Oferta edukacyjna Muzeum Warszawy by Muzeum Warszawy

Oferta edukacyjna dla szkół i grup zorganizowanych

Warszawa 2016

Spis treści

Muzeum Warszawy

Muzeum Woli

Muzeum Warszawskiej Pragi

Muzeum Farmacji

Muzeum Drukarstwa

Muzeum – Miejsce Pamięci Palmiry

Muzeum Ordynariatu Polowego

53 Centrum Interpretacji Zabytku 60

MAPA LOKALIZACJI

Warszawa to pasjonujące miejsce – zarówno jeśli chodzi o historię, jak i współczesność. Misją Muzeum Warszawy jest przekazywanie i tłumaczenie fenomenu, jakim jest stolica. Zajęcia edukacyjne w muzeum i jego oddziałach przekładają ten temat na język dzieci i młodzieży, przedstawiają go im w sposób przystępny i angażujący. Zajęcia łączą element teoretyczny z praktyką – np. warsztatami manualnymi czy ciekawą wycieczką. Uczestniczki i uczestnicy zajęć edukacyjnych w Muzeum Warszawy malują murale, w Muzeum Farmacji przeprowadzają doświadczenia chemiczne, w Muzeum Drukarstwa własnoręcznie tłoczą karty okolicznościowe i linoryty… Prezentujemy zwięzłe opisy zajęć prowadzonych w Muzeum Warszawy i jego oddziałach – przybliżamy tematykę, przebieg, czas, określamy grupy wiekowe, dla których zostały przygotowane. Naszym celem jest, żeby ten folder był źródłem wiedzy dla rodziców, opiekunów, nauczycielek i nauczycieli chcących zarażać młodsze pokolenia varsavianistyczną pasją i ciekawością świata. Dla nauczycieli jest to także dobra okazja do urozmaicenia programu nauczania, wyjścia z uczniami i uczennicami poza mury szkoły i zainteresowania ich nową, inspirującą rzeczywistością. Zapraszamy do skorzystania z naszej oferty Muzeum na Życzenie. Dział Edukacji poprowadzi, na specjalne zamówienie, zajęcia edukacyjne na wybrany przez Państwa temat. Propozycja skierowana jest do tych z Państwa, którzy potrzebują czegoś specjalnego. Do nauczycieli potrzebujących angażujących uczniów zajęć, które uatrakcyjnią szkolną monotonię. Przygotowujemy tematyczne trasy spacerów, zajęcia warsztatowe, wykłady na temat Warszawy, gry miejskie. Możemy je przeprowadzić w przestrzeni miejskiej, u Państwa w placówce lub zaprosić do wnętrz Muzeum Warszawy i jego oddziałów.

Muzeum Warszawy

Dział Edukacji tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

Szlakiem legend warszawskich

przedszkole szkoła podstawowa

lekcja plenerowa Lekcja plenerowa obejmuje wiedzę związaną z legendami warszawskimi. W trakcie spaceru uczestniczki i uczestnicy zapoznają się z treścią legend opowiadanych w miejscach, z którymi wiąże się ich akcja, na przykład Rynek Starego Miasta, kamienica Św. Anny (legenda o Warsie i Sawie), ul. Krzywe Koło (Bazyliszek), ul. Kanonia (dzwon, który spełnia życzenia). Dla II etapu edukacyjnego legendy są ukazywane na tle historii Warszawy. Po zakończonych zajęciach uczennice i uczniowie mają wiedzę na temat przenikania się faktografii i tradycji ustnej w dziejach Warszawy, znają topografię Starego Miasta, a także potrafią się orientować w terenie. Uczą się krytycznego podejścia do treści legend w zestawieniu z faktami (wprowadzenie do krytyki źródeł historycznych). Grupa wiekowa: przedszkole, szkoła podstawowa (klasy I–III, klasy IV–VI) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 Zgłoszenia: Dział Edukacji, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

Zagadkowe dekoracje lekcja plenerowa Podczas spaceru przyjrzymy się dokładnie dekoracjom staromiejskich kamienic. Na naszej trasie spotkamy baśniowe stworzenia, groźne zwierzęta a także zaskakujące postacie. Rozszyfrujemy symbolikę tajemniczych rzeźb i malowideł oraz porozmawiamy o ich twórczyniach i twórcach. Sprawdzimy, które dekoracje są najstarsze oraz gdzie można spotkać te najnowsze, pochodzące już z XXI wieku. Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy 0–III, IV–VI) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 Zgłoszenia: Dział Edukacji Muzeum Warszawy, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

z którymi są związane, np. rynek Starego Miasta, Krzywe Koło, okolice Zamku Królewskiego. Dla II etapu edukacyjnego legendy są przedstawiane na tle historycznym. Po zakończonych zajęciach dzieci mają wiedzę na temat przenikania się faktografii i legend dotyczących wydarzeń oraz postaci związanych z dziejami Warszawy, znają topografię Starego Miasta, a także potrafią się orientować w terenie. Ponadto poznają strukturę administracyjną dawnej Warszawy. Uczą się krytycznego podejścia do treści legend w zestawieniu z faktami (wprowadzenie do krytyki źródeł historycznych). Lekcja rozbudza ciekawość poznawczą i kształtuje postawy moralne. Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy 0–III, IV–VI) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 Zgłoszenia: Dział Edukacji, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

Sekrety dawnej Warszawy lekcja plenerowa Zajęcia, podczas których uczestniczki i uczestnicy poznają tajemnice związane z przeszłością najstarszej warszawskiej dzielnicy. Dowiedzą się, gdzie znajdowały się bramy prowadzące do miasta, miejsca związane z systemem sprawiedliwości i oczyszczania oraz jak funkcjonowały mury miejskie. Zajęcia będą wzbogacone fragmentami legend warszawskich. Grupa wiekowa: przedszkole, szkoła podstawowa (klasy I–III, IV–VI) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 Zgłoszenia: Dział Edukacji, tel. 22 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

Potwory i upiory dawnej Warszawy lekcja plenerowa Lekcja ma na celu ukazanie uczniom i uczennicom przenikania się świata realnego i fantastycznego na przestrzeni dziejów. Środowiskiem zajęć jest „mała ojczyzna” – Stare Miasto. W trakcie spaceru, w obrębie murów miejskich, prowadząca lub prowadzący prezentuje kilka legend (m.in. o Bazyliszku, widmie kobiety, śmierci i burmistrzu powietrznym) w miejscach, 10

TAJEMNICE STAROMIEJSKICH ZAUŁKÓW lekcja plenerowa Zajęcia w formie spaceru, w trakcie którego uczestniczki i uczestnicy poznają życie codzienne dawnej Warszawy. Dowiedzą się jak zmieniała się zabudowa wraz ze wzrostem liczby mieszkańców i gdzie mieszkańcy dawnej Warszawy robili zakupy? Wspólnie odpowiemy na pytania, jak radzili sobie z problemem utylizacji śmieci oraz czy plac na Kanonii i taras widokowy są naprawdę romantycznym miejscem? Prowadzący zajęcia omówi również małą architekturę Starego Miasta na przykładzie szyldów, krat i kołatek z ulicy Piwnej. Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy 0–III, IV–VI) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 Zgłoszenia: Dział Edukacji Muzeum Warszawy, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

Legendy warszawskie lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Zajęcia składają się z dwóch części: teoretycznej, podczas której prowadząca lub prowadzący przedstawia dwie legendy (o Syrence warszawskiej i Bazyliszku), oraz warsztatowej, w czasie której uczennice i uczniowieprzedstawiają wybraną postać w formie plastycznej (rysunek bądź figurka z plasteliny). Lekcja ma na celu ukazanie uczestniczkom i uczestnikom przenikania się świata realnego i fantastycznego na przestrzeni dziejów. W trakcie zajęć dzieci uczą się krytycznego podejścia do treści legend w zestawieniu z faktami (wprowadzenie do krytyki źródeł historycznych). Lekcja rozbudza ciekawość poznawczą oraz kształtuje postawy moralne, stwarza warunki sprzyjające wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieciom o zróżnicowanych możliwościach fizycznych i intelektualnych. Grupa wiekowa: przedszkole, szkoła podstawowa (klasy 0–III, IV–VI) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 lub Pawilon Warszawa, ul. Marszałkowska 105 (do ustalenia) Zgłoszenia: Dział Edukacji, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

Wiele twarzy warszawskiej syrenki lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe W czasie zajęć uczennice i uczniowie zapoznają się z przedstawieniami syrenki na odciskach pieczęci z XV i XVI w. i ewolucji jej wyobrażeń. Próbują wspólnie ustalić, ile syrenek mieszka w Warszawie, czyimi oczami spogląda syrenka znad Wisły (przybliżenie postaci Krystyny Krahelskiej). W drugiej części zajęć biorą udział w zajęciach plastyczno-quizowych. Celem lekcji jest zapoznanie uczestniczek i uczestników z przyczynami ewolucji wizerunku warszawskiej Syrenki od XIV do XX w. (zmiana mentalności, przyczyny socjologiczne itp.). Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 lub Pawilon Warszawa, ul. Marszałkowska 105 (do ustalenia) Zgłoszenia: Dział Edukacji, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

