NMF NMF MAGAZINE 2014
M A G A Z I N E 2014
4
persoonlijke visies op muziek
Guido van Oorschot • Roland Kieft Ard van der Steur • Mascha van Nieuwkerk
25 jaar
FREDERIEKE_SAEIJS_SUSSIE_AHLBURG.TIF
INCLUSIEF JAARVERSLAG 2013
1
NMF MAGAZINE 2014
8 Everything you always wanted to know about our cellos
10 9 Zonder vrijwilligers geen NMF Het NMF krijgt vleugels
FOTO DIRK RIETVELD
13 De collectie in beeld gebracht
2
19
NMF MAGAZINE 2014
Zomaar een dankbare NMF-musicus
Jaarverslag
Het feestjaar | Voorwoord 7 Nieuw begin! | Inleiding 9 2013 in een notendop 12
Waarom het NMF bestaat 17 Feiten 2013 20
Het in bruikleen geven van een muziekinstrument 21
24 Jubelend het jaar door
Cultureel Erfgoed 29 Educatie 30
32
Inkomstenbronnen 30 Onze donateurs 36 Communicatie 37
Het NMF in het nieuws 42 De organisatie 45 De toekomst 52
Bestuursverslag 56
31
Magazine Everything you always wanted to know about our cellos 8
Zonder vrijwilligers geen NMF 10 De collectie in beeld gebracht 13
INTERVIEW Guido van Oorschot
Bijzondere schenkingen in 2013: het NMF krijgt vleugels
19
Jubelend het jaar door 24
Het mysterie van de Bach suites 31
Zomaar een dankbare NMF-musicus 32
de instrumentencollectie
Hoe een 12-jarige violiste in een 300 jaar oude
Hollandse instrumenten
viool haar ideale partner vond 38
Musicus in beeld: Ingrid van Dingstee 44 Un pianoforte per perfezionisti 53 Concert met koelkast 54
Musicus in beeld: Joachim Eijlander 60 Een verjaardagsfeest 61
Musicus in beeld: Joris van den Berg 62 Wat is er gebeurd met de Jacobs van Harriet Krijgh? 63
Een viool als een parfum 66
Het mysterie van de Bach suites
Breed gedragen
14 87
Interviews
Guido van Oorschot 14 Roland Kieft 34
Ard van der Steur 48
Mascha van Nieuwkerk 58
3
NMF MAGAZINE 2014
44 MUSICUS IN BEELD
Ingrid van Dingstee
38 Hoe een 12-jarige violiste in een 300 jaar oude viool haar ideale partner vond INTERVIEW Ard van der Steur
INTERVIEW Roland Kieft Verbindingen leggen
Concert met koelkast
52
Krachtcentrale
48
34
62 MUSICUS IN BEELD
4
Joris van den Berg
NMF MAGAZINE 2014
Un pianoforte per perfezionisti
60 MUSICUS IN BEELD
Joachim Eijlander
53 INTERVIEW Mascha van Nieuwkerk
63
Een verjaardagsfeest
61
Wat is er gebeurd met de Jacobs van Harriet Krijgh? Mooie verhalen
66
59
Een viool als een parfum 5
NMF MAGAZINE 2014 Stichting
Comité van Aanbeveling
Nationaal Muziekinstrumenten Fonds
dr. J.E. Andriessen
Postbus 11912 1001 GX Amsterdam Sint Annenstraat 12 1012 HE Amsterdam
(CBF) is een onafhankelijke stichting die al
Fonds, oud-minister van Economische Zaken
sinds 1925 toezicht houdt op het inzamelen
jhr. drs. P.A.C. Beelaerts van Blokland
CBF is het bevorderen van een verantwoorde
Provincie Utrecht
fondsenwerving en besteding door middel
Anner Bijlsma mr. M.J. Cohen oud-burgemeester Amsterdam
e info@muziekinstrumentenfonds.nl i www.muziekinstrumentenfonds.nl
van geld voor goede doelen. De taak van het
oud-Commissaris van de Koningin in de
cellist t 020 622 1255
Het Centraal Bureau Fondsenwerving
oud-voorzitter Nationaal Muziekinstrumenten
mr. J.H.M. Deiters oud-directeur Concertgebouw N.V.
van het beoordelen van de fondsenwervende organisaties en het verstrekken van informatie en advies aan overheidsinstanties en publiek. Wanneer u het CBF-keur ziet afgebeeld, kunt u er als gever vanuit gaan dat er verantwoord met uw gift wordt omgegaan.
Hans Heg muziekjournalist
www.cbf.nl
Philippe Herreweghe www.facebook.com/ muziekinstrumentenfonds
www.twitter.com/instrumentfonds
dirigent
Het NMF is door de Belastingdienst aange-
Janine Jansen
wezen als een Culturele ANBI, een Algemeen
violiste
Nut Beogende Instelling. Het NMF hoeft
mr. P.J. Kalff
daarom geen erfbelasting of schenkingsrecht
oud-voorzitter Raad van Bestuur
te betalen. Donateurs van het NMF kunnen
ABN AMRO Bank N.V.
hun giften aftrekken van de inkomsten- of
prof. dr. Ton Koopman dirigent De Stichting is statutair gevestigd te Amsterdam Inschrijving Kamer van Koophandel en Fabrieken te Amsterdam nr. 41205257
vennootschapsbelasting (uiteraard binnen de geldende regels).
Herman Krebbers violist mr. C.J.A. van Lede
www.belastingdienst.nl www.anbi.nl
oud-voorzitter Raad van Bestuur Akzo-Nobel N.V.
BTW nummer NL 0090.56.002.B.01
prof. drs. R. de Leeuw
bankrelatie
Cornélie Möller
oud-algemeen directeur Rijksmuseum NL58ABNA0555028666
Max Möller & Zoon drs. George Möller
grafisch ontwerp & productie
oud-voorzitter Raad van Bestuur Robeco Groep
www.conceptcommunicatie.nl
N.V.
Beschermheer Z.K.H. Prins Constantijn
dr. H.O.C.R. Ruding Alle musici die zijn afgedrukt in dit jubileum magazine hebben of hadden tot voor kort een instrument of strijkstok van het NMF in bruikleen, tenzij anders vermeld.
oud-minister van Financiën prof. Frans de Ruiter voorzitter CvB Koninklijk Conservatorium Den Haag dr. M. Sanders
foto omslag Frederieke Saeijs | © Sussie Ahlburg
oud-directeur Concertgebouw N.V. W.E. Scherpenhuijsen Rom oud-voorzitter Bestuur van het
Alle rechten voorbehouden. Een ieder die meent rechten te kunnen ontlenen aan deze uitgave, wordt vriendelijk
Koninklijk Concertgebouworkest drs. Mischa Spel muziekredacteur NRC Handelsblad
6
© RVDRVD FOTO
verzocht contact met ons op te nemen.
Het feestjaar
© SJAAK RAMAKERS
NMF MAGAZINE 2014
Alvorens me aan het schrijven van dit voor-
was ervoor!) in de Ridderzaal en de 100 con-
het niet. Wél voor het faciliteren van het aan-
woord te zetten, blader ik nog weer eens door
certen in het ‘Weekend van het NMF’ in de
stormend talent. ‘Wij’ is dat geweldige bureau
ons jubileummagazine. Die prachtige neer-
stijlvolle ambiances van de panden van de
van ons, een handvol fantastische mannen en
slag van 25 jaar Nationaal Muziekinstrumen-
Vereniging Hendrick de Keyser. Het feestjaar
vrouwen die, jawel, een mooi jubileumfeest
ten Fonds van waaruit ons tientallen oudere
gonst na in onze oren, maar het leven gaat
kunnen organiseren, maar zich nu weer met
en (piep)jonge bruikleners toestralen. Waarin
normaal verder: instrumenten krijgen uit
dezelfde ijver en passie op hun eigenlijke werk
steunpilaren als donateurs en schenkers dui-
schenkingen en legaten, kopen op veilingen,
storten.
delijk maken waarom ze ons graag bijstaan.
laten bouwen bij Nederlandse vioolbouwers,
Over de begintijd met het Nationaal Strijkin-
instrumenten uitlenen, innemen en weer uit-
strumenten Fonds met Pieter Moerenhout,
lenen, ter verhoging van het algeheel speel-
onze oprichter, en mijn voorgangers als voor-
niveau. Maar wel met - gelukkig - veel meer
zitter: Theo Olof (1988-1997) en Koos Andries-
donateurs. Ons doel, weer meer donateurs
Prof. ir. W. Dik
sen (1997-2001). En de muziekpedagogen,
halen in het lustrumjaar, is gelukt! Een heerlijk
voorzitter
zonder wie al onze instrumenten niet zo mooi
gevoel van zekerheid en continuïteit naar de
zouden klinken, nietwaar Coosje Wijzenbeek?
toekomst.
Wat een schitterende jubileumviering heb-
We zijn nu in bruikleners - binnen onze doel-
ben we gehad! Met als hoogtepunten de twee
stelling - het grootste instrumentenfonds ter
concerten op één dag (zoveel belangstelling
wereld! Geen misverstand: dáárvoor doen we
Als u bij ons blijft, gaan wij door!
7
De internationale instrumentenbeurs ‘Mondo
in het boek te worden opgenomen. Lim kwam
Musica’ brengt jaarlijks begin oktober hande-
met het idee om een boek uit te geven over
laren, bouwers, experts én musici uit de hele
instrumenten van het NMF. Het NMF hoefde
wereld naar het Noord-Italiaanse stadje Cre-
alleen de foto’s aan te leveren, die toch zouden
mona, de bakermat van de vioolbouw. Van
worden gemaakt door fotografe Cathy Leves-
handgesneden stemknoppen tot het duurste
que. Besloten werd om het boek te wijden aan
gereedschap, van de beginnende vioolbouwer
cello’s uit de NMF-collectie. In verband met de
tot de doorgewinterde handelaar, en van een
omvang van het boek moest een keuze worden
Chinese elektrische contrabas tot de waarde-
gemaakt en die viel op alle cello’s van overleden
volste Stradivari- of Guarneri-viool. Dat alles
bouwers.
kan men daar tegenkomen. Geheel in lijn met Lim’s andere boeken, is het
FOTO NMF BAS JONGEN
© DARLING PUBLICATIONS
Everything you always wanted to know about our cellos
Uitgever Andy Lim heeft er al jaren een stand
een uitzonderlijk mooie uitgave geworden,
waar hij de prachtigste boeken presenteert
waarin de bijzondere cello’s geheel tot hun
over viool- en stokkenbouw. Het zijn boeken
recht komen. De foto’s laten de belangrijkste
die opvallen door de vaak uitzonderlijke for-
aspecten van elke cello zien en de teksten ver-
Bestelinformatie
maten en materialen. Zo heeft hij een boek uit-
tellen de verhalen over hoe de cello in de collec-
Het Celloboek is te verkrijgen via
gegeven waarin strijkstokken op volle lengte
tie terecht is gekomen. Het boek bevat verder
reservering@muziekinstrumentenfonds.nl
staan afgebeeld, en is er een boek over stok-
interviews met experts Andreas Post en Serge
Prijs €55,-- inclusief verzendkosten.
kenbouwer Nikolaus Kittel met een schapen
Stam, directeur Marcel Schopman en collectie-
leren omslag en bladgouden paginaranden.
beheerder Frits Schutte, waardoor de lezer ook
Dit laatste boek was de aanleiding voor onze
een goed beeld krijgt van de verschillende in-
ontmoeting in 2011. Het NMF heeft namelijk
valshoeken van waaruit er naar de unieke col-
twee bijzondere Kittel-stokken, waarvan met
lectie van het NMF gekeken wordt en wat er bij
name de cellostok zeer interessant bleek om
komt kijken om die collectie samen te stellen.
8
NMF MAGAZINE 2014
MARCEL.JPG
Nieuw begin! door Marcel Schopman directeur NMF
zelfs ook nog een beetje aangenaam, als het
In dit jaarmagazine treft u naast de traditione-
meezit. Dat jaarverslag werd in de afgelopen
le onderdelen van het jaarverslag ook een aan-
jaren maar liefst vier maal bekroond met een
tal verhalen: van en over mensen die met het
nominatie voor de Transparantprijs, de prijs
NMF en muziek begaan zijn. Zoals vrijwilligers
voor het beste jaarverslag van een goed doel
en NMF-musici. En verhalen van een viertal
in Nederland. En in 2009 wonnen we die
personen die hun visie geven op de toekomst
Transparantprijs zelfs! Nog steeds zijn we
van de muziekwereld: de wereld van het NMF.
het enige ‘kleine’ goede doel in Nederland dat
Een orkestdirecteur die NMF-musici in zijn or-
ooit deze prijs gewonnen heeft!
kest heeft, een muziekjournalist die regelmatig voor het NMF schrijft, een politicus die lid
Nu we de viering van een kwart eeuw NMF
Wellicht heeft u vorig jaar ons nieuwe jaar-
is van de donateursdenktank van het NMF en
achter de rug hebben, is het tijd voor een
magazine in handen gekregen, dat we ter
met enige regelmaat NMF-concerten in eigen
frisse start. In het afgelopen jubileumjaar ke-
gelegenheid van ons 25-jarig jubileum uit-
huis organiseert en (natuurlijk) ook een echte
ken we (uiteraard) regelmatig terug naar het
brachten. Het was een publicatie waarin we
NMF-musicus. Want die mag zeker niet ont-
verleden, dit jaar kijken we weer naar de toe-
aandacht aan andere zaken konden beste-
breken in zo’n rijtje van experts.
komst – zoals dat hoort. En bij een nieuwe
den dan in het traditionele jaarverslag. Uw
start horen nieuwe dingen. Zoals dit jaarma-
enthousiaste reacties op dat magazine heb-
Over NMF-musici gesproken: we dachten u
gazine 2014.
ben dit jaar geleid tot het magazine dat nu
dit jaar eens alle musici te laten zien die ge-
voor u ligt.
durende 2013 (of een deel van dat jaar) een
U bent van ons gewend dat ergens in het
instrument of stok van het NMF in bruikleen
tweede kwartaal van elk jaar het NMF jaar-
Nieuw is het niet alleen vanwege de inhoud,
hadden. Het zijn er maar liefst 419. Hun por-
verslag verschijnt. Een publicatie waaraan
nieuw is het ook omdat dit magazine - anders
tretten vindt u door het magazine verspreid.
we altijd veel aandacht besteden. Niet alleen
dan vorig jaar - het traditionele jaarverslag
Zonder u zouden wij hen niet hebben kunnen
omdat het het verhaal van het NMF van het
incorporeert. Dat betekent dus één publicatie,
helpen. Zij allen zijn u zeer dankbaar voor uw
afgelopen jaar vertelt, maar ook en vooral
die jaarmagazine en jaarverslag combineert.
steun in het afgelopen jaar!
omdat het ons visitekaartje is. Dat visite-
Zo hopen we u aantrekkelijker en efficiënter
kaartje behoort duidelijk, compleet, infor-
dan in het verleden te informeren over verle-
matief en transparant te zijn. En misschien
den, heden en toekomst van het NMF.
9
NMF MAGAZINE 2014
Het afgelopen jaar is er op veel grotere schaal dan voorheen gebruik gemaakt van de inzet van vrijwilligers. Dat was noodzakelijk vanwege de grote hoeveelheid extra werk veroorzaakt door het J ubileum. Maar dat was gelukkig ook mogelijk, doordat velen zich belangeloos voor het doel van het NMF wilde inzetten. Een evenement als het Weekend van het NMF was onmogelijk geweest zonder de inzet van enige tientallen vrijwilligers.
© NMF
Vrijwilligers worden niet alleen bij evenementen ingezet. Vrijwilliger Theo Laceulle bijvoorbeeld zet zijn kennis en liefde voor musici, muziek en instrumenten elke week in bij het NMF. Dit is zijn verhaal.
10
NMF MAGAZINE 2014
Zonder vrijwilligers geen NMF “
In het NMF-najaarsbulletin van 2012 stond een
Inmiddels zijn er ruim 100 dossiers door mijn
Zimmermann. Het verwerven van de Guarne-
oproep van Manon Veenendaal om vrijwilligers
handen gegaan. Ik heb heel wat leuke ontdek-
ri-cello die Quirine Viersen nu bespeelt, leest
te werven, vooral met het oog op het Jubileum-
kingen gedaan! Zo kwam ik de vleugel tegen
als een spannend verhaal: dankzij een aantal
weekend in mei 2013, waarvoor veel hulp nodig
van de grote Nederlandse pianist George van
enorme giften van verschillende fondsen kon
was. Ik voel me als donateur al lang verbonden
Renesse, de violen van Herman Krebbers en
de kostbare ex-Navarra-cello, die van Quirines
met het NMF, mijn vrouw en ik hebben ook be-
Theo Olof, de prachtige collectie van Max Ro-
leermeester Heinrich Schiff was geweest, wor-
middeld bij de schenking door de musiciënne
driguez, de collectie Röntgen en de Kersjes-
den verworven. Net op tijd voor het verlopen
Henriette Kruseman van haar prachtige Dodd-
collectie. Het beheer van de collectie van het
van de deadline kon die beslissing worden ge-
cello aan het fonds. Toen dus die oproep kwam
Studiefonds Oskar Back is door het NMF over-
nomen. De grote Franse cellist André Navarra
heb ik me enthousiast opgegeven en in het
genomen; daarin zit bijvoorbeeld de Stradiva-
was weer de leraar van Schiff geweest en zo
Weekend hebben mijn vrouw en ik drie prach-
rius-viool die toebehoorde aan de grote Joodse
kon het instrument van leermeester op leerling
tige concerten mogen presenteren. Maar er
violist en altist Paul Godwin. De Petrus Guar-
overgaan. Door alle giften en schenkingen van
was meer. In een gesprek met directeur Marcel
nerius-viool waar Frederieke Saeijs op speelt
fondsen en donateurs is het voor het NMF de
Schopman en Manon bleek dat er behoefte
heeft toebehoord aan de bekende Belgische
afgelopen 25 jaar mogelijk geweest vele instru-
was aan de hulp van vrijwilligers, vooral op ad-
violist Carlo Van Neste, die hem geschonken
menten te verwerven; zo spelen dankzij een
ministratief gebied, om de profielpagina’s van
kreeg van koningin Elisabeth van België. Ik heb
grote daartoe bedoelde gift de leden van het
de musici op de site van het NMF wat ‘gevulder’
Frederieke een CD van Carlo Van Neste kunnen
EnAccord strijkkwartet allen op een prachtig
te krijgen en om meer te kunnen vertellen over
sturen. De Pique-viool van Theo Olof heeft toe-
negentiende-eeuws Frans instrument. Ook
de instrumenten die door het NMF worden be-
behoord aan de schrijver-vliegenier Antoine de
spelen vele musici op bijzondere oud-Neder-
heerd. Dat laatste nu bleek een kolfje naar mijn
Saint-Exupérie (die speelde goed viool en had
landse instrumenten van Jacobs, Rombouts,
hand. Ik ben mijn hele leven al een groot lief-
een mooie collectie strijkinstrumenten). In een
Kleijnman en Cuijpers, waardoor ook actief Ne-
hebber van vioolmuziek, van violisten (vooral
briefje schreef mevrouw Olof - Elias hoe blij haar
derlands erfgoed wordt behouden. Natuurlijk
ook de historische), ga veel naar concerten en
echtgenoot was met dit instrument dat een
zijn er vele roerende verhalen in de dossiers te
heb een grote collectie grammofoonplaten
mooie grote toon bezit. Toen vioolbouwer Max
vinden van particulieren die hun instrumenten
en CD’s, met heel veel vioolmuziek. Collectie-
Möller hem dit instrument te koop aanbood,
aan het NMF schonken of in bruikleen gaven,
beheerder Frits Schutte heeft mij lijsten met
wist hij meteen dat dit zíjn instrument was!
om die te laten bespelen door jong talent. En
instrumenten gegeven en gevraagd of ik over
De fantastische Bergonzi-viool van Herman
dat is uitermate belangrijk; tenslotte is het in
de geschiedenis van die instrumenten, voor zo-
Krebbers blijkt niet door de beroemde Carlo
het huidige culturele klimaat voor jonge musici
ver dat te halen viel uit de dossiers, een stukje
Bergonzi te zijn gebouwd, zoals eerst werd
gewoon niet mogelijk een goed (en dus veelal
zou kunnen schrijven, deels te gebruiken op de
geoordeeld, maar, zoals uit dendrochronolo-
kostbaar) instrument aan te schaffen.
NMF-site, deels als samenvatting van de docu-
gisch onderzoek bleek, door diens zoon Mi-
menten in de dossiers. Sinds die vraag kom ik 1
chelangelo. De bekende violist Bouw Lemkes
Het is voor mij een groot voorrecht om dit vrij-
à 2 keer per week naar het NMF om een uittrek-
verkocht zijn Goffriller-viool voor de helft van
willigerswerk voor het NMF te kunnen doen, ik
sel te maken uit de dossiers die in grote lade-
de werkelijke waarde aan het NMF en schonk
ga er met plezier nog lang mee door!
kasten op Frits’ kamer verzameld zijn. Die uit-
de rest aan het Fonds. De Vuillaume-viool van
treksels werk ik dan thuis uit en stuur ze weer
Piet Nijland is aan het NMF in bruikleen gege-
naar Frits.
ven. Dit instrument werd eerder bespeeld door
”
Mengelbergs eerste concertmeester Louis
11
2013 Balans (x e 1.000)
in een notendop
31-12-2013
31-12-2012
MateriĂŤle vaste activa
23.049
22.557
FinanciĂŤle vaste activa
7
15
De bestedingsratio brengt de verhouding tus-
223
146
sen de bestedingen en de inkomsten tot uit-
551
619
drukking. Een ratio groter dan 100% betekent
______ ______ Nicolas van Poucke, Ella van Poucke en Gerard Spronk 23.830 23.337
dat de bestedingen groter zijn dan de inkom-
Vorderingen Liquide middelen
Presentatieconcert 2007 Totaal reserves Langlopende schulden Kortlopende schulden
OVERIGE GEGEVENS
Bestedingsratio: 60 %
sten.
23.629
23.101
73
115
Kosten eigen fondsenwerving: 23 %
128
121
Het kostenpercentage eigen fondsenwerving
______
______
geeft inzicht in de omvang van de kosten ei-
23.830
23.337
gen fondsenwerving. Het Centraal Bureau Fondsenwerving hanteert voor CBF-Keur
Staat van baten en lasten (x e 1.000)
houders een norm van maximaal 25% (gemid2013
2012
914
752
deld over 3 jaar). Het 3-jaarsgemiddelde van het NMF bedraagt 15 %.
