان اویــن مــی باشــد. انتظــار زمــان بمانــم تــا تــو بــه آغــوش و پــس از مطلــع شــدند آقــای ایمنــی ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳ ،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
.
بنابــر گــزارش مجموعــه خبــری بهایــی نیــوز واحــد خلوصــی ،فعــال حقــوق بشــر و دانشــجوی محــروم از تحصیــل بهایــی پیشــتر بــه ۵ســال زنــدان محکــوم شــده بــود .وی در شــهریور مــاه ۱۳۹۰توســط مامــوران اطالعــات ســپاه ،بازداشــت و پــس از حــدود یکمــاه بــا قــرار وثیقــه دویســت میلیــون تومانــی آزاد شــده بــود. همچنیــن در شــهریور مــاه ۱۳۹۱ایــن شــهروند بهایــی بــه همــراه ۲۰تــن از فعــاالن حقــوق بشــر بــه دلیــل کمــک بــه مــردم زلزلــه زده آذربایجــان نزدیــک بــه دو مــاه در زنــدان تبریــز و اداره اطالعــات ایــن شــهر ،بازداشــت بــود. وی پس از ســومین بازداشــت در شــهریور ۱۳۹۴هــم اکنــون در زنــدان رجایــی شــهر دوران محکومیــت خــود را مــی گذرانــد.
t
خانــواده بــر گــردی کــه برمیگــردی. دلبنــدم ،اســتقامتات ستودنیســت ،مســتقیم بــاش کــه هســتی و بــا ایــن جمــات زیبــای لــوح مبــارک احمــد ایــام را ســپری نمــا. «ان یــا احمــد التنــس فضلــی فــی )غیبتــی ثــم ذکــر ایامــی فــی ایامــک ثــم کربتــی و غربتــی فــی هذا الســجن بعید و کن مســتقیما فــی حبــی بحیــث لــن یحــول قلبــک »... جان شیرین ما در امن و امان باش فدایت -مادر
بهایــی هســتند محــل کســب وی را تــرک کردنــد امــا پــس از مدتــی کوتــاه اقــدام بــه پلمــب محــل کســب وی کردنــد». در حالــی محــل کســب ایــن شــهروند بهایــی بــه نــام عینــک ســازی آرش پلمــب شــدکه پیشــتر نیــز محــل کســب تعــدادی از شــهروندان بهایــی دارای صنــف عینــک ســازی نیــز در شــهرهای مختلــف کشــور پلمــب گردیــده بــود. در ســالهای گذشــت اداره اماکــن بارهــا محل کســب شــهروندان بهایی در شــهرهای مختلــف کشــور را بــا پلمــپ از ســوی ایــن اداره دولتــی روبــرو ســاخته اســت.
درخواست جامعۀ جهانی بهائی از رئیس جمهور ایران بــه گــزارش خبرگــزاری بهایــی نیــوز بــه نقــل از وبســایت خبــری جامعــه جهانــی بهایــی بانــی دوگال نماینــده ارشــد جامعــه جهانــی بهائــی در نامــه ای خطــاب بــه ریاســت جمهــوری ایــران ،حســن روحانــی خواســتار توقــف فشــار علیــه جامعــه بهایــی ایــران شــد. t e n . s w
در ایــن نامــه توضیــح داده شــده اســت کــه چگونــه بهائیــان ایــران از زمــان انقــاب اســامی ســال ،۱۳۵۷هــدف ســتمهای بیشــماری از جملــه عملیــات بیرحمانــۀ اختنــاق شــدید اقتصــادی بودهانــد و چطــور ایــن مظالــم تــا بــه امــروز ادامــه یافتــه اســت و نشــانی از بهبــود اوضــاع بعــد از زمــان انتخــاب ایشــان دیــده نمیشــود.
e n i a h a b
بنابــر گــزارش ایــن وبســایت رســمی بهایــی نامــه بــه امضای خانــم بانــی دوگال ،نمایندۀ ارشــد جامعــۀ جهانــی بهائــی در ســازمان ملــل ،توجــه ریاســت جمهــور را بــه تناقض شــدید بیــن اظهــارات رســمی دولــت ایــران مبنــی بــر طرفــداری از عدالــت اقتصــادی؛ برابــری بــرای همــه و کاهــش بیــکاری از یــک ســو ،و تــاش بیامــان بــرای ایجــاد فقــر در بیــن بخشــی از شــهروندان خــود از ســویی دیگــر ،جلــب مــی نمایــد.
ایــن نامــه ،تهاجــم شــدید اقتصــادی علیــه جامعــۀ بهائــی را کــه بــه عنــوان یــک «سیاســت عمــدی» دولــت دنبــال میشــود شــرح میدهــد :اخــراج کارمنــدان بهائــی از بخــش دولتــی ،محدودیّتهــای متعــدد بــرای آنــان در بخــش خصوصــی ،محرومیّتشــان از طیــف گســتردهای از حرفههــا و مشــاغل بــا دســتآویز توهینآمیــز «نجــس» بــودن آنــان ،مصــادرۀ امــوال، اذیّــت و آزار صاحبــان مشــاغل و بســتن مغازههــا .درخواســت وثیقههــای ســنگین در هنــگام دســتگیریهای خودســرانه نیــز تأثیــرات اقتصــادی ناگــوار ی بــر جامعــه بــه همــراه دارد. فراتــر از ایــن نــکات ،نامــه بــا ذکــر اثــرات نامطلــوب اقتصــادی ایــن فشــارها بــر قشــر جوانــان بهائــی– هنرمنــدان، ورزشــکاران و دانشــجویان– میگویــد: «عواقــب اقتصــادی محرومیّــت جوانــان بهائــی از امکانــات رشــد اســتعدادهای خــدادادی خــود بــه مراتــب وخیمتــر از برخــی مظالــم دیگــر اســت». نامــه از ایــن تبعیضهــای ســازمان یافتــه به عنــوان «آپارتایــد اقتصــادی» نــامبــرده و بــه صراحــت از رئیــس جمهــور میپرســد:
. w w w ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
«سیاســت عمــدی یــک دولــت بــرای ایجــاد فقــر در بیــن بخشــی از شــهروندان خــود چطــور قابــل توجیــه اســت؟ مســئولین خســارات مالــی ،اجتماعــی و روانــی حاصلــه از ایــن تبعیضــات چگونــه اَعمــال خــود را توجیــه خواهنــد کــرد؟ برنامــه ریــزی بــرای خــارج ســاختن یــک جمعیــت از چرخــه اقتصــادی وطــن خــود بــا کــدام معیــار دینــی و مدنــی منطبــق میباشــد؟ بــا وجــود ایــن همــه بــی عدالتیهــای میتــوان چطــور سیســتماتیک هنــوز از اســتقرار اجتماعــی عــدل پــرور و پیشــرو ســخن گفــت؟» در ایــن نامــه ،جامعــۀ جهانــی بهائــی از مقــام ریاســت جمهــوری میخواهــد تــا بــه فوریّــت بــه وضعیــت بهائیــان رســیدگی کنــد و شــرایطی فراهــم کنــد تــا موانــع موجــود از میــان برداشــته شــود. اخیــرا ً یــک فیلــم مســتن ِد تکاندهنــده کــه توســط عــدهای در ایــران تهیــه شــده مــورد توجــه رســانههای عمومــی قــرار گرفتــه اســت .ایــن مســتند کوتــاه بــا نگاهــی اجمالــی ،رنــج فوقالعــاده ســخت اقتصــادی بهائیــان را بــه تصویــر میکشــد.
وقایع و تقویم تاریخ بهائی در ماه شهریور ۵شهریور۱۳۶۵ ، شهادت جناب حبیب اهلل مهتدی
t e n . s w e n i a h a b
ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳ ،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
.
۱۳شهریور صعود ایادی امراهلل جناب موسی بنانی در کامپاال
w
۱۰شهریور۱۳۶۳ ،
یــادی امــرهللا ،جنــاب طــرازهللا ســمندری ،در 21شــعبان 1323 قمــری در یادداشــتهای خــود مینویســند« ،فرمودنــد مــن بســیار نگرانــم و قلــب مــن مضطــرب اســت کــه مبــادا بعــد از مــن احبّــاء فتــور کننــد و از فتــور آنــان بعــض خلــق عالــم خشــنود شــوند و بگوینــد امــر موقــوف شــد و خوابیــد .خیــر ،بایــد بیشــتر ه ّمــت کننــد و جانفشــانی نماینــد و امــرهللا را مه ـ ّم شــمرند و شــب و روز آرام نگیرنــد .علّــت ایــن کــه مــن بعــد از صعــود مبــارک پردههــا را گشــودم بــه خاطــر خلــق بــود کــه نگوینــد جمــال قــدم صعــود کردنــد و امــر موقــوف شــد .میدانیــد کــه بعــد از صعــود جمــال قــدم صیــت امــرهللا بلندتــر شــد و صــوت آن عالــم را احاطــه نمــود و اشــراقات شــمس حقیقــت شــرق و غــرب را منـ ّـور فرمــود ...حــال هــم همینطــور بایــد باشــد .بعــد فرمودنــد فــرق اســت مابیــن نفوســی کــه شــب و روز بــه کســب و کار مشــغولند و شــب مناجــات و لوحــی ّ حــق میگوینــد بــا نفوســی کــه ه ّمتشــان بتمامــه میخواننــد و ذکــر مصــروف تبلیــغ و خدمــت اســت و بــا انجــذاب و اشــتعال بــه نشــر نفحــات پــروردگار مشــغولند .فرمودنــد مالحظــه میکنــی کــه ایــن اوقــات مــا بــه جــز مطالــب مهــ ّم و واجــب چیــزی نمینویســیم... بعــد فرمودنــد مــن منتظــرم نفوســی مبعــوث شــوند و ک ّل اوقــات خویــش را صــرف امــرهللا نماینــد .الحمــدهلل جمیــع احبّــاء اهــل وفــاء هســتند و ک ّل وفــا نمودنــد .ولکــن مــن میخواهــم وفــا و جمیــع خدمــات آنــان روز بــه روز ازدیــاد یابــد .حضــرت سیّدال ّ شــهداء، روح الوجــود لــه الفــدا هــل ِمــن ناصـ ٍـر فرمــود و یکــی از دوســتان و فدائیــان جمــال قــدم هــل ِمــن ناظــر( ».طــراز الهــی ،ص.)266-7
w
۱۰شهریور۱۲۴۷ ، ورود حضرت بهاءاهلل به اراضی مقدسه
۱۱شهریور صعود ایادی امراهلل جناب طرازاهلل سمندری در حیفا
w
جناب حبیب هللا مهتدی ،فرزند آقای حسن مهتدی ،در سال ۱۲۹۵ در خانواده ای اصیل و مؤمن در طهران به دنیا آمد .تحصیالت ابتدایی و متوسّطه را در مدرسه ی تربیت به اتمام رساند و در تمام طول تحصیل شاگرد ممتاز بود و رتبه ی ّاول را حائز گردید. تحصیالت عالی خود را در رشته های حقوق قضائی ،حقوق اقتصادی و حقوق سیاسی در دانشگاه طهران به انجام رساند و فارغ التّحصیل شد .در جوانی وارد ارتش در قسمت نیروی هوایی گردید .به خاطر هوش و ذکاوتی که داشت خیلی به سرعت درجات ارتشی را طی نمود .در سی و شش سالگی به درجه ی سرهنگی تحرک تری ساخته رسید و خیلی زود دریافت که برای کارهای پر ّ شده .در همان سنین از ارتش کناره گرفت و به کارهای آبادانی و مقاطعه کاری پرداخت و در این زمینه کامالً موفّق بود .زندگی او سراسر ایثار ،از خود گذشتگی و فداکاری بود .کمتر کسی دیده می شد که او را بشناسد و مفتون تواضع و بی ریایی او نگردد .در هیچ موردی تظاهر نمی کرد .ایمانی قوی در قلبش نهفته داشت. به وطن مألوف ،ایران عزیز که وطن جمال مبارک است ،عشقی سرشار می ورزید تا به حدّی که نامی که برای شرکت مقاطعه کاری خود انتخاب کرده بود « تاکر » بود .هرگز نمی خواست که ایران را رها کند تا باالخره بعد از انقالب ۱۳۵۸و تغییر و تحوالت اخیر راضی نشد که دائما ً در آمریکا زندگی نماید .برای ّ مالقات خانواده در سال ۱۳۵۹به آمریکا آمد ولی تصمیم گرفت که به ایران برگردد و پس از سر و صورت دادن کارهایش برای همیشه در آمریکا اقامت نماید .باالخره در تاریخ دوازدهم اردیبهشت ( ۱۳۶۰دوم می )۱۹۸۱از طرف دولت جمهوری اسالمی بازداشت گردید و مدّت چهار سال و نیم در زندان های ایران گرفتار بود ،تا باالخره در روز ششم آبان ماه ( ۱۳۶۴بیست و هشتم اکتبر )۱۹۸۵از زندان آزاد گردید ،ولی دیری نپایید یعنی پس از ده ماه در روز پنچم شهریور ماه ( ۱۳۶۵بیست و هفتم آگست )۱۹۸۶ساعت سه و نیم بعدازظهر در خیابان به طور ناجوانمردانه به قتل رسید.
افتتاح مشرق االذکار ساموآ
وقایع و تقویم تاریخ بهائی در ماه مرداد ۱۷شهریور روز جهانی مبارزه با بی سوادی
۲۷شهریور۱۲۲۳ ، ورود حضرت اعلی به بندر بوشهر
۱۹شهریور نخستین سخنرانی عمومی حضرت عبدالبهاء در غرب ، سیت تمیل انگلستان
حضــرت اعلــی جهــت ســفر بــه مکه معظمــه و مدینه منــوره به همراه جنــاب قــدوس ،وارد بوشــهر شــدند تــا بــا کشــتی عــازم حــج شــوند.
t e
۳۱شهریور۱۳۸۶ ، صعود آخرین ایادی امراهلل علی محمد ورقا به ملکوت ابهی
n
۱۹شهریور ۱۲۲۳ حضــرت بــاب شــیراز را جهــت زیــارت حــج بــه مقصــد بوشــهر تــرک کردنــد دکتــر علــی محمــد ورقــا از ایادیان امرهللا بود که توســط شــوقی افندی
. s
۲۵شهریور صعود ایادی امراهلل جناب اولینکا
w e n
۲۵شهریور۱۳۴۰ ، افتتاح مشرق االذکار استرالیا در سیدنی
i
در ســال ۱۹۵۵بــه ایــن عنــوان منتصــب شــد .وی در ســال ۱۲۹۱ در طهــران بــه دنیــا آمــد .فرزنــد ولـیهللا ورقــا از ایادیــان امــرهللا و همچنیــن امیــن حقــوقهللا و نــوه جنــاب ورقــا ،از پیــروان اولیه بهاءهللا اســت .او نــام خــود را نیــز از پدربزرگــش یعنــی جنــاب ورقــا گرفتــه اســت .او پــس از اخــذ درجــه دکتــرا در ســال ۱۹۵۰از دانشــگاه ســوربن پاریــس بــه آمــوزش در دانشــگاه طهــران و تبریــز پرداخــت. در ســال ۱۹۷۹بــه کانــادا نقــل مــکان کــرد و در ســال ۱۹۹۷جهــت خدمــت بــه ارض اقــدس ،حیفــا ،منتقــل شــد .او ،آخریــن بازمانــده از
a h a b . w w w
۲۶شهریور روز جهانی صلح
هللا بــود کــه در زمان درگذشــت شــوقی افندی در ســال ۲۷ایــادی امــر ۱۹۵۷در قیــد حیــات بودنــد .همچنیــن طوالنیتریــن مــدت خدمــت در ایــن ســمت را نیــز داشــت .وی مــدت ۵۲ســال بــه عنــوان ایــادی امــرهللا بــه جامعــه بهائــی خدمــت کــرد .دکتــر علــی محمــد ورقــا، در ۳۱شــهریور ۱۳۸۶در ســن ۹۵ســالگی در حیفــا درگذشــت.
ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
خاطراتی از تور دو هزار روزه در زندان های جمهوری اسالمی ایران
t e n . s w e n i a h a b . w w
ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳ ،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
w
(در ادامــه تــور دو هــزار روزه ) اعتیــاد خــود گفتــه بــودم صــادق بــودم یــا ایــن افــکار و مطالــب ماننــد پــرد ٔه ســینما در خیــر .حــدود یــک یــا دو دقیقــه همــه ســاکت نظــرم نقــش مــی بســت و آنقــدر دور خــود بودنــد بنــده نــه حرفــی زدم و نــه خواهشــی قــدم زدم کــه کمــی دچــار ســرگیجه شــدم و کــردم .بعــد صــدای همــان شــخصی کــه شــب خوابیــدم و ســریع بــه خــواب راحتــی فــرو رفتــم .شــاید چنــد ســاعتی خــواب بــودم .صبــح زود بیــدار شــده هــر چــه نگهبــان را صــدا زدم کســی جــواب نــداد بلندتــر صــدا زدم خبــری نشــد بــا مشــت چنــد ضربــه بــه درب آهنــی زدم ولــی کســی نیامــد تصمیــم گرفتــم خونســرد و تــا آنجــا کــه مقــدورم اســت ســاکت بمانــم تــا خودشــان بیاینــد. حــدود ســاعت ۹:۳۰ یــک نفــر آمــد درب را بــاز کــرد چشــم بنــد زده مــرا بــه داخــل ســاختمان در راهــرو بــرد .در راهــرو تنهــا بــودم از خســتگی روی زمیــن مشــغول نشســته افــکار خــود بــودم .از کنــار چشــم بنــد دیــدم فــردی در چنــد متــری آســتانه درب اتــاق قبــل بازجویــی کــرده بــود شــنیده شــد کــه ایســتاده و مطالبــی را بــه آهســتگی مــی گفــت :او را بــه راهــروی زیر زمینــی ببرید. گویــد .دقــت کــردم بــه انگلیســی خیلی آهســته در راهــرو زیــر زمینــی چشــم بنــد را و زیــر لــب صحبــت مــی کــرد .او گفــت :بــا برداشــتم .دیــدم یــک راهــروی باریــک بــا آن چــه کــه دیشــب نوشــته و امضــا کــردی چهــار ســلول انفــرادی بــود .کــه درب دو مــا کاری نمــی توانیــم بکنیــم فقــط ســعی مــی ســلول بــاز بــود و دوســلول در بســته و کنیــم پرونــده طــوری تنظیــم شــود کــه شــما چنــد زندانــی در آنجــا بودنــد .در راهــرو را بــه اویــن نبرنــد و بعــد رفــت .بنــده چــون نیــز هفــت هشــت نفــر بودیــم .ایــن راهــرو از ظهــر روز قبــل تشــنه و گرســنه بــودم در پنجــره کوچکــی بــه کــف حیــاط داشــت و آن جــا بــدون اجــازه بــه دستشــویی رفتــه و یــک هواکــش در داخــل دستشــویی ،تهویــ ٔه روی خــود را شســته و تــا آن جــا کــه معــده محــل را بــه عهــده داشــت .ســوراخ هایــی در ظرفیــت داشــت از شــیر آب خــوردم و ایــن ایــن راهــرو و ســلول هایــی کــه بــاز بــود، آنقــدر بــه بنــده لــذت داد کــه گرســنگی را وجــود داشــت و مرتبــا ً مــوش هــا رفــت و از یــاد بــردم .بعــدا ً بــه جــای خــود برگشــته آمــد مــی کردنــد و بــا انســان هــا زندگــی نشســتم .ســپس مــرا بــه داخــل اتاقــی بردنــد مســالمت آمیــزی داشــتند .شــب اول کــه در کــه صــدای چنــد نفــر شــنیده مــی شــد .چیــزی ســلول خوابیــده بــودم یــک مرتبــه از خــواب نگفتــم احســاس کــردم مــی خواهنــد بداننــد پریــدم چــون موشــی یــک مرتبــه گازی از انعــکاس بنــده چیســت و بــا آنچــه از عــدم غضــروف گــوش مــن گرفــت گویــا خــوش
آمــد گفــت ولــی دیگــر تــا پایــان توقــف خــود ،مــوش هــا ابــراز احساســات نکردنــد. زندانیــان روزهــا از مســایل گوناگــون از جملــه جنــگ صحبــت مــی کردنــد .بنــده نیــز کــه مطمئــن بــودم در بیــن آن هــا خبــر چیــن هســت معذالــک مــی گفتــم بهاییــان بــه کلــی مخالــف جنــگ و نــزاع هســتند و بهترین راه را بــرای پیشــرفت جامعــه پیشــبرد آگاهــی هــا و رفــع تعصبــات مختلــف ذکــر مــی کــردم. خــوراک زندانیــان از ســربازخانه مــی آمــد. جــای شــما خالــی ناهار بعــد از بیســت و چهــار ســاعت غــذا نخــوردن لــذت بخــش بــود .بــرای حمــام کــردن یــک روز زیــر پــوش را بجــای حولــه حمــام اســتفاده کــرده و پیراهــن مــی پوشــیدم و زیــر پــوش را شســته و روز بعــد بــر عکــس انجــام مــی دادم .دو دســتمال جیبــم حولــ ٔه صــورت بــود و بــرای نظافــت دهــان کمــی خمیــر دنــدان از زندانیــان گرفتــه و بــا انگشــت خــود روی لثــه و دنــدان مــی مالیــدم. دو ســلول کــه در آن هــا زندانیــان بــه طــور در بســته نگاهــداری مــی شــدند موقعــی کــه درب را بــاز مــی کردنــد و آن هــا را بــه دستشــویی مــی بردنــد ،مــی دیــدم پاهــای آن هــا آنقــدر ورم کــرده بــود کــه بــه ســختی داخــل دمپایــی مــی رفــت و دمپایــی را بــا انگشــتان پــا روی زمیــن میکشــیدند بــرای آب خــوردن زندانیــان داخــل ســلول هــای در بســته از البــای درز درب یــک تکــه نایکــس را لولــه کــرده و عبــور مــی دادنــد و از داخــل آن آب خــوردن بــرای آن هــا مــی ریختنــد .روز اول فــوری صورتــی نوشــتم کــه شــامل حولــه و لبــاس زیــر و مســواک و یــک کتــاب طبــی بــود و بــه پاســدار دادم کــه از منــزل برایــم بیاورنــد ولــی تــا روز آخــر خبــری نشــد .روز چهــارم خبــر دادنــد کــه آمــاد ٔه رفتــن شــوم .خــوش خیالــی کــرده فکــر
خاطراتی از تور دو هزار روزه در زندان های جمهوری اسالمی ایران
t e n . s w e n i a h a b . w w w
کــردم ماننــد ســال ۱۳۶۰کــه فقــط نصــف روز بازداشــت بــودم حــاال هــم مــرا آزاد خواهنــد کــرد ۸۰۰ .تومــان پــول خــود را بــه یکــی از زندانیــان کــه مالقاتــی و پــول نداشــت دادم .خداحافظــی کــردم بــا چشــم بنــد مــرا بیــرون بردنــد و دفترچـ ٔه مناجــات مــرا بــه بنــده را برگرداندنــد .در داخــل محوطــه زنــدان مــرا بــه داخــل اتومبیلــی بــرده در قســمت عقــب نشســتم یــک نفــر نیــز در عقــب کنــار بنــده بــود .زیــر پایــم یــک گونــی کوچــک گویــا برنــج بــود .از درب زنــدان خــارج شــدیم گفتنــد چشــم بنــد را بــردارم. دیــدم کــه ماشــین بنــده اســت .در جلــو رییــس زنــدان ســنندج بــا خانــم و دو دختــرش کــه یکــی شــیر خــوار بــود و قب ـاً ایــن خانــم و فرزندانــش را بیــن مریــض هــا دیــده بــودم و در عقــب هــم یــک نفــر پاســدار و بنــده بودیــم. بــه محــض خــروج از دادســتانی انقــاب فرزند یکــی از احبــا کــه دیــوار بــه دیــوار منــزل مــا بــود بــا ماشــین داشــت مــی گذشــت .هــم بنــده متوجــه او شــدم و هــم او ماشــین مــرا شــناخت و از آینــ ٔه ماشــین مــرا دیــد و دســتی بلنــد کــرد .رییــس زنــدان گفــت دیگــر همـ ٔه ســنندج فهمیدنــد کــه شــما را مــی بریــم .در موقــع خــروج از شــهر چــون از صــد متــری منــزل مــی گذشــتیم از رییــس زنــدان خواســتم اجــازه دهــد مختصــر وســایل و پولــی از منــزل بگیــرم قبــول نکــرد حتــی گفتــم نشــانی مــی دهــم شــما برایــم بگیریــد ،قبــول نکــرد .واقع ـا ً ســفر بــی بــار و بنــه و جیــب خالــی آرامــش کاملی داشــت .از شــهر خارج شــدیم .در ده کیلومتری شــهر ســنگی از زیر تایــر یــک تریلــی کــه در جهــت مخالــف در حرکــت بــود بــه تایــر عقــب ماشــین برخــورد کــرد کــه ۱۰تــا ۱۵ســانتیمتر شــکاف ،داخل تایــر عقــب ایجــاد کــرد کــه قابــل ترمیــم نبــود .باالخــره بــا تایــر زاپــاس مــرا بــه قــم رســاندند و تحویــل زنــدان قــم دادنــد و خــود
کــه اهــل قــم بــود بــه دیــدن کســانش رفــت. مــرا چشــم بنــد زده بــه اتاقــی بردنــد کــه مســئول درب زنــدان در آن بــود .در آن اتــاق جــز یــک میــز و چنــد صندلــی لــکات چیــز دیگــری نبــود .بعــد یــک پیشــانی بنــدی کــه مخصــوص قاطــر هــا اســت کــه مگــس روی ســر و صــورت آن هــا ننشــیند روی ســر بنــده گذاشــت و واقع ـا ً مهمــان نــوازی کــرده و از خــود مایــه گذاشــت و آنچــه را زیبنــد ٔه او بــود روی ســر بنــده نهــاد .بعــد از یــک ربــع ســاعتی دیــد اعتــراض نکــردم خــودش آن را برداشــت و مــرا داخــل زنــدان بــرد. ایــن قســمت از زنــدان قــم یــک راهــروی کوچــک بــر طــول چهــار پنــج متــر و بــه عــرض یــک و نیــم متــر بــود کــه چهــار نفــر آنجــا بودنــد .ایــن راهــرو متصــل بــه چهــار ســلول یــک نفــره مــی شــد .بنــده را بــه یکــی
از ایــن ســلول هــا بــرده و درب را بســتند. ایــن ســلول بــه طــول دو متــر عــرض یــک متــر متصــل بــه توآلــت یــک متــر در یــک متــر بــود .یــک شــیر آب ســرد نزدیــک زمیــن داشــت .ارتفــاع طــاق چهــار متــر بــود ـره ســقف ســلول مــا را و پاســدار هــا از پنجـ ٔ زیــر نظــر داشــتند .از دریچــ ٔه درب ســلول بــا زندانیــان راهــرو و صحبــت کــردم. خــودم را معرفــی کــرده و گفتــم کــه بهایــی هســتم و در ســنندج چهــار روز زندانــی
ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
بــوده ام .یکــی از زندانیــان جــوان هیجــده ســاله کردســتانی بــود کــه بــه علــت در دســت داشــتن یــک اعالمیــه سیاســی بازداشــت شــده بــود .ازشــرحی کــه بنــده راجــع بــه خــودم دادم متوجــه شــد پولــی همــراه نــدارم .گفــت: امــروز مالقاتــی بنــده ششــصد تومــان پــول برایــم آورد و خواســت پــول بــه بنــده بدهــد قبــول نکــردم .باالخــره بــا اصــرار دویســت تومــان داخــل ســلول انداخــت و بدیــن طریــق پولــدار شــدم .ســه نفــر دیگــر از زندانیــان از معتادیــن و فروشــندگان مــواد مخــدر بودنــد .روز بعــد بــا دســت هایــم آب روی ســر و بــدن ریختــه و اســتحمام کاملــی کــردم و لبــاس هایــم را شســته و خشــک کــردم. شــب دوم از زنــدان پشــت ایــن زنــدان کــه مخصــوص خانــم هــا بــود صــدای آن هــا بــه گــوش مــی رســید .صــدای رنــگ رقــص و کــف زدن هــای متنــاوب بــه گــوش مــی رســید و معلــوم بــود هــر یــک چنــد لحظــه رقــص کــرده و بعــد کنــار رفتــه و دیگــری شــروع مــی کــرد .بعــد از نیــم ســاعت همــه ســاکت شــده صــدای ضربــه هــای شــاق بــه گــوش مــی رســید .بــه هــر یــک پنــج ضربــه شــاق مــی زدنــد کــه صــدای آن هــا را مــی شــنیدیم و در پایــان پنــج ضربــه صــدای صلــوات بلنــد مــی شــد .ایــن داســتان همچنــان ادامــه داشــت تــا مــن بــا صــدای موســیقی و ضربــه شــاق و صــدای صلــوات بــه طــور متناوب، بــه خــواب رفتــم و در حقیقــت ایــن قســمت تــور بنــده جنبــه هنــری بــا خشــونت تــوأم داشــت. (ادامــه خاطراتــی از تور دو هــزار روزه در زنــدان هــای جمهــوری اســامی ایــران در شــماره دوازدهــم مــدارا منتشــر خواهــد شــد)ا