Zwierzęta Warszawy lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Zajęcia poświęcone historii oraz topografii warszawskich pomników i płaskorzeźb przedstawiających zwierzęta. Opowieść w formie wirtualnego spaceru dotyczyć będzie wybranych dzielnic Warszawy (m.in. Mokotowa, Wilanowa, Śródmieścia, Woli, Pragi). Uczestniczki i uczestnicy poznają miejsca, w których znajdują się pomniki, ich formę i symbolikę. Dowiedzą się również o tym, że warszawskie zwierzęta zarabiają na swoje utrzymanie (np. konie, psy, koty). W części warsztatowej wszyscy otrzymają zadanie wykonania z plasteliny wybranych pomników zwierząt. Grupa wiekowa: przedszkole, szkoła podstawowa (klasy 0–III) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 lub Pawilon Warszawa, ul. Marszałkowska 105 (do ustalenia) Zgłoszenia: Dział Edukacji, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

Wizyta u malarza lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Czy na Starym Mieście mieszkali malarze? Jak wyglądały ich pracownie? Dlaczego Franciszek Kostrzewski wchodził do domu przez okno, a Zofia Stryjeńska zamiast płótna czasem używała ściany? Podczas zajęć prześledzimy zmiany, jakim podlegała profesja malarza na przestrzeni wieków i dowiemy się, co to był majstersztyk. Poznamy sylwetki artystów związanych z Warszawą oraz ciekawe historie z ich życia. Grupa wiekowa: przedszkole, szkoła podstawowa (klasy I–III, IV–VI) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godziny Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 lub Pawilon Warszawa, ul. Marszałkowska 105 (do ustalenia) Zgłoszenia: Dział Edukacji, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

Zapomniane zawody Warszawy

Stacja Starówka, czyli ciuchcią po Warszawie

lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Zajęcia poświęcone dawnym zawodom i warsztatom rzemieślniczym. Rozpoczną się krótkim spacerem, podczas którego wspólnie poszukamy śladów dawnych profesji na szyldach zdobiących kamieniczki Starego Miasta. Następnie, w sali edukacyjnej, poznamy niespotykanych już dziś rzemieślników, którzy w dawnych czasach zamieszkiwali miasto i przedmieścia, zaopatrując rynek w swoje wyroby. Każda uczestniczka i każdy uczestnik zajęć będzie mógł sporządzić szyld warsztatu rzemieślniczego, który najbardziej go zainteresował, oraz wziąć udział w quizie.

lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Zajęcia poświęcone roli kolei w życiu mieszkańców Warszawy. Na starych fotografiach uczestniczki i uczestnicy poznają historyczne oraz współczesne dworce kolejowe, okoliczności ich powstawania, rodzaje pociągów a także szczegóły podróżowania. Czy na Starym Mieście w Warszawie można było spotkać lokomotywę? Jaka jest różnica pomiędzy dworcem czołowym a przelotowym? Co to jest obrotnica, czuwak, bocznica i „ropucha”? Na te i inne pytania postaramy się wspólnie poszukać odpowiedzi. W drugiej części zajęć każda uczestniczka i każdy uczestnik zaprojektuje własny model trójwymiarowej lokomotywy.

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy IV–VI) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1,5 godziny Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 Zgłoszenia: Dział Edukacji, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

Panoramy Warszawy – piękno starej i nowej stolicy lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Uczniowie i uczennice poznają specyfikę prawego i lewego brzegu Wisły. Oglądają panoramy miasta od najstarszych do najnowszych. Uczestniczą w zabawie edukacyjnej: rozpoznają charakterystyczne budowle Warszawy, obserwują to, co w panoramie jest stałe i co ulega zmianie, oraz układają puzzle z widokami Warszawy. Następnie tworzą zbiorową pracę plastyczną: wykonują ilustrację znanych im warszawskich obiektów, z których powstanie panorama stolicy. Na koniec zdobytą wiedzę wykorzystują w zabawie edukacyjnej: opracowują trasę wycieczki po Warszawie i treść opowieści przewodnika. Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 lub Pawilon Warszawa, ul. Marszałkowska 105 (do ustalenia) Zgłoszenia: Dział Edukacji, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 lub Pawilon Warszawa, ul. Marszałkowska 105 (do ustalenia) Zgłoszenia: Dział Edukacji, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

Żyli, tu byli... O tych, którzy przed nami na Starówce mieszkali lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Lekcja popularyzuje historię związaną z obyczajowością i życiem codziennym dawnej Warszawy. Spotkanie rozpocznie się spacerem spod pomnika Syrenki na Rynku Starego Miasta. Podczas prezentacji multimedialnej uczennice i uczniowieprzyjrzą się bliżej wnętrzu kamienic strony Dekerta, będą sobie wyobrażać ich wystrój, tropić mieszkańców: ich styl życia, zajęcia, zawody, które wtedy uprawiali, oraz ubiory. W drugiej części uczestniczki i uczestnicy wezmą udział w zajęciach warsztatowych, których przedmiotem będą historyczne kamienice i ich dawni mieszkańcy. Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III,IV–VI) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1–1,5 godziny Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 Zgłoszenia: Dział Edukacji, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

WYBUDUJEMY WIEŻĘ lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Zajęcia poświęcone historii elementów i ewolucji średniowiecznej architektury obronnej na przykładzie warszawskiej Starówki. W zależności od warunków atmosferycznych jest to spacer edukacyjny bądź zajęcia z prezentacją multimedialną. Następnie uczestniczki i uczestnicy, podzieleni na zespoły, wykonują poszczególne elementy (wieże, baszty, mury, bramy) z masy solnej, po czym budują z nich model kompletnego systemu obronnego.

lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Zajęcia poświęcone historii warszawskich mostów i roli Wisły w życiu mieszkańców stolicy w przeszłości oraz w czasach współczesnych. Dzieci poznają krótką historię Warszawy na podstawie makiety oraz legendy o Warsie i Sawie, poznają przyczyny osiedlenia się ludzi nad rzeką oraz umiejscowienie charakterystycznych budowli. Zajęciom towarzyszą zabawy ruchowe oraz projekt plastyczny związany z budową mostów.

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy III–VI) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 Zgłoszenia: Dział Edukacji Muzeum Warszawy, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 Zgłoszenia: Dział Edukacji, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

Dawne gry i zabawy podwórkowe

Dzielnice warszawy

lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Uczennice i uczniowie zdobywają wiedzę o grach i zabawach, w których brały udział dzieci na podwórkach miast w latach powojennych. Oglądają prezentację multimedialną ukazującą różne rodzaje zabaw ruchowych, zręcznościowych i intelektualnych.

lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Zajęcia poświęcone historii warszawskich dzielnic. Uczestniczki i uczestnicy poznają ich nazwy, pochodzenie, charakter, rozwój na przestrzeni lat, herby, ich proces przyłączania do miasta Warszawy oraz niezrealizowaną koncepcję Dzielnicy Piłsudskiego. W drugiej części zajęć uczestniczki i uczestnicy zbudują z przestrzennych puzzli dużą mapę stolicy z najbardziej rozpoznawalnymi budynkami.

W czasie prezentacji prowadząca lub prowadzący wraz z chętnymi dziećmi demonstruje reszcie grupy omawiane zabawy. W dalszej części zajęć wszyscy biorą udział w dwóch zabawach zręcznościowych, rozwijają swoje zdolności manualne – samodzielnie wykonują składankę z papieru zwaną „piekło – niebo”. Po zakończonych zajęciach uczestniczki i uczestnicy zajęć znają realia życia dzieci (pokolenia ich dziadków i rodziców) w powojennej Warszawie i na tle przemian polityczno-społecznych PRL-u do końca lat 80., a także nazwy i przebieg zabaw, które dziś mają już tylko charakter historyczny. Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek-piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1–1,5 godziny Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 Zgłoszenia: Dział Edukacji, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

Nad Wisłą wszystko się zaczęło… – warszawskie mosty

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III, IV–VI), gimnazjum Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1–1,5 godziny Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Pawilon Warszawa, ul. Marszałkowska 105 Zgłoszenia: Dział Edukacji, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

Powstanie listopadowe na mapie współczesnej Warszawy lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Zajęcia poświęcone bohaterom powstania listopadowego, których ulice, pomniki i place możemy odnaleźć na współczesnej mapie Warszawy. Kim była patronka ulicy 17

przy Dworcu Centralnym, Emilia Plater? Czy Bemowo związane jest z generałem Józefem Bemem? Dlaczego na warszawskiej Pradze jest ulica Józefa Chłopickiego? Poznamy również historię oraz słowa pieśni „Warszawianka”, rozpatrywanej jako możliwy polski hymn narodowy po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. W drugiej części zajęć uczestniczki i uczestnicy przygotują z materiałów plastycznych nakrycie głowy pułków piechoty okresu bitwy pod Olszynką Grochowską, tzw. czako. Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy III–VI) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1,5 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 lub Pawilon Warszawa, ul. Marszałkowska 105 (do ustalenia) Zgłoszenia: Dział Edukacji, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

sztuką), którymi artyści obdarowywali się nawzajem. Paleta przedmiotów wykorzystywanych do tego celu jest wręcz nieograniczona, co pozwala autorom tworzyć dzieła unikatowe. W czasie drugiej części zajęć dzieci łączą się w pary lub ciągną losy z imionami osób z klasy, dla których wykonają dekoracyjny prezent. Następnie, posługując się wybranymi przez siebie technikami plastycznymi, ozdobią otrzymane przedmioty – elementy zastawy stołowej. Po zakończeniu pracy młodzi artyści umieszczą na swoich dziełach artystyczny podpis, po czym wręczą je wybranym wcześniej koleżankom i kolegom. Grupa wiekowa: przedszkole, szkoła podstawowa (klasy I–III) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1–1,5 godziny Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 lub Pawilon Warszawa, ul. Marszałkowska 105 (do ustalenia) Zgłoszenia: Dział Edukacji, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