Baten eigen fondsenwerving Overige baten
Kosten beheer en administratie: 25 %
182
186
______
______
1.096
938
663
875
213
98
drag aan instrumenten.
Het kostenpercentage beheer en administratie geeft inzicht in deze kosten gerelateerd
Besteed aan doelstelling Besteed aan werving baten Besteed aan beheer en administratie
aan de totale lasten exclusief het bestede be-
185
185
Het NMF hanteert als interne richtlijn dat dit
______
______
percentage maximaal 30% gemiddeld over
1.061
1.158
______
______
35
(220)
Resultaat
12
drie jaar mag bedragen. Het 3-jaarsgemiddelde van het NMF bedraagt 27%.
NMF MAGAZINE 2014
De collectie in beeld gebracht Onze instrumentencollectie staat in dienst
een ander cultureel kader, een andere econo-
zorg werden toevertrouwd, via schenking, le-
van de musici. Hetzelfde geldt voor de men-
mische situatie. Elk instrument heeft zijn eigen
gaat of bruikleen. Elk instrument kan in detail
sen die bij het NMF werken. De focus op onze
geschiedenis, toekomst en klank en is daar-
worden bekeken en is (of zal worden voorzien)
doelgroep houdt ons bij de les en zorgt ervoor
door uniek. Dat het NMF trots is op al die in-
van relevante technische gegevens en infor-
dat we ons niet laten verleiden door het mu-
strumenten, willen wij tot uiting laten komen
matie over de bouwer, de geschiedenis van het
seale aspect dat uiteraard wel lonkt als je zo’n
door ze stuk voor stuk te laten vereeuwigen op
specifieke instrument en hoe het in de collectie
prachtige collectie instrumenten onder je
prachtige digitale foto’s en die met u te delen op
is terechtgekomen. Cathy Levesque, profes-
hoede hebt. Maar trots zijn we natuurlijk wel.
onze website. Maar uiteraard is trots niet het
sioneel fotografe in Amsterdam, is inmiddels
En die trots geldt niet alleen voor de grote na-
belangrijkste argument. Belangrijker is dat het
bijna klaar met de fotografie, die plaatsvond
men in de collectie, maar net zo goed voor de
NMF op die manier visuele toegang biedt tot
in het atelier bij expert Andreas Post in Amster-
anonieme 18e-eeuwse Italiaanse alt, de vrij
alle 400 strijkinstrumenten die we sinds 1988
dam. Nieuwe aanwinsten in de collectie zullen
onbekende Bernhard Stoss uit Wenen, of de
aan onze collectie konden toevoegen. Daaron-
steeds gefotografeerd en toegevoegd worden
135 hedendaagse –voornamelijk Hollandse-
der bevinden zich natuurlijk de vele instrumen-
aan de website. De digitale ontsluiting van de
instrumenten uit de collectie. Elk strijkinstru-
ten die het NMF kon aankopen dankzij geldelij-
collectie is mede mogelijk gemaakt door de
ment is vorig jaar, vorige eeuw, of eeuwen gele-
ke donaties. Maar ook komen de instrumenten
genereuze steun van de Stichting Dioraphte
den met de hand gebouwd door een bekwaam
in beeld die als dierbaar bezit werden gekoes-
en vele particuliere donateurs. Het NMF is hen
vakman. Met iedere keer een andere tijdgeest,
terd, voordat ze door de eigenaren aan onze
zeer dankbaar voor hun steun.
FOTOGRAFE CATHY LEVESQUE IN HAAR STUDIO AAN HET WERK
13
SELFIEW
© MARCO BORGGREVE
DOOR GUIDO VAN OORSCHOT
Journalist Guido van Oorschot (52) schrijft onder meer voor de Volkskrant over klassieke muziek en opera. Hij stelt zich te weer tegen sceptisch gesomber. ‘Klassieke muziek heeft buiten de eigen parochie nog nooit zo’n groot bereik gehad.’
Catharina Ungvari
Breed
NMF MAGAZINE 2014
Waarom heerst er rond klassieke muziek zo’n
Dat is toch ook zo?
Lowlands veroorzaakte het Residentie Orkest
alarmstemming?
Welnee, propagandistisch gekwaak. Om
een vibe met Sjostakovitsj. Het Nederlands
Dat vraag ik me ook af. Ik weet niet beter of we
maar een voorbeeld te noemen: Nederland
Kamerorkest snuift soms de verschaalde bier-
wonen nog altijd in een paradijs. Amsterdam
telt ruim 13 duizend amateurkoren, tegenover
lucht op van Paradiso.
herbergt een toporkest en een spraakmakend
2.672 voetbalclubs. Cultuur wordt wel degelijk
operahuis. Utrecht heeft het belangrijkste
breed gedragen.
oude-muziekfestival ter wereld. Nederlandse
Leuke gimmicks, daar niet van, maar levert het publiek op?
musici staan wereldwijd bekend als creatief,
Waarom hoor ik de gevestigde instellingen daar
Vergeet de tv niet. Na het programma Maes-
innovatief en ondernemend. We hebben een
dan nooit over?
tro, met al die zwaaiende BN’ers, snapte op-
topsector waarin we slim moeten investeren.
Dat begrijp ik ook niet. Ze moeten zich niet zo
eens iedereen waar dirigeren over ging. Mooi
laten piepelen. Meng je in het debat, zou ik
was ook de serie rond het Koninklijk Con-
U bedoelt: draai de subsidiekraan maar open.
zeggen. Vuur terug met oneliners. Bedelf Den
certgebouworkest. Bleken in die chique club
Nee, ik zei: investeren. Ergens geld in stoppen
Haag onder lobbyisten!
gewone, hardwerkende mensen van vlees en
om er later de vruchten van te plukken.
bloed te zitten. Of neem de eenminuutopera’s Blijft toch dat lelijke, atonale componeren. Het
van De Wereld Draait Door. Of Reinbert de
In Den Haag zien ze u al aankomen.
lijkt wel prikkeldraad.
Leeuw, die 4’33’’ van John Cage mocht uitvoe-
Sommige politici kennen inderdaad van alles
Ik zal u een geheim verklappen: dat is allang
ren. Op primetime!
de prijs, maar van weinig de waarde. Ik be-
weer uit de tijd. Arvo Pärt, Philip Glass, of in
hoor niet tot de dorknopers die cultuur gelijk-
Nederland Joep Franssens en Calliope Tsou-
O ja, dat stiltestuk. Wat een nep. Dat kan mijn
stellen aan een racefiets, onder het mom: die
paki: ze schrijven muziek die als honing in het
nichtje van 6 ook.
betaal je toch óók zelf? Een faire bijdrage van
oor vloeit.
Laat het haar vooral proberen. Maar waar het
de overheid blijft onmisbaar.
mij om gaat: tel alles bij elkaar op en klassieke En ondertussen stromen de zalen leeg.
muziek heeft buiten de eigen parochie nog
Toch zitten veel Nederlanders helemaal niet op
Dan heeft u andere cijfers dan ik. Volgens het
nooit zo’n groot bereik gehad. En de volgende
cultuur te wachten. Toen Halbe Zijlstra het kunst-
CBS bezocht in 1983 13 procent van de Neder-
fase breekt alweer aan. In Utrecht opent bin-
budget kortte met 200 miljoen, steeg zijn partij,
landers minimaal eens per jaar een uitvoering
nenkort TivoliVredenburg. Dat herbergt niet
de VVD, drie, vier zetels in de peilingen.
van klassieke muziek, in 2007 was dat 14 pro-
alleen de vertrouwde Grote Zaal, daaromheen
Dat mag de kunstsector zichzelf aanrekenen.
cent.
zijn vier kleine zalen gebouwd waarin klas-
Het debat is gekaapt door populisten. Die
siek, pop en jazz door elkaar heen gaan lopen.
hebben er enthousiast het beeld in geramd
Ach kom, als criticus ziet u toch ook de open
Niet alleen de genres, maar ook het publiek.
van kunstenaars als luie subsidieslurpers, van
plekken in het Concertgebouw en bij De Nationale
Als TivoliVredenburg het slim aanpakt, staat
componisten die alleen maar atonaal gekrijs
Opera?
daar de échte tempel zonder drempel.
afleveren, van een grachtengordelelite die op
De kredietcrisis heeft inderdaad gezorgd voor
kosten van Jan met de pet z’n modernistische
een dip. Inmiddels trekt het alweer bij. De toe-
Dus?
wansmaak botviert.
stand lijkt me allerminst dramatisch.
Dus laten we elkaar niet in de put praten. Misschien moet het mooiste nog wel komen.
Kijk naar al die grijze koppen! Daar heeft u een punt. De verversing van het publiek heeft aandacht nodig. Dat is precies de reden waarom orkesten, zalen en musici druk in de weer zijn met nieuwe activiteiten. Ze trekken de wijk in en bezoeken scholen. Op
gedragen
15
NMF MAGAZINE 2014
ADINDA MEERTINS | 1987 | CONTRABASSISTE
AIDAN MIKDAD | 2001 | PIANIST
AIJA REKE | 1988 | VIOLISTE
AKOS KERTESZ | 1973 | CELLIST
ALEXANDER DROZDOV | 1979 | PIANIST
ALEXANDER WARENBERG | 1998 CELLIST
AMARINS WIERDSMA | 1991 VIOLISTE
AMITAI KAMP | 2003 | VIOLIST
ANASTASIJA ZVIRBULE |1983 | VIOLISTE
ANIA KATYNSKA | 1980 | CELLISTE
ANNA BADALIAN | 1984 | VIOLISTE
ALBA ENCINAS | 1989 | VIOLISTE
ALEKSANDRA RYBAK | 1984 | CELLISTE (DANIEL KEMPISTY)
ALEXANDER BUSKERMOLEN | 1985 | PIANIST
419 AMKE TE WIES | 1994 | CELLISTE
AMSTERDAM SINFONIETTA | 1988 CONTRABAS
ANASTASIA KOZLOVA | 1979 VIOLISTE
NMF-musici
ANNA MEENDERINK | 1996 ALTVIOLISTE
ANNA SOPHIE TORN | 1988 | VIOLISTE
ANNA STEENHUIS | 1989 | VIOLISTE
ANNA-MAGDALENA DEN HERDER 1988 | ALTVIOLISTE
ANNABETH SHIRLEY | 1989 | CELLISTE
ANNE BAKKER | 1989 | VIOLISTE
ANNE ROOS HOIJTINK | 1998 VIOLISTE (PETER CUYPERS)
ANNE-LINDE VISSER | 1992 | CELLISTE
ANNEFLOOR PLANTINGA | 1997 VIOLISTE
ANNEKE VAN HAAFTEN | 1972 VIOLISTE (MARTEN ROOT)
ANNEMARIE VAN PROOIJEN | 1983| VIOLISTE
ANNEMIEKE HULS | 1983 | ALTVIOLISTE
ANNEMIJN DEN HERDER | 1975 ALTVIOLISTE
ANNERIEKE NENTJES | 1983 | VIOLISTE
ANNERIEN STUKER | 1987 | VIOLISTE
ANNIE TÃ…NGBERG | 1972 | CELLISTE
ANSFRIED PLAT | 1969 | CELLIST
ARBEN ADEMI | 1986 | ALTVIOLIST
ARJUN GANGULY | 1997 | CELLIST
ARMEN NAZARIAN | 1984 | ALTVIOLIST
ARNO VAN DER VUURST | 1978 | CELLIST (GER ADRICHEM)
ARTHUR RUSANOVSKY | 1993 VIOLIST
ARTHUR SCHOONENBERG | 1995 CELLIST
16 ANTON SPRONK | 1994 | CELLIST
NMF MAGAZINE 2014
Waarom het NMF bestaat Muziekinstrumenten kosten geld: veel geld.
Doelstellingen
Vaak zoveel dat musici en muziekstudenten
Het NMF is een organisatie die in grote lijnen
zich de aanschaf ervan niet kunnen veroor-
drie specifieke doelen heeft:
loven.
- het uitlenen van instrumenten aan
En dat terwijl een goed instrument geen luxe
musici. De nadruk ligt hierbij op het helpen
is, maar een absolute noodzaak voor iemand
van jong talent, conservatoriumstudenten
wiens vak het is te musiceren. Dat betekent
en beroepsmusici. Maar ook topsolisten
dat velen een probleem hebben.
die dure instrumenten nodig hebben krijgen hulp van het NMF. Zo wordt het hoog-
Het NMF is in 1988 opgericht om dat
staande Nederlandse muziekleven structu-
probleem op te lossen. En vandaag
reel gesteund;
de dag geldt die oorspronkelijke
- het behouden en ontwikkelen van cul-
doelstelling nog onverkort: het NMF
tureel erfgoed. Het NMF rekent het tot
geeft jaarlijks ongeveer 400 kwalita-
zijn taak de instrumenten uit de historisch
tief hoogstaande muziekinstrumenten
belangrijke Nederlandse vioolbouwschool
en 350 strijkstokken in bruikleen aan
te behouden voor het nageslacht en deze
professionele musici en aan hen die dat willen worden.
ook bespeelbaar te laten zijn. Zo wordt de hoogstaande collectie Nederlandse instrumenten geconserveerd, uitgebreid en beluisterbaar gemaakt en gehouden; - het geven van educatie. Het NMF begeleidt
muziekstudenten
bij
het maken van de juiste keuze van een instrument en/of stok. Het NMF heeft ondervonden dat er aan dit aspect in de traditionele muziekopleidingen te weinig aandacht wordt besteed, terwijl dit juist van wezenlijk belang is. Daarnaast biedt het NMF de NMF-musici ondermeer de mogelijkheid
podiumervaring
op te doen, mee te doen aan CD/ DVD-opnames en te participeren in klanktesten.
17
NMF MAGAZINE 2014
De doelgroep: professionele musici en zij die dat willen worden. Het NMF wil beroepsmusici en hen die dat willen worden helpen. Zij kunnen een beroep doen op het NMF om een instrument in bruikleen te krijgen. Dit geldt voor zowel klassieke als niet-klassieke musici. Bovendien kan men voor elk instrument een aanvraag indienen, zodat met recht kan worden gezegd dat het NMF het gehele Nederlandse muziekleven steunt.
De aanvraag Een musicus die een aanvraag wil doen moet voldoende kwaliteit hebben om beroepsmusi-
DE BERGONZI VIOOL (EX HERMAN KREBBERS)
cus te zijn of dat te worden. Hij komt in aanmerking voor een instrument dat past bij zijn artistieke niveau en hij mag niet zelf in staat zijn een dergelijk instrument aan te schaffen. Het NMF vindt het belangrijk dat alle muziekinstrumenten van het fonds door het publiek gehoord kunnen worden. Dat betekent dat NMF-musici een actieve rol in het Nederlandse muziekleven moeten vervullen. Buiten landers die met voldoende regelmaat op de Nederlandse podia optreden, kunnen een aanvraag bij het NMF indienen als zij aan de overige eerder genoemde criteria voor bruikleen voldoen.
De procedure Een instrument dient schriftelijk aangevraagd te worden. Na ontvangst van de aanvraag vindt er een intakegesprek plaats. Het NMF probeert dan enerzijds een beeld te krijgen van motivatie, capaciteiten en verlangens van de potentiële NMF-musicus, terwijl anderzijds de do’s en don’ts van het NMF uitvoerig worden uitgelegd. Na deze voorselectie bespreekt de Commissie Aanvragen en Instrumenten de aanvraag. Deze commissie bestaat uit een achttal deskundigen en brengt een niet-bindend advies uit aan het bestuur dat uiteindelijk beslist over de aanvraag.
18
© CATHY LEVESQUE
NMF MAGAZINE 2014
Bijzondere schenkingen in 2013
Het NMF krijgt vleugels Het is in het 25-jarig bestaan van het NMF nog niet eerder voorgekomen dat we een historische vleugel in goede staat van onderhoud als schenking kregen aangeboden. In het afgelopen jaar gebeurde het plotseling twee keer achter elkaar!
Dankzij het online dossier van de Citée de la Musique in Parijs, kon worden vastgesteld dat de geschonken vleugel in 1873 werd gebouwd en dat een zekere heer James Wittering op 18 november van dat jaar de eerste eigenaar werd. Ton Stolk verkreeg de vleugel in 1984 via een pianist. Een aantal jaren later, in 1992, vond een ingrijpende restauratie plaats bij Frits Janmaat in Amsterdam. Janmaat is één van de bekendste restaurateurs van Franse toetsinstrumenten ter wereld en is met name gespecialiseerd in instrumenten van Erard. Zo bijzonder was de vleugel van Stolk dat deze op verzoek van Janmaat gebruikt werd tijdens een TV-opname met muziekjournalist Han Reiziger in een concert in de bijzondere combinatie van piano met harp. Edward Witsenburg speelde in dit concert met Jeanette de Boer. Samen maakten deze musici (beiden overigens profesTON STOLK , MET OP DE VOORGROND DE ERARD-VLEUGEL
Een prachtige Erard
sor aan het Mozarteum in Salzburg) voor deze ongebruikelijke combinatie ook een CD.
De eerste schenking betrof een Erard-vleugel
stelligde dat door zijn bijzondere Erard-vleugel
met een lengte van 212 cm uit 1873 die we aan-
aan het NMF te schenken!
Een rechtsnarige Bechstein
geboden kregen van Ton Stolk, toonkunste-
Sebastien Erard (1752 - 1831) was een uitvinder
De tweede historische vleugel die het NMF
naar en eigenaar van het Muziekinformatie- en
en instrumentenbouwer die grote invloed
geschonken kreeg was een Bechstein met
documentatiecentrum in Vlaardingen. Het
heeft gehad op onder andere de ontwikkeling
een lengte van 190 cm uit 1864/65. Het is een
ging op een bijzondere manier, want Ton Stolk
van de piano. Zo vond hij het linker pedaal uit
uitzonderlijk vroege, rechtsnarige vleugel die
was één van de deelnemende gastheren tijdens
waarmee het gehele klavier een stukje ver-
in zeer goede staat verkeert. En dat mag een
het Weekend van het NMF, waarbij in samen-
schuift en ontwikkelde hij het repetitieme-
wonder heten, want de schenker uit Mijdrecht
werking met vereniging Hendrick de Keyser
chaniek, waardoor één zelfde toets zeer snel
verkreeg de vleugel als afdankertje. Hij stond
door het hele land concerten plaatsvonden op
achter elkaar kan worden aangeslagen. Ook
bij een garagehouder in Nijmegen die hem ooit
instrumenten van het NMF. De locatie die Ton
was hij het die het smeedijzeren raamwerk als
voor zijn dochter had gekocht. De vleugel was
beschikbaar wilde maken voor het concertpu-
eerste toepaste en omwond hij bassnaren met
zeer slecht onderhouden en had duidelijk gele-
bliek, was klein en vooral erg vol vanwege zijn
koperdraad. Na zijn dood in 1831 werd de zaak
den onder de houtkachel die er vlak naast had
verzameling instrumenten. Hij besloot daarom
voortgezet door neef Pierre. In 1855 overleed
gestaan. De schenker liet de vleugel in etappes
dat er ruimte moest worden gemaakt om wat
Pierre. Diens weduwe vond een kennis, de heer
uitgebreid reviseren, zodat er uiteindelijk weer
meer mensen toe te kunnen laten en bewerk-
Schaeffer, bereid om de zaak te leiden.
een compleet gezonde vleugel stond.
19
NMF MAGAZINE 2014
Feiten 2013 Doelstelling 1 Het in bruikleen geven van muziekinstrumenten
Bestuur, commissies en werkgroepen
De resultaten van een organisatie zijn op ver-
Begeleiding bij podiumpresentatie, marke-
Naast de medewerkers van het bureau, die
schillende manieren te definiëren. Wat zijn de
ting, promotie en communicatie zijn even-
het meest zichtbaar zijn voor de buitenwe-
relevante resultaten voor een organisatie als
eens essentiële onderdelen. Het NMF onder
reld, is er ook een aantal mensen die zich op
het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds?
zoekt samen met andere partijen hoe dit het
een andere manier inzetten voor het NMF.
Voor een stichting, die als voornaamste doel
beste verwezenlijkt zou kunnen worden.
Zo zijn er verschillende commissies die met het
heeft om musici te helpen, is het belangrijkste
Wilt u meer lezen over educatie, kijk dan op
NMF verbonden zijn. Daarnaast is er natuurlijk
resultaat het aantal musici dat de stichting
pagina 30.
het Bestuur, de Commissie Aanvragen en In-
heeft kunnen helpen. Dat zijn er in 2013 419
strumenten, de Raad van Advies en het Comité
geweest. Wilt u hier meer over weten, kijk dan
De financiële situatie
op pagina 21.
Het NMF haalde in 2013 iets meer dan een
samenstelling van de diverse commissies, kijk
miljoen Euro binnen. Wilt u meer weten over
dan op pagina 45.
Doelstelling 2 Cultureel Erfgoed
financiële zaken, kijk dan op pagina 30.
Het NMF heeft als voornemen het behouden,
Onze donateurs
conserveren, gebruiken en zelfs ontwikkelen
Het hebben van donateurs is onontbeerlijk
van cultureel erfgoed. Het doet dat door een
voor het NMF, omdat het grootste deel van
belangrijke collectie Nederlandse muziekin-
de inkomsten van het NMF van deze groep af-
strumenten op te bouwen. Enerzijds gaat het
komstig is. Het aantal donateurs bereikte met
daarbij om oude instrumenten die men tracht
1.619 het hoogste aantal ooit in de geschiede-
te bewaren voor de Nederlandse samenle-
nis van het NMF. Wilt u meer lezen over onze
ving, anderzijds gaat het om het ontwikkelen
donateurs, kijk dan op pagina 36.
van nieuw Nederlands cultureel erfgoed door het geven van bouwopdrachten aan Neder-
Nieuwe instrumenten
landse vioolbouwers. Wilt u meer weten over
Ondanks dat het aantal NMF-musici en aan-
ons cultureel erfgoed, kijk dan op pagina 29.
vragen iets terugliep ten opzichte van de jaren
Doelstelling 3 Educatie
daarvoor, is er nog steeds een tekort aan instrumenten en bestaat er een wachtlijst. In 2013 werd dus opnieuw getracht instrumenten
Het wordt keer op keer duidelijk dat er bij jonge
aan de collectie van het NMF toe te voegen.
musici behoefte is aan begeleiding op hun weg
Dat lukte ook: er werden 15 instrumenten en
naar volwassenheid. Talent en het geven van
stokken toegevoegd aan de collectie.
alleen een uitstekend instrument is niet genoeg om een carrière te laten slagen.
