1
μέσα στα οποία θα μπορούν οι νέοι να παίρνουν τις ειδικές γνώσεις η απόδοση του ανθρώπου και ως δημιουργού και ως ερμηνευτή η πρόταση για την δημι- ουργία σχολείων με ειδικές κατευθύνσεις το ξεκίνη- μα θα γίνει στο σχολείο αυτό προβλεπόταν ελληνική μουσική παράδοση πρώτο σχέδιο λειτουργίας του το όραμα του γενική αισθητική αγωγή άρτιο πρόγραμμα του επαρκέστερο η χρονικό διάστημα προσωπικό δι- νει η σπουδή μιας χρονιάς από γνώσης παιδί έψαχνε το κατάλληλο έδαφος εξειδίκευση σε μια από τις τέχνες η έννοια μουσική 2
ιστορία της τέχνης πολύτεχνη μόρφωση χωρίς ο τομέας των μουσικών εκτελεστών θα μπορούσε κανείς να το ονομάσει για παράδειγμα λειτουργούσαν εργαστήρια δεν μπορού-σαν να χωρέσουν στοιχεία κοινωνικά από τα πρώτα βήματά του υπεύθυνη για την εκπλήρωση των σκοπών ήταν να μελετά συνέπεια τούτου έτσι θα μπορ-ούσε να συμβάλλουμε στο νέο πρόγραμμα κάθε ομάδα η ελεύθερη έκφραση σε ένα πειραματικό σχολείο το ιδρυτικό έγγραφο στην ηλικία αυτή εξετάζονται απώτερος στόχος αλλά στην μουσική και συνεχίζει να είναι κορυφώνεται με την φυσική κατάσταση 3
Η ιστορία του Μουσικού Γυμνασίου-Λυκείου Παλλήνης Τα πρώτα δέκα χρόνια λειτουργίας μέχρι και σήμερα Ερευνητική Εργασία Α’ Τετραμήνου έτος 2011-2012
4
Τον περασμένο Σεπτέμβριο καθώς μια νέα σχολική βαθμίδα αυτή του Λυκείου ξεκινούσε για μας ανακοινώθηκε και η νέα "μέθοδος διδασκαλίας" η μέθοδος project στην οποία θα εμπλεκόμαστε καθηγητές και μαθητές. Η προσέγγιση Project είναι μια μέθοδος διδασκαλίας κατά την οποία υλοποιείται μια σε βάθος μελέτη, ενός συγκεκριμένου θέματος από ένα μαθητή ή μία ομάδα μαθητών. Είναι μια συμμετοχική συνεργατική μαθησιακή εμπειρία όπου ή μάθηση αποτελεί το επίτευγμα μιας εσωτερικής ώθησης για σκόπιμη δράση. Μια μέθοδος που επιμένει στις ισότιμες επικοινωνιακές σχέσεις και δίνει στα μέλη της ομάδας την ευκαιρία να αντέχουν σε καταστάσεις σύγκρουσης και να προχωρούν στην εξεύρεση λύσεων. Το αντικείμενο διερεύνησης που η ομάδα μας επέλεξε είναι: "Τα πρώτα 10 χρόνια λειτουργίας του Πειραματικού Μουσικού Γυμνάσιου Λυκείου Παλλήνης" Αυτό υπήρξε το αρχικό ερέθισμα γιατί στην πορεία της διερεύνησης σκεφτήκαμε να ανατρέξουμε σε όλο το χρονικό διάστημα λειτουργίας του Σχολείου μας και όχι μόνο στα 10 πρώτα χρόνια. Γιατί επιλέξαμε αυτό το θέμα έρευνας: Δεν ξέρω τι σκέφτεστε εσείς, η ομάδα μας πάντως θεωρεί, πως είναι απόλυτα αναγκαίο και λογικό να γνωρίζουμε την ιστορία και την πορεία του σχολείου που μας φιλοξενεί καθημερινά τέσσερα χρόνια τώρα προσφέροντας μας ένα ζεστό, μουσικό περιβάλλον! Η διαδικασία της έρευνας: Από τις πρώτες κιόλας μέρες με την βοήθεια των καθηγητριών μας κ. Γεωργουλή και κ. Χαραλαμπίδου χωριστήκαμε σε 4 υποομάδες σύμφωνα με το πλήθος θεμάτων που θα χρειαζόταν να ερευνήσουμε. Στη διαδικασία της διερεύνησης έχουμε χρησιμοποιήσει οπτικοακουστικό υλικό και συνεντεύξεις. 5