Warszawa da się lubić, czyli malujemy mury lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Zajęcia, podczas których uczestniczki i uczestnicy poznają historię muralu, czyli dekoracji ściennej. Oglądając murale powstające na przestrzeni lat, odkryją ich wieloznaczność i wartości użytkowe. W dalszej części zajęć uczestniczki i uczestnicy, podzieleni na kilkuosobowe zespoły, wykonają projekty murali do wybranych budynków użyteczności publicznej. Następnie każdy zespół zaprezentuje swoją pracę, uzasadniając wybór tematyki i stylistyki. W „konsultacjach społecznych” zostanie wyłoniony najciekawszy projekt. Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy IV–VI) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1,5 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Muzeum Woli, ul. Srebrna 12 Zgłoszenia: Dział Edukacji, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

Artystyczna zastawa dla przyjaciół lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Zajęcia, podczas których uczestniczki i uczestnicy poznają postać Jana Styczyńskiego i przyjaciół z jego grupy artystycznej (GRUPA 55). Zaznajomimy się ze zwyczajem ozdabiania przedmiotów codziennego użytku (niekojarzących się z pięknem czy 18

Wybór króla

gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalne

lekcja muzealna i inscenizacja Podczas zajęć uczniowie, po zapoznaniu się z ogólnymi zasadami obowiązującymi w czasie wolnych elekcji lat 1573–1764, wcielają się w poszczególne role, czyli Prymasa Interrexa, Marszałka Wielkiego Koronnego oraz szlachtę. Następnie, niczym na wolskich polach przed wiekami, wybierają spośród zgłoszonych kandydatów króla, zachowując obowiązującą ówcześnie zasadę jednomyślności. Istnieje możliwość dostosowania zajęć do konkretnych postaci historycznych. Wariant I: lekcja realizowana we wnętrzach Muzeum. Wariant II: lekcja realizowana na skwerze Electio Viritim, między ul. Obozową i Ostroroga, w miejscu, gdzie było usytuowane Pole Elekcyjne. Po zakończonych zajęciach uczniowie zdobywają praktyczną wiedzę na temat zasad i przebiegu sejmów elekcyjnych. Zdobywają również umiejętność rozwijania sztuki autoprezentacji, sztuki negocjacji, pomysłowości i pracy w zespole. Grupa wiekowa: gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne, liceum Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1,5 godz. Maksymalna liczba uczestników: 30 osób Miejsce spotkania: Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 Zgłoszenia: Dział Edukacji, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

Muzeum Woli

ul. Srebrna 12 w Warszawie tel. 22 624 37 33 e-mail: muzeumwoli@muzeumwarszawy.pl

WOLA RÓŻNORODNA, WOLA WIELOKULTUROWA lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Uczestniczki i uczestnicy zajęć dowiadują się o zróżnicowaniu kulturowym i religijnym dzielnicy, jego historycznych źródłach i przemianach, zapoznają z ikonografią oraz kartografią. Wspólnie omawiamy zarówno istniejące ślady różnorodności, jak i jej współczesne przejawy. Podczas krótkiego warsztatu tworzymy mapę bogactwa kulturowego Woli, lokalizując najważniejsze czy najciekawsze obiekty, miejsca i szlaki. Istnieje możliwość połączenia lekcji ze spacerem do miejsc związanych z tematem zajęć. Grupa wiekowa: bez ograniczeń Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1–1,5 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Muzeum Woli, ul. Srebrna 12 Zgłoszenia: Muzeum Woli, tel. 665 645 603 e-mail: muzeum.woli@muzeumwarszawy.pl

WOLA W PIGUŁCE lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Zajęcia dla tych, którzy z historią Woli niewiele mieli do czynienia, a chcieliby zacząć ją poznawać. Opowieść o dzielnicy stołecznego miasta, która u swoich początków była wsią i nim 21

została włączona do miasta, musiały upłynąć wieki. Obszar, na którym niegdyś szlachta wybierała królów Rzeczpospolitej, rozwijał się m.in. dzięki ludności napływowej, przybywającej z różnych stron Polski, Europy i świata, by rozkwitnąć w XIX i XX wieku jako prężna dzielnica przemysłowa. Zajęcia ilustrowane fotografiami i mapami historycznymi. Istnieje możliwość połączenia lekcji ze spacerem do miejsc związanych z tematem. Grupa wiekowa: bez ograniczeń Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1–1,5 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Muzeum Woli, ul. Srebrna 12 Zgłoszenia: Muzeum Woli, tel. 665 645 603 e-mail: muzeum.woli@muzeumwarszawy.pl

ważne miejsca i budynki w Warszawie. Zajęcia połączone są z warsztatem, podczas którego, za pomocą technik kolażowych i rysunków, stworzymy własne warszawskie pocztówki – z ulubionymi miejscami lub całkiem fantastyczne. Grupa wiekowa: szkoła podstawowa Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Muzeum Woli, ul. Srebrna 12 Zgłoszenia: Muzeum Woli, tel. 665 546 603 e-mail: muzeum.woli@muzeumwarszawy.pl

WRAŻLIWE OSIEDLA lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Projektowanie i budowanie domów z tzw. wrażliwością społeczną było postulatem, który zaczął wpływać na kształt miasta od końca XIX wieku. Wtedy na Woli zaczęły powstawać osiedla robotnicze, którego istniejącym do dziś przykładam jest Kolonia Wawelberga. Myślenie o tanim i wygodnym mieszkalnictwie rozwija się w XX wieku, a jedną z ciekawszych jego realizacji w Warszawie jest Koło, wraz z wybudowanym w latach 30. osiedlem TOR. Podczas zajęć i warsztatu uczestniczki i uczestnicy będą mieli okazję zastanowić się, na czym polega wrażliwość w budownictwie i czy to wciąż aktualna idea. Grupa wiekowa: bez ograniczeń Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1–1,5 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Muzeum Woli, ul. Srebrna 12 Zgłoszenia: Muzeum Woli, tel. 665 546 603 e-mail: muzeum.woli@muzeumwarszawy.pl

WARSZAWSKIE WIDOKI lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Podczas zajęć uczestniczki i uczestnicy poznają najpopularniejsze widoki Warszawy, pojawiające się w od końca XIX wieku po dzień dzisiejszy na fotografiach, panoramach i pocztówkach. Będzie to jednocześnie okazja, by nauczyć się rozpoznawać 22

Muzeum Warszawskiej Pragi ul. Targowa 50/52 w Warszawie tel. 22 518 34 07 e-mail: edukacja.muzeum@muzeumwarszawy.pl Muzeum Warszawskiej Pragi zaprasza dzieci i młodzież do wspólnego odkrywania prawobrzeżnej Warszawy. Poprzez eksponaty, relacje prażan i scenografię wystawy stałej mamy możliwość poznania wielu historii: niewielkiej osady, która stała się miastem, bazaru, przyciągającego kupujących wielkim syfonem, wielowyznaniowej dzielnicy, gwarnych plaż i parków, dużych fabryk i małych pracowni rzemieślniczych, a także ulic, kamienic i podwórek inspirujących współczesnych artystów. Przygotowane zajęcia pozwolą wybrać uczestniczkom i uczestnikom ich ulubioną opowieść, będą też okazją do twórczego działania i zadawania pytań o współczesność i przyszłość dzielnicy.