20
van Aanbeveling. Wilt u meer weten over de
NMF-bureaumedewerkers Wilt u meer weten over de NMF-medewerkers, kijk dan op pagina 46.
NMF MAGAZINE 2014
Het in bruikleen geven van een muziekinstrument 400
Op 31 december 2013 waren er bijna 400 mu-
Gedurende het jaar 2013 werden 12 instru-
sici in Nederland die met een instrument van
menten en 3 strijkstokken aan de collectie
het NMF rondliepen. Hoewel “rondliepen” mis-
toegevoegd (vergelijk in 2012: 12 instrumen-
schien niet altijd de juiste benaming is. Want
ten en 7 stokken). Het ging hier voornamelijk
ruim 30 van onze NMF-musici hebben thuis
om schenkingen. Eén alt en één viool werden
een vleugel van het NMF staan, waarop zij
in bruikleen gegeven. Een andere viool en een
hun concertoptredens voorbereiden. Het NMF
vleugel werden gedeeltelijk gekocht, gedeelte-
heeft immers niet alleen strijkinstrumenten in
lijk geschonken.
zijn collectie, maar ook vleugels, piano’s, har300
pen en een klein aantal blaasinstrumenten.
Sommige NMF-musici hadden slechts een deel
Weliswaar bezit het NMF een verzameling
van het jaar een instrument van het NMF in
muziekinstrumenten van museale waarde (de
bruikleen. Op 31 december 2013 waren er 376
gemiddelde waarde van een instrument uit de
bruikleners, terwijl er gerekend over het gehele
NMF-collectie bedraagt ongeveer €50.000),
jaar 419 waren.
de collectie is een levende collectie, dat wil zeggen zij wordt bespeeld en reist daarom voortdurend door Nederland en andere landen. Het NMF zou daarom met recht een mobiel museum genoemd kunnen worden. Maar het gaat
200
bij het NMF niet in de eerste plaats om het samenstellen van een waardevolle collectie, het gaat er het NMF om dat musici geholpen worden door deze instrumenten ter beschikking te stellen aan hen. Het is daarom van het grootste belang dat het aanbod instrumenten aansluit op de vraag van musici. Het totaal aantal musici met een instrument van het NMF bleef ten opzichte van het voor-
100
gaande jaar constant. Het aantal nieuwe aanvragen van musici daalde iets ten opzichte van vorig jaar (zie tabel). aantal aanvragen en NMF-musici in 2013 aantal aanvragen aantal NMF-musici
0 2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
21
© STEVEN HEYBROEK
Jubelend h
et jaar door
NMF MAGAZINE 2014
Jubileumconcert
Weekend van het NMF
10 NOVEMBER 2013, RIDDERZAAL DEN HAAG
19 20 21 APRIL 2013, DOOR HET HELE LAND
In plaats van de gebruikelijke het jaar afslui-
100 concerten in ruim 2 dagen in 100 panden
dat de bezorger de stoelen maar in de voortuin
tende Presentatieconcerten die in een aantal
van de Vereniging Hendrick de Keijser, waarvan
van het betreffende pand neerzette, zonder de
plaatsen in Nederland gehouden worden (het
in de meeste nog nooit een concert is gegeven.
bewoners te waarschuwen. Helaas werden de
laatste jaar in Amersfoort, Zwolle, Den Bosch
Dat lijkt vragen om problemen. Want: willen de
stoelen echter in de tuin van het verkeerde huis
en Delft) organiseerde het NMF in haar Jubile-
bewoners van die bijzondere panden hun huis
gezet, zodat de volgende ochtend de overburen
umjaar een groots en feestelijk Jubileumcon-
wel openstellen voor publiek? En hoeveel men-
tot hun stomme verbazing 50 stoelen in hun
cert in de Ridderzaal in Den Haag. Bijzonder
sen kunnen die concerten in die panden eigen-
tuin vonden. En het concertpand zonder stoe-
was dit concert alleen al door de locatie: want
lijk bijwonen? En zijn er wel voldoende stoelen
len zat.
de Ridderzaal is misschien wel de mooiste zaal
om op te zitten? Zijn de sanitaire voorzieningen
in Nederland. En het is slechts bij hoge uitzon-
wel toereikend? Is er wel koffie en thee of fris en
Enfin, (bijna) alles is goed gekomen. Dankzij de
dering dat de zaal beschikbaar wordt gesteld.
wijn voor het publiek? Wie gaat dat regelen? Zijn
medewerking van ongeveer 300 musici, 100
Dankzij de steun van staatssecretaris Sander
er wel voldoende piano’s en vleugels om de mu-
huizenbewoners en bijna 100 NMF en HdK vrij-
Dekker, die als gastheer wilde optreden, kon
sici te begeleiden? En waar kleden de musici zich
willigers werd het onmogelijke mogelijk. Nooit
het Jubileumconcert in de Ridderzaal plaatvin-
om? Wie zorgt er voor eten en drinken voor de
eerder vertoond: 100 concerten door professi-
den. Bijzonder was uiteraard de aanwezigheid
musici? Hoe kan het publiek trouwens kaartjes
onele musici en muziekstudenten in bijzondere
van onze beschermheer Z.K.H. Prins Constan-
kopen? Hoe regelen we de promotie voor het
monumenten door heel Nederland. Van achtja-
tijn en zijn echtgenote H.K.H. Prinses Lauren-
Weekend? Wie zorgt er voor de kaartcontrole?
rige talenten tot musici met een internationale
tien. Daarnaast gaf ook de Commissaris van
Wie gaat het verhaal van het Weekend vertellen
carrière. In een boerderij, een watertoren, een
de Koning Jan Franssen, acte de presence. De
aan het publiek?
middeleeuwse kapel, een 17e eeuwse bibliotheek, een landgoed, een smederij en in nog veel
huidige Fancy Fiddlers van Coosje Wijzenbeek
Soms is het maar goed dat je van tevoren niet
meer bijzondere panden. Van middeleeuwse
met Noa Wildschut als soliste, naar voorma-
weet wat er allemaal mis kan gaan. Zoals het
muziek tot en met hedendaagse improvisatie.
lige Fancy Fiddlers die een ad-hoc strijkkwartet
feit dat een paar uur voor aanvang van het uit-
Het zat er allemaal in, u kon het allemaal zien en
hadden gevormd en een voormalige Fancy Fid-
verkochte openingsconcert blijkt dat de vleugel
horen. Onmogelijk? Niets is onmogelijk als ie-
dler die samen met een zigeunerensemble uit
toch niet door de trap omhoog kan (zie foto). Of
dereen het wil en meehelpt. Het NMF heeft zijn
de Balkan speelde.
dat de violiste die spontaan aangeboden had
visitekaartje afgegeven, met dank aan HdK en
om op elke avond tijdens het Weekend Bach te
aan allen die meehielpen. Hopelijk heeft u met
De publieke belangstelling voor het Jubileum-
spelen een week van tevoren van haar paard
ons genoten van één of meerdere van de bijzon-
concert was dermate groot, dat er besloten
valt en er dus opeens drie concerten uitvallen.
dere concerten in het Weekend.
werd om het geplande programma tweemaal
Of dat de busjes met stoelen die door het land
op één dag te brengen. Zo was er opeens een
rijden naar de concertlocaties vast komen te zit-
ochtend- en een middagconcert. Elfhonderd
ten in vrijdagmiddagfiles en dreigen te laat aan
enthousiaste mensen maakten het officiele
te komen. Moet het publiek dan maar staan? Of
einde van het Jubileumjaar mee.
dat ene busje met stoelen dat zo laat aankwam
24
© JAN VAN SELMS
© STEVEN HEYBROEK
rode lijn in het muzikale programma liep van de
BIRTHE BLOM | © DIRK RIETVELD
SOPHIE GROOTE IN HET HUIS VAN BRIENEN TE AMSTERDAM VAN VERENIGING HENDRICK DE KEIJSER | © ARJAN BRONKHORST
NMF MAGAZINE 2014
TERUGBLIK JUBILEUMJAAR
25
NMF MAGAZINE 2014
Luisterconcoursen
Lezingencyclus
Luisterconcours viool
Onder de vleugels
27 APRIL 2013
door Frank Bonarius
WAALSE KERK AMSTERDAM
(Andriessen vleugels en piano’s)
i.s.m. Het Nederlands Vioolconcours
15 MAART 2013 HAARLEM
In de keuken van Coosje
Luisterconcours cello
door Coosje Wijzenbeek
24 AUGUSTUS 2013
24 MEI 2013 HILVERSUM
COMPAGNIE THEATER AMSTERDAM
Het antiek van de toekomst
i.s.m. Grachtenfestival Amsterdam Tweemaal dit jaar organiseerde het NMF
door Jaap Bolink en Annelies Steinhauer
een blinde klanktest, ofwel een zogenaamd
11 OKTOBER 2013 HILVERSUM
Luisterconcours. Het ging erom vijf verschilwerden door Frederieke Saeijs en Joris van den
Hollands Glorie in Vioolbouw
Berg, van elkaar te kunnen onderscheiden
door Serge Stam en Andreas Post i.s.m.
door een blinde test af te leggen. Maar niet na-
Gemeentemuseum Den Haag
dat onze Frits Schutte uitvoerig tips and tricks
19 NOVEMBER 2013 DEN HAAG
lende instrumenten, die heerlijk bespeeld
aan het publiek had gegeven. De testen bleken ook dit jaar weer heel lastig. In de eerste klanktest (met violen) had niemand alle vijf de instrumenten goed geraden, bij de klanktest met de celli was er maar één persoon die alle antwoorden juist had. Die daarmee als prijs
26
ANNE-LINDE VISSER | 1992 | CELLISTE.PNG
© GEERTJE VAN DER LINDEN
© SUZY AHLBORG
een privé-concert van het NMF won.
TERUGBLIK JUBILEUMJAAR
ANNEFLOOR PLANTINGA | 1997 | VIOLISTE.PNG
ANNEMARIE VAN PROOIJEN | 1983 | VIOLISTE.PNG
ANNEMIEKE HULS | 1983 | ALTVIOLISTE.JPG
Het NMF kan met recht een kenniscentrum genoemd worden op het gebied van muziekinstrumenten en musici. Natuurlijk komt dat enerzijds door 25 jaar ervaring met instrumenten en musici, maar anderzijds ook door het uitgebreide netwerk dat het NMF heeft opgebouwd met vioolbouwers en bouwers van andere instrumenten, muziekpedagogen en -docenten en dergelijke. Die kennis wil het NMF graag delen met anderen, vandaar dat in 2013 een viertal lezingen georganiseerd werd met thema’s uit de wereld van instrumenten en musici. Frank Bonarius vertelde in de eerste lezing in zijn piano-atelier in de Haarlemse binnenstad over (de restauratie van) vleugels en piano’s, geassisteerd door NMF-bruikleenster Mariana Izman. Coosje Wijzenbeek vertelde (bijna) leiden van jong talent. Een paar kilometer verder weg en een paar weken later lieten vioolbouwers Jaap Bolink en Annelies Steinhauer een select gezelschap kennis maken met het bouwproces van een viool. Tenslotte deelden
© SJAAK RAMAKERS
in haar eigen keuken over het coachen en op-
experts/vioolbouwers Andreas Post en Serge
Jongste musici in het oudste huis van Amsterdam
Stam hun grote kennis over het ontstaan en de interessante ontwikkelingen van de vioolbouw in Nederland met de bezoekers van het Gemeentemuseum in Den Haag. De meest
Het NMF heeft bijzondere bruikleners: van
een paar zeldzame instrumenten uit de col-
jonge talenten tot internationale sterren. In
lectie van het NMF werden tijdens de lezing
het Jubileumjaar wilde het NMF graag juist
getoond en besproken.
die talentvolle jongeren in het zonnetje zet© SJAAK RAMAKERS
unieke exemplaren uit de museumcollectie en
ten. En omdat het NMF ook beschikt over een bijzonder pand, was de combinatie gauw gemaakt. ‘Jongste musici in het oudste huis in Amsterdam’ heette de concertserie die in 2013 van start ging. Zes zondagochtenden speelden de jonkies alsof hun leven ervan af hing. Voor sommigen was het zelfs hun solistisch concertdebuut. Zo genoten musici en publiek van bijzondere concerten op een bijzondere plek.
27
NMF MAGAZINE 2014
BARBARA BEKHOF | 1991 | ALTVIOLISTE
BARBARA VARASSI PEGA | 1977 PIANISTE
BAS BARTELS | 1990 | ALTVIOLIST
BAS JONGEN | 1992 | CELLIST
BAS TREUB | 1987 | VIOLIST
BEATRIJS PRONK | 1990 | CELLISTE
BEN WEISHAUPT | 1996 | PIANIST
BENJAMIN DE BOER | 1995 CONTRABASSIST
BENJAMIN SCHERER | 1979 | VIOLIST
BENTE VERHEUL | 1995 | CELLISTE
BERDIEN VRIJLAND | 1973 | ALTVIOLISTE
BERNADETTE WIJNHAMER | 1995 VIOLISTE
BI-NAN WANG | 1994 | VIOLISTE
BIRTHE BLOM | 1982 | VIOLISTE
BOB HEUVELMANS | 1987 | HARPIST
BRENDA BROUNS | 1991 | VIOLISTE
BRIT ISSA RIJNEN | 1999 | VIOLISTE (MAJANKAFOTOGRAFIE)
CAMILLA VAN DER KOOIJ | 1984 VIOLISTE
CARIEN DE BAKKER | 1990 | VIOLISTE
CARLA DE KLEUVER-LEURS | 1978 VIOLISTE
CARLES PUIG RUSCALLEDA | 1981 | VIOLIST
CARLO NABBE | 1963 | VIOLIST
CAROLIEN HULSHOF | 1981 VIOLISTE
CAROLINE KANG | 1980 | CELLISTE
CASSANDRA LUCKHARDT | 1969 CELLISTE
CATHARINA UNGVARI | 1975 VIOLISTE
CATHERINE BAHN | 1975 | CONTRABASSISTE
CÉCILE GOUDER DE BEAUREGARD 1985 | VIOLISTE
CECILIA BERNARDINI | 1984 | VIOLISTE
CHARLOTTE GULIKERS | 1995 CELLISTE
CHRISTIAAN LASCAE | 1980 | VIOLIST
CLAUDINE CARMEN ROMA | 1975| PIANISTE
CLEMENS VAN DER FEEN | 1980 CONTRABASSIST
CODARTS ROTTERDAM | 1930 VLEUGEL
CORALINE GROEN | 1996 | VIOLISTE
CORINNE STAAL | 1964 | PIANISTE
CYNTHIA KLOSTERMANN | 1992 ALTVIOLISTE
DAAN BORMAN | 1991 | CELLIST
DANIËL ESSER | 1949 | CELLIST
DANIEL ROWLAND | 1972 | VIOLIST
DANIËLLE DAOUKAYEVA | 1992 VIOLISTE
DAPHNE OLTHETEN | 1989 VIOLISTE
DETMAR LEERTOUWER | 1967 CELLIST
DIAMANDA DRAMM | 1991 | VIOLISTE
DIETHARD STRUELENS | 1988 | CELLIST
DIONNE NIJSTEN | 1988 | CELLISTE
DOMINIQUE CHABOT | 1991 CONTRABASSISTE
EILDERT BEEFTINK | 1974 | PIANIST
28 DAVID RABINOVICH | 1959 | VIOLISTE
NMF MAGAZINE 2014
Cultureel Erfgoed Het NMF heeft in zijn ruim 25-jarige bestaan
derlandse musici. Zo bezit het NMF
een collectie Nederlandse instrumenten sa-
de Pique viool van Theo Olof, de
mengesteld, die een museale waarde heeft.
Carlo Bergonzi viool die Her-
Het NMF bezit instrumenten uit het tijdperk
man Krebbers tientallen jaren
van de eerste belangrijke Nederlandse bouw-
heeft bespeeld, twee violen
periode tot aan nu. Binnen deze periode van
(een Jaap Bolink en een Fede-
ruim 300 jaar is een belangrijke collectie op-
rico Goldnagl) uit de collectie
gebouwd. Hoewel het Haags Gemeentemu-
van Isabelle van Keulen en vele andere
seum (middels de collectie verzameld door de
instrumenten met een bijzondere af-
bankier Daniël Scheurleer) een nog veel grote-
komst.
re verzameling bezit, heeft de collectie van het NMF het voordeel dat deze (in tegenstelling tot die in Den Haag) zichtbaar is en bespeeld wordt: indachtig het oorspronkelijke doel van een muziekinstrument. Een muziekinstru-
DE PIQUE VIOOL (EX THEO OLOF)
ment is immers een gebruiksvoorwerp. Jarenlang is het belang van de Hollandse school en de instrumenten die zij maakte onderschat. Pas nadat met name buitenlandse beleggers hun oog lieten vallen op deze instrumenten en violen in grote aantallen naar het buitenland verdwenen en (dus) in prijs stegen, kwam de aandacht voor deze ten onrechte vergeten groep weer op. Het NMF speelt bij de hernieuwde aandacht voor eigen erfgoed een leidende rol. De prijs/kwaliteitverhouding van deze instrumenten is nog steeds aantrekkelijk en mede daarom heeft het NMF een grote belangstelling voor Hollandse instrumenten. Het NMF bezit onder meer instrumenten van belangrijke instrumentenbouwers als Pieter Rombouts, Hendrick Jacobs, Johannes Cuypers, Max Möller, Eberhard Uebel, Jaap Bolink, Otto Stam en Daniel Royé en vele anderen. Ook als cultureel erfgoed beschouwt het NMF de verzameling instrumenten die afkomstig is of bespeeld is geweest door belangrijke Ne-
© CATHY LEVESQUE
29
NMF MAGAZINE 2014
Educatie Inkomstenbronnen Het oorspronkelijke doel van het NMF was
De inkomsten van het NMF zijn naar hun aard
uitsluitend het in bruikleen geven van mu-
altijd in hoge mate variabel. Slechts een zeer
ziekinstrumenten aan talentvolle musici, met
beperkt deel van de inkomsten van het NMF is
als oogmerk om hun carrière een krachtige
min of meer vast te noemen. Nu de overheids-
impuls te geven.
subsidie in 2012 is beëindigd, bestaan de vaste
Later werd “additionele” hulp geboden door
en vrij besteedbare inkomsten van het NMF
het organiseren van masterclasses, CD-opna-
nog uitsluitend uit de bruikleenvergoedingen
mes en het geven van concerten. Door deze
die musici betalen voor het gebruik van hun
zaken werd de NMF-musici extra leermomen-
instrument. Dat deel bedroeg in 2013 17% van
ten geboden om verder te komen in hun vak.
de totale inkomsten.
Het is duidelijk dat de aandacht die het NMF
De laatste jaren zien we een ontwikkeling
in het aankoopbeleid wil geven aan musici die
waarbij meer particuliere- en familiestich-
al verder zijn in hun carrière, gepaard moet
tingen het NMF steunen. Die inkomsten zijn
gaan met een verdergaande begeleiding van
per gift meestal hoog en de procedures (als
deze musici op andere gebieden. Te denken
die er al zijn) om steun te krijgen zijn ten op-
valt aan podiumpresentatie, ondersteuning
zichte van “gewone” fondsen doorgaans veel
bij het zoeken naar management, ondersteu-
simpeler. Het grootste probleem bij dit soort
ning bij marketing, CD-contracten, promotio-
fondsen is het vinden van deze stichtingen.
nele zaken en dergelijke. Het NMF onderzoekt
Doorgaans opereren ze in de anonimiteit en
momenteel op welke wijze deze steun het
zijn ze daardoor onzichtbaar. Zij vinden jou in
beste verleend kan gaan worden.
plaats dat jij hen vindt. Rekent men deze par-
Herkomst inkomsten 2012-2013
2013 14% 10%
2012 70%
69%
ticuliere fondsen daadwerkelijk tot inkomsten Door het sterk gestegen aantal NMF-concer-
uit particulieren, dan is het aandeel van deze
particulieren
ten in de afgelopen jaren geeft het NMF aan
categorie in het totaal bijna 70%.
bruikleners
steeds meer musici de kans om podiumervaring op te doen. Speciaal van belang is ook de mogelijkheid die het NMF biedt om authentieke en bijzondere instrumenten te bespelen. Het NMF leent op projectbasis klassieke en barokstrijkstokken uit: dit geeft de musicus een unieke kans vertrouwd te raken met een andere, historiserende manier van spelen.
30
fondsen
20%
17%
NMF MAGAZINE 2014
Het mysterie van de Bach suites Twaalf NMF-musici spelen delen uit de zes Suites voor cello solo van Johann Sebastian Bach op poten. Z.K.H. Prins Claus was de eerste beDe NMF-cellisten
schermheer. Zijn zoon Z.K.H. Prins Constantijn
op de dubbel-CD
volgde hem op. Het erevoorzitterschap werd
Karlien Bartels
vervuld door fameuze musici als Yehudi Menuhin en Yo-Yo Ma.
Joris van den Berg Job ter Haar
Het zijn grote namen. Maar het zijn vooral de
Viola de Hoog
jonge, onbekende, getalenteerde en hardwer-
Bas Jongen
kende muzikanten die van de collectie profite-
Harriet Krijgh
ren. Niemand had van Janine Jansen gehoord
Jaap ter Linden
toen zij als klein meisje haar toonladders oe-
Steuart Pincombe
fende op een instrument van het NMF. Of neem
Quirine Viersen
Lavinia Meijer, die zich in 1997 meldde voor
Pieter Wispelwey
een harp en twaalf jaar later de Nederlandse
Eric de Wit
Muziekprijs won. Zonder het NMF zou ook de © SJAAK RAMAKERS
Gideon den Herder
Nederlandse cello-scene kariger klinken. Quirine Viersen kon fluiten naar haar Guarneri. Geen zoevende Rombouts voor Pieter Wispelwey. En pech ook voor Harriet Krijgh.”