دیانت بهائی :آئین مردم ساالری و صلح تعاریف و مفاهیم اولیه
t e n . s w e n i a h a b . w w
ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳ ،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
w
بــرای تأملــی دربــاره ارتبــاط مــردم ســاالری ( دموکراســی ) و صلح ،طبعا ً باید تعاریفی ازیــن دو دانســت و ســپس بــه جســتجوی ارتبــاط نظــری یــا عملــی میانشــان پرداخــت. مــی تــوان بــرای صلــح – مقابــل جنــگ و حــرب -معنایــی لغــوی یافــت :آشــتی و آشــتی کــردن و دوســتی و نیــز رضایــت و ســازش طرفیــن یــک منازعــه .چنانچــه راغــب اصفهانــی در «المفــردات فــی غریب القــرآن» آن را مقابــل «فســاد(=نابودی و خرابــی) و تباهــی» مــی دانــد و در عــرف سیاســی آن را حالــت مســتقر شــده پــس از خاتمــه جنــگ یــا بــه معنــای پایــان جنــگ و یــا در حالــت کلــی نبــودن جنــگ و ناآرامــی دانســته انــد و بعضـا ً بــه عمــل پایان بخشــیدن بــه جنــگ و اختــاف هــم اطــاق شــده و در حالــت عمومــی عــدم مخاصمــه مبتنــی بــر پیمــان صلــح نیــز دانســته شــده اســت. امــا تعریــف مــردم ســاالری همچــون دیگــر اصطالحــات علــوم سیاســی (فلســفه سیاســی و سیاســت) بعضــا ً نــزد فیلســوفان سیاســی و سیاســتمداران دارای تفاوتهــا و گاه اختالفاتــی در معنــا اســت کــه عمــل مــردم ســاالری را در فلســفه سیاســی و سیاســت عملــی متفــاوت مــی ســازد. هنگامــی کــه از مــردم ســاالری صحبــت مــی کنیــم بــا ســؤاالتی ازیــن دســت مواجــه مــی شــویم :منظور از مردم چیســت؟ ســاالرگری مــردم در چــه زمینــه اســت؟ و اگــر بــه اصــل واژه آن بازگردیــم – کــه بایــد چنیــن کنیــم – بــا کلمــه دموکراســی DEMOCRACY روبــرو مــی شــویم کــه در ریشــه هــای التیــن آن دارای دو وجــه = DEMOSمــردم و = KRATIAاقتــدار و حاکمیــت معنــا دارد و مجموعــا ً « حاکمیــت مــردم یــا قانــون گــذاری بــه وســیله مــردم» یــا بــه تعبیــری عــام تــر «حکومــت مــردم بــر مــردم» معنــا میدهــد .در تعریفــی نســبتا ً جامــع شــاید بتــوان گفــت « :دموکراســی حکومتــی اســت کــه بــه نــوع تصمیــم گیــری جمعــی تعلــق دارد.در ایــن حکومــت نمایندگانــی از ســوی اکثریــت مــردم انتخــاب مــی شــوند تــا بــر آنــان حکومــت کننــد .نماینــدگان برگزیــده مــردم پــس از مشــورت و بررســی طوالنــی، قوانینــی را تصویــب کــرده بــه آگاهــی مــردم مــی رســانند بــه طــوری کــه بــر هیــچ کــس پوشــیده نباشــد تــا بدیــن وســیله آزادی و برابــری را در جامعــه بــه لحــاظ اظهــار
نظــر و رأی ،حــق انتخــاب و امــکان إعمــال نظــارت پیــاده کننــد ».ایــده بنیــادی ایــن شــیوه بــر ایــن مبنــا اســت کــه تصمیــم هایــی کــه بــر اجتمــاع اثــر مــی گــذارد بایــد بــا نظــر کلیــه افــراد آن اجتمــاع گرفتــه شــود و اعضــای جامعــه بایــد دارای حــق برابــر بــرای شــرکت در تصمیــم گیــری باشــند. لــزوم روشــن بــودن اجــزاء تعریــف دموکراســی ذهــن پرسشــگر را بــه ایــن ســؤاالت مشــغول میســازد کــه « منظــور از مــردم چیســت؟کدام مــردم؟ گروهــی منتصــب یــا منتخــب یــا اکثریــت مــردم؟ ایــن گــروه شــامل کــدام گــروه ســنی جمعیــت اســت؟ حاکمیــت و قانونگــذاری معنایــش چیســت؟ ایــن امــر توســط مــردم چگونــه انجــام و کنتــرل میشــود؟ قانونگــذاری شــامل چــه چیزهایــی اســت؟ و .» ...پاســخ بــه ایــن پرســش هــا در طــول تاریــخ بشــری و تاریــخ مــدون سیاســی موجــود از دوره یونــان باســتان کــه خواســتگاه ایــن معنــا مــی باشــد تا بــه امــروز ،دســتخوش تغییراتــی بــوده اســت و تفصیــل آن را بایــد تواریــخ فلســفه سیاســی و تاریــخ سیاســت جســتجو و مطالعــه نمــود. چنیــن پرســش هایــی اســت کــه تعاریــف موجــود را در دو دســته عمــده جــای مــی دهــد .گروهــی کــه مــردم ســاالری را شــیوه ای حکومتــی میداننــد و در تعاریــف کالســیک رایــج فــوق در بندهــای پیشــین بــه صورتــی فشــرده درج شــد و دســته ای کــه آن را فراتــر از شــیوه حکومتــی، «شــیوه زندگــی» معرفــی مــی کننــد. بــر پایــه ایــن بــاور کــه دموکراســی حاکمیــت یــا قانــون گــذاری بــه وســیله مــردم اســت، معتقدانــاش عقیــده دارنــد کــه وظیفــه حکومــت دموکراتیــک برپاســاختن جمهوری اســت کــه در آن قانــون گــذاری توســط خــود مــی شــود و اجتمــاع بــه مــردم انجــام صــورت مســتقیم یــا غیــر مســتقیم در تصمیــم گیــری هــای مربــوط بــه خــود مــی تواننــد شــرکت کننــد یــا مشــارکت دارند.همانطــور کــه ذکــر شــد تصمیــم گیــری در چنیــن شــیوه حکومتــی محصــول ایــده و انتخــاب و رأی کلیــه افــراد جامعــه و حــق برابــر همگانــی در اتخــاذ تصمیمــات (قانــون گــذاری) اســت. در چنیــن حکومتــی کــه برآمــده از انتخــاب و رأی مردمــان مــی باشــد چنــد مســئله بــه صورتــی بنیــادی مــد نظــر و رعایــت اســت. از ســویی دو اصــل نظــارت همگانــی بــر تصمیــم گیــری جمعــی و دانســتن حــق برابــر بــرای إعمــال ایــن نظــارت وجــود دارد ،از
ســوی دیگــر حکومــت برآمــده از انتخــاب مــردم پاســخگوی نیازهــا و انتظــارات و پرسشــها و رویکردهــای نظارتــی جامعهــای اســت کــه در آن بزرگســاالن حــق مســاوی انتخــاب و رأی دادن و نیــز انتخــاب شــدن را دارنــد و قانــون نیــز حافــظ حقــوق مدنــی و سیاســی آحــاد جامعــه مــی باشــد. طرفــداران مــردم ســاالری یا حکومــت مردم ســاالرانه بــه امتیازاتــی چــون جلوگیــری از خودکامگــی و اســتبداد رأی حاکمان،تضمیــن حقــوق اساســی از جملــه حــق مشــارکت و برابــری و آزادی شــهروندان ،رشــد صفــات انســانی ماننــد صداقــت و انصــاف و عشــق ،ارتقــاء تعهــدات و مســئولیتهای اخالقــی در افــراد ،صلــح آمیــز نمــودن تعامــات شــهروندان و ...قائــل مــی شــوند و ازیــن رهگــذر «مــردم» بنیــان زندگــی سیاســی انــد و قــدرت و حاکمیــت سیاســی تنهــا بــه وســیله ایشــان تحقــق مــی یابــد کــه ناشــی از تصمیمــات آزادانــه مــردم اســت در تمــام امــور زندگــی خــود از جملــه انتخابهــای سیاســی و ایــن معنــی اســت کــه معنــای «خــود حکومتــی» یــا «حکومــت مــردم بــر خــود» را شــکل میدهــد. گروهــی دیگــر از نظریــه پــردازان علــوم سیاســی و اجتماعــی دموکراســی را شــیوه ای از زندگــی میداننــد .از جملــه «جــان دیوئــی» آن را فراتــر از شــیوه حکومــت و قانــون گــذاری و اداره جامعــه برشــمرده و آن را روش زندگــی فــردی و اجتماعــی میدانــد کــه بنیــادش «ایمــان بــه توانایــی طبیعــت آدمــی و هــوش و نیرویــی اســت کــه از همــکاری و تجربــه همگانــی» بــر مــی خیــزد .بــا ایــن ذهنیــت دموکراســی عــاوه بــر شــیوه حکومتــی ،الگویــی اســت کــه برخاســته از تجربــه درهــم تنیــده و متصــل بــه یکدیگــر اعضــای جامعــه مــی باشــد و بــر ایــن پایــه هــدف مــردم ســاالری را تعامــل هــر چــه بیشــتر افــراد و رشــد همــه جانبــه آنــان لحــاظ مــی کننــد. دیوئــی عقیــده داشــت دموکراســی و شــریک اصلیــاش «تعلیــم و تربیــت» بایــد ســه مشــخصه «فردیــت ،شــهروندی و انســانیت» را پــرورش و رشــد دهنــد کــه مشــخصات اعضــای یــک فرهنگ و جامعــه دموکراتیک مــی باشــند .پرورش«فردیــت» آن چیــزی کــه بــه طــور منحصــر بــه فــرد درون هــر شــخص وجــود دارد را رشــد مــی دهــد و حفــظ مــی کنــد« .شــهروندی» روحیــه و انگیــزه مشــارکت در یــک «جمهــوری» و
دیانت بهائی :آئین مردم ساالری و صلح
t e n . s w e n i a h a b . w w w
نیــز داشــتن مســئولیت توســعه مهارتهــا و نقــش هایــی اســت کــه بــرای ســعادت جامعــه ضــروری هســتند و باالخــره «انســانیت» ویژگــی پیونــد دهنــده نوع بشــر و مســئولیت، جهــت و کوشــش مــا بــرای تحقــق چیــزی اســت کــه ارســطو «کمــال روح» مــی نامــد. نکتــه ضــروری در ایــن مقــام آن اســت کــه «ارتبــاط بیــن انســان هــا» ســبب برقــراری تعــادل میــان ایــن ســه ویژگــی مــی گــردد و هــر یــک ازیــن ســه از اعتــدال خــارج شــوند تهدیــدی بــرای عــدم شــکل گیــری، نقــض یــا تخریــب دموکراســی خواهدبــود. نظریــه پــردازان دیگــر کــه دموکراســی را مفهومــی از زندگــی مــی داننــد بــر ایــن باورنــد کــه مــردم ســاالری امــکان رشــد و پیشــرفت را بــرای آحــاد جامعــه فراهــم مــی کنــد .از جملــه «ســی تارامــو» جامعــه دموکراتیــک را جامعهــای میدانــد کــه اوالً در آن هــر شــخص از فرصــت مناســب بــرای شــکوفایی توانایــی هایــش بهــره منــد اســت.ثانیا ً در آن افــراد جامعــه در قــدرت و مســئولیت شــریک انــد و حــق انتخــاب ،اظهــار نظر،ابــداع رأی ،نظــارت و پرسشــگری و پاســخ خواهــی دارند.ثالثــا ً بــرای حــل مســائل جامعــه بــه جــای اســتفاده از دســتور،اجبار و خشــونت از «گفتگــو، مذاکــره و توافــق» اســتفاده مــی شــود. در کنــار همــه ایــن دیــدگاه هــا و برخــی دیگر کــه بــه دلیــل کمــی مجــال ذکــر نشــد نظــری وجــود دارد بــر ایــن مبنــا کــه بــا لحــاظ کردن واقعیتهــا نمــی تــوان بــرای دموکراســی تعریــف واحــدی ارائــه داد چنانکــه «فدریکــو مایــور» معتقــد اســت مفاهیــم متفــاوت و متعــددی دربــاره محتــوی و شــکلهای دموکراســی وجــود دارد کــه غالبــا ً مل َهــم از تجریبــات گوناگــون تاریخــی و فرهنگــی ملــل مختلــف مــی باشــد و هــر فرهنــگ و جامعــه ای بــرای ترویــج دموکراســی در آن بایــد خصلــت هــای منحصــر بــه فــرد آن اجتمــاع را در نظــر گرفــت .بدیــن ترتیــب نــه تنهــا بــه عنــوان زیرســاختی فرهنگــی، بلکــه بــه عنــوان شــیوه حکومتــی در هــر اجتمــاع مــی توانــد «دموکراســی» بــر پایــه فرهنــگ خــاص آن جامعــه ،محتــوای ویــژه ای بــه خــود گیــرد و تعریــف و شــیوه مــردم ســاالری آن منعکــس کننــده ویژگــی خــاص آن جامعــه باشــد .چنیــن اســت کــه مــی بینیــم بــرای نمونــه دموکراســی آمریکایــی اگــر چــه در بنیادهــا بــا دموکراســی مثـاً ســوئدی مشــترک اســت امــا تفاوتهایــی ســرزمینی
برخاســته از تاریــخ و فرهنــگ هــر کشــور دارد و ایــن گونــه اســت کــه انــواع مختلــف مــردم ســاالری ماننــد دموکراســیهای «مســتقیم،نمایندگی یــا پارلمانی،لیبــرال یــا آزادی گرا،سوسیالیســتی،کثرت گــرا یــا پلورالیستی،مشــارکتی،چندحزبی،دینی و » ...شــکل گرفتــه و بــه عنــوان مــدل هــای دموکراســی در کشــورهای گوناگــون فعــال مــی باشــد. در مــورد دموکراســی بســیار مــی تــوان گفــت و نوشــت و بــرای شــناخت بهتــر و بیشــتر بایــد بــه منابــع معتبــر در ایــن بــاره رجــوع کــرد.در اینجــا بــرای ورود بــه مبحــث بعــدی تنهــا بــه ذکــر اشــارت گونــه ایــن موضــوع بســنده مــی گــردد کــه اصــول و پایههــای دموکراســی بــر اســاس «مقبولیــت و رضایــت ،حاکمیت و مشــارکت سیاســی ،برابــری ،آزادی ،حاکمیــت قانــون، حکومــت اکثریــت ،سیســتم نمایندگــی، عقــل جمعــی ،حاکمیــت بــر سرنوشــت خویــش ،عدالــت ،احتــرام بــه فرد،مســئولیت فردی،نــوآوری و التــزام بــه پیشــرفت، تغییــر صلــح آمیــز و » ...اســتوار اســت. ذکــر ایــن نکتــه ضــروری اســت کــه بــا همــه مزایــای برشــمرده بــرای الگــوی حکومتــی دموکراســی ،نقدهایــی جــدی بــر ایــن مــدل اداره جامعــه وارد اســت کــه خواننــده ایــن مقــال را بــرای آگاهــی بــه منابــع مربوطــه ارجــاع داده مــی شــوند. ارتباط میان صلح و دموکراسی
کــه در ســال 1795م .منتشــر نمــود، پیونــد میــان صلــح و دموکراســی را تبییــن و ارائــه مــی کنــد؛ ازیــن رو او را مبتکــر نظریــه صلــح دموکراتیــک میایمانوئلکانت(1728-1804م).فیلســوف شــهیر آلمانــی در رســاله «طرحــی فلســفی بــه ســوی صلــح ابــدی» داننــد. کانــت مــردم را بــه طــور طبیعــی پرهیــزکار از هــر نــوع جنگــی مــی دانــد چــرا کــه شــرکت در میــدان نبــرد و کشــتار و خــون ریــزی ،هزینههــا و درد و مشـقّات و ویرانــی جنــگ مســتقیما ً بــر هســتی آنــان هجــوم مــی آورد و دشــواریهای بازســازی و مخــارج ســنگین آن نیــز بــر دوش آنــان ســنگینی میکنــد امــا صــرف ایــن پرهیــزکاری مانــع از بــروز جنــگ نمیشــود بلکــه بایــد دموکراســی بــر روابــط مــردم و دولتهایشــان حاکــم شــود و ایــن میســر نخواهــد شــد
مگــر آنکــه آگاهــی و فهــم بشــر رشــد و پیشــرفت یابــد و ایــن رشـ ِد قطعــی اســت کــه در نــگاه غایــت بینانــه کانــت بــه تاریــخ و ســرانجام آن صلــح ابــدی را میــان دولــت هــای دموکراتیــک مســتقر خواهــد نمــود. فیلســوف آلمانــی رخنمایــی ایــن آرزوی بلنــد را نیازمنــد تحقــق پیش شــرطها و شــرطهایی اعــام میکنــد .برخــی ازیــن پیششــرطها عبارتانــد از «شــفافیت و پرهیــز از صلــح موقــت و فریبکارانــه به منظور تــدارک نبرد جدیــد ،برچیــده و منســوخ شــدن ارتشــهای ـی ثابــت و حرفــه ای و تشــکیل نیــروی نظامـ ِ مردمــی بــرای دفــاع ملــی ،عــدم مداخلــه کشــورها در امــور داخلــی و قانون اساســی و حکومــت و اداره کشــورهای دیگــر و .» ... امــا کانــت ســه شــرط اساســی بــرای اســتقرار صلــح پایــدار در اندیشــه صلــح جــوی خــود برمیشــمارد.که در ذیــل بــه اختصــار آنــان را مــرور میکنیــم. نظــام جمهــوری :ایــن نظــام بــر پایــه قانــون اساســی کــه برآینــد قــرارداد اجتماعــی برآمده از اراده و خواســت عمومــی آحــاد جامعــه اســت ،اســتوار میباشــد .بنیانهــای ایــن نظــام حکومتــی بــر « بــاور بــه انســان بــودن و برخــورداری از آزادی ،تبعیــت و وابســتگی بــه قانــون ،شــهروندی و برابــری در برابــر قانــون» بنــا میشــود.جمهوری کانتــی، دموکراســی از نــوع نمایندگی(پارلمانــی) اســت و قوای ســه گانه اجرائی ،قانونگذاری و قضائــی از یکدیگــر جــدا و مســتقل انــد. فدراســیون دولتهــای آزاد :ایــن مجمــع نهــادی بیــن المللــی اســت متشــکل از دولــت هــای جمهــوری کــه هــدف اش پاســداری از صلــح اســت و مرجعــی اســت بــرای رســیدگی بــه دادخواهــی کشــورهایی کــه مــورد تجــاوز و هجــوم نظامــی قــرار گرفتــه انــد .بــه عبــارت دیگــر ایــن تشــ ّکل بیــن المللــی دو وظیفــه اصلــی دارد: -1تعهــد و اقــدام بــه عــدم مداخله کشــورهای عضــو در امــور داخلــی یکدیگر.2.همســویی متحدانــه در حمایــت و دفــاع از یکدیگــر در برابــر تجاوزهــای فــرا مــرزی .بدیهــی اســت کــه اگــر دولتهــا متعهــد بــه عــدم دخالــت در امــور یکدیگــر شــوند جنگــی رخ نمــی دول دهــد تــا دفــاع مشــترکی از اعضــای َ متحــد بــر علیــه دولــت خاطــی شــکل گیــرد. حــق جهــان شــهری :ایــن حــق مبتنــی بــر روابــط آزاد انســانها در قالــب حــق ورود بــه جوامــع و ســرزمینهای یکدیگــر ،دیــدار ارتباط،دادوســتد در چارچوبــی صلــح آمیــز
ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
دیانت بهائی :آئین مردم ساالری و صلح
t e n . s w e n i a h a b . w
ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳ ،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
w
بــزرگ و واالســت امــا کاری بــه غایــت دشــوار و حتــی پــر خطــر اســت چــرا کــه ایــن حکومــت بــه دلیــل گســتردگی قلمــرو آن بــرای تنفیــذ قــدرت و اداره امــور ،نیازمنــد إعمــال نظمــی آهنیــن و فراگیــر اســت .وی مخاطــرات بــر ســر راه چنیــن حکومتــی را از جملــه اســتبداد و خودکامگــی مطلق،ســوق بــه وضعیــت جنگــی بــه دلیــل وســعت منطقــه و کثــرت افــراد تحــت حکومــت کــه بایــد همگــی در ظــ ّل حفــظ و مدیریــت چنیــن حاکمیتــی باشــند مــی بینــد امــا در مجمــوع آن را ایــده ای مثبــت میخوانــد کــه در آینــده نتیجــه دســتیابی بشــریت بــه «روشنگری،خردمندی،اندیشــمندی و بلوغ»ممکــن و تحققپذیــر خواهــد بــود. بــا همــه ایــن تفاصیــل بــه ویــژه در دوران
w
کــه صلــح دموکراتیــک از آن بــه عنــوان «میهمــان نــوازی جهانــی» یــاد مــی کنــد و البتــه قواعــدی همچــون جــواز شــهروندان هــر کشــور بــرای مهاجــرت و اســکان در ســرزمینی کــه مــی خواهنــد ،حــق دولتهــا بــرای اخــراج مهاجــر در صــورت ارتــکاب جــرم یــا جنایــت یــا عــدم متابعــت قوانیــن کشــور محــل ســکونت و ...ایــن حــق را قاعــده منــد و حراســت مــی کنــد. بــر ایــن دیــدگاه جهــان شــهری ،انســانها در کــره خاکــی بــه یکدیگــر نزدیکتــر شــده و «جهــان شــهر» را شــکل داده و از ســاکنان آن «شــهروند جهانــی» میســازد .شــهروندی کــه دارای وظایف،مســئولیتها،تعهدات و حقوقــی در برابــر ســرزمین اســکان خــود و دیگــر کشــورها و کل جهــان مــی باشــد. بــر پایــه ایــن ســه شــرط بــه تعبیــر کانــت مــی تــوان در ســایه نوعــی قــرارداد فــدرال میــان دولتهــا و اســتقرار حکومــت قانــون بــه جنــگ و خشــونت پایــان داد. فدراســیونی کــه مــد نظــر ایــن فیلســوف نظریــه پــرداز اســت مــی توانــد بــه پیمــان صلــح دائمــی متصــل شــود و حافــظ آن باشــد بــه شــرطی کــه قانــون اساســی و نظــام جمهــوری در کشــورهای عضــو برپــا شــود و بــه واســطه آن اهــرم قدرتمنــد کنتــرل بــر حکومتهــا فراهــم مــی گــردد و آنــان را از اغــراض و اهــداف و اعمــال تجاوزگرانــه بــاز مــی دارد زیــرا بــه واســطه قانــون و نظــام جمهــوری مــردم نظــارت و کنتــرل بــر اوضــاع و حرکــت و اقدامــات حکومتهــا را بــر عهــده و در دســت دارنــد.از طــرف دیگــر قوانیــن ملتهــا نیــز بایــد بــر پایــه قوانیــن کلــی فدراســیون دولتهــا تهیــه شــود و بــه مــدد آن حکومــت هــای خاطــی یــا متجــاوز عادالنــه تنبیــه شــوند یــا در برابــر اقدامــات عصیــان گرانــه و ســرپیچی از قوانیــن بیــن المللــی آنهــا مقاومــت یــا اقدامــات بازدارنــده مؤثــر انجــام شــود .و باالخره آنکه هــدف نهایــی پیشــرفت انســان آن اســت کــه از وضعیــت طبیعــی (غریــزی) غیراخالقــی بیــرون آمــده و عضــو جامعــه اخالقــی و مدنــی شــود .ازیــن رهگــذر همــه انســانها فــارغ از رنــگ و نــژاد و ملیــت بایــد بالقــوه بــه عنــوان یکــی از اعضــای ایــن فدراســیون جهانــی دیــده شــوند و از حقــوق و رفتــار یکســان حکومتهــا بــا خــود بهرهمنــد شــوند. کانــت در مــورد تحقــق شــرطهای ســه گانــه دســتیابی بــه صلــح ابــدی ،حرکتــی تدریجی و
گام بــه گام را توصیــه مــی کنــد و حرکتهــای شــتابان و اقدامــات انقالبــی و باالبــردن ســرعت تحــوالت را موجــب آشــفتگی و هــرج و مــرج مــی دانــد .بــه اعتقــاد او ســرعت فرآینــد صلــح پایــدار باید بــا «میزان فرهنگپذیری،قانــون گرایــی و خــرد افــراد و حکومتهــا» هماهنــگ باشــد وگرنــه ایــن حرکــت بــه مقصــود واصــل نخواهــد شــد در عیــن آنکــه چنــان رخــدادی بــا چنیــن وســعت و عمقــی بــا پرداخــت هزینههــا و انجــام تالشــها و فداکاریهــا بدســت میآیــد و امــری ســهل الوصــول و رایــگان نخواهــد بــود. بررســی صلــح اندیشــی کانــت و طراحــی او را بایــد بــا ایــده «جمهــوری جهانــی» کامــل نمــود کــه بــدان در نظریــه سیاســیاش پرداختــه اســت .از دیــدگاه او تأســیس حکومــت واحــد جهانــی اگــر چــه پدیــده ای
معاصــر اندیشــمندانی چــون وودرو ویلســون(رئیس جمهــوری آمریــکا در دوران جنــگ جهانــی اول) ،آر.جــی. رامل،جــان رالز،جــوزف شــومپیتر و ... بــه ارائــه نظریــه در زمینــه روابــط مــردم ســاالری و صلــح پرداختهانــد کــه بــرای آگاهــی از آن بایــد بــه منابــع مربوطــه مراجعــه نمود.امــا چیــزی کــه از فلســفه و طــرح کانــت و دیگــر اندیشــمندان صلــح پایــدار در ارتبــاط بــا دموکراســی بــر مــی آیــد آن اســت کــه تحقــق شــرطهای بنیادیــن صلــح همگــی در گــرو «گفتگــو» اســت. گفتگویــی آزاد تــوأم بــا احتــرام بــه کرامــت انســانی و حقــوق متقابــل و رعایــت عدالــت. و امــا در پــی ایــن نظریــه پــردازی هــا و در طــی تجــارب دو نبــرد جهانــی اول و دوم و جنگهــای منطقــه ای بســیار بــه ویــژه در قــرن بیســتم ،در ســال « 1992پطــرس غالــی» دبیــرکل ســازمان ملــل متحــد در آن زمــان طرحــی را بــرای بــرای برقــراری صلــح ارائــه نمــود کــه در مجمــع عمومــی ســازمان ملــل ارائــه شــد و بــه تأییــد کشــورهای جهــان رســید و در ســال 1995نیــز ویراســت دومــی از آن نیــز منتشــر و مــورد تأییــد اعضــای ســازمان ملــل قــرار گرفــت .کانــت بیــش از دو ســده قبــل ارتبــاط میــان صلــح و مــردم ســاالری را در چارچــوب شــکل گیــری «فدراســیون جمهوریهــا یــا دولــت هــای آزاد» شــکلی کــه هــم در اجــزاء خــود یعنــی حکومــت هــای جمهــوری متضمــن دموکراســی بــه معنــای مشــارکت مــردم در قانــون گــذاری و نظــارت بــر ُحســن اجــرای آن اســت و هــم در کلیّــت خــوش یعنــی روابــط فدرالــی میــان جمهــوری هــا در ســطح کالن حــاوی و مجــری قواعــد دموکراســی مــی باشــد. در دوران معاصــر امــا شــاید بتــوان فــارغ از نظریــه پــردازی هــای فیلســوفان سیاســی و اجتماعــی ماننــد «جــان رالــز» و ... مشــخص تریــن طــرح یــا در واقــع طراحــی بــرای اســتقرار صلــح جهانــی کــه مبتنــی بــر دموکراســی و اصــول و فــروع آن اســت و بــه روشــنی بــر تحقــق و اســتقرار «صلــح دموکراتیــک» متمرکــز میباشــد ،مــی تــوان در گــزارش پطــرس غالــی دبیــرکل وقــت ســازمان ملــل متحد(1992تــا )1996یافــت کــه تحــت عنــوان «دســتورکاری بــرای صلــح» در ســال 1992در 31ژانویــه بــه تصویــب ســران شــورای امنیــت رســیده،
دیانت بهائی :آئین مردم ساالری و صلح
t e n . s w e n i a h a b . w w w