Μελετήσαμε τα αρχεία του σχολείου από τα χρόνια της ίδρυσής του και κάναμε κάποιες στατιστικές με την βοήθεια των μαθητών του Η ανάγκη να δοθεί δημιουργική διέξοδος στις αναζητήσεις των παιδιών που έψαχναν το κατάλληλο έδαφος για να εκφράσουν τις καλλιτεχνικές τους δυνατότητες, οδήγησε στη δημιουργία σχολείων με ειδική κατεύθυνση. Η πρόταση για τη δημιουργία σχολείων με ειδικές κατευθύνσεις υποστηρίχθηκε για τους επιπλέον λόγους ότι η μικρή ηλικία δίνει μεγαλύτερη δυνατότητα αξιοποίησης των ικανοτήτων των παιδιών , τους παρέχεται επαρκέστερο χρονικό διάστημα για την απόκτηση των γνώσεων μέσω άσκησης και μελέτης και ακόμα η απόδοση του ανθρώπου και ως δημιουργού και ως ερμηνευτή είναι αποτελεσματικότερη και πλουσιότερη σε νεαρή ηλικία. Επομένως η ίδρυση σχολείων μέσα στα οποία θα μπορούν οι νέοι να παίρνουν τις ειδικές γνώσεις στα πλαίσια ενός σωστά σχεδιασμένου προγράμματος με βάση τις δυνατότητες αλλά και τις ανάγκες τους έγινε επιτακτική και το ξεκίνημα θα γίνει, με την ίδρυση του πρώτου πειραματικού μουσικού γυμνασίου. Το 1988 το όραμα του Αντώνη Τρίτση και της ομάδας του γίνεται έργο και αρχίζει να λειτουργεί το Πειραματικό Μουσικό Γυμνάσιο Παλλήνης ,σύμφωνα με την αριθ. 3345/2.9.1988 υπουργική απόφαση που κυρώθηκε με το άρθρο 16 του Ν.1824/1988(ΦΕΚ 296) , ως το πρώτο γυμνάσιο γενικής αισθητικής καλλιέργειας. Σκοπός του η πειραματική του λειτουργία για την εφαρμογή πειραματικών προγραμμάτων και μεθόδων διδασκαλίας στον τομέα της αισθητικής και μουσικής παιδείας. Προσανατολισμός του η γενική αισθητική παιδεία και ειδική του κατεύθυνση η μουσική αγωγή τόσο στην ελληνική μουσική παράδοση όσο και στην ευρωπαϊκή μουσική. Στο σχολείο αυτό προβλεπόταν να υπάρχει δυνατότητα γενικής μόρφωσης συνδυασμένη με ένα άρτιο πρόγραμμα με ειδίκευση στον τομέα της μουσικής. Οι σπουδές στο μουσικό γυμνάσιο κατά την ίδρυση του προέβλεπαν 32 σαραντάλεπτες σχολικές περιόδους για τα γενικά και ειδικά μαθήματα, και 11 περιόδους για την μουσική. Το πρόγραμμα 6
σπουδών στα μαθήματα γενικής παιδείας ήταν(και συνεχίζει να είναι),κυρίως το ίδιο με αυτό των άλλων Δημοσίων Γυμνασίων και Λυκείων της χώρας, Συνολικά λοιπόν, τα παιδιά απασχολούνταν 5 ώρες την ημέρα για την διδασκαλία των γενικών μαθημάτων , τα μαθήματα αισθητικής παιδείας και τα εργαστήριο των ειδικοτήτων και 3 ώρες για διαλείμματα ,μεσημεριανή διακοπή και απογευματινή μελέτη. Ακολουθεί ένα πρώτο σχέδιο ωρολογίου προγράμματος : ΔΕΥΤΕΡΑ
ΤΡΙΤΗ
ΤΕΤΑΡΤΗ
ΠΕΜΠΤΗ
ΠΑΡΑΣΚΕΥ Η
8:15-8:55
Μαθηματικ ά
Μαθηματικά
Αρχαία
Μαθηματικ ά
Νέα Ελληνικά
8:55-9:00
Δ
Α
Ε
Μ Μ
9:00-9:40
Ξένη Γλώσσα
Ξεν. Γλώσσα Αρχαία 2
Ξένη Γλώσσα
9:40- 9:50
Δ
Α
Μ Μ
9:50-10:30
Φυσική
Θρησκευτικ ά
Φυσική
Θρησκευτικ ά
Μαθηματικά
10:3010:40
Δ Ι
Α
Ε
Μ
Α
10:4011:20
Αρχαία
Γυμναστική
Ιστορία
Ιστορία
Ξένη Γλώσσα
11:2011:40
Δ Ι
Α
Ε
Μ
Α
11:4012:20 12:2013:00
Εικαστικά
Γυμναστική
Αρχαία – Νέα
Εργαστήρι Σύγχρ. Τεχνολ.