Een bijzonder Jubileumproject was de zoge-
Sinds de oprichting in 1988 geeft het NMF ze
Het NMF vroeg 12 musici om hun favoriete delen
naamde ‘Mystery CD’ die in het voorjaar van
in bruikleen aan gearriveerde of aankomende
uit de cello suites van Bach op te nemen op hun
2013 verscheen. Het project was bedoeld om
professionals. Zo kon barokpionier Jaap ter Lin-
instrument – dat wil zeggen, op het instrument
een aantal NMF-musici de mogelijkheid te ge-
den twintig jaar lang genieten van een Gran-
dat ze van het NMF in bruikleen hebben. Maar
ven mee te doen aan een CD-opname en tege-
cino uit 1703. En met dank aan het NMF speelt
wie op welke tracks speelt hebben we niet ver-
lijkertijd om de aandacht te vestigen op de bij-
de jazzman Ernst Reijseger zijn improvisaties
meld in het CD-boekje. Dat vroegen we aan de
zondere collectie celli die het NMF bezit. Deze
op een gloednieuwe, vijfsnarige cello van het
luisteraar. Iedereen die meedeed maakte kans
collectie van in totaal ruim 100 stuks omvat
bouwersechtpaar Bolink-Steinhauer. Cello’s en
op een gratis privéconcert door één van de mu-
namelijk een groot aantal bijzondere antieke
violen, maar ook vleugels, harpen en een enkele
sici van de CD!
instrumenten. Deze instrumenten worden be-
gitaar: de NMF-collectie van 450 instrumenten
speeld door bijzondere musici, toptalenten en
en 350 strijkstokken wordt beheerd vanuit de
LET OP
internationale sterren. Muziekjournalist Guido
Amsterdamse Sint Annenstraat. De waarde van
deze 2CD is nog steeds verkrijgbaar.
van Oorschot (Volkskrant) schrijft in het bij de
de verzameling nadert de 27 miljoen euro. Na
nu inclusief de antwoorden.
CD behorende tekstboekje onder andere over
het wegvallen van een bescheiden rijkssubsidie
Prijs: €15,- (bij concerten),
het belang van het NMF voor de Nederlandse
in 2012 draait het NMF geheel op particuliere
verzending binnen Nederland €17,50.
cellowereld:
donaties, schenkingen, bruiklenen en legaten.
Stuur een e-mail met de bestelling, uw naam,
“Een Chiocchi uit 1870. Een Guadagnini uit 1772.
De eerste gedachten aan het fonds borrelden op
reservering@muziekinstrumentenfonds.nl.
Een Jacobs en een Rombouts: twee Hollandse
in 1984. Toen violist Theo Olof er z’n schouders
Het verschuldigde bedrag (mét verzendkosten)
toppers uit 1690. Samen met een paar dozijn
onder zette, ging het snel. Met een extra zetje
kunt u overmaken naar NL58ABNA0555028666
andere cello’s behoren ze tot de collectie van het
van het Prins Bernhard Cultuurfonds stond het
t.n.v. Stichting Nationaal Muziekinstrumenten
Nationaal Muziekinstrumenten Fonds (NMF).
Nationaal Muziekinstrumenten Fonds in 1988
Fonds, onder vermelding van: CD Bach.
adres en telefoonnummer naar
31
© AD VLEMMIX
Zomaar een dankbare NMF--
--musicus
Van: Marie <mariedethouars@mailadres.nl> Onderwerp: Bolink viool Datum: 8 december 2013 17:31:57 CET Aan: Geertje van der Linden <vanderlinden@muziekinstrumentenfonds.nl> Hoi Geertje, Ik wil jou en heel het NMF bedanken voor het instrument en de stok die ik nu al bijna twee jaar in bruikleen heb. Ik geniet zo enorm van de klank van het instrument en de mogelijkheden en rijkheid qua klank die ik kan ontwikkelen. Ik kan daar nu aan werken dankzij dit instrument, maar ook dankzij de stok. Ik realiseer me elke keer wanneer ik “mijn” viool oppak dat dit helemaal niet vanzelfsprekend is. En volgens mij had ik jullie nog helemaal niet bedankt! Bij deze dus, ik had zonder jullie nu niet zo’n mooi instrument in handen gehad. Groetjes, Marie de Thouars
INTERVIEW
DOOR GUIDO VAN OORSCHOT
Kracht
Het voortbestaan van het Residentie Orkest hing aan
een zijden draad. Artistiek directeur Roland Kieft (54) laat sinds anderhalf jaar een nieuwe wind waaien.
Zijn missie: het orkest moet betekenis krijgen voor een zo groot en divers mogelijk publiek.
NMF MAGAZINE 2014
Wat was er mis met het Residentie Orkest?
hebben we de serie Symphonic Junction bedacht,
Blijven over: de 50-plussers. Het trouwe publiek
Toen ik aantrad speelde het nog altijd ontzet-
een kruispunt van nieuw publiek, nieuwe gen-
dat het orkest groot heeft gemaakt.
tend goed, maar in sommige opzichten leek
res en nieuwe artiesten. Ik vergelijk de program-
Onze supporters van het eerste uur blijven
het een oudere dame: iemand met meer verle-
maformule weleens met Museum De Fundatie
we uiteraard ook bedienen. Al was het alleen
den achter zich, dan toekomst voor zich.
in Zwolle. Op dat classicistische gebouw staat
maar, zeg ik eerlijk, omdat we niet zonder ze
tegenwoordig een azuurblauw, modernistisch
kunnen. De valkuil bij vernieuwingen is dat je
Een beetje zoals de klassieke muziek zelf?
ei. Laatst traden we op met de popzangeres Jan-
je oude publiek van je vervreemdt, terwijl je
Dat geloof ik dus niet. Niemand kan mij uit-
ne Schra. Zij zong haar eigen liedjes, wij bege-
het nieuwe publiek onvoldoende binnenhaalt.
leggen waarom nu, na al die eeuwen, de be-
leidden. Tussendoor speelden we Franse orkest-
langstelling voor klassieke muziek opeens zou
muziek. Bij Honeggers Pastorale d’été kon je een
Werpt u eens een blik in de toekomst. Hoe staat het
verdampen.
speld horen vallen. Als een scepticus dan vraagt:
Residentie Orkest er over tien jaar voor?
kopen die jongelui meteen een kaartje voor
Ik hoop dat het druipt van creativiteit, dat
Door de vergrijzing misschien?
Mahler en Bruckner? Natuurlijk niet, maar door
het orkest stevig geworteld is in de stad en
Inderdaad, we zitten op een demografisch
klassieke muziek op deze manier aan te bieden,
dat het betekenis heeft voor een zo groot en
kantelmoment. Behalve grijzer wordt de sa-
krijgt de kunstvorm voor hen wél betekenis.
divers mogelijk publiek in de regio Den Haag.
menleving trouwens ook veelkleuriger. Als
Het Residentie Orkest moet een krachtcen-
we niks doen, sterft het publiek langzaam uit.
Komen we bij de veertigers.
trale worden waaruit je allerlei energieën kunt
Klassieke muziek kent eenvoudig te weinig in-
Dan ontwaakt de marktkoopman in mij. Wie
putten. We onderzoeken bijvoorbeeld de mo-
stappers.
die leeftijdscategorie binnenhaalt, is spekkoper.
gelijkheid om het educatieproject uit te brei-
Ze hebben tijd, ze hebben geld, ze willen best
den naar 65-plussers. Klinkt gek misschien,
Maar ja, waar vind je die?
naar klassieke muziek luisteren, maar weten
maar ze hebben tijd, zijn vaak nog vitaal, en
Alles begint met educatie. Het Residentie Or-
niet hoe ze dat geheimzinnige sprookjesbos
vinden het juist nu jammer dat ze nooit een
kest werkt in Den Haag samen met 81 basis
moeten betreden. Voor hen is de geijkte con-
instrument hebben leren bespelen. Laten we
scholen en 22 scholen voor voortgezet onder-
certvorm – ouverture, soloconcert, symfonie –
het proberen, roep ik dan, kijken hoe ver we
wijs. Daarmee bereiken we jaarlijks 27 duizend
al een ondoordringbaar woud. En dan die wur-
komen!
kinderen en jongeren. Ons project loopt van
gende concertetiquette. Een collega zei ooit:
een musicus die in de klas komt vertellen over
het grootste probleem van het nieuwe publiek
Dan moet het orkest eerst wel overleven. Den Haag
z’n instrument, tot een driejarige leerlijn waar-
is het oude publiek.
is geen gemakkelijke stad.
in leerlingen twee keer per jaar in aanraking
We zijn inderdaad nog lang niet op het droge.
komen met het orkest. Verder verzorgen we
Welke list hebt u verzonnen?
Als over twee jaar in de gemeenteraad de sub-
in drie achterstandswijken instrumentaal mu-
Symphonic Friday. Concerten met een theatraal,
sidie opnieuw ter sprake komt, komt de dis-
ziekonderwijs. Ik kan oprecht ontroerd raken
visueel of verhalend raamwerk. Je kunt natuur-
cussie keihard terug. En als sommige raads-
als ik zie hoe sommige leerlingen een uitge-
lijk een musicoloog laten uitleggen dat Brahms
leden zeggen: er zijn in de stad bejaarden die
sproken dispositie blijken te hebben voor een
twintig jaar over z’n Eerste symfonie deed, om-
maar twee keer per week zorg krijgen, hebben
instrument. Die waren anders nooit met een
dat Beethovens voorbeeld hem verlamde. Ik
we dat Residentie Orkest eigenlijk wel nodig,
muziekinstrument in aanraking gekomen.
toon die strijd liever. Maar dan wel op een niveau
dan is dat niet per definitie een discussie on-
dat ik ook van mijn musici verlang. Voor volgend
der barbaren. Een orkest moet z’n maatschap-
Schuiven we een leeftijdscategorie op: de twintigers
seizoen maakt Aus Greidanus van Toneelgroep
pelijke betekenis keer op keer bewijzen. Nou,
en dertigers. Die krijg je toch nooit naar de Dr Anton
De Appel twee korte scènes waarin Brahms
wij zullen er staan.
Philipszaal?
over zijn worsteling vertelt. Reken maar dat het
Maar wel naar de Haagse popzaal, Paard van
publiek daarna de bevrijding in de Finale hóórt!
Troje. Voor studenten en young professionals
centrale
35
NMF MAGAZINE 2014
Onze donateurs Stichtingen en fondsen Het aantal donateurs steeg in 2013 opnieuw,
Het NMF werd in 2013 gesteund door onder-
dit keer met 13%, naar het hoogste aantal ooit.
meer de volgende stichtingen en fondsen: Prins Bernhard Cultuurfonds
1500
Stichting Otten Philips Fonds Maarten Weldam Stichting Stichting Thurkowfonds Stichting Kateker
1000
Stichting Van Leeuwen Rietberg Stichting Douglas Kane Fonds Stichting Labbarté-Hoedemaker Fonds
500
Marez Oyens-van Ittersum Stichting Mr. A. Fentener van Vlissingen Fonds Rens-Holle Stichting 2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Stichting Regina Fonds Stichting Corbello Stichting IBAFU
Het aantal mensen dat een schenking per no-
Jansen – Ten Cate Stichting
tariële akte af heeft gesloten steeg eveneens,
KF Hein Fonds
namelijk met 3%.
De Ruusscher Stichting Stichting Wowodushi Stichting Harlequins G. Ph. Verhagen Stichting
200
Stichting Dioraphte
100
en een aantal stichtingen dat anoniem wenst te blijven. 2005
36
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
NMF MAGAZINE 2014
Communicatie Communicatie met belanghebbenden Als direct belanghebbenden (“stakeholders”) bij het NMF kan men aanvragers, bruikleners, conservatoria, orkesten en ensembles, donateurs, sponsors, de overheid, instrumentenbouwers, andere goede doelen, de pers en het muziekpubliek noemen. Het NMF probeert met al deze groepen op de voor hen meest geëigende manier te communiceren. Uiteraard is er ook een aantal communicatiemiddelen dat voor alle groepen beschikbaar is. Bij het NMF gaat het daarbij om het jaarverslag en magazine, om de bulletins waarin verslag wordt gedaan van de activiteiten van het
een instrument hebben geschonken aan het
nieuwsbulletin werden specifiek voor deze
NMF en om de website van het NMF (www.
NMF of een belangrijke bijdrage voor een spe-
groep een aantal persberichten uitgestuurd.
muziekinstrumentenfonds.nl).
cifiek instrument hebben verschaft, worden
Verder is er veelvuldig informeel contact tus-
geïnformeerd wie op hun instrument speelt.
sen pers en medewerkers van het NMF.
Het NMF is van mening dat de drempel voor
Zij kunnen desgewenst ook eventuele concer-
bruikleners en aanvragers zo laag mogelijk
ten waar dit instrument te horen is bijwonen.
moet zijn. Het NMF is een instantie die er juist
Het muziekpubliek tenslotte werd geïnformeerd over het NMF door de evenementen
voor hen is. Dat betekent dat contact wordt
Met de instrumentenbouwers in Nederland
die het NMF organiseert. Daarnaast verplicht
aangemoedigd zodat eventuele vragen of
is veelvuldig contact. Het gaat daarbij zowel
het NMF alle bruikleners bij concerten en CD-
problemen in een vroeg stadium boven water
om advies bij aankopen, als om taxaties en
opnames en dergelijke altijd in hun biografie
komen. Alle medewerkers van het NMF zijn
onderhoud. Daarnaast is het NMF ook een
te vermelden dat zij op een instrument van
daarom zo veel mogelijk aanspreekbaar – om-
belangrijke klant voor sommigen uit deze vak-
het NMF spelen.
gekeerd proberen de NMF-medewerkers ook
groep. Het NMF zal ook in de toekomst graag
concerten en examens van de bruikleners te
samenwerken met de vioolbouwers in Neder-
Vrijwilligers
bezoeken. Kennismakingsgesprekken helpen
land. Verschillende prominente instrumen-
Ondermeer door de grote hoeveelheid evene-
het persoonlijke contact te verbeteren.
tenbouwers zijn lid van de Raad van Advies
menten en het beslag wat deze leggen op de
van het NMF.
tijd van de medewerkers van het NMF is het
Conservatoria, orkesten en ensembles profite-
meer dan voorheen noodzakelijk om vrijwilli-
ren direct en indirect van de betere instrumen-
Hoewel er sprake kan zijn van conflicterende
gers in te zetten. In het verslagjaar gebeurde
ten van hun leerlingen en leden. Met een aantal
belangen, neemt het NMF toch het stand-
dat dan ook met grote regelmaat. Inmiddels
van deze instanties is in 2013 contact geweest.
punt in dat ook samenwerking tussen goede
is er een pool van ruim 60 vrijwilligers die ook
doelen mogelijk moet zijn. Er kan geleerd wor-
voor andere activiteiten dan evenementen
Donateurs worden zoveel mogelijk op de
den van de ervaring van anderen en soms kan
wordt ingezet. Het NMF wil deze ontwikke-
hoogte gehouden van de activiteiten en ont-
men iets voor elkaar betekenen.
ling zo mogelijk graag doortrekken en is alle
wikkelingen van het NMF. Zij ontvangen naast
betrokkenen zeer dankbaar voor hun tijd en
het gewone bulletin een evenementenagenda
De pers werd in 2013 met regelmaat op de
en worden uitgenodigd voor het jaarlijkse pre-
hoogte gehouden van de activiteiten van het
sentatieconcert in november. Diegenen die
NMF. Naast het voor iedereen beschikbare
inzet.
37
NMF MAGAZINE 2014
© MAURICE HEESEN
Hoe een 12-jarige violiste in een 300 jaar oude viool haar ideale partner vond 38
De belangrijkste aankoop van het NMF in 2013 was een viool van Giovanni Battista Grancino voor Noa Wildschut. Dit is haar verhaal. De uitzonderlijke talenten van violiste Noa
meteen duidelijk dat de Grancino het perfecte
Wildschut waren voor docente Coosje Wijzen-
instrument zou zijn voor Noa. Noa bloeide op
beek al heel snel duidelijk. Maar voor het ‘grote
en ze ontdekte elke dag nieuwe mogelijkheden
publiek’ was het internationale Louis Spohr
in de viool. Coosje beseft ook dat het belangrijk
Wetbewerb in 2010 het moment waarop het te
is dat Noa niet steeds van instrument hoeft
horen kreeg hoe onderscheidend haar talenten
te wisselen; dat zou enorm afleiden. Ze ziet in
zijn in vergelijking met andere jonge toptalen-
deze viool voldoende kwaliteiten om Noa de
ten. Ze was op haar 9e de jongste deelneem-
komende jaren te blijven uitdagen.
ster en won de eerste prijs. De Duitse kranten stonden er vol mee. Voor het publiek was
Noa bespeelde de Grancino ongeveer een
dat een hoogtepunt, voor Noa was het een
half jaar, steeds in de onzekerheid verkerend
momentopname waarna ze meteen weer met
of het NMF er wel in zou slagen om hem aan
beide benen op de grond kwam en haar ‘gewo-
te kopen. Zowel Noa als haar ouders hebben
ne’ leventje voortzette. Dat bestaat uit school,
gezien hoe de band met het instrument in die
huiswerk, vioolles, films kijken, muziek luiste-
tijd groeide. Het lijkt ook alsof de viool zelf nog
ren (klassiek, Klezmer, tango) en natuurlijk vi-
is gegroeid. De uitgesproken enthousiaste re-
ool studeren en optreden. ‘Ze wil graag zichzelf
actie van Janine Jansen op de viool bevestigde
blijven’, staat er in één van de vele persuitingen
de bijzondere kwaliteiten. Ook vioolbouwer
op haar eigen website.
en expert Andreas Post zag dat deze viool een buitenkans was. Uiteindelijk kon het NMF de
Of dat ‘bij zichzelf blijven’ zal gaan lukken, is
viool in de zomer van 2013 aankopen. De vo-
natuurlijk de vraag. Zeker toen ze in 2013 de
rige eigenaresse, mevrouw Marianne Geugjes
Young Talent Award kreeg toegekend van het
schonk het NMF een groot deel van de viool.
Concertgebouw en de Deutsche Bank. Toen
Mede dankzij de steun van vele donateurs kon
het besluit werd genomen om haar de prijs
de viool uiteindelijk in de collecie van het NMF
toe te kennen, speelde ze nog op een 3/4 Max
en dus in de handen van Noa belanden.
Möller-viool die ze leende van haar docente. Toen ze de prijs echter in ontvangst nam, kon
Giovanni Battista Grancino (1673 - 1730) is de
ze optreden met de volwassen Grancino-viool
enige zoon van vioolbouwer Giovanni Granci-
die ze toen al op proef mocht bespelen. Janine
no en heeft met hem samengewerkt tot 1708.
Jansen sprak haar tijdens dat evenement meer-
Instrumenten met zijn etiket (en die stilistisch
dere keren aan op het prachtige instrument
gezien aan hem kunnen worden toegeschre-
dat ze bespeelde.
ven) vindt men tot 1726 terug. Hij kreeg twee
Haar vroegere docente Coosje Wijzenbeek (nu
zonen: Francesco en Michel Angelo. Beiden
heeft ze les van Vera Beths) prijst zich heel ge-
leerden het vak, maar geen van beiden produ-
lukkig met het feit dat Noa de kans krijgt om de
ceerde werk onder eigen naam. Het NMF heeft
prachtige Grancino-viool te bespelen. Coosje
naast de viool die Noa bespeelt ook een cello
weet als geen ander hoe belangrijk het is dat
van de vader (Giovanni) in de collectie. Die werd
een groot talent als Noa al zo vroeg mogelijk
20 jaar bespeeld door Jaap ter Linden en wordt
op een instrument speelt van uitzonderlijke
nu bespeeld door toptalent Joris van den Berg.
kwaliteit dat uitdaagt en inspireert. Maar bovenal moet het instrument perfect passen bij de bespeler. Toen Noa voor het eerst de Grancino mocht uitproberen, was het voor Coosje
39
NMF MAGAZINE 2014
EKATERINA LEVENTAL | 1977 | HARPISTE
ELIEN WILLEMS | 1985 | VIOLISTE
ELINE HENSELS | 1998 | CELLISTE
ELINE SNOEK | 1971 | ALTVIOLISTE
ELISABETH SMALT | 1964 ALTVIOLISTE
ELISE BESEMER | 1994 | VIOLISTE
ELISE TEN WESTENEND | 1988 | VIOLISTE
ELISE VAN DER WEL | 1992 | VIOLISTE
ELSKE KRIJNEN | 1979 | VIOLISTE
EMILIANO ZENODOCCHIO | 1985 FLUITIST
EMMA BESSELAAR | 1992 | CELLISTE
EMMA BREEDVELD | 1974 | VIOLISTE
EMMA VAN DER SCHALIE | 1987 VIOLISTE (CARINE BIJLSMA)
EMMA WARMELINK | 1997 CELLISTE
EMMY STORMS | 1988 | VIOLISTE
EPHREM CORTVRINT | 1996 | VIOLIST
ERIC DE WIT | 1980 | CELLIST
ERNÖ LASTLO OLAH | 1948 | VIOLIST
ERNST REIJSEGER | 1954 | CELLIST (MARCO BAKKER)
ERWIN WIERINGA | 1974 | HOORNIST
ESTELA BRICEÑO MEZQUITA | 1984 ALTVIOLISTE
ESTHER DE BRUIJN | 1966 | VIOLISTE
ESTHER GARCIA CALVO | 1988 CELLISTE
ESTHER VAN DER EIJK | 1971 | ALTVIOLISTE
EVA OTERO PICADO | 1989 | CELLISTE
EVA SALADIN | 1987 | VIOLISTE
EVA VAN HAAFTEN | 1992 | VIOLISTE
EVELIEN DE VRIES | 1978 ALTVIOLISTE
FELIX CORPORAAL | 1995 | VIOLIST
FEMKE HUIZINGA | 1983 | ALTVIOLISTE
FEMKE VAN DER WINKEL | 1978 |VIOLISTE
FIONA JANSEN | 1985 | VIOLISTE
FLOOR LE COULTRE | 1990 | VIOLISTE
FLORIN COSMIN NEGREANU | 1980 | VIOLIST
FLORIS FABER | 1994 | ALTVIOLIST
FREDERIEKE SAEIJS | 1979 | VIOLISTE
FREDERIK BOITS | 1977 | ALTVIOLIST
GEERTEN FELLER | 1993 | ALTVIOLIST
GENEVIÈVE VERHAGE | 1985 | CELLISTE
GERRIT VAN PUTTEN | 1983 | VIOLIST
GIDEON DEN HERDER | 1986 | CELLIST
GIOIA KUIPERS | 1995 ALTVIOLISTE
GIORGOS SAMOILIS | 1986 | VIOLIST
GITAARORKEST NEDERLAND | 2005 GITAAR
GONÇALO SILVA | 1985 | CELLIST
GUIDO MÜLLER | 1968 | VIOLIST
GWYNETH WENTINK | 1981 HARPISTE (DAAN NOPPEN)
40 GIORGOS KOTSIOLIS | 1979 | CELLIST
NMF MAGAZINE 2014
HADEWYCH VAN GENT | 1997 CELLISTE
HAEJIN PARK | 1996 | VIOLISTE
HANNAH FELTKAMP | 1996 | VIOLISTE
HANNAH STRIJBOS | 1989 | ALTVIOLISTE (FEIKO KOSTER)
HANNAH VISSER | 1992 | VIOLISTE
HANS ROELOFSEN | 1950 CONTRABASSIST (V. MENTZEL)
HARALD AUSTBØ | 1982 | CELLIST
HARMEN FRAANJE | 1976 | PIANIST
HAWAR TAWFIQ | 1982 | VIOLIST
HAWIJCH ELDERS | 1998 | VIOLISTE
HEBE MENSINGA | 1972 | VIOLISTE
HELEEN KNOOP | 1982 | VIOLISTE
HELENA DRUWÉ | 1981 | VIOLISTE
HENK RUBINGH | 1955 | VIOLIST
HESSEL MOESELAAR | 1995 ALTVIOLIST
HINSE MUTTER | 1986 CONTRABASSIST
HRAYR TER-SARGSYAN | 1993 VIOLIST
IAN DE JONG | 1987 | VIOLIST
IAN VAN DEN BERK | 1982 | VIOLIST
IGOR RUHADZE | 1969 | VIOLIST
ILKA VAN DER PLAS | 1983 | VIOLISTE
ILONKA VAN DEN BERCKEN | 1976 CELLISTE
ILSE TE WIES | 1989 | CELLISTE
INGRID LUBBERS | 1981 | ALTVIOLISTE
INGRID VAN DINGSTEE | 1975 VIOLISTE (MARCO BORGGREVE)
INTAN WERRY | 1988 | VIOLISTE
IRENE ENZLIN | 1993 | CELLISTE
IRENE KOK | 1990 | CELLISTE
ITEKE WIJBENGA | 1989 ALTVIOLISTE
IVAN PENKOV | 1989 | PIANIST
JACOB PLOOIJ | 1973 | VIOLIST
JACOBUS DEN HERDER | 1985 PIANIST
JAN BASTIAAN NEVEN |1972 | CELLIST
JAN VAN DER PLAS | 1997 | CELLIST
JANNA KUIPERS | 1989 | VIOLISTE
JANNEKE STOUTE | 1996 | VIOLISTE
JANNEKE ZEGVELD | 1977 | VIOLISTE
JEANINE VAN AMSTERDAM | 1992 VIOLISTE
JEANITA VRIENS | 1983 | VIOLISTE
JEROEN VAN MEYEL | 1994 | CELLIST
JIRI TAIHUTTU | 1995 | GITARIST
JISKA TER BALS | 1974 | VIOLISTE
41 JOACHIM EIJLANDER | 1975 | CELLIST
JOB TER HAAR | 1964 | CELLIST
JOBINE SIEKMAN | 1995 | CELLISTE
JOHAN CHRISTIAN VAN EGGELEN 1976 | VIOLIST
JOHAN OLOF | 1981 | VIOLIST
JONATHAN VAN IJZERLOOIJ | 1992 CELLIST
JORINDE GERADTS | 1977 | VIOLISTE
Het NMF in het nieuws Het NMF in de bladen
NMF op de radio
Met grote regelmaat verscheen het Nationaal
1 MAART 2013
28 JANUARI 2013
Muziekinstrumenten Fonds in het nieuws in
“Goed gereedschap is het halve werk”. In:
Marcel Schopman, directeur van het NMF,
2013. Op de radio, op televisie of in dagbladen.
Luister nr. 689 (maart/april). Door: Jan
vertelt aan Mieke van der Weij op Radio 4
Nooit eerder werd er zoveel aandacht aan het
Vredenburg.
over het jubileumjaar.