ســند مکمل آن در ســال 1995منتشــر شــد و در فحــوای آن حکومــت قانــون و برقــراری دولــت هــای دموکراتیــک در کشــورها الزمه تحقــق صلــح در جهــان اعــام گشــت و بــه تبــع آن در «اعالمیــه هــزاره» ســران دولتهــا چنیــن ابــراز داشــتند کــه برای اجــرای اصول و شــیوههای دموکراســی اقــدام خواهنــد کرد. در ســند 1992چنیــن آمــده اســت کــه پــس از خاتمــه «جنــگ ســرد» ســازمان ملــل مــی توانــد وظیفــه صلــح و امنیــت بیــن المللــی را بــه طــور واقعــی انجــام دهــد امــا بســتر ســازی و برقــراری امنیــت بین المللی بســیار مهــم اســت .از نظــر دبیــر کل «توســعه»به عنــوان یــک حــق اساســی بشــر ،مطمئــن تریــن بنیــان بــرای صلــح و بــدون آن امــکان صلــح پایــدار وجــود نــدارد .او همچنــان مطمئــن بــود کــه هرچنــد دموکراســی تنهــا وســیله دســتیابی بــه حکومــت بهتــر نیســت ولــی تنهــا وســیله قابــل اطمینــان اســت. زیــرا دموکراســی امــکان مشــارکت وســیع مــردم را فراهــم مــی کنــد و تأمیــن کننــده مشــروعیت سیاســی دولتهاســت .مشــروعیت سیاســی موجــب مــی شــود تــا دولتهــا جهــت اجــرای سیاســتها و وظایفشــان بــه نحــوی مؤثــر و کارآ تقویــت شــوند و بــا ایــن قــوی ســازی مشــارکت مــردم در تصمیــم گیریهــا در دولــت و مــردم بــه هــم نزدیکتــر شــوند. اگــر چــه در منشــور ســازمان ملــل حقــوق ملتهــا در جملــه «اصــل حــق تعییــن سرنوشــت ملتها»«،اصــل عــدم مداخلــه کشــورها در امــور داخلــی یکدیگــر» و « اصــل عــدم بــه کارگیــری زور در روابــط بیــن الملل»لحــاظ شــده اســت و همگــی در جهــت تأمیــن و حفــظ صلــح مــی باشــد امــا همانطــور کــه تاریــخ نشــان مــی دهــد و در گزارشــهای ســازمان ملــل متحــد نیــز منعکــس اســت برقــراری صلــح صرفـا ً جنبــه دســتوری و ابالغــی و قراردادی(تعهــدی در قالــب پیمــان هــای بیــن المللــی) کــه زور و اقدامــات تنبیهــی جهانــی حافــظ آن اســت ،نــدارد بلکــه نیازمنــد اســتقرار روابــط صلــح آمیــز میــان مــردم از یــک ســو و میــان مــردم و دولتهــای خــود در چارچــوب حــق و اصــل مشــارکت انســانها در تعییــن سرنوشــت سیاســی-اجتماعی-اداری کشــور خویــش در قالــب شــرکت در امــور قانــون گــذاری ،نظــارت و کنتــرل و در صــورت نیــاز درخواســت و اعمــال تجدیــد نظــر یــا اصــاح قوانیــن و روشــهای تصمیــم گیــری
شــده یــا عــزل و تغییــر و حتــی افــراد اداره کننــده و حاکــم و مجــری قوانیــن اســت. ایــن برقــراری رابطــه صلــح آمیــز کــه در طرحهــای اندیشــمندانه مبتنــی بــر تفکــر و تاریــخ نگــری بیــان شــده انــد مســتلزم برقــراری مردمســاالری اســت کــه خــود نیازمنــد آمــوزش و فرهنــگ ســازی بنیــادی در اذهــان و افــکار مــردم مــی باشــد .از جملــه ایــن اقدامــات توســعه فکــری نیــز مــی تــوان بــه بنیــادی تریــن آن یعنــی دموکراتیــزه کــردن آمــوزش و پــرورش اشــاره کــرد کــه بــه تربیــت نســلهائی مــی پــردازد تــا در بزرگســالی خویــش تصمیــم گیرنــده و قانــون گــذار و مصــدر اداره امــور جامعــه خــود و جامعــه جهانــی شــوند. امــا دیــدگاه دیانــت بهائــی در زمینــه برقــراری صلــح و ارتبــاط آن بــا حاکمیــت مــردم حــاوی نکاتــی اســت کــه هیــچ کــدام از نظریــه پردازهــا و ســندهای بیــن المللــی بــه آن توجــه نمــی کننــد و آن بنیــاد روحانــی و اعتقــادی صلــح و صلــح اندیشــی و ارتبــاط انســانها در قالــب رابطــه مــردم بــا یکدیگــر ،بــا دولتهــای حاکــم بــر خــود و بــا مــردم جهــان و میــان دولتهــای حاکــم بــر کشورهاســت .ایــن همــان نکتــه مهمــی اســت کــه نظریــه پــردازان سیاســی و مجریــان سیاســتهای ملــی و بیــن المللــی از آن غفلــت مــی ورزنــد و صراحتــا ً بــه اعتقــاد ایــن نگارنــده تــا مــد نظــر قــرار نگیــرد و در روابــط بشــری جایــگاه اول و اصلــی خویــش را احــراز نکنــد هیــچ مــردم ســاالری و صلحــی بــه طــور دائــم و اســتوار و پایــدار بــر کــره ارض اســتقرار نخواهــد یافــت : « ّاول و الزم قدم در راه حل مســائل مربوط بــه صلــح جهانــی آن اســت کــه موضــوع صلــح از مرحلــه صرفــا ً عملــی و اجرائــی بايــد بــه ســطحی باالتــر يعنــی توجــه بــه موازيــن اخالقــی و اصولی ارتقاء داده شــود. زيــرا جوهــر صلــح و آرامــش چکيــدهء يــک امــر درونــی اســت کــه بــا مفاهيــم روحانــی و معتقــدات معنــوی تقويــت میگــردد و فقــط بــا بــه کار بســتن ايــن مفاهيــم و معتقــدات اســت کــه راه حــ ّل ثابــت و اســتواری را بــرای تأميــن صلــح جهانــی میتــوان پيــدا کــرد. بــرای حــل هــر مشــکل اجتماعــی میتــوان بــر اصــول روحانــی يــا بــه قــول ديگــر بــر ارزشــهای انســانی اتّــکاء نمــود زيــرا هــر شــخص خيــر انديشــی بــرای مشــکالت راه حلــی پيشــنهاد مینمايــد ولــی خيــر انديشــی و
ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
داشــتن دانــش عملــی معمــوالً کافــی و وافــی بــرای حــل مشــکل نيســت .اينجــا اســت کــه اهمیــت و ضــرورت اصــول روحانــی بيشــتر معلــوم میشــود زيــرا هــم ســبب بــه وجــود آوردن محيــط مســاعدی میشــود کــه موافــق و متــوازن بــا فطــرت اصليّــه انســانی تحــرک و اســت و هــم يــک رفتــار و يــک ّ يــک اراده و آرزوئــی را بــر مــی انگيــزد کــه بــه موجــب آن راههــای عملــی بــرای حــل مشــکل مکشــوف تــر و اجرايــش آســان تــر میگــردد( ».بیــت العــدل اعظــم؛ بیانیــه وعــده صلــح جهانــی ،1985ص)25-26 دیانت بهائی :آئین صلح ذکــر ایــن نکتــه در مقدمــه ایــن بخــش از نوشــتۀ حاضــر ضــروری اســت کــه ســطور و صفحــات معــدود پیــش رو تنهــا اشــارتی گــذرا و بســیار مقدماتــی بــر بنیــان هــای صلــح مــدار و مــردم ســاالرانه آئیــن بهائــی هــر یــک اســت و بــه طــور مســتقل از مفاهیــم «مــردم ســاالری» و «صلــح» بــه دلیــل بنیانــی بــودن ایــن موضوعــات در شــریعت بهائــی بایــد موضــوع و اســاس تحقیقاتــی مســتقل و مفصــل توســط اهــل دانــش و پژوهــش قــرار گیــرد. حماســه «روحانــی -انســانی» صلــح و مردم ســاالری آئیــن بهائــی در آنجــا بنیــان مــی شــود کــه شــارع ایــن شــریعت ،هــدف ظهــور و تعالیمــاش را «اتحــاد َمــن علــی االرض» و «صلــح عمومــی» اعــام فرمــوده و در نظــم اداری نوینــی کــه از یــک ســو تجلیــگاه روح «خدمــت بــه عالــم انســانی» و از ســوی دیگــر جلــوه گاه «نظــم نویــن اداری» در مدیریــت جامعــه بشــری مــی باشــد ،از تشــریع و قانــون گــذاری شــرعی مطابــق بــا نیــاز و شــرایط زمانــه تــا تصمیــم گیریهــای مدیریتــی و اجرائــی را بــر پایــه محکــم و تزلــزل ناپذیــر «مشــورت» یعنــی مبتنــی بــر آراء نفــوس انســانی بنــا نهــاده و اســتوار ســاخته اســت و البتــه تصــدی گــری سیســتم اداری جامعــه نیــز بــه وســیله انتخابــات و بــا رأی عمــوم بهائیــان امــکان پذیــر مــی باشــد .واکاوی هــر یــک ازیــن عناصــری کــه بــدان اشــارت رفــت خــود نیازمنــد حداقــل یــک مقالــه مســتقل و مفصــل اســت امــا در ایــن مجــال انــدک از نصــوص حضــرت بهــاءهللا مــدد گرفتــه و نظــری کوتــاه و گــذرا بــه چشــم انــداز روحانــی ترســیم
دیانت بهائی :آئین مردم ساالری و صلح
t e n . s w e n i a h a . w
ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳ ،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
w
و امــا یکــی از مهمتریــن تجلیــات روح صلــح و آشــتی و اتحــاد و مــودت و آرامــش در مجــاری نظــام اداری کــه جامعــه جهانــی بهائــی را از ســطوح محلــی تــا بیــن المللــی مدیریــت و اداره مــی کنــد بــه جریــان می افتد و بــر عنصــر بنیادیــن «مشــورت» یعنــی در روابــط فیمابیــن اعضــای ایــن نظــام اداری و نیــز پیونــد آحــاد بهائیــان بــا ایــن ســازمان اداری تأثیــر مــی گــذارد کــه بــا روحیــه «خدمــت» بــه انســان هــا در آمیختــه اســت. بــه تعبیــری روشــنتر عنصــر مــردم ســاالری در نظــام اداری بهائــی کــه بــه اعتقــاد اهــل بهــاء در آینــده سیســتم نویــن اداره جهــان خواهــد شــد در دو وجــه )1 :مشــارکت آحــاد بهائیــان در انتخــاب اعضــای خــادم در ایــن ســاختار مدیریتــی کــه بــه امــور جامعــه از قبیــل برنامــه ریــزی و مدیریــت فعالیــت هــای آموزشــی ،مــدد رســانی بــه نیازمنــدان و بیمــاران ،حــل اختالفــات و دعــاوی مالــی و خانوادگی و ...مشــغوالند و )2مشــورت؛ حضــور ذاتــی و عملــی و اجرائــی دارد. کــه مــردم منتخــب گــروه
b
دیانت بهائی و منش و شیوه مردم ساالری
w
شــده مرتبــط بــا ایــن مســائل در ایــن آئیــن اعتقــادی نویــن میافکنیــم. مدعــای نگارنــده کــه دیانــت بهائــی ،آئیــن صلــح و مــردم ســاالری اســت بــه راحتــی توســط آثــار شــارع ایــن شــریعت و دو نفــس مقــدس جانشــین او و نیــز «بیــت العــدل اعظــم» کــه برآمــده از آراء عمومــی مؤمنیــن بــه ایــن شــریعت و «منتخــب منتخــب منتخبیــن» بهائــی اســت ،پشــتیبانی مــی شــود .از جملــه حضــرت بهــاءهللا در آثــار خویــش چنیــن اظهــار فرمــوده انــد: «ای اهــل عالــم فضــل ایــن ظهــور اعظــم آنکــه ،آنچــه ســبب اختــاف و فســاد و نفــاق اســت از کتــاب محــو نمودیــم و آنچــه علــت الفــت و اتحــاد و اتفــاق اســت ،ثبــت فرمودیــم .نعیمــا ً للعاملیــن( ».مجموعــه الــواح مبارکــه چــاپ مصــر ،ص )297 «فســاد و شــئونات آن طــرا ً نهــی شــده ،نهیــا ً عظیمــا ً فــی کتــاب هللا ربّ العالمین(».مجموعــه اشــراقات ،ص)15 ظهــور اعظــم محــض اصــاح «ایــن ِ عالــم ظاهــر شــده فســاد و نــزاع ممنــوع اســت .بایــد نفــوس ُمقبلــه بــه کمــال َروح و ریحــان بــا اهــل امــکان معاشــرت نماینــد( ».مجموعــه عندلیــب،ص)120 «لعمــر هللا جــدال منــع شــده و نــزاع و فســاد و ســفک و اعمــال خبیثــه کل نهــی شــده ،نهیــا ً عظیمــا ً فــی کتابــه العظیــم( ».آیــات الهــی ج،1ص)286 «بــا احــزاب مختلفــه بــه کمــال محبــت رفتــار نمائیــد و معاشــرت کنیــد. ضغینــه و بغضــاء ،مــردود بــوده و َ هســت( ».آیــات الهــی ج)103 / 2 بــر ایــن محــور بــه صورتــی پــر شــمار و مؤکــد جمــال ِقــ َدم در آثــار خویــش عــاوه بــر آنکــه فســاد و جــدال و نــزاع و قتــل و غــارت را شــأن درنــدگان ارض برشــمرده انــد حکــم محکــم متیــن معاشــرت بــا جمیــع احــزاب و ادیــان را تشــریع و هــر نــوع مانــع ســبب اجتنــاب و اختــاف و تفریــق و دوری را – ازجملــه تعصــب ،تقلیــد ،حکــم نجاســت غیــر مؤمنــان بــه ادیــان -مــردود دانســته و منــع نمــوده انــد و پیــروان خویــش را بــه مــراوده بــا محبــت و مــودّت و ِوداد و کمــال َروح و ریحــان بــا جمیــع اهــل عالــم تعلیــم فرمودهانــد .چــرا کــه َمطلَــع علــم الهــی بــه وحــدت اصلیــه نــوع انســانی ناظرنــد و همــه را بــرگ و بــار یــک شــجره واحــده نــوع انســانی مــی بیننــد کــه فــارغ از نــژاد
و دیــن و جنســیت و بــاور و جغرافیــا مــی باشــد و مبــداء و مرجــع همگــی خداونــد بــی ماننــد اســت و نظــر بــه ایــن یگانگــی ذاتــی اســت کــه رفتــار بــا یکدیگــر را بــا اتحــاد و دوســتی امــری ُمبــرم میداننــد: «مشــکات بیــان را ایــن کلمــه بــه مثابــه بــار مصبــاح اســت :ای اهــل عالــم ،همــه ِ یــک دار یــد و بــرگ یــک شاخســار. بــه کمــال محبــت و اتحــاد و مــودّت و اتفــاق ســلوک نمائیــد( ».حضــرت اشــراقات،ص)134 بهاءهللا،مجموعــه بدیهــی اســت کــه وقتــی جنــگ و کشــتار و جــدال و نزاعــی در میــان نباشــد و روابــط مردمــان بــر پایــه وحــدت و اتفــاق و محبــت و دوســتی اســتقرار گشــته اســت ایــن «صلــح عمومــی» اســت کــه بــر روابــط میــان ملــل و بــه تبــع آنهــا دولتهــا حاکــم مــی گــردد .هــر چنــد کــه قلماعلــی از ســر چشــمه وحــی ربّانــی دربــاره «صلــح» و اســتقرار آن چنیــن هدایــت مــی فرماینــد: س اعظــم کــه اداره خلــق بــه آن «ا ُ ّ مربــوط و منــوط آنکــه ّاول بايــد وزرای بيــت عــدل صلــح اکبــر را اجــرا نماينــد تــا عالــم از مصاريــف باهظــه فــارغ و آزاد شــود ايــن فقــره الزم و واجــب چــه اس زحمــت و کــه محاربــه و مجادلــه ّ مشــقّت اســت( ».لــوح دنیــا؛ مجموعــه الــواح نازلــه بعــد از کتــاب اقــدس،ص)50 «جميــع را بــه صلــح اکبــر کــه ســبب اعظــم اســت از بــرای حفــظ بشــر امــر نموديــم. ســاطين آفــاق بايــد بــه اتفــاق بــه ايــن امــر کــه ســبب بــزرگ اســت از بــرای راحــت و ســک فرماينــد ايشــاناند مشــارق حفــظ عالــم تم ّ قــدرت و مطالــع اقتدار الهــی .از ّ حق میطلبيم تأييــد فرمايــد بــر آنچــه کــه ســبب آســايش عبــاد اســت( ».لــوح اشــراقات؛ مجموعــه الــواح نازلــه بعــد از کتــاب اقــدس،ص)50 «و در مقامــی حضــرت موجــود در ســبب و علــت اوليــه ســکون و راحــت ا ُ َمــم و ِعمــار عالــم میفرمايــد :الب ـ ّد بــر ايــن اســت مجمــع بزرگــی در ارض بــر پــا شــود و ملــوک و ســاطين در آن مجمــع مفاوضــه در صلــح اکبــر نماينــد و آن ايــن اســت کــه د َُول عظيمــه بــرای آســايش عالــم بــه صلــح محکــم متشــبّث شــوند و اگــر َم ِلکــی بــر َم ِلکــی برخيــزد جميــع متّفقـا ً بــر منــع قيــام نمايند .در ايــن صــورت عالــم محتــاج مه ّمــات حربيّــه و صفــوف عســکريّه نبــوده و نيســت ّال ـی قــدر يحفظــون بــه ممالکهــم و بلدانهــم. علـ ٰ
ايــن اســت ســبب آســايش دولــت و رعيّــت و للا ملــوک و ســاطين کــه مملکــت .ان شــاء ّ مرايــای اســم عزيــز الهیانــد بــه ايــن مقــام فائــز شــوند و عالــم را از ســطوت ظلــم محفــوظ دارنــد( ».لــوح مقصــود ،مجموعــه الــواح نازلــه بعــد از کتــاب اقــدس،ص)99 البتــه اســتقرار صلــح نیازمنــد وســائط دیگــر نیــز هســت کــه مطلــع علمــی خداونــدی در آثــار خــود اهــل عالــم را بــه آن نــکات و لــوازم توجــه کامــل داده انــد از جملــه برقــراری عدالت،مســاوات و مواســات، تشــکیل محکمــه کبــرای بیــن المللــی کــه مرجــع رســیدگی بــه اختالفــات و دعــاوی دولتهــا مــی باشــد.اختیار و ترویــج زبــان و خــط واحــد ،اجــرای تعلیــم و تربیــت عمومــی و اجبــاری ،تســاوی حقــوق رجــال و نســاء، رفــع تبعیــض هــای نــژادی و دینــی و ملــی و جنســی و اقتصــادی ،تعدیــل معیشــت عمومــی و برقــراری عدالــت اقتصــادی و ...کــه تحلیــل و بیــان تأثیــرات هــر یــک در اســتقرار صلــح نیازمنــد مجالــی مفصــل و دیگــر اســت و خواننــده متحــری حقیقــت بــه منابــع مربوطــه ارجــاع داده مــی شــوند.
دیانت بهائی :آئین مردم ساالری و صلح
t e n . s w e n i a h a b . w w w
«نماینــدگان برآمــده از آراء عمومــی» هســتند و امــروزه تحــت عنــوان «محفــل» (در ســطوح محلــی و ملــی) و «بیــت العــدل اعظــم» در ســطح بینالمللــی شــناخته مــی شــوند و در نــام تشــریعی خــود در آثــار قلــم اعلــی «بیــت عــدل» تســمیه گشــتهاند و در آینــده تحــت همیــن عنــوان بــه خدمــت خواهند پرداخــت ،در تمــام زمینــه هــای اداری و اجرایــی و تصمیــم گیــری و برنامــه ریــزی و حتــی تشــریعی و قانــون گــذاری دینــی کــه ایــن مــورد در صالحیــت و اختیــارات «بیــت العــدل اعظــم» مــی باشــد بــه «مشــورت و مشــاوره» مــی پردازنــد« .مشــورت» و بهــره منــدی از «همفکــری و اتخــاذ رأی بــر اســاس نظــر جمــع و گــروه» بــر اســاس بــاور روحانــی و فریضــه دینــی «خدمــت»، مبــر ٰی از هــر نــوع دســته بنــدی ،تشــکیل ّ حــزب و حــزب گرائــی و شــیوه هــای سیاســی رایــج – ماننــد زد و بندهــا و توافــق هــای پشــت پــرده ،البــی گــری ،خریــدن آراء ،جهــت دهــی بــه آراء و نظــرات صاحبــان رأی و - ...عنصــر وجــودی ایــن نظــام اداری اســت و نــه تنهــا شــیوه اصلــی جــاری میــان اعضــای ایــن گــروه هــای مدیریتــی در زمینــه هــای تصمیــم گیــری و اجــراء مــی باشــد بلکــه در مــوارد ویــژه از نظــرات متخصصیــن در رابطــه بــا موضــوع بهرهمنــد شــده و در عیــن حــال از طریــق «ضیافــت هــای نــوزده روزه» از نظــرات و آراء و اندیشــه هــا و پیشــنهادات احبــاء آگاهــی مییابنــد و بازخــورد تصمیمــات خــود را نیــز در قالــب واکنــش بهائیــان جامعــه تحــت اداره خــود بــه صــورت نظــری و عملــی و شــفاهی و مکتــوب رصــد کــرده و مــورد لحــاظ و اســتفاده قــرار مــی دهنــد. دیانــت بهائــی بــه طــوری کامــاً عمــل گرایانــه و در عیــن حــال اصولــی و عقلــی و علمــی ،طــرح زنــده و نبّــاض خویــش بــرای اســتقرار مــردم ســاالری و صلــح را در تفکــر و بــاور صلــح گرایانــه و نظــام اداری ت فــارغ از قــدرت طلبــی مبتنــی بــر « خدمـ ِ و منفعــت طلبــی و حــزب گرایــی ،وحــدت و مشــورت» بــه جهانیــان ارائــه نمــوده و نشــان داده اســت .ایــن الگویــی اســت عملــی شــده ورای نظریــه پــردازی هــای فلســفه سیاســی یــا نظریــه هــای سیاســی چــرا کــه در پیونــد بــا اعتقــاد قلبــی یکایــک مؤمنــان ایــن آئیــن بــه مبــادی و اصــول و فــروع نظــری و عملــی آن ،در چارچــوب معتقــدات و احــکام
الزم االجــراء دیانــت بهائــی ،در قالــب عهــد و پیمــان مظهــر الهیهــاش بــا پیــروان خــود بــرای همدلــی و همراهــی و اطاعــت از نظــم بدیــع اداری و جهانــی کــه تشــریعاش فرمــوده اســت و باالخــره در تــار و پــود ارتبــاط قلبــی و ایمانــی عاشــقانه اهــل بهــاء بــا حضــرت بهــاء هللا در عمــل بــه تعالیــم و احــکام آن حضــرت قــرار دارد و اینهمــه اســت کــه نظــم نویــن مشــروع ایــن آئیــن را کــه حــاوی روح حقیقــی مــردم ســاالری تــوأم بــا خدمــت و محبــت دو خصلــت مهــم از مجموعــه خصائــل اخالقــی -وجدانــی بهائیــان مــی باشــد بــا حرکــت پیــروان ایــن شــریعت بــه هــدف اســتقرار صلــح بــر کــره خاکــی کــه ایــن نیــز فریضــه دینــی معتقــدان ایــن دیانــت اســت پیونــد مــی زنــد. ذکــر ایــن نکتــه در ایــن مقــام ضــروری اســت کــه مــردم ســاالری در نظــام اداری بهائــی البتــه تفــاوت هــای در ماهیــت و روش بــا دیگــر نظامــات دموکراتیــک دارد .بــرای مثــال در نظــم اداری بهائــی حزب،تحــزب و تبلیغــات انتخاباتــی بــه شــکل رایــج نظامــات دموکراتیــک نمایندگــی وجــود نــدارد و «نفــوس مؤمنه،ســلیمه و فعّالــه» بــدون هیــچ تبلیغاتــی توســط آحــاد جامعــه بــر اســاس شــناختی کــه هــر یــک از افــراد نســبت بــه مــی گیرد اعضــای جامعــه دارنــد انجــام و بــا اتخــاذ آرای اکثریــت افــراد منتخــب متصــدی خدمــت در نظــم اداری جامعــه مــی شــوند .از دیگــر تفاوتهــای موجــود میــان نظامــات اداری موجــود و نظــم اداری بهائــی آن اســت کــه منتخبیــن مســئول و پاســخگوی انتخــاب کننــدگان خــود نیســتند .شــاید ایــن مســئله در وهلــه اول حیــرت انگیــز و متضاد بــا روح و معنــای دموکراســی بــه نظــر آیــد امــا بایــد توجــه داشــت کــه ایــن موضــوع را بایــد از زوایــای گوناگــون مــورد تأمــل قــرار داد .بــرای مثــال پاســخگو نبــودن اعضــای محافــل در برابــر تصمیمــات و اقدامــات شــان بــه معنــی خودکامگــی و مطلــق بــودن رأی و تصمیــم ایــن گــروه یــا غیــر قابــل تجدیــد نظــر بــودن آن نیســت؛ بلکــه یکایــک احبــاء مــی تواننــد نقــد و نظــر خــود را مســتقیما ً یــا از طریــق ضیافــات نــوزده روزه کــه خــود مــی توانــد رأی و نقــد مــورد نظــر یــک فــرد را بــه مشــورت گذاشــته و بــا اتخــاذ رأی اکثریــت بــه آن پشــتوانۀ نظــر جمعــی ببخشــند بــه محافــل ارســال دارنــد و درخواســت بازنگــری طــرح و برنامــه
ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
و تصمیــم محفــل نماینــد .بدیهــی اســت کــه محفــل بــر اســاس «روح مشــورت» حاکــم بــر ماهیــت و نظــام آن کــه امــری احکامــی و تشــریعی اســت و غیــر قابــل تخلــف، نظــر و پیشــنهاد اصالحــی یــا جایگزیــن را مــورد تحقیــق و تأمــل و بررســی قــرار مــی دهــد .بایــد ذکــر شــود کــه در صورتــی کــه محفــل بــه نظــر اصالحــی و پیشــنهادی بنــا بــه هــر دلیــل وقعــی ننهــاد یــا دالیــل محفــل بــرای فــرد یــا جمعــی کــه درخواســت تجدیــد نظــر دارنــد قانــع کننــده نبــود ،ایــن حــق بــرای اعضــای جامعــه وجــود دارد کــه در خواســت تجدیــد نظــر خــود را بــه مراجــع باالتــر یعنــی «محفــل ملــی» و نهایتـا ً «بیــت العــدل اعظــم» ارجــاع داده و درخواســت اصــاح کننــد .بنابرایــن اگــر فیالواقــع تحــت عناصــری چــون روحانیــت و روحیــه خدمــت محفــل ،لــزوم اطاعــت از آراء محفــل ،اعتمــاد بــه خردمنــدی و صالحیــت جمعــی و در نتیجــه صحــت رأی و تصمیــم محفــل ،حفــظ وحــدت و اتحــاد ،پرهیــز از تفرقــه افکنــی و مخالــف خوانیهــای مخــرب و قــدرت طلبانــه فــردی یــا گروهــی ،آراء و تصمیمــات محافــل از مخالفــت و مقاومــت نظــری و عملــی اعضــای جامعــه محفــوظ مــی شــود امــا همــواره مســیر اســتیناف و اصــاح و تغییــر در کمــال احتــرام و ادب و مــودت و آرامــش بــر پایــه حــق اظهــار نظــر و قبــول خــرد فــردی و جمعــی و اجتماعــی بــاز و بــدون مانعــی همــوار اســت. بــاری خصائــل محبــت ،خدمــت و صلــح را همانگونــه کــه تاریــخ ایــن دیانــت و روش و منــش عملــی فــردی و اجتماعــی پیــروان آن نشــان مــی دهــد ،اندیشــه و عم ـ ِل مــردم ســاالری مبتنــی بــر مشــورت و نظــر جمعی، وحــدت و آشــتی و پرهیــز از هــر نــوع جنــگ و جــدال را از قالــب ایــده و نظریــه بیــرون آورده و الگویــی عملــی بــرای اهــل جهــان بــه نمایــش گــذارده اســت .اگــر چــه شــاید ایــن رونــد تقلیــب و غلبــه ُکنــد بــه نظــر آیــد امــا اهــل بهــاء مستبشــرند کــه الگــوی عملــی حیــات و رفتــار بهائــی در تمــام ابعــاد فــردی و اجتماعــی و اداری و عمومــی ســرانجام ســر لوحــه اعمــال و اقدامــات عالــم بشــری قــرار خواهــد گرفــت. هــر چنــد بــه ظاهــر دنیــای امــروز غــرق در ظلمــت ظلــم و غفلــت مشــاهده گــردد امــا در نتیجــه تجــارب و بلــوغ عقالنــی و روحانــی بشــریت ،آینــده روشــن تــوأم بــا
دیانت بهائی :آئین مردم ساالری و صلح
t e n . s w e n i a h a b .
ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳ ،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
w
-۱شیوه چشمت فریب جنگ داشت /ما ندانستیم و صلح انگاشتیم ( .در برخی منابع :ما غلط کردیم و صلح انگاشتیم ) -۲صلح ؛ محمدعلی ابراهیمی -3برگرفته و نمل با اندکی افزوده از مماله «فرهنگ واژه ها :دموکراسی یا مردم ساالری؛ اکبراسد علی زاده،ماهنامه مبلغان DEMOS-۴به معنی اراذل و اوباش،توده عوام ،الشار فرودست و ضعیف و کلیه شهروندانی که در پالیس POLISیا دولت شهر زندگی می کنند
w
منابع
w
بــا صلــح و ســام ،عــدل و اعتــدال ،محبــت و مــودت بــر عالــم انســانی حاکــم خواهــد شــد. «در ايــن دور بديــع جهــان جهــان ديگــر گــردد و عالــم انســانی در کمــال آســايش و زينــت جلــوه نمايــد .نــزاع و جــدال و قتــال بــه صلــح و راســتی و آشــتی مب ـدّل خواهــد گشــت .در بيــن طوائــف و اُمــم و شــعوب و د َُول محبّــت و الفــت حاصــل شــود و التيــام و ارتبــاط محکــم گــردد .عاقبــت حــرب بــه کلّــی ممنــوع شــود و چــون احــکام کتــاب مقــدّس اجــرا گــردد منازعــات و مجــادالت در محکمــه عموميّــه دول و ملــل بــه نهايــت عدالــت فيصــل خواهــد يافــت و مشــاکل متحدّثــه ح ـ ّل خواهــد گشــت .قطعــات خمســه عالــم حکــم يــک قطعــه يابــد و امــم متع ـدّده يــک ا ّمــت شــود و روی زميــن يــک وطــن و نــوع انســان يــک طائفــه شــود و ارتبــاط اقاليــم و امتــزاج و ائتــاف و التيــام اقــوام و طوائــف بدرجــه ای رســد کــه نــوع بشــر حکــم يــک خانــدان و يــک دودمــان يابــد نــور محبّــت آســمانی بدرخشــد و ظلمــات بغــض و عــداوت بــه قــدر امــکان زائــل گــردد .صلــح عمومــی در قطــب امــکان خيمــه برافــرازد و شــجره مبارکــه حيــات چنــان نشــو و نمــا نمايــد کــه بــر شــرق و غــرب ســايه افکنــد. اقويــا و ضعفــا و اغنيــا و فقــرا و طوائــف متنازعــه و ملــل متعاديــه کــه ماننــد گــرگ و بــره و پلنــگ و بزغالــه و شــير و گوســاله هســتند در نهايــت محبّــت و ائتــاف و عدالت و انصــاف بــا هــم معاملــه نماينــد و جهــان از علــوم و معــارف و حقايــق و اســرار مملــو خواهــد گشــت للا کائنــات و معرفــة ّ ّ (».حضرتعبدالبهاء؛مفاوضــات،ص )50 24آگوست 2016
-۵دموکراسی چیست؟ ؛ ضیاء طرفدار -۶نقل با تخلیص و اندکی تغییر و افزوده از «کند و کاوی در ابعاد و گستره مفهوم دموکراسی؛طاهره جاویدی کالته جعفرآبادی ،فصلنامه مجله جامعه شناسی ایران -۷برگرفته و نمل با حذف و اضافات از مقاله کند و کاوی در ابعاد و گستره مفهوم دموکراسی؛طاهره جاویدی کالته جعفرآبادی،فصلنامه مجله جامعه شناسی ایران -۸برای مالحظه نمونه های این تفاوت ها ر.ک .به درک دموکراسی، رویکردی بر انتخابات عمومی؛جیمز پاتریکگانینگ،ترجمه محسن رنانی و محمد خضری،سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور -۹برای تفصیل ن.ک .به مماله فرهنگ واژه ها :دموکراسی یا مر دم ساالری؛ اکبر اسدعلی زاده،ماهنامه مبلغان -۱۰برای نمونه ن.ک .به فلسفه سیاسی؛ دیوید میلر،ترجمه کمال پوالدی ،نشر مرکزو فرهنگ اندیشه سیاسی،فیلیپ پی.وینر و ،...ترجمه خشایار دیمیهی، نشرنی -۱۱کند و کاوی در ابعاد و گستره مفهوم دموکراسی؛طاهره جاویدی کالته جعفرآبادی و فرهنگ واژه ها :دموکراسی یا مردم ساالری؛ اکبر اسدعلیزاده -12فلسفه سیاسی؛ دیوید میلر ،فصل سوم -13برای شناختی ممدماتی ر.ک .به مدخل ایمانوئل کانت -14این رساله توسط دکتر بالرپرهام ترجمه و توسط آموزشکده آنالین برای جامعه مدنی ایران :توانامنتشر شده است -15پیشینه اندیشه ورزی های کانت درباره صلح را در یادداشتها و آثار او به سال 1055-1056یعنی چهل سال قبل از انتشار رساله «صلح پایدار» -16نمل با اختصار و اندکی تغییر و افزوده از مماله صلح پایدار کانت و بازتاب آن در جهان امروز؛علی محمودی -17نقل با تغییراتی در متن از مقاله صلح دموکراتیک در روابط بین الملل؛عبدهللا قنبرلو ،پژوهشنامه دفاع مقدس -۱۸صلح دموكراتین در روابط بین
الملل،عبدهللا قنبرلو -19برای روایت دیدگاه کانت و مسائل و نکات نظریه او دراین بخش آنچه خواندید به طور کامل از مقاله صلح پایدار کانت و بازتاب آن در جهان امروز؛علی محمودی -۲۰مقاله بررسی جهانی شدن دموکراسی وتاثیرآن برصلح وامنیت بین الملل؛هادی احتشامی،فصلنامه سیاست -۲۱فلسفه سیاسی دیانت بهائی -22پیام ملکوت،عبدالحمید اشراق خاوری -23برای تفصیل این موارد در آثارحضرت بهاء هللا و مبینین آثار ایشان و نیز هدایات بیت العدل اعظم ر.ک .به مجموعه ای از الواح جمال اقدس ابهی که بعد از کتاب اقدس نازل شده گلزار تعالیم بهائی ،ریاض قدیمی پیام ملکوت ،عبدالحمید اشراق خاوری انوارهدایت ،بیت العدل اعظم نظم جهانی بهائی:منتخب توقیعات حضرت ولی امرهللا؛هوشمندفتح اعظم ندا به اهل عالم، حضرت ولی امرهللا ،اقتباس و ترجمه هوشمند فتح اعظم ظهورعدل الهی،حضرت ولی امرهللا هدف نظم بدیع جهانی ،حضرت ولی امرهللا -24ارکان نظم بدیع؛ غالمعلی دهقان, خضائل اهل بهاء و فرائض اصحاب شور؛ محفل ملی بهائیان ایران -25جزوه نظم اداری(طرح حدالل معلومات امری) -26نقد تطبیقی نظامات موجود اداری –سیاسی و دینی –با نظم اداری بهائی و نظم بدیع جهانی بهائیکه طرح و مفاهیم آن در آثار بهائی به ویژه آثار حضرت ولی امرهللا طرح و ارائه شده است نیازمند مقاله و بررسی های مستمل می باشد. که در این مجال نمی گنجد .برای آشنایی مختصر با این تفاوت ها به ارکان نظم بدیعاثرغالمعلی دهقانبه ویژه ص ۲۱۱الی ۲۱۳مراجعه فرمایید .و نیز ر.ک .به مقاله تحلیلی از دموکراسی لیبرال و نظم اداری بهائی ،آرش ابی زاده ،ترجمه و اقتباس پریوش سمندری و نیز ر.ک .به بیانیه صلح جهانی،بیت العدل اعظم ،که در آن بیت العدل اعظم الهی به دلیل ضعف و مشکالت نظامات موجود بشری ،نظم اداری بهائی را به عنوان مدل جایگزین معرفی می فرمایند.
خاطرات زندان
t e n . s w e n i a h a b . w w w
پائیز شصت و یک بود ,در سلول خود در زندان مرکزی کرمانشاه نشسته بودم که دیدم پاسداری دریچهء کوچک در آهنی را باز کرد و نگاهی به من انداخت و گفت : » تو با کی حاضری بحث مذهبی داشته باشی؟ «کمی مکث کردم ,یکمرتبه این بیان مبارک در کلمات مکنونهء عربی از خاطرم گذشت که « فارجع ابصر الیک لتجد نی فیک قائما قادرا مقتدرا قیوما».جواب دادم «با امام خمینی» (که در انزمان درقید حیات بودند)گفت« :توکی هستی که میخای با امام بحث کنی؟» گفتم «هرکی هستم حاضرم با باالترین مرجع شیعه مباحثه داشته باشم» دریچه را باعصبانیت بست و رفت .چند روز گذشت .یکروز بعد از ناهار دریچه باز شد و صدائی گفت چشمبند تا ببند و بیا بیروناساسامم بیارم ؟ نه الزم نکردهکجا میریم بعدا میفهمیچشمبند را بستم و بیرون آمدم .وقتی ما را میخواستند جابجا کنند چون با چشمبند باید نقش نابینایانرا بازی کنیم و آنان نقش راهنمایان را و ضمنا میخواستند دست به ما نزنند که نجس نشوند, رسم بود که یک لولهء خرطومی به طول حدودا یکمتر به دست ما میدادند و سر دیگر لوله دست خودشان بود.آنها از جلو میرفتند و ما به دنبال. فقط چیزی را که نفهمیدم این بود که چه تکنیکی پیاده می کردند که سر ها به باهم اشتباه نشود !! .به هرحال دنبال نگهبان راه افتادم در جائی گفت « چشم بندتو بردار « .برداشتم ,دیدم اتاقی است حدودا دوازده متری که با موکتی سبز رنگ مفروش شده بود .کمی منتظر ماندم ,دیدم دوستان بهائی دیگر زندانی را هم آوردند .از دیدنشان خوشحال شدم و معانقه کردیم .آنروز تعدادمان به نه نفر بالغ میشد.پاسداری که به نظر میرسید یکی از مقامات زندان باشد گفت: سرو صدا نکنید .روی زمین دور هم بشینید و این قسمتو خالیبذارید ,نماینده ای از طرف حوزهء علمیهء قم تشریف میارند که
شماهارو ارشاد کنن. شستم خبردار شدم که قضیّه از کجا آب میخورد.و جریان را برای رفقا گفتم.چند دقیقه بعد شخص مع ّممی وارد شد ,نگاهی به جمع کرد و گفت یه روزنامه برام بیارید. فهمیدیم چون ممکنه پای ما آن قسمت جداشده را لمس کرده باشد , حاج آقا محضا لالحتیاط روزنامه خواستند که به طهارتشان خدشه ای وارد نشود.یک روزنامهء کیهان آوردند ا ّمآ تکافوی هیکل فربهء حاج آقا را نکرد .دستور تکرار داد .روزنامهء دیگری آوردند و به دقت پهلوی هم گذاشتند .خیال حاج آقا راحت شد و نشست.بعد یک یک مارا برانداز کرد و گفت کی حاضره با من بحث کنه؟من که میدانستم بچه هاهمگی آمادگی دارند جواب دادم من خدمتتون هستم ,هرکس دیگری راهم که انتخاب کنیدمشکلی نیست . ماهمه ریشهایمان بلند شده بود چون در آنجا اجازهء استفاده از تیغ و یا ماشین ریش تراش نداشتیم.فقط یکنفر میان ما بود که هنوز به سن جوانی نرسیده بود و ریش نداشت .حاج آقا اورا مخاطب قرارداد و سواالت را شروع کرد .اتفاقا آن نوجوان دارای معلومات امری شایانی بود و همهء سواالترا به سهولت و درنهایت آمادگی پاسخ داد.بعد بقیه را هم مورد آزمون قرار داد .بحمدهللا همه مطلّع ونسبت به ایده ئو لوژی خود آگاه بودند. آخر سر هم با بنده سرشاخ شد و ایرادات مختلفی را که از کتابهای ردیّه آموخته بود مطرح کرد .همه را جواب دادیم .حدود سه ساعت مباحثه به درازا کشید.همه اجازه داشتند در بحث شرکت کنند حتی نگهبان.باالخره حاج آقا که نتوانسته بود دالئل قانع کننده ای بر بطالن عقیدهء ما اظهارکند گفت: میدونید با شماها باید چیکار کنیم؟نه حاج آقا باید شهری بسازیم با دیوارای بلند و شماهارو اونجا نگه داریم .تا با هیچکس نتونید ار تباط داشته باشید. بعد بلند شد و از اتاق خارج شد .و مارا دوباره به سلّولهایمان برگرداندند ح -صادق زاده
ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
دختری در میان آشوب و باران
t e n . w e n i a h a b . w w
ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳ ،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
w
میــان دو اســم بــاران و آشــوب همیشــه ســردرگم بــودم .نــام مــرا بــاران گذاشــتند ولــی مــادرم همیشــه آشــوب صدایــم مــی زد .همیشــه مــی گفــت تــو از بچگــی هــم آشــوبی بــرای خــودت بــودی .امــا آشــوب کوچولــوی دبــروز دیگــر بــزرگ شــده بــود و طغیانهایــش مــادر را مــی ترســاند .مــادرم همیشــه نالــه مــی کــرد و مــی گفــت :تــو بایــد مثــل زنــان اینجــا باشــی .زن بــودن یعنــی بچــه بــه دنیــا آوردن ،یعنــی حلقــه بــه گــوش بــودن ،یعنــی کتــک خــوردن و دم نــزدن، یعنــی آن چیزهایــی کــه همچنــان جامعــه مــرد ســاالر از مــا مــی خواهــد .مهــم نیســت کــه پولــدار باشــی یــا فقیــر مهــم ایــن اســت کــه زن هســتی و بایــد آن چیــزی باشــی کــه آنهــا مــی خواهنــد .تــو بایــد مثــل مــن باشــی ،مثــل خواهــرت .تــو نمــی توانــی دنیــا را تغییــر دهــی .اینجــا روســتا اســت و تــو بایــد مثــل همــه فکــر کنــی .تــو نمــی توانــی دنیــای مردانــه را عــوض کنــی .دنیــای تــو بایــد آن چیــزی باشــد کــه اینجــا مــی بینــی نــه آن چیــزی کــه در ســرت ولولــه برپــا کــرده اســت .امــا مــن حرفهــای مــادر را درک نمــی کــردم .او از دنیــای مردانــه ای مــی گفــت کــه مــن قبولــش نداشــتم .مــن مــی خواســتم در برابــر ناعدالتــی هــا بایســتم ،مــی خواســتم فریــاد مظلومیــت زنــان باشــم ،مــی خواســتم کتــک خــوردن زنــان از شوهرانشــان فقــط کابوســی تلــخ باشــد و بــس ،مــی خواســتم کــه آنهــا بــدون تــرس انتخــاب کننــد و عاشــق شــوند ،مــی خواســتم کــه آنهــا بــه عنــوان یــک انســان دیــده شــوند ،مــی خواســتم زنــان روســتایم بــه خاطــر بــه دنیــا آوردن دختــر تحقیــر نشــوند و مــی خواســتم کــه دنیــا را
s
الله خانه باز
دگرگــون کنــم .امــا چــه بچــه گانــه فکــر مــی کــردم کــه مــی توانــم نــه فقــط روســتای کوچــک خودمــان را بلکــه دنیــا را پــر از عدالــت کنــم زمانــی کــه قــرار بــود خــود قربانــی یــک بــی عدالتــی شــوم .پانــزده ســاله بــودم و مملــو از تمــام بایدهــا و نبایدهــا، مملــو از ســوالهای بــی جــواب ،مملــو از عشــق و نفــرت و مملــو از مــال و ثروتــی که داشــتیم .پــدرم همــه کاره روســتا بــود و در فکــر مشــروع و نامشــروع و مــن در فکــر تغییــر دادن مشــروع هــا و نامشــروع هــا. بعــد از گذشــت ســالها آن روز را خــوب بیــاد دارم .روزی کــه دختــران در روســتا غــرق در شــادی بودنــد .قــرار بــود آراز بــه روســتا برگــردد .آن پســرک موفرفــری و قدبلنــدی کــه همیشــه دوســت داشــت برتــری خــودش را ثابــت کنــد ،همیشــه مــی خواســت مــورد توجــه دخترهــا باشــد ،همیشــه مــی خواســت بگویــد کــه او مــرد اســت و بایــد همــه دخترها از او اطاعــت کننــد .آه کــه چقــدر در عالــم بچگــی از ایــن پســر موفرفــری بــدم مــی آمد. امــا حــاال قــرار بــود بعــد از گذشــت هشــت ســال بــه روســتا بــر گــردد .آراز هشــت ســال پیــش روســتا را بــرای درس خوانــدن تــرک کــرده بــود و دیگــر هرگــز بــه روســتا نیامــده بــود و امــروز بعــد از گذشــت هشــت ســال بــه عنــوان معلــم بــه روســتا بــاز مــی گشــت. هــر کــدام از دختــران در روســتا آراز را بــه گونــه ای کــه خــودش دوســت داشــت توصیــف مــی کــرد .ولولــه ای یواشــکی در بیــن دختــران روســتا بــر ســر آراز در گرفتــه بــود .خواهــرم بهــار نیــز بــه دور از چشــم پــدر بــرای دیــدن آراز لحظــه شــماری مــی کــرد .آراز آرزوی دختــران روســتا شــده بــود .مــادرم همیشــه مــی گفــت شــهر آدمهــا را عــوض مــی کنــد .نمــی دانــم آراز هــم عــوض شــده اســت و یــا اینکــه هنــوز همــان پســر مغــروری اســت کــه بــه مــرد بــودن خــود افتخــار مــی کــرد؟ بــا اینکــه ایــن ســواالت در ســرم ولولــه ای درســت کــرده بــود امــا شــاید اصــا جــواب ایــن ســواالت برایــم مهــم نبــود چــون مــن عاشــق آراد بــرادر آراز بــودم .آراد مثــل آراز بــرای درس خوانــدن بــه شــهر نرفتــه بــود امــا بــه نظــر مــن او تنهــا کســی بــود کــه فریادهــای زنانــه مــن را ناگفتــه مــی شــنید .بــرای همیــن دور از چشــم پــدر و مــادر عاشــقش شــدم. آراز بــه روســتا وارد شــد و از فــردای آن روز کارش را در مدرســه آغــاز کــرد .شــهر هــم نتوانســته بــود افــکار پوســیده آراز را
تغییــر دهــد .او همچــون گذشــته مغــرور بــود و بــه مــرد بودنــش افتخــار مــی کــرد و زنــان را موجوداتــی ضعیــف مــی دیــد. نمــی دانــم او چــه مــی توانســت بــه بچــه هــای روســتا یــاد بدهــد زمانــی کــه خــود اینگونــه مــی اندیشــید.او هــر روز بــه دیــدن پــدر مــی آمــد و ســاعتها بــا هــم حــرف مــی زدنــد .چنــد مــاه از آمــدن آراز بــه روســتا گذشــته بــود که پــدرم او را بــرای خواهــرم بهــار در نظــر گرفــت .پــدر کدخــدای روســتا بــود و حــرف حــرف خــودش .البتــه چــه کســی بــدش مــی آمــد کــه دامــاد کدخــدا شــود .بهــار وقتــی خبــر ازدواجــش بــا آراز را شــنید همچــون گلهــای بهــاری از نــو شــکفت و چــه بچــه گانــه خوشــحالی مــی کــرد .بهــار در میــان خوشــحالی بــی وصــف خــودش و مــردم روســتا بــه خانــه آراز رفــت ولــی چــه زود بهــارم ،خواهــرم ،عزیــزم ،همــرازم بهــارش بــه پاییــز رســید .هــر روز خواهــرم پیرتــر مــی شــد و بدنــش کبودتــر .روزی نبــود کــه جــای مشــت هــای آراز بــر روی صــورت و تــن بهــار دیــده نشــود .از پــدرم خواســتم کــه بــه آراز اعتــراض کنــد امــا پــدرم مــی گفــت حتمــا خواهــرت کاری کــرده کــه مســتحق کتــک خــوردن بــوده .بــه او گفتــم آخــر پــدر تــو کدخــدای روســتا هســتی تــو بایــد بــه دنبــال عدالــت باشــی .تویــی کــه نمــی توانــی از دختــرت در مقابــل ظلــم شــوهرش دفــاع کنــی چگونــه مــی خواهــی عدالــت را در روســتا برقــرار کنــی .جــواب عدالــت خواهــی مــن هــم مشــت و لگدهایــی بــود کــه پــدرم بــه روح مجروحــم وارد مــی کــرد. نــا امیــد و بــا بدنــی کبــود پیــش آراد رفتــم و از او خواســتم کاری کنــد ،از او خواســتم جلــوی بــرادرش را بگیــرد و از او خواســتم کــه خواهــرم را نجــات دهــد امــا ناباورانــه دیــدم کــه از دســت آراد هــم کاری ســاخته نیســت .نمــی دانــم شــاید او هــم کار بــرادرش را قبــول داشــت .نمــی توانســتم بــه خواهــرم بگویــم کــه ســکوت کند،کــه کتــک بخــورد و دم نیــاورد .خواهــرم جلــوی چشــمم ذره ذره از بیــن مــی رفــت و مــن نمــی توانســتم کاری کنــم .آراد تنهــا کســی بــود کــه در آن روزهــای ســخت مــی توانســتم بــا او درد دل کنــم و از روح مجروحــم بگویــم. گذشــت ســالیان ســال هــم روح مجــروح مــرا التیامــی نــداده اســت 40 .ســال پیــش بــود .آن روز شــوم را مــی گویــم .آراد بــه مــن پیشــنهاد داد کــه بــه جــای قصــه خــوردن بــه دیــدن آراز بــه مدرســه بــروم
دختری در میان آشوب و باران
t e n . s w e n
و بــا او در مــورد ظلــم هایــی کــه بــه بهار می کنــد صحبــت کنــم .بــا اینکــه مــی دانســتم اگــر پــدر بفهمــد حتمــا مــرا خواهــد کشــت ولــی نمــی دانــم چــرا ایــن پیشــنهاد را قبــول کــردم. بــا اینکــه مدرســه از روســتا فاصلــه داشــت امــا بــه طــرف مدرســه رفتــم .در راه مدرســه بــودم کــه چنــد نفــر ناشــناس راه را بــه مــن بســتند و وقتــی بــه هــوش آمــدم تنهــا چیــزی کــه مــی شــنیدم ضجــه هــای مــادرم بــود. معلــوم بــود کــه چــه شــده اســت و بدتــر از آن معلــوم بــود کــه حکــم چیســت .هیچکــس بــه مــن حــق صحبــت کــردن نــداد حتــی پــدرم. خودشــان حکــم را نوشــتند و قــرار شــد کــه فــردا اجــرا شــود .نمــی دانــم چگونــه آراز توانســته بــود نظــر پــدر و ریــش ســفیدهای روســتا را عــوض کنــد امــا هــر چــه بــود حکــم جــاری نشــد و مــن زنــده مانــدم .از فــردای آن روز بــرای مــن همــه چیــز تمــام شــد .کدخــدا بــودن پــدر هــم بــه دادم نرســید.
i a h a b . w
هــر کســی بــه خــود حــق مــی داد کــه بــه مــن ناســزا بگویــد ،کــه مــرا لعنــت کنــد ،کــه مــرا بدنــام بنامــد .همــه ایــن ناســزاها را تحمــل کــردم چــون مــی دانســتم آراد ســنگ صبــورم خواهــد بــود .امــا چــه بچــه گانــه فکــر مــی کــردم کــه بــاز هــم دنیــا بــه مــن لبخنــد خواهــد زد .هدیــه آراد بــه مــن نــه آغوشــش بلکــه آب دهانــش بــود .آراد هــم مــرا ترک کــرد .دیگر در بیــن روســتاییان جایی نداشــتم .آن آشــوبی کــه مــی خواســت دنیــا را دگرگــون کنــد حــاال
و بعــد از رفتــن مــن آراد را تهدیــد مــی کنــد و بــا هــم آن نقشــه شــوم را مــی کشــند .آراز مــی گفــت مــن همیشــه عاشــق تــو بــودم نــه بهــار امــا وقتــی پــدرت بهــار را بــرای مــن در نظــر گرفــت نتوانســتم چیــزی بگویــم چــون او کدخــدا بــود و مــن بایــد اطاعــت مــی کــردم امــا مــن عاشــق تــو بــودم و دنبــال راهــی کــه تــو را بدســت بیــاورم تــا آنــروز تــو را بــا آراد دیــدم و او را مجبــور کــردم کــه بــه نقشــه مــن عمــل کنــد یــا اینکــه همــه چیــز را بــه کدخــدا مــی گفتــم و آراد ترســو نیــز همــه چیــز را پذیرفــت.
حتــی نمــی توانســت خــود را نجــات دهــد و مــادر چــه راســت مــی گفــت کــه نمــی شــود دنیــای مردانــه روســتا را تغییــر داد .دنیــای روســتا هــر روز بــرای مــن تنــگ تر می شــد و پــدر چــه خوشــحال پیشــنهاد ســخاوتمندانه آراز را قبــول کــرد .آراز در بیــن روســتاییان بــرای خــودش اســم و رســمی درســت کــرده بــود و بــه پــدرم پیشــنهاد داد کــه بــه خاطــر اینکــه بتوانــد مــرا از آزار روســتاییان حفــظ کنــد مــرا بــه عقــد او درآورد .و مــن کــه یگــر نــه آشــوب مــادر بــودم و نــه بــاران پــدر بلکــه یــک زن الیــق سنگســار بــودم بــه خانــه آراز رفتــم و شــدم هــووی خواهــرم. امــا ایــن آراز ،آرازی کــه مــی شــناختم نبــود دلــم بــرای کودکیــم تنــگ شــده اســت ،بــرای او خیلــی مهربــان بــود و آرام .مــرا کــه بــه آشــوب بــودن بــرای بــاران بــودن ،بــرای تصــور همــه مــردم روســتا گناهــکار بــودم دلــی نتــرس داشــتن ،بــرای خواهــرم و را بــا تمــام وجــودش دوســت مــی داشــت .بــرای روزهــای قبــل از آمــدن آراز .حــال مــن مانــدم و تمــام کابوســها و چراهایــی کــه امــا مگــر مــی شــود یــه نفــر بــا ایــن همــه همیشــه در زندگیــم بــود .بهــارم پرپــر شــد، خصوصیــات متفــاوت .بــا وارد شــدن مــن آراد از اســب بــه زمیــن افتــاد و مــرد و حــاال بــه زندگــی آراز او خواهــرم را فرامــوش هــم آراز کــه در آخریــن لحظــات تقاضــای کــرد و اعتراضهــای مــن هــم ثمــری بخشــش مــی کنــد.آه کــه چقــدر طوالنــی اســت نداشــت .بهــار عزیــزم ،خواهــرم تــاب چیــزی کــه نامــش را زندگــی مــی گذارنــد. ایــن زندگــی را نیــاورد و خــود را کشــت. مــن و بهــار قربانــی روزگار شــدیم، مــن مانــدم و دنیایــی از چراهــا .امــروز قربانــی تعصبــات کورکورانــه و بــدون آراز راز چهــل ســال پیــش را قبــل از منطــق مردمانــی کــه خــود را خــدا مــی مرگــش بازگــو کــرد .آراز در یکــی از پنداشــتند و در مقــام قضــاوت بــر مــی روزهایــی کــه مــن و آراد بــا هــم غــرق در آمدنــد .حــاال مــن مانــدم و مــن تنهــای تنهــا صحبتهــای عاشــقانه بودیــم مــا را مــی بینــد بــا کولــه بــاری از ســوالهای بــی جــواب.