Νέα
Μ Ε Σ Η
Μ Ε Ρ Ι
Α Ν Ο
Δ Ι ΑΛ Λ
Ε Ι ΜΜΑ
Μουσική
Βυζ.Χορός
Ιστορία
Οργανικά
Φωνητικά
13:0013:30 13:3013:50 13:5014:10 14:10-
Ι
Ι
Λ
Λ
Λ
Λ
Ε
7
Ι
Ι
Ι
Ι
Μ
Μ
Α Νέα Ελληνικά Α
14:50 14:5015:30
(Γενικό Μαθ.)
& Χορωδία
Τέχνης
Σύνολα
Οργανικά Σύν.
15:3015:40
Δ
Α
Ε
Μ
Α
15:4016:00 16:0016:20 16:2016:40 16:4017:00
Α Π Ο Γ
Ι
Λ
Ε Υ Μ Α
Ι
Τ Ι Ν Η
Μ
Συναυλία
Μ ΕΛ ΕΤΗ
Το διδακτικό προσωπικό του σχολείου διακρινόταν σε καθηγητές των γενικών μαθημάτων που είχαν σχέση με τις τέχνες γενικά και την μουσική ειδικότερα και σε καθηγητές μουσικής απόλυτα εξειδικευμένους. Φυσικά δεν έλειψαν οι περιπέτειες για το πολύπαθο αυτό σχολείο, αφού στεγάστηκε σε ουκ ολίγα κτίρια: (88-90) Γενικό Λύκειο Παλλήνης (90-91) Κατασκηνώσεις ΤΥΠΕΤ Διονύσου (91-93) Λ. Λεονταρίου ,περιοχή Καμπά Παλλήνης (νυν 4ο Δημ. Σχολείο) (93-94) Λουτρό Παλλήνης (νυν 2ο Γυμνάσιο) (94-μέχρι και σήμερα) Μάριζα Παλλήνης – Μόνιμες πλέον εγκαταστάσεις που δομήθηκαν στο δωρηθέν οικόπεδο της αείμνηστης Δέσποινας Πουλή.
8
Εικόνα
:Κατόψεις
του
σχολείου
στο
σημερινό
κτήριο
που
στεγάζεται.
Τα κτήρια αποτελούνται από τις αίθουσες μαθημάτων , τις αίθουσες 9
ατομικών-μουσικών μαθημάτων , τα γραφεία καθηγητών και διεύθυνσης , την τραπεζαρία , την αίθουσα συναυλιών/πολλαπλών εκδηλώσεων , την βιβλιοθήκη και τα εργαστήρια , το μεγάλο υπόγειο , τους προαύλιους χώρους ( όπου βρίσκεται το κυλικείο ) , τον πίσω χώρο του σχολείου που μέχρι και σήμερα παραμένει αχρησιμοποίητος και τα αίθρια. Είναι χτισμένα στο πράσινο και φιλόξενο περιβάλλον τις Παλλήνης και καλύπτουν σε πολύ μεγάλο ποσοστό τις ανάγκες του μουσικού σχολείου αν εξαιρέσουμε τις ελλείψεις σε χώρους άθλησης.