Fonds besteed. Vooral in het voorjaar, rondom
3 MAART 2013
19 FEBRUARI 2013
het Weekend van het NMF stonden de kran-
Een samenvatting van de jubileum
Marcel Schopman, directeur van het NMF,
ten vol en was het NMF vaak op de radio te
activiteiten, onderdeel van een artikel in het
wordt geïnterviewd door Dieuwertje Blok
horen. Alleen de aandacht op de televisie bleef
AKKOORD magazine nr. 50
(Radio 4).
daarbij achter. Een tweede publiciteitsgolf
6 MAART 2013
6 APRIL 2013
ontstond in de zomer naar aanleiding van de
Een artikel in het blad en op de website van
Marcel Schopman, directeur van het NMF,
Grancino viool die het NMF aan Noa Wild-
Klassieke Zaken over het jubilerende NMF
wordt een uur lang geïnterviewd door Paul
schut in bruikleen gaf. In de regionale en lo-
(auteur: Jos van der Zanden).
Witteman in ‘Pianistenuur’ (Radio 4).
kale pers verschenen ook nog eens ruim 200
30 MAART 2013
7 APRIL 2013
artikelen over het NMF.
“Zoeken naar de klik tussen musicus en
Het Weekend van het NMF en de nieuwe
instrument”. In: AKKOORD magazine nr. 50
Jubileum CD kregen aandacht in ‘Spiegelzaal’
Hiernaast treft u een overzicht van de publici-
(april/mei). Door: Diet Scholten.
(Radio 4). Met live-optredens door cellisten
teit in landelijke media.
13 APRIL 2013
Maarten Jansen, Bas Jongen en Job ter Haar.
“Klassieke muziek in historische huizen”.
10 APRIL 2013
In: De Telegraaf. Door: Thiemo Wind.
Lex Bohlmeijer besteedt in ‘Amoroso’ (Radio
18 APRIL 2013
4) aandacht aan de Mystery CD van het NMF
“Geleende liefde”. In: De Volkskrant. Door:
met 12 cellisten die delen uit de 6 suites van
Neil Westerlaken.
Bach spelen.
18 APRIL 2013
13 APRIL 2013
“De planken op met een leenviool”. In:
‘In een goedemorgen met...’ (Radio 4) vertelt
Trouw. Door: Frederike Berntsen.
Wim Dik meer over zijn liefde voor muziek
18 APRIL 2013
en zijn werk als voorzitter van het Nationaal
“De viool van tante Beppie”. In: NRC Han-
Muziekinstrumenten Fonds.
delsblad. Door: Mischa Spel.
17 APRIL 2013
19 APRIL 2013
Interview door Botte Jellema met Svenja
“Bach, maar eigenwijzer en transparanter”
Staats en Marcel Schopman over 25 jaar
(Recensie Jubileum CD). In: Trouw. Door:
NMF bij ‘De Gids FM’ (VARA, Radio 1).
Frederike Berntsen.
18 APRIL 2013
31 JULI 2013
Lex Bohlmeijer noemt in ‘Amoroso’ (Radio 4)
“Topviool voor Noa”. In: De Telegraaf. Door:
het Weekend van het NMF naar aanleiding
Thiemo Wind.
van de prachtige contrabas van Rick Stotijn
31 JULI 2013
(Gagliano, 1846).
“Jong talent Noa Wildschut (12) krijgt 300 jaar oude Grancino-viool”. In: Metro Amsterdam (ANP, redactie). 31 JULI 2013 “Noa (12) krijgt een viool van drie eeuwen oud”. In: Algemeen Dagblad. Door: Renske Baars.
42
NMF MAGAZINE 2014
NMF op televisie 18 APRIL 2013
31 JULI 2013
Interview bij ‘Met het oog op morgen’ (NOS,
Een item over de aangekochte Grancino-
Radio 1) met violiste Frederieke Saeijs en
viool voor Noa Wildschut in ‘Hart van
Marcel Schopman over het jubilerende NMF
Nederland’ (SBS 6), met een kort interview
en de Guarneri-viool van Frederieke. Ze
met collectiebeheerder Frits Schutte.
speelt hierop het Andante in C van Bach. 19 APRIL 2013 Telefonisch interview met directeur Marcel Schopman over het Weekend van het NMF op Radio 4: ‘De Ochtend van Vier’. 19 APRIL 2013 Marcel Schopman geïnterviewd door Dieuwertje Blok op Radio 4 (‘NTR Podium’) over het Weekend van het NMF en de JubileumCD (met fragment). 20 APRIL 2013 Marcel Schopman en Joachim Eijlander (cello, Rubens Kwartet) vanuit de studio van ‘Opium’ (Radio 1). Met muziek van J.S. Bach en aandacht voor het Weekend van het NMF. 4 MEI 2013 In ‘NTR Podium op zaterdag’ (Radio 4) een uur lang interview met Marcel Schopman. Presentatie: Co de Kloet. 24 MEI 2013 Het NMF in de serie ‘Kunst die overleeft’ deel 5 (Radio 1). Interview met Marcel S chopman en muziek (3e vioolsonate van Grieg) door Frederieke Saeijs, gespeeld tijdens het Luisterconcours (27 april 2013). 30 JULI 2013 Op Radio 1 een kort interview met collectiebeheerder Frits Schutte over de aangekochte Grancino-viool voor Noa Wildschut. 16 SEPTEMBER 2013 Een kort gesprek met NMF-medewerker Lennart van der Sman tijdens de Open Monumentendag op het NMF-kantoor, Amsterdam FM, Menne Vellinga.
43
NMF MAGAZINE 2014
Behalve dat het NMF inmiddels bijna zijn gehele collectie instrumenten op de website heeft geplaatst, zijn ook alle NMF-musici daar te vinden. Iedere musicus die een instrument met een foto en een omschrijving van zichzelf. Zo wordt een maximale transparantie nagestreefd. In dit magazine vindt u de profiel pagina’s van drie musici.
© MARCO BORGGREVE
of stok in bruikleen heeft, presenteert zich
MUSICUS IN BEELD
Ingrid van Dingstee “Een viool om verliefd op te worden, te zijn en te blijven! En zoals in elke goede relatie wordt de band alleen maar sterker en hechter. Deze Nicolaus Gagliano bespeel ik al zo’n twintig jaar!! Als veertienjarige ben ik voor het eerst in aanraking gekomen met het NMF. Toen nog een heel kleine organisatie. Ik was één van de allereerste bruikleners. Samen met mijn ouders ging ik naar het huis van Pieter Moerenhout om een viool uit te zoeken. Op grond van mijn aanbevelingen had hij een aantal violen voor me klaar gelegd. Ik bespeelde ze allemaal en maakte de eerste selectie. Eén van de violen was niet helemaal mijn smaak, omdat het een Franse viool was (tegenwoordig ben ik iets genuanceerder…) en een andere vond ik gewoon niet mooi. (Als kind kun je zo heerlijk gewoon zeg-
44
gen wat je denkt!) Het bleek inderdaad te gaan om een Franse viool en een viool uit een goedkopere categorie om mij te testen… Ik geloof dat ik inderdaad door de test ben gekomen, en heb een prachtige Italiaanse viool mee naar huis genomen. Meer dan twintig jaar later bespeel ik nog steeds een instrument van het NMF. ‘Mijn’ Gagliano bespeel ik sinds mijn zeventiende. Ik had toen net het Davina van Wely Concours gewonnen en de Gagliano kwam vrij. Tot op de dag van vandaag ben ik zeer gelukkig dat de Gagliano en ik toen zijn gekoppeld!!! Tegenwoordig speel ik als eerste violiste in Amsterdam Sinfonietta, een groep van ongeveer 22 solisten die een
strijkorkest vormen. Wij werken zonder dirigent, wat maakt dat we puur vanuit kamermuziekprincipe musiceren. Voor mij de ideale werkomgeving, omdat kamermuziek toch het allermooiste is voor een musicus. De communicatie gecombineerd met solistisch spel. In nog kleiner verband speel ik in het Van Dingstee Kwartet. Wij spelen al sinds 1995 regelmatig in binnen- en buitenland. Na een jaar rust (i.v.m. de geboorte van ons tweede kind) zal ik binnenkort weer de draad met veel plezier oppakken. Het strijkkwartetrepertoire is zo prachtig en uitgebreid! Ik kan niet wachten daar weer in te duiken! Naast deze twee hoofdwerkzaamheden remplaceer ik regelmatig in symfonieorkesten en geef ik les aan gevorderde amateurs. Wat een rijk leven!”
NMF MAGAZINE 2014
De organisatie Het bestuur In het jaar 2013 bestond het bestuur van het NMF uit zes leden. Voor de samenstelling van het bestuur en overige informatie omtrent
Samenstelling en rooster van herbenoeming Commissie Aanvragen en Instrumenten
het bestuur wordt verwezen naar het be-
De Raad van Advies De Raad van Advies bestaat uit 16 leden. Deze Raad is opgericht om het bureau bij te staan in allerlei zaken waarbij extra expertise gewenst of noodzakelijk is. De leden van deze
stuursverslag op pagina 56.
Pieter Moerenhout
1996
2014
De Commissie Aanvragen en Instrumenten
Coosje Wijzenbeek
1996
2014
De Commissie Aanvragen en Instrumenten
Christian Timm
afgetreden
(kortweg: de Instrumentencommissie) is het
adviseur
1996
belangrijkste permanente adviesorgaan van
Francis Wammes
2016
het NMF en bestaat uit deskundigen uit de
ex-directeur KAM
2012
De samenstelling van de Raad van Advies per 1/1/2014
muziekwereld. De belangrijkste taken van
Monique Bartels
2004
2017
Vera Beths
oprichter NMF viooldocente
deze commissie zijn enerzijds het beoordelen
cellodocente
van de aanvragen, anderzijds het adviseren
Raad worden op onregelmatige basis geconsulteerd en worden voor onbepaalde tijd aangesteld. In de Raad zitten onder meer musici, docenten, vioolbouwers en beleidsmakers.
violiste
Peter Stotijn
contrabasdocent
2012
2016
Jaap Bolink
over het aankoopbeleid en dus over de samenstelling van de collectie instrumenten.
David Kuyken
2009
2017
Ferdinand Erblich
Daarnaast fungeert de commissie als denk-
pianodocent
tank voor het bestuur en bureau.
Gisella Bergman
2009
2017
Kees HĂźlsmann
Christian Timm nam in het Jubileumjaar af-
Maria Kuster
2013
2017
Rudolf Koelman
scheid van de Instrumentencommssie en het NMF. Hij was vanaf het prille begin betrokken
altviooldocente
voormalig adjunct-directeur van het Rotterdams Conservatorium (Codarts)
vioolbouwer altviolist violist violist
Bouw Lemkes
bij het NMF. Nadat hij jarenlang bestuurslid
violist
was geweest, werd hij daarna (in 1996) lid van
Cyril van Lennep
de Instrumentencommissie. Ook was Chris-
adviseur, ex-bestuurslid
tian verantwoordelijk voor de samenstelling
Fred J. Lindeman
en begeleiding van de meeste CD-producties
vioolbouwer
die het NMF heeft laten verschijnen. Zijn grote
Andreas Post
betekenis voor het NMF kan niet genoeg wor-
vioolbouwer
den benadrukt.
Henk Rubingh
In het verslagjaar 2013 trad Maria Kuster, voor-
Marien van Staalen
violist
malig adjunct-directeur van het Rotterdams
cellist
Conservatorium (Codarts), toe tot de Instru-
Serge Stam
mentencommissie.
vioolbouwer
Sven Arne Tepl
adjunct-directeur Conservatorium van Amsterdam
Jaring Walta violist
Jan Wijn pianist
CĂŠleste Zewald klarinettiste
45
NMF MAGAZINE 2014
Het bureau van het NMF werd gedurende het verslagjaar bemand door:
De mensen op instrument bij het NMF wilden onderbrengen. De enorme betrokkenheid van deze begunstigers en veel van onze donateurs, maakt dat ik er trots op ben om bij het NMF te werken”. Voor vragen aan Frits, mail naar: schutte@muziekinstrumentenfonds.nl
drs. Marcel Schopman
Frits Schutte
directie
collectiebeheer
“Als ik denk aan één woord om mijn baan bij
“Op 28 juli 1999 speelde ik mijn laatste dubbel-
het NMF te omschrijven, komt er eigenlijk on-
concert van Bach als concertmeester van een
middellijk deze term naar boven: ‘blijdschap’.
Spaans kamerorkest. Daarmee zette ik defini-
Dat klinkt op het eerste gehoor wellicht over-
tief een punt achter mijn professionele carrière
dreven, maar het is echt waar. In zoveel aspec-
als violist. Twee weken later liep ik het kantoor
ten van het werk bij het NMF speelt blijdschap
van het NMF binnen als kersverse collectiebe-
drs. Geertje van der Linden
een belangrijke rol. Het meest duidelijk is dat
heerder. Nu kijk ik terug op een tijd waarin het
collectiebeheer en evenementen
wel als een aanvraag voor een instrument
NMF een enorme ontwikkeling heeft doorge-
van een musicus is goedgekeurd en hij of zij
maakt. Ik doel daarmee niet alleen op de pro-
“Na twee studies aan het conservatorium en
een instrument mag komen uitzoeken. Vaak
fessionalisering, die evident is, maar vooral ook
een afgeronde opleiding orthopedagogiek
verlaten de musici stralend ons kantoor met
op de beweging in de richting van de musici,
kwam ik toevallig, of ook weer niet, terecht
het nieuwe instrument stevig onder de arm
de vakwereld en de betrokken begunstigers. Ik
bij het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds.
geklemd. Blijdschap is er natuurlijk ook bij elk
heb mijn eigen functie daardoor breder en dyna-
Daar ben ik inmiddels medeverantwoordelijk
concert dat gegeven wordt waarbij prachtige
mischer zien worden. Ik voel een grote betrok-
voor het collectiebeheer en voor de organisa-
muziek klinkt. Blijdschap is er als je merkt dat
kenheid bij de musici die voor het eerst een aan-
tie van de concerten. Zelf speel ik al heel lang
musici zich kunnen ontwikkelen, mede dank-
vraag indienen, leef mee met degenen die op
op de cello van mijn grootmoeder en ik weet
zij hun instrument. En blijdschap is er even-
de wachtlijst staan en heb regelmatig contact
dus als geen ander hoe belangrijk het is om
zeer als iemand ons wil steunen in ons werk
met de musici die het geluk hebben om op één
een mooi instrument te kunnen bespelen en
en daarom –zonder er ook maar iets voor te-
van onze instrumenten te mogen spelen. Het
het door te geven van generatie op generatie.
rug te willen hebben - geld, een instrument
persoonlijke traject van aanvraag tot bruikleen
Samen met mijn collega collectiebeheer heb-
of tijd en energie aan het NMF schenkt! En
vind ik dan ook het mooiste onderdeel van mijn
ben we een uitgebreid netwerk opgebouwd
zo kan ik nog wel een aantal voorbeelden van
werk. Aan de andere kant is er een sterke relatie
waardoor veel mooie instrumenten hun weg
blijdschap noemen. Ik voel me zeer bevoor-
opgebouwd met een selecte en waardevolle
vinden naar het NMF. In de afgelopen 25 jaar
recht en blij dat ik -samen met mijn collega’s
groep van Nederlandse en buitenlandse instru-
is het NMF gegroeid tot een rijke bron voor en
en heel veel anderen- een steentje mag bijdra-
mentenbouwers en handelaren. De combinatie
door musici, waar jonge musici aankloppen
gen aan een mooiere wereld door het werk bij
van professionaliteit, betrouwbaarheid en liefde
in hun zoektocht naar een passend instru-
het NMF.”
voor het vak, vormt niet alleen de basis voor de
ment, en oudere musici na een lange carrière
prachtige aankopen die het NMF in de loop der
een nieuwe bestemming vinden voor het in-
Voor vragen aan Marcel, mail naar:
jaren heeft kunnen doen, maar ook voor het de-
strument waar ze zo veel op hebben meege-
schopman@muziekinstrumentenfonds.nl
len van kennis met onze doelgroep, bijvoorbeeld
maakt. Met de concerten die ik bij het NMF
in de vorm van interactieve lezingen. En dan is
organiseer bieden wij de musici een extra po-
er natuurlijk nog het contact met de eigena-
dium, waarop zij veel toehoorders enthousi-
ren of schenkers van instrumenten. Ik zou een
ast maken om het NMF te ondersteunen.”
boek kunnen schrijven over de bijzondere ontmoetingen met particulieren die een dierbaar
46
Voor vragen aan Geertje, mail naar: vanderlinden@muziekinstrumentenfonds.nl
de St. Annenstraat
NMF MAGAZINE 2014
nenstraat. Ik studeerde eerst Slavische talen en culturen en Muziekwetenschap in Amsterdam. Mijn studie Kunstbeleid en -management in Utrecht is bijna voltooid. Daarnaast speel ik al jaren cello, iets wat binnen het NMF niet
drs. Manon Veenendaal
mr. Marie-Thérèse Kuijkhoven
vreemd is. Door mijn passie voor muziek en in-
marketing en fondsenwerving
officemanagement en boekhouding
teresse in de ontwikkeling van muzikaal talent is een organisatie als het NMF de leukste en best
“Ruim negen jaar geleden solliciteerde ik bij
“Na bijna 15 jaar als kandidaat-notaris, notari-
passende werkplek voor mij. Het is geweldig om
Marcel, directeur van het toen nog kleinere
eel jurist en stafmedewerker in het notariaat
te zien dat het NMF een steentje bijdraagt aan
NMF. Zelf kende ik het NMF al sinds mijn jeugd,
gewerkt te hebben, zocht ik medio 2010 een
de weg van een musicus naar de top.”
toen ik vrij fanatiek cello speelde. Jaren later
baan in de charitatieve sector. Lang hoefde
leek het mij fantastisch om voor zo’n organi-
ik niet te zoeken. Bij het NMF vond ik wat ik
Voor vragen aan Lennart, mail naar:
satie te mogen werken en musici te kunnen
zocht. Een te gekke afwisselende job, waarin
ls@muziekinstrumentenfonds.nl
helpen in hun ontwikkeling. Mijn wens werd
ik samen met een gezellig en gedreven team
werkelijkheid in 2005, toen ik net een aantal
veel kan betekenen voor talentvolle musici in
jaren bij Amsterdam Sinfonietta had gewerkt.
Nederland. Na ruim 3 jaar fiets ik nog steeds
Nog steeds zet ik me dagelijks met veel plezier
met veel plezier 3 dagen per week naar het
in om de musici van het NMF verder te helpen
prachtige pandje aan de Sint Annenstraat.
in hun carrière door het werven (en vooral be-
Eenmaal binnen houd ik mij bezig met het
houden!) van particuliere donateurs en het
office management en de financiële adminis-
organiseren van de privé-concerten. Ook doe
tratie. Ook zorg ik voor de afhandelingen van
ik de marketing, communicatie en publiciteit.
erfenissen en legaten.”
Inmiddels is het NMF uitgegroeid tot een professionele organisatie met 7 vaste medewer-
Voor vragen aan Marie-Thérèse, mail naar:
kers. Een leuke, kleine club dus, maar met een
mtk@muziekinstrumentenfonds.nl
grote maatschappelijke impact.
Steven Heybroek financiën en database
met zijn allen voor kunnen zorgen dat de mu-
“Een dag per week ben ik op kantoor van het
sici hun werk op topniveau kunnen uitvoeren.