w w ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
دادرسی عادالنه در خصوص بهاییان در ایران
t e n . s w e n i a h a b . w w
ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳ ،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
w
تمامــی دادرســیهایی کــه صــورت میگیــرد بــرای تشــخیص حــق از باطــل و اجــرای عدالــت اســت.بنابراین ایــن هــدف بایــد در جزءجــزء فرآینــد دادرســی رعایــت شــود .بــر ایــن اســاس ،برخــی اصــول در دادرســیها تعییــن شــده اســت کــه رعایــت آنهــا عدالــت را تامیــن میکنــد. اصل برائت: اصــل برائــت را یکــی از مهمتریــن تمهیــدات قانونــی بــرای عادالنهتــر کــردن دادرس ـیها عنــوان میکند.اصــل برائــت در حقــوق بــه ایــن معنــی اســت کــه بنــای دادرســی بــر عــدم ارتــکاب جــرم توســط افــراد اســت ،مگــر اینکــه بــا رســیدگی صحیــح و عادالنــه ،جــرم فــرد در یــک مرجــع صالــح قانونــی ثابــت شــود .اصــل برائــت از بنیادیتریــن اصــول کلــی حاکــم بــر دادرســی عادالنــه و منصفانــه در نظامهــای نویــن دادرســی کیفــری محســوب میشــود .پیشفــرض برائــت یکــی از اصــول و قواعــد بنیادیــن محاکمــات جزایــی اســت کــه از حقــوق شــهروندان در برابــر قدرتطلبیهــای نهادهــای عمومــی حمایــت میکند.یــش از اثبــات تقصیــر فــرد در دادگاه صالــح و بــه موجــب قانــون، هــر نــوع اظهــار نظــر دربــاره مســئولیت و مجرمیــت وی نقــض پیشفــرض مــورد بحــث تلقــی میشــود .حــق بهرهمنــدی از اصــل برائــت در اصــل 37قانــون اساســی، در بنــد 2مــاده واحــده قانــون احتــرام بــه آزادیهــای مشــروع ،همچنیــن مــاده 11 اعالمیــه جهانــی حقــوق بشــر بــه صراحــت مــورد تاییــد قــرار گرفتــه اســت.قانون جدیــد آییــن دادرســی کیفــری بــه عنــوان تحولــی بــزرگ در نظــام کیفــری کشــور و گامــی بنیــادی در تقویــت دادرســی عادالنــه شــناخته مــی شــود .ایــن قانــون بــا نــوآوری هایــی کــه بــه همــراه داشــته تالشــی بــزرگ در راســتای نزدیــک شــدن معیارهــای جهانــی حقــوق کیفــری و نظــام دادرســی عادالنــه منطبــق بــا اعالمیــه جهانــی حقــوق بشــر و رعایــت اصــل احتــرام بــه انســان و حقــوق او بــه شــمار مــی رود .بــا وجــود نــوآوری هــا و جنبــه هــای مثبتــی کــه بــرای ایــن قانــون بــر شــمرده انــد ایــرادات و اشــکاالتی نیــز از ســوی برخــی مطــرح مــی شــود. امــا در مجمــوع بســیاری از حقوقدانــان معتقدنــد اجــرای ایــن قانــون را مــی تــوان اقدامــی موثــر در راســتای اجــرای عدالــت قضایــی در راســتای رعایــت و دســتیابی بــه
حقــوق افــراد در جامعــه دانســت.اما بایــد ببینیــم ایــن قوانیــن در خصــوص شــهروندان بهایــی رعایــت مــی شــود یــا خیــر؟ در خصوص شهروندان بهایی بازداشت شده در شــهر شــیراز در تاریخ۲۶تیرماه۱۳۹۵به بررســی مطالــب مطــرح شــده مــی پردازیــم: اصــل 32قانــون اساســی مقــرر مــیدارد: «هیچکــس را نمیتــوان دســتگیر کــرد، مگــر بــه حکــم و ترتیبــی کــه قانــون معیــن میکنــد .در صــورت بازداشــت ،موضــوع اتهــام بایــد بــا ذکــر دالیــل بالفاصلــه بــه صــورت کتبــی بــه متهــم ابــاغ و تفهیــم شــود و حداکثــر ظــرف مــدت 24ســاعت پرونــده مقدماتــی بــه مراجــع صالحــه قضایــی ارســال و مقدمــات محاکمــه ،در اســرع وقــت فراهــم شــود.متخلف از ایــن اصــل طبــق قانــون مجــازات میشــود». ایــن افــراد بــدون احضار٬جلــب و دســتگیر شــده در صورتــی کــه در قانــون آییــن دادرســی کیفــری در خصــوص احضــار و جلــب متهــم صریحــأ ذکــر شــده مــی بینیــم کــه بــی هیــچ احضــاری ایــن افــراد دســتگیر شــده اند.امــا ایــن در بنــد ت مــاده۱۸۰ق.ا.د.ک بنــدی اضافــه شــده کــه دســت نهادهــای امنیتــی را بــاز گذاشــته و ایــن حقــوق رعایت نمیشــود٬و دلیــل ایــن اقــدام هــم اتهامــات واهــی و بــی اساســی مــی باشــد کــه نهادهــای امنیتــی مطــرح مــی کننــد و نظربــه اینکــه قضــات رســیدگی کننــده هــم بــی طــرف نبوده و بــه گونــه ای سفارشــی عمــل میکنند.وایــن ورطــه جــوالن گاهــی بــرای نهادهــای امنیتی شــده.در خصــوص دســتگیری ایــن افــراد در یــک جمــع خصوصــی کــه بــه مســائلی در خصــوص محیــط زیســت صحبــت مــی کــرده هجــوم بــرده و شــروع بــه تفتیــش و جمــع آوری امــوال شــخصی ایــن افــراد نمــوده و حــال مــوارد مطــرح در این جمــع خصوصی را بــا عناویــن قانونــی مقایســه مــی کنیــم کــه بــا کــدام عناویــن مطابقــت داشــته ایــا امنیــت داخلــی کشــور را بــه خطــر انداختــه یــا خیــر؟ یــا تبلیــغ علیــه نظــام کــه یکــی از اتهامــات مطــرح شــده برایــن علیــه ایــن افــراد مــی باشــد کــه بنــای ایــن اتهــام هــم را ورود بــه مســائل شــخصی و اعتقــادی افــراد قــرار داده٬چراکــه ایمــان و اعتقــاد بــه هــر دینــی قلبــی اســت.اصل ۲۳قانــون اساســی جمهــوری اســامی -موســوم بــه اصــل منــع تفتیــش عقایــد -نیــز همســاز بــا مــادهی مربــوط بــه آزادی عقایــد در اعالمیــهی
جهانــی حقــوق بشــر تفتیــش عقایــد را ممنــوع میدانــد و در آن آمــده اســت کــه «هیچکــس را نمیتــوان بــه صــرف داشــتن عقیــدهای مواخــذه قــرار داد». مــورد تعــرض و ُ بــا ایــن وجــود اصــل ۱۲دیــن رســمی ایــران را اســام و مذهــب جعفــری اثنیعشــری معرفــی میکنــد و اصــل ۱۳تنهــا از ایرانیــان زرتشــتی ،کلیمــی و مســیحی بــه عنــوان تنهــا اقلیتهــای دینی برســمیت شــناخته شــده نــام میبــرد .از معنــای تلویحــی ایــن اصــل اینگونــه بــر میآیــد کــه جامعــهی اهــل تســنن و بهایی،بــه عنــوان بزرگتریــن جوامــع مســلمان و غیــر مســلمان و همینطور خدانابــاوران و بوداییهــا ،در میــان پیــروان ســایر ادیــان ،برســمیت شــناخته نشــدهاند و از حقــوق کامــل شــهروندی مطروحــه در قانــون اساســی جمهــوری اســامی بهرهمندنیســتند.به همیــن دلیــل اتهامــات دیگــری را براســاس اصــول ۱۲و ۱۳ق .ا بــر علیــه ایــن افــراد مطــرح نموده.کــه خــود نوعــی ضعــف قانــون و تبعیــض علیــه ســایر اقلیــت هــای حاضــر در ایــران را فراهــم نمــوده .مــاده -180در مــوارد زیــر بازپرس میتوانــد بدون آنکــه ابتداء احضاریه فرســتاده باشــد ،دســتور جلــب متهــم را صــادر کنــد: الــف -در مــورد جرائمــی کــه مجــازات قانونــی آنهــا ســلب حیــات، قطــع عضــو و یــا حبــس ابــد اســت. ب -هــرگاه محــل اقامــت ،محــل کســب و یــا شــغل متهــم معیــن نباشــد و اقدامــات بازپــرس بــرای شناســایی نشــانی وی بــه نتیجــه نرســد. پ -در مــورد جرائــم تعزیــری درجــه پنــج و باالتــر در صورتــی کــه از اوضــاع و احــوال و قرائــن موجــود ،بیــم تبانــی یــا فــرار یــا مخفــی شــدن متهــم بــرود. ت -در مــورد اشــخاصی کــه بــه جرائــم ســازمان یافتــه و جرائــم علیــه امنیــت داخلــی و خارجــی متهــم باشــد. حــال بــا توجــه مــوارد ذکــر شــده رونــد و جریــان پرونــده ایــن افــراد متوجــه مــی شــویم کــه هیــچ گونــه دادرســی عادالنــه در پرونــده هــای کــه نهــاد هــای امنیتــی دخیــل هســتند وجــود نداشــته.چرا کــه نهادهــای امنیتــی کــه در اینگونــه جرایــم بدلیــل مهــم بــودن پرونــده هــا و بعــد حقــوق بشــری و جهانــی آنهــا همیشــه ســعی بــرآن داشــته اتهاماتــی را مطــرح کننــد کــه بــه نوعــی از پاســخگویی بــه جوامــع حقــوق بشــری معــاف شــده٬در هــر صــورت ایــن مراجــع
دادرسی عادالنه در خصوص بهاییان در ایران بــه هیــچ کجــا پاســخگو نبــوده ونیســت در ادامــه بــه بحــث داشــتن وکیــل و حقــوق یــک فــرد متهــم در قانــون را بررســی میکنیــم. حــق برخــورداری از وکیــل :
t e n . s
کیفــری دو 2نفــر و در دادگاه کیفــری ،3 1نفــر اســت .نقــش وکیــل و اختیــارات وی در مرحلــه تحقیقــات مقدماتــی: -1نقش وکیل در زمانی که پرونده نزد ضابطان دادگستری است: براســاس مــاده 48قانــون آییــن دادرســی کیفــری بــا شــروع تحــت نظــر قــرار گرفتــن، متهــم مــی توانــد تقاضــای حضــور وکیــل نمایــد .وکیــل بایــد بــا رعایــت و توجــه بــه محرمانــه بــودن تحقیقــات و مذاکــرات بــا شــخص تحــت نظــر مالقــات نمایــد و وکیــل مــی توانــد در پایــان مالقــات بــا متهــم کــه نبایــد بیــش از یــک ســاعت باشــد مالحظــات کتبــی خــود را بــرای درج در
قانــون آییــن دادرســی کیفــری متهــم مــی توانــد در مرحلــه تحقیقــات مقدماتــی ،یــک نفــر وکیــل دادگســتری همــراه خــود داشــته باشــد .ایــن حــق بایــد پیــش از شــروع تحقیــق توســط بازپــرس بــه متهــم ابــاغ و تفهیــم شــود .چنانچــه متهــم احضــار شــود ایــن حــق در برگــه احضاریــه قیــد و بــه او ابــاغ مــی شــود .وکیــل متهــم مــی توانــد با کســب اطالع از اتهــام و دالیــل آن ،مطالبــی را کــه بــرای کشــف حقیقــت و دفــاع از متهــم یــا اجــرای قانــون الزم بدانــد ،اظهــار کنــد .اظهــارات وکیــل در صورتمجلــس نوشــته مــی شــود. بــر اســاس تبصــره 1مــاده 190ســلب حــق همــراه داشــتن وکیــل یــا عــدم تفهیــم ایــن حــق
رئیــس قــوه قضائیــه در مــورد حرفــه وکالــت پیــش بینــی نکــرده اســت .امــر وکالــت از امــر قضــاوت جــدا اســت زیــرا قــوه قضائیــه وظایفــش در اصــل 156احصــاء شــده اســت .و همیــن موضــوع بــه نوعــی در تضییــع حقــوق ایــن افــراد بــی تاثیــر نبــوده. امــا در مــدت بازداشــت ایــن افــراد از داشــتن ایــن حــق ممنــوع بــود و بــا توجــه مــوارد مطــرح شــده در بــاال متوجــه مــی شــویم کــه ایــن حــق هــم بنوعــی تضییعشــده.وزارت اطالعــات در بیشــتر مــوارد اینگونــه بــه نظــر مــی رســد کــه خــود را را قانــون نانوشــته ای مــی دانــد و بــه اجــرای آن ٬بــدون هیــچ پاســخگویی بــه نهادهــای
w
اصــل 35قانــون اساســی جمهــوری اســامی ایــران صراحت ـا ً بــه ایــن حــق اشــاره کــرده اســت .همچنیــن مــاده 14بنــد 3میثــاق حقــوق مدنــی و سیاســی ونیــز مــاده 11 کنوانســیون حقــوق بشــر نیــز بــر ایــن اصــل تاکیــد نمــوده انــد .در قانــون آییــن دادرســی کیفــری مصــوب 1392در مــورد تعــداد وکیــل محدودیــت وجــود دارد بدیــن نحــو کــه حداکثرتعــداد مداخلــه وکیــل در مرحلــه دادســرا 1نفــر ،در دادگاه انقــاب و دادگاه
پرونــده ارائــه دهــد .هرچنــد کــه در مــاده 48بــر حــق داشــتن وکیــل تاکیــد شــده بــا ایــن وجــود در مــاده 63کــه در مقــام بیــان ضمانــت اجــرا اســت بــرای ایــن حــق ضمانــت اجــرای قانونــی تعییــن نشــده اســت. -2نقش وکیل در دادسرا و در شروع تحقیقات مقدماتی: یکــی از اســتانداردهای رســیدگی عادالنــه تفهیــم حــق داشــتن وکیــل بــه متهــم اســت. براســاس مــاده 6قانــون آییــن دادرســی کیفــری متهــم ،بــزه دیــده ،شــاهد و ســایر افــراد ذی ربــط بایــد از حقــوق خــود در فراینــد دادرســی آگاه شــوند و ســاز و کارهــای رعایــت و تضمیــن ایــن حقــوق فراهــم شــود .همچنیــن براســاس مــاده 190
موجــب بــی اعتبــاری تحقیقــات مــی شــود. در تبصــره مــاده۴۸ق.ا.د.ک تصریــح شــده در جرایــم علیــه امنیــت داخلــی کــه یکــی از اتهامــات وارده بــر ایــن افــراد اســت پــس از بازداشــت تــا یــک هفتــه وکیــل حــق مالقــات بــا فــرد بازداشــت شــده را نــدارد کــه بعــد اصــاح گردیــد بــه شــکلی دیگــر در آمــده و کــه انتخــاب وکیــل را منــوط بــه انتخــاب وکالی مــورد تاییــد رئیــس قــوه قضاییــه میکند٬وایــراد بزرگــی کــه بــر ایــن قانــون وارد اســت تبصــره مــاده 48 آن اســت کــه بــر خــاف اصــل 35قانــون اساســی و اختیــار رئیــس قــوه قضائیــه بــه شــرح مقــرر در قانــون اساســی اســت زیــرا اصــول 156بــه بعــد وظیفــه ای بــرای
e n i a h a b . w w w ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
دادرسی عادالنه در خصوص بهاییان در ایران مربوطــه پرداخته.بــا توجــه مــواد مطــرح در قانــون آییــن دادرســی کیفــری تمــام تحقیقــات مقدماتــی بــدون حضــور وکیــل فاقــد اعتبــار قانونــی مــی باشــد٬اما در جریــان ایــن پرونــده تاکنــون هیچگونــه وکیلــی حضــور نداشــته ودر جلســه تفهیــم اتهــام هــم وکیــل حضــور نداشــته آیــا بــا تمــام ایــن شــواهد مــی تــوان ایــن دادرســی را عادالنــه دانســت؟
حمایــت از حقــوق متهم در بســیاری از اســناد بیــنالمللــی و اعالمی ـ ه هــای جهانــی حقــوق بشــر نیــز مــورد توجــه قــرار گرفتــه اســت. .در مــاده۲۳۸ق.ا.د.ک صــدور قــرار بازداشــت را منوط به شرایطی دانسته نظیر: مــاده -238صــدور قــرار بازداشــت موقــت درمــوارد مذکــور درمــاده قبــل ،منــوط بــه وجــود یکــی از شــرایط زیــر اســت:
t e n . s w e n i a h a b .
رضا شفیعی
w
ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳ ،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
توضیحات: ق.ا>قانون اساسی ق.ا.د.ک>قانون ایین دادرسی کیفری
w
در پایــان رو ی ســخن نویســنده بــه مراجــع قضایــی مــی باشــد کــه در میثــاق و ســوگندی کــه یــاد میکننــد یکــی از وظایــف اجــرای عدالــت اســت هــر چنــد کــه در پایــان ایــن ســوگند بــه منافــع عــده ای وابســته شــده.
w
الــف -آزاد بــودن متهــم موجــب از .۳بازداشت موقت: بیــن رفتــن آثــار و ادلــه جــرم یــا باعــث مقــام واالی انســان و رعایــت آزادی و تبانــی بــا متهمــان دیگــر یــا شــهود و حقــوق بشــر از دیربــاز مــورد توجــه بــوده و بشــر همــواره جهــت اســتیفای حقــوق انســانی خــود تــاش نمــوده اســت. الزمــه وصــول بــه اهــداف عالیــه انســانی در گــروی تضمیــن امنیــت جامعــه بشــری اســت کــه خــود دارای ارکان مختلفــی بــوده کــه بــدون شــک ،امنیــت قضایــی از ارکان مهــم آن میباشــد. ایجــاد امنیــت قضایــی در یــک جامعــه پیشــرفته ،محتــاج قوانینــی اســت کــه محتــوای آن بــا معیارهــای ســنجیده شــده، شایســتگی و تــوان پاســداری از نظــم جامعــه را داشــته باشــد ،از طرفی اهمیت آییــن دادرســی کیفــری بــر صاحــب نظــران و بویــژه بــر حقوقدانــان کیفــری پوشــیده نیســت تــا آنجــا کــه گفتهانــد چنانچــه بــه کشــوری ناشــناخته گام نهیــد و مشــتاق آگاهــی از حقــوق و آزادیهــای فــردی و ارزش و اعتبــاری کــه جامعــه بــرای آن قائــل اســت باشــید ،کافــی اســت بــه قانــون آییــن دادرســی کیفــری آن کشــور مراجعــه نمایید(.آشــوری ،دکتــر محمــد ،آییــن دادرســی کیفــری ،ج،۱ص )۱٫مطلعــان واقعــه گــردد و یــا ســبب شــود شــهود از اداء شــهادت امتنــاع کننــد. هــم چنانکــه ذکــر گردیــد قــرار بازداشــت موقــت ،ذاتــا ً بــا اصــل برائــت و آثــار ب -بیم فرار یا مخفی شــدن متهم باشــد و به ناشــی از آن در تعــارض اســت و علیرغــم طریــق دیگــر نتــوان از آن جلوگیــری کــرد. دیدگاههــای نویــن بینالمللــی در جهــت اعتــای حقــوق بشــر ،آییــن دادرســی کیفــری پ -آزاد بــودن متهــم مخــل نظــم عمومــی، جدیــد ،هــر چنــد درصــدد توجــه بــه حقــوق موجــب بــه خطــر افتــادن جــان شــاکی، متهــم اســت ،معالوصــف بــا ایــن پیــش شــهود یــا خانــواده آنــان و خــود متهــم باشــد. فــرض کــه نــه تنهــا نتوانســته اســت در جهــت مگــر ایــن افــراد جرمــی را انجــام داده کــه تحدیــد مــوارد بازداشــت گام بــردارد ،بعــاوه بخواهنــد فــرار کننــد ویــا ادلــه ای را از بیــن نوعــی تعــارض بیــن مــواد مربوطــه بوجــود ببرنــد بــا ایــن وجــود ایــن شــهروندان قریــب آورده اســت ،لــذا بــا توجــه بــه اهمیــت خــاص بــه ۶۰روز در بازداشــت بــه ســر مــی برنــد ایــن قــرار تأمینــی بــه جهــت تضــاد ذاتــی آن کــه هیــچ توضیــح قانونــی هــم بــرای وجــود بــا آزادیهــا و حقــوق اساســی بشــر و نیــز نداشــته٬تنها دلیــل ایــن بازداشــت طوالنــی
مــدت هــم مــی تــوان را در موضــوع یافــت .۱فــرار از قانــون نهادهــای امنیتی.۲پرونــده ســازی نهادهــای امنیتــی علیــه ایــن افــراد. بــا ایــن وجــود در قانــون شــرایطی بــرای رهایــی از ایــن رونــد قــرار داده شــده امــا بــا توجــه بــه اینکــه ایــن قــرار بــه متهمیــن ابــاغ مــی شــود امــا توضیحــی در خصــوص حــق اعتــراض بــه قــرار توضیــح داده نمی شــود و همچنیــن وکیلــی در رونــد رســیدگی حضــور نداشــته تضییــع مــی شــود و بــا توجــه بــه زمــان محــدود اعتــراض در قانــون ایــن حــق بطــور کلــی از بیــن مــی رود.حــال بــا ایــن اوصــاف متاســفانه شــاهد آن هســتیم کــه آزادی کــه حــق طبیعــی هــر فــردی در جامعــه اســت را گرفتــه و هیــچ مرجعــی پاســخگو نیســت.حال بــا وجــود مباحــث مطرح شــده هر روز شــاهد رعایت نشــدن هیــچ یــک از اصــول اولیــه حقــوق بشــری بــرای اقلیتــی مــی باشــیم کــه هیچــگاه نــه قصــد برانــدازی جنــگ ٬تبلیــغ علیــه نظــام خاصــی ٬اقدامــی علیــه امنیــت شــخص یــا دولتــی را داشــته ٬امــا مــا شــاهد ایــن بــی عدالتــی و ســرکوب در حــق بهاییــان ایــران بــوده و هیــچ نهــاد حقــوق بشــری در ایــران پاســخگوی ایــن مســائل نبوده.بــا وجــود ایــن ظلــم هــا شــاهد ان هســتیم حتــی شــهروندان مرتبــط بــا ایــن افــراد تحــت فشــار قــرار گرفتــه تــا زمینــه ســاز مــدرک ســازی و پرونــده ســازی در رونــد ایــن دادرســی ناعادالنه باشــیم و یا آن دســته از افــرادی کــه ایمــان بــه دیانــت بهایــی آورده را از هرگونــه حقــوق اجتماعــی بــه ماننــد شــهروندان بهایــی محــروم نمــوده و گاه ـا ٔ برخوردهای شــدیدتری را داشــته کــه دراینده بــه بررســی ایــن برخوردهــا مــی پردازیــم.
آخرین وضعیت هفت تن از دستگیر شدگان در شیراز
t e n . s w e n i a h a b . w w
خبرگــزاری بهایــی نیــوز در گزارشــی درخصــوص وضعیــت هفــت تــن از شــهروندان ایرانــی و بهایــی بازداشــت شــده در ماههــای اخیــر شــیراز کــه دو تــن از ایــن افــراد بــا قــرار وثیقــه آزاد شــده انــد امــا همچنــان پنــچ تــن از ایــن افــراد در بازداشــت بــه ســر مــی بــرد ،پرداخته اســت. مجموعــه خبــری بهایــی نیــوز در گفتگــو بــا منابــع مطلــع از آخریــن وضعیــت شــهروندان بهایــی و مرتبــط با بهائیان بازداشــت شــده در شــیراز ،گــزارش زیــر را منتشــر مــی کنــد. صبــح روز شــنبه ۲۶تیــر مــاه ،۱۳۹۵ ماموریــن اداره اطالعــات شــیراز بــه منــزل آقــای ناصــر مصلــی نــژاد ،یکــی از بهائیــان شــیراز ،کــه در آن عــده ای از شــهروندان در حــال صحبــت در مــورد محیــط زیســت بودنــد ،یــورش بردنــد و ضمــن ضبــط وســایل شــخصی تمــام حاضریــن ،از آنهــا در همــان محــل فیلمبــرداری و بازجویــی کردنــد و تعــدادی را نیــز دســتگیر و بــه بازداشــتگاه اطالعــات شــیراز، معــروف بــه پــاک ۱۰۰منتقــل کردنــد. ماموریــن اداره اطالعــات ایــن اســتان در تفتیــش منــزل تمامــی گوشــی هــای همــراه و لــپ تــاپ افــراد حاضــر در ایــن جلســه و همچنیــن تمامــی قــاب عکــس هــا و کتــب مذهبــی صاحبخانــه را ضبــط نمــوده ،ســپس به منازل برخی از بازداشــت شــدگان رفته و بــا کمــال بــی احترامــی ،بــه فحاشــی و تفتیــش و ضبــط وســایل شــخصی آنهــا ،از جملــه هــارد کامپیوتــر ،تبلــت ،گوشــی همــراه و حتــی خودروی ســواری ایشــان پرداختــه اند.
w بــه گفتــه منابــع مطلــع بــه خبرنــگار بهایــی نیــوز در نهایــت ماموریــن امنیتــی یکتا فهندژ ســعدی ،نوشــین زنهــاری ،بهنــام عزیزپــور، ســعید حســنی ،رامیــن شــیروانی و اســماعیل روســتا را بازداشــت نمــوده و بــه بازداشــتگاه اطالعــات شــیراز منتقــل کردنــد .الزم بــه ذکــر اســت طــی چنــد ســال اخیــر یکتــا
فهنــدژ ســعدی بــرای مرتبــه ســوم دســتگیر و بازجویــی مــی شــود .وی بــار اول در بهمــن مــاه ســال ۱۳۹۰و بــار دیگــر در اســفند مــاه ســال ۱۳۹۲بازداشــت و بازجویــی شــده بــود .پــس از ایــن بازداشــت هــا وی بــا وثیقــه دویســت میلیــون تومانــی آزاد شــد و یــک هفتــه قبــل از دســتگیری ســوم ،بــه اتهــام اقدام علیــه امنیــت ملــی و تبلیــغ علیــه نظــام بــه ۵ ســال حبــس تعزیــری محکــوم شــده اســت. بــه گفتــه ایــن منبــع مطلــع «مامــوران امنیتــی پــس از بازداشــت تعــدادی از شــهروندان بهایــی و شــیرازی در روز ۲۷تیــر مــاه ،۱۳۹۵طــی یورشــی دیگــر کــه مرتبــط بــا بازداشــت روزهــای قبــل بــوده اســت، دو تــن دیگــر از بهاییــان شــیراز بــه نــام هــای نبیــل تهذیــب و نعیــم قائــد شــرفی را دســتگیر و بــه بازداشــتگاه اطالعــات شــیراز (پــاک )۱۰۰منتقــل نمودنــد ،کــه البتــه نعیــم قائــد شــرفی یــک روز بعــد، در تاریــخ ۲۸تیــر مــاه آزاد گردیــد». بــه گفتــه منابــع نزدیــک بــه بازداشــت شــدگان اخیــر در شــهر شــیراز « دســتگیر شــدگان طــی ۱۰روز نخســت ،اجــازه تمــاس تلفنــی یــا مالقــات داده نشــد و در تاریــخ ۵مــرداد ،بــه نیمــی از ایــن افــراد مالقــات حضــوری و بــه نیمــی دیگــر اجــازه تمــاس تلفنــی بســیار کوتــاه داده شــد .در طــی روزهــای بعــد ،هفتــه ای یــک بــار بــه مــدت ۳تــا ۱۰دقیقــه بــه همــه دســتگیر شــدگان اجــازه مالقــات کابینــی داده شــده اســت. «در حالــی هفــت شــهروند بهایــی در شــیراز در مــاه گذشــته بازداشــت شــده انــد کــه» گفتــه مــی شــود اتهــام ایــن افــراد تبلیــغ علیــه نظــام اعــام شــده اســت». بــه گفتــه منابــع مطلــع بــه خبرنــگار بهایــی نیــوز « در روزهــای اول بازداشــت خانــواده دســتگیر شــدگان بــرای اتخــاذ وکیــل اقــدام نمــوده انــد ،امــا تــا مدتــی فــرم پذیــرش وکالــت بــه مشــاهده و امضای ایشــان نرســیده
ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
بــود .در ایــن گونــه دســتگیری هــا ،معمــوال وکال تــا پایــان دوره بازجویــی و بازداشــت قــادر بــه انجــام هیــچ کاری نیســتند و ایــن موضــوع وضعیــت نــام بــردگان را بحرانــی تــر مــی ســازد و راه را بــرای پرونــده ســازی هــای بیشــتر همــوار مــی کنــد». مجموعــه بهایــی نیــوز در خبــری کــه در روزهــای گذشــته اعــام کــرد ،نوشــین زنهــاری پــس از گذشــت ۲۸روز ،در تاریخ ۲۳مــرداد مــاه و رامیــن شــیروانی پــس از گذشــت ۳۶روز ،در تاریــخ ۳۱مــرداد مــاه بــه قیــد وثیقــه دویســت میلیــون تومانــی آزاد گردیدنــد .بــا ایــن وجــود یــک منبــع مطلــع اعــام کــرد کــه « بــه برخــی دیگــر از دســتگیر شــدگان نیــز گفتــه شــده کــه بــه زودی بــا قیــد وثیقــه آزاد خواهنــد شــد ،امــا هیــچ تاریخــی مشــخص نشــده اســت .همچنین برخــی وســایل افــراد دســتگیر نشــده پــس از گذشــت چنــد هفتــه بــه آنهــا تحویل داده شــد». پــس از گذشــت بیــش از ۵۵روز از بازداشــت تعــدادی از شــهروندان بهایــی و شــیرازی اکثــر ایــن دســتگیر شــدگان ،تــا مدتــی در ســلول هــای انفــرادی و تحــت بازجویــی هــای شــدید بــه ســر مــی بردنــد و وضعیــت روحــی ایــن افــراد نامســاعد عنوان شــده بــود .الزم بــه یــادآوری اســت کــه منابــع نزدیــک بــه بازداشــت شــدگان اعــام کــرده انــد کــه «نگــه داشــتن متهمــان در ســلول انفــرادی بــرای ایــن مــدت طوالنــی عملــی بســیار غیــر انســانی اســت و فشــار وارده بــر ایــن اشــخاص در طــی ایــن مــدت اس ـفبار و غیــر قابــل توصیــف اســت .گفتنــی اســت کــه بازجویــی هــای بازداشــتگاه اطالعــات (پــاک )۱۰۰اغلــب بــا نقــض قوانیــن بســیاری همــراه اســت ،از جملــه بازجویــی هــای طوالنــی مــدت بــا چشــم بنــد و رو بــه دیــوار همــراه بــا توهیــن و تهدیــد و ایجــاد فشــارهای روانــی و همچنیــن گرفتــن تعهدات غیــر قانونــی و بــی اســاس در قبــال آزادی».