Η μεγάλη και σύγχρονη αίθουσα συναυλιών και παραστάσεων έχει χωρητικότητα έως 650 ατόμων . Όλες οι αίθουσες ατομικών μαθημάτων διαθέτουν πιάνο . Η αίθουσα κρουστών διαθέτει μεγάλη ποικιλία κρουστών οργάνων παραδοσιακής , έθνικ , ευρωπαϊκής αλλά και σύγχρονης μουσικής . Όλες οι αίθουσες γενικών μαθημάτων επίσης διαθέτουν πιάνο. Ωστόσο οι σοβαρές ελλείψεις αθλητικών εγκαταστάσεων του σχολείου μας είναι εμφανέστατες μιας και τα μοναδικά αθλητικά όργανα που διαθέτει είναι μια μπασκέτα , ένα μικρό γήπεδο βόλεϊ και τρία τραπέζια για πινγκ-πονγκ. 10
Με το πέρασμα του χρόνου ,ωστόσο, η αυξανόμενη ανάπτυξη του σχολείου άφησε πίσω κάποια μαθήματα .Ένα από αυτά ήταν και το μάθημα της Πολύτεχνης Έκφρασης. Η αρχική ιδέα ήταν του Νικόλα Τσαφταρίδη και πρόκειται για εργαστήρια που εξελίχθηκαν στα σημερινά Μουσικά Σύνολα. Αποτελούσε ένα μάθημα διασκέδασης για τα παιδιά , καθώς συνδύαζαν το παίξιμο μουσικών οργάνων με την κίνηση με βασική ιδέα τον αυτοσχεδιασμό. Διευθύντρια των Συνόλων τότε ήταν η κ. Αγγελική Σλάβου. Η πολύτεχνη έκφραση ήταν ένα ευχάριστο 2ωρο την εβδομάδα για τους μαθητές που απολάμβαναν το κάθε τμήμα ξεχωριστά. Οι μαθητές το 2ωρο αυτό συγκεντρώνονταν σε μια μεγάλη αίθουσα και κάθονταν σε μια μοκέτα στο πάτωμα σχηματίζοντας κύκλο. Εκεί οι μαθητές έπαιρναν και από ένα όργανο και αυτοσχεδίαζαν ,συνήθως πάνω σε μία μελωδική γραμμή που έδινε ο καθηγητής .Στόχος ήταν οι μαθητές να κατανοήσουν τι είναι ο ήχος και πόσο σημαντικοί είναι οι ήχοι στην καθημερινότητά μας και αυτό το κατόρθωναν με πολλούς τρόπους εκ των οποίων ένας από αυτούς ήταν οι μαθητές να κάθονται ξαπλωμένοι με κλειστά τα μάτια κάνοντας απόλυτη ησυχία προσπαθώντας να αισθανθούν τον ήχο. Τα όργανα που χρησιμοποιούσαν κυρίως ήταν όργανα ορχήστρας , με εξαίρεση το σαξόφωνο και το κλαρινέτο -που τα χρησιμοποιούσαν σπάνια- ,όπως και τα όργανα της παραδοσιακής μουσικής . Φυσικά δεν έλειπαν και οι παραστάσεις ,καθώς οι μαθητές στο τέλος της χρονιάς έκαναν και μία μεγάλη και εντυπωσιακή παράσταση . Αργότερα η πολύτεχνη έκφραση εξελίχθηκε σε μια πρώιμη μορφή των Μουσικών Συνόλων που γνωρίζουμε τώρα. Τα σύνολα που υπήρχαν προέκυπταν από τις ιδέες των μαθητών όπως και ο διαχωρισμός τους σε αυτά. Με τον καιρό τα Σύνολα άλλαζαν όλο και περισσότερο και σήμερα έχουν πλέον φτάσει στο σημείο όπως τα ξέρουμε εμείς. Τα πρώτα δέκα χρόνια του σχολείου, παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες που συνάντησε ,ήταν καθοριστικά για την μελλοντική του λειτουργία και τη σημερινή του μορφή .Στα πρώτα αυτά χρόνια 11