Do krokodyla! Tajemnice straganów Różyca

przedszkole szkoła podstawowa

lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Muzeum mieści się przy ulicy Targowej, której nazwa wskazuje na handlowe tradycje dzielnicy. W trakcie zajęć uczestniczki i uczestnicy dowiedzą się, gdzie i czym handlowano na Pradze oraz poznają historię najbardziej znanego warszawskiego targowiska – Bazaru Różyckiego. Zapoznając się z częścią wystawy stałej oraz słuchając towarzyszących jej fragmentów Archiwum Historii Mówionej dzieci dowiadują się, czym zaskakiwały kupujących stragany praskich kupców, a także co na Różycu robił krokodyl. W części warsztatowej uczestniczki i uczestnicy wykonają to zwierzę z papieru, filcu lub tektury – poziom trudności pracy zostanie dostosowany do wieku grupy. Celem lekcji jest rozbudzenie ciekawości historii miejsca, rozwijanie kreatywności oraz zdolności manualnych. Grupa wiekowa: przedszkole (od 5. roku życia), szkoła podstawowa (klasy I–III, IV–VI)

Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Muzeum Warszawskiej Pragi, ul. Targowa 50/52 Zgłoszenia: Muzeum Warszawskiej Pragi, tel. 22 518 34 07 e-mail: muzeum.pragi@muzeumwarszawy.pl

Gwiazdy, znaki i zwierzaki lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Historia kamieniczek, w których znajduje się Muzeum, sięga końca XVIII w. Dzieci dowiadują się, kto w nich mieszkał, a następnie, szukając śladów przeszłości, oglądają zachowane elementy dekoracji malarskiej dwóch modlitewni żydowskich. Dowiadują się, czym są znaki Zodiaku i jakie znaczenie mają w różnych kulturach. W trakcie zajęć przekazywane są informacje dotyczące różnorodności kulturowej Pragi i konserwacji zabytków. W części warsztatowej uczestniczki i uczestnicy projektują swoją własną szczęśliwą gwiazdę. Celem lekcji jest rozwijanie w najmłodszych odbiorcach zdolności dostrzegania we własnym otoczeniu pamiątek po dawnych mieszkańcach Pragi, których spuścizna złożyła się na wielokulturowy charakter dzielnicy, uwrażliwienie na jej wartości oraz pobudzanie do twórczego działania. Grupa wiekowa: przedszkole (od 5. roku życia), szkoła podstawowa (klasy I–III) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Muzeum Warszawskiej Pragi, ul. Targowa 50/52 Zgłoszenia: Muzeum Warszawskiej Pragi, tel. 22 518 34 07 e-mail: muzeum.pragi@muzeumwarszawy.pl

Słodkie dziedzictwo lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Zajęcia poświęcone praskim fabrykom Wedla, Anczewskiego i Franboli, w których produkowano czekoladę. Słuchając historii rodzinnych przedsiębiorstw, uczestniczki i uczestnicy poznają asortyment przedwojennych sklepów ze słodyczami, oglądają dawne reklamy i opakowania na czekoladki oraz poznają artystów, którzy je projektowali. W części warsztatowej dzieci dekorują papierowe pudełko na słodycze „własnej” lub wybranej firmy oraz opracowują dla niej hasło promocyjne. 26

Celem warsztatów jest kształtowanie zdolności twórczego wykorzystywania języka, a także – poprzez prezentacje dawnej grafiki i typografii – wrażliwości estetycznej. Grupa wiekowa: przedszkole (od 5. roku życia), szkoła podstawowa (klasy I–III) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek-piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Muzeum Warszawskiej Pragi, ul. Targowa 50/52 Zgłoszenia: Muzeum Warszawskiej Pragi, tel. 22 518 34 07 e-mail: muzeum.pragi@muzeumwarszawy.pl

szkoła podstawowa

Praga na żywo – widok z tarasu lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Z tarasu budynku biurowego Muzeum można zobaczyć w całej okazałości znany Bazar Różyckiego, fragmenty zabytkowej zabudowy: wielkomiejskich kamienic przy Brzeskiej, Ząbkowskiej i Targowej, bazyliki na Kawęczyńskiej i katedry św. Floriana, słynny mural z gęsią i wreszcie dziedziniec muzealny. Uczestniczki i uczestnicy lekcji sprawdzą, ile wiedzą na temat okolicy Muzeum, a także przekonają się, czy w panoramie miasta są w stanie dostrzec wskazany detal i rozpoznać, którego z ważnych zabytków jest częścią. Pod koniec lekcji dzieci spróbują swoich sił w projektowaniu murali dla Pragi. Spotkanie ma charakter zabawy, która kształtuje w dzieciach spostrzegawczość i uważność. Szukanie wskazanych elementów w otoczeniu muzeum jest pretekstem do poznania ciekawych historii ulic, kamienic i kościołów. Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III, IV–VI) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Muzeum Warszawskiej Pragi, ul. Targowa 50/52 Zgłoszenia: Muzeum Warszawskiej Pragi, tel. 22 518 34 07 e-mail: muzeum.pragi@muzeumwarszawy.pl

PRAGrA lekcja plenerowa W czasie zajęć uczennice i uczniowie podzieleni na trzy grupy odbędą wędrówkę uliczkami Starej Pragi. Będzie im towarzyszyła mobilna gra planszowa, w której przesuną pionki po udzieleniu poprawnej odpowiedzi na zadanie pytanie. Zagadki, 27

z jakimi zmierzą się uczestniczki i uczestnicy zabawy, będą dotyczyć historii i ciekawostek związanych z miejscem, w którym się zatrzymamy. Dzieci odkryją między innymi tajemnice podwórkowych kapliczek, zabytkowe klatki schodowe, zwierzęta ukryte w detalach architektonicznych i repertuar typowej praskiej kapeli. Wycieczka ulicami Targową, Okrzei, Jagiellońską i Floriańską zakończy się przy wybiegu praskich misiów. Spacer integruje grupę, rozbudza w dzieciach ciekawość i daje dużo satysfakcji z bezpośredniego doświadczenia miasta. Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III, IV–VI) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Muzeum Warszawskiej Pragi, ul. Targowa 50/52 Zgłoszenia: Muzeum Warszawskiej Pragi, tel. 22 518 34 07 e-mail: muzeum.pragi@muzeumwarszawy.pl

Praga z dymkiem lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Zajęcia dla wszystkich miłośników słuchania opowieści o dawnych czasach, poświęcone niematerialnym zbiorom Muzeum Warszawskiej Pragi – Archiwum Historii Mówionej. Te relacje można odnaleźć w przestrzeni wystawy stałej pośród zdjęć i obiektów. Jaka idea przyświeca gromadzeniu wspomnień, o czym najczęściej mówią prażanie pytani o przeszłość i wreszcie: jaki obraz Pragi wyłania się z ich opisów? Odpowiedzią na te pytania będą komiksy wykonane przez uczestniczki i uczestników. Celem warsztatu jest kształtowanie wyobraźni i zainteresowanie patrzeniem na historię nie tylko przez prymat encyklopedii i podręczników, ale również poprzez relacje jednostek. Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy IV–VI) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Muzeum Warszawskiej Pragi, ul. Targowa 50/52 Zgłoszenia: Muzeum Warszawskiej Pragi, tel. 22 518 34 07 e-mail: muzeum.pragi@muzeumwarszawy.pl

W pracowni mistrza lekcja muzealna W prawobrzeżnej Warszawie ciągle silne są tradycje rękodzielnicze, działa tu wiele warsztatów rzemieślniczych. To cenne dziedzictwo Pragi, które wiąże się z zawodami wykonywanymi od wieków, inspiracja dla projektantów. W czasie zajęć uczestniczki i uczestnicy obejrzą przedmioty wykonane współcześnie przez praskich rzemieślników (rzeczy codziennego użytku, części garderoby, dekoracje), aby odpowiedzieć na pytanie, czym różnią się od tych produkowanych masowo? Na zajęciach uczennice i uczniowie poznają także nazwy zawodów rzemieślniczych i specyficzne rzemieślnicze narzędzia oraz terminy, takie jak: czeladnik, mistrz, majstersztyk, partacz, rzemiosło, rękodzieło. Celem zajęć jest promowanie wśród dzieci uznania dla kunsztu manualnego i przedmiotów, które solidnie wykonane mogą służyć wiele lat. Ważnym aspektem jest docenienie kreatywności, która wiąże się z technikami rzemieślniczymi. Lekcja nawiązuje do cyklu spotkań i warsztatów w pracowniach rzemieślników, prowadzonych przez muzeum w ciągu roku. Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III, IV–VI) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Muzeum Warszawskiej Pragi, ul. Targowa 50/52 Zgłoszenia: Muzeum Warszawskiej Pragi, tel. 22 518 34 07 e-mail: muzeum.pragi@muzeumwarszawy.pl

Od osady do miasteczka lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Praga nie zawsze była dzielnicą Warszawy. Celem zajęć jest przybliżenie dziejów tej części miasta od średniowiecznej osady, przez samodzielne miasteczko (połowa XVII w.), aż do włączenia w granice Warszawy (koniec XVIII w.). Na przykładzie miasteczka Pragi uczestniczki i uczestnicy dowiedzą się, czym jest miasto, jak powstaje, jakie są jego funkcje i cele oraz jakie prawa przysługują jego nowym mieszkańcom. Spróbują także swoich sił w analizie źródeł historycznych – herbu Pragi Biskupiej, treści przywileju lokacyjnego czy dawnych planów miasta. Lekcja budzi zainteresowanie materiałami źródłowymi, rozwija poczucie patriotyzmu lokalnego i postawę działania samorządnego. Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy IV–VI)

gimnazjum szkoły ponadgimnazjalne

Cała Praga w trzech budynkach lekcja muzealna Kontekstem dla wystawy stałej jest zabytkowa architektura. Historia najstarszych na Pradze kamieniczek oraz losy ich mieszkańców uzupełniają narracje tworzone przez obiekty i instalacje artystyczne w muzeum. Zajęcia są propozycją interaktywnego zwiedzania ekspozycji, polegającego na wyszukaniu kluczowych dla dziejów Pragi osób, wydarzeń i miejsc, które nadały tej części miasta niejednorodne oblicze. Lekcja wykorzystuje potencjał dydaktyczny wystawy stałej. Poprzez pokazanie prawobrzeżnej Warszawy w możliwie najbardziej wszechstronnym ujęciu ma stanowić zachętę do szukania i odkrywania własnej Pragi. Grupa wiekowa: gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne. Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Muzeum Warszawskiej Pragi, ul. Targowa 50/52 Zgłoszenia: Muzeum Warszawskiej Pragi, tel. 22 518 34 07 e-mail: muzeum.pragi@muzeumwarszawy.pl