ساموئل بختیاری:جنگ جهاني دوم ،نتيجه رژيم هاي سياسي خودكامه
t e n . s w e n i a h a b . w w
ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳ ،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
w
جنــگ جهانــی دوم بزرگتریــن و پرتلفاتتریــن جنــگ در تاریــخ جهــان اســت .آلمــان در ۱ســپتامبر ۱۹۳۹ ،بــه لهســتان حملــه کــرد ،ایــن تاریــخ متــداول آغــاز جنــگ جهانــی دوم در غــرب اســت. منابــع دیگــر حملــه ژاپــن بــه چیــن را در ۷ژوئیــه ،۱۹۳۷ ،آغــاز جنــگ میداننــد، و همچنیــن حملــه ژاپــن بــه منچــوری کــه در ۱۹۳۱انجــام شــده بــود نیــز بــه نوعــی یکــی از مقدمــات جنــگ جهانــی دوم بــود. جنــگ جهانــی دوم بــه دالیــل بســیاری آغــاز شــد .بعضــی از اصلــی تريــن آنهــا ،بحــران اقتصــادی و تــورم و درخواســت غرامــت جنگــی از جمهــوری وایمــار آلمــان پــس از جنــگ جهانــی اول، و رکــود اقتصــادی و نیــاز ژاپــن بــه مــواد اولیــه بــود کــه باعــث ظهــور و رواج اندیشــه فاشیســم و ملــی گرایــی ،ظهــور اندیشــه دیکتاتــوری و محــدود کــردن فکــر و اندیشــه شــد. اشــتباهات عهدنام ـه ورســای ( ۷مــه ۵ /۱۹۱۹شــعبان )۱۳۳۷ك ـه ظاهــرا ً گ جهانــی بــ ه جنــ اول پایــان داد. پیمــان ورســاى یكــى از ذلــت بارتریــن پیمانهایــى بــود كــه پــس از جنــگ اول جهانــى و در پــى شكســت آلمانهــا بــر ملــت آلمــان تحمیــل گردیــده بــود و هیتلــر ســوگند خــورده بــود كــه ایــن پیمــان را برانــدازد .از جملــه مفــاد ایــن پیمــان دادن ســرزمین هایــى از آلمــان بــه لهســتان بــود و چــون آلمانــی هــا ،لهســتانی هــا را ملتــى پســت تــر از خــود مــى دانســتند ایــن امــر برایشــان بســیار گــران مــى آمــد .بدیــن ســبب بــه دســتور هیتلــر در ســپیده دم اول ســپتامبر ۱۹۳۹ارتــش آلمــان از مــرز لهســتان عبــور كــرد و از شــمال و جنــوب و مغــرب بــه ســوى ورشــو پیــش راندنــد. ن اقتصــادی ۱۳۰۸ /۱۹۲۹ ی بحــرا پیامدهــا ش ،نيــز در آغــاز ايــن نبــرد خونيــن بــي تأثيــر نبــود .جنــگ جهانــی اول بــه پایــان رســید ،امــا نظــام ســرمایهداری اروپــا جنــگ دیگــری را آبســتن بــود .ســرمایهداری اروپــا
از بازارهــای پــس از جنــگ فربــه شــده بــود. تنهــا چنــد مــاه پــس از جنــگ جهانــی اول ت در جن ـگ جهان ـی ل شكس ـ بــود کــه شــوراهای انقالبــی کارگــری بــه آلمــان ب ـه دنبــا ت آلمــان بــ ه پرداخــت ل و الــزام دولــ ویــژه در آلمــان پدیــد آمــده و شــدیدا ً طبقــ ٔه او ی ســنگین ،ظهــور آدولــف ت جنگــ حاکــم را نگــران کــرده بودنــد .بــه همیــن غرامــ ع جنــگ ی شــرو ل اصلــ خاطــر طبقـ ٔه حاکــم آلمــان به تســلیح میلشــیای هیتلــر را كــه عامــ ی كــه ی دو م بــود ،تســهیل نمــود .و ارتجاعــی همــت گمــارد تــا «خطــر» جهانــ ت آلمــان را نتیج ـه توطئ ـ ه یهودیــان و انقــاب را برطــرف کــرده و بتوانــد انقــاب شكس ـ روســیه را از حمایــت کارگــران اروپــا كمونیســتها میدانســت ،نــه تنهــا خواســتار ی شــد ،بلك ـه محــروم نمایــد .شــوراهای انقالبــی کارگــری تجدیدنظــر در عهدنام ـ ه ورســا ح شــعار پــانژرمنیس ـم و بــا اعــام درهمکوبیــده شــدند و بحــران اقتصــادی بــا طــر ق گســترش بــر جــای مانــد تــا ایــن کــه در ســال ۱۹۲۹برتــری كام ـل نــژاد ژرم ـن ،ح ـ ن ملتهــای اســاو میــزان بیــکاری بــه درجــهای بیســابقه قلمــرو آلمــان تــا ســرزمی ی را مســلّم ی و شــرق ی مركــز رســید .اشــتهای اســتعماری قدرتهــای در اروپــا ت و تبعیــض انگاشــ ی را اســاس نــژاد ی خــود قــرار جهانبینــ ن شــكل داد و بــ ه همیــ در صــدد گســترش نفــوذ خــود در دیگــر ن برآمــد .از ط جهــا نقــا ســوی دیگــر جامعــه ملــل ،ایتالیــا را بــه ل اتیوپــی ب اشــغا ســب در ۱۳۱۴ش،۱۹۳۵ / اقتصــادی تحریــ م ن امــر بــه كــرد و ایــ ایجــاد محــور ُرم ـ ن در ۱۳۱۵ش/ برلیــ ۱۹۳۶انجامیــد .ســال هــاي آغازيــن جنــگ جهانــي دوم را بــه جــرأت مــي تــوان عصــر ديكتاتورهــا ناميــد. بــزرگ ســرمایهداری و رقابتهایشــان هــم آدولف هيتلر در آلمان ،ژوزف استالين در در ایــن زمــان بــه شــدت تقویــت شــده بودنــد .شوروي ،بنيتو موسوليني در ايتاليا و ده ها امــا از همـه مهمتــر رقابـت سیاسـ ی فاشیسـم ديكتاتور كوچك و بزرگ قلمرويي بزرگ و ماركسیســ م بــه عنــوان دو مكتــب فكــري از ژاپن در خاور تا اسپانيا در باختر را تماميــت خــواه هرچــه بيشــتر ايــن نبــرد را در اختيار داشتند .سيستم هاي ديكتاتوري شــعله ورتــر ســاخت .عامــ ل اخیــر چنــان با استفاده از بحران اقتصادي موجود در مؤثــر بــود كــه نبــرد میــا ن كشــورهای سطح جهان ،دموكراسي هاي موجود در م ـرد ـ م م ـو ـ عم درگیــر ،بـ ه شــكل بیســابقهای، بريتانيا ،فرانسه و اياالت متحده آمريكا را را بــه قلمــرو جنــ گ كشــاند ،بــ ه طــوری سيستم هايي ضعيف و بدبخت نشان مي كــ ه در پایــا ن جنــگ تعــداد كشتهشــدگان دادند .در نگاه بيشتر شهروندان تحت سلطه ی و غیرنظامــ نظامــ ی تقریبــا ً بــا هــم ديكتاتوري ،بريتانيا ،فرانسه و اياالت متحده برابــری میكــرد .ایــن جنــگ ،كــ ه بیــ ن دو آمريكا توسط انجمن هاي مخفي متشكل ) ن ژاپــ بلــوك متحدیــن (آلمــان و ایتالیــا و از يهوديان ،فراماسونرها و انجمن هاي ن (انگلیــ و متفقیــ س و فرانســ ه و امریــكا و مخفي خيالي اداره مي شدند .تبليغات نظام شــوروی) درگرفــت ،بــه لحــا ظ گســتردگی هاي ديكتاتور به گونه اي گسترده انديشه ی و قــدرت تخریــ جغرافیایــ ب منابــع شهروندان را كنترل مي كردند. انســانی و طبیعــی ،بیهمتــا بــوده اســت. بدیــن گونــه وضــ ع اســفبار زندگــی مــردم
ساموئل بختیاری:جنگ جهاني دوم ،نتيجه رژيم هاي سياسي خودكامه
t
ســكوالر بــا گرايــش هــاي مذهبــي هدايــت مــي شــد ،امــا بخــش بزرگــي از قربانيــان را افــراد مذهبــي يعنــي يهوديــان تشــكيل مــي دادنــد ،ايــن موضــوع يكــي از دردنــاك تريــن فصــل هــاي ايــن جنــگ خونيــن اســت. رژيــم هــاي ديكتاتــور اعــم از فاشيســت هــا و كمونيســت هــا بــا اســتفاده از وضعيــت جنگــي موجــود بــه تحكيــم هرچــه بيشــتر پايــه هــاي نظــام خودكامــه خويــش پرداختنــد. جنــگ بهانــه خوبــي بــراي ســركوب افــكار مخالــف بــود ،هيتلــر و اســتالين در رقابتــي چشــمگير صدهــا هــزار نفــر از مخالفيــن سياســي خــود را بــه كام مــرگ فرســتادند، بــه كام مــرگ فرســتادن ايــن مخالفيــن سياســي در انديشــه ديكتاتورهــاي درگيــر جنــگ نوعــي ايمــن ســازي رژيــم سياســي در مقابــل رخدادهــاي بعــدي بــود .اســتالين
پرســتانه مــردم و يــا پاســداري از طبقــه زحمتكشــان ســركوب داخلــي را ممكــن مــي ســاختند .امــا گذشــت زمــان نشــان داد ،نــه فاشيســت هــا و نــه كمونيســت هــا بــه هيــچ معيــاري اخالقــي پايبنــد نيســتند .فاشيســت هــا و نــازي هــا ،صدهــا هــزار ايتاليايــي، اســپانيايي و آلمانــي را بــه جوخــه مــرگ فرســتادند .اســتالين هــزاران دهقــان را بــا عنــوان «ضدانقــاب» قتــل عــام كــرد .در پايــان جنــگ ارمغــان فاشيســت هــا بــراي ملتشــان شكســت هــاي خفــت بــار و از دســت دادن بخــش هــاي بزرگــي از قلمــرو ســرزميني آنهــا بــود .تســليم رقــت انگيــز و چهــره هــاي وحشــت زده نيروهــاي ورماخــت (نيــروي زمينــي ارتــش آلمــان) حكايــت از پوشــالي بــودن ادعــاي ســران رژيــم مبنــي بــر ميهــن پرســتي آنــان بــود.
e
رژيــم آلمــان نــازي بــا برخــورداري از ســازمان پروپاگانــداي خويــش بــه رهبــري دكتــر ژوزف گوبلــز ،يــك روانپريــش تمــام عيــار ،افــكار جامعــه را بــه شــدت كنتــرل مــي كــرد .در حاليكــه در شــوروي كمونيســتي كميســرهاي حــزب افــكار تــوده فرودســت جامعــه را بــا جنــگ هماهنــگ مــي ســاختند ،نــازي هــا از حمايــت طيــف وســيعي از طبقــه متوســط و تحصيــل كــرده آلمــان برخــوردار بودنــد .در حاليكــه جنــگ عمـاً توســط ديكتاتورهــاي ســكوالر يــا نيمــه
ديكتاتــور اتحــاد جماهيــر شــورروي در دوران جنــگ بيــش از ده ميليــون نفــر از مخالفيــن سياســي خــود را بــه كام مــرگ فرســتاد ،حكومــت ٧٠ســاله كمونيســت هــاي شــوروي مرهــون خونريــزي و وحشــت دســتگاه پليســي اســتالين بــود .شــايد اگــر هيتلــر و نــازي هــا نيــز از جنــگ بــه ســامت خــارج مــي شــدند ،رژيــم نــازي ســال هــاي ســال بــر آلمــان حكمرانــي مــي كــرد. رژيــم هــاي خودكامــه درگيــر در جنــگ، بــا اســتفاده از شــور و احساســات ميهــن
در حاليكــه نيروهــاي ارتــش آلمــان در حالتــي انفعالــي و بــدون دفــاع قــرار داشــتند ،ســران رژيــم بــه فكــر تســليم شــدن هرچــه ســريعتر خــود بــه نيروهــاي بريتانيايــي يــا آمريكايــي بودنــد .تــرس از اســير شــدن بــه دســت كمونيســت هــا كــه ماننــد خــود فاشيســت هــا ايدئولوژمحــور بودنــد رهبــر افســانه اي فاشيســت هــا آدولــف هيتلــر را بــه ســويي مرگــي خودخواســته رهنمــون ســاخت. ارمغــان پيــروزي كمونيســت هــا نيــز ،چيزي جــز زندگــي مصيبــت بــار نبــود .نزديــك بــه
n . s w e n i a h a b . w w w ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
٦٠ســال پس از پايان جنگ ،بلوك كمونيســم زندگــي فالكــت بــاري را بــراي بســياري رقــم زده بــود .كار اجبــاري ،پرســتش كيــش شــخصيت رهبــران كمونيســت ،گرســنگي و زندگــي زيــر ســايه ســنگين انــواع و اقســام پليــس هــاي مخفــي بهــاي ســنگيني بــود كــه ملــت هــاي تحــت ســلطه كمونيســم بــراي پيــروزي بــر فاشيســت هــا پرداختنــد. تجربــه جنــگ جهانــي دوم ،بــه رژيــم هــاي خودكامــه ايــن امــكان را داد كــه از جنــگ بــه عنــوان حربــه اي بــراي پايــدار ســاختن پايــه هــاي متزلــزل خويــش اســتفاده كننــد. در ســال هــاي پس از جنــگ ،اين تجربه تا به امــروز هزينــه هــاي جانــي و مالــي فراوانــي بــر گــرده ملــت هــاي تحــت ســتم رژيــم هــاي خودكامــه مــي گــذارد و تنهــا ديكتاتورهــا از منافــع ايــن بــازي پرخطــر و گــذرا ســود برنــد. مــي
دانشگاه بهایی ایران
t e . w n i a h a b . w w
ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳ ،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
w
روایــت دانشــگاه بهایــی ایــران را که بایســتی در کتابــی مفصــل بــه چرایــی و چگونگــی تشــکیل آن پرداخــت یادآور ایــن ضرب المثل فارســی اســت کــه «احتیــاج مــادر اختــراع اســت» ســعی درایــن اســت کــه در نهایــت ایجــاز ایــن شــرح بــی نهایــت را ارائــه نمایم. در بهــار ســال ۱۳۵۹بــه فرمــان آقــای خمینــی شــورای عالــی فرهنگــی تشــکیل گردیــد کــه هــدف آن اســامی کردن دانشــگاه هــا ،تغییــر محتــوای کتــب درســی ،وحــدت حــوزه و دانشــگاه و مؤسســات آموزشــی کشــور بــود .ایــن شــورا بالفاصلــه نســبت بــه تعطیــل کلیــه دانشــگاه هــای کشــور اقــدام نمودنــد .طــی ســی مــاه تعطیلــی دانشــگاه هــا بســیاری از دانشــجویان بــه جبهــه هــای جنــگ ایــران و عــراق اعــزام شــده ،عــده ای جــان باختنــد و گروهــی دنبــال اشــتغال رفتــه و بعدهــا اشــتیاقی بــه ادامــه تحصیل نداشــتند. همیــن طــور موجــب فــرار مغزهــا ازکشــور شــده و بســیاری از اســاتید و فرهیختــگان و دانشــجویان ممتــاز نیــز ایــران را تــرک نمودنــد و پــس از بازگشــایی دانشــگاه هــا عــده قابــل توجهــی نیــز بــه دالیــل مختلــف از جملــه گرایــش هــای سیاســی واجــد شــرایط ادامــه تحصیــل نبودنــد از جملــه کلیــه دانشــجویان بهایــی نیــز بــه بهانـ ٔه عــدم اعتقــاد بــه یکــی از چهــار دیــن رســمی کشــور و برخــاف مــواد مختلــف مصــرح در قانــون اساســی ،از دانشــگاه هــا اخــراج شــدند. بــا عنایــت بــه ایــن کــه تعلیــم و تربیــت اجبــاری از احــکام دیانــت بهایــی اســت
e
هرگــز نمیــرد آنکــه دلــش زنــده شــد بــه عشــق ثبــت اســت بــر جریــد ٔه علــم دوام مــا
s
( ایــن مطلــب دو ســال پیــش توســط نگارنــده آن نوشــته شــده اســت)
n
ضیاء میثاقی
و در صــد قابــل توجهــی از دانشــجویان شــاغل بــه تحصیــل ،بهایــی بودنــد، همــ ٔه ایــن دانشــجویان بــه قــول مســئولین جمهــوری اســامی مشــمول پاکســازی شــدند کــه البتــه مــا در ایــن مــورد لفــظ پــاک رانــی را بــکار مــی بریــم زیــرا حقیقتــا ً دانشــجویان بهایــی از نظــر اخــاق ،رفتــار و بــازده تحصیلــی یکــی از بهتریــن گــروه هــای دانشــجویان را تشــکیل مــی دادنــد. بعــد از مشــخص شــدن ایــن امــر کــه عــدم پذیــرش دانشــجویان بهایــی در دانشــگاه هــا امــری جــدی و مــداوم اســت و بــه دســتورالعمل محرمان ـ ٔه آقــای خامنــه ای کــه در فیلــم مســتند آمــوزش زیــر آتــش بــا ذکــر تاریــخ نامــه بــه آن اشــاره شــده و اشــعار مــی دارد کــه دانشــجویان بهایــی نبایســتی بــه هیچوجــه در دانشــگاه هــا پذیرفتــه شــوند و ســپس تذکــر مرکــز جهانــی بهایــی کــه بایــد شــرایطی فراهــم شــود تــا ســطح دانــش جوانــان عزیــز بهایــی ارتقــاء یابــد ،عــده ای انگشــت شــمار از اســاتید بهایــی دانشــگاه هــای کشــورکه بــه دلیــل بهایــی بــودن از دانشــگاه هــا اخــراج شــده بودنــد همداســتان شــده و طــرح تاســیس دانشــگاه خانگــی بهائــی را تهیــه و بمنصــه اجــرا در آوردنــد بــه طــوری کــه در در ســال )۱۹۸۷( ۱۳۶۶ پــس از برگــزاری آزمــون ورودی اقــدام بــه پذیــرش اولیــن گــروه دانشــجویان در ایــن سیســتم آموزشــی بصــورت بصــورت مکاتبــه ای و تحــت عنــوان موسســه آمــوزش علمــی آزاد آغــاز گردیــد و بــه ایــن ترتیــب بنیــان ایــن دانشــگاه کــه اســاس آنعشــق، ایمــان ،فــداکاری و خدمــت بــه جوانانــی کــه علیرغــم قوانیــن بیــن المللــی و مــواد مصــرح در قانــون بــه نــا حــق از دانشــگاه هــای کشــور اخــراج شــده و بقیــ ٔه جوانــان واجــد شــرایط کــه حــق مشــارکت در آزمــون ورودی از آنــان ســلب شــده بــود بــه صــورت کام ـاً داوطلبانــه ،و بــا دســت خالــی و بــدون در اختیــار داشــتن محــل و ســاختمانی جهــت اســتقرار و بــا اســتفاده از منــازل بهاییــان کشــور و انتخــاب گــروه ســه نفــره بــه نــام گــروه اجرایــی بــه صــورت واحــدی آموزشــی شــروع بــه کار کــرد در حقیقــت ایــن سیســتم آموزشــی بــرای دو رشــت ٔه ریاضــی و تجربــی امــکان پذیــرش دانشــجو داشــت و دروس بــه صــورت مکاتبــه ای عرضــه مــی شــد بــه ایــن ترتیــب کــه گــروه ســه نفــر ٔه اجرایــی بــه طــور مرتــب تکالیفــی را از اســاتید دریافــت
داشــته ،نســبت بــه تایــپ و تکثیــر آن اقــدام نمــوده و آن هــا را بــرای هــر شــهری کــه در کشــور دانشــجو داشــت و بــرای همکارانــی کــه نماینــده علمــی نامیــده مــی شــدند ارســال کــرده و دانشــجویان بــا مطالعـ ٔه کتــب درســی و احیان ـا ً بــا شــرکت در کالس هــای مشــابه در دانشــگاه هــای شــهرخود (در مــواردی کــه اســاتید ایــن اجــازه را بــه آن هــا مــی دادنــد) نســبت بــه انجــام تکالیــف خــود اقــدام کــرده و توســط نماینــد ٔه علمــی عــودت مــی دادنــد تــا بــا ارائــه بــه اســاتید وتصحیــح آن هــا مجــددا ً جهــت دانشــجویان ارســال گــردد کــه کاری بســیار وقــت گیــر بــود و بــه طــور معمــول روزهــای جمعــه هــر هفتــه از صبــح اول وقــت تــا عصــر در منــزل یکــی از بهاییــان بــه انجــام ایــن امــر پرداخته می شــد. بعــد طرحــی مطــرح شــد کــه گــروه اجرایــی بــرای آشــنایی جوانــان و والدیــن بــه کلیــ ٔه شــهر هــای بــزرگ ایــران ســفر کــرده و آنــان را بــا ایــن سیســتم تحصیلــی دانشــگاهی آشــنا کننــد کــه ایــن هــم البتــه پــروژه بزرگــی بــود کــه بــه مــرور انجــام شــد و هــر روز ســطح مکاتبــات دریافتــی بــرای ثبــت نــام در دانشــگاه و طــرح تقاضاهــای دریافتــی افزایــش مــی یافــت کــه پاســخ بــه ایــن نامــه هــا نیــز از وظایــف گــروه اجرایــی بــود .در صــد قابــل توجهــی از نامــه هــای واصلــه اختصــاص بــه امورخصوصــی ایــن جوانــان عزیــز داشــت کــه نیــاز بــه مشــاوره داشــتند و حتــی نامــه هایــی دریافــت مــی شــد کــه تقاضــا داشــتند کــه فتــو کپــی عکــس اســاتیدی را کــه تکالیــف آن هــا را تصحیــح مــی کننــد برایشــان ارســال داریــم تــا حــد اقــل یــک احســاس ارتبــاط تصویــری ایجــاد گــردد .از آغــاز ایــن پــروژه دانشــگاهی تــا کنــون چهار بــار حمــات گســترده ای بــه منــازل بهاییــان انجــام شــده اســت کــه یکــی از بزرگتریــن آن هــا در تاریــخ هفتــم مهــر مــاه ۱۳۷۷یعنــی دقیق ـا ً شــانزده ســال قبــل بــود کــه نســبت بــه دســتگیری و زندانــی نمــودن اســتادان ایــن دانشــگاه خانگــی اقــدام کردنــد و ایــن امــر انعــکاس جهانــی داشــت بــه طــوری کــه نــام ایــن همــکاران و دلیــل دســتگیری آن هــا کــه آمــوزش دروس دانشــگاهی بــه جوانــان محــروم از تحصیــل بهایــی در جمهــوری اســامی ایــران بــود زینــت بخــش صفحــات تلوزیونــی کشــورهای آزاد جهــان بــود کــه ایــن عزیــزان پــس از یــک مــاه آزاد شــدند. بالفاصلــه بعــد از وقــوع ایــن امــر نماینــد ٔه روزنامــه نیویــورک تایمــز درایــران
دانشگاه بهایی ایران
t e n . s w
جمهــوری آقــای خاتمــی بــود و هنــوز جهــت بهاییــان پاســپورت صــادر نمــی شــد و در حقیقــت بهاییــان حــق خــروج از ایــران را نداشــتند ،بــه نظــرم ایشــان آنقــدر تحــت تأثیــر شــرایط غیــر متعــارف بهاییــان در ایــران قــرار گرفــت کــه کارت ویزیــت و شــماره تلفــن خصوصــی خــود را بــه همــکار مــا داد و گفــت شــما اگــر بتوانیــد از ایــران خــارج شــوید هــر کجــای دنیــا کــه باشــید مــن شــما را بــه آمریــکا مــی بــرم. همــکار مــا از لطــف ایشــان تشــکر کــرده و اظهــار مــی دارد اگــر شــما هــم اکنــون قــرداد اســتخدامی و پاســپورت کشــور آمریــکا را
چگونــه مــی توانیــم بــه کشــور آمریــکا بیاییــم در حالــی کــه شــعار مــرگ بــر آمریکایشــان گــوش فلــک را کــر کــرده اســت آن وقــت تــو کــه بهایــی هســتی ،بــا نداشــتن پاســپورت و بــا ایــن همــه مشــکالتی کــه جامع ـ ٔه شــما در ایــن مملکــت دارد عالقــه ای بــه آمــدن بــه آمریــکا نــداری ،خیلــی برایــم جالــب اســت. ایشــان بعــد کتــاب آیینــه هــای ایــران را درآمریــکا منتشــر کــرد و در فصلــی از کتــاب چنــد صفحــه ای را بــه ایــن مصاحبــه اختصــاص داد .در کتــاب ،تصویرایشــان بــا آقــای خاتمــی رییــس جمهــور اســامی آن زمــان و نیــز عکســی از تخریــب
e
بــه یکــی ازاســاتید ایــن دانشــگاه مراجعــه نمــود و تقاضــای دریافــت اطالعاتــی دربــار ٔه ایــن سیســتم تحصیلــی وعلــت دســتگیری مدرســین را داشــت کــه حاصــل آن چــاپ مقالــه ای مفصــل در آن جریــد ٔه معتبــر بــود. پــس از گذشــت چنــد مــاه رئیــس ایــن خانــم کــه یکــی از نویســندگان نیویــورک تایمــز بــود و در حقیقــت از خبرنــگاران اعزامــی بــود کــه همــراه بــا آقــای خمینــی در پــرواز آزادی بــه ایــران آمــده و بــا بســیاری از مقامــات جمهــوری اســامی مصاحبــه کــرده بــود ،مجــددا ً بــه طهــران آمــد و طــی ســه جلســه جمعـا ً ده ســاعت بــا یکــی از همکاران اجرایــی مصاحبــه کــرد و از چنــد و چــون فعالیــت هــای بهاییــان ایــران بــه طــور جامــع اطــاع پیــدا کــرد کــه در زمــان ریاســت
بــه مــن بدهیــد بــا ابــراز امتنــان از قبــول آن معــذورم و ایشــان ســؤال مــی کنــد ممکــن اســت دلیــل آن را بگوییــد؟ همــکار مــا اظهــار مــی دارد بنــده خــودم را مدیــون ایــن جوانــان محــروم از تحصیــل بهایــی ایــران مــی دانــم و بــه آنهــا عشــق مــی ورزم ،همــه را ماننــد فرزنــد خــود عزیــز مــی دارم و افتخــار دارم کــه در خدمتشــان باشــم .ایشــان اظهــار داشــت لطفــا ً بلنــد شــو و بایســت زیــرا مــی خواهــم تــو را ببوســم دلیلــش را هــم خواهــم گفــت بعــد بیــان کــرد واقعـا ً تحــت تأثیــر ایــن جــواب تــو قــرار گرفتــم زیــرا مــن بــا بســیاری از مقامــات مملکتــی کــه پســت هــای خوبــی دارنــد و طبعـا ً از درآمــد خوبــی برخوردارنــد مصاحبــه کــرده ام ،مــی دانــی اولیــن ســؤال همـ ٔه آن هــا از مــن چیســت؟ مــا
گلســتان جاویــد (قبرســتان مصــادره شــده بهاییــان) شــیراز وجــود دارد و بــه نقــل مطالبــی جالــب و بعضــا ً نــا شــنیده ای از انقــاب ایــران پرداختــه اســت. بــا حمــات مختلــف جمهــوری اســامی بــه ایــن دانشــگاه خانگــی و در مخاطــره بــودن مــدارک تحصیلــی و علمــی آن ،جوانــان عزیــز همــت کــرده اطالعــات الزم را جمــع آوری نمــوده و سیســتم را بــه صــورت آنالین ارائــه نمودنــد .کــه پــس از رفــع مشــکالت کامپیوتــری امــروزه بزرگترین ســایت علمی خاورمیانــه اســت .وقتــی جمهــوری اســامی شــاهد ایــن امربــود کــه تعــدادی از دانــش آموختــگان ایــن دانشــگاه بــا اخــذ پذیــرش از دانشــگاه هــای معتبــر غربــی نســبت بــه ادامــه تحصیــل و اخــذ مــدارک فــوق لیســانس
n i a h a b . w w w ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
و دکتــرا موفــق گردیــده و بــه کشــورمقدس ایــران مراجعــت نمــوده و بــه یــاری ایــن سیســتم دانشــگاهی کــه اکنــون نــام آن بــی آی اچ ئــی مــی باشــد ،پرداختــه انــد تــاش هــای خــود را بــرای تخطئــه نمــودن آن مضاعــف نمودنــد .ولــی بــا تمــام تــاش هــای بــه کار رفتــه هیچــگاه موفــق بــه ایــن امــر نشــدند. البتــه در تاریــخ مکتــوب دنیــا نمــی تــوان نقطــه ای را در کــر ٔه ارض ســراغ گرفــت کــه حکومــت رأس ـا ً اهالــی کشــوری را بــر خــاف موازیــن قانــون اساســی کشــورو بــدون هیــچ گونــه مجــوزی از تحصیــل محــروم کنــد و حتــی اجــازه ندهــد کــه آن
دانشگاه بهایی ایران
کشــور آمریــکا آمــد و بــا گذرانــدن امتحانــات تافــل و جــی آر ئــی بــا امتیازاتــی فراتــر از معــدل ملــی توانایــی خــود را زمانــی کــه هنــوز مجامــع ملــی دنیــا ازوجــود ایــن دانشــگاه خانگــی اطــاع چندانــی نداشــتند بــه اثبــات رســانده و موفــق بــه اخــذ پذیــرش ادامــ ٔه تحصیــل از ســه دانشــگاه معــروف گــردد و بــا مــدرک لیســانس ایــن دانشــگاه خانگــی بــه عنــوان دانشــجوی بورســیه دوره دکتــرا و داشــتن دوازده ســاعت تدریــس دوره دکتــرای خــود را آغــاز در دانشــگاه ٔ نمــوده و بــدون آن کــه دینــاری هزینــه کنــد ایــن دوره را بــا موفقیــت بــه پایــان رســاند.
پانــزده دقیقــ ٔه آخــر آن جهــت ارائــه جــواب بــه شــنوندگان تخصیــص یافتــه بــود و در جــواب شــنونده ای کــه از ایــران ســؤال کــرد کــه چــرا شــما بهایــی هــا اینقــدر مظلــوم نمایــی مــی کنیــد ،اظهــار داشــت مــا کام ـاً از موضــع قــدرت صحبــت مــی کنیــم و از دوســتان بــی تعصبــی کــه کــه در خــارج از کشــور بــه مــا اجــازه مــی دهنــد کــه پیــام خــود را بــه گــوش هموطنانمــان برســانیم قلبـا ً متشــکریم زیــرا علیرغــم اتهامــات ناروایــی کــه در ایــران بــه جامعــ ٔه بهایــی وارد مــی شــود و هیچــگاه حــق دفــاع بــه ما نمــی دهند، مؤسســه ای را کــه جامع ـ ٔه بهایــی ایــران بــا دســت خالــی و بــدون هیچگونــه امکاناتــی ایجــاد کــرده اســت و امــروز ۶۵دانشــگاه معــروف دنیــا از جملــه هــاروارد و برکلــی مــدارک تحصیلــی دانــش آموختــگان آن را بــرای ادامــه تحصیــل مــی پذیرنــد بایســتی مــورد تشــویق و تحریــض هــر انســان بــی طرفــی در سراســر کــره زمیــن قــرار گیــرد زیــرا مؤسســه ای اســت بــی نظیــر و مثیــل.