λειτουργίας του σχολείου μας, αν και υπήρξαν δυσκολίες ως αναφορά στον τόπο στέγασης του, στην διεύθυνση του αλλά και στα προβλήματα που αντιμετώπιζε δεν μπορούμε να παραβλέψουμε τις ευχάριστες στιγμές , και εμπειρίες που αποκόμισαν τόσο οι μαθητές ,όσο και οι καθηγητές κατά τις πρώτες προσπάθειες ανάπτυξης του προσδοκώμενου μουσικού περιβάλλοντος. 1η
χρονιά (1988-1989) Την πρώτη χρονιά λειτουργίας του Μουσικού σχολείου υπήρχε αρχικά μόνο η τάξη της πρώτης γυμνασίου, με περίπου εξήντα παιδιά, όπου φιλοξενήθηκαν στο Πρώτο Γενικό Λύκειο Παλλήνης. Την διεύθυνση του σχολείου την ανέλαβε η Χαψιάδου Ματούλα , και την διεύθυνση της πρώτης καλλιτεχνικής επιτροπής ο Κώστας Βασιλειάδης. Από την πρώτη κιόλας χρονιά το σχολείο λεγόταν "πειραματικό" και παρείχε δωρεάν σίτιση και μεταφορά των παιδιών με λεωφορεία Το σοβαρότερο πρόβλημα αυτής της χρονιάς ήταν η στέγαση, καθώς τα δύο σχολεία μοιράζονταν το ίδιο κτίριο. Έτσι μέχρι τις 14.00 το μεσημέρι γίνονταν τα μαθήματα γενικής παιδείας και από τις 14.00 μέχρι τις 17.00 το απόγευμα πραγματοποιούνταν τα μουσικά μαθήματα και η απογευματινή μελέτη. Από όργανα υπήρχαν αρχικά μόνο το πιάνο και ο ταμπουράς , όπου τα παιδιά διδάσκονταν σε ομάδες των δέκα ατόμων, συνήθως κάτω από σκάλες ή στις αποθήκες του σχολείου. Επίσης οι αίθουσες των καθηγητών ήταν κατασκευασμένες από σκληρό χαρτόνι , λόγω της έλλειψης αιθουσών. Δεν έλειψαν όμως και οι στιγμές χαράς και ξεγνοιασιάς όπου τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε ένα είδος μικρών συναυλιών που γίνονταν κάθε παρασκευή τους πρώτους έξι μήνες , αλλά και να παρακολουθήσουν ερμηνείες από γνωστούς καλλιτέχνες (όπως π.χ. Ζουγανέλης, Παπαδόπουλος, Ανθούλα κ.α.) 2η χρονιά (1989-1990) Ενώ το πρόβλημα της στέγασης στο κτίριο του 1ου Γενικού Λυκείου Παλλήνης συνεχιζόταν , το μουσικό σχολείο δέχτηκε και νέα φουρνιά 12
μικρών μαθητών ,διψασμένων για μουσική γνώση και όχι μόνο. Εκείνη τη χρονιά οργανώθηκε και η πρώτη επίσημη Χριστουγεννιάτικη γιορτή , όπου τα παιδιά όχι μόνο παρουσίασαν μουσικά θέματα , αλλά και ανέβασαν με την βοήθεια των καθηγητών τους θεατρική παράσταση συνοδευόμενη από πολύ χορό , φέρνοντας έτσι πιο κοντά όλους τους λάτρεις των τεχνών και ιδιαίτερα της μουσικής." Έρωτας το μουσικό στο ξεκίνημά του " όπως δήλωσε πολύ όμορφα ο Δημήτρης Αντωνιάδης
13