Praga w popkulturze lekcja muzealna W trakcie zajęć uczennice i uczniowie zapoznają się z opisami prawobrzeżnych dzielnic we fragmentach współczesnej literatury, obejrzą fragmenty znanych i kultowych filmów realizowanych na Pradze, dowiedzą się, które plenery Warszawy, a zwłaszcza Starej i Nowej Pragi inspirują reżyserów oraz artystów sztuk wizualnych i muzyków, czego efekt widać w wielu współczesnych teledyskach. Zajęcia są bezpośrednim nawiązaniem do wystawy stałej Muzeum Warszawskiej Pragi, gdzie w instalacji Videoteka pokazano współczesne wizualizacje do utworów „Nie masz cwaniaka nad Warszawiaka” czy „Chodź na Pragę”. W części warsztatowej zadaniem uczestniczek i uczestników będzie stworzenie alternatywnego przewodnika 30

z poznanymi miejscami, które uznają za najciekawsze do pokazania swoim rówieśnikom bądź turystom. Grupa wiekowa: gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne. Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Muzeum Warszawskiej Pragi, ul. Targowa 50/52 Zgłoszenia: Muzeum Warszawskiej Pragi, tel. 22 518 34 07 e-mail: muzeum.pragi@muzeumwarszawy.pl

Kulturowy tygiel lekcja muzealna Kilkuwiekową historię prawobrzeżnej Warszawy tworzyły zróżnicowane etnicznie i wyznaniowo społeczności. Wielokulturowość Pragi, choć w dużej części jest już przeszłością, dzięki zachowanym zabytkom ciągle jest widoczna w przestrzeni miejskiej. W trakcie lekcji uczestniczki i uczestnicy poznają Pragę polską, żydowską i rosyjską. Szczególne miejsce zostanie poświęcone również Wietnamczykom, którzy na początku lat 90. stali się najlepiej zorganizowaną grupą na Pradze. Zajęcia są okazją do poznania terminologii oraz różnic w obrzędowości, obyczajach, modzie i kuchni. Celem lekcji jest promowanie postawy otwartości, zrozumienia szeroko pojętej inności, uznania dla wielokulturowego dziedzictwa miasta oraz kształtowanie poczucia własnej tożsamości. Grupa wiekowa: gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne. Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Muzeum Warszawskiej Pragi, ul. Targowa 50/52 Zgłoszenia: Muzeum Warszawskiej Pragi, tel. 22 518 34 07 e-mail: muzeum.pragi@muzeumwarszawy.pl

Muzeum Farmacji

ul. Piwna 31/33 w Warszawie tel. 22 831 71 79 e-mail: muzeum.farmacji@muzeumwarszawy.pl

Leki z polnej apteki

przedszkole szkoła podstawowa

lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Dzieci oglądają prezentację multimedialną (pokaz zdjęć 14 roślin leczniczych z wierszykami opisującymi ich właściwości), czytają na głos wierszyki. Prezentację kończy wspólne rozwiązywanie krzyżówki (hasła krzyżówki sprawdzają wiedzę zdobytą w czasie zajęć). Następnie uczennice i uczniowie rozwiązują zagadki na temat roślin leczniczych (ustnie lub w kartach pracy), dla przedszkolaków przygotowane są kolorowanki z roślinami leczniczymi. Lekcję kończy zabawa w aptekarzy, podczas której każde dziecko samodzielnie w moździerzu rozdrabnia rośliny lecznicze – przygotowuje w ten sposób środki lecznicze na „miłość, szczęście, sprawność fizyczną, dobre wyniki w nauce i zdrowie”. Po zakończonych zajęciach dzieci znają pojęcia: farmacja, farmaceuta, aptekarz, muzeum, historia, zabytek/eksponat, recepta, zioła/rośliny lecznicze, napar, lek, dawka, przedawkowanie, trucizna, chemia, apteczka. Potrafią rozpoznać i samodzielnie odnaleźć w otoczeniu najpopularniejsze rośliny lecznicze. Grupa wiekowa: przedszkole, szkoła podstawowa (klasy I–III) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Pawilon Warszawa, ul. Marszałkowska 105 Zgłoszenia: Muzeum Farmacji, tel. 22 831 71 79 e-mail: muzeum.farmacji@muzeumwarszawy.pl

gimnazjum szkoły ponadgimnazjalne

Otruci czy nie? Schyłek panowania Piastów na Mazowszu lekcja muzealna Celem zajęć jest poznanie przez uczniów i uczennice toksycznych właściwości różnych substancji i wzbudzenie odpowiedzialności za własne zdrowie. Lekcja jest poświęcona problemowi wiarygodności tezy o otruciu ostatnich Piastów mazowieckich Stanisława i Janusza III z zaprezentowaniem tła historycznego oraz źródeł historycznych, z uzupełnieniem o zagadnienia archeologiczno-antropologiczne (grobowiec i szczątki książąt), a także o zagadnienia związane z historią farmacji (trucizny) oraz medycyny (higiena żywieniowa, choroby). Zajęcia są prowadzone w formie wykładu połączonego z prezentacją multimedialną. Po zakończonych zajęciach uczestniczki i uczestnicy są bogatsi między innymi o wiedzę na temat trucizn (co i kiedy jest trucizną) oraz wiadomości z dziedziny historii medycyny (sposób postrzegania i znajomość chorób w średniowieczu, higiena żywieniowa w Polsce średniowiecznej). Po zakończonych zajęciach uczestniczki i uczestnicy znają toksyczne właściwości różnych substancji oraz pojęcie dawka. Grupa wiekowa: gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 30 osób Miejsce spotkania: Pawilon Warszawa, ul. Marszałkowska 105 Zgłoszenia: Muzeum Farmacji, tel. 22 831 71 79 e-mail: muzeum.farmacji@muzeumwarszawy.pl

Od wierzby do aspiryny lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Lekcja poświęcona historii i właściwościom chemicznym popularnego leku – kwasu acetylosalicylowego, znanego jako aspiryna. Wprowadzenie do zajęć laboratoryjnych jest przeprowadzone w formie prezentacji multimedialnej, połączonej z krótkim wykładem. Dotyczy między innymi charakteru chemicznego aspiryny i właściwego czynnika leczniczego – kwasu salicylowego, a także historii powstania tabletek aspiryny. Po zakończonych zajęciach uczestniczki i uczestnicy potrafią wskazać, jaki jest właściwy związek aktywny powstający z aspiryny i kiedy on powstaje, a także określić sens stosowania jako leku kwasu acetylosalicylowego zamiast samego kwasu salicylowego. Podają również nazwę substancji, która jest wypełniaczem w tabletkach aspiryny. Grupa wiekowa: szkoły ponadgimnazjalne

Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 30 osób Miejsce spotkania: Pawilon Warszawa, ul. Marszałkowska 105 Zgłoszenia: Muzeum Farmacji, tel. 22 831 71 79 e-mail: muzeum.farmacji@muzeumwarszawy.pl

Ignacy Łukasiewicz – twórca światowego przemysłu naftowego lekcja muzealna Celem lekcji jest poznanie przez uczniów i uczennice historii życia Ignacego Łukasiewicza i jego dokonań, podstawowych wiadomości o właściwościach ropy naftowej, jej przeróbce i zastosowaniach. Lekcja muzealna jest poświęcona jednemu z najwybitniejszych aptekarzy, twórcy przemysłu naftowego i wynalazcy lampy naftowej. Na lekcji oprócz charakterystyki postaci Ignacego Łukasiewicza jest prezentowana replika lampy naftowej oraz pokaz multimedialny procesu destylacji ropy na skalę laboratoryjną i przemysłową. Uczestniczki i uczestnicy otrzymują karty pracy z zadaniami, których część uzupełniają na miejscu, a część w ramach pracy domowej. Po zakończonych zajęciach uczestniczki i uczestnicy potrafią wyjaśnić wpływ Ignacego Łukasiewicza na rozwój przemysłu naftowego, pojęcia: ropa naftowa, nafta, oleje napędowe, benzyna, gaz rafineryjny, oraz podać zasadę procesu destylacji. Znają właściwości ropy naftowej oraz skutki jej wydobycia dla środowiska przyrodniczego. Na zajęciach odbywa się również pokaz zapalania lampy naftowej. Grupa wiekowa: gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 30 osób Miejsce spotkania: Pawilon Warszawa, ul. Marszałkowska 105 Zgłoszenia: Muzeum Farmacji, tel. 22 831 71 79 e-mail: muzeum.farmacji@muzeumwarszawy.pl

Historia stosowania substancji uzależniających lekcja muzealna Celem zajęć jest wskazanie na właściwości substancji, które mają silny wpływ uzależniający na organizm ludzki i poznanie historii substancji uzależniających w różnych kulturach. Zajęcia rozpoczyna wykład wsparty prezentacją multimedialną. Rośliny 35

o działaniu narkotycznym były znane wszystkim dawnym kulturom. Były wykorzystywane w obrzędach oraz jako leki. Pierwsza walka przeciwko handlowi narkotykami rozegrała się w Chinach w czasie wojen opiumowych w latach 1839–1842 i 1856–1860. Pod koniec XIX w. liczbę osób uzależnionych od narkotyków szacowało się tam na 100–120 milionów. Problem nie ominął również Europy, przede wszystkim bohemy artystycznej oraz pacjentów, którzy po kuracjach leczniczych uzależniali się od substancji narkotycznych. Po zakończonych zajęciach uczestniczki i uczestnicy potrafią wymienić przykłady nazw substancji uzależniających, zdefiniować pojęcie narkotyki, wymienić nazwy wybranych narkotyków i opisać ich działanie na organizm. Znają i rozumieją stwierdzenie Paracelsusa „Wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną. Tylko dawka decyduje, że jakaś substancja nie jest trucizną”.