بهایــی بــودن بــه رســمیت نمــی شناســد. در بهــار ســال ۱۳۹۰پانــزده نفــر از اســاتید و همــکاران ایــن مؤسســ ٔه آموزشــی را بــه جــرم تدریــس دروس دانشــگاهی بــه جوانــان بهایــی ایــران دســتگیر و زندانــی نمودنــد کــه هــر یــک محکــوم بــه تحمــل ۴یــا ۵ ســال زنــدان شــده و اکنــون دوران محکومیت خــود را ســپری مــی کننــد و البتــه قابــل ذکــر و تقدیــر اســت کــه بســیاری از هموطنــان فرهیختــ ٔه غیــر بهایــی مــا در ایــران و خــارج از کشــور بــا ارســال نامــه هایــی بــه مســئوالن کشــور و درج مراتب در وبســایت هــای مختلــف نســبت بــه ایــن تصمیــم غیــر عادالنــه و همچنیــن نســبت بــه محکومیــت بیســت ســال زنــدان بــرای گــروه هفــت نفــر ٔه اداره امــور اداری جامع ـ ٔه یــاران ایــران کــه ٔ بهایــی را بــه عهــده داشــته انــد و همچنــان بــدون هیــچ گونــه اتهــام اثبــات شــده ای در زنــدان هســتند و نیــز مجامــع حقــوق بشــری دنیــا تعرضــات شــدید خــود را بــه مقامــات مســئول کشــور ایــران اعــام داشــته انــد کــه بــا اثــر بــوده اســت زیــرا مســئو الن جمهــوری اســامی معتقدنــد کــه آن هــا حقوق بشــر اســامی را رعایــت می نماینــد و کاری بــر خــاف حقــوق بشــر انجــام نــداده انــد.
t
از آنجــا کــه تحصیــل ایــن دانشــجویان از ابتــدا بــا عشــق و عالقــه و بــدون مــدرک گرایــی انجــام شــده اســت بســیاری از فــارغ التحصیــان ایــن دانشــگاه واقعــا ً افــرادی ممتــاز و بــا ســواد هســتند بــه طــوری کــه یکــی از ایــن دانــش آموختــگان از اولیــن افــرادی بــود کــه پانــزده ســال قبــل بــه
از دیانــت مســیحی دومیــن دیانــت گســترد ٔه جهانی اســت لذا اســتادان آن نیز در پنج قار ٔه عالــم متمرکزنــد و چنیــن سیســتم علمــی البتــه در جهــان خاکــی مــا شــبیه و نظیــر نــدارد. چنــد مــاه قبــل یکــی از همــکاران ســابق ایــن دانشــگاه مصاحبــه ای بــه صــورت زنــده بــا رادیــو ۲۴ســاعته لــس آنجلــس داشــت کــه
اســت کــه بســیاری از آن هــا تحصیــات تکمیلــی خــود را در دانشــگاه هــای معتبــر خــارج از کشــور بــه پایــان رســانده انــد و اکنــون در ایــن دانشــگاه بــه تدریــس بــرای جوانــان بهایــی محــروم از ورود بــه دانشــگاه هــای کشــور ،مشــغولند و جمهــوری اســامی همچنــان مــدارک تحصیلــی آنــان را بــه دلیــل
e n . s w e n i a h a b . w w
ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳ ،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
w
قــدر و اهمیــت ایــن اســتعداد هــا را بایــد کشــورهای خارجــی بداننــد زیــرا هنــوز مســئولین کشــور مــا ایــن درک را ندارنــد کــه باورهــای مذهبــی امــری خصوصــی اســت و ارتباطــی بــا تحصیــل و اشــتغال نــدارد کمــا ایــن کــه ایــن مطلــب عینــا ً در قانــون اساســی جمهــوری اســامی وجــود دارد امــا اجــرای آن معلــق اســت و ایــن دانشــجوی ســابق مــا ســال هاســت اســتاد ایــن دانشــگاه کــه اکنــون ۲۷ســال از تأســیس موفــق آنالیــن دانشــگاه بهایــی اســت .آن مــی گــذرد حــدود ســه هــزار فــارغ ایــن مطلــب هــم جالب اســت بــر اســاس دائره التحصیــل در رشــته هــای بیســت گانـ ٔه فــوق المعــارف هــای موجــود ،دیانــت بهایــی بعــد دیپلــم و لیســانس و فــوق لیســانس داشــته
رابطه دموکراسی و صلح نشــان داده اســت کــه شــهروندان بریتانیایــی، بــا کنتــرل کــردن ســایر متغیرهــا، بــا حملــه فرضــی نظامــی پیشــگیرانه بریتانیــا بــه کشــوری غیردموکراتیــک نســبت بــه کشــوری دموکراتیــک موافقــت بیشــتری نشــان میدهنــد. t e n .
کــه هــر دو کشــور در آن زمــان دارای حکومتهایــی دموکراتیــک بودنــد ،هــر چنــد مدتــی انــدک پــس از پایــان ایــن درگیــری در پاکســتان کودتــا صــورت گرفــت. بــه عقیــده ایــوان پرکینــز ،نویســنده کتــاب کودتاهــای گــم شــده ،ایــن اصــل کــه بیــن کشــورهای دموکراتیــک جنــگ صــورت نمیگیــرد بیشــتر در مــورد دموکراســیهای باثباتصــدق میکنــد. منظــور وی از دموکراســی باثبــات سیســتمی دموکراتیــک اســت کــه در آن بــرای پنجــاه ســال متوالــی کودتایــی موفــق یــا نافرجــام صــورت نگرفتــه باشــد.
s w e n i a h a b . w w w
تاریــخ معاصــر نشــان داده اســت کــه عمومــا بیــن دو کشــور دموکراتیــک جنــگ صــورت نمیگیــرد .مــردم ایــن کشــورها نســبت بــه سیســتم حکومتهــای یکدیگــر ســمپاتی دارنــد ،ارزشــهای بنیادیــن ایــن کشــورها مشــترک اســت ،و بعضــی گروههــا و منافــع در ایــن کشــورها همپوشــانی دارنــد .ایــن مــورد بــروز جنــگ بیــن یــک کشــور شاهین صادق زاده میالنی پیوندهــا ازعواملــی هســتند کــه از بــروز دموکراتیــک و یــک کشــور غیردموکراتیــک درگیــری بیــن کشــورهای دموکراتیــک بــا وضــع پیچیدهتــری مواجــه هســتیم. مطالعــات پژوهشــگران علــوم سیاســی نشــان جلوگیــری میکننــد .البتــه ایــن اصــل اســتثنا بســیاری از پژوهشــگران علوم سیاسی معتقد داده اســت کــه رابطــه معکوســی بیــن وجــود هــم دارد .در ســال 1999بیــن پاکســتان و هســتند کــه وقتــی تنشــهای بیــن کشــورهای هنــد جنگــی ســه ماهــه درگرفــت در حالــی ســاختار دموکراتیــک و بــروز دموکراتیــک از یــک ســو و جنــگ بیــن دو کشــور وجــود کشــورهای غیردموکراتیــک دارد .بــه گفتــه رودلــف رامــل، از ســوی دیگــر را بررســی «خشــونت بیــن کشــورها فقــط در کنیــم بــه ایــن نتیجــه میرســیم صورتــی بــروز مییابــد کــه یکــی کــه کشــورهای دموکراتیــک از آنهــا غیردموکراتیــک باشــد». بــه همــان انــدازه کشــورهای در کشــورهای غیردموکراتیــک ممکــن غیردموکراتیــک قــدرت در دســتان گــروه کوچکــی اســت درگیــر جنــگ شــوند. و یــا یــک رهبــر متمرکــز جنگهایــی کــه ایــاالت متحــده اســت .کنتــرل بــر رســانه هــا آمریــکا وارد آن شــده نمایانگر میتوانــد بــرای هدایــت افــکار ایــن اســت کــه یــک کشــور عمومــی علیــه یــک کشــور دموکراتیــک نیــز میتوانــد بــه دیگــر بــه کار گرفتــه شــود. کــرات وارد جنــگ شــود .در ّ عیــن حــال تعــداد قابــل توجهــی حکومــت میتوانــد افــراد و از پژوهشــگران نیــز بــه ایــن گروههایــی کــه منافعشــان در نتیجه رســیدهاند که کشــورهای تقابــل بــا جنــگ اســت را مهــار دموکراتیــک بــه طــور کلــی ،و کنــد .مخالفــان جنــگ ممکــن نــه فقــط در روابــط بیــن خــود، اســت بــه زنــدان افکنــده شــوند. بــه میــزان کمتــری وارد امــا در کشــورهای دموکراتیــک درگیــری و جنــگ میشــوند. شــروع کــردن جنــگ بــا مانــع افــکار عمومــی و مخالفــت همچنیــن گفتــه میشــود کــه گروههایــی کــه منافعشــان در جنگهایــی کــه توســط رهبــران تضــاد بــا جنــگ اســت روبــرو دموکراتیــک کشــورهای میشــود ،مگــر آنکــه تهدیــدی آغــاز میشــوند منجــر بــه فــوری و جــدی متوجــه کشــور تلفــات کمتــری میگردنــد. باشــد .پژوهشــی کــه دو اســتاد علــوم سیاســی در دانشــگاههای اســتنفورد و کرنــل انجــام دادنــد ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
رابطه دموکراسی و صلح
t e n . s w e n i a h a b . w w w
چرا دموکراسیها کمتر به جنگ رو از دیگــر دالیلــی کــه بــرای رویکــرد در دموکراســیها صلحجویانــۀ میآورند؟ برابــر یکدیگــر ارائــه شــده میتــوان کردهانــد ،امــا رهبــران کشــورهای اســتبدادی بــه عقیــدۀ پرکینــز نکتــه کلیــدی شــفافیت بــه ایــن مــوارد نیــز اشــاره کــرد :افــرادی هســتند کــه بــه نبــرد عالقــه دارنــد. اســت .دموکراســیها در مــورد افــکار هــر چنــد دســت گــذاردن بر روی یــک یا چند اساســی قانــون در منــدرج موازیــن عمومــی ،ترســها ،منافــع و نگرانیهایــی عامــل بــرای یافتــن دلیلــی کــه دموکراسـیها قــدرت کــه دموکراتیــک کشــورهای کــه سیاســت خارجــی را ترســیم میکننــد بــه نســبت صلــح طلــب تــر هســتند دشــوار اطالعــات زیــادی را منعکــس میکننــد .رهبــران ایــن کشــورها را محــدود میکنــد .مینمایــد ،میتــوان مجمــوع ایــن دالیــل را پارلمانهــا پرسشــهای مهمــی در مــورد -ســاختارپیچیده جامعه مدنی قدرت حکومت در ایــن خالصــه کــرد کــه در یــک سیســتم اتحادهــا ،تنشــها ،جنــگ و صلــح را مطــرح کشــورهای دموکراتیــک را محــدود میکنــد .دموکراتیــک اتخــاذ هــر تصمیمــی ،از جملــه کــرده و بــه بحــث میگذارنــد .کمپینهــای -کشــورهای دموکراتیــک از طریــق تصمیــم وارد شــدن در جنــگ ،آســان نیســت. انتخاباتــی نگرانیهــای امنیتــی را در عرصــه شــبکههای مالــی ســرمایهداری بــه هــر تصمیــم کالن نیــاز بــه توافقــی کالن عمومــی مطــرح کــرده و آنها را میــان الیههــای مختلــف حکومــت رفــع میکننــد .شــهروندان بــه و شــهروندان دارد .در جوامعــی وســیله رایشــان نشــان میدهنــد کــه پلورالیســم در آنهــا نهادینه شــده کــه چــه کســی یــا چــه چیــزی اســت اتخــاد تصمیــم وارد شــدن را بــه عنــوان تهدیــدی اصلــی بــه جنــگ نیازمنــد موافقــت بخــش ارزیابــی میکننــد .ایــن شــفافیت بزرگــی از شــهروندان و نهادهــای باعــث میگــردد کــه در هــر دو حکومتــی و غیرحکومتــی اســت. کشــور دموکراتیــک شــهروندان متوجــه بشــوند کــه در کشــور منابع دیگــر نیــز گروههــای بانفــوذ و پرشــماری هســتند کــه بــا آر .جی رامل ،دریافتن درگیری و جنــگ مخالــف هســتند .محاســبه جنگ ،جلد چهارم :جنگ ،قدرت، هزینــه – فایــده شــهروندان صلح( ،)1979ضمیمه 16ب هــر دو کشــور را بــه ســمت توافــق ســوق میدهــد .رهبــران مایکل تامز و جسیکا ویکس ،یک هــر دو کشــور نیــز متوجــه تحقیق آزمایشی در مورد صلح میشــوند کــه مالحظاتــی دموکراتیک ()2010 منطقــی طــرف مقابــل را نیز از جنــگ برحــذر مـیدارد .جنــگ آر .جی رامل ،دریافتن درگیری و قابــل پیشــگیری بــه نظــر میآیــد جنگ ،جلد چهارم :جنگ ،قدرت، و ایــن باعــث میشــود کــه هیــچ صلح( ،)1979ضمیمه 16ب یــک از دو طــرف تمایلــی بــه ایوان پرکینز« ،چرا دموکراسیها حملــه پیشدســتانه نداشــته باشــد. با یکدیگر نمیجنگند؟» ،واشنگتن ایــن رونــد در طــی زمــان پست 20 ،ژوئن 2014 باعــث ایجــاد اعتمــاد بیــن دو جان آ .واسکز ،ویراستار ،درباره نظــام دموکراتیــک شــده و جنگ چه میدانیم؟ ،ص 300 امــکان وقــوع درگیــری را کاهــش میدهــد .یکدیگــر متصــل هســتند و تجــارت را امــا بــه علــت عــدم وجود شــفافیت ایــن امکان ســودآورتر از جنــگ ارزیابــی میکننــد. ایوان پرکینز« ،چرا دموکراسیها با در سیســتمهای غیردموکراتیک وجود ندارد - .شــهروندان عــادی از تــرس جنــگ و ایــن واقعیــت کــه از جنــگ ســودی نصیبشــان یکدیگر نمیجنگند؟» ،واشنگتن پست20 ، ژوئن 2014 اطالعــات مهــم در مــورد مقاصــد چنیــن نمیشــود از بــروز جنگ پیشــگیری میکنند. نظامــی در عرصــه عمومــی بازتــاب -شــهروندان عــادی حملــه کــردن بــه سپنسر ر .ورت ،در جنگ ،هرگز :چرا نمییایــد .بلکــه ایــن اطالعــات حیاتــی شــهروندان یــک کشــور دموکراتیــک دموکراسیها با یکدیگر نمیجنگند، فقــط در ذهــن شــخص دیکتاتــور و دیگــر را ناپســند میشــمارند چــون ()1998 یــا حلقــه نزدیــکان او موجــود اســت .آنهــا را شــبیه خــود میپندارنــد ایــن عــدم شــفافیت بــا رویکــرد مقابلــه -رهبــران کشــورهای دموکراتیــک افــرادی جویانــۀ کشــورهای دیگــر دامــن میزنــد .هســتند که به رســیدن به توافق و تفاهم عادت ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳ ،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
معرفی کتاب «روزنه های امید»
t e n . s w e n i a h a b . w w w
ایــن کتــاب کــه تقدیــم بــه جانباختــگان راه صلح و دوســتی شــده اســت، مجموعــه مقاالتــی اســت کــه در شــش بخــش بــه همــت انتشــارات پیــام دوســتی منتشــر شــده اســت .در هــر بخــش آن چنــد مقالــه بــا موضوعاتــی مرتبــط درج گردیــده اســت .در ســر آغــاز کوتــاه آن آقــای فرزیــن دوســتدار از طــرف هیــأت پیــام دوســتی علــت نشــر ایــن کتــاب شــرح مــی دهــد .ایشــان مــی نویســند :در جهانــی کــه بــی عدالتــی و تجــاوز بــه حقــوق دیگــران افقــش را تیــره و تــار کــرده «روزنــه هــای امیــد» کــه مجموعــه ای اجمالــی ای از اندیشــه هــای بهایــی اســت گریــزی اســت بــه آینــده ای روشــن تــر. ایــن کتــاب بــا مناجاتــی در بــاره ایــران شــروع مــی شــود کــه مطلعــش چنیــن اســت :پــاک یزدانــا خــاک ایــران را از آغــاز مشــگبیز فرمــودی و ســپس بخــش هــای آن بــه ایــن شــرح اســت: بخش اول «ایران» شامل سه بخش بخش دوم «جهان بیمار» شامل دو بخش بخش سوم «در جستجوی درمان» شامل دو بخش بخش چهارم «اندیش ٔه بهایی» شامل نه بخش بخش پنجم «روزنه های امید» شامل سه بخش بخش ششم «بیائید با هم دنیایی تازه بسازیم» شامل چهار بخش ســرانجام ایــن کتــاب بــا مناجاتــی بــا مطلــع «ای پــروردگار یــاران را کامــکار کــن» پایــان مــی پذیــرد. در ایــن کتــاب طــرح هایــی بــا ســیاه قلــم هســت از آقــای هوشــنگ ســیحون و ب ـ تأییــد کــه بــر جذابیــت کتــاب افــزوده اســت. در بخــش اول اولیــن قســمت نمونــه هایــی از آثــار حضــرت عبدالبهــا در مــورد ایــران دوســتی آورده و ســپس قســمت هایــی از کتــاب ایــران زادگاه آییــن بهایــی اثــر آقــای جمشــید فناییــان هســت ،کــه در آن بیــان مــی کنــد بســیاری از ایرانیــان در مــورد آییــن بهایــی شــنیده انــد ولــی کمتــر کســی گفتــه ای بــدون غــرض راجــع بــه آییــن بهایــی شــنیده باشــد .او از رفتــار کــورش در بــاره اقلیــت هــا مــی نویســد ســپس از رفتــاری کــه بــا پیــروان ایــن آییــن از بــدو پیدایــش آن، صــورت گرفتــه اســت .از آثــار حضــرت بهــاءهللا کــه همــه تأکیــد بــر دوســتی و یگانگــی اســت شــواهدی آورده و بعــد تصویــری کــه مغرضیــن از ایــن دیانــت ســاخته انــد ظلمــی آشــکار بشــمار مــی آورد.ســپس شــمه ای از تعالیــم دیانــت بهایــی کــه پایــه و اســاس تمــدن آینــده جهــان خواهــد بــود را بیــان مــی کنــد .تمــدن ایــران باســتان و اثــر ظهــور زرتشــت را بیــان مــی کنــد بعــد بــه ایــن نتیجــه مــی رســد کــه هیــچ واقعــه ای در چنــد هــزار ســال تمــدن ایــران را نمــی تــوان بــا تأثیــر جهانــی ظهــور بــاب و بهــاءهللا ،از ایــران قیــاس کــرد.در پایــان از عظمــت مســتقبل ایــران صحبــت کــرده اســت. قســمت ســوم و پایانــی بخــش اول ،ایــران دوســتی نــام دارد کــه پیــاده شــده نطقــی از شــهید عالیقــدر و دانشــمند بــه نــام بهایــی دکتــر علیمــراد داودی اســت کــه در آن اثبــات مــی کنــد جهــان دوســتی بهاییــان مغایــر بــا ایــران دوســتی آنــان نیســت و نــه تنهــا بهاییــان ایــران بلکــه بهاییــان جهــان ایــران را دوســت مــی دارنــد و. بخــش دوم «جهــان بیمــار» اولیــن مقالــه آن از خانــم فــرح دوســتدار اســت کــه اوضــاع جهــان معاصــر را بــا اوضــاع امپراتــوری رم قبــل از ســقوطش مقایســه کــرده و بــه ایــن نتیجــه مــی رســد کــه ایــن حقایــق تاریخــی را نبایــد بــی اهمیــت جلــوه داد ،چــون دالیــل ســقوط امپراتــوری روم در جامعـ ٔه مــا بوضــوح موجــود اســت و اگــر
بــه تغییــر وضــع کنونــی اقــدام ننماییــم دنیــا رو بــه نابــودی اســت. مقالــه بعــدی نوشــت ٔه فرزیــن و فــرح دوســتدار مــی باشــد بــه نــام «نشــانه هــای تهدیــد آمیــز یــک دنیــای پــر آشــوب» کــه در آن بــه اوضــاع جوانــان و ناپایــداری بنــای خانــواده ،شــکاف بیــن دو نســل و افزایــش حیــرت انگیــز جرائــم اشــاره مــی کنــد امــا در بخــش ســوم «در جســتجوی زمــان» اولیــن مقالــه اختصــاص دارد بــه «عقــای ملــل در جســتجوی نظــم بدیــع جهانی» نوشــته آقای فرزیــن دوســتدار.در ایــن مقالــه از انجمــن رم و هــدف اعضــای آن ســخن بــه میــان آمــده و اولیــن کتابــی کــه کلــوپ رم منتشــر کــرد بــه نــام «محدودیــت رشــد» کــه در آن ذکــر شــده کــه رشــد کنتــرل نیافتــه موجــب بحــران در عالــم بشــری گردیــده اســت و جامعــه انســانی را بــه ســر حــد امکانــات وجــودی خــود کشــانده اســت و کمبــود یــک سیاســت رشــد جهانــی بــا اســتفاده از امکانــات اقتصــادی و سیاســی و اجتماعــی موجــود بــه خوبــی احســاس مــی شــود .خواننــده ایــن کتــاب کــه بــرای اولیــن بــار جهــان را بــه صــورت یــک واحــد بــه هــم پیوســته توجیــه مــی کنــد ،در مــی یابــد کــه بــا چــه آهنــگ روبفزونــی مشــکالت جهــان در حــال افزایــش اســت و تجزیــه و تحلیــل گــزارش کلــوب رم ایــن مســأله را بــه خوبــی روشــن مــی کنــد کــه دوران اســتقالل ملــی ســپری شــده اســت و هنــگام اســتقرار یــک نظــم جدیــد جهانــی رســیده اســت .نتیجــه ای کــه نویســنده مقالــه مــی گیــرد ایــن اســت کــه از دیــد فــرد بهایــی ،مطالعــه گــزارش هــای کلــوب رم در حقیقــت اثبــات علمــی آثــار بهایــی در مــورد آینــده جهــان مــی باشــد. قســمت دوم ایــن بخش»آیــا عقــل انســان قــادر بــه ایجــاد تمدنــی بــا ثبــات خواهــد بــود» قســمت هایــی از کتــاب آرامــش بــرای جهــان پــر آشــوب مــی باشــد کــه نویســنده آن اســتان ووود کاپ و جمشــید فناییــان مترجــم آن اســت .نویســنده در ایــن کتاب نوشــته دانشــمندان می گویند عمــر کــره زمیــن حــد اقــل یــک میلیــارد ســال دیگــر ادامــه خواهــد داشــت ،تاریــخ تمــدن بشــر فقــط بــه چنــد هــزار ســال محدود می شــود بشــر در ایــن مــدت توانســته دانشــی فراهــم کنــد و آن را مــدون نمایــد و آن را جــاودان ســازد .او مــی گویــد کــه فراهــم آوردن دانــش نیســت کــه بایــد توجــه بشــر معطــوف بــه آن باشــد بلکــه چگونگــی اســتفاده از ایــن دانــش بایــد مــورد بررســی دقیــق قــرار گیــرد .انســان هــا بــه دلیــل میــل ذاتــی بــه تــک روی نمــی تواننــد شــرافتمندانه و بطــور مفیــد از ایــن دانشــی کــه دانشــمندان بــرای انســان فراهــم کــرده انــد، اســتفاده کننــد .عقــل هــم نیرویــی نیســت کــه بــر احساســات حکمرانــی کنــد بلکــه عقــل وســیله ای اســت کــه بوســیله آن چیــز هایــی را کــه مــی خواهیــم بدســت مــی آوریــم ولــی نیرویــی کــه مــی توانــد بــر احساســات بشــری فرمانروایــی کنــد دیــن اســت.چون امــروزه بشــر در صــدد اســت بــا نیــروی آگاهــی سرنوشــت خــود را بــا درایــت و عقــل پیــش ببــرد بــه همیــن دلیــل نیــاز دارد بــا کمــک دیــن بــر احساســاتش غلبــه کنــد و او را بــه ســمت صلــح و وحــدت ســوق دهــد. بخــش چهــارم ایــن کتــاب «اندیشـ ٔه بهایــی» کــه حجیــم تریــن قســمت کتــاب اســت .قســمت اول آن «هــدف دیانــت بهایــی» کــه ترجمــه ابوتــراب ســهراب مــی باشــد کــه بعــد از توضیحــات کوتاهــی در مــورد بعضــی از تعالیــم دیانــت بهایــی مــی نویســد بهاییــان عقیــده دارنــد ایــن اصــول مجموعـا ً طــرح جامعــه جهانــی آینــده بشــر اســت. مقالــه دوم از شــهید گرانقــدر جنــاب محمــود مجــذوب مــی باشــد کــه در آن مراحــل گوناگــون رســیدن بــه وحــدت کــه بشــر
ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
معرفی کتاب «روزنه های امید»
t e n . s w e n
تــا کنــون طــی کــرده اســت ،مــورد بررســی قــرار گرفتــه و غایت قصوای آن ،رســیدن به وحــدت عالــم انســانی بیان شــده که طبــق آثار بهایــی رســیدن بــه آن حتمــی الوقــوع اســت. مقالــه بعــدی «اقتصــاد و ارزش هــای اخالقــی» اســت .نویســنده آن ویلیــام هاچــر و مترجــم ضیــاءهللا احمــد زادگان می باشــد ،که نویســنده بــه ایــن نتیجــه مــی رســد کــه بــرای ایــن کــه اقتصــاد بــه وضــع مطلوبــی برســد بایــد ارزش هــای اخالقــی وارد آن شــود. مقالــه بعــدی مبــادی نظــم جدیــد اقتصــادی بــه قلــم دکتــر امیــن خمســی مــی باشــد کــه در آن مبــادی اقتصــاد بهایــی مــورد بررســی قــرار گرفتــه اســت. مقالــه بعــدی «آمــوزش و پــرورش» نوشــته فــرح و فرزیــن دوســتدار مــی باشــد کــه در آن چگونگــی آمــوزش پــرورش در جهــان آینــده و مقــداری از مبــادی بهایــی در مــورد تعلیــم و تربیــت بیــان شــده اســت.
i
مــی گیــرد کــه عرفــان و عمــل بایــد تــؤام باشــد تــا انســان هــم از جنبــه عملــی و هــم از جنبــه نظــری پیشــرفت کنــد و در نبــود هــر یــک از ایــن جنبــه هــا انســان در آن قســمت نیــاز بــه تکامــل دارد و بعــد بحــث در مــورد علــت تجدیــد ادیــان مــی کننــد. قســمت بعــدی اختصــاص دارد بــه محیــط زیســت و ارزش هــای انســانی کــه از نوشــته هــای دفتــر بهایــی در ســازمان ملــل اســتفاده شــده اســت آخریــن مقالــه بخــش چهــارم «آینــده نگــری» به نام خداوند یکتا نوشــته دکتــر شــاپور راســخ مــی باشــد .در رگ جهــان در دســت پزشــگ دانــا اســت، ایــن مقالــه آقــای راســخ اشــاره بــه توضیحــی درد را مــی بینــد و بــه دانایــی درمــان مــی در مــورد زمــان مــی دهنــد ســپس بــه آینــده کنــد .هــر روز را رازی و هــر ســر را نگــری فــردی و اجتماعــی مــی پردازنــد و آوازی ،درد امــروز را درمانــی و فــردا را اقســام آینــده نگــری در طــول زمــان را بیــان درمــان دیگــر ،امــروز را نگــران باشــید مــی کننــد و ســرانجام بــه آینــده نگــری علمــی و ســخن از امــروز رانیــد .دیــده مــی شــود کــه در حــال حاضــر مــورد توجــه اســت را گیتــی را دردهــای بــی کــران فــرا گرفتــه و بیــان مــی کننــد .ولــی آینــده نگــری در دیانــت او را بــر بســتر ناکامــی انداختــه مردمانــی
بهایــی .قســمت اول آن فرازهایــی از کلمــات مکنونــه اثــر حضــرت بهــاءهللا مــی باشــد. قســمت بعــدی قســمت هایــی از کتــاب دریــای دانــش مــی باشــد .و قســمت ســوم از خطابات حضــرت عبدالبهــا و قســمت چهــارم قســمتی از رســال ٔه «هــدف نظــم جهانــی» کــه مربــوط بــه وحــدت در کثــرت مــی باشــد حــال بــرای حســن ختــام قســمتی از کتــاب دریــای دانــش را در ایــن جــا مــی آورم:
a h a b . w w w مقالــه بعــدی اختصــاص دارد بــه «روح بهایــی نــه تخیــل و توهــم اســت و نــه مطالعــه انســانی» کــه گفتــاری اســت از شــهید علمــی اســت و نــه حکایــت عامــی ،بلکــه عالیقــدر دکتــر علیمــراد داودی .در آن از مقولــه شــهود اســت و بــه تعریــف شــش ابتــدا انــواع روح جمــادی ،نباتــی و شــاخص در آینــده نگــری بهایــی می پــردازد. انســانی را تعریــف مــی کنــد و بعــد بــه بخــش پنجــم «روزنــ ٔه امیــد» اســت کــه بیــان خصوصیــات روح انســانی مــی قســمت اول آن قســمت کوتاهــی اســت کــه پــردازدو در قســمت آخــر اصالــت روح اختصــاص بــه آثــار حضــرت بهــاءهللا دارتــد را در مقابــل مــاده بــه اثبــات مــی رســاند .و قســمت دوم آن تعالیــم صلــح و آشــتی از مقالــه بعــدی «عرفــان و عمــل» نــام دارد خطابــات حضــرت عبدالبهــا مــی باشــد و نوشــته شــهید مجیــد کمــال الدیــن بخــت آور قســمت ســوم آن یــک آییــن جهانــی اســت معرفی کتاب توسط کتایون تقی زاده مــی باشــد .در ایــن مقالــه آقــای بخــت آور بــه قلــم حضــرت شــوقی ربانــی مــی باشــد. نگاشته شده است. بــه بررســی عرفــان و عمــل و تقــدم یکــی بخــش ششــم «بیاییــد بــا هــم دنیایــی تــازه از آنهــا بــر دیگــری از نظــر بعضــی بســازیم» ایــن قســمت هــم ماننــد بخــش قبلــی از فــرق اســامی مــی پــردازد و نتیجــه اختصــاص دارد بــه آثــار طلعــات مقدســه ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳ ،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
بــاده خودبینــی سرمســت شــده انــد کــه از ٔ پزشــگ دانــا را از او بازداشــته انــد اینســت کــه خــود و همــ ٔه مردمــان را گرفتــار نمــوده انــد .نــه درد مــی داننــد نــه درمــان مــی شناســند راســت را کــژ انگاشــته انــد و دوســت را دشــمن شــمرده انــد .بشــنوید آواز ایــن زندانــی را ،بایســتید و بگوییــد شــاید آنــان کــه در خوابنــد بیــدار شــوند ...