NMF te vinden. Binnen het NMF concentreer
Het leuke aan mijn werk vind ik het creatieve
ik mij al heel lang op het verder ontwikkelen
aspect, maar vooral ook het contact met alle
van ons gecompliceerde database systeem
begunstigers, musici en andere relaties. Mijn
waarin alles over onze instrumenten, musici,
uitdaging voor het komende jaar is uiteraard te
donateurs, concerten en financiën te vinden
zorgen dat het aantal begunstigers wederom
is. Daarnaast heb ik sinds 2010 ook de eind-
stijgt door originele evenementen te organise-
verantwoordelijkheid voor de financiële ad-
ren en creatieve marketing te voeren. Ook wil
ministratie, iets wat ik ook al heel geruime
ik het contact tussen beide doelgroepen (de
Lennart van der Sman BA
tijd doe voor een andere muzikale club: het
begunstigers en de musici) intensiveren door
promotie
Nederlands Kamerkoor. Vergeleken met het
middel van het vertellen van verhalen. Zodat
Kamerkoor valt vooral op dat de koekjes van
onze begunstigers weten waaróm ze geven,
“Met mijn carrière nog voor de boeg ben ik de
het NMF veel beter zijn! Buiten het NMF ligt
en aan wie. Een mooi voorbeeld hiervan zijn de
jongste medewerker bij het NMF. En ik zit hier
mijn hart onder andere bij zeilen en bergbe-
profielpagina’s van al onze musici op de web-
werkelijk op rozen! In 2011, tijdens mijn studie,
klimmen.”
site.” http://www.muziekinstrumentenfonds.
klopte ik op de Amsterdamse Wallen aan bij
nl/128/musici/alle-nmf-musici/
het NMF voor een stage onder de vleugels van
Voor vragen aan Steven, mail naar:
Manon Veenendaal. Nu ben ik met het groot-
heybroek@muziekinstrumentenfonds.nl
Voor vragen aan Manon, mail naar: veenendaal@muziekinstrumentenfonds.nl
ste plezier in deeltijd werkzaam op de Sint An-
47
BEKNOPT VERSLAG OVER 2013
Ik vind het bijzonder dat wij er in Nederland
INTERVIEW
DOOR GUIDO VAN OORSCHOT
Ard van der Steur (44) is woordvoerder Justitie namens de Tweede Kamerfractie van de VVD. Als particulier muziekliefhebber organiseert hij huisconcerten en zet hij zich in voor het NMF. Ook is hij lid van de donateursdenktank van het NMF. â&#x20AC;&#x2DC;Je kunt klassieke muziek op allerlei manieren populariseren zonder te vulgariseren.â&#x20AC;&#x2122;
Verbinding 48
NMF MAGAZINE 2014
Was het liefde op het eerste gezicht tussen u en de
Het hele klassieke-muziekleven moet op de schop?
Hebt u nog meer tips?
klassieke muziek?
Dat hoeft nou ook weer niet. Het goede van
Nederland kent een ongelooflijk aantal ver-
Integendeel! Als jongen vond ik het afschu-
de traditie moet je handhaven. Veel muziek
enigingen dat zich inzet voor cultuur. Gek
welijk. Mijn vader was een groot liefhebber,
liefhebbers vinden het fijn daar deel van uit te
genoeg werken die nauwelijks samen. Ik ben
hij draaide te kust en te keur klassieke muziek
maken. Daar is niets mis mee, een beetje fol-
ervan overtuigd dat er veel meer verbindingen
en opera. Uit protest ben ik toen fan gewor-
klore kan geen kwaad. Maar de sector moet
kunnen worden gelegd. Een voorbeeld zagen
den van de popgroep Queen. Ik herinner me
z’n potentie wel beter benutten. Waarom
we vorig jaar rond het 25-jarig jubileum van
nog een Johannes-Passion in het kerkje van
hoor je niet veel vaker klassieke muziek op
het NMF, toen concerten plaatsvonden in his-
Bloemendaal. Ik was een jaar of 10 en als zo’n
verrassende locaties? Het Festival Classique
torische panden van de Vereniging Hendrick
aria dan eindelijk was uitgezongen, begonnen
in Den Haag heeft dat goed begrepen, met elk
de Keyser. Zoiets zou je eigenlijk elk jaar moe-
ze tot mijn starre verbijstering opnieuw.
jaar een spectaculair concert op de Hofvijver.
ten doen. En bovendien de sluimerende klas-
Bij het NMF pleit ik al een tijdje voor concer-
sieke belangstelling aanboren van clubs als
De da capo-aria, waarbij het begindeel wordt
ten op stations. Eén weekend per jaar, met
Museum Van Loon, de Vereniging Rembrandt
herhaald.
topmusici op NMF-instrumenten, in plaats
en noem maar op.
Ik dacht dat ik gék werd. Dat duurde maar en
van de bekende accordeonist. Mensen lopen
duurde maar.
langs en denken: wat krijgen we nou! Je kunt
U voegt zelf de daad bij het woord?
klassieke muziek op allerlei manieren popula-
Ik organiseer elk jaar een huisconcert dat
riseren zonder te vulgariseren.
wordt gegeven door jonge talenten die spelen
U kwam in botsing met een klassieke conventie. Daar zijn er veel te veel van. Doorbreken die handel.
op instrumenten van het NMF. Op die manier U bent geen doemdenker.
probeer ik een gestaag uitdijende groep men-
Helemáál niet. Maar ik ben wel een realist.
sen uit mijn kennissen- en vriendenkring te in-
Hoe dan?
Klassieke muziek moet niet alleen meer jon-
teresseren voor klassieke muziek. Bovendien
Rond Pasen zag ik de aankondiging voorbijko-
geren aanspreken, her en der moet ook de
gebruik ik de concerten om donateurs voor
men van een flash-Matthäus, een verkorte ver-
kwaliteit omhoog. We hebben in Nederland
het NMF te werven. In mijn omgeving kom ik
sie van Bachs Matthäus-Passion, speciaal voor
een aantal uitstekende orkesten, maar als ik
nog te vaak mensen tegen die niet weten dat
jongeren. Briljant! En wat ik nu ga zeggen
in het buitenland naar de opera ga valt me
zo’n prachtfonds bestaat. Als donateur draag
klinkt sommige mensen misschien eng in de
toch op dat de solisten doorgaans net een ni-
je rechtstreeks bij aan de kwaliteit van het
oren, maar denk ook eens aan een cross-over
veautje hoger zijn. In Baden-Baden heb ik al
muziekleven. Je geeft jong talent – letterlijk –
tussen klassiek en dance. Dat is een trend:
drie keer Anna Netrebko gehoord, dat is me bij
de tools in handen om zich te ontwikkelen. Je
de dj draait z’n plaatjes en naast hem staat
De Nationale Opera in Amsterdam nog niet
merkt dat donateurs er trots op zijn, die zien
iemand live te zingen of speelt saxofoon. Dat
gelukt.
talenten als Rosanne Philippens en Remy van
moet toch ook kunnen met piano of viool?
Kesteren als hún musici. En terecht. Maar, Dat snap ik wel. Duurder dan Netrebko kun je niet
denk ik er dan meteen achteraan, organiseer
Janine Jansen treedt op met DJ Tiësto?
krijgen.
ook zelf eens een concertje!
Absoluut! Het is mijn stellige overtuiging dat
Kan zijn, maar als Cecilia Bartoli in het Con-
dance en housemuziek meer met klassiek
certgebouw optreedt kost een kaartje 250
te maken hebben dan de vroegere pop. Het
euro en zit de zaal óók vol. Veel mensen die
klinkt allemaal veel symfonischer. Ik zie volop
naar de opera gaan, kunnen best wat meer
kansen. Kijk naar de Duitse elektronicaband
betalen. En laten we eerlijk zijn: als je geen top
Enigma: toen die flarden van Carl Orffs Car-
hebt, zul je het op termijn niet redden.
mina Burana in z’n muziek stopte, ontstond er onder jongeren een run op dat stuk.
en leggen
49
NMF MAGAZINE 2014
JORINDE VAN DEN THILLART | 1988 VIOLISTE
JORIS VAN DEN BERG | 1986 | CELLIST (MARCO BORGGREVE)
JOS JONKER | 1992 | VIOLISTE
JOSHUA HERWIG | 2000 | CELLIST
JOSJE TER HAAR | 1961 | VIOLISTE
JOSTIJN LIGTVOET | 1981 | CELLIST
JOZIEN JANSEN | 1981 | CELLISTE
JUAN SALVADOR ZURUTUZA | 1981 | PIANIST
JUDIT BERENDSCHOT | 1983 | CELLISTE
JUDITH GROEN | 1988 | CELLISTE
JUDITH JAMIN | 1956 | CELLISTE
JUDITH NOORDZIJ | 1989 | VIOLISTE
JUDITH VAN DER KLIP | 1985 VIOLISTE
JUDITH WIJZENBEEK | 1983 ALTVIOLISTE
JULIA KLEINSMANN | 1995 | VIOLISTE
JULIA PHILIPPENS | 1984 | VIOLISTE
JULIA RUSANOVSKY | 1987 | VIOLISTE
JULIA WEEDA | 1990 | VIOLISTE
JULIETTE VAN KALMTHOUT | 1986 VIOLISTE
JULIJA HARTIG | 1972 | VIOLISTE
JUNYA NOMURA | 1994 | CELLIST
JURRIAN VAN DER ZANDEN | 1984 | CELLIST
JURRIÃ&#x2039;TTE VAN DER HOEVEN | 1985 VIOLISTE
JUSTUS BROEK | 2000 | VIOLIST
JUSTYNA BRIEFJES | 1978 | VIOLISTE
KARLIEN BARTELS | 1984 | CELLISTE
KATE HARRIS | 1981 | CELLISTE
KEES KOELMANS | 1958 | VIOLIST
KEIMPKE ZIGTERMAN | 1986 | CELLIST
KIM DE BEER | 1984 | VIOLISTE
KIM SPIERENBURG | 1993 | VIOLISTE
KOEN STAPERT | 1990 | VIOLIST
KONINKLIJK CONSERVATORIUM 1990 | FORTEPIANO
KONINKLIJK CONSERVATORIUM 1990 | VLEUGEL
KSENIA KOUZMENKO | 1971 | PIANISTE
LAURA GROENESTEIN-HENDRIKS | 1982 | ALTVIOLISTE
LAURA LUNANSKY | 1995 | VIOLISTE
LAURA OOMENS | 1978 | VIOLISTE
LAURA SOETERS | 1999 | VIOLISTE
LAURA VAN DER STOEP | 1978 ALTVIOLISTE
LAURENS KNOOP | 1986 | CONTRABASSIST
LEONIE BOT | 1984 | VIOLISTE
LIDEWIJ FABER | 1988 | CELLISTE
LIDY BLIJDORP | 1986 | CELLISTE
LIESBETH BOSBOOM | 1995 CELLISTE
LILIAN VAN DER HOEVEN | 1984 CELLISTE
LINDA DIAS PAULINO | 1983 CONTRABASSISTE
KRISTIAN VAN PUTTEN | 1998 VIOLIST
50 LEN BIELARS | 1988 | CONTRABASSIST
NMF MAGAZINE 2014
LISA EGGEN | 1994 | ALTVIOLISTE
LISALOTTE GERARDS | 1996 | VIOLISTE
LOES DOOREN | 1990 | VIOLISTE
LONNEKE VAN STRAALEN | 1985 VIOLISTE (SARAH WIJZENBEEK)
LOTTI PEVERELLI | 1991 | VIOLISTE
LOUELLA ALATIIT | 1979 | VIOLISTE
LUÍS FABIANO RABELLO | 1979 PIANIST
LYANNE VAN WESTEN | 1994 VIOLISTE
MAARTEN JANSEN | 1973 | CELLIST
MANON VAN DE KEMPE | 1996 VIOLISTE
MARA OOSTERBAAN | 1987 | VIOLISTE
MARA TIELES CUTIÉ | 1986 ALTVIOLISTE
MARIA-PAULA MAJOOR | 1977 | VIOLISTE
MARIANA IZMAN | 1979 | PIANISTE (SARAH WIJZENBEEK)
MARIE DE THOUARS | 1989 VIOLISTE
MARIE-CLAIRE BOEL | 1992 VIOLISTE
MARIE-JOSÉ SCHRIJNER | 1963 VIOLISTE
MARIEKE BERENDSEN | 1979 | VIOLISTE
MARIËLLE RIJKAART | 1984 | CELLISTE
MARIJE PLOEMACHER | 1982 VIOLISTE
MARIJE TOENINK | 1982 | CELLISTE
MARIJKE MULDER | 1991 | VIOLISTE
MARIJKE TJOELKER | 1988 | VIOLISTE
MARIJN VAN PROOIJEN | 1975 | CONTRABASSIST
MARIKA ACS | 1987 | VIOLISTE
MARJOLEIN NIEUWENKAMP | 1986 CELLISTE
MARJON MINDERHOUD | 1973 CELLISTE
MARK DUPERE | 1982 | CELLIST
MARK MULDER | 1984 | ALTVIOLIST
MARLENE HEMMER | 1981 | VIOLISTE
MARTA LEMANSKA | 1981 | VIOLISTE
MARTHE LASTHUIS | 1990 | VIOLISTE
MARTIJN WILLERS | 1979 | PIANIST
MASCHA VAN NIEUWKERK | 1990 CELLISTE
MATTIAS SPEE | 1997 | PIANIST
MAXIME GULIKERS | 1994 | VIOLIST
MAYTE LEVENBACH | 2001 | VIOLISTE
MAYU KONOE | 1997 | VIOLISTE
MELANIE VAN OVERBEEKE | 1982 ALTVIOLISTE
MELISSA USSERY | 1980 | VIOLISTE
MASCHA VAN SLOTEN | 1975 VIOLISTE
MEREL VAN DER MEULEN | 1997 VIOLISTE
51 METTE SEIDEL | 1981 | CELLISTE (FLORIS LEEUWENBERG)
MICHAËL MÜLLER | 1961 | CELLIST
MICHEL XIE | 1992 | PIANIST
MICHELLE CHOW | 1992 | PIANISTE
MILOU DE ROOY | 1990 | HARPISTE
MINTJE VAN LIER | 1982 | VIOLISTE
MIREYA PEÑARROJA SEGOVIA 1985 | CELLISTE
NMF MAGAZINE 2014
De toekomst Beleid
Educatieprojecten
Ruim een kwart eeuw NMF
Aan het uitgangspunt van het beleid zoals dat
Het NMF is van mening dat alleen het uitle-
Het Jubileumjaar 2013 ligt achter ons. Waar de
er nu ligt zal niet getornd worden.
nen van instrumenten niet volstaat. Een kost-
aandacht in dat jaar voornamelijk was gericht
Het doel blijft om musici en muziekstudenten
baar instrument ter beschikking stellen geeft
op het zoveel mogelijkheid aandacht geven
aan een bij hen passend instrument te helpen.
de ontwikkeling van de musicus in kwestie
aan het bestaan van het NMF, is onze focus
De groep van professionele beoefenaars van
een zeer krachtige impuls. Maar daarnaast
in 2014 weer grotendeels gericht op de kern-
muziek en van hen die dat willen worden blijft
zijn talloze andere elementen noodzakelijk
activiteit van het NMF: het ondersteunen van
de doelgroep van het NMF.
om een musicus succesvol te laten zijn. Het
musici door hen een instrument in bruikeen te
NMF zal aan deze elementen, mogelijk in sa-
geven. Alle hulp wordt hierbij buitengewoon
menwerking met andere organisaties op dit
op prijs gesteld.
Aankoopbeleid In de afgelopen jaren heeft er al een verschui-
gebied, meer aandacht gaan schenken. Pas
ving plaatsgevonden in het soort aankopen
zo levert de investering in een instrument een
van het NMF. Er zijn veel minder aankopen
optimaal resultaat voor de musicus.
gedaan, maar wel met een gemiddeld hogere
Amsterdam, 20 mei 2014
aankoopprijs. Deze ontwikkeling zal zich blij-
De fondsenwerving
drs. Marcel Schopman
ven voortzetten. Daarnaast zullen, meer dan
De fondsenwerving van het NMF is met name
directeur
voorheen, incidenteel instrumenten of stok-
op het gebied van inkomsten van particulie-
ken worden aangekocht die op projectbasis
ren succesvol. Het NMF richt zich ook bewust
gebruikt zullen kunnen worden.
op die groep. Niet alleen is er een grote groep
Cultureel erfgoed
vermogende particulieren in Nederland, het wegvallen van één of meerdere particuliere
Het NMF blijft het bewaren van cultureel
donateurs is veel minder ernstig dan het weg-
erfgoed als een belangrijk deel van zijn werk
vallen van een stichting of fonds. Bovendien
beschouwen. Bij de verdere uitbouw van zijn
zijn de particuliere donateurs van het NMF
collectie zal getracht worden een voor de Ne-
buitengewoon trouw. Maar zeer weinigen
derlandse vioolbouw evenwichtige en veel-
beëindigen hun donateurschap. De voor-
zijdige samenstelling te bereiken. Uiteraard
naamste reden van beëindiging is overlijden,
blijft bij het aankoopbeleid het belang van de
wat soms resulteert in een nalatenschap of
potentiële bruiklener altijd de eerste prioriteit
een legaat. Daarnaast is de fondsenwerving
hebben. Maar waar gelijkwaardige keuzes
bij stichtingen vaak gecompliceerd, kan deze
kunnen worden gemaakt, zal prioriteit gege-
slechts bijvoorbeeld eenmaal per jaar plaats-
ven worden aan Hollandse meesters, zowel
vinden en zijn de opbrengsten uit deze vorm
antieke als hedendaagse.
van fondsenwerving vaak geoormerkt. Waar het vermogen van stichtingen en fondsen in omvang veelal teruggelopen is, is bij particulieren het omgekeerde het geval.
52
NMF MAGAZINE 2014
Un pianoforte per perfezionisti Eén van de zeer bijzondere aanwinsten in 2013 betreft een Fazioli-vleugel. Het gaat hier om een instrument uit 1991 van 183 cm. Deze vleugel verkeert in zeer goede staat en is helemaal speelklaar. De naam Fazioli is nog niet zo bekend, want dit bedrijf is een nieuwkomer in pianoland, opgericht in 1980. In zijn korte bestaan heeft hij zich snel een plekje weten te veroveren tussen de topmerken. “Un pianoforte per perfezionisti“, noemt Paolo Fazioli zijn vleugels. En dat is de Fazioli ook: een instrument dat door veel pianisten ‘de Ferrari onder de vleugels’ wordt genoemd. U zult begrijpen dat het NMF blij verrast was door de komst van deze vleugel. De vleugel is deels geschonken en deels verkocht aan het NMF door een mevrouw uit het midden van het land. Hij vertegenwoordigt voor haar een belangrijke herinnering aan haar overleden man, waardoor het besluit om hem weg te doen haar niet makkelijk viel. Toch kon ze het niet over haar hart verkrijgen om de vleugel langer onbespeeld te laten en daarom besloot ze een goede bestemming te zoeken; zo kwam ze bij het NMF uit. De aankoop werd voor het NMF mogelijk doordat zij bereid was een aanzienlijk deel van de waarde aan het NMF te schenken. Dankzij een particuliere donatie kon het NMF het resterende bedrag van de aankoop bekostigen. Een bijzondere vleugel verdient een bijzonder talent. En dat kreeg deze vleugel ook in de persoon van Aidan Mikdad. Aidan is 12 jaar en speelt nog maar 4 jaar intensief piano, maar dat heeft hem niet belet al in 2013 de Concertwon hij ook nog eens de International Piano Competition in Lagny-sur-Marne in Frankrijk. Hij mag zich sindsdien de beste jonge pianist ter wereld noemen. De Fazioli-vleugel van het NMF komt daarom precies op tijd voor Aidan. Een topvleugel voor een toppianist!
© DIJKSTRA YOUNG PIANIST FOUNDATION
gebouw Talentenjacht te winnen. Begin 2014
53
NMF MAGAZINE 2014
Concert met “
In de lente van 2013 werd het NMF benaderd
Mijn jongste dochter Naomi Magdalena hoort
bouwd in 1750. Haar companen Giles Francis
door een meneer van de Stichting Het Glazen
tot de gelukkigen, ze bespeelt een Marconcini
(altviool) en Timora Rosler (cello) deden niet
Huis Amersfoort. Hij deelde het heuglijke feit
viool uit Italië, gebouwd in 1781. Ze is eerste vi-
voor haar onder en zo hoorden we een trio op
mee dat hij voornemens was het NMF te on-
oliste bij het Residentie Orkest en tweede
Concertgebouw-niveau, en dat domweg in de
dersteunen met zijn stichting en zo geschied-
violiste (op proef) bij de London Symphony.
Stationsstraat te Amersfoort. Als je al niet ont-
de. Als dank voor de genereuze gift, organiseer-
Voor zo’n positie heb je echt een kwaliteits
haast was, onthaast je al door deze muziek en
de het NMF in samenwerking met de stichting
instrument nodig. Het KCO heeft een eigen
de wijze waarop deze toptalenten het uitvoer-
een privé-concert. Een van de gasten van het
instrumentenfonds. Maar lang niet alle be-
den. Wij mochten van een vroeg Beethoven trio
concert schreef naar aanleiding van het con-
gaafde musici spelen in het KCO, daarom zijn
genieten. Als bonus kregen we een trio van de
cert een uitgebreide reactie.
we zo blij met het NMF. Dat heeft een gedurfd
te onbekende componist Dohnányi. Heerlijke
en creatief beleid. Er is plaats voor gerouti-
muziek. In de tijd dat hij het schreef misschien
“Het NMF-privéconcert voor Stichting Het Gla-
neerde musici van de hoogste klasse, maar er
achterhaald, maar wie maalt daar nu nog om?
zen Huis vond plaats op een bijzondere locatie:
is ook plaats voor jong talent. Het NMF is niet
Zoals mijn dochter Naomi zegt, dan kan je een
Terminus de Onthaasting. Gemeen hebben
bureaucratisch of partijdig. Ieder talent krijgt
beetje ‘romantisch raggen en ronken’. Nou, de
belanghebbenden van beide instanties een
een kans een instrument dat bij hem past te
koelkast in Amersfoort hoorden we niet meer!
handicap. De mensen van de Onthaasting die
mogen lenen.
