MUZEUM PAMIĘCI SYBIRU Idea | Działanie | Wystawa stała
MUZEUM PAMIĘCI SYBIRU Idea
Idea powstania
Potrzeba społeczna – obecnie Sybiracy na własną rękę tworzą miejsca pamięci, publikują, organizują uroczystości rocznicowe
Brak w Polsce instytucji zajmującej się kompleksowo dziejami polsko-syberyjskimi, które liczą sobie ponad 400 lat
Konieczność utrwalenia pamięci
Tworzone w Białymstoku Muzeum Pamięci Sybiru to instytucja inicjująca i prowadząca badania naukowe oraz działania edukacyjne, dotyczące szeroko rozumianej tematyki syberyjskiej. Ideą powstania Muzeum jest ukazanie Sybiru w każdym wymiarze, zaczynając od XVII wieku, poprzez XIX-wieczne popowstaniowe zsyłki aż po okres XX-wiecznej rozbudowy systemu sowieckiego. Celem tworzonej ekspozycji jest ukazanie dziejów konkretnych osób i towarzyszących im przeżyć poprzez odpowiednio wybrane eksponaty.
Misja Przedmiotem działania Muzeum Pamięci Sybiru jest gromadzenie, ochrona i udostępnianie zbiorów dokumentujących losy obywateli polskich zesłanych i deportowanych na Sybir oraz osadnictwo Polaków w Rosji i ZSRR, a także prowadzenie badań naukowych i upowszechnianie wiedzy związanej z tematyką zesłań, deportacji i losów Polaków na Sybirze oraz dawnych ziemiach wschodnich Rzeczypospolitej.
Filozofia działalności Kształcenie szacunku do przeszłości Pamięć o doznanych krzywdach w duchu przebaczenia i pojednania Miejsce dialogu Opowieść o sile duchowej narodu Sybir jako część historii wszystkich mieszkańców Rzeczpospolitej, nie tylko kresowian Historia Sybiru jako przekaz uniwersalny – opowieść o strachu, utracie, konieczności „rozpoczynania od początku” Zesłania na Sybir jako fragment ogólnoświatowej historii migracji
Dlaczego Białystok? Jedyne duże miasto w obecnych granicach RP, które ucierpiało w skutek wywózek (1939-1941, 1944) Co piąty mieszkaniec Białegostoku został zesłany na Syberię lub do Kazachstanu Jedno z największych skupisk Sybiraków w Polsce W 1998 r. przy Kościele Ducha Świętego w Białymstoku powstała izba pamięci poświęcona tragedii osób wywiezionych na Sybir Od 17 lat corocznie odbywa się Międzynarodowy Marsz Pamięci Zesłańców Sybiru
MUZEUM PAMIĘCI SYBIRU Działanie
Zakres działalności muzeum Wystawa stała i wystawy czasowe Gromadzenie pamiątek Działalność edukacyjna (lekcje muzealne) Spotkania filmowe i koncerty Szkoły letnie/zimowe kształcące „ambasadorów idei” Seminaria i konferencje naukowe Działalność wydawnicza (opracowania naukowe, upowszechnianie zgromadzonych zbiorów, cyklicznie wydawany magazyn) Popularyzacja wiedzy za pomocą środków masowego przekazu, w tym mediów społecznościowych Pomoc w poszukiwaniach informacji nt. osób zesłanych
Do 31 grudnia 2016 r. w ramach Muzeum Wojska w Białymstoku funkcjonował oddział zajmujący się upamiętnianiem zesłań na Sybir. Decyzją Rady Miasta Białegostoku od 2 stycznia 2017 r. powołano Muzeum Pamięci Sybiru.
Aktualnie muzeum posiada Centrum Edukacyjno-Wystawiennicze. Miejsce, w którym jest niewielka ekspozycja, odbywają się zajęcia edukacyjne skierowane do dzieci i młodzieży szkolnej, a także są organizowane różnego rodzaju spotkania.
Muzeum funkcjonuje również w przestrzeni miejskiej, realizując plenerowe wystawy czasowe.
Muzeum Pamięci Sybiru współorganizuje Międzynarodowy Marsz Żywej Pamięci Zesłańców Sybiru, który 8 września odbył się po raz XVII pod hasłem: „Ojczyzna w naszych sercach i pamięci”.
MUZEUM PAMIĘCI SYBIRU Docelowa siedziba
Docelowa siedziba Muzeum Pamięci Sybiru będzie zlokalizowana przy ul. Węglowej. Budynek przyszłego Muzeum będzie się składać z zaadoptowanego magazynu wojskowego oraz nowo wybudowanego obiektu.
Magazyny wojskowe Kompleks dawnych magazynów wojskowych wraz z bocznicą kolejową został wybudowany w latach 1934-1936 na potrzeby Wojska Polskiego. W latach 1939-1941 magazyny zostały przejęte przez Armię Czerwoną. Tu prawdopodobnie odbywała się wstępna dyslokacja ludności aresztowanej, a z pobliskiego kolejowego Dworca Poleskiego odchodziły transporty na Wschód. Po wojnie magazyny zachowały wojskowe przeznaczenie.
Koncepcja zagospodarowania „Węglówki” W latach 2004-2005 teren przekazano Miastu Białystok, które jest obecnie właścicielem i zarządcą. W latach 2013-2015 powstały dwie inwestycje z białostockiego Budżetu Obywatelskiego: Centrum Sportów Miejskich oraz tereny sportowo-rekreacyjne (boiska, place zabaw, rowerowy dirt park, tereny wypoczynkowe i zielone) w ramach „Społecznej Koncepcji Węglowej”, opracowanej w 2013 r.
Projekt bryły budynku Koncepcja przygotowana przez biuro architektoniczne zakłada zachowanie oryginalnego wojskowego budynku magazynowego w niezmienionej formie. Ceglana elewacja zostanie oczyszczona i odświeżona. W magazynie znajdzie się zasadnicza część wystawiennicza, natomiast administracja Muzeum będzie się mieścić w nowym, dobudowanym budynku.
Wnętrze magazynu zostanie przebudowane na potrzeby ekspozycji. Zostaną zburzone ścianki działowe, pozostaną słupy konstrukcyjne. Budynek zyska nowy dach ze świetlikiem na całej długości oraz klatkę schodową od strony wschodniej.
Projekt wystawy stałej W 2014 r. Sąd Konkursowy wyłonił zwycięskie opracowanie koncepcji programowo-przestrzennej aranżacji wystawy stałej Muzeum Pamięci Sybiru. W opinii jury najlepszą z siedmiu zgłoszonych prac okazała się propozycja belgijskiej firmy Tempora S.A.
Parter: II RP – Deportacje lat 1939-1941
Piętro: Retrospekcje – Pobyt na zesłaniu – Łagry – Powroty
Piwnica: Memoriał katyński
Rok 2016 zakończył tzw. etap zerowy. Za kwotę ok. 2 mln złotych uporządkowano teren, rozebrano tory kolejowe, usunięto asfalt i bruk, zrobiono podpiwniczenia. 13 marca 2017 r. władze miasta ogłosiły przetarg na kolejny etap budowy placówki. Trzy firmy są zainteresowane wykonaniem stanu surowego budynku.
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ
www.sybir.bialystok.pl www.facebook.com/muzeumpamiecisybiru/