نامه سرگشاده یکی از شهروندان بهایی به مسئولین کشوری
t e n . s w e n i a h a b . w w w
.جاسوســی .ازدواج بــا محــارم .تبلیــغ علیــه نظــام .و امثالهــم وارد بــه گــزارش خبرگــزاری بهایــی نیــوز پیــام ولــی شــهروند بهایــی اورده انــد کــه نتیجــه ایــن افتراعــات حداقــل در خانــواده بنــده بعنــوان کــه بیــش از هشــت ســال محــل کســب وی پلمــب شــده و بــرادر شــهروند بهائــی ان بــوده کــه در ۱۹خــرداد ســال ۱۳۶۹بــرادر ۱۲ وی نیــز در ســن ۱۲ســالگی در ســال ۱۳۶۹توســط تعــدادی از ســاله ام افشــین ولــی در روســتای حســین ابــاد از توابــع شهرســتان مــردم تنــدروی روســتای حســین آبــاد از توابــع نظرآبــاد بــه دلیــل نظرابــاد بعلــت مبــاح بــودن خــون بهائیــان کشــته و بــه چــاه افکنــده مبــاح اعــام کــردن خــون بهائیــان کشــته شــده اســت( آقــای پیــام شــد و ایــن جنایــت نیــز در تاریــخ ثبــت گردیــد و جهانیــان بــه ولــی زمانــی کــه ده ســال داشــتند جســد بــی جــان بــرادر ۱۲ســاله قضــاوت خواهنــد نشســت .بنــده و شــش خواهــر و بــرادرم بعلــت خــود را در چــاه پیــدا کــرده انــد) ،در نامــه ی بــه ۵۷اداره اعتقــاد بــه دیانــت بهائــی از تحصیــل در مراجــع عالــی مملکتــی و دولتــی نســبت بــه آزار و اذیــت شــهروندان بهایــی در نامــه ی دانشــگاه محــروم شــدیم و از ۸ســال پیــش بعــد از پلمــب محــل کســبم سرگشــاده خواســتار احقــاق حقــوق حقــه شــهروندان بهایــی شــد. اینجانــب و اقوامــم مــورد ازار و اذیــت مســتمر قــرار گرفتــه ایــم کــه در صــورت لــزوم مــدارک و شــواهد ان بــرای ارســال مهیــا ایــن شــهروند بهایــی در ایــن نامــه سرگشــاده نســبت بــه برخوردهــای میباشــد و البتــه همانطــور کــه بهتــر از بنــده مطلــع هســتید پوچــی کــه بــا وی و دیگــر شــهروندان بهایــی در طــول ســالهای پــس از ایــن افتراعــات و تهمتهــا در ایــن زمــان بــرای اکثریــت ملــت شــریف انقــاب مــی شــود اعتــراض کــرده و خواهــان اجــرای قانــون اساســی ایــران عیــان و اشــکار شــده و کاربــرد خــود را بــرای فریــب مــردم و عــدم ســلیقه ی برخــورد کــردن مســئوالن کشــوری شــده اســت. دیگــراز دســت داده اســت همانطــور کــه مــاه هیچوقــت پشــت ابــر پنهــان نخواهــد مانــد و اینکــه اگــر کمــی تحقیــق نســبت بــه مرتکبیــن ایــن شــهروند بهایــی درخصــوص عــدم رســیدگی بــه پرونــده ایــن جنایــات در ارتبــاط بــا قتــل بــرادر ۱۲ســاله ام فرماییــد پــی خــود و پلمــب محــل کســب دیگــر شــهروندان بهایــی و همچنیــن بــه ایــن مثــل قدیمــی خواهیــد بــرد کــه چــوب خــدا صــدا نــدارد هــر محرومیــت از تحصیــل بهائیــان در ایــن نامــه اشــاراتی داشــته اســت. کــه بخــورد دوا نــدارد و اینکــه خداونــد جــان دهنــده و روزی دهنــده مخلوقاتــش میباشــد و نــه انســان پــر ادعــای متکبــر و متعصــب .در ایــن نامــه کــه در اختیــار مجموعــه بهایــی نیــوز ســال ۱۳۸۷زمانــی کــه بــرای احقــاق حــق نزد ریاســت ســابق شــبکه قــرار گرفتــه شــده اســت بدیــن شــرح مــی باشــد: بهداشــت و درمــان شهرســتان نظرابــاد رفتــه بــودم ایشــان بــا کمــال بــی انصافــی گفتنــد کــه خــون مــا بهائیــان مبــاح اســت و همیــن کــه بنام خدا ۱۳۹۵/۵/۲۸ در ایــران زنــده ایــم و کشــته نشــده ایــم بریــم خــدا را شــکر کنیــم و خدمت ریاست محترم اداره اماکن شهر کرج به ادرس کرج میدان حــال اینکــه برخــی از مســئولین در مجامــع بیــن المللــی و در بیــن نبوت اداره اماکن کرج ملــت ایــران هنــوز اصــرار بــر ان دارنــد کــه بهائیــان از حقــوق شــهروندی برابــر در ایــران برخــوردار هســتند کــه البتــه بعلــت موضــوع :توقــف طــرح سیســتماتیک و تدریجــی پلمــب بیــداری مردمــان در ایــن زمــان اصــرار بــر تکــرار ایــن توهمــات محلهــای امــرار معــاش شــهروندان بهائــی ایــران کــه بــا دالیــل جــز رســوایی در بیــن مــردم چیــزی نصیــب گویندان ان نخواهد شــد . مضحــک و واهــی از دهــه قبــل درایــران اغــاز شــده اســت . در ســال ۱۳۸۸زمانــی کــه در بازداشــت اداره اطالعــات کــرج تیغ بران گر به دستت داد چرخ روزگار هر چه می خواهی ببر اما بطــور ناجوانمردانــه بازداشــت بــودم بازجــوی اداره اطالعــات بــا مبر نان کسی تهدیــد بــه بنــده گفــت کــه اگــر بــه اقدامــات قانونیــم جهــت فــک پلمــب مغــازه ام ادامــه بدهــم بــه اقوامــم هــم گیــر خواهنــد داد و در واقــع همانطــور کــه مطللــع میباشــید محــل کســب و کار اینجانــب پیــام اینچنیــن ناجوانمردانــه میخواهنــد جلــوی انجــام قانــون و عدالــت را ولــی هشــت ســال پیــش در شهرســتان نظرابــاد توســط اداره اماکــن بگیــرن کــه در ان زمــان اســم اقــای حســین شــایگان پــدر زن بنــده شهرســتان نظرابــاد بطــور غیــر قانونــی و بــر اســاس ســلیقه و نــه و متصــدی عینــک نــور در شــاهین ویــای کــرج و اقایــان منصــور قانــون صرفــا بخاطــر اعتقــاد بــه دیانــت بهائــی پلمــب گردیــد و نکتــه و منوچهــر عنایتــی متصــدی عینــک گالیلــه و اذر لنــز واقــع در مهــم انســت کــه پلمــب مانــدن محــل کســبم بعــد از هشــت ســال بــا چهــارراه طالقانــی کــرج کــه هــر دوی انهــا دایــی همســرم میباشــند را توجــه بــه اقدامــات فــراوان قانونیــم جهــت احقــاق حق حقوق از دســت اورد و بیــان کــرد کــه بموقــع بــه حســاب انهــا خواهنــد رســید .بعــد رفتــه ام خــود دلیلــی اشــکار جهــت ازار و اذیــت مســتمر شــهروندان از مدتــی محــل کســب و کار پــدر خانمــم حســین شــایگان توســط اداره بهائــی همچــون بنــده میباشــد کــه از ســوی برخــی از متعصبیــن اطالعــات پلمــپ گردیــد و خــودش نیــز بمــدت ۶مــاه زندانــی شــد کــه مدعــی انســانیت متاســفانه صــورت گرفتــه و میشــود کــه البتــه هــم البتــه بعــد از یکســال محــل کســبش فــک پلمــب گردیــد و نکتــه جالــب اکنــون ایــن مظالــم وارده بــر شــهروندان بهائــی ایــران از دیــد قشــر انکــه بعــد از ۸ســال پلمــب محــل کســبم و اینکــه بــه فضــل الهــی اعظــم مــردم شــریف بــا وجــدان ایــران پوشــیده نبــوده و نخواهــد بــود کمــاکان از مســیر قانونــی بدنبــال حقــوق شــهروندی ام میباشــم از۱۰ و انهــا بــا تیــز بینــی تمــام اعمــال و گفتــار تمامــی مســئولین محتــرم روز پیــش از طــرف اداره اماکــن شــهر کــرج بــرای ســه فــرد نامبرده کشــور کــه خــود را خــادم ملــت معرفــی میکنــن را زیــر نظــر داشــته کــه توســط بازجــوی اداره اطالعــات در زمــان بازداشــتم تهدیــد شــده و دارنــد و تاریــخ نیــز بــه قضــاوت ایــن ظلمهــا خواهــد نشســت. بودنــد اخطــار پلمــب اورده شــد و در تاریــخ ۲۶مــرداد عینــک گالیلــه بیــش از ۱۷۰ســال اســت کــه بــه بهائیــان تهمتهــای نــاروا بطــور پلمــب و عینــک اذرلنــز بســته گردیــد و محــل کســب پــدر خانمــم اشــکار و پنهــان ماننــد کافــر بــودن .مبــاح بــودن خــون بهائیــان حســین شــایگان ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
نامه سرگشاده یکی از شهروندان بهایی به مسئولین کشوری
t n . s w e n i a h
-۱اتحادیــه صنفــی -۲مجمــع امــور صنفــی کــرج -۳اداره بازرگانــی اســتان البــرز -۴نماینــده مجلــس کــرج -۵فرمانــده کل نیــروی انتظامــی اســتان البــرز -۶اســتانداری اســتان البــرز -۷شــورای تامین کــرج -۸دادســتانی کل اســتان البــرز -۹ریاســت کل دادگســتری اســتان البــرز -۱۰ســازمان بازرســی کل اســتان البــرز -۱۱مدیــر کل اطالعــات اســتان البــرز -۱۲شــورای شــهر کــرج -۱۳ریاســت جمهــوری -۱۴مجلــس شــورای اســامی -۱۵شــورای نگهبــان -۱۶ مجمــع تشــخیص مصلحــت نظــام -۱۷ریاســت قــوه قضائیــه -۱۸ دادســتان کل کشــور -۱۹دیــوان عالــی کشــور -۲۰دیــوان عدالــت اداری -۲۱ســازمان بازرســی کل کشــور -۲۲وزارت کشــور -۲۳وزیــر اطالعــات -۲۴وزیــر دادگســتری -۲۵وزیــر صنایــع و معــادن و بازرگانــی -۲۶دفتــر ســازمان حقــوق بشــر اســامی در تهــران -۲۷فرمانــده ای کل نیــروی انتظامــی ایــران -۲۸شــورای اصنــاف کشــور -۲۹شــعبه دهــم تجدیدنظــر دیــوان عدالــت اداری -۳۰هیئــت عمومــی دیــوان عدالــت اداری -۳۱حــوزه علمیــه قــم -۳۲وزارت علــوم -۳۳وزارت بهداشــت -۳۴مجلــس خبــرگان-۳۵ نماینــده کــرج در مجلــس شــورای اســامی -۳۶اداره کار و امــور اجتماعــی اســتان البــرز
a
حــال بــا توجــه بــه نــکات کلــی ذکــر شــده تقاضــای رســیدگی فــوری نســبت بــه مظالــم وارده را دارم کــه بطــور ســلیقه ای و نــه قانونــی در حــال اجــرا میباشــد از اینکــه اگــر شــما بعنــوان مجــری قانــون در مقابــل ســلیقه هــا کمــر خــم فرماییــد دیگــر مــردم بــه چــه شــخصی میتواننــد بــرای اجــرای قانــون اعتمــاد کننــد و نکتــه مهــم اینکــه ایــا بعــد از اجــرای ســلیقه هــا ایــا شــما بــه مانــدن در پســت کاری خــود اطمینــان خواهیــد داشــت کــه بعدهــا بعلــت ســلیقه و نــه قانونــی شــما را بــه کنــار بگذارنــد و اینکــه شــهروندان بهائــی هیــچ گونــه خطــری بــرای نظــام نداشــته و نخواهنــد داشــت و همیشــه بــا نیــت خالــص امــاده همراهــی و همدلــی بــه مســئولین و مــردم ایــران زمیــن جهــت ایجــاد ایرانــی ابــاد میباشــند و جهــت پیشــبرد فراینــد پیشــرفت چــه از جهــت اجتماعــی و فرهنگــی و اقتصــادی و روحانــی ایــران عزیــز بــرای مســئولین خــوش نیــت حکومــت دســت بدعــا خواهنــد بــرد و از خداونــد متعــال طلــب تاییــد و توفیــق روز افــزون مینماینــد.
با تشکر فراوان
e
از اقوامــم و قانــون شــکنی اداره مربوطــه و در نهایــت پلمــب مغــازه یشــان ایــن مطلــب مهــم را متذکــر میشــود کــه البــد روند سیســتماتیک تحــت فشــار اقصــادی قــرار دادن بهائیــان در کــرج در ابتــدا از اقــوام بنــده شــروع شــده اســت و تهدیــد بازجــوی اطالعــات بطــور ناجوانمردانــه و دور از عــدل و انصــاف و قانــون در شــرف وقــوع اســت کــه همانطــور کــه میدانیــد رونــد ادامــه اینگونــه تبعیضــات و ظلمهــا بشــدت افــکار عمومــی را تحــت تاثیــر قــرار داده و میدهــد و عــدم اعتمــاد بــه برخــی از مســئولین در ســطح کشــور را بدنبــال خواهــد داشــت.
اصــل نــود مجلــس شــواری اســامی و مرتبــط بــودن ان و تســریع رســیدگی در امــور شــما رونوشــت نامــه بــه ان نهــاد محتــرم و نهادهــای اداری ذیــل نیــز ارســال گردیــد
b .
حــال از ان مقــام محتــرم خواهــان رســیدگی طبــق مقــررات و قانــون را دارم و نیــز جهــت تکمیــل پرونــده مطــرح شــده ام در کمیســیون
w w w
ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳ ،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
رفع شبهات
t e n .
کتایون تقی زاده
s w e n i a
در اینترنــت در مــورد (بــی آی اچ ئــی) دانشــگاهی کــه بهاییــان ایــران بعــد از محرومیــت از تحصیــات عالــی جوانانــش، بنیــان نهــاد تــا جوانانــش را از چشــمه علوم و معــارف ســیراب کنــد ،جســتجو می کــردم .به ســایت رجــا نیــوز برخــوردم که بــی انصافانه در مــورد ایــن دانشــگاه مطالبــی نوشــته بــود.
h a
«مســیحیت» و «یهــودی» باشــیم. ایــن عضــو فرقــه ضالــه بهاییــت در ادامــه مدعــی شــده اســت :مــا در زمینــه حقــوق بشــر و نقــض حقــوق بهاییــان بــا حکومــت ایــران مشــکالت جــدی داریــم ،ولــی مســاله شــرکت در امتحــان کنکــور و ادامــه تحصیــل بهاییــان در دانشــگاهها امــری اســت کــه بــه ســهولت و صرفــا بــا حــذف پرســش از دیــن افــراد قابــل حــل اســت! «ط .د» همچنیــن اعتــراف کــرد :در ســالهای پــس از انقــاب بهاییــان یــک دانشــگاه زیرزمینــی در شــهرهای مختلــف ایــران زده بودنــد کــه پــس از مدتــی توســط وزارت اطالعــات کشــف و قلــع و قمــع شــد. گفتنــی اســت فرقــه ضالــه بهائیــت، منشــعب از فرقــه بابیــه اســت. بنیــان گــذار آییــن بهائیــت ،میــرزا حســینعلى نــورى معــروف به بهاءهللا اســت ،و این آیین نیز نام خود را از همین لقب برگرفته اســت. در پــی برخــی اتفافــات در ایــران حســینعلى بــه ســفارت روس پنــاه بــرد و شــخص ســفیر از او حمایــت کــرد .ســرانجام بــا توافق دولت ایــران و ســفیر روس ،میــرزا حســینعلى بــه
b . w w w
دانشــگاهی کــه صلــح آمیزتریــن و خــاق تریــن ،جوابــی اســت کــه جامعــه ای مــی توانــد در چنیــن شــرایطی بــه حکومتــی بدهــد کــه جوانانــش را از تحصیــات عالیــه محــروم کــرده اســت .در زیرعیــن مطلــب رجــا نیــوز و ســپس جــواب هــای شــبهه هــای آن را مــی نویســم: «یــک عضــو فرقــه ضالــه بهاییــت مقیــم لنــدن در پیشــنهادی مضحکانــه از جمهــوری اســامی ایــران خواســت تــا ممنوعیــت ورود پیــروان ایــن فرقه بــه دانشــگاهها را لغو کند! «ط .د» کــه در مدرســه عالــی مطالعــات شــرقی و آفریقایــی دانشــگاه لنــدن (ســوآز) بغــداد منتقــل شــد و بدیــن ترتیــب بهــاء هللا بــا در حــال تحصیــل اســت در حــال حاضــر حمایــت دولــت روس از مــرگ نجــات یافــت. بــه صــورت تمــام وقــت در مستندســازی در بغــداد کنســول دولــت انگلســتان و کارنامــه حقــوق بشــر فعالیــت میکنــد بــا نیــز نماینــده دولــت فرانســه بــا بهــاء هللا ادعــای اینکــه «ضــرورت گســترش معرفــت مالقــات و حمایــت دولتهــاى خویــش را و دانــش از جملــه مشــترکات بهائیــت و دیــن بــه او ابــاغ و حتــى تابعیــت انگلســتان و اســام اســت» بــه محــدود بــود پرس ـشنامه فرانســه را نیــز بــه وی پیشــنهاد کردنــد». متقاضیــان شــرکت در کنکــور اشــاره کــرده و بــا ابــراز ناراحتــی از نبــود اســم فرقــه ۱ـ دیانــت بهایــی دیــن اســت نــه فرقــه و دلیــل ضالــه بهائیــت در کنــار دیگــر ادیــان آســمانی آن هــم ایــن اســت کــه دارای پیامبــرو کتــاب کــه مربــوط بــه دیــن داوطلبــان کنکــور اســت دینــی و تعالیــم جــدا از ادیــان دیگــر اســت. گفتــه اســت چــرا بایــد در ایــن ســوال فقــط شــاهد گزینههــای «اســام»« ،زرتشــتی»۲ ،ـ دیانــت بهایــی همــه ادیــان الهــی از جملــه ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
اســام را برحــق و از جانــب خــدا مــی داند و در حقیقــت دیــن بهایــی تنهــا دینــی اســت کــه بــر حقانیــت اســام مقــر و معتــرف اســت .و در آثــار شــارع ایــن امــر الهــی ،حضــرت بهــاءهللا و آثــار جانشــینان ایشــان حضــرت عبدالبهــاء و حضــرت شــوقی ربانــی مــوارد زیــادی را مــی تــوان یافــت کــه از حقانیــت اســام و از مقــام حضــرت محمــد بــه عنــوان یکــی از مظاهــر الهــی دفــاع فرمــوده انــد .و حضــرت عبدالبهــا در ســفر خــود بــه اروپــا و آمریکا در سخنرانی های خود در بسیاری از کلیســاها ســخن از حقانیت اســام گفته اند. چگونه می توان این دین را با صفت ضاله یاد کرد؟ ۳ـ نمــی دانــم چــرا از دیــد نویســنده رجــا نیــوز پیشــنهاد بــه جمهــوری اســامی کــه رفتــاری مطابــق حقــوق بشــر داشــته باشــد ،مضحــک اســت. ۴ـ ایــن جملــه «در مســتند ســازی کارنامــه حقــوق بشــر فعالیــت میکنــد» خیلــی مبهــم اســت ،اگــر منظــور نویســنده ایــن اســت کــه «ط .د» فعالیــت هــای حقــوق بشــری مــی کنــد و مــوارد نقــض حقــوق بشــر جمهــوری اســامی را مســتند مــی کنــد ،بایــد از او تشــکر کنــد .و بهتــر بــود نویســنده رجــا نیــوز و مقامــات جمهــوری اســامی بــه مــواردی کــه افــرادی نظیــر «ط .د» مــی گوینــد بــا انصــاف و بینــش توجــه کننــد و دســت از نقــض حقــوق بشــر بردارنــد تــا نــام جمهــوری اســامی را در مجامــع بیــن المللــی اعتــا بخشــند ۵ـ مــن نمــی دانــم پیشــنهاد حــذف ســتون دیــن از پرسشــنامه چــرا بــرای نویســنده رجــا نیــوز تعجــب برانگیــز اســت کــه در پایــان پاراگــراف مربوطــه عالمــت تعجــب گذاشــته اســت. ۶ـ ســاختن دانشــگاه بهایــی هیچــگاه مســأله پنهانــی نبــوده کــه «ط .د» بــه آن اعتــراف کــرده باشــد .و برخــاف نوشــته رجــا نیــوز ایــن دانشــگاه بارهــا مــورد حملــه قــرار گرفتــه و ضربــه هایــی خــورده و اســتادانش زندانــی شــده انــد ،ولــی هیچــگاه قلــع و قمــع نشــده انــد وهــر دفعــه کــه دانشــگاه بهایــی ضربــه خــورده بــاز بــر پــای ایســتاده و مصمــم تــر بــه راهــش ادامــه داده اســت.
رفع شبهات
شعر
بابــی در ضمــن مبشــر دیانــت بهایــی بودنــد ،و دیانــت بهایــی دیانــت مســتقلی مــی باشــد .حضــرت بهــاءهللا بــه ســفارت روســیه پناهنــده نشــده بودنــد بلکــه در ســر راه خــود بــه طهــران بــه خانــه خواهــر خــود تشــریف بــرده بودنــد کــه شــوهرش منشــی ســفارت روس بــود.
عیش خجسته از دکتر سیروس روشنی
t e n . w
در گلستان موطن ابهی گه فنا در دست گلفروش فنا دسته دسته ایم
e n
بر هست ٔه شجر ز تالشی که بیم نیست در زیر خاک زنده چو روینده هسته ایم
i .
ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳ ،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع
w
توضیح این که آقای یدهللا محمود نژاد و آقای دکتر سیروس روشنی بــا هــم دوســت بودنــد .آقــای محمــود نــژاد خوابــی دیــده بودند کــه بیت اول این شــعر بر روی کشــتی ای که به گل نشســته بود نوشــته شــده بــود و در مالقاتــی کــه بــا دکتــر روشــنی داشــتند ایــن خــواب را برای ایشــان تعریــف مــی کننــد و دکتــر روشــنی ایــن شــعر را مــی ســرایند
w
عیش خجسته خاتم ٔه هر بال بود سیروس وار طالب عیش خجسته ایم
a
ارجی به دام و دان ٔه دنیا نمی نهیم از دانه دل بریده و از دام جسته ایم
h
پیمان عهد بسته به زنجیر زلف یار هم رشت ٔه عالیق دنیا گسسته ایم
w
۸ـ فــرض مــی کنیــم نماینــده دولــت انگلیــس و فرانســه بــا حضــرت بهــاءهللا مالقــات کــرده باشــند و تابعیــت ایــن دو کشــور را بــه ایشــان پیشــنهاد کــرده باشــند ،آیــا ایشــان پذیرفتنــد؟ اگــر پذیرفتــه بودنــد کــه بایــد بــه یکــی از ایــن دو کشــور تشــریف مــی بردنــد
گاه بال به جمع نقیضین ناظریم دلخون چون شقایق و خندان چو پسته ایم
b
در پــی ایــن واقعــه حضــرت بهاءهللا کــه در افجــه در نزدیکی طهران حضــور داشــتند نــه تنهــا پنهــان نشــدند بلکــه خودشــان بــه طهــران تشریف فرما شدند .و گرفتار زندان و در نهایت تبعید از ایران شدند.
دانیم آن که رنج و بال چشمه عطاست تن در زالل روشن آن چشمه شسته ایم
a
و ایــن واقعــه مثــل ایــن اســت کــه امــروزه کــه گــروه هــای تنــد روی اســامی بــا بمــب گــذاری در شــهر هــای اروپــا صــد هــا مــردم بــی گنــاه را مــی کشــند دولتــی تصمیــم بگیــرد در پــی بمــب گــذاری ،همــ ٔه مســلمانان آن کشــور را بــه شــدیدترین وجــه بکشــد .همانقــدر کــه ایــن دور از انصــاف اســت و عملــی ســبعانه و وحشــیانه محســوب مــی شــود ،آن واقعــه هــم بــوده اســت.
همچون کبوتریم و ز شاهین تیز چنگ کنج قفس خزیده پر و بال بسته ایم
s
گفتنــی اســت کــه اتفاقاتــی کــه بــه قــدری ســخیف و دهشــتناک بــوده کــه نویســنده رجانیــوز از آن نــام نمــی بــرد و بــا ذکرجملــ ٔه «در پــی بعضــی از اتفاقــات در ایــران» از آن مــی گــذرد ایــن بــوده کــه ســه جــوان نــادان بابــی در پــی شــهادت حضــرت بــاب در صــدد قتــل ناصرالدیــن شــاه بــر مــی آینــد ولــی بــه قــدری نــادان بودنــد کــه از تفنــگ ســاچمه ای اســتفاده مــی کننــد و فقــط خراشــی در گــردن و شــانه ناصرالدیــن شــاه ایجــاد مــی کننــد ،در پــی ایــن واقعــه ،دولــت ایــران تصمیــم مــی گیــرد عــاوه برقتــل مجرمیــن هم ـ ٔه بابیــان را قتــل عــام کنــد و فجایعــی کــه در ایــن قتــل هــا پیــش آمــد ســیاه تریــن صفحــات تاریــخ قاجــار را تشــکیل مــی دهــد.
ما جمع موج خورده و کشتی شکسته ایم در بحر غم فرو شده در گل نشسـته ایم
ماهنامه بهائینیوز (مدارا) سال اول -شماره یازدهم سردبیر :مرتضی اسماعیلپور
صفحه آرایی :محمد ذوالفقاری همکاران این شماره : اللــه خانــه بــاز ،فــرح دوســتدار ،کتایــون تقــی زاده ،ســاموئل بختیاری،دایانــا اســماعیل پــور طراح جلد :فریده خیراتی سعدی
t
کاریکاتور
e n . s w e n
بشــری تثبیــت کــرده اســت .ایــن چیــزی اســت کــه میتوانــد امیــد بــه اســتقرار کامــل صلــح و برچیــده شــدن بســاط جنــگ را بــرای همیشــه نویــد دهــد .ولــی بــرای رســیدن بــه آن روز و آن مقصــد، بایــد در همیــن ســطح قانــع نباشــیم بلکــه هــر کــدام مــا صلحپــروری را در دســتور کار خــود قــرار دهیــم و بــا پذیــرش ایــن حقیقــت کــه بــا ایفــای همیــن نقــش و انجــام ایــن مســوولیت خطیــر انســانی ،قــادر هســتیم جهانــی آگنــده از صلــح و صفــا و مبــرا از جنــگ و خشــونت را شــاهد باشــیم.
i a h a
عــام روز 21ســپتامبر بــه عنــوان روز جهانــی صلــح و تجلیــل و گرامیداشــت از آن در بســیاری از نقــاط جهــان دســتکم ایــن حقیقــت را کــه بشــریت از جنــگ و خشــونت و توســل بــه قهــر و زور بــه حیــث یگانــه راهحــل قضایــا و مشــکالت میــان انســانها بیــزار اســت ،تثبیــت کــرده اســت .گرچــه هنــوز هــم در همــه نقطههــای جهــان نشــانههای آشــکاری از کاربــرد خشــونت و زمینهســازی بــرای جنــگ و خونریــزی همچنــان وجــود دارد و حتــا بســیاریها فقــط از روی ریــا و دروغ و مصلحــت و تظاهــر بــه صلحخواهــی و ضدیــت بــا جنــگ میپردازنــد و میکوشــند نیــات و مقاصــد جنگافروزانهیشــان را در پرتــو شــعارهای صلحخواهــی و ضدیــت بهنــام محمــدی کاریکاتوریســت ایــن طــرح بــه خبرنــگار بهایــی نیــوز بــا جنــگ پنهــان دارنــد ،ولــی حتــا همیــن نکتــه کــه جنگافــروزان مــی گویــد :تــا مــردم بــا هــم نخــوان هیــچ صلحــی شــکل نمــی گیــره. نیــز ،ناگزیرانــد برخــاف واقــع خــود را هــوادار صلــح معرفــی یکــی بایــد قاصــد صلــح رو بیــاره یکــی نمــاد صلــح رو تــا ایــن هــدف کننــد ،نشــانهی آن اســت کــه صلــح بــه عنــوان یــک مطلــوب و مقصــد شــکل بگیره. منطقــی و بــاارزش ،جایــگاه خــودش را در روان انســانی و وجــدان
b . w w w ماهنامه بهائینیوز (مدارا) /سال اول -شماره یازدهم /یوم الكمال ۱۳،شهر العزة ۱۷۳ ،بدیع