Maar wel de muziek, de instrumenten en die
ons prima ontvingen en verzorgden hebben
heerlijke Santo Seraphin van Cecilia.
een verstandelijke handicap en de musici heb-
Dan het concert! Helaas is het strijktrio niet de
ben de handicap om een passend instrument
populairste kamermuziek, maar in de excel-
En daarmee bewijst zo’n concert zijn doel,
te kunnen verwerven. Goede instrumenten
lente keuze van het Serafino String Trio moch-
mensen uitnodigen om te investeren in het
zijn zo duur dat ze voor de standaardbeurs niet
ten we toch even in deze twee- tot driesterren
NMF. Want het betaalt zich ter plekke uit. We
te betalen zijn. Daarom worden ze geleend van
muziekkeuken meekijken, of liever gezegd
hoorden de motivatie om mee te doen met het
fondsen. Janine Jansen leent haar Stradivarius,
luisteren. In zo’n klein zaaltje is het echt gena-
NMF in vivo. Mooie instrumenten zijn onbe-
Maxim Vengerov leent zijn Stradivarius van de
deloos. De drie strijkers een meter voor je neus.
taalbaar, net als hun bespelers, dus wat weer-
Russische staat. En in Nederland lenenF zo’n
Een soort Kleine Zaal van Amersfoort. Zonder
houdt u om aan die onbetaalbaarheid iets mee
400 musici hun instrument van het NMF!
pluche, maar met een leuke ijskastdreun op de
te betalen?
achtergrond. Maar daar hadden we dus geen last van want het Serafino String Trio speelde
Tot de volgende keer en heel erg bedankt!
de ruis gewoon weg. Wat een musici! Als zij spelen ‘valt’ gansch het raderwerk stil. Als dit soort mensen gaan voor kamermuziek en niet kiezen voor een solocarrière (hotel in, hotel uit, eenzaam hoor), dan zijn het meestal rasmuzikanten. En Cecilia Bernardini is er zo een. Ze bracht het ondermeer tot concertmeester van het Dunedin Consort uit Glasgow, op dit moment een van de leidende barokensembles op het wereldpodium. Cecilia bergt ook een pre-romantische ziel in zich en kan dan niet om Beethoven heen. Daarvoor verstrekte het NMF haar een werkelijk prachtig instrument: een viool van Santo Seraphin, uit Venetië, ge-
54
Govert Jan Bach
”
NMF MAGAZINE 2014
© DONALD VAN HASSELT
koelkast
55
NMF MAGAZINE 2014
Bestuursverslag Het Jubileumjaar van het NMF kan als zeer geslaagd worden bestempeld. Het NMF slaagde
Verantwoordingsverklaring
- de instelling streeft naar optimale relaties met belanghebbenden, met gerichte aan-
er in een aantal aansprekende nieuwe evene-
Intern toezicht
menten te produceren. Met name door deze
Het NMF werkt volgens een bestuursmodel
inname en verwerking van wensen, vragen
evenementen werd een tot nu toe ongekende
waarbij het bestuur het merendeel van zijn ta-
en klachten.
hoeveelheid publiciteit voor het NMF gegene-
ken gedelegeerd heeft aan de titulaire directie.
reerd. Daarnaast heeft het NMF opnieuw een
Er is dus sprake van een toezichthoudend be-
Tijdens het verslagjaar 2013 vergaderden be-
aantal kwalitatief hoogstaande instrumenten
stuur. De directie geeft richting aan de organisa-
stuur en directie viermaal.
aan haar collectie kunnen toevoegen, waar-
tie, zorgt voor het verwerven van de nodige mid-
Vaste gespreksonderwerpen waren daarbij
mee jeugdig toptalent (bijvoorbeeld violiste
delen en het besteden daarvan en zorgt voor het
de financiële situatie van het NMF, toekomst-
Noa Wildschut en pianist Aidan Mikdad) in hun
adequaat functioneren van de organisatie in het
perspectieven, de rapportage en goedkeuring
ontwikkeling kan worden gesteund.
algemeen. De directie is dus zowel beleidsiniti-
van de aanbevelingen van de Instrumenten
ërend als beleidsuitvoerend. Het bestuur houdt
commissie, de vaststelling van het aankoop-
Ook is het NMF er opnieuw in geslaagd om
toezicht op het besturen door de directie, zo-
budget, een overzicht van de fondsenwerving
meer mensen warm te maken voor zijn doel-
wel door middel van preventief toezicht (vooraf
en de daarmee verband houdende activiteiten
stellingen. Het aantal donateurs steeg in 2013
worden plannen ter goedkeuring voorgelegd)
en personele zaken. Ook de samenwerkings-
in vergelijking tot vorig jaar met 13%. Tenslotte
als ook door toezicht achteraf (het functioneren
verbanden tussen NMF en derden waren regel-
werd ver boven de begroting gepresteerd. In
van de stichting wordt kritisch gevolgd en zo no-
matig onderwerp van gesprek. Ook stelt het
verband met extra kosten voor het Jubileum
dig wordt ingegrepen). De bevoegdheden van
bestuur in de vergaderingen de begroting, het
was een verlies van ruim €100.000 gebud-
de directeur van het NMF worden omschreven
jaarverslag en de jaarrekening vast. Naast de
getteerd. Het uiteindelijke resultaat was een
in het directiestatuut. Naast de directie bestaat
bovengenoemde vergaderingen is er met regel-
winst van ruim €35.000. In totaal werd dus
de Commissie Aanvragen en Instrumenten, die
maat contact tussen de directeur en individu-
€140.000 boven budget gepresteerd.
onafhankelijk van de directeur rechtstreeks ad-
ele leden van het bestuur over een variëteit aan
dacht voor de informatieverschaffing en de
viezen en aanbevelingen aan het bestuur geeft.
onderwerpen. Elk jaar wordt door de voorzitter,
Wel blijft de afhankelijkheid van een klein aan-
Evenzeer geldt dit voor de leden van de Raad van
na consultatie van de overige bestuursleden,
tal schenkingen of legaten een probleem. Het
Advies, die dit op individuele basis kunnen doen.
een functioneringsgesprek met de directeur
NMF blijft streven naar een kasreserve van
Hierdoor is gegarandeerd dat de directie zelf
gevoerd. Er vindt ook jaarlijks een gesprek met
minimaal een jaar exploitatiekosten. Verste-
geen beslissingen kan nemen over de aanschaf
penningmeester en accountant plaats.
viging van het draagvlak van het NMF blijft
van instrumenten en/of het goedkeuren van
daarom ook de komende jaren een belangrijk
een aanvraag voor een muziekinstrument.
Samenstelling van het bestuur
aantal donateurs blijft noodzakelijk. Maar
De leden van het bestuur verklaren de volgende
In 2013 bestond het bestuur van het NMF uit
daarnaast is het opvallend en geruststellend
principes, opgenomen in de artikelen 4 lid 1.A, 4
zes leden. De samenstelling ziet u hiernaast.
te constateren dat driekwart van de door het
lid 4 en 4 lid 5.2. van het Reglement CBF-keur te
NMF ontvangen legaten en nalatenschappen
onderschrijven:
Het NMF streeft ernaar het bestuur zo sa-
afkomstig is van mensen die bij leven niet bij
- binnen de instelling dient de functie ‘toezicht
men te stellen dat alle noodzakelijke soorten
het NMF bekend zijn. Dat maakt het waar-
houden’ (vaststellen of goedkeuren van plan-
kennis en contacten vertegenwoordigd zijn.
schijnlijk dat er op dat gebied in de toekomst
nen en het kritisch volgen van de organisatie
Naast algemeen bestuurlijke elementen gaat
nog veel verwacht mag worden.
en haar resultaten) duidelijk te zijn gescheiden
het daarbij ook met name om kennis van het
uitgangspunt. Structurele vergroting van het
van het ‘besturen’ dan wel van de ‘uitvoering’.
Nederlandse muziekleven en kennis van in-
- de instelling dient continu te werken aan een
strumenten. De bestuursleden hebben allen
optimale besteding van middelen, zodat ef-
een gezamenlijke bevoegdheid met andere
fectief en doelmatig gewerkt wordt aan het
bestuurders.
realiseren van de doelstelling.
56
NMF MAGAZINE 2014
De bestuursleden hebben de volgende functies:
Prof. ir. W. Dik Voorzitter Raad van Advies Connekt Voorzitter Brabantse Stichting voor Ondernemendheid Voorzitter EU PowerNet Team Ambassadeur Habitat for Humanity Nederland Freelance hoogleraar TU Delft
Dhr. H. Hollander, RA Partner Cleantech & Sustainability services Penningmeester Child At Venture Vakjurylid Koning Willem 1 prijs plaquette voor duurzaamheid
Mr. S.A. Reinink Algemeen Directeur Het Concertgebouw NV Voorzitter Stichting G. Ribbius Peletier jr. tot behoud van
Het bestuur krijgt geen vergoeding voor zijn werkzaamheden. De leden hebben de mogelijkheid een onkostenvergoeding voor gemaakte reis- en telefoonkosten ten behoeve van de stichting te ontvangen. Hiervan is in 2013 zeer bescheiden gebruik gemaakt. Het bestuur heeft het salaris van de directeur vastgesteld conform de Adviesregeling van de VFI, de overkoepelende brancheorganisatie voor Goede Doelen. Voor een toelichting op bovenstaande wordt verwezen naar de jaarrekening 2013. Amsterdam, 20 mei 2014
het Landgoed Linschoten Lid Raad van Toezicht Nationaal Museum Speelklok Lid Raad van Advies Nexus Instituut Lid Raad van Advies Stichting Het Nationale Park De Hoge Veluwe
Prof. ir. W. Dik voorzitter
Lid Bestuur Stichting 4 mei concert Lid bestuur Stichting Tjardus Greidanus
Mr. D.C. Baron van Wassenaer Lid ING Senior Leadership Team Global Head Network Regent Stichting Twickel, te Delden, Regent Stichting RCOAK te Amsterdam Voorzitter Stichting Jacoba van Wassenaer Fonds Voorzitter Stichting Bouwstenen voor Dierenbescherming, Leiden Vice-voorzitter Stichting Lemstra, Amsterdam Lid Bestuur Ir. H.G. Boumeester Foundation
Mr. J.W.P. Verheugt Raadsheer-plaatsvervanger in het gerechtshof te Amsterdam Rechter-plaatsvervanger in de rechtbank te Amsterdam
Mw. drs. S.C. Wolff Lid Bestuur WWF Schweiz Adviseur Artists for Nature Foundation Lid bestuur Stichting NatuurZijn Zakelijk leider Nederlandse Fluit Academie Voorzitter Stichting Mirador
Samenstelling en rooster van herbenoeming functie
aangetreden herbenoeming
Prof. ir. W. Dik
2001
n.v.t
Dhr. H. Hollander RA
2006
2014
Mr. D.C. Baron van Wassenaer
2002
2015
1994
2016
Mr. S.A. Reinink
2008
2016
Mw. drs. S.C. Wolff
2009
2017
Mr. J.W.P. Verheugt
57
BEKNOPT VERSLAG OVER 2013
Voorzitter Adviescollege verloftoetsing TBS
INTERVIEW
© MERLIJN DOOMERNIK
DOOR GUIDO VAN OORSCHOT
Mascha van Nieuwkerk (24, bruiklener van het NMF sinds 2003) combineert de masters cello en geschiedenis. Met haar strijkerscollectief Fuse organiseert ze clubavonden waarin alle genres door elkaar lopen. ‘Vaak merken we dat juist klassieke stukken het meest indruk maken.’
Mooie
NMF MAGAZINE 2014
Kun jij ook zo tobben over de toekomst van klas-
Fairouz. In het derde blok staken we over naar
Als historicus ben je in de 19de-eeuwse muziekcul-
sieke muziek?
Zuid-Amerika, met muziek van Villa-Lobos,
tuur van Amsterdam gedoken. Duffe boel?
Nee hoor, ik ben juist heel optimistisch! Men-
maar ook een masquenada, een lied dat mijn
Integendeel, muziek stond midden in het le-
sen van mijn generatie zijn wel degelijk gevoe-
generatiegenoten kennen van de popgroep
ven. Luisteraars konden oprecht verontwaar-
lig voor klassieke muziek. Ik heb tenminste
Black Eyed Peas. En al die tijd verspreidde een
digd raken als Brahms een muzikale keuze
nog nooit iemand horen zeggen: da’s niks voor
geur-dj de geuren die pasten bij het continent.
maakte die hen niet zinde.
singer-songwriters, maar staan net zo goed te
Het Koninklijk Concertgebouworkest moet het
Maar die concertprogramma’s hingen toch als los
popelen om kennis te maken met klassiek. Ik
kortom over een andere boeg gaan gooien?
zand aan elkaar? Een deeltje strijkkwartet, een
zie een groot potentieel publiek, maar je moet
Dat denk ik dan weer niet. Je hebt groepen
losse aria, een ouverture. Daar halen wij tegen-
wel aansluiten bij hun beleving.
nodig die nieuwe initiatieven ontplooien, zo-
woordig de neus voor op.
als Fuse, maar ook instellingen die de traditie
Ten onrechte. Je kunt het achterhaald vinden,
Hoe doe je dat?
in de hoogst denkbare kwaliteit koesteren.
maar zo’n potpourri maakt een programma
Door klassieke muziek niet te presenteren in
Uiteindelijk willen wij met onze avonden
wél aantrekkelijk voor het publiek. Als je
een apart domein. Dan maak je er een muse-
jonge mensen aansporen om ook eens naar
vocale en instrumentale muziek afwisselt,
um van. Voor mijn leeftijdsgenoten zijn visue-
het Concertgebouw te gaan. Ik ben een soort
komt de kleur van allebei beter uit. Een fris
le elementen bijvoorbeeld belangrijk, daar zijn
curator. Mensen met belangstelling voor klas-
menuetje voor strijktrio, een aria vol adre-
ze nu eenmaal mee opgegroeid. Verder is mu-
sieke muziek weten vaak niet waar ze moeten
naline, een intiem duet voor alt en sopraan:
ziek voor hen een leuke manier om te sociali-
beginnen en hebben iemand nodig die zegt:
je krijgt een avond met een spanningsboog
seren. En ze denken associatief. Met mijn strij-
luister hier eens naar. Bij het tv-programma
waarin je mooie verhalen kunt vertellen. De
kerscollectief Fuse organiseer ik clubavonden
De Tiende van Tijl doen ze dat heel handig:
programmering zoals we die nu kennen, met
waarin we van het een naar het ander sprin-
ze laten bijvoorbeeld zien hoe de popgroep
een ouverture, een soloconcert en een sym-
gen. Als je iemand eerst euforisch maakt met
Pink Floyd een spannend akkoord oppikt bij
fonie, is in Amsterdam trouwens pas in de
een arrangement van Britney Spears, wordt
jazzpianist Miles Davis, die op zijn beurt ge-
jaren 1880 ingevoerd door Julius Röntgen. Hij
hij daarna extra gegrepen door muziek die op-
ïnspireerd is geraakt door een pianostuk van
kwam uit de Duitse traditie, met filosofen als
eens heel kwetsbaar is. We spelen klassiek en
Claude Debussy. Bij Fuse zetten we steevast
Hegel en Schopenhauer die zeiden: muziek is
eigentijds met hetzelfde elan en merken vaak
een Spotifyplaylist op de website, zodat ons
het hoogste van het hoogste. Tot de vroege
dat juist klassieke stukken het meest indruk
publiek de stukken van elke editie kan terug-
19de eeuw was muziek weinig meer dan ge-
maken. Die hebben de eeuwen natuurlijk niet
luisteren.
organiseerd geluid.
mij. Twintigers lezen poëzie, ze luisteren naar
voor niets getrotseerd. Wordt internet van doorslaggevend belang?
Wat is je leukste verovering tot nu toe?
Beschrijf eens zo’n programma van Fuse?
In elk geval kan ik via sociale media mijn pu-
Een rapper. Ik zat in de kleedkamer te stem-
Eén avond hebben we bedacht vanuit een vi-
bliek gemakkelijk bereiken. Niet alleen voor
men toen hij binnenliep. Wow!, riep hij, komt
ool, een prachtig 17de-eeuws instrument van
het delen van muziek of het promoten van
er zóveel geluid uit zo’n ding. Alle muziek die
Bouwmeester, uit de collectie van het NMF.
een clubavond, maar ook om geld bij elkaar te
hij kende was digitaal en elektronisch. Best
Waar kan die de afgelopen eeuwen allemaal
krijgen. Met een ander ensemble, Five, breng
wel heftig: hij was helemaal geshockeerd
geweest zijn, vroegen we ons af. We begon-
ik bijvoorbeeld cello, design en nieuwe mu-
door dat trillende instrument.
nen in de Balkan met Zigeunerweisen van Sa-
ziek bij elkaar. Via de website voordekunst.nl
rasate, op cimbalom begeleid door Vasile Ne-
hebben we een tournee gefinancierd. Je zet er
dea, een Nederlandse Roma. De tweede helft
een filmpje bij en bedenkt leuke extra’s voor de
speelde zich af in Arabische sferen, met bij-
donateurs. Zo groeit vanzelf een community.
voorbeeld een stuk van de Libanese zangeres
verhalen
59
NMF MAGAZINE 2014
Behalve dat het NMF inmiddels bijna zijn gehele collectie instrumenten op de website heeft geplaatst, zijn ook alle NMF-musici daar te vinden. Iedere musicus die een instrument met een foto en een omschrijving van zichzelf. Zo wordt een maximale transparantie nagestreefd. In dit magazine vindt u de profiel pagina’s van drie musici.
© MARCO BORGGREVE
of stok in bruikleen heeft, presenteert zich
MUSICUS IN BEELD
Joachim Eijlander “Sinds ongeveer tien jaar ben ik een gelukkige bruiklener bij het Nationaal Muziekinstrumentenfonds. De cello waarop ik nu speel, is in 1870 gebouwd door Gaetano Chiocchi te Padova. De strijkstok is van Nikolaus Kittel, een Duitse vioolbouwer die zijn atelier in hartje St Petersburg had. De stok is in 1860 aldaar gemaakt. Deze cello en stok zijn dus leeftijdgenoten. Dit is niet de enige reden waarom ze zo goed bij elkaar passen. Ze halen het beste bij elkaar naar boven, zoals goede vrienden dat kunnen. De cello klinkt nog voller, ronder en ook transparanter door deze strijkstok. Iedere dag sta ik er weer versteld van en het blijft mij uitdagen om steeds meer te spelen. Het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds vind ik echt geweldig. Er is een uitmuntende expertise, die mij steeds verder helpt in mijn werk.
60
Er is goed en duidelijk management. Maar bovenal is er een enorme passie en belangstelling voor de bruikleners bij iedereen die er werkt. Er ontstaan mooie ideeën en steeds als ik er langs geweest ben, kom ik er geïnspireerd vandaan. Het komt geregeld voor dat ik iemand van het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds bij een concert van mijn strijkkwartet in de zaal zie zitten. Mijn strijkkwartet, het Rubens Quartet, heb ik mede opgericht in 2000, bijna veertien jaar geleden. Het mooiste aan mijn kwartet vind ik, naast de grote rijkdom van het repertoire, concerten geven. Een concert is iets magisch, het is een liefdevolle overgave aan het het nieuwe, het onbekende. Een concert is nooit routine, het is een steeds verder gaande zich verdiepende ontdekkingsreis. Dit is zeker nu wij meer en meer in het buitenland actief zijn het geval; het
reizen brengt zoveel nieuwe indrukken en nieuwe vriendschappen met zich mee, dat is zeker van positieve invloed bij concerttoernees. Naast mijn kwartet begin ik ook solistisch en in andere kamermuziekformaties werkzaam te zijn. Dit is voor mij na veertien jaar kwartetspel een logische stap. Eind september 2013 vroeg het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds mij een soloconcert te geven in Amsterdam, ik speelde met veel plezier suites van Bach en Britten. Ik hoop van harte u snel tegen te komen op mijn ontdekkingsreis!”
NMF MAGAZINE 2014
Een verjaardagsfeest! Het NMF organiseert met grote regelmaat
land, met plaats voor zo’n 175 toehoorders.
Le Poole: “Ik ben er nog steeds erg van onder de
privé-concerten. Voor donateurs of anderen
Een schitterende entourage voor muziek van
indruk dat het in alle opzichten zo voortreffelijk
die iets te vieren hebben. Een verjaardag, een
Vivaldi, Bach en Schubert, uitgevoerd door een
is geweest.”
jubileum, een herdenking, een afscheid, een
indrukwekkend strijktrio van zijn juist met een
receptie. Bij mensen thuis, op speciale plek-
cello van het NMF afgestudeerde nichtje Sas-
ken of in het NMF-huis, het oudste stenen huis
kia Le Poole, met Rolin van Opstal (met NMF-
van Amsterdam. Een van die concerten in 2013
viool) en Walter de Kok (viool/altviool). Zelf
vond plaats ter gelegenheid van de verjaardag
speelt Rudolf Le Poole vanaf zijn tiende viool.
van een van onze trouwe donateurs, Rudolf Le
Hij gaat graag naar kamermuziekconcerten
Poole.
en speelt al ruim veertig jaar in een kwintet. De passie voor muziek, zijn trots op zijn nichtje
De zeventigste verjaardag van een muziek
en het enthousiasme voor het NMF deelde hij
liefhebber als Rudolf Le Poole kon haast niet
graag met zijn gasten. Dat resulteerde in een
mooier – in ieder geval niet muzikaler – dan in
enorme vrijgevigheid van hem: het verjaar-
de vorm van een huisconcert in samenwerking
dagscadeau voor de jarige werd een enorme
met het NMF. De familie Le Poole had hiervoor
steun aan de musici van het NMF. Het door
een kerkje in Woerden in gedachten, een intie-
zijn gasten gedoneerde bedrag stemt het NMF
me schuilkerk uit het midden van de 17e eeuw
evenals Le Poole en zijn vrouw zeer dankbaar!
van de oudste Lutherse gemeente van Neder-
Viert u ook iets bijzonders binnenkort? Het NMF verzorgt desgewenst voor u een privéconcert! Bel of mail Manon Veenendaal voor informatie, of kijk op © HANS LE POOLE
www.muziekinstrumentenfonds.nl
61
NMF MAGAZINE 2014
Behalve dat het NMF inmiddels bijna zijn gehele collectie instrumenten op de website heeft geplaatst, zijn ook alle NMF-musici daar te vinden. Iedere musicus die een instrument met een foto en een omschrijving van zichzelf. Zo wordt een maximale transparantie nagestreefd. In dit magazine vindt u de profiel pagina’s van drie musici.