Maksymalna liczba uczestników: 30 osób Miejsce spotkania: Pawilon Warszawa, ul. Marszałkowska 105 (niedaleko ul. Świętokrzyskiej) Zgłoszenia: Muzeum Farmacji, tel. 22 831 71 79 e-mail: muzeum.farmacji@muzeumwarszawy.pl

Grupa wiekowa: gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1–1,5 godziny (w zależności od liczby uczestniczek i uczestników) Maksymalna liczba uczestników: 30 osób Miejsce spotkania: Pawilon Warszawa, ul. Marszałkowska 105 Zgłoszenia: Muzeum Farmacji, tel. 22 831 71 79 e-mail: muzeum.farmacji@muzeumwarszawy.pl

Apteka – pierwsze laboratorium chemiczne lekcja muzealna Celem lekcji jest poznanie przez uczniów i uczennice znaczenia farmacji w rozwoju chemii, wpływu odkryć dokonanych w aptekach na możliwość zwalczania chorób oraz postępu w przemyśle spożywczym. Zanim powstał przemysł farmaceutyczny (koniec XIX w.), apteka była miejscem eksperymentów i w konsekwencji odkryć wielu substancji, które następnie były stosowane jako leki. Aptekarze, badając surowce naturalne, mieli swój wkład w tworzenie i rozwój przemysłu naftowego, cukrowniczego oraz spożywczego (byli np. autorami receptur coca-coli i pepsi-coli). Lekcja muzealna jest połączona z prezentacją multimedialną. Uczestniczki i uczestnicy otrzymują karty pracy – formularze z pytaniami dotyczącymi treści prezentacji, które po wypełnieniu będą stanowiły ich notatki. Po zakończonych zajęciach uczestniczki i uczestnicy znają pojęcia: alchemia, chemia leków oraz nazwy podstawowego sprzętu wykorzystywanego w laboratoriach aptecznych. Grupa wiekowa: gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: 1 godz.

Muzeum Drukarstwa

ul. Ząbkowska 23/25 w Warszawie tel. 22 620 60 42 e-mail: muzeum.drukarstwa@muzeumwarszawy.pl

Drewniane, ołowiane – literki zaczarowane lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe W trakcie zajęć uczestniczki i uczestnicy dowiadują się, kim był Jan Gutenberg, co to jest wierszownik, kaszta, jak zbudowana jest czcionka. Kim był zecer i na czym polegała jego praca. Następnie dostają drewniane czcionki tzw. drewniaki, z których układają wcześniej przygotowane wyrazy. Zajęcia kończą się własnoręcznym wytłoczeniem druku okolicznościowego na zabytkowej prasie korektorskiej. Grupa wiekowa: przedszkole (od 5. roku życia), szkoła podstawowa (klasa I–II) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Muzeum Drukarstwa, ul. Ząbkowska 23/25 Zgłoszenia: Muzeum Drukarstwa, tel. 22 620 60 42 e-mail: muzeum.drukarstwa@muzeumwarszawy.pl

Jak powstaje książka lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe W trakcie zajęć dzieci zapoznają się z historią materiałów piśmiennych, druku i książki. Dostają do ręki pierwsze materiały pisarskie – model tabliczki glinianej i woskowej, dowiadują się jak powstawał i wyglądał zwój papirusowy, z czego wykonywano pergamin. Prowadząca lub prowadzący przedstawia 39

postać Jana Gutenberga – twórcy ruchomej, metalowej czcionki i omawia jej budowę. Następnie uczestniczki i uczestnicy własnoręcznie tłoczą na zabytkowej prasie korektorskiej druk okolicznościowy złożony właśnie z takich czcionek. Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasa III-IV) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Muzeum Drukarstwa, ul. Ząbkowska 23/25 Zgłoszenia: Muzeum Drukarstwa, tel. 22 620 60 42 e-mail: muzeum.drukarstwa@muzeumwarszawy.pl

Czar czcionki w oficynie drukarskiej lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Celem lekcji jest przedstawienie historii pisma oraz książki ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia wynalazku druku i jego wpływu na rozwój ludzkości. Uczestniczki i uczestnicy poznają postać Jana Gutenberga – twórcy ruchomej, metalowej czcionki. Uczestniczki i uczestnicy mają okazję zapoznać się z ewolucją materiałów i technik piśmienniczych oraz otrzymują do obejrzenia m.in. tabliczki gliniane, papirus, pergamin. Poznają także charakterystyczne elementy dawnych ksiąg, między innymi bogato zdobione inicjały. Korzystając z zasobów Oficyny (prasa drukarska, regały z czcionkami) poznają pracę dawnych drukarzy i zecerów. Na zakończenie zajęć uczestniczki i uczestnicy własnoręcznie tłoczą druk okolicznościowy na zabytkowej prasie korektorskiej. Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy V–VI), gimnazjum, liceum Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Muzeum Drukarstwa, ul. Ząbkowska 23/25 Zgłoszenia: Muzeum Drukarstwa, tel. 22 620 60 42 e-mail: muzeum.drukarstwa@muzeumwarszawy.pl

Legendy warszawskie dłutkiem opowiedziane lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Podczas lekcji dzieci poznają jedną z warszawskich legend. Następnie współuczestniczą w pracy artysty grafika, który wykonuje linoryt ilustrujący opowiadaną legendę. W czasie zajęć uczestniczki i uczestnicy dowiadują się między innymi, co to jest i na czym polega technika druku wypukłego. Na pamiątkę każdy otrzymuje samodzielnie wytłoczoną odbitkę linorytu. 40

Grupa wiekowa: przedszkole, szkoła podstawowa (klasa I–II) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Muzeum Drukarstwa, ul. Ząbkowska 23/25 Zgłoszenia: Muzeum Drukarstwa, tel. 22 620 60 42 e-mail: muzeum.drukarstwa@muzeumwarszawy.pl

Dłutkiem, piórkiem, rysikiem – artystyczne zabawy graficzne. Ilustracja dla dzieci lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Zajęcia warsztatowe poprzedza wykład o rodzajach technik graficznych. Uczestniczki i uczestnicy zapoznają się z książkami wybranymi z klasyki literatury dla dzieci, ilustrowanymi przez wybitnych grafików. Ilustracje zostaną omówione pod względem techniki ich wykonania, sposobu ilustrowania, przekazu graficznego, nastroju ilustracji w stosunku do treści książeczki. Następnie dzieci poznają technikę grafiki artystycznej – linoryt – i własnoręcznie wykonują ilustrację z wyobraźni lub inspirowaną oglądanymi ilustracjami. Obrazek własnoręcznie wytłoczą na zabytkowej prasie korektorskiej. Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasa III–IV) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1,5 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Muzeum Drukarstwa, ul. Ząbkowska 23/25 Zgłoszenia: Muzeum Drukarstwa, tel. 22 620 60 42 e-mail: muzeum.drukarstwa@muzeumwarszawy.pl

Dłutkiem, piórkiem, rysikiem - artystyczne zabawy graficzne lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Zajęcia warsztatowe poprzedza wykład z historii technik graficznych. W trakcie zajęć dzieci poznają proces twórczy artysty grafika – od fazy projektowej, poprzez przygotowanie matrycy linorytniczej, do wykonania odbitki. Zapoznają się z różnymi rodzajami materiałów (papiery drukarskie, farby drukarskie), narzędzi (wałki, prasy drukarskie, dłutka linorytnicze) oraz uczą się właściwego ich stosowania. W czasie zajęć pod okiem specjalistów mogą własnoręcznie wykonać linoryt, a później zrobić odbitkę linorytniczą na zabytkowej prasie pochodzącej ze zbiorów Muzeum Drukarstwa. Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasa V–VI), gimnazjum, liceum

Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1,5 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Muzeum Drukarstwa, ul. Ząbkowska 23/25 Zgłoszenia: Muzeum Drukarstwa, tel. 22 620 60 42 e-mail: muzeum.drukarstwa@muzeumwarszawy.pl