3η χρονιά (1990-1991) Την επόμενη χρονιά το σχολείο ,με διευθυντή τον Ηλία Σχίζα ,μεταφέρθηκε στις Κατασκηνώσεις ΤΥΠΕΤ του Διονύσου , αποτελούμενο τώρα και από τις τρείς τάξεις του γυμνασίου. Οι συνθήκες στέγασης ήταν ιδιαίτερα δύσκολες , καθώς τα μαθήματα γίνονταν στα ξύλινα σπιτάκια της κατασκήνωσης , τα οποία δεν διέθεταν τζάμια και οι άσχημες καιρικές συνθήκες του χειμώνα στέκονταν εμπόδιο στην ευκολότερη λειτουργία του σχολείου. Με πρωτοβουλία των γονιών τοποθετήθηκαν τζάμια και σόμπες. Παρ' όλα αυτά τα παιδιά δεν χάσανε την όρεξή τους για περισσότερη μουσική και μαζί με την αισιοδοξία και την καλή διάθεση τους και των καθηγητών τους οργάνωσαν πολλές μουσικές εκδηλώσεις αλλά και συμμετείχαν στο Φεστιβάλ Δημιουργίας και Τέχνης στο Ωδείο Αθηνών. 4η , 5η χρονιά (1991-1992),(1992-1993) Τις δύο χρονιές που ακολούθησαν το σχολείο στεγάστηκε στην περιοχή Καμπά της Παλλήνης , έχοντας πια και την τάξη του λυκείου. 6η , 7η χρονιά (19931994),(1994-1995) Το μουσικό στεγαζόμενο τώρα στο Λουτρό Παλλήνης με διευθυντές τον Ηλία Σχίζα στο γυμνάσιο και την Ευγενία Σπυροπούλου στο λύκειο συνεχίζει δυναμικά την πορεία του προς το καλύτερο, έχοντας περισσότερες προοπτικές για το μέλλον , αφού εκείνη την χρονιά άρχιζε να χτίζεται το τωρινό κτίριο. 8η χρονιά (1995 – 1996) Διευθυντής του γυμνασίου παραμένει ο Ηλίας Σχίζας , και διευθυντής λυκείου γίνεται ο Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου . Υποδιευθυντής ο Ανδρέας Ρήγας. 9η χρονιά (1996 – 1997) Διευθυντής γυμνασίου Σταύρος Κάνιας , διευθυντής λυκείου 14
Μπαϊρακτάρης Παναγιώτης. 10η χρονιά (1997 – 1998) Διευθυντής γυμνασίου Παπαγεωργίου Κωνσταντίνος και διευθυντής λυκείου ο Ανδρέας Ρήγας. 14/9/1997 η πρώτη και η δυσκολότερη μέρα της πιο σημαντικής χρονιάς για το Π.Μ.Γ.Λ.Π. , καθώς έμπαινε για πρώτη φορά σε δικό του κτίριο και χρειαζόταν αρκετή υπομονή μέχρι η οικοδομή να διαμορφωθεί σε χώρους εκπαίδευσης. Το οικόπεδο όπου χτίστηκε το σχολείο ήταν αρχικά ορνιθοτροφείο το οποίο η κα. Δέσποινα Πουλή δώρισε με την προϋπόθεση πώς θα χτιζόταν μόνο μουσικό σχολείο. Και έτσι έγινε. Αν η μέθοδος project μπορεί να θεωρηθεί σαν ένα ταξίδι με μεγάλη διάρκεια που όλοι απολαμβάνουν τότε όλοι εμείς που ταξιδέψαμε συναντήσαμε δυσκολίες και εμπόδια βρεθήκαμε μπροστά σε σκοπέλους που έπρεπε να ξεπεράσουμε αλλά όλοι μαζί φτάσαμε στο τέλος πιο πλούσιοι και πιο κοντά ο ένας στον άλλο.
Ευχαριστούμε πολύ τις καθηγήτριές μας την κυρία Γεωργουλή και την κυρία Χαραλαμπίδου για την πολύτιμη στήριξή τους σε όλη την ερευνητική μας πορεία. Εργάστηκαν οι μαθητές: Σωκράτης Αναγνωστόπουλος, Θεανώ Ξυδιά, Ζαχαρούλα Ζαχαράκου, Χριστίνα Δεληγιώργη, Χριστίνα Σπυροπούλου , Ελένη Σούμα , Αλέξανδρος Χατζηγνατιάδης, Χρίστος Τσαπάρας , Ορέστης Σπανός, Ελένη Φίλιου ,Ραφαηλία Σισμάνογλου, Κωνσταντίνα Σοφρώνη, Μαίρη Τσιάτσου, Φωτεινή Παπαργυρίου, Χριστιάνα Παπαχρυσάνθου ,Δανάη Μπιλίτσα Στόκερ, Ζαννής Καντεράκης , Χαρά Μαλέ και Σαλόμε Μπουτσουκούρι.
15