© MARCO BORGGREVE
of stok in bruikleen heeft, presenteert zich
MUSICUS IN BEELD
Joris van den Berg “Ik ben Joris van den Berg, cellist (solist en kamermusicus) en al lange tijd bruiklener van het NMF. Vanaf ongeveer mijn 15e tot mijn 20e had ik een prachtige cello van Jaap Bolink van het NMF in bruikleen. Met deze mooie cello heb ik mijn eerste concerten gegeven en ik denk dan ook met veel plezier terug aan die tijd. Na het winnen van het Nationaal Celloconcours 2006 kreeg ik de bijzondere kans om op een Guadagnini cello van het NMF te spelen. Een heel speciale cello met een fantastische klank, maar die tegelijkertijd een enorme uitdaging vormde om te bespelen (ook omdat deze alleen met darmsnaren bespeeld mocht worden). Sinds 2010 bepeel ik nu een Grancino cello uit 1703. Het is een fantastisch instrument, een echte ‘all-rounder’.
62
Nu, na bijna twee jaar met de Grancino, blijf ik nog steeds nieuwe klanken en karakters ontdekken en ik denk (en hoop) dat dit nog lang zal blijven. Er gaat geen concert voorbij zonder dat ik een compliment krijg over de klank van dit prachtige instrument. Daarbij heb ik ook sinds 2009 een ‘Tourte l’Ainé’ strijkstok in bruikleen. Een stok is zo mogelijk nog persoonlijker en belangrijker dan het instrument zelf. Na veel zoeken en uitproberen heb ik in deze stok een balans gevonden tussen robuustheid en flexibiliteit. Met deze stok kan ik de meest intensieve tot de meest intieme klanken vinden. Ik ben het NMF ongelooflijk dankbaar voor de fantastische kansen die zij mij en vele andere musici bieden en hebben geboden. Een goed instrument geeft ons
de kans om de mogelijkheden tot het uiterste te benutten en het NMF maakt het mogelijk dat wij (jonge) musici geschikte instrumenten bespelen om op de grote podia te staan. Nadat ik in verschillende landen gestudeerd heb, besef ik nog veel meer de onvoorstelbare waarde van een fonds als het NMF. In geen ander land hebben zoveel jonge musici de kans om op zulke goede instrumenten te spelen. Het is ontzettend stimulerend om een goed instrument te hebben en ik denk dat ik zelf niet bereikt zou hebben wat ik nu heb zonder de hulp van het NMF!”
NMF MAGAZINE 2014
DOOR FRITS SCHUTTE
© NANCY HOROWITZ
Wat is er gebeurd met ‘de Jacobs’ van Harriet Krijgh? Als het je doel is om een talentvolle musicus
jaren. Naast haar intensieve studie in Wenen,
bleek nog niet zo makkelijk, daarvoor was de
een impuls te geven in de carrière door een in-
bouwde ze aan een succesvolle concertprak-
relatie te sterk geweest. Toch vertelde ze ons
strument beschikbaar te stellen dat uitdaagt,
tijk. Zo volgden optredens in de Musikverein
kort geleden dat ze hem, met pijn in het hart,
inspireert en mee beweegt, dan moet je er ook
en het Konzerthaus in Wenen, trad ze in Ne-
aan het NMF terug zou geven. Ze zei erbij: “ik
op voorbereid zijn dat hij of zij op gegeven mo-
derland onder andere op in de Doelen, het
ben ontzettend dankbaar voor iedere minuut
ment de vleugels uitslaat en zonder jouw hulp
Concertgebouw en Vredenburg en nam ze drie
die ik op de fantastische Jacobs mocht spelen
een eigen weg gaat. In het geval van Harriet
CD’s op. Ze won verschillende prijzen, waar-
en neem ontzettend goede en mooie herin-
Krijgh ging dat wel heel snel, in minder dan drie
onder ook de eerste én de publieksprijs tijdens
neringen mee”. De lijn met het NMF was in de
jaar. Harriet klopte eind 2010 bij het NMF aan
de Amsterdamse Cello Biënnale in 2012. Sinds
afgelopen drie jaar niet alleen verbonden via
en kon vrij direct geholpen worden dankzij het
September 2013 studeert ze als ‘jonge soliste’
de Jacobs. Het NMF bood Harriet ook een po-
feit dat we een absoluut unieke Jacobs-cello
aan de gerenommeerde Kronberg Academy in
dium, betrok haar in de publiciteit en kon haar
uit 1690 konden aankopen. Toen ze de Jacobs
Berlijn. Harriet’s profiel staat ondertussen op
vaak van waardevol advies dienen. Wij houden
voor het eerst aanstreek tijdens een klanktest
de website van één van de belangrijkste impre-
er een dubbel gevoel aan over hier bij het NMF:
in de grote zaal van het Muziekgebouw aan ‘t
sariaten, naast grote namen als Yo-Yo Ma en
Harriet heeft haar vleugels uitgeslagen en is bij
IJ, was er onmiddellijk een klik. Ik was erbij en
Christian Tetzlaff. En dan is het niet vreemd dat
ons weg.... Gelukkig gaat ze precies die kant op
voelde, hoorde en zag dat dat gebeurde. Ze
er een moment komt waarop er een ander, nóg
die wij haar al die tijd toewensten. Wij gunnen
vergeleek verschillende cello’s kort na elkaar,
mooier instrument in haar handen belandt.
haar daarbij ontzettend veel succes!
maar zodra ze de Jacobs speelde, veranderde
De enorme drang waarmee Harriet steeds op
En wat de Jacobs betreft, ook die gaat een nieu-
haar houding en haar verhaal. De muziek kreeg
zoek is gebleven naar nieuwe mogelijkheden,
we weg. Na eerst bewonderd te zijn tijdens
een andere dimensie en Harriet verdween in
meer klankkleuren en een grotere dynamiek,
een exclusieve presentatie over oudhollandse
een diepe concentratie; zo’n ervaring gun ik
werd ineens gestild toen ze een prachtige
vioolbouw in het Gemeentemuseum van Den
iedere musicus en overigens ook iedere toe-
Montagnana-cello mocht uitproberen die haar
Haag, gaat hij opnieuw naar Wenen, wederom
hoorder! Harriet klampte zich aan de Jacobs
door een particuliere verzamelaar in bruikleen
in handen van een zeer talentvolle Nederland-
vast en er volgden drie ongelofelijk succesvolle
werd aangeboden. Het loslaten van de Jacobs
se student: Bas Jongen.
63
NMF MAGAZINE 2014
MIRIAM VAN ESSEVELD | 1994 | VIOLISTE
MIRJAM WIJZENBEEK | 1982 | VIOLISTE
MONIEK DE LEEUW | 1986 | VIOLISTE (EDDIE WESTVEER)
MONIQUE HEIDEMA | 1966 | CELLISTE
MYRTHE HELDER | 1983 | VIOLISTE
MYRTO MORAITOU | 1987 | VIOLISTE
NAOMI BACH | 1980 | VIOLISTE
NAOMI DE VRIES | 1995 | VIOLISTE
NASIM DE HAAS-ALLAMEHZADEH | 1980 | VIOLISTE
NELLY PAVLOVA | 1972 | PIANISTE
NICOLAS VAN POUCKE | 1992 | PIANIST
NIENKE KOSTERS | 1987 | CONTRABASSISTE
NINO GVETADZE | 1981 | PIANISTE
NOA EYL | 1988 | VIOLIST
NOA WILDSCHUT | 2001 | VIOLISTE
NOOR HENDRIKS | 2001 | VIOLISTE
NORA VAN DER STELT | 1989 | VIOLISTE
NORMAN JANSEN | 1969 | VIOLIST
OENE VAN GEEL | 1973 | ALTVIOLIST
OLFJE VAN DER KLEIN | 1994 | VIOLISTE
OLGA ALESHINSKI | 1972 | VIOLISTE
OLGA RYBINA | 1984 | VIOLISTE
OLIVIA SCHEEPERS | 1989 | VIOLISTE
OTTO BAKKER | 1987 | CELLIST
PAMELA KUBIK | 1970 | VIOLISTE
PEPIJN MEEUWS | 1974 | CELLIST
PETER JESSEN | 1976 | CONTRABASSIST
PETER LEERDAM | 1952 CONTRABASSIST
PIA EVA GREINER | 1985 | CELLISTE
PIETER DE KOE | 1994 | CELLIST
PIETER VAN LOENEN | 1993 | VIOLIST
PIETERNEL TILS | 1999 | VIOLISTE
PIOTR JASIURKOWSKI | 1987 | VIOLIST
QUINTIJN VAN HEEK | 2003 | VIOLIST
QUIRINE SCHEFFERS | 1976 | VIOLISTE (MERLIJN DOOMERNIK)
QUIRINE VIERSEN | 1972 | CELLISTE
RADKA DIJKSTRA-DOHNALOVA | 1976 VIOLISTE
RAPHAELLA ENGELSBERG | 1989 VIOLISTE
RARES MIHAILESCU | 1979 | CELLIST
RATA KLOPPENBURG | 1963 | CELLISTE
REINDERT KRAGT | 1989 CONTRABASSIST
RENATE VAN RIEL | 1971 | VIOLISTE
RICK STOTIJN | 1982 | CONTRABASSIST
RIËTTE OLTHOF | 1989 | PIANISTE
RIK KUPPEN | 1994 | PIANIST
RIK OTTO | 1967 | CELLIST
ROAR BLASMO | 1987 | CELLIST
ROBIN VAN GAMEREN | 1994 ALTVIOLIST
64 RENÉ VAN MUNSTER | 1989 | CELLIST
NMF MAGAZINE 2014
ROELAND JAGERS | 1980 ALTVIOLIST
ROGER REGTER | 1972 | CELLIST
ROLIN VAN OPSTAL | 1994 | VIOLISTE
ROMY UIJTTENBOOGAART | 1999 VIOLISTE
ROOSJE REUMKENS-DILLINGH | 1978 VIOLISTE
ROSA ZARZUELA GUTIERREZ | 1989 ALTVIOLISTE
ROSALINDE KLUCK | 1981 ALTVIOLISTE
ROSANNE PHILIPPENS | 1986 VIOLISTE
ROSANNE SLOOTS | 1996 ALTVIOLISTE
RUBEN VAN KRUISTUM | 1989 CELLIST
RUTGER FRANSEN | 1993 | CELLIST
RUUD MEESTER | 1971 | CELLIST
RYO TAKAYAMA | 1997 | VIOLIST
RYUKO ELIZABETH REID | 1985 | VIOLISTE
SABINE POIESZ | 1987 | VIOLISTE
SABINE VAN LIER | 1988 | VIOLISTE
SALIM METINOV MEHMEDOV | 1995 ALTVIOLIST
SALOMÃ&#x2030; BONNEMA | 2001 | VIOLISTE
SAMIRA VAN DE WALLE | 1986 CELLISTE
SAMUEL TAMARIT OTERO | 1987 VIOLIST
SANDER VAN BERKEL | 1979 | CELLIST
SANNE VAN DER HORST | 1978 CELLISTE
SARAH LOUISE KAPUSTIN | 1981 VIOLISTE
SASKIA HUISINK | 1981 | HARPISTE
SASKIA LE POOLE | 1985 | CELLISTE
SEBASTIAAN DE RODE | 1974 | CELLIST
SEBASTIAAN HAGEMAN | 1998 GITARIST
SEBASTIAAN VAN HALSEMA | 1985 | CELLIST
SERGEY ARSENIEV | 1982 | VIOLIST
SERVAAS JESSEN | 1990 CONTRABASSIST
SHIN SIHAN | 1994 | VIOLIST
SHUANN CHAI | 1975 | PIANISTE
SIETSE-JAN WEIJENBERG | 1983 CELLIST
SILVAN LIKLIKUWATA | 1998 | CELLIST
SIMON DANELL | 1989 | PIANIST
SIMON VERBANDT | 2000 CELLIST
SINAN ERCAN | 1982 | CELLIST
SJAAN OOMEN | 1985 | VIOLISTE
SOFIA VASHERUK | 1988 | PIANISTE
SOFIE VAN DER SCHALIE | 1989 ALTVIOLISTE
SONJA SCHRAVESANDE | 1999 VIOLISTE
65 SOPHIA TORRENGA | 1979 | VIOLISTE
SOPHIE GROOTE | 1988 | ALTVIOLISTE
SOPHIKO SIMSIVE | 1991 | PIANISTE
SPLENDOR AMSTERDAM | 2013 VLEUGEL
STEPHAN NIEUWESTEEG | 1992 VIOLIST (RONALD KNAPP)
STEUART PINCOMBE | 1987 | CELLIST
NMF MAGAZINE 2014
Een viool als Het NMF, zo zeggen we al jaren, is eigenlijk een huwelijksbureau. Een bemiddelingsbureau tussen musicus en instrument. Want een viool is niet zomaar een prachtige viool, een viool moet vooral passen bij de musicus. Het is eigenlijk net als het uitzoeken van een parfum. De geur die bij je past is vooral een hoogstpersoonlijke keuze. Zo kan het dat een instrument in de handen van de één schittert, en in de handen van een ander veel minder goed functioneert. Frederieke Saeijs speelt sinds 2008 op een viool van het NMF die naadloos aansluit bij wat zij verlangt van een topinstrument. Zij vertelt in hartstochtelijke bewoordingen over haar bijzondere relatie met haar bijna drie eeuwen oude Petrus Guarnerius.
“
Al bij de eerste ontmoeting met dit instrument was duidelijk dat het een viool is met een pittig karakter. Net als bij een temperamentvol paard voelde ik dat het een behoorlijke klus zou worden om het te “temmen”. En juist dat sprak me aan bij de eerste streek. De viool, een “hij” in mijn beleving, gaf mij qua klankvorming zeker niet meteen mijn zin. Ik moest goed zoeken om het juiste “contactpunt” (tussen de toets en de kam) in combinatie met de juiste streeksnelheid en hoeveelheid stokhaar te vinden, waarbij de klank niet “op slot ging” of protesteerde, maar juist maximaal straalde en zong. Mijn leraar in de VS toentertijd speelde er af en toe een noot op om iets voor te doen in de les, waarop hij dan geregeld een kreet slaakte van “I don’t understand how you can play this fiddle!!”. Ja, het heeft zeker tijd gekost om dit instrument (een beetje) te leren kennen, maar ik vond het heerlijk om mijn tanden in die uitdaging te zetten! Het studeren en concerteren op deze viool is en blijft een eindeloze ontdekkingstocht van zijn karakter en zijn klankkleurmogelijkheden, een wisselwerking die net als bij een vriend-
66
NMF MAGAZINE 2014
een parfum schap of andersoortige relatie met een
zo groot is, wordt je als musicus qua inspiratie
concert van Alban Berg vertolkt. Probleemloos
mens altijd in ontwikkeling lijkt te zijn.
enorm gevoed en borrelen de muzikale ideeën
kon ik met de klank boven het orkest uitko-
Het was alsof de grond onder mijn voeten
zo ‘ploep!’ als bij een fontein naar boven. Echt
men, ook wanneer in het tweede deel met alle
ging trillen toen ik deze viool voor het eerst
‘pingpongen’ is het dus, tussen musicus en
geweld het noodlot toeslaat in de muziek. Als
aanraakte met de strijkstok, alsof ik in de
instrument! Niet-musici kijken je vaak een
musicus kan je nog zo’n goede techniek heb-
buurt kwam van een wakker wordende vul-
beetje vreemd aan als je het hebt over je in-
ben, maar zonder een goed instrument ben je
kaan, en dat gevoel is nooit meer weggegaan.
strument als ‘partner’, laat staan als ‘levend
als solist achter in de zaal niet meer te horen.
wezen’…maar de invloed van een instrument Gek genoeg doet het instrument pas wat ik
op het uiteindelijke creatieve en muzikale re-
Het mooie aan dit instrument is, dat hij zich
wil als ik het laat ‘leiden’. Deze viool een van
sultaat is dan ook ‘wezenlijk’. Een muziekstuk
als een salamander kan aanpassen, van een
tevoren bedachte klank ‘opleggen’, maakt
dat drie keer door één en dezelfde musicus
meer robuuste klank voor het orkest naar een
dat hij zich als een slak in z’n huisje terugtrekt
op drie verschillende instrumenten wordt
meer elegante klank in een kamermuziekbe-
met de deur op slot. Pas als ik het instrument
uitgevoerd, zal drie verschillende interpre-
zetting. Vaak krijg ik na concerten i.p.v. “Wat
vrij baan geef om mij, als ware hij mijn dans
taties opleveren. En andersom zal hetzelfde
heb je mooi gespeeld” of iets dergelijks, te ho-
partner, bij de hand te nemen en te leiden, kan
instrument, bespeeld door drie verschillende
ren “ Wat heb je een mooi instrument zeg! Wat
ik met subtiele suggesties en kleine aanpas-
musici, ook drie keer anders klinken - net als
is het?”. Dus, alle hulde voor Petrus Guarneri!!
singen langzaam mijn eigen handtekening
een parfum dat bij iedere drager ervan anders
Natuurlijk kan ik nooit (althans, tenzij ik de
toevoegen aan de klank. Vooral als ik in een
ruikt. Het plafond, of de bodem, van dit in-
loterij win of een aantal banken beroof), zelf
grote zaal speel en het instrument zijn vleu-
strument heb ik nog lang niet bereikt, sterker
een instrument van dit kaliber bekostigen. Ik
gels maximaal kan spreiden, dan voel ik ‘de
nog, het lijkt wel alsof dit instrument geen
realiseer mij maar al te goed dat het een bui-
teugels van het paard’ ontspannen en komt
grens heeft wat uitdrukkingsmogelijkheden
tengewone luxe is om überhaupt op een in-
zijn kleurrijke ziel volledig tot leven. Daaren-
betreft. Hij daagt me uit, en blijft in zekere
strument van deze klasse te kunnen spelen,
tegen kan het spelen in een kleinere, drogere
zin een mysterie voor me. Een onweerstaan-
dankzij het NMF. Tijdens mijn concertreizen
ruimte, soms een bijna ‘ongelukkig’ gevoel op-
baar mysterie zelfs, dat ik maar niet volledig
kom ik genoeg musici tegen die om een goed
wekken, alsof het instrument worstelt en zijn
kan doorgronden, beheersen of ‘grijpen’! En
instrument verlegen zitten, omdat zij in hun
klank als een soort Alice in Wonderland met
daardoor zo aantrekkelijk als een magneet.
eigen land geen fonds zoals het NMF hebben.
armen en benen uit de f-gaten van de klank-
Kortom, ik ben ontzettend veel van dit instru-
kast puilt. Naast het pittige karakter spreekt
ment gaan houden!
me de combinatie tussen de stralende, bijna
Dus, tot slot wil ik heel erg graag mijn grote dank uiten voor de afgelopen zes onvergete-
‘ijle’ klank in de hoogte (vergelijkbare sensa-
Het is mijn grote wens en droom om de sa-
lijke jaren op dit prachtinstrument! Muchísi-
tie met het inademen van pure, frisse wind
menwerking met deze viool en het NMF
mas gracias!!! Deze viool is ondertussen een
bovenop een bergtop) en de warme, ronde
voort te zetten. Ik ben nog lang niet uitge-
deel van me geworden, ook al weet ik dat ik
klank in de diepte (als ware hij een altviool)
groeid op dit instrument! En ik hoop dat de
slechts een passant ben in zijn lange leven en
mij enorm aan. Ik kan er alle kanten mee op!
viool ook nog niet op mij is ‘uitgeluisterd’.
dat ik een grote geluksvogel ben dat hij op m’n pad is gekomen na 283 jaar avonturen elders
Sinds dat ik op dit instrument speel, is mijn
Als soliste met orkest is het van wezenlijk
in de wereld te hebben beleefd. Ik hoop dat we
palet aan klankkleuren en daardoor aan mu-
belang om op een karaktervol instrument te
voorlopig nog een muzikaal “stel” mogen blij-
zikale ideeën enorm uitgebreid. Het gaat
spelen dat bovendien heel goed kan projecte-
ven, en dat we samen over de hele wereld nog
natuurlijk samen: doordat het aanbod aan
ren in een grote zaal. Met dit instrument heb
vele harten mogen raken via de trillende sna-
klankkleurmogelijkheden op dit instrument
ik bijvoorbeeld verscheidene malen het viool-
ren van mijn geliefde Venetiaanse Vesuvius!
”
67
NMF MAGAZINE 2014
STEVEN BOURNE | 1988 | CELLIST
SUSANNE BROEKHUYSEN | 1975 VIOLISTE
SUZANNE DIJKSTRA | 1972 ALTVIOLISTE
SUZANNE VAN DUUREN | 1986 CELLISTE
TANJA TREDE | 1972 | ALTVIOLISTE
TANYA SCHAAP | 1976 | VIOLISTE
TEODORA NEDYALKOVA | 1990 CELLISTE
TESSA HELDER | 1987 CONTRABASSISTE
THOMAS VAN GEELEN | 1988 | CELLIST
TIEMO WANG | 1972 | VIOLIST
TIJMEN HUISINGH | 1979 | VIOLIST
SVENJA STAATS | 1996 | VIOLISTE
SZYMON MARCINIAK | 1983 CONTRABASSIST
TALITHA MUGGE | 1997 | HARPISTE
419 TESSEL HERSBACH | 1990 | VIOLISTE
TEUN FABER | 1990 | ALTVIOLIST
TEUN GODSCHALK | 1987 CONTRABASSIST
NMF-musici
TIM BRACKMAN | 1993 | VIOLIST
TIM DE VRIES | 2000 | VIOLIST
TINEKE DE JONG | 1964 | VIOLISTE
TOM VAN LENT | 1976 | CELLIST
TOSCA OPDAM | 1988 | VIOLISTE
VALERIE SCHÖNEN | 1995 | VIOLISTE
VEERLE SCHUTJENS | 1991 | CELLISTE
VERA BEUMER | 2001 | VIOLISTE
VIKTOR YUANDONG MATTSSON 1992 | PIANIST
VIOLA DE HOOG | 1955 | CELLISTE
WIESJE NUIVER | 1989 | VIOLISTE
WILLEM STAM | 1988 | CELLIST
WILLEMIJN KNÖDLER | 1986 CELLISTE
WILLEMIJN PAMEIJER | 1997 | VIOLISTE
WYTSKE HOLTROP | 1994 | CELLISTE
XAVIER VAN DE POLL | 1995 | VIOLIST
YAMAN ZENCIRCI | 1982 CONTRABASSIST
YANNICK HIWAT | 1988 | VIOLIST
YINGSHAN HU | 1999 | PIANISTE
YOTAM GATON | 1986 | VIOLIST
YUKIE YAMAGUCHI | 1977 | VIOLISTE
ZAYNAB MARTIN | 1988 CONTRABASSISTE
in dit NMF MAGAZINE kunt u ze nu eens allemaal zien: de 419 bruikleners van het NMF gedurende 2013
68