Ksiąg zdobienie lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Zajęcia poświęcone są książce rękopiśmiennej w epoce średniowiecza w Europie. Obok informacji o tym, w jaki sposób przepisywali księgi kopiści, i gdzie to robili, dowiemy się, na czym polegało zdobienie przepisanych ksiąg – czyli ich iluminowanie wielobarwnymi inicjałami, bordiurami, miniaturami oraz różnego rodzaju ozdobnikami. Zajęcia rozpoczną się od wykładu połączonego z prezentacją multimedialną ukazującą piękno zdobnictwa książkowego w epoce średniowiecza, charakter pracy kopisty, rubrykatora i iluminatora. Uczestniczki i uczestnicy otrzymają do obejrzenia faksymile kart rękopisów oraz szablony współczesnych krojów liter. Poziom wykładu i prezentacji uzależniony będzie od grupy wiekowej uczestniczącej w zajęciach. Wykład, prezentacja oraz otrzymane do przejrzenia materiały mają być w zamierzeniu inspiracją do zaprojektowania i narysowania lub namalowania: dla młodszych grup wiekowych inicjału, dla starszych: inicjału i bordiury na otrzymanym poddruku. Grupa wiekowa: przedszkole (od 5. roku życia), szkoła podstawowa (klasa I–VI), gimnazjum, liceum Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Muzeum Drukarstwa, ul. Ząbkowska 23/25 Zgłoszenia: Muzeum Drukarstwa, tel. 22 620 60 42 e-mail: muzeum.drukarstwa@muzeumwarszawy.pl

Muzeum – Miejsce Pamięci Palmiry 05-152 Czosnów, powiat nowodworski tel. 22 720 81 14 e-mail: palmiry@muzeumwarszawy.pl Głównym zadaniem naszej działalności edukacyjnej jest oprowadzanie po wystawie stałej (ponad 600 m²). Na życzenie zwiedzających możliwe jest poszerzenie niektórych wątków np.: tych dotyczących osób zamordowanych – dla szkół, których patroni pochowani są w Palmirach, lub historycznych wydarzeń z terenu Puszczy Kampinoskiej.

Na pomoc walczącej stolicy – Palmiry we wrześniu 1939 r. lekcja muzealna Celem lekcji jest przybliżenie wydarzeń jakie miały miejsce w Palmirach, Puszczy Kampinoskiej i najbliższej okolicy Muzeum we wrześniu 1939 r. Najważniejsze fakty i wydarzenia, o których jest mowa na lekcji, to obrona Składnicy Amunicji w Palmirach, potyczki pancerne pod Pociechą i Truskawiem, szarża ułańska pod Wólką Węglową i ostatni akord bitwy nad Bzurą, czyli bitwa pod Łomiankami. W lekcji ważną rolę odgrywają materiały filmowe i fotograficzne, prezentacja artefaktów z epoki oraz spacer ścieżką edukacyjną. Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy IV–VI), gimnazjum Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Muzeum - Miejsce Pamięci Palmiry, 05-152 Czosnów, powiat nowodworski Zgłoszenia: tel. 22 720 81 14 e-mail: palmiry@muzeumwarszawy.pl

Palmiry – znani i nieznani. Historia polskich sportowcówi olimpijczyków rozstrzelanych w Palmirach w czasie II wojny światowej lekcja muzealna Celem lekcji muzealnej jest przybliżenie uczniom i uczennicom sylwetek tych sportowców, którzy zginęli w Palmirach, a których groby można odwiedzić na cmentarzu przy muzeum. Ponadto lekcja ta ma na celu przekazanie wiedzy na temat pierwszych klubów sportowych, do których należeli wspomniani sportowcy. Grupa wiekowa: gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Muzeum – Miejsce Pamięci Palmiry, 05-152 Czosnów, powiat nowodworski Zgłoszenia: tel. 22 720 81 14 e-mail: palmiry@muzeumwarszawy.pl

Konspiracja i powstanie 1944 w Puszczy Kampinoskiej; Niepodległa Rzeczpospolita Kampinoska

Wokół Palmir – ścieżka edukacyjna lekcja plenerowa Lekcja realizowana jest na ścieżce edukacyjnej prowadzącej wokół Muzeum – Miejsca Pamięci Palmiry w malowniczym lesie Palmirskim na terenie Kampinoskiego Parku Narodowego. Uczennice i uczniowie z jednej strony zapoznają się ze zróżnicowanym krajobrazem przyrodniczym, na który składają się las sosnowy, wydmy, endemiczne brzozy czarne, bagno, zniszczenia dokonane przez trąbę powietrzną. Z drugiej strony poznają wybrane fragmenty historii miejsca tj. pozostałości po przedwojennej Składnicy Amunicji, zwycięską potyczkę we wrześniu 1939 r. z niemieckimi czołgami i wreszcie zbrodnię dokonaną przez Niemców w czasie okupacji. Elementem niezmiernie ważnym jest budowanie postawy szacunku wobec przyrody i historii. Grupa wiekowa: szkoła podstawowa, gimnazjum Koszt: 100 zł Terminy i godziny: w zależności od warunków atmosferycznych wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: spacer wokół Muzeum – Miejsce Pamięci Palmiry, 05-152 Czosnów, powiat nowodworski Zgłoszenia: tel. 22 720 81 14 e-mail: palmiry@muzeumwarszawy.pl

lekcja muzealna Uczestniczki i uczestnicy lekcji muzealnej zapoznają się z historią partyzantki działającej na terenie Puszczy Kampinoskiej. Szczegółowo omówione zostaną takie zagadnienia, jak: Polskie Państwo Podziemne; konspiracja na terenie puszczy – struktury, szkolenie, akcje bojowe; plan „Burza”, Niepodległa Rzeczpospolita Kampinoska; wycofanie oddziałów partyzanckich z Puszczy i klęska pod Jaktorowem. Uczniowie i uczennice poznają historię rajdu por. Adolfa Pilcha i jego żołnierzy, którzy to w przeddzień powstania przybyli do Kampinosu z terenów Wileńszczyzny i w znaczący sposób zasilili stacjonujące tu oddziały. Lekcję wzbogacą relacje świadków udokumentowane w filmie „Rzeczpospolita Kampinoska”. Grupa wiekowa: gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Muzeum – Miejsce Pamięci Palmiry, 05-152 Czosnów, powiat nowodworski Zgłoszenia: tel. 22 720 81 14 e-mail: palmiry@muzeumwarszawy.pl

Muzeum Ordynariatu Polowego ul. Długa 13/15 w Warszawie tel. 22 826 19 52

Opowieści starych mundurów

szkoła podstawowa

lekcja muzealna Zgromadzone i prezentowane w Muzeum muzealia to świadkowie i uczestnicy historii… W trakcie lekcji przemówią do nas, opowiadając o wielkich bitwach, wydarzeniach i procesach dziejowych, które współtworzyli zwyczajni ludzie. Husarski kirys, różaniec i nagan o. Kosmy Lenczowskiego to opowieść o okopach I wojny światowej, obrazki księdza Skorupki ukażą nieznane oblicze i upór tego młodego człowieka – symbolu Bitwy Warszawskiej. Lotnicza gapa księdza Gogolińskiego i czarny beret ks. Rembowskiego to opowieść o ludziach, którzy nie potrafili pozostać bezczynni. Osobne, dramatyczne historie mają do opowiedzenia spadochroniarska bluza, stary scyzoryk, potrzaskana figurka czy ornat w kamuflażu. Zajęcia, zamiast zwyczajowego podsumowania, kończy chwila zadumy w sali katastrofy smoleńskiej. Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy IV–VI) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Muzeum Ordynariatu Polowego, ul. Długa 13/15 Zgłoszenia: Dział Edukacji Muzeum Warszawy, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

W służbie drugiemu człowiekowi lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Podczas zajęć przyjrzymy się, na czym polega służba kapelanów i żołnierzy w wojsku, na podstawie wybranych postaci, przedstawionych na ekspozycji Muzeum Ordynariatu Polowego. Poznamy sylwetki kapelanów z czasów I wojny światowej oraz Powstania Warszawskiego. Dowiemy się, jak współcześnie wygląda służba kapelańska wśród żołnierzy i w jaki sposób polscy żołnierze niosą pomoc ludności cywilnej podczas misji pokojowych, stabilizacyjnych i humanitarnych. W trakcie zajęć wspólnie zastanowimy się, jak żołnierz rozumie słowa „za sprawę mojej Ojczyzny w potrzebie, krwi własnej ani życia nie szczędzić”. Dopełnieniem tematu zajęć będzie omówienie odznaczeń cywilnych i wojskowych otrzymywanych za służbę drugiemu człowiekowi oraz dyskusja w jaki sposób tę służbę każdy z nas może pełnić. Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy 0–III, IV–VI) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Muzeum Ordynariatu Polowego, ul. Długa 13/15 Zgłoszenia: Dział Edukacji Muzeum Warszawy, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

Centrum Interpretacji Zabytku ul. Brzozowa 11/13 w Warszawie tel. 22 596 67 17 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

ZAWÓD ARCHITEKT

przedszkole szkoła podstawowa

lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Budowniczy, projektant czy artysta – kim jest architekt? Na czym polega jego praca? Podczas zajęć przyjrzymy się dokładnie tej profesji i przetestujemy kilka narzędzi. Zajrzymy do pracowni architektonicznej sprzed 50 lat i sami będziemy mogli spróbować swoich sił w projektowaniu budowli. Starsze uczestniczki i starsi uczestnicy poznają ponadto sylwetki architektów związanych z Warszawą oraz ich rolę w odbudowaniu miasta po wojnie. W czasie lekcji będziemy korzystać z kart pracy, które ułatwią nam aktywne zwiedzanie i zapamiętywanie cennych informacji. Grupa wiekowa: przedszkole (od 5. roku życia), szkoła podstawowa (klasy I–III, IV–VI) Koszt: 100 zł Termin i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1–1,5 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 Zgłoszenia: Dział Edukacji Muzeum Warszawy, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

Kolorowe kamienice

Staromiejskie puzzle

lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Czym właściwie jest światłocień lub ornament? Jaka może być gama barwna i jak odróżnić kompozycję wertykalną od horyzontalnej? Podczas zajęć odpowiemy sobie na te i inne pytania, które rodzą się, kiedy próbujemy mówić o dziełach malarskich. Przyjrzymy się staromiejskim kamienicom i poznamy specjalistyczne słownictwo związane z malarstwem, które następnie utrwalimy sobie w części warsztatowej, dostosowanej do wieku uczestniczek i uczestników.

lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Zajęcia będą okazją do odkrycia historii odbudowy warszawskiego Starego Miasta, poznania jego planu i poćwiczenia umiejętności czytania map. Dowiemy się, kto pracował w Biurze Odbudowy Stolicy i sprawdzimy, jak wyglądała pracownia architekta w latach pięćdziesiątych XX wieku. W części warsztatowej naszym zadaniem będzie zbudowanie z przestrzennych puzzli dużej mapy Starego Miasta i umieszczenie na niej najbardziej rozpoznawalnych budynków i pomników Starówki.

W zależności od pogody (i chęci) pierwsza część zajęć może odbyć się na wystawie stałej w Centrum lub podczas spaceru.

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III, IV–VI) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1,5 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 Zgłoszenia: Dział Edukacji Muzeum Warszawy, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

Grupa wiekowa: przedszkole (od 5. roku życia), szkoła podstawowa (klasy I–III, IV–VI) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: 1,5–2 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 Zgłoszenia: Dział Edukacji Muzeum Warszawy, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

W pracowni rzeźbiarza lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Przy odbudowie Starego Miasta pracowali nie tylko architekci i budowniczowie, ale również między innymi artyści rzeźbiarze. Na czym polegała ich praca, z jakich narzędzi i materiałów korzystali? Co było efektem ich działań? W zależności od pogody spróbujemy odpowiedzieć sobie na te pytania podczas spaceru po Starym Mieście lub przyjrzymy się materiałom studyjnym w Centrum Interpretacji Zabytku. Na zakończenie uczestniczki i uczestnicy samodzielnie wykonają ze specjalnej masy płaskorzeźbione dekoracje. Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III, IV–VI) Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1,5 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 Zgłoszenia: Dział Edukacji Muzeum Warszawy, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

Co jest zabytkiem?

szkoła podstawowa gimnazjum

lekcja muzealna Zajęcia będą okazją do zastanowienia się, co, i przede wszystkim: dlaczego, może stać się zabytkiem. Poznamy losy warszawskiego Starego Miasta i historię jego odbudowy. Dowiemy się, dlaczego wpisane zostało na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO i jakie jeszcze obiekty się na niej znajdują. Spróbujemy zdecydować, jakie powinny być zasady opracowywania takiej listy i lepiej poznamy zasady działania UNESCO. Celem zajęć jest nie tylko uwrażliwienie na dziedzictwo, ale także budowanie poczucia współodpowiedzialności za wspólne dobro. Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III, IV–VI), gimnazjum Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: 1 godz.–1,5 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania : Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 Zgłoszenia: Dział Edukacji Muzeum Warszawy, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

gimnazjum szkoły ponadgimnazjalne

Miejska galeria lekcja muzealna i zajęcia warsztatowe Zajęcia zaczniemy od rozmowy o zdobieniach, które zobaczyć można na Starym Mieście. Zastanowimy się, dlaczego podczas odbudowy połączenie zabytkowych brył z nowoczesnymi formami malarskimi obudziło tak wiele emocji i spróbujemy zinterpretować wybrane dzieła. Podczas spotkania omówimy także współczesne przykłady miejskich dekoracji ściennych oraz wyjaśnimy niezbędne terminy z zakresu historii sztuki (m.in.: mozaika, relief, symbol, alegoria, fresk, mural, graffiti, op-art, kubizm).

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III, IV–VI), gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1–1,5 godziny Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 Zgłoszenia: Dział Edukacji, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

Dla kogo odbudowano Stare Miasto?

Śladami odbudowy Starego Miasta

aktywne zwiedzanie Podczas aktywnego zwiedzania młodzież dowie się, czemu poświęcona jest ekspozycja i na czym polegają zadania Centrum Interpretacji Zabytku.

lekcja plenerowa, spacer Zajęcia w formie spaceru, podczas których uczestniczki i uczestnicy dowiedzą się, czym jest Lista Światowego Dziedzictwa UNESCO. Dowiedzą się, dlaczego na zrekonstruowanych po II wojnie światowej kamienicach są znaczki „ZABYTEK” oraz z jakiego powodu Stare Miasto zostało wpisane na tę listę. W trakcie spaceru zwrócimy uwagę na autentyczne detale architektoniczne wkomponowane w odbudowane kamienice, przedstawimy historię odbudowy kamienic, Barbakanu oraz historię rekonstrukcji murów miejskich z wyjaśnieniem ich pierwotnej funkcji. Wspólnie zastanowimy się również, na czym polegały prace Biura Odbudowy Stolicy (zespół profesora Jana Zachwatowicza) oraz trud odbudowy Starego Miasta.

Oglądając wystawę uczestniczki i uczestnicy, poznają założenia i koncepcję odbudowy Starego Miasta. Grupa wiekowa: gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne Koszt: 100 zł Termin i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 Zgłoszenia: Dział Edukacji Muzeum Warszawy, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

szkoła podstawowa gimnazjum szkoły ponadgimnazjalne

lekcja plenerowa i zajęcia warsztatowe Spacer po Starym Mieście będzie dla nas okazją do porozmawiania o historii architektury. Przyjrzymy się historyzującym detalom i spróbujemy wskazać elementy takie, jak: portal, attyka, krążyna, boniowanie. Zdobytą wiedzę utrwalimy w części warsztatowej. Dla młodszych będzie ona okazją do zaprojektowania fasady kamienicy, a dla starszych - przećwiczenia analizy dzieła plastycznego.

Grupa wiekowa: gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1–1,5 godziny Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania: Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 Zgłoszenia: Dział Edukacji Muzeum Warszawy, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

Poszukiwaniom odpowiedzi na liczne pytania zadawane przez edukatorkę lub edukatora towarzyszyć będą kreatywne zadania.

Szlakiem detali architektonicznych Starego Miasta

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy IV–VI), gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne. Koszt: 100 zł Terminy i godziny: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Czas trwania: ok. 1 godz. Maksymalna liczba uczestników: 25 osób Miejsce spotkania : Centrum Interpretacji Zabytku, ul. Brzozowa 11/13 Zgłoszenia: Dział Edukacji Muzeum Warszawy, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

Warszawska Starówka w XX wieku projekty edukacyjne Szkołom gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym proponujemy udział w cyklu zajęć poświęconych najnowszej historii Starego Miasta w kontekście jego wyjątkowego znaczenia jako planowej i kompletnej rekonstrukcji powojennej. Program obejmuje spacery i spotkania warsztatowe z wykorzystaniem źródeł filmowych i fotograficznych. Zajęcia mają na celu zainteresowanie historią lokalną oraz problematyką ochrony światowego dziedzictwa kulturowego. Udział w zajęciach może być atrakcyjnym dopełnieniem i rozwinięciem lekcji historii. By uzyskać więcej szczegółów prosimy o kontakt z Działem Edukacji Muzeum Warszawy. Zgłoszenia: Dział Edukacji Muzeum Warszawy, tel. 665 645 603 e-mail: edukacja@muzeumwarszawy.pl

GŁÓWNA SIEDZIBA MUZEUM Rynek Starego Miasta 28-42 00-272 Warszawa

Muzeum Woli ul. Srebrna 12 00-810 Warszawa

Muzeum Warszawskiej Pragi ul. Targowa 50/52 03-733 Warszawa

Muzeum Farmacji ul. Piwna 31/33 00-265 Warszawa

10 09 07 01 04

05 03

Muzeum DRUKARSTWA ul. Ząbkowska 23/25 03-736 Warszawa

Muzeum – Miejsce Pamięci Palmiry Palmiry 05-152 Czosnów

Muzeum Ordynariatu Polowego ul. Długa 13/15 00-238 Warszawa

Korczakianum ul. Jaktorowska 6 01-202 Warszawa

Centrum Interpretacji Zabytku ul. Brzozowa 11/13 00-278 Warszawa

Barbakan ul. Nowomiejska 00-272 Warszawa

PAWILON WARSZAWA ul. Marszałkowska 105 00-110 Warszawa

www.muzeumwarszawy.pl facebook.com/muzeum.warszawy instagram.com/muzeumwarszawy